GMINA LIMANOWA
GMINNY PLAN GOSPODARKI ODPADAMI na lata 2007 - 2014
Sierpie 2007
PLAN GOSPODARKI ODPADAMI DLA GMINY LIMANOWA
Wykonywany na zlecenie: URZ DU GMINY LIMANOWA UL. MATKI BOSKIEJ BOLESNEJ 18B
WYKONAWCA: Ma!opolska Agencja Energii i "rodowiska Sp. z o.o. ul. Kordylewskiego 11 31-542 Kraków tel (12) 294 20 70, fax: (12) 294 20 54 e-mail:
[email protected], www.maes.pl
G!ÓWNI AUTORZY OPRACOWANIA: Tomasz Lis Lilianna Piwowarska-Solarz Micha! Ma!ocha
2
PLAN GOSPODARKI ODPADAMI DLA GMINY LIMANOWA
Spis Tre ci 1
WST"P ......................................................................................................................................................... 5
2
PODSTAWA I CEL OPRACOWANIA.................................................................................................... 5
3 UWARUNKOWANIA WYNIKAJ#CE Z POLITYKI EKOLOGICZNEJ PA$STWA I PLANÓW WY%SZEGO RZ"DU .......................................................................................................................................... 6 3.1 WYMAGANIA PRAWNE DOTYCZ#CE PLANÓW GOSPODAROWANIA ODPADAMI .......... 6 3.2 CELE POLITYKI EKOLOGICZNEJ PA$STWA W ZAKRESIE GOSPODARKI ODPADAMI NA SZCZEBLU GMINNYM................................................................................................................................. 11 3.3 CELE I ZADANIA W GOSPODARCE ODPADAMI NA POZIOMIE GMIN ZAWARTE W KRAJOWYM PLANIE GOSPODARKI ODPADAMI (KPGO) ..................................................................... 12 3.4 CELE I ZADANIA W GOSPODARCE ODPADAMI NA POZIOMIE GMIN ZAWARTE W PLANIE GOSPODARKI ODPADAMI DLA WOJEWÓDZTWA MA%OPOLSKIEGO 2010 ...................... 15 3.5 CELE I ZADANIA W GOSPODARCE ODPADAMI NA POZIOMIE GMINNYM ZAWARTE W PLANIE GOSPODARKI ODPADAMI DLA POWIATU LIMANOWSKIEGO ............................................ 18 4
ZA!O%ENIA I DANE PODSTAWOWE................................................................................................ 19 4.1 4.1.1 4.1.2 4.2 4.3 4.4 4.4.1 4.4.2 4.4.3 4.5
5
PODZIA% ADMINISTRACYJNY.................................................................................................... 19 U ytkowanie terenu ....................................................................................................................... 20 Rolnictwo ...................................................................................................................................... 21 SYTUACJA DEMOGRAFICZNA .............................................................................................................. 22 SYTUACJA GOSPODARCZA .................................................................................................................. 26 INFRASTRUKTURA TECHNICZNA ......................................................................................................... 28 Elektroenergetyka ......................................................................................................................... 28 Gazyfikacja.................................................................................................................................... 28 !"czno#$........................................................................................................................................ 29 WARUNKI HYDROGEOLOGICZNE I HYDROLOGICZNE ........................................................................... 29
GOSPODARKA ODPADAMI W GMINIE LIMANOWA – STAN AKTUALNY ............................. 31 5.1 SEKTOR KOMUNALNY ......................................................................................................................... 31 5.1.1 Wytwarzanie i zbieranie odpadów ................................................................................................ 33 5.1.2 Gospodarka odpadami komunalnymi w gminie – zbiórka, selekcja, odzysk i unieszkodliwianie odpadów na terenie gminy........................................................................................................................... 37 5.1.3 Podmioty, które zajmuj" si% na terenie gminy zbiórk" i transportem odpadów komunalnych...... 39 5.1.4 Odpady ulegaj"ce biodegradacji zawarte w odpadach komunalnych .......................................... 40 5.1.5 Selektywna zbiórka odpadów ........................................................................................................ 41 5.1.6 Odpady opakowaniowe ................................................................................................................. 42 5.1.7 Komunalne odpady #ciekowe ........................................................................................................ 43 5.1.8 Odpady niebezpieczne w strumieniu odpadów komunalnych........................................................ 43 5.1.9 Wykaz instalacji do odzysku i unieszkodliwiania odpadów komunalnych .................................... 44 5.1.10 Ocena gospodarki odpadami z sektora komunalnego .............................................................. 45 5.1.11 Proponowane systemy gospodarki odpadami komunalnymi na terenie gminy ........................ 47 5.2 ODPADY Z SEKTORA GOSPODARCZEGO ............................................................................................... 49 5.2.1 Odpady inne ni niebezpieczne...................................................................................................... 49 5.2.2 Odpady z budowy, remontów i demonta u obiektów budowlanych i infrastruktury drogowej ..... 50 5.2.3 Odpady niebezpieczne ................................................................................................................... 51 5.2.4 Odpady zawieraj"ce PCB ............................................................................................................. 51 5.2.5 Oleje odpadowe............................................................................................................................. 52 5.2.6 Akumulatory i baterie.................................................................................................................... 53 5.2.7 Odpady medyczne i weterynaryjne................................................................................................ 55 5.2.8 Zu yte urz"dzenia elektryczne i elektroniczne............................................................................... 56 5.2.9 Pestycydy....................................................................................................................................... 56 5.2.10 Wraki samochodowe................................................................................................................. 57 5.2.11 Azbest i wyroby zawieraj"ce azbest.......................................................................................... 57
6
PROGNOZA ZMIAN W ZAKRESIE GOSPODARKI ODPADAMI ................................................. 59 6.1 6.2
ODPADY KOMUNALNE OGÓ%EM .......................................................................................................... 59 ODPADY ULEGAJ#CE BIODEGRADACJI W ODPADACH KOMUNALNYCH ................................................ 60
3
PLAN GOSPODARKI ODPADAMI DLA GMINY LIMANOWA
6.3 6.3.1 6.3.2 6.3.3 6.3.4 6.3.5 6.4 6.5 6.6
ODPADY NIEBEZPIECZNE OGÓ%EM ...................................................................................................... 60 Odpady zawieraj"ce PCB ............................................................................................................. 61 Oleje odpadowe............................................................................................................................. 61 Zu yte baterie i akumulatory......................................................................................................... 61 Odpady medyczne i weterynaryjne................................................................................................ 62 Odpady zawieraj"ce azbest........................................................................................................... 62 POJAZDY WYCOFANE Z EKSPLOATACJI................................................................................................ 63 ZU&YTY SPRZ T ELEKTRYCZNY I ELEKTRONICZNY ............................................................................. 63 ODPADY Z BUDOWY, REMONTÓW I DEMONTA&U OBIEKTÓW BUDOWLANYCH I INFRASTRUKTURY DROGOWEJ ........................................................................................................................................................ 63 6.7 ODPADY OPAKOWANIOWE .................................................................................................................. 64 6.8 ODPADY INNE NI& NIEBEZPIECZNE Z SEKTORA KOMUNALNEGO .......................................................... 64
7
ZA!O%ONE CELE I PRZYJ"TY SYSTEM GOSPODARKI ODPADAMI ..................................... 66 ODPADY KOMUNALNE ........................................................................................................................ 66 ODPADY ULEGAJ#CE BIODEGRADACJI ZAWARTE W ODPADACH KOMUNALNYCH ................................ 67 ODPADY NIEBEZPIECZNE OGÓ%EM ...................................................................................................... 68 ODPADY ZAWIERAJ#CE PCB .............................................................................................................. 68 OLEJE ODPADOWE .............................................................................................................................. 69 ZU&YTE BATERIE I AKUMULATORY ..................................................................................................... 69 ODPADY MEDYCZNE I WETERYNARYJNE ............................................................................................. 70 POJAZDY WYCOFANE Z EKSPLOATACJI................................................................................................ 70 ZU&YTY SPRZ T ELEKTRYCZNY I ELEKTRONICZNY ............................................................................. 70 ODPADY ZAWIERAJ#CE AZBEST .......................................................................................................... 71 PRZETERMINOWANE PESTYCYDY ........................................................................................................ 71 ZU&YTE OPONY ................................................................................................................................... 72 ODPADY Z BUDOWY, REMONTÓW I DEMONTA&U OBIEKTÓW BUDOWLANYCH ORAZ INFRASTRUKTURY DROGOWEJ ........................................................................................................................................................ 72 7.14 KOMUNALNE OSADY "CIEKOWE ......................................................................................................... 72 7.15 ODPADY OPAKOWANIOWE .................................................................................................................. 73 7.16 ODPADY INNE NI& NIEBEZPIECZNE Z SEKTORA GOSPODARCZEGO ....................................................... 74 7.1 7.2 7.3 7.4 7.5 7.6 7.7 7.8 7.9 7.10 7.11 7.12 7.13
8
EDUKACJA EKOLOGICZNA ............................................................................................................... 75 8.1 WSKAZÓWKI DO REALIZACJI SYSTEMU EDUKACJI EKOLOGICZNEJ ...................................................... 75 8.2 ELEMENTY EDUKACJI EKOLOGICZNEJ ................................................................................... 75 8.2.1 Cel prowadzenia edukacyjnego programu gospodarki odpadami ................................................ 75 8.2.2 Edukacja ekologiczna w ramach podstawowego systemu edukacyjnego ...................................... 77
9
PLANOWANE DZIA!ANIA W ZAKRESIE GOSPODARKI ODPADAMI ..................................... 79
10
ZADANIA STRATEGICZNE NA LATA 2007-2014............................................................................. 82 10.1 HARMONOGRAM I KOSZTY WDRO&ENIA ORAZ MO&LIWO"CI FINANSOWANIA .......... 83 HARMONOGRAM I KOSZTY WDRO&ENIA ORAZ MO&LIWO"CI FINANSOWANIA ........................ 83 10.2 MO&LIWO"CI POZYSKIWANIA "RODKÓW FINANSOWYCH NA REALIZACJ PRZEDSI WZI '........................................................................................................................................... 85
11 ORGANIZACJA I ZASADY MONITORINGU SYSTEMU GOSPODARKI ODPADAMI NA TERENIE GMINY ............................................................................................................................................. 89 11.1 11.2 12
ZASADY ZARZ#DZANIA SYSTEMEM GOSPODARKI ODPADAMI ............................................................. 89 ZASADY MONITORINGU SYSTEMU GOSPODARKI ODPADAMI ................................................................ 91
STRESZCZENIE W J"ZYKU NIESPECJALISTYCZNYM .............................................................. 93
4
PLAN GOSPODARKI ODPADAMI DLA GMINY LIMANOWA
1
WST"P
Plan Gospodarki Odpadami dla Gminy Limanowa uwzgl(dnia wymagane zapisy planów gospodarki odpadami wy)szego szczebla, do których nale)* Krajowy Plan Gospodarki Odpadami, Plan Gospodarki Odpadami dla Województwa Ma!opolskiego oraz Plan Gospodarki Odpadami Powiatu Limanowskiego. Ponadto uwzgl(dnia rz*dowe dokumenty okre+laj*ce polityk( ekologiczn* pa,stwa, jak: II Polityka Ekologiczna Pa,stwa, Polityka Ekologiczna Pa,stwa na lata 2003-2006 z uwzgl(dnieniem perspektywy na lata 2007 – 2010 i Program Wykonawczy do II Polityki ekologicznej pa,stwa na lata 2002- 2010. Poza uwzgl(dnieniem w opracowaniu wymaga, formalnych i merytorycznych wynikaj*cych z przedstawionych dokumentów, opracowanie planu wymaga!o aktualizacji podstawowych danych dotycz*cych odpadów i przeprowadzenia analizy aktualnego stanu gospodarki odpadami w gminie. Na tej podstawie opracowano cele i kierunki dzia!a, do 2014 roku oraz wymagane przedsi(wzi(cia w okresie najbli)szych czterech latach z uwzgl(dnieniem najnowszych dost(pnych rozwi*za, w gospodarce odpadami, dostosowanych do standardów technologicznych i ekologicznych Unii Europejskiej. Przedstawiona perspektywiczna strategia rozwoju gospodarki odpadami w Gminie Limanowa opracowana na podstawie aktualnych danych, zgodna z obowi*zuj*cymi przepisami prawnymi, ekonomicznymi, technicznymi oraz wsparta kontrol* i akceptacj* spo!eczn* umo)liwi podejmowanie przez Wójta Gminy konstruktywnych decyzji i przewidywanie kierunków rozwoju.
2
PODSTAWA I CEL OPRACOWANIA
Celem niniejszego programu jest opracowanie zasad, oszacowanie nak!adów oraz korzy+ci dla +rodowiska naturalnego p!yn*cych z usprawnienia systemu zbiórki odpadów komunalnych oraz segregacji surowców wtórnych w workach z tworzyw sztucznych na terenach gminy Limanowa. Podstaw* formaln* wykonania niniejszego opracowania jest umowa nr ROEG 7062/14/2007 zawarta dn. 30 kwietnia 2007 pomi(dzy Gmin* Limanowa a spó!k* Ma!opolska Agencja Energii i "rodowiska Sp. z o.o. z Krakowa na opracowanie Planu Gospodarki Odpadami dla gminy Limanowa. 5
PLAN GOSPODARKI ODPADAMI DLA GMINY LIMANOWA
3
UWARUNKOWANIA WYNIKAJ#CE Z PA$STWA I PLANÓW WY%SZEGO RZ"DU
POLITYKI
EKOLOGICZNEJ
3.1 WYMAGANIA PRAWNE DOTYCZ#CE PLANÓW GOSPODAROWANIA ODPADAMI
Zakres, ramy oraz sposób uzgadniania gminnych planów gospodarki odpadami szczegó!owo okre+la 3 rozdzia! Ustawy o odpadach z dnia 27 kwietnia 2001 r. (Dz.U. 2001.62.628 z dnia 20 czerwca 2001). Zgodnie z artyku!em 15 Ustawy o odpadach z dnia 27 kwietnia 2001 r. : 1. Plany gospodarki odpadami powinny by- opracowywane zgodnie z polityk* ekologiczn* pa,stwa. 2. Wojewódzki, powiatowy i gminny plan gospodarki odpadami powinien byopracowywany zgodnie z planami wy)szego szczebla. 3. Krajowy, wojewódzki, powiatowy i gminny plan gospodarki odpadami okre+la w szczególno+ci: 1) rodzaj, ilo+- i .ród!o pochodzenia odpadów, które maj* by- poddane procesom odzysku lub unieszkodliwienia; 2) rozmieszczenie istniej*cych instalacji i urz*dze, do odzysku lub unieszkodliwienia odpadów wraz z wykazem podmiotów prowadz*cych dzia!alno+- w tym zakresie; 3) dzia!ania zmierzaj*ce do zapobiegania powstawaniu odpadów lub ograniczania ilo+ci odpadów i ich negatywnego oddzia!ywania na +rodowisko oraz prawid!owego post(powania z nimi, w tym ograniczenia ilo+ci odpadów ulegaj*cych biodegradacji zawartych w odpadach komunalnych kierowanych na sk!adowiska; 4) projektowany system gospodarowania odpadami. 4. Gminny plan gospodarki odpadami okre+la ponadto: 1) rodzaj i harmonogram realizacji przedsi(wzi(-; 2) harmonogram uruchamiania +rodków finansowych i ich .ród!a. 5. Krajowy, wojewódzki, powiatowy i gminny plan gospodarki odpadami obejmuje wszystkie rodzaje odpadów powstaj*cych na terenie danej jednostki administracyjnej oraz przywo)onych na jej teren, a w szczególno+ci odpady komunalne z uwzgl(dnieniem odpadów ulegaj*cych biodegradacji, odpady opakowaniowe, odpady
6
PLAN GOSPODARKI ODPADAMI DLA GMINY LIMANOWA
budowlane, wraki samochodowe, opony oraz odpady niebezpieczne, w tym odpady medyczne i weterynaryjne, oleje odpadowe, baterie i akumulatory. 6. Gminny plan gospodarki odpadami obejmuje odpady komunalne powstaj*ce na obszarze danej gminy oraz przywo)one na jej obszar z uwzgl(dnieniem odpadów komunalnych ulegaj*cych biodegradacji oraz odpadów niebezpiecznych zawartych w odpadach komunalnych. Zgodnie z artyku!em 5 Rozporz*dzenia Ministra "rodowiska z dnia 9 kwietnia 2003 r. w sprawie sporz*dzania planów gospodarki odpadami (Dz. U.03.66.620 z dnia 17 kwietnia 2003 r.): 1. Sporz*dzanie wojewódzkiego, powiatowego i gminnego planu gospodarki odpadami jest procesem wieloetapowym i cyklicznie ponawianym, obejmuj*cym: 1) zaplanowanie procesu, wybór zespo!u opracowuj*cego projekt planu gospodarki odpadami, z!o)onego z osób posiadaj*cych do+wiadczenie w zakresie planowania strategicznego oraz wiedz( na temat istniej*cych systemów gospodarki odpadami i wariantowych rozwi*za, technicznych dotycz*cych gospodarki odpadami; 2) ocen( realizacji obowi*zuj*cego planu gospodarki odpadami; 3) zebranie podstawowych informacji charakteryzuj*cych obszar, dla którego jest sporz*dzany plan gospodarki odpadami, w tym okre+lenie: a) po!o)enia geograficznego obszaru, dla którego jest sporz*dzany plan gospodarki odpadami, z ewentualnym jego podzia!em na rejony pomocnicze
(w
szczególno+ci
powiaty,
gminy,
so!ectwa,
strefy
przemys!owe czy rejony obs!ugi); b) sytuacji demograficznej i gospodarczej, w tym przedstawienie informacji o wielko+ci i rozmieszczeniu ludno+ci, z uwzgl(dnieniem zabudowy zagrodowej oraz jedno- i wielorodzinnej, rodzaju i zakresu dzia!alno+ci, wskutek której s* wytwarzane odpady, obiektach infrastruktury, terenach zieleni i zadrzewie,; c) danych dotycz*cych dzia!alno+ci przemys!owej, w tym przedstawienie informacji o liczbie podmiotów wraz z rodzajem ich produkcji lub dzia!alno+ci oraz okre+leniem wielko+ci podmiotów – w podziale na ma!ych, +rednich i du)ych przedsi(biorców; 2) okre+lenie aktualnego stanu gospodarki odpadami; 3) ustalenie przewidywanych zmian czynników zwi*zanych z gospodark* odpadami; 7
PLAN GOSPODARKI ODPADAMI DLA GMINY LIMANOWA
4) wariantowe przedstawienie strategii oraz celów i zada,; 5) wybór
strategii
oraz
celów
i
zada,,
po
przeprowadzeniu
konsultacji
z zainteresowanymi podmiotami; 6) ustalenie d!ugoterminowego programu strategicznego obejmuj*cego okres co najmniej 8 lat; 7) ustalenie krótkoterminowego planu dzia!a, obejmuj*cego okres 4 lat; 8) przygotowanie, w przypadku planów wojewódzkich, prognozy oddzia!ywania projektu planu na +rodowisko, a w przypadku planów powiatowych i gminnych przeprowadzenie analizy oddzia!ywania projektu planu na +rodowisko; 9) opracowanie projektu planu gospodarki odpadami; 10) przeprowadzenie procesu konsultacji i opiniowania; 11) uchwalenie planu. 2. Ocena
realizacji
obowi*zuj*cego
planu
gospodarki
odpadami
nie
dotyczy
sporz*dzania pierwszego projektu wojewódzkiego, powiatowego i gminnego planu gospodarki odpadami. 3. Je)eli dla danego obszaru zosta!y wyznaczone okre+lone cele lub zadania w planie gospodarki odpadami wy)szego szczebla, to sposób realizacji tych celów i zada, powinien zosta- zawarty równie) w planie gospodarki odpadami, który dotyczy danego obszaru. 4. Propozycje lokalizacji dla obiektów gospodarki odpadami zawarte w planach gospodarki odpadami uwzgl(dniaj* ustalenia miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego lub wskazuj* konieczno+- zmiany tych ustale,. Artyku! 6 rozporz*dzenia Ministra "rodowiska z dnia 9 kwietnia 2003 r. w sprawie sporz*dzania planów gospodarki odpadami (Dz. U.03.66.620 z dnia 17 kwietnia 2003 r.): 1. Wojewódzki, powiatowy i gminny plan gospodarki odpadami s* sporz*dzane w formie elektronicznej na informatycznych no+nikach danych oraz w formie pisemnej. 2. Plany, o których mowa w ust. 1, zawieraj* co najmniej nast(puj*ce rozdzia!y: 1) wst(p; 2) analiz( stanu gospodarki odpadami; 3) prognoz( zmian; 4) za!o)one cele i przyj(ty system gospodarki odpadami; 5) zadania strategiczne obejmuj*ce okres co najmniej 8 lat; 6) harmonogram realizacji przedsi(wzi(- obejmuj*cy okres 4 lat; 8
PLAN GOSPODARKI ODPADAMI DLA GMINY LIMANOWA
7) wnioski z prognozy oddzia!ywania projektu planu na +rodowisko w przypadku planów wojewódzkich i wnioski z analizy oddzia!ywania projektu planu na +rodowisko w przypadku planów powiatowych i gminnych oraz sposób ich uwzgl(dniania w planie; 8) sposób monitoringu i oceny wdra)ania planu; 9) streszczenie w j(zyku niespecjalistycznym. 3. Rozmieszczenie instalacji do odzysku i unieszkodliwiania odpadów w wojewódzkim planie gospodarki odpadami przedstawia si( graficznie przy pomocy systemów informacji geograficznych (GIS), wprowadzonych dla potrzeby obs!ugi wojewódzkiej bazy danych dotycz*cej wytwarzania i gospodarowania odpadami oraz gospodarki opakowaniami i odpadami opakowaniowymi. 4. Rozmieszczenie instalacji do odzysku i unieszkodliwiania odpadów w powiatowym i gminnym planie gospodarki odpadami przedstawia si( graficznie przy pomocy dowolnej techniki. Wykaz wybranych aktów prawnych stanowi*cych podstaw( opracowania planów gospodarki odpadami: 1. Ustawa z dnia 27 kwietnia 2001 r. o odpadach, Dz. U. 2001 Nr 62, poz. 628 (z pó.niejszymi zmianami); 2. Rozporz*dzenie Ministra "rodowiska z dnia 9 kwietnia 2003 r. w sprawie sporz*dzania planów gospodarki odpadami, Dz.U. 2003 nr 66 poz. 620; 3. Ustawa z dnia 13 wrze+nia 1996 r. o utrzymaniu czysto+ci i porz*dku w gminach, Dz. U. 1996 Nr 132, poz. 622 (z pó.niejszymi zmianami); 4. Ustawa z dnia 8 marca 1990 r. o samorz*dzie terytorialnym, Dz. U. 1990 Nr 16, poz. 95 (z pó.niejszymi zmianami); 5. Ustawa z dnia 20 grudnia 1996 r. o gospodarce komunalnej, Dz. U. 1997 Nr 9, poz. 43 (z pó.niejszymi zmianami); 6. Ustawa z dnia 27 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony +rodowiska, Dz. U. 2001 Nr 62, poz. 627 (z pó.niejszymi zmianami); 7. Ustawa z dnia 27 lipca 2001 r. o wprowadzeniu ustawy – Prawo ochrony +rodowiska, ustawy o odpadach oraz o zmianie niektórych ustaw, Dz. U. 2001
Nr 100, poz.
1085; 8. Ustawa z dnia 11 maja 2001 r. o opakowaniach i odpadach opakowaniowych, Dz. U. 2001 Nr 32, poz. 638; 9
PLAN GOSPODARKI ODPADAMI DLA GMINY LIMANOWA
9. Rozporz*dzenie Ministra "rodowiska z dnia 27 wrze+nia 2001 r. w sprawie katalogu odpadów (Dz. U. Nr 112, poz.1206), 10. Ustawa z dnia 11 maja 2001 r. o obowi*zkach przedsi(biorców w zakresie gospodarowania niektórymi odpadami oraz o op!acie produktowej i depozytowej, Dz. U. 2001 Nr 63, poz. 639; 11. Ustawa z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym, Dz. U. 2003 Nr 80, poz. 717; 12. Rozporz*dzenie Rady Ministrów z dnia 21 pa.dziernika 1998 r. w sprawie szczegó!owych zasad usuwania, wykorzystywania i unieszkodliwiania odpadów niebezpiecznych, Dz. U. 1998 Nr 145, poz. 942; 13. Rozporz*dzenie Ministra Gospodarki z dnia 24 czerwca 2002 r. w sprawie wymaga, w zakresie wykorzystywania i przemieszczania substancji stwarzaj*cych szczególne zagro)enia dla +rodowiska oraz wykorzystywania i oczyszczania instalacji lub urz*dze,, w których by!y lub s* wykorzystywane substancje stwarzaj*ce zagro)enie dla +rodowiska (Dz. U. Nr 96, poz. 860) - na podstawie art. 163 ust. 1; wej+cie w )ycie z dniem 16 lipca 2002 r.; 14. Rozporz*dzenie Ministra Ochrony "rodowiska, Zasobów Naturalnych i Le+nictwa z dnia 11 sierpnia 1999 r. w sprawie warunków, jakie musz* by- spe!nione przy wykorzystaniu osadów +ciekowych na cele nieprzemys!owe, Dz. U. 1999 Nr 72, poz. 813; 15. Rozporz*dzenie Ministra "rodowiska z dnia 27 wrze+nia 2001 r. w sprawie katalogu odpadów, Dz. U. 2002 Nr 112, poz. 1206; 16. Dyrektywa 99/31/EEC z 26 kwietnia 1999 r. w sprawie sk!adowania odpadów; 17. Dyrektywa Rady 75/442/EEC z dnia 15 lipca 1975 r. w sprawie odpadów znowelizowana dyrektyw* Rady 91/156/EEC, dyrektyw* Rady 91/692/EEC oraz decyzj* Komisji 96/350/EC; 18. Dyrektywa Rady 91/689/EEC z dnia 12 grudnia 1991 r. w sprawie odpadów niebezpiecznych, znowelizowana dyrektyw* Rady 94/31/EC (tekst pierwotny: OJ L 377 31.12.91 p. 20); 19. Decyzja Komisji 94/3/EEC, niepe!ny katalog odpadów pod nazw* Europejski Katalog Odpadów Zagadnienia dotycz*ce nadzoru i kontroli przesy!ania odpadów wewn*trz, do i ze Wspólnoty Europejskiej reguluj* nast(puj*ce akty prawne: 10
PLAN GOSPODARKI ODPADAMI DLA GMINY LIMANOWA
1. Konwencja Bazylejska; 2. Decyzja Rady OECD w sprawie transgranicznego przesy!u odpadów; 3. Czwarta Konwencja ACP-EEC (z Lomé); 4. Rozporz*dzenie 93/259/EEC.
