Zapotrzebowanie na zawody techniczne na rynku pracy Poglądy i opinie przedstawione w publikacji odzwierciedlają jedynie stanowiska autorów.

Młody człowiek na rynku pracy - Działalność Biura Karier Uniwersytetu Technologiczno-Przyrodniczego w Bydgoszczy Wstęp Elementem niezbędnym do zbadania tego zagadnienia jest monitoring rynku pracy, analiza prognoz zawodów nadwyżkowych i deficytowych na lokalnym rynku pracy, w Polsce, jak i tendencji w całej Unii Europejskiej. Na lokalnym rynku pracy badania takie prowadzi Wojewódzki Urząd Pracy w Toruniu. Wyniki badań wyznaczają m. in. kierunek, w jakim powinny zmierzać zmiany w ofercie kształcenia, tak by była ona dostosowana do potrzeb rynku pracy i wymagań pracodawców. Problem tkwi w tym, iż zmiany w szkolnictwie wymagają czasu, a potrzeby rynku pracy charakteryzują się dynamicznym rozwojem. Istotny jest również fakt indywidualizacji miejsc pracy. W związku z czym należy uświadomić osobom chcącym zaistnieć na rynku pracy, jak ważne jest kształcenie ustawiczne i ciągłe podnoszenie kwalifikacji, gotowość na zmiany.

Rynek pracy a realia Na rynku pracy panuje silna konkurencja wśród osób starających się o pracę. Na określone miejsca pracy, oferowane przez pracodawców, jest wielu chętnych spełniających ich oczekiwania. Dlatego ważne jest kształcenie praktycznych umiejętności, które następnie będzie można wykorzystać w każdym środowisku. Można do nich zaliczyć: 1. Znajomość języków obcych – co najmniej jeden biegle (znając biegle przynajmniej jeden język obcy ma się kilkakrotnie większe szanse na rynku pracy niż każdy inny absolwent bez tej umiejętności), mile widziany jest jeszcze jeden w stopniu podstawowym, najlepiej zawodowy. 2. Umiejętność wykorzystania komputera w codziennej pracy – w dzisiejszych czasach jest to absolutnie niezbędna umiejętność. Niezbędna jest wiedza o specjalistycznych programach komputerowych (programów adekwatnych do pracy 1

na określonych stanowiskach powiązanych np. z branżą Informatyczną, Elektroniczną, Budowniczą, Mechaniczną). 3. Umiejętności interpersonalne - oprócz wiedzy specjalistycznej i technicznej, trzeba ciągle rozwijać swoją kreatywność, asertywność,

umiejętność współpracy

i nawiązywania kontaktów. Pozwoli to na lepszy wybór zawodu. Rynkiem pracy można nazwać „miejsce”, w którym odbywa się kupno oraz sprzedaż pracy. Kupujący – to firmy (pracodawcy), którzy potrzebują do pracy ludzi o określonych zawodach i kwalifikacjach. Pracodawcy kształtują rynek pracy. Im lepsze wykształcenie, umiejętności, dyspozycyjność, siła fizyczna, itp. – tym większa szansa zatrudnienia. Obecnie dostęp do wykształcenia wyższego ma niemal każdy. Powszechne dążenie do uzyskania dyplomu znajduje swoje odzwierciedlenie w statystykach: podczas gdy na początku dekady polskie uczelnie ukończyło 259 tys. absolwentów, w 2010 roku liczba ta wzrosła do prawie 475 tys., czyli niemal dwukrotnie. Absolwenci uczelni wyższych wykazują się dużą aktywnością na rynku pracy. W 2010 roku pracowało ¾ wszystkich, którzy na przestrzeni ostatnich 12 miesięcy opuścili mury wyższej uczelni. Problemy ze znalezieniem pracy miało 13% absolwentów. Taki sam odsetek dotyczył osób nieaktywnych zawodowo – czyli tych, którzy po uzyskaniu dyplomu z różnych przyczyn nie pracowali albo nie byli zainteresowani podjęciem pracy. A co ma do zaoferowania dla osób z wyższym wykształceniem rynek pracy? Kogo będą poszukiwali pracodawcy w perspektywie najbliższego roku? Na to pytanie specjaliści z zakresu doradztwa personalnego i agencji pośrednictwa pracy, odpowiadają jednogłośnie. Na rynku pracy liczyć się będą w pierwszej linii umiejętności techniczne, potwierdzone dyplomem inżyniera: specjalności z zakresu informatyki, elektroniki i telekomunikacji, robotyki. Jako zawody perspektywiczne, coraz częściej wymieniane są także specjalności związane z techniką internetową, jak np. eksperci od e-commerce, czyli szeroko pojętego handlu w sieci, fachowcy od badania ruchu na portalach internetowych, czy od pozycjonowania informacji. Rozwój lotnictwa determinuje poszukiwanie wykwalifikowanej kadry.

