Zakład Medycyny Ratunkowej 02-005 Warszawa ul. Lindleya 4
Kierownik Zakładu Dr n. med. Zenon Truszewski Sekretariat: +48225021323
Ratownictwo XXI wieku
Łańcuch przeżycia
Złota godzina Czas upływający od momentu wystąpienia zachorowania do czasu rozpoczęcia leczenia szpitalnego
60 min
Platynowe 10 min Czas dojazdu zespołu ratownictwa medycznego od chwili wezwania • miasto: średni - 8 min. maksymalny - 15 min.
• poza miastem: średni - 15 min. maksymalny - 20 min.
Diamentowe 3 min
Czas zastosowania automatycznego defibrylatora przez przygodnych świadków
Organizacja ratownictwa w Polsce Pierwsza pomoc: • Świadkowie zdarzenia • Straż Pożarna • Policja • Straż Miejska
Państwowy System Ratownictwa Medycznego
Lotnicze Pogotowie Ratunkowe (HEMS)
SOR
Przyczyny zatrzymania krążenia
W 80 % przypadków zatrzymanie krążenia można przewidzieć kilka godzin wcześniej
Przyczyny zatrzymania krążenia • Niedrożność dróg oddechowych • Niewydolność oddechowa • Choroby układu krążenia
Przyczyny niedrożności dróg oddechowych • Krwotok • Wymioty • Ciała obce (np.: zęby, pokarm) • Uraz twarzy lub klatki piersiowej • Zapalenie nagłośni • Kurcz głośni
Przyczyny niedrożności dróg oddechowych c.d. • Obrzęk błony śluzowej gardła (infekcja, uczulenie) • Skurcz oskrzeli • Wzmożone wydzielanie oskrzelowe
Przyczyny niewydolności oddechowej • Ostre i przewlekłe choroby płuc zapalenie płuc, aspiracja, POCHP, astma, zator tętnicy płucnej, stłuczenie płuca, ARDS, odma opłucnowa
• Zaburzenia napędu oddechowego • Nieprawidłowa praca oddechowa uszkodzenie przepony, urazy klatki piersiowej, uszkodzenia rdzenia, choroby nerwów i mięśni
Pierwotne przyczyny sercowe NZK • Choroba wieńcowa • Zawał • Nadciśnienie tętnicze • Wady zastawkowe • Kardiomiopatie • Stłuczenie serca • Tamponada osierdzia
Pierwotne przyczyny krążeniowe NZK • Zaburzenia elektrolitowe • Kwasica • Leki • Hipotermia • Porażenie prądem • Oligowolemia
Kryteria powiadamiania lekarza Intensywnej Terapii • • • • • • • • •
NZK Niedrożność dróg oddechowych Zatrzymanie oddechu Częstość oddechu < 5/min i > 36/min Tętno < 40/min i > 140/min RR skurczowe < 90 mmHg Każde zaburzenia świadomości Obniżenie skali Glasgow o 2 pkt Drgawki
BLS ( Basic Life Support) Podstawowe zabiegi ratujące życie
Bezpieczeństwo ratownika • Eliminacja i / lub minimalizacja ryzyka • Pewne i umiejętne kierowanie akcją • Zagrożenia środowiskowe: – – – –
ruch uliczny elektryczność gazy, dymy, opary woda i inne ciecze
Bezpieczeństwo ratownika: zatrucia Maska i zasada „bez powrotu” • trujące substancje lotne • substancje silnie toksyczne • substancje żrące
Bezpieczeństwo ratownika: stwierdzone zakażenia • Salmonella infantis, Staphylococcus aureus • Shigella, Streptococcus pyogenes • wirus SARS (severe acute respiratory syndrome), Herpes simplex • gruźlica (postać skórna)
nie stwierdzono zakażeń (ale teoretyczna mozliwość gdy kontakt z krwią) • hepatitis B, C • CMV • HIV
Bezpieczeństwo ratownika: zabezpieczenia przed zakażeniami • Gogle i rękawice • Pojemniki na odpady • Maska twarzowa z zastawką bezzwrotną. • Manekiny – częste mycie
Zawsze ocena bezpieczeństwa Oceń i / lub zapewnij bezpieczeństwo ofiary i ratownika.
