Miasto i Gmina Rabka

STRATEGIA ROZWOJU MIASTA I GMINY RABKA

Rabka, maj - październik 1999 r.

Pracę wykonano w ramach umowy na :

Studium Uwarunkowań i Kierunków Zagospodarowania Przestrzennego oraz Strategii Rozwoju zawartej między

Gminą i Miastem Rabka a Biurem Rozwoju Krakowa S.A. Strategię opracował wspólnie z członkami władz samorządowych, specjalistami i zainteresowanymi mieszkańcami Rabki zespół autorski konsultantów firmy :

PUW Orgbudin Sp. z o.o. 30-015 Kraków, ul. Cieszyńska 2 tel/fax (0-12) 634-33-96

2

Spis treści

1.

WPROWADZENIE

5

1.1.

Uwagi ogólne

1.2.

Metoda opracowania strategii

2.

OBECNY STAN MIASTA I GMINY RABKA

8

3.

OGÓLNE KIERUNKI ROZWOJU MIASTA

10

3.1.

Ludność miasta i gminy

3.2.

Obszar miasta i gminy

3.3.

Główne kierunki przedsięwzięć rozwojowych

3.4.

Inne kierunki rozwoju

4.

PROGRAMY ROZWOJU RABKI I PRZEDSIĘWZIĘCIA ROZWOJOWE

Program A -

Poprawa jakości usług publicznych

Przedsięwzięcie nr. 12 Przedsięwzięcie nr. 15 -

Poprawa bazy lokalowo-materialnej dla działalności kulturalnej Opracowanie i realizacja strategii dostępności i jakości usług

Przedsięwzięcie nr. 16 Przedsięwzięcie nr. 17 Przedsięwzięcie nr. 19 -

medycznych Modernizacja placówek oświatowych Wdrożenie programu „Bezpieczne Miasto” Opracowanie i realizacja długoterminowej polityki w zakresie

13 15

mieszkalnictwa Program B -

Rozwój infrastruktury technicznej i ochrony środowiska

Przedsięwzięcie nr. 1 Przedsięwzięcie nr. 2 Przedsięwzięcie nr. 4 Przedsięwzięcie nr. 6 Przedsięwzięcie nr. 9 Przedsięwzięcie nr. 13 Przedsięwzięcie nr. 14 Przedsięwzięcie nr. 22 -

Likwidacja niskiej emisji Modernizacja i budowa nowej sieci kanalizacyjnej Rozwiązanie problemu utylizacji odpadów stałych Budowa ujęcia wody na Lepietnicy Połączenie ul. 1 Maja z ul. Sądecką – most na Rabie Utrzymanie zieleni na potrzeby uzdrowiska Ograniczenie ruchu w strefie A, most na Poniczance Przeniesienie spalarni odpadów szpitalnych

Program C -

Rozwój gospodarczy

Przedsięwzięcie nr. 3 -

Rozwój infrastruktury turystyczno-sportowej, rekreacyjnej i

Przedsięwzięcie nr. 5 Przedsięwzięcie nr. 7 -

popularnej rozrywki Promocja Rabki jako ośrodka leczniczego i wypoczynku Działania Urzędu Miasta dla pozyskania środków finansowych

36

64

3

Przedsięwzięcie nr. 8 Przedsięwzięcie nr. 18 -

Uporządkowanie i rozbudowa bazy leczniczej Program wspólnych działań miasta i ośrodków leczniczych dla

Przedsięwzięcie nr. 20 Przedsięwzięcie nr. 21 -

wzmocnienia konkurencyjności miasta Program rozwoju agroturystyki Przygotowanie oferty terenów dla usług i in.

5.

ZESTAWIENIE NAKŁADÓW NA REALIZACJĘ STRATEGII

84

6.

ZARZĄDZANIE REALIZACJĄ STRATEGII

89

Załącznik 1 – Sprawozdanie z przebiegu warsztatów na temat „Strategii rozwoju miasta i gminy Rabka”

4

1.

WPROWADZENIE

1.1

Uwagi ogólne

Niniejsze opracowanie jest końcowym etapem w procesie formułowania strategii rozwoju miasta i gminy Rabka. Poprzednimi etapami były : •

opis stanu obecnego pt. „Rabka dzisiaj”,

•

materiały pomocnicze do warsztatów nt. strategii (zawierające objaśnienia i podstawowe pytania dotyczące zagadnień strategicznych rozwoju Rabki),

•

warsztaty, przeprowadzone w dniach 30 i 31 sierpnia 1999 r.

Przedstawiony poniżej tekst został opracowany na podstawie celów i kierunków działań strategicznych, ustalonych przez uczestników warsztatów, które zostały uszczegółowione i dostosowane do obiektywnych warunków w wyniku - między innymi - roboczej Sesji Rady Miasta i Gminy, która miała miejsce 12.10. i 9.11.1999 roku. W niektórych obszarach wykorzystano również konsultacje ze specjalistami branżowymi i środowiskowymi Rabki. Materiał przedstawiony jest w postaci opisu programów i przedsięwzięć oraz tabel, w których wstępnie określono instytucje, jednostki organizacyjne i inne podmioty, którym będą powierzone poszczególne zadania, składające się na przedsięwzięcia. Podano także terminy, orientacyjnie określone nakłady i inne informacje przydatne do skonkretyzowania przedsięwzięć i zadań strategicznych. Obszerny zakres prac przewidziany w strategii skłonił do wydzielenia z niej - głównie z uwagi na ograniczone środki będące w dyspozycji Miasta i Gminy - I Etapu prac, który może być wykonany w najbliższych 3 ÷ 5 latach, w zależności od rozwoju sytuacji w gminie i jej otoczeniu. Pozwoli to na ocenę możliwości realizacyjnych w porównaniu do środków będących w dyspozycji gminy.

5

1.2

Metoda opracowania strategii

Strategię rozwoju miasta i gminy Rabka opracowano na podstawie : •

analizy stanu istniejącego miasta i gminy,

•

analizy ogólnych uwarunkowań zewnętrznych,

•

opinii różnych grup społecznych, profesjonalnych i środowisk politycznych dotyczących preferencji dla najważniejszych problemów rozwojowych.

Koncepcja ogólna strategii została określona w wyniku wspólnej pracy mieszkających lub pracujących w Rabce ludzi, wykonujących różne profesje i zatrudnionych na różnych stanowiskach; we współdziałaniu z zespołem konsultantów, zbierających i przedstawiających opisy stanu, analizy i porównania. Prace nad sporządzeniem strategii rozwoju przebiegały równolegle z pracami nad „Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego”1. Dzięki temu zapewniono spójność między społeczno-gospodarczymi a przestrzennymi aspektami rozwoju Rabki. Cele i kierunki strategicznych działań, mających wywołać zrównoważony rozwój Rabki, zostały wyrażone przez specjalistów i osoby zainteresowane rozwojem Rabki w trakcie warsztatów, w formie 20 przedsięwzięć strategicznych. Autorzy tych przedsięwzięć pracowali w czterech grupach, zajmujących się : •

ludnością i warunkami życia w Rabce,

•

środowiskiem naturalnym,

•

infrastrukturą techniczną miasta i gminy,

•

gospodarką.

Przedsięwzięcia zostały sklasyfikowane stosownie do ich znaczenia w danej problematyce, w świetle kryteriów, ustalonych przez uczestników warsztatów. Kryteria te uwzględniają następujące aspekty; •

umocnienie pozycji Rabki jako centrum medycznego i uzdrowiska,

•

poprawa warunków życia mieszkańców,

1 „Studium uwarunkowań ...” wykonywane jest przez zespół autorów Biura Rozwoju Krakowa S.A.

6

•

ochrona środowiska naturalnego,

•

rozwój gospodarczy,

•

możliwość dofinansowania danego przedsięwzięcia z funduszów celowych, pomocowych itp.

Szczegółowy opis pracy podczas warsztatów zawarto w Załączniku 1. Decydujące znaczenie z punktu widzenia możliwości zrealizowania strategicznych przedsięwzięć mają nakłady finansowe konieczne do ich realizacji. Wykorzystując dane z podobnych, realizowanych przedsięwzięć, oceny projektantów i szacunki specjalistów, określono orientacyjne wyceny (poziom cen z 1999 r.) realizacji przedsięwzięć ogółem oraz nakłady ponoszone ze środków gminy. Z uwagi na orientacyjny charakter podanych nakładów, winny one być periodycznie weryfikowane, o ile zaistnieją możliwości dokładniejszego ich określenia, jak też celem uwzględnienia inflacji.

7

2. OBECNY STAN MIASTA I GMINY RABKA Obecny stan miasta i gminy Rabka przedstawiono obszernie w opracowaniu pt. „Rabka dzisiaj” składającego się z czterech części, które obejmują: •

ludność i warunki życia w mieście

•

środowisko naturalne

•

infrastrukturę

•

gospodarkę

Celem tego etapu pracy było zestawienie najważniejszych charakterystyk opisywanych obszarów stanu miasta, dla stworzenia rzeczowego zestawienia faktów, jako podstawy do dyskusji dotyczących przyszłości miasta. Opisano, a także (w niektórych przypadkach) poddano analizie, porównaniom i ocenie, najważniejsze aspekty w wymienionych obszarach. Poniżej podaje się charakterystykę Rabki, z uwzględnieniem wymienionych czterech obszarów tematycznych

według schematu analizy SWOT, będącą syntetycznym

wynikiem opracowania „Rabka dzisiaj”.

Mocne strony : •

Dominujący sektor usług medycznych o znaczeniu ponadregionalnym

•

Silny sektor usług hotelarskich i gastronomicznych

•

Niezły poziom placówek edukacyjnych

•

Dobrze rozwinięta infrastruktura w zakresie elektroenergetyki,. gazownictwa, wodociągów (lecz znaczący niedobór zasilania w wodę)

•

Nowoczesna i o dużej wydajności oczyszczalnia ścieków.

•

Górzyste, ciekawe i urozmaicone tereny

•

Relatywnie dobry stan środowiska naturalnego

•

Istniejąca renoma Rabki jako ośrodka leczniczego

8

Słabe strony : •

Zbyt małe - w porównaniu z potrzebami - zasoby wody pitnej

•

Niedostatecznie rozwinięta sieć kanalizacyjna

•

Słabo rozwinięta i w złym stanie sieć ulic i chodników

•

Kiepski stan bezpieczeństwa publicznego

•

Niska zasobność i zadłużenie gminy

•

Słaba kondycja finansowa części dużych ośrodków medycznych, zatrudniających prawie połowę pracujących w gospodarce narodowej

•

Słabo rozwinięta infrastruktura do uprawiania sportów, zarówno w warunkach naturalnych jak też w zamkniętych obiektach sportowych – całorocznych

Szanse •

Konkurencyjna pozycja miejscowych ośrodków medycznych na krajowym rynku usług medycznych

•

Możliwość rozwinięcia na większą skalę usług dla turystów krajowych i osób szukających dobrych warunków do wypoczynku.

Zagrożenia •

Możliwość niekorzystnych rezultatów restrukturyzacji zakładów medycznych

•

Możliwe nadmierne przeciążenie tranzytem komunikacji wewnętrznej miasta w okresie przebudowy trasy zakopiańskiej.

9

3.

OGÓLNE KIERUNKI ROZWOJU MIASTA I GMINY

3.1

Ludność miasta i gminy

Ludność miasta Rabka (liczącego w 1999 r. ok. 13 500 osób) oraz sołectw (liczących w 1999 r. razem ok. 4 200 osób) nie ulegnie znacznemu wzrostowi. W perspektywie 20 lat ludność miasta może wzrosnąć do ok. 15 000, zaś ludność sołectw Chabówka, Rdzawka i Ponice do ok. 4 800 osób. Sytuacja taka będzie miała miejsce, o ile zachowają się w dalszym ciągu tendencje migracyjne zaobserwowane w ostatnich latach. Większe zmiany w gospodarce miasta, regionu i makroregionu, a w późniejszych latach również w Europie, mogą wpłynąć istotnie na utrzymujące się obecnie trendy. 3.2

Obszar miasta i gminy

Obszar miasta nie powinien ulec większym zmianom. Również bez zmian należy utrzymać obszar strefy uzdrowiskowej „A” i „B”. Zasięg strefy „C” (obecnie wykraczający poza obszar gminy) trzeba będzie negocjować z sąsiadującymi gminami lub ograniczyć do obszaru administracyjnego gminy Rabka. 3.3

Główne kierunki przedsięwzięć rozwojowych

Od wielu lat w mieście i gminie Rabka działalność gospodarcza i dochody ludności związane są z pracą ośrodków medycznych leczących pacjentów, głównie z obszaru południowej Polski. Uzupełniającym i niezbędnym kierunkiem jest działalność przedsiębiorstw i małych firm obsługujących pacjentów, kuracjuszy, a także osoby poszukujące wypoczynku, atrakcji turystycznych i sportowych, w zakresie hotelarstwa, gastronomii, handlu itp. Ocenia się, że należy kontynuować ten kierunek rozwoju Rabki, ponieważ istnieją duże szanse, aby mimo trudności związanych z przestawieniem się na nowe, zreformowane warunki prowadzenia działalności związanej z ochroną zdrowia i lecznictwem, Rabka mogła odzyskać ważne miejsce wśród miast uzdrowiskowych w Polsce.

Mogą być wykorzystane w tym celu mocne jej atuty, a to: •

istniejący już od kilkudziesięciu lat

wizerunek Rabki jako centrum 10

lecznictwa chorób płuc, oraz miejsce leczenia dzieci (Rabka – miasto dzieci świata), •

renomowany potencjał medyczny skupiony w grupie dużych ośrodków, specjalizujących się w kilku dziedzinach – jak choroby płuc, kardiologia, alergie i inne,

•

korzystne warunki klimatyczne i krajobrazowe,

•

zachowane w dobrym stanie środowisko,

•

dobra baza hotelowa,

•

naturalne warunki do uprawiania wycieczek, spacerów, sportów letnich i zimowych.

