Spis rzeczy – Contents

C z e s  a w a C h r i s t o w a - Analiza i determinanty rozwoju przewozów promowych w basenie Morza Batyckiego ze szczególnym uwzgldnieniem autostrady morskiej winoujcie – Ystad .................................................................................................................. 7 Analysis and Determinants of Development of Ferry Trade in the Baltic Sea with a Focus on the Sea Motorway Linking winoujcie and Ystad M i r o s  a w G e r i g k - Ocena ryzyka i zarzdzanie bezpieczestwem w czasie katastrofy obiektu oceanotechnicznego lub statku na morzu ................................................ 25 Risk Assessment and Safety Management During a Catastrophe of an Ocean Engineering Object or Ship at Sea M a r e k G u z e k - Samochodowe „czarne skrzynki” jako urzdzenia wspomagajce analiz przebiegu wypadku drogowego ................................................................................. 41 Car ‘Black Boxes’ in Road Accident Reconstruction Analysis Jan Kulczyk, Tadeusz Lisiewicz, Tomasz Nowakowski – Flota nowej generacji na Odrzaskiej Drodze Wodnej ......................................................... 55 New Generation of Fleet on the Odra Waterway E l  b i e t a M a c i o s z e k - Analiza prdkoci przejazdu pojazdów przez skrzyowania z ruchem okrnym ......................................................................................... 69 The Analysis of Vehicle Speed on Intersections with Circular Traffic Piotr Szmigiel, Andrzej Szmigiel, Marek Stawowy – System Automatycznego Nadzoru i Zarzdzania Parkingami .............................................. 85 Automatic Supervisory System and Parking Management Monika Uciska, Micha Niezgoda, Izabella Mitraszewska, Gabriel Nowacki, Tomasz Kamiski – Truck and Bus Simulator as an Element of the Professional Driver Training System – Experience from the European Project “Tot to Fco” ........................................................... 103 Symulator autobusu i samochodu ciarowego, jako element szkolenia kierowców – wykorzystanie w projekcie europejskim – Leonardo da Vinci – Transfer of Innovation (TOI)

PRACE NAUKOWE POLITECHNIKI WARSZAWSKIEJ z. 82

Transport

2012

Czesawa Christowa Akademia Morska w Szczecinie Wydzia Inynieryjno-Ekonomiczny Transportu Instytut Zarzdzania Transportem Zakad Organizacji i Zarzdzania

ANALIZA I DETERMINANTY ROZWOJU PRZEWOZÓW PROMOWYCH W BASENIE MORZA BATYCKIEGO ZE SZCZEGÓLNYM UWZGLDNIENIEM AUTOSTRADY MORSKIEJ WINOUJCIE – YSTAD Rkopis dostarczono, pa dziernik 2011

Streszczenie: W publikacji przedstawiono wyniki analizy przewozów promowych w basenie Morza Batyckiego ze szczególnym uwzgldnieniem autostrady morskiej winoujcie – Ystad, jako elementu rodkowoeuropejskiego Korytarza Transportowego CETC ROUTE 65. Scharakteryzowano przedsibiorstwa konkurujce na rynku przewozów promowych na Batyku. Zaprezentowano potencja przewozowy, charakterystyki promów morskich eksploatowanych przez przedsibiorstwa eglugowe oraz infrastruktur Bazy Promów Morskich w winoujciu. Na podstawie danych statystycznych dokonano oceny wielkoci przewozów osób, adunków i rodków transportu, wskazujc trendy rozwojowe w tym zakresie.1 Sowa kluczowe: transport morski, przewozy promowe, Baza Promów Morskich, rynek przewozów promowych na Batyku, trendy rozwojowe, autostrada morska winoujcie – Ystad

