13 wrzesieñ 2010
Kopex, Famur, Bumech
Rekomendacja Cena
przemys³ elektromaszynowy
Cena docelowa
Kopex
redukuj
17.8
15
Famur
akumuluj
2.43
2.82
Bumech
kupuj
17.15
21.7
Dobre perspektywy zaplecza górniczego Kryzys finansowy wyj¹tkowo mocno uderzy³ w polskie firmy z sektora zaplecza górniczego. Spó³ki zosta³y odciête od zamówieñ na rynkach miêdzynarodowych, a zmniejszenie inwestycji w kraju doprowadzi³o do wojny cenowej i spadku mar¿. O¿ywienie gospodarcze powoli dociera równie¿ do kopalñ. Wydatki inwestycyjne zwiêkszaj¹ siê nie tylko w krajach azjatyckich, które dynamicznie rozwijaj¹ energetykê opart¹ na wêglu, ale równie¿ na tradycyjnie "polskim" rynku zbytu Rosji. Na polskim rynku panuje jeszcze stagnacja. Kopalnie nie maj¹ kapita³u, który pozwoli³by im zrealizowaæ niezbêdny program inwestycyjny. Jednak w najbli¿szych latach równie¿ w kraju nale¿y oczekiwaæ poprawy sytuacji, poniewa¿ w przeciwnym wypadku polskie kopalnie nie bêd¹ w stanie zaspokoiæ rosn¹cego zapotrzebowania ze strony polskich elektrowni, a do tego nie dopuci rz¹d.
rel. WIG Bumech Famur Kopex
wrz pa lis gru lut mar kwi maj cze sie wrz 09 09 09 09 10 10 10 10 10 10 10
Dla Kopeksu wydajemy rekomendacjê redukuj. Z powodu braku znacz¹cych kontraktów oraz strat wykazywanych przez szereg podmiotów zale¿nych, ostatnie kwarta³y by³y bardzo s³abe dla spó³ki. Obecnie wdra¿ane s¹ plany restrukturyzacji, lecz poprawa wyników uzasadniaj¹ca obecn¹ wycenê mo¿e przyjæ najwczeniej w przysz³ym roku. Famur podczas kryzysu zastosowa³ strategiê utrzymania mar¿ kosztem przychodów. Jednoczenie spó³ka przeprowadzi³a restrukturyzacjê, dziêki której rentownoæ nie jest zagro¿ona nawet przy przed³u¿aj¹cej siê stagnacji inwestycyjnej w polskich kopalniach. Te czynniki, w po³¹czeniu z lekkim o¿ywieniem na rynku stanowi¹ dobre podstawy pod dynamiczny wzrost zysków w kolejnych okresach. Rekomendujemy akumulowanie akcji spó³ki. Bumech jest kilkukrotnie mniejsz¹ spó³k¹, która specjalizuje siê w us³ugach dr¹¿enia wyrobisk. Pomimo kryzysu, spó³ce uda³o siê znacz¹co zwiêkszyæ udzia³y w rynku. Dziêki wejciu w nowy segment, produkcji kombajnów chodnikowych, perspektywy rozwoju Bumechu przedstawiaj¹ siê bardzo optymistycznie. Zwracaj¹c uwagê na ryzyko p³ynnoci spó³ki, wyznaczamy rekomendacjê kupuj. Przychody
EBIT
EBITDA
Zysk brutto
Zysk netto
EPS
CEPS
BVPS
Franciszek Wojtal +22 598 26 05
[email protected] Marcin Materna, CFA (022) 598 26 82
[email protected]
P/E*
P/BV*
EV /EBIT*
EV /EBITDA*
ROE (%)
Kopex 2009
2 313.5
145.3
217.1
109.7
87.2
1.17
2.14
30.69
15.2
2010p
2 198.6
93.5
180.0
76.9
58.5
0.79
1.95
31.52
22.6
2011p
2 208.2
148.7
244.1
120.2
94.6
1.27
2.56
32.79
14.0
2009
695.1
100.8
133.6
77.9
58.0
0.12
0.19
1.46
20.2
2010p
739.1
87.4
129.2
89.7
72.6
0.15
0.24
1.61
2011p
901.6
127.5
171.0
124.2
108.4
0.23
0.32
2009
52.9
5.2
8.2
3.8
3.0
0.64
2010p
64.3
8.5
13.0
7.5
6.1
2011p
71.4
13.2
17.7
10.0
8.1
0.6
11.1
7.5
3.8
0.6
20.1
10.4
2.5
0.5
11.8
7.2
3.9
1.7
12.3
9.2
8.3
16.1
1.5
14.7
10.0
9.4
1.84
10.8
1.3
10.0
7.4
12.3
1.26
5.37
26.8
3.2
16.4
10.5
11.9
1.29
2.23
7.42
13.3
2.3
12.4
8.1
17.3
1.72
2.69
9.06
9.9
1.9
8.0
5.9
19.0
Famur
Bumech
p - prognozy skonsolidowane Millennium DM, mln PLN Millennium TFI S.A., spó³ka zale¿na Millennium Dom Maklerski S.A., posiada 7.31% akcji spó³ki Bumech S.A. Informacje dotycz¹ce powi¹zañ Millennium DM ze spó³k¹, bêd¹c¹ przedmiotem niniejszego raportu oraz pozosta³e informacje, wymagane przez Rozporz¹dzenie RM z dnia 19.X.2005 roku umieszczone zosta³y na ostatniej stronie raportu.
