ul. Zamkowa 12, 27-600 Sandomierz tel. 15 644 57 57, w. 33, fax. 15 832 22 65 www.zamek-sandomierz.pl [email protected]

Muzeum Ziemi Sandomierskiej zostało założone w 1921 roku przez Polskie Towarzystwo Krajoznawcze. W 1956 roku siedzibą placówki stała się kamienica Oleśnickich, dwadzieścia dwa lata później Muzeum przejęło w użytkowanie trzy sale gotycko - renesansowego Ratusza. Muzeum jest placówką wielodziałową, której główną bazą działalności wystawienniczej i naukowooświatowej stał się od 1987 roku Zamek Królewski w Sandomierzu.

Oferta edukacyjna Bogata oferta edukacyjna naszego Muzeum obejmuje lekcje muzealne z zakresu: archeologii, etnografii, historii, literatury i sztuki. Oferta skierowana jest zarówno do młodzieży gimnazjalnej, szkół podstawowych, średnich, jak i dzieci przedszkolnych. Zapraszamy więc na lekcje prowadzone przez pracowników merytorycznych, a także przez zapraszanych gości. Zajęcia prowadzone są w godzinach otwarcia Muzeum.

Inną formą edukacji prowadzonej przez Muzeum Okręgowe w Sandomierzu są wykłady połączone z warsztatami plastycznymi realizowane w oparciu o prezentowane wystawy stałe bądź czasowe. Studenci szkół wyższych odbywają indywidualne staże w poszczególnych pracowniach merytorycznych. Od ponad roku prowadzone są również zajęcia warsztatowe dla osób z niepełnosprawnością intelektualną, które cieszą się dużym zainteresowaniem placówek opiekuńczych.

Tematy lekcji przygotowanych w oparciu o wystawy stałe: 1. Życie codzienne mieszkańców podsandomierskich wsi na przełomie XIX i XX wieku – Dział Etnograficzny 2. Ziemia Sandomierska w pradziejach i wczesnym średniowieczu – Dział Archeologiczny 3. Praca archeologa - „odkrywanie” przeszłości – Dział Archeologiczny 4. Dzieje Zamku sandomierskiego – Dział Historyczny 5. Tajemnice sandomierskiej korony – Dział Historyczny 6. Ciemne ścieżki - sylwetka i twórczość Jarosława Iwaszkiewicza – Dział Literatury 7. Inspirujący Sandomierz - gawęda o domu pracy twórczej pisarzy pod nazwą "Górka Literacka" – Dział Literatury 8. Uniwersalizm tradycji chłopskiej w twórczości Wiesława Myśliwskiego – Dział Literatury

Lekcje muzealne przygotowane na kanwie wystaw czasowych: 1. Botanik wśród pisarzy. Jarosława Iwaszkiewicza fascynacja przyrodą – Dział Literatury 2. Kobieta w twórczości graficznej Stanisława Dawskiego – Dział Sztuki 3. Muzeum Okręgowe w Sandomierzu i I LO Collegium Gostomianum w Sandomierzu ogłaszają konkurs na plakat, upamiętniający 70. Rocznicę Powstania Warszawskiego:

Tym, co plecami wsparci o wieczność … Tadeusz Gajcy KONKURS POD PATRONATEM BURMISTRZA MIASTA SANDOMIERZA

Regulamin konkursu: 1. W konkursie mogą wziąć udział wszyscy bez względu na wiek, ale bez profesjonalnego wykształcenia artystycznego. 2. Wszystkie techniki są dozwolone: graficzne (w tym komputerowe), malarskie i inne. 3. Tematyka prac powinna być adekwatna z tematem konkursu. 4. Każda praca powinna być podpisana imieniem, nazwiskiem oraz nazwą placówki, np. szkoły. 5. Forma nagród zostanie ogłoszona w późniejszym terminie. 6. Termin składania prac upływa 28 maja 2014 roku. 7. Trzy najciekawsze prace zostaną nagrodzone, trzy kolejne wyróżnione. 8. Skład jury: Bożena Ewa Wódz, Bogumiła Gancarz, Aleksandra Karwat, Teresa Pilch, Piotr Ławrowski (Tel. 609 97 98 10). 9. Wybrane spośród nagrodzonych prac zostaną wydane w formie plakatów.

Serdecznie zapraszamy.

