zielone horyzonty

nr 4    luty 2012

kwartalnik dla specjalistów z zielonej branży

stwórz nowoczesny ogród

Zestaw TT str. 11

Jak dobrać dodatki do hydrosiewu str. 14

Firestone na stoku narciarskim str. 12

GreenLine to kabel dedykowany do bezpośredniego układania w ziemi. Przeznaczony do sterowania lub zasilania w energię elektryczną odbiorników małej mocy, stosowanych w systemach nawadniających. Nadaje się również do instalowania w pomieszczeniach suchych i wilgotnych oraz na zewnątrz (powłoka odporna na UV).

l

com.p . t n o z onyhory

l www.zie

Cechy: - żyły miedziane, wielodrutowe klasy 5 według PN-EN 60228 - izolowany PCV Dostępne przekroje (ilość żył x przekrój): 3 x 0,75

7 x 1,0

5 x 0,75

3 x 1,5

7 x 0,75

5 x 1,5

3 x 1,0

7 x 1,5

5 x 1,0

- żyły czarne, numerowane, jedna żyła żółto-zielona - odporny na UV - napięcie pracy 300/500 V 20M x km - rezystancja izolacji 20MΩ

kontakt kom. 602 271 580 605 344 862 609 452 534

18

8

20

Sukces Precyzji!

4

Byliny rozwiążą twoje problemy z ogrodem!

6

Prosta forma i naturalne piękno

8

Stary – nowy staw

10

Firtestone na stoku narciarskim

12

Jak dobrać dodatki do hydrosiewu

14

Jak nawadniać – najczęściej zadawane pytania

16

System nawadniania – tor doskonalenia jazdy

18

Obraz Zieleni – Japonia w centrum Poznania

20

zielone

horyzonty kwartalnik dla specjalistów z zielonej branży

stwórz nowoczesny ogród

REDAKTOR NACZELNY Łukasz Zakrzewski, [email protected] OPRACOWANIE GRAFICZNE I SKŁAD: Colorful Media ul. Lednicka 23 60-413 Poznań www.colorfulcp.pl, [email protected] ADRES REDAKCJI ul. Wichrowa 28 A, 60-449 Poznań tel. 061 639 57 51 lub 061 677 41 23 fax. 061 677 30 72 [email protected] www.zielonyhoryzont.com.pl

ZESPÓŁ REDAKCYJNY Dawid Jęchorek, [email protected] Wioleta Andrzejak, [email protected] Dariusz Sobucki, [email protected] Przemysław Radomski, [email protected] Karolina Krawczyk, [email protected] Piotr Kamiński, [email protected]

4

      zielone horyzonty

Sukces Precyzji! mgr inż. Dawid Jęchorek, Zielony Horyzont Sp. z o.o. Fotografie z archiwum firm: Wśród Zieleni Wojciech Ogiński, Zielony Horyzont Sp. z o.o.

Dysze Toro z serii Precision™ PSN nie tylko otrzymały liczne nagrody i wyróżnienia, ale także, a może przede wszystkim, osiągnęły sukces rynkowy. Dlaczego instalatorzy wolą Precyzje? Instalatorzy bardzo szybko dostrzegli zalety dysz Precision PSN. Obecnie są to najpopularniejsze dysze tego typu na rynku. „Od momentu wprowadzenia na rynek przez firmę TORO dysz Precision PSN staram się je maksymalnie wykorzystywać w systemach nawadniania.  Ich główną zaletą jest zmniejszenie o  jedną trzecią zapotrzebowania na wodę, przy równoczesnym zachowaniu optymalnego poziomu opadu i  zasięgu. Pozwala to na większe rozbudowanie sekcji, co jest bardzo istotne szczególnie przy systemach nawadniania wykorzystywanych w małych i skomplikowanych ogrodach, ze źródłem wody z  wodociągów miejskich. W  porównaniu ze swoimi poprzednikami (dyszami z  serii MPR i  TVAN) są skuteczniejsze i wygodniejsze w montażu i  ustawieniach. Biorąc pod uwagę moją wieloletnią praktykę w  projektowaniu i  wykonawstwie systemów nawadniania, mogę stwierdzić, że zraszacze 570Z, uzbrojone w dysze z  serii Precision, wraz z  niezawodnymi zraszaczami Mini 8, są bardzo dobrą bazą do wykonania trwałego i skutecznego systemu nawadniania” – mówi Wojciech Ogiński, właściciel firmy Wśród Zieleni.

Zraszacze statyczne 570Z z dyszami Precision PSN

Dysze Precision umożliwiają oszczędne nawadnianie oraz równomierne pokrycie, bez względu na wiatr i  fluktuację ciśnienia. Technologia niewymagająca stosowania ruchomych części gwarantuje ich niezawodność i  bezawaryjność. Dysze te dozują wodę dużo bardziej równomiernie niż konwencjonalne głowice deszczujące. Użycie śruby regulacji zasięgu nie powoduje zmian w  równomierności i  spójności nawadniania. Zasięg może być zredukowany o  25%, możliwe jest również całkowite odcięcie wypływu wody, a także wejście w tryb pracy punktowej. Dysze te dzięki mniejszemu opadowi radykalnie zmniejszają ilość wody spływającej, dlatego też są doskonałym rozwiązaniem dla nawadniania zboczy i terenów o niskiej przepuszczalności

wody. Ponadto mała dawka opadowa (25 mm/h) zapobiega erozji gleby oraz wypłukiwaniu nawozów i nasion traw.

Mniejsze zużycie wody – zadowolony użytkownik Dla użytkownika systemu automatycznego nawadniania bardzo istotną kwestią jest zużycie wody. Niezależne badania wykazały, że przy zastąpieniu konwencjonalnych głowic zraszających dyszami Precision™ można zmniejszyć zużycie wody nawet o 15%. Jest to szczególnie ważne, biorąc pod uwagę wciąż rosnące ceny wody pitnej oraz zmniejszające się jej zasoby. Dysze Precision charakteryzują się małym opadem i  wytwarzają krople o odpowiedniej wiel-

zielone horyzonty       

kości, dzięki czemu woda jest szybko wchłaniana przez podłoże. W ten sposób możliwe jest znaczne zredukowanie straty wody, spowodowane przez jej parowanie z powierzchni gleby. Dysze Precision w  porównaniu z  innymi typami dysz zużywają mniej wody, a  jednocześnie zapewniają bardziej równomierne nawadnianie. Dysze te w zestawieniu z  tradycyjnymi dyszami serii MPR charakteryzują się większymi kroplami przy niewielkiej wysokości opadu oraz o  35% mniejszym wydatkiem wody. Mniejsze jej zużycie zapewnione jest również przez większą odporność kropli na podmuchy wiatru i  zminimalizowane ich rozproszenie. Osiągnięto to dzięki stałej wielkości kropli na całej nawadnianej powierzchni, przez co w znacznym stopniu zmniejszono wytwarzanie podatnej na wpływ wiatru mgły.

nych terenów zielonych. Dzięki zastosowaniu w  dyszach opatentowanej technologii Chip H2O, wytwarzającej szybki, oscylujący strumień wody, uzyskano mniejszą wysokość opadu przy zachowaniu najwyższej efektywności nawadniania. Taki strumień wody jest wytwarzany w specjalnej komorze wewnątrz Chipu H2O.