W czołówce poszukiwanych zawodów znajdziemy także

inżyniera

budownictwa. Pracując w Biurze Karier Uniwersytetu Technologiczno-Przyrodniczego w Bydgoszczy, prowadząc statystyki dotyczące nadsyłanych do nas ofert pracy, możemy zdecydowanie potwierdzić powyższe spostrzeżenia. W roku 2011 mieliśmy ogółem 361 ofert pracy. W tym 110 ofert dla studentów i absolwentów z kierunku Elektronika i Telekomunikacja, Informatyka; 82 oferty – kierunek mechaniczny; 51 oferta pracy – dla budowlańców.

Razem to 240 ofert pracy dla kierunków technicznych. Reszta ofert pracy 2

dotyczyła pozostałych kierunków studiów.

Ta tendencja trwa nadal. Przewagę mają

interesanci ze stopniem magistra. Z czasem niektóre zawody znikają z rynku pracy. Jednocześnie pojawia się zapotrzebowanie

na

pracowników

w

zawodach,

dotychczas

nieznanych.

Na niektórych lokalnych rynkach pracy brakuje pracowników w określonych zawodach,

na

innych

rynkach

notowany

jest

ich

nadmiar.

Systematycznie jednak rośnie zapotrzebowanie na pracowników, którzy maja coraz wyższe kwalifikacje i umiejętności. Aby

kształcić absolwentów kreatywnych, twórczych, innowacyjnych, uczelnie

inwestują w kształcenie na potrzeby rynku pracy, dbając o praktyczną edukację swoich studentów oraz przygotowując ich do efektywnego startu na rynku pracy nawiązują i zacieśniają

powiązania

między światem nauki i gospodarką, inicjują

i wdrażają

przedsięwzięcia związane z transferem innowacyjności, wiedzy i know-how. Jeśli chodzi o Uniwersytet Technologiczno-Przyrodniczy takie zadania realizowane są w Regionalnym Centrum Innowacyjności.

Absolwent na rynku pracy - Działalność Biura Karier Biura Karier są jednostkami organizacyjnymi uczelni wyższych, ściśle z nimi współpracującymi. Te jednostki stworzono, aby pomóc studentom w starcie zawodowym. Poza prezentowaniem aktualnych ofert pracy czy praktyk, wiele z nich oferuje bezpłatne szkolenia, pomoc w napisaniu CV, symulacje rozmów kwalifikacyjnych itd. Reprezentujemy

Biuro

Karier

Uniwersytetu

Technologiczno-Przyrodniczego

w Bydgoszczy. Pomagamy studentom i absolwentom w znalezieniu pracy oferując: - szeroki tematyczny zakres bezpłatnych szkoleń (rozwój miękkich kompetencji i umiejętności osobistych, wsparcie przy poszukiwaniach pracy, kreowanie postaw przedsiębiorczych), - konsultacje doradcze (w zakresie doradztwa zawodowego, aktywnego poszukiwania pracy, przedsiębiorczości, prawa pracy). Staramy się promować młodych ludzi. Występując jako konferansjerzy na targach pracy, prowadząc debaty, pomagając w rekrutacji na szkolenia zdobywają doświadczenie, które staje się atutem przy poszukiwaniu pracy. Studenci starszych lat prowadzą zajęcia specjalistyczne dla młodszych kolegów zainteresowanych podniesieniem umiejętności (np.

3

student WTiE prowadził kurs komputerowy). Jako wolontariusze studenci rzetelnie wywiązują się z powierzonych zadań. Bezpłatnie dystrybuujemy niezbędne informacje przydatne studentom i absolwentom w poszukiwaniu pracy. Organizujemy debaty dotyczące sytuacji na rynku pracy, na które zapraszani są zarówno przedstawiciele pracodawców jak i instytucji rynku pracy. Ściśle współpracujemy ze studentami, angażując ich w działania Biura Karier. Tworzymy bazę danych firm. Organizujemy prezentacje firm. Jako jedyna uczelnia wyższa w Bydgoszczy, co roku organizujemy wielobranżowe Targi Pracy i Kariery. Żeby dobrze wystartować na rynku pracy, należy zaznajomić się z nim. Zarówno prezentacje firm, jak i targi pracy stwarzają ku temu

doskonałą okazję. Bezpośrednie

spotkanie, rozmowa z przedstawicielem wybranej firmy, złożenie swojego CV, zapoznanie się ze sposobami rekrutacji – to większa szansa na otrzymanie wymarzonej posady, znalezienie

miejsca

do

odbycia

praktyki

czy

stażu.