Do listy atutów należy dodać potencjał ludzki, tj. środowiskowe grupy przedsiębiorców i działaczy, które angażują się dla podejmowania działań sprzyjających rozwojowi Rabki. W strategii rozwoju miasta i gminy Rabka przyjęto model rozwoju polegający na utrzymaniu dotychczasowego charakteru miasta – tj. kontynuacji dotychczasowego rozwoju, jednak w dostosowaniu do nowych warunków gospodarczych i ustrojowych. Wziąć należy również pod uwagę oczekiwane w horyzoncie kilku lat zmiany, które -być może – stworzą nowe możliwości, lecz również nowe ograniczenia. Dla realizacji tego – głównego – kierunku rozwoju przewidziano przedsięwzięcia, które powinny: •

stworzyć warunki dla odzyskania konkurencyjnej pozycji Rabki w dziedzinie usług medycznych, tj. możliwości zaoferowania komplementarnej oferty usług o wysokiej jakości i niskim – relatywnie – koszcie,

•

zapewnić przybywającym do Rabki kuracjuszom, pacjentom, turystom i osobom poszukującym wypoczynku – dobre warunki pobytu. Dotyczy to usług podstawowych, jak zamieszkanie i wyżywienie, ale również warunków do uprawiania turystyki i sportów, spacerów i rozrywek w szerokiej, zróżnicowanej ofercie.

3.4 3.4.1

Inne kierunki rozwoju Główne

kierunki

rozwoju

mają

spowodować

wzmożony

napływ 11

kuracjuszy, wczasowiczów i turystów do Rabki. Jest to równoznaczne ze zwiększeniem szans na zapewnienie mieszkańcom gminy możliwości pracy i zdobycia środków do życia. Należy przewidywać jednak, że mogą zaistnieć trudności w dostosowaniu się ośrodków leczniczych do nowych warunków (m.in. wdrażania reform). Może to wywołać okresowe perturbacje, ujawniające się między innymi ograniczeniem stanowisk pracy. Jako dodatkowy kierunek działania, ważny z tego punktu widzenia, przewiduje się możliwość rozwoju usług i drobnej produkcji przemysłowej w tych częściach gminy, w których nie będzie to kolidować z wymaganiami wynikającymi z uzdrowiskowego statusu Rabki. Pozwoli to na znalezienie pracy między innymi przez osoby, które mogą ją utracić w związku z restrukturyzacją ośrodków medycznych. 3.4.2

Niemniej ważnym kierunkiem rozwoju jest zapewnienie mieszkańcom

Rabki dobrej jakości usług publicznych, świadczonych przez lokalne władze. Chodzi tu przede wszystkim o właściwy stan usług w zakresie edukacji, ochrony zdrowia, administracji lokalnej, bezpieczeństwa, dostępu do kultury i kultury fizycznej a także innych usług o charakterze publicznym, jak łączność, poczta itd. 3.4.2

Pozostałe kierunki rozwoju dotyczą środowiska naturalnego miasta i

gminy. Mają one na celu umożliwienie mieszkańcom Rabki i jej klientom dostęp do dobrego powietrza i wody, kontakt z naturą i estetycznym, sprzyjającym człowiekowi środowiskiem miasta. Wszystkie te kierunki przekształceń powinny złożyć się na zrównoważony

rozwój

miasta i gminy.

12

4.

PROGRAMY ROZWOJU RABKI I PRZEDSIĘWZIĘCIA STRATEGICZNE

4.1. Opisane wyżej główne i uzupełniające kierunki strategiczne zawarto w trzech programach rozwojowych. Program A -

to program podniesienia jakości usług publicznych w mieście i gminie. Znajdują się w nim przedsięwzięcia mające na celu podniesienie jakości szkolnictwa, służby zdrowia, administracyjnej obsługi mieszkańców,

warunków

bezpieczeństwa

publicznego

oraz

zapewnienie dostępu do kultury. Program B -

to program rozwoju infrastruktury miejskiej i ochrony środowiska. Uwzględniono

w

nim

przedsięwzięcia,

których

celem

jest

zapewnienie mieszkańcom Rabki i przybywającym tu kuracjuszom i turystom nieskażonych walorów naturalnego środowiska oraz zapewnienie sprawnego i zgodnego z naturą funkcjonowania urządzeń miejskich, jak wodociągi, kanalizacja, a także system komunikacji, gospodarki odpadami, i.in. Program C -

to program rozwoju gospodarczego. Od realizacji tego programu zależy w znacznej mierze dostępność do miejsc pracy, poprawa budżetów rodzinnych mieszkańców a także zwiększenie wpływów do budżetu gminy, która musi sfinansować wszystkie te programy.

Poniżej przedstawia się programy rozwojowe, w których występują konkretne przedsięwzięcia dotyczące zarówno indywidualnych mieszkańców jak i całej wspólnoty gminnej.

4.2. Przedsięwzięcia składające się na kolejne programy A, B i C są ponumerowane w sposób odzwierciedlający hierarchię (istotność) przedsięwzięć. Ustalono ją podczas sesji warsztatów na temat strategii (które były przeprowadzone w Rabce w dniach 30 i 13

31 sierpnia 1999 r.). Każde przedsięwzięcie jest opisane w krótkim tekście oraz w tabeli zawierającej zestawienie składowych zadań, ich koszt, jednostki odpowiedzialne oraz wstępnie określony termin. Opis prac wykonanych podczas warsztatów zawiera Załącznik 1.

14

Program A Poprawa jakości usług publicznych

15

PROGRAM POPRAWY JAKOŚCI USŁUG PUBLICZNYCH. Objęta programem poprawa jakości usług publicznych dotyczy tej dziedziny warunków życia, która kształtowana jest przez organy lub jednostki samorządowe. Mają one często decydujący wpływ na kształtowanie się standardów życia lokalnego społeczeństwa. Ujęto tu następujące dziedziny : edukacja, ochrona zdrowia, usługi administracji lokalnej, bezpieczeństwo publiczne, kultura, niektóre usługi komercyjne, o charakterze zbliżonym do usług publicznych (poczta, telekomunikacja ...), mieszkalnictwo. Przewiduje się w programie A wykonanie 5 przedsięwzięć, z których część ukończona będzie w I etapie (3 ÷ 5 lat). Całość nakładów na realizację programu, finansowanych ze środków gminy, określona orientacyjnie, wynosi 2265 tys. zł., z tego w I etapie (3 ÷ 5 lat)

ok. 1365 tys.

zł. Poniżej (w tabeli 1) podano zestawienie nakładów Programu A w I i II etapie. W dalszym ciągu przedstawiono opisy i tabele zawierające poszczególne zadania składające się na przedsięwzięcia, wraz z orientacyjną wyceną nakładów na zadania, terminami i zainteresowanymi podmiotami.

16

A - Program poprawy jakości usług publicznych. Przedsięwzięcie

Nr Treść 12 Poprawa bazy lokalowo-materialnej dla działalności kulturalnej. 15 Opracowanie i realizacja strategii poprawy dostępności i jakości usług medycznych. 16 16.1 Modernizacja placówek oświatowych. 16.2 Uruchomienie placówek kształcenia pomaturalnego i ew. wyższego. 17 17.1 Wdrożenie programu „Bezpieczne Miasto”. 17.2 Poprawa bazy logistycznej i rozmieszczenie placówek policji. 19 Opracowanie i realizacja długoterminowej polityki w zakresie mieszkalnictwa. Razem nakłady : w tym środki gminy :

tysiące złotych Tabela 1 Nakłady na realizację I etapu Nakłady na realizację II etapu Informacje strategii (3 ÷ 5 lat) strategii szczegółowe w tabeli Ogółem w tym: Ogółem w tym: środki gminy środki gminy 280

180

300

300

A-1

300

200

500

300

A-2

1200

400

1200

600

A-3

50

50

-

-

A-4

-

-

-

-

A-5

100

100

-

-

A-6

135

135

-

-

A-7

1200

ogółem I i II etap 4065 tys. zł. 2265 tys. zł.

2065

2000 1065

Przedsięwzięcie nr 12 17

Poprawa bazy lokalowo materialnej dla działalności kulturalnej

Rabka posiada działające aktywnie środowisko kulturalne. Jednak zarówno potrzeby mieszkańców, jak też potrzeby wynikające z roli Rabki jako uzdrowiska przeznaczonego w znacznym stopniu dla dzieci i młodzieży wymagają poprawy zaplecza materialnego placówek kultury. Niezależnie od zaspokajania potrzeby dostępu do placówek kulturalnych, inwestycje w taką działalność stanowią pewnego rodzaju wizytówkę miasta, przynoszącą znaczne efekty w zakresie reklamy i promocji. Dotyczy to zwłaszcza imprez kulturalnych o zasięgu ogólnopolskim (również europejskim ). Konieczna poprawa obecnej bazy materialnej dotyczy takich instytucji jak : •

Biblioteka publiczna

•

Teatr Rabcio

•

Młodzieżowy Dom Kultury

Potrzebna jest również budowa obiektów stanowiących centrum rozrywki dla dzieci i młodzieży w okresie letnim a także przystosowanie istniejącego amfiteatru do przeprowadzania imprez kulturalnych w każdych warunkach pogodowych. Wymaga to m.in. zadaszenia widowni amfiteatru. W I etapie realizacji strategii przewidziano odbudowę budynku „Gwiazda” oraz remont biblioteki (orientacyjnie określone nakłady :

280

tys. zł.). Całość przedsięwzięcia oszacowano na kwotę 580 tys. zł., finansowane ze środków gminy.

18

Tabela A-1 Przedsięwzięcie nr 12: Poprawa bazy lokalowo-materialnej dla działalności kulturalnej

Strategia rozwoju miasta i gminy Rabka A : Program poprawy jakości usług publicznych.

Nr zad

12.1

12.2

12.3

Zakres przedsięwzięcia-programu-zadania

Wyznaczenie osoby odpowiedzialnej za kontakty z placówkami kulturalnymi na te-renie Rabki i wspólne z nimi opracowanie planów poprawy bazy materialno-lokalo-wej.

Remont budynku "Gwiazda", przeznaczonego dla teatru "Rabcio". Wyznaczenie nowego lokalu, wzgl. remont pomieszczeń biblioteki.

Odpowiedzialny

Zarząd

Jednostki zainteresowane

WO

Orientacyjny termin (kw. / rok) Rozpoczęcia

Zakończenia

I / 2000

II / 2000

Zarząd

WO IK

III / 2000

I / 2001

Zarząd

WO IK

IV / 2000

III / .2001

Orientacyjne nakłady na realizację (tys. zł.) ogółem

w tym : środki gminy

-

-

200

200

80

80

280

280

300

300

Uwagi

Razem I etap realizacji : II etap realizacji 12.4

Zadaszenie muszli koncertowej.

Zarząd

WO IK

19

Przedsięwzięcie nr 15 Program poprawy dostępności usług medycznych

Rabka jako ośrodek leczniczo-uzdrowiskowy posiada stosunkowo dobre statystyczne wskaźniki dostępności usług medycznych. Jednak baza materialna lecznictwa otwartego (POZ) przedstawia wiele do życzenia ze względu na usytuowanie przychodni w dwóch oddalonych od siebie budynkach o zbyt małej powierzchni ogólnodostępnej. Na skutek tego komfort usług pacjentów jest niski, zaś dostępność utrudniona. W zależności od postępów prywatyzacji usług medycznych i otwierania gabinetów lekarskich w różnych częściach miasta i gminy, zarówno rozmieszczenie, jak też warunki korzystania z usług podstawowej opieki zdrowotnej (parkingi, urządzenia ułatwiające dostęp osobom niepełnosprawnym, poczekalnie), wymagać będą dostosowania do potrzeb mieszkańców. Specyfika położenia gminy i miasta Rabka powoduje, że do niektórych części gminy pomoc medyczna (oraz transport osób chorych) może dotrzeć w zimie tylko przy pomocy GOPR. Postuluje się więc nawiązanie instytucjonalnej współpracy (pod patronatem gminy i przy jej ewentualnej pomocy) pomiędzy GOPR a zakładami świadczącymi usługi medyczne i ewentualne doposażenie ekip GOPR’u. Całość zadań (do wykonania w I etapie realizacji strategii) oszacowano na kwotę 200 tys. zł., finansowaną ze środków gminy. Duże znaczenie ochrony zdrowia i troska o środowisko predestynuje Rabkę do uczestnictwa w międzynarodowym programie „Zdrowe Miasto”. Jest to program Światowej Organizacji Zdrowia, którego celem jest : •

tworzenie sieci Zdrowych Miast, które współpracują ze sobą i wymieniają doświadczenia, 20

•

dążenie do zintegrowania życia miasta z problemami zdrowotnymi, ekologicznymi, kulturowymi i ekonomicznymi, przy szerokim udziale lokalnych społeczności,

•

tworzenie i realizacja własnych programów zdrowotnych.

Program opiera się m.in. na : •

szerokim udziale społeczności lokalnej w działaniach na rzecz zdrowia,

•

zmniejszeniu lub zniesieniu nierówności w zdrowiu (dążenie do równości w zdrowiu),

•

skoncentrowanie się na podstawowej opiece zdrowotnej, która ma zaspokoić podstawowe potrzeby zdrowotne społeczności lokalnej,

•

podejmowanie współpracy międzynarodowej w cwlu rozwiązania problemu zdrowia.

Przygotowanie Rabki do programu „Zdrowe Miasto” (w którym uczestniczy już wiele polskich miast) będzie miało duże znaczenie dla umocnienia się obrazu Rabki również poza granicami kraju.

21

Tabela nr A-2 Przedsięwzięcie nr 15: Opracowanie i realizacja koncepcji poprawy dostępności i jakości usług medycznych (w tym POZ) oraz socjalnych (w tym opieki społecznej).

Strategia rozwoju miasta i gminy Rabka A : Program poprawy jakości usług publicznych.

Nr zad

15. 1

15. 2

15. 3

15.4

Zakres przedsięwzięcia-programuzadania

Wspólne z przedstawicielami SPZOZ i środowiska lekarskiego przyjęcie planu działań w zakresie dalszej restrukturyzacji lecznictwa otwartego i pomocy w tym zakresie. Pomoc w modernizacji dotychczasowej bazy lokalowej dla jednostek SPZOZ oraz gabinetów prywatnych lub wyznaczenie nowych lokali na ten cel.

Odpowiedzialny

Orientacyjny termin (kw. / rok) Rozpoczęcia

Zakończenia

Zarząd

ORG ZOZ

IV 1999

I 2000

Zarząd

ORG IK ZOZ

I 2000

IV 2000

IK ZOZ

I 2000

IV 2000

SPZOZ, PPU Rabka S.A., Instytut Gruźlicy, Sanatorium Kolejowe, Gśl. ORD i in.