Chip H2O podczas pracy

Nowa technologia zapewnia stałą wielkość i prędkość kropli

Żadna inna dysza, zużywając tyle samo wody, nie jest w  stanie osiągnąć podobnego stopnia opadu, przy zachowaniu odpowiedniej jakości nawadniania. Ekonomiczne wykorzystanie wody przez dysze Precision™ umożliwia zmniejszenie ilości sekcji systemu nawadniającego. W  rezultacie otrzymujemy tańszy system nawadniający z  mniejszą liczbą elektrozaworów, rur, złączek oraz z  tańszym sterownikiem.

Nowoczesna technologia w ogrodzie Dysze Toro z  serii Precision™ PSN oferują innowacyjne rozwiązania zapewniające oszczędne i  równomierne nawadnianie ogrodów i in-

Każda dysza Precision ma przynajmniej jeden taki Chip. Dany kąt i zasięg uzyskano przez odpowiedni dobór określonej liczby i właściwego typu Chipów H²O.

5

Zdjęcie szybko oscylującego strumienia wody

Technologia ta nie wymaga stosowania ruchomych części, dzięki czemu dysze są niezawodne i  bezawaryjne. Poszczególne elementy dyszy są odlane w  całości (bez łączenia materiału) z żywicy BTP (PolyButylene Teraphalate Polyester). Ten nowoczesny materiał charakteryzuje się niskim współczynnikiem tarcia oraz dużą odpornością na substancje chemiczne i  uszkodzenia mechaniczne. Chipy H2O są montowane w obudowie dyszy i zabezpieczone pierścieniem mocującym. Taki sposób wykonania i montażu zapewnia skuteczność i  bezawaryjność dyszy, nawet w  przypadku wysokich ciśnień i  uderzeń hydraulicznych.

Budowa dyszy Precision PSN Chip H2O

Tego rodzaju dysze wytwarzają stałą wielkość kropli na całej nawadnianej powierzchni. Jednakowe krople gwarantują równomierne nawadnianie i  są bardziej odporne na wpływ wiatru. Strumień wody oscyluje przy prędkości 200 cykli na sekundę, dlatego też widzialny jest tylko w świetle stroboskopowym lub na fotografiach.

Dysze Precision zadebiutowały jako produkt roku na Irrigation Show 2008, zostały również nagrodzone złotym medalem Międzynarodowych Targów Poznańskich w 2010 roku.

6

      zielone horyzonty

Byliny rozwiążą twoje problemy z ogrodem! mgr inż. Ewa i Bartosz Rogozińscy Firma Skalniak – Anna Skalska

Niewielu z nas wie, że największą grupą roślin pod względem rodzajów, gatunków i odmian są byliny.

Przykładowe rozłożenie linii kroplującej

Występują one wszędzie – od koła podbiegunowego po pustynie, od terenów wodnych i  podmokłych po tereny górzyste, a  nawet skalne. Rozpiętość temperatur i  różnorodność wymagań może nam pomóc tak dobrać rośliny, aby nasze otoczenie – ogrody, parki, zbocza skarp (np.: wały przeciwpowodziowe, skarpy dźwiękochłonne przy autostradach i ulicach itd.) – nie stwarzało problemów, ale raczej służyło nam, gwarantując odczucia estetyczne związane z pełną gamą pokroju i barw, a także z zapachem i zmiennością danej rośliny w zależności od pory roku.

Do bylin należą wszystkie rośliny zielne, wieloletnie, czyli takie, które posiadają korzenie i  liście, ale nie mają pnia ani gałęzi, oraz rośliny z  różnym stopniem zdrewnienia nasady łodyg. Byliny różnią się wymaganiami, pokrojem, kolorystyką i funkcjami, jakie mają pełnić. Jedne będą ziołami – przyprawami lub ziołami leczniczymi, inne, np. rośliny okrywowe (barwinek, kopytnik, karmik ościsty), swobodnie zastąpią trawniki (nie muszą być koszone!). Jeszcze inne stworzą cudownie kolorowe runo leśne w  nowo nasadzonym la-

sku brzozowym (paleta traw, rozchodników, goździków kropkowanych). Byliny mogą porastać murki oporowe, dodając ogrodowym skałkom koloru i lekkości. To w końcu one – ranniki, przylaszczki, przebiśniegi, krokusy, ciemierniki itd., itd. – pierwsze zaproszą wiosnę do naszych ogrodów, a  jesienią jako ostatnie będą nas rozweselać: zimowity, astry jesienne, cyklameny bulwkowate, krokusy jesienne, a także trawy ozdobne, takie jak: ostnice, rozplenice, miskanty. Biorąc pod uwagę istniejące w  Polsce warunki klimatyczne oraz to, że tereny zielone, w szczególności ogrody i  parki, powstają na glebach najsłabszych, to właśnie byliny powinny dominować jako główna szata roślinna. Zaletą bylin są: niewielkie nakłady na wzbogacanie gleby, małe wymagania nawozowe, odporność na klimat i choroby, mniejsze zapotrzebowanie wody w porównaniu do trawników, brak konieczności pielęgnacji (skutecznie konkurują z chwastami), miododajność, właściwości lecznicze i  wiele innych. Spora grupa zanika na okres spoczynku (np. zimą – funkie, latem – zimowity), część jednak jest zimotrwała lub częściowo zimotrwała – czyli nie zrzucają liści na zimę lub zrzucają je jedynie przy bardzo niskich temperaturach (np. przy – 20 stopni Celsjusza). Co ważne, jest grupa bylin, które śmiało można sadzić pod koronami drzew, nie przeszkadzają im korzenie, opadłe liście, zacienie czy niedobór składników pokarmowych w głębszych warstwach gleby.

zielone horyzonty       

Zajmijmy się ekonomią w ogrodzie!

Wiemy, że ogrody to spory wydatek już na starcie. Często jest to rząd nawet kilkudziesięciu złotych za każdy metr kwadratowy ogrodu. Znam przypadki, w  których po uzdatnieniu gleby koszt przekroczył nawet 150 zł/ m², co przy powierzchni 500 m² dało bardzo duże kwoty. Tu pomocne mogą być właśnie byliny, których większość zadowoli się glebą słabą lub przeciętną. Przy prawidłowym doborze roślin i  systemu nawadniania można też zaoszczędzić na ilości dostarczonej wody (co przy obecnym wzroście cen za wodę jest istotną zaletą). Dla porównania – trawnik podlewany automatycznie w  tygodniu zużywa przy średniej temperaturze, słabym wietrze i  nierównomiernych opadach deszczu w  naszym kraju około 35 litrów na każdy metr kwadratowy. Byliny zastępujące trawnik pobiorą średnio 25% tej ilości. Dlaczego tak jest? To proste – byliny nie potrzebują dużo wody, bo ta, wprowadzana przez system linii kroplującej, dociera bezpośrednio w  korzeń i  nie jest tracona przez odparowanie, a  takie zjawisko występuje przy podlewaniu przez zraszacze (około 20–25% odparuje mimo podlewania w najchłodniejszym momencie nocy). Drugim atutem podlewania kroplującego jest brak przelania, a trzecim – brak uszkodzeń związanych ze zjawiskiem „kropli rosy”, kiedy to nie ulegają uszkodzeniu blaszki liściowe ani płatki kwiatostanów. Ten sposób podlewania ogranicza ewentualną infekcję chorobami pochodzenia bakteryjno-wirusowogrzybiczego. Czynnik ten jest szczególnie ważny, gdy chcemy posadzić w  ogrodzie rośliny nielubiące rosy, np. bylicę „Powist” (artemisia arborescens) czy tak lubianą lawendę w odmianach. Jest też czwarty punkt, dla którego powinniśmy docenić system linii kroplujących – woda wprowadzana jest tam, gdzie ma być wprowadzona z  dokładnością do centymetrów. Takiej precyzji nie uzyskamy przy pomocy zraszaczy – jest to szczególnie ważne, jeśli chodzi o  rabaty o  skomplikowanym kształ-

cie lub gdy chcemy uzyskać bardzo wyrównany wzrost roślin w  danym założeniu. Wadą jest dość spora cena wyjściowa założenia 1 m² rabaty bylinowej, ale ten jednorazowy nakład około 61 zł za m² zwróci się, gdy porównamy zsumowane roczne nakłady na założenie i utrzymanie trawnika.

