Mateusz ‘SYLAS’ Kasprzak



    ( teoria )

SPIS RZECZY

1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9.

Znajomość i rozumienie treści Prawa Harcerskiego Znajomość i rozumienie treści Przyrzeczenia Harcerskiego Biografia Andrzeja Małkowskiego Biografia Roberta Baden-Powella Biografia Kazimierza Lutosławskiego Symbolika krzyża Symbolika lilijki Symbolika pozdrowienia „Czuwaj!” Hymn Harcerski

Prawo Harcerskie 1. Harcerz służy Bogu i Polsce i sumiennie spełnia swoje obowiązki. 2. Na słowie harcerza polegaj jak na Zawiszy. 3. Harcerz jest pożyteczny i niesie pomoc bliźnim. 4. Harcerz w każdym widzi bliźniego, a za brata uważa każdego innego harcerza. 5. Harcerz postępuje po rycersku. 6. Harcerz miłuje przyrodę i stara się ją poznać. 7. Harcerz jest karny i posłuszny rodzicom i wszystkim swoim przełożonym. 8. Harcerz jest zawsze pogodny. 9. Harcerz jest oszczędny i ofiarny. 10. Harcerz jest czysty w myśli, mowie i uczynkach, nie pali tytoniu i nie pije napojów alkoholowych.

Przyrzeczenie Harcerskie Mam szczerą wolę całym życiem pełnić służbę Bogu i Polsce, nieść chętną pomoc bliźnim i być posłusznym Prawu Harcerskiemu.

Andrzej Małkowski ur. 31.X.1888 - 15.I.1919 - jeden z twórców polskiego skautingu, wybitny instruktor i teoretyk harcerstwa, działacz polskich organizacji młodzieżowych i niepodległościowych. Urodził się w Trąbkach k. Kutna w rodzinie ziemiańskiej o tradycjach patriotycznych i żołnierskich. Uczył się w Warszawie, Tarnowie, Krakowie i Lwowie, gdzie w 1906 roku w VI Szkole Realnej uzyskał świadectwo dojrzałości. Był współzałożycielem abstynenckiej organizacji uczniów krakowskich "Młodzież". W 1908 roku rozpoczął studia na Wydziale Budowy Maszyn Politechniki Lwowskiej. W kwietniu 1910 roku przeniósł się na Uniwersytet Jana Kazimierza, którego nie ukończył. Był członkiem Zarządu Głównego "Eleuterii" - federacji związków abstynenckich. Należał do "Eleusis", "Zarzewia", "Sokoła". W listopadzie 1909 roku otrzymał do przetłumaczenia (za karę) klasyczny podręcznik twórcy skautingu Roberta Baden-Powella "Scouting for Boys". Po zapoznaniu się z treścią Małkowski stał się entuzjastą i propagatorem skautingu na

ziemiach polskich: w latach 1909 - 1912 brał udział we wszystkich pracach mających na celu rozwój polskiego skautingu. W czasie pierwszego kursu skautowego 20.III - 21.V.1911 omawiał poszczególne rozdziały przygotowywanego przez siebie podręcznika. W okresie kwiecień - lipiec 1911 ukazywała się arkuszami jego praca "Scouting" jako system wychowania młodzieży - pierwsza polska książka o skautingu. Małkowski wszedł w skład pierwszej Komendy Skautowej, następnie Naczelnej Komendy Skautowej we Lwowie. W październiku 1911 rozpoczął wydawanie "Skauta", który wkrótce zdobył niezwykłą poczytność. Małkowski traktował skauting jako nowy styl życia i metodę odrodzenia młodzieży. W marcu 1912 roku wyjechał do Londynu w celu zebrania materiału do nowego wydania swej książki. Po powrocie został odsunięty od pracy w "Skaucie" i Naczelnej Komendzie Skautowej. W 1913 roku zorganizował wycieczkę skautową na III Wszechbrytyjski Zlot Skautów w Anglii, gdzie nad polskim obozem powiewała biało - czerwona flaga i używano nazwy kraju wymazanego z mapy świata. Za wybitne zasługi Małkowski otrzymał od Baden Powella skautowy medal "Za zasługi". W czerwcu 1913 roku Małkowski przeniósł się do Zakopanego, gdzie wziął ślub z Olgą Drahonowską. Rozwijał tam ożywioną działalność, tworząc silny, niezależny ośrodek harcerski. Wraz z wybuchem wojny wstąpił na krótka do Legionów Piłsudskiego. Brał udział w pierwszych walkach, laecz zależność tych formacji od zaborcy austryjackiego spowodowała jego wystąpienie. W wyniku próby utworzenia Niepodległej Reczypospolitej Podhalańskiej musiał opuścić Zakopane. Udał się do Anglii, a potem do Stanów Zjednoczonych, gdzie zakładał polskie drużyny skautowe wśród wychodźstwa. Od IX.1915 do IX.1916 roku pełnił funkcję skautmistrza związkowego w Związku Sokołów Polskich w Ameryce. Próbował zorganizować z "Sokołów" Legion Polski do walki z Niemcami. Wobec braku poparcia ze strony władz związku przybył do Kanady, gdzie wstąpił w grudniu 1916 roku do wojska. W styczniu 1917 roku wraz z grupą "Sokołów" został przyjęty do Wojskowej Szkoły Piechoty, którą ukończył w kwietniu tegoż samego roku. Następnie służył w armii kanadyjskiej, walczył na froncie we Francji. W listopadzie 1918 roku został przeniesiony do armii gen. Józefa Hallera. Wysłany w misji wojskowej do polskich oddziałów w Odessie, zginął 15.I.1919 roku w wyniku zatonięcia statku, którym płynął.

