SPIS TREŚCI Głoski

Strona

Głoska P......................................... 3 Głoska B......................................... 7 Głoska T......................................... 10 Głoska D........................................ 14 Głoska F......................................... 17 Głoska W....................................... 22 Głoska Ć........................................ 26 Głoska Ś......................................... 31 Głoska Ź......................................... 36 Głoska Sz........................................ 40 Głoska Ż (RZ).................................. 47 Głoska CZ....................................... 54 Głoska S......................................... 60 Głoska Z......................................... 66 Głoska C......................................... 72 Głoska K......................................... 78 Głoska G......................................... 84 Głoska L.......................................... 90 Głoska R......................................... 96

2

LITERATURA 1. E.M. Skorek, Z logopedią na ty, Podręczny słownik logopedyczny, Oficyna Wydawnicza "Impuls", Kraków 2002. 2. G. Krzysztoszek, M. Piszczek, Materiał Wyrazowo-Obrazkowy do Utrwalania Poprawnej Wymowy Głosek Dentalizowanych, Oficyna Wydawnicza "Impuls", Kraków 2005. 3. H. Rodak, R - Uczymy się poprawnie mówić, WSiP, Warszawa 1998.

3

P Opracowała : Maria Marciniak -Kraśko - logopeda

P (zapis fonetyczny: p) - spółgłoska bezdźwięczna, ustna, wargowa, zwarta, twarda. Występuje w nagłosie, śródgłosie i wygłosie form wyrazowych. Prawidłowa artykulacja polega na zwarciu warg, biernym położeniu języka.

Sylaby i wyrazy pa po pu pe pi py pani, palec, Paweł, pan, pantofle, pajac, pasek, pole, podłoga, policja, potok, pudło, puzon, perły, pyzy, plecak, płótno, półka, pies, pisak, piosenka, Pinokio,

apa opo upu epe ipi ypy kapa, kanapa, opaska, opona, kopyto, ciepło, lampa, łopata, stopa, stoper, koper, upał,

4

ap op up ep ip yp Filip, okap, słup, chłop, sklep, syrop, ukrop, trop,

Wyrażenia zdaniowe      

pole kapusty zapach tulipanów zupa pomidorowa ciepłe palto pudełko zapałek pomalowany płot

5

Zdania  Pani pisze podanie.  Paweł pomalował podłogę.  Na półce stoi lampa.  Mama podała pyszny placek.

Poszukaj przedmiotów w nazwie których występuje głoska "p"

6

Zamaluj małą i dużą literę "p,P"

R o z w i ą ż r

Rebus

POLE

CIĄGNIK

7

B Opracowała : Maria Marciniak - Kraśko

B (zapis fonetyczny: b) - spółgłoska dźwięczna, ustna, wargowa, zwarta, twarda. B występuje w nagłosie i śródgłosie wyrazów. Prawidłowa artykulacja polega na zwarciu warg, nieco słabiej jak przy wymowie głoski "p", język zajmuje położenie zbliżone do naturalnego. Struny głosowe drgają.

Sylaby i wyrazy ba bo bu be bi by balon, banan, basen, but, bułka, bukiet, budyń, burak, butelka, blok, błoto, byk,

aba obo ubu ebe ibi yby kubek, śruba, żaba, cebula, niebo, obrus, obraz, wróbel, mebel, jabłoń, ubranie,

8

Wyrażenia zdaniowe     

bochenek chleba gruby kabel torba bułek zabawny Bolek brudna tablica

Zdania    

Basia boi się burzy. Obok budy stoi pies Burek. Bocian szuka żabek i rybek. Basia bawi się zabawkami.

9

Połącz sylaby

BA

RZA

BO

RET

BU

LEK

BE

NAN

/banan, burza, Burek, Bolek/

Zamaluj małą i dużą literę "b,B"

10

T Opracowała: Maria Marciniak - Kraśko

T (zapis fonetyczny: t) - spółgłoska bezdźwięczna, ustna, przednojęzykowo-zębowa, zwarta, twarda. Wymawiana jest w nagłosie, śródgłosie i wygłosie. Prawidłowa artykulacja: wargi są lekko uchylone, czubek języka zwiera się z wewnętrzną powierzchnią górnych zębów.

Sylaby i wyrazy ta to tu te ti ty tama, taca, tablica, Tomek, topola, talerz, tapeta, tona, tunel, telefon, tenis, taczka, taniec, tułów, tulipan,

ata oto utu ete iti yty mata, wata, kareta, metka, stopa, łopata, ciotka, cytryna, gazeta, chata, kopytka, luneta, zabytek, buty, młotek, sałata,

11

at ot ut et it yt but, brat, bat, młot, kot, aparat, alfabet, blat, lot, samolot, most, omlet, pilot, klejnot, zakręt, robot, sztylet, maszt, bilet, kwiat, bit, kit, mit, lit,

Wyrażenia zdaniowe      

teczka Tomka żółty tulipan pusta taca utalentowany pilot prosty tunel bilet autobusowy

12

Zdania    

Brat Bronka ma żółty telefon. Tola czyta elementarz. Tomek je z apetytem kopytka. Tata smaży omlet.

Ułóż rymy do podanych słów bratek łopata złotówka Tomek wata młotek / krata, armata, żarówka, kwiatek, kotek, domek /

13

Zamaluj małą i dużą literę "t, T"

Narysuj dwa przedmioty w nazwach, których słychać głoskę "t"

14

D Opracowała: Maria Marciniak - Kraśko

D (zapis fonetyczny: d) - spółgłoska dźwięczna, ustna, przedniojęzykowo-zębowa, zwarta, twarda. Wymawiana jest w nagłosie i śródgłosie. Prawidłowa artykulacja: wargi sa lekko uchylone, czubek języka przylega do wewnętrznej powierzchni górnych zębów. Struny głosowe drgają

Sylaby i wyrazy da do du de di dy dach, dół, doniczka, deser, data, delfin, dom, dym, dachówka, drabina, dywan, dyplom, dynia, dolina, dotyk, dolar, droga, dinozaur,

ada odo udu ede idi ydy budyń, jodła, kreda, jagody, pudełko, lodówka, moda, soda, pogoda, panda, studnia, widelec, wydra, jeden, widok,

15

Wyrażenia zdaniowe     

duża buda długa droga ładny dywan czekoladowy budyń jagodowe lody

Zdania  Darek idzie do domu.  Na podłodze leży duży dywan.  Indyk usiadł na drabinie.  Danusia lubi lody.

16

Narysuj dwa przedmioty w nazwach których występuje głoska "d"

Zamaluj małą i dużą literę "d, D"

17

F Opracowała: Maria Marciniak - Kraśko

F (zapis fonetyczny: f) - spółgłoska bezdźwięczna , ustna, wargowo-zębowa, szczelinowa, twarda. Wymawiana jest w nagłosie, śródgłosie i wygłosie. Prawidłowa artykulacja: krawędzie górnych siekaczy dotykają dolnej wargi, między wargami a krawędzią siekaczy tworzy się wąska szczelina. Wargi lekko rozciągnięte. Ćwiczenia wskazane przy wadliwej realizacji głosek wargowo zębowych f,w Ćwiczenia warg: -przygryzanie dolnej wargi -ssanie dolnej wargi -zbieranie z talerzyka za pomocą samych warg drobnych ciasteczek, lub cukierków -przeczesywanie dolnej wargi zębami -naprzemienne zaokrąglanie i spłaszczanie warg -półuśmiechy (przemienne naciąganie jednego kącika ust) -chowanie warg do środka Ćwiczenia oddechowe: - „studzenie brody”- dmuchanie do dołu przy schowanej dolnej wardze -dmuchanie na gorącą herbatę -dmuchanie przez słomkę itp

Sylaby i wyrazy fa fo fu fe fi fy fala, fant, fałda, fajka, fagot, foka, fotel, fosa, futro, fujarka, funt, fryzjer, figa, firanka, fontanna, Felek,

18

afa ofo ufu efe ifi yfy kufer, delfin, grejpfrut, agrafka, lufa, sufit, magnetofon, mikrofon, szafa, żyrafa, szufelka, pantofle,

af of uf ef if yf kilof, fotograf, autograf, szeryf,

19

Wyrażenia zdaniowe     

olejne farby miękki fotel piękny flakon grube futro polska flaga

Zdania     

Maciek maluje farbami. Dziadek pali fajkę. Zenek ma flagę. Na stole stoi flakon. Felek myje kafel.

20

Rozwiąż zagadkę /odpowiedź narysuj/ Urządzenie do którego mówi się lub śpiewa.

Zamaluj kontury małej i wielkiej litery "f, F"

21

Narysuj dwa przedmioty w nazwach, których słychać głoskę "f"

Rozwiąż rebus

FOKA /fotel/

TELEWIZOR

22

W Opracowała : Maria Marciniak - Kraśko

W (zapis fonetyczny: v) - spółgłoska dźwięczna, ustna, wargowo-zębowa, szczelinowa, twarda. Wymawiana jest w nagłosie i śródgłosie. Prawidłowa artykulacja: wargi lekko rozciągnięte. Górne siekacze stykają się z dolną wargą. Struny głosowe drgają. Ćwiczenia wskazane przy wadliwej realizacji głosek wargowo zębowych f,w Ćwiczenia warg: -przygryzanie dolnej wargi -ssanie dolnej wargi -zbieranie z talerzyka za pomocą samych warg drobnych ciasteczek, lub cukierków -przeczesywanie dolnej wargi zębami -naprzemienne zaokrąglanie i spłaszczanie warg -półuśmiechy (przemienne naciąganie jednego kącika ust) -chowanie warg do środka Ćwiczenia oddechowe: - „studzenie brody”- dmuchanie do dołu przy schowanej dolnej wardze -dmuchanie na gorącą herbatę -dmuchanie przez słomkę itp

Sylaby i wyrazy wa wo wu we wi wy wał, wata, wałek, wazon, walizka, wanna, wakacje, woda, Wacek, welon, wełna, wojsko, worek, wóz, wujek, wulkan, wybuch, wyboje, wiosna, Witek,

23

awa owo uwu ewe iwi ywy kawa, ława, Ewa, Iwan, Paweł, kowal, mowa, myśliwy, ulewa, oliwa, owoce, rower, sława, śpiewak, mewa, sowa, uwaga, nowy, trawa, kiwi,

Wyrażenia zdaniowe      

wesołe wakacje wybuch wulkanu siwe wąsy nowa waga surowe owoce czarna wrona

Zdania  Wanda wnosi węgiel do piwnicy.  Nad wodą rosną kwiaty.  Wujek ma siwe wąsy.

