PLAN GOSPODARKI ODPADAMI_DLA GMINY NAŁĘCZÓW__________________
PLAN GOSPODARKI ODPADAMI DLA GMINY NAŁĘCZÓW
Urząd Miejski w Nałęczowie, ul. Lipowa 3, 24 – 150 Nałęczów, tel./fax. (0-81) 5014500, www.naleczow.pl 1
PLAN GOSPODARKI ODPADAMI_DLA GMINY NAŁĘCZÓW__________________
Urząd Miejski w Nałęczowie, ul. Lipowa 3, 24 – 150 Nałęczów, tel./fax. (0-81) 5014500, www.naleczow.pl 2
PLAN GOSPODARKI ODPADAMI_DLA GMINY NAŁĘCZÓW__________________
Spis treści: Rozdział I – Wstęp. ...................................................................................................................4 1.1. Wprowadzenie..................................................................................................................4 1.2. Użyte definicje i sformułowania: ................................................................................... 5 1.3. Diagnoza stanu środowiska w gminie Nałęczów............................................................8 1.4. Położenie geograficzne i morfologia terenu. .................................................................9 Rozdział II - analiza stanu gospodarki odpadami................................................................14 2.1. Odpady komunalne....................................................................................................... 14 2.3. Osady ściekowe..............................................................................................................18 2.4. Odpady przemysłowe..................................................................................................... 18 2.5. Odpady niebezpieczne................................................................................................... 18 2.6. Rodzaje i ilości odpadów poddawanych poszczególnym procesom odzysku oraz unieszkodliwiania................................................................................................................. 20 2.7. Aktualny system zbiórki odpadów.................................................................................20 2.8. Instalacje do odzysku i unieszkodliwiania odpadów....................................................21 Rozdział III - prognozowane zmiany w gospodarce odpadami.......................................... 21 3.1. Założenia ogólne........................................................................................................... 21 3.2. Prognozowane zmiany dla gminy Nałęczów................................................................ 24 Rozdział IV - Założone cele i przyjęty system gospodarki odpadami................................ 29 4.1. Modelowe rozwiązania gospodarki odpadami .............................................................29 4.2. Model gospodarki odpadami komunalnymi dla Gminy Miejskiej Nałęczów..............31 4.3. Gminny Punkt Zbiórki Odpadów Niebezpiecznych .................................................... 34 4.4. Gminna Kompostownia Odpadów................................................................................ 35 4.5. Instrumenty finansowe służące realizacji zamierzonych celów...................................36 4.6. Założenia programu w zakresie edukacji ekologicznej................................................38 Rozdział V – Zadania strategiczne na lata 2006 – 2012.......................................................45 Rozdział VI - Harmonogram realizacji przedsięwzięć w latach 2006 - 2009.....................47 Rozdział VII - Analiza oddziaływania planu na środowisko...............................................47 Rozdział VIII – Sposób monitoringu i oceny realizacji zamierzonych celów.................... 48 Rozdział IX - Streszczenie...................................................................................................... 49 Literatura..............................................................................................................................50 Załączniki............................................................................................................................. 50
Urząd Miejski w Nałęczowie, ul. Lipowa 3, 24 – 150 Nałęczów, tel./fax. (0-81) 5014500, www.naleczow.pl 3
PLAN GOSPODARKI ODPADAMI_DLA GMINY NAŁĘCZÓW__________________
Rozdział I – Wstęp. 1.1. Wprowadzenie Gmina Nałęczów stanowi atrakcyjny region wypoczynkowo - uzdrowiskowy, oferujący różnorodne formy spędzania czasu wolnego, ze szczególnym uwzględnieniem możliwości, jakie stwarzają naturalne walory przyrodnicze oraz historyczne. Położenie gminy przy ważnych szlakach komunikacyjnych (kolejowym i drogowym), ukształtowanie terenu, liczne walory przyrodnicze, szereg zabytków architektury, bogate tradycje kulturowe, walory uzdrowiskowe sprawiają, że jest nie tylko celem wypraw turystycznych, wypoczynkowych i leczniczych, inicjatyw gospodarczych, ale także i edukacyjnych. Dbałość o stan środowiska oraz dalsza promocja zachowań proekologicznych mieszkańców, przybywających turystów i pensjonariuszy miejscowych sanatoriów stanowią podstawę rozwoju gminy. Plan gospodarki odpadami dla gminy Nałęczów powstał jako realizacja ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. o odpadach (Dz. U. Nr 62, poz. 628), która w rozdziale 3, art. 14÷16 wprowadza obowiązek opracowywania planów na szczeblu krajowym, wojewódzkim, powiatowym i gminnym. Niniejszy plan gospodarki odpadami (PGO) został opracowany zgodnie z polityką ekologiczną państwa oraz uwzględnia zapisy zawarte w aktualnie obowiązujących aktach prawnych z zakresu gospodarki odpadami. Dokumentami nadrzędnymi wobec planu gospodarki odpadami dla gminy Nałęczów jest Plan Gospodarki Odpadami Dla Powiatu Puławskiego i Plan Gospodarki Odpadami dla Województwa Lubelskiego. Opracowany plan obejmuje okres 2006-2009, z uwzględnieniem perspektywy długoterminowej do roku 2016. Zgodnie z polskim prawodawstwem w dziedzinie odpadów, do opracowania zakresu zadań przyjęto następujące zasady postępowania z odpadami: − zapobieganie i minimalizacja powstawania odpadów, − zapewnienie odzysku, w tym głównie recyklingu odpadów, których powstania w danych warunkach techniczno-ekonomicznych nie da się uniknąć, − unieszkodliwianie odpadów (poza składowaniem), − bezpieczne dla zdrowia ludzkiego i środowiska składowanie odpadów, których nie da się, z uwagi na warunki techniczno-ekonomiczne, poddać procesom odzysku lub unieszkodliwiania. Sprawozdania z realizacji planu gospodarki odpadami składane są co 2 lata radzie miejskiej (art. 14.13), natomiast ich aktualizację przeprowadza się nie rzadziej niż co 4 lata (art. 14.14). Odpowiedzialny za sprawozdanie z realizacji oraz aktualizację planu jest Burmistrz Nałęczowa. Podstawę prawną niniejszego Planu stanowią między innymi następujące akty prawne: •
Ustawa z dnia 27 kwietnia 2001 r. o odpadach (Dz. U. Nr 62 poz. 628) + 51 aktów wykonawczych,
Urząd Miejski w Nałęczowie, ul. Lipowa 3, 24 – 150 Nałęczów, tel./fax. (0-81) 5014500, www.naleczow.pl 4
PLAN GOSPODARKI ODPADAMI_DLA GMINY NAŁĘCZÓW__________________
•
Ustawa z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody (Dz. U. z 2004 nr 92 poz. 880 z późn. zmianami) + 117 aktów wykonawczych,
•
Ustawa z dnia 13 września 1996 r. o utrzymaniu czystości i porządku w gminach, (Dz. U. (Dz. U. z 2005 r. Nr 236 poz. 2008 z późn. zmianami),
•
Ustawa z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie terytorialnym (tekst jednolity Dz. U. z 2001 r. Nr 142 poz. 1591 z późniejszymi zmianami) + 65 aktów wykonawczych,
•
Ustawa z dnia 20 grudnia 1996 r. o gospodarce komunalnej (Dz. U. Nr 9, poz. 43 z późn. z
•
Ustawa z dnia 27 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony środowiska (Dz. U. nr 62 poz. 627 z późn. z zmianami)
•
Ustawa z dnia z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym Dz. U. Nr 80 poz. 717 z późn. zmianami)
•
Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 27 września 2001 r. w sprawie katalogu odpadów (Dz. U. z 2001 nr 112 poz. 1206 z późn. zmianami)
•
Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 27 grudnia 2000 r. w sprawie opłat za składowanie odpadów (Dz. U. Nr 120, poz. 1284),
•
Rozporządzenie Ministra Ochrony Środowiska, Zasobów Naturalnych i Leśnictwa z dnia 11 sierpnia 1999 r. w sprawie warunków, jakie muszą być spełnione przy wykorzystaniu osadów ściekowych na cele nieprzemysłowe, Dz. U. Nr 72, poz. 813;
•
Dyrektywa 75/442/EWG z lipca 1975 r. w sprawie odpadów ze zmianami 91/692/EWG,
•
Dyrektywa 99/31/WE z 26 kwietnia 1999 r. w sprawie składowania odpadów.
•
Dodatkowo szczegółowy zakres, sposób oraz formę sporządzania gminnego planu gospodarki odpadami określa Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 9 kwietnia 2003 r. w sprawie sporządzania planów gospodarki odpadami. (Dz. U. Nr 66 poz. 620 z dnia 17 kwietnia 2003 r. z późn. z zmianami)
zmianami)
1.2. Użyte definicje i sformułowania: •
Gospodarowanie odpadami – zbieranie, transport, odzysk i unieszkodliwianie odpadów, w tym nadzór nad takimi działaniami i nad miejscami unieszkodliwiania odpadów;
•
Jednostki wywozowe - są to podmioty gospodarcze i osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą w zakresie wywozu odpadów, na którą posiadają stosowne zezwolenie.
•
Komunalne osady ściekowe – pochodzący z oczyszczalni ścieków osad z komór fermentacyjnych oraz innych instalacji służących do oczyszczania ścieków komunalnych oraz innych ścieków o składzie zbliżonym do ścieków komunalnych;
•
Nieczystości ciekłe bezodpływowych
•
Odpady komunalne - są to odpady powstające w gospodarstwach domowych, a także odpady nie zawierające odpadów niebezpiecznych pochodzące od innych wytwórców
–
są
to
ścieki
gromadzone
przejściowo
w
zbiornikach
Urząd Miejski w Nałęczowie, ul. Lipowa 3, 24 – 150 Nałęczów, tel./fax. (0-81) 5014500, www.naleczow.pl 5
PLAN GOSPODARKI ODPADAMI_DLA GMINY NAŁĘCZÓW__________________
odpadów, które ze względu na swój charakter lub skład są podobne do odpadów powstających w gospodarstwach domowych. •
Odpady medyczne - są to odpady powstające w związku z udzielaniem świadczeń zdrowotnych oraz prowadzeniem badań i doświadczeń naukowych w zakresie medycyny.
•
Odpady niebezpieczne – odpady należące do kategorii lub rodzajów odpadów określonych w załącznikach do ustawy oraz posiadające co najmniej jedną z właściwości wymienionych w tych załącznikach;
•
Odpady obojętne – odpady, które nie ulegają istotnym przemianom fizycznym, chemicznym lub biologicznym; są nierozpuszczalne, nie wchodzą w reakcje fizyczne ani chemiczne, nie powodują zanieczyszczenia środowiska lub zagrożenia dla zdrowia ludzi, nie ulegają biodegradacji i nie wpływają niekorzystnie na materię, z którą się kontaktują; ogólna zawartość zanieczyszczeń w tych odpadach oraz zdolność do ich wymywania, a także negatywne oddziaływanie na środowisko odcieku muszą być nieznaczne, a w szczególności nie powinny stanowić zagrożenia dla jakości wód powierzchniowych, wód podziemnych, gleby i ziemi;
•
Odpady o dużych wymiarach (wielkogabarytowe) - są to odpady, które ze względu na swoje duże rozmiary nie mieszczą się w typowych pojemnikach, np. stare meble, sprzęt gospodarstwa domowego, wózki itp.
•
Odpady przemysłowe - są to odpady powstające w wyniku prowadzenia działalności gospodarczej, w procesach technologicznych, które ze względu na swój skład lub uciążliwe oddziaływanie są niepożądane, mogą być niebezpieczne dla ludzi, zwierząt, gleby, wody lub powietrza i z tego powodu wymagają osobnego zbierania, usuwania i zagospodarowania.
•
Odpady tzw. problemowe – odpady niebezpieczne powstające w gospodarstwach domowych i obiektach użyteczności publiczne i obsługi ludności oraz odpady z wyjątkiem odpadów niebezpiecznych z zakładów opieki zdrowotnej i weterynaryjnych; wg klasyfikacji odpadów do odpadów problemowych zaliczamy: farby, kleje, lepiszcze, żywice, rozpuszczalniki, odczynniki fotograficzne, pestycydy, herbicydy, insektycydy oraz lampy fluorescencyjne i inne odpady zawierające rtęć; do odpadów należy zaliczyć także opakowania po wymienionych środkach chemicznych;
•
Odpady ulegające biodegradacji – odpady, które ulegają rozkładowi tlenowemu lub beztlenowemu przy udziale mikroorganizmów;
•
Odpady uliczne – odpady ze sprzątania i oczyszczania placów i ulic oraz z opróżniania koszy ulicznych;
•
Odpady weterynaryjne - są to odpady powstające w związku z badaniem, leczeniem zwierząt lub świadczeniem usług weterynaryjnych, a także w związku z prowadzeniem badań naukowych i doświadczeń na zwierzętach
•
Odpady z gospodarstw domowych – odpady związane bezpośrednio z bytowaniem, wytwarzane i wyrzucane z gospodarstw domowych;
•
Odpady z obiektów użyteczności publicznej i obsługi ludności – odpady powstające w urzędach organów administracji publicznej, zakładach opieki zdrowotnej (bez odpadów
Urząd Miejski w Nałęczowie, ul. Lipowa 3, 24 – 150 Nałęczów, tel./fax. (0-81) 5014500, www.naleczow.pl 6
PLAN GOSPODARKI ODPADAMI_DLA GMINY NAŁĘCZÓW__________________
niebezpiecznych) i opieki społecznej, szkołach i placówkach w rozumieniu przepisów o systemie oświaty, placówkach kulturalno-oświatowych oraz jednostkach więziennictwa, zakładach poprawczych i schroniskach dla nieletnich; •
Odpady z terenów zielonych - są to organiczne odpady roślinne takie jak: trawa, chwasty, liście, gałęzie, które powstają na publicznych i prywatnych terenach zielonych.
•
Odzysk – wszelkie działania, nie stwarzające zagrożenia dla życia, zdrowia ludzi lub dla środowiska, polegające na wykorzystaniu odpadów w całości lub w części, lub prowadzące do odzyskania z odpadów substancji, materiałów lub energii i ich wykorzystania;
•
Odzysk energii – termiczne przekształcenie odpadów w celu odzyskania energii;
•
Posiadacz odpadów – każdy, kto faktycznie włada odpadami (wytwórca odpadów, inna osoba fizyczna, osoba prawna lub jednostka organizacyjna); domniemywa się, że władający powierzchnią ziemi jest posiadaczem odpadów.
•
Recykling – taki odzysk, który polega na powtórnym przetworzeniu substancji lub materiałów zawartych w odpadach w procesie produkcyjnym w celu uzyskania substancji lub materiału o przeznaczeniu pierwotnym lub o innym przeznaczeniu, w tym też recykling organiczny (z wyjątkiem odzysku energii);
•
Recykling organiczny – to obróbka tlenowa, w tym kompostowanie lub beztlenowa odpadów, które ulegają rozkładowi biologicznemu w kontrolowanych warunkach przy wykorzystaniu mikroorganizmów, w wyniku której powstaje materia organiczna lub metan; składowanie na składowisku odpadów nie jest traktowane jako recykling organiczny;
•
Składowisko odpadów - jest to obiekt budowlany przeznaczony do składowania odpadów.
•
Stacje zlewne - są to instalacje i urządzenia zlokalizowane przy kolektorach sieci kanalizacyjnej lub przy oczyszczalniach ścieków służące do przyjmowania nieczystości ciekłych dowożonych pojazdami asenizacyjnymi z miejsc gromadzenia.
•
Surowce wtórne - są to wyselekcjonowane z odpadów komunalnych części nadające się do gospodarczego wykorzystania. Należą do nich papier, szkło, tworzywa sztuczne, metale itp..
•
Unieszkodliwianie odpadów – to poddanie odpadów procesom przekształceń biologicznych, fizycznych lub chemicznych określonych w załączniku do ustawy w celu doprowadzenia ich do stanu, który nie stwarza zagrożenia dla życia, zdrowia ludzi lub dla środowiska;
•
Urządzenia służące do gromadzenia odpadów; - zbiorniki bezodpływowe na nieczystości ciekłe - kontenery, pojemniki, worki foliowe na odpady stałe
Urząd Miejski w Nałęczowie, ul. Lipowa 3, 24 – 150 Nałęczów, tel./fax. (0-81) 5014500, www.naleczow.pl 7
PLAN GOSPODARKI ODPADAMI_DLA GMINY NAŁĘCZÓW__________________
•
Właściciel nieruchomości - to także współwłaściciel, użytkownik wieczysty, jednostka organizacyjna i osoba posiadająca nieruchomość w zarządzie lub użytkowaniu, a także inne podmioty władające nieruchomością.
•
Zbiorniki bezodpływowe – rozumie się przez to instalacje i urządzenia przeznaczone do gromadzenia nieczystości ciekłych w miejscu ich powstawania.
•
Zbieranie odpadów – to każde działanie, w szczególności umieszczanie w pojemnikach, segregowanie i magazynowanie odpadów, które ma na celu przygotowanie ich do transportu do miejsc odzysku lub unieszkodliwiania.
1.3. Diagnoza stanu środowiska w gminie Nałęczów Obszar gminy Nałęczów o powierzchni 62,9 km2 (z czego samo miasto liczy 13,8 km2) położony jest w środkowej części Płaskowyżu Nałęczowskiego. Ludność miasta i gminy liczy 9739 osób. Nałęczów jest odległy od Lublina o 26 km, a od Puław o 30 km. Miasto Nałęczów o bardzo ciekawej architekturze, położone u zbiegu dwóch rzek: Bystrej i Bochotniczanki jest jedną z dwóch w województwie lubelskim miejscowością uzdrowiskową. Z uwagi na mikroklimat, korzystnie oddziaływujący na leczenie chorób układu krążenia, jest znanym uzdrowiskiem o profilu kardiologicznym. Obszar gminy przecinają dwie doliny; dolina rzek Bystrej i Bochotniczanki. Charakterystycznym elementem okolic Nałęczowa jest gęsta sieć wąwozów lessowych, będących efektem wielowiekowej erozji, obecnie w znacznym stopniu zadrzewionych. Płaskowyż Nałęczowski jest zbudowany z utworów czwartorzędowych i trzeciorzędowych. Na utworach trzeciorzędowych zalegają czwartorzędowe utwory glacjalne i fluwioglacjalne, przede wszystkim jako gruba, dwudzielna warstwa glin zwałowych, położona jedna nad drugą, lub rozdzielona utworami fluwioglacjalnymi (żwiry i piaski ze żwirami) lub limniglacjalnymi (iły, mułki, drobne piaski) co stwarza dobre warunki izolacyjne dla głównych pięter użytkowych. W gospodarce Nałęczowa istotną role odgrywa rolnictwo. Użytki rolne należą najczęściej do II i III klasy bonitacyjnej i zajmują 81,3 % ogólnej powierzchni miasta i gminy i 69,7 % powierzchni miasta. Z tego na grunty orne przypada odpowiednio 68,1 % i 57,3 %, sady 7,2 % i 6,1 %, pozostałe grunty i nieużytki 11,9 % powierzchni dla miasta i gminy razem oraz 18,1 % dla miasta. Udział lasów w powierzchni gminy jest zdecydowanie niższy. Lasy stanowią tylko 6,8% powierzchni w odniesieniu do miasta i gminy oraz 12,2 % dla miasta. Na obszarze gminy istnieje 17 km odcinków dróg wojewódzkich, 31 km dróg powiatowych oraz 70 km dróg gminnych (z utwardzoną nawierzchnią w ok. 45 %). Przez teren gminy przebiega linia kolejowa relacji Lublin – Nałęczów - Puławy – Dęblin Warszawa. Długość głównej sieci wodociągowej na obszarze miasta wynosi 28,4 km, a na terenie wsi – 80,2 km. Sieć kanalizacyjna w mieście ma długość 25,7 km, a na wsi 13,8 km. Miasto jest zwodociągowane w 98,0%, a w ok. 90% skanalizowane. Miasto i gmina Nałęczów zapewnia dostęp do sieci gazowej 98 % mieszkańcom. W zakresie gospodarki odpadami płynnymi modernizacji poddano oczyszczalnię ścieków w Nałęczowie oraz wybudowano kanalizację w Nałęczowie, w sołectwach: Urząd Miejski w Nałęczowie, ul. Lipowa 3, 24 – 150 Nałęczów, tel./fax. (0-81) 5014500, www.naleczow.pl 8
PLAN GOSPODARKI ODPADAMI_DLA GMINY NAŁĘCZÓW__________________
Chruszczów, Charz „A i Charz „B”, Strzelce oraz w części sołectw: Czesławice, Drzewce Kol., Piotrowic. Kol. Bochotnica i Sadurki. Gmina nie posiada własnego składowiska odpadów, korzysta ze składowisk należących do innych gmin, głównie kieruje odpady do Rokitna (będącego własnością miasta Lublina), Puław i Kurowa. Selektywna zbiórka odpadów na terenie gminy jest na etapie wprowadzania. Głównym czynnikiem wpływającym na rozwój selektywnej zbiórki odpadów jest odpowiednia świadomość ekologiczna mieszkańców. Dlatego też w niniejszym programie szczególny nacisk położono na edukację ekologiczną społeczeństwa. Prawie cały obszar gminy leży w otulinie (strefie ochronnej) Kazimierskiego Parku Krajobrazowego. Występuje tutaj wiele obiektów o statusie pomników przyrody, jak: - Miłorząb japoński na terenie klasztoru przy ul. Chmielewskiego w Nałęczowie, - Lipa drobnolistna w Sadurkach, - Dąb szypułkowy w Nałęczowie, -
Zespół drzew (surmia zwyczajna, klon pospolity, jesion wyniosły, kasztanowiec) w zabytkowym zespole dworsko-pałacowym w Bronicach.