3.2 CELE POLITYKI EKOLOGICZNEJ PA$STWA W ZAKRESIE GOSPODARKI ODPADAMI NA SZCZEBLU GMINNYM
Gospodarka odpadowa traktowana jest jako odr(bna dziedzina ochrony +rodowiska. W ochronie +rodowiska dzia!ania przed zagro)eniami
powodowanymi przez odpady
rozpoczynaj* si( od zapobiegania powstawaniu odpadów, redukcji ich ilo+ci oraz zamiany odpadów bardziej szkodliwych na mniej gro.ne. Zagospodarowanie odpadów stanowi znacz*c* ga!*. przemys!u, obejmuj*c* szereg technologii odzysku i unieszkodliwiania. Za priorytetowe cele w zakresie gospodarowania odpadami uj(te w Polityce Ekologicznej Pa&stwa na lata 2003 – 2006 z uwzgl%dnieniem perspektywy na lata 2007 - 2010 w latach 2003 - 2010 uznaje si(: 1. pe!ne wprowadzenie w )ycie regulacji prawnych zawartych w ustawie z dnia 27 kwietnia 2001 r. o odpadach oraz rozporz*dzeniach wykonawczych do tej ustawy, zgodnie z przyj(tym harmonogramem; 2. ratyfikacj( konwencji mi(dzynarodowych dotycz*cych gospodarki odpadowej oraz dostosowanie do wymaga, tych konwencji prawodawstwa krajowego; 3. zwi(kszenie poziomu odzysku (w tym recykling) odpadów przemys!owych poprzez odpowiedni* polityk( podatkow* i system op!at za korzystanie ze +rodowiska, stworzenie podstaw dla nowoczesnego gospodarowania odpadami komunalnymi, zapewniaj*cej wzrost odzysku zmniejszaj*cego ich mas( unieszkodliwian* przez sk!adowanie co najmniej o 30% do 2006 roku i o 75% do roku 2010 (w stosunku do roku 2000); 4. zbudowanie - w perspektywie 2010 r. - krajowego systemu unieszkodliwiania odpadów niebezpiecznych.
11
PLAN GOSPODARKI ODPADAMI DLA GMINY LIMANOWA
3.3 CELE I ZADANIA W GOSPODARCE ODPADAMI NA POZIOMIE GMIN ZAWARTE W KRAJOWYM PLANIE GOSPODARKI ODPADAMI (KPGO)
Cele i zadania w gospodarce odpadami uj(te w Krajowym Planie Gospodarki Odpadami: 1. Odpady komunalne 1) obj(cie zorganizowanym systemem odbierania odpadów komunalnych 100% mieszka,ców najpó.niej do ko,ca 2007 r.; 2) obj(cie wszystkich mieszka,ców systemem selektywnego zbierania odpadów, dla którego minimalne wymagania okre+lono w Kpgo2010, najpó.niej do ko,ca 2007r.; 3) zmniejszenie
ilo+ci
odpadów
komunalnych
ulegaj*cych
biodegradacji,
kierowanych na sk!adowiska odpadów, aby nie by!o sk!adowanych: - w 2010 r. wi(cej ni) 75%; - w 2013 r. wi(cej ni) 50%; - w 2020 r. wi(cej ni) 35% masy tych odpadów wytworzonych w 1995 r. 4) zmniejszenie masy sk!adowanych odpadów komunalnych do max. 85% wytworzonych odpadów do ko,ca 2014 r. 5) zredukowanie liczby sk!adowisk odpadów innych ni) niebezpieczne i oboj(tne, na których s* sk!adowane odpady komunalne do max. 200 do ko,ca 2014 r. 2. Odpady niebezpieczne 2.1. Odpady zawieraj*ce PCB 1) w okresie od 2007 – 2010 ca!kowite zniszczenie i wyeliminowanie PCB ze +rodowiska poprzez kontrolowane unieszkodliwianie PCB oraz dekontaminacj( lub unieszkodliwianie urz*dze, zawieraj*cych PCB; 2) do 2011 roku likwidacja odpadów zawieraj*cych PCB o st()eniu poni)ej 50 ppm. 2.2. Oleje odpadowe 1) w latach 2007 – 2018 utrzymanie: - poziomu odzysku na poziomie co najmniej 50%; - poziomu recyklingu rozumianego jako regeneracja na poziomie 35%; - d*)enie do wykorzystanie pe!nej mocy przerobowej instalacji do regeneracji olejów odpadowych. 2.3. Zu)yte baterie i akumulatory
12
PLAN GOSPODARKI ODPADAMI DLA GMINY LIMANOWA
1) w okresie 2007 – 2009 osi*gni(cie poziomów odzysku i recyklingu na poziomach okre+lonych w Rozdziale 4 KPGO ppt 4.2.3. 2.4. Odpady medyczne i weterynaryjne 1) w okresie od 2007 – 2018 podniesienie efektywno+ci selektywnego zbierania odpadów medycznych i weterynaryjnych (w tym segregacja odpadów u .ród!a powstania). 2.5. Zu)yte urz*dzenia elektryczne i elektroniczne 1) w okresie od 2007 – 2018: - osi*gni(cie od 1 stycznia 2008 poziomów odzysku i recyklingu zu)ytego sprz(tu; - osi*gni(cie od 1 stycznia 2008 poziomu selektywnego zbierania zu)ytego sprz(tu
elektrycznego
i
elektronicznego
pochodz*cego
z gospodarstw
domowych w wysoko+ci 4kg/mieszka,ca/rok. Szczegó!owe wielko+ci poziomów odzysku i recyklingu zawarte s* w Rozdziale 4 KPGO ppt 4.2.6. 2.6. Odpady zawieraj*ce azbest W latach 2007 – 2018 osi*gni(cie celów okre+lonych w przyj(tym w dniu 14 maja 2002 r. przez Rad( Ministrów „Programie Usuwania Azbestu i wyrobów zawieraj*cych azbest stosowanych na terytorium Polski”. 2.7. Pestycydy 1) do 2010: - likwidacja mogilników i magazynów zawieraj*cych przeterminowane +rodki ochrony ro+lin; - rozpocz(cie
likwidacji
zagro)e,
powodowanych
przez
sk!adowiska
poprodukcyjnych odpadów pestycydowych niespe!niaj*ce wymogów ochrony +rodowiska; 2) od 2011 likwidacja pestycydowych ska)e, terenu spowodowanych przez mogilniki zagra)aj*cych bezpiecze,stwu u)ytkowych wód podziemnych 3) do 2018 roku zako,czenie likwidacji zagro)e, powodowanych przez sk!adowiska poprodukcyjnych odpadów pestycydowych. 2.8. Wraki samochodowe 1) zapewnienie pe!nej skuteczno+ci dzia!ania systemu zbierania i demonta)u pojazdów wycofanych z eksploatacji oraz odzysku, w tym recyklingu, odpadów powstaj*cych z pojazdów wycofanych z eksploatacji. Minimalne poziomy 13
PLAN GOSPODARKI ODPADAMI DLA GMINY LIMANOWA
odzysku i recyklingu odniesione do masy pojazdów przyj(tych do stacji demonta)u w skali roku, do 2018 roku: - od
1
stycznia
2006
r.
odpowiednio
75%
i
70%
dla
pojazdów
wyprodukowanych przed 1 stycznia 1980 roku oraz 85% i 80% dla pozosta!ych pojazdów; - od 1 stycznia 2015 r. odpowiednio 95% i 85%, niezale)nie od daty produkcji pojazdu. 3. Odpady pozosta!e 3.1. Opony 1) rozbudowa systemu zagospodarowania zu)ytych opon. Przewidziane poziomy odzysku i recyklingu okre+lone zosta!y w Rozdziale 4 KPGO ppt 4.3.1. 3.2. Komunalne osady +ciekowe 1) ograniczenie do 2018 r. sk!adowania osadów +ciekowych; 2) do 2018 r. zwi(kszenie ilo+ci komunalnych osadów +ciekowych przetwarzanych przed wprowadzeniem do +rodowiska oraz osadów przekszta!canych metodami termicznymi; 3) do 2018 r. maksymalizacja stopnia wykorzystania substancji biogennych zawartych w osadach przy jednoczesnych spe!nieniu wymogów dotycz*cych bezpiecze,stwa sanitarnego i chemicznego, zgodnie z celami przedstawionymi w Rozdziale 4 KPGO rys. 4-1. 3.3. Odpady opakowaniowe 1) do 2014 roku osi*gni(cie: - poziomu odzysku wszystkich odpadów opakowaniowych na poziomie co najmniej 60%; - poziomu recyklingu na ogólnym poziomie co najmniej 55-80%. Szczegó!owe wielko+ci poziomów odzysku i recyklingu zawarte s* w Rozdziale 4 KPGO ppt 4.3.4., tabela 4-3.
14
PLAN GOSPODARKI ODPADAMI DLA GMINY LIMANOWA
3.4 CELE I ZADANIA W GOSPODARCE ODPADAMI NA POZIOMIE GMIN ZAWARTE W PLANIE GOSPODARKI ODPADAMI DLA WOJEWÓDZTWA MA!OPOLSKIEGO 2010
Cele i zadania w gospodarce odpadami uj(te w Planie Gospodarki Odpadami dla Województwa Ma'opolskiego 2010: 1. Sektor komunalny 1.1.
Odpady komunalne
1) Obj(cie do ko,ca 2007 roku wszystkich mieszka,ców województwa umowami na odbieranie odpadów komunalnych; 2) Zapewnienie do ko,ca 2007 roku wszystkim
mieszka,com województwa
mo)liwo+ci selektywnego zbierania odpadów; 3) Zamkni(cie do ko,ca 2009 roku wszystkich sk!adowisk w województwie, które nie spe!niaj* aktualnych przepisów prawa; 4) Zmniejszenie do ko,ca 2014 roku do maksimum 85% wska.nika masy sk!adowanych odpadów komunalnych w stosunku do ogólnej masy wytworzonej w skali roku; 5) Zredukowanie ogólnej liczby sk!adowisk odpadów innych ni) niebezpieczne i oboj(tne, na których s* sk!adowane odpady komunalne, by mo)liwe by!o funkcjonowanie jedynie 9 du)ych sk!adowisk obs!uguj*cych poszczególne zak!ady zagospodarowania odpadów; 6) Wdro)enie i rozwój innych ni) sk!adowanie technologii zagospodarowania i przekszta!cania odpadów. 1.2.
Komunalne osady +ciekowe
1) ograniczenie ilo+ci sk!adowanych osadów +ciekowych; 2) zwi(kszenie ilo+ci osadów unieszkodliwianych metodami termicznymi; 3) zwi(kszenie ilo+ci wykorzystywanych przetworzonych osadów +ciekowych spe!niaj*cych wszystkie wymogi bezpiecze,stwa sanitarnego i chemicznego. 2. Sektor gospodarczy – odpady inne ni) niebezpieczne 1) minimalizacja powstaj*cych odpadów; 2) sukcesywne zwi(kszanie udzia!u odpadów poddawanych procesom odzysku i procesom unieszkodliwiania poza sk!adowaniem. 3. Odpady niebezpieczne 3.1.
Odpady niebezpieczne ogó!em
15
PLAN GOSPODARKI ODPADAMI DLA GMINY LIMANOWA
1) uszczelnienie systemów zbierania odpadów niebezpiecznych ze szczególnym uwzgl(dnieniem selektywnej zbiórki odpadów niebezpiecznych z ma!ych i +rednich przedsi(biorstw oraz gospodarstw; 2) sukcesywna minimalizacja ilo+ci powstaj*cych odpadów niebezpiecznych; 3) sukcesywne zwi(kszanie ilo+ci odpadów poddawanych procesom odzysku. 3.2.
Odpady zawieraj*ce PCB
1) ca!kowite wycofanie z u)ytkowania do czerwca 2010 r. urz*dze, i instalacji zawieraj*cych PCB o st()eniu powy)ej 0,005% wagowo; 2) kontrolowane
unieszkodliwienie
PCB
oraz
oczyszczenie
z
PCB
lub
unieszkodliwienie w ca!o+ci zanieczyszczonych nimi urz*dze, do dnia 31 grudnia 2010 r.; 3) przyst*pienie po 2010 r. do inwentaryzacji i likwidacji urz*dze, i odpadów zawieraj*cych PCB o st()eniu poni)ej 0,005% wagowo. 3.3.
Oleje odpadowe
1) stworzenie skutecznego systemu zbiórki odpadowych olejów i zwi(kszenie poziomu zbierania tych odpadów, w szczególno+ci od mieszka,ców oraz ma!ych i +rednich przedsi(biorstw; 3.4.
Zu)yte baterie i akumulatory
1) uszczelnienie systemu zbierania zu)ytych baterii i akumulatorów, w szczególno+ci ze .róde! rozproszonych; 2) zaprzestanie od 2012 roku stosowania akumulatorów niklowo-kadmowych. 3.5.
Odpady medyczne i weterynaryjne
1) podniesienie
efektywno+ci
selektywnego
zbierania
odpadów
medycznych
i weterynaryjnych; 2) pe!ne dostosowanie funkcjonuj*cych na terenie województwa ma!opolskiego instalacji
do
termicznego
unieszkodliwiania
odpadów
medycznych
i
weterynaryjnych do przepisów ochrony +rodowiska i wymogów najlepszych dost(pnych technik; 3) zapewnienie przepustowo+ci instalacji termicznego przekszta!cania odpadów medycznych i weterynaryjnych wystarczaj*cych do przekszta!cania ca!o+ci tych odpadów z obszaru województwa ma!opolskiego. 3.6.
Pojazdy wycofane z eksploatacji
1) uszczelnienie systemy zbierania i demonta)u pojazdów wycofanych z eksploatacji;
16
PLAN GOSPODARKI ODPADAMI DLA GMINY LIMANOWA
2) zapewnienie sieci zbierania pojazdów wycofanych z eksploatacji obejmuj*cej ca!y obszar województwa ma!opolskiego; 3) zapewnienie przepustowo+ci stacji demonta)u pojazdów wystarczaj*cych do przyjmowania ca!ej masy tych odpadów z obszaru województwa ma!opolskiego. 3.7.
Zu)yty sprz(t elektryczny i elektroniczny
1) osi*gni(cie w 2008 r. poziomu selektywnego zbierania zu)ytego sprz(tu elektrycznego i elektronicznego pochodz*cego z gospodarstw domowych w wysoko+ci 4 kg/rok w przeliczeniu na mieszka,ca; 2) zapewnienie
przepustowo+ci
zak!adów
przetwarzania
zu)ytego
sprz(tu
elektrycznego i elektronicznego wystarczaj*cych do przyjmowania ca!ej masy tych odpadów wytwarzanych na terenie województwa ma!opolskiego. 3.8.
Odpady zawieraj*ce azbest
1) ograniczenie dzia!ania azbestu na +rodowisko i sukcesywna eliminacja wykorzystywanych wyrobów zawieraj*cych azbest; 2) zapewnienie wystarczaj*cej pojemno+ci sk!adowisk w województwie ma!opolskim dla sk!adowania powstaj*cych odpadów zawieraj*cych azbest. 3.9.
Przeterminowane pestycydy
1) likwidacja do ko,ca 2010 r. pozosta!ego na terenie województwa ma!opolskiego mogilnika; 2) uszczelnienie systemu zbierania przeterminowanych +rodków ochrony ro+lin i opakowa, po tych +rodkach pochodz*cych z bie)*cej produkcji i stosowania w rolnictwie. 3.10.
Zu)yte opony
1) zwi(kszenie poziomu zbierania zu)ytych opon; 2) wyeliminowanie procederu sk!adania zu)ytych opon i ich niekontrolowanego spalania w instalacjach nie przeznaczonych do tego celu. 4. Odpady z budowy, remontów i demonta)u obiektów budowlanych oraz infrastruktury drogowej 1) rozbudowa systemu selektywnego zbierania odpadów z budowy, remontów i demonta)u obiektów budowlanych oraz infrastruktury drogowej i zwi(kszenie poziomu zbierania tych odpadów. 5. Odpady opakowaniowe 1) zwi(kszenie
stopnia
selektywnego
zbierania
odpadów
opakowaniowych,
w szczególno+ci z gospodarstw domowych; 17
PLAN GOSPODARKI ODPADAMI DLA GMINY LIMANOWA
2) zapewnienie wszystkim mieszka,com województwa mo)liwo+ci selektywnego zbierania odpadów opakowaniowych. 3) wyeliminowanie odpadów niebezpiecznych ze strumienia odpadów komunalnych i ich bezpieczne unieszkodliwienie; 4) ograniczenie negatywnego wp!ywu sk!adowisk odpadów niebezpiecznych na +rodowisko; 5) bezpieczne dla cz!owieka i +rodowiska unieszkodliwienie odpadów azbestowych oraz odpadów i urz*dze, zawieraj*cych PCB; 6) likwidacja istniej*cych mogilników; 7) minimalizacja
ilo+ci
powstawania
odpadów
medycznych,
wymagaj*cych
szczególnych metod unieszkodliwiania na drodze termicznej, eliminacja nieprawid!owych praktyk w gospodarce odpadami pochodz*cymi z jednostek s!u)by zdrowia i placówek weterynaryjnych oraz eliminacja zagro)enia ze strony odpadów pochodzenia zwierz(cego; 8) ograniczanie
powstawania
odpadów
z
pojazdów
samochodowych
oraz
zwi(kszanie ich odzysku i recyklingu; 9) stworzenie systemu selektywnej zbiórki odpadów elektrycznych i elektronicznych.
3.5 CELE I ZADANIA W GOSPODARCE ODPADAMI NA POZIOMIE GMINNYM ZAWARTE W PLANIE GOSPODARKI ODPADAMI DLA POWIATU LIMANOWSKIEGO
Celem strategicznym gospodarki odpadami dla powiatu limanowskiego jest minimalizacja ilo+ci odpadów kierowanych do unieszkodliwienia na sk!adowiskach odpadów oraz ograniczenie ich negatywnego wp!ywu na +rodowisko.
Cel ten b(dzie mo)liwy do
osi*gni(cia poprzez realizacj( przyj(tych kierunków dzia!a, przy za!o)eniu standardów odzysku odpadów. Do kierunków przyj(tych dzia!a, nale)y: 1. Unikanie powstawania odpadów; 2. Odzysk odpadów ze wskazaniem na recykling materia!owy i organiczny; 3. Unieszkodliwianie odpadów niebezpiecznych w instalacjach specjalistycznych (podanych w Programie Gospodarki Odpadami Niebezpiecznymi dla Polski po!udniowej); 4. Unieszkodliwianie odpadów, których nie uda!o si( podda- odzyskowi i recyklingowi.
18
PLAN GOSPODARKI ODPADAMI DLA GMINY LIMANOWA
4
ZA!O%ENIA I DANE PODSTAWOWE
4.1 PODZIA! ADMINISTRACYJNY Gmina Limanowa po!o)ona jest
w +rodkowej cz(+ci Województwa Ma!opolskiego, we
wschodniej cz(+ci powiatu limanowskiego. Od zachodu gmina Limanowa graniczy z gminami nale)*cymi do powiatu limanowskiego: S!opnice, Tymbark, Jod!ownik, od wschodu z gmin* Laskowa (powiat limanowski) oraz gminami %ososina Dolna, Che!miec, Podegrodzie, le)*cymi w granicach administracyjnych powiatu nowos*deckiego. Pó!nocnym s*siadem gminy Limanowa jest gmina &egocina, nale)*ca do powiatu Boche,skiego, po!udniowym – gmina %ukowice (powiat limanowski). Gmin( Limanowa tworzy 21 miejscowo+ci wiejskich, stanowi*cych odr(bne so!ectwa, przy czym w dwóch najwi(kszych - Siekierczynie i Starej Wsi wyodr(bniono po dwa so!ectwa. %*czna liczba so!ectw wynosi 23. Nale)* do nich: Baga)ówka, Kanina, Kisielówka, K!odne, Koszary, Lipowe, %ososina Górna, Makowica, M(cina, M!ynne, Mordarka, Nowe Rybie, Pasierbice, Pisarzowa, Rupników, Siekierczyna, Sowliny, Stara Wie+, Stare Rybie, Wa!owa Góra, Wysokie.
Rys. 1. Podzia! administracyjny powiatu limanowskiego i gminy Limanowa. /ród!o: Wrota Ma!opolski, PO" powiatu limanowskiego. Terytorium gminy tworzy nieregularny kszta!t, którego centraln* cz(+ci* jest miasto Limanowa, posiadaj*ce oko!o 14 ty+. mieszka,ców i stanowi*ce obecnie odr(bny samorz*d i jednocze+nie siedzib( administracji powiatu limanowskiego.
19
PLAN GOSPODARKI ODPADAMI DLA GMINY LIMANOWA
Gmina Limanowa jest najwi(ksz* pod wzgl(dem powierzchni i liczby ludno+ci gmin* wiejsk* powiatu limanowskiego. Gmina zajmuje powierzchni( 152 km2, co stanowi oko!o 16% powierzchni powiatu. Obszar gminy Limanowa obejmuje cz(+- +rodkowego dorzecza rzeki %ososiny wraz z Potokiem Starowiejskim, stanowi*cym jej prawobrze)ny dop!yw, oraz fragmenty górnego dorzecza Potoku Smolnik i potoku S!omka. Naturaln* granic( Gminy Limanowa od pó!nocnego wschodu stanowi* grzbiety gór Pasierbieckicj i Kamiennej oraz pasmo Jaworza, od po!udnia - gór Ostrej, Je)owej Wody i wzniesienie Wysokiego, a od strony zachodniej wzniesienia Kostrzy, Z(zowa, Paproci i Kolskiej Góry. Przez gmin( Limanowa przebiega droga krajowa Nr 28 Zator – Wadowice - Rabka Limanowa - Nowy S*cz - Gorlice - Jas!o - Krosno – Sanok - Ku.mice - Bircza - Przemy+l Medyka - granica pa,stwa oraz droga wojewódzka Nr 965 Bochnia - Limanowa, a ponadto linia kolejowa Chabówka - Limanowa - Nowy S*cz.
4.1.1
U&ytkowanie terenu
Gmina Limanowa pod wzgl(dem u)ytkowania terenu jest obszarem rolno-le+nym. U)ytki rolne zajmuj* oko!o 98,48 km2, co stanowi oko!o 65% powierzchni gminy, lasy i zadrzewienia – 49,06 km2 (oko!o 32% powierzchni gminy), zabudowane i zurbanizowane – 4,02 km2 (nieca!e 3% powierzchni gminy). Nieu)ytki i grunty pod wodami zajmuj* 0,5% powierzchni gminy. Tereny gminy omin*! wi(kszy przemys!, a istniej*ce (zw!aszcza dawniej) niewielkie zak!ady przemys!owo-produkcyjne czy us!ugowe skupione by!y przewa)nie w obr(bie miasta Limanowa, za+ obecny obszar gminy stanowi! zaplecze si!y roboczej. Taki sposób u)ytkowania gruntów przy niewielkiej ilo+ci przemys!u na obszarze gminy, sprzyja rozwojowi turystyki. Formy u)ytkowania terenu na obszarze gminy Limanowa przedstawia tabela 1.
20
PLAN GOSPODARKI ODPADAMI DLA GMINY LIMANOWA
Tabela.1 Struktura U&ytkowania terenu w so'ectwach gminy Limanowa.
Miejscowo+R Ba!a)ówka 37,13 Kanina 233,21 Kisielówka 112,59 K!odne 258,02 Koszary 113,79 Lipowe 154,97 %ososina 74,69 Makowica 65,35 M(cina 835,09 M!ynne 273,45 Mordarka 463,76 Nowe Rybie 247,51 Pasierbice 131,01 Pisarzowa 590,93 Rupniów 398,91 Siekierczyna 490,88 Sowliny 122,78 Stara Wie+ 752,31 Stare Rybie 186,44 Walowa Góra 79,21 Wysokie 284,70 RAZEM 5 /ród!o: Gmina Limanowa.
