mariusz stepaniuk

Egzamin na urzędnika mianowanEgo służby cywilnEj • Testy wiedzy • jedyne na rynku

EGZAMIN NA URZĘDNIKA MIANOWANEGO SŁUŻBY CYWILNEJ

Mariusz Stepaniuk

EGZAMIN NA URZĘDNIKA MIANOWANEGO SŁUŻBY CYWILNEJ • Testy wiedzy • Jedyne na rynku

Wydawnictwo C. H. Beck Warszawa 2011

Egzamin na urzędnika mianowanego służby cywilnej

Redakcja: Joanna Ablewicz Projekt okładki: Robert Rogiński

© Wydawnictwo C. H. Beck 2011 Wydawnictwo C. H. Beck Sp. z o.o. ul. Bonifraterska 17, 00-203 Warszawa Skład i łamanie: DTP Art Druk i oprawa: Elpil, Siedlce ISBN 978-83-255-2821-8 ISBN e-book 978-83-255-2822-5

Spis treści Wstęp ........................................................................................................................................................................ Wykaz skrótów ......................................................................................................................................................... Zasady korzystania z testów ................................................................................................................................... Rozdział I. Testy z prawa konstytucyjnego 1. Test z ustawy z 2.4.1997 r. – Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej (Dz.U. Nr 78, poz. 483 ze zm.) ................................................................................................................ 2. Test z ustawy z 1.8.1997 r. o Trybunale Konstytucyjnym (Dz.U. Nr 102, poz. 643 ze zm.) .............................................................................................................. 3. Test z ustawy z 26.3.1982 r. o Trybunale Stanu (t.j. Dz.U. z 2002 r. Nr 101, poz. 925 ze zm.) ......................................................................................... 4. Test z ustawy z 23.11.2002 r. o Sądzie Najwyższym (Dz.U. Nr 240, poz. 2052 ze zm.) ............................................................................................................ 5. Test z ustawy z 23.12.1994 r. o Najwyższej Izbie Kontroli (t.j. Dz.U. z 2007 r. Nr 231, poz. 1701 ze zm.) ....................................................................................... 6. Test z ustawy z 27.7.2001 r. – Prawo o ustroju sądów powszechnych (Dz.U. Nr 98, poz. 1070 ze zm.) .............................................................................................................. 7. Test z ustawy z 20.6.1985 r. o prokuraturze (t.j. Dz.U. z 2008 r. Nr 7, poz. 39 ze zm.) ................................................................................................ 8. Test z ustawy z 15.7.1987 r. o Rzeczniku Praw Obywatelskich (t.j. Dz.U. z 2001 r. Nr 14, poz. 147 ze zm.) ........................................................................................... Rozdział II. Testy z prawa cywilnego, prawa konkurencji i ochrony konsumenta 1. Test z ustawy z 6.7.1982 r. o księgach wieczystych i hipotece (t.j. Dz.U. z 2001 r. Nr 124, poz. 1361 ze zm.) ....................................................................................... 2. Test z ustawy z 28.7.2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (t.j. Dz.U. z 2010 r. Nr 90, poz. 594 ze zm.) ........................................................................................... 3. Test z ustawy z 16.2.2007 r. o ochronie konkurencji i konsumentów (Dz.U. Nr 50, poz. 331 ze zm.) ................................................................................................................ Rozdział III. Testy z prawa handlowego, gospodarczego, inansowego, przewozowego i ubezpieczeniowego 1. Test z ustawy z 28.2.2003 r. – Prawo upadłościowe i naprawcze (t.j. Dz.U. z 2009 r. Nr 175, poz. 1361 ze zm.) ....................................................................................... 2. Test z ustawy z 27.7.2002 r. – Prawo dewizowe (Dz.U. Nr 141, poz. 1178 ze zm.) ............................................................................................................ 3. Test z ustawy z 2.7.2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej (t.j. Dz.U. z 2010 r. Nr 220, poz. 1447 ze zm.) ....................................................................................... 4. Test z ustawy z 6.12.1996 r. o zastawie rejestrowym i rejestrze zastawów (t.j. Dz.U. z 2009 r. Nr 67, poz. 569 ze zm.) ........................................................................................... 5. Test z ustawy z 29.1.2004 r. – Prawo zamówień publicznych (t.j. Dz.U. z 2010 r. Nr 113, poz. 759 ze zm.) .........................................................................................