24

 Wanda wlewa wodę do wanny.  W wazonie są piwonie.

Połącz cyfry od 1 do 10. Ilustrację nazwij i podpisz

1*

2*

10*

3*

9*

4*

8*

5* 7*

6*

/wazon/

25

Rozwiąż zagadki 1. Cienki, przezroczysty materiał, który ozdabia głowę panny młodej. 2. Twardy, czarny kamień wydobywany przez górników. 3. Włosy, które rosną mężczyźnie pod nosem. 4. Długie zwierzę bez nóg. / welon, węgiel, wąsy, wąż/ Zamaluj kontury małej i wielkiej litery "w, W"

Narysuj dwa przedmioty w nazwach, których słychać głoskę "w"

26

Ć Opracowała: Maria Marciniak - Kraśko

Ć (zapis fonetyczny ć) - spółgłoska bezdźwięczna, ustna, środkowojęzykowa, zwartoszczelinowa, miękka. Występuje w nagłosie, śródgłosie i wygłosie. Prawidłowa artykulacja: wargi nieco spłaszczone, napięte, kąciki ust zaciskają się, język wysklepiony w kierunku podniebienia twardego, gdzie dochodzi do całkowitego zwarcia z przednią częścią grzbietu języka . Zęby widoczne. Ćwiczenia wskazane przy wadliwej realizacji głosek ciszących: Ćwiczenia grzbietu języka: -kształtowanie umiejętności głośnego ssania cukierka, środek grzbietu języka ćwiczącego dziecka całkowicie przylegał do podniebienia twardego -lizanie talerza posmarowanego czymś smacznym np. miodem, dżemem -wylizywanie środkiem języka wnętrza kieliszka do koniaku lub kubeczka -„język na gumce”- ćwiczenie polegające na przyklejeniu powierzchni języka do podniebienia twardego i jednoczesne poruszanie żuchwą w górę i w dół -„koci grzbiet” wypychanie dolnych ząbków językiem i wyginanie jego grzbietu ku górze -lizanie językiem wewnętrznej powierzchni dolnych zębów i dziąseł -naprzemienne dotykanie czubkiem języka, przy otwartych ustach górnych i dolnych dziąseł od wewnątrz -liczenie językiem dolnych zębów od wewnątrz Ćwiczenia warg: -cmokanie ustami w różnym ułożeniu -nakładanie górnej wargi na dolną i odwrotnie -zwijanie warg do wewnątrz -układanie warg jak przy „u”, a następnie „i” -„żabka” - naprzemienne zamykanie i otwieranie środkowej części warg przy zaciśniętych kącikach -zbieranie z talerzyka ciasteczek ,chrupek, owoców samymi wargami bez pomocy rąk Ćwiczenia oddechowe: -puszczanie baniek mydlanych, -dmuchanie do naczynia z wodą przez rurkę, -rozdmuchiwanie wacików -dmuchanie koralików - rozdmuchiwanie za pomocą słomki ziarenek kaszy, ryżu, soli -udawanie śmiechu w różnych tonacjach ,na przemian głośno i cicho hhiiii,hiiii,hiiii -udawanie konia: hihihi,ihihihihi… -wymawianie szeptem a potem głośno iiiii,jjjj,hihihih… Należy pamiętać, że w przypadku międzyzębowej realizacji głosek ciszących nie są wskazane ćwiczenia angażujące język na zewnątrz jamy ustnej, a jedynie te, które wykonuje się za zębami.

27

Sylaby i wyrazy cia cio ciu cie ci ciało, ciasto, ciotka, ciupaga, cień, cielę, cienki, ciepło, ciemno, ciężki, ćma, ćwikła,

acia ocio uciu ecie ici bucik, kocioł, maciejka, pociąg, wycieczka, kociak, waciki, babcia, dowcip, kącik, bocian, kociołek,

28

ać oć uć eć ić yć płakać, malować, nić, łokieć, pięć, pamięć, myć, być, wyć, tyć,

Wyrażenia zdaniowe     

cienka nić ciepły bucik łaciate ciele ciemny berecik ciągłe ćwiczenie

29

Zdania    

Dzieci lubią ciastka. Babcia ma stare kapcie. Bocian odleciał do ciepłych krajów. Marcin obcina paznokcie.

Naucz się wiersza na pamięć " Nasionka " Lećcie nasionka z wiatrem po świecie, może gdzieś w ziemi kącik znajdziecie. Da wam ziemia kącik mały w nim będziecie kiełkowały. .. L. Krzemieniecka

30

W pociągu Wyszukaj ilustracje w nazwach których występuje głoska "ć"

ciepłe buciki

31

Ś Opracowała : Maria Marciniak - Kraśko Ś - (zapis fonetyczny: ś)- spółgłoska bezdźwięczna, ustna, środkowo językowa, szczelinowa, miękka. Wymawiana jest w nagłosie, śródgłosie i wygłosie. Prawidłowa artykulacja: wargi lekko zaokrąglone, wysunięte do przodu, ich kąciki zaciskają się, język przesuwa się do przodu jamy ustnej i ku górze, mięśnie języka są silnie napięte, grzbiet języka mocno wysklepiony ku górze, ku przedniej części podniebienia twardego.

Ćwiczenia wskazane przy wadliwej realizacji głosek ciszących: Ćwiczenia grzbietu języka: -kształtowanie umiejętności głośnego ssania cukierka, środek grzbietu języka ćwiczącego dziecka całkowicie przylegał do podniebienia twardego -lizanie talerza posmarowanego czymś smacznym np. miodem, dżemem -wylizywanie środkiem języka wnętrza kieliszka do koniaku lub kubeczka -„język na gumce”- ćwiczenie polegające na przyklejeniu powierzchni języka do podniebienia twardego i jednoczesne poruszanie żuchwą w górę i w dół -„koci grzbiet” wypychanie dolnych ząbków językiem i wyginanie jego grzbietu ku górze -lizanie językiem wewnętrznej powierzchni dolnych zębów i dziąseł -naprzemienne dotykanie czubkiem języka, przy otwartych ustach górnych i dolnych dziąseł od wewnątrz -liczenie językiem dolnych zębów od wewnątrz Ćwiczenia warg: -cmokanie ustami w różnym ułożeniu -nakładanie górnej wargi na dolną i odwrotnie -zwijanie warg do wewnątrz -układanie warg jak przy „u”, a następnie „i” -„żabka” - naprzemienne zamykanie i otwieranie środkowej części warg przy zaciśniętych kącikach -zbieranie z talerzyka ciasteczek ,chrupek, owoców samymi wargami bez pomocy rąk Ćwiczenia oddechowe: -puszczanie baniek mydlanych, -dmuchanie do naczynia z wodą przez rurkę, -rozdmuchiwanie wacików -dmuchanie koralików - rozdmuchiwanie za pomocą słomki ziarenek kaszy, ryżu, soli -udawanie śmiechu w różnych tonacjach ,na przemian głośno i cicho hhiiii,hiiii,hiiii -udawanie konia: hihihi,ihihihihi… -wymawianie szeptem a potem głośno iiiii,jjjj,hihihih… Należy pamiętać, że w przypadku międzyzębowej realizacji głosek ciszących nie są wskazane ćwiczenia angażujące język na zewnątrz jamy ustnej, a jedynie te, które wykonuje się za zębami.

32

Sylaby i wyrazy sia sio siu sie si siano, siatka, sionka, siedem, siewnik, siniak, sito, sikawka, siodło, siekiera, sidła, siniak, ślimak, ślina, śpiew, śniadanie, śmietana,

asia osio usiu esie ysi isi nasiona, gosposia, mamusia, maślak, uśmiech, jesień, sąsiad, jaśmin, naleśnik, taśma, myśliwy, wiśnia, huśtawka

33

aś oś uś eś yś iś ktoś, miś, struś, tatuś, ptyś, wieś, coś, Jaś,

Wyrażenia zdaniowe      

siedem maślaków głośny śmiech jesienne siewy naleśnik z wiśniami uśpiona wieś uśmiechnięty Jaś

34

Zdania  Jaś się śmieje.  Tatuś sieje siewnikiem.  Kasia nabiła sobie siniaka.  Leśnik niesie siano dla sarenek. Wyszukaj ilustrację w nazwach których występuje głoska "ś"

35

Rozwiąż zagadkę /odpowiedź narysuj/ O nocleg nie prosi, wędruje po świecie. Bo swój domek nosi na własnym grzbiecie.

Połącz kropki

/odczytaj cyfrę/

.

.

.

.

. .

. . . . . . . . . . .

.

36

Ź Opracowała: Maria Marciniak - Kraśko Ź - (zapis fonetyczny: ź) - spółgłoska dźwięczna, ustna, środkowo językowa, szczelinowa, miękka. Występuje w nagłosie, śródgłosie. Prawidłowa artykulacja: kąciki warg zaciskają się, przednia część grzbietu języka tworzy szczelinę, mocno wysklepiając się ku przedniej części podniebienia twardego. Mięśnie języka są napięte, boki przylegają do sklepienia jamy ustnej słabiej niż przy /ś/. Podniebienie miękkie przywiera do tylnej ściany jamy gardłowej słabiej niż przy /ś/.