Podsumowanie inwestycyjne Kopex q
W ci¹gu ostatnich trzech kwarta³ów mar¿e spó³ki utrzymuj¹ siê na niskich poziomach. Pogorszenie wyników dotyczy g³ównie segmentów, które do tej pory przynosi³y Kopeksowi najwiêksze zyski: produkcji maszyn dla górnictwa g³êbinowego i produkcji maszyn elektronicznych i elektrycznych.
q
Spadek zamówieñ doprowadzi³ do powstania strat w kliku spó³kach wchodz¹cych w sk³ad grupy. Kopex stara siê odzyskaæ rentownoæ w tych podmiotach poprzez dzia³ania restrukturyzacyjne, lecz na wyran¹ poprawê wyników trzeba bêdzie poczekaæ do przysz³ego roku.
q
Kopex nie podpisa³ w bie¿¹cym roku ¿adnych znacz¹cych kontraktów w segmencie produkcji maszyn dla górnictwa podziemnego. Pokazuje to, ¿e spó³ka nie ma jeszcze pozycji do konkurowania na zagranicznych rynkach z liderami bran¿y.
q
Segment sprzeda¿y energii, która wypracowa³ w 2009 roku ponad 20 mln PLN zysku operacyjnego, zarobi w 2010 roku kilka razy mniej, w zwi¹zku z mniejsz¹ zmiennoci¹ cen na rynku. Segment nie ma perspektyw na powrót do wysokiej rentownoci w przysz³oci.
Famur q
Intensywna restrukturyzacja grupy, w wyniku której zatrudnienie zmniejszy³o siê z 4.891 osób na koniec 2007 roku do 3.065 na koniec ostatniego kwarta³u, zaczyna przynosiæ efekty. Wynik operacyjny grupy w ostatnim kwartale wykaza³ progres nie tylko w skali kw/kw, ale równie¿ w odniesieniu do zesz³ego roku. Najwiêksz¹ poprawê rentownoci odnotowa³ kluczowy dla grupy segment maszyn górniczych.
q
Przejêcie Zamet - Budowa Maszyn, daje grupie perspektywy na rozwój segmentu urz¹dzeñ dwigowych dla podmorskiego wydobycia ropy i gazu.
q
Stopniowo poprawia siê sytuacja w segmencie odlewów. Obszar ten najbardziej ucierpia³ podczas kryzysu. Obecnie, dziêki o¿ywieniu na rynku, oraz wspó³pracy z Zamet - Budowa Maszyn, wykorzystanie mocy produkcyjnych odlewni ronie, a segment jest ponownie rentowny.
q
Famur jest w trakcie realizacji budowy nowoczesnej hali produkcyjnej w Katowicach. Dziêki inwestycji polepsz¹ siê parametry techniczne, oraz zwiêksz¹ siê moce produkcyjne, w zakresie produkcji kombajnów cianowych.
Bumech q
Pomimo kryzysu, Bumech systematycznie zwiêksza swoje udzia³y rynkowe w obszarze dr¹¿enia wyrobisk. Jednoczenie rentownoæ spó³ki utrzymuje siê na wysokim poziomie.
q
W bie¿¹cym roku spó³ka wprowadzi³a do swojej oferty sprzeda¿ kombajnów chodnikowych w³asnej produkcji. Do tej pory Bumech sprzeda³ trzy maszyny, a obecnie spó³ka negocjuje kontrakt na dostawê kilkunastu maszyn dla zagranicznego kontrahenta. Jeli dojdzie do podpisania umowy Bumech znacz¹co zwiêkszy przychody i rentownoæ sprzeda¿y.
q
Spó³ka ma problem z d³ugimi terminami regulowania nale¿noci przez polskie kopalnie. W rezultacie Bumech nieustannie musi podwy¿szaæ kapita³ obrotowy poprzez emisjê obligacji i akcji. W przypadku wyczerpania siê dostêpu do rodków finansuj¹cych rozwój firmy, Bumech mo¿e zostaæ zmuszony ograniczyæ skalê dzia³alnoci. Ryzyko p³ynnoci jest najwiêkszym zagro¿eniem dla dzia³alnoci spó³ki w najbli¿szych kwarta³ach.
Kopex, Famur, Bumech
2
Sprzeda¿, EBIT EBIT (mln PLN)
Sprzeda¿ (mln PLN) 2500
200
2000
150
1500
100
1000 50
500
0
0 Kopex 2008
2009
Kopex
Famur IH 2009
IH 2010
2008
Famur
2009
IH 2009
IH 2010
EBITDA, zysk netto Zysk netto (mln PLN)
EBITDA (mln PLN) 250
100
200
80 60
150
40
100
20
50
0 0
Kopex Kopex 2008
2009
Famur
Famur IH 2009
IH 2010
2008
2009
IH 2009
IH 2010
Mar¿a EBIT, mar¿a netto Mar¿a netto
Mar¿a EBIT 12.0%
25.0%
10.0%
20.0%
8.0%
15.0%
6.0%
10.0%
4.0% 2.0%
5.0%
0.0%
0.0%
Kopex Kopex 2008
2009
Famur
Famur IH 2009
IH 2010
2008
2009
IH 2009
IH 2010
ród³o: Sprawozdania spó³ek
Kopex, Famur, Bumech
3
Otoczenie rynkowe Rosn¹ce wydobycie wêgla Wêgiel jest podstawowym surowcem energetycznym na wiecie. Obecnie jego udzia³ w wiatowej produkcji energii wynosi oko³o 30% i ustêpuje jedynie nieznacznie ropie naftowej. Z prognoz publikowanych przez International Energy Agency i Energy Information Administration wynika, ¿e w przysz³oci udzia³ wêgla w strukturze surowców energetycznych nie zmieni siê. W latach 2007-2035 wzrost zu¿ycia energii jest szacowany na blisko 50%. W podobnym zakresie wzronie wiatowa produkcja wêgla. Utrzymanie znaczenia wêgla, jako surowca energetycznego jest zwi¹zane z kilkoma czynnikami, z których najwa¿niejszym s¹ jego zasoby. Stosunek udokumentowanych rezerw do produkcji w 2009 roku wynosi 119, podczas gdy w przypadku gazu wskanik ten wynosi 62.8, a ropy 45.7. Pozosta³e argumenty wspieraj¹ce produkcjê energii na bazie wêgla, to ³atwoæ magazynowania i transportu oraz rosn¹ca sprawnoæ instalacji energetycznych, przy jednoczesnym rozwoju technologii czystego spalania.