S 1,63 41,34 16,13 7,20 4,66 8,73 3,35 3,34 61,87 14,62 30,81 52,74 5,95 63,99 49,20 45,17 7,08 0,26 24,40 2,49 25,51 470,47
% 10,30 39,47 17,50 8,70 9,40 46,44 10,69 5,06 124,67 28,42 65,35 104,92 7,99 159,74 108,38 244,57 31,65 309,50 19,44 3,62 41,30 1397,11
Ps 4,13 47,74 15,90 54,53 24,59 26,38 24,47 42,73 164,51 112,36 108,51 81,02 63,84 85,79 117,47 95,80 44,25 192,49 56,46 10,47 76,19 1
Ls + Lz 22,39 63,82 43,94 284,48 118,15 48,90 151,67 149,70 438,04 273,56 365,00 223,11 196,29 562,64 267,24 277,89 177,62 714,65 280,86 35,62 205,92 4901,49
Inne 5,88 32,74 18,78 48,53 32,82 20,53 18,55 14,11 169,07 74,38 80,32 51,38 28,32 110,24 64,46 83,29 24,49 148,05 25,50 14,63 40,35 1
Razem 81,46 458,32 224,84 661,46 303,41 305,95 283,42 280,29 1 793,25 776,79 1 113,75 760,68 433,40 1 573,33 1 005,66 1 237,60 407,87 2117,26 593,10 146,04 673,97 15231,85
Analizuj*c u)ytkowanie terenu gminy Limanowa oraz kierunki rozwoju gminy, do których nale)y rozwój turystyki, a tak)e us!ug z ni* zwi*zanych generuj*ce znaczne ilo+ci odpadów nale)y stwierdzi-, )e wyposa)enie w infrastruktur( ochrony +rodowiska jest niewystarczaj*ce. W zwi*zku z powy)szym konieczne jest zwi(kszenie intensywno+ci doposa)enia terenów wiejskich
w
obiekty
s!u)*ce
ochronie
+rodowiska
(sieci
kanalizacji
sanitarnej,
wodoci*gowej). 4.1.2
Rolnictwo
U)ytki rolne stanowi* g!ównie grunty orne - 60%, oraz !*ki i pastwiska - 30% u)ytków, sady - zaledwie 5% u)ytków. W u)ytkach rolnych gminy Limanowa przewa)aj* grunty IV i V klas bonitacyjnych, które stanowi* 87% u)ytków rolnych. Grunty klas VI stanowi* 12,65%, a grunty klas III - 0,45%
21
PLAN GOSPODARKI ODPADAMI DLA GMINY LIMANOWA
u)ytków. Na terenie gminy Limanowa nie stwierdzono gruntów wy)szych klas bonitacyjnych. Rolnictwo gminy Limanowa charakteryzuje si( najwi(kszym rozdrobnieniem gospodarstw rolnych w powiecie limanowskim. "rednia powierzchnia gospodarstwa wynosi 2,8 ha. Wed!ug danych gminy w 2004 roku na terenie gminy funkcjonowa!o oko!o 4,5 ty+. ma!ych gospodarstw rolnych, z których zaledwie kilkana+cie posiada powierzchni( powy)ej 10 ha. Na terenie gminy Limanowa w 2003 roku funkcjonowa!o 40 gospodarstw ekologicznych, z po+ród 130 dzia!aj*cych na terenie powiatu limanowskiego. Z uwagi na górzyste ukszta!towanie terenu gminy, oraz grunty rolnicze bardzo niskich klas bonitacyjnych rolnictwo cechuje niska op!acalno+- produkcji, wysoka pracoch!onno+prowadzenie upraw pracoch!onno+- (znaczna cz(+- zabiegów agrotechnicznych wymaga!a zastosowania si!y poci*gowej zwierz*t lub pracy r(cznej z uwagi na brak mo)liwo+ci zastosowania maszyn). Obecnie zaobserwowa- mo)na, przekszta!cenie wielu dawnych pól uprawnych na pastwiska, b*d. te) nieu)ytki. Cz(+- z nich ulega samoistnemu zalesianiu.
4.2 Sytuacja demograficzna Na koniec grudnia 2005 r. (dane GUS, 2006) liczba ludno+ci zamieszka!ej w gminie wynosi!a 22756 osób, w tym odsetek m()czyzn wynosi! 50,30 %, za+ kobiet 49,70%. Ludno+- gminy stanowi!a 18,70 % ludno+ci Powiatu Limanowskiego, 0,69% ludno+ci Województwa Ma!opolskiego. W chwili obecnej (stan na 31.03.2007, wg ewidencji Gminy Limanowa) gmin( zamieszkuje 23 463 osób. Gmina Limanowa nale)y do +rednio zaludnionych gmin w chwili obecnej 154 osoby na 1 km2 , wska.nik zaludnienia dla Powiatu wynosi 127 osób/ km2, a dla Województwa 215 osób/ km2. Spo!eczno+- gminy jest stosunkowo m!oda. Ludno+- w wieku produkcyjnym to 58%, 30% stanowi ludno+- przedprodukcyjna, natomiast 13% ludno+- w wieku poprodukcyjnym. Do dalszych analiz przyj(to rzeczywist* liczb( ludno+ci podan* przez Urz*d Gminy Limanowa. Ca!a gmina le)y na terenach wiejskich i nie wykazuje cech obszaru zurbanizowanego.
22
PLAN GOSPODARKI ODPADAMI DLA GMINY LIMANOWA
Tabela 2. Struktura ludno(ci gminy Limanowa
Nazwa miejscowo(ci
Powierzchnia w Ludno() km2
G*sto() zaludnienia
Ba!a)ówka Kanina Kisielówka K!odne Koszary Lipowe %ososina Górna Makowica M(cina M!ynne Mordarka Nowe Rybie Pasierbice Pisarzowa Rupniów Siekierczyna Sowliny Stara Wie+ Stare Rybie Walowa Góra Wysokie Razem :
0,8361 4,5832 2.2484 6,6146 3,0341 3,0595 2,8342 2,8029 17,9325 7,7679 11,1375 7,6068 4,3340 15,7333 10,0566 12,3760 4,0787 21,1726 5,9310 1,4389 6,7397 152,3187
157,8 124,2 183,5 153,5 246,2 240,3 104,2 83,6 173,9 168,7 214,5 89,6 118,2 124,0 147,4 136,0 175,9 175,5 56,0 276,9 100,4 154
/ród!o: Gmina Limanowa.
131 569 411 1.015 746 733 295 234 3.118 1.309 2.387 681 512 1,951 1,481 1.682 716 3.715 332 396 676 23.463
Poni)sza tabela wskazuje na wy)sze tempo przyrostu naturalnego ludno+ci w gminie ni) +rednio w ca!ym Województwie Ma!opolskim oraz bardzo podobne w przypadku Powiatu Limanowskiego. Tabela. 3 Przyrost naturalny ludno(ci Gminy Wyszczególnienie Urodzenia )ywe Zgony Przyrost naturalny
Województwo Ma!opolskie Na 1000 W osobach ludno+ci 32477 9,94 28965 8,86 3512 1,07
/ród!o: GUS, stan na 31 XII 2005 roku
Powiat Limanowski W osobach 1562 925 637
Na 1000 ludno+ci 12,85 7,61 5,24
Gmina wiejska Limanowa W osobach 302 185 117
Na 1000 ludno+ci 13,27 8,12 5,14
23
PLAN GOSPODARKI ODPADAMI DLA GMINY LIMANOWA
Saldo migracji sta!ej w osobach zgodnie z danymi z grudnia 2005 roku podano w tabeli 4. Tabela 4 Saldo migracji
Wyszczególnienie
Migracja sta!a
Nap!yw
Odp!yw
Saldo
31096
27943
3153
Powiat Limanowski
932
1081
-149
Gmina
194
213
-19
Województwo Ma!opolskie wiejska
Limanowa
/ród!o: GUS, stan na 31 XII 2005 roku Zarówno gmina wiejska Limanowa jak i Powiat Limanowski wykazuj* tendencje i cechy obszarów odp!ywowych (ujemne saldo). Prognoza
demograficzna
dla
Gminy
Limanowa
zosta!a
opracowana
w
oparciu
o prognoz( ludno+ci dla powiatu limanowskiego GUS 31.12.2004 r. Tabela 5 Prognoza demograficzna dla Gminy Wiejskiej Limanowa na lata 2007 – 2017
Rok prognozy 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 Liczba Ludno+ci 23463 23590 23717 23844 23971 24101 24228 24355 24482 24609 24740 /ród!o: GUS, stan na 31 XII 2004 roku Przedstawione prognozy wskazuj*, )e w najbli)szych dziesi(ciu latach nast(powa- b(dzie niewielki wzrost liczby mieszka,ców gminy. Zgodnie z nimi liczba mieszka,ców Gminy Limanowa w 2015 roku wynosi- b(dzie ok. 24482 osób, co oznacza przyrost liczby ludno+ci o 3,2 % w stosunku do roku 2003. Powa)nym utrudnieniem dla w!adz samorz*dowych w zakresie budowania infrastruktury (równie) tej s!u)*cej ochronie +rodowiska), jest rzadko spotykane rozproszenie zabudowy. W dawnym województwie nowos*deckim Gmina Limanowa zajmowa!a pod tym wzgl(dem pierwsze miejsce. Powoduje to, i) budowa dróg, sieci wodoci*gowych, kanalizacyjnych, czy chocia)by usuwanie odpadów komunalnych jest bardzo pracoch!onne i kosztowne. Z prognoz ludno+ci GUS wynika wzrost liczby ludno+ci powiatu Limanowskiego w ci*gu nast(pnych 20 lat. Na tej podstawie mo)na wnioskowa-, )e w kolejnych latach nast*pi tak)e wzrost liczby mieszka,ców gminy Limanowa.
24
PLAN GOSPODARKI ODPADAMI DLA GMINY LIMANOWA
Bior*c pod uwag( urozmaicon* rze.b( powierzchni gminy (ró)nica poziomów przekracza 500 metrów) oraz informacje dotycz*ce ilo+ci ludno+ci i g(sto+ci zaludnienia na 1 km2 nale)y stwierdzi-, )e warunki te nie s* korzystne dla wyposa)enia tych terenów w infrastruktur( techniczn*, jak i organizacji systemów zbiórki odpadów. Dodatkowo rozproszona zabudowa wyklucza podejmowanie szeregu inwestycji ze wzgl(du na zbyt wysoki koszt.
25
PLAN GOSPODARKI ODPADAMI DLA GMINY LIMANOWA
4.3 Sytuacja gospodarcza Gmina Limanowa jest gmin* wiejsk*, stanowi*c* zaplecze dla miasta Limanowa. Rozwój rolnictwa w szczególno+ci rolnictwa ekologicznego po!*czonego z agroturystyk*, rozwój sadownictwa, a tak)e przetwórstwa rolno-spo)ywczego w przysz!o+ci wp!ynie na wzrost wytwarzanych ilo+ci odpadów. Dobr* stron* tego procesu mo)e okaza- si( zwi(kszenie stopnia przetwarzania odpadów biodegradowalnych u .ród!a (rolnictwo ekologiczne i agroturystyka). W takiej sytuacji niezb(dna b(dzie modernizacja istniej*cej i tak niewystarczaj*cej infrastruktury ochrony +rodowiska, a tak)e budowa nowych obiektów. W gospodarce narodowej zatrudnionych jest 747 osób, co stanowi 5,6% ludno+ci w wieku produkcyjnym. Liczba pracuj*cych w rolnictwie jak podaje GUS (wed!ug faktycznego miejsca pracy, bez podmiotów gospodarczych o liczbie pracuj*cych do 9 osób oraz pracuj*cych w gospodarstwach indywidualnych w rolnictwie) pod koniec 2005 roku wynosi!a 8 osób. Liczba bezrobotnych w gminie Limanowa (wg danych Powiatowego Urz(du Pracy) w dniu 31.12.2006 roku wynosi!a 1892 osoby. (http://limanowa.idn.org.pl/bezrobocie.htm) Liczba podmiotów gospodarczych zarejestrowanych ogó!em w systemie REGON (z wy!*czeniem osób prowadz*cych indywidualne gospodarstwa rolne) w gminie Limanowa (GUS, stan na 31.12.2005 r.) wynosi 909. Podmioty gospodarcze wg sektorów w!asno+ci i wybranych form prawnych z wy!*czeniem osób prowadz*cych indywidualne gospodarstwa rolne przedstawia tabela 6. Tabela 6 Podmioty gospodarki narodowej zarejestrowane w systemie REGON wed'ug stanu z dnia 31.12.2005 roku. Podmioty gospodarcze wg sektorów w!asno+ci i wybranych form prawnych (stan w dniu 31.12.2005) Ogó!em w tym:
909 sektor publiczny
32
sektor prywatny
877
Z liczby ogó!em: spó!ki handlowe
4
Spó!ki cywilne
14
spó!dzielnie
-
26
PLAN GOSPODARKI ODPADAMI DLA GMINY LIMANOWA
Podmioty gospodarki narodowej wed!ug wybranych sekcji (bez osób prowadz*cych indywidualne gospodarstwa rolne) przedstawia tabela 7.
114
Hotele i restauracje
Handel i naprawy
184
31
Obs!uga nieruchomo+ci i firm, nauka
81
Transport, gospodarka magazynowa i !*czno+-
6171
Budownictwo
Ogó'em
Rolnictwo, !owiectwo i le+nictwo
Przetwórstwo przemys!owe
Tabela 7. Podmioty gospodarki narodowej wed'ug wybranych sekcji wed'ug stanu z dnia 31.12.2005 roku. W tym
79
57
14
/ród!o: GUS Osoby fizyczne prowadz*ce dzia!alno+- gospodarcz* wed!ug wybranych sekcji (bez osób prowadz*cych indywidualne gospodarstwa rolne) w 205 roku przedstawia tabela 8. Tabela 8 Osoby fizyczne prowadz+ce dzia'alno() gospodarcz+ wed'ug wybranych sekcji wed'ug stanu z 31.12.2005 roku.
801
98
180
77
224
Obs!uga nieruchomo+ci i firm, nauka
Po+rednictwo finansowe
Hotele restauracje
Handel i naprawy
Transport, gospodarka magazynowa i !*czno+-
Budownictwo
Przetwórstwo przemys!owe
Ogó'em
W tym
14
19
49
/ród!o: GUS Cech* charakterystyczn* gminy Limanowa jest niski stopie, uprzemys!owienia i oraz ma!a ilo+- prowadzonej dzia!alno+ci gospodarczej. Procentowo najwi(kszy udzia! w podmiotach gospodarki
narodowej
w
gminie
Limanowa
stanowi
budownictwo,
przetwórstwo
przemys!owe oraz rolnictwo, !owiectwo i le+nictwo.
27
PLAN GOSPODARKI ODPADAMI DLA GMINY LIMANOWA
Realizacja inwestycji gminnych tj. budowa sieci kanalizacyjnych, wodoci*gów, gazyfikacja obszaru gminy, rozwój sieci komunikacyjnej wygeneruje wzrost ilo+ci odpadów komunalnych, przemys!owych, a tak)e ilo+ci wytwarzanych osadów.
4.4 Infrastruktura techniczna 4.4.1
Elektroenergetyka
Gmin( Limanowa obs!uguje Zak!ad Energetyczny w Limanowej. Energia elektryczna dostarczana jest z zewn*trz liniami wysokiego napi(cia 110 kV od strony Krakowa i Nowego S*cza poprzez G!ówny Punkt Zasilania 110/15kV „%ososina".
G!ówny punkt zasilania
po!o)ony jest na terenie miasta Limanowa, stanowi on g!ówne .ród!o energii elektrycznej dla ca!ego powiatu limanowskiego. GPZ „%ososina" zasilana jest liniami 110 kV, pracuj*cymi w krajowym systemie sieci wysokich napi(-. Energia elektryczna na terenie gminy rozprowadzana jest sieciami +rednich napi(-, stanowi*cymi wa)ne powi*zania z wojewódzkim systemem energetycznym. 4.4.2
Gazyfikacja
Gmina Limanowa jest zgazyfikowana w oparciu o gazoci*g wysokopr()ny %*kta - S!opnice o +rednicy 200/300mm i ci+nieniu 6,3 MPa poprzez stacje redukcyjno-pomiarowe pierwszego stopnia, które zlokalizowane s* w Rupniowie i Limanowej. Program rozwoju gazownictwa na obszarze by!ego województwa nowos*deckiego, na podstawie zbilansowania potrzeb dla ca!ego rejonu, uwzgl(dniaj*cych równie) wykorzystanie gazu do celów grzewczych przewiduje potrzeb( zwi(kszenia dostaw gazu i w zwi*zku z tym modernizacj( istniej*cych gazoci*gów pod k*tem zwi(kszenia ich przepustowo+ci. Do regionalnego systemu gazowniczego w!*czony jest równie) gaz eksploatowany z udokumentowanych z!ó), znajduj*cych si( na terenie gminy S!opnice. Z!o)a te w ich obszarze górniczym podlegaj* ochronie. W styczniu 1999r Minister Ochrony "rodowiska Zasobów Naturalnych i Le+nictwa dokona! wpisu do rejestru obszarów górniczych obszar „Limanowa 1" dla z!ó) ropy naftowej .
28
PLAN GOSPODARKI ODPADAMI DLA GMINY LIMANOWA
4.4.3
!+czno()
Gmina Limanowa nale)y do Strefy Numeracyjnej SN Nowy S*cz i Okr(gu Telefonicznego OT Limanowa. Po!*czenie „ze +wiatem” zapewnia uk!ad po!*cze, mi(dzycentralowych poprzez kable +wiat!owodowe na kierunku Rabka - Nowy S*cz oraz radiolinii analogowej Warszawa - Kraków - Guba!ówka - Prehyba - Nowy S*cz. Podstawow* !*czno+- gminy zapewnia centrala cyfrowa zlokalizowana przy ul. Ks. %azarskiego 9 w Limanowej. Jest to centrala w(z!owa ruchu mi(dzymiastowego - przychodz*cego i wychodz*cego dla wszystkich central zainstalowanych na terenie starostwa limanowskiego. Po!*czenia telefoniczne dla poszczególnych wsi gminy Limanowa zapewniaj* dwie centrale cyfrowe i jedna analogowa w Limanowej oraz koncentratory centrali cyfrowej w M(cinie, Pisarzowej, Starej Wsi, Starej Wsi-Woli, %ososinie Górnej i Nowym Rybiu. %*czno+- radiowo-telewizyjna zapewniona jest dzi(ki radiolinii analogowej Kraków Guba!ówka - Prehyba i Telewizyjnej Stacji Przemiennikowej TSP na zboczu góry Lipowej przy ul. Grunwaldzkiej w Limanowej.
4.5 Warunki hydrogeologiczne i hydrologiczne Pod wzgl(dem hydrograficznym gmina Limanowa nale)y do dorzecza górnej Wis!y. Po!o)ona jest w dwóch zlewniach II-go rz(du: zlewni Dunajca i zlewni Raby. Oko!o 95% pow. gminy nale)y do zlewni Dunajca, z tego najwi(ksza cz(+- tj. ok. 60% pow. gminy nale)y do zlewni III-go rz(du %ososiny (lewobrze)nego dop!ywu Dunajca. Znaczna cz(+gminy po!o)ona jest w karpackiej strefie .ródliskowo - alimentacyjnej. Na obszarze gminy znajduj* si( liczne .ródliska, które cz(+cciwo uzupe!niaj* zasoby wodne dop!ywów Dunajca i Raby (Potok Starowiejski, Pot.S!omka, Smolnik, Tarnawka (dop!yw Stradomki) i inne drobniejsze (np. Gajduszowiec - dop!yw Pot. Suchego, Brzezna)). Cech* charakterystyczn* cieków wodnych tego obszaru s* du)e wahania stanów wody, przep!ywów, g!(bokie stany ni)ówkowe oraz du)a aktywno+- powodziowa. Obszar gminy wymaga szczególnej ochrony ilo+ciowych i jako+ciowych zasobów wodnych. Powiat Limanowski (w tym Gmina Limanowa) po!o)ony jest na terenie XXVI karpackiego regionu hydrogeologicznego (wg podzia!u Wienc!awa i Mitr(gi). Zasoby eksploatacyjne Zeks regionu szacowane s* na 195 tys. m3/dob(, a jednostkowe zasoby eksploatacyjne Meks wynosz* 11 m3·doba-1·km-2,co kwalifikuje ten region do terenów praktycznie bezwodnych. 29
PLAN GOSPODARKI ODPADAMI DLA GMINY LIMANOWA
Klasyfikacja jednostkowych zasobów eksploatacyjnych (M.eks) wód podziemnych Polski: -Tereny zasobne
150< M.eks> 408 m3·doba-1·km-2
-Tereny umiarkowanie zasobne
70< M.eks> m3·doba-1·km-2
-Tereny s!abo zasobne
20< M.eks> 70 m3·doba-1·km-2
- Treny bezwodne
M.eks< 20 m3·doba-1·km-2
Wybór miejsca lokalizacji obiektów gospodarki odpadami jest procesem z!o)onym i powinien przebiega- wed!ug +ci+le okre+lonych procedur, uwzgl(dniaj*c wszystkie elementy +rodowiska, zagospodarowania terenu oraz lokalizacji terenów zabudowanych. W aspekcie lokalizacji obiektów gospodarki odpadami uwarunkowania przyrodnicze tj. geologiczne, glebowe, wodne, ukszta!towanie terenu, wyst(powanie chronionych ekosystemów i warto+ci krajobrazowych obszaru wykaza!y, )e obszar gminy Limanowa jest terenem trudnym i ograniczonym.
Istotnym czynnikiem b(dzie te) prognozowany wp!yw gospodarowania
odpadami na wody podziemne i powierzchniowe. Obszar gminy Limanowa jest terenem trudnym i ograniczonym.
30
PLAN GOSPODARKI ODPADAMI DLA GMINY LIMANOWA
5
GOSPODARKA ODPADAMI W GMINIE LIMANOWA – STAN AKTUALNY
5.1 Sektor komunalny Zgodnie z art. 3, ust. 3, p. 4 Ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 roku, o odpadach (Dz. U. Nr 62, poz. 628 z pó.niejszymi zmianami) za odpady komunalne uznaje si( odpady powstaj*ce w gospodarstwach domowych oraz odpady pochodz*ce od innych wytwórców odpadów maj*ce podobny charakter lub sk!ad do odpadów powstaj*cych w gospodarstwach domowych, a niezawieraj*ce odpadów niebezpiecznych. G!ównym .ród!em powstawania odpadów komunalnych zwi*zanych z dzia!alno+ci* bytow* cz!owieka s* przede wszystkim gospodarstwa domowe, obiekty u)yteczno+ci publicznej (infrastruktury) oraz zak!ady produkcyjno – us!ugowo – handlowe. Z uwagi na sk!ad, w!a+ciwo+ci technologiczne oraz warunki i miejsca powstawania wyró)nia si( nast(puj*ce rodzaje odpadów komunalnych: 0 odpady domowe zwi*zane z bytowaniem ludzi w domach mieszkalnych (zabudowa wielorodzinna, domy jednorodzinne, zagrody wiejskie), 0 odpady z obiektów u)yteczno+ci publicznej i obs!ugi ludno+ci (np. handel i us!ugi, szkolnictwo, lecznictwo otwarte i szpitale), 0 odpady wielkogabarytowe, (np.: zu)yte meble, sprz(t gospodarstwa domowego, zu)yty sprz(t elektroniczny i in.), 0 odpady z budowy, remontów i demonta)u obiektów budowlanych, 0 odpady z terenów otwartych, (ogrody, place targowe, parki, ziele, miejska), 0 odpady z czyszczenia ulic i placów, 0 odpady niebezpieczne. Istotnym elementem wp!ywaj*cym na sk!ad oraz jako+- odpadów komunalnych jest charakter danego obszaru. Tereny wiejskie wykazuj* odpady z mniejszym udzia!em materii organicznej, papieru oraz relatywnie wi(kszej zawarto+ci tworzyw sztucznych oraz szk!a. Jako, )e omawiany teren ma w 100% charakter wiejski, cz(sto odpady organiczne, papier, tektura, popió! i )u)el zagospodarowywane s* we w!asnym zakresie. Teren Gminy Limanowa
31
PLAN GOSPODARKI ODPADAMI DLA GMINY LIMANOWA
ma charakter obszaru rolniczego, ma to wp!yw na struktur( odpadów komunalnych trafiaj*cych na sk!adowiska. Do oszacowania ilo+ci odpadów komunalnych, z terenu gminy Limanowa, powinien pos!u)ypodzia! odpadów zgodny z Krajowym Planem Gospodarki Odpadami 2010: Odpady komunalne segregowane i zbierane selektywnie Odpady zielone z ogrodów i parków Niesegregowane (zmieszane) odpady komunalne, w tym: Odpady kuchenne ulegaj*ce biodegradacji Odpady zielone Papier i tektura Odpady wielomateria!owe Tworzywa sztuczne Szk!o Metal Odzie), tekstylia Drewno Odpady niebezpieczne Odpady mineralne, w tym frakcja popio!owa Odpady z targowisk Odpady z czyszczenia ulic i placów Odpady wielkogabarytowe Jednak, poniewa) w gminie wiejskiej Limanowa nie jest prowadzona selektywna zbiórka odpadów komunalnych oraz opakowaniowych ilo+ci odpadów zostan* oszacowane wg 18 strumieni odpadów na podstawie wska.ników uaktualnionych w KPGO 2010 w przeliczeniu na statystycznego mieszka,ca na rok. Strumienie odpadów - Domowe odpady organiczne, w tym odpady organiczne ro+linne, odpady organiczne zwierz(ce, odpady organiczne inne, - Odpady zielone, - Papier i tektura (nieopakowaniowe), - Opakowania z papieru i tektury, - Opakowania wielomateria!owe,
32
PLAN GOSPODARKI ODPADAMI DLA GMINY LIMANOWA
- Tworzywa sztuczne (nieopakowaniowe), - Opakowania z tworzyw sztucznych, - Tekstylia, - Szk!o (nieopakowaniowe), - Opakowania ze szk!a, - Metale, - Opakowania z blachy stalowej, - Opakowania z aluminium, - Odpady mineralne, - Drobna frakcja popio!owa, - Odpady wielkogabarytowe, - Odpady niebezpieczne. 5.1.1
Wytwarzanie i zbieranie odpadów
Na podstawie informacji zebranych od podmiotów, które na terenie Gminy Limanowa prowadz* dzia!alno+- w zakresie gospodarki odpadami komunalnymi w roku 2006 zebrano 518,40 Mg odpadów niesegregowanych. Na terenie gminy nie jest prowadzona selektywna zbiórka odpadów. Odpady zosta!y zebrane przez spó!k( EMPOL Sp. z o.o. Oznacza to, i) +rednia ilo+- odpadów zebranych w przeliczeniu na jednego mieszka,ca w ci*gu roku wynosi 22,09 kg/M/rok. Odpady zosta!y zdeponowane na sk!adowisku Jednostka Ratownictwa Chemicznego Sp. z o.o. w Tarnowie. Poni)ej przedstawiono oszacowane ilo+ci wytworzonych odpadów komunalnych dla Gminy Limanowa wg 18 strumieni odpadów na podstawie wska.ników zalecanych do stosowania w Krajowym Planie Gospodarki Odpadami dla terenów wiejskich i miejskich oraz Planie Gospodarki Odpadami dla Województwa Ma!opolskiego.
