Prawo pracy & Treningi
SZOK KULTUROWY I STRATEGIE AKULTURYZACJI
“Zmieniaj opinie, bądź jednak wierny swoim zasadom; zmieniaj liście, ale swoje korzenie pozostaw nienaruszone.“ Victor Hugo
Kultura jako góra lodowa Kulturę można przedstawić obrazowo jako górę lodową. Powyżej poziomu wody można zobaczyć jedynie bardzo niewielką część tej góry, tj. jej czubek. Czubek ten wspiera się na znacznie większej, ale niewidocznej części znajdującej się poniżej poziomu wody. Niewidoczna część góry lodowej stanowi potężny fundament jej widocznej części. Widoczne elementy kultury to np. architektura, sztuka, muzyka czy język. Niewidoczne elementy kultury to np. normy, wartości, historia, styl rozwiązywania konfliktów czy zasady budowania zaufania. www.dhirsch.pl
Konsekwencje migracji Zmiany fizyczne • Klimat • Natężenie światła • Mikroorganizmy • Żywność • Rytm życia
Zmiany społeczne • Zmiana roli i statusu społecznego (zazwyczaj na niższy) • Brak sieci wsparcia społecznego • Zmiana warunków rodzinnych • Brak kontaktów zawodowych
Zmiany psychologiczne • Wzrost stresu • Wzrost poczucia niepewności • Poczucie samotności • Bezradność i wstyd • Spadek efektywności radzenia sobie ze stresem • Nieadekwatność dotychczasowych mechanizmów obronnych
Migracja = kontakt międzykulturowy =
Różnice kulturowe powodują wzrost poziomu stresu
kontakt pomiędzy odmiennościami
www.dhirsch.pl
Szok kulturowy jako szok odmienności
Wyzwania w nowym kraju
Pozostawienie w kraju rodziny i przyjaciół. Przeciążenie logistyką w związku z przeprowadzką. Stres i napięcie spowodowane nieznanym. Bezradność wynikająca z nieskuteczność dotychczaswoego sposobu działania. Niezrozumienie zachowań przedstawicieli nowej kultury. Potrzeba dużej energi do nauki adekwatnych kulturowo zachowań.. Wątpliwości dotyczące systemu wartości i identyfikacji społecznej. Poczucie odrzucenia, bycia osądzanym i poddanym działaniu stereotypów. Obawy przed zmianami osobowości oraz zakłócenie poczucia tożsamości.
www.dhirsch.pl
Szok kulturowy
• obejmuje funkcjonowanie psychiczne, fizyczne i społeczne człowieka, • jest rezultatem napotykanych w kulturze przyjmującej trudności, • jego istotą jest doświadczenie negatywnych emocji, które kumulując się, • owocują pogorszeniem ogólnego samopoczucia i satysfakcji z życia, i co za tym idzie całości funkcjonowania człowieka. Źródło: S. Bochner (1994), Culture Shock, (w:) W.J.Lonner, R.S. Malpass (red.) Psychology and culture, 245-249.
www.dhirsch.pl
zagubienie
niepewność
depresja
niepokój
złość i nienawiść
Objawy szoku kulturowego
spadek wydajności w pracy
bezsilność problemy zdrowotne
www.dhirsch.pl
kłopoty rodzinne
Możliwe reakcje na szok kulturowy Nadmiar obowiązków
Problemy zdrowotne
Izolacja
Nadwaga
Wszystko ok
Utrata wagi
A jak Ty reagujesz na szok kulturowy? www.dhirsch.pl
Akulturacja = proces, w którym osoby pochodzące z różnych kultur wchodzą w trwały i bezpośredni kontakt, którego rezultatem jest zmiana wzorów kulturowych w jednej lub obu kulturach.
Uczucia
Możliwe fazy adaptacji
Czas Przed wyjazdem
Przed wyjazdem: A. Radość B. Panika przed podróźą
Podczas pobytu za granicą
Podczas pobytu za granicą: C. Początkowa radość D. Szok kulturowy E. Akulturyzacja F. Stabilizacja G. Panika przed podróźą
Po powrocie
Po powrocie: H. Początkowa radość I. Szok kulturowy J. Stabilizacja
Jednak każdy z nas jest inny i proces adaptacji może mieć bardzo indywidualny przebieg.
Możliwe strategie akulturyzacji Odrzucenie nowej kultury – separacja
Utrata tożsamości kulturowej dekulturacja
Odrzucenie własnej kultury – asymilacja
Dwoistość kulturowa – Integracja
DominikaHirsch International © 2011
Wyzwania w procesie adaptacji EMOCJE • Umiejętność panowania nad zmienającymi się nastrojami. • Co odczuwam w związku z pobytem za granicą? • Jak radzę sobie ze stresem?
MYŚLENIE • Umiejętność myślenia skutecznego kulturowo. • Co myślę o nowym kraju? • Jakiej jakości są moje rozwiązania i pomysły?
UMIEJĘTNOŚCI SPOŁECZNE I TOŻSAMOŚĆ • Rozwój skutecznych umiejętności społecznych. • Jak efektywne są moje kontakty z mieszkańcami nowego kraju? • Czy czerpię radość z tych kontaktów?
Źródło: E. Marx (2000), Przełamywanie szoku kulturowego, 34-35. www.dhirsch.pl
Prawo pracy & Treningi
T: +34 931 188 491 (Hiszpania) T: +48 668 688 060 (Polska) E:
[email protected] W: www.dhirsch.pl
Barcelona C/ Vilamarí, 86 08015 Barcelona (5 min. z Pl. España)
Sitges C/Pilar Franquet 22 08870 Sitges