Forest Stewardship Council® FSC® Polska

1.  Czym  jest  EU  Timber  Regulation?   EU   Timber   Regulation   (EUTR) 1  to   rozporządzenie   Parlamentu   Europejskiego,   które   zacznie   obowiązywać   3   marca   2013   r.   Zabrania   ono   „wprowadzania   na   rynek   nielegalnie   pozyskanego   drewna   i  produktów  drewnianych”.  Zakresem  Rozporządzenia  objęto  rynki  wewnętrzne  Unii  Europejskiej  (oraz,   najprawdopodobniej,  także  Norwegię,  Lichtenstein  i  Islandię).   Rozporządzenie   zobowiązuje   operatorów   (podmioty   wprowadzające   po   raz   pierwszy   do   obrotu   drewno  lub  wyroby  drewniane)  do  posługiwania  się  zestawem  procedur  i  środków  zwanych  Systemem   Zasad   Należytej   Staranności   (DDS,   Due   Delligence   System),   tak,   by   zminimalizować   ryzyko   wprowadzenia   na   rynek   Unii   Europejskiej   drewna   lub   drewnianych   produktów   pochodzących   z  nielegalnych   źródeł.   System   Zasad   Należytej   Staranności   składa   się   z   trzech   elementów:   informacji,   oceny  ryzyka  i  minimalizacji  ryzyka.   Operatorzy  mogą  samodzielnie  stworzyć  System  Zasad  Należytej  Staranności  lub  skorzystać  z  pomocy   Organizacji   Monitorującej,   która   go   zapewni.   Organizacje   Monitorującą   przypominają   Jednostki   Certyfikujące,  jednak  muszą  być  uznane  przez  Komisję  Europejską.  Podlegają  także  kontroli  ze  strony   odpowiednich  organów  krajowych2.   Firmy   będące   w   dalszej   części   łańcucha   kontroli   pochodzenia   produktu   określane   są   mianem   podmiotów   gospodarczych.   Ich   obowiązkiem   jest   prowadzenie   ewidencji   dotyczącej   zakupów   i  sprzedaży  materiałów.   Surowce   i   produkty   posiadające   licencję   FLEGT 3  lub   CITES 4  zostały   uznane   za   spełniające   wymogi   Rozporządzenia.     Regulacja  obejmuje  swym  zasięgiem  zarówno  drewno  okrągłe,  jak  i  listę  produktów  z  drewna,  w  tym   meble   i   papier.   Nie   obejmuje   natomiast   „materiałów   drukowanych”,   instrumentów   muzycznych   i  niektórych   rodzajów   krzeseł   („seats”).   Zakres   EU   Timber   Regulation   został   przedstawiony   w  załączniku  I  do  Rozporządzenia,  jednak  odwołuje  się  on  do  dość  skomplikowanej  nomenklatury  UE.   Przystępną   listę   produktów   wyłączonych   z   zakresu   Rozporządzenia   znaleźć   na   brytyjskiej   stronie   internetowej  CPET5.    

 

1

 http://eur-­‐lex.europa.eu/LexUriServ/LexUriServ.do?uri=OJ:L:2010:295:0023:0034:EN:PDF    Więcej  o  Organizacjach  Monitorujących  znajduję  się  w  Akcie  delegowanym:  http://eur-­‐ lex.europa.eu/LexUriServ/LexUriServ.do?uri=OJ:L:2012:115:0012:0016:EN:PDF   3  FLEGT:  Egzekwowanie  prawa,  zarządzanie  i  handel  w  dziedzinie  leśnictwa.  Przyznanie  licencji  FLEGT  jest  wynikiem   podpisania  dobrowolnej  umowy  partnerskiej  między  UE,  a  państwami  eksportującymi  drewno.  Pierwsze  państwa,  które,   w  najbliższych  latach,  mają  szansę  skutecznie  wdrożyć  systemu  zezwoleń  FLEGT  to  Ghana,  Kamerun,  Republika  Konga,  Gabon   i  Indonezja.   4  CITES:  Konwencja  o  międzynarodowym  handlu  zagrożonymi  gatunkami  dzikiej  fauny  i  flory.   5  http://www.cpet.org.uk/eutr/timber-­‐and-­‐timber-­‐products#not-­‐covered