Udokumentowane rezerwy wêgla na koniec 2009 roku Mtoe 78 300 7 502 58 600
238 308
0
76 200
157 010 30 408
USA
Rosja
Ukraina
31 300 Kazahstan
33 873 RPA
Australia
Chiny
Indie
Polska
Pozosta³e
ród³o: BP Statistical review of world energy. June 2010
Rozwój wydobycia nie bêdzie jednak równomierny w poszczególnych regionach geograficznych. Od kilku lat w strukturze globalnej produkcji wêgla zarysowa³a siê tendencja do zmniejszania, lub stabilizacji produkcji w krajach rozwiniêtych oraz dynamicznego wzrostu w krajach rozwijaj¹cych siê. Prognozy zak³adaj¹ kontynuacjê tego trendu w kolejnych latach. W perspektywie 2030 roku wydobycie wêgla zwiêkszy siê najbardziej w Azji, Afryce i Ameryce Po³udniowej, podczas gdy w Ameryce Pó³nocnej bêdzie na zbli¿onym poziomie, a w Europie spadnie.
Kopex, Famur, Bumech
4
Prognoza produkcji wêgla na wiecie (kwd BTU)
200
150
100
50
0 2007
2010 kraje OECD
2015
2020
2025
2030
Europa*
Azja*
Afryka
2035
Ameryka P³d.i r.
ród³o: International Energy Outlook 2010 * - bez cz³onków OECD
Wydobycie wêgla w Polsce Polska jest krajem z d³ugimi tradycjami wydobycia wêgla kamiennego. Przez wiele lat Polska by³a czo³owym producentem wêgla kamiennego na wiecie, a obecnie, pomimo ponad dwukrotnego spadku produkcji w stosunku do szczytowego poziomu z lat 80-tych, jest najwiêkszym wydobywc¹ wêgla w Europie. Wêgiel kamienny wydobywa siê obecnie w Polsce w 32 kopalniach, z czego tylko jedna, Bogdanka, jest zlokalizowana poza Górnol¹skim Zag³êbiem Wêglowym. Po³owa wszystkich zak³adów zgrupowana jest w Kompanii Wêglowej SA. Jastrzêbska Spó³ka Wêglowa oraz Katowicka Grupa Kapita³owa kontroluj¹ po szeæ kopalñ, a nale¿¹cy do Tauronu Po³udniowy Koncern Wêglowy dwie. Pozosta³e dwie kopalnie nale¿¹ do jedynych prywatnych przedsiêbiorstw w bran¿y - Bogdanki oraz Siltech Sp. z o.o.
Produkcja wêgla w 2009 roku Mtoe wiat
Europa
1 985
17
141
38
420
51 21
56
228
52
578
44
144 53
Ameryka P³n.
Ameryka P³d.i r.
Afryka
Australia
Azja
Czechy
Niemcy
Kazachstan
Polska
Rosja
Turcja
Ukraina
Pozosta³e
ród³o: BP Statistical review of world energy. June 2010
Kopex, Famur, Bumech
5
Krajowy rynek zaplecza górniczego Wieloletnia intensywna eksploatacja z³ó¿, wp³ynê³a na rozwój krajowego przemys³u zaplecza górniczego, na który sk³ada siê produkcja maszyn i urz¹dzeñ dla górnictwa podziemnego i odkrywkowego oraz us³ugi górnicze. W ramach rynku mo¿na wyró¿niæ nastêpuj¹ce podstawowe segmenty: q
kombajny cianowe - zdecydowana wiêkszoæ polskich kopalñ uzyskuje wêgiel za pomoc¹ kombajnów cianowych. Urz¹dzenie to porusza siê wzd³u¿ ciany i wydobywa surowiec dziêki obrotom organów urabiaj¹cych umieszczonych na niezale¿nych ramionach. Produkcj¹ kombajnów cianowych zajmuj¹ siê Zabrzañskie Zak³ady Mechaniczne nale¿¹ce do grupy Kopex, oraz Famur. Te dwie spó³ki kontroluj¹ wspólnie prawie ca³y rynek krajowy.
q
obudowy zmechanizowane - zadaniem obudowy jest podpieranie stropu powy¿ej ciany wydobywczej i zabezpieczanie tym samym pracuj¹cych w niej górników oraz sprzêtu. W miarê postêpu przy wydobyciu z pok³adu, obudowê przemieszcza siê razem z kombajnem cianowym. Obudowy zmechanizowane s¹ produkowane w Polsce przez spó³ki: Fazos, Tagor i Glinik.