Dotknij i krzyknij
Czy pacjent odpowiada? TAK • Szukaj ran i urazów • Ponów ocenę świadomości • Wezwij pomoc
Czy pacjent odpowiada? NIE odpowiada • Poproś o pomoc • Udrożnij drogi oddechowe
Poproś o pomoc
Udrożnienie d.o. • Odegnij głowę • Unieś żuchwę • Przy podejrzeniu urazu rdzenia kręgowego: – wysuń żuchwę
Oceń oddychanie • Popatrz na ruchy klatki piersiowej • Posłuchaj strumienia powietrza • Poczuj • Czas trwania oceny do 10 sekund
Czy pacjent oddycha? TAK • • • •
Ułóż go w pozycji bezpiecznej Zadzwoń po pomoc Ponawiaj ocenę co 1 min. Odwróć na drugi bok po 30 min.
Pozycja bezpieczna 1 ruch
Pozycja bezpieczna 2 ruch
Pozycja bezpieczna 3 ruch
Pozycja bezpieczna ułożenie docelowe
Czy pacjent oddycha? NIE • Wezwij ratownictwo medyczne 999 lub112 • Wykonaj 30 uciśnięć klatki piersiowej
Pośredni masaż serca
Pośredni masaż serca
Pośredni masaż serca 100 – 120 /min 5 – 6 cm
Pośredni masaż serca
Wentylacja Wykonaj dwa sztuczne oddechy • Objętość 0,5 - 0,7 l • Czas wdechu 1 sekunda
Wentylacja (Technika usta usta) • Zaciśnij skrzydełka nosa pacjenta • Podtrzymuj brodę • Nabierz powietrza • Zachowaj szczelność wdechu
Wentylacja c.d. (Technika usta - usta) • Wykonaj wdech • Obserwuj uniesienie kl. p. • Podtrzymuj brodę, “odłącz” usta • Obserwuj opadanie kl. p.
Jeżeli pierwszy oddech jest nieskuteczny sprawdź zawartość jamy ustnej (usuń ciała obce) i popraw ułożenie głowy
Kontynuuj pośredni masaż serca i sztuczne oddechy
30 : 2
Jeżeli pacjent się poruszy, otworzy oczy, zacznie oddychać: • Popatrz, posłuchaj, poczuj oddech, kaszel; zaobserwuj ruchy pacjenta • Sprawdź tętno na tętnicy szyjnej (jeśli masz wprawę) • Czas poszukiwania tętna: 5 - 10 s.
BLS 1 ratownik
Stosunek PMS : oddychanie 30 uciśnięć : 2 oddechy - dorośli
15 uciśnięć : 2 oddechy - dzieci
BLS u dzieci • • • • •
Sprawdź stan świadomości i oddychanie Wykonaj 5 sztucznych oddechów Wezwij pomoc Wykonaj 15 uciśnięć mostka Kontynuuj masaż i oddychanie 15 : 2 przez 1 min. (wyjątkowo 30:2 osoby bez doświadczenia lub gdy jeden ratownik) • Wezwij pogotowie (jeżeli nikt do tej pory tego nie zrobił)
Oddech usta – usta, nos
Oddech usta - usta
Masaż serca u noworodka
Masaż serca jedną ręką
Prowadź resuscytację do: • Przejęcia jej przez specjalistyczny zespół ratunkowy • Poruszenia się pacjenta (czynny ruch) • Wyczerpania sił ratownika
Oddychanie usta - nos • Gdy oddychanie usta - usta jest trudne technicznie • Duży uraz ust pacjenta • Podtopiony • Resuscytacja prowadzona przez dziecko • Przyczyny estetyczne
BLS ograniczony do PMS • Brak umiejętności i / lub trudności wykonania sztucznego oddychania • Sam PMS lepszy od braku BLS • Zawsze spróbuj udrożnić d.o. • Jak najszybciej wezwij pomoc specjalistyczną
Uraz rdzenia kręgowego? • Zachowaj wyjściowe położenie lub w jednej linii głowę, szyję i kl.p. • Minimalne odgięcie głowy, jeśli konieczne • Najpierw wysunięcie żuchwy • Pomoc drugiego ratownika podczas udrażniania dróg oddechowych
Zachłyśnięcie, zadławienie: Uderzenia w plecy
Ucisk nadbrzusza (Manewr Heimlicha)
Dziękuję