Poza tym, z ciekawszych okazów przyrodniczych występujących na terenie Nałęczowa wymienić można; tulipanowce, kasztanowce żółte, skrzydłorzechy tureckie, formy kolumnowe dębów itp. 1.4. Położenie geograficzne i morfologia terenu. Przynależność administracyjna Gmina Miejska Nałęczów administracyjnie należy do powiatu puławskiego, województwo lubelskie. Usytuowana jest w południowo - wschodniej części powiatu puławskiego, przy granicy powiatów puławskiego i lubelskiego. Sąsiaduje z gminami; Wąwolnica, Kurów i Markuszów (powiat puławski) i gminami; Garbów, Jastków, Wojciechów (powiat lubelski). Położenie geograficzne ilustruje poniższa mapa administracyjna.
Urząd Miejski w Nałęczowie, ul. Lipowa 3, 24 – 150 Nałęczów, tel./fax. (0-81) 5014500, www.naleczow.pl 9
PLAN GOSPODARKI ODPADAMI_DLA GMINY NAŁĘCZÓW__________________
Warunki klimatyczne Gmina Nałęczów charakteryzuje się klimatem umiarkowanie kontynentalnym, jednocześnie jest rejonem dość wilgotnym w porównaniu do reszty województwa. Miasto Nałęczów zaś położone w dolinach rzecznych z bujną różnorodnie dobraną roślinnością posiada specyficzny mikroklimat leczniczy. Średnia suma opadów rocznych wynosi ok. 800 mm. Średnie roczne temperatury wynoszą około 7 stopni C. Na obszarze gminy przeważają wiatry zachodnie. Nałęczów charakteryzuje się również dużym nasłonecznieniem. Hydrografia Wody powierzchniowe (płynące) gminy Nałęczów charakteryzują się układem dwuzlewniowym. Większość powierzchni gminy (część południowa) należy do dorzecza Bystrej. Pozostała część do dorzecza Kurówki. Oprócz Bystrej ważniejszymi ciekami wodnymi są: rzeka Bochotniczanka i Ciek Olszowiecki. Na terenie gminy nie ma większych zbiorników wodnych, Niewielkie wody stojące to stawy hodowli ryb i mały zbiornik retencyjny – staw w parku zdrojowym w Nałęczowie. Stan zagospodarowania terenu wraz z demografią. Gmina Nałęczów zajmuje łącznie 6286 ha (62,9 km2 ), z tego miasto zajmuje 1384 ha (13,8 km2 ), a gmina 4902 ha (49,0) km2. W skład gminy wchodzi miasto Nałęczów, wraz z sołectwami: Bochotnica, Charz A, Charz B, Chruszczów i Nałęczów Kolonia oraz 13 wsi z 14 sołectwami; Bochotnica Kolonia (z wydzielonym sołectwem Antopol), Bronice, Bronice Kolonia, Chruszczów Kolonia, Cynków, Czesławice, Drzewce, Drzewce Kolonia, Ludwinów, Paulinów, Piotrowice, Sadurki i Strzelce. Strukturę zagospodarowania terenu wg danych ze spisu rolnego przedstawia tabela: Tabela Nr 1 – struktura zagospodarowania gruntów (wg stanu na dzień 31 maja 2003r)
Urząd Miejski w Nałęczowie, ul. Lipowa 3, 24 – 150 Nałęczów, tel./fax. (0-81) 5014500, www.naleczow.pl 10
PLAN GOSPODARKI ODPADAMI_DLA GMINY NAŁĘCZÓW__________________ Grupy użytkowników gruntów
Ogólna powierzchnia gruntów
Użytki rolne razem
grunty orne
sady
łąki
pastwiska trwałe
Lasy i grunty lesne
Pozostałe grunty (pod zabudowaniami,drogi wody itp.)
w hektarach Ogółem – powierzchnia administracyjna
6.288
5.111
4.282
451
275
103
427
748
Gospodarstwa indywidualne
5.412
4.691
3.944
443
225
79
393
328
Pozostała powierzchnia*)
874
420
338
8
50
24
34
420
*)
Gospodarstwa państwowe (łącznie z gospodarstwami rolnymi Skarbu Państwa), spółdzielnie produkcji rolniczej, gospodarstwa spółek sektora publicznego i sektora prywatnego, własności komunalnej oraz pozostałe grunty nie stanowiące gospodarstw rolnych
Udział procentowy użytkowania gruntów rolnych w ogólnej powierzchni gminy jest stosunkowo wysoki i wynosi 81,3 %. Stopień zalesienia jest natomiast niewielki i wynosi tylko 6,8 %. Według stanu na dzień 30 czerwca 2003r. w mieście mieszkało 4.490 mieszkańców, a w gminie 5.249. Razem miasto i gminę zamieszkiwało 9.739 osób. Znaczna część ludności (4.490 osób) zamieszkuje w strefach zwartej zabudowy miejskiej. Wskaźnik gęstości zaludnienia dla gminy wynosi 154,9 osób na 1 km2 i jest znacznie wyższy od średniej powiatowej (126,7 osób na 1 km2), od średniej wojewódzkiej (89 osób /1 km2). i od średniej krajowej (123,6 osób /1 km2). Na tak wysokie wskaźniki zaludnienia istotnie wpływa gęstość zaludnienia strefy miejskiej, to jest 324,4 osoby/1km2. W Powiecie Puławskim zlokalizowane są zakłady przemysłowe o znaczeniu regionalnym i krajowym. W Puławach między innymi funkcjonują Zakłady Azotowe „Puławy” SA; jeden z największych producentów nawozów azotowych w Polsce. Działalność tych zakładów może niekorzystnie wpływać na stan środowiska naturalnego Nałęczowa. Na terenie gminy Nałęczów na dzień 31 grudnia 2005 roku zarejestrowano ogółem : -
-
16 spółek prawa handlowego, a wśród nich: •
1 spółka akcyjna z udziałem kapitału zagranicznego,
•
10 spółek z o.o., w tym z udziałem kapitału zagranicznego 1.
•
4 spółdzielnie,
•
1 spółka jawna.
773 indywidualnych podmiotów gospodarczych, w tym; •
17 zakładów usługowych świadczących usługi w zakresie naprawy pojazdów samochodowych,
•
71 placówek handlowych,
•
22 kawiarni, zakładów gastronomicznych,
•
26 towarowego transportu samochodowego,
•
5 aptek,
Urząd Miejski w Nałęczowie, ul. Lipowa 3, 24 – 150 Nałęczów, tel./fax. (0-81) 5014500, www.naleczow.pl 11
PLAN GOSPODARKI ODPADAMI_DLA GMINY NAŁĘCZÓW__________________
•
32 świadczących usługi medyczne i weterynaryjne
Na terenie gminy nie ma podmiotów gospodarczych które swoja działalnością mogłyby znacząco, w sposób niekorzystny oddziaływać na środowisko. Głównymi zakładami w gminie są; -
Zakład Leczniczy „Uzdrowisko Nałęczów” S.A.
-
„Nałęczowianka” sp. z o.o.
-
Kolejowy Szpital Uzdrowiskowy
-
Sanatorium Dla Rolników,
-
Sanatorium ZNP,
-
Sanatorium ZZPGKiT,
-
Centrum Szkoleniowo Wypoczynkowe „Energetyk”
-
„Nałęczów Zdrój” sp. z o.o.
-
Bank Spółdzielczy w Nałęczowie,
-
Zakład Budowy Wodociągów i Kanalizacji,
-
Nałęczowska Spółka Handlowa sp. z o.o.
Ponadto, na terenie gminy funkcjonują między innymi 3 szkoły średnie z internatami o łącznej liczbie ok. 400 miejsc noclegowych Ze względu na specyficzny mikroklimat, walory przyrodnicze i kulturowe obszar gminy posiada bardzo dobre warunki dla lecznictwa uzdrowiskowego, wypoczynku oraz uprawiania turystyki. Przyroda i obszary chronione. Przyroda Nałęczowa charakteryzuje się dużą różnorodnością biologiczną i fizjograficzną. Występują tu elementy charakterystyczne dla środowisk nadrzecznych i lasów mieszanych oraz typowe dla obszarów wykorzystywanych rolniczo. W mieście znaczną część powierzchni zajmuje zieleń miejska wraz z parkiem zdrojowym, zabytkową aleją lipową, ogrodami przydomowymi i zielenią przy obiektach sanatoryjnych. Roślinność potencjalną stanowią: lasy łęgowe (olszowo – wierzbowe) w dolinach rzecznych i lasy mieszane (grab, topola - osika, dąb, sosna). Istniejące tu zbiorowiska naturalne posiadają niewielką powierzchnię i charakteryzują się zubożałym składem florystycznym. Są to podmokłe i suche łąki oraz zarośla nadrzeczne. Na terenach użytkowanych rolniczo dominują zbiorowiska roślinności synantropijnej, segetalnej i ruderalnej. Na terenie gminy występują obszary objęte różnymi formami ochrony chroniące szczególnie walory krajobrazowe i geologiczne, w tym: -
Otulina Kazimierskiego Parku Krajobrazowego;
-
Strefy ochrony uzdrowiskowej;
Urząd Miejski w Nałęczowie, ul. Lipowa 3, 24 – 150 Nałęczów, tel./fax. (0-81) 5014500, www.naleczow.pl 12
PLAN GOSPODARKI ODPADAMI_DLA GMINY NAŁĘCZÓW__________________
-
Strefa ochrony górniczej chroniąca zasoby wód mineralnych;
-
strefy ochrony konserwatorskiej chroniące walory urbanistyczno – krajobrazowe, zabytkowe obiekty pałacowo - parkowe zarówno w samym mieście, jak i na terenie gminy.
Gleby W latach 1999-2000 prowadzono w woj. lubelskim badania w celu określenia stanu zanieczyszczenia gleb głównie metalami ciężkimi, siarką i wielopierścieniowymi węglowodorami aromatycznymi. W obrębie powiatu puławskiego zlokalizowano tylko jeden punkt kontrolny - Skowieszyn (Końskowola) gdzie w warstwie ornej gleb (0-20 cm) badano zawartość w/w pierwiastków. W analizowanych punktach zawartość cynku, ołowiu, miedzi i niklu określono na poziomie wartości neutralnych najczęściej spotykanych w glebie. Zawartość siarki siarczanowej w glebie również była niska i odpowiadała wartości naturalnej. Stan jakości gleby ornej pod względem zawartości metali ciężkich i siarki był bardzo korzystny, gleby charakteryzowały się naturalną zawartością tych pierwiastków. Zawartość WWA w analizowanych próbkach wskazuje na nieznaczne podwyższenie zawartości tego składnika w porównaniu do gleb naturalnych. Na terenie gminy Nałęczów i w jej bezpośrednim sąsiedztwie brak jest jakichkolwiek instalacji przemysłowych, które mogłyby wpływać niekorzystnie na glebę. Podsumowując można stwierdzić, że skażenie gleb w gminie Nałęczów nie powinno odbiegać od poziomów ujawnionych w omawianych badaniach i jest nieznaczne. Gmina wykazuje pod względem glebowym nieznaczne zróżnicowanie. Przeważają urodzajne gleby lessowe uznane jako bardzo dobre dla produkcji rolnej (wskaźnik 90 – 100). Nad ciekami wodnymi występują także gleby pochodzenia rzecznego: mady, czarnoziemy. Są to przeważnie gleby o odczynie kwaśnym, o średniej i niskiej zawartości fosforu, potasu i magnezu. Do głównych upraw zalicza; się pszenicę, jęczmień, mieszanki zbożowe, ziemniaki, buraki cukrowe, warzywa i owoce. Rolnictwo postrzegane jest jako istotny element rozwoju regionu. Powietrze Stan sanitarny powietrza atmosferycznego jest zadawalający i pod tym względem powiat puławski nie odbiega od innych powiatów województwa lubelskiego. Pomiary jakości powietrza na terenie powiatu nie wykazują przekroczeń dopuszczalnych wartości stężeń. Głównym źródłem zanieczyszczeń powietrza dla powiatu puławskiego są ZA „Puławy”. Wielkość emisji zanieczyszczeń pyłowych i gazowych znacznie zmalała w związku z realizowanym od 1985 roku „Programem ochrony środowiska ZA „Puławy” oraz od 2000 roku „Programem dostosowawczym”. Innymi dużymi zakładami w powiecie są Zakłady Futrzarskie Kurów 1 S.A. i Wytwórnia Koncentratów Paszowych Bacutil w Zastawiu. Oprócz zakładów przemysłowych głównymi źródłami zanieczyszczeń powietrza zarówno na terenie powiatu, jak i gminy Nałęczów są ciągi komunikacji kolejowej i drogowej oraz gospodarstwa domowe (piece wykorzystujące paliwa węglowe). Wyniki prowadzonych w 2002 roku badań stanu powietrza atmosferycznego w wybranych punktach pomiarowych na terenie powiatu wskazują, na stosunkowo dobrą jego jakość. Wyznaczone stężenia gazów: dwutlenku siarki i dwutlenku azotu kształtują się na poziomie zbliżonym do 2001 roku, natomiast wzrosły stężenia pyłu zawieszonego. Nie stwierdzono również przekroczenia wartości dopuszczalnych monitorowanych substancji.
Urząd Miejski w Nałęczowie, ul. Lipowa 3, 24 – 150 Nałęczów, tel./fax. (0-81) 5014500, www.naleczow.pl 13
PLAN GOSPODARKI ODPADAMI_DLA GMINY NAŁĘCZÓW__________________
Na terenie Nałęczowa (park zdrojowy) badania w tym zakresie prowadzone były w latach 1993 – 2002. Porównanie danych z roku 1993 do roku 2002 przedstawia tabela Nr 2 Tabela Nr 2 – zanieczyszczenie powietrza Rok 1993 2002 NDS*) *)
stężenie zapylenia w µg/m średnioroczne maksymalne 3
10,5 13,0 40
Rodzaj zanieczyszczenia stężenie SO2 w µg/m3 średnioroczne
maksymalne
7,9 3,9 30
57 16 125
74 36 100
stężenie NO2 w µg/m3 średnioroczne maksymalne
21,4 15,9 25
58 38 100
Najwyższe dopuszczalne stężenie.
Z analizy danych liczbowych zamieszczonych w tabeli, wynika, że w badanym okresie nie wystąpiły przekroczenia żadnej badanej substancji, a nawet nastąpiło znaczne polepszenie jakości powietrza na terenie Nałęczowa. Szczególnie jest to widoczne w przypadku dwutlenku siarki. Wody Analiza wyników monitoringu rzeki Bystrej na terenie gminy wskazuje, że rzeka w zasadzie niesie wody II i III klasy czystości, ale ze względu na występowanie miana coli uznano je jako wody bezklasowe, z tendencją wzrostu zanieczyszczeń wraz z biegiem rzeki. Przyczynami tego stanu są: braki w kanalizacji sanitarnej w części doliny rzeki Bochotniczanki, spływy powierzchniowe z pól uprawnych (zawierające biogeny i środki ochrony roślin) oraz ścieki deszczowe spływające z terenów zurbanizowanych i tras komunikacyjnych. Szczególnie uciążliwe, o dużym ładunku zanieczyszczeń, są ścieki deszczowe. Hałas Niekorzystny klimat akustyczny występuje w bezpośrednim sąsiedztwie tras komunikacyjnych. Należy dodać, że w planach perspektywicznych zagospodarowania przestrzennego gminy ujęta jest budowa obwodnicy dla Nałęczowa
Rozdział II - analiza stanu gospodarki odpadami 2.1. Odpady komunalne Charakterystyka rodzajów, ilości i źródeł odpadów komunalnych Źródłem powstawania odpadów komunalnych i przemysłowych są skupiska ludzkie, obiekty użyteczności publicznej oraz zakłady produkcyjno – usługowo – handlowe. Istotnym elementem wpływającym na skład oraz jakość odpadów komunalnych jest charakter danego obszaru. Tereny wiejskie wykazują odpady z mniejszym udziałem materii organicznej, papieru oraz relatywnie większej zawartości tworzyw sztucznych oraz szkła. Częstokroć odpady organiczne, papier, tektura, popiół i żużel zagospodarowywane są na własne potrzeby. Na terenie gminy można wyróżnić obszary rolnicze, rolniczo - sadownicze, turystyczno - uzdrowiskowe, leśne oraz zurbanizowane. Ma to wpływ na strukturę odpadów komunalnych trafiających na składowiska. Należy również wziąć pod uwagę fakt, że w gminie Nałęczów ma miejsce znaczny ruch turystyczny, co niewątpliwie wpływa na wzrost ilości odpadów, głównie opakowaniowych. Urząd Miejski w Nałęczowie, ul. Lipowa 3, 24 – 150 Nałęczów, tel./fax. (0-81) 5014500, www.naleczow.pl 14
PLAN GOSPODARKI ODPADAMI_DLA GMINY NAŁĘCZÓW__________________
W strumieniu odpadów komunalnych trafiających na składowiska znajdują się też pewne rodzaje odpadów, które ze względu na swoje pochodzenie, skład chemiczny, inne właściwości i okoliczności stwarzają zagrożenie dla środowiska. Są to tzw. odpady problemowe. Do odpadów problemowych zaliczamy następujące rodzaje odpadów powstające w gospodarstwach domowych: •
farby, lakiery, kleje, lepiszcze, żywice i opakowania po nich,
•
rozpuszczalniki, kwasy, alkalia i opakowania po nich,
•
odczynniki fotograficzne i chemiczne i opakowania po nich,
•
lekarstwa,
•
pestycydy, herbicydy, insektycydy itp. oraz opakowania po nich,
•
baterie jednorazowe, w tym alkaliczne,
•
akumulatory samochodowe, zużyte oleje i smary,
•
lampy fluorescencyjne i inne odpady zawierające rtęć np. termometry,
•
aerozole.
Część z tych odpadów została w obowiązującej klasyfikacji odpadów zaliczona do grupy odpadów niebezpiecznych. Pozostałe odpady ze względu na swoje właściwości także stwarzają zagrożenie dla środowiska. Z uwagi na to, że w Polsce nie jest prowadzona ewidencja wytwarzanych odpadów komunalnych (poza sprawozdawczością firm zajmujących się wywozem odpadów kierowaną do GUS) - dla potrzeb niniejszego planu ustalono bilans odpadów w oparciu o dane wskaźnikowe. Przyjęte do obliczeń wskaźniki w odniesieniu do statystycznego mieszkańca szeroko zostały opisane w Krajowym i Wojewódzkim Planie Gospodarki Odpadami i są przedstawione w tabeli poniżej: Tabela Nr 3 - Wskaźniki generowania strumieni odpadów komunalnych dla obszarów miejskich i wiejskich dla roku 2001 (w kg na 1 mieszkańca rocznie - kg/M/r) Lp.