Ćwiczenia wskazane przy wadliwej realizacji głosek ciszących: Ćwiczenia grzbietu języka: -kształtowanie umiejętności głośnego ssania cukierka, środek grzbietu języka ćwiczącego dziecka całkowicie przylegał do podniebienia twardego -lizanie talerza posmarowanego czymś smacznym np. miodem, dżemem -wylizywanie środkiem języka wnętrza kieliszka do koniaku lub kubeczka -„język na gumce”- ćwiczenie polegające na przyklejeniu powierzchni języka do podniebienia twardego i jednoczesne poruszanie żuchwą w górę i w dół -„koci grzbiet” wypychanie dolnych ząbków językiem i wyginanie jego grzbietu ku górze -lizanie językiem wewnętrznej powierzchni dolnych zębów i dziąseł -naprzemienne dotykanie czubkiem języka, przy otwartych ustach górnych i dolnych dziąseł od wewnątrz -liczenie językiem dolnych zębów od wewnątrz Ćwiczenia warg: -cmokanie ustami w różnym ułożeniu -nakładanie górnej wargi na dolną i odwrotnie -zwijanie warg do wewnątrz -układanie warg jak przy „u”, a następnie „i” -„żabka” - naprzemienne zamykanie i otwieranie środkowej części warg przy zaciśniętych kącikach -zbieranie z talerzyka ciasteczek ,chrupek, owoców samymi wargami bez pomocy rąk, Ćwiczenia oddechowe: -puszczanie baniek mydlanych, -dmuchanie do naczynia z wodą przez rurkę, -rozdmuchiwanie wacików -dmuchanie koralików - rozdmuchiwanie za pomocą słomki ziarenek kaszy, ryżu, soli -udawanie śmiechu w różnych tonacjach ,na przemian głośno i cicho hhiiii,hiiii,hiiii -udawanie konia: hihihi,ihihihihi… -wymawianie szeptem a potem głośno iiiii,jjjj,hihihih… Należy pamiętać, że w przypadku międzyzębowej realizacji głosek ciszących nie są wskazane ćwiczenia angażujące język na zewnątrz jamy ustnej, a jedynie te, które wykonuje się za zębami.

37

Sylaby i wyrazy zia zio ziu zie zi ziarno, zioła, ziemia, ziemniak, ziółko, zielony, zięba, zima, źle, źródło, źrebię, źrenica,

azia ozio uziu ezie izi bazie, mazidło, koziołek, poziomka, buzia, guzik, jeziora, wąziutki, rzeźba, koźlę, woźna, późno, bliźniak, zakaźny,

38

Wyrażenia zdaniowe      

zielone gałęzie mroźna zima groźne koźlę zimny październik tuzin guzików miłe bliźniaki

Zdania    

W zielonym wazonie są bazie. Na gałęzi siedzi zięba. Mama kupiła tuzin guzików. Józia ma pełną buzię poziomek.

39

Naucz się wiersza na pamięć "Koźlę" Grymasiło koźlę, - I to źle!. I to źle!. Woda jest za mokra, słonko za gorące. Za zielona trawa, rośnie tam na łące. Aż się koza rozzłościła. Koźlę w kącie postawiła.

Narysuj 2 przedmioty, w nazwach których słychać głoskę "zi"

40

SZ Opracowała: Maria Marciniak - Kraśko Sz - (zapis fonetyczny: Š) - spółgłoska bezdźwięczna, ustna, przedniojęzykowo-dziąsłowa, szczelinowa, twarda. Występuje w nagłosie, śródgłosie i wygłosie. Prawidłowa artykulacja: wargi są lekko wysunięte do przodu , ich kąciki lekko się zsuwają. Język uniesiony , odsunięty w okolicy wałka dziąsłowego (czubek języka wytwarza szczelinę). Zęby zbliżone.

Ćwiczenia wskazane przy wadliwej realizacji głosek szumiących: Ćwiczenia języka: -klaskanie językiem – naśladowanie odgłosu konia uderzającego kopytami o bruk; -„liczenie ząbków” – dotykanie czubkiem języka górnych zębów po wewnętrznej stronie, podczas szerokiego otwierania jamy ustnej; -„mycie zębów” – oblizywanie językiem górnych zębów po wewnętrznej stronie przy zamkniętych, a następnie otwartych ustach; -„zaczarowany język” – przytrzymanie przez kilka sekund czubka języka na podniebieniu przy szeroko otwartych ustach; -„krasnoludek zagląda do gardła” – cofanie języka w głąb jamy ustnej, zaczynając od górnych zębów, a kończąc na podniebieniu miękkim; -zlizywanie czubkiem języka z podniebienia, np. kawałka czekolady lub gumy rozpuszczalnej, kremu czekoladowego, mleka w proszku (przy szeroko otwartych ustach); -ssanie czubkiem języka na podniebieniu małego pudrowego cukierka, musującej witaminy C, opłatka lub naśladowanie ssania pożywienia; -przytrzymywanie czubkiem języka przy podniebieniu rodzynek, pastylek pudrowych, cukierków z wgłębieniem w środku; -„język malarzem” – język to pędzel, którego czubkiem dzieci mają naśladować malowanie różnych wzorów (kropek, kółek, linii, kwadratów, trójkątów). Moczenie „pędzla” w farbie oznacza dotykanie czubkiem języka wałka dziąsłowego. Płukanie „pędzla” to oblizywanie językiem dolnych dziąseł od wewnętrznej strony; -„słoń” – dosięganie językiem (jak słoń trąbą) do ostatniego zęba na górze i na dole, z prawej i lewej strony; -„wahadełko” – kierowanie czubka języka w kąciki ust; -„młotek” – wbijamy gwoździe w ścianę uderzając o dziąsła tuż za górnymi zębami, naśladując wbijanie gwoździa; -„schodki” – czubek języka dotyka górnych jedynek, górnej wargi, a następnie nosa (buzia otwarta); -oblizywanie językiem podniebienia - oblizywanie górnych zębów i wargi -ostrzenie czubka języka o górne siekacze - masowanie czubkiem języka wałka dziąsłowego ( należy zwracać uwagę, by ćwiczenia te były wykonywane przez dziecko z dużą precyzją i przy szeroko otwartych ustach) -żucia brzegów języka włożonych między zęby trzonowe, -zakładania tzw. szerokiego języka na górną wargę (język ma przykryć czerwień wargi), -sięgania tzw. szerokim językiem do nosa i oblizywania płaszczyzny powyżej górnej wargi -ćwiczenia w szybkim powtarzaniu głoski l-l-I-l..., przy szeroko otwartych ustach,

41

Ćwiczenia warg: - przesadna realizacja samogłosek A-U,A-U,A-U,E-O,E-O,E-O -zbieranie z talerzyka za pomocą samych warg drobnych ciasteczek, lub cukierków -ssanie dolnej a następnie górnej wargi -przytrzymywanie ustami wysuniętymi do przodu „wąsów” z rurki lub ołówka -nadymanie policzków w balonik -przesadnie długie wymawianie e-u,e-u,e-u -wydawanie odgłosów (muuuu,ku-ku,hau-hau-hau,puku-puku,tup-tup,bum-bum) Ćwiczenia oddechowe: -dmuchanie przez słomkę na piórka, kuleczki, piłeczki -dmuchanie przez słomkę na rozlaną po kartonie farbę itp. -nadymanie policzków w balonik Należy pamiętać, że w przypadku międzyzębowej realizacji głosek szumiących nie są wskazane ćwiczenia angażujące język na zewnątrz jamy ustnej, a jedynie te, które wykonuje się za zębami.

Sylaby i wyrazy sza szo szu sze szy szafa, szata, szalik, szabla, szachy, szopa, szampon, szuka, szuflada, szum, szelki, szept, szew, szyna, szyba, szydło, szynka, szyszka, Szymon, szyja, szkoła, szkło,

42

asza oszo uszu esze yszy iszy kasza, maszyna, pasza, kaszel, daszek, cisza, ptaszek, koszyk, koszula, poszewka, puszek, uszy, wieszak, kieliszek, wujaszek, nosze, myszka, puszka, podeszwa,

asz osz usz esz ysz isz kosz, mysz, tusz, plusz, kalosz, kapelusz, afisz, Łukasz, Mateusz, kalosz, listonosz, klosz, nasz, pisz, Tomasz,

43

Wyrażenia zdaniowe      

szklana szyba szkolna szatnia pyszna szynka pszenna kasza szara myszka kalosz Szymka

Zdania     

Szymek szuka szelek. Pani pisze na maszynie. Dzieci szukają szyszek. Mieszko wkłada kalosze Mama szyje koszulę.

44

Naucz się wiersza na pamięć " W szufladzie" Do moich skarbów w szufladzie biurka Dołożę dzisiaj kawałek sznurka, Muszlę, kasztanki, drewniane szpulki, Szyszkę i szklaną kulkę Urszulki.

Narysuj dwa przedmioty, w nazwach których słychać głoskę "sz"

45

Nazwij obrazki, zaznacz te, w nazwach których w nagłosie słychać głoskę "sz"

46

Rozwiąż zagadki Myjemy nim włosy. Uczą się w niej dzieci. Można znaleźć ją nad morzem. Wkładamy je na nogi gdy pada deszcz. /szampon, szkoła, muszla, kalosze/

Rozwiąż zagadkę (odpowiedź narysuj). Ma długi ogonek, oczka jak paciorki gdy zobaczy kota, ucieka do norki. /myszka/

Połącz sylaby , odczytaj wyrazy.

SZA SZO SZU SZY

FLA TA BA PA

/szafa, szopa, szufla, szyba/

47

Ż (RZ) Opracowała: Maria Marciniak - Kraśko Ż - (zapis fonetyczny: Ž) - spółgłoska dźwięczna, ustna, przedniojęzykowodziąsłowa, szczelinowa, twarda. Występuje w nagłosie i śródgłosie. Prawidłowa artykulacja: wargi są nieco zaokrąglone, wysunięte do przodu. ich kąciki lekko się zsuwają. Język uniesiony , odsunięty w okolicy wałka dziąsłowego (czubek języka wytwarza szczelinę). Zęby zbliżone.