IX XI XIII

3 57 69 79 89 93 117 127

133 151 165

175 237 241 253 257

VI

Spis treści

6. Test z ustawy z 15.11.1984 r. – Prawo przewozowe (t.j. Dz.U. z 2000 r. Nr 50, poz. 601 ze zm.) ........................................................................................... 7. Test z ustawy z 22.5.2003 r. o działalności ubezpieczeniowej (t.j. Dz.U. z 2010 r. Nr 11, poz. 66 ze zm.) ............................................................................................. 8. Test z ustawy z 29.8.1997 r. – Ordynacja podatkowa (t.j. Dz.U. 2005 r. Nr 8, poz. 60 ze zm.) .................................................................................................. 9. Test z ustawy z 27.8.2009 r. o inansach publicznych (Dz.U. Nr 157, poz. 1240 ze zm.) ............................................................................................................ 10. Test z ustawy z 21.8.1997 r. o gospodarce nieruchomościami (t.j. Dz.U. z 2010 r. Nr 102, poz. 651 ze zm.) ......................................................................................... 11. Test z ustawy z 9.9.2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (t.j. Dz.U. z 2010 r. Nr 101, poz. 649 ze zm.) ......................................................................................... 12. Test z ustawy z 28.7.1983 r. o podatku od spadków i darowizn (t.j. Dz.U. z 2009 r. Nr 93, poz. 768 ze zm.) ........................................................................................... Rozdział IV. Testy z prawa pracy i ubezpieczeń społecznych 1. Test z ustawy z 26.6.1974 r. – Kodeks pracy (t.j. Dz.U. z 1998 r. Nr 21, poz. 94 ze zm.) ............................................................................................. 2. Test z ustawy z 13.3.2003 r. o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników (Dz.U. Nr 90, poz. 844 ze zm.) ................................................................................................................ 3. Test z ustawy z 13.10.1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (t.j. Dz.U. z 2009 r. Nr 205, poz. 1585 ze zm.) ....................................................................................... 4. Test z ustawy z 25.6.1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (t.j. Dz.U. z 2010 r. Nr 77, poz. 512 ze zm.) ........................................................................................... 5. Test z ustawy z 28.11.2003 r. o świadczeniach rodzinnych (t.j. Dz.U. z 2006 r. Nr 139, poz. 992 ze zm.) ......................................................................................... Rozdział V. Testy z prawa administracyjnego 1. Test z ustawy z 14.6.1960 r. – Kodeks postępowania administracyjnego (t.j. Dz.U. z 2000 r. Nr 98, poz. 1071 ze zm.) ......................................................................................... 2. Test z ustawy z 23.1.2009 r. o wojewodzie i administracji rządowej w województwie (Dz.U. Nr 31, poz. 206 ze zm.) ................................................................................................................ 3. Test z ustawy z 8.3.1990 r. o samorządzie gminnym (t.j. Dz.U. z 2001 r. Nr 142, poz. 1591 ze zm.) ....................................................................................... 4. Test z ustawy z 5.6.1998 r. o samorządzie powiatowym (t.j. Dz.U. z 2001 r. Nr 142, poz. 1592 ze zm.) ....................................................................................... 5. Test z ustawy z 25.7.2002 r. – Prawo o ustroju sądów administracyjnych (Dz.U. Nr 153, poz. 1269 ze zm.) ............................................................................................................ 6. Test z ustawy z 30.8.2002 r. – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz.U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.) ............................................................................................................ 7. Test z ustawy z 27.3.2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (Dz.U. Nr 80, poz. 717 ze zm.) ................................................................................................................ 8. Test z ustawy z 12.10.1994 r. o samorządowych kolegiach odwoławczych (t.j. Dz.U. z 2001 r. Nr 79, poz. 856 ze zm.) ........................................................................................... Rozdział VI. Test z prawa o stowarzyszeniach Test z ustawy z 7.4.1989 r. – Prawo o stowarzyszeniach (t.j. Dz.U. z 2001 r. Nr 79, poz. 855 ze zm.) ...................................................................................................

281 285 293 331 343 361 369

377

441 443

451 457

463 511 515 525 535 541 571 577

583

Spis treści

VII

Rozdział VII. Test z prawa budowlanego Test z ustawy z 7.7.1994 r. – Prawo budowlane (t.j. Dz.U. z 2010 r. Nr 243, poz. 1623 ze zm.) ..............................................................................................

589

Rozdział VIII. Test z prawa spółdzielczego Test z ustawy z 16.9.1982 r. – Prawo spółdzielcze (t.j. Dz.U. z 2003 r. Nr 188, poz. 1848 ze zm.) ..............................................................................................

601

Rozdział IX. Test z prawa prywatnego międzynarodowego Test z ustawy z 12.11.1965 r. – Prawo prywatne międzynarodowe (Dz.U. Nr 46, poz. 290 ze zm.) ........................................................................................................................

615

Rozdział X. Testy z prawa Unii Europejskiej 1. Test z Traktatu o Unii Europejskiej (wersja skonsolidowana Dz.Urz. UE C z 2008 r. Nr 115, s. 1) ............................................................ 2. Test z Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej (wersja skonsolidowana Dz.Urz. UE C z 2008 r. Nr 115, s. 47) ..........................................................