01 02 03 04 05 06 07 13 08 09 10 11 12 14 15
Nazwa strumienia
Odpady kuchenne ulegające biodegradacji Odpady zielone Papier i karton nieopakowaniowe Opakowania z papieru i tektury Opakowania wielomateriałowe Tworzywa sztuczne nieopakowaniowe Opakowana z tworzyw sztucznych Odpady tekstylne Szkło nieopakowaniowe Opakowania ze szkła Metale Opakowania z blachy stalowej Opakowania z aluminium Odpady mineralne Drobna frakcja popiołowa
duże małe miasta miasta 120.24 99.00 12.00 12.00 28.56 22.95 28.56 22.95 6.35 5.10 32.73 27.30 14.03 11.70 13.36 9.00 4.01 3.60 22.71 20.40 9.35 8.40 2.67 2.40 1.34 1.20 31.70 32.00 33.40 42.00
wieś 25.76 5.00 9.42 9.42 2.09 14.65 6.28 4.83 1.93 10.95 4.51 1.29 0.64 16.10 53.13
Urząd Miejski w Nałęczowie, ul. Lipowa 3, 24 – 150 Nałęczów, tel./fax. (0-81) 5014500, www.naleczow.pl 15
PLAN GOSPODARKI ODPADAMI_DLA GMINY NAŁĘCZÓW__________________
16 Odpady wielkogabarytowe 17 Odpady budowlane 18 Odpady niebezpieczne Razem
20.00 40.00 3.00 424.00
15.00 30.00 2.00 367.00
15.00 30.00 2.00 213.00
Do dalszych rozważań w ramach niniejszego planu - przyjęto bilans odpadów wyznaczany drogą wskaźnikową. W tabeli poniżej przedstawiono bilans odpadów komunalnych w gminie Nałęczów dla roku 2005 (w Mg), w rozbiciu na miasto i tereny wiejskie: Tabela Nr 4 – bilans odpadów komunalnych (Mg) Lp.
Ludność w tys. Wyszczególnienie
01Odpady kuchenne ulegające biodegradacji 02Odpady zielone 03Papier i karton nieopakowaniowe 04Opakowania z papieru i tektury 05Opakowania wielomateriałowe 06Tworzywa sztuczne nieopakowaniowe 07Opakowana z tworzyw sztucznych 08Odpady tekstylne 09Szkło nieopakowaniowe 10Opakowania ze szkła 11Metale 12Opakowania z blachy stalowej 13Opakowania z aluminium 14Odpady mineralne 15Drobna frakcja popiołowa 16Odpady wielkogabarytowe 17Odpady budowlane 18Odpady niebezpieczne Razem
miasto – 4,5
wieś – 5,3 *)
*)
wskaźnik Ilość wskaźnik Ilość kg/M/rok w Mg kg/M/rok w Mg
100,0 450,0 12,1 54,5 23,4 105,3 23,3 104,8 5,2 23,4 27,7 124,7 11,9 53,7 9,1 40,9 3,7 16,4 20,8 93,6 8,5 38,2 2,4 10,9 1,2 5,5 32,3 145,4 41,2 185,2 15,5 69,5 30,9 139,1 2,0 9,1 371,2 1670,2
26,0 137,9 5,1 26,8 9,6 50,9 9,6 50,7 2,1 11,3 14,9 78,8 6,4 33,9 4,9 25,9 2,0 10,4 11,2 59,2 4,6 24,1 1,3 6,9 0,6 3,4 16,3 86,2 52,1 276,0 15,5 81,9 30,9 163,8 2,0 10,7 214,9 1138,8
Gmina ogółem Mg 587,9 81,3 156,2 155,5 34,7 203,5 87,6 66,8 26,8 152,8 62,3 17,8 8,9 231,6 461,2 151,4 302,9 19,8 2809,0
*)
Ilości (w Mg – tonach) wynikają z przemnożenia liczby mieszkańców przez wskaźniki generowania poszczególnych rodzajów odpadów. Graficzne porównanie struktury powstających odpadów dla miasta i gminy (rok 2005):
Urząd Miejski w Nałęczowie, ul. Lipowa 3, 24 – 150 Nałęczów, tel./fax. (0-81) 5014500, www.naleczow.pl 16
PLAN GOSPODARKI ODPADAMI_DLA GMINY NAŁĘCZÓW__________________ Odpady kuchenne Odpady zielone Papier i karton Opakowania z papieru i tektury Opakowania wielomateriałowe Tworzywa sztuczne nieopakowaniowe Opakowania z tworzyw sztucznych Odpady tekstylne Szkło nieopakowaniowe Opakowania ze szkła Metale Opakowania z blachy stalowej Opakowania z aluminium Odpady mineralne Popiół Odpady wielkogabarytowe Odpady budowlane Odpady niebezpieczne
450 400 350 300 250 200 150 100 50 0
miasto
wieś
2.2. Wykaz jednostek wywozowych działających na terenie gminy Nałęczów Usługi związane z odbiorem i transportem odpadów komunalnych oraz nieczystości ciekłych, na terenie gminy Nałęczów świadczą: Usługi w zakresie Lp
Nazwa
Adres
Miejski Zakład Gospodarki ul.Poniatowskiego 8 1. Komunalnej i Mieszkaniowej 24 – 150 Nałęczów w Nałęczowie Zakład Usług Komunalnych ul. Dęblińska 2 2. w Puławach Sp. z o.o. 24 –100 Puławy Usługi Komunalne – Wywóz Talki 25/1 3. Nieczystości Płynnych 11 – 514 Talki Tadeusz Kobus – Talki 25/1
Tel.
Wywóz odpadów komunalnych
Opróżnianie zbiorników bezodpływowych
50 14 776
tak
tak
888 67 25
tak
nie
604 976 407
nie
tak
Miejski Zakład Gospodarki Komunalnej w Nałęczowie obsługuje wywóz z 950 szt kontenerów o poj. 110 dcm3, 4 szt o poj. 240 dcm3, 35 szt o poj. 1.100 dcm3 i 14 szt. o poj. 7.000 dcm3. W roku 2005 zebrał i wywiózł 4.393,4 m3 odpadów komunalnych stałych i 5.113 m3 nieczystości ciekłych ze 171 zbiorników bezodpływowych. Zakład Usług Komunalnych Sp. z o.o. w Puławach obsługuje wywóz odpadów komunalnych z 68 szt. kontenerów o poj. 120 dcm3, 159 szt. o poj. 240/260 dcm3, 5 szt. o poj. 360 dcm3 i 68 szt. o poj. 1100 dcm3. W roku 2005 zebrał i wywiózł 4.676,2 m3 odpadów komunalnych stałych i 134,4 m3 tworzyw sztucznych oraz 5,0 m3 szkła.
Urząd Miejski w Nałęczowie, ul. Lipowa 3, 24 – 150 Nałęczów, tel./fax. (0-81) 5014500, www.naleczow.pl 17
PLAN GOSPODARKI ODPADAMI_DLA GMINY NAŁĘCZÓW__________________
UK-WNP – Tadeusz Kobus Talki 25/1 – w roku 2005 obsługiwał 57 zbiorników bezodpływowych i wywiózł ok. 500 m3 nieczystości ciekłych. Nieczystości ciekłe z terenu gminy dostarczane są do punktu zlewnego usytuowanego przy ul. Dulębów w Nałęczowie. 2.3. Osady ściekowe Oczyszczalnia ścieków komunalnych administrowana jest przez Miejski Zakład Wodociągów i Kanalizacji w Nałęczowie –zakład budżetowy gminy. Jest to oczyszczalnia mechaniczno – biologiczna, wybudowana w roku 1971 i zmodernizowana w latach 90. W roku 1995 oczyszczalnia wyposażona została w prasę taśmową Bellmera oraz linię technologiczną do granulacji osadu. Posiada przez to uregulowany sposób postępowania z osadami ściekowymi. W latach 2003 – 2005 średnio wytwarzała ok. 314 Mg osadów., które po granulacji wykorzystywane są w rolnictwie. Aktualnie oczyszczalnia posiada zezwolenie wodnoprawne określające średnią przepustowość na 2000 m3 na dobę. W chwili obecnej oczyszczalnia nie spełnia wymogów rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia 8 lipca 2004 r. w sprawie warunków jakie należy spełnić przy wprowadzaniu ścieków do wód lub do ziemi, oraz w sprawie substancji szczególnie szkodliwych dla środowiska wodnego (Dz. U. Nr 168 poz 168). Główną przyczyną jest przekroczenie w oczyszczanych ściekach dopuszczalnych wskaźników zawartości fosforu. Oczyszczalnia wymaga dalszej modernizacji celem dostosowania parametrów oczyszczanych ścieków do obowiązujących obecnie norm. 2.4. Odpady przemysłowe Charakterystyka rodzajów, ilości i źródeł odpadów przemysłowych Ilości wytwarzanych odpadów przemysłowych w gminie jest niewielka, ze względu na brak dużych zakładów przemysłowych. Istniejące małe, a w większości przypadków jednoosobowe zakłady rzemieślnicze nie wytwarzają znaczących ilości odpadów przemysłowych. Gospodarka odpadami z przemysłu rolno-spożywczego Na terenie gminy nie funkcjonują zakłady przetwórstwa rolnego. 2.5. Odpady niebezpieczne Charakterystyka rodzajów, ilości i źródeł odpadów Odpady zawierające azbest Azbest, to nazwa handlowa grupy materiałów włóknistych zawierających uwodnione krzemiany magnezu, żelaza wapnia i sodu. Szerokie zastosowanie znalazł przede wszystkim w budownictwie (pokrycia dachowe – popularny eternit, płyty izolacyjne, płytki podłogowe, przewody rurowe, papy dachowe itp.), w przemyśle chemicznym (kotły parowe, zbiorniki do elektrolizy itp.) i w transporcie (okładziny cierne i taśmy hamulcowe w pojazdach samochodowych, lepiki i asfalty drogowe). Szacuje się, że w skali kraju, około 96 % ogólnej
Urząd Miejski w Nałęczowie, ul. Lipowa 3, 24 – 150 Nałęczów, tel./fax. (0-81) 5014500, www.naleczow.pl 18
PLAN GOSPODARKI ODPADAMI_DLA GMINY NAŁĘCZÓW__________________
ilości wyrobów zawierających azbest stanowią płyty azbestowo-cementowe (eternit falisty i płaski - zawierające od 10 do 35 % azbestu). Zawartość azbestu w innych wyrobach wynosi od 10 % do nawet 100 %. Chorobotwórcze działanie azbestu na organizm człowieka występuje w wyniku wdychania włókien zawieszonych w powietrzu. Od dnia 28 marca 1999r. w Polsce obowiązuje całkowity zakaz obrotu azbestem i wyrobami zawierającymi azbest z niewielkimi wyjątkami wyrobów, których nie można zastąpić innymi, np. przy produkcji chloru. Rozporządzenie Ministra Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej z dnia 23 października 2003r. w sprawie wymagań w zakresie wykorzystania i przemieszczania azbestu oraz wykorzystania i oczyszczania instalacji lub urządzeń, w których był lub jest wykorzystywany azbest (Dz. U. Nr 192, poz. 1876) wprowadziło obowiązek inwentaryzacji przez właściciela lub zarządzającego miejscem gdzie był lub jest wykorzystywany azbest i składania odpowiednich informacji prezydentom, burmistrzom, wójtom (osoby fizyczne) lub wojewodzie (osoby prawne) w terminie do dnia 31 stycznia każdego roku. Wzory druków, dotyczące informacji, o których mowa wyżej stanowią załączniki Nr 1 i 2 do rozporządzenia. Do Burmistrza Nałęczowa dotychczas nie wpłynęły kompletne informacje na ten temat, do których składania zobowiązane są osoby fizyczne. Szacuje się zatem, że na terenie gminy może znajdować się ok. 3.300 Mg wyrobów zawierających azbest (przede wszystkim pokrycia dachowe). Rada Ministrów Rzeczypospolitej Polskiej w dniu 14 maja 2002r. przyjęła „Program usuwania azbestu i wyrobów zawierających azbest stosowanych na terytorium Polski”. Program ten zakłada usunięcie z terytorium kraju do dnia 31 grudnia 2032r. wszystkich wyrobów zawierających azbest. Według „Programu usuwania wyrobów zawierających azbest dla województwa lubelskiego”, w latach 2006 – 2012 średni koszt usunięcia 1 m2 płyt azbestowo cementowych wyniesie ok. 31,8 zł, a koszty nowego pokrycia 1 m2 dachu wyniosą ok. 42,4 zł (+inflacja). Zgodnie z przepisami ustawy o odpadach wykonawca prac związanych z usuwaniem wyrobów zawierających azbest zobowiązany jest do uzyskania zezwolenia (wydawanego przez właściwego starostę lub wojewodę) na prowadzenie działalności w zakresie gospodarki odpadami niebezpiecznymi. Wynika z tego, że samodzielnie, nie posiadając takiego zezwolenia, nie można wykonywać żadnych prac związanych z usuwaniem wyrobów zawierających azbest. Jedyną stosowaną w Polsce metodą unieszkodliwiania odpadów azbestowych jest ich składowanie. Najbliższe składowisko wyrobów niebezpiecznych zawierających azbest znajduje się na terenie gminy Poniatowa. Administruje je Przedsiębiorstwo Gospodarki Komunalnej Sp. z o.o w Poniatowej Wsi (adres: 23 – 320 Poniatowa, ul. Młodzieżowa 4, tel. 0-81 7436860 lub 5343618). Urządzenia zawierające PCB Na terenie gminy mogą występować w niewielkich ilościach urządzenia zawierające PCB (polichlorowane difenyle, polichlorowane trifenyle, monometylotetrachlorodifenylometan, monometylodichlorodifenylometan, monometlodibromodifenylometan – ciekłe związki chemiczne zawierające atomy chloru, które mogą występować w transformatorach,
Urząd Miejski w Nałęczowie, ul. Lipowa 3, 24 – 150 Nałęczów, tel./fax. (0-81) 5014500, www.naleczow.pl 19
PLAN GOSPODARKI ODPADAMI_DLA GMINY NAŁĘCZÓW__________________
kondensatorach i innych urządzeniach elektrycznych) jednak brak jest precyzyjnych informacji odnośnie ilości funkcjonujących urządzeń zawierających PCB. Odpady medyczne i weterynaryjne Na terenie gminy odpady medyczne są wytwarzane na terenie sanatoriów i szpitali uzdrowiskowych, ośrodków zdrowia, przychodni, gabinetów lekarskich, gabinetów stomatologicznych oraz placówek weterynaryjnych. Placówki te posiadają uregulowany przepisami szczegółowymi odrębny sposób postępowania z odpadami medycznymi. W przypadku gabinetów leczenia zwierząt, problemem (również w skali całego powiatu) jest zbiórka zwłok zwierzęcych, która może być rozpatrywana w skali ponad powiatowej. Odpady te faktycznie są zbierane i przekazywane do unieszkodliwienia, na zewnątrz powiatu (m. in. w Lublinie), firmom posiadającym stosowne zezwolenia. Odpady baterii i akumulatorów Na terenie gminy organizowana jest zbiórka baterii i akumulatorów (wykaz firm prowadzących zbiórkę w załączniku 1). Oleje odpadowe i stacje paliw Na terenie gminy znajdują się 4 stacje paliw, które posiadają uregulowany sposób postępowania z wytworzonymi odpadami. Wraki samochodowe Zarówno na terenie gminy, jak i powiatu brak wyspecjalizowanych stacji demontażu pojazdów mechanicznych. 2.6. Rodzaje i ilości odpadów poddawanych poszczególnym procesom odzysku oraz unieszkodliwiania Na terenie gminy zorganizowany system selektywnej zbiórki odpadów funkcjonuje na osiedlach Spółdzielni Mieszkaniowej „Przedwiośnie” w Nałęczowie. W roku 2005 mieszkańcy bloków spółdzielczych zebrali 134,4 m3 butelek plastikowych i 5,0 m3 odpadów szklanych. Zauważalny jest też fakt zwiększonego zainteresowania społeczeństwa odzyskiem odpadów; złomu żelaznego, metali kolorowych, papieru i tektury. Zebrane indywidualnie przez mieszkańców gminy surowce wtórne trafiają w większości przypadków do punktów skupu zlokalizowanych poza terenem gminy, dlatego też brak jest możliwości ustalenia rodzajów i ilości odpadów poddawanych w ten sposób procesom odzysku. 2.7. Aktualny system zbiórki odpadów Aktualny model gospodarki odpadami przedstawia poniższy rysunek:
Urząd Miejski w Nałęczowie, ul. Lipowa 3, 24 – 150 Nałęczów, tel./fax. (0-81) 5014500, www.naleczow.pl 20
PLAN GOSPODARKI ODPADAMI_DLA GMINY NAŁĘCZÓW__________________
2.8. Instalacje do odzysku i unieszkodliwiania odpadów Gmina Nałęczów jako miejscowość uzdrowiskowa o obszarze podlegającym szczególnej ochronie, nie posiada własnego składowiska odpadów i nie przewiduje jego budowy. Nie funkcjonują też inne instalacje do odzysku i unieszkodliwiania odpadów i również nie przewiduje się ich budowy. Jednostki wywozowe działające na terenie gminy składują odpady na wysypiskach: Rokitno, Puławy, Kurów.
Rozdział III - prognozowane zmiany w gospodarce odpadami. 3.1. Założenia ogólne. Podstawowymi przesłankami, które uwzględniono przy prognozowaniu zmian w gospodarce odpadami są określone prawnie podstawowe zasady postępowania z odpadami, tj: •
zapobieganie i minimalizacja powstawania odpadów,
•
zapewnienie odzysku i unieszkodliwiania odpadów,
Urząd Miejski w Nałęczowie, ul. Lipowa 3, 24 – 150 Nałęczów, tel./fax. (0-81) 5014500, www.naleczow.pl 21
PLAN GOSPODARKI ODPADAMI_DLA GMINY NAŁĘCZÓW__________________
•
bezpieczne składowanie odpadów, których nie da się w danych warunkach techniczno -ekonomicznych poddać procesom odzysku lub unieszkodliwiania oraz wymagania związane z wdrażaniem dyrektyw UE.
Biorąc pod uwagę wymagania określone w art. 5 Dyrektywy Rady 1999/31/EC należy przyjąć, że ilości odpadów komunalnych ulegających biodegradacji kierowanych do składowania powinny wynosić: •
w 2010 roku – 75% (wagowo) całkowitej ilości odpadów komunalnych ulegających biodegradacji wytworzonej w 1995 roku,
•
w 2013 roku – 50% (wagowo) całkowitej ilości odpadów komunalnych ulegających biodegradacji wytworzonej w 1995 roku,
•
w 2020 roku – 35% (wagowo) całkowitej ilości odpadów komunalnych ulegających biodegradacji wytworzonej w 1995 roku.
W gospodarce odpadami opakowaniowymi konieczne jest zgodnie z obowiązującym prawem osiągnięcie do końca 2007 r. następujących minimalnych poziomów odzysku i recyklingu: •
odzysku w wysokości 50%,
•
recyklingu w wysokości 25%.
W okresie powyżej 2007 r. poziomy odzysku i recyklingu uzgodnione zostaną z Komisją Europejską zgodnie z projektem Dyrektywy z 2001 r. Projekt ten przewiduje wprowadzenie następujących poziomów: •
odzysk w granicach 60 ÷ 75%,
•
recykling w granicach 55 ÷ 70%.