7

Porównajmy: BYLINY: średnie obsadzenie 1m² rabaty to 8 roślin po 3,5 zł za sztukę, torf, substrat lub piasek to 5 zł (dostosowanie gleby do minimalnych wymagań dla danej rośliny), nawodnienie 8 zł/m², nawóz 1  zł, robocizna i  transport 13 zł – razem 55 zł. Doliczyć trzeba pielęgnację w pierwszym roku – około 6 zł. W latach następnych pozostanie wygrabienie liści na wiosnę, skromne jednorazowe nawożenie i  ewentualne przycięcie nadmiernie rozrośniętych roślin raz na 3 lata. Łączny koszt 61 zł/m². TRAWNIK: średnia cena wykonania trawnika z  nawadnianiem na średniej klasie gleby z siewu na siatce przeciw kretom – cena 24 zł/m², minimalna wielkość trawnika dla tej ceny to 1000 m². Pielęgnacja: codzienne nawadnianie, koszenie co najmniej co 8 dni, nawożenie co dwa tygodnie od kwietnia do września, koszty wywozu skoszonej trawy, sprzątanie trawnika z liści (gnicie trawy pod opadłymi liśćmi). Cena wzrasta do 80 zł/m² w skali całego sezonu! Pamiętajmy, że pielęgnację robimy co roku. Liczby mówią same za siebie. Zachęcamy wszystkich miłośników roślin do fascynującej wycieczki w świat bylin, zaś miłośników roślin, którzy nie mają czasu na pielęgnację albo nie mają nadmiaru gotówki, do spojrzenia na ogród z innej strony. Życzymy Państwu wspaniałej zabawy w świecie bylin! Hortis ul.Elbląska 4 A, 93-459 Łódź fax: 042 680 10 49, tel: 601 07 10 44 [email protected]  www.hortis.pl  Skalniak Dobków 17A 98-105 Wodzierady biuro:  ul. Kryzysowa 18a, 91-867 Łódź tel./fax:  (0-42) 656 30 44 tel. kom.:  0-600 037 748 0-600 832 748 [email protected] www.skalniak.pl

8

      zielone horyzonty

Prosta forma i naturalne piękno Paulina Gralewska, architekt krajobrazu, Gabriela Rzeszkiewicz, Giardino s.c.

Coraz więcej budynków mieszkalnych ma w pakiecie z apartamentem przyjemny taras, który można ciekawie urządzić. Właśnie w tym celu klienci, marzący o własnym, odpowiednio zaaranżowanym zakątku do wypoczynku, trafiają do firmy GIARDINO Studio Architektury Krajobrazu i Wnętrz.

Właściciele mieszkania, którzy poprosili nas o  aranżację zieleni na swojej 22-metrowej przestrzeni, są młodymi ludźmi z klasą, podróżnikami, miłośnikami przyrody. Mieszkanie zaplanowano utrzymać w  zdecydowanych kolorach i prostych formach, a taras miał być jego kolejnym pokojem. Nasza koncepcja zakłada wydzielenie dwóch wnętrz różniących się od siebie funkcjonalnością. Jed-

na część ma sprzyjać spotkaniom z  przyjaciółmi i  relaksowi, podczas gdy druga, oddzielona pergolą porośniętą pnączem, ma być idealna do spożywania porannej kawy czy też lunchu w ciepłe, letnie dni. Zaproponowałyśmy umieszczenie białych donic z  tworzywa o  różnych kształtach, wykonanych na zamówienie w  konkretnych wymiarach i  dopasowanych wizualnie do wnętrza. Donice są dodatkowo wyłożo-

ne od środka styropianem, ażeby zapobiec przemarznięciu posadzonych w nich roślin. Do podziału elementów tarasu użyłyśmy dwóch donic w  pięknym lawendowym kolorze i  drewnianej pergoli współgrającej z  drewnopodobnymi płytkami zastosowanymi w elewacji budynku. Ponieważ dużą popularnością cieszą się kolory: fioletowy, żółty i biały, to właśnie w ich odcieniach na

zielone horyzonty       

tarasie kwitną kwiaty, dla których tło stanowią rośliny zimozielone. Tuż przy ścianie odgradzającej taras od sąsiadów zaprojektowałyśmy kratkę, którą oplata swoimi delikatnymi listkami powojnik „Blue Light”. Towarzyszą mu lawendy roztaczające dookoła swój magiczny zapach, przepiękne, pasiaste miskanty, chińskie „Zebrinus” i  zimozielona sosna górska „Mops”. Nad kompozycją czuwa brzoza brodawkowata „Youngii”, która tworzy w  tym zakątku ciemnozieloną parasolkę przeciwsłoneczną. W  drugiej części balkonu postawiłyśmy kwitnące na złoto liliowce „Stella d’Oro”, bordowe i  zielone rozchodniki oraz okazałe,

posadzone w  większej grupie trawy i soczyście zielone sosenki. Berberysy „Admiration”, znajdujące się w  białych wysokich donicach, zaakcentowały swoją bordową kolorystyką rytmiczną aranżację na końcu tarasu. W rogu swoje miejsce znalazła nadzwyczajnej urody sosna bośniacka „Compact Gem”. Wieczorem taras spowity jest ciepłym światłem lampionów, nadających romantyczny, a  zarazem elegancki charakter założenia. W takiej przestrzeni właściciele mogą odnaleźć chwilę dla siebie, odetchnąć po ciężkim dniu, wypocząć we własnym towarzystwie i zapomnieć, że mieszkają w dużym mieście. Sąsiedztwo kanałku Żerań-

9

skiego przyciąga wielu skrzydlatych przyjaciół, którzy dając popis swoim śpiewnym umiejętnościom, dodatkowo umilą czas spędzony na tarasie. Wydawałoby się, że zakładanie i projektowanie zieleni na tarasie daje architektowi krajobrazu mniejsze pole do popisu niż w  przypadku standardowego domu z ogrodem. Czasem jednak mniej znaczy więcej, bo projekt zieleni na tarasie wymaga dużej pokory i  uwagi w  doborze roślin.