Baden-Powell Robert Stephenson Smyth ur. 22.II.1857 zm. 8.I.1941 - baron of Gilwell, generał armii brytyjskiej, twórca skautingu, Naczelny Skaut Świata. Syn duchownego anglikańskiego i wnuczki admirała Horacego Nelsona. W latach 1876 - 1910 był w czynnej służbie wojskowej w Indiach, Afganistanie, Afryce Południowej i Anglii. Pracował także w brytyjskim wywiadzie w wielu krajach Europy. W wojnie przeciw Burom wsławił się obroną miasta Mafeking. Od 1903 roku był generalnym inspektorem kawalerii brytyjskiej, a po osiągnięciu wieku emerytalnego zajmował się organizowaniem i szkoleniem armii terytorialnej w Wielkiej Brytanii. W czasie służby w Indiach, od 1884 roku stosował nowe, własne metody szkolenia żołnierzy, w których znaczną uwagę przywiązywał do indywidualnego wyszkolenia, wyrabiania samodzielności i zaradności. Podczas obrony Mafekingu (1899 - 1900), obleganego przez ponad 7 miesięcy przez Burów, utworzono oddział chłopców do służby pomocniczej (łącznikowej, wartowniczej). Próba ta uświadomiła Bi - Pi możliwość powierzenia młodszym chłopcom odpowiedzialnych zadań pod warunkiem poważnego ich traktowania. Po powrocie do Wielkiej Brytanii w 1902 roku Bi - Pi stwierdził, że jego książka,, Aids to scouting'' (Wskazówki do wywiadów) przeznaczona dla żołnierzy interesowała się organizacja młodzieżowa. W celu lepszego dostosowania myśli zawartych w tej pracy do poziomu dzieci i młodzieży Bi - Pi zorganizował w 1907 roku obóz doświadczalny dla chłopców na wyspie Brownsea. W 1908 roku wydał klasyczny podręcznik skautingu,, Scouting for Boys'' (Skauting dla chłopców). Zainteresowanie, z jakim spotkała się książka, spowodowało, iż Bi - Pi w 1910 roku zrezygnował ze służby wojskowej i całkowicie poświęcił skautingowi, w tymże roku organizacja skautowa w Wielkiej Brytanii liczyła 100 000 członków. Według Bi - Pi skauting powinien być szkoła wychowania obywatelskiego w kontakcie z przyrodą, powinien uzupełniać naturalne luki wychowania szkolnego przez roziwjanie charakteru, zdrowia i sprawności jednostki oraz jej wartości społecznej w codziennej służbie. Wskazując na źródła idei skautowej Bi - Pi przyznawał, że zawarł w niej nie tylko własne pomysły, ale wzorował się także na zwyczajach róznych naródów i ludów, jak Japończycy, Indianie, wykorzystał koncepcje filozofów o uczonych, a nawet reguły średniowiecznych zakonów. W 1920 roku na I

Jamboree Bi - Pi został wybrany na Naczelnego Skauta Świata. W 1912 roku ożenił się z Olave St. Clair Soames, również działaczką skautową, wybraną w 1930 roku na Naczelną Skautkę Świata. Za pracę skautową otrzymał tytuł lorda - barona of Gilwell, a w posiadłości Gilwell Park został zorganizowany międzynarodowy ośrodek skautowy. Bi - Pi był odznaczony wieloma najwyższymi odznaczeniami brytyjskimi i innych krajów, w tym Krzyżem Komandorskim z Gwiazdą Orderu "Polonia Resituta". W 1939 roku wyjechał na leczenie do Kenii, gdzie zmarł w 1941 roku.