Zgodnie z docelowymi zapisami Krajowego Planu Gospodarki Odpadami, w kolejnych latach gminy powinny od jednej osoby odbierać selektywnie następujące ilości odpadów: a). kuchennych ulegających biodegradacji: • •
w miastach w roku 2006 – 5 kg, w 2007 – 15 kg, w 2008 – 30 kg, w 2009 – 45 kg, w 2010 – 60 kg, na wsi w roku 2006 – 2 kg, w 2007 – 4 kg, w 2008 – 7kg, w 2009 – 10 kg, w 2010 – 13 kg;
b). opakowań z papierem, tekturą, tekstyliami i metalami: • •
w mieście w roku 2006 – 59 kg, w roku 2007 – 108 kg, na wsi w roku 2006 - 23 kg, w roku 2007 – 36 kg;
c). odpadów wielkogabarytowych: •
w mieście w roku 2006 – 6 kg, w roku 2007 – 8 kg, w roku 2008 – 10 kg, w roku 2009 – 12 kg, w roku 2010 – 15 kg, w roku 2011 – 17 kg, w roku 2012 – 19 kg, w roku 2013 – 20 kg, w roku 2014 – 21 kg,
•
na wsi w roku 2006 – 4 kg, w roku 2007 – 5 kg, w roku 2008 – 6 kg, w roku 2009 – 8 kg, w roku 2010 – 10 kg, w roku 2011 – 11 kg, w roku 2012 – 12 kg, w roku 2013 – 13 kg, w roku 2014 – 14 kg;
d). odpadów budowlanych: Urząd Miejski w Nałęczowie, ul. Lipowa 3, 24 – 150 Nałęczów, tel./fax. (0-81) 5014500, www.naleczow.pl 22
PLAN GOSPODARKI ODPADAMI_DLA GMINY NAŁĘCZÓW__________________
•
w mieście w roku 2006 – 9 kg, w roku 2007 – 14 kg, w roku 2008 – 20 kg, w roku 2009 – 26 kg, w roku 2010 – 32 kg, w roku 2011 – 39 kg, w roku 2012 – 46 kg, w roku 2013 – 54 kg, w roku 2014 – 62 kg;
•
na wsi w roku 2006 – 9 kg, w roku 2007 – 14 kg, w roku 2008 – 20 kg, w roku 2009 – 26 kg, w roku 2010 – 32 kg, w roku 2011 – 39 kg, w roku 2012 – 46 kg, w roku 2013 – 54 kg, w roku 2014 – 62 kg;
e). odpadów niebezpiecznych: •
w mieście w roku 2006 – 0,45 kg, w roku 2007 – 0,70 kg, w roku 2008 -0,95 kg, w roku 2009 – 1,2 kg, w roku 2010 – 1,5 kg;
•
na wsi w roku 2006 – 0,3 kg, w roku 2007 – 0,8 kg, w roku 2008 – 1,3 kg, w roku 2009 -1,8 kg, w roku 2010 – 2,4 kg;
Ustawa z dnia 11 maja 2001 o opakowaniach i odpadach opakowaniowych, jak również ustawa z dnia 11 maja 2001 o obowiązkach przedsiębiorców w zakresie gospodarowania niektórymi odpadami oraz o opłacie produktowej i depozytowej, stwarzają warunki dla zmiany udziału opakowań z różnych materiałów oraz dla wzrostu zainteresowania odzyskiem opakowań. Te przesłanki obok obserwowanych w ostatnich latach zmian w ilości i składzie powstających odpadów komunalnych, zarówno w skali kraju jak i gminy, pozwalają prognozować następujące tendencje zmian w strumieniu odpadów w perspektywie 2010 roku: •
nieznaczny wzrost ogólnej ilości odpadów,
•
wzrost ilości tworzyw sztucznych w najbliższych latach, a następnie stabilizacja poziomu,
•
stały wzrost ilości szkła w odpadach,
•
stały, systematyczny wzrost ilości papieru i tektury,
•
nieznaczny wzrost ilości metali,
•
stały wzrost ilości odpadów tekstylnych,
•
stały, niewielki wzrost frakcji organicznej w postaci odpadów spożywczych,
•
zmniejszanie się ilości frakcji mineralnej, m.in. w związku z ograniczaniem spalania węgla,
•
złagodzenie problemu nielegalnego „importu” odpadów (dzikie wysypiska przydrożne) dzięki wprowadzaniu systemowych rozwiązań w zakresie gospodarki odpadami w skali ponadlokalnej.
Generalnie przewiduje się niewielki wzrost od 1% (dla odpadów kuchennych ulegających biodegradacji, odpadów zielonych, odpadów tekstylnych, metali, opakowań z blachy stalowej i odpadów niebezpiecznych w odpadach komunalnych) do 3% (dla odpadów wielkogabarytowych i budowlanych) w okresie do 2005r., a w następnych okresach wzrost ten będzie jeszcze mniejszy. Spadek przewidywany jest tylko dla drobnej frakcji popiołowej o 2% do roku 2005 i o 3% do roku 2015 oraz dla tworzyw sztucznych nieopakowaniowych w okresie od 2010-2015. W niżej podanych prognozach ilościowych jako punkt wyjścia liczby ludności w gminie przyjęto wyniki spisu powszechnego z roku 2002 oraz:
Urząd Miejski w Nałęczowie, ul. Lipowa 3, 24 – 150 Nałęczów, tel./fax. (0-81) 5014500, www.naleczow.pl 23
PLAN GOSPODARKI ODPADAMI_DLA GMINY NAŁĘCZÓW__________________
•
wskaźnik przyrostu ludności w następnych latach na poziomie plus – minus 0,2 % rocznie, który nie ma istotnego wpływu na wielkość prognozowanych zmian ilości odpadów
•
wskaźniki generowania strumieni odpadów komunalnych dla obszarów miejskich i wiejskich w kg na 1 mieszkańca rocznie (kg/m/r) oraz prognozę zmian wskaźników emisji w latach 2005, 2010 i 2015 w województwie lubelskim (%) przedstawioną w tabeli 8.
Można spodziewać się, że w nadchodzących latach procentowy udział a zarazem bezwzględna wielkość frakcji odpadów nadających się do odzyskania w systemie selektywnego gromadzenia będzie rosnąć. Oznacza to, że system segregacji i odzysku odpadów w gminie, zwłaszcza w odniesieniu do tworzyw sztucznych oraz papieru i tektury, będzie sukcesywnie się rozwijał.. W nadchodzących latach należy spodziewać się zwiększenia strumienia odpadów budowlano - remontowych, w tym zawierających azbest, głównie w postaci zużytych materiałów azbestowo - cementowych pochodzących z rozbiórki i remontów budynków. Tabela Nr 5 - Prognoza zmian wskaźników emisji w latach 2005, 2010 i 2015 w województwie lubelskim (w %) kod
01 02 03 04 05 06 07 13 08 09 10 11 12 14 15 16 17 18
Nazwa strumienia
Odpady kuchenne ulegające biodegradacji Odpady zielone Papier i tektura nieopakowaniowe Opakowania z papieru i tektury Opakowania wielomateriałowe Tworzywa sztuczne nieopakowaniowe Opakowania z tworzyw sztucznych Odpady tekstylne Szkło nieopakowaniowe Opakowania ze szkła Metale Opakowania z blachy stalowej Opakowania z aluminium Odpady mineralne Drobna frakcja popiołowa Odpady wielkogabarytowe Odpady budowlane Odpady niebezpieczne
Wskaźnik w kg/m/rok wg KPGO dla 2001r
Procentowy wzrost wskaźnika emisji odpadów w latach:
miasto
wieś
2005
2010
2015
25.76 5.00 9.42 9.42 2.09 14.65 6.28 4.83 1.93 10.95 4.51 1.29 0.64 16.10 53.13 15.00 30.00 2.00
1.00 1.00 2.00 1.50 2.00 1.50 2.00 1.00 1.50 2.00 1.00 1.00 1.50 1.00 -2.00 3.00 3.00 1.00
1.50 1.50 1.00 2.00 2.00 0.50 1.50 1.00 2.00 2.00 0.00 1.00 1.50 2.00 -3.00 1.00 2.00 1.00
0.50 0.50 0.00 2.00 2.00 -2.00 1.50 1.00 1.00 2.00 0.00 1.00 1.50 2.00 -3.00 1.00 2.00 1.00
99.00 12.00 22.95 22.95 5.10 27.30 11.70 9.00 3.60 20.40 8.40 2.40 1.20 32.00 42.00 15.00 30.00 2.00
3.2. Prognozowane zmiany dla gminy Nałęczów Poniżej zamieszczono dane prognostyczne dot. wytwarzania poszczególnych grup odpadów dla gminy Nałęczów, a mianowicie: Wykres poniżej przedstawia przykładowe porównanie ilości odpadów (w Mg) dla gminy Nałęczów z roku 2005 do prognozowanych w roku 2010:
Urząd Miejski w Nałęczowie, ul. Lipowa 3, 24 – 150 Nałęczów, tel./fax. (0-81) 5014500, www.naleczow.pl 24
PLAN GOSPODARKI ODPADAMI_DLA GMINY NAŁĘCZÓW__________________ Odpady kuchenne ulegające biodegradacji Papier i karton nieopakowaniowy Opakowania wielomateriałowe Opakowania z tworzyw sztucznych Szkło nieopakowaniowe Metale Opakowania z aluminium Popiół Odpady budowlane
Odpady zielone Opakowania z papieru i tektury Tworzywa sztuczne nieopakowaniowe Odpady tekstylne Opakowania ze szkła Opakowania z blachy stalowej Odpady mineralne Odpady wielkogabarytowe Odpady niebezpieczne
600 500 400 300 200 100 0
rok 2005
rok 2010
Tabela Nr 6 - bilans odpadów dla gminy Nałęczów za rok 2005 (w Mg) Wyszczególnienie
Podział na: miasto
Gmina ogółem
wieś
4.517
5.281
9,798
461
140
601
56
27
83
Papier i karton nieopakowaniowy
110
53
163
Opakowania z papieru i tektury
108
52
160
Opakowania wielomateriałowe
24
12
36
129
81
210
Opakowania z tworzyw sztucznych
56
35
91
Odpady tekstylne
42
26
68
Szkło nieopakowaniowe
17
11
28
Opakowania ze szkła
98
61
159
Metale
39
25
64
Opakowania z blachy stalowej
11
7
18
6
4
10
Odpady mineralne
149
88
237
Popiół
179
264
443
74
87
161
148
173
321
9
11
20
1716
1156
2872
Ludność Odpady kuchenne ulegające biodegradacji Odpady zielone
Tworzywa sztuczne nieopakowaniowe
Opakowania z aluminium
Odpady wielkogabarytowe Odpady budowlane Odpady niebezpieczne Razem
Urząd Miejski w Nałęczowie, ul. Lipowa 3, 24 – 150 Nałęczów, tel./fax. (0-81) 5014500, www.naleczow.pl 25
PLAN GOSPODARKI ODPADAMI_DLA GMINY NAŁĘCZÓW__________________
Tabela Nr 7 – prognozowany bilans odpadów dla gminy Nałęczów na rok 2010 (w Mg). Wyszczególnienie
Podział na: miasto
Gmina ogółem
wieś
4.562
5.334
9,896
501
152
653
61
30
91
Papier i karton nieopakowaniowy
117
56
173
Opakowania z papieru i tektury
121
58
179
Opakowania wielomateriałowe
27
13
40
134
84
218
Opakowania z tworzyw sztucznych
61
38
99
Odpady tekstylne
44
28
72
Szkło nieopakowaniowe
19
12
31
109
68
177
Metale
39
25
64
Opakowania z blachy stalowej
12
7
19
6
4
10
Odpady mineralne
166
98
264
Popiół
155
229
384
79
92
171
165
193
358
10
12
22
1826
1199
3025
Ludność Odpady kuchenne ulegające biodegradacji Odpady zielone
Tworzywa sztuczne nieopakowaniowe
Opakowania ze szkła
Opakowania z aluminium
Odpady wielkogabarytowe Odpady budowlane Odpady niebezpieczne Razem
Tabela Nr 8 - prognozowany bilans odpadów dla gminy Nałęczów na rok 2015 (w Mg) Wyszczególnienie
Podział na: miasto
Gmina ogółem
Wieś
4.608
5.387
9,995
519
158
677
63
31
94
Papier i karton nieopakowaniowy
118
57
175
Opakowania z papieru i tektury
135
65
200
Opakowania wielomateriałowe
30
15
45
122
76
198
Opakowania z tworzyw sztucznych
66
42
108
Odpady tekstylne
47
30
77
Szkło nieopakowaniowe
20
13
33
122
76
198
Metale
40
25
65
Opakowania z blachy stalowej
13
8
21
7
4
11
Ludność Odpady kuchenne ulegające biodegradacji Odpady zielone
Tworzywa sztuczne nieopakowaniowe
Opakowania ze szkła
Opakowania z aluminium
Urząd Miejski w Nałęczowie, ul. Lipowa 3, 24 – 150 Nałęczów, tel./fax. (0-81) 5014500, www.naleczow.pl 26
PLAN GOSPODARKI ODPADAMI_DLA GMINY NAŁĘCZÓW__________________
Odpady mineralne
185
109
294
Popiół
134
199
333
83
98
181
184
215
399
10
12
22
1899
1231
3130
Odpady wielkogabarytowe Odpady budowlane Odpady niebezpieczne Razem
Tabela Nr 9 – prognozowany bilans odpadów opakowaniowych za rok 2003 (w Mg) Podział na:
Wyszczególnienie
miasto
Gmina ogółem
wieś
4.499
5.259
9,758
Opakowania z papieru i tektury
105
50
155
Opakowania wielomateriałowe
23
11
34
Opakowania z tworzyw sztucznych
54
34
88
Opakowania ze szkła
94
59
153
Opakowania z blachy stalowej
11
7
18
5
3
8
286
161
447
Ludność
Opakowania z aluminium Razem
Graficzne porównanie struktury odpadów opakowaniowych (w Mg) dla miasta i gminy według bilansu odpadów za rok 2003 przedstawia wykres: Opakowania z papieru i tektury Opakowania wielomateriałowe Opakowania z tworzyw sztucznych Opakowania ze szkła
120 100 80 60 40
Opakowania z blachy stalowej Opakowania z aluminium
20 0
miasto
wieś
Tabela Nr 10 - prognoza odpadów opakowaniowych na rok 2006 (w Mg) Wyszczególnienie
Podział na: miasto
Gmina ogółem
wieś
4.517
5.281
9.798
Opakowania z papieru i tektury
108
52
160
Opakowania wielomateriałowe
24
12
36
Opakowania z tworzyw sztucznych
56
35
91
Opakowania ze szkła
98
61
159
Opakowania z blachy stalowej
11
7
18
6
4
10
304
171
475
Ludność
Opakowania z aluminium Razem
Urząd Miejski w Nałęczowie, ul. Lipowa 3, 24 – 150 Nałęczów, tel./fax. (0-81) 5014500, www.naleczow.pl 27
PLAN GOSPODARKI ODPADAMI_DLA GMINY NAŁĘCZÓW__________________
Tabela Nr 11 - prognoza odpadów opakowaniowych na rok 2010 (w Mg) Podział na:
Wyszczególnienie
miasto
Gmina ogółem
wieś
4.562
5.334
9.896
Opakowania z papieru i tektury
121
58
179
Opakowania wielomateriałowe
27
13
40
Opakowania z tworzyw sztucznych
61
38
99
109
68
177
12
7
19
6
4
10
336
189
525
Ludność
Opakowania ze szkła Opakowania z blachy stalowej Opakowania z aluminium Razem
Tabela Nr 12 - prognoza odpadów opakowaniowych na rok 2015 (w Mg) Podział na:
Wyszczególnienie
miasto
Gmina ogółem
wieś
4.608
5.387
9,995
Opakowania z papieru i tektury
135
65
200
Opakowania wielomateriałowe
30
15
45
Opakowania z tworzyw sztucznych
66
42
108
122
76
198
13
8
21
7
4
11
373
209
582
Ludność
Opakowania ze szkła Opakowania z blachy stalowej Opakowania z aluminium Razem
Tabela Nr 13 - Bilans odpadów podlegających biodegradacji w roku 1995 z prognozą na lata 2006, 2010, 2015 (w Mg): Podział na:
Wyszczególnienie
miasto
Odpady ulegające biodegradacji rok bazowy 1995
Gmina ogółem
wieś
536
398
934
461
140
601
56
27
83
Papier i karton nieopakowaniowy
110
53
163
Opakowania z papieru i tektury
108
52
160
Razem
735
272
1007
Poziom odzysku
46
22
68
Pozostałe odpady
689
250
939
Do składowania
496
368
864
Konieczny dodatkowy recykling
193
-118
75
Prognoza na rok 2006 Odpady kuchenne ulegające biodegradacji Odpady zielone
Urząd Miejski w Nałęczowie, ul. Lipowa 3, 24 – 150 Nałęczów, tel./fax. (0-81) 5014500, www.naleczow.pl 28
PLAN GOSPODARKI ODPADAMI_DLA GMINY NAŁĘCZÓW__________________
Prognoza na rok 2010 501
152
653
61
30
91
Papier i karton nieopakowaniowy
117
56
173
Opakowania z papieru i tektury
121
58
179
Razem
800
296
1096
Poziom odzysku
58
28
86
Pozostałe odpady
741
268
1009
Do składowania
402
299
701
Konieczny dodatkowy recykling
339
-30
309
519
158
677
63
31
94
Papier i karton nieopakowaniowy
118
57
175
Opakowania z papieru i tektury
135
65
200
Razem
835
310
1145
Poziom odzysku
65
31
96
Pozostałe odpady
770
279
1049
Do składowania
247
183
430
Konieczny dodatkowy recykling
523
96
619
Odpady kuchenne ulegające biodegradacji Odpady zielone
Prognoza na rok 2015 Odpady kuchenne ulegające biodegradacji Odpady zielone
Rozdział IV - Założone cele i przyjęty system gospodarki odpadami 4.1. Modelowe rozwiązania gospodarki odpadami Podstawowym celem funkcjonowania systemu gospodarki odpadami komunalnymi winno być zmniejszenie ilości odpadów kierowanych do unieszkodliwienia na składowisku. Cel ten może być osiągnięty poprzez maksymalne zagospodarowanie poszczególnych frakcji odpadów oraz odpowiednie przygotowanie odpadów do transportu i składowania. Niezbędnym elementem systemu gospodarki odpadami jest sprawnie funkcjonujący system ich odbioru. Działanie na tym polu różnych firm daje mieszkańcom możliwość wyboru partnera do współpracy. Z drugiej zaś strony powoduje zwiększenie kosztów funkcjonowania każdej z firm (serwis, zarządzanie, itd.) oraz zmniejsza możliwości nadzoru gminy nad realizacją zadań wynikających z systemu gospodarki odpadami. Ważny element w tym zakresie stanowić powinien jasny system opłat za odbiór odpadów pochodzących ze zbiórki selektywnej prowadzący do samofinansowania systemu lub stworzenie system dopłat z budżetu gminy. Do roku 2009 zakłada się osiągnięcie modelu gospodarki odpadami przedstawionego na poniższym rysunku:
Urząd Miejski w Nałęczowie, ul. Lipowa 3, 24 – 150 Nałęczów, tel./fax. (0-81) 5014500, www.naleczow.pl 29
PLAN GOSPODARKI ODPADAMI_DLA GMINY NAŁĘCZÓW__________________
Urząd Miejski w Nałęczowie, ul. Lipowa 3, 24 – 150 Nałęczów, tel./fax. (0-81) 5014500, www.naleczow.pl 30
PLAN GOSPODARKI ODPADAMI_DLA GMINY NAŁĘCZÓW__________________
4.2. Model gospodarki odpadami komunalnymi dla Gminy Miejskiej Nałęczów. Propozycja docelowego systemu gospodarki odpadami oparta jest o wywóz odpadów komunalnych do Zakładu Unieszkodliwiania Odpadów Komunalnych w Puławach. Wg danych z Powiatowego Planu Gospodarki Odpadami schemat technologiczny ZUOK w Puławach przedstawia poniższy schemat:
Dla gminy Nałęczów budowa podobnego zakładu jest nieekonomiczna. Model gospodarki odpadami zgodnie z niżej przedstawionymi zasadami jest najbardziej możliwy do wprowadzenia ze względów technicznych i ekonomicznych dla analizowanego terenu. W ramach tego modelu zorganizowane być muszą niezależne podsystemy mające na celu zebranie i zagospodarowanie poszczególnych frakcji: •
odpadów zmieszanych przeznaczonych do przetworzenia i unieszkodliwienia na składowisku odpadów;
•
selektywnej zbiórki surowców wtórnych przeznaczonych do sprzedaży;
Urząd Miejski w Nałęczowie, ul. Lipowa 3, 24 – 150 Nałęczów, tel./fax. (0-81) 5014500, www.naleczow.pl 31
PLAN GOSPODARKI ODPADAMI_DLA GMINY NAŁĘCZÓW__________________
•
selektywnej zbiórki odpadów organicznych i odpadów zielonych do kompostowania;
•
zbiórki odpadów problemowych i niebezpiecznych do utylizacji specjalistycznej;
•
zbiórki odpadów wielkogabarytowych do przeróbki.