10

      zielone horyzonty

Stary – nowy staw Tomasz Pecyna, ppuh Garden Serwis

Idea rewaloryzacji i adaptacji istniejących stawów „Goliana” w Grodzisku Mazowieckim na stawy rekreacyjno-sportowe oparta jest w znacznym stopniu na zachodnioeuropejskich rozwiązaniach komunalnych stawów kąpielowych. Powyższa idea polega na odpowiednim ukształtowaniu zbiornika, zastosowaniu naturalnych filtrów mineralno-roślinnych (Biozamonit®) i właściwej cyrkulacji wody, ażeby wielokrotnie zintensyfikować naturalne procesy samooczyszczania się wód, wykorzystując zjawiska sorpcyjne i  jonowymienne filtracyjnego złoża mineralnego oraz walkę o związki odżywcze między glonami a roślinami bagiennymi. Stawy „Goliana” oraz otaczające je tereny będą wykorzystywane jako obiekty rekreacyjno-sportowe, bez funkcji kąpielowej. Powierzchnia stawów po rewaloryzacji wynosi ok. 1 ha, a złoża filtracyjnego wraz ze strefą szuwarową – ok. 0,4 ha. Projektowany obiekt dwóch połączonych ze sobą stawów wyposażony będzie w pompy cyrkulacyjne, skimmery, filtr mechaniczny oraz filtry mineralno-roślinne (złoże mineralne Biozamonit® obsadzone roślinami). W  wyniku przeprowadzonych badań, zebranych pozytywnych opinii i uzgodnień z inwestorem wybrano uszczelnienie za pomocą geomembrany kauczukowej EPDM Pond Gard o gr. 1,02 mm firmy Firestone. Dodatkowo użyto geowłókniny 400 g/m² do ochrony uszczelnienia pod folią i na folii oraz przykryto 20-centymetrową warstwą płukanego żwiru 16-32 mm. Jak to zwykle bywa przy rewaloryzacji stawów, warunki na budowie były trudne. Duże ilości namułów oraz wysoki poziom wód gruntowych budziły obawy inwestora. Dzięki zastosowaniu technologii Pond Gard firmy Fireston możliwe było szybkie i bezproblemowe wykonanie hydroizolacji.

Zbiornik w trakcje prac

Pod platformą zainstalowano systemu filtracyjne

Zarówno głębokość, jak i kształt niecki stawu dostosowano do potrzeb właściwego funkcjonowania stawów. Projekt zagospodarowania terenu stawów „Goliana” wykonała firma Ogrody Re-Natura z  Radzymina (www.re-natura.pl). Głównymi projektantami byli Marcin Gąsiorowski i Wojciech Walczak. Dostawcą geomembrany EPDM Pond Gard

i konsultantem technicznym była firma Garden Serwis Tomasz Pecyna (www. gardenserwis.com). Tomasz Pecyna GARDEN SERWIS 05-091 Ząbki, ul. Powstańców 36 G +48 601767726 www.gardenserwis.com

zielone horyzonty       

11

Zestaw TT Łukasz Zakrzewski, Zielony Horyzont Sp. z o.o.

Toro kontynuuje ujednolicenie swoich zraszaczy. Do wypuszczonego kilka lat temu modelu T5 w zeszłym roku dołączył T7 T5 został pomyślany jako zraszacz średniego zasięgu do przydomowych terenów zieleni oraz mniejszych terenów komercyjnych. Ze swoim zasięgiem od 7,6 do 15,2 m stał się alternatywą dla sprawdzonego modelu S800. Zresztą, poza zasięgiem podobne są inne cechy tych modeli, jak wydatek wody czy ciśnienie robocze. Zarówno S800 jak i  T5 mają podejście ¾ cala. Co zasadniczo różni te dwa zraszacze? Z  jednej strony uproszczenie konstrukcji – w  T5 nie ma wizualizacji kąta nawadniania na gumowej pokrywie zraszacza. Z  drugiej strony nowy zraszacz dysponuje nowatorskim rozwiązaniem dyszy. Wykorzystuje ono opatentowaną technologię AirFoil – podlewania z  bliska bez efektu wypłukiwania nasion oraz Cross – slot sposób na idealny efekt dystrybucji wody przy średnim zasięgu. Każda sztuka wyposażona jest w drzewko dysz: 8 do trajektorii 25° i  4 do niskiej 10°, wszystkie z  funkcją prostowania strumienia wody. Warto podkreślić, że T5 to zraszacz sektorowy (40° – 360°) i pełnoobrotowy w jednym modelu. W tej chwili T5 jest dostępny w kilku wersjach, jako pięciocalowy wynurzalny, odmiana SHRUB do podlewania krzewów, T5PCK z zaworem stopowym, T5HP – 200 mm wysokości oraz model z zainstalowanym wskaźnikiem wypływu T5PE. Jeżeli dorzucić do tego 5 letnią gwarancję, dostajemy do rąk naprawdę godny uwagi produkt. Rok temu do modelu T5 dołączył T7, jednostka o  wyższych parametrach i dedykowana raczej dla obiektów sportowych i  usługowo-

TG 101

T7

TS90

T5P

-handlowych. W  perspektywie ma całkowicie zastąpić model 2001, najbardziej popularny zraszacz w tej klasie (zasięg do 23m). T7 zaprojektowano, jako zraszacz wytrzymały, mający pracować bez zarzutu, niezależnie od niesprzyjających warunków panujących na terenach publicznych. Podobnie jak T5, T7 jest zraszaczem, który w  jednym modelu łączy opcję sektorową i  pełnoobrotową. Oba typy łączą również specjalnie zaprojektowane dysze. T7 także wyposażony jest w  technologię zapobiegającą wypłukiwaniu materii przy bliskim podlewaniu. Konstruktorzy Toro zdecydowali również, aby ich nowy produkt posiadał funkcję Smart Arc, która pozwala na powrót do pierwotnych ustawień kąta po przypadkowym rozregulowaniu. Sam mechanizm planetarny, napędzający pracę rotora, także skonstruowany został biorąc pod uwagę ewentualne akty wandalizmu. Wszystko dlatego, aby tak istotny element systemu nawadniającego, jakim jest dystrybutor wody – zraszacz, działał bezawaryjnie. W odróżnieniu od T5, siódemka posiada wizualizację ustawienia kąta na gumowej pokrywie. Jest dostępna w czterech wariantach: trzpień z tworzywa lub stalowy, każdy opcjonalnie ze wskaźnikiem przepływu. Zawór stopowy montowany jest do wszystkich weru sji fabrycznie.

12

      zielone horyzonty

Kolejnym z  rodziny T jest model TS90. Z  zasięgiem do 29 metrów, nawet przy silnym wietrze, zraszacz ten idealnie sprawdza się w warunkach obiektów sportowych. Dodatkowo wsparty technologią TruJectory (płynna regulacja trajektorii w  zakresie od 7° do 30°), tylną dyszą, 3 dyszami przednimi, napędem planetarnym utrzymującym stałą prędkość obrotową i  wbudowanym zaworem stopowym, przedstawia się imponująco. Standardowo już, konstruktorzy Toro zamknęli opcję sektorową i pełnoobrotową w  jednym modelu. Każdy zraszacz wyposażony jest w  9 dysz głównych i  4 boczne oraz 3 statory, co pozwala na płynne regulowanie zasięgu i wydatku wody. Listę zamyka majestatyczny TG101, będący raczej działkiem wodnym niż zraszaczem, lub, jeżeli ktoś woli – zraszaczem dalekiego zasięgu czy armatką. Sprawdza się wszędzie tam, gdzie trzeba dostarczyć wodę na dużą odległość, przy jednolitym pokryciu, a  jednocześnie niemożliwe jest dolewanie z  innych źródeł. 54 metry zasięgu można osiągnąć używając TG101 już przy 6,9 barach (zakres ciśnienia roboczego to 2,5 do 6,9 bara). Mimo wyglądu, który mógłby sugerować skomplikowaną strukturę i złożoność obsługi, działko Toro jest chyba najprostszym zraszaczem tego producenta. Napęd jest wolny od ingerencji zewnętrznej, sam się ustawia, zapewniając stałą prędkość przy skokach ciśnienia. Można ją oczywiście regulować, jednak raz ustawiona, pozostaje niezmienna. Sam element obrotowy Toro skonstruowało w taki sposób, aby wyeliminować mogące się pojawić problemy. Dlatego na przykład nie użyto łożysk, które w kontakcie z wilgocią często ulegają zatarciu. Do tego prosta instalacja na 2” nyplu, która nikomu nie powinna sprawić kłopotu. Działko może być z  równym powodzeniem zamontowane na trójnogu, deszczowni, lub w specjalnej skrzyni zamykanej i otwieranej hydraulicznie, dzięki ciśnieniu wody. TG101 dostępne jest w  2 wariantach pełnoobrotowym i sektorowym z sześcioma rodzajami dysz.