Dla pracodawców targi czy prezentacja firmy to znakomity sposób na pozyskanie najzdolniejszych studentów i absolwentów dla celów rekrutacyjnych. Dzięki tym przedsięwzięciom firmy zyskują możliwość dotarcia ze swoją ofertą do bardzo szerokiego grona osób zainteresowanych znalezieniem lub zmianą pracy. Jest to również okazja do zaprezentowania firmy, jej profilu działania, metod naboru i selekcji kandydatów oraz zaistnienia w świadomości odwiedzających jako firma nowoczesna i rozwojowa. Na naszej uczelni targi pracy mają już swoją historię. Po raz pierwszy impreza targowa odbyła się 25 marca 2004 roku, gdy nasza uczelnia nosiła nazwę Akademii Techniczno – Rolniczej w ramach forum „NAUKA – KARIERA - EKSPORT”, w segmencie Targi Pracy i Promocji Przedsiębiorców, wówczas

udział wzięło 14 wystawców.

W międzyczasie zmieniała się formuła targów i nazwa. Od 2010 roku targi na Uniwersytecie Technologiczno – Przyrodniczym noszą nazwę Targi Pracy i Kariery. W roku 2012 na UTP odbyły się kolejne, IX targi pracy. Tym razem gościliśmy 54 firmy, w tym było około 30 firm z branży technicznej, m. in. Mobica Ltd Sp. z o. o. Oddział w Polsce, BIOTRONIK SE & Co. KG, D Volex Poland Sp. z o. o., Atos IT Services Sp. z o. o., Zakład Mechaniczny „SKRAW-MECH” Sp. z o.o., ALSTAL Grupa Budowlana Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością, Spółka komandytowa, Alcatel-Lucent Polska Sp. z o.o. i inne. Jak co roku, odwiedziła nas Ambasada Kanadyjska, przyjechali

4

przedstawiciele wydawnictwa STEINBORN S.J. i szkoły języków obcych ELS-BELL Education Sp. z o.o.

Dodatkowo zostały przygotowane stoiska konsultacyjne z doradztwa zawodowego, aktywnego poszukiwania pracy oraz punkt konsultacyjny prawa pracy. Ofert pracy nie brakowało, ale szczególnie wyróżniała się propozycja firmy Jabil Global Services Poland, która do końca roku planuje zatrudnić 350 osób. Firma poszukuje inżynierów jakości, inżynierów procesu, plannerów, administratorów projektu, techników elektroników czy pracowników serwisu. Podkreślano możliwość praktycznej nauki zawodu i awansu z niższych stanowisk. Studenci obecni na targach najczęściej pytali o wymagane doświadczenie, znajomość języka, możliwość odbycia stażu czy praktyki oraz o wynagrodzenie. Podkreślali, iż organizowanie targów pracy na terenie uczelni to cenna inicjatywa - dzięki niej mają kontakt z wieloma firmami w jednym miejscu, mogą odpowiednio wcześnie zorientować się jak wygląda proces rekrutacji, jakie są wymagania oraz znaleźć konkretne oferty.

Podsumowanie Jako pracownicy Biura Karier UTP wnioskujemy, że na dzień dzisiejszy na rynku pracy absolwenci kierunków technicznych mają przewagę nad absolwentami innych kierunków studiów. Stopień magistra ma bardzo ważną rolę przy poszukiwaniach pracy. Wysoko oceniane przez pracodawców są również umiejętności miękkie, zdobywane podczas warsztatów, szkoleń i konsultacji co potwierdza że Biuro Karier pełni ważną funkcje w przygotowaniu studentów do wejścia na rynek pracy. Irena Pogribna Anna Urbaniak tel. 52 374 92 87 e-mail: [email protected] www.bk.utp.edu.pl Artykuł powstał w oparciu na materiały: rynekpracy.pl wynagrodzenia.pl Gazeta Wyborcza, 15 maja 2008 Gazeta Wyborcza, 20 maja 2008 Kurier Lubelski, 08 października 2008 Kurier Lubelski, 6 luty 2009 Agnieszka Dambecka. IX Targi Pracy i Kariery na UTP, Format 2012 Albert Binda. Rynek pracy – dzisiaj i w przyszłości Anna Klir. Biura Karier w Polsce

5