33
PLAN GOSPODARKI ODPADAMI DLA GMINY LIMANOWA
Tabela 9 Bilans odpadów komunalnych wytworzonych w gminie Limanowa w 2006 – zestawienie zbiorcze
Lp. 1 1a 1b 1c 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17
Strumie odpadów
Ilo() odpadów komunalnych oszacowana w kg/M/rok
Wynik w Mg/rok
Domowe odpady organiczne odpady org. ro#linne odpady org. Zwierz%ce odpady org. Inne Odpady zielone
19,92 1,13 2,30
464,85 26,37 53,67
Papier i tektura
4,37
101,98
11,27
263,00
16,34
381,31
1,82
42,47
22,28
519,93
7,16
167,09
4,92
114,81
1,03
24,04
20,01
466,95
4,82
112,48
1,72
40,14
0,44
10,27
14,04
327,64
42,71
996,68
15,89
370,81
2,09
48,77
Opakowania z papieru i tektury Opakowania wielomateria'owe Tworzywa sztuczne nieopakowaniowe Opakowania z tworzyw sztucznych Odpady tekstylne Szk'o nieopakowaniowe Opakowania ze szk'a Metale Opakowania z blachy stalowej Opakowania z aluminium Odpady mineralne Drobna frakcja popio'owa Odpady wielkogabarytowe Odpady niebezpieczne
Razem Wykonano na podstawie wska.ników KPGO
194,26
4533,25
34
PLAN GOSPODARKI ODPADAMI DLA GMINY LIMANOWA
Tabela 10 Charakterystyka ilo(ciowa odpadów powstaj+cych w gminie Limanowa
Charakterystyka KPGO
ilo(ciowa
wg Przyj*ty wska,nik nagromadzenia kg/M/rok
odpady z gospodarstw domowych
wynik w Mg/rok
wie+
odpady z obiektów infrastrukturalnych odpady wielkogabarytowe Odpady z ogrodów i parków odpady z czyszczenia ulic i placów odpady niebezpieczne wytwarzane w grupie odpadów komunalnych
123,14
2873,60
47,77
1114,72
15,92
371,57
5,31
123,86
0,00
0,00 49,47
2,12
Razem Wykonano na podstawie KPGO
194,26
4533,22
Sk!ad morfologiczny odpadów powstaj*cych na terenie gminy oszacowano równie) na podstawie wska.ników zalecanych w Krajowym Planie Gospodarki Odpadami. W poni)szych tabelach przedstawiono sk!ad morfologiczny odpadów powstaj*cych w poszczególnych sektorach gospodarki komunalnej. Tabela 11 Sk'ad morfologiczny odpadów domowych
Frakcje odpadów
Odpady domowe %
Wynik w Mg/rok
odpady kuchenne ulegaj*ce biodegradacji odpady zielone papier i tektura odzie) i tekstylia
18% 4% 12% 1%
517,25 114,94 344,83 28,74
odpady wielomateria!owe tworzywa sztuczne szk!o metal drewno odpady mineralne odpady niebezpieczne
3% 12% 8% 5% 2% 34% 1%
86,21 344,83 229,89 143,68 57,47 977,02 28,74
Wykonano na podstawie wska.ników KPGO
35
PLAN GOSPODARKI ODPADAMI DLA GMINY LIMANOWA
Sk ad morfologiczny odpadów domowych odpady kuchenne ulegaj ce biodegradacji odpady zielone
1% 34%
papier i tektura
18%
odzie! i tekstylia odpady wielomateria"owe
4%
tworzywa sztuczne szk"o
2%5%
8%
12%
metal
12% 1% 3%
drewno odpady mineralne odpady niebezpieczne
Rys. 2. Sk!ad morfologiczny odpadów domowych /ród!o: Wykonano na podstawie KPGO Tabela 12 Sk'ad morfologiczny odpadów z obiektów infrastruktury
Frakcje odpadów
Odpady z obiektów infrastruktury %
Wynik w Mg/rok
odpady kuchenne ulegaj*ce biodegradacji odpady zielone papier i tektura odzie) i tekstylia
10% 2% 27% 3%
111,47 22,29 300,98 33,44
odpady wielomateria!owe tworzywa sztuczne szk!o metal drewno odpady mineralne odpady niebezpieczne
18% 18% 10% 5% 1% 5% 1%
200,65 200,65 111,47 55,74 11,15 55,74 11,15
Wykonano na podstawie wska.ników KPGO
36
PLAN GOSPODARKI ODPADAMI DLA GMINY LIMANOWA
Sk ad morfologiczny odpadów z obiektów infrastruktury odpady kuchenne ulegaj ce biodegradacji 5% 1%
1%
5%
10%
odpady zielone
2%
papier i tektura
10%
odzie! i tekstylia odpady wielomateria"owe tworzywa sztuczne 27%
18%
szk"o metal
18%
3%
drewno odpady mineralne odpady niebezpieczne
Rys. 3. Sk!ad morfologiczny odpadów z obiektów infrastruktury Wykonano na podstawie KPGO Jak wynika z przeprowadzonej analizy ró)nica pomi(dzy oszacowan* wg wska.ników ilo+ci* odpadów a odpadami zebranymi w gminie w roku 2006 wynosi 4014,82 Mg, co oznacza i) tylko ok. 11,4 % potencjalnie powstaj*cych w Gminie odpadów jest zbieranych. Taka ró)nica pomi(dzy ilo+ci* odpadów wytworzonych, a ilo+ci* odpadów zebranych mo)e wynika- z nast(puj*cych przyczyn: - teren gminy wiejskiej Limanowa jest terenem niezurbanizowanym, na którym w wi(kszo+ci odpady organiczne, odpady zielone, papier i tektura, odzie) i tekstylia, drewno i odpady mineralne s* zagospodarowane we w!asnym zakresie przez mieszka,ców. Wymienione grupy odpadów wed!ug zastosowanego podzia!u morfologicznego stanowi* 71% odpadów powstaj*cych w gminie Limanowa. Wagowo daje to 3218,59 Mg. 29% procent pozosta!ych odpadów to 1314,63 Mg a zbierane jest 518,4 Mg. Cz(+- odpadów zostaje spalonych w gospodarstwach domowych, cz(+- wykorzystywana jest do produkcji kompostu. - +wiadomo+- ekologiczna mieszka,ców gminy jest niewystarczaj*ca, - cz(+- odpadów trafia na tzw. „dzikie wysypiska”. 5.1.2
Gospodarka odpadami komunalnymi w gminie – zbiórka, selekcja, odzysk i unieszkodliwianie odpadów na terenie gminy
Na terenie Gminy Limanowa obowi*zuje system gospodarki odpadami opieraj*cy si( na obowi*zku posiadania umowy na odbiór odpadów. Mo)na przyj*-, )e 100 % mieszka,ców gminy zosta!o obj(tych zbiórk* odpadów komunalnych. System Gospodarki odpadami obejmuje elementy takie, jak: - gromadzenie odpadów, - zbiórka, transport odpadów, 37
PLAN GOSPODARKI ODPADAMI DLA GMINY LIMANOWA
- deponowanie odpadów na sk!adowisku, - wywóz nieczysto+ci ciek!ych do oczyszczalni +cieków. Zorganizowany
system
usuwania
sta!ych
odpadów
komunalnych
funkcjonuje
w gminie od 1994 roku. Wówczas w!adze samorz*dowe nowopowsta!ej Gminy Limanowa, zorganizowa!y sta!y i systematyczny odbiór odpadów komunalnych
z poszczególnych
miejscowo+ci. Przyj(ty
system
usuwania
odpadów
dostosowany
zosta!
do
aktualnej
sytuacji
infrastrukturalnej gminy i opiera si( na stosowaniu do gromadzenia odpadów worków foliowych jednorazowego u)ytku. Wype!nione odpadami worki s* wynoszone przez w!a+cicieli posesji w wyznaczone dni, do wyznaczonych tras komunikacyjnych, a nast(pnie zabierane przez ekip( zespó! pracowników firmy upowa)nionej do zbierania i transportu odpadów na obszarze
Gminy
Limanowa.
Zespó!
ten
dysponuje
pojazdem
specjalistycznym,
przystosowanym do zbierania i transportu odpadów. System
odbioru
odpadów
wprowadzony
na
terenie
Gminy
Limanowa,
zosta!
podporz*dkowany i uzale)niony w g!ównej mierze od nast(puj*cych uwarunkowa,: brak w!asnego sk!adowiska odpadów na terenie Gminy Limanowa, brak gminnego podmiotu zajmuj*cego si( zbieraniem odpadów, wyj*tkowe rozproszenie zabudowy mieszkalnej, trudne warunki terenowe i drogowe, zwi*zane ze specyfik* górskiego terenu. W zwi*zku z powy)szymi uwarunkowaniami, nie jest mo)liwe dotarcie zespo!u odbieraj*cego odpady do ka)dej posesji czy nieruchomo+ci na terenie gminy. W!a+nie z powodu nadmiernie rozproszonej zabudowy i niepokonalnych trudno+ci w dotarciu pojazdu specjalistycznego po w*skich, stromych i cz(sto nieutwardzonych dojazdach do wielu zabudowa,.
38
PLAN GOSPODARKI ODPADAMI DLA GMINY LIMANOWA
Zastosowanie worków foliowych jednorazowego u)ytku podyktowane jest zarówno wzgl(dami finansowymi, jak i dotychczasow* praktyk*. Zakup du)ej ilo+ci typowych kontenerów na odpady wymaga!by ogromnych nak!adów finansowych z uwagi na du)* liczb( miejscowo+ci (23
so!ectwa,
kilkaset
wi(kszych
osiedli,
du)a
liczba
pojedynczych
i odleg!ych od siebie zabudowa,). Ponadto, kontenery, czy stale pojemniki nie s* „wieczne" wymagaj* okresowej konserwacji, czyszczenia, malowania w celu przed!u)enia ich trwa!o+ci, co dodatkowo i znacz*co zwi(ksza koszty ich eksploatacji. Gmina Limanowa podj(!a próby wdro)enia stosowania typowych, stalowych kontenerów o pojemno+ci 2,2 m3. Na pocz*tku funkcjonowania systemu 5 szt. takich kontenerów zosta!o zakupione i próbnie ustawione w odpowiednich miejscach na terenie miejscowo+ci Stara Wie+, przy jednoczesnym zastosowaniu worków na pozosta!ym obszarze gminy. Nie zawsze jednak znajdowa!o to odpowiednie zrozumienie w+ród mieszka,ców. Cz(sto +mieci by!y sk!adowane wokó! kontenera w workach i reklamówkach, mimo i) wewn*trz kontenera by!o jeszcze miejsce. Zdarza!y si( przypadki z!o+liwego przewracania ca!ego kontenera i wysypywania zgromadzonych +mieci. 5.1.3
Podmioty, które zajmuj+ si* na terenie gminy zbiórk+ i transportem odpadów komunalnych
Na terenie Gminy Limanowa 6 podmiotów posiada zezwolenie Wójta Gminy na zbieranie i transport odpadów. S* to: Przedsi(biorstwo Us!ug Komunalnych „EMPOL" sp. z o. o. z siedzib* w Tylmanowej , Osiedle Rzeka 133, 34-451 Tylmanowa - decyzja ROEG-7062/27/2005 z dnia 15 listopad 2005 r (usuwa stale odpady komunalne) Miejski Zak!ad Gospodarki Komunalnej i Mieszkaniowej w Limanowej, ul. Rzeczna 7, 34-600 Limanowa (poprzedni wykonawca usuwania odpadów do roku 2002, obecnie nie korzysta z zezwolenia) „SITA" Nowy S*cz sp. z o. o., ul. Lwowska 135, 33-300 Nowy S*cz - decyzja ROEG7062/08b/2005 z dnia 10 czerwiec 2005 r (posiada zezwolenie, lecz nie wykonuje us!ug na terenie Gminy)
39
PLAN GOSPODARKI ODPADAMI DLA GMINY LIMANOWA
Przedsi(biorstwo Produkcyjno-Handlowe „E-KOM-BUD" s.c. R. Pachuta - R. Skowronek, ul Ropka 14, 32-700 Bochnia - decyzja ROEG-7062/29/2005 z dnia 02 grudnia 2005 r (posiada zezwolenie lecz nie wykonuje us!ug na terenie Gminy) Us!ugi Asenizacyjne - Barbara i Waldemar Górka, Pisarzowa 285. 330654 M(cina decyzja ROEG-7062/02/2003 z dnia 13 stycznia 2003 r (usuwa +cieki) Transport Ci()arowy „LIZSBEK" - Z i S Lis, 33-950 Che!miec. "winiarsko 7 decyzja ROEG-7062/37/2006 z dnia 13 grudnia 2006 r tylko na opró)nianie i transport nieczysto+ci ciek!ych (nie zawar! )adnej umowy) Od roku 2001 do pory obecnej, us!ugi zbierania i transportu odpadów Komunalnych z terenu Gminy Limanowa przej(!o i +wiadczy - w drodze przetargu nieograniczonego Przedsi(biorstwo Us!ug Komunalnych „EMPOL" z pobliskiej Tylmanowej. Odpady zebrane przez ten podmiot s* usuwane ca!kowicie z obszaru Gminy Limanowa i wywo)one transportem ko!owym na sk!adowisko Jednostki Ratownictwa Chemicznego Sp. z o. o. w Tarnowie. Zbiórka i wywóz odpadów komunalnych obejmuje odpady zgromadzone z zak!adach pracy, punktach handlowych i punktach us!ugowych, szko!ach, instytucjach i innych podmiotach, przy ulicach i placach oraz ich transport do miejsca unieszkodliwiania. Umowa obejmuje równie) porz*dkowanie terenu w miejscu gromadzenia odpadów w przypadku jego zanieczyszczenia. 5.1.4
Odpady ulegaj+ce biodegradacji zawarte w odpadach komunalnych
Odpady ulegaj*ce biodegradacji to odpady ulegaj*ce rozk!adowi tlenowemu lub beztlenowemu przy udziale mikroorganizmów. Podzia! odpadów biodegradowalnych: - odpady domowe ulegaj*ce biodegradacji, - odpady zielone, - papier nieopakowaniowy, - odpady z opakowa, papierowych. W gminie Limanowa w 2006 wytworzono 1836,08 Mg odpadów biodegradowalnych.
40
PLAN GOSPODARKI ODPADAMI DLA GMINY LIMANOWA
Tabela 13 Ilo() odpadów ulegaj+cych biodegradacji w 2006
Lp.
Strumie odpadów
Wynik w Mg/rok
1
Domowe odpady organiczne
544,90
1a
odpady org. ro+linne
464,85
1b
odpady org. Zwierz(ce
26,37
1c
odpady org. Inne
53,67
2
Odpady zielone
101,98
3
Papier i tektura
263,00
4
Opakowania z papieru i tektury
Razem
381,31
1836,08
Wykonano na podstawie KPGO Na terenie gminy Limanowa nie stosuje si( selektywnej zbiórki odpadów biodegradowalnych. Bardzo du)a cz(+- tych odpadów, wykorzystywana jest przez mieszka,ców na w!asne potrzeby: do kompostowania, skarmiania zwierz*t oraz spalania w paleniskach domowych (papier i tektura). Wed!ug wska.ników z KPGO na obszarach o charakterze wiejskim 70% odpadów biodegradowalnych jest zagospodarowywane przez mieszka,ców. Najwa)niejsze problemy: brak zorganizowanego systemu selektywnego zbierania odpadów ulegaj*cych biodegradacji, brak ewidencji ilo+ci wytworzonych i zebranych odpadów biodegradowalnych, co b(dzie skutkowa!o trudno+ciami z wykazaniem ilo+ci odpadów poddanych odzyskowi i wype!nieniu limitów zak!adanych w KPGO. 5.1.5
Selektywna zbiórka odpadów
Na terenie gminy nie istnieje zorganizowany system selektywnej zbiórki odpadów. Jest to spowodowane zbyt du)ymi kosztami wprowadzenia systemu. Segregacja odpadów (przez mieszka,ców, w miejscu ich powstania) dotyczy zbiórki z!omu metali, który w znacznym stopniu odbierany jest przez podmioty zajmuj*ce si( ich odzyskiem, skupem i dalsz* sprzeda)* bezpo+rednio od wytwórców.
41
PLAN GOSPODARKI ODPADAMI DLA GMINY LIMANOWA
5.1.6 Odpady opakowaniowe Ustawa z dnia 11 maja 2001 (Dz. U. Nr 63 poz. 638) o opakowaniach i odpadach opakowaniowych definiuje je w sposób nast(puj*cy: Opakowania – s* to wprowadzone do obrotu wyroby wykonane z jakichkolwiek materia!ów, przeznaczone do przechowywania, ochrony, przewozu, dostarczania lub prezentacji wszelkich produktów, od surowców do towarów przetworzonych. Odpady opakowaniowe – wszystkie opakowania, w tym opakowania wielokrotnego u)ytku wycofane z ponownego u)ycia, stanowi*ce odpady w rozumieniu przepisów o odpadach, z wyj*tkiem odpadów powstaj*cych w procesie produkcji opakowa,. Ze wzgl(du na brak systemu ewidencji odpadów opakowaniowych okre+leni ich ilo+ci musi opiera- si( na podstawie przyj(tych wska.ników. Zosta!y one opracowane przez Centralny O+rodek Badawczo-Rozwojowy Opakowa, w Warszawie. W poni)szej tabeli przedstawiono oszacowane ilo+ci odpadów opakowaniowych powstaj*cych w Gminie Limanowa w roku 2006. Tabela 14 Odpady opakowaniowe w gminie Limanowa
Odpady opakowaniowe
Opakowania z papieru i tektury
Ilo() odpadów
Opakowania wielomateria!owe Opakowania z tworzyw sztucznych Opakowania z blachy stalowej Opakowania z aluminium Opakowania ze szk!a
Razem
381,31 42,47 167,09 40,14 10,27 466,95
1108,23
Najwa)niejsze problemy: brak systemu do selektywnej zbiórki odpadów opakowaniowych mo)e spowodowa- problemy z wype!nieniem zalece, KPGO w zakresie odzysku odpadów opakowaniowych.
42
PLAN GOSPODARKI ODPADAMI DLA GMINY LIMANOWA
5.1.7 Komunalne odpady (ciekowe Osady +ciekowe to specyficzny rodzaj odpadów komunalnych zaliczanych do odpadów innych ni) niebezpieczne a powstaj*ce w wyniku oczyszczania +cieków. W wyniku procesu oczyszczania powstaj* nast(puj*ce rodzaje odpadów: - Skratki, - Piasek, - Osad nadmierny. Na terenie gminy zlokalizowane s* trzy oczyszczalnie +cieków. Zarz*dzaj* nimi nast(puj*ce podmioty: Spó!ka Wodoci*gowa w Mordarce, Mordarka 397 Spó!ka Wodno-"ciekowa w M(cinie, M(cina 98 Spó!ka Wodoci*gowa Stara Wie+-Wola, Stara Wie+ 752 Tabela 15 Ilo(ci i rodzaje zebranych odpadów komunalnych na terenie gminy w roku 2006 oraz miejsca ich unieszkodliwiania.
Kod odpadu
Rok 2006
Masa Mg
Miejsce unieszkodliwiania
19 08 01 – Skratki
16
19 08 05 – Ustabilizowane
7
Sk!adowisko odpadów komunalnych Tarnów Sk!adowisko odpadów komunalnych Tarnów
osady +ciekowe
Z nieskanalizowanych terenów gminy +cieki komunalne z gospodarstw domowych i obiektów gospodarczych s* wywo)one i dostarczane do oczyszczalni przez firm( Us!ugi Asenizacyjne - Barbara i Waldemar Górka, Pisarzowa 285. 330654 M(cina -decyzja ROEG7062/02/2003 z dnia 13 stycznia 2003 r. 5.1.8 Odpady niebezpieczne w strumieniu odpadów komunalnych Do
strumienia
odpadów
komunalnych
trafia
wiele
materia!ów
zwi*zanych
z dzia!alno+ci* bytow* ludzi, które zaliczane s* do odpadów niebezpiecznych. S* to odpady zawieraj*ce w swoim sk!adzie substancje toksyczne, palne, wybuchowe, biologicznie czynne oraz zaka)one mikroorganizmami chorobotwórczymi. W chwili obecnej coraz wi(cej takich odpadów trafia do strumienia odpadów komunalnych g!ównie ze wzgl(du na coraz szersze stosowanie ró)norakich +rodków chemicznych w gospodarstwach domowych. 43
PLAN GOSPODARKI ODPADAMI DLA GMINY LIMANOWA
Wed!ug wska.ników Krajowego Planu Gospodarki Odpadami w odpadach komunalnych na jednego mieszka,ca terenów wiejskich zawarto+- tych sk!adników na rok 2006 wynosi 2,09 kg/M/rok. Oszacowano, )e na terenie Gminy Limanowa powstaje +rednio 48,77 Mg odpadów niebezpiecznych w strumieniu odpadów komunalnych. Poni)sza tabela przedstawia udzia! poszczególnych sk!adników w odpadach niebezpiecznych. Tabela 16 Odpady niebezpieczne w strumieniu odpadów komunalnych Odpady niebezpieczne w strumieniu odpadów komunalnych Wynik w Mg/rok aerozole 1,95 akumulatory 12,68 baterie 2,93 farby i lakiery 12,19 farmaceutyki 2,93 rozpuszczalniki 8,78 +wietlówki 0,49 zu)yte oleje 0,98 inne (w tym substancje chemiczne:kwasy, zasady, pestycydy, chemiczne produkty laboratoryjne) 5,85 RAZEM 48,77
Na terenie gminy nie wyznaczono jeszcze punktów zbiórki baterii. S* one zbierane w ramach us!ugi wykonywanej w ramach przetargu i umowy przez Przedsi(biorstwo Us!ug Komunalnych „EMPOL” w Tylmanowej. Najwa)niejsze problemy: du)e ilo+ci powstaj*cych odpadów niebezpiecznych, brak sieci zbierania odpadów niebezpiecznych z gospodarstw domowych. 5.1.9
Wykaz instalacji do odzysku i unieszkodliwiania odpadów komunalnych
Gmina Limanowa nie posiada w!asnego sk!adowiska odpadów. Odpady komunalne zebrane z terenu gminy wywo)one s* na Sk!adowisko Odpadów „za rzek* Bia!*” nale)*cego do Jednostki Ratownictwa Chemicznego w Tarnowie. Sk!adowisko Odpadów za rzek* Bia!* zosta!o uruchomione w 1957 roku, jest to sk!adowisko odpadów innych ni) niebezpieczne i oboj(tne. Przyjmowane s* na nim odpady komunalne oraz odpady przemys!owe. Sk!adowisko przyjmuje odpady z terenu wielu gmin Województwa Ma!opolskiego i Podkarpackiego, tj.: Kraków, Tarnów, Wojnicz, Gorlice, Rad!ów, Brzesko, &abno, Tuchów,
44
PLAN GOSPODARKI ODPADAMI DLA GMINY LIMANOWA
Wierzchos awice, Radomy!l, Pilzno, D"browa Tarnowska, Bobowa, Mszana Dolna, Bukowina, Nowy Targ, Korzenna, Ci#$kowice i D#bica. Jest to sk adowisko docelowe, przeznaczone do u$ytkowania do 2030 roku. Ca kowita powierzchnia sk adowiska wynosi 99,3 ha, z czego wykorzystywana powierzchnia sk adowiska wynosi 80 ha. Obecnie wykorzystywane jest 3 959 295 m3 z 4 649 025 m3 planowanej pojemno!ci sk adowiska. Sk adowisko wype nione jest w 85%. Sk adowisko sk ada si# z 20 kwater (sektorów), z których 7 jest obecnie eksploatowanych. S" to sektory: „C-2”, „D-1-3a”, „D-1-3b”, ½ „C-3”, „AB-3”, „AB-2”, „C-1”. W 2006 roku ilo!% przyj#tych na sk adowisko odpadów wynosi a 53 287,4 Mg. Sk adowisko posiada uszczelnienie naturalne (0,5 m warstwa i ów w sektorze „AB-2”) oraz sztuczne w postaci geomembrany PEHD o grubo!ci 2 mm – pozosta e sektory. Sk adowisko posiada instalacj# do zbierania odcieków, zebrane odcieki odprowadzane s" na oczyszczalni#. Sk adowisko nie jest wyposa$one w instalacj# do ujmowania gazu sk adowiskowego oraz w uj#cie wód opadowych. Cz#!% wód opadowych zawracana jest wraz z odciekami. Na sk adowisku prowadzony jest monitoring wód powierzchniowych, odciekowych i podziemnych, nie jest monitorowany gaz wysypiskowy. Przeprowadzony monitoring wykaza zanieczyszczenie wód gruntowych, jednak$e sk adowisko nie jest przewidziane do zamkni#cia, w zwi"zku ze stwierdzeniem oddzia ywania na !rodowisko. 5.1.10 Ocena gospodarki odpadami z sektora komunalnego Funkcjonuj"cy w Gminie Limanowa system gromadzenia i zbiórki odpadów, warunkuje prawid owy ich wywóz i unieszkodliwianie. Przyj#ty system gromadzenia odpadów i ich wywóz, prowadzony jest w sposób uporz"dkowany i przystosowany do istniej"cych uwarunkowa& lokalizacyjnych i przyzwyczaje& mieszka&ców. Obejmuje on szacunkowo 100% mieszka&ców Gminy. Zbiórka odpadów na poziomie 11,4 % jest wynikiem niezadowalaj"cym nawet jak dla gminy wiejskiej. Nale$y intensyfikowa% dzia ania w celu zwi#kszenie odsetka odpadów zebranych, aby w przysz o!ci wska'nik ten kszta towa si# na wy$szym poziomie. Pozytywn" wiadomo!ci" jest, $e ilo!% zbieranych odpadów z terenu gminy systematycznie ro!nie. Poni$sza tabela pokazuje dynamik# wzrostu zebranych odpadów komunalnych na podstawie danych przekazanych przez firm# EMPOL.