Membrana EPDM PondGard

Firestone na

zielone horyzonty       

stoku narciarskim Inwestycja w Białce Tatrzańskiej, Ośrodek Narciarski Kotelnica – zbiornik retencyjny na wodę do systemu naśnieżania stoków narciarskich.

n objętość 21500 m3 n powierzchnia lustra wody 5345 m2 n wysokość n.p.m ● korona zbiornika 892 m.n.p.m. ● lustra wody – 891,5 m.n.p.m. ● Dno zbiornika – od 886-888 m.n.p.m. n Powierzchnia uszczelnienia 7500 m kw. Zbiornik wykonała firma Akwedukt s.c., ul. Zjednoczenia 7 43-175 Wyry, woj. śląskie www.akwedukt.net

13

14

      zielone horyzonty

Jak dobrać dodatki do hydrosiewu Eugeniusz Hentosz, Pro Agro

Firma ProAgro istnieje od 2006 roku i rozpoczęła swoją działalność od produkcji włókien celulozowych z drewna. Stopniowo zdobywając doświadczenie oparte na współpracy z wiodącymi wykonawcami hydrosiewu oraz bazując na amerykańskiej technologii FINN (która ma 50-letnie doświadczenie w tej dziedzinie), opracowaliśmy własne receptury składników, dostępne cenowo dla naszych odbiorców.

HYDROCELL GEL granulowany

Jako jedyna firma w  Polsce oferujemy pełną paletę składników do hydrosiewu Dbając o utrzymanie pełnego stanu magazynowego, oferujemy w ciągłej sprzedaży wszystkie nasze produkty i gwarantujemy szybką realizację zamówień. Ciągle udoskonalamy nasze produkty, wychodząc naprzeciw rosnącym potrzebom klientów. Naszym najnowszym osiągnięciem jest włókno celulozowo-drzewne z hydrożelem oraz hydrożel do nasadzeń HYDROCELL GEL granulo-

Włókna drzewne dodawane do mulczu

wany. Dzięki połączeniu kilku składników możemy efektywniej wykorzystywać ich właściwości fizykochemiczne, a także obniżyć koszty transportu i usprawnić pracę wykonawcy. Przy zakładaniu trawników przemysłowych i  drogowych (skarpy, rowy itp.) prawidłowy wzrost i rozwój traw uzależniony jest od dostępu do wody i składników mineralnych, stąd obecność hydrożelu, który zwiększa zawartość wody dostępnej dla roślin długo ją magazynuje. Dzięki swoim właściwościom pochłaniania wody hydrożel zwięk-

sza (podczas chłonięcia) i  zmniejsza (podczas oddawania) swoją objętość, poprawiając w  ten sposób strukturę warstwy hydrosiewu lub strefy korzeniowej w przypadku użycia do nasadzeń.

HYDROCELL GEL granulat

HYDROCELL GEL granulat – hydrożel wzbogacony luźnymi włóknami celulozy oraz wieloskładnikowym organiczno-mineralnym nawozem. Dodany do ziemi przy nasadzeniu drzew i  krzewów magazynuje wodę

zielone horyzonty       

15

i  ogranicza jej straty na skutek parowania czy przenikania do głębszych warstw gleby, skąd rośliny nie mogą jej pobierać. W  swoim składzie zawiera makro- i mikroelementy niezbędne dla prawidłowego wzrostu roślin. Składniki mineralne zawarte w nawozie otoczonym hydrożelem są stopniowo pobierane przez system korzeniowy roślin. HYDROCELL GEL granulat magazynuje sto razy więcej wody w stosunku do masy granulatu (1 kg = 100 l wody). Cykl wchłaniania i  oddawania wody przez preparat może być powtarzany wielokrotnie. ZALETY: ● zwiększa pojemność wodną gleby i podłoża, ● ogranicza skutki szoku związanego z niedoborem wody, ● chroni przed przesuszeniem gleby wokół bryły korzeniowej roślin, ● poprawia strukturę gleby, ● dostarcza składniki pokarmowe i mikroelementy, ● stymuluje rozwój systemu korzeniowego, ● jest aktywny w glebie przez ok. 5 lat. DAWKOWANIE: ● 100 g/10 l gleby PAKOWANIE: ● worki foliowe – 15 kg

HYDRO MC

HYDRO MC – mulcz – jest kompozycją włókien celulozowych z drewna i papieru z unikalnie dobraną różnorodną strukturą włókien długich i  krótkich, co powoduje doskonałe „zbrojenie” powierzchni. HYDRO MC służy do przykrycia powierzchni terenu techniką hydrosiewu w celu wytworzenia odpowiednich warunków ochrony i rozwoju nasion traw. Mulcz tworzy na powierzchni gleby powłokę zapobiegającą erozji gleby, wymywaniu i wywiewaniu nasion oraz substancji organicznych, a  także utrzymuje odpowiednią wilgotność niezbędną do procesu kiełkowania nasion traw. Dodatkowo mulcz tworzy warstwę ograniczającą w znacznym stopniu rozwój chwastów. Właściwości mulczu, polegające na „zbrojeniu” powierzchni gleby,

Składowanie dodatków

wykorzystywane są do wzmacniania skarp i  nasypów, zwłaszcza w  miejscach trudno dostępnych. Z czasem mulcz ulega biodegradacji, dostarczając glebie niezbędnej substancji organicznej, będącej podstawowym czynnikiem glebotwórczym. DAWKOWANIE: ● teren płaski: 900–1200 kg/ha ● skarpy i  nasypy: 1500–1800 kg/ha PAKOWANIE: ● worki foliowe – 20 kg UWAGA: Ilość użytego mulczu uzależniona jest przede wszystkim od ukształtowania terenu i  kategorii gruntu. Istotnym elementem wpływającym na ilości użytego mulczu są również warunki atmosferyczne, tj. nadmierne nasłonecznienie czy zbyt niskie lub wysokie temperatury. W tych przypadkach należy stosować się do zaleceń specjalistów wykonujących hydrosiew.

HYDRO BK

HYDRO BK – biostymulator wzrostu – jest to ekstrakt z  kompostów utworzonych przy użyciu specjalnie selekcjonowanych organizmów glebowych Humobak. Zawiera naturalne stymulatory wzrostu, niezbędne dla roślin witaminy, które są istotne na każdym etapie jej rozwoju, a także kwasy huminowe i fulwowe. Odgrywa ważną rolę, gdyż swoim działaniem wzmacnia przyswajal-

ność nawozów przez roślinę. Poza tym podnosi urodzajność gleby i czynnie uczestniczy w procesach glebotwórczych dzięki mikroorganizmom glebowym (bakterie, grzyby, promieniowce). DAWKOWANIE: ● 30–50 l/ha PAKOWANIE: ● kanistry od 5 l do 20 l

HYDRO COLOR

HYDRO COLOR – barwnik do mulczu celulozowego (kolor zielony). Stosowanie barwnika HYDRO COLOR do mulczu celulozowego umożliwia dokładniejszą aplikację warstwy natryskowej w trakcie wykonywania hydrosiewu. Pod wpływem promieni słonecznych w okresie kilku dni barwnik ulega biodegradacji. DAWKOWANIE: ● 70–100 g/1000 l wody OPAKOWANIE: ● wiadro plastikowe 5 l ProAgro Eugeniusz Hentosz 05-200 Wołomin ul. Łukasiewicza 9 tel. 22/423-26-44 fax. 22/435-71-88 [email protected] www.proagro.info

16

      zielone horyzonty

Jak nawadniać – najczęściej zadawane pytania mgr inż Dariusz Sobucki, Zielony Horyzont Sp. z o.o.