633

Rozdział XI. Test z prawa o pomocy społecznej Test z ustawy z 12.3.2004 r. o pomocy społecznej (t.j. Dz.U. z 2009 r. Nr 175, poz. 1362 ze zm.) ..............................................................................................

649

Rozdział XII. Testy ze służby cywilnej i ochrony informacji niejawnych 1. Test z ustawy z 5.8.2010 r. o ochronie informacji niejawnych (Dz.U. Nr 182, poz. 1228) ........................................................................................................................ 2. Test z ustawy z 21.11.2008 r. o służbie cywilnej (Dz.U. Nr 227, poz. 1505 ze zm.) ............................................................................................................ 3. Rozporządzenie Prezesa Rady Ministrów z 16.12.2009 r. w sprawie sposobu przeprowadzania postępowania kwaliikacyjnego w służbie cywilnej (Dz.U. Nr 218, poz. 1695) ........................................................................................................................ Rozdział XIII. Test z 2010 r. Pytania wykorzystane w sprawdzianie wiedzy w ramach postępowania kwaliikacyjnego w służbie cywilnej w 2010 roku ......................................................................................................................

625

665 667

671

679

Wstęp Drogi Czytelniku! „W celu zapewnienia zawodowego, rzetelnego, bezstronnego i politycznie neutralnego wykonywania zadań państwa, w urzędach administracji rządowej działa korpus służby cywilnej.” (art. 153 ust. Konstytucji RP). „W celu zapewnienia zawodowego, rzetelnego, bezstronnego i politycznie neutralnego wykonywania zadań państwa ustanawia się służbę cywilną oraz określa zasady dostępu do tej służby, zasady jej organizacji, funkcjonowania i rozwoju” (art. 1 ustawy z 21.11.2008 r. o służbie cywilnej). Oddajemy do Twoich rąk opracowanie, które stworzone zostało w celu ułatwienia nauki do testu wiedzy, stanowiącego element egzaminu dla pracowników służby cywilnej ubiegających się o mianowanie. Jest to również książka, do której sięgać powinni urzędnicy chcący przypomnieć sobie treść poszczególnych ustaw, niezbędnych do wykonywania ich codziennej pracy. Warto podkreślić, iż jej forma jest rzadkością na polskim rynku wydawnictw prawniczych, zawiera ona bowiem testy przeznaczone do nauki, dopiero w dalszej kolejności zaś do sprawdzania wiedzy. Jest to zestaw testów z ustaw, których opanowanie jest niezbędne do zdania egzaminu na urzędnika mianowanego – wraz z podstawą prawną i właściwą odpowiedzią podaną obok, tak, aby można było od razu stwierdzić, czy udzielona odpowiedź była prawidłowa. Taki sposób opanowywania materiału ma tę przewagę nad innymi, że daje możliwość bieżącego sprawdzania dotychczasowych postępów w nauce. Warto przy tym pamiętać, że w naturalnym odruchu uczący stara się na ogół znaleźć w ustawie rzeczy „ważniejsze” i „mniej ważne”, takie, które „na pewno mogą znaleźć się w teście” i takie, których „na pewno w teście nie będzie”. Niestety, twórcy testów egzaminacyjnych mogą mieć inny pogląd na temat tego, co warto w teście umieścić. W ostatecznym rozrachunku może się w związku z tym okazać, iż kilka pytań z partii materiału, która wydawała się „mniej ważna” może zadecydować o osiągnięciu minimalnej liczby punktów i ostatecznym sukcesie. Opracowanie, które przekazujemy do rąk Czytelnika zawiera testy z kilkudziesięciu ustaw, których znajomość jest niezbędna dla osób przystępujących do postępowania kwaliikacyjnego dla pracowników służby cywilnej ubiegających się o mianowanie. Jest to subiektywny wybór ustaw dokonany przez Autora w oparciu o obserwację egzaminów na przestrzeni ostatnich lat. Zgodnie z zapisami Rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów w sprawie sposobu przeprowadzania postępowania kwaliikacyjnego w służbie cywilnej z 16.12.2009 r. (Dz.U. Nr 218, poz. 1695), test wiedzy obejmuje następujące zagadnienia: 1. Prawo: źródła prawa, prawo konstytucyjne, instytucje polityczne, prawo administracyjne, sądownictwo (w tym administracyjne), dostęp do informacji publicznej, ochrona danych osobowych, ochrona informacji niejawnych, służba cywilna, prawo międzynarodowe publiczne, prawo Unii Europejskiej. 2. Administracja publiczna: funkcje i struktura organów władzy publicznej, instytucje polityczne, struktura administracji, procesy decyzyjne w administracji publicznej. 3. Finanse publiczne: prawo inansów publicznych, budżet państwa, budżety jednostek samorządu terytorialnego, procedury budżetowe, polityka budżetowa, kontrola inansowa, fundusze Unii Europejskiej w systemie inansów publicznych, system podatkowy, dług publiczny, zamówienia publiczne. 4. Polityka zagraniczna: uczestnictwo Rzeczypospolitej Polskiej w organizacjach międzynarodowych, stosunki międzynarodowe i polityka zagraniczna Rzeczypospolitej Polskiej.