45
PLAN GOSPODARKI ODPADAMI DLA GMINY LIMANOWA
Tabela 17 Ilo ! odpadów komunalnych zmieszanych zbieranych w gminie Limanowa
Rok
Ilo!% zebranych odpadów komunalnych w Mg/rok
2004
398,10
2005
446,00
2006
518,40
(ród o danych: EMPOL Dodatkowo nale$y podkre!li%, $e na terenach wiejskich odpady organiczne papier, tektura, $u$el, popió zagospodarowywane s" w du$ej cz#!ci na potrzeby w asne. Odpady organiczne - biodegradowalne w wi#kszo!ci wykorzystywane s" w gospodarstwach domowych do skarmiania zwierz"t gospodarskich oraz do wytwarzania kompostu. Takie zachowania mieszka&ców gminy s" niezwykle po$"dane z punktu widzenia realizacji priorytetów zawartych w Krajowym, Wojewódzkim oraz Powiatowym Planie Gospodarki Odpadami, przyczyniaj" si# bowiem do zmniejszenia adunku odpadów biodegradowalnych trafiaj"cych na sk adowiska odpadów. W przysz o!ci konieczne b#dzie jednak wprowadzenie ewidencji odpadów biodegradowalnych zagospodarowywanych przez mieszka&ców oraz zmniejszenie strumienia odpadów biodegradowalnych trafiaj"cych na sk adowisko w zwi"zku z czym celowym jest rozwa$nie mo$liwo!ci budowy kompostowni odpadów. Pozosta e frakcje, takie jak papier, tektura oraz niestety tworzywa sztuczne s" cz#sto wykorzystywane energetycznie. Nale$y tu podkre!li% rol# Gminy oraz szkolnictwa w edukacji spo ecze&stwa, aby wyeliminowa% tego typu zachowania. Nale$a oby podejmowa% dzia ania u!wiadamiaj"ce zagro$enia dla zdrowia i !rodowiska zwi"zane ze spalaniem tworzyw sztucznych. Podobna sytuacja dotyczy odpadów budowlanych i poremontowych, które na terenach wiejskich le$"cych w obr#bie Gminy s" cz#sto wykorzystywane gospodarczo – tutaj istnieje jednak wi#ksze niebezpiecze&stwo (ni$ w przypadku odpadów biodegradowalnych) gromadzenia ich na „dzikich wysypiskach”. Z otrzymanych informacji wynika, $e na terenie Gminy dzikie wysypiska s" usuwane na bie$"co. Podstawowym dzia aniem, jakie mo$na w takiej sytuacji przedsi#wzi"% jest równie$ edukacja ekologiczna spo eczno!ci lokalnej. Problemem dla terenów wiejskich s" odpady wielkogabarytowe, które równie$ cz#sto trafiaj" na „dzikie przydomowe wysypiska”. W chwili obecnej zbiórka tych odpadów z terenów o zabudowie jednorodzinnej odbywa si# w ramach ogólnej zbiórki. Równie$ bardzo du$a cz#!% odpadów wielkogabarytowych na terenie gminy jest zagospodarowywana przez mieszka&ców we w asnym zakresie. 46
PLAN GOSPODARKI ODPADAMI DLA GMINY LIMANOWA
Na terenie Gminy nie jest prowadzona selektywna zbiórka odpadów. Nale$y podkre!li% konieczno!% budowy systemu selektywnej zbiórki odpadów w celu intensyfikacji i zwi#kszenia poziomu odzysku surowców wtórnych w kolejnych latach. Budow# systemu powinny poprzedza% dzia ania edukacyjne. Problemem Gminy jest równie$ niew a!ciwa organizacja odbioru odpadów niebezpiecznych od mieszka&ców i wydzielenia ich ze strumienia odpadów komunalnych. Poniewa$ taki system na terenie gminy nie istnieje na sk adowisko odpadów komunalnych trafiaj" takie odpady jak: baterie, akumulatory, oleje odpadowe, itp.
5.1.11 Proponowane systemy gospodarki odpadami komunalnymi na terenie gminy Za o$enia do systemu gospodarki odpadami na terenie Gminy Limanowa zosta y przygotowane w oparciu o Wojewódzki Plan Gospodarki Odpadami i Plan Gospodarki Odpadami dla Powiatu Limanowskiego. G ówny nacisk zosta po o$ony na gospodark# odpadami komunalnymi w oparciu o ustaw# o utrzymaniu czysto!ci i porz"dku w gminach (Dz. U. Nr 132, poz. 62). Proponowany system gospodarki odpadami b#dzie si# opiera na obecnie funkcjonuj"cym, który dobrze sprawdza si# w Gminie Limanowa. Na terenach zabudowy indywidualnej mieszka&cy b#d" gromadzili odpady w workach, a ich wywóz b#dzie si# odbywa raz na dwa tygodnie. W zakresie odpadów komunalnych proponuje si# nast#puj"ce zmiany systemu gospodarki odpadami oraz selektywnej zbiórki: rozszerzenie obecnie funkcjonuj"cego systemu zbiórki odpadów komunalnych o worki do selektywnej zbiórki odpadów z odbiorem u „'ród a”. System b#dzie polega
na wyk adaniu do zbiórki specjalnie oznakowanego
dodatkowego worka, w którym znajdzie si# frakcja sucha ze strumienia odpadów komunalnych. B#d" to tworzywa sztuczne, butelki pet, makulatura, odpady opakowaniowe. Odbierana ilo!% odpadów nie ulegnie zmianie, lecz b#d" to ju$ odpady po cz#!ci segregowane, rozstawienie na terenie gminy dzwonów na odpady szklane, dzwony powinny by% zlokalizowane w centralnych, najcz#!ciej odwiedzanych punktach gminy, na terenach o zabudowie indywidualnej proponuje si# promowanie kompostowania odpadów organicznych we w asnym zakresie.
47
PLAN GOSPODARKI ODPADAMI DLA GMINY LIMANOWA
Odpady niebezpieczne Odpady niebezpieczne wytwarzane w grupie odpadów komunalnych, pochodz"ce z ró$nych 'róde kierowane b#d" do centralnych zak adów unieszkodliwiania i przerobu (spalanie, neutralizowanie, detoksykacja, bezpieczne sk adowanie) o charakterze regionalnym. Proponowane s" nast#puj"ce dzia ania systemowe w zakresie zbiórki i utylizacji odpadów niebezpiecznych wydzielonych ze strumienia odpadów komunalnych: - zapewnienie odbioru wysegregowanych odpadów niebezpiecznych np. przez Mobilny Punkt Zbiórki Odpadów Niebezpiecznych (ew. specjalistyczny podmiot wy oniony w drodze przetargu), - tworzenie punktów odbioru odpadów niebezpiecznych przy punktach handlowych np. aptekach, sklepach z farbami, szko ach. Wskazana jest organizacja, na terenie Gminy Limanowa, systemu zbiórki odpadów niebezpiecznych, który powinien docelowo obj"% 100% mieszka&ców. Gmina powinna powierzy% odbiór tych odpadów specjalistycznej firmie wywozowej, która musi dysponowa% specjalistycznym sprz#tem do ich przewozu. Koniecznym warunkiem uzyskania efektów w zbiórce odpadów niebezpiecznych jest gotowo!% mieszka&ców do udzia u w selektywnej zbiórce. W zwi"zku z tym niezb#dne jest prowadzenie akcji edukacyjnych w tym zakresie. Odpady azbestowe Zapocz"tkowanie akcji inwentaryzacji i utylizacji odpadów azbestowych polegaj"cej na odbiorze odpadów zawieraj"cych azbest od osób fizycznych b#d"cych w a!cicielami budynków zlokalizowanych na terenie gminy Limanowa przez firm# wy onion" w drodze przetargu. Wdro$enie powy$szych rozwi"za& umo$liwi wydzielenie ze strumienia odpadów komunalnych odpadów niebezpiecznych jak równie$ ograniczy ilo!% odpadów trafiaj"cych na sk adowisko. Dodatkowo zwi#kszy si# odzysk surowców wtórnych. Zaproponowane powy$ej rozwi"zania s" zgodne zarówno z rozwi"zaniami zalecanymi w Wojewódzkim Planie Gospodarki Odpadami, jak równie$ z rozwi"zaniami proponowanymi w Projekcie Planu Gospodarki Odpadami dla Powiatu Limanowskiego.
48
PLAN GOSPODARKI ODPADAMI DLA GMINY LIMANOWA
5.2 Odpady z sektora gospodarczego Odpady
powstaj"ce
podczas
dzia alno!ci
gospodarczej
obejmuj"
grup#
odpadów
niebezpiecznych i innych ni$ niebezpieczne. Odpady z przemys u i innej dzia alno!ci gospodarczej zgodnie z klasyfikacj" odpadów mo$na podzieli% na: odpady inne ni$ niebezpieczne, w tym odpady komunalne i podobne do komunalnych, pochodz"ce z zapleczy administracyjno – socjalnych zak adów pracy, odpady niebezpieczne. Ilo!ci odpadów z sektora gospodarczego zosta y opracowane na podstawie analizy podmiotów gospodarczych zlokalizowanych na terenie Gminy Limanowa oraz ankietyzacji telefonicznej i listownej przeprowadzonej w!ród tych podmiotów (o najwi#kszym znaczeniu z punktu widzenia gospodarki odpadowej). 5.2.1 Odpady
Odpady inne ni" niebezpieczne inne
ni$
niebezpieczne
to
takie,
których
powstawanie
zwi"zane
jest
z dzia alno!ci" us ugowo-handlow" i produkcyjno-rzemie!lnicz", prowadzon" przez podmioty gospodarcze. S" to odpady, które ze wzgl#du na swój charakter lub sk ad s" podobne do odpadów powstaj"cych w gospodarstwach domowych. W 2006 r. na obszarze gminy Limanowa wytworzono oko o 7 761 ton odpadów przemys owych innych ni$ niebezpieczne, co stanowi oko o 99% wszystkich odpadów wytworzonych w sektorze gospodarczym. Tabela 18 Odpady inne ni" niebezpieczne z sektora gospodarczego
Kod odpadu
17 04 05 17 04 07 03 01 05 03 03 01 12 01 01
Nazwa odpadu
)elazo i stal Mieszaniny metali Trociny, wióry, !cinki, drewno, p yta wiórowa i formir Odpady z kory i drewna Odpady z t oczenia i pi owania $elaza i jego stopów
Razem
Ilo ! odpadu Mg
126,585 5,1 6500 1100 30
7761,69
49
PLAN GOSPODARKI ODPADAMI DLA GMINY LIMANOWA
Z analizy odpadów z sektora gospodarczego wynika, $e najwi#ksza ilo!% odpadów powstaje w wyniku dzia alno!ci Zak adów Stolarskich „Midrew”. S" to przede wszystkim odpady z obróbki drewna w sumie 7600 ton w roku 2006. Drugim zak adem, co do ilo!ci wytwarzanych odpadów jest Firma Us ugowo-Handlowo-Produkcyjna „Jarecki”- Sp.z o.o. zajmuj"ca si# produkcj" kontenerów, pojemników oraz innych elementów metalowych. W tej firmie wytworzono 126,5 t odpadów z $elaza i stali. Odpady z t oczenia i pi owania $elaza i jego stopów powsta y w zak adzie Blachmix w ilo!ci 30 ton. Odpady z obróbki drewna zosta y w ca o!ci zutylizowane poprzez spalanie w piecu i odzysk ciep a. Firma Jarecki oprócz tego, $e jest wytwórc" odpadów zajmuje si# tak$e skupem z omu. W roku 2006 skupi a 4980,877 Mg z omu w tym 1,265 Mg z aluminium; 0,158 z metali kolorowych, a reszt# z $elaza i stali. Z om odbierany jest przez firm# Z omex S.A. i utylizowany Mittal Steel Polska Oddzia w Krakowie. Odpady metalowe wyprodukowane w zak adzie Blachmix s" odbierane przez firm# handlow" Mag-Ferum. Gospodarka odpadami innymi ni$ niebezpieczne z sektora gospodarczego jest prowadzona w sposób prawid owy. 100% odpadów jest utylizowana. Wi#kszo!% z omu ze strumienia odpadów komunalnych trafia od punktu skupu z omu firmy Jarecki i jest pó'niej utylizowana. 5.2.2
Odpady z budowy, remontów i demonta"u obiektów budowlanych i infrastruktury drogowej
Odpady
z
budowy,
remontów
i
demonta$u
powstaj"
w
du$ym
rozproszeniu
w budownictwie mieszkaniowym, przemys owym oraz w drogownictwie i kolejnictwie, zarówno na etapie budowy, jak i wykonywanych planowych i awaryjnych remontów oraz prac rozbiórkowych. Szacuje si#, $e !redni wska'nik wytwarzania odpadów budowlanych wynosi 40 kg na mieszka&ca rocznie. Zbieraniem i transportem odpadów z budowy, remontów i demonta$u zajmuj" si# wytwórcy tych odpadów: firmy budowlane, remontowe i demonta$owe oraz osoby prywatne prowadz"ce te prace lub specjalistyczne podmioty dzia aj"ce w zakresie zbierania i transportu 50
PLAN GOSPODARKI ODPADAMI DLA GMINY LIMANOWA
odpadów. Gruz budowlany i inne odpady towarzysz"ce budowie i remontom mieszka& przez prywatne osoby zagospodarowywane s" we w asnym zakresie lub niestety trafiaj" do odpadów komunalnych. Odpady budowlane poddawane s" recyklingowi na kruszywa budowlane i drogowe w instalacjach do odzysku tych odpadów lub s" wykorzystane do celów utwardzania powierzchni b"d' niwelacji terenu. Najbli$sza instalacja, w której odzyskowi poddawane s" odpady budowlane znajduje si# w Zak adzie Budowy Dróg w Nowym S"czu. Najwa$niejsze problemy nieselektywne zbieranie odpadów budowlanych i ich zanieczyszczenie innymi rodzajami odpadów, system zbierania odpadów budowlanych nie obejmuje wszystkich wytwórców tych odpadów, deponowanie odpadów budowlanych na „dzikich wysypiskach”. 5.2.3
Odpady niebezpieczne
Odpady niebezpieczne to odpady posiadaj"ce okre!lone w a!ciwo!ci (np. wybuchowe, toksyczne,
rakotwórcze)
pochodz"ce
g ównie
z
przemys u,
ale
tak$e
z rolnictwa, transportu, s u$by zdrowia i laboratoriów badawczych oraz zawarte w odpadach komunalnych. W!ród odpadów niebezpiecznych mo$na wyró$ni% grupy wymagaj"ce szczególnych zasad post#powania. Do tych grup nale$": odpady zawieraj"ce PCB, oleje odpadowe, baterie i akumulatory, odpady zawieraj"ce azbest, pestycydy, zu$yte urz"dzenia elektryczne i elektroniczne, wycofane z eksploatacji pojazdy oraz odpady medyczne. Wed ug danych pozyskanych od przedsi#biorców w 2006 r. na obszarze gminy Limanowa wytworzono oko o 0,828 ton odpadów przemys owych niebezpiecznych. 5.2.4
Odpady zawieraj#ce PCB
Krajowe przepisy prawne definiuj" PCB w nast#puj"cy sposób: “PCB – rozumie si# przez to polichlorowane difenyle, polichlorowane trifenyle, monometylotetrachlorodifenylometan, monometylodichlorodifenylometan, monometylodibromodifenylometan oraz mieszaniny 51
PLAN GOSPODARKI ODPADAMI DLA GMINY LIMANOWA
zawieraj"ce jak"kolwiek z tych substancji w ilo!ci powy$ej 0,005 % wagowo "cznie”. PCB zaliczane s" do substancji stwarzaj"cych szczególne zagro$enie dla !rodowiska. Zabronione jest wprowadzanie PCB do obrotu lub poddawanie ich procesom odzysku. PCB by y szeroko stosowane jako: sk adniki cieczy izolacyjnych do nape niania kondensatorów i transformatorów, p yny hydrauliczne, dodatki do farb i lakierów, plastyfikatory do tworzyw sztucznych, !rodki impregnuj"ce i konserwuj"ce. (ród em wytwarzania odpadów zwieraj"cych PCB jest wymiana p ynów transformatorowych zanieczyszczonych PCB lub wycofywanie z eksploatacji transformatorów i kondensatorów oraz innych urz"dze& zawieraj"cych PCB. Wed ug Projektu WPGO 99% masy urz"dze& zawieraj"cych PCB stanowi" transformatory. W ramach prowadzonej ankietyzacji podmiotów gospodarczych nie otrzymano danych o wyst#powaniu odpadów posiadaj"cych PCB. Nie oznacza to, $e takie odpady nie istniej", lecz identyfikacja ilo!ci tych odpadów jest niemo$liwa. Wszelkie zadania i dzia ania w zakresie PCB le$" w gestii Województwa Ma opolskiego. Zak adane jest ca kowite zniszczenie i wyeliminowanie PCB ze !rodowiska do 2010 roku poprzez kontrolowane unieszkodliwienie PCB oraz dekontaminacj# lub unieszkodliwienie urz"dze& zawieraj"cych PCB. Po stronie Gminy Limanowa le$a oby zorganizowanie kampanii reklamowo-propagandowej dotycz"cej prawid owego post#powania z odpadami zawieraj"cymi PCB i ich szkodliwego wp ywu na !rodowisko naturalne i zdrowie ludzi.
5.2.5
Oleje odpadowe
Oleje odpadowe to wszystkie oleje smarowe lub przemys owe, w szczególno!ci zu$yte oleje silników spalinowych i oleje przek adniowe, oleje do turbin i oleje hydrauliczne. Oleje przepracowane powstaj" g ównie w stacjach obs ugi pojazdów, bazach transportowych i remontowych oraz urz"dzeniach pracuj"cych w przemy!le, w wyniku wymiany wyeksploatowanych olejów smarowych, które trac" swoje w a!ciwo!ci i ulegaj" zanieczyszczeniu. Odpady z grupy 13 s" odpadami charakterystycznymi, poniewa$ wyst#puj" one praktycznie w wi#kszo!ci
podmiotów
prowadz"cych
dzia alno!%
gospodarcz"
(g ównie
poprzez
zastosowanie !rodków transportu).
52
PLAN GOSPODARKI ODPADAMI DLA GMINY LIMANOWA
W strukturze gospodarki olejami odpadowymi dominuje: odzysk – 68% wytwarzanych odpadów, unieszkodliwianie - 22%, magazynowanie – ok.10% odpadów. Stosuje si# w kraju nast#puj"ce metody odzysku lub unieszkodliwiania olejów odpadowych: regeneracja, destylacja pró$niowa i rafinacja adsorpcyjna produktów celowych, kraking termiczny, proces spalania z zastosowaniem d ugich pieców do wypalania klinkieru, procesy wst#pnej obróbki polegaj"cej na odwodnieniu i oczyszczaniu olejów odpadowych. Na podstawie ankietyzacji podmiotów gospodarczych stwierdzono ZPHU Blachmix wytworzy w 2006 roku 30L olejów odpadowych, a Firma Us ugowo-Handlowa „Tobiasz” zajmuj"ca
si#
Przepracowane
mechanik" oleje
z
samochodow" Blachmix
wytworzy a s"
200L
sk adowane
olejów na
odpadowych.
terenie
zak adu
w pojemnikach o pojemno!ci 1000L, a oleje z zak adu „Tobiasz” odbierane s" przez „Olpak” z Gorlic. Oleje przepracowane, które powstaj" w ma ych i !rednich przedsi#biorstwach (np. warsztaty samochodowe) w wi#kszo!ci s" przekazywane specjalistycznym firmom posiadaj"cym niezb#dne zezwolenia. Nadal nierozwi"zanym problemem pozostaje powstawanie ma ych ilo!ci
olejów
przepracowanych
w
du$ym
rozproszeniu,
szczególnie
w gospodarstwach domowych. W tym przypadku zbiórka jest trudna do przeprowadzenia i kosztowna. 5.2.6
Akumulatory i baterie
Baterie i akumulatory to 'ród a energii elektrycznej wytwarzanej przez bezpo!rednie przetwarzanie energii chemicznej sk adaj"ce si# z jednego lub kilku pierwotnych ogniw baterii (nie nadaj"cych si# do powtórnego na adowania) lub sk adaj"ce si# z jednego lub kilku wtórnych ogniw baterii (nadaj"cych si# do powtórnego na adowania). Ze wzgl#du na
53
PLAN GOSPODARKI ODPADAMI DLA GMINY LIMANOWA
zawarto!% substancji szkodliwych (mi#dzy innymi o owiu, kadmu i rt#ci) po zu$yciu staj" si# odpadem niebezpiecznym dla !rodowiska i zdrowia cz owieka. Odpadowe baterie i akumulatory zosta y sklasyfikowane jako podgrupa 16 06., zgodnie z Rozporz"dzeniem
Ministerstwa
*rodowiska
z
dnia
27
wrze!nia
2001
r.
w sprawie katalogu odpadów (Dz. U. Nr 112, poz. 1206). Tabela 19 Rozdaje baterii i akumulatorów
16 06 01*
Baterie i akumulatory o owiowe
16 06 02*
Baterie i akumulatory niklowo-kadmowe
16 06 03*
Baterie zawieraj"ce rt#%
16 06 04
Baterie alkaliczne (z wy "czeniem 16 06 03)
16 06 05
Inne baterie i akumulatory
16 06 06*
Selektywnie gromadzony elektrolit z baterii i akumulatorów
Oko o 90% ca kowitej masy zu$ytych baterii i akumulatorów stanowi" baterie i akumulatory kwasowo-o owiowe. Wytwarzane s" g ównie w bran$y transportowej i przez indywidualnych u$ytkowników samochodów, ale równie$ jako 'ród a zasilania awaryjnego instalacji elektrycznej i sygnalizacyjnej urz"dze& w energetyce, telekomunikacji i górnictwie. Baterie i akumulatory niklowo-kadmowe wielkogabarytowe s" wykorzystywane jako 'ród o pr"du sta ego do podtrzymywania napi#cia w górnictwie, telekomunikacji, kolejnictwie,
czy
hutach,
natomiast
ma ogabarytowe
–
g ównie
w
telefonach
bezprzewodowych i komórkowych. Wed ug danych od podmiotów z terenu gminy liczba zebranych, zu$ytych akumulatorów wynios a 10 szt. Zosta y one zebrane w zak adzie „Tobiasz” a odbierane s" przez Hurtownie Art.. Motor. Franciszek Stachura Kraków. 90% ilo!ci zu$ytych akumulatorów powstaje w sektorze transportowym, zarówno podmiotów gospodarczych jak i indywidualnych u$ytkowników. Dlatego te$ ilo!% zu$ytych akumulatorów o owiowych oszacowano na podstawie ilo!ci zarejestrowanych samochodów osobowych i ci#$arowych, przy przyj#ciu nast#puj"cych za o$e&: !rednia waga akumulatora (wraz z elektrolitem) samochodu osobowego – 12 kg,
54
PLAN GOSPODARKI ODPADAMI DLA GMINY LIMANOWA
!rednia waga akumulatora do samochodów ci#$arowych, autobusów i ci"gników siod owych przy uwzgl#dnieniu ró$nej ilo!ci akumulatorów w poje'dzie – 34 kg, zmiana akumulatora w samochodzie osobowym – co 3,5 roku, zmiana akumulatora w samochodzie ci#$arowym – co 3 lata. Szacunkowo na terenie gminy powsta o w 2006 roku 12,7 Mg z omu akumulatorowego z elektrolitem 5.2.7
Odpady medyczne i weterynaryjne
Odpady medyczne na terenie gminy Limanowa generowane s" przez dwa o!rodki s u$by zdrowia: Niepubliczny Zak ad Opieki Zdrowotnej w M#cinie i Niepubliczny Zak ad Opieki Zdrowotnej Praktyka Lekarza Rodzinnego w Nowym Rybiu oraz aptek# w M#cinie. Na terenie gminy brak jest prywatnych gabinetów lekarskich i stomatologicznych, ambulatoriów, instytutów i laboratoriów badawczych i analitycznych, zak adów kosmetycznych, które mog" stanowi% 'ród o odpadów infekcyjnych. Do grupy odpadów medycznych zalicza si# równie$ pozosta o!ci z domowego leczenia tj. dializy, podawania insuliny, opatrunków, farmaceutyki itp. Niepubliczny Zak ad Opieki Zdrowotnej w M#cinie ma podpisan" umow# na odbiór odpadów niebezpiecznych nr 97/2005 z dnia 03.01.2005 roku. Medyczne odpady niebezpieczne w ilo!ci oko o 0,06 Mg rocznie s" odbierane i utylizowane przez Laboratorium BIOTEST z siedzib" w Nowym S"czu. O!rodek Zdrowia w Nowym Rybiu ma podpisan" umow# na odbiór odpadów medycznych nr 1867/2004/2005 oraz nr 2700/2006/2007. Medyczne odpady niebezpieczne w ilo!ci oko o 0,048 – 0,06 Mg rocznie s" odbierane i utylizowane przez ferm# „KOBOST” Bobka Piotr, Kozio Bogdan z siedzib" w Woli Rz#dzi&skiej. Apteka w M#cinie posiada podpisan" umow# na odbiór odpadów medycznych z dnia 15.07.2000 roku z firm" LOBBE Recycling Sp. z o.o. z siedzib" w Sosnowcu. Odpady w ilo!ci oko o kilku kg/kwarta odbierane s" przez po!rednika – firm# Panaceum Hurtownia leków i artyku ów sanitarnych z Nowego S"cza. Na terenie gminy Limanowa nie ma placówek weterynaryjnych.