1  

FSC-F000225

2

Forest Stewardship Council® FSC® Polska

2.  Czy  posiadanie  certyfikatu  FSC  jest  równoznaczne  ze  spełnieniem  wszystkich  wymogów  EUTR?   Nie,  nie  jest.  Jednak  zgodnie  z  regulacją  każdy  „dobrowolny  mechanizm  kontroli  łańcucha  pochodzenia   produktu”   może   być   podstawą   Systemu   Zasad   Należytej   Staranności,   jednak   musi   spełniać   wszystkie   wymogi  EU  Timber  Regulation.     Toczyły  się  dyskusje  o  możliwości  zwolnienia  z  wymogów  Rozporządzenia  certyfikowanych  wyrobów,   jednak  projekt  ten  nie  uzyskał  poparcia  członków  Komisji.     Ustawa  wykonawcza6  z  6  lipca  2012  r.  dotycząca  Systemu  Zasad  Należytej  Staranności  precyzuje,  kiedy   systemy  certyfikacji  „mogą  być  brane  pod  uwagę”  w  procedurach  oceny  i  minimalizacji  poziomu  ryzyka   (patrz  kolejne  pytanie).       3.  W  jaki  sposób  certyfikat  FSC  pomaga  w  realizacji  wymogów  Systemu  Zasad  Należytej  Staranności?   System   Zasad   Należytej   Staranności   (opisany   w   artykule   6   EUTR)   rozpoczyna   się   od   zebrania   niezbędnych  informacji.     Rozporządzenie  precyzuje  jakie  informacje  są  wymagane:   a. b.

Nazwa   pospolita   gatunków   drzew,   a   „w   stosownych   przypadkach” 7  pełna   nazwa   naukowa,   Nazwa   państwa,   w   którym   drewno   zostało   pozyskane,   a   „w   stosownych   przypadkach”8   informacja  o  konkretnym  regionie  lub  koncesji  zbioru.  

  Certyfikat  FSC  nie  dostarcza  automatycznie  kupującemu  certyfikowane  tego  typu  informacji  na  temat   operatora.  W  przyszłości  jednak  będzie  to  możliwe  dzięki  Online  Claims  Platform  (patrz  kolejny  punkt).   W  międzyczasie  nowa  Porada  FSC9  (Advice  Note)  umożliwi  dostęp  do  powyższych  informacji  w  ramach   łańcucha  dostaw  i  współpracy  między  posiadaczami  certyfikatów  FSC.    

6

 http://eur-­‐lex.europa.eu/LexUriServ/LexUriServ.do?uri=OJ:L:2012:177:0016:0018:EN:PDF    W  przypadku  „niejasności  w  odniesieniu  do  nazwy  pospolitej"  (Akt  wykonawczy).   8  W  przypadku  występowania  ryzyka  nielegalnego  pozyskiwania  drewna  w  sub-­‐regionach  danego  państwa  i/lub  gdy  istnieje   ryzyko  nielegalnego  pozyskiwania  w  obrębie  wydanych  koncesji/praw  zbiorów  w  kraju  lub  subregionie  (Akt  wykonawczy). 9  Advice-­‐40-­‐004  -­‐10,  FSC  Directive  on  Chain  of  Custody  Certification,  1  November  2012,  see  http://ic.fsc.org/download.fsc-­‐ dir-­‐40-­‐004-­‐en-­‐directive-­‐on-­‐chain-­‐of-­‐custody-­‐certification.151.htm  

FSC-F000225

7

2  

Forest Stewardship Council® FSC® Polska

c. d. e.

ilość  (masa  lub  objętości,  liczba  jednostek),   nazwa  i  adres  dostawcy  dostarczającego  drewno  przedsiębiorcy,   nazwa  i  adres  przedsiębiorcy,  któremu  dostarczono  drewno  i  produkty  z  drewna,  

  Powyższe  informacje  są  częścią  każdego  dokumentu  potwierdzającego  wysyłkę.  Znajdują  się  także  na   fakturach   zakupowych   i   sprzedażowych.   Konieczność   gromadzenia   i   przechowywania   tego   typu   dokumentów  jest  oczywista.       f.