q
przenoniki zgrzeb³owe - urz¹dzenie transportuj¹ce wêgiel spod ciany. Razem z kombajnem cianowym i obudow¹ zmechanizowan¹ tworzy tzw. kompleks cianowy. Produkcj¹ tych urz¹dzeñ zajmuje siê m. in. Ryfama i Novomag.
q
kombajny chodnikowe - kombajny samojezdne s³u¿¹ce do uzyskania urobku i jego jednoczesnego transportu. Maszyny te stosuje siê podczas dr¹¿enia chodników oraz w filarowo-komorowej technice wydobycia. Krajowymi producentami kombajnów chodnikowych s¹ Remag i Bumech.
q
us³ugi dr¹¿eniowe - wydobycie wêgla wymaga przeprowadzenia prac przygotowawczych, zwi¹zanych z dr¹¿eniem nowych chodników - prace poziome, oraz nowych szybów - prace pionowe. Czêæ prac wykonuj¹ kopalnie we w³asnym zakresie, lecz oko³o 1/3 nowych wyrobisk jest zlecana podmiotom zewnêtrznym. Najwa¿niejsze firmy dzia³aj¹ce w tym segmencie to nale¿¹cy do grupy Kopex PBSz, PRS i Bumech.
q
maszyny dla górnictwa odkrywkowego - wydobycie metod¹ odkrywkow¹ opiera siê na systemach KTZ (Koparka-Tamoci¹g-Zwa³owarka). Charakterystyk¹ tego segmentu s¹ du¿e, lecz stosunkowo rzadkie, zlecenia. Dostawcami sprzêtu dla kopalñ odkrywkowych s¹: Kopex-Famago, Fugo i Famak.
Perspektywy wydobycia wêgla w Polsce Koniunktura w bran¿y zaplecza górniczego jest bezporednio zale¿na od poziomu inwestycji w kopalniach. W przypadku Polski dwa czynniki wp³ywaj¹ na perspektywy rynku - poziom produkcji oraz inwestycje w park maszynowy. Krajowe wydobycie wêgla zmniejsza siê systematycznie od lat 80-tych. W 1988 roku produkcja wynios³a ponad 193 mln ton, a w 2009 zaledwie 78 mln ton. Spadek ten jest spowodowany zaniedbaniami inwestycyjnymi oraz dzia³aniami restrukturyzacyjnymi rz¹du, maj¹cymi na celu zamykanie najmniej rentownych kopalñ. Nie bez znaczenia jest równie¿ wyczerpywanie siê zasobów w pok³adach, których eksploatacja jest naj³atwiejsza. W najbli¿szych latach mo¿na spodziewaæ siê stabilizacji produkcji, a nawet jej nieznacznego wzrostu. Wynika to ze strategii dzia³alnoci górnictwa wêgla kamiennego w latach 2007-2015 przyjêtej przez Radê Ministrów w lipcu 2007. Wed³ug projekcji zawartych w tym dokumencie konsumpcja wêgla w Polsce bêdzie do 2015 roku mieciæ siê w przedziale 79-83 mln ton. W celu zapewnienia bezpieczeñstwa energetycznego w kraju, Polskie górnictwo bêdzie musia³o pokryæ to zapotrzebowanie.
Kopex, Famur, Bumech
6
Produkcja wêgla kamiennego w Polsce od 1980 roku (mln ton) 200 180 160 140 120 100 80 60 40 20 0 1980
1982
1984
1986
1988
1990
1992
1994
1996
1998
2000
2002
2004
2006
2008
ród³o: Bloomberg
Obecnie udostêpnione zasoby operatywne nie s¹ w stanie zapewniæ energetyce produkcji na odpowiednim poziomie. Czêæ eksploatowanych pok³adów wyczerpie siê w najbli¿szych latach. Badania G³ównego Instytutu Górnictwa wykazuj¹, ¿e do 2020 roku wydobycie z obecnie eksploatowanych poziomów zmniejszy siê o jedn¹ trzeci¹. Strategia dla górnictwa zak³ada, ¿e do 2015r. zostan¹ zagospodarowane zasoby na ³¹cznie 17 polach wydobywczych, w tym omiu nowych. Dziêki tym inwestycjom górnictwo bêdzie w stanie utrzymaæ produkcjê na wymaganym poziomie i jednoczenie ograniczyæ eksploatacjê podpoziomow¹, która jest ród³em zagro¿eñ dla górników. Drugim istotnym czynnikiem dla bran¿y zaplecza górniczego jest stan parku maszynowego w kopalniach. Sprzêt, którym dysponuje obecnie wiêkszoæ kopalni jest w znacznej mierze przestarza³y. W wielu przypadkach poziom jego wyeksploatowania nie pozwala na przeprowadzanie dalszych remontów, lecz zmusza do jego zast¹pienia. Dziêki niezbêdnej wymianie parku maszynowego górnictwo bêdzie w stanie nie tylko zwiêkszyæ wydajnoæ wydobycia i obni¿yæ koszty jednostkowe, lecz równie¿ poprawiæ bezpieczeñstwo produkcji.
