Mateusz Romanowski

Wpływ krioterapii ogólnoustrojowej na aktywność choroby i sprawność chorych na zesztywniające zapalenie stawów kręgosłupa

ROZPRAWA DOKTORSKA

Promotor: Dr hab., prof. AWF Anna Straburzyńska-Lupa Zakład Fizykoterapii i Odnowy Biologicznej AWF w Poznaniu

Akademia Wychowania Fizycznego Im. Eugeniusza Piaseckiego w Poznaniu Poznań 2014

Streszczenie

Wstęp Zesztywniające zapalenie stawów kręgosłupa jest przewlekłą, postępującą chorobą o charakterze zapalnym, która prowadzi do wielu zmian w narządzie ruchu. Proces ten obejmuje stawy krzyżowo-biodrowe, stawy i więzadła kręgosłupa, pierścienie włókniste oraz stawy obwodowe [Dagfinrud i wsp 2005]. Na ZZSK choruje od 0,1 do 0,5% populacji w środkowej Europie [Rudwaleit 2010]. Mężczyźni częściej niż kobiety chorują na ZZSK w stosunku 2-3:1 [Dagfinrud i wsp 2005]. Etiopatogeneza choroby jest nieznana. Charakterystycznymi objawami ZZSK są: ból krzyża [Reveille 2005] i jego sztywność [Calin 1995], zmęczenie [Garrett 1994], ograniczenie ruchomości kręgosłupa [Van Der Heijde 1997, Ruof 1999], obniżenie sprawności zarówno fizycznej jak i społecznej [Ward 1998]. Celem pracy było uzyskanie odpowiedzi na następujące pytanie: Jaki jest wpływ krioterapii ogólnoustrojowej -1100C połączonej z kinezyterapią, krioterapii ogólnoustrojowej -600C połączonej z kinezyterapią oraz samej kinezyterapii na: aktywność choroby (BASDAI, ASDAD-CRP, odczucie bólu kręgosłupa, poziom zmęczenia, długość trwania i intensywność sztywności porannej, poziom CRP oraz szybkość OB) oraz sprawność (BASFI, BASMI, rozszerzalność klatki piersiowej) u chorych z ZZSK?

Materiał i Metoda Rozpoznanie

ZZSK

stawiano

zgodnie

ze

zmodyfikowanymi kryteriami

nowojorskimi z 1984 roku [Sieper i wsp. 2009]. Badaniem objęto 162 osoby z rozpoznanym ZZSK, z czego 63 osoby nie spełniły kryteriów włączenia lub zostały z niego wykluczone. Cały proces badania ukończyły 92 osoby. Na przeprowadzenie badań uzyskano zgodę Komisji Bioetycznej przy Uniwersytecie Medycznym im. Karola Marcinkowskiego w Poznaniu. Badani poprzez losowy wybór jednej z 3 kopert byli zakwalifikowani do jednej z 3 grup badawczych, w których każdy z nich oprócz farmakoterapii, miał zlecone inne postępowanie fizjoterapeutyczne. W grupie 1 zlecono krioterapię ogólnoustrojową

(-1100C) oraz zajęcia z kinezyterapii, w grupie 2 krioterapię ogólnoustrojową (-600C) oraz zajęcia z kinezyterapii natomiast w grupie 3 wyłącznie zajęcia z kinezyterapii. W przeprowadzonym badaniu oceniano następujące parametry: aktywność choroby (BASDAI, ASDAS-CRP, odczucie bólu kręgosłupa, poziom zmęczenia, czas trwania oraz nasilenie sztywności porannej, OB, CRP) oraz sprawność (BASFI, BASMI, rozszerzalność klatki piersiowej).

Wyniki Grupy nie różniły się istotnie między sobą pod względem wieku (p=0.386), wzrostu (p=0.543), masy ciała (p=0.497), BMI (p=0.336), długości trwania choroby (p=0.394), BASDAI (p=0.504), ASDAS-CRP (p=0.503), odczucia bólu kręgosłupa (p=0.625), BASFI (p=0.771), BASMI (p=0.711). W każdej z grup odnotowano istotną poprawę między terminami w każdym z badanych parametrów. Nie wykazano istotnej różnicy między grupami.

Wnioski Krioterapia ogólnoustrojowa połączona z kinezyterapią oraz sama kinezyterapia prowadzą do istotnego zmniejszenia aktywności choroby, oraz poprawy: sprawności ruchowej, ruchomości kręgosłupa i zwiększenia rozszerzalność klatki piersiowej u chorych z ZZSK. Potrzebne są dalsze badania z tego zakresu.

Abstract

Introduction Ankylosing spondylitis is a chronic, progressive inflammatory disease which leads to many changes in the motor system. It primarily affects the skeletal system mainly in the sacroiliac joints, axial skeleton and large peripheral joints [Dagfinrud et al. 2005]. The prevalence of AS is between 0.1-0.5% of the population in Central Europe [Rudwaleit 2010]. Men are more likely than women to suffer from ankylosing spondylitis with ratio 2-3:1 [Dagfinrud et al. 2005]. The etiology and pathogenesis of the disease is unknown. The characteristic symptoms are: back pain [Reveille 2005] and stiffness [Calin 1995], fatigue [Garrett 1994], spine limitation of movement [Van Der Heijde 1997, Ruof 1999], reduction of physical and social abilities [Ward 1998]. The aim of the study was to answer the following question: What is the effect of cryotherapy -1100C combined with kinesiotherapy, cryotherapy -600C combined with kinesiotherapy and kinesiotherapy alone on: disease activity (BASDAI, ASDAD-CRP, back pain, fatigue level, duration and intensity of morning stiffness, CRP and ESR) and efficiency (BASFI, BASMI, chest expansion) in patients with ankylosing spondylitis?

Materials and Methods The diagnosis of AS was placed according to the Modified New York Criteria from 1984 [Sieper et al. 2009]. The study involved 162 patients with diagnosed AS, where 63 patients did not meet the inclusion criteria or were excluded. 92 patients completed the whole research. This study was approved by the Bioethics Committee of Poznań University of Medical Sciences. Patients by a random selection of one from three qualified to 3

different

given envelopes were

research groups, where each of them- in addition to

pharmacotherapy- had commissioned other proceedings physiotherapy. Group 1: commissioned systemic cryotherapy (-1100C) and kinesiotherapy, group 2: systemic cryotherapy (-600C) and kinesiotherapy, group 3: kinesiotherapy.

This study evaluated the following parameters: disease activity (BASDAI, ASDAS-CRP), back pain, fatigue level, length and intensity of morning stiffness (ESR, CRP), efficiency (BASFI, BASMI) and chest expansion.

Results Groups did not differ significantly from one another in terms of age (p=0.386), height (p=0.543), body weight (p=0.497), BMI (p=0.336), duration of disease (p=0.394), BASDAI (p=0.504), ASDAS-CRP (p=0.503), back pain (p = 0.625), BASFI (p = 0.771) and BASMI (p=0.711). In each group a significant improvement between the terms in each of the studied parameters was observed. No significant differences between the groups were observed.

Conclusion The whole body cryotherapy combined with kinesiotherapy and kinesiotherapy alone lead to a significant reduction in AS disease activity and improved: efficiency, spine mobility and chest expansion of patients. Further research in this area is needed.