Dokumenty   lub   inne   informacje   potwierdzające,   że   pozyskane   drewno   i   wyroby   drewniane  spełniają  wymogi  mającego  zastosowanie  ustawodawstwa.      

Certyfikaty   FSC   FM   i   CW   pokrywają   się   z   definicją   „właściwego   ustawodawstwa”.   W   przypadku   certyfikatów  FSC  CoC  występuje  zagadnienie  „handlu  i  obyczajów  (przepisów)”,  które  są  uwzględnione   w  sektorze  leśnym.   W  odniesieniu  do  dwóch  pozostałych  elementów  Systemu  Zasad  Należytej  Staranności  -­‐  oceny  ryzyka   i  minimalizacji   ryzyka,   certyfikat   FSC   jest   bardzo   przydatnym   narzędziem.   W   przypadku   zebrania   informacji  świadczących  o  istotnym  ryzyku  nielegalnie  pozyskanego  drewna  na  ternie  danego  państwa,   certyfikat  FSC  pozwala  uznać  konkretny  obszar  za  obszar  „nieistotnego”  ryzyka  (ryzyko  niskie  według   FSC).  Posiadacze  certyfikatów  FSC  każdorazowo  muszą  dostarczyć  dowody  potwierdzające,  że  drewno   zostało   pozyskane   w   sposób   legalny.   Wynika   to   z   faktu,   iż   podstawowym   elementem   każdej   oceny   ryzyka   FSC   jest   kryterium   legalności   pozyskania   surowców.   Dzięki   temu   nie   są   konieczne   dodatkowe   działania  w  celu  ograniczenie  ryzyka.   W   przypadku,   kiedy   operator   pracuje   na   niecertyfikowanym   drewnie   pozyskanym   w   kraju   o  dużej   możliwości   nielegalnego   pozyskania   surowca,   minimalizacja   ryzyka   może   być   wdrożona   przez   operatorów   posiadających   certyfikat   FSC   poprzez   dołączenie   programu   weryfikacji   dla   Drewna   Kontrolowanego  FSC  (zgodnie  z  wymogami  standardu  FSC-­‐STD-­‐40-­‐005).   By   oceny   ryzyka   FSC   mogła   być   uznana   przez   operatora   musi   on   otrzymać   potwierdzenie   od   Organu   Właściwego 10  danego   państwa   zaświadczające,   że   spełniają   one   kryteria   wyszczególnione   w   Akcie   Wykonawczym.         FSC-F000225

 

10

 Władze  poszczególnych  krajów  członkowskich,  które  są  odpowiedzialne  za  egzekwowanie  wymogów  Rozporządzenia.  