Finansowanie rozwoju Podstawowym zagro¿eniem dla realizacji inwestycji jest kwestia ich finansowania. Instytucje finansowe do tej pory nie by³y sk³onne kredytowaæ górnictwa. Dopiero w bie¿¹cym roku mo¿na zauwa¿yæ pewn¹ zmianê w ich podejciu, polegaj¹c¹ na zaanga¿owaniu siê w ten sektor firm leasingowych. Rozwi¹zaniem problemu finansowania mo¿e byæ emisja akcji. Ministerstwo Skarbu do tej pory wprowadzi³o na gie³dê jedynie lubelsk¹ Bogdankê. Na przysz³y rok planowane s¹ debiuty Katowickiego Holdingu Wêglowego oraz Jastrzêbskiej Spó³ki Wêglowej. Powodzenie emisji pozwoli nie tylko zasiliæ kapita³y w³asne koncernów, lecz równie¿ zwiêkszyæ wiarygodnoæ w oczach instytucji finansowych. W miêdzyczasie spó³ki próbuj¹ radziæ sobie na w³asn¹ rêkê. Standardow¹ procedur¹ na polskim rynku jest kilkuletnia dzier¿awa kombajnów cianowych i chodnikowych. W przypadku obudów mechanicznych rozwi¹zanie to jest rzadziej stosowane, z powodu znacznie wiêkszych kosztów ponoszonych przez producenta. Ciekawe rozwi¹zanie stosuje KHW, który emituje obligacje wêglowe obejmowane przez dostawców sprzêtu. Obligacje pozwalaj¹ sfinansowaæ inwestycje, a nastêpnie sp³acane s¹ poprzez dostawy wêgla. Ostro¿ne zarz¹dzanie p³ynnoci¹ jest bardzo istotne dla spó³ek zaplecza górniczego, o czym mo¿e wiadczyæ
Kopex, Famur, Bumech
7
przyk³ad najstarszej firmy w bran¿y - gorlickiego Glinika. Spó³ka wygra³a w zesz³ym roku szereg kontraktów na dostawy obudów zmechanizowanych, bez wczeniejszego rozwi¹zania kwestii finansowania zleceñ. Z powodu braku p³ynnoci, Glinik nie by³ w stanie kupiæ materia³ów do produkcji i umowy nie zosta³y zrealizowane.
Inwestycje w kopalniach £¹czne wydatki przedsiêbiorstw górniczych na zakup wartoci niematerialnych oraz rzeczowych aktywów trwa³ych wynios³y w 2009 roku 2.43 mld PLN (dane bez LW Bogdanka i ZG Siltech). W strukturze ubieg³orocznych inwestycji dominowa³ zakup maszyn i urz¹dzeñ, który poch³on¹³ 1.3 mld PLN (54% ³¹cznych wydatków). Koszty budowy wyrobisk górniczych wynios³y 651 mln PLN (27%). Podobna struktura utrzymywa³a siê w poprzednim roku, natomiast w 2007r. ró¿nica pomiêdzy nak³adem na park maszynowy i wyrobiska by³a mniejsza.
Wydatki KW, KHW i JSW na nabycie rodków trwa³ych (mln PLN) 2500
2000
1500
1000
500
0 2003
2004
2005
2006
Kompania Wêglowa
2007
2008
JSW
2009 KHW
ród³o: Raporty spó³ek
Plany inwestycyjne zak³adaj¹ wydanie do 2015r. 15 mld PLN i 25 mld PLN do 2025r. Nak³ady te s¹ niezbêdne, ¿eby utrzymaæ produkcjê na bie¿¹cym poziomie. Pocz¹tkowe plany na 2010 rok zak³ada³y wydanie kwoty w wysokoci 2.5 mld PLN. Dane za pierwsze pó³rocze wskazuj¹ jednak na istnienie znacz¹cych opónieñ w realizacji inwestycji. £¹czne wydatki pañstwowych koncernów górniczych wynios³y 763 mln PLN (-45% r/r). Na budowê wyrobisk górniczych wydano zbli¿on¹ kwotê do zesz³orocznej - 296.4 mln PLN (+3.9%). Mocno stopnia³y za to wydatki na zakup maszyn i urz¹dzeñ - 335.7 mln PLN (-61.9%). Najwiêksze opónienie w realizacji planu inwestycyjnego nast¹pi³o w Katowickim Holdingu Wêglowym.
Struktura wydatków inwestycyjnych w polskich kopalniach* (mln PLN) Rodzaj wydatków wyrobiska górnicze
I pó³rocze 2009
I pó³rocze 2010 285.2
296.4
zakup maszyn i urz¹dzeñ
881.4
335.7
pozosta³e
221.4
131.2
razem
1388.0
763.3
ród³o: Informacja o przebiegu restrukturyzacji górnictwa wêgla kamiennego w Polsce * KW, KHW, JSW
Kopex, Famur, Bumech
8
W odniesieniu do wielkoci produkcji, wydatki inwestycyjne w pierwszych dwóch kwarta³ach wynios³y 22 PLN/t, co by³o wynikiem o 26.5 PLN/t ni¿szym od wyniku zanotowanego w zesz³ym roku. Wydatki na park maszynowy wynios³y 9.7 PLN/t, czyli 14.7 PLN/t mniej ni¿ w pierwszej po³owie 2009.
Wydatki inwestycyjne w przeliczeniu na wydobycie * 40 35 30 25 20 15 10 5
wydatki inwestycyjne PLN/tona
aj 10 m
ar 10 m
st y
10
09 lis
wr z
09
09 lip
aj 09 m
ar 09 m
st y
09
08 lis
08 wr z
lip
08
aj 08 m
m
st y
08
ar 08
0
inwestycje maszynowe PLN/tona
ród³o: Informacja o przebiegu restrukturyzacji górnictwa wêgla kamiennego w Polsce * KW, KHW, JSW
W pierwszym pó³roczu 2010r. wydr¹¿ono ³¹cznie 163,4 km wyrobisk, wobec 182,4 km rok wczeniej. Wskanik natê¿enia robót przygotowawczych wyniós³ 4.7 m/1000t i by³ ni¿szy o 0.4 m/1000t r/r. Mniejsza iloæ wyrobisk nie prze³o¿y³a siê na spadek zleceñ dla zewnêtrznych przedsiêbiorstw. Na rynku budownictwa inwestycyjnego blisko 60 podmiotów zrealizowa³o zlecenia w zakresie dr¹¿enia poziomego i pionowego o wartoci 187.6 mln PLN (+28.4% r/r). Z ³¹cznej sumy 139.6 mln PLN przypad³o na roboty poziome (+7.6%), a 47.9 mln PLN na roboty pionowe (+193.7%).