55
PLAN GOSPODARKI ODPADAMI DLA GMINY LIMANOWA
5.2.8
Zu"yte urz#dzenia elektryczne i elektroniczne
Zu$yty sprz#t elektryczny i elektroniczny to odpady urz"dze&, których prawid owe dzia anie jest
uzale$nione
od
dop ywu
pr"du
elektrycznego
lub
od
obecno!ci
pól
elektromagnetycznych, oraz mog"cych s u$y% do wytwarzania, przesy u lub pomiaru pr"du elektrycznego lub pól elektromagnetycznych i zaprojektowanych do u$ytku przy napi#ciu elektrycznym nieprzekraczaj"cym 1000 V dla pr"du zmiennego oraz 1500 V dla pr"du sta ego.
Zu$yte
urz"dzenia
elektryczne
i
elektroniczne
powstaj"
w gospodarstwach domowych, obiektach infrastruktury oraz w przemy!le. W gminie Limanowa nie prowadzi si# ewidencji ani selektywnej zbiórki odpadów elektrycznych i elektronicznych. W firmie „Midrew” zewidencjonowano 5 szt. !wietlówek fluorescencyjnych zawieraj"cych rt#%. Wed ug szacunków zawartych w Projekcie WPGO odpady elektryczne i elektroniczne stanowi" 0,1 % odpadów komunalnych, co w gminie stanowi 4,5 Mg rocznie. Zu$yty
sprz#t
elektryczny
i
elektroniczny
pochodz"cy
z
sektora
komunalnego
z terenu województwa ma opolskiego jest zbierany przez jednostki handlowe na zasadzie wymiany przy zakupie nowego sprz#tu oraz przez firmy obs uguj"ce wywóz odpadów komunalnych
(obs uga
na
telefon,
zorganizowane
wystawki
sprz#tu).
W przypadku zu$ytego sprz#tu pochodz"cego z innych 'róde ni$ gospodarstwa domowe sprz#t jest odbierany przez specjalistyczne firmy posiadaj"ce stosowne zezwolenia. 5.2.9
Pestycydy
Odpady pestycydów pochodz" z przeterminowanych preparatów, które zosta y wycofane z obrotu i zdeponowane w mogilnikach lub magazynach !rodków ochrony ro!lin, a tak$e z bie$"cej produkcji, dystrybucji i stosowania w rolnictwie. Zagro$eniem dla !rodowiska ze strony odpadów pestycydowych jest mo$liwo!% rozszczelnienia si# miejsc ich deponowania lub deponowania ich w miejscach do tego nie przystosowanych (tzw. ”dzikie wysypiska”), w wyniku czego substancje te mog" przedosta% si# do gleby, wód powierzchniowych i podziemnych. Dodatkowym elementem bie$"cej gospodarki chemicznymi substancjami ochronnymi s" impregnaty i konserwanty, g ównie owadobójcze i grzybobójcze, stosowane jako impregnaty do drewna. 56
PLAN GOSPODARKI ODPADAMI DLA GMINY LIMANOWA
Opakowania po !rodkach ochrony ro!lin podlegaj" kaucjonowaniu w wysoko!ci od 10% do 30% ceny !rodka niebezpiecznego, co w znacznym stopniu zapewnia zwrot tych opakowa& do sprzedawcy, producenta lub importera, natomiast wysokie ceny tych !rodków przyczyniaj" si# do racjonalnego i oszcz#dnego post#powania z nimi.
5.2.10 Wraki samochodowe Z omowane pojazdy zawieraj" wiele niebezpiecznych dla !rodowiska substancji takich jak oleje, p yny ch odnicze i hamulcowe, akumulatory itp. Wi#kszo!% elementów tych pojazdów ma warto!% surowcow" (z om, akumulatory, opony, szk o, tworzywa sztuczne, itd.). Na terenie gminy limanowa funkcjonuje 1 koncesjonowane przedsi#biorstwo zajmuj"ce si# unieszkodliwianiem wraków samochodowych. Sk adnic" z omu na terenie gminy Limanowa upowa$nionymi przez Wojewod# Ma opolskiego do wydawania za!wiadcze& o kasacji (z omowaniu) samochodów zgodnie z art. 79 ustawy z dnia 20 czerwca 1997 r. Prawo o ruchu drogowym (Dz. Nr 98, poz. 602 z pó'niejszymi zmianami) Jest: Firma Handlowo-Us ugowa "JARECKI" 34-600 Mordarka k. Limanowej 1tel. (0-18) 33-71-216 fax 337-42-16 Firma z omuje oko o 100 pojazdów rocznie co daje oko o 100 Mg odpadów. Jest to najwi#ksza firma tego typu w powiecie limanowskim. 5.2.11 Azbest i wyroby zawieraj#ce azbest Azbest
jest
minera em
charakteryzuj"cym
si#
nisk"
przewodno!ci"
ciep a
i odporno!ci" na dzia anie czynników chemicznych. Stosowany by do produkcji wyrobów azbestowo-cementowych:
pokry%
dachowych,
rur
ci!nieniowych,
rur
w kana ach wentylacyjnych, p yt i kszta tek w wymiennikach cieplnych oraz p yt elewacyjnych. Ze wzgl#du na rakotwórcze dzia anie w ókien azbestowych, jego produkcja i obrót jest zakazany, natomiast miejsca jego stosowania podlegaj" !cis ej ewidencji i kontroli. Wi#kszo!% posiadaczy pokry% dachowych zawieraj"cych azbest to mieszka&cy terenów wiejskich, którzy w latach 80 i 90- tych kryli dachy p ytami cementowo- azbestowymi
57
PLAN GOSPODARKI ODPADAMI DLA GMINY LIMANOWA
(b#d"cymi w tym okresie najta&szymi pokryciami), których nie sta% na pokrycie kosztów transportu i unieszkodliwiania tych odpadów. Natomiast zgodnie z obowi"zuj"cymi przepisami obowi"zek prawid owego zagospodarowana tych odpadów nale$y do w a!cicieli nieruchomo!ci. Nale$y równie$ pami#ta%, $e demonta$em pokry% dachowych zawieraj"cych azbest, usuwaniem, transportem do miejsca unieszkodliwienia (przez sk adowanie na sk adowisku) mog" zajmowa% si# przeszkoleni pracownicy firm posiadaj"cych stosowne zezwolenia. Ponadto bardzo ma a jest wiedza mieszka&ców na temat szkodliwo!ci wyrobów zawieraj"cych azbest i zasad post#powania z tymi odpadami. Dlatego konieczne jest podj#cie dzia a& maj"cych na celu rozwi"zanie tego problemu na wszystkich szczeblach administracyjnych. Wed ug szacunków zawartych w Powiatowym Planie Gospodarki Odpadami na terenie gminy Limanowa znajduj# si# 220 ty . m2 eternitu, co wagowo daje 3800 Mg. Zgodnie z obowi"zuj"cymi przepisami jedyn" metod" unieszkodliwiania odpadów zawieraj"cych azbest jest ich sk adowanie. Na terenie województwa ma opolskiego funkcjonuj" dwa sk adowiska przyjmuj"ce odpady zawieraj"ce azbest: sk adowisko JRCh „za rzek" Bia "” w Tarnowie oraz sk adowisko ZGK Boles aw w Ujkowie Starym (gm. Boles aw, pow. olkuski).
58
PLAN GOSPODARKI ODPADAMI DLA GMINY LIMANOWA
6
PROGNOZA ZMIAN W ZAKRESIE GOSPODARKI ODPADAMI
6.1 Odpady komunalne ogó$em Prognoza ilo!ci wytwarzanych odpadów komunalnych zwi"zana b#dzie bezpo!rednio z
prognoz"
liczby
mieszka&ców
województwa
oraz
jednostkowymi
wska'nikami
generowania odpadów. Zgodnie z prognozami GUS liczba ludno!ci powiatu limanowskiego b#dzie wzrasta% o oko o 1 % rocznie. Wska'nik dla ca ego województwa wynosi 0,74% rocznie. Wy$szy wska'nik dla gmin powiatu limanowskiego jest spowodowany tym, $e odsetek mieszka&ców zamieszkuj"cych tereny wiejskie systematycznie wzrasta. Przewiduje si#, $e zaludnienie gminy limanowa wyniesie 23 844 tys. mieszka&ców w 2010 r. i 24355 tys. mieszka&ców w 2014 r. Tabela 20 Prognoza demograficzna dla Gminy Wiejskiej Limanowa na lata 2007 – 2017
Prognoza demograficzna (tys. mieszka&ców)
Zmiany
2008
2010
2014
23 590
23 844
24 355
jednostkowych
wska'ników
wytwarzania
odpadów
wynikaj"
z
rozwoju
gospodarczego i zmian modelu konsumpcji. Szacuje si# wzrost ilo!ci wytwarzanych odpadów w przeliczeniu na 1 mieszka&ca o oko o 1% w skali roku. Przy za o$eniu, $e w okresie obj#tym planem nie b#d" nast#powa y istotne zmiany sk adu morfologicznego wytwarzanych odpadów komunalnych, prognozowana ilo!% odpadów z obszaru gminy obszaru gminy Limanowa w roku 2008 wyniesie 4624,34 Mg, a w roku 2014 4908,83 Mg. Tabela 21 Prognoza ilo ci wytwarzanych odpadów komunalnych w gminie Limanowa w latach 2008-2014 (wg wska%ników)
Lp.
Rodzaje odpadów komunalnych
1 Odpady komunalne zmieszane 2 Odpady wielkogabarytowe 3 Odpady z ogrodów i parków &#cznie odpady komunalne
Prognoza ilo ci komunalnych 2008 4118,95 379,04 126,35 4624,34
wytwarzanych
(Mg/rok) 2010 4201,74 386,66 128,89 4717,29
odpadów
2014 4372,35 402,36 134,12 4908,83 59
PLAN GOSPODARKI ODPADAMI DLA GMINY LIMANOWA
6.2 Odpady ulegaj#ce biodegradacji w odpadach komunalnych Wed ug planów gospodarki odpadami wy$szego szczebla ilo!% odpadów ulegaj"cych biodegradacji b#dzie wykazywa a tendencj# wzrostow". I tak osi"gaj"c poziom 1854,44 Mg w roku 2008 i 1891,71 Mg w roku 2014. Tabela 22 Prognoza ilo ci wytwarzanych odpadów ulegaj#cych biodegradacji w gminie Limanowa w latach 2008-2014( wg wska%ników)
2008
2010
2014
1872,98
1910,63
1988,21
Zmniejsza b#dzie si# udzia masy odpadów ulegaj"cych biodegradacji kierowanych na sk adowiska na rzecz wzrostu metod odzysku i unieszkodliwiania. W gminie Limanowa bardzo wysoki odsetek odpadów biodegradowalnych jest utylizowany we w asnym zakresie, brakuje jednak ewidencji ilo!ci utylizowanych odpadów.
6.3 Odpady niebezpieczne ogó$em Prognozowanie ilo!ci odpadów niebezpiecznych mo$liwych do wytworzenia w przedziale czasowym do 2014 r. jest trudne z uwagi na silne uzale$nienie od wielu czynników, g ównie natury ekonomicznej. WPGO przewiduje wzrost ogólnej ilo!ci odpadów niebezpiecznych. Jednocze!nie przewiduje si# spadek ilo!ci wytwarzanych odpadów niebezpiecznych z rolnictwa i przetwórstwa $ywno!ci, z przemys u skórzanego, z produkcji chemii nieorganicznej oraz odpadowych olejów,
natomiast
ilo!%
wytwarzanych
odpadów
niebezpiecznych
pochodz"cych
z przetwórstwa drewna oraz z produkcji p yt i mebli utrzyma% si# b#dzie na podobnym poziomie. Tabela 23 Prognoza ilo ci wytwarzanych odpadów niebezpiecznych w gminie Limanowa w latach 2008-2014 w Mg/rok
2008
2010
2014
49,26
49,76
50,76
60
PLAN GOSPODARKI ODPADAMI DLA GMINY LIMANOWA
6.3.1
Odpady zawieraj#ce PCB
Szacuje si#, $e coraz wi#cej urz"dze& zawieraj"cych PCB znajduj"cych si# obecnie w dobrym stanie technicznym b#dzie w przysz o!ci kierowanych do utylizacji. Jak wcze!niej nadmieniano wszelkie zadania i dzia ania w zakresie PCB le$" w gestii Województwa Ma opolskiego. Zak adane jest ca kowite zniszczenie i wyeliminowanie PCB ze !rodowiska do 2010 roku poprzez kontrolowane unieszkodliwienie PCB oraz dekontaminacj# lub unieszkodliwienie urz"dze& zawieraj"cych PCB. Po stronie Gminy Limanowa le$a oby zorganizowanie kampanii reklamowo-propagandowej dotycz"cej prawid owego post#powania z odpadami zawieraj"cymi PCB i ich szkodliwego wp ywu na !rodowisko naturalne i zdrowie ludzi. 6.3.2
Oleje odpadowe
Wojewódzki Plan Gospodarki Odpadami zak ada, $e w kolejnych latach, ze wzgl#du na zmiany technologiczne prowadz"ce do spadku zapotrzebowania na oleje !wie$e oraz zwi#kszenia czasu ich eksploatacji, nast#powa b#dzie spadek o oko o 1% rocznie ilo!ci powstaj"cych olejów odpadowych osi"gaj"c oko o 3,4 tys. ton w 2018 r. Wg tych prognoz ilo!% olejów odpadowych z terenu gminy Limanowa b#dzie wynosi% w 2014 roku Tabela 24 Prognoza ilo ci wytwarzanych olejów odpadowych w gminie Limanowa w latach 2008-2014 w Mg/rok
6.3.3
2008
2010
2014
0,96
0,94
0,90
Zu"yte baterie i akumulatory
Na podstawie wska'ników zu$ycia baterii przez mieszka&ców w krajach Unii Europejskiej, szacuje si#, $e w najbli$szych latach nast"pi wzrost masy powstaj"cych w gminie Limanowa odpadów zu$ytych baterii i akumulatorów osi"gaj"c 17, 85 Mg w roku 2010 oraz 22,32 Mg 2014.
61
PLAN GOSPODARKI ODPADAMI DLA GMINY LIMANOWA
Tabela 25 Prognoza ilo ci wytwarzanych baterii i akumulatorów w gminie Limanowa w latach 2008-2014 w Mg/rok
6.3.4
2008
2010
2014
16,38
17,85
22,32
Odpady medyczne i weterynaryjne
Szacuje si#, $e ilo!% udzielanych porad medycznych, a tym samym ilo!ci powstaj"cych niebezpiecznych odpadów medycznych b#d" wzrasta% o oko o 1% rocznie i wynios" 1,9 tys. ton w 2010 r. i 2,1 tys. ton w 2018 r. Ilo!ci wytwarzanych niebezpiecznych odpadów weterynaryjnych b#d" si# kszta towa% na poziomie oko o 10% niebezpiecznych odpadów medycznych. Tabela 26 Prognoza ilo ci wytwarzanych odpadów medycznych i weterynaryjnych w gminie Limanowa w latach 2008-2014 w Mg/rok
6.3.5
2008
2010
2014
2,99
3,05
3,17
Odpady zawieraj#ce azbest
Wojewódzki Plan Gospodarki Odpadami, $e do 2018 roku powinno by% usuni#te oko o 60% zinwentaryzowanej ilo!ci wyrobów zawieraj"cych azbest, czyli oko o 2300 ton. W zwi"zku z tym prognozuje si#, $e do roku 2010 usuni#te zostanie oko o 700 ton wyrobów azbestowych, w latach 2010-2014 – 750 ton materia ów konstrukcyjnych i budowlanych zawieraj"cych azbest.
62
PLAN GOSPODARKI ODPADAMI DLA GMINY LIMANOWA
6.4 Pojazdy wycofane z eksploatacji Zak adaj"c zwi#kszenie ilo!ci eksploatowanych samochodów i pogarszanie si# stanu technicznego sprowadzanych samochodów mo$na prognozowa%, $e ilo!% powstaj"cych odpadów zu$ytych pojazdów wzro!nie o oko o 40 % do roku 2014 i tak w roku 2010 b#dzie wynosi% 120 Mg, a w roku 2014 140 Mg. Tabela 27 Prognoza ilo ci pojazdów wycofanych z eksploatacji w gminie Limanowa w latach 2008-2014 w Mg/rok
2008
2010
2014
108
120
140
6.5 Zu"yty sprz't elektryczny i elektroniczny Przy uwzgl#dnieniu 5% tempa wzrostu masy wprowadzanych na rynek urz"dze& elektrycznych i elektronicznych oraz !redniego czasu ich eksploatacji na poziomie 8- 12 lat, mo$na przyj"%, $e ilo!% odpadów zu$ytego sprz#tu elektrycznego i elektronicznego b#dzie wzrasta%
w granicach
3-5% rocznie
i
wyniesie
oko o
5,06
Mg
w
2010
r.
i 5,70 Mg w 2014 r. Charakterystyka jako!ciowa tych odpadów b#dzie ulega a zmianie mi#dzy innymi na skutek ograniczenia stosowania substancji niebezpiecznych. Tabela 28 Prognoza ilo ci pojazdów wycofanych z eksploatacji w gminie Limanowa w latach 2008-2014 w Mg/rok
2008
2010
2014
4,77
5,06
5,70
6.6 Odpady z budowy, remontów i demonta"u obiektów budowlanych i infrastruktury drogowej
Ilo!% wytworzonych odpadów budowlanych uzale$niona b#dzie od rozwoju lub recesji w budownictwie i drogownictwie. Zak adaj"c rozwój tego sektora gospodarki nale$y prognozowa% wzrost ilo!ci wytwarzanych odpadów z budowy, remontów i demonta$u obiektów budowlanych oraz infrastruktury drogowej o oko o 2% w skali roku. Przy
63
PLAN GOSPODARKI ODPADAMI DLA GMINY LIMANOWA
wska'niku wynosz"cym 40 kg na mieszka&ca rocznie szacuje si#, $e ilo!% odpadów budowlanych z terenu gminy w roku 2010 wyniesie ok. 1000 Mg, a w roku 2014 1093 Mg.
6.7 Odpady opakowaniowe Przewiduje si#, $e w latach 2007-2014 nast"pi niewielki wzrost masy wytwarzanych odpadów (ok. 0,5 % rocznie) opakowaniowych. Równocze!nie ze wzrostem ilo!ci powstaj"cych odpadów zwi"zanym ze zwi#kszon" konsumpcj", nast#powa o b#dzie znaczne obni$enie masy tych odpadów ze wzgl#du na konieczno!% przeprowadzania przez przedsi#biorców redukcji masy opakowa& w systemach pakowania towarów. Tabela 29 Prognoza ilo ci wytwarzanych odpadów opakowaniowych w gminie Limanowa w latach 2008-2014 w Mg/rok
2008
2010
2014
1119
1130
1153
Prognozy zu$ycia poszczególnych grup opakowa& nie wskazuj" na potencjalne zmiany struktury odpadów opakowaniowych. Do roku 2014 dominowa% b#d" nadal odpady z tektury/papieru, odpady ze szk a oraz odpady z tworzyw sztucznych. Oczekuje si# równie$ pozytywnych zmian w zakresie przydatno!ci odpadów do recyklingu materia owego oraz odzysku energii, wynikaj"cych z konieczno!ci przeprowadzania ocen zgodno!ci opakowa& z odpowiednimi normami.
6.8 Odpady inne ni" niebezpieczne z sektora komunalnego Ilo!% wytwarzanych odpadów innych ni$ niebezpieczne oraz sposób gospodarowania tymi odpadami na terenie gminy Limanowa zale$e% b#dzie g ównie od tempa rozwoju gospodarczego, koniunktury w poszczególnych sektorach gospodarki, zmian w technologiach produkcji, szczególnie w zakresie wdra$ania metod „czystszej produkcji”, a tak$e efektywno!ci ekonomicznej stosowanych procesów przetwarzania i sk adowania odpadów. Tabela 30 Prognoza ilo ci wytwarzanych odpadów opakowaniowych w gminie Limanowa w latach 2008-2014 w Mg/rok
2008
2010
2014
7607
7455
7161
64
PLAN GOSPODARKI ODPADAMI DLA GMINY LIMANOWA
Wed ug Wojewódzkiego Planu Gospodarki Odpadami ilo!% wytwarzanych odpadów innych ni$ niebezpieczne i komunalne b#dzie wykazywa% nieznaczna tendencj# zni$kow" i wyniesie 7455 Mg w roku 2010 i 7161 Mg w roku 2014.
65
PLAN GOSPODARKI ODPADAMI DLA GMINY LIMANOWA
7
ZA&O(ONE CELE I PRZYJ)TY SYSTEM GOSPODARKI ODPADAMI
Zgodnie z Krajowym Planem Gospodarki Odpadami przyj#to nast#puj"ce cele g ówne w opracowywanym Programie Gospodarki Odpadami dla Gminy Limanowa: minimalizacja ilo!ci wytwarzanych odpadów w stosunku do tempa wzrostu gospodarczego regionu, zwi#kszenie udzia u odpadów poddawanych procesom odzysku i recyklingu, prowadzenie zgodnego wymaganiami ochrony !rodowiska i normami europejskimi systemu odzysku i unieszkodliwiania odpadów, zmniejszenie
strumienia
odpadów,
w
szczególno!ci
odpadów
ulegaj"cych
biodegradacji i odpadów niebezpiecznych, kierowanych na sk adowiska, wyeliminowanie procederu nielegalnego sk adowania i zagospodarowywania odpadów, zapewnienie
wiarygodnego
i
obszernego
monitoringu
pozwalaj"cego
na
diagnozowanie potrzeb w zakresie gospodarowania odpadami w województwie. Dla poszczególnych grup odpadów przedstawiono poni$ej cele szczegó owe.
7.1 Odpady komunalne Za$o"one cele obj#cie do ko&ca 2007 r. wszystkich mieszka&ców gminy umowami na odbieranie odpadów komunalnych, zapewnienie do ko&ca 2007 r. wszystkim mieszka&com gminy mo$liwo!ci selektywnego zbierania odpadów, zmniejszenie do ko&ca 2014 r. do maksimum 85% wska'nika masy sk adowanych odpadów komunalnych w stosunku do ogólnej masy wytworzonej w skali roku, wdro$enie i rozwój innych ni$ sk adowanie technologii zagospodarowania i przekszta cania odpadów. System gospodarki odpadami Niezb#dnymi elementami proponowanego systemu gospodarowania odpadami na terenie Gminy Limanowa s" nast#puj"ce obiekty: kompostownie odpadów zielonych, 66
PLAN GOSPODARKI ODPADAMI DLA GMINY LIMANOWA
stacje demonta$u odpadów wielkogabarytowych, punkty zbiórki odpadów niebezpiecznych lub zbiorcze punkty gromadzenia odpadów, Odpady komunalne powinny by% zbierane w sposób selektywny z wydzieleniem: odpadów opakowaniowych, papieru, tworzyw sztucznych i metali, odpadów wielkogabarytowych, odpadów budowlanych, odpadów niebezpiecznych. Pozosta a cz#!% strumienia odpadów komunalnych mo$e by% zbierana "cznie jako odpady zmieszane. Odpady zmieszane mog" by% poddawane sortowaniu w celu dok adniejszego wydzielenia surowców wtórnych i odpadów niebezpiecznych. Odpady zmieszane lub pozosta o!% po sortowaniu odpadów powinny by% poddane metodom mechaniczno-biologicznego lub termicznego przekszta cania przed ich zdeponowaniem na sk adowisku. Odpady wielkogabarytowe powinny by% kierowane do specjalistycznych stacji demonta$u, w których nast"pi rozbiórka odpadów wielkogabarytowych, wydzielenie surowców wtórnych, odpadów niebezpiecznych i pozosta o!ci, która jako balast skierowana zostanie na sk adowisko. Strumie& odpadów niebezpiecznych powinien by% wydzielony ze strumienia odpadów komunalnych „u 'ród a” poprzez zorganizowane punkty zbierania odpadów niebezpiecznych, ewentualnie mobilne punkty zbierania i kierowany do instalacji odzysku i unieszkodliwiania.