3  

Forest Stewardship Council® FSC® Polska

Ewaluacja  poszczególnych  kryteriów  oceny  ryzyka  FSC  przedstawia  się  następująco:   „(a)   posiadanie,   utworzenie   i   udostępnienie   stronom   trzecim   publicznie   dostępnego   systemu   wymagań,   który   będzie   obejmował   wszystkie   stosowne   wymogu   obowiązującego   prawodawstwa;   FSC   niemal   całkowicie   spełnia   ten   wymóg:   Wymogi   obowiązującego   prawodawstwa   są   zawarte   w  Zasadach   i   Kryteriach   FSC,   standardach   krajowych,   standardzie   dotyczącym   Drewna   Kontrolowanego   oraz   w  Poradach   FSC.   Jak   zaznaczono   powyżej   należy   zająć   się   zagadnieniem   „handlu   i  obyczajów  (przepisów)”.   „(b)  określenie,  że  odpowiednie  kontrole,  w  tym  wizyty  terenowe,  przeprowadzone  przez  strony   trzecie   będą   przeprowadzane   w   regularnych   odstępach   czasu,   najdłuższych   niż   12   miesięcy,   w  celu  sprawdzenia  czy  odnośne  przepisy  są  przestrzegane;   FSC   niemal   całkowicie   spełnia   ten   wymóg:   FSC   wymaga   corocznych   kontroli11,   w   tym   także   wizyt   terenowych   dla   wszystkich   rodzajów   certyfikacji   gospodarki   leśnej,   które   obejmują   jedną   lub   kilka   jednostek   gospodarki   leśnej.   Wyjątkiem   są   tereny   SLIMF12,   które   nie   zawsze   potrzebują   corocznych   kontroli  ze  względu  na  wielkość  lub  niską  intensywność  użytkowania.  Operacje  takie  prowadzone  są  na   0,3%   wszystkich   obszarów   posiadających   certyfikat   FSC.   Mimo   to,   FSC   pracuje   nad   rozwiązaniem   tej   kwestii.     (c)  weryfikowanie  przez  strony  trzecie,  że  drewno  zostało  pozyskane  zgodnie  z  obowiązującym   prawodawstwem   oraz,   że   produkty   pochodzące   z   drewna,   na   każdym   etapie   łańcucha   dostaw,   są  zgodne  z  wymogami  obowiązującego  prawodawstwa.   FSC  spełnia  ten  wymóg:  Jak  zaznaczono  wyżej  nowa  Porada  FSC  (Advice  Note)  dotycząca  dostępu  do   informacji   na   temat   gatunków   i   obszaru   pochodzenia   drewna,   wymaga   współpracy   pomiędzy   posiadaczami  certyfikatów  FSC  w  ramach  łańcuch  dostaw.     (d)   kontrole   przeprowadzane   przez   strony   trzecie   zapewniające,   że   drewno   lub   produkty   drewniane  nieznanego  pochodzenia,  pozyskane  w  sposób  niezgodny  z  obowiązującym  prawem   nie  są,  na  żadnym  etapie,  włączane  w  łańcuch  dostaw.   FSC   spełnia   ten   wymóg:   Zgodnie   ze   standardami   FSC   niecertyfikowane   drewno   lub   produkty   drewniane   na   każdym   etapie   łańcucha   kontroli   pochodzenia   produktu,   muszą  być   oddzielone   od   surowców   i   wyrobów   certyfikowanych.   Jest   to   oceniane   i   sprawdzane   podczas   corocznych   audytów   kontrolnych,   które   przeprowadzają   audytorzy   Jednostek   Certyfikujących.   Dwie   nowe   Porady   FSC,    Kontrole  te,  średnio,  odbywają  się  co  12  miesięcy,  jednak  kontrola  może  się  zdarzyć  po  upływie  12  miesięcy,  by  umożliwić   tym  samym  pewną  elastyczność  w  celu  rozważenia  heterogeniczności  warunków  lokalnych  w  naturalnych  systemach   produkcyjnych.   12  SLIMF  -­‐  lasy  o  małej  powierzchni  i/lub  niskiej  intensywności  użytkowania.  W  lasach  tych,  pod  pewnymi  warunkami,  można   przeprowadzać  kontrole  rzadziej  niż  co  12  miesięcy,  zwykle  w  wyniku  nieznacznej  intensywności  użytkowania.

4  

FSC-F000225

11

Forest Stewardship Council® FSC® Polska

dotyczące   produktów   niespełniających   wymogów   FSC   oraz   małych   komponentów,   zostały   upublicznione,   by   zapewnić,   że   produkty   z   certyfikatem   FSC   znajdujące   się   na   rynku   UE   są   w   całości   wykonane  z  certyfikowanych  surowców13.       4.  Jakie  działania  podejmuje  FSC,  by  wypełnić  wymogi  EUTR   a.    

FSC   rozwija   Online   Claims   Platform   (OCP).   Zadaniem   tej   internetowej   platformy   będzie   poprawa   oraz   uproszenie   zasad   kontroli   nad   certyfikowanymi   transakcjami   zawieranymi   w  ramach   łańcuch   dostaw   FSC.   Posiadacze   certyfikatów   FSC   będą   zobowiązani   do   zbierania   i  wprowadzania   informacji   dotyczących   gatunków   drzew   oraz   kraju   i   regionu   pochodzenia   surowców.   Informacje   będą   dostępne   dla   posiadaczy   certyfikatów   FSC   otrzymujących   produkty   od   certyfikowanego   dostawcy.   Dane   będą   mógłby   być   również   udostępnione   Organom   Właściwym   państw   członkowskich   na   ich   życzenie.   Przewiduje   się,   że   od   połowy   2013   r.   posiadacze   certyfikatów   FSC   będą   mogli   korzystać   z   Platformy   i   systematycznie   wprowadzać  dane.  

  b.  