ANALYSIS AND DETERMINANTS OF DEVELOPMENT OF FERRY TRADE IN THE BALTIC SEA WITH A FOCUS ON THE SEA MOTORWAY LINKING WINOUJCIE AND YSTAD Summary: In publication author discuss the results of an analysis of ferry trade in the Baltic Sea, with a focus on the sea motorway linking winoujcie and Ystad, considered as an element of the Central European Transport Corridor CETC ROUTE 65. Companies competing on the Baltic ferry market are described. Besides, the transport capacity and characteristics of sea-going ferries and the infrastructure of the Sea Ferry Terminal are presented. From an analysis of statistical data the relevant figures were estimated in respect of the carriage of passengers, cargo and vehicles and development trends were defined. Keywords: marine transport, ferry trade, Sea Ferry Terminal, Baltic ferry market, development trends, the sea motorway linking winoujcie and Ystad

PRACE NAUKOWE POLITECHNIKI WARSZAWSKIEJ z. 82

Transport

2012

Mirosław Gerigk Wydział Oceanotechniki i Okrętownictwa, Politechnika Gdańska

OCENA RYZYKA I ZARZĄDZANIE BEZPIECZEŃSTWEM W CZASIE KATASTROFY OBIEKTU OCEANOTECHNICZNEGO LUB STATKU NA MORZU Rękopis dostarczono, listopad 2011

Streszczenie: W pracy przedstawiono metodę oceny bezpieczeństwa obiektów oceanotechnicznych i statków w stanie uszkodzonym, która oparta jest na ocenie zachowania się obiektu lub statku w stanie uszkodzonym oraz na ocenie ryzyka wypadku. Do oceny zachowania się obiektu lub statku proponuje sie zastosowanie badań na modelach fizycznych lub symulacji komputerowej ze wskazaniem na tą drugą metodę. Do oceny ryzyka można zastosować analizę ryzyka, na przykład elementy Formalnej Oceny Bezpieczeństwa FSA zalecanej przez IMO (International Maritime Organization). Proponowana metoda oparta jest na zastosowaniu całościowego podejścia do bezpieczeństwa obiektów (statków), gdzie uwzględnia się wpływ na bezpieczeństwo czynników o charakterze projektowym, operacyjnym oraz tych, związanych z zarządzaniem obiektem (statkiem) i wpływem czynnika ludzkiego. W metodzie stosuje się całościowy macierzowy model ryzyka, który umożliwia wyznaczenie ryzyka utraty obiektu dla możliwie wszystkich scenariuszy wypadku. W celu przystosowania metody do oceny bezpieczeństwa obiektów w stanie uszkodzonym w czasie katastrofy na morzu należy opracować procedurę zarządzania bezpieczeństwem obiektu (statku) w czasie katastrofy na morzu. W pracy pokazano jak rozbudować obecną metodę, aby taką procedurę opracować. Zarządzanie bezpieczeństwem w proponowanej metodzie/procedurze oparte jest najpierw na ocenie ryzyka a następnie na zarządzaniu ryzykiem. Proponuje się zastosowanie wybranych metod zarządzania ryzykiem. Przedstawiono propozycję systemu oceny bezpieczeństwa obiektów oceanotechnicznych i statków w stanie uszkodzonym w czasie katastrofy na morzu. Słowa kluczowe: ocena ryzyka, zarządzanie bezpieczeństwem, obiekt oceanotechniczny lub statek w stanie uszkodzonymńńęń

Ocena ryzyka i zarządzanie bezpieczeństwem w czasie katastrofy obiektu …

39

RISK ASSESSMENT AND SAFETY MANAGEMENT DURING A CATASTROPHE OF AN OCEAN ENGINEERING OBJECT OR SHIP AT SEA Summary: A method for assessment of safety of the ocean engineering objects and ships in damaged conditions which is based on the object or ship performance and risk assessment. For the assessment of an object or ship performance the investigations using the physical models or computer simulation may be applied. It is preferred to use the second approach. For the risk assessment a risk analysis can be used. For example some elements of the Formal Safety Assessment can be implemented. This methodology has been introduced by IMO (International Maritime Organization). The proposed method is based on application of the holistic approach to safety of the objects (ships) where the influence of the design, operational, managerial and human factors on safety is taken into account. The holistic matrix type risk model is applied within the method and it enables to estimate the risk of not surviving taking into account the majority of all the possible scenarios. To make possible to apply the proposed method for assessment of safety of the damaged objects during a disaster at sea a procedure for safety management of an object (ship) should be worked out. It is presented in the paper how to develop the current method to obtain such the procedure. The risk management in the proposed method/procedure is based first of all on the risk assessment and risk management after that. The chosen methods of risk management have been proposed to apply. A proposal of the system of safety assessment of the ocean engineering objects and ships in damaged conditions during a catastrophe at sea is presented. Keywords: risk assessment, safety management, ocean engineering object or ship in damaged conditions