7.2 Odpady ulegaj#ce biodegradacji zawarte w odpadach komunalnych Za$o"one cele osi"gni#cie do 2010 r. maksymalnie 75% wska'nika masy odpadów ulegaj"cych biodegradacji kierowanych na sk adowiska w stosunku do masy tych odpadów wytworzonych w 1995 r., osi"gni#cie do 2013 r. maksymalnie 50%, natomiast do 2020 r. maksymalnie 35% wska'nika masy odpadów ulegaj"cych biodegradacji kierowanych na sk adowiska w stosunku do masy tych odpadów wytworzonych w 1995 r.,
67
PLAN GOSPODARKI ODPADAMI DLA GMINY LIMANOWA
System gospodarki odpadami Odpady kuchenne i inne odpady ulegaj"ce biodegradacji zawarte w odpadach komunalnych powinny by% zbierane selektywnie, ewentualnie jako zmieszany strumie& odpadów. Odpady zbierane selektywnie powinny by% kierowane do kompostowni i innych instalacji biologicznego przekszta cania odpadów. Odpady zmieszane o wysokiej zawarto!ci odpadów ulegaj"cych biodegradacji, przed skierowaniem na sk adowisko odpadów, powinny zosta% poddane biologicznym lub termicznym metodom przekszta cania. Niezb#dnymi elementami proponowanego systemu gospodarowania odpadami na terenie Gminy Limanowa s" nast#puj"ce obiekty: - instalacje do biologicznego przekszta cania odpadów (kompostownie, zak ady fermentacji,),
7.3 Odpady niebezpieczne ogó$em Za$o"one cele uszczelnienie systemu zbierania odpadów niebezpiecznych ze szczególnym uwzgl#dnieniem selektywnej zbiórki odpadów niebezpiecznych z ma ych i !rednich przedsi#biorstw oraz gospodarstw domowych, sukcesywna minimalizacja ilo!ci powstaj"cych odpadów niebezpiecznych, sukcesywne zwi#kszanie ilo!ci odpadów poddawanych procesom odzysku.
7.4 Odpady zawieraj#ce PCB Za$o"one cele ca kowite wycofanie z u$ytkowania do 30 czerwca 2010 r. urz"dze& i instalacji zawieraj"cych PCB o st#$eniu powy$ej 0,005% wagowo, kontrolowane
unieszkodliwienie
PCB
oraz
oczyszczenie
z
PCB
lub
unieszkodliwienie w ca o!ci zanieczyszczonych nimi urz"dze& do dnia 31 grudnia 2010 r., przyst"pienie po 2010 r. do inwentaryzacji i likwidacji urz"dze& i odpadów zawieraj"cych PCB o st#$eniu poni$ej 0,005% wagowo.
68
PLAN GOSPODARKI ODPADAMI DLA GMINY LIMANOWA
System gospodarki odpadami Urz"dzenia zawieraj"ce PCB powinny by% poddawane dekontaminacji, czyli usuni#ciu olejów PCB lub w ca o!ci unieszkodliwiane w spalarniach odpadów niebezpiecznych.
7.5 Oleje odpadowe Za$o"one cele stworzenie skutecznego systemu zbiórki odpadowych olejów i zwi#kszenie poziomu zbierania tych odpadów, w szczególno!ci od mieszka&ców oraz ma ych i !rednich przedsi#biorstw. System gospodarki odpadami Oleje odpadowe powinny by% zbierane poprzez punkty serwisowe oraz punkty zbierania odpadów niebezpiecznych. Najwy$szy priorytet w gospodarowaniu tymi odpadami powinna mie% regeneracja, gdy$ pozwala na odzyskanie olejów bazowych oraz ich ponowne u$ycie do produkcji olejów smarowych. Inne procesy odzysku i unieszkodliwiania mog" by% stosowane w przypadku, gdy wysoki stopie& zanieczyszczenia olejów wyklucza ich regeneracj#.
7.6 Zu"yte baterie i akumulatory Za$o"one cele uszczelnienie systemu zbierania zu$ytych baterii i akumulatorów, w szczególno!ci ze 'róde rozproszonych, zaprzestanie od 2012 r. stosowania akumulatorów niklowo-kadmowych. System gospodarki odpadami Zu$yte baterie i akumulatory powinny by% odbierane nieodp atnie poprzez szerok" sie% punków zbierania obejmuj"c" przede wszystkim punkty serwisowe, sklepy oraz punkty zbierania odpadów niebezpiecznych. Zebrane baterie i akumulatory powinny by% poddawane recyklingowi.
69
PLAN GOSPODARKI ODPADAMI DLA GMINY LIMANOWA
7.7 Odpady medyczne i weterynaryjne Za$o"one cele podniesienie
efektywno!ci
selektywnego
zbierania
odpadów
medycznych
i
weterynaryjnych, System gospodarki odpadami Odpady medyczne i weterynaryjne powinny by% zbierane selektywnie we wszystkich placówkach medycznych. Istotne jest w a!ciwe zakwalifikowanie odpadów medycznych w aspekcie metody ich unieszkodliwienia. Zaka'ne odpady medyczne powinny by% poddawane termicznemu przekszta caniu w spalarniach odpadów spe niaj"cych wszystkie wymagania ochrony !rodowiska.
7.8 Pojazdy wycofane z eksploatacji Za$o"one cele uszczelnienie systemu zbierania i demonta$u pojazdów wycofanych z eksploatacji, System gospodarki odpadami System gospodarowania pojazdami wycofanymi z eksploatacji powinien obejmowa%: - zbieranie pojazdów przez posiadaj"ce stosowne decyzje administracyjne punkty zbierania pojazdów wycofanych z eksploatacji, - zbieranie przez gmin# porzuconych pojazdów i dostarczanie ich do punktów zbierania lub stacji demonta$u pojazdów, - odzysk, w tym recykling i unieszkodliwianie odpadów wyselekcjonowanych z pojazdów przez wyspecjalizowane podmioty gospodarcze.
7.9 Zu"yty sprz't elektryczny i elektroniczny Za$o"one cele osi"gni#cie w 2008 r. poziomu selektywnego zbierania zu$ytego sprz#tu elektrycznego i elektronicznego pochodz"cego z gospodarstw domowych w wysoko!ci 4 kg/rok w przeliczeniu na mieszka&ca,
70
PLAN GOSPODARKI ODPADAMI DLA GMINY LIMANOWA
System gospodarki odpadami Sprz#t starszego typu powinien w miar# mo$liwo!ci by% poddawany konserwacji, naprawom i modernizacji lub przekazywany innym u$ytkownikom. Zu$yte urz"dzenia elektryczne i elektroniczne powinny by% oddawane do punktów sprzeda$y nowego sprz#tu (wymiana 1:1) oraz zbierane przez firmy odbieraj"ce odpady komunalne i w punktach zbierania odpadów niebezpiecznych. Odpady zu$ytego sprz#tu powstaj"ce w przedsi#biorstwach powinny by% przekazywane firmom posiadaj"cym stosowne zezwolenie na zbieranie.
7.10 Odpady zawieraj#ce azbest Za$o"one cele ograniczenie oddzia ywania azbestu na !rodowisko i sukcesywna eliminacja wykorzystywanych wyrobów zawieraj"cych azbest, System gospodarki odpadami Wyroby zawieraj"ce azbest powinny by% demontowane przez specjalistyczne firmy posiadaj"ce stosowne zezwolenia i wyposa$enie techniczne przy zachowaniu podstawowych zasad bhp. Odpady zawieraj"ce azbest powinny by% deponowane na sk adowiskach odpadów azbestowych.
7.11 Przeterminowane pestycydy Za$o"one cele uszczelnienie systemu zbierania przeterminowanych !rodków ochrony ro!lin i opakowa& po tych !rodkach pochodz"cych z bie$"cej produkcji i stosowania w rolnictwie. System gospodarki odpadami Przeterminowane pestycydy oraz zu$yte opakowania po tych !rodkach powinny by% zbierane w punktach zbierania odpadów niebezpiecznych i poddawane unieszkodliwianiu w specjalistycznych spalarniach odpadów niebezpiecznych.
71
PLAN GOSPODARKI ODPADAMI DLA GMINY LIMANOWA
7.12 Zu"yte opony Za$o"one cele zwi#kszenie poziomu zbierania zu$ytych opon, wyeliminowanie procederu sk adowania zu$ytych opon i ich niekontrolowanego spalania w instalacjach nie przeznaczonych do tego celu. System gospodarki odpadami Zu$yte opony powinny by% poddawane nast#puj"cym metodom i technologiom zagospodarowania: - bie$nikowaniu, - wytwarzaniu granulatu gumowego, - odzyskowi energii poprzez wspó spalanie w cementowniach, elektrowniach lub elektrociep owniach spe niaj"cych wymagania w zakresie wspó spalania odpadów.
7.13 Odpady z budowy, remontów i demonta"u obiektów budowlanych oraz infrastruktury drogowej
Za$o"one cele rozbudowa systemu selektywnego zbierania odpadów z remontów, budowy i demonta$u obiektów budowlanych oraz infrastruktury drogowej i zwi#kszenie poziomu zbierania tych odpadów. System gospodarki odpadami Odpady z budowy, remontów i demonta$u obiektów budowlanych powinny by% gromadzone selektywnie i przekazywane do instalacji odzysku odpadów budowlanych, w których wytwarzane b#dzie kruszywo stosowane jako zamiennik kruszyw pochodzenia naturalnego.
7.14 Komunalne osady ciekowe Za$o"one cele ograniczenie ilo!ci sk adowanych osadów !ciekowych, zwi#kszenie ilo!ci osadów unieszkodliwianych metodami termicznymi,
72
PLAN GOSPODARKI ODPADAMI DLA GMINY LIMANOWA
zwi#kszenie
ilo!ci
wykorzystywanych
przetworzonych
osadów
!ciekowych
spe niaj"cych wszystkie wymogi bezpiecze&stwa sanitarnego i chemicznego. System gospodarki odpadami System gospodarki osadami !ciekowymi powinien obejmowa%: - fermentacj# metanow" osadów !ciekowych z odzyskiem biogazu, - unieszkodliwianie termiczne z odzyskiem energii, - kompostowanie, - wykorzystanie rolnicze i przyrodnicze przy dotrzymaniu wymogów jako!ciowych, - stosowanie do rekultywacji.
7.15 Odpady opakowaniowe Za$o"one cele zwi#kszenie stopnia selektywnego zbierania odpadów opakowaniowych, w szczególno!ci z gospodarstw domowych, zapewnienie wszystkim mieszka&com gminy mo$liwo!ci selektywnego zbierania odpadów opakowaniowych. System gospodarki odpadami Odpady opakowaniowe powinny by% zbierane w sposób selektywny do worków wykonanych z tworzyw sztucznych wraz z okre!leniem terminów zbierania tych odpadów lub do pojemników ustawianych w miejscach publicznych. Odpady powinny by% zbierane z rozdzia em na: - papier i tektur# – do pojemników w kolorze niebieskim, - szk o bezbarwne – do pojemników w kolorze bia ym, - szk o kolorowe – do pojemników w kolorze zielonym, - metale, tworzywa sztuczne i opakowania wielomateria owe – do pojemników w kolorze $ó tym. Zebrane odpady opakowaniowe, po ewentualnym doczyszczeniu w sortowni, powinny by% poddane recyklingowi lub odzyskowi zgodnie z obowi"zuj"cymi przepisami prawa.
73
PLAN GOSPODARKI ODPADAMI DLA GMINY LIMANOWA
7.16 Odpady inne ni" niebezpieczne z sektora gospodarczego Za$o"one cele minimalizacja ilo!ci powstaj"cych odpadów, sukcesywne zwi#kszanie udzia u odpadów poddawanych procesom odzysku i procesom unieszkodliwiania poza sk adowaniem.
74
PLAN GOSPODARKI ODPADAMI DLA GMINY LIMANOWA
8
EDUKACJA EKOLOGICZNA
*wiadomo!% ekologiczna spo ecze&stwa stanowi bardzo wa$ny element w realizacji programu gospodarki odpadami, gdy$ to w a!nie ludzie bior" aktywny udzia w tym procesie. Niestety stan !wiadomo!ci ludno!ci jest wci"$ jeszcze niski, dlatego niezb#dne jest ci"g e prowadzenie dzia a& edukacyjnych.
8.1 Wskazówki do realizacji systemu edukacji ekologicznej Na terenie Gminy s" prowadzone dzia ania w zakresie edukacji ekologicznej, jednak w wi#kszo!ci przypadków ograniczaj" si# tylko do organizacji dzia a& zwi"zanych z obchodami Dnia Ziemi i Dnia Sprz"tania *wiata. Aby sprawnie i skutecznie realizowa% cele gminne nale$y du$y nacisk po o$y% na regularn" i d ugofalow" edukacje wszystkich grup wiekowych i spo ecznych na terenie gminy. Proces edukacji ekologicznej mo$na prowadzi% dwutorowo: formalnie (nauka w szko ach, przedszkolach) oraz nieformalnie (tu wa$n" rol# odgrywaj" o!rodki kultury, jednostki miejskie i gminne organizuj"ce m.in. ró$nego typu imprezy masowe).
8.2 ELEMENTY EDUKACJI EKOLOGICZNEJ 8.2.1 Cel prowadzenia edukacyjnego programu gospodarki odpadami Wprowadzenie edukacyjnego programu gospodarki odpadami ma na celu wykszta cenie w!ród wszystkich grup spo ecznych odpowiedzialnych i !wiadomych zachowa& w zakresie racjonalnej gospodarki odpadami. Proces ten powinien odbywa% si# poprzez; -
rozpowszechnianie informacji o zaletach selektywnej zbiórki odpadów, jako drodze do ekologicznego sposobu $ycia we w asnym domu,
-
promowanie !wiadomych zakupów, wolnych od wp ywów reklamowych, co wi"$e si# z przekonywaniem do kupowania rzeczy trwa ych, nie jednorazowego u$ytku, a tak$e poprzez zmian# podej!cia do kupowanych towarów – doprowadzenie do wybierania przez konsumenta towarów bezodpadowych lub w opakowaniach ulegaj"cych ca kowitej degradacji lub nadaj"cych si# do utylizacji, czy ponownego przetworzenia.
75
PLAN GOSPODARKI ODPADAMI DLA GMINY LIMANOWA
Organizatorzy i instytucje wspomagaj"ce W skali globalnej i na poziomie edukacji przedszkolno – szkolnej organizacja edukacji powinna odbywa% si# odgórnie, poprzez opracowania programowe odpowiednich instytucji pa&stwowych. Istotne jest tu jednak udzielenie wsparcia pod k"tem realizacji poszczególnych dzia a& ze strony w adz lokalnych, o!rodków kulturalnych organizacji pozarz"dowych.
Odbiorcy Poziom wiedzy spo ecze&stwa w zakresie gospodarki odpadami jest zró$nicowany. Wa$ne jest aby edukacja prowadzona by a na wszystkich szczeblach rozwoju i na ró$nym stopniu zaawansowania wiedzy dla poszczególnych grup wiekowych. W oparciu o powy$sze stwierdzenie odbiorcami edukacyjnego programu gospodarki odpadami s": -
dzieci (przedszkola i szko y podstawowe),
-
m odzie$ (gimnazja, szko y ponadgimnazjalne),
-
nauczyciele,
-
doro!li mieszka&cy klasyfikowani wg nast#puj"cego podzia u: urz#dnicy administracji pa&stwowej, przedstawiciele biznesu,
-
pozostali doro!li mieszka&cy.
Sposoby i metody realizacji Realizacja edukacyjnego programu gospodarki odpadami powinna by% wieloetapowa i by% realizowana na wielu p aszczyznach. Zainicjowaniem programu powinna by% kilku miesi#czna zintensyfikowana masowa kampania, która b#dzie spe nia% nast#puj"ce warunki: zaznajomienie, u!wiadomienie i zapami#tanie zagadnie& zwi"zanych
z gospodark"
odpadami. Kolejnym krokiem jest wdro$enie programu podstawowego, którego okres trwania planuje si# na dwa lata. A nast#pnie d ugoterminowy plan edukacyjny na 10 lat i wi#cej. Dzia alno!% edukacyjna mo$e by% realizowana w formie biernej – informacyjnej, obejmuj"cej, materia y drukowane, audycje i inne oraz poprzez aktywne w "czanie mieszka&ców w proces edukacji (np.; szkolenia, festiwale, konkursy itp.)
76
PLAN GOSPODARKI ODPADAMI DLA GMINY LIMANOWA
W celu zintensyfikowania dzia a& w w/w zakresie oraz kontroli nad ich realizacj" mo$e zosta% utworzona jednostka wspó pracuj"ca z w adzami lokalnymi, lokaln" komórk" ds. edukacji, o!rodkiem kultury i innymi instytucjami. Dzia ania jednostki: -
upowszechnienie wiedzy teoretycznej i praktycznej dotycz"cej zagospodarowania odpadów,
-
wspieranie oraz wspó tworzenie programów dydaktycznych i edukacyjnych realizowanych w szko ach i przedszkolach,
-
udzia w tworzeniu miejsc zbiórki odpadów niebezpiecznych oraz informowanie o takich miejscach w najbli$szej okolicy,
-
propagowanie proekologicznych wzorców zachowa&.
Inne propozycje dzia a& w zakresie edukacji ekologicznej: -
Organizacja imprez o charakterze ekologicznym, m.in.: -
Dzie& Ziemi- kontynuacja i rozwój dotychczasowych dzia a&,
-
szkolne turnieje ekologiczne - kontynuacja dotychczasowych dzia a& i rozszerzenie o tematyk# odpadow",
-
ekologiczne rajdy (rowerowe, piesze)- kontynuacja
i rozwój
dotychczasowych dzia a&, -
dzie& ochrony !rodowiska,
-
ekologiczny
konkurs
fotograficzny-
kontynuacja
i
rozwój
dotychczasowych dzia a&, -
sprz"tanie !wiata - kontynuacja i rozwój dotychczasowych dzia a&,
-
przegl"d ma ych form teatralnych- „scena ziemi”,
-
przegl"d piosenki ekoturystycznej,
-
szkolna gazetka ekologiczna,
-
literacki konkurs ekologiczny.
8.2.2 Edukacja ekologiczna w ramach podstawowego systemu edukacyjnego Edukacja przedszkolaka Zaj#cia pomagaj"ce dziecku odkrywa% i porz"dkowa% elementarn" wiedz# o !wiecie przyrody, z naciskiem na gospodark# odpadami. Zaj#cia zgodne z "Podstaw" programow" wychowania w przedszkolu".
Wa$ne, aby precyzyjnie sformu owano temat, czytelnie
77
PLAN GOSPODARKI ODPADAMI DLA GMINY LIMANOWA
postawione zadanie dla dziecka oraz okre!lenie celów szczegó owych, przydatnych dla nauczycieli i rodziców. Dziecko uczy si#, my!li, tworzy, rysuje, koloruje, uzupe nia i nakleja.
Edukacja ekologiczna dla gimnazjum Na tym etapie rozwoju uczniowie poznaj" !rodowisko i jego problematyk# od najbli$szej im przestrzeni do dalszych regionów i tematyki !wiatowej. Program nauczania mo$na wzbogaci% o tzw. Warsztaty ekologiczne podczas których uczniowie b#d" aktywnie uczestniczy% w poznawaniu zagadnie& zwi"zanych ze !rodowiskiem, w szczególno!ci z zagadnieniami odpadowymi. Mo$na równie$ wprowadzi% tworzenie przez dzieci i m odzie$ tzw. scenariuszy imprez i akcji ekologicznych. Edukacja ekologiczna za pomoc" komputera. (Tworzenie multimedialnych prezentacji ekologicznych. Tworzenie dokumentów tekstowych, dyplomów, biuletynów, publikacji na temat ochrony !rodowiska naturalnego.)
78
PLAN GOSPODARKI ODPADAMI DLA GMINY LIMANOWA
9
PLANOWANE DZIA&ANIA W ZAKRESIE GOSPODARKI ODPADAMI
Gospodarka odpadami na terenie Gminy Limanowa powinna by% prowadzona w sposób nawi"zuj"cy do podstawowych zasad polityki ekologicznej pa&stwa w zakresie zbierania, gromadzenia oraz unieszkodliwiania odpadów. Dzia ania zmierzaj"ce do zapobiegania powstawania odpadów lub ograniczania ilo!ci oraz ich negatywnego oddzia ywania na !rodowisko to przede wszystkim zbiórka, odzysk i unieszkodliwianie
odpadów.
W
oparciu
o
przeprowadzone
szczegó owe
analizy
dotychczasowego stanu gospodarki odpadami na terenie Gminy, a tak$e prognozy zmian ilo!ciowych odpadów, dokonano identyfikacji potrzeb w zakresie ich unieszkodliwiania, utylizacji a tak$e zidentyfikowano dzia ania w tym zakresie. Odpady wytworzone w sektorze komunalnym Lata 2007-2010 rozbudowa gminnego systemu selektywnego gromadzenia i zbierania odpadów, promowanie prawid owych zachowa& ekologicznych w!ród mieszka&ców gminy w celu osi"gni#cia zak adanych poziomów odzysku i recyklingu odpadów opakowaniowych, niebezpiecznych i pozosta ych, kontynuacja regularnego wywozu odpadów komunalnych, organizacja systemu zbiórki odpadów niebezpiecznych wydzielonych ze strumienia odpadów komunalnych, opracowanie i wdro$enie programu likwidacji dzikich wysypisk, propagowanie
indywidualnego
kompostowania
odpadów
organicznych
powstaj"cych w gospodarstwach domowych i rolniczych, instalacja pojemników na odpady w miejscach poddanych szczególnie du$ej presji – parkingi !ródle!ne, nadrzeczne, przy zbiornikach wodnych, opracowanie ewidencji i likwidacja ewentualnych dzikich wysypisk, opracowanie i wdra$anie programu edukacyjnego, podj#cie dzia a& w celu pozyskania funduszy na realizacj# zamierzonych przedsi#wzi#% ze !rodków polskich oraz UE.
79
PLAN GOSPODARKI ODPADAMI DLA GMINY LIMANOWA
Lata 2010-2014 budowa Gminnego Punktu Zbiorki Odpadów Niebezpiecznych, obj#cie wszystkich mieszka&ców gminy zorganizowan" zbiórk" odpadów wielkogabarytowych i budowlanych, rozwój systemu selektywnej zbiórki odpadów niebezpiecznych wydzielonych ze strumienia odpadów komunalnych, dalsza edukacja ekologiczna mieszka&ców gminy celem osi"gni#cia zak adanych poziomów odzysku i recyklingu odpadów, starania o pozyskanie !rodków na realizacj# zak adanych przedsi#wzi#%. Odpady wytworzone w sektorze gospodarczym Lata 2007 - 2014 wdra$anie technologii ma o i bezodpadowych, metod „czystszej produkcji” i zarz"dzania !rodowiskowego, kampania
informacyjno-edukacyjna
dla
podmiotów
gospodarczych
funkcjonuj"cych na terenie Gminy w zakresie ograniczania ilo!ci wytwarzania odpadów
i
racjonalizowania
sposobów
gospodarowania
nimi
a
tak$e
obowi"zuj"cego prawa (prowadzenie ewidencji odpadów, uzyskiwanie pozwole&, itp.). Odpady niebezpieczne Lata 2007-2014 inwentaryzacja odpadów azbestowych, kontynuacja organizowanych akcji utylizacji odpadów azbestowych, wdro$enie programu zbiórki i usuwania odpadów azbestowych, inwentaryzacja odpadów PCB w gminie, opracowanie harmonogramu likwidacji odpadów PCB, likwidacja PCB do 2010 roku – udzia w programie wojewódzkim,
80
PLAN GOSPODARKI ODPADAMI DLA GMINY LIMANOWA
Komunalne osady !ciekowe Lata 2007-2014 organizacja systemu kompostowania (lub wspó kompostowania z odpadami komunalnymi) przy lokalnych oczyszczalniach !cieków.