Ćwiczenia wskazane przy wadliwej realizacji głosek szumiących: Ćwiczenia języka: -klaskanie językiem – naśladowanie odgłosu konia uderzającego kopytami o bruk; -„liczenie ząbków” – dotykanie czubkiem języka górnych zębów po wewnętrznej stronie, podczas szerokiego otwierania jamy ustnej; -„mycie zębów” – oblizywanie językiem górnych zębów po wewnętrznej stronie przy zamkniętych, a następnie otwartych ustach; -„zaczarowany język” – przytrzymanie przez kilka sekund czubka języka na podniebieniu przy szeroko otwartych ustach; -„krasnoludek zagląda do gardła” – cofanie języka w głąb jamy ustnej, zaczynając od górnych zębów, a kończąc na podniebieniu miękkim; -zlizywanie czubkiem języka z podniebienia, np. kawałka czekolady lub gumy rozpuszczalnej, kremu czekoladowego, mleka w proszku (przy szeroko otwartych ustach); -ssanie czubkiem języka na podniebieniu małego pudrowego cukierka, musującej witaminy C, opłatka lub naśladowanie ssania pożywienia; -przytrzymywanie czubkiem języka przy podniebieniu rodzynek, pastylek pudrowych, cukierków z wgłębieniem w środku; -„język malarzem” – język to pędzel, którego czubkiem dzieci mają naśladować malowanie różnych wzorów (kropek, kółek, linii, kwadratów, trójkątów). Moczenie „pędzla” w farbie oznacza dotykanie czubkiem języka wałka dziąsłowego. Płukanie „pędzla” to oblizywanie językiem dolnych dziąseł od wewnętrznej strony; -„słoń” – dosięganie językiem (jak słoń trąbą) do ostatniego zęba na górze i na dole, z prawej i lewej strony; -„wahadełko” – kierowanie czubka języka w kąciki ust; -„młotek” – wbijamy gwoździe w ścianę uderzając o dziąsła tuż za górnymi zębami, naśladując wbijanie gwoździa; -„schodki” – czubek języka dotyka górnych jedynek, górnej wargi, a następnie nosa (buzia otwarta); -oblizywanie językiem podniebienia - oblizywanie górnych zębów i wargi -ostrzenie czubka języka o górne siekacze - masowanie czubkiem języka wałka dziąsłowego ( należy zwracać uwagę, by ćwiczenia te były wykonywane przez dziecko z dużą precyzją i przy szeroko otwartych ustach) -żucia brzegów języka włożonych między zęby trzonowe, -zakładania tzw. szerokiego języka na górną wargę (język ma przykryć czerwień wargi), -sięgania tzw. szerokim językiem do nosa i oblizywania płaszczyzny powyżej górnej wargi -ćwiczenia w szybkim powtarzaniu głoski l-l-I-l..., przy szeroko otwartych ustach,

48

Ćwiczenia warg: - przesadna realizacja samogłosek A-U, A-U, A-U, E-O ,E-O, E-O -zbieranie z talerzyka za pomocą samych warg drobnych ciasteczek, lub cukierków -ssanie dolnej a następnie górnej wargi -przytrzymywanie ustami wysuniętymi do przodu „wąsów” z rurki lub ołówka -nadymanie policzków w balonik -przesadnie długie wymawianie e-u, e-u, e-u -wydawanie odgłosów (muuuu, ku-ku, hau-hau-hau, puku-puku, tup-tup, bum-bum) Ćwiczenia oddechowe: -dmuchanie przez słomkę na piórka, kuleczki, piłeczki -dmuchanie przez słomkę na rozlaną po kartonie farbę itp. -nadymanie policzków w balonik Należy pamiętać, że w przypadku międzyzębowej realizacji głosek szumiących nie są wskazane ćwiczenia angażujące język na zewnątrz jamy ustnej, a jedynie te, które wykonuje się za zębami.

Sylaby i wyrazy ża żo żu że ży żal, żaba, żagiel, rzodkiewka, rzeka, żakiet, żarówka, żona, żołądek, rzodkiewka, żółw, żółtko, rzepa, żyto, żyła, żyrafa, żniwa, żołędzie, żubr, żyletka, żuk,

49

aża ożo użu eże yży plaża, marzenie, bażant, burza, warzywa, jarzyna, nożyk, kożuch, orzech, kałuża, orzeł, pierze, wieża, talerzyk, węże, piżama, grzyby, grzebień, łyżwy,

Wyrażenia zdaniowe  żółta róża  dojrzałe żyto  brzeg morza  duża wieża  zakurzony kożuch  różne warzywa

50

Zdania     

Żaba wpadła do kałuży. Jerzy ma nowy grzebień Rzeka płynie do morza. Wiatr uderzył w żagle. Jarzębina ma potężne korzenie.

Naucz się wiersza na pamięć "Nad kałużą" Duża żaba nad kałużą Napotkała żuka Żuk na nóżki włożył buty, obcasami stukał.

Nad kałużą podskakiwał, żółte buty pokazywał, aż je usmarował błotem oj, co było potem?........ /wymyśl zakończenie/

Rozwiąż zagadki Zielona i skacze. Ma ją pies na szyi. Rosną w lesie po deszczu. W środku jajka. /żaba, obroża, grzyby, żółtko/

51

Rozwiąż zagadkę /odpowiedź narysuj/ Jakie zwierzę drogie dziecię ma najwyższą szyję w świecie. /żyrafa/

Połącz sylaby , odczytaj wyrazy.

ŻA

NA

ŻO

KA

ŻY

BA

RZE

TO

/żaba, żyto, żona, rzeka/

52

Nazwij obrazki, zaznacz te, w nazwach których w nagłosie słychać głoskę "ż,rz"

53

Narysuj dwa przedmioty, w nazwach których słychać głoskę "ż,rz"

Rozwiąż rebus

ŻAGLÓWKA /żaba/

BALON

54

CZ Opracowała: Maria Marciniak - Kraśko Cz - (zapis fonetyczny: Č) - spółgłoska bezdźwięczna, ustna, przedniojęzykowodziąsłowa, zwarto szczelinowa, twarda. Występuje w nagłosie, śródgłosie i wygłosie. Prawidłowa artykulacja: wargi są nieco zaokrąglone, wysunięte do przodu. ich kąciki lekko się zsuwają. Język ma układ płaski, po bokach przylega do górnych zębów i dziąseł. Czubek języka wytwarza szczelinę jak przy wymowie głoski "sz"). Zęby zbliżone.

Ćwiczenia wskazane przy wadliwej realizacji głosek szumiących: Ćwiczenia języka: -klaskanie językiem – naśladowanie odgłosu konia uderzającego kopytami o bruk; -„liczenie ząbków” – dotykanie czubkiem języka górnych zębów po wewnętrznej stronie, podczas szerokiego otwierania jamy ustnej; -„mycie zębów” – oblizywanie językiem górnych zębów po wewnętrznej stronie przy zamkniętych, a następnie otwartych ustach; -„zaczarowany język” – przytrzymanie przez kilka sekund czubka języka na podniebieniu przy szeroko otwartych ustach; -„krasnoludek zagląda do gardła” – cofanie języka w głąb jamy ustnej, zaczynając od górnych zębów, a kończąc na podniebieniu miękkim; -zlizywanie czubkiem języka z podniebienia, np. kawałka czekolady lub gumy rozpuszczalnej, kremu czekoladowego, mleka w proszku (przy szeroko otwartych ustach); -ssanie czubkiem języka na podniebieniu małego pudrowego cukierka, musującej witaminy C, opłatka lub naśladowanie ssania pożywienia; -przytrzymywanie czubkiem języka przy podniebieniu rodzynek, pastylek pudrowych, cukierków z wgłębieniem w środku; -„język malarzem” – język to pędzel, którego czubkiem dzieci mają naśladować malowanie różnych wzorów (kropek, kółek, linii, kwadratów, trójkątów). Moczenie „pędzla” w farbie oznacza dotykanie czubkiem języka wałka dziąsłowego. Płukanie „pędzla” to oblizywanie językiem dolnych dziąseł od wewnętrznej strony; -„słoń” – dosięganie językiem (jak słoń trąbą) do ostatniego zęba na górze i na dole, z prawej i lewej strony; -„wahadełko” – kierowanie czubka języka w kąciki ust; -„młotek” – wbijamy gwoździe w ścianę uderzając o dziąsła tuż za górnymi zębami, naśladując wbijanie gwoździa; -„schodki” – czubek języka dotyka górnych jedynek, górnej wargi, a następnie nosa (buzia otwarta); -oblizywanie językiem podniebienia - oblizywanie górnych zębów i wargi -ostrzenie czubka języka o górne siekacze - masowanie czubkiem języka wałka dziąsłowego ( należy zwracać uwagę, by ćwiczenia te były wykonywane przez dziecko z dużą precyzją i przy szeroko otwartych ustach) -żucia brzegów języka włożonych między zęby trzonowe, -zakładania tzw. szerokiego języka na górną wargę (język ma przykryć czerwień wargi), -sięgania tzw. szerokim językiem do nosa i oblizywania płaszczyzny powyżej górnej wargi -ćwiczenia w szybkim powtarzaniu głoski l-l-I-l..., przy szeroko otwartych ustach,

55

Ćwiczenia warg: - przesadna realizacja samogłosek A-U,A-U,A-U,E-O,E-O,E-O -zbieranie z talerzyka za pomocą samych warg drobnych ciasteczek, lub cukierków -ssanie dolnej a następnie górnej wargi -przytrzymywanie ustami wysuniętymi do przodu „wąsów” z rurki lub ołówka -nadymanie policzków w balonik -przesadnie długie wymawianie e-u,e-u,e-u -wydawanie odgłosów (muuuu,ku-ku,hau-hau-hau,puku-puku,tup-tup,bum-bum) Ćwiczenia oddechowe: -dmuchanie przez słomkę na piórka, kuleczki, piłeczki -dmuchanie przez słomkę na rozlaną po kartonie farbę itp. -nadymanie policzków w balonik Należy pamiętać, że w przypadku międzyzębowej realizacji głosek szumiących nie są wskazane ćwiczenia angażujące język na zewnątrz jamy ustnej, a jedynie te, które wykonuje się za zębami.