Wykonane prace dr¹¿eniowe w kolejnych miesi¹cach *
aj -1 0 m
m
lis
m
m
lis
m
m
d³ugoæ wydr¹¿onych chodników km
ar -1 0
0 st y10
0 -0 9
1
wr z09
10
lip -0 9
2
aj -0 9
20
ar -0 9
3
st y09
30
-0 8
4
wr z08
40
lip -0 8
5
aj -0 8
50
ar -0 8
6
st y08
60
natê¿enie robót przygotowawczych m/1000t
ród³o: Informacja o przebiegu restrukturyzacji górnictwa wêgla kamiennego w Polsce * KW, KHW, JSW
Kopex, Famur, Bumech
9
Spadek inwestycji w kopalniach nie wynika w ¿adnym stopniu ze spadku potrzeb inwestycyjnych, a jest jedynie odzwierciedleniem trudnoci finansowania inwestycji. wiatowy kryzys finansowy wp³yn¹³ na ograniczenie akcji kredytowej banków, które z niechêci¹ przyznaj¹ rodki na tak du¿e projekty. Wraz z popraw¹ klimatu inwestycyjnego w gospodarce krajowej, stopieñ finansowania górnictwa powinien wzrosn¹æ. Tymczasem ograniczona skala inwestycji wp³ynê³a z jednej strony na spadek przychodów, a z drugiej wywo³a³a wojnê cenow¹ na polskim rynku, w wyniku której gwa³townie zmniejszy³y siê mar¿e uzyskiwane na nowych kontraktach. Sytuacja ta, z pewnoci¹ jest przejciowa, poniewa¿ wiêkszoæ podmiotów w bran¿y najprawdopodobniej nie przetrwa wyd³u¿onego okresu obni¿onej rentownoci.
Program dotacji rz¹dowych Znacz¹cym impulsem, który zwiêkszy wydatki inwestycyjne kopalñ w drugiej po³owie roku, bêd¹ dotacje rz¹dowe w wysokoci 400 mln PLN. 22 czerwca zosta³o opublikowane rozporz¹dzenie Ministra gospodarki ws. dofinansowania inwestycji pocz¹tkowych. Wnioski na dofinansowanie kopalni by³y sk³adane w dniach 6.07.2010r.-6.09.2010r. Warunkiem przyznania dotacji jest rozpoczêcie inwestycji po 1 stycznia bie¿¹cego roku, a kryteriami wyboru projektów bêdzie efektywnoæ przedsiêwziêcia, wp³yw inwestycji na spó³kê, zatrudnienie oraz wydobycie wêgla. Dofinansowaniem mo¿e byæ objête do 30% wydatków, wiêc skala wp³ywu na poziom inwestycji bêdzie jeszcze wiêksza, a wydanie rodków bêdzie musia³o nast¹piæ do koñca roku. Impuls w postaci dotacji bêdzie mia³ wy³¹cznie charakter jednorazowy, poniewa¿ od przysz³ego roku przepisy UE bêd¹ zabraniaæ wspomagania kopalñ, za wyj¹tkiem pomocy w ich likwidacji.
Wnioski o dofinansowanie inwestycji ze rodków bud¿etowych spó³ka
kwota wnioskowana
cel
Kompania Wêglowa
ok. 200 mln PLN
rozbudowa rejonów wydobywczych - KWK Ziemowit rozbudowa rejonów wydobywczych - KWK Knurów-Szczyg³owice zak³ad przeróbki - KWK Knurów-Szczyg³owice
Katowicki Holding Wêglowy
ok.. 200 mln PLN
pog³êbienie szybu - KWK Mys³owice-Weso³a rozbudowa rejonów wydobywczych - KWK Mys³owice-Weso³a rozbudowa rejonów wydobywczych - KWK Wujek rozbudowa rejonów wydobywczych - KWK Murcki-Staszic
Jastrzêbska Spó³ka Wêglowa
148.4 mln PLN
udostêpnienie pok³adów Bzie-Dêbina - KWK Zofiówka zak³ad przeróbki - KWK Zofiówka pozosta³e projekty - KWK Budryk, KWK Pniówek, KWK Krupiñski
Po³udniowy Koncern Wêglowy
44 mln PLN
budowa szybu Grzegorz - ZG Sobieski rozbudowa rejonów wydobywczych - ZG Janina
ród³o: PAP
wiatowy rynek zaplecza górniczego Polska bran¿a zaplecza górniczego stanowi zaledwie u³amek wiatowego rynku. Do grupy krajów, w których wydobycie wêgla i zarazem poziom inwestycji w górnictwie jest najbardziej perspektywiczny, nale¿¹ Australia, Chiny, Indie, RPA i Rosja. W Australii wydobycie wêgla wynosi blisko 230 mln TOE, podczas gdy zu¿ycie przekracza nieznacznie 50 mln TOE. Dziêki nadwy¿ce produkcji Australia jest najwiêkszym eksporterem wêgla, a bran¿a ma kluczowe znaczenie dla gospodarki. Charakterystyk¹ rynku jest obecnoæ kapita³u z ca³ego wiata. Wielkoæ, oraz wysokie wymogi techniczne przemys³u wydobywczego sprawiaj¹, ¿e sukces osi¹gniêty w tym kraju przek³ada siê na kontrakty na pozosta³ych rynkach. Przetargi na dostawy sprzêtu do Australii premiuj¹ w wiêkszym stopniu dobr¹ jakoæ i wysok¹ wydajnoæ, ni¿ nisk¹ cenê. W rezultacie dostawcy maszyn mog¹ realizowaæ tam wysok¹ premiê, lecz rynek jest zarezerwowany wy³¹cznie dla najlepszych firm na wiecie.