X

Wstęp

5. Organizacja i zarządzanie: zasady, metody, środki organizacji i zarządzania, zarządzanie zasobami ludzkimi, współdziałanie w zarządzaniu, dialog społeczny i negocjacje. 6. Zagadnienia społeczne i ekonomiczne: pomiar zjawisk i procesów społeczno-ekonomicznych, zastosowanie statystyki w administracji, znajomość podstawowych zagadnień społecznych i ekonomicznych oraz ich wzajemnych zależności w gospodarce i polityce społecznej Rzeczypospolitej Polskiej, krajów Unii Europejskiej i na świecie, czynniki rozwoju społecznego i wzrostu gospodarczego, dochody i wydatki oraz konsumpcja gospodarstw domowych, zatrudnienie, współczesne problemy polityki społecznej i gospodarczej Rzeczypospolitej Polskiej w związku z procesami integracji i globalizacji gospodarki, problemy społeczne Rzeczypospolitej Polskiej, metody i środki rozwiązywania problemów społecznych, dostosowanie zasad, prawa i instytucji polskiej polityki społecznej do standardów europejskich. Testy zawarte w książce obejmują zagadnienia zawarte w punktach: 1–4, tj. takie, których treść odpowiada treści konkretnego przepisu prawnego. Punkty 5 i 6 dotyczą znajomości zagadnień nie odnoszących się bezpośrednio do ustaw, w związku z czym zostały w treści książki pominięte. Prawidłowa odpowiedź na pytania z zakresu zakreślonego w sposób tak rozległy i niedookreślony możliwa jest w praktyce jedynie w oparciu o tzw. wiedzę ogólną, pochodzącą z codziennej lektury prasy, książek, czy elektronicznych środków przekazu. Ideą, jaka przyświecała przy tworzeniu niniejszego opracowania było natomiast przekazanie przyszłemu urzędnikowi mianowanemu maksymalnie użytecznego narzędzia służącego do nauki treści ustaw. Zgodnie z § 11. Rozporządzenia część sprawdzianu sprawdzająca wiedzę ma formę testu wyboru i składa się z 90 pytań, przy czym za prawidłową odpowiedź na dane pytanie przyznaje się 1 punkt, za brak odpowiedzi albo za odpowiedź nieprawidłową – 0 punktów. Przyjęta w książce formuła testu jednokrotnego wyboru nie służy dokładnemu powtórzeniu sytuacji, jaka będzie miała miejsce na egzaminie, bowiem, jak wcześniej wspomniano, testy służą przede wszystkim do nauki. Dlatego właśnie podane są tylko 3 możliwe odpowiedzi, niejednokrotnie odpowiedź na pytania zadane powyżej znajduje się w pytaniach zawartych poniżej, zaś w wielu pytaniach treść pytania powtarza dosłowne brzmienie przepisu prawnego. Uczący się na tak skonstruowanych testach zmuszony jest do wielokrotnego powtarzania treści przepisu prawnego, tym samym zaś opanowuje tę treść pamięciowo. Stres towarzyszący egzaminowi powoduje niejednokrotnie, iż zagadnienia proste wydają się wyjątkowo trudne i tylko automatyzm nabyty w toku nauki na testach może uchronić przed popełnieniem błędu, który może kosztować utratę cennych punktów. Osoby, które chcą sprawdzić stopień opanowania materiału do testu wiedzy mogą wypełnić test z roku 2010, umieszczony na końcu książki. Drogi Czytelniku, oddając w Twoje ręce niniejsze opracowanie pragniemy podkreślić, iż jest to jedynie pomoc naukowa, która powinna pomóc Ci w utrwaleniu wiedzy niezbędnej do zdania egzaminu na urzędnika zatrudnionego na podstawie mianowania. Egzaminy te sprawdzają całokształt wiedzy i umiejętności, jakimi dysponuje urzędnik, w związku z czym nawet najobszerniejsze opracowanie nie może zawierać całego materiału, którego znajomość jest na nich wymagana. Niemniej jednak można z całą pewnością stwierdzić, iż jest to pomoc kompleksowa, znakomicie ułatwiająca naukę do egzaminu. Ostateczny sukces w jego trakcie zależy tylko od Ciebie i Twojej wytrwałości w nauce. Konsekwencja i upór w dążeniu do celu stanowią niezbędną podstawę – ze swej strony zaś zapewniamy, że za konieczną na każdym egzaminie dozę szczęścia będziemy trzymali za Ciebie kciuki. Powodzenia! Mariusz Stepaniuk