Rewizji   poddano   Standard   łańcucha   kontroli   pochodzenia   produktu   (FSC-­‐STD-­‐40-­‐004).   Pierwsze  spotkanie  Grupy  Technicznej  odbyło  się  pod  koniec  czerwca  2012  r.  Publikację  nowej   wersji   standardu   zaplanowano   na   połowę   2013   r.   Zmiany   będą   obejmowały,   między   innymi,   wyłączenie  małych  komponentów  z  wymagań  systemu  CoC  do  końca  2012  r.  w  ramach  EUTR,   a  całkowicie  do  końca  2015  r.  Nowa  wersja  standardu  będzie  również  nakładała  na  posiadaczy   certyfikatów   FSC   obowiązek   wprowadzania   odpowiednich   informacji   dotyczących   Systemu   Zasad  Należytej  Staranności  do  Online  Claims  Platform.   Wszystkie  zmiany,  które  mają  być  stosowane  w  ramach  certyfikacji  CoC,  by  zapewnić  zgodność   z  wymogami  EU  Timber  Regulation  opisano  w  punkcie  3.     Kolejna   Porada   FSC   (Advice   Note)   zostanie   przedstawiona   Krajowym   Biurom   i  Jednostkom   Certyfikującym,   by   mogły   one   skonfrontować   jej   treść   z   „obowiązującym   ustawodawstwem”  

13

 Advice-­‐40-­‐004-­‐08  i  Advice-­‐40-­‐004-­‐09  dostępne  są  pod  adresem:  http://ic.fsc.org/download.fsc-­‐dir-­‐40-­‐004-­‐en-­‐directive-­‐on-­‐ chain-­‐of-­‐custody-­‐certification.151.htm.      

5  

FSC-F000225

c.  

Forest Stewardship Council® FSC® Polska

i  móc   włączyć   ją   w   zakres   krajowych   standardów.   Konsultacje   dotyczące   Advice   Note   rozpoczęły  się  1  listopada14,15.     d.    

FSC   rewiduje   Standard   dotyczący   Drewna   Kontrolowanego   (FSC-­‐STD-­‐50-­‐004)   oraz   odnośny   program  weryfikacji  ryzyka.  Przewiduje  się,  że  prace  nad  dokumentem  zakończą  się  w  połowie   2013  r.  Nowa  wersja  standardu  odnotuje  konkretne  sformułowania  dotyczące  EUTR.  

 

Odpowiedzialność  za  oceny  ryzyka  dla  Drewna  Kontrolowanego  FSC  będzie  spoczywała  nie  na   przedsiębiorstwach,   a   na   FSC   International   Center,   które   tam,   gdzie   to   możliwe   będzie   współpracowało  z  Krajowymi  Biurami  FSC.    

  e.    

FSC   szuka   stosownego   rozwiązania   zagadnienia   niewielkie   części   certyfikatów   FSC   w  obrębie   SLIMF,  które  do  tej  pory  nie  wymagały  corocznych,  terenowych  audytów  kontrolnych.  

  f.  

FSC  zapewnia,  że  krajowe  standardy  dla  państwa,  które  podpisały  umowę  o  partnerstwie  FLEGT   są  zgodne  z  wymogami  legalności.  Priorytet  w  zakresie  zgodności  został  przyznany  Kamerunowi   i  Republice   Kongo.   Umowy   podpisane   w   tych   państwach   mogą   być   ocenione   przez   prywatne   systemy  certyfikacji  względem  wymogów  EUTR.  Przewiduje  się,  że  ocena  taka,  przeprowadzona   przez  Komisję  Europejską  i  odpowiednie  władze,  będzie  miała  miejsce  w  2013  r.  

    5.    

Czy   powyższe   działania   prowadzą   do   zwolnienia   („green   line”)   certyfikowanych   produktów   z  wymogów  EUTR?  