PRACE NAUKOWE POLITECHNIKI WARSZAWSKIEJ z. 82

Transport

2012

Marek Guzek Politechnika Warszawska, Wydzia Transportu

SAMOCHODOWE „CZARNE SKRZYNKI” JAKO URZDZENIA WSPOMAGAJCE ANALIZ PRZEBIEGU WYPADKU DROGOWEGO Rkopis dostarczono, listopad 2011

Streszczenie: Jednym z podstawowych zada rekonstrukcji wypadku drogowego jest okrelenie wartoci parametrów ruchu uczestników zdarzenia przed jego wystpieniem. Na ich podstawie dokonuje si oceny prawidowoci zachowa jego uczestników, a sd podejmuje decyzj o winie, bd jej braku. Od kilkunastu lat dostpne s take w motoryzacji tak zwane „czarne skrzynki”. S to urzdzenia rejestrujce wybrane parametry ruchu wanie z myl o potencjalnej rekonstrukcji wypadku. Artyku zawiera przegldowy materia dotyczcy tego rodzaju urzdze. Przedstawione zostay podstawowe ich waciwoci, przykady rozwiza. Na podstawie przykadowej sytuacji przedwypadkowej opisano równie korzyci i ograniczenia zwizane z wykorzystaniem takich rejestratorów. Sowa kluczowe: rekonstrukcja wypadku, samochodowe „czarne skrzynki”, rejestratory EDR/ADR

CAR ‘BLACK BOXES’ IN ROAD ACCIDENT RECONSTRUCTION ANALYSIS Summary: One of the primary tasks of accident reconstruction is to determine the values of the event participants motion parameters prior to its occurrence. The correctness of their behaviors is assessed on their basis, and then the court makes its decision whether the event participants are guilty or innocent. One of the more frequently encountered tools, which are useful to determine the values of the aforementioned parameters, are the devices recording some selected parameters of vehicle motion. They are so called ADR or EDR recorders, or just the car ‘black boxes’ (devices used for accident reconstruction). The paper includes an overview material related to that type of devices. Their primary properties, exemplary solutions are presented as well. An example of car motion reconstruction is shown. Also, the benefits and limitations associated with use of such recorders are presented. Keywords: accident reconstruction, car „black boxes”, EDR/ADR

PRACE NAUKOWE POLITECHNIKI WARSZAWSKIEJ z. 82

Transport

2012

Jan Kulczyk Tadeusz Lisiewicz Tomasz Nowakowski Politechnika Wrocawska

FLOTA NOWEJ GENERACJI NA ODRZASKIEJ DRODZE WODNEJ Rkopis dostarczono, listopad 2011

Streszczenie: Przedstawiono koncepcj nowej generacji floty dostosowanej do obecnych i przewidywanych w przyszoci warunków nawigacyjnych na ODW. Podane zostay wymiary gówne barek pchanych, motorowych i pchacza trasowego. W przypadku pchacza okrelono podstawowe parametry ukadu napdowego. Nowa flota moe wspóistnie z obecnie eksploatowan. Podane zostay koszty transportu z wykorzystaniem nowej floty. Koszty te porównano z kosztami floty obecnie eksploatowanej. Analiza zostaa przeprowadzona dla relacji porty Gliwice/ KdzierzynKole - elektrownia Opole i elektrociepownia Wrocaw. Sowa kluczowe: flota ródldowa, koszty transportu, Odra