Wykaz skrótów 1. Akty prawa krajowego KC – ustawa z 23.4.1964 r. – Kodeks cywilny (Dz.U. Nr 16, poz. 93 ze zm.) KK – ustawa z 6.6.1997 r. – Kodeks karny (Dz.U. Nr 88, poz. 553 ze zm.) KKS – ustawa z 9.10.1999 r. – Kodeks karny skarbowy (t.j. Dz.U. z 2007 r. Nr 111, poz. 765 ze zm.) – Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z 2.4.1997 r. (Dz.U. Nr 78, poz. 483 ze zm.) Konstytucja RP KP – ustawa z 26.6.1974 r. – Kodeks pracy (t.j. Dz.U. z 1998 r. Nr 21, poz. 94 ze zm.) KPA – ustawa z 14.6.1960 r. – Kodeks postępowania administracyjnego (t.j. Dz.U. z 2000 r. Nr 98, poz. 1071 ze zm.) – ustawa z 17.11.1964 r. – Kodeks postępowania cywilnego (Dz.U. Nr 43, poz. 296 KPC ze zm.) – ustawa z 6.6.1997 r. – Kodeks postępowania karnego (Dz.U. Nr 89, poz. 555 ze zm.) KPK KPW – ustawa z 24.8.2001 r. – Kodeks postępowania w sprawach o wykroczenia (t.j. Dz.U. z 2008 r. Nr 133, poz. 848 ze zm.) KRO – ustawa z 25.2.1964 r. – Kodeks rodzinny i opiekuńczy (Dz.U. Nr 9, poz. 59 ze zm.) KSH – ustawa z 15.9.2000 r. – Kodeks spółek handlowych (Dz.U. Nr 94, poz. 1037 ze zm.) KW – ustawa z 20.5.1971 r. – Kodeks wykroczeń (t.j. Dz.U. z 2007 r. Nr 109, poz. 756 ze zm.) KWU – ustawa z 6.7.1982 r. o księgach wieczystych i hipotece (t.j. Dz.U. z 2001 r. Nr 124, poz. 1361 ze zm.) – ustawa z 23.12.1994 r. o Najwyższej Izbie Kontroli (t.j. Dz.U. z 2007 r. Nr 231, poz. 1701 NIKU ze zm.) SDGU – ustawa z 2.7.2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej (t.j. Dz.U. z 2007 r. Nr 155, poz. 1095 ze zm.) PrUpadNaprU – ustawa z 28.2.2003 r. – Prawo upadłościowe i naprawcze (Dz.U. Nr 60, poz. 535 ze zm.) – ustawa z 28.3.1931 r. – Prawo wekslowe (Dz.U. Nr 37, poz. 282 ze zm.) PrWeksl USP – ustawa z 27.7.2001 r. – Prawo o ustroju sądów powszechnych (Dz.U. Nr 98, poz. 1070 ze zm.) WłLok.U – ustawa z 25.6.1994 r. o własności lokali (t.j. Dz.U. z 2000 r. Nr 80, poz. 903 ze zm.) ZastRejU – ustawa z 6.12.1996 r. o zastawie rejestrowym i rejestrze zastawów (t.j. Dz.U. z 2009 r. Nr 67, poz. 569 ze zm.) 2. Inne skróty – artykuł art. BHP – bezpieczeństwo i higiena pracy ds. – do spraw KRS – Krajowa Rada Sądownictwa m.in. – między innymi m.st. – miasto stołeczne n. – następne NATO – Organizacja Traktatu Północnoatlantyckiego (North Atlantic Treaty Organization)

XII NBP NIK Nr NSA Odp. r. RM RP RPO SE SKO SN t.j. TK TS tzw. UOKiK ust. w. WSA zd. ze zm. ZUS

Wykaz skrótów

– – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – –

Narodowy Bank Polski Najwyższa Izba Kontroli numer Naczelny Sąd Administracyjny odpowiedź rok Rada Ministrów Rzeczpospolita Polska Rzecznik Praw Obywatelskich spółka europejska Samorządowe Kolegium Odwoławcze Sąd Najwyższy tekst jednolity Trybunał Konstytucyjny Trybunał Stanu tak zwany Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów ustęp wiek wojewódzki sąd administracyjny zdanie ze zmianami Zakład Ubezpieczeń Społecznych