Kopex, Famur, Bumech
10
Chiny s¹ zarówno najwiêkszym producentem, jak i konsumentem wêgla na wiecie. Inwestycje w tym kraju maj¹ na celu osi¹gniêcie jak najwiêkszej wydajnoci, poniewa¿ rosn¹ce zapotrzebowanie na energiê w tym kraju bêdzie wymagaæ podwojenia produkcji do 2035r. Du¿e potrzeby inwestycyjne s¹ z jednej strony du¿¹ zachêt¹ dla firm do wejcia na rynek. Z drugiej strony, nie wystarczaj¹ca ochrona prawna patentów sprawia, ¿e czêsto dochodzi w tym kraju do kradzie¿y technologii i know-how, co obarcza dzia³alnoæ w Chinach du¿ym ryzykiem. Indie s¹ kolejnym krajem, w którym wed³ug prognoz nast¹pi intensywny rozwój wydobycia wêgla. Z powodu skomplikowanej struktury w³acicielskiej oraz braku rodków na finansowanie inwestycji, kraj ten do tej pory nie by³ znacz¹cym odbiorc¹ sprzêtu górniczego. Niemniej, niedawno og³oszona strategia rz¹dowa, zak³adaj¹ca uruchomienie do 2017 roku 37 nowoczesnych kopalñ, wskazuje, ¿e w przysz³oci bêdzie to istotny rynek dla bran¿y zaplecza górniczego. RPA by³o do tej pory znane jako eksporter wêgla energetycznego. Rosn¹ce zapotrzebowanie na energiê wymusi³o na rz¹dzie stworzenie planu rozwoju górnictwa na potrzeby krajowe. Obecnie po³udniowoafrykañskie kopalnie stosuj¹ przede wszystkim filarowo-komorow¹ technikê wydobycia, jednak w zwi¹zku z powstawaniem nowych elektrowni wêglowych, rozwa¿any jest powrót do wydajniejszej techniki cianowej. Rosja jest i pozostanie jednym z najwiêkszych producentów wêgla. Wynika to z oparcia energetyki na tym surowcu oraz z drugich najwiêkszych na wiecie rezerw. Polskie przedsiêbiorstwa maj¹ relatywnie ³atwiejszy dostêp na ten rynek, z racji wieloletniej wspó³pracy i wyrobionej marki. Lokalne firmy nie dysponuj¹ najnowsz¹ technologi¹, w zwi¹zku z czym nowe kompleksy cianowe s¹ zamawiane u zagranicznych dostawców. Pewn¹ barier¹ w rozwoju eksportu polskich maszyn do Rosji s¹ kwestie finansowania inwestycji.
G³ówni gracze na miêdzynarodowym rynku Najwiêkszymi koncernami na rynku zaplecza górniczego s¹ amerykañskie spó³ki Joy Global i Bucyrus, które wytyczaj¹ kierunki rozwoju bran¿y. Spektrum produktów Joy Global obejmuje praktycznie wszystkie maszyny i urz¹dzenia wykorzystywane w podziemnym wydobyciu wêgla. Jego produkty s¹ powszechnie uznawane za najbardziej wydajne i bezawaryjne. Joy nie konkuruje z polskimi firmami na krajowym rynku, lecz startuje w przetargach rosyjskich oraz jest czo³owym dostawc¹ na rynek australijski. Bucyrus by³ historycznie jednym z najwa¿niejszych producentów ciê¿kiego sprzêtu budowlanego i wydobywczego. W 2006 spó³ka przejê³a niemieck¹ firmê Deutsche Bergbau Technik, specjalizuj¹c¹ siê w maszynach do wydobycia wêgla w kopalniach podziemnych i od tej pory sta³a siê bezporednim konkurentem w walce o kontrakty dla górnictwa. Obok dwóch czo³owych producentów sprzêtu górniczego nale¿y wspomnieæ równie¿ o niemieckiej firmie Eickhoff, która jest cenionym producentem kombajnów cianowych oraz continuous miner. Jej maszyny maj¹ du¿y udzia³ w rynku australijskim.