Sylaby i wyrazy cza czo czu cze czy czapka, czajnik, czajka, czekolada, czeladnik, czad, czarodziej, czubek, czółno, czupryna, czyta, czytanka, czytelnia, człowiek, cztery, czwartek, czołg,

56

acza oczo uczu ecze yczy baczki, beczka, boczek, doniczka, kaczka, kolczyk, maczek, naczynie, poczta, obojczyk, policzek, uczeń, pocztówka, uczony, wieczór, tyczka, włóczka, łucznik,

acz ocz ucz ecz ycz Apacz, badacz, bicz, biegacz, bogacz, kicz, klacz, klucz, kołacz, kopacz, królewicz, mecz, miecz, płacz, poręcz, puchacz, tułacz, warkocz, derkacz,

57

Wyrażenia zdaniowe      

czapka czarodzieja czujny puchacz uczynny chłopczyk czubek choineczki czółno Apacza teczka ucznia

Zdania      

Uczeń poszedł do czytelni. Babcia piecze pączki. Mama ma kolczyki z czerwonym oczkiem. Czarek wkłada czapkę. Mam pudełeczko patyczków. Kaczuszki poczłapały dróżką.

58

Rozwiąż zagadki Nosisz ją zimą na głowie. Gotujesz w nim wodę na herbatę. Jest na niebie po deszczu. Otwierasz nim drzwi. Rosną w nich kwiatki. /czapka, czajnik, tęcza, klucz, doniczka/ Połącz sylaby , odczytaj wyrazy.

CZ0

KA

CZY

ŁO

CZE

TA

/czoło, czyta, czeka/ Narysuj dwa przedmioty, w nazwach których słychać głoskę "cz"

59

Nazwij obrazki, zaznacz te, w nazwach których w nagłosie słychać głoskę "cz"

60

S Opracowała: Maria Marciniak - Kraśko S - (zapis fonetyczny: s) - spółgłoska bezdźwięczna, ustna, przedniojęzykowozębowa, szczelinowa, twarda. Wymawiana jest w nagłosie, śródgłosie i wygłosie. Prawidłowa artykulacja: wargi są lekko rozciągnięte od zewnętrznej strony siekaczy i oddalone od siebie, kąciki ust cofają się lekko ku tyłowi. Język leży płasko, podczas artykulacji znajduje się w pobliżu dolnych siekaczy. Zęby zbliżone. Powietrze przechodzi po środkowej linii języka.

Ćwiczenia wskazane przy wadliwej realizacji głosek syczących: Ćwiczenia języka -układanie szerokiego języka na dnie jamy ustnej i przy lekko otwartej buzi - swobodnie układanie bezwładnego języka na dolnej wardze- spłaszczonego i rozszerzonego tak, by jego boki dotykały kącików warg - delikatne żucie brzegów języka zębami trzonowymi -wodzenie języka za dolnymi zębami -wypychanie czubkiem języka dolnych zębów -liczenie od wewnątrz dolnych zębów od wewnątrz -wysuwanie szerokiego języka z jemy ustnej , a następnie cofanie, język powinien być tak szeroki, aby jego brzegi dotykały zębów trzonowych - wysuwanie szerokiego języka daleko na brodę - lizanie talerza posmarowanego czymś, co trudno zlizać np..Nutellą -oblizywanie językiem wewnętrznej powierzchni dolnych zębów; -dotykanie czubkiem języka wewnętrznej powierzchni dolnych siekaczy z równoczesnym wybrzmiewaniem głoski „e”; -zlizywanie czubkiem języka dżemu lub masła czekoladowego z dolnych dziąseł; -„wymiatanie śmieci” – energiczne wyrzucanie czubka języka zza dolnych zębów. Ćwiczenia warg -rozchylanie warg jak w uśmiechu – wargi płaskie, przylegają do zębów (zęby widoczne); -rozciąganie warg do uśmiechu i wymawianie głoski „i”; -pokazywanie szerokiego uśmiechu, a następnie ściąganie ust, jak przy głosce „u”. -naprzemienny uśmiech z pokazywaniem zębów, a następnie zasłanianiem ich wargami; -układanie ust do uśmiechu i powrót do pozycji neutralnej; -wydawanie odgłosów z rozciągniętymi kącikami ust: kozy – me, me; barana – be, be; kurczątka – pi, pi; śmiechu – hi, hi; straży pożarnej – eo,eo,eo -przeciągłe wymawianie iii iii Ćwiczenia oddechowe: -dmuchanie na chorągiewki i wiatraczki; -„tańczący płomyczek” – dmuchanie na płomień świecy w odległości niepozwalającej zdmuchnąć płomyka, lecz wyginać go; -dmuchanie na papierowe łódki pływające w misce z wodą; -zawody „kto dmuchnie dalej” – zdmuchiwanie kulek waty z ręki; -wydmuchiwanie baniek mydlanych; -dmuchanie na papierowe ozdoby zawieszone na nitkach o różnej długości ponad głową ćwiczącego; -„wyścigi samochodowe” – dmuchanie na papierowe kulki po wytyczonej trasie narysowanej

61

na podłodze; -„mecz piłkarski” – przedmuchiwanie piłeczki pingpongowej do osoby siedzącej na przeciwko; -„gotowanie wody” – dmuchanie przez rurkę do wody, aby tworzyły się pęcherzyki powietrza; -nadmuchiwanie balonów, zabawek i piłek; -próby gwizdania; -zdmuchiwanie lekkiego przedmiotu z ręki, np. piórka, kłębka waty, papierowej kulki; -rozdmuchiwanie: chrupek, ryżu, kaszy, pociętej gąbki lub kawałków styropianu; -gra na instrumentach muzycznych: organkach, trąbce, gwizdku; -gra na grzebieniu owiniętym cienką bibułą; -dmuchanie na piórko, aby unosiło się ponad głową osoby ćwiczącej; -rozdmuchiwanie plamki farby wodnej na podkładce z tworzywa. Należy pamiętać, że w przypadku międzyzębowej realizacji głosek syczących nie są wskazane ćwiczenia angażujące język na zewnątrz jamy ustnej, a jedynie te, które wykonuje się za zębami.

Sylaby i wyrazy sa so su se sy sala, sanki, salon, sałata, salwa, samolot, samochód, sandały, sowa, sopel, solniczka, sosna, sobota, sukienka, sypialnia, sylaba, syrop, schody, słowik,

62

asa oso usu ese ysy isy basen, masa, kasa, klasa, pasek, piasek, kiełbasa, piosenka, fasola, misa, osoba, osa, kosa, masło, nosek, włosy, opaska, ognisko, most, zaspa, deska, wiosna,

as os us es ys is as, las, bas, pas, kwas, hałas, atlas, kompas, ananas, kos, los, włos, głos, kaktus, bambus, autobus, pies, owies, lis, napis, bigos, całus, magnes,

63

Wyrażenia zdaniowe      

spokojny sen jasna smuga smutna piosenka pusta sala wiosenna sałata stary stół

Zdania     

Sylwia ma skakankę. Smok pilnuje wawelskich skarbów. Obok stawu stoi stado koni. Mała Tereska ma dwa pieski. Sławek wysłał list.

64

Naucz się wiersza na pamięć "Skakanka" Hela ma skakankę, ma skakankę Hanka. Hop, hop! podskakują od samego ranka. Rozwiąż zagadki Co pozwala przejść na drugą stronę rzeki ?. Pływa po morzach i oceanach. Jak nazywa się zwierzę, które szczeka?. Jedzie ulicą. /most, statek, pies, samochód/

Rozwiąż zagadkę /odpowiedź narysuj/ Choć dziurek w nim sporo, łatać ich nie trzeba. Zjesz go z apetytem, razem z kromką chleba. /ser/

65

Wyszukaj ilustrację w nazwach których występuje głoska "s"

66

Z Opracowała: Maria Marciniak - Kraśko Z - (zapis fonetyczny: z) - spółgłoska dźwięczna, ustna, przedniojęzykowozębowa, szczelinowa, twarda. Wymawiana jest w nagłosie i śródgłosie . Prawidłowa artykulacja: wargi są lekko rozciągnięte od zewnętrznej strony siekaczy i oddalone od siebie, kąciki ust cofają się lekko ku tyłowi. Język leży płasko, podczas artykulacji znajduje się w pobliżu dolnych siekaczy. Zęby zbliżone. Powietrze przechodzi po środkowej linii języka.

Ćwiczenia wskazane przy wadliwej realizacji głosek syczących: Ćwiczenia języka -układanie szerokiego języka na dnie jamy ustnej i przy lekko otwartej buzi - swobodnie układanie bezwładnego języka na dolnej wardze- spłaszczonego i rozszerzonego tak, by jego boki dotykały kącików warg - delikatne żucie brzegów języka zębami trzonowymi -wodzenie języka za dolnymi zębami -wypychanie czubkiem języka dolnych zębów -liczenie od wewnątrz dolnych zębów od wewnątrz -wysuwanie szerokiego języka z jemy ustnej , a następnie cofanie, język powinien być tak szeroki, aby jego brzegi dotykały zębów trzonowych - wysuwanie szerokiego języka daleko na brodę - lizanie talerza posmarowanego czymś, co trudno zlizać np..Nutellą -oblizywanie językiem wewnętrznej powierzchni dolnych zębów; -dotykanie czubkiem języka wewnętrznej powierzchni dolnych siekaczy z równoczesnym wybrzmiewaniem głoski „e”; -zlizywanie czubkiem języka dżemu lub masła czekoladowego z dolnych dziąseł; -„wymiatanie śmieci” – energiczne wyrzucanie czubka języka zza dolnych zębów. Ćwiczenia warg -rozchylanie warg jak w uśmiechu – wargi płaskie, przylegają do zębów (zęby widoczne); -rozciąganie warg do uśmiechu i wymawianie głoski „i”; -pokazywanie szerokiego uśmiechu, a następnie ściąganie ust, jak przy głosce „u”. -naprzemienny uśmiech z pokazywaniem zębów, a następnie zasłanianiem ich wargami; -układanie ust do uśmiechu i powrót do pozycji neutralnej; -wydawanie odgłosów z rozciągniętymi kącikami ust: kozy – me, me; barana – be, be; kurczątka – pi, pi; śmiechu – hi, hi; straży pożarnej – eo,eo,eo Ćwiczenia oddechowe: -dmuchanie na chorągiewki i wiatraczki; -„tańczący płomyczek” – dmuchanie na płomień świecy w odległości niepozwalającej zdmuchnąć płomyka, lecz wyginać go; -dmuchanie na papierowe łódki pływające w misce z wodą; -zawody „kto dmuchnie dalej” – zdmuchiwanie kulek waty z ręki; -wydmuchiwanie baniek mydlanych; -dmuchanie na papierowe ozdoby zawieszone na nitkach o różnej długości ponad głową ćwiczącego; -„wyścigi samochodowe” – dmuchanie na papierowe kulki po wytyczonej trasie narysowanej na podłodze;