THE ANALYSIS OF VEHICLE SPEED ON INTERSECTIONS WITH CIRCULAR TRAFFIC Summary: The values of vehicles speed on different parts of the circular intersection, especially on roundabouts have been presented in this article. Roundabouts are one of the urban road infrastructure elements. Roundabouts based on his own geometrical construction due in effective way reduced speed and ensure better visibility for drivers. Roundabouts are characterized by bigger total capacity and traffic fluency in comparison with another type of intersections. Additionally on the roundabouts is less potential conflict points then on another type of intersections. There is a reason why roundabouts are consider as a very safe kind of intersections through majority of traffic flow participants. The results of vehicles speed measurements on circular intersections have been also presented in this article. Results of analysis made possible the determination of average speed selected vehicles type on every circular intersection types, vehicles speed frequency in individual time intervals and also pointed out the main average vehicle speed determinants. The results of measurements proof that the main important determinant average vehicles speed on circular intersection is outer intersection diameter. The total effect from conducted research is determination of vehicle speed profiles on circular intersections for selected vehicle types. Keywords: intersections with circular traffic, roundabouts, vehicle speed



PRACE NAUKOWE POLITECHNIKI WARSZAWSKIEJ z. 82

Transport

2012

El bieta Macioszek Katedra Inynierii Ruchu, Wydzia Transportu, Politechnika lska

ANALIZA PRDKOCI PRZEJAZDU POJAZDÓW PRZEZ SKRZY OWANIA Z RUCHEM OKR NYM Rkopis dostarczono, grudzie 2011

Streszczenie: W artykule przedstawiono problematyk dotyczc prdkoci przejazdu pojazdów przez skrzyowania z ruchem okrnym w tym gównie przez ronda. Skrzyowania z ruchem okrnym, jako elementy infrastruktury swoj konstrukcj skutecznie ograniczaj prdko jazdy oraz zapewniaj kierujcym pojazdami lepsz widoczno. W porównaniu z innymi typami skrzyowa jednopoziomowych cechuje je wiksza przepustowo oraz pynno ruchu w czasie przejazdu. Dodatkowo na skrzyowaniach z ruchem okrnym wystpuje znacznie mniej potencjalnych punktów kolizji ni na innych typach skrzyowa, std zapewniaj one wysoki poziom bezpieczestwa ruchu drogowego. W artykule przedstawiono take wyniki bada prdkoci przejazdu pojazdów po skrzyowaniach z ruchem okrnym. Przeprowadzone analizy umoliwiy wyznaczenie rednich wartoci prdkoci na poszczególnych typach skrzyowa, rozkadów czstoci wystpowania prdkoci pojazdów w poszczególnych przedziaach czasu, jak równie na wskazanie najistotniejszych determinant rednich wartoci prdkoci. Badania dowiody, e najistotniejsz determinant redniej prdkoci pojazdów jest warto rednicy zewntrznej skrzyowania. Efektem przeprowadzonych prac s profile prdkoci wyrónionych w badaniach grup rodzajowych pojazdów w czasie przejazdu po skrzyowaniu z ruchem okrnym. Sowa kluczowe: skrzyowania z ruchem okrnym, skrzyowanie typu rondo, prdko pojazdów

NEW GENERATION OF FLEET ON THE ODRA WATERWAY Summary: In the paper, there is presented conception of a new generation of fleet adapted to the actual and predicted in future conditions for navigation on the ODW. There are given main dimensions of pushed barges, motor barges and pusher-tug. For the pusher-tug case the basic parameters of the propulsion system were specified. The new fleet can coexist with the one which is currently operated. Transport costs with using the new fleet are given. These costs were compared with the costs of the fleet currently operated. The analysis was performed for the shipping route ports Gliwice / Kedzierzyn-Kozle - a power plant in Opole and combined heat and power plant in Wroclaw. Keywords: inland fleet, transportation costs, Odra waterway