Odpady zmieszane w zabudowie jednorodzinnej powinny być gromadzone w oparciu o pojemniki, o minimalnej pojemności 110 litrów, zaś w zabudowie zwartej w oparciu o pojemniki 1100 litrowe. Do zadań firm wywożących surowce wtórne należeć będzie kontrola jakości zebranych surowców, ich doczyszczanie, przy czym surowce silnie zanieczyszczone kierowane winny być bezpośrednio na składowisko; Selektywną zbiórkę surowców wtórnych przewiduje się prowadzić metodą „u źródła”. Zakłada się zbiórkę makulatury, szkła, tworzyw sztucznych i metali w zabudowie ze zdalaczynnym lub gazowym zaopatrzeniem w ciepło przez okres całego roku. W przypadku budownictwa z miejscowym zaopatrzeniem w ciepło w pierwszym okresie zbiórką objęte zostaną opakowania szklane, z tworzyw sztucznych, z blachy stalowej i aluminium, gdyż papier i tektura opakowaniowa i nieopakowaniowa stosowane są do celów opałowych. Do gromadzenia surowców wtórnych w zabudowie wielorodzinnej przewiduje się stosowanie odpowiednio dobranych pojemników o pojemnościach od 0,8 do 1,5 m³ i kolorach przypisanych do rodzaju odpadów, na jakie są przeznaczone, a więc: -
zielony: przeznaczony na opakowania szklane kolorowe;
-
biały: przeznaczony na opakowania szklane bezbarwne;
-
niebieski: przeznaczony na papier i tekturę opakowaniowe i nieopakowaniowe;
-
żółty: przeznaczony na opakowania z tworzyw sztucznych;
-
czerwony: przeznaczony na opakowania z blachy stalowej i aluminiowej oraz metale;
W zabudowie jednorodzinnej do zbiorki mogą służyć worki foliowe dostępne dla poszczególnych posesji. Odpady kuchenne ulegające biodegradacji winny być zbierane w pojemnikach koloru brązowego Odpady niebezpieczne winny być zbierane w pojemnikach specjalnych. Mieszkańcy posiadający przeterminowane leki, mogą także zwrócić je bezpłatnie do aptek, a zużyte baterie do sklepów, które dysponują odpowiednimi pojemnikami. Odpady wielkogabarytowe nie wymagają specjalnych urządzeń do zbierania, należy wystawiać je na miejsce wyznaczone do tego celu przez zarządcę nieruchomości, z którego odbierane są przez jednostkę wywozową. Odpady budowlane mogą być składane do kontenera dostarczonego przez podmiot uprawniony lub w inny sposób uzgodniony z jednostką wywozową. Dopuszcza się też funkcjonowanie uzupełniającego systemu selektywnej zbiórki surowców wtórnych „metodą donoszenia” oparty na dostarczaniu przez mieszkańców zebranych surowców bezpośrednio do podmiotów gospodarczych posiadających stosowne zezwolenia na ich odbiór. Urząd Miejski w Nałęczowie, ul. Lipowa 3, 24 – 150 Nałęczów, tel./fax. (0-81) 5014500, www.naleczow.pl 32
PLAN GOSPODARKI ODPADAMI_DLA GMINY NAŁĘCZÓW__________________
Odpady organiczne z gospodarstw domowych powinny być gromadzone w specjalnych pojemnikach. W zabudowie wielorodzinnej pojemniki te winny być zlokalizowane w pobliżu pojemników na odpady zmieszane i surowce wtórne. Odpady zielone z posesji jednorodzinnych powinny być zbierane w workach papierowych lub z tworzywa naturalnego. Z pozostałych terenów miasta będą odbierane bezpośrednio przez firmę zajmująca się pielęgnacją zieleni. Odbiorem bioodpadów objęte zostaną wyłącznie gospodarstwa domowe deklarujące chęć ich gromadzenia. Z uwagi na nieznaczną podaż odpadów organicznych z posesji na terenach wiejskich nie przewiduje się tworzenia systemu ich zbiórki. Zbiórką tej frakcji odpadów winny być objęte wyłącznie obiekty turystyczne i punkty gastronomiczne. Do odbioru wszystkich selektywnie zbieranych rodzajów odpadów komunalnych, w tym powstających w gospodarstwach domowych odpadów wielkogabarytowych, zużytego sprzętu elektrycznego i elektronicznego i odpadów z remontów muszą być zobowiązane podmioty posiadające zezwolenie na odbiór odpadów komunalnych na terenie Gminy Nałęczów. W przypadku wprowadzenia rozwiązań zgodnie z niniejszym opracowaniem konieczne będzie jasne określenie zadań wypełnianych przez poszczególne firmy. Istnieje w takim przypadku niebezpieczeństwo odstępstw od przyjętego modelu dla poprawy kondycji finansowej firmy (np. rezygnacja z selektywnej zbiórki odpadów w celu zwiększenia ilości odpadów zmieszanych, za które można pobierać wyższe opłaty). Wprowadzenie zorganizowanego systemu selektywnej zbiórki odpadów z podziałem na frakcje surowców nakłada na firmy komunalne obowiązek odrębnego traktowania poszczególnych rodzajów odpadów oraz innego z nimi postępowania. Zakłada się, że odbiorem odpadów zmieszanych z terenu miasta zajmować się mogą dotychczas funkcjonujące firmy wywozowe. Zmianom ulegnie system odbioru i transportu zgromadzonych surowców wtórnych i odpadów organicznych: Podział odpadów na odpowiednie grupy wiązać się będzie z koniecznością wykonywania odrębnych kursów śmieciarek dla zebrania poszczególnych rodzajów odpadów; Do zbiórki i transportu bioodpadów wskazane jest stosowanie śmieciarki bezpylnej bębnowej powodującej rozdrobnienie i wymieszanie zebranego materiału (wstępna homogenizacja) przeznaczonego do kompostowania; Zbiórki szkła, makulatury i tworzyw sztucznych dokonywać można przy użyciu śmieciarki bezpylnej, samochodu skrzyniowego lub hakowego wyposażonego w zaadaptowane (odpowiednio oznakowane) do tego celu kontenery KP – 7 (poj. 7000 litrów). Do zadań firm wywożących surowce wtórne należeć będzie kontrola jakości zebranych surowców, ich doczyszczanie, przy czym surowce silnie zanieczyszczone kierowane winny być bezpośrednio na składowisko; Obsługa systemu selektywnej zbiórki surowców wtórnych wiąże się z ponoszeniem przez firmy wywozowe dodatkowych kosztów związanych z transportem odpadów (odrębny odbiór poszczególnych rodzajów surowców wtórnych). Zakładając, że zaopatrzenie systemu w pojemniki do zbiórki surowców wtórnych należeć będzie do firm, na koszty firm wpływ będą miały zwiększone przez to koszty zbiórki tych odpadów. Przy obniżonych opłatach
Urząd Miejski w Nałęczowie, ul. Lipowa 3, 24 – 150 Nałęczów, tel./fax. (0-81) 5014500, www.naleczow.pl 33
PLAN GOSPODARKI ODPADAMI_DLA GMINY NAŁĘCZÓW__________________
odbioru selektywnie gromadzonych odpadów może spowodować to mniejsze zainteresowanie firm tego rodzaju rozwiązaniami. Istotnym warunkiem realizacji zadań wywozowych jest dostosowanie sprzętu transportowego do wymogów nowego systemu. Konieczne jest również przestrzeganie reżimów wywozowych związanych z odbiorem jednego wyłącznie asortymentu odpadów podczas kursu śmieciarki. Przestrzeganie tych podstawowych zasad daje gwarancje należytego funkcjonowania systemu. W pierwszej fazie zbiórki, ze względu na małą „podaż” surowców wtórnych, dla wyeliminowania kilku kursów po każdy rodzaj odpadów zbieranych selektywnie, MZGKiM Nałęczów mógłby rozważyć odbiór metodą „dwa” lub „trzy w jednym” wykorzystując odpowiednio zaadaptowany (podzielony na dwie lub trzy komory) kontener zbudowany na bazie pojemnika KP -7. Pojemnik miałby ruchome jedną lub dwie przegrody. Przegrody te w czasie zbierania odpadów winny być blokowane w celu uniemożliwienia przemieszczania i mieszania się odpadów w czasie zbiórki i rozładunku. Rozładunek natomiast odbywałby się sekcyjnie, np. po otwarciu pierwszej przegrody i podniesieniu kontenera do pozycji rozładunkowej – opróżnione zostały by odpady z komory zawierającej tworzywa sztuczne, po przestawianiu samochodu w inne miejsca i otwarciu następnej przegrody rozładowywać można kolejne sekcje zawierające odrębne frakcje odpadów (np. szkło, a później papier). Podobne rozwiązania, z powodzeniem, od wielu lat stosowane w mniejszych miastach w krajach Ameryki Północnej – znacznie obniża koszty transportu. Ponadto, w przypadku gdyby kontener taki nie został napełniony po 1 objeździe – mógłby służyć do selektywnej zbiórki odpadów metodą donoszenia – poprzez ustawienie go w miejscu dostępnym na bazie MZGKiM w Nałęczowie. Biorąc pod uwagę powyższe uzasadnienia istotnym elementem prawidłowego funkcjonowania systemu selektywnej zbiórki odpadów jest dobrze opracowany cennik usług komunalnych uwzględniający wszystkie koszty zbiórki odpadów (zbiórka odpadów i surowców wtórnych, przetworzenie, koszty składowania). 4.3. Gminny Punkt Zbiórki Odpadów Niebezpiecznych Jednostki wywozowe działające na terenie gminy zobowiązane są do odbioru wszystkich selektywnie zbieranych rodzajów odpadów komunalnych, w tym również powstających w gospodarstwach domowych odpadów wielkogabarytowych, zużytego sprzętu elektrycznego i elektronicznego i odpadów z remontów. Rozwój selektywnej zbiórki odpadów może jednak spowodować konieczność zorganizowania, dla potrzeb Miejskiego Zakładu Gospodarki Komunalnej i Mieszkaniowej w Nałęczowie, Gminnego Punktu Zbiórki Odpadów Niebezpiecznych (GPZON). Lokalizację GPZON można rozważyć na terenie MZGKiM. Mogły by tam trafiać odpady problemowe i zaliczane do odpadów niebezpiecznych wyszczególnione w załączniku do ustawy o odpadach odbierane od mieszkańców przez MZGKiM. Były by to głównie świetlówki, baterie, lekarstwa, farby i lakiery. Punkt winien zapewniać bezpieczne ich gromadzenie i przechowywanie aż do czasu przekazania do utylizacji w odpowiednich instalacjach. GPZON służył by do czasowego przetrzymywania odpadów problemowych i niebezpiecznych wyłączonych z ogólnego strumienia odpadów w ramach selektywnej zbiórki.
Urząd Miejski w Nałęczowie, ul. Lipowa 3, 24 – 150 Nałęczów, tel./fax. (0-81) 5014500, www.naleczow.pl 34
PLAN GOSPODARKI ODPADAMI_DLA GMINY NAŁĘCZÓW__________________
Punkt musi spełniać wymogi bezpieczeństwa. Rolę punktu gromadzenia odpadów problemowych spełniać może zaadaptowana część wiaty o pow. ok. 50 m2. Pomieszczenie to powinno mieć utwardzoną i uszczelnioną nawierzchnię w taki sposób, aby wyeliminować przenikanie ewentualnych wycieków do środowiska gruntowo-wodnego. Wewnątrz pomieszczenia powinny znajdować się boksy o różnej wielkości na poszczególne rodzaje odpadów do czasowego gromadzenia: •
odpadów farb i lakierów,
•
lamp fluorescencyjnych i innych odpadów zawierających rtęć,
•
rozpuszczalników organicznych, przepracowanych olejów i smarów,
•
wyeksploatowanych akumulatorów (łącznie z elektrolitem) i baterii,
•
przeterminowanych leków. Ponadto wymaga się aby:
•
utwardzona i uszczelniona wyprofilowana;
•
w budynku znajdował się hydrant na potrzeby ppoż. i do zmywania podłoża;
•
budynek był wyposażony w urządzenia i materiały gaśnicze; znajdowały się zapasy sorbentów do likwidacji ewentualnych wycieków czy rozlewów zgromadzonych odpadów ciekłych.
powierzchnia
każdego
boksu
była
odpowiednio
4.4. Gminna Kompostownia Odpadów Odpady kuchenne podlegające biodegradacji i odpady z pielęgnacji parku zdrojowego, zieleni miejskiej, ogrodów przydomowych, itp. stanowią największy udział w strumieniu odpadów trafiających na składowiska, lub w sposób niekontrolowany – wprost do środowiska. Z tabeli Nr 13 wynika, że tylko w roku 2006 na terenie gminy „wyprodukowanych” zostanie ponad 1.000 Mg odpadów ulegających biodegradacji. Obrazowo można to przedstawić jako skład kolejowy składający się z ok. 33 wagonów zawierających po ok. 30 Mg odpadów każdy. Natomiast w prosty sposób mogą być one zagospodarowane poprzez kompostowanie. Przy rozpatrywaniu lokalizacji gminnej kompostowni, w warunkach Nałęczowa stosunkowo najprostsze jest zorganizowanie jej na bazie oczyszczalni ścieków przy ul. Wiercieńskiego w Nałęczowie administrowanej przez Miejski Zakład Wodociągów i Kanalizacji (MZWiK). Za takim rozwiązaniem przekonują: -
można wyznaczyć tam odpowiednie miejsce na lokalizację kompostowni,
-
teren jest własnością gminy, jest też ogrodzony i dozorowany,
-
MZWiK posiada koparko-spycharkę niezbędną do przerzucania (mieszania) zgromadzonych odpadów ulegających biodegradacji,
-
stały dozór pracowników oczyszczalni zapewnić może przestrzeganie wymogów, którym winy odpowiadać odpady przyjmowane do kompostowania oraz prowadzenie ewidencji ilościowej przyjmowanych odpadów, a tym samym daje możliwość precyzyjnego określenia ilości zagospodarowanych w ten sposób odpadów,
Urząd Miejski w Nałęczowie, ul. Lipowa 3, 24 – 150 Nałęczów, tel./fax. (0-81) 5014500, www.naleczow.pl 35
PLAN GOSPODARKI ODPADAMI_DLA GMINY NAŁĘCZÓW__________________
-
MZWiK będzie miał możliwość nieodpłatnego zagospodarowania na miejscu i to po kosztach własnych zgranulowanych osadów ściekowych z oczyszczalni ścieków,
-
sprzedaż wytworzonego kompostu winna zrekompensować nakłady na jego wytworzenie i mieć dodatni wpływ na wyniki finansowe MZWiK.
4.5. Instrumenty finansowe służące realizacji zamierzonych celów Analiza ekonomiczno – finansowa budżetu gminy jest nieodłączną częścią planu gospodarki odpadami, gdyż możliwości finansowania zadań infrastrukturalnych z budżetu są ograniczone, a zadania inwestycyjne, które stoją przed samorządem są bardzo duże. Stan środowiska przyrodniczego w gminie ulega jednak stopniowej poprawie dzięki wzrostowi nakładów inwestycyjnych na jego ochronę. Przeznaczenie środków w budżecie na daną inwestycję jest bardzo ważnym elementem planowania, gdyż samorząd finansuje różne sfery życia społeczności lokalnej. Mając świadomość znaczenia planowanych inwestycji w gospodarce odpadami dla poprawy stanu środowiska naturalnego stwierdza się, że wielkość projektowanych zamierzeń daleko wykracza poza lokalne możliwości finansowe, stąd też realizacja wnioskowanych zadań jest możliwa wyłącznie przy wspomaganiu ich wykonywania ze źródeł zewnętrznych. Dla gminy dostępnymi źródłami finansowania inwestycji ekologicznych związanych z gospodarką odpadami są trzy grupy środków: •
publiczne - np. pochodzące z budżetu państwa, powiatu lub pozabudżetowych instytucji publicznych, środki pomocowe z Unii Europejskiej,
•
prywatne - np. z banków komercyjnych, funduszy inwestycyjnych, towarzystw leasingowych,
•
prywatno-publiczne. Dominującymi formami finansowania inwestycji ekologicznych są:
•
zobowiązania kapitałowe - kredyty, pożyczki, obligacje, leasing,
•
udziały kapitałowe - akcje i udziały w spółkach,
•
dotacje.
Mogą one występować łącznie. Kredyty bankowe można podzielić na: •
kredyty udzielane ze środków własnych - kredyt komercyjny,
•
kredyty ze środków powierzonych - otrzymanych z innych źródeł na uzgodnionych warunkach,
•
kredyty udzielane ze środków własnych z dopłatą do oprocentowania przez instytucje zewnętrzne.
W kraju występują najczęściej następujące formy finansowania inwestycji w zakresie gospodarki odpadami: •
fundusze własne inwestorów,
•
pożyczki, dotacje i dopłaty do oprocentowania preferencyjnych kredytów udzielane przez Narodowy i Wojewódzkie Fundusze Ochrony środowiska i Gospodarki Wodnej,
Urząd Miejski w Nałęczowie, ul. Lipowa 3, 24 – 150 Nałęczów, tel./fax. (0-81) 5014500, www.naleczow.pl 36
PLAN GOSPODARKI ODPADAMI_DLA GMINY NAŁĘCZÓW__________________
•
kredyty preferencyjne udzielane np. przez Bank Ochrony Środowiska (BOŚ S.A.) z dopłatami do oprocentowania lub ze środków donatorów, kredyty komercyjne, kredyty konsorcjalne,
•
zagraniczna pomoc finansowa udzielana poprzez fundacje i programy pomocowe (np. z ekokonwersji poprzez EKOFUNDUSZ, konwersji długu wobec Finlandii, funduszu ISPA),
•
kredyty międzynarodowych instytucji finansowych (Europejski Bank Odbudowy i Rozwoju - EBOiR, Bank Światowy),
•
kredyty i pożyczki udzielane przez banki komercyjne,
•
leasing.
Zasadniczym celem Narodowego Funduszu jest wspieranie finansowe przedsięwzięć podejmowanych dla poprawy jakości środowiska w Polsce. Główne kierunki jego działalności określa II Polityka Ekologiczna Państwa, natomiast co roku aktualizowane są cele szczegółowe - dokumenty wewnętrzne Narodowego Funduszu, w tym zwłaszcza zasady udzielania pomocy finansowej oraz lista przedsięwzięć priorytetowych. W zakresie ochrony powierzchni ziemi, w tym ochrony środowiska przed odpadami, zakłada się dofinansowanie zadań inwestycyjnych zgodnych z niżej wymienionymi programami priorytetowymi: •
Rekultywacja terenów zdegradowanych przez wojska Federacji Rosyjskiej, Wojsko Polskiei przemysł.
•
Likwidacja uciążliwości starych składowisk odpadów niebezpiecznych.
•
Unieszkodliwianie odpadów powstających w związku z transportem samochodowym (auto złom, płyny eksploatacyjne, akumulatory, ogumienie, tworzywa sztuczne) oraz zbiórka i wykorzystanie olejów przepracowanych.
•
Przeciwdziałanie powstawaniu i unieszkodliwianie odpadów przemysłowych i odpadów niebezpiecznych.
•
Realizacja międzygminnych i regionalnych programów zagospodarowania odpadów komunalnych (w tym budowa zakładów przetwórstwa odpadów oraz wspomaganie systemów zagospodarowywania osadów ściekowych).
Rolą wojewódzkiego funduszu jest wspieranie finansowe przedsięwzięć proekologicznych o zasięgu regionalnym, a podstawowym źródłem ich przychodów są wpływy z tytułu opłat za korzystanie ze środowiska i administracyjnych kar pieniężnych. Fundusze, oprócz udzielania pożyczek i przyznawania dotacji, zgodnie z art. 411 ust. 1 ustawy Prawo ochrony środowiska także mogą: •
udzielać dopłat do oprocentowania preferencyjnych kredytów i pożyczek,
•
wnosić udziały do spółek działających w kraju,
•
nabywać obligacje, akcje i udziały spółek działających w kraju.
W kryteriach oceny Wniosku o dofinansowanie punktowana jest także pozycja przedsięwzięcia na liście przedsięwzięć priorytetowych wojewódzkich funduszy ochrony środowiska i gospodarki wodnej. Ustawa z dnia 27 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony środowiska w dziale II rozdziale 4 określa przeznaczenie środków finansowych funduszy gminnych, powiatowych i wojewódzkich.
Urząd Miejski w Nałęczowie, ul. Lipowa 3, 24 – 150 Nałęczów, tel./fax. (0-81) 5014500, www.naleczow.pl 37
PLAN GOSPODARKI ODPADAMI_DLA GMINY NAŁĘCZÓW__________________
Po przystąpieniu Polski do Unii Europejskiej zaistniała też możliwość finansowania inwestycji w ochronie środowiska z Funduszy Strukturalnych (w szczególności w ramach Sektorowego Programu Operacyjnego Ochrona Środowiska i gospodarka wodna) oraz Funduszu Spójności, a także możliwość finansowania inwestycji ze Zintegrowanego Programu Operacyjnego Rozwoju Regionalnego (inwestycje w skali regionalnej i lokalnej). W ramach jednego z priorytetów Narodowego Planu Rozwoju: Ochrona Środowiska i zagospodarowanie przestrzenne podstawowe znaczenie będzie miało wsparcie inwestycyjne ukierunkowane między innymi na racjonalną gospodarkę odpadami. W zakresie gospodarki odpadami i ochrony powierzchni ziemi wsparcie inwestycyjne w okresie realizacji Narodowego Planu Rozwoju przeznaczone będzie przede wszystkim na budowę, rozbudowę lub modernizację składowisk odpadów komunalnych, systemy selektywnej zbiórki, recyklingu i odzysku odpadów komunalnych (sortownie, kompostownie), systemy zbiórki i unieszkodliwiania odpadów niebezpiecznych. Równolegle z realizacją sektorowych programów operacyjnych i programu regionalnego realizowane będą duże projekty współfinansowane z Funduszu Spójności. Z funduszu tego wsparcie uzyska między innymi sektor środowisko. W ramach tego sektora nastąpi wsparcie gospodarki odpadami komunalnymi, mające na celu stworzenie systemów zbiorki, transportu, odzysku i unieszkodliwienia odpadów komunalnych. W ramach tego priorytetu będą realizowane działania, służące stworzeniu zintegrowanego systemu gospodarki odpadami oraz działania związane z eliminacją zanieczyszczeń azbestem. Rachunek ekonomiczny wykazuje jednak, iż w naszych warunkach efektywność prowadzenia inwestycji wymaga nie tylko angażowania wysokich środków własnych, ale także aktywnej polityki pozyskiwania alternatywnych źródeł finansowania.