67

-„mecz piłkarski” – przedmuchiwanie piłeczki pingpongowej do osoby siedzącej na przeciwko; -„gotowanie wody” – dmuchanie przez rurkę do wody, aby tworzyły się pęcherzyki powietrza; -nadmuchiwanie balonów, zabawek i piłek; -próby gwizdania; -zdmuchiwanie lekkiego przedmiotu z ręki, np. piórka, kłębka waty, papierowej kulki; -rozdmuchiwanie: chrupek, ryżu, kaszy, pociętej gąbki lub kawałków styropianu; -gra na instrumentach muzycznych: organkach, trąbce, gwizdku; -gra na grzebieniu owiniętym cienką bibułą; -dmuchanie na piórko, aby unosiło się ponad głową osoby ćwiczącej; -rozdmuchiwanie plamki farby wodnej na podkładce z tworzywa. Należy pamiętać, że w przypadku międzyzębowej realizacji głosek syczących nie są wskazane ćwiczenia angażujące język na zewnątrz jamy ustnej, a jedynie te, które wykonuje się za zębami.

Sylaby i wyrazy za zo zu ze zy zamek, zapał, zagon, zamęt, zakład, zachód, zapałki, zabawki, zakładka, zatoka, zaleta, zabytek, zuch, zupa, zebra, zadanie, zgoda, złoto, znak, zlew, złotówka,

68

aza ozo uzu eze yzy izy waza, wazon, błazen, gazeta, koza, wozy, płazy, kuzyn, muzyka, muzeum, pyzy, lizak, ogryzek, waliza, język, pauza, izba, gniaz do, gwizdek, ozdoba, benzyna,

Wyrażenia zdaniowe      

zapalona zapałka zapchany zlew zepsuty zamek brązowa waliza zamknięte ZOO złoty zegarek

69

Zdania    

Kuzyn zdał egzamin. Zenek kupił gazetę. Zuzia znalazła złoty zegarek. Koza zajada kapustę.

Naucz się wiersza na pamięć "Kozy" Z zagrody zerkają. Dwie ciekawe kozy. Na zieloną kapustę. Którą wiozą wozy.

Rozwiąż zagadki Nie je, nie pije, a chodzi i żyje. Jak się nazywa zwierzę w czarno-białe paski?. Niebo jest nimi usiane, świecą nocą, gasną ranem. Mięsisty, różowy mieszka w każdej buzi, przy jego pomocy ludzie mogą mówić. /zegar, zebra, gwiazdy, język/

70

/uzupełnij brakujące elementy w zegarku/

Narysuj dwa przedmioty w nazwach których występuje głoska"z"

71

Nazwij obrazki, z pierwszych liter utwórz słowo.

/zlew, agrest, mazak, Eskimos, koza/ /Odczytaj słowo, odpowiedź narysuj/

72

C Opracowała: Maria Marciniak - Kraśko c - (zapis fonetyczny: c) - spółgłoska bezdźwięczna, ustna, przedniojęzykowozębowa, zwarto szczelinowa, twarda. Wymawiana jest w nagłosie , śródgłosie i wygłosie . Prawidłowa artykulacja: wargi są lekko uchylone, zęby zbliżone do siebie. Język - jego czubek zwiera się z pograniczem górnych siekaczy i dziąseł: zwarcie następnie przechodzi w szczelinę.

Ćwiczenia wskazane przy wadliwej realizacji głosek syczących: Ćwiczenia języka -układanie szerokiego języka na dnie jamy ustnej i przy lekko otwartej buzi - swobodnie układanie bezwładnego języka na dolnej wardze- spłaszczonego i rozszerzonego tak, by jego boki dotykały kącików warg - delikatne żucie brzegów języka zębami trzonowymi -wodzenie języka za dolnymi zębami -wypychanie czubkiem języka dolnych zębów -liczenie od wewnątrz dolnych zębów od wewnątrz -wysuwanie szerokiego języka z jemy ustnej , a następnie cofanie, język powinien być tak szeroki, aby jego brzegi dotykały zębów trzonowych - wysuwanie szerokiego języka daleko na brodę - lizanie talerza posmarowanego czymś, co trudno zlizać np. Nutellą -oblizywanie językiem wewnętrznej powierzchni dolnych zębów; -dotykanie czubkiem języka wewnętrznej powierzchni dolnych siekaczy z równoczesnym wybrzmiewaniem głoski „e”; -zlizywanie czubkiem języka dżemu lub masła czekoladowego z dolnych dziąseł; -„wymiatanie śmieci” – energiczne wyrzucanie czubka języka zza dolnych zębów. Ćwiczenia warg -rozchylanie warg jak w uśmiechu – wargi płaskie, przylegają do zębów (zęby widoczne); -rozciąganie warg do uśmiechu i wymawianie głoski „i”; -pokazywanie szerokiego uśmiechu, a następnie ściąganie ust, jak przy głosce „u”. -naprzemienny uśmiech z pokazywaniem zębów, a następnie zasłanianiem ich wargami; -układanie ust do uśmiechu i powrót do pozycji neutralnej; -wydawanie odgłosów z rozciągniętymi kącikami ust: kozy – me, me; barana – be, be; kurczątka – pi, pi; śmiechu – hi, hi; straży pożarnej – eo, eo, eo -przeciągłe wymawianie iii iii Ćwiczenia oddechowe: -dmuchanie na chorągiewki i wiatraczki; -„tańczący płomyczek” – dmuchanie na płomień świecy w odległości niepozwalającej zdmuchnąć płomyka, lecz wyginać go; -dmuchanie na papierowe łódki pływające w misce z wodą; -zawody „kto dmuchnie dalej” – zdmuchiwanie kulek waty z ręki; -wydmuchiwanie baniek mydlanych; -dmuchanie na papierowe ozdoby zawieszone na nitkach o różnej długości ponad głową ćwiczącego; -„wyścigi samochodowe” – dmuchanie na papierowe kulki po wytyczonej trasie narysowanej na podłodze;

73

-„mecz piłkarski” – przedmuchiwanie piłeczki pingpongowej do osoby siedzącej na przeciwko; -„gotowanie wody” – dmuchanie przez rurkę do wody, aby tworzyły się pęcherzyki powietrza; -nadmuchiwanie balonów, zabawek i piłek; -próby gwizdania; -zdmuchiwanie lekkiego przedmiotu z ręki, np. piórka, kłębka waty, papierowej kulki; -rozdmuchiwanie: chrupek, ryżu, kaszy, pociętej gąbki lub kawałków styropianu; -gra na instrumentach muzycznych: organkach, trąbce, gwizdku; -gra na grzebieniu owiniętym cienką bibułą; -dmuchanie na piórko, aby unosiło się ponad głową osoby ćwiczącej; -rozdmuchiwanie plamki farby wodnej na podkładce z tworzywa. Należy pamiętać, że w przypadku międzyzębowej realizacji głosek syczących nie są wskazane ćwiczenia angażujące język na zewnątrz jamy ustnej, a jedynie te, które wykonuje się za zębami.

Sylaby i wyrazy ca co cu ce cy cały, cokół, cukier, córka, cal, Celina, Cecylia, cela, celnik, cebula, cement, cygan, cymbałki, cynamon, cypel, cywil, cytryna, cerata, cyrkiel,

74

aca oco ucu ece ycy icy Jacek, Wacek, baca, ocet, abecadło, klocek, kamienica, kocyk, kucyki, taca, owoce, ocean, motocykl, placek, ulica, tablica, owca, lejce, łańcuch, lekcja,

ac oc uc ec yc ic plac, pajac, owoc, noc, moc, koc, kloc, pomoc, północ, lipiec, widelec, palec, chłopiec, taniec, hamulec, koniec, lipiec, goniec, widelec, latawiec, zając,

75

Wyrażenia zdaniowe     

bolący palec mocny ocet placek owocowy pachnący cynamon gorący piec

Zdania     

Celina ceruje koc. Baca pilnuje owiec. Owoce leżą w piwnicy na półce. Chłopcy myją ręce w misce. Na tacy leżą pachnące owoce.

76

/nazwij owoce, pomaluj obrazek/

Naucz się wiersza na pamięć "Jacek" Oto mały Jacek, co ulepił placek, cały placek dla Celiny i dla lalki jej Aliny.

77

Nazwij figury geometryczne występujące w pajacyku, ułóż swojego pajacyka z figur geometrycznych

78

K Opracowała: Maria Marciniak - Kraśko K - (zapis fonetyczny: k) - spółgłoska bezdźwięczna, ustna, tylnojęzykowa, zwarta, twarda. Wymawiana jest w nagłosie , śródgłosie i wygłosie . Prawidłowa artykulacja: wargi przybierają położenie obojętne, żuchwa lekko obniża się, język leży płasko za dolnymi zębami, górna część wysklepia się do tyłu i zwiera z pograniczem podniebienia miękkiego i twardego.