PRACE NAUKOWE POLITECHNIKI WARSZAWSKIEJ z. 82

Transport

2012

Piotr Szmigiel, Andrzej Szmigiel, Marek Stawowy Politechnika Warszawska, Wydzia Transportu

SYSTEM AUTOMATYCZNEGO NADZORU I ZARZDZANIA PARKINGAMI Rkopis dostarczono, marzec 2011 Streszczenie: W artykule przedstawiono koncepcj systemu Automatycznego Nadzoru i Zarzdzania Parkingami (nazwanego w skrócie ANiZP) zwikszajcego bezpieczestwo uytkowników, pojazdów oraz adunków przewoonych przez te pojazdy. Dokonano wyboru metody identyfikacji i opracowano algorytmy wjazdu wyjazdu na i z parkingu. Szczególn uwag powicono wizyjnej metodzie wykrywania i rozpoznawania numerów na tablicach rejestracyjnych samochodów. Mówic najogólniej, metodzie polegajcej na komputerowej analizie obrazów uzyskanych z kamer przez systemy wizyjne. Na bazie tej metody opisano parkingi zarzdzane i sterowane automatycznie. Sowa kluczowe: identyfikacja, sterowanie, telematyka parkingowa

AUTOMATIC SUPERVISORY SYSTEM AND PARKING MANAGEMENT Abstract: This paper presents the concept of application of Automatic Supervisory System and Parking Management (called in short ANiZP) enhances the safety of users, vehicles and goods carried by them in the parking. The choice of methods and algorithms developed for entry to and exit of parking. Particular attention was paid to the method of detection and identification numbers on car number plates. Broadly speaking, the method of setting the computer analysis of images obtained by camera vision systems. On the basis of the method described in the parking’s managed and controlled automatically. Keywords: identification, telematics parking, control

PRACE NAUKOWE POLITECHNIKI WARSZAWSKIEJ z. 82

Transport

2012

Monika Uciska Micha Niezgoda Izabella Mitraszewska Gabriel Nowacki Tomasz Kamiski Centrum Zarzdzania i Telematyki Transportu, Instytut Transportu Samochodowego

TRUCK AND BUS SIMULATOR AS AN ELEMENT OF THE PROFESSIONAL DRIVER TRAINING SYSTEM –EXPERIENCE FROM THE EUROPEAN PROJECT “TOT TO FCO” Received November 2011

Abstract: Driving simulators are increasingly used for training of the drivers almost all over the world. They are practical and effective educational tools to encourage safe driving techniques among the drivers. The paper includes the assumptions of EU Leonardo da Vinci project - Transfer of innovation (TOI) entitled - Training of Trainers for the obligatory periodic training (« TOT to FCO ») of truck drivers (transfer of EU directive 2003/59/EC as of September 10, 2009) which was created to improve the quality of driver training and to increase road safety. It was designed to help adapt existing innovative practices for use in new settings, through working with transnational partners (Poland, Spain, France, Belgium).

SYMULATOR AUTOBUSU I SAMOCHODU CI AROWEGO, JAKO ELEMENT SZKOLENIA KIEROWCÓW – WYKORZYSTANIE W PROJEKCIE EUROPEJSKIM – LEONARDO DA VINCI – TRANSFER OF INNOVATION (TOI) Streszczenie: Symulatory jazdy s coraz powszechniej wykorzystywane na caym wiecie w procesie szkolenia kierowców. S praktycznym i efektywnym narzdziem do wzmacniania bezpiecznych zachowa kierowców na drodze. Referat zawiera zaoenia projektu Leonardo da Vinci Transfer of Innovation – Trening dla Trenerów do obowizkowego okresowego szkolenia kierowców. Celem realizacji projektu jest poprawa jakoci szkolenia, a w konsekwencji podnoszenie bezpieczestwa na drogach. W projekcie zastosowano nowoczesne metody szkolenia korzystajc z dowiadcze rónych krajów biorcych udzia w projekcie (Polska, Hiszpania, Francja, Belgia).