I 2000

Usunięcie barier architektonicznych dla osób niepełnosprawnych w obiek-tach służby zdrowia. Ppzystąpienie Rabki do programu „Zdrowe Miasto”

Jednostki zainteresowane

Zarząd Miasta

Orientacyjne nakłady na realizację (tys. zł.) ogółem

w tym : środki gminy

-

-

100

100

100

100

-

-

200

200

500

300 300

Uwagi

Razem I etap:

15.5

Kontynuacja zadań 15.2 i 15.3 Razem II etap:

500

22

Przedsięwzięcie nr 16. Podwyższenie standardu usług edukacyjnych

Sytuacja w zakresie dostępności usług oświatowych na poziomie szkoły podstawowej jest w części szkół zdecydowanie niekorzystna. Ilość uczniów przypadająca na jedną salę lekcyjną wskazuje, że poszczególne oddziały będą stosunkowo liczne (ok. 30 uczniów) co w połączeniu z koniecznością zorganizowania w gimnazjach w pełni wyposażonych pracowni tematycznych wskazuje na konieczność rozbudowy istniejących obiektów. W szczególności szkoły nr 1 i 2 zlokalizowane w centrum Rabki posiadają zdecydowanie więcej uczniów niż miejsc dydaktycznych. Sytuację pogorszy zlokalizowanie w szkole podstawowej nr 1 gimnazjum. Istnieje pilna konieczność rozbudowy SP nr 1 w Rabce ( 4 - 5 sal lekcyjnych wraz z zapleczem socjalnym) Cztery szkoły podstawowe nie posiadają pełnowymiarowych sal gimnastycznych , dotyczy to również organizowanego gimnazjum (z wyjątkiem filii gimnazjum tworzonej na bazie szkoły podstawowej w Rdzawce), co wymaga dobudowania odpowiednich pomieszczeń. Konieczna jest ponadto rozbudowa szkół podstawowych nr 2, 3, 4 oraz urządzenie bazy sportowej w szkole w Ponicach. Należy podjąć działania w zakresie zmiany kierunku kształcenia pomaturalnego na terenie Rabki oraz prowadzenia kształcenia na poziomie licencjackim lub wyższym. Przewiduje się podjęcie starań o uruchomienie kształcenia na poziomie licencjackim w zakresie usług turystycznych, hotelarskich itp. Konieczne będzie zapewnienie w przyszłości bazy lokalowej dla tych szkół. 23

W niedługim czasie oczekiwane jest zwiększenie zapotrzebowania na przedszkola. Przewiduje się w perspektywie kilku lat konieczność budowy przedszkola względnie adaptacji istniejącego budynku.

Operacja 16.1 W I etapie realizacji strategii przewiduje się rozbudowę szkół nr 1,2,3,4. Oszacowano nakłady w I etapie strategii na ok. 1 200 tys. zł. (w tym ok. 600 tys. zł ze środków gminy) Nakłady w II etapie operacji oszacowano też na 1 200 tys. zł ( w tym 600 tys zł ze środków gminy)

Operacja 16.2 Operacja dotycząca uruchomienia kształcenia pomaturalnego powinna być wykonana w I etapie (koszt orientacyjny 50 tys zł)

24

Tabela nr A-3 Przedsięwzięcie nr 16: Podwyższenie standardu usług edukacyjnych.

Strategia rozwoju miasta i gminy Rabka A : Program poprawy jakości usług publicznych.

Operacja nr 16.1: Modernizacja bazy jednostek oświatowych.

Nr zad.

Zakres przedsięwzięcia -programu zadania

Odpowiedzialny

Jednostki zainteresowane

Orientacyjny termin (kw. / rok) Rozpoczęcia

16.1.1

16.1.2

Zakończenia

Rozbudowa szkoły nr 1 Rabka (gimnazjum).

Zarząd

WO IK

I / 2000

I / 2001

Rozbudowa szkół nr 2,3,4.

Zarząd

WO IK

I / 2001

III / 2001

Razem I etap realizacji : 16.1.3

Budowa przedszkola w Rabce

Zarząd

16.1.4

Budowa sal gimnastycznych w szkołach nr 2 i 3 oraz w Chabówce.

Zarząd

Razem II etap realizacji :