4.6. Założenia programu w zakresie edukacji ekologicznej Potrzeba edukacji ekologicznej. Edukacja środowiskowa (edukacja ekologiczna) jest koncepcją kształcenia i wychowywania społeczeństwa w duchu poszanowania środowiska przyrodniczego zgodnie z hasłem „myśleć globalnie, działać lokalnie". Powinna ona obejmować wszystkie grupy społeczeństwa – decydentów, dorosłych, dzieci i młodzież. Ważnym elementem jest łączenie wiedzy przyrodniczej z humanistyczną oraz działaniami praktycznymi. Obejmuje ona przedstawianie we wszystkich działaniach tematyki z zakresu ochrony i kształtowania środowiska. Działalność edukacyjna jest elementem właściwej gospodarki odpadami. Oznacza to, że: •
inwestycji dotyczących gospodarki odpadami nie można oceniać i wdrażać bez uwzględniania producentów odpadów, jakimi są mieszkańcy. Określenie zakresu wiedzy, jaka jest najistotniejsza im do przekazania oraz sposób jej prezentacji przy współudziale z nowymi technologiami jest koniecznym elementem oceny efektywności każdej inwestycji w tej sferze.
Urząd Miejski w Nałęczowie, ul. Lipowa 3, 24 – 150 Nałęczów, tel./fax. (0-81) 5014500, www.naleczow.pl 38
PLAN GOSPODARKI ODPADAMI_DLA GMINY NAŁĘCZÓW__________________
•
działania edukacyjne powinny być uzależnione od prowadzonej przez gminę polityki odpadowej. W przeciwnym razie należy się liczyć z ograniczonymi efektami praktycznymi.
•
Doświadczenia wielu zachodnich państw wskazują, że tylko przy współudziale mieszkańców można uzyskać zakładane efekty gospodarki odpadami. Dlatego tak ważne jest zaangażowanie każdego w „problem odpadowy”. Poprzedzone to musi być oczywiście odpowiednim, „teoretycznym”, przygotowaniem społeczeństwa do planowanych działań.
•
Znane są przypadki miast i gmin), które zdecydowały się na wprowadzenie nowych systemów (selektywnej zbiórki) bez rzetelnej edukacji społeczeństwa. Niestety, w wielu przypadkach, kończyło się to niepowodzeniem.
•
Każdy mieszkaniec objęty wprowadzanymi zmianami musi przyjąć do wiadomości, że tylko prawidłowo wyselekcjonowane odpady mogą zostać poddane procesom przetwarzania.
Docelowe segmenty edukacji Edukacja ekologiczna jest dialogiem jaki musi zostać przeprowadzony z mieszkańcami miasta i gminy Nałęczów w celu integracji działań na rzecz ochrony środowiska. Musi ona docierać do wszystkich grup społecznych zarówno do dzieci jak i do dorosłych. Ważne jest znalezienie odpowiednich środków przekazu tak, aby w najprostszy i najskuteczniejszy sposób przekazywać informację ekologiczną. W kampanii edukacji ekologicznej społeczeństwa uwzględnić należy następujące grupy: •
samorząd (radni i pracownicy samorządowi),
•
nauczyciele i dziennikarze prasy lokalnej,
•
dorośli mieszkańcy;
•
dzieci i młodzież.
Równocześnie, wyznaczyć należy cele i efekty, jakie ma przynieść prowadzona akcja edukacyjno-informacyjna. Są nimi przede wszystkim: •
dające się zmierzyć, ograniczenie masy odpadów wytwarzanych przez gospodarstwa domowe, a tym samym zmniejszenie ilości wywożonych na składowiska odpadów.
•
oszczędności finansowe wynikające ze zmniejszenia obrotu odpadami.
•
powstanie trwałych grup mieszkańców, współpracujących z samorządem lokalnym, podejmujących nowe wyzwania w zakresie edukacji ekologicznej.
•
bardziej sprzyjające nastawienie społeczności lokalnej do ochrony środowiska.
Dla prawidłowego funkcjonowania kampanii edukacji społeczeństwa związanej z selektywną zbiórką odpadów na terenie gminy niezbędna jest sprawna koordynacja wszystkich działań edukacyjnych. Zadanie to należy powierzyć Urzędowi Miejskiemu, który współpracowałby w tym zakresie z wszystkimi ugrupowaniami gospodarczymi, społecznymi, samorządowymi i politycznymi
Urząd Miejski w Nałęczowie, ul. Lipowa 3, 24 – 150 Nałęczów, tel./fax. (0-81) 5014500, www.naleczow.pl 39
PLAN GOSPODARKI ODPADAMI_DLA GMINY NAŁĘCZÓW__________________
Urząd Miejski w Nałęczowie prowadziłoby również inne działania związane z edukacją ekologiczną, których celem w dłuższym okresie czasu byłoby promowanie zasad i idei rozwoju zrównoważonego. Działania edukacyjne, które powinny być prowadzone w tym zakresie przedstawia tabela 14. Tabela Nr 14 - Działania edukacyjne prowadzone na terenie gminy Nałęczów : Edukacja recyklingowa
Szkolenia
Polityka medialna
Akcje Ekologiczne
Przedszkola; Szkoły podstawowe; Gimnazja; Szkoły średnie.
Pracownicy samorządowi Nauczyciele Służby komunalne
Prasa lokalna, Radio Lublin, internet
„Sprzątanie świata” „Dni ziemi” wystawy, konkursy, zielony telefon
Sposoby prowadzenie akcji edukacyjnej społeczeństwa Pracownicy samorządowi. Pod określeniem pracowników samorządowych należy rozumieć zarówno urzędników, pracowników zakładów budżetowych, jak i radnych. Akcją powinny zostać objęte w szczególności osoby odpowiedzialne za ochronę środowiska i zagospodarowanie odpadów Podstawowe funkcje działania pracowników samorządowych w dziedzinie gospodarki odpadami można podzielić na trzy grupy: •
funkcje planowania, programowania i rozwoju, których zadaniem jest podejmowanie działań inwestycyjnych i organizacyjnych, związanych z rozwojem gospodarki odpadami na terenie gminy,
•
funkcje eksploatacyjne, sprowadzające się do zapewnienia świadczenia usług związanych z lub zlecania wykonywania tych usług;
•
funkcje zarządzania i kontroli.
Segment ten powinien posiadać odpowiednie przygotowanie zawodowe. Konieczne jest również ciągłe dokształcanie się na szkoleniach, konferencjach, wyjazdach technicznych oraz poprzez czytanie fachowej literatury i prasy. Interesującą formą edukacji są organizowane co roku Międzynarodowe Forum Edukacji Ekologicznej EKOMEDIA. Towarzyszą im konferencje i szkolenia o szeroko rozumianej tematyce ekologicznej. Inne propozycje to: •
szkolenia wybranej grupy na miejscu np. kompleksowe warsztaty prowadzone przez firmy lub osoby posiadające odpowiednią wiedzę i doświadczenie w danym zakresie.
•
szkolenie danej grupy w siedzibie Urzędu Miejskiego w Nałęczowie
•
prenumerata specjalistycznych pism np. Przegląd Komunalny, Ekoproblemy.
•
zakup specjalistycznych publikacji.
•
korzystanie z internetowych serwisów skierowanych do samorządów, w których poruszana jest również tematyka ochrony środowiska np. Ratusz.pl
Urząd Miejski w Nałęczowie, ul. Lipowa 3, 24 – 150 Nałęczów, tel./fax. (0-81) 5014500, www.naleczow.pl 40
PLAN GOSPODARKI ODPADAMI_DLA GMINY NAŁĘCZÓW__________________
Edukacja dorosłych Edukacja osób dorosłych wymaga znalezienia właściwego sposobu kształtowania świadomości ekologicznej. Specjalnie organizowane spotkania, wykłady, czy kluby dyskusyjne nie zawsze przynoszą, zamierzone rezultaty. Krąg odbiorców tego typu form edukacyjnych bywa bardzo zawężony (pojawiają się tylko zainteresowani). Z badań wynika, że na kształtowanie świadomości ekologicznej duży wpływ wywierają media. Przekazują one wiedzę na temat funkcjonowania, znaczenia i zagrożeń przyrody, ale również informują na bieżąco o problemach i działaniach na rzecz ochrony środowiska. Dlatego też współpraca z mediami (w przypadku Nałęczowa jest to przede wszystkim prasa lokalna) nie tylko może poszerzyć znacznie krąg edukowanych, ale także przekazać treści ekologiczne wraz z przeprowadzona edukacja w prasie lokalnej ma na celu rozbudzenie świadomości mieszkańców przejawiającej się w ich konkretnych działaniach związanych z troską o otaczające ich najbliższe środowisko. Ważny jest również wybór odpowiednich treści, położenie szczególnego nacisku na uświadomienie, że pojedyncze zachowania każdego z nas mają wielkie znaczenie w zachowaniu czystości i estetyki całego miasta. Dlatego niezbędna jest tematyka związana z odpadami, recyklingiem, oraz ze znaczeniem przyrody. Treści tych nie zaszkodzi przybliżać kilkakrotnie stosując odmienne, interesujące formy przekazu. Edukacja ekologiczna w mediach, przede wszystkim w prasie, jest stosunkowo prosta do przeprowadzenia. Wymaga jednak odpowiedniego przygotowania dziennikarzy. Edukacja ekologiczna dorosłych powinna być połączona również z rozrywką. Interesującymi przykładami są organizowane z powodzeniem przeróżne imprezy ekologiczne np.: festyny (przykład podano w dalszej części rozdziału), wystawy, konkursy, wycieczki, koncerty itp. Imprezy tego typu zazwyczaj przeznaczone są dla całych rodzin. Tym samym jest sposobność do włączanie dzieci w prezentacje ekologiczne i przekazywanie wiedzy rodzicom zaangażowanym w występy dzieci. Elementy edukacji recyklingowej można włączać do wszystkich imprez kulturalnych odbywających się na terenie Nałęczowa. Taki sposób edukowania dorosłych (rodziców) jest bardzo skuteczną formą przekazywania treści ekologicznych. Należy również pamiętać o tzw. „akcjach ekologicznych”, najczęściej sezonowych. Stawiają sobie one za cel ochronę przyrody, ostrzegają przed zagrożeniami, uświadamiają szkodliwość niektórych zachowań człowieka. Poniżej przedstawiono przykłady miejskich programów edukacyjnych: •
wystawa - Recykling - wybór czy konieczność,
•
konkurs plastyczny - ochrona środowiska w moim mieście,
•
wystawa - Świat opakowany,
•
lokalne spotkania zainteresowanych grup – np. pt. „Ekologia w gospodarstwie domowym”
Proponowane formy przekazu treści ekologicznych powinny mieć charakter cykliczny. Można do ich organizacji wykorzystać np. Nałęczowski Ośrodek Kultury, Bibliotekę Miejską, a także Stadion LKS „Cisy” i boiska przyszkolne. Dziennikarze i nauczyciele Niezbędne dla pomyślnego promowania zagadnień ekologicznych jest funkcjonowanie środków masowego przekazu. Spełniają one ważne miejsce w kształtowaniu świadomości proekologicznej. Posiadając spore możliwości oddziaływania, winny traktować edukację ekologiczną jako stały element działalności. Powinny w sposób rzetelny przedstawiać stan środowiska przyrodniczego okolic i w równie rzetelny sposób informować o zagrożeniach, Urząd Miejski w Nałęczowie, ul. Lipowa 3, 24 – 150 Nałęczów, tel./fax. (0-81) 5014500, www.naleczow.pl 41
PLAN GOSPODARKI ODPADAMI_DLA GMINY NAŁĘCZÓW__________________
jakie na danym terenie występują. Ważne jest nawiązanie bliskiej współpracy mediów z instytucjami i organizacjami zajmującymi się ochroną środowiska, dla pełniejszego rozeznania w sprawach ekologii. Dziennikarze powinni tworzyć i udostępniać szeroki wachlarz materiałów ukazujących piękno przyrody, jako niebagatelnego bodźca ochrony środowiska, Powinni uczestniczyć w kampaniach na rzecz środowiska, czy wspierać lokalne inicjatywy na rzecz środowiska. Działalność nauczycieli w ramach edukacji ekologicznej rozpoczyna się już w przedszkolu, następnie w szkole podstawowej, gimnazjum, a później w szkołach zawodowych czy liceach. Edukacja ekologiczna w zasadzie może być przeprowadzana na wszystkich przedmiotach. Stąd wszyscy nauczyciele powinni posiadać wiedzę z zakresu ochrony środowiska. Najczęściej jednak edukacją ekologiczną zajmują się nauczyciele biologii, geografii, chemii. Edukacja w szkole Treści uwzględniające problematykę właściwej gospodarki odpadami (a także szerzej ekologii), powinny być realizowane w czasie zajęć szkolnych. Przykładowe zakresy przekazywanych informacji w ramach kilku przedmiotów przedstawiono w załączniku Nr 3 Edukacja ekologiczna uczniów oczywiście nie ogranicza się do problemu odpadów. Musi ona być znacznie szersza, a w związku z tym kwestia odpadów, mimo wagi problemu, nie może zastąpić innych ważnych zagadnień. . Stosunkowo nieskomplikowanymi dla gminy przykładami wspierania ekologicznych działań szkoły są współfinansowanie, wspólna organizacja i pomoc merytoryczna w takich przedsięwzięciach jak: •
konkursy związane z tematyką środowiskową
•
organizacja Dni Ziemi czy Światowego Dnia Ochrony Środowiska,
•
prowadzenie programów autorskich czy innowacji pedagogicznych w szkołach,
•
programy edukacyjne np. związane z gospodarowaniem odpadami w gminie lub innym realizowanym przez gminę przedsięwzięciem na rzecz środowiska,
•
udział w zajęciach terenowych klas bądź kół przyrodniczych, w charakterze specjalistów, w zakresie określonym tematem zajęć terenowych,
•
udostępnianie i popularyzacja informacji, w tym także materiałów drukowanych, nt. zagrożeń i prośrodowiskowych działań gminy, celem wspólnej edukacji mieszkańców tego terenu,
•
prenumerata czasopism przyrodniczych i ekologicznych,
•
wzbogacanie bibliotek szkolnych w materiały dydaktyczne przydatne w realizacji zagadnień związanych z ekologią i ochroną środowiska,
•
wspieranie programów i ekologicznych przedsięwzięć szkół w niezbędne pomoce naukowe wykorzystywane podczas realizacji tych działań,
•
pomoc urzędu przy wydawaniu szkolnej gazetki ekologicznej.
Oczywiście zamieszczone tu przykłady nie wyczerpują wszystkich możliwości jakie niesie ze sobą praktyka i zapewne zostaną one zweryfikowane w działaniu.
Urząd Miejski w Nałęczowie, ul. Lipowa 3, 24 – 150 Nałęczów, tel./fax. (0-81) 5014500, www.naleczow.pl 42
PLAN GOSPODARKI ODPADAMI_DLA GMINY NAŁĘCZÓW__________________
Udział pozarządowych organizacji ekologicznych w edukacji dzieci i młodzieży Lokalne organizacje pozarządowe zajmujące się ekologią stanowią często podstawowy czynnik w angażowaniu młodzieży w akcje edukacji ekologicznej. Gmina organizując na swoim terenie selektywną zbiórkę odpadów powinna wspierać działania organizacji społecznych, co poprawi wizerunek akcji wśród mieszkańców i wpłynie pozytywnie na efekty akcji edukacyjnej. Lista społecznych organizacji ekologicznych jest bardzo długa. Do najważniejszych pozarządowych organizacji zajmujących się ekologią należą m.in.: •
Liga Ochrony Przyrody
•
Polski Klub Ekologiczny
•
Związek Harcerstwa Polskiego
•
Federacja Zielonych
•
Polski Związek Wędkarski, itp.
Miejscowy samorząd powinien współpracować z organizacjami ekologicznymi przy podejmowanych na swoim terenie działaniach nie tylko z zakresu gospodarki odpadami. Powinien też zachęcać mieszkańców do zakładania organizacji społecznych oraz wspierać ich działalność. Media w kampanii informacyjnej. Współpraca z mediami ma na celu uzyskanie aktywnego poparcia mieszkańców dla realizowanych przez samorząd działań. Akcja informacyjna prowadzona przez media musi rozpocząć się dużo wcześniej niż wprowadzanie do realizacji programu segregacji odpadów. Chodzi o taką profesjonalną działalność z zakresu public relations, której celem jest nie tylko przeforsowanie trudnych decyzji zarządu lecz przede wszystkim promowanie postaw prospołecznych. Promocja za pośrednictwem mediów zachowań proekologicznych, a szczególnie selektywnej zbiórki odgrywa bardzo ważną rolę i jest jednym z podstawowych źródeł informacji. Dzięki pomocy mediów w trakcie realizacji programu możliwe będzie również przeprowadzenie rozmaitych akcji i kampanii edukacyjnych. Lokalna prasa: Współpracując z prasą władze samorządowe mogą stosować takie sposoby, jak notatka problemowa, czy komunikat prasowy. Innymi specyficznymi formami edukowania społeczeństwa mogą być: •
Ogłoszenie. Poprzez tę formę w prosty, hasłowy sposób promujemy np. wprowadzany system segregacji odpadów np. „Czysty Nałęczów”. Ogłoszenie powinno także zawierać informacje edukujące co do sposobów korzystania z pojemników na odpady.
•
Wkładka informacyjna do gazety. Powinna zostać skonstruowana w formie ulotki lub broszury. Na zawartość wkładki muszą się złożyć np.: informacje na temat zasad funkcjonowania systemu segregacji, domowego punktu segregacji odpadów, ogólnej problematyki odpadowej. Wkładka ma za zadanie informować – jak unikać wytwarzania odpadów, jak je segregować, co robić, aby na składowisko trafiało jak najmniej śmieci.
•
Ulotka – stanowić może „abc” kultury odpadowej, z którą powinni się zapoznać mieszkańcy Nałęczowa. Pomoże ona również społeczeństwu szerzej spojrzeć na różne aspekty produkcji odpadów i uzmysłowić jak mogą temu przeciwdziałać.
Urząd Miejski w Nałęczowie, ul. Lipowa 3, 24 – 150 Nałęczów, tel./fax. (0-81) 5014500, www.naleczow.pl 43
PLAN GOSPODARKI ODPADAMI_DLA GMINY NAŁĘCZÓW__________________
•
Broszura powinna być również rozdana mieszkańcom tuż przed bezpośrednim rozpoczęciem segregacji odpadów (np. około miesiąca wcześniej).