Zasady korzystania z testów 1. Wszystkie testy są testami jednokrotnego wyboru. Prawidłowa jest tylko jedna odpowiedź, podana obok pytania testowego. 2. Testy służą utrwaleniu treści poszczególnych artykułów ustaw. Poza nielicznymi wyjątkami kolejne pytania dotyczą tylko i wyłącznie treści jednego, konkretnego artykułu, podanego obok pytania testowego. Stworzenie testów zawierających pytania obejmujące treścią kilka artykułów dawałoby niezliczoną ilość kombinacji, które musiałyby zostać wzięte pod uwagę. Takie podejście mijałoby się z celem, bowiem osoba, która opanuje treść kolejnych artykułów ustawy nie powinna mieć problemów z rozwiązaniem testu zawierającego pytania łączące treść artykułów. Jakkolwiek podczas tworzenia pytań testowych dołożono wszelkich starań, aby odpowiedzi, które należy wybrać nie łączyły się z treścią innych artykułów należy pamiętać, iż treść pytania zawsze dotyczy konkretnego artykułu, a odpowiedź prawidłowa jest zawsze zawarta w treści tego artykułu. 3. Treść poszczególnych odpowiedzi może być uznana przez Czytelnika za „podchwytliwą” – jest to zabieg celowy, służący zmuszeniu osoby testowanej do szczegółowego opanowania materiału. Niejednokrotnie odpowiedzi różnią się tylko jednym słowem, zmieniającym nieznacznie ich treść – nigdy jednak nie są to odpowiedzi identyczne. Dodać należy, iż treść odpowiedzi nieprawidłowych jest w tym wypadku nieistotna – w trakcie rozwiązywania testów nie należy ich brać pod uwagę, są to bowiem z założenia odpowiedzi błędne. Jako takie zaś nie muszą się w żaden sposób wiązać z odpowiedzią prawidłową i nie powinny być oceniane pod względem ich wartości merytorycznej. 4. Pytania celowo tworzono poprzez szczegółowe przetworzenie artykułów ustaw. Oryginalne pytania egzaminacyjne niejednokrotnie operują pewnym skrótami myślowymi. W celu dokładnego utrwalenia treści ustaw niezbędnej było jednak powtarzanie całych zwrotów użytych przez Ustawodawcę w treści ustawy, nawet, jeśli pytanie traciło po takim zabiegu na zwartości struktury. Dlatego właśnie pytania, w których kolejny raz powtarzane są użyte wcześniej określenia nie należą w pracy do rzadkości. Jest to zabieg celowy, którego celem było utrwalenie przez Czytelnika treści ustaw. Należy pamiętać, iż testy przeznaczone są w pierwszej kolejności do nauki, w mniejszym zakresie zaś do sprawdzenia nabytej już wiedzy (choć oczywiście siłą rzeczy jest to również ich funkcja). 5. Treść testów obejmuje kolejne artykuły i ustępy ustaw. Bardzo często jeden artykuł był przerabiany na kilka, kilkanaście, a nawet kilkadziesiąt pytań – z drugiej zaś strony pominięte zostały artykuły, które prawie na pewno (trudno w 100% wykluczyć taką możliwość) nie będą stanowiły podstawy do pytań na konkursach – np. artykuły dotyczące odpowiedzialności karnej za naruszenie ustaw, lub zawierające szczegółowe, kazuistyczne wyliczenia stawek opłat, podatków, itd. Oczywistym jest, że przy takich założeniach nie da się wykluczyć, że któreś z pytań testowych będzie dotyczyło zagadnień znajdujących się w luce, pominiętej w testach. Niemniej jednak jest to sytuacja raczej wyjątkowa. 6. W celu zmniejszenia objętości pracy niezbędne stało się odnoszenie się w treści pytań do pytań umieszczonych w pracy wcześniej. Pytania ułożone są w kolejności, w jakiej Ustawodawca umieścił w ustawach następujące po sobie artykuły – dlatego niejednokrotnie w treści pytań mowa jest np. o „sytuacji, o której mowa powyżej” itp. Testy powinny być tratowane jako pewna całość, w której treść poszczególnych pytań wzajemnie się uzupełnia. 7. Testy dotyczą tylko i wyłącznie treści ustaw. Brak jest w nich pytań dotyczących orzecznictwa, teorii prawa itd. – wynika to zarówno z obserwacji pytań tworzonych na potrzeby egzaminów, jak i z chęci ograniczenia ilości pytań do pewnego minimum, łatwiejszego do przyswojenia. Jak już jednak wcześniej wspomniano,

XIV

Zasady korzystania z testów

materiał niniejszy stanowić może jedynie pomoc naukową i nie może być traktowany jako zamknięty zbiór pytań, spośród których zostanie utworzony ostatecznie test egzaminacyjny. 8. Testy stworzone zostały w oparciu o stan prawny obowiązujący na dzień 31.3.2011 r. Sprawdzian przewidziany w toku postępowania kwaliikacyjnego dla pracowników służby cywilnej ubiegających się o mianowanie w 2011 r. odbędzie się 25.6.2011 r. (w Warszawskim Centrum EXPO XXI, przy ul. Ignacego Prądzyńskiego 12/14 w Warszawie), dlatego też należy wziąć pod uwagę konieczność śledzenia działań legislacyjnych i uwzględnienia ewentualnych zmian, które nastąpią pomiędzy dniem 31 marca 2009 roku i datą egzaminu. Autor

Rozdział I. Testy z prawa konstytucyjnego

1. Test z ustawy z 2.4.1997 r. – Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej (Dz.U. Nr 78, poz. 483 ze zm.) Treść pytania

Odp.