WO IK WO IK

-

-

III / 2001

III / 2002

Orientacyjne nakłady na realizację (tys. zł.) ogółem

Uwagi

w tym środki gminy

800

400

400

200

1200

600

400

200

800

400

1200

600

Tabela nr A-4

```

25

Strategia rozwoju miasta i gminy Rabka

Przedsięwzięcie nr: 16 Podwyższenie standardu usług edukacyjnych.

A : Program poprawy jakości usług publicznych. Operacja nr 16.2:

Nr Zakres przedsięwzięcia -programu - zadania zad.

16.2. 1

16.2. 2

16.3

Nawiązanie współpracy pomiędzy Urzędem Gminy, kuratorem oświaty, przedst. businessu miejscowego w celu oszacowania potrzeb rynku pracy. Ustalenie form pomocy gminy dla uruchomienia szkolnictwa pomaturalne-go i wyższego. Realizacja przyjętych założeń (pomoc finansowa, lokalizacyjna, przeprowa-dzenie remontu itp.).

Odpowiedzialny

Jednostki zainteresowane

Uruchomienie placówek kształcenia pomaturalnego i ew. wyższego. Orientacyjny termin (kw. / rok) Rozpoczęcia

Zakończenia

Zarząd

WO

II / 2000

III / 2000

Zarząd

WO

IV / 2000

IV / 2000

Zarząd

WO

po 2000

Orientacyjne nakłady na realizację (tys. zł.) ogółem

w tym środki gminy

-

-

-

-

50

50

50

50

Uwagi

Razem I etap realizacji :

26

Przedsięwzięcie nr 17 Opracowanie i realizacja długoterminowej koncepcji poprawy stanu bezpieczeństwa.

Wobec nienajlepszego stanu bezpieczeństwa w Rabce proponuje się podjęcie działań mających na celu zmianę dotychczasowej niekorzystnej sytuacji w tym zakresie. Przedsięwzięcie to składa się z dwóch "operacji" : •

operacja 17.1 polegająca na działaniach mogących względnie szybko poprawić sytuację w mieście i gminie,

•

operacja 17.2 mająca postać długofalowego wdrażania programu "Bezpieczne miasto"

Operacja 17.1 Działania doraźne powinny polegać m.in. na; •

organizacji wspólnych patroli policji oraz straży miejskiej, co powinno umożliwić

lepsze wykorzystanie uprawnień policji oraz

zwiększyć częstotliwość patrolowania zagrożonych obszarów miasta, •

ewentualnym wykupieniu przez gminę tzw. "etatów" dla policji w celu zatrudnienia dzielnicowych czyli tych funkcjonariuszy, których rola prewencyjna ma podstawowe znaczenie dla poprawy bezpieczeństwa,

•

we współpracy z dyrekcjami poszczególnych placówek leczniczo sanatoryjnych poprawieniu oświetlenia parku zdrojowego oraz 27

ustaleniu takiego rodzaju nadzoru ze strony policji oraz straży miejskiej, aby wyraźnie zwiększyć bezpieczeństwo przynajmniej na głównych ciągach komunikacyjnych, •

przeniesieniu komisariatu policji do lokalu bliżej centrum miasta.

Nie przewiduje się potrzeby znaczących nakładów finansowych. Wykonanie tej operacji powinno być dokonane w I etapie.

Operacja 17.2 Drugim kierunkiem działań powinno być opracowanie i wdrożenia programu "Bezpieczne Miasto". Głównym kierunkiem jest tu odbudowanie zaufania i współpracy zagrożonego społeczeństwa z policją – ponieważ bez takiej współpracy policja nader często jest bezsilna. Pomocny może być tu program Crime Stoppers, polegający na stymulowaniu informacji (często anonimowych), dotyczących przestępstw. Powinna zostać powołana grupa zadaniowa, w skład której wejdą: przedstawiciel gminy, przedstawiciel komendy policji, dyrektorzy szkół, przedstawiciele komitetów osiedlowych, przedstawiciele placówek kulturalnych i placówek krzewienia kultury fizycznej, itp. Celem powołania grupy jest poprawa bezpieczeństwa, poprzez ustalenie istniejących zagrożeń i skutecznych form przeciwdziałania tym zagrożeniom. Działania te powinny być skierowane w pierwszym rzędzie do młodzieży ( konkursy, pogadanki , szkolenia itp) oraz do wszystkich mieszkańców, poprzez akcję mającą na celu zaprezentowanie przedsięwzięć, które mogą być podejmowane indywidualnie oraz jako działania grupowe, poprawiające stopień bezpieczeństwa w jakimś rejonie miasta lub gminy ( np. w osiedlu), likwidujące miejscowe zagrożenia, ograniczające swobodę działania dla marginesu społecznego itp. Szereg miast (Kielce, Radom, Grajewo i in.) posiada w tym zakresie spore doświadczenie. 28

Przewidywane nakłady ze środków gminy 100 tys. zł., wykonanie w I etapie realizacji strategii.

29

Przedsięwzięcie nr 17: Opracowanie i realizacja długoterminowej koncepcji poprawy stanu bezpieczeństwa.

Strategia rozwoju miasta i gminy Rabka A : Program poprawy jakości usług publicznych.

Operacja nr 17.1: Wdrożenie programu „Bezpieczne Miasto”.

Nr zad .

Zakres przedsięwzięcia -programu zadania

Odpowiedzialny

Jednostki zainteresowane

Orientacyjny termin (kw. / rok) Rozpoczęcia

17.1. 1

17.1. 2

17.1. 3

17.1. 4

17.1. 5

Powołanie zespołu koordynacyjnoprogramowego, ustalenie w Urzędzie Miasta i Gminy osoby odpowiedzial-nej za realizację akcji „Bezpieczne Miasto”. Opracowanie raportu o stanie bezpieczeństwa na terenie gminy. Ustalenie (określenie) głównych kierunków działań w ramach realizacji programu „Bezpieczne Miasto”. Opracowanie konkretnych zadań kierowanych do realizacji, wyszukanie sponsorów i innych źródeł finansowa-nia akcji. Ocena efektów i ew. korekta przyję-tych założeń.

Zakończenia

Zarząd

-

I / 2000

Zarząd

Zespół koordyn. (ORG, SO, RP)

I / 2000

II / 2000

Zarząd

j.w.

II / 2000

I / 2001

Zarząd

j.w.

II / 2000

I / 2001

Zarząd

j.w.

I / 2001

-

Orientacyjne nakłady na realizację (tys. zł.) ogółem

w tym środki gminy

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

Uwagi

Razem I etap realizacji :

30

Tabela nr A-6 Przedsięwzięcie nr 17: Opracowanie i realizacja długoterminowej koncepcji poprawy stanu bezpieczeństwa.

Strategia rozwoju miasta i gminy Rabka A : Program poprawy jakości usług publicznych.

Operacja nr 17.2: Poprawa bazy logistycznej i rozmieszczenia placówek policji.

Nr zad.

17.2.1

17.2.2

17.2.3 17.2.4

17.2.5

17.2.6

Zakres przedsięwzięcia -programu zadania

Ustalenie - we współpracy z komendą policji - zadań i harmonogramu ich re-alizacji. Wyznaczenie lokalizacji pod stały posterunek w centrum Rabki. Poprawa oświetlenia ulic (m.in. ul. Polna). Opracowanie zasad współpracy straży miejskiej oraz policji (np. wspólne patrole). Opracowanie i wdrożenie środków poprawy bezpieczeństwa na terenie parku zdrojowego. Udzielenie pomocy (finansowej bądź rzeczowej) GOPR, w szczególności w zakresie współpracy z pogotowiem ratunkowym w rejonach odosobnionych. Razem I etap realizacji :

Odpowiedzialny

Zarząd

Jednostki zainteresowane

-

Zarząd

Orientacyjny termin (kw. / rok) Rozpoczęcia

Zakończenia

I / 2000

II / 2000

II / 2000

II / 2000

Zarząd

IK

III / 2000

IV / 2000

Zarząd

Komenda Policji

II / 2000

II / 2000

II / 2000

II / 2000

Orientacyjne nakłady na realizację (tys. zł.) ogółem

w tym środki gminy

-

-

-

-

50

50

-

-

Uwagi

Skrócenie czasu dla podję-cia interwencji. Poprawa oświetlenia.

Ograniczenie zagrożenia. Zarząd

I / 2001

I / 2001

-

Skrócenie czasu oczekiwania na pomoc PR.

50

50

100

100

31

Przedsięwzięcie nr 19 Opracowanie i realizacja długoterminowej polityki w zakresie mieszkalnictwa

Warunki mieszkaniowe mają podstawowe znaczenie w określeniu jakości życia. Głównym celem przedsięwzięcia jest poprawa w okresie 10-20 lat warunków mieszkaniowych ludności gminy Rabka, pozwalająca na zbliżenie się

do poziomu dzisiejszych standardów

europejskich. Obecne warunki mieszkaniowe charakteryzuje niska dostępność mieszkań w gminie (251 mieszkań na jeden tysiąc mieszkańców i 1,35 gospodarstwa domowego na jedno mieszkanie). Utrzymanie trendu budowy mieszkań z lat 1991 - 1998 (średniorocznie 28,1 budynków wyłącznie jednorodzinnych) skutkowałoby dalszym pogorszeniem się wymienionych wyżej wskaźników. Cel do osiągnięcia w roku 2020 : należy uznać wskaźnik 360 mieszkań na jeden tysiąc mieszkańców, co oznacza ok.1 gospodarstwo domowe na 1 mieszkanie. Wymagać to będzie oddawania do użytku średniorocznie 145 nowych mieszkań (7,06 mieszkania na 1 tysiąc mieszkańców). Hipotezę dynamiki przyrostu zasobu mieszkaniowego w gminie Rabka w latach 1999 - 2020 przedstawia poniższa tabela.

32

Lata

Wyszczególnienie 1999

2000

2005

2010

2015

2020

1

2

3

4

5

6

7

Mieszkania oddane do użytku średnio rocznie

42

59

83

117

164

230

Mieszkania oddane do użytku /1000 osób średnio rocznie

2,37

3,25

4,42

5,99

8,20

Zasób mieszkaniowy (stan na koniec roku)

4391

4450

4860

5438

6251

7394

Liczba mieszkań na 1000 osób

247

245

259

280

313

360

Liczba gospodarstw domowych / 1mieszkanie

1,34

1,36

1,33

1,27

1,15

1,02

11,20

Polityka mieszkaniowa wymaga rozwiązania wielu istotnych problemów, dlatego przewiduje się opracowanie, jako pierwszego zadania, strategii mieszkaniowej i planu operacyjnego. Dalszymi zadaniami będą : •

Przygotowanie terenów w formie zróżnicowanej oferty lokalizacyjnej odpowiadającej przewidywanej strukturze popytu na różny standard i formie zabudowy na okres najbliższych kilku lat. Urzeczywistnienie zasady długoterminowej polityki przestrzennej na cele mieszkaniowe, wraz z dysponowaniem komunalnym zasobem gruntów.

•

Utworzenie systemu wspierania indywidualnego i grupowego budownictwa mieszkaniowego, zwłaszcza dla mało i średniozamożnych rodzin, pozbawionych własnych działek budowlanych. Wymaga to opracowania zasad i utworzenia odpowiednich struktur - np. Agencji Wspierania Inicjatyw Mieszkaniowych. System ten powinien dotyczyć inwestycji, które będą odciążać władze lokalne w zakresie tworzenia zasobu mieszkań dla rodzin średniozamożnych, w szczególności aktualnych lokatorów mieszkań komunalnych,

•

Wspomaganie budownictwa mieszkaniowego na wynajem (np. Towarzystwo Budownictwa Społecznego). Formy wspomagania, to 33

najczęściej preferencyjne udostępnianie terenów (aport lub odroczenie opłat za użytkowanie wieczyste, preferencyjne ceny), udziały finansowe, udostępnienie zaplecza organizacyjnego i prawnego. Orientacyjny koszt (ze środków gminy) wynosi ok. 135 tys. zł. Wykonanie w I etapie realizacji strategii.

34

Tabela nr A-7 Przedsięwzięcie nr 19: Opracowanie i realizacja długoterminowej polityki w zakresie mieszkalnictwa.

Strategia rozwoju miasta i gminy Rabka A : Program poprawy jakości usług publicznych.

Nr zad.

19.1

19.2

19.3

19.4

19.5

Zakres przedsięwzięcia -programu zadania

Opracowanie i uchwalenie przez R.M. strategii mieszkaniowej i planu operacyjnego na najbliższe lata. Analiza polityki czynszowej i prywatyzacyjnej. Przygotowanie terenów dla mieszkalnictwa (w układzie planistycznym) oraz ich uzbrojenie. Utworzenie systemu wspierania indywidualnego i grupowego budownictwa mieszkaniowego dla mało i średniozamożnych. Utworzenie TBS i rozpoczęcie budowy mieszkań przeznaczonych na wynajem.

Odpowiedzialny

Jednostki zainteresowane

Orientacyjny termin (kw. / rok) Rozpoczęcia

Zakończenia

Orientacyjne nakłady na realizację (tys. zł.) ogółem

Uwagi

w tym środki gminy

Zarząd

Firma zewn., Zakład Gospod. Mieszk.

II / 2000

IV / 2000

Zarząd

Zakł. Gospodarki Mieszkaniowej

III / 2000

III / 2000

Ew. podwyżki czynszu regulowanego.

Zarząd

IK

I / 2001

IV / 2002

Tereny dla bud. mieszkaniowego zorganizowanego.

Zarząd

IK, ZGM

I / 2001

IV / 2002

Zarząd

Grupa inicjatywna

I / 2001

IV / 2002

15

15

100

100

20

20

-

-

135

135

Uchwała R.M. przyjmująca strategię mieszkaniową

Utworzenie AWIM itp. Pozyskanie mieszkań do wynajmu, wniesienie do TBS aportu w postaci terenów

Razem I etap realizacji :

35

Program B Rozwoju infrastruktury technicznej i ochrony środowiska

36

Rozwój infrastruktury technicznej i ochrona Środowiska Rozwój infrastruktury technicznej i ochrony środowiska są ściśle ze sobą związane, gdyż środowisko życia mieszkańców miasta i gminy powinno ukształtować się – w miarę możliwości - w zgodzie z naturą. Zachowanie naturalnych walorów środowiska znajduje się w zasięgu szczególnej troski większości mieszkańców Rabki. Bardzo duże nakłady związane z zachowaniem naturalnego środowiska, przyjaznego ludziom i naturze powodują, że tylko ograniczona liczba strategicznych przedsięwzięć ma szanse być zrealizowana w I etapie strategii. Są to przedsięwzięcia związane z : •

kontynuacją gazyfikacji gminy,

•

kontynuacją budowy sieci kanalizacyjnej,

•

modernizacją sieci połączeń komunikacyjnych wewnątrz miasta,

•

zasilaniem sieci wodociągowej z nowego ujęcia,

•

wykorzystaniem energii geotermalnej.

Przedsięwzięcia przewidziane w ramach Programu B (wraz z szacunkami nakładów) przedstawia tabela 2. Nakłady ze środków gminy, potrzebne do realizacji zadań I etapu strategii, oszacowano na kwotę 10 082 tys. zł. (ogółem 14 382 tys. zł.) II etap realizacji strategii wymagał będzie nakładów rzędu 38 800 tys. zł. (w tym ok. 24 400 tys. zł. ze środków gminy).

37

B - Program rozwoju infrastruktury i ochrony środowiska. tysiące złotych Tabela 2 Nakłady na realizację I etapu Nakłady na realizację II etapu Informacje strategii (3 ÷ 5 lat) strategii szczegółowe w tabeli Ogółem w tym: Ogółem w tym: środki gminy środki gminy

Przedsięwzięcie

Nr Treść 1 Likwidacja niskiej emisji. 2 Modernizacja i budowa nowej sieci kanalizacyjnej. 4 Rozwiązanie problemu utylizacji odpadów stałych. 6 Budowa ujęcia wody na Lepietnicy. 9 Połączenie ul. 1 Maja z ul. Sądecką, wraz z mostem na Rabie. 13 Utrzymanie rezerw zieleni na potrzeby uzdrowiska. 14 14.1 Ograniczenie ruchu kołowego w strefie „A”. 14.2 Budowa mostu na potoku Poniczanka. 22 Przeniesienie spalarni odpadów szpitalnych poza obszar „A”. Razem : w tym środki gminy :