1. Czy w sezonie 2012 dostępne będą wszystkie zraszacze z poprzednich sezonów? • W sezonie 2012 zakończono produkcję następujących zraszaczy: model 2001 i S2001, wszystkie modele V-1550 i S700, natomiast TR 50 i TR 70 zastąpiono modelami T5 i T7. 2.  Jak daleko od cewki mo­żemy poprowadzić kabel do sterownika TBCWP? • Maksymalna odległość między sterownikiem a cewką przy zastosowaniu kabla 1 mm2 wynosi 65 m. 3. Sterownik TBCWP nie posiada zasilacza. W jaki sposób jest więc zasilany? • Sterownik TBCWP zasilany jest za pomocą dwóch baterii 9V. • Programator TBC-HH zasilany jest za pomocą jednej baterii 9V. • Należy pamiętać o wyjęciu baterii ze sterownika na okres zimowy

4. Jaka jest różnica w zastosowaniu linii oraz taśmy kroplującej? • Nawadnianie linią kroplującą wykorzystywane jest do podlewania żywopłotów, rabat , roślin okrywowych, a także trawników (linia z herbicydem). • Nawadnianie za pomocą taśm kroplujących odbywa się w tunelach foliowych, szklarniach, przy uprawach rzędowych w sadach i na polach. 5. Jakie zastosowanie ma linia kroplująca z kompensacją? • Na terenie o dużym wahaniu wysokości, skarpach oraz długich odcinkach stosujemy linie z kompensacją. Ich zastosowanie jest możliwe dzięki odpowiedniej budowie emiterów, które kompensują ciśnienie na całej długości linii. 6. W jakim celu stosujemy reduktor ciśnienia? • Reduktor ciśnienia stosowany jest głównie przed linią kroplującą. Po-

Sterowniki programator TBC

zwala na obniżenie i utrzymanie stałego ciśnienia potrzebnego do prawidłowego działanie systemu. 7. Jakie zastosowanie mają filtry dyskowe? • Zadaniem filtrów dyskowych jest „wyłapanie” zanieczyszczeń stałych z wody. Piasek, mułki, glony oraz inne zanieczyszczenia stałe osiadają na dyskach, dzięki czemu w łatwy sposób możemy je usunąć. Konserwację dysków zaleca się wykonywać co najmniej dwa razy w roku.

zielone horyzonty       

• Ważne podczas instalacji jest umiejscowienie filtra, tak aby łatwy był do niego dostęp podczas konserwacji. 8. Jakiego rodzaju rury powinny być montowane w systemie nawadniającym? • W systemie nawadniającym powinny być założone rury polietylenowe (PE). Cechują je: duża elastyczność, odporność na niskie temperatury, niewielki ciężar właściwy, wysoka odporność na działanie środków chemicznych, obojętność dla środowiska naturalnego oraz łatwość montażu. 9. Jak wykonać połączenia rur PE? • Rury polietylenowe można łączyć przez: połączenia mechaniczne, zgrzewanie czołowe oraz zgrzewanie za pomocą złączy elektrooporowych. • Połączenie mechaniczne wykonujemy za pomocą złączek skręcanych. Jest to metoda, która pozwala na szybki i dokładny montaż systemu nawadniającego. Tego typu złączkami są złączki skręcane RedLine, które możemy zastosować w układach z ciepłą i zimną wodą. 10. Jakie zastosowanie ma taśma teflonowa? • Taśma teflonowa służy do uszczelniania instalacji. Stosujemy ją na wszystkich połączeniach gwintowanych. 11. W różnych materiałach ciśnienie wyrażane jest w barach, at-

17

mosferach lub PSI. Czy są to jednakowe jednostki? • 1 bar w przybliżeniu równy jest 1 atmosferze. • 1 atmosfera = 15 PSI (jednostka amerykańska). 12. Na jakie elementy należy zwrócić uwagę przy inwentaryzacji działki przed założeniem systemu nawadniającego? • Granice działki, • Istniejące zabudowania, • Istniejącą roślinność (drzewa, krzewy, biliny, roślinność płożąca), • Ścieżki, chodniki oraz inne nawierzchnie utwardzone, • Oczka i cieki wodne, kaskady, • Inne elementy małej architektury (lampy, place zabaw, studnie, składziki drewna itp.). 13. Jakie parametry źródła wody należy pomierzyć przed zaprojektowaniem systemu nawadniającego ? • Ciśnienie statyczne przy pomocy manometru, • Wydajność źródła wody przy pomocy przepływomierza lub wiadra o znanej pojemności, • Ciśnienie dynamiczne przy pomocy manometru. 14. Czy istnieje urządzenie ułatwiające pomiar parametrów źródła wody? • Dla zbadania ciśnienia oraz przepływu wody służy specjalny przy-

Seria Red Line, złączki do rur PE

rząd TORO (numer katalogowy 995-01) zawierający przepływomierz (do 50 l/min) oraz manometr (do 10,6 atm). 15. Czy zraszacze statyczne i rotacyjne mogą być łączone w jedną sekcję? • Nie możemy łączyć zraszaczy statycznych i rotacyjnych ze względu na znaczne różnice wydatków wody. 16. Jakie kryteria są ważne przy doborze zraszaczy? • Rozmiar i kształt nawadnianej powierzchni, • Rodzaj materiału roślinnego, • Ciśnienie i wydajność źródła wody, • Warunki klimatyczne: wiatr, temperatura i opady, • Rodzaj podłoża i związana z tym zdolność absorpcyjna wody, • Specyfikacja urządzeń nawadniających, • Kompatybilność zraszaczy i możliwość grupowania w sekcje.

18

      zielone horyzonty

System nawadniania – tor doskonalenia jazdy mgr inż. Arkadiusz Janczycki, KONCEPT www.automatycznenawadnianie.pl

Automatyczne nawadnianie kojarzy się zazwyczaj z terenami zielonymi. Okazuje się jednak, że ma ono o wiele szersze zastosowanie. Systemy automatycznego nawadniania montuje się w parkach, ogrodach przydomowych, na stadionach i wszędzie tam, gdzie istnieje potrzeba dostarczenia wody roślinom. Ale nie tylko. Nasza firma na przełomie sierpnia i września 2011 roku stanęła przed zadaniem nawodnienia płyty asfaltowej lotniska. Można zapytać, w jakim celu podlewać bitumiczną masę? Odpowiedź jest prosta: właśnie tam, na lotnisku Aeroklubu Konińskiego, znajduje się tor nauki doskonalenia jazdy Skoda Auto Polska SA. Na asfaltowej nawierzchni lotniska zostały wymalowane maty poślizgowe, na których można testować takie systemy jak ABS czy ESP. Naszym zadaniem było zbudowanie automatycznego systemu zraszania mat, aby nadać im odpowiednią śliskość. W celu zapewnienia samochodom odpowiednich warunków jazdy zaprojektowaliśmy układ sześciu sekcji opartych na zraszaczach dalekiego zasięgu: TORO TS 90. Przeszkodą w realizacji tego zadania była sześciometrowa odległość mat poślizgowych od zraszaczy znajdujących się na skraju płyty. Zmodyfikowaliśmy dysze tak, aby największą ilość wody wylewały w zakresie między 6 a 18 metrem zasięgu. Jednak największy problem stanowił silny wiatr na otwartej przestrzeni aeroklubu, który powodował skracanie nawet najsilniejszego strumienia wody. Nie można było naruszyć nawierzchni, więc opcja zraszania z użyciem kanałów wydrążonych w asfalcie nie wchodziła w grę. Aby stworzyć silny strumień i zasilić zraszacze potrzebowaliśmy dużą