Źródło

Rzeczpospolita jest dobrem wspólnym: a) całego Narodu, b) wszystkich obywateli, c) całego społeczeństwa.

b

art. 1

Rzeczpospolita Polska jest: a) demokratycznym państwem prawnym, urzeczywistniającym zasady sprawiedliwości społecznej, b) państwem zapewniającym realizację praw obywateli, urzeczywistniającym zasady społecznej gospodarki rynkowej, c) państwem demokratycznym, urzeczywistniającym zasady demokracji bezpośredniej.

a

art. 2

Rzeczpospolita Polska jest państwem: a) niejednolitym, b) federacyjnym, c) jednolitym.

c

art. 3

Władza zwierzchnia w Rzeczypospolitej Polskiej należy do: a) społeczeństwa, b) Narodu, c) przedstawicieli Narodu.

b

art. 4 ust. 1

Naród sprawuje władzę: a) przez swoich przedstawicieli lub bezpośrednio, b) przez swoich przedstawicieli, c) bezpośrednio.

a

art. 4 ust. 2

Rzeczpospolita Polska strzeże niepodległości i nienaruszalności swojego terytorium, zapewnia wolności i prawa człowieka i obywatela oraz bezpieczeństwo obywateli, strzeże dziedzictwa narodowego oraz zapewnia ochronę środowiska, kierując się zasadą: a) solidarności społecznej, b) sprawiedliwości społecznej, c) zrównoważonego rozwoju.

c

art. 5

Organy władzy publicznej w Rzeczpospolitej działają: a) zgodnie z prawem, b) według prawa, c) na podstawie i w granicach prawa.

c

art. 7

Konstytucja jest: a) najważniejszym prawem Rzeczypospolitej Polskiej, b) najwyższym prawem Rzeczypospolitej Polskiej, c) pierwszym prawem Rzeczypospolitej Polskiej.

b

art. 8 ust. 1

Przepisy Konstytucji stosuje się: a) zawsze bezpośrednio, b) pośrednio, chyba że Konstytucja stanowi inaczej, c) bezpośrednio, chyba że Konstytucja stanowi inaczej.

c

art. 8 ust. 2

Nr 1.

2.

3.

4.

5.

6.

7.

8.

9.



Rozdział I. Testy z prawa konstytucyjnego

Nr

Treść pytania

Odp.

Źródło

10.

Ustrój Rzeczypospolitej Polskiej opiera się na: a) władzy ustawodawczej, która realizuje swoje uprawnienia za pomocą władzy wykonawczej i władzy sądowniczej, b) władzy wykonawczej, która realizuje swoje uprawnienia za pomocą władzy ustawodawczej i sądowniczej, c) podziale i równowadze władzy ustawodawczej, władzy wykonawczej i władzy sądowniczej.

c

art. 10 ust. 1

Władzę wykonawczą sprawuje w Polsce: a) Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej i Rada Ministrów, b) Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej i Prezes Rady Ministrów przy pomocy Rady Ministrów, c) Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej oraz Prezes Rady Ministrów i Rada Ministrów za pomocą administracji zespolonej.

a

art. 10 ust. 2

Władzę sądowniczą sprawują w Polsce: a) niezawisłe sądy, b) sądy wojskowe i cywilne oraz Sąd Najwyższy, c) sądy i trybunały.

c

art. 10 ust. 2

Partie polityczne zrzeszają na zasadach: a) dobrowolności i równości obywateli polskich, b) dobrowolności i równości wszystkie osoby posiadające pełnię praw publicznych, c) dobrowolności i równej odpowiedzialności wobec prawa obywateli polskich.

a

art. 11 ust. 1

Partie polityczne zrzeszają się w celu: a) zdobycia władzy, b) wpływania metodami demokratycznymi na kształtowanie polityki państwa, c) przejęcia władzy w celu kształtowania polityki państwa.

b

art. 11 ust. 1

Finansowanie partii politycznych jest: a) jawne, b) tajne, c) jawne w części dotyczącej przychodów.

a

art. 11 ust. 2

Zakazane jest istnienie partii politycznych i innych organizacji odwołujących się w swoich programach do totalitarnych metod i praktyk działania: a) nazizmu, faszyzmu i komunizmu, b) faszyzmu i komunizmu, c) nazizmu i faszyzmu.