2872

472

5000

2000

B-1

6360

3160

22000

11300

B-2

60

60

2000

2000

B-3

4000

2000

-

-

B-4

300

300

4700

4700

B-5

300

300

300

300

B-6

365

365

-

-

B-7

115

115

4000

4000

B-8

10

10

800

400

B-9

24 700

ogółem 53 182 tys. zł. 31 482 tys. zł.

14 382

38 800 6 782

38

Przedsięwzięcie nr 1 Likwidacja niskiej emisji

1. W mieście Rabka dokonano już znacznych postępów w zakresie eliminacji niskiej emisji. Zlikwidowano już wszystkie większe kotłownie opalane węglem lub koksem i zamieniono je na kotłownie gazowe. Znaczna liczba budynków mieszkalnych ogrzewana jest gazem, którego koszt znacznie wzrósł. Zachodzi zatem konieczność obniżenia zużycia energii na cele grzewcze – poprzez roboty docieplające budynki oraz modernizujące system grzewczy. W tym celu należy wykorzystać możliwość zaciągnięcia kredytu, który – po spłaceniu 75% i uzyskaniu planowanej oszczędności energii – będzie umorzony. Warunkiem do uzyskania takiego kredytu jest wykonanie audytu energetycznego, wykazującego opłacalność takiej modernizacji. Pożądane byłoby powierzenie informacji dotyczącej problemów termorenowacji oraz nawiązanie kontaktów z organizacjami i kompetentnymi firmami, celem sukcesywnej termorenowacji budynków komunalnych oraz dostarczenia informacji i porady właścicielom prywatnym.

2. Ukończenie gazyfikacji miasta. 39

Miasto Rabka posiada wystarczające dostawy gazu wysokoprężnego oraz stacje redukcyjne dla sieci średnioprężnej. Ciągłej rozbudowy wymaga natomiast sieć średnioprężna, celem udostępnienia dostaw gazu w peryferyjnych częściach miasta oraz na wsiach. Z uwagi na dość wysokie ceny gazu, wskazana byłaby informacja dla właścicieli budynku o celowości - równoczesnego ze zmianą sposobu ogrzewania na gazowe - poprawienia termoizolacyjności budynku. 3. Wykorzystanie energii geotermalnej. Na terenie Rabki wykonany został w ubiegłych latach odwiert ciepłych wód, które pozostają do obecnej chwili niewykorzystane. Właścicielem odwiertu jest PPU Rabka S.A. Wymagające bardzo wysokich nakładów inwestycje w zakresie wykorzystania energii geotermalnej (przykładowo 1 odwiert o głębokości 1500 m. kosztuje orientacyjnie ponad 4 mln zł., odwiert o głębokości 2500 m. – ok. 6,5 mln. zł.) skłaniają do bardzo dużej ostrożności w podejmowaniu decyzji inwestycyjnych. Ażeby możliwe było wykorzystanie tego źródła odnawialnej i czystej energii, konieczne jest zebranie wszystkich dostępnych informacji na temat złóż i istniejących już odwiertów, a następnie zarysowanie wstępnej koncepcji wykorzystania energii geotermalnej. Dopiero po oszacowaniu nakładów i ewentualnych korzyści celowe będzie podjęcie dalszych działań. Konieczne jest również rozważenie sposobów wykorzystania ciepłych wód przede wszystkim do celów leczniczych. O ile ekonomiczna strona tego przedsięwzięcia okazałaby się korzystna, należy podjąć dalsze prace, zmierzające do bezpośredniego wykorzystania źródeł. Pozwoli to na pozyskanie dla Rabki liczne – przede wszystkim polskiej- klienteli, która zmuszona jest obecnie poszukiwać tego rodzaju usług na Słowacji. W przypadku zapewnienia odpowiedniego standardu i urozmaicenia usług istnieje również możliwość pozyskania klienta z zagranicy. Zarówno wykorzystanie do celów leczniczych (możliwość udostępnienia kuracjuszom i turystom ciepłych kąpieli leczniczych), jak też 40

ogrzewanie budynków tym nośnikiem energii może przyczynić się do dużych korzyści miasta i jego mieszkańców. Przewidziano do wykonania w I etapie strategii prace związane z : •

ułatwieniami organizowania termorenowacji ( dotyczy właścicieli budynków)

•

kontynuacją gazyfikacji oraz pierwszą fazą prac dotyczących wykorzystania energii geotermalnej.

Oszacowane nakłady potrzebne do realizacji I etapu strategii wynoszą 2 872 tys zł ( w tym środki gminy 472 tys zł). Środki do realizacji II etapu wynoszą ogółem 5 000 tys zł ( w tym środki gminy 2 000 tys.zł.)

41

Strategia rozwoju miasta i gminy Rabka

Przedsięwzięcie nr 1: Likwidacja niskiej emisji

Tabela nr B 1

B: Program rozwoju infrastruktury i ochrony środowiska

Nr zad .

Zakres przedsięwzięcia -programu zadania

1.1 Opracowanie programu termomoder-nizacji budynków komunalnych oraz innych właścicieli. 1.2 Utworzenie systemu informacji i poradnictwa w sprawach termorenowacji obiektów kubaturowych oraz systemu opracowywania audytów energetycznych. 1.3 Termorenowacja obiektów kubaturowych, należących do gminy, z wykorzystaniem premiowanych kredytów Banku Gosp. Krajowego w ramach funduszu wspierania termorenowacji. 1.4 Kontynuacja gazyfikacji – rozbudowa sieci średnioprężnej na tereny peryfe-ryjne miasta i sołectwa. 1.5 Wykorzystanie do celów leczniczych, a także do celów komunalnych energii geotermalnej : a) opracowanie wstępnego studium, określającego uwarunkowania geologiczne, technologiczne i ekonomiczne wykorzystania energii geotermalnej, b) w zależności od wyniku studium, podjęcie działań mających na celu maksymalne wykorzystanie źródeł ciepłej wody.

II etap realizacji 1.6 Wykorzystanie energii geotermalnej. 1.7 Kontynuacja gazyfikacji.

2 Fundusz Efektywnego Wykorzystania Energii

Odpowiedzialny

Zarząd Zarząd

Jednostki zainteresowane

właściciele budynków UA i NB UA i NB właściciele budynków FEWE2

Orientacyjny termin (kw. / Orientacyjne nakłady na rok) realizację (tys. zł.) Rozpoczęcia

Zakończenia

ogółem

w tym środki gminy

I / 2000

IV / 2000

10

10

II / 2000

-

12

12

-

-

800

400

50

50

2000

-

2872 3000

472 1000

2000

1000

właściciele budynków

przedsiębiorstwa

II / 2000

2002

Zarząd

IK Zakład Gazowniczy

I / 2000

nadal

Zarząd

PPU S.A.

IV / 1999

I / 2000

Uwagi

42

Przedsięwzięcie nr 2 Modernizacja i budowa nowej sieci kanalizacyjnej Przedsięwzięcie to ma bardzo duży zasięg i koszt jego pełnego wykonania wykracza poza możliwości gminy w najbliższym czasie. Ze względów praktycznych, wydzielono z całego zakresu planowanych zadań – I etap, składający się z 5 zadań, których wykonanie spowoduje : -

wyeliminowanie zrzutów ścieków do potoku Poniczanka (i tym samym poprawę jakości wody pobieranej do sieci wodociągowej z tego cieku),

-

doprowadzenie do ukończenia oczyszczalni ścieków i zapewnienia dopływu do niej ścieków komunalnych bez infiltrowanych wód podziemnych.

Całość kosztu tych 5 zadań według orientacyjnych ocen wynosić będzie 6360 tys. zł. i powinna być wykonana w I etapie strategii. Udział środków gminy w tym etapie ocenia się na 3160 tys. zł. Pozostałe zadania zawierają 16 pozycji, m.in. budowę 11 nowych kanałów, 4 przepompowni i generalny remont 2 kolektorów (A i A-1). Poniżej przedstawiono zadania, składające się na pozostały zakres przedsięwzięcia nr 2. •

Budowa kanału w ul. Piłsudskiego i Zakopiańskiej, Φ 0,50 m., dł. 0,93 km.

•

Budowa kanału w os. Traczykówka, Φ 0,20 m., dł. 2,2 km.

•

Budowa kanałów na Gilówce, Φ 0,30 m., dł. 2 x 1,5 km.

•

Budowa dwóch przepompowni na Gilówce.

•

Budowa kanału wzdłuż Zakopianki, Φ 0,30 m., dł. 1,8 km 43

•

Budowa dwóch przepompowni w Chabówce.

•

Budowa kanału w ul. Sądeckiej – Garncarskiej, Φ 0,30 m., dł. 1,4 km.

•

Budowa kanału w Zarytem, Φ 0,30 m., dł. 2,6 km.

•

Budowa kanalizacji sanitarnej w Chabówce, Φ 0,40 m., dł. Ok. 4,5 km.

•

Remont kolektora „A” (odcinek od potoku Słonka do oczyszczalni), Φ 1,0 m., dł. 1,0 km.

•

Remont kolektora „A-1” (odcinek od starej oczyszczalni do nowej oczyszczalni), Φ 0,80 m., dł. 3,2 km.

•

Remont kanałów I, II, III w ul. Brzozowej, Pocztowej, Roztoki; Φ 0,20 m., dł. 0,9 km.

•

Budowa kanału „D” w ul. 1-go Maja, Φ 0,50 m., dł. 0,7 km.

•

Budowa kanału „D-1” (ciąg dalszy „D”), Φ 0,30 m., dł. 0,5 km. (istniejący do likwidacji).

•

Budowa kanału w miejsce istniejącego, Φ 0,40 m., dł. 1,0 km., po prawej stronie potoku Słonka.

•

Budowa kanału w Gminie Raba Wyzna – wieś Skawa, Φ 0,30 m., dł. 2,6 km.

Orientacyjny koszt powyższych zadań oszacowano na 22 000 tys zł ( do wykonania w następnym etapie strategii). Udział środków gminy w II etapie oszacowano na 11300 tys. zł.

44

45

Strategia rozwoju miasta i gminy Rabka

Tabela nr B-2 Przedsięwzięcie nr 2: Modernizacja i budowa nowej sieci kanalizacyjnej.

B: Program rozwoju infrastruktury i ochrony środowiska

Nr za d.

Zakres przedsięwzięcia -programu zadania

Odpowiedzialny

Jednostki zainteresowane

Orientacyjny termin (kw. / rok)

Rozpoczęcia

Zakończenia

I / 2000

II / 2000

2.1

Dokończenie budowy oczyszczalni i doprowadzenie do pełnej wydajności.

Zarząd

Zakład Wod.-Kan.

2.2

Zakończenie budowy kanalizacji sanitarnej w Ponicach i Rdzawce.

Zarząd

Zakład Wod.-Kan.

2.3

Budowa kanału w ul. Do Pociesznej Wody i Zakopiańskiej.

Zarząd

Zakład Wod.-Kan.

2000

2001

2.4

Remont kanału E na prawym brzegu Poniczanki.

Zarząd

Zakład Wod.-Kan.

2001

2002

Zarząd

Zakład Wod.-Kan.

2001

2002

2.5

Remont kanału E-1 w ul. Nowy Świat.

III / 2000

Orientacyjne nakłady na realizację (tys. zł.)

ogółem

w tym środki gminy

300

300

3000

1400

800

400

1600

700

660

360

6360

3160

22 000

11 300

22000

11300

Uwagi

Razem I etap realizacji :

II etap realizacji 2.6

Pozostałe ciągi kanalizacyjne (patrz opis przedsięwzięcia) Razem II etap realizacji:

46

Przedsięwzięcie nr 4 Rozwiązanie problemu utylizacji odpadów stałych

Gospodarka odpadami, a zwłaszcza gospodarka stawiająca sobie za cel ich utylizację, musi uwzględniać ekonomiczne aspekty zagadnienia. Nie jest możliwe uzyskanie racjonalnego rozwiązania w skali jednej niedużej gminy - ponieważ skala taka nie umożliwia zastosowania opłacalnych urządzeń. Wynika z tego, że problem odpadów stałych powinien zostać rozwiązany w skali szerszej np. powiatu lub związku gmin. Zasięg porozumienia gmin zainteresowanych wspólnym rozwiązaniem powinien odpowiadać przyjętej technologii oraz

od wydajności

przewidzianych do zakupu urządzeń, ponieważ pełne ich wykorzystanie będzie decydować o ekonomiczności rozwiązania. Z uwagi na to, że nie istnieje obecnie potrzeba pilnego rozwiązania tego problemu (obecnie odpady stałe przewożone są na obce składowisko), wydaje się właściwe, aby w I etapie realizacji strategii przewidzieć prace koncepcyjne oraz ew. projektowe. Przewidziano na ten cel 60 tys zł. W II etapie strategii przyjęto orientacyjnie nakłady na realizację wspólnego przedsięwzięcia w wysokości 2 000 tys. zł.

47

Tabela nr B-3 Przedsięwzięcie nr 4: Rozwiązanie problemu utylizacji odpadów stałych.

Strategia rozwoju miasta i gminy Rabka B: Program rozwoju infrastruktury i ochrony środowiska.

Nr zad

Zakres przedsięwzięcia -programuzadania

Odpowiedzialny

Jednostki zainteresowane

Orientacyjny termin (kw. / rok) rozpoczęcia

4.1

4.2

4.3

Opracowanie koncepcji gospodarki odpadami, w porozumieniu z innymi gminami. Określenie technologii oraz efektywności ekonomicznej działania systemu utylizacji odpadów. Określenie źródeł i metody finansowania.

zakończenia

Zarząd

IK Zarząd Powiatowy Gminy sąsiednie

II / 2001

IV / 2001

j.w.

j.w.

IV / 2001

II / 2002

j.w.

j.w.

j.w.

j.w.

Orientacyjne nakłady na realizację (tys. zł.) ogółem

Uwagi

w tym : środki gminy

20

20

40

40

-

-

60

60

2000

2000

Razem I etap realizacji : II etap realizacji :

48

Przedsięwzięcie nr 6 Budowa ujęcia wody na Lepietnicy

Od szeregu lat sygnalizowany jest w Rabce pogłębiający się niedobór wody pitnej na potrzeby mieszkańców miasta i gminy. Budowa ujęcia wody na potoku Lepietnica w Parzygnatówce pozwoli na zaspokojenie potrzeb mieszkańców miasta oraz przebywających w nim kuracjuszy, a także na usługi wymagające wody o dobrej jakości. Przedsięwzięcie składa się z 6 zadań (ujęcie, przepompownia, stacja uzdatniania, zbiorniki wyrównawcze, rurociąg tłoczny i grawitacyjny). Koszt całości przedsięwzięcia oszacowano na kwotę ok. 4 000 tys zł. Należy zdawać sobie sprawę, że inwestycja powinna być wykonana jednoetapowo ( I etap strategii), ponieważ efekt zasilania Rabki w wodę z Lepietnicy może być uzyskany jedynie po oddaniu do użytku wszystkich zadań. Z uwagi na niepełne rozpoznanie skali trudności technicznych, prawnych i finansowych związanych z tym projektem uważa się za wskazane dokonanie weryfikacji tego rozwiązania i przewidzenia ewentualnie alternatywnego sposobu dostawy wody. Należy zaznaczyć, że z punktu widzenia jakości wody, nie ma równorzędnego rozwiązania zasilania Rabki Nakłady w I etapie realizacji : 4000 tys. zł., w tym ze środków gminy 2000 tys. zł.

49

Strategia rozwoju miasta i gminy Rabka

Tabela nr B-4 Przedsięwzięcie nr 6: Budowa ujęcia wody na Lepietnicy.

B: Program rozwoju infrastruktury i ochrony środowiska

Nr zad.

Zakres przedsięwzięcia -programu - zadania

Odpowiedzialny

Jednostki zainteresowane

Orientacyjny termin (kw. / rok) Rozpoczęcia

6.1

6.2

6.3

6.4

6.5

6.6

Budowa ujęcia wody na Lepietnicy.

Zakończenia

Zarząd

IK Zakład Wod.-Kan.

I / 2002

IV / 2002

Budowa przepompowni wody uzdat-nionej w Parzygnatówce

Zarząd

IK Zakład Wod.-Kan.

I / 2002

IV / 2002

Budowa stacji uzdatniania wody – wy-dajność 30 l/s.