Ks. Kazimierz Lutosławski urodził się w 1880 roku w Drozdowie koło Łomży. Powołanie do życia kapłańskiego młodego Kazimierza dojrzewało powoli, choć "od zawsze" pragnął on pomagać i służyć ludziom. Początkowo studiował medycynę w Zurichu. W 1913 roku złożył egzamin doktorski. Po krótkich praktykach w Warszawie, wyjechał do Anglii, aby dalej studiować medycynę. Napisał wtedy podręcznik do nauki języka angielskiego. W 1909 roku w młodym lekarzu dokonał się przełom duchowy - ostateczne rozeznanie powołania i podjęcie decyzji poświęcenia życia Bogu. Święcenia kapłańskie otrzymał w roku 1912 po trzyletnich studiach filozoficznych i teologicznych w seminarium we Fryburgu. W roku 1914 obronił tam również doktorat z teologii. Od początku ks. Lutosławski związany był z powstającym na ziemiach polskich skautingiem. W lipcu 1911 roku założył w Kosowie w Galicji (gdzie przebywał na rekonwalescencji po przebytej chorobie) dwa zastępy skautowe. Ks. Kazimierz Lutosławski był tym, który wywarł olbrzymi wpływ na oblicze ideowe polskiego harcerstwa, pogłębiając jego wymiar religijny i etyczny. Odkrył w skautingu wspaniałe narzędzie wychowawcze dla odrodzenia moralnego narodu i pogłębienia jego formacji religijnej. Uczestniczył czynnie w wypracowaniu tekstu prawa i przyrzeczenia harcerskiego. Opracował - w odpowiedzi na konkurs ogłoszony w pierwszym numerze "Skauta" lwowskiego z dnia 15 października 1911 r. - krzyż harcerski, który stał się odznaką polskiego harcerstwa. Czuwał nad tym aby skauting stał się przede wszystkim narzędziem formacji wewnętrznej. Pod koniec 1911 roku działalność harcerska ks. Lutosławskiego przeniosła się do Warszawy gdzie założył i prowadził jedną z pierwszych drużyn. Przyjaźnił się z Olgą i Andrzejem Małkowskimi. W latach 1913-1914 opublikował w Krakowie pod pseudonimem ks. Jan Zawada książkę "Czuj Duch", "Jak prowadzić pracę skautową" oraz "Śpiewnik polskiego skauta". Po wybuchu I wojny światowej przeprowadził się do Moskwy. Angażował się tam w pracę skautową. W 1918 roku wrócił do Warszawy i kontynuował pracę harcerską. Został posłem na Sejm z ramienia Związku Ludowo-Narodowego. Zmarł po krótkiej chorobie 5 stycznia 1924 roku. Miał 44 lata.

Symbolika krzyża Odznaka organizacyjna Związku Harcerstwa Polskiego, wzorowana kształtem na orderze „Virtuti Militari” Projekt krzyża wykonał ks. Kazimierz Lutosławski w roku 1912. Krzyż posiada szeroką symbolikę wewnętrzną. Wieniec dębowy i laurowy oznacza męstwo i zwycięstwo. Środkowe koło jest symbolem doskonałości Promienie rozchodzące się spod lilijki oznaczają, iż harcerstwo stara się objąć swym działaniem jak najszersze kręgi młodzieży. Cztery ramiona krzyża oznaczają cztery strony świata. Dwa żołędzie na wieńcu dębowym oznaczają I i II Wojnę Światową, a trzy oliwki na wieńcu laurowym trzy Powstania Śląskie. Kropkowane ramiona krzyża oznaczają, iż harcerzy ma być tyle, ile ziaren piasku na wybrzeżach morza bałtyckiego. W samym środku krzyża znajduje się lilijka, oznaczająca podążanie w kierunku dobra. Wiązanie wieńca laurowego z dębowym, symbolizuje jedność wszystkich harcerzy. Na ramionach lilijki umieszczono dwie gwiazdy, oznaczające oczy harcerza, który przez cały czas powinien być czujny i spostrzegawczy. Krzyż harcerski, jaki jest dziś używany w ZHP, to cały czas ten sam krzyż, który nie zmienił swojego pierwotnego wzoru od 1912r, pomijając to że lilijka zastąpiła Gwiazdę Promienną