Rozporządzenie,   w   obecnym   brzmieniu,   nie   zezwala   na   uznawanie   systemów   certyfikacji   jako   całkowicie   zgodnych   z   wymogami   EUTR.   Operatorzy   posługujący   się   certyfikatem   FSC   podlegają   kontroli   w   takiej   samej   mierze,   co   nie   posiadacze   certyfikatów.   Jednak   certyfikat   FSC   w   połączeniu   z  informacjami   uzyskanymi   od   operatora   pozwala   na   zebranie   wszystkich   niezbędnych   informacji.   W  przyszłości  Online  Claims  Platform  ma  przysłużyć  się  zbieraniu  informacji  wymaganych  przez  System   Zasad  Należytej  Staranności.  

14

 Jak  wyżej.   Z  przyczyn  technicznych  są  to  tak  na  prawdę  trzy  dokumenty  przewidziane  dla  trzech  różnych  grup:   http://ic.fsc.org/advice-­‐notes-­‐on-­‐applicable-­‐legislation.477.htm  

FSC-F000225

15    

6  

Forest Stewardship Council® FSC® Polska

Organy  Właściwe  nie  będą  w  stanie  kontrolować  na  bieżąco  wszystkich  operatorów.  Rozporządzenie   zobowiązuje   je   do   pracy   na   podstawie   „okresowego   planu   pracy   opartego   o  stopień   ryzyka”.   Może   się   więc  okazać,  że  władze  zdecydują  się  nie  kontrolować  drewna  i  produktów  z  certyfikatem  FSC  .     Istnieje  jeszcze  jeden  mechanizm,  który  w  ciągu  najbliższych  kilku  miesięcy  może  wyjaśnić  w  jak  będzie   traktowany   certyfikat   FSC.   Komisja   Europejska   rozpoczęła   bowiem   ocenę   wniosków   o   uznanie   jednostek   monitorujących.   Możliwe   jest,   że   Komisja   Europejska   uzna   FSC   jako   część   Systemu   Zasad   Należytej  Staranności.       6.    

Czy  FSC  przygotuje  własny  System  Zasad  Należytej  Staranności?  

FSC   postanowiło   nie   przygotowywać   własnego   Systemu   Zasad   Należytej   Staranności,   a   skupić   się   na   dostarczeniu   takiego   systemu   certyfikacji,   który   będzie   przyczyniał   się   do   zgodności   procedur   w  firmach   posiadających   certyfikat   FSC   z   wymogami   EUTR   oraz   innymi   przepisami   dotyczącymi   legalności  pozyskania  i  handlu  drewnem.   Standard   FSC   dotyczący   Drewna   Kontrolowanego   (FSC-­‐STD-­‐40-­‐005)   zawiera   już   System   Zasad   Należytej   Staranności   (zwany   Programem   Weryfikacji   Firm),   na   który   składa   się   analiza   ryzyka   dla   dostawców,  którzy  dostarczają  certyfikowanej  firmie  niecertyfikowany  surowiec.   Warto  jednak  pamiętać,  że  dla  FSC  legalność  nie  jest  jedynym  kryterium.  Drewno  Kontrolowane  musi   spełniać   minimalne   wymogi   przyjęte   przez   FSC.   Wymogi   te   dotyczą   aspektów   społecznych,   środowiskowych   i   ekonomicznych,   które   muszą   być   spełnione   w   trakcie   pozyskania   surowca.   FSC   postanowiło  skoncentrować  swoje  wysiłki  na  egzekwowaniu  podstawowych  zasad  systemu  w  świetle   EUTR.   FSC  będzie  wpierać  akredytowane  Jednostki  Certyfikujące  zatwierdzone  przez  Komisję  Europejską  jako   Organizacje   Monitorujące   przy   ustalaniu   wytycznych   dla   posiadaczy   certyfikatów   FSC,   którzy   będą   tworzyli  Systemy  Zasad  Należytej  Staranności.       Komentarze  i  pytania  prosimy  kierować  do:    

FSC-F000225

John  Hontelez,  Chief  Advocacy  Officer,  FSC  International,  [email protected]    

7