Zarząd

IK Zakład Wod.-Kan.

I / 2002

IV / 2002

Zarząd

IK Zakład Wod.-Kan.

I / 2002

IV / 2002

Zarząd

IK Zakład Wod.-Kan.

I / 2002

IV / 2002

Zarząd

IK Zakład Wod.-Kan.

I / 2002

IV / 2002

Budowa zbiorników wyrównawczych „Jaworzyna” na stoku Jaworzyny, o sumarycznej pojemności 2000 m3. Budowa rurociągu tłocznego Φ 200 mm., dł. 2,8 km. Budowa rurociągu grawitacyjnego od zbiorników „Jaworzyna”. : Razem I etap realizacji

Orientacyjne nakłady na realizację (tys. zł.) ogółem

4000

Uwagi

w tym środki gminy

2000

50

Przedsięwzięcie nr 9 Połączenie ul. 1-go Maja z ul. Sądecką wraz z mostem na Rabie

Istniejący układ drogowy utrudnia użytkownikom wyjazd z miasta w kierunku północnym. Celem przedsięwzięcia jest odciążenie centrum Rabki i całej strefy A od nadmiernego obciążenia ruchem pojazdów i ułatwienie przejazdu w tej strefie. Powinno się to uzyskać poprzez wykonanie bezpośredniego połączenia między ul. 1-go Maja z ul. Sądecką (w tym budowa mostu na Rabie). Koszt budowy mostu oraz połączenia z istniejącym układem drogowym szacuje się na ok. 5 000 tys zł. Przewiduje się wykonanie w I etapie realizacji strategii jedynie prace projektowe ( ok. 300 tys. zł ze środków gminy), pozostałe nakłady w II etapie (4700 tys. zł.).

51

Tabela nr B-5 Przedsięwzięcie nr 9: Połączenie ul. 1 Maja z ul. Sądecką, wraz z mostem na Rabie.

Strategia rozwoju miasta i gminy Rabka B: Program rozwoju infrastruktury i ochrony środowiska.

Nr zad.

Zakres przedsięwzięcia -programu zadania

Odpowiedzialny

Jednostki zainteresowane

Orientacyjny termin (kw. / rok) Rozpoczęcia

9.1

Opracowanie założeń do projektu mostu na Rabie, wstępne rozpozna-nie źródeł finansowania.

9.2

Wybór wykonawcy projektu (przetarg).

9.3

Wykonanie projektu.

9.4

Wybór wykonawcy robót (przetarg).

Zakończenia

Zarząd

IK

I / 2001

II / 2001

j.w.

IK

III / 2001

III / 2001

j.w. j.w.

Biuro Projektów IV / 2001 IK

II / 2002

I / 2002

Orientacyjne nakłady na realizację (tys. zł.) ogółem

Uwagi

w tym środki gminy

300

300

300

300

4700

4700

2002

Razem I etap realizacji : II etap realizacji 9.5

Wykonanie robót budowlano-inżynieryjnych.

j.w.

Przedsiębiorstw o inżynieryjne

52

Przedsięwzięcie nr 13 Utrzymanie rezerw zieleni na potrzeby uzdrowiska

Obecny status Rabki, a także jej przyszłość wiążą się ściśle z rozwojem jakościowym tych walorów Rabki – Zdroju, jakie wymagane są formalnie dla utrzymania statusu uzdrowiska. Przede wszystkim jednak konieczne jest spełnienie wymagań pacjentów i kuracjuszy zakładów leczniczych, sanatoryjnych i rehabilitacyjnych, dla których równie ważne jak standard usług medycznych są tereny zielone w uzdrowisku. Bez znaczącego wzbogacenia oferty, jaką Rabka może obecnie zaproponować pacjentom i klientom, miasto będzie miało ograniczone szanse na przyciągnięcie chętnych do leczenia się lub też rekreacji i relaksu. Wystarczająco rozległe i zagospodarowane tereny zielone są jednym z podstawowych warunków zadowolenia gości uzdrowiska. Celem ich utrzymania niezbędne są ustalenia w Studium Uwarunkowań i Kierunków Zagospodarowania Przestrzennego a przede wszystkim w zapisach miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego. Przewiduje się w I etapie realizacji strategii środki gminy na opracowanie miejscowego planu, w wysokości 300 tys zł. W II etapie strategii przewiduje się również 300 tys zł. na sukcesywną realizację malej architektury na terenach zielonych (oświetlenie, trasy spacerowe itp.)

53

Tabela nr B-6 Przedsięwzięcie nr 13: Utrzymanie rezerw zieleni na potrzeby uzdrowiska.

Strategia rozwoju miasta i gminy Rabka B: Program rozwoju infrastruktury i ochrony środowiska

Nr zad

13.1

13.2

Zakres przedsięwzięcia - zadania

Uwzględnienie w studium Uwarunkowań i Kierunków Zagospodarowania Przestrzennego utrzymania terenów zielonych pod Banią, Bydłoniówką i pod Krzywoniem dla potrzeb uzdrowiska. Opracowanie miejscowego planu (planów) zagospodarowania przes-trzennego obszarów miasta Rabka oraz wybranych fragmentów gminy. Razem I etap realizacji :

Odpowiedzialny

Jednostki zainteresowane

Orientacyjny termin (kw. / rok) Rozpoczęcia

Zakończenia

Zarząd

Biuro Rozwoju Krakowa S.A.

-

-

Zarząd

Biuro opracowujące miejscowy plan

-

-

Orientacyjne nakłady na realizację (tys. zł.) ogółem

w tym środki gminy

-

-

300

300

300

300

300 300

300 300

Uwagi

II etap realizacji 13.3

Zagospodarowanie terenów zielonych: trasy spacerowe, mała architektura, oświetlenie. Razem II etap realizacji :

54

Przedsięwzięcie nr 14 Ograniczenie ruchu kołowego w strefie „A”

Ograniczenie ruchu kołowego konieczne jest dla utrzymania właściwego charakteru centrum uzdrowiska. Zamierza się osiągnąć ten cel poprzez: 1. Ustalenie właściwych funkcji dla obszarów i układów drogowych oraz odpowiednich zapisów w Studium Uwarunkowań i w przyszłych planach miejscowych. 2. Opracowanie i wprowadzenie racjonalnej organizacji ruchu w mieście, w tym : • urządzenie parkingów, • instalacja sygnalizacji drogowej i ograniczników prędkości, • wytyczenie niezależnych od układu drogowego tras rowerowych i ścieżek dla pieszych. 1. Modernizacja nawierzchni ulic i chodników. W I etapie realizacji strategii przewiduje się 365 tys zł ze środków gminy na wyżej wymienione cele. Przewiduje się również ze środków gminy ok. 115 tys zł na tymczasowe połączenie osiedla Traczykówka z trasą ul Podhalańskiej przez istniejący most. W zakres przedsięwzięcia wchodzi również budowa nowego mostu na potoku Poniczanka w II etapie realizacji strategii. Koszt budowy mostu szacuje się na 4 000 tys zł. 55

Tabela nr B-7 Przedsięwzięcie nr 14: Ograniczenie międzydzielnicowego ruchu kołowego.

Strategia rozwoju miasta i gminy Rabka B: Program rozwoju infrastruktury i ochrony środowiska.

Operacja nr 14.1: Ograniczenie ruchu kołowego w strefie A.

Odpowiedzialny

Jednostki zainteresowane

Orientacyjny termin (kw. / rok) Rozpoczęcia

Opracowanie koncepcji organizacji ruchu kołowego w strefie A, w warun-kach obecnych. Wykonanie oznakowania i koniecz-nych ograniczników prędkości. Wykonanie projektów i realizacja par-kingów miejskich. Uwzględnienie w planach miejscowych ograniczenia ruchu w strefie A. Modernizacja nawierzchni ulic i chodników.

Orientacyjne nakłady na realizację (tys. zł.)

Zakończenia

Uwagi

w tym środki gminy

ogółem

Zarząd

IK, Komisariat Policji

II / 2000

II / 2000

Zarząd

Zakłady komunalne

III / 2000

III / 2000

Zarząd

Zakłady komunalne

III / 2000

IV / 2000

Zarząd

Biuro projektów

-

-

Zarząd

IK

2000

2002

5

5

10

10

50

50

-

-

300

300

365

365

Razem I etap realizacji :

Tabela nr B-8

56

Strategia rozwoju miasta i gminy Rabka

Przedsięwzięcie nr 14: Ograniczenie międzydzielnicowego ruchu kołowego przez strefę A.

B: Program rozwoju infrastruktury i ochrony środowiska Operacja nr 14.2: Budowa mostu na potoku Poniczanka.

Nr zad.

14.2.1

14.2.2

Zakres przedsięwzięcia -programu zadania

Odpowiedzial ny

Jednostki zainteresowane

Orientacyjny termin (kw. / rok) Rozpoczęcia

Zakończenia

Sprawdzenie możliwości i stanu technicznego mostku na Poniczance.

Zarząd

IK

III / 2000

IV / 2000

Roboty inżynieryjne (nawierzchnia drogowa, wzmocnienie mostku).

Zarząd

IK

II / 2001

II / 2001

Orientacyjne nakłady na realizację (tys. zł.) ogółem

w tym środki gminy

15

15

100

100

115

115

Uwagi

Razem I etap realizacji : 14.2.3

Opracowanie założeń do projektu mostu na potoku Poniczanka, wraz z dojazdami.

14.2.4

Wybór wykonawcy projektu (przetarg)

14.2.5

Wykonanie projektu.

Zarząd

IK

Zarząd

Biuro proj.

14.2.6

Wybór wykonawcy robót (przetarg).

Zarząd

14.2.7

Wykonanie robót inżynieryjno-budowlanych.

Zarząd

-

300

300

-

Razem II etap realizacji:

IK Przedsiębiorstw o inżynieryjne

3700

3700

4000

4000

57

Przedsięwzięcie nr 22 Przeniesienie spalarni odpadów szpitalnych poza obszar „A”

Obecne usytuowanie spalarni odpadów szpitalnych powoduje skargi części sąsiadujących ze spalarnią mieszkańców Rabki. Ażeby przenieść spalarnię poza obszar A, należy zbadać istniejące możliwości usytuowania tego urządzenia, lub też zlikwidować problem, transportując odpady do funkcjonującej spalarni możliwie blisko szpitala, ponosząc koszty transportu oraz zleconej usługi spalenia. Dopiero po wykonaniu studium porównującego możliwości techniczne i prawne, a także koszt inwestycji, transportu i usługi, możliwy jest wybór rozwiązania i jego realizacja. Przewiduje się wykonanie odpowiedniego studium w I etapie realizacji strategii (koszt ok. 10 tys zł ze środków gminy) Ewentualna realizacja wybranego rozwiązania miałaby miejsce w II etapie (nakłady rzędu 800 tys. zł.).

58

Strategia rozwoju miasta i gminy Rabka

Tabela nr B-9 Przedsięwzięcie nr 22: Przeniesienie spalarni odpadów szpitalnych poza obszar „A”.

B: Program rozwoju infrastruktury i ochrony środowiska

Nr zad.

22.1

22.2

Zakres przedsięwzięcia -programu - zadania

Zbadanie rozwiązań alternatywnych do obecnej lokalizacji spalarni odpa-dów szpitalnych. Porównanie dodatnich i ujemnych stron zbadanych rozwiązań oraz potrzebnych nakładów.

Odpowiedzialny

Jednostki zainteresowane

Orientacyjny termin (kw. / rok) Rozpoczęcia

Zakończenia

Zarząd

Firma zewnętrzna

II / 2000

II / 2000

Zarząd

Firma zewnętrzna

III / 2000

III / 2000

Orientacyjne nakłady na realizację (tys. zł.) ogółem

w tym środki gminy

5

5

5

5

10

10

800 800

400 400

Uwagi

Razem I etap realizacji : II etap realizacji 22.3

Realizacja wybranego rozwiązania. Razem II etap:

59

Program C Rozwój gospodarczy

60

PROGRAM ROZWOJU GOSPODARCZEGO

Program rozwoju gospodarczego obejmuje głównie te działania, które mogą i powinny być podjęte przez gminę celem ożywienia działalności podmiotów gospodarczych na terenie gminy. Specyfika Rabki, polegająca na tym, że działalność uzdrowiskowo-lecznicza ma dla gminy decydujące znaczenie powoduje, że główne kierunki działań gminy dla ożywienia gospodarki mają na celu zwiększenie szans jednostek działających w tym właśnie sektorze, wraz z sektorem hotelarstwa, usług turystycznych itp. Jako działania uzupełniające główne kierunki, należy potraktować przedsięwzięcia nr 20 i nr 21 : mają one wspomagać rozwój agroturystyki oraz usług i drobnej produkcji przemysłowej, jako dziedziny tworzące nowe miejsca pracy dla osób pozbawionych zarobków w sektorze usług medycznych (ewentualność taką należy przewidzieć w związku z restrukturyzacją tego sektora). Wszystkie przedsięwzięcia tego programu przewidziane są do realizacji w I etapie strategii. Z uwagi na to, że pełne wykonanie Programu C rokuje nadzieje na ożywienie gospodarki, co powinno zaowocować wzrostem wpływów do budżetu gminy oraz ograniczyć bezrobocie, programowi temu przypisuje się bezwzględny priorytet. Ogólna, oszacowana kwota nakładów wynosi 2515 tys. zł., w tym środki gminy 1395 tys. zł. (patrz tabela 3).

61

C - Program rozwoju gospodarczego. Przedsięwzięcie

Nr Treść 3 Rozwój infrastruktury turystycznosportowej, rekreacyjnej i popularnej rozrywki 5 Promocja Rabki jako ośrodka leczniczego i wypoczynku 7 Działania Urzędu Miasta dla pozyskania środków finansowych 8 Uporządkowanie i rozbudowa bazy leczniczej 18 Program wspólnych działań miasta i ośrodków leczniczych dla wzmocnienia konkurencyjności miasta 20 Program rozwoju agroturystyki 21 Przygotowanie oferty terenów dla usług i in. Razem nakłady: w tym środki gminy :

tysiące złotych Tabela 3 Nakłady na realizację I etapu Nakłady na realizację II etapu Informacje strategii (3 ÷ 5 lat) strategii szczegółowe w tabeli Ogółem w tym: Ogółem w tym: środki gminy środki gminy 410

410

-

-

C-1

290

120

-

-

C-2

40

40

-

-

C-3

1250

300

-

-

C-4

300

300

-

-

C-5

25

25

-

-

C-6

200

200

-

-

C-7

-

-

-

-

2515 tys. zł. 1395 tys. zł.

62

Przedsięwzięcie nr 3 Rozwój infrastruktury turystyczno-sportowej, rekreacyjnej i rozrywkowej Rozszerzenie usług świadczonych na warunkach komercyjnych lub też wykorzystanie tras i urządzeń ogólnodostępnych z zakresu rekreacji, sportu, turystyki a także popularnej rozrywki stanowi warunek znacznego zwiększenia popularności Rabki jako centrum wypoczynku. Powinno to sprzyjać napływowi klientów, korzystających z hoteli i innych miejsc noclegowych, miejscowej gastronomii i tych jednostek prowadzących działalność gospodarczą, które świadczą usługi polegające na udostępnianiu wyciągów narciarskich, basenów itp. Przewiduje się, że pewna część urządzeń (głównie trasy narciarskie, rowerowe i spacerowe), będą stanowiły dobro publiczne, utrzymywane przez służby komunalne (zakład budżetowy), względnie jednostki odrębne (spółki prawa handlowego), będące własnością gminy. Te urządzenia i obiekty otwarte, które mogą być miejscem sprzedaży usług powinny być budowane i następnie eksploatowane przez inwestorów prywatnych lub (gdyby sytuacja tego wymagała) inwestorów publiczno-prywatnych. Rozwiązanie takie, stosowane w przypadkach znacznego ryzyka, związanego z niepewnością sukcesu finansowego inwestycji, może polegać np. na oddaniu terenu gminy na użytek inwestycji. Realizacja tego przedsięwzięcia może wiązać się z pewnymi problemami, wynikającymi np. z dokuczliwości hałasu dobiegającego z dyskoteki. Należy starać się o właściwą lokalizację takich obiektów, a w przypadku lokalnych konfliktów nakłaniać społeczeństwo do tolerancji, koniecznej dla pozyskania lokali rozrywkowych lub innych obiektów i urządzeń, niekiedy uciążliwych. Istnieje konieczność promowania inwestycji prywatnych, przewidzianych w ramach tego przedsięwzięcia i stworzenia zachęt oraz ułatwień dla inwestorów. Orientacyjne nakłady szacuje się na 410 tys. zł., w całości ze środków gminy (nie określa się rozmiarów i nakładów inwestycji prywatnych).