Etap wykopów pod instalacje

Elektrozawory TORO P-150

zielone horyzonty       

19

Zraszacz TS-90 TORO w czasie pracy

ilość wody dostarczaną pod znacznym ciśnieniem. W tym celu wykonany został zbiornik z EPDM Firestone o pojemności 30 m3, a do podawania wody wykorzystaliśmy pompę głębinową Grundfos. Używając pompy głębinowej w zbiorniku, należało zastosować płaszcz osłonowy, a z racji ograniczonego budżetu płaszcz ten, jak i małą stację hydroforową, wykonaliśmy we własnym zakresie i złożyliśmy z poszczególnych elementów. Cały cykl nawadniania mat odbywa się przy udziale automatycznego sterownika, który przed wyznaczonymi godzinami szkoleń zrasza określone fragmenty płyty lotniska. Powstał na niej slalom, łuk poślizgowy oraz mata, na której przebiega awaryjne hamowanie. Dodatkowo instruktor dysponuje pilotem zdalnego sterowania systemu i w miarę potrzeby uzupełnia braki wody. Odległość zbiornika od płyty lotniska na poziomie 200 m została wymuszona strefą bezpieczeństwa dla lądujących tam samolotów. Musieliśmy użyć przekrojów rur od 32 do 63

Silny strumień i daleki zasięg – zalety zraszacza TS-90 TORO

mm, których łączna liczba przekroczyła kilometr. Tak wielkie przekroje wymusiły zastosowanie zaworów TORO P-150 o półtoracalowym przyłączu. Łączny czas na jednorazowe zroszenie, w sumie ok. 6400 m2 powierzchni toru, został wyznaczony na 42 minuty. Umożliwia to autom wpadanie w kontrolowane poślizgi. Całe przedsięwzięcie zostało zrealizowane w przeciągu 3 tygodni, a poprawność działania systemu mogliśmy sprawdzić, przypatrując się mu z góry podczas lotu szybowcem. Inwestor planuje w tym roku zbudować nowy tor w Poznaniu, o wielko-

ści 3,5 ha, z możliwością testowania samochodów ciężarowych. Jesteśmy obecnie na etapie projektowania rozwiązania systemu zraszania do tego obiektu, wyposażonego również w kurtyny wodne sterowane fotokomórkami. KONCEPT Arkadiusz Janczycki ul.Marcelińska 89c/7 60-324 Poznań tel: 061 867 43 02 gsm: 502 498 067 [email protected] www.automatycznenawadnianie.pl

20

      zielone horyzonty

OBRAZ ZIELENI JAPONIA W CENTRUM POZNANIA Tekst i zdjęcia: mgr inż. Bartłomiej Kolasiński, Obraz Zieleni inż. arch. krajobrazu Szymon Kurpiewski

Blisko centrum miasta, w zakamarkach ulic, cienisty zakątek, betonowe mury, ogromna sosna wejmutka i nowoczesna bryła budowanego na posesji domu. To pierwsze, co zobaczyliśmy po dotarciu na miejsce. Dodając do tego wrzawę pracy kilkunastu firm i porozrzucane wszędzie materiały budowlane, rysował się nam przed oczami dość abstrakcyjny obraz, który my mieliśmy przekształcić w przyjazny obraz zieleni.

Po dokładnych oględzinach działki i  rozmowach z  klientem powstała z chaosu wstępna koncepcja ogrodu. Wynikający z  zamiłowania właścicieli posesji do wschodnich rejonów świata pomysł stworzenia ogrodu w  stylu ogrodów japońskich finalnie okazał się bardzo udany. Działka w  kształcie prostokąta w  większej części zajęta została przez geometryczny budynek mieszkalny, usytuowany w centralnej części posesji. Wraz ze stromym podjazdem garażowym i  ścieżką wejściową bardzo uszczuplił wielkość po-

wierzchni przeznaczonej na ogród. Dodatkowo wokół budynku widoczne były fragmenty różnego rodzaju urządzeń technicznych obsługujących budynek mieszkalny (kominy wentylacyjne, studzienki itp.), które wymagały uwzględnienia przy projektowaniu elementów maskujących. Konieczne było również wywiezienie zbitej gliny pobudowlanej oraz wykonanie drenażu w  celu osuszenia gruntu. Na terenie posesji stagnowała woda opadowa, co mogło utrudnić późniejsze prace realizacyjne.

Punktem wyjścia podczas projektowania stały się istniejące na terenie posesji majestatyczna sosna wejmutka (Pinus strobus) oraz stara rozłożysta owocowa wiśnia (docelowo przycięta w  sposób podkreślający grube, pogięte niby przez wiatr konary), wprowadzające wyjątkowy klimat zakątku ukrytego pod koronami drzew. Po kilku spotkaniach i  dyskusjach powstał ostateczny projekt ogrodu. Strukturę założenia tworzyły skały łupka szarogłazowego, obrośnięte u  podstawy przez poduchy karmnika ościstego (Sagina subulata) i  kostrzewy Gautiera (Festuca gautieri). Z  długich na 2 metry płyt łupka o  ciężarze około 2 ton zaprojektowane zostały również schody umożliwiające komunikację między tarasem budynku a ogrodem. Układ ścieżek miał opierać się na nieregularnych, naturalnych liniach tworzonych przez fragmenty wykonane z różnych materiałów. Na wykonanie ścieżek zaproponowano duże płyty łupka szarogłazowego, formaki granitowe oraz podkłady kolejowe idealnie komponujące się z naturalnym kamieniem. Ostateczną nawierzchnią (nadającą się idealnie do grabienia) miała być nawierzchnia kamienna zaprojektowana z drobnych otoczaków płukanych, frakcja 0,2–0,8.

zielone horyzonty       

Kamień przełamany został nasadzeniami z  miodunki pstrej (Pulmonaria saccharata), kosaćca syberyjskiego (Iris sibirica) oraz plamami trawnika. Szkieletem projektowanych nasadzeń stały się rośliny utrzymane w duchu japońskim: sosny w stylizacji bonsai (Pinus nigra, Pinus brepo), klony japońskie i  palmowe (Acer japonicum, Acer palmatum), różaneczniki (Rhododendron), pięknie czerwieniejąca się jesienią parocja perska (Parrotia persica), różne odmiany bambusów, wiśnie japońskie (Prunus serrulata Kanzan) oraz platan (Plata-

nus x hispanica). Ponieważ klientom zależało na szybkim efekcie, zakupiono duże rośliny wymagające dodatkowego transportu i  sprzętu ułatwiającego ich przenoszenie i posadzenie na terenie działki. W  celu stworzenia zielonych ścian żywopłotowych zaproponowano żywotniki zachodnie (Thuja Smaragd), cisy (Taxus baccata) oraz grab kolumnowy (Carpinus betulus Fastigiata). Maskującą funkcję miały również spełnić winobluszcz trójklapowy i pięciolistkowy (Parthenocissus sp.) oraz hortensja pnąca