Symbolika lilijki Lilijka - to symbol wielu męskich organizacji skautowych. Lilijkę jako symbol skautingu zaproponował Baden-Powell. Symbolizowana na igle kompasu (wówczas zawsze miała kształt lilijki). Pod lilijką znajduje się wstęga z końcami podwiniętymi ku górze symbolizują one uśmiech skauta. Na wstędze zaś widnieje napis "Be prepared" (bądź gotów, Czuwaj) co należy rozumieć następująco: skaut ma starać się o to, aby każdej chwili był zdrów na duchu i na ciele i gotów wypełniać swój obowiązek. W Polsce po raz pierwszy pojawiła się w Polskiej Organizacji Skautowej (od 1916r. używającej nazwy Związku Harcerstwa Polskiego) w Piotrkowie jako jej symbol. Lilijkę te w 1918r wpisano w krzyż harcerski. W 1927 roku umieszczono na ramionach lilijki skrót haseł Filaretów: ONC - Ojczyzna, Nauka, Cnota. Na zwieńczeniu napis ZHP. Skrót ONC istniał na lilijce do 1965 roku. Wówczas decyzjami nowego regulaminu zmieniono zarówno kształt jak i usunięto z niej napisy. VII Zjazd (1981) przywrócił tradycyjne oznaczenie i wygląd harcerskiej lilijki. Lilijka ma wysokość 30 mm, tłoczona jest z metalu. Harcerze w okresie próbnym noszą lilijkę w miejscu krzyża harcerskiego. Na ubraniu cywilnym harcerze i instruktorzy mogą nosić miniaturki lilijki. członkowie drużyn specjalności wodnej jest lilijka połączona z kotwicą. Instruktorzy mogą nosić lilijki w kolorach podkładek o wysokości 6cm, naszywane na lewym rękawie munduru, 10 cm poniżej wszycia naramiennika. Stanowi element Krzyża Harcerskiego.

Pozdrowienie ‘Czuwaj!’ Zawołanie "Czuwaj!" znane było i używane w średniowiecznej Polsce. Podobno strażnicy murów miejskich i bram, gdy nocą pełnili swoją służbę, nawoływali się przeciągłym "Czu - waj!" Miało to zapobiec zasypianiu strażników. Z chwilą, gdy straciły swą wartość mury miasta a technika życia pomknęła naprzód, wraz ze zniknięciem straży miejskich znikło to zawołanie. Dopiero w 500 lat po pogromie Krzyżaków pod Grunwaldem, słowo to stało się hasłem zlotu organizacji "Sokół". Zlot ten odbył się w Krakowie w roku 1910, w pięćsetlecie bitwy. Jako słowo pozdrowienia wprowadziła je do polskiego skautingu w 1912 roku 3 Lwowska Drużyna żeńska im. Emilii Plater, założona (1911) przez Olgę Drahonowską. Drużyna ta zorganizowała w lipcu 1912 roku obóz, na którym postanowiono zastąpić używane wówczas "Czołem!", przejęte od Towarzystwa Sokół, obowiązującym do dzisiaj "Czuwaj!". Uznano bowiem, że w pozdrowieniu sokolim jest element czołobitności, uległości, że pochodzi ono od "chylę czoła". Pozdrowienie używane przez 3 LDŻ szybko rozpowszechniło się w pozostałych organizacjach skautowych i przyjęto zostało jako oficjalne przez cały skauting. Przejął je powstały w 1918 roku Związek Harcerstwa Polskiego. Pozdrowienie "Czuwaj" ma przypominać o konieczności stałej gotowości do czynu, służby dla Ojczyzny, pracy dla innych i nad sobą. Wymieniają je między sobą harcerze na powitanie i pożegnanie, w niektórych wypadkach również przy oddawaniu honorów.

Hymn Harcerski Wszystko, co nasze, Polsce oddamy, w Niej tylko życie, więc idziem żyć Świty się bielą, otwórzmy bramy, Rozkaz wydany: Wstań, w słońce idź! Ramię pręż, słabość krusz, ducha tęż, Ojczyźnie miłej służ! Na jej zew, w bój czy trud, pójdzie rad harcerzy polskich ród!