63

Tabela nr C-1 Przedsięwzięcie nr 3: Rozwój infrastruktury turystyczno-sportowej, rekreacyjnej i rozrywkowej.

Strategia rozwoju miasta i gminy Rabka C: Program rozwoju gospodarczego.

Nr zad.

Zakres przedsięwzięcia -programu - zadania

Odpowiedzialny

Jednostki zainteresowane

Orientacyjny termin (kw. / rok) Rozpoczęcia

3.1.1

3.1.2

3.1.3

3.1.4

3.1.5

Opracowanie wstępnego studium ryn-ku usług rekreacyjnych, sportowych i rozrywkowych.

Zarząd

Opracowanie projektu rozwoju sieci tras narciarskich, rowerowych i pie-szych.

Zarząd

BP

IV / 1999

IV / 1999

Przygotowanie oferty lokalizacyjnej dla inwestycji w zakresie usług rekre-acyjnych, sportowych i rozrywkowych.

Zarząd

BP

I / 2000

III / 2000

Przygotowanie systemu zachęt dla inwestorów.

Zarząd

Wykonanie w ramach inwestycji gmi-ny lub prywatno-publicznych tras i u-rządzeń ogólnodostępnych (na tere-nach publicznych).

Zarząd

Razem I etap:

BP

BP, RP, NLU IK

IV / 1999

Zakończenia

II / 2000 I / 2000

Orientacyjne nakłady na realizację (tys. zł.) ogółem

Uwagi

w tym środki gminy

IV / 1999 5

5

5

5

-

-

-

-

400

400

410

410

III / 2000 IV / 2001

Określenie popytu w róż-nych kategoriach usług.

Zwiększenie zainteresowa-nia inwestorów prywatnych. Przyciągnięcie inwestorów. Zwiększenie zainteresowa-nia wszystkich przybywają-cych do Rabki.

64

Przedsięwzięcie nr 5 Promocja Rabki jako ośrodka leczniczego oraz miejsca wypoczynku, sportu i rozrywki Przyszłość Rabki związana jest z rozwojem usług medycznych, turystycznych, rekreacyjnych i sportowych. Wzrost sprzedaży tych usług nie jest możliwy bez intensywnej i nieustannej promocji Rabki i jej wszystkich walorów, obecnych i przyszłych : •

bogatej i urozmaiconej oferty usług hotelowych i gastronomicznych,

•

rozszerzającej się propozycji popularnych rozrywek,

•

przestrzeni zielonych, dostępnych zarówno dla osób zdrowych i wysportowanych, jak też dla niepełnosprawnych,

•

urządzeń dla sportów indywidualnych i zespołowych.

Promocja Rabki powinna polegać na : 1. Szerokiej i rzeczowej informacji w mediach, na targach i konferencjach środowisk lekarskich, turystycznych i sportowych w zakresie oferowanych : • usług medycznych i innych, związanych z ochroną zdrowia, • szeroko pojętych usług związanych z obsługą gości. • Promocji „produktów” sektora medycznego i sektora usług, w formie imprez finansowanych wspólnie przez podmioty gospodarcze obu sektorów (mogą to być nagrody w konkursach, losowaniach i in.). 2. Inne formy promocji i reklamy (widokówki, gadżety, reklamy na autobusach itd.). Przewiduje się nakłady ogółem w I etapie realizacji strategii w wysokości 290 tys. zł., w tym ze środków gminy 120 tys. zł.

65

Tabela C-2 Przedsięwzięcie nr 5: Promocja Rabki jako ośrodka leczniczego oraz miejsca wypoczynku, sportu i rozrywki.

Strategia rozwoju miasta i gminy Rabka C: Program rozwoju gospodarczego.

Nr zad.

Zakres przedsięwzięcia -programu zadania

Odpowiedzialn y

Jednostki zainteresowane

Orientacyjny termin (kw. / rok) Rozpoczęcia

5.1

Rozpowszechnianie informacji o Rab-ce jako uzdrowisku, Mieście Dzieci Świata, w prasie, radiu, internecie.

5.2 Przygotowanie aktualnych materiałów informacyjnych i reklamowych, we współpracy z głów-nymi zakładami leczniczymi oraz stowarzysze-niem hotelarskim. 5.3 Organizowanie stoisk i popularyzacja materia-łów informacyjnych o ofercie leczniczej Rabki na konferencjach i zjazdach wybranych środo-wisk lekarskich. 5.4 Organizowanie stoisk i popularyzacja

oferty turystycznej Rabki na targach turystycznych.

5.5 W porozumieniu z zakładami leczniczymi, hotelarskimi i gastronomicznymi, promocja wybra-nych usług leczniczych i turystycznych w for-mie: * nagród w konkursach typu „infolinia”, * kuponów konkursowych (do losowania np. w czasopismach lekarskich), * zaproszeń dla przedstawicieli stowarzyszeń i fundacji opiekuńczych itp. 5.6 Wymiana informacji i oferta Rabki w

miastach bliźniaczych i innych ośrodkach zagranicznych. Razem I etap realizacji :

Zakończenia

Zarząd

BP

praca ciągła

Zarząd

BP, PPU S.A., Instytut Gruźlicy, Kolejowe Sanatorium, Górnośląski Ośrodek, Stow. Hotel.

j.w.

Zarząd

j.w.

j.w.

Zarząd

BP, Stowarzyszenie Hotel.

j.w.

Zarząd

j.w.

BP

Orientacyjne nakłady na realizację (tys. zł.) ogółem

w tym środki gminy

30

30

60

20

60

30

30

10

100

20

10

10

290

120

Uwagi

j.w.

j.w.

66

Przedsięwzięcie nr 7 Działania Urzędu Miasta i Gminy dla pozyskania środków na finansowanie przedsięwzięć strategicznych

Pozyskiwanie i właściwe gospodarowanie środkami finansowymi stanowi podstawowy warunek pomyślnej realizacji strategii rozwoju. Specjalistyczne ośrodki, zajmujące się rozwojem społeczności lokalnej, propagują stosowanie konstrukcji budżetu opartej na zadaniach, których realizacja jest bardzo przejrzysta. Innym instrumentem, ułatwiającym gospodarowanie finansami jest wieloletnie planowanie inwestycji. Oba te instrumenty są opracowane w formie informatycznej i prowadzone są szkolenia, ułatwiające wprowadzenie tego rodzaju innowacji. Poza wątpliwościami pozostaje problem wykorzystania przez gminę wszystkich możliwych źródeł finansowania realizacji przedsięwzięć strategicznych. Już obecnie, a w szerszym jeszcze zakresie po przyjęciu Polski do UE, umiejętność pozyskiwania środków z funduszów pomocowych i krajowych funduszów celowych, a także preferencyjnych kredytów może mieć decydujące znaczenie dla osiągnięcia sukcesu w rozwoju Rabki.

*** Postulat uczytelnienia prac i zapewnienia pełnego obiektywizmu komisji przetargowych wysunięty został w czasie warsztatów w sierpniu 1999 r. W szczególności domagano się, aby komisje przetargowe składały się ze specjalistów reprezentujących różne środowiska i specjalności, ponieważ sprzyjać to będzie właściwej ocenie oferentów (patrz zadanie 7.4). Przewiduje się nakłady na wdrożenie zadaniowego budżetowania oraz systemu wieloletniego planowania inwestycji w wysokości

40

tys. zł.

67

Tabela nr C-3 Przedsięwzięcie nr 7: Działania Urzędu Miasta dla pozyskania środków na finansowanie przedsięwzięć strategicznych.

Strategia rozwoju miasta i gminy Rabka C: Program rozwoju gospodarczego.

Nr zad.

Zakres przedsięwzięcia -programu - zadania

Odpowiedzialny

Jednostki zainteresowane

Orientacyjny termin (kw. / rok) Rozpoczęcia

7.1

7.2

7.3

7.4

Gromadzenie informacji o warunkach kredytowania, funduszach pomoco-wych i innych źródłach finansowania (bank informacji o finansowaniu). Wprowadzenie do praktyki Urzędu Miasta zasad budżetowania zadanio-wego (w tym : szkolenie, zakup opro-gramowania i in.). Wprowadzenie do praktyki Urzędu Miasta zasad wieloletniego planowa-nia inwestycji i wdrożenie odpowied-niego oprogramowania (możliwość bezpłatnego pozyskania).

Zarząd

Uporządkowanie procedur przetargo-wych. Ustalenie nowych zasad dobo-ru komisji. Razem I etap:

FB

Zakończenia

praca ciągła

Zarząd

FB

I / 2000

IV / 2000

Zarząd

FB

I / 2001

IV / 2001

Zarząd

RP, IK, ORG

I / 2000

I / 2000

Orientacyjne nakłady na realizację (tys. zł. ogółem

Uwagi

w tym środki gminy

-

-

25

25

15

15

-

-

40

40

Unowocześnien ie zarządzania finansami, zwiększenie możliwości pozyskania środków pomocowych i in.

68

Przedsięwzięcie nr 8 Uporządkowanie i rozbudowa bazy leczniczej

Przedsięwzięcie ma na celu stworzenie warunków prawnych i finansowych dla rozbudowy i unowocześnienia urządzeń zdrojowych, co powinno wpłynąć korzystnie na wyniki wszystkich zakładów leczniczych, a także zakładów świadczących usługi hotelarskie, gastronomiczne oraz usługi z dziedziny rozrywki i sportu. Z uwagi na stan prawny – tereny na których dokonywana byłaby rozbudowa są we władaniu P.P.U. Rabka S.A. – konieczne jest opracowanie i ustalenie formuły prawnej, umożliwiającej podjęcie inicjatyw inwestycyjnych oraz - w niektórych przypadkach – znalezienie rozwiązań pozwalających na dochodową eksploatację inwestowanych urządzeń. Jako pilne, dobrze rokujące inwestycje wymienia się : •

tężnię, która może być bardzo pożądaną atrakcją i ważnym uzupełnieniem terapii, a także elementem sprzyjającym tworzeniu się pozytywnego lokalnego snobizmu,

•

baseny cieplicowe, wykorzystujące gorące, lecznicze źródła (istnieje szansa na przechwycenie licznej, polskiej klienteli korzystającej obecnie ze źródeł na terenie Słowacji),

•

pijalnię wód mineralnych i in.

Przewiduje się orientacyjne nakłady na realizację przedsięwzięcia ogółem 1250 tys. zł., w tym ze środków gminy 300 tys. zł.

69

Tabela nr C-4 Przedsięwzięcie nr 8: Uporządkowanie i rozbudowa bazy leczniczej.

Strategia rozwoju miasta i gminy Rabka C: Program rozwoju gospodarczego.

Nr zad.

8.1

8.2

8.3 8.4

8.5

8.6

Zakres przedsięwzięcia -programu zadania

Rozpoznanie i uregulowanie, w porozumieniu z PPU, spraw własności terenów uzdrowiskowych. Opracowanie koncepcji rozbudowy urządzeń zdrojowych i zasady współpracy zainteresowanych podmiotów gospodarczych. Przygotowanie projektu budowy tężni i sposobu finansowania tego projektu. Budowa tężni. Przygotowanie projektu basenów zasilanych ze źródeł cieplicowych, otwartych oraz całorocznych, wraz ze sposobem finansowania i businessplanem. Budowa basenów cieplicowych. Razem I etap:

Odpowiedzialny

Jednostki zainteresowane

Orientacyjny termin (kw. / Orientacyjne nakłady na rok) realizację (tys. zł.) Rozpoczęcia

Zakończenia

Zarząd

PPU S.A.

IV / 1999

I / 2000

Zarząd

Grupa inicjatywna (PPU S.A. i inne ośrodki lecznicze i hotelarskie, gmina).

I / 2000

II / 2000

Zarząd

j.w.

III / 2000

I / 2001

Zarząd

j.w.

2002

2002

Zarząd

PPU S.A. i inni inwestorzy

III / 2000

I / 2001

Zarząd

j.w.

II / 2001

II / 2002

ogółem

w tym środki gminy

-

-

20

20

30

30

400

100

100

50

700 1250

100 300

Uwagi

Ogólnodostępna inwestycja PPU + gmina. Inwestycja publicznoprywatna, eksploatowana na zasadach komercyjnych.

70

Przedsięwzięcie nr 18 Program wspólnych działań władz miasta i gminy oraz głównych ośrodków leczniczych dla wzmocnienia konkurencyjności Rabki jako centrum medycznego

Jednym z głównych działań strategicznych, decydujących o rozwoju miasta i gminy jest zwiększenie konkurencyjności Rabki jako centrum usług medycznych, w którym kuracjusze mogą uzyskać pełny dostęp do usług leczniczych w szerokim i komplementarnym zakresie specjalności medycznych zakładów leczniczych. O konkurencyjności Rabki jako centrum usług medycznych zadecydują : •

jakość usług medycznych,

•

ich koszt,

•

promocja oferty rabczańskiej na rynku krajowym (i ew. zagranicznym).

W każdym z tych trzech czynników współpraca wszystkich dużych jednostek może być źródłem korzystnych efektów. Możliwe jest bowiem uzyskanie ich w drodze : •

dalszej specjalizacji usług,

•

wykorzystania możliwości wynikających z posiadania urządzeń i aparatury medycznej,

71

•

koncentrowania usług pomocniczych i ich ew. komercjalizacji oraz uzyskania z tego tytułu obniżki kosztów,

•

niższych kosztów wspólnej promocji leczniczych zakładów w Rabce,

•

wykorzystania jako dodatkowych elementów promocji (szczególnie interesujących dla rodzin towarzyszących kuracjuszom i pacjentom) turystyczno-sportowej i rozrywkowej oferty miasta i gminy.

Przedsięwzięcie, polegające na współpracy zakładów o różnym statusie prawnym i własnościowym, a o zbliżonym często profilu uprawianej specjalności medycznej, nie będzie łatwe. Niemniej – z uwagi na perspektywę osiągnięcia znaczącego sukcesu w pozyskaniu pacjentów – warte jest podjęcia. Atutem jest istniejąca z dawnych lat renoma Rabki, która jednak wymaga odświeżenia i ciągłego promowania. Przewiduje się, że efektem opisywanego przedsięwzięcia będą wspólne działania kierownictwa czterech głównych jednostek leczniczych pod egidą władz miasta i zwiększenie atrakcyjności i konkurencyjności Rabki jako centrum usług leczniczych i miejsca rekreacji, sportu i rozrywki w „Zdrowym Mieście”. Realizacja przedsięwzięcia wymagać będzie w I etapie strategii nakładów w wysokości ok. 300 tys. zł.

72

Tabela nr C-5 Przedsięwzięcie nr 18: Program wspólnych działań miasta i gminy oraz głównych ośrodków leczniczych dla wzmocnienia konkurencyjności Rabki jako centrum medycznego.

Strategia rozwoju miasta i gminy Rabka C: Program rozwoju gospodarczego.

Nr zad.

18.1

18.2

18.3

18.4

18.5 8.6

18.7

Zakres przedsięwzięcia -programu - Odpowie zadania dzialny Powołanie grupy roboczej i opracowanie programu działania. Przygotowanie projektu wydzielenia i komercja-lizacji dla wybranych zakresów działalności po-mocniczej zakładów leczniczych. Opracowanie business-planu oraz planu zatrudnienia zwal-nianych pracowników. Sukcesywne wdrażanie opracowane-go projektu. Redukcja przerostów personelu, zgodnie z planem zatrud-nienia zwalnianych w innych jednostkach. Przygotowanie projektu podziału rynku usług medycznych pomiędzy duże zakłady lecznicze (w celu poprawy jakości usług, obniżki kosztów, lepszego wykorzystania urządzeń).