Lokalne stacje radiowe, np. Radio Lublin Proponowanymi sposobami wykorzystania rozgłośni radiowej w celu propagowania selektywnej zbiórki odpadów są: Wyprodukowanie przez agencję reklamową reklamy radiowej zachęcającej np. do selektywnej zbiórki odpadów w domu. Ważne by reklama ta była zrozumiała dla słuchaczy w różnym wieku (można emitować kilka różnych reklam kierowanych do różnych odbiorców, należy jednak pamiętać o rosnących wtedy znacznie kosztach). Reklama powinna być emitowana najlepiej w najbardziej atrakcyjnych godzinach i podkreślać proponowane hasło kampanii edukacyjnej. Zaproponowanie dziennikarzom przeprowadzenia w studio dyskusji z udziałem specjalistów i przedstawicielami władz miejskich. Goście odpowiadają na zadawane przez telefon pytania słuchaczy. Takie dyskusje przyciągają zazwyczaj uwagę społeczności. Dzięki takiemu sposobowi informowania władze poznają stosunek mieszkańców do decyzji samorządowców, którzy z kolei mają możliwość wyjaśnić społeczności wszelkie pojawiające się wątpliwości i niejasności. Ankieta radiowa. Jest to metoda zdobywania informacji na temat wiedzy mieszkańców o problematyce recyklingowej. Charakteryzuje się jednak stosunkowo wysokim stopniem anonimowości respondentów, a co za tym idzie maleje kontrola nad pomiarem. Słuchowisko radiowe dla dzieci poświęcone odpadom lub/i szeroko rozumianej problematyce ochrony środowiska. Słuchowisko może być przygotowane według gotowego scenariusza lub tekstu napisanego przez dzieci w ogłoszonym wcześniej konkursie. Internet Można tu wykorzystać lokalne strony i serwisy internetowe np.: www.naleczow.pl – strona Urzędu Miejskiego Ważną inicjatywą służącą komunikacji społecznej i informowaniu mieszkańców o podejmowanych przez władze samorządowe działań jest wykorzystanie możliwości jakie daje internet. Tą drogą istnieje duża szansa dotarcia do młodzieży, wśród której internet jest coraz bardziej popularny. Źródła internetowych informacji o recyklingu mogą być również wykorzystywane do prowadzenia zajęć w szkołach. Strona www. Stworzenie strony internetowej, na której znalazłyby się wszystkie informacje dotyczące gospodarki odpadami jest szczególnie atrakcyjne do prowadzania kampanii edukacyjnej wśród młodzieży, najczęstszych użytkowników internetu. Przy tworzenia strony internetowej należy pamiętać o ograniczonym zasięgu oddziaływania tego medium. Miasto Nałęczów posiada już swoją stronę internetową. Należy ją jedynie uzupełnić o informacje dotyczące recyklingu i ochrony środowiska Poczta elektroniczna. Można wysyłać listy elektroniczne zawierające informacje na temat selektywnej zbiórki odpadów do tych mieszkańców miasta i gminy, którzy korzystają z internetu. Dodatkowo poczta elektroniczna daje możliwość zgłaszania przez internautów postulatów związanych z ochroną środowiska bezpośrednio do samorządu lokalnego i umożliwić może stworzenie elektronicznej bazy danych. Znalazłby się tutaj np.: katalog Urząd Miejski w Nałęczowie, ul. Lipowa 3, 24 – 150 Nałęczów, tel./fax. (0-81) 5014500, www.naleczow.pl 44
PLAN GOSPODARKI ODPADAMI_DLA GMINY NAŁĘCZÓW__________________
biblioteki o tematyce ekologicznej, informacje dotyczące prowadzonych w Nałęczowie akcjach ekologicznych itp. Społeczne kampanie informacyjne. Przedstawione poniżej propozycje kampanii edukacyjnych mają na celu propagowanie nie tylko selektywnej zbiórki odpadów, ale także szerzej – idei zrównoważonego rozwoju. Festyny ekologiczne. Festyn ekologiczny ma być w założeniu imprezą rodzinną, na której spotykają się mieszkańcy gminy. Nałęczów posiada duże możliwości i doświadczenia w zakresie organizacji imprez z szerokim udziałem mieszkańców. Rokrocznie odbywają się tutaj imprezy kulturalne nawet o randze ogólnopolskiej. np. Nałęczowska Wiosna Kulturalna, biegi uliczne itp. Imprezy tego typu można organizować np. przed NOK, na placu przed Urzędem Miejskim, stadionie sportowym itp. Oprócz typowej rozrywki festyn ekologiczny powinien spełniać rolę edukacyjną. W trakcie trwania festynu można by było przez cały czas odwiedzać namioty, w których odbywały by się: •
Warsztat ceramiki.
•
Gry ekologiczne dla dzieci i młodzieży – namiot ozdobiony będzie zdjęciami roślin i zwierząt. Będzie tam również można porozmawiać z leśniczym.
•
Wystawa zdrowej żywności połączona z degustacją.
•
Prezentacja miejscowego nadleśnictwa.
•
Prezentacja Kazimierskiego Parku Krajobrazowego, którego część znajduje się na terenie gminy Nałęczów.
•
Wystawa sadzonek drzew, krzewów, kwiatów.
•
Prezentacja literatury ekologicznej i prac plastycznych związanych z ekologią, wykonanych przez młodzież.
Broszura informacyjna Jednym z podstawowych narzędzi propagujących wprowadzanie system selektywnej zbiórki odpadów są ulotki i broszury. Powinny one zawierać wyjaśnienia podejmowanych działań i dotrzeć do wszystkich mieszkańców. Treść przykładowej broszury przedstawiono w zał. Nr 2
Rozdział V – Zadania strategiczne na lata 2006 – 2012 W latach 2006 – 2012 za zadania strategiczne w zakresie organizacji gospodarki odpadami przyjmuje się:
Urząd Miejski w Nałęczowie, ul. Lipowa 3, 24 – 150 Nałęczów, tel./fax. (0-81) 5014500, www.naleczow.pl 45
Źródła finansowania
Partnerzy
Stworzenie systemu gospodarki odpadami
W
X
-
50.000,-
Budżet gminy
Jednostki wywozowe
Organizacja Gminnej Kompostowni Odpadów
Ws
X
-
100.000,-
Budżet gminy
MZWiK Nałęczów
Wspieranie działań w kierunku wdrożenia selektywnej zbiórki odpadów, zagospodarowanie wyselekcjonowanych odpadów
Ws
X
X
50.000,-
Budżet gminy
Jednostki wywozowe
Organizacja systemu zbiórki zwłok zwierzęcych
Ws
X
-
5.000,-
Budżet gminy
Starostwo Powiatowe w Puławach
W
X
X
25.000,-
Budżet gminy
MZGKiM Nałęczów
K
-
X
-
-
Środki podmiotów gospodarczych
Do zrealizowania
K – koordynowane
Nazwa zadania (projektu) w zakresie gospodarki odpadami
Ws - wspólneW – własne
Szacunkowy koszt wdrożenia całości zadania (projektu) w zł.
w perspektywie do roku:
PLAN GOSPODARKI ODPADAMI_DLA GMINY NAŁĘCZÓW__________________
Likwidacja dzikich wysypisk śmieci oraz utrzymanie czystości na szlakach turystycznych na terenie gminy Organizacja systemu punktów selektywnej zbiórki, magazynowania i przerobu gruzu budowlanego
2009
2012
W – zadania własne – realizatorem jest gmina i ponosi koszty w całości K – zadania koordynowane – gmina jest współrealizatorem i nie finansuje zadań Ws – zadania we współpracy – gmina uczestniczy finansowo wspólnie z partnerami Urząd Miejski w Nałęczowie, ul. Lipowa 3, 24 – 150 Nałęczów, tel./fax. (0-81) 5014500, www.naleczow.pl 46
PLAN GOSPODARKI ODPADAMI_DLA GMINY NAŁĘCZÓW__________________
X – okres realizacji
Rozdział VI - Harmonogram realizacji przedsięwzięć w latach 2006 - 2009 Ws - we współpracy
W latach 2006 – 2009 realizację przedsięwzięć ilustruje tabela Środki finansowe w perspektywie czteroletniej
Nazwa zadania (projektu)
Forma wsparcia
Źródło dofinansowania (WFOŚiGW)
W - własne,
2006/2007 2008/2009
Wspieranie działań w kierunku wdrożenia selektywnej zbiórki odpadów i zagospodarowania wyselekcjonowanych odpadów Organizacja Gminnej Kompostowni Odpadów Organizacja systemu zbiórki zwłok zwierzęcych Likwidacja dzikich wysypisk śmieci oraz utrzymanie czystości na szlakach turystycznych na terenie gminy
W
25.000,-
25.000,-
dotacja, pożyczka
do 50 %
W
-
100.000.-
dotacja, pożyczka
do 50 %
Ws
-
5.000,-
-
-
W
10.000,-
10.000,-
-
-
Rozdział VII - Analiza oddziaływania planu na środowisko Projekt planu zakłada odzysk lub unieszkodliwienie wszystkich odpadów powstających na terenie gminy w długim horyzoncie czasowym, a także usunięcie zagrożeń związanych z odpadami już nagromadzonymi. Powstające odpady komunalne będą zagospodarowane przez lokalne składowiska odpadów poza terenem gminy Nałęczów, a docelowo, zgodnie z PPGO, przez ZUOK w Puławach Realizacja planu będzie oznaczała dla środowiska gminy zasadniczą redukcję zagrożeń i uciążliwości wynikających ze składowania odpadów w miejscach niedozwolonych. Ogólne zmniejszenie ilości odpadów niesegregowanych, przeznaczonych do składowania oznaczać będzie zmniejszenie obciążenia dla środowiska. Rozbudowa systemu segregacji odpadów i odzysku surowców wtórnych połączona z akcją edukacyjną przyczyni się do oszczędniejszego gospodarowania zasobami środowiska. Urząd Miejski w Nałęczowie, ul. Lipowa 3, 24 – 150 Nałęczów, tel./fax. (0-81) 5014500, www.naleczow.pl 47
PLAN GOSPODARKI ODPADAMI_DLA GMINY NAŁĘCZÓW__________________
Rozwiązanie problemu odpadów wielkogabarytowych, zagospodarowanie gruzu budowlanego oraz zmniejszenie ilości odpadów mineralnych powstających w procesach grzewczych, przyczynią się do ochrony powierzchni ziemi. Wdrożenie planu gospodarki odpadami, w tym niebezpiecznymi, prowadzić będzie do likwidacji niekontrolowanego deponowania ich w środowisku. W rezultacie zmniejszone zostanie zagrożenie zanieczyszczeniem gleb i wód, zarówno powierzchniowych jak podziemnych. Rozwiązanie gospodarki odpadami będzie zatem warunkiem skutecznej ochrony i wykorzystania zasobów krajobrazowych gminy, jak i ochrony zasobów wód podziemnych. Kompostowanie odpadów organicznych przyczyni się do uzyskania humusu, niezbędnego w rekultywacji terenów zdegradowanych lub stworzy możliwość jego gospodarczego wykorzystania. Realizacja planu nie przyczyni się, na jakimkolwiek etapie, do powstania nowych zagrożeń lub uciążliwości dla środowiska gminy.
Rozdział VIII – Sposób monitoringu i oceny realizacji zamierzonych celów Plan gospodarki odpadami został skorelowany z wojewódzkim oraz z powiatowym planem gospodarki odpadami oraz z całym systemem planowania na obszarze gminy, a zwłaszcza: - planem zagospodarowania przestrzennego, - strategią rozwoju gminy, Szczególnie istotna jest zgodność planu gospodarki odpadami z miejscowymi planami zagospodarowania przestrzennego gminy, które określają przeznaczenie i zasady zagospodarowania terenu. Zgodnie z ustawą o odpadach projekt planu podlega zaopiniowaniu przez zarząd województwa oraz zarząd powiatu Ustawa o odpadach wymaga, aby plany: krajowy, wojewódzkie, powiatowe i gminne były aktualizowane nie rzadziej niż raz na 4 lata. Organy wykonawcze gmin przygotowują co 2 lata sprawozdanie z realizacji planów gospodarki odpadami i składają je radzie gminy. Jeżeli będzie wymagała tego sytuacja lokalna i uchwalony plan będzie wymagał modyfikacji - winno być przeprowadzone stosowne postępowanie, przed upływem wymaganych ustawowo 4 lat, w celu aktualizacji planu. Monitoring i ocena wdrażania planu wymagają następujących działań: 1. Przyjęcie wskaźników określających: •
wielkość strumienia odpadów komunalnych
•
stopień odzysku i powtórnego wykorzystania odpadów
•
ekonomiczną efektywność przedsięwzięć na rzecz ograniczenia strumienia odpadów i zwiększenie stopnia odzysku
•
monitoring elementów środowiska związanych z gospodarką odpadami (zanieczyszczenia wód podziemnych, liczba i powierzchnia dzikich wysypisk).
Urząd Miejski w Nałęczowie, ul. Lipowa 3, 24 – 150 Nałęczów, tel./fax. (0-81) 5014500, www.naleczow.pl 48
PLAN GOSPODARKI ODPADAMI_DLA GMINY NAŁĘCZÓW__________________
Wskaźniki te należy przyjąć, mając na uwadze: •
limity wynikające z prognozy oraz wdrażania dyrektyw UE
•
limity i wskaźniki, jakie pojawiły się w planie gospodarki odpadami dla województwa lubelskiego oraz w planie powiatowym;
•
dotychczasowy stan środowiska gminy.
2. Ustawiczne zbieranie informacji o stanie gospodarki wszystkimi rodzajami odpadów na terenie gminy
Rozdział IX - Streszczenie Plan gospodarki odpadami dla gminy Nałęczów został opracowany zgodnie z polityką ekologiczną państwa oraz wymaganiami określonymi w ustawie o odpadach, w Rozporządzeniu Ministra Środowiska w sprawie sporządzania planów gospodarki odpadami oraz z odpowiednimi istniejącymi i projektowanymi dokumentami szczebla powiatowego, wojewódzkiego i krajowego. Plan stanowi integralną część gminnego programu ochrony środowiska Plan zawiera analizę stanu gospodarki odpadami, z której wynika, że gmina prowadzi systemowe działania organizacyjne i inwestycyjne w tym zakresie. Odpady komunalne są odbierane z nieruchomości przez wyspecjalizowane przedsiębiorstwa i wywożone na składowiska w Puławach, Rokitnie i w Kurowie,. Dotychczasowe składowisko odpadów w sołectwie Chruszczów zostało zrekultywowane. W rezultacie znacznie zmniejszyło się obciążenie środowiska odpadami. Wolno, ale rozwija się także system segregacji odpadów obejmujący głównie złom metalowy, tworzywa sztuczne, szkło, papier i tekturę, puszki aluminiowe. Opracowano prognozę zmian w gospodarce odpadami, z której wynika, że w nadchodzących latach następować będzie niewielki wzrost ogólnej ilości odpadów powstających na terenie gminy, z rosnącym udziałem frakcji organicznej; przejściowo może także nastąpić wzrost udziału tworzyw sztucznych oraz azbestu. Propozycja docelowego systemu gospodarki odpadami oparta jest o wywóz odpadów komunalnych do ZUOK Puławy. Najważniejszym zadaniem strategicznym gminy w zakresie gospodarki odpadami jest ograniczenie do minimum negatywnego oddziaływania odpadów na środowisko oraz maksymalny wzrost ich gospodarczego wykorzystania. Służyć temu będzie szereg przedsięwzięć, m.in. doskonalenie rozwiązań organizacyjnych w zakresie segregacji odpadów i gospodarowania odpadami opakowaniowymi. Dla zadań krótkoterminowych – w perspektywie 4-letniej opracowano harmonogram rzeczowo-finansowy uwzględniający nakłady finansowe w poszczególnych latach, zewnętrzne źródła finansowania oraz partnerów do realizacji. Wszystkie zadania w zakresie gospodarki odpadami w oparciu o powiatowy plan gospodarki odpadami podzielono na zadania własne gminy W (realizatorem jest gmina – gmina ponosi koszty w całości), zadania koordynowane K (Starostwo jest współrealizatorem i nie finansuje zadań) oraz zadania we współpracy Ws (Starostwo uczestniczy finansowo wspólnie z partnerami).
Urząd Miejski w Nałęczowie, ul. Lipowa 3, 24 – 150 Nałęczów, tel./fax. (0-81) 5014500, www.naleczow.pl 49
PLAN GOSPODARKI ODPADAMI_DLA GMINY NAŁĘCZÓW__________________
Część zadań wynika z konieczności włączenia się w krajowe, regionalne i lokalne systemy gospodarki odpadami (np. działania w zakresie unieszkodliwiania odpadów niebezpiecznych, w tym azbestu, odpadów weterynaryjnych, działania w zakresie wydzielenia i wykorzystania odpadów opakowaniowych i ulegających biodegradacji, działania edukacyjne itp.). Analiza oddziaływania planu na środowisko wskazuje, że realizacja planu nie przyczyni się do powstania nowych zagrożeń lub uciążliwości dla środowiska, przyczyni się natomiast do ochrony powierzchni ziemi i zmniejszenia zagrożeń dla wód podziemnych. Monitoring i ocena wdrażania planu opierać się będzie na konkretnych miernikach ilości odpadów odzyskanych wywiezionych i unieszkodliwionych oraz miernikach zawartych w dokumentach krajowych, wojewódzkich i powiatowych. Cele krótkoterminowe w gospodarce odpadami będą weryfikowane co 2 lata, natomiast długoterminowe – co 4 lata.
Literatura 1. Geografia Polski, mezoregiony fizyczno – geograficzne. Kondracki J. PWN, Warszawa 1994. 2. Geomorfologia Polski. Klimek, Starkel. PWN. Warszawa 1972. T .I. 3. Program ochrony środowiska gmin nadwiślańskich 1999-2010 . Urząd Wojewódzki w Lublinie , Lublin 1998 4. Program ochrony środowiska województwa lubelskiego. Urząd Marszłkowski, Lublin 2000 5. Krajowy plan gospodarki odpadami, Ministerstwo Środowiska 2002 6. Objaśnienia do szczegółowej Mapy Geologicznej Polski. Krysowska W. Wyd. Geol. Warszawa 1967. 7. Plan gospodarki odpadami dla województwa lubelskiego. Urząd Marszałkowski Lublin 2003 8. Plan gospodarki odpadami dla powiatu puławskiego. Starostwo Powiatowe w Puławach 2003r. 9. Zintegrowany system zarządzania środowiskowego powiatem i gminami ze szczególnym uwzględnieniem gospodarki odpadami komunalnymi - Syntetyczny opis projektu pilotowego WFOŚiGW, autor: dr inż. Włodzimierz A. Sokół, Katowice 2001 r. 10. Raport o stanie środowiska województwa lubelskiego w 2002 roku. WIOŚ 2003 11. „Przeglądy Komunalne”, „Recykling” i materiały reklamowe firmy „ Abrys” Sp. z o.o. w Poznaniu z lat 2000 –2005
Załączniki
Urząd Miejski w Nałęczowie, ul. Lipowa 3, 24 – 150 Nałęczów, tel./fax. (0-81) 5014500, www.naleczow.pl 50
PLAN GOSPODARKI ODPADAMI_DLA GMINY NAŁĘCZÓW__________________
Załącznik Nr 1 - Wykaz firm posiadających zezwolenie na zbieranie, transport odzysk lub unieszkodliwienie odpadów lp. 1.
Data Numer decyzji wydania 30.06.2003r. SR.II.7644.8/1/ 2003
Adresat
TRANS PAP - Dr Evans Oudo 20-325 Lublin, Droga Męczenników Majdanka 219 SR.XII.7644.9/1 INTERPAK /2003 OPAKOWANIA Żurawnica 1 E 22-470 Zwierzyniec
Okres ważności Unieszkodliwianie odpadów tj.: Do 1/ mieszanki popiołowo - żużlowe z mokrego 30.06.2013r. odprowadzania odpadów paleniskowych /10 01 80/, 2/ odpady powstające przy płukaniu i oczyszczaniu kopalin /01 04 12/ Zbieranie odpadów Do 1/Opakowania z papieru i tektury /15 01 01/, 28.07.2013r. 2/Opakowania z tworzyw sztucznych /15 01 02/, 3/Opakowania z drewna /15 01 03/, 4/Opakowania z metali /15 01 04/, 5/Opakowania wielomateriałowe /15 01 05/, 6/Opakowania ze szkła /15 01 07/, 7/Zużyte opony /16 01 03/. Zbieranie odpadów tj.: Do 1/ opakowania z metali /15 01 04/, 31.07.2012r. 2/ miedź, mosiądz /17 04 01/, 3/ aluminium /17 04 02/, 4/ołów /17 04 03/, 5/cynk /17 04 04/, 6/ żelazo i stal /16 01 1 7/, 8/metale nieżelazne /19 12 03 /, 9/metale żelazne /19 12 02/. Zbieranie odpadów tj.: Do 1/ opakowania z papieru i tektury /15 01 01/, 31.05.2013r. 2/ opakowania z tworzyw sztucznych /15 01 02/ Treść
2.
28.07.2003r
3.
15.07.2003r. SR.XII.7644.9/1 KOL-MAR Marcin 1/ 2002/203 Stachowiak, ul. Izabelli 5/9 Puławy
4.
21.05.2003r. SR.VII.7644.9/1 P.P.H.U. Eko - Papier" /2003 Wojciech Zieliński Kol. Drzewce 44 24-150 Nałęczów 28.03.2003r. SR.VIII.7644.8/ Bulder France Polonge Odzysk odpadów tj.:
5.
Do
Urząd Miejski w Nałęczowie, ul. Lipowa 3, 24 – 150 Nałęczów, tel./fax. (0-81) 5014500, www.naleczow.pl 51
PLAN GOSPODARKI ODPADAMI_DLA GMINY NAŁĘCZÓW__________________
6.
7.
8.
9.