Ćwiczenia wskazane przy wadliwej realizacji głosek tylnojęzykowych k,g Sposób powstawania głosek k,g wymaga określonej sprawności tylnych partii mięśni języka i tylnej ściany gardła.W związku z tym na etapie wstępnym przeprowadza się ćwiczenia polegające na unoszeniu języka i tworzeniu jego zwarcia z podniebieniem twardym oraz na opuszczaniu go na dno jamy ustnej tak, aby doszło do wysklepienia grzbietu języka w tylnej części jamy ustnej i wytworzenia się w tym miejscu zwarcia. Ćwiczenia wstępne, usprawniające motorykę narządów mowy: - wysuwanie i chowanie języka w głąb jamy ustnej (usta szeroko otwarte, język nie powinien dotykać zębów) - opieranie czubka języka o dolne zęby, unoszenie środka języka do podniebienia miękkiego i twardego - ssanie cukierka. - mlaskanie środkiem języka, przyssanie języka do podniebienia przy szeroko otwartych ustach -picie przez długą słomkę bardzo gęstych napojów np.jogurtu -lizanie lizaka językiem mocno wysuniętym z buzi -udawanie ziewania, swobodnie przy nisko opuszczonej żuchwie: wdech przez nos, wydech ustami przy szeroko otwartej jamie ustnej - krótkie wymawianie samogłosek przy otwartych szeroko ustach Ćwiczenia oddechowe: - odtajanie zamarzniętej szyby - mocno przedłużone chuchanie - chuchanie na ręce, bo zmarzły - naśladowanie odgłosów zwierząt, (np. przeciąganie dźwięku muuuu, hu-hu-hu,miauuuu) - naśladowanie śmiechu różnych ludzi np. he, he, he, he, (staruszki); ha, ha, ha, ha, (kobiety) ; ho, ho, ho, ho, (mężczyzny) ; hi, hi, hi, hi, (dziewczynki) -ziewanie długie i przesadne -wdychanie powietrza nosem i wydychanie ustami, podczas szerokiego otwierania ust -przysysanie drobnych papierków przez rurkę i przenoszenie ich na plansze - chrapanie na wdechu i na wydechu

79

Sylaby i wyrazy ka ko ku ke ky kapa, kawa, kasa, kanał, kamień, kabel, kafel, kajak, kaktus, kanapa, kalosze, komin, kolega, kowal, kot, koc, kubek, kolacja, kula, kuzyn, klej, klasa, klucz,

aka oko uku eke akacja, Jakub, apteka, kakao, makaron, oko, pokój, okulary, mleko, muzyka, pakunek, plakat, płukać, aktor, ławka, balkon, lalka, maska,

80

ak ok uk ek ik yk Eryk, Jacek, mak, lak, hak, ptak, burak, język, kajak, piesek, placek, zamek, wianek, stolik, piątek, szalik, plecak, łuk, ślimak, chomik, guzik, rak, smak,

Wyrażenia zdaniowe     

kasa kolejowa kubek kawy bańka mleka kropla soku kolorowe klocki

81

Zdania    

Janek ma pieska Burka. Kury mieszkaja w kurniku. Na łóżku leży kolorowa poduszka. Kolega Jacka ma nowy plecak.

Naucz się wiersza na pamięć "Bąk" W Chotomska Kolorowy bąk ucieka mi z rąk. Poszedł w tany bąk blaszany na blaszanej nodze i wiruje i kołuje po całej podłodze. Ej Agatko, Agatko nie siedź sama w kącie choć się bawić z gromadką kolorowym bąkiem.

82

Nazwij obrazki i powiedz , w nazwach których głoska "k" występuje w nagłosie, a w których, w wygłosie

83

Narysuj dom . Zwróć uwagę , aby miał komin, okna, klamkę, balkon. Obok domu narysuj kota. Nad domem narysuj słonko. Przed domem drogę.

84

G Opracowała: Maria Marciniak - Kraśko G - (zapis fonetyczny: g) - spółgłoska dźwięczna, ustna, tylnojęzykowa, zwarta. Wymawiana jest w nagłosie i śródgłosie . Prawidłowa artykulacja: wargi przybierają położenie obojętne, żuchwa lekko obniża się, język leży płasko za dolnymi zębami, górna część wysklepia się do tyłu i zwiera z pograniczem podniebienia miękkiego i twardego. Drgają struny głosowe.

Ćwiczenia wskazane przy wadliwej realizacji głosek tylnojęzykowych k, g Sposób powstawania głosek k, g wymaga określonej sprawności tylnych partii mięśni języka i tylnej ściany gardła. W związku z tym na etapie wstępnym przeprowadza się ćwiczenia polegające na unoszeniu języka i tworzeniu jego zwarcia z podniebieniem twardym oraz na opuszczaniu go na dno jamy ustnej tak, aby doszło do wysklepienia grzbietu języka w tylnej części jamy ustnej i wytworzenia się w tym miejscu zwarcia. Ćwiczenia wstępne, usprawniające motorykę narządów mowy: - wysuwanie i chowanie języka w głąb jamy ustnej (usta szeroko otwarte, język nie powinien dotykać zębów) - opieranie czubka języka o dolne zęby, unoszenie środka języka do podniebienia miękkiego i twardego - ssanie cukierka. - mlaskanie środkiem języka, przyssanie języka do podniebienia przy szeroko otwartych ustach -picie przez długą słomkę bardzo gęstych napojów np. jogurtu -lizanie lizaka językiem mocno wysuniętym z buzi -udawanie ziewania, swobodnie przy nisko opuszczonej żuchwie: wdech przez nos, wydech ustami przy szeroko otwartej jamie ustnej - krótkie wymawianie samogłosek przy otwartych szeroko ustach Ćwiczenia oddechowe: - odtajanie zamarzniętej szyby - mocno przedłużone chuchanie - chuchanie na ręce, bo zmarzły - naśladowanie odgłosów zwierząt, (np. przeciąganie dźwięku muuuu, hu-hu-hu, miauuuu) - naśladowanie śmiechu różnych ludzi np. he, he, he, he, (staruszki); ha, ha, ha, ha, (kobiety) ; ho, ho, ho, ho, (mężczyzny) ; hi, hi, hi, hi, (dziewczynki) -ziewanie długie i przesadne -wdychanie powietrza nosem i wydychanie ustami, podczas szerokiego otwierania ust -przysysanie drobnych papierków przez rurkę i przenoszenie ich na plansze - chrapanie na wdechu i na wydechu

85

Sylaby i wyrazy ga go gu ge Gaweł, gaz, gad, gaj, gapa, ganek, gałka, gajowy, garaż, gardło, garnek, gazeta, gąbka, gołąb, godzina, glina, głowa, gniazdo, globus, groch, guma, góral,

aga ogo ugu ege Agata, waga, uwaga, wagon, jagody, noga, kogut, łodyga, ogon, kolega, flaga, papuga, pogoda, podłoga, zegar, cegła, igła, zguba, agrest,pogotowie,

86

Wyrażenia zdaniowe     

gotowany groch gorący garnek gęsta mgła wagon węgla zagon ogórków

Zdania    

Agata zrywa jagody. Gaweł gotuje groch. W ogrodzie rośnie agrest. Gospodarz głośno zagwizdał.

87

Rozwiąż zagadkę (odpowiedź narysuj) W każdej wsi jest taki budzik, który co dzień budzi ludzi. Budzik chodzi, łapką grzebie, choć nie czesze się, ma grzebień. /kogut/

Połącz sylaby, odczytaj wyrazy

WA GU GA

PA GA MA

/waga, guma, gapa/

88

Nazwij obrazki i powiedz , w nazwach, których występuje głoska "g"

89

Pokoloruj godło i flagę Polski

90

L Opracowała: Maria Marciniak - Kraśko L - (zapis fonetyczny: l) - spółgłoska dźwięczna, ustna, przedniojęzykowodziąsłowa, półotwarta, twarda. Wymawiana jest w nagłosie , śródgłosie i wygłosie . Prawidłowa artykulacja: wargi zachowują układ neutralny, język - jego czubek zwiera się z dziąsłami, podniebienie miękkie - przylega słabo do tylnej ściany jamy gardłowej.

Ćwiczenia wskazane przy wadliwej realizacji głoski l

Na początkowym etapie terapii głoski l stosuje się wszystkie ćwiczenia motoryczne, których celem jest doprowadzenie do pionizacji języka, np.: -oblizywanie czubkiem języka wałka dziąsłowego przy szeroko otwartych ustach -kląskanie -wodzenie czubkiem języka po podniebieniu na boki -wodzenie czubkiem języka po podniebieniu w tył i w przód -wodzenie czubkiem języka po podniebieniu w kółeczko -stukanie czubkiem języka w podniebienie -zlizywanie z podniebienia przyklejonego tam uprzednio kawałka czekolady, Flipsa lub opłatka -przytrzymywanie na wałku dziąsłowym za pomocą czubka języka rodzynki lub ziarenka preparowanego ryżu przy jednoczesnym opuszczaniu żuchwy -szybkie i wielokrotne uderzanie językiem o górną wargę -przytrzymywanie czubka języka „przyklejonego” do wałka dziąsłowego przy jednoczesnym opuszczaniu żuchwy - przemienne stukanie czubkiem języka w wałek dziąsłowy i miejsce nad górną wargą przy rozchylonych ustach -szybkie unoszenie i opuszczanie języka (w kierunku górnych i dolnych zębów), przy szeroko otwartych ustach i nieruchomej żuchwie

Można też wykonywać wszystkie ćwiczenia języka wskazane przy terapii głoski r, jednak należy pamiętać, że w przypadku międzyzębowej realizacji głoski l nie są wskazane ćwiczenia angażujące język na zewnątrz jamy ustnej, a jedynie te, które wykonuje się za zębami.

91

Sylaby i wyrazy la lo lu le lampa, lato, lament, lot, lotnik, lew, lep, len, lejek, luty, laska, lufa, luneta, las, ludzie, loteria, leżak, lekarz, lustro, lalka, lody, lek, legenda, lokator,

ala olo ulu ele Ala, Ola, Ula, hala, sala, balon, aleja, palec, balet, kolonia, kolano, olej, pole, kula, cebula, chwila, wesele, jeleń, Aniela, Bolek, Lolek,chleb, koszula,

92

al ol ul el yl Daniel, bal, Emil, szal, stal, metal, ul, hotel, motyl, fotel, kowal, medal, węgiel, apel, styl, kafel, kąpiel, sól, ból, mol, Kamil,

Wyrażenia zdaniowe     

butelka mleka lekki leżak plan lekcji lala Helenki topolowa aleja

93

Zdania     

Lutek lubi lody. Leń nie lubi lekcji. Ela ma lalkę z plasteliny. W sklepie stoją butelki mlaka. Nad lasem przelatują ptaki.