81
PLAN GOSPODARKI ODPADAMI DLA GMINY LIMANOWA
10
ZADANIA STRATEGICZNE NA LATA 2007-2014
W poni$szej tabeli przedstawiono strategiczne zadania do zrealizowania w Gminie Limanowa w latach 2004-2014 wraz z jednostkami odpowiedzialnymi za ich realizacj#. Tabela 31 Zadania strategiczne w gospodarce odpadami w Gminie Limanowa (2007-2014)
Zadania
Jednostka odpowiedzialna
SEKTOR KOMUNALNY Rozbudowa gminnego systemu selektywnego gromadzenia i zbierania Wójt Gminy odpadów ze szczególnym uwzgl#dnieniem odpadów wielkogabarytowych, Przedsi#biorcy budowlanych i niebezpiecznych,
z sektora prywatnego i pa&stwowego
Ci"g a likwidacja „dzikich wysypisk” odpadów
Wójt Gminy
Prowadzenie edukacji ekologicznej mieszka&ców gminy celem osi"gni#cia Wójt Gminy/ Szko y/ zak adanych poziomów odzysku i recyklingu odpadów
Stowarzyszenia
KOMUNALNE OSADY *CIEKOWE Organizacja systemu kompostowania osadów !ciekowych przy Zak adach Wójt Gminy/Zak ady Oczyszczania *cieków
Oczyszczania *cieków
SEKTOR GOSPODARCZY Wdra$anie
technologii
ma o-
bezodpadowych,
metod
„czystszej Przedsi#biorcy
produkcji” i zarz"dzania !rodowiskowego Kampania
informacyjno-edukacyjna
dla
podmiotów
gospodarczych Wójt Gminy,
funkcjonuj"cych na terenie Gminy w zakresie ograniczania ilo!ci Przedsi#biorcy wytwarzania odpadów i racjonalizowania sposobów gospodarowania nimi oraz z zakresu prawa dotycz"cego gospodarki odpadami
ODPADY NIEBEZPIECZNE Opracowanie i wdro$enie programu zbiórki i usuwania odpadów Wójt gminy azbestowych Wprowadzenie selektywnej zbiórki odpadów niebezpiecznych z sektora
Przedsi#biorcy
ma ych i !rednich przedsi#biorstw
82
PLAN GOSPODARKI ODPADAMI DLA GMINY LIMANOWA
ZTY WDRO(ENIA ORAZ MO(LIWO*CI FINANSOWANIA OGRAM I KOSZTY WDRO(ENIA ORAZ MO(LIWO*CI FINANSOWANIA
a$a+ w latach 2007-2014 wraz z potencjalnymi %ród$ami finansowania
ania
zbierania rzanych ch ze h.
Jednostki realizuj"ce i odpowiedzialne Gmina, mieszka&cy Gmina, mieszka&cy
w du$ej czne,
Gmina
yzacja cja.
Gmina, podmioty gospodarcze
znych domowych
Charakter zadania (W, K, I ), IN, NIN
Okres realizacji
Koszt realizacji [tys. z ]
W, IN
2007 – 2014
100
W, IN
2007 – 2014
30
W, IN
2007 – 2014
35
W, NIN, IN
2007 – 2014
45
W, NIN
2007 – 2014
5
Gmin, mieszka&cy
Potencjalne 'ród a finansowania *rodki w asne Gminy, dotacje i kredyty z funduszy krajowych oraz UE *rodki w asne Gminy, dotacje i kredyty z funduszy UE i krajowych *rodki w asne Gminy, dotacje i kredyty z funduszy krajowych oraz UE *rodki w asne Gminy, dotacje i kredyty z funduszy krajowych oraz UE *rodki w asne Gminy, dotacje i kredyty z funduszy krajowych oraz UE
83
mu e&stwa i
yw arzania obów
PLAN GOSPODARKI ODPADAMI DLA GMINY LIMANOWA
Gmina, Podmioty gospodarcze, Organizacje pozarz"dowe
Gmina, gramu mieszka&cy towych ej pory w iny PFO*iGW
K, NIN
K, NIN, IN
2007 – 2014
2007 – 2014
16
30
*rodki w asne Gminy, dotacje i kredyty z funduszy krajowych oraz UE, Podmioty gospodarcze *rodki w asne Gminy, dotacje i kredyty z funduszy krajowych oraz UE, *rodki mieszka&ców
rdynowane, I – inne, IN – koszty inwestycyjne, NIN – koszty pozainwestycyjne
anu gospodarki odpadami, który wytycza strategi# dzia a& – nie ma mo$liwo!ci szczegó owego okre!lenia
k i eksploatacyjnych obiektów gospodarki odpadami. Koszty te mog" ró$ni% si# zasadniczo, w zale$no!ci od
ozstrzygn"% to mo$na jedynie w wyniku procedury przetargowej w!ród firm oferuj"cych poszczególne
zaznaczy%, i$ zaproponowanie dzia ania b#d" realizowane w miar# mo$liwo!ci finansowych Gminy.
84
10.2 MO(LIWO*CI
POZYSKIWANIA REALIZACJ) PRZEDSI)WZI),
*RODKÓW
FINANSOWYCH
NA
Realizacja zada& z zakresu gospodarki odpadami wymaga zarezerwowania !rodków finansowych, które znacz"co przewy$szaj" mo$liwo!ci bud$etowe Gminy Limanowa. Przeznaczenie !rodków w bud$ecie na dan" inwestycj# jest bardzo wa$nym elementem planowania, gdy$ samorz"d finansuje ró$ne sfery $ycia spo eczno!ci lokalnej. Maj"c !wiadomo!% znaczenia planowanych inwestycji w gospodarce odpadami dla poprawy stanu !rodowiska naturalnego stwierdza si#, $e wielko!% projektowanych zamierze& daleko wykracza poza lokalne mo$liwo!ci finansowe, st"d te$ realizacja planowanych zada& jest mo$liwa wy "cznie przy wspomaganiu ich wykonywania ze 'róde zewn#trznych. Dost#pnymi 'ród ami finansowania inwestycji z zakresu gospodarki odpadami ekologicznych s" trzy grupy !rodków: publiczne np. pochodz"ce z bud$etu pa&stwa, województwa, powiatu, gminy lub pozabud$etowych instytucji publicznych, prywatne np. z banków komercyjnych, funduszy inwestycyjnych, towarzystw leasingowych, prywatno – publiczne, Podstawowymi formami finansowania inwestycji ekologicznych s": zobowi"zania kapita owe – kredyty, po$yczki, obligacje, leasing, udzia y kapita owe – akcje i udzia y w spó kach, dotacje. Powy$sze formy finansowania mog" wyst#powa% "cznie. Podstawowymi
'ród ami
finansowania
przedsi#wzi#%
ekologicznych
s"
fundusze
ekologiczne, fundacje i programy wspomagaj"ce, w asne !rodki inwestorów. Podstanymi funduszami tworz"cymi ten system s" fundusze ochrony !rodowiska i gospodarki wodnej. W Polsce dzia aj": Narodowy Fundusz Ochrony *rodowiska i Gospodarki Wodnej – najwi#ksza instytucja finansuj"ca
przedsi#wzi#cia
ochrony
!rodowiska
o
zasi#gu
ponadregionalnym
i
ogólnokrajowym. Zasadniczym celem Narodowego Funduszu jest wspieranie finansowe przedsi#wzi#% podejmowanych dla poprawy jako!ci !rodowiska w Polsce. G ówne kierunki
PLAN GOSPODARKI ODPADAMI DLA GMINY LIMANOWA
jego dzia alno!ci okre!la II Polityka Ekologiczna Pa&stwa, natomiast co roku aktualizowane s" cele szczegó owe – dokumenty wewn#trzne Narodowego Funduszu, w tym zw aszcza zasady udzielania pomocy finansowej oraz lista przedsi#wzi#% priorytetowych. Wojewódzki Fundusz Ochrony *rodowiska i Gospodarki Wodnej – jego naczelnym zadaniem jest dofinansowanie inwestycji i innych dzia a& na rzecz ochrony !rodowiska oraz takie zarz"dzanie posiadanymi !rodkami finansowymi, aby maksymalnie je pomno$y%, zapewni% ci"g o!% finansowania i stworzy% optymalne warunki dla realizacji idei ochrony !rodowiska w Województwie Ma opolskim. G ówne zadania i kierunki dzia alno!ci Funduszu wyznaczane s" przez Rad# Nadzorcza w przyj#tym i corocznie aktualizowanym planie dzia alno!ci oraz w li!cie przedsi#wzi#% priorytetowych w dziedzinie ochrony !rodowiska i gospodarki wodnej Województwa Ma opolskiego.
Powiatowy Fundusz Ochrony *rodowiska i Gospodarki Wodnej, Gminny Fundusz Ochrony *rodowiska i Gospodarki Wodnej - gromadz" one wp ywy z op at p aconych za korzystanie ze !rodowiska i jego zasobów przez podmioty gospodarcze (m.in. za sk adowanie odpadów) oraz kar nak adanych za ponadnormatywne zanieczyszczanie !rodowiska.
Fundusze europejskie Po przyst"pieniu Polski do Unii Europejskiej zaistnia a mo$liwo!% finansowania inwestycji w ochronie !rodowiska z funduszy strukturalnych oraz Funduszu Spójno ci.
Fundusz Spójno ci - przeznaczony jest mi#dzy innymi na inwestycje zwi"zane z rekultywacj" terenów zdegradowanych. Gospodarka odpadami i ochrona powierzchni ziemi w ramach której przewidziana jest realizacja projektów dotycz"cych rekultywacji, s" priorytetami w Strategii wykorzystania Funduszu Spójno!ci.
Ma$opolski Regionalny Program Operacyjny (MRPO) - Województwo Ma opolskie zgodnie z przyj#tym na poziomie centralnym algorytmem podzia u !rodków EFRR otrzyma 6,71% !rodków przeznaczonych na realizacj# 16 Regionalnych Programów Operacyjnych, co przy obecnej warto!ci alokacji z EFRR stanowi kwot# 1 237,20 milionów euro. Kwota ta podzielona zosta a na poszczególne priorytety MRPO. 86
PLAN GOSPODARKI ODPADAMI DLA GMINY LIMANOWA
Program
Operacyjny
„Infrastruktura
i
*rodowisko”
przewiduje
mo$liwo!%
dofinansowania prac rekultywacyjnych i rewitalizacyjnych w ramach dwóch priorytetów: Priorytetu II Gospodarka odpadami i ochrona powierzchni ziemi - Dzia anie 2.2 Rekultywacja terenów powojskowych oraz zdegradowanych przez przemys
i
górnictwo na cele przyrodnicze, Priorytet IV Przedsi#wzi#cia dostosowuj"ce przedsi#biorstwa do wymogów ochrony !rodowiska - Dzia anie 4.2 Racjonalizacja gospodarki zasobami i odpadami W ramach priorytetu II wspierane b#d" projekty polegaj"ce na kompleksowej rekultywacji zmierzaj"cej do przywrócenia naturalnego ukszta towania terenu i/lub osi"gni#cia przez gleb# lub ziemi# zawarto!ci substancji zgodnych z wymaganymi standardami w celu nadania lub przywrócenia terenom zdegradowanym warto!ci przyrodniczych. Przewiduje si# równie$ rozminowanie obszarów popoligonowych i usuwanie zanieczyszcze& gruntowych. Na dofinansowanie w wysoko!ci 85 % b#d" mog y liczy% projekty o minimalnej warto!ci 5 mln euro takie jak: rekultywacja terenów powojskowych oraz zdegradowanych przez przemys
i
górnictwo na cele przyrodnicze (w "cznie z dzia aniami udost#pniaj"cymi tereny do rekultywacji – usuwanie min, zanieczyszcze& ropopochodnych i chemicznych); przygotowanie dokumentacji niezb#dnej do wnioskowania (studium wykonalno!ci, dokumentacja techniczna dla projektów, dokumentacja przetargowa) W ramach priorytetu IV wspierane b#d" projekty zwi"zane z racjonaln" gospodark" zasobami i odpadami np. odzysk surowców wtórnych ze starych sk adowisk i zast#powanie nimi naturalnych surowców, bez wzgl#du na warto!%. Maksymalny poziom dofinansowania b#dzie ograniczony poprzez limity wynikaj"ce z pomocy publicznej.
87
PLAN GOSPODARKI ODPADAMI DLA GMINY LIMANOWA
Rys. 4. Podzia !rodków UE dost#pnych w ramach projektu PO Ii* wg. sektorów [mln euro]
88
PLAN GOSPODARKI ODPADAMI DLA GMINY LIMANOWA
11
ORGANIZACJA I ZASADY MONITORINGU SYSTEMU GOSPODARKI ODPADAMI NA TERENIE GMINY
11.1 Zasady zarz#dzania systemem gospodarki odpadami Zarz"dzanie systemem gospodarki odpadami w gminie Limanowa wynika% b#dzie: z okre!lonego ustawowo zakresu zada& samorz"du, z zada& wskazanych w Planie Gospodarki Odpadami. Plan Gospodarki Odpadami powinien by% skorelowany z Programem Ochrony *rodowiska oraz zgodny z Powiatowym, Wojewódzkim i Krajowym Planem Gospodarki Odpadami. Zakres zada& wskazany w planie winien by% zaakceptowany przez Rad# Gminy. Ustawa z dnia 13 wrze!nia 1996 r. o utrzymaniu czysto!ci i porz"dku w gminach (Dz. U. Nr 132, poz. 622, z pó'niejszymi zmianami) obowi"zuje od 1 stycznia 1997 r. Okre!la ona podstawowe zadania gminy, obowi"zki w a!cicieli nieruchomo!ci, a tak$e warunki, jakie musz" by% spe nione przy udzielaniu zezwole& podmiotom !wiadcz"cym us ugi polegaj"ce na usuwaniu, wykorzystywaniu i unieszkodliwianiu odpadów komunalnych. Ustawa o utrzymaniu czysto!ci i porz"dku w gminach zosta a zmodyfikowana ustaw" z dnia 27 lipca 2001 r. o wprowadzeniu ustawy – Prawo ochrony !rodowiska, ustawy o odpadach oraz zmianie niektórych ustaw. Do zada& gminy nale$y zapewnienie czysto!ci i porz"dku na swoim terenie oraz tworzenie warunków niezb#dnych do ich tworzenia. Obowi"zkiem gminy jest organizowanie selektywnej zbiórki, segregacji oraz magazynowania odpadów komunalnych, w tym odpadów niebezpiecznych, przydatnych do odzysku, a tak$e wspó prac# z przedsi#biorcami podejmuj"cymi dzia alno!% w zakresie gospodarowania tego rodzaju odpadami. Rada Gminy, po zasi#gni#ciu opinii pa&stwowego terenowego inspektora sanitarnego, w drodze uchwa y ustala szczegó owe zasady utrzymania czysto!ci i porz"dku na terenie gminy dotycz"ce m. in. (art. 4): Prowadzenia we wskazanym zakresie selektywnej zbiórki odpadów komunalnych,
89
PLAN GOSPODARKI ODPADAMI DLA GMINY LIMANOWA
Rodzaju urz"dze& przeznaczonych do zbierania odpadów komunalnych na terenie nieruchomo!ci oraz na drogach publicznych, a tak$e wymaga& dotycz"cych ich rozmieszczenia oraz utrzymywania w odpowiednim stanie sanitarnym, porz"dkowym i technicznym, Cz#stotliwo!ci i sposobu pozbywania si# odpadów komunalnych lub nieczysto!ci ciek ych z terenu nieruchomo!ci oraz z terenów przeznaczonych do u$ytku publicznego. Rada Gminy mo$e ustali% - w drodze uchwa y - górne stawki op at ponoszonych przez w a!cicieli nieruchomo!ci za us ugi odbioru odpadów od w a!cicieli nieruchomo!ci (art. 6.2). Ustalaj"c stawki powy$szych op at, Rada Gminy mo$e stosowa% stawki ni$sze, je$eli odpady komunalne s" zbierane i transportowane w sposób selektywny (art. 6.4). Aktualizacja i raporty z wykonania planu gospodarki odpadami Ustawa z dnia 27 kwietnia 2001 r. o odpadach (Dz. U. Nr 62, poz. 628) okre!la zasady post#powania z odpadami w sposób zapewniaj"cy ochron# $ycia i zdrowia ludzi oraz ochron# !rodowiska zgodnie z zasad" zrównowa$onego rozwoju, a w szczególno!ci zasady zapobiegania powstawaniu odpadów lub ograniczania ilo!ci odpadów i ich negatywnego oddzia ywania na !rodowisko, a tak$e odzysku lub unieszkodliwiania odpadów. Na podstawie art. 14 powy$szej ustawy plany gospodarki odpadami podlegaj" aktualizacji nie rzadziej ni$ co 4 lata. W ustawie znajduje si# równie$ zapis o obowi"zku sk adania przez zarz"d gminy sprawozda& z realizacji planu gospodarki odpadami radzie gminy. Sprawozdania te sk ada si# co 2 lata. Opiniowanie Planu Gospodarki Odpadami Projekt Planu Gospodarki Odpadami podlega opiniowaniu przez Zarz"d Województwa i Zarz"d Powiatu. W adze te sprawdzaj" zgodno!% planu odpowiednio z Planem Wojewódzkim i Powiatowym.
90
PLAN GOSPODARKI ODPADAMI DLA GMINY LIMANOWA
11.2 Zasady monitoringu systemu gospodarki odpadami W celu w a!ciwego systemu oceny planu konieczne jest prowadzenie nast#puj"cych dzia a&: Przyj#cie wska'ników monitorowania planu, Dokonywanie oceny wdra$ania planu, Cykliczna aktualizacja informacji o stanie gospodarki odpadami, Weryfikacja celów krótko i d ugoterminowych. Tabela 33 Informacje o wytwarzaniu i gospodarowaniu odpadami
Lp. 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10
11 12
13 14 15
16 17 18
Wska%niki charakteryzuj#ce gospodark' odpadami – sektor komunalny
Wska niki stanu gospodarki odpadami Ilo!% wytworzonych odpadów komunalnych [Mg/rok] Ilo!% zebranych odpadów komunalnych [Mg/rok] Ilo!% mieszka&ców obj#tych zorganizowan" zbiórk" [%] Ilo!% wytworzonych odpadów komunalnych na 1 mieszka&ca na rok [kg/M/rok] Ilo!% zebranych odpadów komunalnych na 1 mieszka&ca na rok [kg/M/rok] Udzia odpadów z sektora komunalnego sk adowanych na sk adowiskach [%] Udzia odpadów komunalnych ulegaj"cych biodegradacji sk adowanych na sk adowiskach w [%] Ilo!% odpadów komunalnych zebranych selektywnie [Mg/rok] Ilo!% zebranych od mieszka&ców odpadów biodegradowalnych [Mg] Ilo!% wytworzonych odpadów opakowaniowych [Mg] w tym: - tworzywa sztuczne - papier i tektura - szk o - opakowania z blachy stalowej - opakowania a aluminium - opakowania wielomateria owe Udzia odzyskiwanych surowców wtórnych w ca kowitym strumieniu zebranych odpadów komunalnych i komunalnopodobnych [%] Ilo!% odzyskiwanych surowców wtórnych [Mg]: - - tworzywa sztuczne - - papier i tektura - - szk o - - metale Ilo!% wytworzonych odpadów niebezpiecznych [Mg/rok] Ilo!% odpadów niebezpiecznych zebranych selektywnie [Mg/rok] Ilo!% odzyskanych odpadów [Mg]: - - wielkogabarytowych - - budowlanych - - niebezpiecznych Czynne sk adowiska odpadów komunalnych [szt./ha] na terenie gminy Sk adowiska nieczynne na terenie gminy [szt./ha] w tym: - zrekultywowane Obiekty gospodarki odpadami komunalnymi: - - linie do segregacji - - kompostownie [szt./(Mg/rok)]
91
PLAN GOSPODARKI ODPADAMI DLA GMINY LIMANOWA
19 20
1 2 3 Lp. 1 2
3 4
5 6 7 8 9 10
- - linie do demonta$u odpadów wielkogabarytowych - - linie do przekszta cania gruzu budowlanego Ilo!% powstaj"cych osadów !ciekowych [Mg/rok] Sposób post#powania z osadami !ciekowymi: wykorzystane w tym: - na cele przemys owe - na cele rolnicze - kompostowane - przekszta cone termicznie sk adowane (na terenie oczyszczalni) nagromadzone na terenie oczyszczalni Wska niki !wiadomo!ci spo"ecznej Udzia spo ecze&stwa w dzia aniach na rzecz poprawy gospodarki odpadami Ilo!% i rodzaj interwencji (wniosków) zg aszanych przez mieszka&ców (np. dzikie wysypiska) Liczba i rodzaj kampanii edukacyjno-informacyjnych, Wska%nik charakteryzuj#cy gospodark' odpadami – sektor gospodarczy Ilo!% wytwarzanych odpadów w sektorze gospodarczym [tys. Mg] w tym: - niebezpiecznych Sposób zagospodarowania odpadów z sektora gospodarczego i przemys owego [%]: - tymczasowo sk adowane - wykorzystywane - unieszkodliwiane - sk adowane - magazynowane Tereny sk adowisk [szt]: - niezrekultywowanych - zrekultywowanych Obiekty gospodarki odpadami [szt / wydajno!%]: - zak ady termicznej utylizacji odpadów - sk adowiska odpadów innych ni$ niebezp. - w tym sk adowiska odpadów niebezpiecznych - inne instalacje Ilo!% odpadów powstaj"cych w placówkach medycznych [Mg/rok]: - odpady o charakterze komunalnym - odpady infekcyjne i specjalne Ilo!% zak adów termicznej utylizacji odpadów medycznych [szt. / wydajno!%] Ilo!% odpadów powstaj"cych w placówkach weterynaryjnych [Mg]: - odpady infekcyjne - odpady specjalne Ilo!% odpadów zawieraj"cych azbest [tys. Mg] Ilo!% sk adowisk odpadów azbestowych [szt] Nagromadzenie odpadów w mogilnikach [Mg]
92
PLAN GOSPODARKI ODPADAMI DLA GMINY LIMANOWA
12
STRESZCZENIE W J)ZYKU NIESPECJALISTYCZNYM
Plan Gospodarki Odpadami Gminy Limanowa zosta sporz"dzony zgodnie z wymaganiami okre!lonymi w Ustawie z dnia 27 kwietnia 2001 r. o odpadach oraz zgodnie z wytycznymi zawartymi w Rozporz"dzeniu Ministra *rodowiska w sprawie sporz"dzania planów gospodarki odpadami. Plan Gospodarki Odpadami jest skorelowany z Programem Ochrony *rodowiska oraz zgodny z Powiatowym, Wojewódzkim i Krajowym Planem Gospodarki Odpadami. Sporz"dzanie planu odbywa o si# w sposób zgodny z polityk" ekologiczn" pa&stwa. Plan zawiera analiz# stanu gospodarki odpadami, z której wynika, $e funkcjonuj"cy w Gminie Limanowa system gromadzenia i zbiórki odpadów, zapewnia prawid owy ich wywóz i unieszkodliwianie. Przyj#ty system gromadzenia odpadów i ich wywóz, prowadzony jest w sposób uporz"dkowany i przystosowany do istniej"cych uwarunkowa& lokalizacyjnych i przyzwyczaje& mieszka&ców. Mo$na przyj"%, $e 100 % mieszka&ców gminy zosta o obj#tych zbiórk" odpadów komunalnych. Zbiórka odpadów na poziomie ok. 11,4 % jest wynikiem niezadowalaj"cym dla gminy wiejskiej. Na terenie Gminy Limanowa obowi"zuje umowny system gospodarki odpadami. Us ugi komunalne w zakresie zbiórki, transportu, odzysku i selekcji odpadów prowadzone s" przez kilka uprawnionych podmiotów. Na terenach zabudowy indywidualnej mieszka&cy gromadz" odpady w workach o pojemno!ci 110 dm3. W gminie nie jest prowadzona selektywna zbiórka odpadów. Sugeruje si# wprowadzenie systemu selektywnej zbiórki odpadów. Proponowany system zbiórki odpadów od mieszka&ców i z obiektów infrastruktury opiera% si# b#dzie na funkcjonuj"cym ju$ systemie a proponowane zmiany obejmuj": b#dzie na: przej!cie na system selektywnej zbiórki odpadów u 'ród a w systemie workowym – dla zabudowy indywidualnej, budowa kompostowni odpadów biodegradowalnych, tworzenie punktów odbioru odpadów niebezpiecznych przy punktach handlowych np. aptekach, sklepach z farbami.
93
PLAN GOSPODARKI ODPADAMI DLA GMINY LIMANOWA
W zakresie gospodarki komunalnymi osadami !ciekowymi najwa$niejszym zadaniem b#dzie zorganizowanie systemu kompostowania osadów !ciekowych. Kolejnym wa$nym zadaniem jest równie$ kontynuacja akcji usuwania azbestu od osób indywidualnych z terenu Gminy Limanowa. Bardzo istotna jest równie$ dzia alno!% edukacyjna w zakresie gospodarki odpadami. Dotyczy ona zarówno mieszka&ców gminy jak i podmiotów gospodarczych. Zaproponowane zadania strategiczne s" zgodne zarówno z rozwi"zaniami zalecanymi w Wojewódzkim Planie Gospodarki Odpadami, jak równie$ z rozwi"zaniami proponowanymi w Planie Gospodarki Odpadami dla Powiatu Limanowskiego Gospodarka odpadami na terenie Gminy Limanowa powinna by% prowadzona w sposób nawi"zuj"cy do podstawowych zasad polityki ekologicznej pa&stwa w zakresie zbierania, gromadzenia oraz unieszkodliwiania odpadów. W celu w a!ciwego systemu oceny planu konieczne jest przyj#cie wska'ników monitorowania planu, dokonywanie oceny wdra$ania planu, cykliczna aktualizacja informacji o stanie gospodarki odpadami oraz weryfikacja celów krótko i d ugoterminowych.
94