21.10.2002
1/ 2003
Sp. z o.o.,ul. 1/ odpady z budowy, remontów demontażu zawietrające 27.03.2013r. Mościckiego 1 rtęć /17 09 01/, 2/ materiały konstrukcyjne zawierające gips zanieczyszczone substancjami niebezpiecznymi /17 08 01/, 3/materiały konstrukcyjne zawierające gips /17 08 02/, 4/materiały izolacyjne zawierające substancje niebezpieczne /17 06 03 i 17 06 04/, 5/ odpady z budowy, remontów i demontażu /17 09 03 i 17 09 04/
SR.V.7644.8/1/ 2002
P.P.P."BACUTIL" Zakład Utylizacji w Zastawiu 24-170 Kurów
Unieszkodliwianie i zbieranie tj.: 1/odpady poubojowe i zwłoki zwierzęce / 02 02 02/, 2/mączka kostna i tłuszcz utylizacyjny /02 02 03/, 3/osad z zakładowej oczyszczalni ścieków /02 02 04/, 4/żużel z zakładowej kotłowni /01 01 01/, 5/złom żelaza i stali /17 04 05/, 6/niesegregowane odpady komunalne /15 02 01/, 06.11.2002r. SR.IX.7644.9/1 Instytut Nawozów Transport odpadów tj.: 2/2002 Sztucznych , ul 1000 - 1/ szlam poneutralizacyjny /06 09 99/ lecia Państwa Polskiego 13 A, 24100 Puławy 07.11.2002r. SR.VII.7644.8/1 Przedsiębiorstwo Odzysk odpadów tj.: /2002 Handlowo - Usługowe 1/odpady z produkcji tworzyw sztucznych /07 02 13/, 2/ EWELMAR BIS odpady opakowaniowe /15 01 02/, ul. Nowickiego 2 Nałęczów 09.10.2002r. SR.V.7644.8/2/ Zakład Usług Unieszkodliwianie odpadów na gminnym składowisku 2002 Komunalnych w odpadów / odpady komunalne/ Kurowie ul. Głowackiego
Do 21.10.2012r.
Do 31.10.2012r.
Do 07.11.2012r.
Do 10.10.2012r.
Urząd Miejski w Nałęczowie, ul. Lipowa 3, 24 – 150 Nałęczów, tel./fax. (0-81) 5014500, www.naleczow.pl 52
PLAN GOSPODARKI ODPADAMI_DLA GMINY NAŁĘCZÓW__________________
10 03.10.2002r. SR.XII.7644.8/1 TRANS PAP Evans . /2002 Oyudo , 20-325 Lublin , ul.Męczenników Majdanka 219 11 02.09.2002r. SR.IX.7644.9/9/ P.P.H.U. . 2002 "Komunalnik" Barbara Jemioł , Puławy, ul. Norwida 32/25 12 20.08.2002r. SR.IX.7644.9/1 Z.U.H. "LOBO" . 0/2002 Grzegorz Paszkiewicz ul.Targowa 7 26-700 Zwoleń 13 08.08.2002r. SR.VII.7644.9/2 Miejski Zakład . /2002 Gospodarki Komunalnej i Mieszkaniowej, Nałęczów ul. Poniatowskiego 8 14 01.07.2002r. SR.XII.7644.9/3 Pe-eS" Sp. z o.o. /2002 Puławy ul. Zielona 10 15 17.06.2002r. SR.IX.7644.9/7/ PKN "ORLEN" S.A. . 2002 Puławy, ul. Lubelska 16 16.05.2002r. SR.IX.7644.9/6/ Zakład Usług . 2002 Komunalnych Puławy, ul. Dęblińska
Odzysk i zbieranie odpadów tj.: 1/ odpady z betonu oraz gruz betonowy z rozbiórek i remontów /17 01 01/, 2/ gruz betonowy /17 01 02/, 3/ zmieszane odpady z betonu, gruzu ceglanego, materiałów ceramicznych /17 01 07/. Zbieranie i odzysk tj.: 1/ opakowania z papieru i tektury /15 01 01/, 2/ metale żelazne /16 01 17/, 3/ metale nieżelazne /16 01 18/, 4/ opakowania z tworzyw sztucznych /15 01 02/, 5/ opakowania ze szkła /15 01 07/, 6/ tworzywa sztuczne /16 01 19/, 7/ odpady z betonu oraz gruz betonowy z rozbiórek i remontów /17 01 01/ Zbieranie odpadów tj.: 1/ opakowania z metali /15 01 04/, 2/ miedź, mosiądz /17 04 01/, 3/ aluminium /17 04 01/, 4/ołów /17 04 03/, 5/cynk /17 04 04/, 6/ żelazo i stal /16 01 17/, 8/metale nieżelazne /19 12 03 i 19 12 03/, 9/metale żelazne /19 12 02/. Zbieranie i tranport tj. 1/ skratki /19 08 01/
Do 02.10.2012r.
Zbieranie odpadów tj.: 1/ baterie i akumulatory /16 06 01/ Zbieranie odpadów tj.: 1/ baterie i akumulatory /16 06 01/ Zbieranie i odzysk tj.: 1/ opakowania z papieru i tektury /15 01 01/, 2/ metale żelazne /16 01 17/, 3/ metale nieżelazne /16 01
Do 01.07.2012r. Do 16.06.2012r. Do 15.05.2012r.
Do 31.08.2012r.
Do 31.07.2012r.
Do 2012r.
31.07.
Urząd Miejski w Nałęczowie, ul. Lipowa 3, 24 – 150 Nałęczów, tel./fax. (0-81) 5014500, www.naleczow.pl 53
PLAN GOSPODARKI ODPADAMI_DLA GMINY NAŁĘCZÓW__________________
17 19.03.2002r. SR.VII.7644.9/1 /2002
18 18.03.2002r. SRIX.7644.8/1/ . 2002 19 08.03.2002r. SR.IX. . 7644.9/5/2002 20 22.02.2002r. SR.IX7644.9/4/ . 2002 21 20.02.2002r. SR.IX.7644.9/3/ . 2002
18/, 4/ opakowania z tworzyw sztucznych /15 01 02/, 5/ opakowania ze szkła /15 01 07/, 6/ tworzywa sztuczne /16 01 19/, 7/ odpady z betonu oraz gruz betonowy z rozbiórek i remontów /17 01 01/ AUTO-MOTO Zbieranie odpadów tj.: Do "KLISZEŃ" Teresa 1/ baterie i akumulatory /16 06 01/, 01.03.2007r. Kowalska, ulGraniczna18, Nałęczów Intercel Recykling Sp.z odzysk odpadów tj.: Do o.o.ul. Elbląska 9/11 1/ opakowania z papieru i tektury /15 01 01/,2/ metale 01.03.2012r. 01-747 Warszawa żelazne /16 01 17/, 3/opakowania z metali /15 01 04/ odzysk odpadów "AUTO CZĘŚCI" Zbieranie odpadów tj.: Do Janusz Wilczyński , 1/ baterie i akumulatory /16 06 01/ 01.03.2012r. Puławy, ul.Wróblewskiego 3F Sklep motoryzacyjny - Zbieranie odpadów tj.: Do Barbara Wejman, 1/ baterie i akumulatory /16 06 01/ 01.02.2012r. Puławy, ul. Kazimierska 33 "AUTO TAMEX" Zbieranie odpadów tj.: Do ul. Lubelska 6, Puławy 1/ baterie i akumulatory /16 06 01/ 01.01.2012r.
22 01.02.2002r. SR.IX.7644.9/2/ "AUTO SKLEP" Zbieranie odpadów tj.: . 2002 Michalik Henryk i 1/ baterie i akumulatory /16 06 01/ Michalski Marcin, Puławy, ul. Kołłątaja 2
Do 28.02.2002r.
Urząd Miejski w Nałęczowie, ul. Lipowa 3, 24 – 150 Nałęczów, tel./fax. (0-81) 5014500, www.naleczow.pl 54
PLAN GOSPODARKI ODPADAMI_DLA GMINY NAŁĘCZÓW__________________
23 01.02.2002r. SR.IX.7644.9/1/ RSHP "SCH" w . 2002 Puławach, Sklep Detaliczny-Składnica Maszyn Rolniczych, ul. Lubelska 55 24 29.01.2002r. SR.V.7644.9/1/ Przedsiębiorstwo . 2002 Usługowo - Handlowe "BORYNIAK" Leszek Kamola, Kurów,ul.Puławska 25 24.01.2002r. SR.IV.7644.9/1/ Elżbieta Owczarz, . 2002 Witowice 6, 24-130 Końskowola
Zbieranie odpadów tj.: 1/ baterie i akumulatory /16 06 01/
Do 28.02.2007r.
Zbieranie odpadów tj.: 1/ baterie i akumulatory /16 06 01/
Do 31.01.2007r.
Zbieranie odpadów tj.: 1/ baterie i akumulatory /16 06 01/
Do 31.01.2007r.
Urząd Miejski w Nałęczowie, ul. Lipowa 3, 24 – 150 Nałęczów, tel./fax. (0-81) 5014500, www.naleczow.pl 55
PLAN GOSPODARKI ODPADAMI_DLA GMINY NAŁĘCZÓW__________________
Załącznik Nr 2 - Segregacja odpadów (propozycja broszury) Wiele składników odpadów można ponownie użyć. Odzyskiwanie surowców z odpadów i ich powtórne wykorzystanie zwane jest popularnie recyklingiem. Recykling nie tylko zmniejsza ilość odpadów, ale pomaga równocześnie oszczędzać surowce. Jeżeli tylko jest to możliwe rozdzielaj odpady. Jest to podstawowe zachowanie związane z ekologiczną kulturą życia w przyjaźni ze środowiskiem. Sprawdź czy istnieją w pobliżu punkty skupu lub czy służby komunalne wyposażyły okolice w pojemniki do segregacji odpadów. Zakupy Roczna produkcja opakowań stanowi równowartość 200 nowoczesnych oczyszczalni ścieków. Cała ta produkcja ląduje, poprzez handel detaliczny, bezpośrednio na hałdach śmieci i sprawia nowe problemy zagrażające środowisku. Oszczędzanie surowców i ochrona środowiska powinna być brana pod uwagę już przy zakupach. Wymaga to jednak od nas wyrzeczenia się starych nawyków i rezygnacji z wygody. Puszki są kosztownym opakowaniem artykułów żywnościowych. Czy jest nam wiadomo, że połowa ceny piwa to cena puszki? Wypijając średnio 52 litrów piwa rocznie (średnia krajowa), część z nich kupujemy w puszkach aluminiowych. Puszek aluminiowych nie można wykorzystać powtórnie bez przetwarzania, co wiąże się z koniecznością zużycia w procesie produkcyjnym znacznych nakładów energetycznych. Kupując piwo w butelce, dba się o środowisko, gdyż można ją użyć ponownie bez konieczności przeróbki. Dopiero po 65 przebiegach butelka wymaga przetopienia na nową. Jarzyny i owoce należy kupować zawsze surowe, a nie w puszkach. Są one tańsze, zdrowsze i smaczniejsze. W miarę możliwości należy samemu sporządzać zupy, potrawy i desery. W sklepach samoobsługowych nie należy kupować artykułów spożywczych pakowanych w folie, jak np. mięso, ser, owoce itd. Już samo szczelne opakowanie mięsa, sera, czy owoców jest szkodliwe. To co można kupić w opakowaniu szklanym nie należy kupować w opakowaniu plastykowym np. sok z jabłek, wodę mineralną, ocet, oliwę, musztardę, miód, mleko. Niektóre produkty możemy sporządzić sami np. jogurt, kefir, marmoladę, majonez itp. W ten sposób unikniemy zakupu niepotrzebnego opakowania. Nie mając okazji do nabycia wyrobów sprzedawanych luzem bądź w opakowaniu zwrotnym, kupujemy produkty w dużych opakowaniach lub o silnym stężeniu (np. środki do prania, czyszczenia). Nie należy jednak kupować w dużych opakowaniach produktów, które szybko się psują, na przykład artykuły spożywcze, ponieważ gdy się zepsują trafiają na śmietnik. Podobnie może być także z przeterminowanymi chemikaliami. Dlatego przy zakupach produktów w większych opakowaniach musimy wziąć pod uwagę, czy rzeczywiście zużyjemy taką ilość, a także zastanowić się nad okresem ważności danego produktu. Robiąc zakupy należy zawsze zabierać ze sobą kosz lub torbę, abyśmy mogli zakupione towary, bez dodatkowego opakowania, przenieść do domu. Rezygnowanie z plastykowych toreb wydawanych każdorazowo przez sprzedawców powinno stać się sprawą oczywistą. Kupuj tylko tyle rzeczy, ile ci potrzeba. Zastanów się czy nie gromadzisz niepotrzebnych gadżetów. Urząd Miejski w Nałęczowie, ul. Lipowa 3, 24 – 150 Nałęczów, tel./fax. (0-81) 5014500, www.naleczow.pl 56
PLAN GOSPODARKI ODPADAMI_DLA GMINY NAŁĘCZÓW__________________
Staraj się dowiedzieć czy kosmetyki, proszki, płyny do mycia ulegają biodegradacji. Unikaj jednorazówek. Na przykład nie kupuj jednorazowych długopisów. Długopisy, w których można zmieniać wkłady, mogą zastąpić 12 długopisów jednorazowych, gdy pisze się tyle samo. Lepiej jest kupić zapalniczkę do napełniania dobrej marki, niż spowodować, by 300 zapalniczek jednorazowych wylądowało na wysypisku śmieci. Jak segregować:? Do pojemników na MAKULATURĘ można wkładać tylko: gazety, katalogi i prospekty, listy, papier do pisania, zeszyty, książki, torebki papierowe, papier pakowy, kartony, pudełka. Wszystkie te rzeczy muszą być czyste, absolutnie nie mogą zawierać żadnych metalowych części, nie mogą też być w plastikowych opakowaniach i nie mogą być szyte. Do pojemnika na makulaturę nie wrzucamy także: kartonów z tworzyw sprzężonych (typu TetraPak), kalek, papierów przebitkowych. Do pojemników na SZKŁO można wkładać tylko: białe i kolorowe butelki jednorazowe, białe i kolorowe słoiki, butelki po napojach alkoholowych, pojemniki szklane i flakony, szklane opakowania po kosmetykach. Pamiętajmy o tym, że do pojemników na szkło nie można w żadnym razie wrzucać: zakrętek, kapsli, korków, butelek fajansowych, porcelany i ceramiki, luster, szkła okiennego, żarówek i lamp neonowych. Do pojemników na PLASTIK można wkładać tylko: plastikowe butelki PET (najlepiej zgniecione), opakowania po jogurtach, torebki plastikowe i reklamówki, butelki po środkach czystości, wielorazowe butelki z tworzywa sztucznego, kubki z tworzywa sztucznego, korki i zakrętki. Pamiętajmy o tym, że do pojemników na plastik nie wrzucamy: butelek po olejach silnikowych, tworzyw piankowych, ceramiki, artykułów wykonanych z połączenia tworzyw sztucznych Do pojemników na ZŁOM można wkładać tylko: puszki po napojach, puszki po konserwach, drobny złom żelazny i metali kolorowych Do pojemników na złom w żadnym wypadku nie wrzucamy: puszek po lakierach i aerozolach, puszek po farbach, części maszyn. Kompostowanie w ogródku Aż do 40% naszych odpadów domowych to odpady ogrodowe i kuchenne. Stanowią one wysoko wartościowy surowiec kompostowy, dlatego szkoda je wyrzucać na śmieci. Kompostowanie nie jest żadną sztuką. Idealnym miejscem do założenia kompostownika jest zaciszny zakątek ogrodu lub działki położony w półcieniu. Ważne jest dobre przemieszanie materiałów biologicznych: grubsze odpady z drobnymi, suche z wilgotnymi. Na pryzmę kompostową wyrzucamy następujące odpady: − − − −
odpady po owocach i warzywach fusy po kawie i herbacie (razem z filtrem papierowym) resztki jedzenia ściętą trawę, ścięte gałązki z drzew, krzewów, liście, opadłe owoce itp.
Nie należy kompostować: mięsa, kości i tłuszczu, resztek jedzenia w płynie, odchodów zwierzęcych. Urząd Miejski w Nałęczowie, ul. Lipowa 3, 24 – 150 Nałęczów, tel./fax. (0-81) 5014500, www.naleczow.pl 57
PLAN GOSPODARKI ODPADAMI_DLA GMINY NAŁĘCZÓW__________________
Załącznik Nr 3 - Propozycje edukacji w szkole Język polski
Wiedza o społeczeństwie
Analiza tekstu "Dziś toczy się lawina śmieci" wg "Książki o odpadach" autorstwa B. Veit i Ch. Wolfrum lub innego tekstu literackiego.
Działania gminy w zakresie zagospodarowania odpadów.
Przygotowanie inscenizacji obejmującej rozważania nt. problemu śmieci po wyrzuceniu ich do kubła w przydomowym śmietniku. Opracowanie notatki prasowej propagującej postawy "zielonego konsumenta".
Sposoby skutecznej edukacji społeczności lokalnej celem ograniczenia ilości wytwarzanych odpadów. Przedsięwzięcia prawne dotyczące problemu odpadów. Ograniczanie ilości wytwarzanych odpadów w gospodarstwach domowych – nowa postawa społeczna.
Przygotowanie antyreklamy towarów, których używanie powoduje powstawanie dużej ilości śmieci Geografia
Historia
Wysypiska uporządkowane i dzikie w naszej Sposoby radzenia sobie z odpadami w gminie. starożytności. Degradacja i zniekształcenia krajobrazu związane z niewłaściwym i nadmiernym składowaniem odpadów. Gospodarowanie odpadami w różnych krajach Europy i w Polsce.
Odpady naszych dziadków i co z nimi robiono? Postępowanie z odpadami w czasach nowożytnych. Wykopaliska a odpady.
Rozmieszczenie surowców naturalnych w kraju (ewent. na świecie). Wielkość wykorzystania zasobów naturalnych dowodem konieczności unikania odpadów oraz racjonalnego gospodarowania nimi. Biologia z higieną
Matematyka
Zagrożenia środowiska spowodowane dzikimi Wyrażenia arytmetyczne; obliczanie ilości wysypiskami śmieci. zaoszczędzonego drewna, wody i energii w związku z kilkuletnim użytkowaniem tych Poznawanie/ wykazanie wzajemnych samych podręczników szkolnych. zależności między poszczególnymi elementami przyrody ożywionej i nieożywionej a negatywnym wpływem odpadów na ekosystem. Hierarchia postępowania z odpadami w praktyce gospodarstwa domowego.
Obliczanie objętości figur; obliczanie objętości przykładowych form architektonicznych oraz przeliczanie po jakim czasie zostałyby one wypełnione śmieciami przy obecnym stopniu "wytwarzania" odpadów, tylko przez gospodarstwa domowe.
Urząd Miejski w Nałęczowie, ul. Lipowa 3, 24 – 150 Nałęczów, tel./fax. (0-81) 5014500, www.naleczow.pl 58
PLAN GOSPODARKI ODPADAMI_DLA GMINY NAŁĘCZÓW__________________
Kompostowanie, stary, skuteczny i przyjazny Procenty; przeliczanie danych ilościowych na środowisku sposób na odpady organiczne. wartości wyrażone w procentach w zakresie różnorodności wytwarzanych przez nas odpadów Równania ; układanie równań celem uzyskania danych liczbowych o skuteczności selektywnej zbiórki odpadów komunalnych w gminie. Chemia
Fizyka
Związki chemiczne stosowane w gospodarstwach domowych; szkodliwość powstających odpadów; możliwości stosowania substancji mniej szkodliwych człowiekowi, przyrodzie i środowisku, a zwłaszcza podlegających biodegradacji.
Zużycie energii podczas produkcji towarów z surowców pierwotnych i wtórnych; ekonomiczne i ekologiczne uwarunkowania unikania i odzyskiwania odpadów w związku z kosztami energetycznymi ponoszonymi na przebieg tych procesów.
Technika
Plastyka
Przedmioty codziennego użytku wytworzone z tworzyw sztucznych; szkodliwość odpadów powstających przy ich produkcji oraz w trakcie ich składowania lub utylizacji - po zużyciu.
Przygotowywanie haseł antyśmieciowych, wykonywanie transparentów, projektowanie i wykonywanie "dekoracji" i "strojów" na manifestację (zwaną chętnie happeningiem) mającą na celu walkę z odpadami i uświadamianie społeczeństwa w tym zakresie.
Elementy informatyki Zastosowanie edytora tekstu do przygotowania ulotek zachęcających społeczność lokalną do ograniczania ilości wytwarzanych odpadów (szczegółowe treści do ustalenia przez samych uczniów np. w nawiązaniu do przygotowywanej akcji antyśmieciowej na terenie osiedla).
Urząd Miejski w Nałęczowie, ul. Lipowa 3, 24 – 150 Nałęczów, tel./fax. (0-81) 5014500, www.naleczow.pl 59