Uzgodnienie projektu j.w., i jego reali-zacja. Przygotowanie programu poprawy stanu technicznego i estetyki urządzeń miejskich, w bezpośrednim sąsiedztwie ośrodków leczniczych. Sukcesywna realizacja programu j.w. Razem I etep

Jednostki zainteresowane

Orientacyjny termin (kw. / rok) Rozpoczęcia

Zakończenia

Zarząd

Instytut Gruźlicy, Kolej. Sanat., Górnośl. Ośrodek, PPU S.A., BP, NLU

IV / 1999

I / 2000

Zarząd

Grupa robocza zakładów leczniczych

I / 2000

I / 2000

Zarząd

Kierownictwo ośrodków leczniczych, Urząd Zatrudnienia

II / 2000

II / 2000

Zarząd

Grupa robocza zakładów leczniczych, NLU

I / 2000

I / 2000

Zarząd

Kierownictwa zakładów

j.w.

j.w.

Zarząd

IK, grupa robocza zakładów leczniczych, NLU

IV / 1999

IV / 2000

Zarząd

j.w.

2000

2001

Orientacyjne nakłady na realizację (tys. zł.) ogółem

w tym środki gminy

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

300

300

300

300

Uwagi

Obniżka kosztów działalności ośrodków.

Zwiększenie konkurencyjności usług leczniczych

Poprawa wizerunku miasta

73

Przedsięwzięcie nr 20 Program rozwoju agroturystyki i jego realizacja

Gospodarka rolna w gminie Rabka nie ma znaczących szans rozwoju. Część gospodarstw rolnych i rolno-hodowlanych może jednak wykorzystać posiadaną ziemię i zabudowania na agroturystykę, dla której warunki w sołectwach Rabki są bardzo korzystne. Ocenia się, że popyt na tego rodzaju rekreację będzie powoli, ale stale wzrastał i że pozyskani klienci, którzy będą zadowoleni z pobytu w gospodarstwach gminy, będą polecali okolice Rabki i jej gospodarzy. Do tego, aby goście ci byli zadowoleni, potrzebne będzie, aby zainteresowani gospodarze zapoznali się z warunkami i wymaganiami stawianymi takim gospodarstwom i dostosowali się do nich. Niezbędna jest zatem informacja o wymaganiach i sposobach ich spełniania (w tym sposobach finansowania niezbędnych inwestycji). Konieczne jest zorganizowanie punktu informacyjnego i umożliwienie uzyskania informacji przez wszystkich zainteresowanych, a następnie pomoc w pozyskaniu klientów, nawiązaniu kontaktów z organizacjami wspierającymi i szkolącymi. Nakłady na ten cel ze środków gminy nie powinny przekroczyć kwoty ok. 25 tys. zł. w I etapie realizacji strategii.

74

Tabela nr C-6

Strategia rozwoju miasta i gminy Rabka

Przedsięwzięcie nr 20: Program rozwoju agroturystyki.

C: Program rozwoju gospodarczego.

Nr Zakres przedsięwzięcia -programu zad. - zadania

20.1

20.2

20.3

20.4

Określenie programu działania w za-kresie agroturystyki. Identyfikacja ośrodków informacji i wymiany doświadczeń. Uruchomienie w Urzędzie Gminy pun-ktu informacyjnego i doradczego, dla kandydatów na prowadzenie działal-ności oraz dla klientów. Promocja gospodarstw agroturystycz-nych przez media. Nawiązanie kontaktów ze specjalizo-wanymi ośrodkami i stowarzyszenia-mi. Razem I etap:

Odpowiedzialny

Jednostki zainteresowane

Orientacyjny termin (kw. / rok) Rozpoczęcia

Zakończenia

Zarząd

BP

II / 2000

III / 2000

Zarząd

BP

III / 2000

-

Zarząd

BP + zainteresowani

praca ciągła

BP + zainteresowani

praca ciągła

Orientacyjne nakłady na realizację (tys. zł.) ogółem

w tym środki gminy

5

5

5

5

15

15

-

-

25

25

Uwagi

75

Przedsięwzięcie nr 21 Przygotowanie oferty terenów dla lokalizacji usług i działalności przemysłowej (Zabornia i in.)

W mieście i gminie Rabka, jako podstawowa dziedzina gospodarowania i podstawowy sektor zatrudniający jej mieszkańców występują usługi medyczne (zatrudnienie w końcu 1998 r. – 2000 osób). Wprowadzona reforma ochrony zdrowia zmusza jednak jednostki pracujące w tym sektorze do intensywnej racjonalizacji zatrudnienia. Mimo iż przewiduje się w strategii rozwoju Rabki poczynienie wszelkich starań celem maksymalnego zwiększenia liczby pacjentów i kuracjuszy, jednak jest możliwe, że niezbędne będą redukcje zatrudnienia obecnie pracującego personelu. Ażeby nie dopuścić do groźnego dla ludności gminy bezrobocia, niezbędne jest otwarcie możliwości dla wszystkich potencjalnych przedsiębiorców, proponujących sprzedaż usług i drobnej produkcji, których projekty mogą być zaakceptowane przez władze gminy, a realizacja na wyznaczonych do tego terenach możliwa. Konieczne jest do tego celu wyznaczenie terenów na lokalizację takich zakładów. Są to m.in. tereny w Zaborni, już częściowo wykorzystywane. Rozwiązania wymaga uzbrojenie tego terenu, oraz umożliwienie utrzymania dojazdu w okresie przebudowy trasy zakopiańskiej (możliwe jest w tym czasie czasowe odcięcie dojazdu). Nakłady ze środków gminy w I etapie strategii wynosić mogą ok. 200 tys. zł.

76

Tabela nr C-7 Przedsięwzięcie nr 21: Przygotowanie oferty terenów dla lokalizacji usług i działalności przemysłowej (Zabornia i in.).

Strategia rozwoju miasta i gminy Rabka C: Program rozwoju gospodarczego.

Nr zad.

Zakres przedsięwzięcia -programu - zadania

Odpowiedzialny

Jednostki zainteresowane

Orientacyjny termin (kw. / rok) Rozpoczęci Zakończeni a a

21.1

21.2

21.3

Uwzględnienie strefy przeznaczonej na rozwój usług i produkcji w Studium Uwarunkowań, oraz w planie miejsco-wym (Rabka Zabornia i in.). Realizacja sieci wod.-kan. oraz elektroenergetycznej w strefie usług Zabornia i ew. w innych obszarach. Rozpowszechnienie informacji o ofe-rowanych terenach, doty-czących : stanu prawnego, uzbroje-nia, warunków wynikających z planu. Razem I etap:

Zarząd

BRK S.A.

Zarząd

IK

Zarząd

BP

IV / 1999

I / 2000

I / 2001

IV / 2001

stale

Orientacyjne nakłady na realizację (tys. zł.) ogółem

w tym środki gminy

-

-

200

200

-

-

200

200

Uwagi

Efekt: możliwość pozyska-nia inwestorów i zwiększenia liczby stanowisk pracy.

77

5. ZESTAWIENIE NAKŁADÓW NA REALIZACJĘ STRATEGII Jak wspomniano wyżej nakłady na wszystkie przedsięwzięcia składające się na Strategię Rozwoju Miasta i Gminy Rabka zostały oszacowane orientacyjnie. Wykorzystano w tym celu koszt podobnych przedsięwzięć, wykonywanych w innych gminach, kosztorysy i wskaźniki różnych biur projektowych, oceny ekspertów i in. Zamieszczone w opisach kwoty nie powinny jednak służyć bezpośrednio do celów planowania, bez ich uprzedniej weryfikacji, na podstawie bardziej szczegółowych ocen lub projektów. Niemniej przedstawiają one z grubsza wielkość zamierzeń i ocenę realności równoczesnego podejmowania szeregu zadań. Zestawienie wszystkich trzech programów A, B i C z oszacowanymi nakładami przedstawia tabela 4. Wynika z niej, że całość strategii wymaga nakładów rzędu ok. 59 milionów złotych, w tym ze środków gminy prawdopodobnie ok. 38 milionów złotych. Bardziej zbliżonym do realnie dostępnych środków jest I etap strategii, którego koszt wynosić może ok. 19 milionów złotych, w tym ze środków gminy ok. 9 milionów złotych. Wydaje się, że możliwe jest zrealizowanie tego etapu w okresie 3-5 lat, w zależności od koniunktury gospodarczej zarówno w skali gminy, jak i w skali kraju. Należy zaznaczyć, że dobór przedsięwzięć przyjętych do realizacji w I etapie nastąpi zgodnie z hierarchią przedsięwzięć ustaloną przez uczestników warsztatów w dniu 30 i 31 lipca 1999 r. Realizacja I etapu strategii rozwiąże najbardziej palące problemy. Będą to zapewne : •

zwiększenie znaczenia Rabki na rynku usług medycznych i turystycznych,

•

integracja środowisk medycznych i gospodarczych oraz wspólna promocja Rabki,

•

kontynuacja rozwoju sieci kanalizacyjnej,

•

znaczny postęp w modernizacji układu i stanu ulic i chodników,

•

postęp w zakresie bezpieczeństwa publicznego,

•

dalsze dostosowanie bazy materialnej edukacji i kultury do potrzeb,

•

początek wykorzystania wód cieplicowych,

•

zasilenie wodociągów Rabki zasobami wody wysokiej jakości.

78

Zestawienie nakładów na realizację Strategii Rozwoju Miasta i Gminy Rabka Tabela 4 NAZWA PROGRAMU

NAKŁADY NA REALIZACJĘ STRATEGII I ETAP STRATEGII

II ETAP STRATEGII

RAZEM ETAPY I i II

Ogółem

w tym ze środków gminy

Ogółem

w tym ze środków gminy

Ogółem

w tym ze środków gminy

2 065

1 065

2 000

1 200

4 065

2 265

Program B Rozwój infrastruktury i ochrony środowiska

14 382

6 782

38 800

24 700

53 182

31 482

Program C Rozwój gospodarczy

2 515

1 395

-

-

2 515

1 395

Program A Poprawa jakości usług publicznych

RAZEM w tym środki gminy

18 962

40 800 9 242

59 762 25 900

35 142

79

Realizacja I etapu przygotuje podstawy do realizacji następnych rozwiązań, których wykonanie nie jest możliwe w I etapie. Nakłady potrzebne do zrealizowania I etapu strategii rozwoju, tj. w ciągu 3 – 5 lat, wymagają pokrycia ze środków gminy (w tym ewentualnie ekwiwalent rzeczowy np. w formie nieruchomości) kwoty co najmniej ok. 9250 tys. złotych. Należy wziąć pod uwagę, że nakłady te oszacowano uwzględniając pełne wykorzystanie przez gminę funduszów celowych, środków pomocowych, kredytów preferencyjnych, a także sponsorowanie przez osoby i firmy prywatne niektórych przedsięwzięć. Przyjmując 5-letni okres realizacji I etapu strategii rozwoju, średnio w roku wydatki gminy na finansowanie rozwoju wynosiłyby 1850 tys. złotych. Obecne zadłużenie gminy powoduje konieczność spłacania rat kapitałowych i odsetek w latach 1999, 2000, 2001 w wysokości od ok. 800 tys. złotych (1999 rok) do ok. 1300 tys. złotych (2000 rok). W następnych latach kwoty te sukcesywnie maleją (patrz tabela 5 i 6). W tych warunkach realizacja w ciągu 5 lat I etapu strategii będzie możliwa, choć bardzo trudna, należy się zatem liczyć z wydłużeniem tego okresu. Jednakże w przypadku osiągnięcia pełnego sukcesu w rozwoju gospodarczym gminy i powiększeniu się wpływów do budżetu, okres realizacji I etapu strategii będzie mógł być skrócony poniżej 5 lat. Z tego też względu, należy traktować program rozwoju gospodarczego gminy jako bezwzględnie priorytetowy.

80

Zadłużenie miasta i gminy Rabka w latach 1996-2009 Tabela 5 w zł A B D C Umowa 32/91 Um. 227/91 Um.024/97 Um. 122/91 Pożyczka z Pożyczka z Pożyczka z Pożyczka z NFOŚ w wys. NFOŚ w wys. WFOŚ w NFOŚ w wys. 100.000 zł na 1. 000. 000 zł Nowym 1. 600.000 zł budowę na budowę Sączu w wys. na gazyfikację oczyszczalni oczyszczalni 100.000 zł na ścieków ścieków budowę oczyszczalni ścieków Stan na 01.01.1996 Spłata 1996

300 000

1 300 000

300 000

0

Stan na 31.12.96 Spłata 1997 Stan na 31.12.97 Spłata 98

0

1 300 000

Stan na 31.12.1998 Spłata 1999 Stan na 31.12.1999 Spłata 2000 Stan na 31.12.2000 Spłata 2001 Stan na 31.12.2001 Spłata 2002 Stan na 31.12.2002 Spłata 2003 Stan na 31.12.2003 Spłata 2004 Stan na 31.12.2004 Spłata 2005 Stan na 31.12.2005 Spłata 2006 Stan na 31.12.2006 Spłata 2007 Stan na 31.12.2007 Spłata 2008 Stan na 31.12.2008 Spłata 2009 Stan na 31.12.2009

E Um. 24/97 Pożyczka z WFOŚ w Krakowie w wys. 1.000.000 zł na budowę oczyszczalni ścieków

100 000

300 000 1 000 000

1 000 000

34 000

200 000

0

66 000

800 000

1 000 000

F G Um. 530/97 Um. 026/98 Pożyczka z Pożyczka z NFOŚ w wys. WFOŚ w 2.570.000 zł Nowym na Sączu w dokończenie wys. budowy 300.000 zł oczyszczalni na budowę ścieków oczyszczaln i ścieków

H Kredyt w banku PKO BP O/Rabka

2 570 000

433 000 4 503 000 968 000 3 535 000

0

0

735 000 2 800 000 735 000 2 065 000

0

535 000 1 530 000

0

0

360 000 1 170 000 260 000 910 000 260 000 650 000 260 000 390 000 260 000 130 000 130 000 0

81

Zestawienie obciążenia budżetu gminy z tytułu spłat zaciągniętych kredytów Tabela 6

Rok 1996 r. 1997 r. 1998 r. 1999 r. 2000 r. 2001 r. 2002 r. 2003 r. 2004 r. 2005 r. 2006 r. 2007 r. 2008 r. 2009 r. RAZEM 1999-2009

Rata pożyczki 300 000 300 000 234 000 433 000 968 000 735 000 735 000 535 000 360 000 260 000 260 000 260 000 260 000 130 000 4 936 000

Odsetki

RAZEM 300 000 300 000 45 045 279 045 344 478 777 478 310 571 1 278 571 263 753 998 753 206 851 941 851 154 000 689 000 109 200 469 200 88 400 348 400 72 000 332 000 46 800 306 800 26000 286 000 5 000 135 000 1 627 053

6 563 053

82

6. ZARZĄDZANIE REALIZACJĄ STRATEGII Doświadczenia

wielu

gmin

wskazują

na

konieczność

stałego

monitoringu

przedsięwzięć strategicznych. Umożliwia to nie stracenie z pola widzenia władz gminy skuteczności działań

mających

na celu

realizację poszczególnych

zadań i

przedsięwzięć, usuwanie pojawiających się trudności i koordynowanie równolegle prowadzonych działań. Wskazane jest powołanie w tym celu pełnomocnika burmistrza oraz zespołu zadaniowego, grupującego osoby odpowiedzialne za wykonanie poszczególnych zadań. Celem takiego zespołu jest rozwiązywanie trudności pojawiających się na styku różnych kompetencji. Również pożądane jest okresowe (np. półroczne ) składanie sprawozdania Radzie Miasta z realizacji strategii, przedkładane przez pełnomocnika burmistrza. Całość strategii i składające się na nią przedsięwzięcia powinny być raz do roku weryfikowane z punktu widzenia ich aktualności w świetle zmieniających się uwarunkowań i potrzeb. Konieczne jest również uściślanie oszacowanych nakładów finansowych w miarę pojawiania się takich możliwości.

83