a

art. 13

Zgodnie z zapisem art. 13 Konstytucji RP zakazane jest między innymi istnienie partii: a) których statut lub dokumenty programowe zakładają lub dopuszczają nienawiść rasową i narodowościową, stosowanie przemocy w celu zdobycia władzy lub wpływu na politykę państwa albo przewidują utajnienie struktur lub członkostwa, b) które w oicjalnych wystąpieniach ich przedstawicieli zakładają lub dopuszczają nienawiść rasową i narodowościową, stosowanie przemocy w celu zdobycia władzy lub wpływu na politykę państwa albo przewidują utajnienie struktur lub członkostwa, c) których program lub działalność zakłada lub dopuszcza nienawiść rasową i narodowościową, stosowanie przemocy w celu zdobycia władzy lub wpływu na politykę państwa albo przewiduje utajnienie struktur lub członkostwa.

c

art. 13

Możliwość publikacji w prasie oraz innych środkach społecznego przekazu jest: a) wolnością zagwarantowaną konstytucyjnie, b) prawem zagwarantowanym konstytucyjnie, c) prawem przedmiotowym zagwarantowanym ustawowo.

a

art. 14

Ustrój terytorialny Rzeczypospolitej Polskiej zapewnia: a) centralizację władzy publicznej, b) decentralizację władzy publicznej, c) transparentność władzy publicznej.

b

art. 15 ust. 1

11.

12.

13.

14.

15.

16.

17.

18.

19.



Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej

Nr

Treść pytania

Odp.

Źródło

20.

Zasadniczy podział terytorialny państwa uwzględniający więzi społeczne, gospodarcze lub kulturowe i zapewniający jednostkom terytorialnym zdolność wykonywania zadań publicznych określa: a) ustawa, b) konstytucja, c) rozporządzenie.

a

art. 15 ust. 2

Wspólnotę samorządową stanowi z mocy prawa: a) ogół mieszkańców każdej gminy, b) ogół mieszkańców gminy, powiatu albo województwa, c) ogół mieszkańców jednostek zasadniczego podziału terytorialnego.

c

art. 16 ust. 1

Przysługującą mu w ramach ustaw istotną część zadań publicznych samorząd terytorialny wykonuje: a) jako zadanie zlecone, b) we własnym imieniu. Odpowiedzialność za działania podjęte przez samorząd ponosi Skarb Państwa, c) w imieniu własnym i na własną odpowiedzialność.

c

art. 16 ust. 2

Samorządy zawodowe, reprezentujące osoby wykonujące zawody zaufania publicznego i sprawujące pieczę nad należytym wykonywaniem tych zawodów w granicach interesu publicznego i dla jego ochrony mogą być tworzone w drodze: a) ustawy, b) rozporządzenia, c) aktów prawa miejscowego.

a

art. 17 ust. 1

Inne rodzaje samorządu (które nie mogą naruszać wolności wykonywania zawodu ani ograniczać wolności podejmowania działalności gospodarczej) można tworzyć w drodze: a) aktów prawa miejscowego, b) ustawy, c) rozporządzenia.

b

art. 17 ust. 2

Małżeństwo to związek: a) dwojga osób przeciwnej płci, b) dwojga osób, c) kobiety i mężczyzny.

c

art. 18

Rzeczpospolita Polska specjalną opieką otacza weteranów walk o niepodległość, zwłaszcza: a) inwalidów wojennych, b) weteranów II wojny światowej, c) weteranów walk prowadzonych w czasie II wojny światowej.

a

art. 19

Podstawę ustroju gospodarczego Rzeczypospolitej Polskiej stanowi: a) prospołeczna gospodarka rynkowa oparta na wolności gospodarczej, własności prywatnej oraz solidarności, dialogu i współpracy partnerów społecznych, b) społeczna gospodarka rynkowa oparta na swobodzie działalności gospodarczej, ochronie własności prywatnej oraz dialogu partnerów społecznych i prywatnych, c) społeczna gospodarka rynkowa oparta na wolności działalności gospodarczej, własności prywatnej oraz solidarności, dialogu i współpracy partnerów społecznych.

c

art. 20

Wywłaszczenie w prawie polskim jest: a) niedopuszczalne, b) dopuszczalne jedynie wówczas, gdy jest dokonywane na cele publiczne i za słusznym odszkodowaniem, c) dopuszczalne jedynie wówczas, gdy jest dokonywane na ważne cele publiczne i za odpowiednim odszkodowaniem.

b

art. 21 ust. 2

Ograniczenie wolności działalności gospodarczej jest w prawie polskim: a) niedopuszczalne, b) dopuszczalne tylko w drodze ustawy i tylko ze względu na ważny interes publiczny, c) dopuszczalne tylko ze względu na ważny interes publiczny, podmiotom zaś, które poniosły z tego tytułu straty, przysługuje słuszne odszkodowanie.

b

art. 22

21.

22.

23.

24.

25.

26.

27.

28.

29.