Serdecznie zapraszamy

Charakterystyka poszczególnych działów oraz zbiorów Muzeum Okręgowego w Sandomierzu Dział Archeologii gromadzi zabytki z epoki kamienia, brązu, żelaza, średniowiecza po nowożytność z terenu miasta i Sandomierszczyzny. Zgromadzone zbiory pozwoliły na zorganizowanie wystawy, przedstawiającej dzieje osadnictwa na Ziemi Sandomierskiej nieprzerwanie od czasów neolitu po okres wczesnego średniowiecza, przybliżającej sposoby gospodarki, wytwórczość narzędzi, uzbrojenie, elementy kultury duchowej i społecznej dawnych mieszkańców regionu. Do najbardziej interesujących obiektów w zbiorach działu należą słynne Szachy sandomierskie, datowane na wiek XII. Odkryte zostały na początku lat 60. w trakcie badań prowadzonych przez Jerzego i Eligię Gąssowskich na Wzgórzu Świętojakubskim. Wykonane są z rogu jelenia i zdobione rytymi liniami i kółeczkami. Ten ryty ornament pozwala odróżnić piony „białe” od „czarnych". Do pełnego kompletu brakuje jedynie trzech pionów, co czyni znalezisko unikatowym nie tylko w skali kraju. Na uwagę zasługuje też zespół darów grobowych ze słynnego „Grobu Książęcego” z Sandomierza – Krakówki, datowany na połowę II wieku n.e. Interpretowany jest jako pochówek jednego z naczelników rodowych. W skład zespołu wchodzi kilkadziesiąt przedmiotów, m.in. stanowiące popielnicę wiadro brązowe, rytualnie pogięte groty i miecz, fragmenty okucia tarczy, ostrogi, ozdoby, przybory toaletowe, naczynia. Dział Sztuki posiada zbiory malarstwa z XVI - XX wieku (ikonografia Sandomierza, portrety, pejzaże, martwe natury), w kolekcji XX wieku: malarstwo i grafikę Marii i Stanisława Dawskich, malarstwo i rysunek Ewy i Jerzego Ćwiertniów, oraz rzemiosło artystyczne XVIII/XX wieku. Północny kraniec parteru zajmuje sala zwana „kuchnią królewską”, z wybudowanym wielkim kuchennym okapem, użytkowana jako kuchnia od końca XVII wieku. Prezentowana jest w niej bogata kolekcja wyrobów złotniczych i konwisarskich z różnych renomowanych wytwórni europejskich z terenu Polski, Rosji, Niemiec, Francji, Austrii; pod względem stylowym ukazująca szeroki wachlarz tendencji występujących w sztuce zdobniczej od XVII stulecia do współczesności. Najliczniejszą grupę stanowią srebra stołowe i toaletowe z tzw. „skarbu małachowskiego". Uwagę zwracają prace złotników działających w Gdańsku, Wrocławiu, Lublinie i Krakowie. Wśród zabytków z dziedziny konwisarstwa (z XVII - XX w.) wyróżniają się grupy cyny z wytwórni śląskich. W sandomierskim Zamku znajduje się wystawa 60 szklanych arcydzieł współczesnych polskich artystów. Jest to znaczący wybór z kolekcji sandomierskiego BWA, liczącej około 100 unikatów. Ten wspaniały zbiór, gromadzony od 1984 roku zalicza się do jednego z cenniejszych zbiorów polskiego szkła artystycznego. W piwnicach zamkowych prezentowana jest muzealna kolekcja krzemienia pasiastego w biżuterii i obiektach sztuki. Ta stale powiększająca się kolekcja powstaje w wyniku działań artystycznych skupionych wokół Sandomierskich Warsztatów Złotniczych. W piwnicach znajduje się również wystawa detali architektonicznych - Lapidarium, pochodzących z renesansowej fazy przebudowy Zamku, jaka dokonywała się w I poł. XVI wieku pod kierunkiem królewskiego architekta Benedykta Sandomierzanina.

Dział Etnograficzny gromadzi zabytki z terenu Sandomierszczyzny, dokumentując kulturę ludową XIX i XX wieku z podkreśleniem odrębności regionu (rolnictwo, hodowla, przygotowanie pożywienia, garncarstwo, tkactwo, plecionkarstwo i sztuka ludowa). Obok unikatowej kolekcji ludowej sztuki sakralnej, będącej odwzorowaniem głębokiej sfery duchowej miejscowej społeczności, wyeksponowano wnętrze dawnej izby mieszkalnej, w obrębie której kwitło życie rodzinne, towarzyskie, społeczne. Dział Historyczny gromadzi liczne zabytki z zakresu historii ze szczególnym uwzględnieniem regionalizmu. Znalazły się tu numizmaty: monety polskie i występujące na ziemiach polskich oraz obce od denarów rzymskich do współczesnych, banknoty od powstania kościuszkowskiego do współczesnych; sfragistyka (XVII-XX w.) pieczęcie osób, urzędów i organizacji związanych z terenem Sandomierszczyzny; militaria - polska broń biała i palna z XX w. oraz mundury i oporządzenie żołnierza polskiego; archiwistyka sandomiriana XVIII-XX w., oraz XIX-wieczny zbiór dokumentów cechu garncarskiego, dokumenty AK Inspektoratu Sandomiersko - Opatowskiego, kopie dokumentów królewskich, sztandary instytucji sandomierskich; kartografia – XIX w. mapy wsi z okolic Sandomierza, mapy sztabowe polskie i niemieckie z okresu II wojny światowej; medalierstwo współczesne medale polskie związane ze znanymi osobami oraz wydarzeniami. Na parterze sandomierskiego Zamku Dział Literatury prezentuje ekspozycję pt. "Ciemne ścieżki", poświęconą Jarosławowi Iwaszkiewiczowi - jednemu z najwybitniejszych polskich twórców XX w. Wspomniana wystawa zarysowuje sylwetkę i twórczość autora „Panien z Wilka”, wyraźnie akcentując także biograficzne i literackie związki Iwaszkiewicza z Sandomierzem, który był dla pisarza miastem łączącym swą urodą architektury i przyrody dwie ważne przestrzenie kulturowe: zachodnią, którą znał i kochał, ze wschodnią, ukraińską, skąd pochodził i do której tęsknił. Wystawę wzbogacają meble oraz pamiątki po pisarzu. Nad głowami zwiedzających rozpościera się gwiaździste niebo, które wraz z odpowiednimi poetyckimi cytatami, kieruje nasze myśli ku niewiadomym ludzkiego życia. Piotr Ławrowski

_______________________________________________________________________________

Muzeum Okręgowe w Sandomierzu, ul. Zamkowa 12, 27-600 Sandomierz tel. 15 644 57 57, fax. 15 832 22 65 w. 33, e-mail: [email protected]. Zainteresowane osoby i grupy prosimy o wcześniejsze telefoniczne bądź mailowe zadeklarowanie udziału w lekcji muzealnej w cenie 4 zł od uczestnika. Zgłoszenia przyjmują: Izabela Wójcik i Piotr Ławrowski z Działu Edukacyjno - Promocyjnego Muzeum Okręgowego w Sandomierzu.