(Hydrangea petioralis) posadzone pod betonowym, zaniedbanym murem. Jako dopełnienie nasadzeń zaprojektowane zostały różnorodne trawy ozdobne: Festuca gautieri, Festuca scoparia, Pennisetum alopecuroides, Miscanthus giganteus, Miscanthus sacchariflorus, Leymus arenarius, Carex Buchanana oraz Deschampsia caespitosa. W  celu właściwego podlewania posadzonych roślin wykonany został automatyczny system nawadniający amerykańskiej firmy TORO. System linii kroplujących i  zraszaczy ogrodowych TORO został zaprojektowany tak, aby precyzyjnie dostarczać roślinom odpowiednie ilości wody. Ostateczną stylizację dopełniały elementy małej architektury oraz oświetlenie. W  ogrodzie pojawiły się stylizowane ławeczki w  kolorze czerwonym, kamienne rzeźby oraz „księżycowa brama” otwierająca widok na wnętrze ogrodu. Ze względu na brak miejsca w  części ogrodu niemożliwe stało się wprowadzenie nasadzeń żywopłotowych, dlatego w celu zamknięcia widoków firma OBRAZ ZIELENI wykonała oryginalne płoty bambusowe , mocowane do ażurowego, niskiego ogrodzenia. Takie rozwiązanie stworzyło interesujący klimat w  ogrodzie oraz zwiększyło poczucie prywatności. Dodatkowym elementem małej architektury stał się wykonany z bloczków granitowych wybieg dla żółwi stepowych, należących do właścicieli posesji.

21

Charakteru całości kompozycji dodało oświetlenie umożliwiające podziwianie ogrodu po zmierzchu. Lampy rozmieszczone zostały tak, aby punktowo podświetlać wybrane jego elementy. Wykonanie kilku sekcji świetlnych pozwoliło na stworzenie niezależnych programów oświetlenia. Już w  pierwszych chwilach po zakończeniu prac pojawiły się uśmiechy zadowolenia z  osiągniętego efektu. Wszystko było na swoim miejscu, dopięte na ostatni gu-

zik. Nie pozostało nic innego, jak zamknąć za sobą furtkę i  pozwolić ogrodowi i  mieszkańcom na zapoznanie się ze sobą, na zapamiętanie swoich kroków, głosów i zapachów. Nowy ogród potrzebuje chwili na uchwycenie ciszy i spokoju, na złapanie oddechu, aby wypełnić się dźwiękami domu. Musi upłynąć kilka dni, zanim ucichną krzyki, śmiechy i  wrzawa towarzysząca realizacji, zanim osiadły kurz spłukany zostanie pierwszym deszczem, odsłaniając obraz zieleni. Ogród wykonała firma OBRAZ ZIELENI z Poznania w 2011 roku.

22

      zielone horyzonty

PIĘKNO ZAKLĘTE W KROPLACH WODY... Wiele osób nie wyobraża sobie ogrodu bez wody i  decyduje się na stworzenie własnego zbiornika wodnego, strumyka lub kaskady. Idealne do realizacji takich zadań są produkty firmy Messner, która jest znana od ponad 40 lat na rynku jako solidny i  niezawodny producent szerokiej gamy artykułów do oczek wodnych, stawów, fontann czy kaskad wodnych. O  najwyższą jakość proponowanych rozwiązań dba ponad 60 specjalistów, wykorzystujących do tego celu swoje bogate doświadczenia i  wiedzę, nieustannie udoskonalając stosowaną technologię produkcji.

Typoszereg najpopularniejszej linii pomp kaskadowo-fontannowych (System-N) uzyskuje przepływ od 800 l/h do 4200 l/h przy mocy od 15 W do 75 W. Pompy te nadają się do budowania kaskad, zasilania w  wodę potoków, pracy z filtrem oraz do zapewnienia cyrkulacji wody w zbiorniku. Eco-N to asortyment bardziej wydajnych pomp o  przepływie w  zakresie 3100–16000 l/h i  mocy od 42 W  do 200 W. Usytuowanie wylotu wody z tyłu urządzenia pozwala na używanie tego typu pomp w płytkiej wodzie.

Prawdziwymi „perełkami” w asortymencie firmy Messner są pompy nadające się do przepompowywania wody słonej, poszukiwane szczególnie przez posiadaczy akwariów morskich. Dopełnienie propozycji marki Messner stanowi szereg pomp fontannowych, potrafiących podnieść słup wody nawet do 8 metrów, podwodne oprawy oświetleniowe w różnych konfiguracjach, modułowe stopnie kaskadowe, które można atrakcyjnie ze sobą zestawiać, oraz zesta-

W  ofercie niemieckiego producenta znajdują się nowatorskie, technologicznie zaawansowane produkty w  konkurencyjnych cenach. Na wyjątkową uwagę zasługują wprowadzone niedawno do sprzedaży nowe serie pomp do stawu X2 i  tec2 plus. Są to silne i energooszczędne pompy drugiej generacji. Szczególnie w  przypadku pomp X2plus uzyskano aż 40-procentową poprawę wydajności, bez konieczności zwiększenia mocy pompy.

wy filtracyjne do utrzymywania wody w czystości. Niezwykle trudno jest w  skrócie przedstawić wszystkie walory proponowanych przez nas produktów, dlatego wszystkich zainteresowanych zapraszamy na polską stronę firmy MESSNER: www.messner.pl, gdzie znaleźć można dokładne opisy pomp, dane techniczne i charakterystyki poszczególnych modeli. KORRO PLUS ul. Sochaczewska 3 85-769 Bydgoszcz tel. 52 347 55 05 www.messner.pl www.fontanny24.pl

Messner ma w ofercie również wysokowydajne pompy nadające się do użytkowania w stawach kąpielowych oraz jako wyposażenie dużych kaskad – seria Multisystem i pompy mosiężne Multi-Tec. Wyposażając pompy w dysze o różnym wzorze wypływu, można uzyskać pięknie prezentujące się obrazy wodne.

zakładanie trawników metodą hydrosiewu najtańszy i najpewniejszy sposób na trawnik pracujemy na maszynach FINN - producent hydrosiewników od 1953 roku

l

l www.zie

com.p . t n o z onyhory

Proces hydrosiewu rozpoczyna się mieszaniem w zbiorniku mulczu, nasion, wody, nawozów i innych dodatków zwiekszających przyczepność mieszanki i stymulujących wzrost roślin. Następnie zmieszany w ten sposób materiał, w postaci gęstej zawiesiny, jest aplikowany na podłoże. Wzrost następuje po 7 dniach. Trawnik jest gotowy po 3-4 tygodniach.

kontakt tel. 061 677 41 23 kom. 602 271 594

ul. Wichrowa 28 A 60-449 Poznań [email protected] tel. 061 677 41 23

Szkolimy w zakresie: projektowanie i instalacja systemów nawadniania projektowanie i instalacja zbiorników wodnych technologia EPDM Firestone instalacja trawnika z rolki i technologia hydrosiewu więcej informacji

602 447 298

Usługi maszyną TORO DINGO: równanie terenu wykopy pod instalację automatycznego nawadniania wiertnia więcej informacji

605 344 862

zielonyhoryzont.com.pl

www.