Rozwiąż zagadkę /odpowiedź narysuj/ Może być mała albo duża, czasami szklane oczka zmróża. Zawsze jest mile uśmiechnięta , dlatego lubią ją dziewczęta. /lalka/

94

Połącz kropki

Rozwiąż rebus

HACZYK

LALKA

95

Pokoloruj i policz balony

96

R Opracowała: Maria Marciniak - Kraśko R - (zapis fonetyczny: r) - spółgłoska dźwięczna, ustna, przedniojęzykowodziąsłowa, półotwarta, drżąca, twarda. Wymawiana jest w nagłosie , śródgłosie i wygłosie . Prawidłowa artykulacja: wargi są lekko uchylone, język - przylega do górnych zębów i dziąseł, przednia część języka jest ruchliwa i elastyczna: wibracja polega na jednym(w wyrazach) lub 2 -3 krotnym (w izolacji) bardzo szybkim i delikatnym dotykaniu czubkiem języka do wałka dziąsłowego, podniebienie miękkie - podczas wymowy niezbyt silnie przylega do tylnej ściany jamy gardłowej.

Ćwiczenia języka przygotowujące do wywołana głoski r: Ćwiczenia języka: - kląskanie czubkiem języka o podniebienie twarde - wysuwanie szerokiego języka z buzi bez dotykania zębów -odklejanie językiem chrupek kukurydzianych z podniebienia -zlizywanie czubkiem języka z przedniej części podniebienia czekolady, Nutelli, kropli miodu, itp. - przytrzymywanie czubkiem języka na podniebieniu, zaraz za wałkiem dziąsłowym rodzynki lub ziarenka preparowanego ryżu -delikatne przygryzanie czubka języka zębami -wypychanie czubka języka przez mocno zaciśnięte wargi - energicznie stukanie czubkiem języka o wałek dziąsłowy przy otworzonej buzi (podobnie jak przy głosce „l”) -szybkie i wielokrotne uderzanie językiem o górną wargę -przytrzymywanie czubka języka „przyklejonego” do wałka dziąsłowego przy jednoczesnym opuszczaniu żuchwy - przemienne stukanie czubkiem języka w wałek dziąsłowy i miejsce nad górną wargą przy rozchylonych ustach szybkie unoszenie i opuszczanie języka (w kierunku górnych i dolnych zębów), przy szeroko otwartych ustach i nieruchomej żuchwie „czesanie języka” (wysuwanie i wsuwanie go między lekko rozwarte zęby) „ostrzenie” czubka języka o górne zęby, przy szeroko otwartych ustach - liczenie górnych zębów czubkiem języka - wykonywanie czubkiem języka na podniebieniu kropek, kółeczek, kreseczek itp. - precyzyjne oblizywanie czubkiem języka górnej wargi - precyzyjne dotykanie czubkiem języka kącików ust Ćwiczenia warg: -naśladowanie odgłosów z otoczenia: odczucia zimna – brr, brr, brr; ruszającego motocykla – brum, brum, brum; parskania konia – prr, prr, prr -energiczne pionowe poruszanie warg palcem -parskanie wargami z językiem wysuniętym między nimi Przy terapii głoski r należy koniecznie zwrócić uwagę na sposób w jaki dziecko realizuje głoskę l, bo często reranie jest konsekwencją jej zaburzenia.

97

Sylaby i wyrazy tra tro tru tre try atra otro utru etre ytry trawa, tran, tratwa, trema, trud, truskawka, trucizna, trucht, trąbka, trociny, tron, troska, potrawa, atrament, stragan, musztra, siostra, estrada, strefa, futryna, strych, natrysk, cytryna, witryna, struna, opatrunek, futro, piętro, strona, Zamaluj pola oznaczone kropkami, odczytaj ukryte słowo

Nazwij obrazki

98

dra dro dru dre dry adra odro udru edre ydry drabina, dramat, drapacz, dresy, drążek, drewno, drewniaki, dreszcze, drób, dróżka, druh, drużyna, drut, droga, drozd, drobnostka, drożdźe, kadra, kwadrat, zdrada, eskadra, adres, adresat, podręcznik, budrys, podróż, wędrówka, Nazwij figury geometryczne, połącz linią kwadraty, policz kwadraty

Nazwij obrazki

99

pra pro pru pre pry apra opro upru epre ypry pranie, pralka, prawnik, prasa, prażynka, prezent, prezes, próba, promień, prognoza, proch, prodiż, prostokąt, wyprawa, naprawa, impreza, ekspres, sprężyna, cyprys, papryka, kaprys, paprotka, czupryna, szproty, paproć, Rozwiąż zagadki  pierzemy w niej ubrania  można go dostać od św. Mikołaja  pieczemy w nim ciasta

Nazwij obrazek, zamaluj kontury

100

bra bro bru bre bry abra obro ubru ebre ybry brama, bratek, brat, brawa, brąż, brew, bryczka, brut, brudnopis, bruk, brukiew, brokat, broda, broszka, ubranie, febra, zebra, kobra, fabryka, imbryk, obrońca, obroża, dąbrowa, obrąbek, kubrak,

Odpowiedz na pytania, wskazując odpowiedni obrazek Co zakłada się psu na szyję? Jak nazywa się to zwierzę? Co kupiła Irka mamie na urodziny?

101

kra kro kru kre kry akra okro ukru ekre ykry krawat, kran, krakowiak, krawiec, kreda, kreska, krążek, kredyt, kredens, kruk, krupnik, krowa, kromka, kronika, kropka, ekran, zakręt, nakrętka, okręt, okruch, pokrywka, mikrofon, skroń, dwukropek, skrytka, sekret, dekret, okrąg, Nazwij obrazki

102

gra gro gru gre gry agra ogro ugru egre ygry gra, grad, grabie, gracz, gryka, grudzień, grubas, grupa, gruszka, groźba, gromadfa, groch, grochówka, grosz, agrafka, dekagram, kaligrafia, geografia, agrest, ogryzek, tygrys, ogród, nagroda, ogrodnik, zagroda,kongres, Policz grusze , pokoloruj

103

ra ro ru re ry rada, racuchy, rakieta, ramię, ratunek, ratownik, radość, rak, rasa, reszta, renta, rencista, remis, rękaw, rebus, ręka, ręcznik, rękawiczka, ruch, róża, rum, rózga, rok, robot, rotunda, ropucha, rożek, rozum, ryba, ryś, ryż, rysunek, rysa, rytm, rylec, ryksza, Nazwij obrazki, obrysuj te w nazwach których występuje głoska "R"

104

"r" między samogłoskami ara aro aru are ary ora oro oru ore ory ura uro uru ure ury era ero eru ere rey yra yro yru yre yry baran, gitara, kanarek, kareta, kabaret, pora, korona, oberek, kabaret,nurek, murek, ogórek, poradnia, kareta, naród, porada, opera, teren, borówka, pirat, dyrygent, chmura, kuropatwa, motorówka, pagórek, tatarak, matura, makaron, worek, wtorek, peron,parapet, wirówka, motorówka, korek, temperówka, Ułóż zdania do poniższych obrazków

105

Wyrażenia zdaniowe                             

prywatna praktyka prosta praca prawy prawnik prywatna pracownia prawa strona pracowity pracownik brudny bruk brązowe dresy trudna droga prosta trasa drogie drobiazgi druciana oprawa drewniana tratwa trudny trening dobra prasa drewniana brama kręta droga krakowska brama groźny grom gruba grusza brązowa kredka krem truskawkowy prawa strona dobry pracownik brązowa krowa brat Bronki krem z cukru pręgi tygrysa obroża Prota

106

Pokoloruj kredki: pierwszą na niebiesko, drugą na zielono, trzecią na czerwono, czwartą na żółto, piątą na różowo

107

ar or ur er yr komar, katar, autokar, bohater, kufer, deser, wicher, numer, chaber, puder, kangur, chór, wiór, mundur, ubiór, kaptur, bór, amator, humor, doktor, aktor, kawior, monter, kantpr, konduktor, pomidor, por, indor, wiatr, metr, teatr, Odszukaj na obrazku 5 przedmiotów w nazwach których występuje głoska "R"

Rozwiąż rebus

SER

DAK CE NIK WIS WETKA

108

Zdania        

Rózia robi pranie. Renia rysuje trójkąt. Krysia skrobir rybę. Roman gra na trąbce. Marta uciera krem. Darek gryzie suchary. Rano rozległ się alarm. Stary zegar wybił czwartą.

Rozwiąż zagadki 1) Choroba z kichaniem. 2) Występuje na scenie. 3) Liczba na drzwiach mieszkania. 4) Kto zbyt dużo je będzie ........... 5) Duża skrzynia. 6) Słodki, do herbaty. 7) Kierownica na statku. 8) Ma szczebelków dużo, wszystkie do wchodzenia służą. 9) Żółty przysmak dla myszki. 10) Deska pod drzwiami. 11) Wisiorek przy kluczach. 12) Gruby, prosty pręt. 13) Na stadionie lub w ogródku. 14) Wisi na ścianie w ramkach. 15) Klasówka. 16) Zakład produkcyjny.

109

Wiersz

Trąbki Rysia Rysio cztery trąbki ma i na każdej pięknie gra. Na pierwszej gra: tra, tra, tra. Na drugiej gra: tru, tru, tra. Na trzeciej gra: tre, tre, tra. Na czwartej gra: try, try, tra. Rysio brata Jurka ma, razem z bratem gromko gra: tra, tre, tra tra, tru, tra tre, tro, tra tra, try, tra. Rysio cztery siostry ma, każda siostra sama gra. Marta gra: tru,tro, tra, Renia gra: tre, try, tra, Irka gra: try, tro, tra, Krysia gra: tru, tre, tra. Gdy rodzeństwo razem gra słychać gromkie tram - tarara trem - tarara try - tarara tru - tarara trom - tarara.

110

Rebusy Nazwij obrazki. Z ich pierwszych liter utwórz słowa.

/prom, bruk, kran, futro/