Bucyrus i Joy Global - przychody i EBIT w segmencie górnictwa podziemnego 2007
2008
2009
Przychody (mln USD) Bucyros
686.3
Joy Global
1421.7
1223.3
1366.8
1736.5
1930.5
EBIT (mln USD) Bucyros
18.3
158.8
221.6
Joy Global
285.9
348.8
428.8
Mar¿a EBIT (%) Bucyros
2.7%
13.0%
16.2%
Joy Global
20.1%
20.1%
22.2%
ród³o: Raporty spó³ek
Kopex, Famur, Bumech
11
Oprócz miêdzynarodowych potentatów, do przetargów na dostawy sprzêtu górniczego przystêpuj¹ równie¿ lokalne przedsiêbiorstwa, oferuj¹ce produkty tañsze, lecz mniej zaawansowane technologicznie. Ostatnio mo¿na równie¿ zaobserwowaæ zwiêkszon¹ aktywnoæ spó³ek czeskich, zw³aszcza w Rosji i Ukrainie. Firmy te nie maj¹ wyrobionej marki i w normalnych warunkach ich szanse na zdobycie kontraktu by³yby minimalne. Jednak dziêki wprowadzeniu gwarancji rz¹dowych, oferta tych przedsiêbiorstw zawiera korzystne dla kopalñ warunki zap³aty, co w niektórych przypadkach jest czynnikiem decyduj¹cym o uruchomieniu inwestycji. O wadze pomocy rz¹dowej przy uzyskiwaniu zagranicznych zleceñ wiadcz¹ równie¿ dowiadczenia polskich firm. Zawarty w po³owie 2008 roku kontrakt Kopeksu i Famuru na dostawê obudów zmechanizowanych do chiñskiej firmy Shenhua Ningxia Coal Industry Group Co., Ltd, zosta³ podpisany m. in. dziêki kredytowi rz¹dowemu.
Pozycja polskich firm na rynku miêdzynarodowym Sporód polskich firm zaplecza górniczego dzia³alnoæ na rynku miêdzynarodowym jest najwa¿niejsza dla Kopeksu i Famuru. Kopeks jako marka jest znany od stosunkowo krótkiego czasu, poniewa¿ grupa w jej obecnej formie powsta³a dopiero w ci¹gu ostatnich czterech lat. Z drugiej strony poszczególne spó³ki wchodz¹ce w sk³ad grupy s¹ znane za granic¹ od lat. Obudowy produkowane w Tagor s¹ znane w krajach by³ego ZSRR, a od niedawna równie¿ w Chinach i Australii. Kombajny cianowe produkowane przez ZZM nale¿¹ do najlepszych na wiecie i ustêpuj¹ tylko produktom Joy Global i Eickhoff. Niemiecka spó³ka Hansen, produkuj¹ca systemy elektryczne i elektroniczne, jest znana zarówno w Europie, jak i RPA. Dobr¹ opiniê na rynku rosyjskim maj¹ przenoniki zgrzeb³owe Ryfama. Niezale¿nie od pozycji rynkowej poszczególnych marek, Kopex jest jedn¹ z niewielu firm posiadaj¹cych w swojej ofercie tak szerokie spektrum maszyn i us³ug dla górnictwa podziemnego, w zwi¹zku z czym posiada przewagê konkurencyjn¹ przy realizacji kompleksowych zamówieñ. Dzia³alnoæ Famuru na arenie miêdzynarodowej jest prowadzona na mniejsz¹ skalê. Podstawowym kontrahentem firmy s¹ kopalnie w Europie i z krajów WNP. Firma realizowa³a równie¿ cztery umowy na dostawê obudów zmechanizowanych do Meksyku. W przysz³oci firma zamierza zintensyfikowaæ dzia³ania marketingowe, w celu powiêkszenia rynków zbytu o kraje azjatyckie.
Kopex, Famur, Bumech
12
Kopex - szansa na miêdzynarodowy rozwój Kopex zajmuje siê produkcj¹ maszyn i urz¹dzeñ dla górnictwa podziemnego i odkrywkowego, oraz wiadczeniem us³ug w zakresie projektowania i dr¹¿enia szybów i chodników. W sk³ad grupy wchodzi ponad 50 firm, które maj¹ swoje siedziby w Polsce, Niemczech, Indonezji, Chinach, Australii i Serbii. G³ówna siedziba spó³ki znajduje siê w Katowicach.
Historia Kopex powsta³ w 1962 roku jako pañstwowy podmiot "Przedsiêbiorstwo Budowy Zak³adów Górniczych za Granic¹ - KOPEX". Spó³ka dzia³a³a na pocz¹tku jako dostawca obiektów i urz¹dzeñ górniczych na eksport. W 1971 roku przedsiêbiorstwo uzyska³o wy³¹cznoæ na handel miêdzynarodowy maszynami górniczymi. W 1993 roku firma zosta³a przekszta³cona w jednoosobow¹ spó³kê akcyjn¹ Skarbu Pañstwa. Od 2003 roku przedsiêbiorstwo wystêpuje pod obecn¹ nazw¹ "KOPEX - Spó³ka Akcyjna", a od 1998 roku akcje Kopeksu notowane s¹ na GPW. Od powstania do lat dziewiêædziesi¹tych, jedynym w³acicielem Kopeksu by³ Skarb Pañstwa. W 1998 roku nast¹pi³y pierwsze przekszta³cenia w³asnociowe, w wyniku których zosta³a przeprowadzona oferta publiczna, a 15% akcji zosta³o objêtych przez pracowników. W 2004 roku MSP przekaza³o 64.64% udzia³ów w ramach dokapitalizowania Krajowej Spó³ki Cukrowej SA. Te udzia³y zosta³y sprzedane dwa lata póniej w odpowiedzi na wezwanie og³oszone przez Zabrzañskie Zak³ady Mechaniczne SA. Ostateczna struktura grupy ukszta³towa³a siê po 2007 roku, kiedy przeprowadzono odwrotne przejêcie, w wyniku którego Kopex zosta³ podmiotem dominuj¹cym wzglêdem ZZM SA i jego podmiotów zale¿nych. W kolejnych latach grupa zdoby³a kontrolê nad spó³kami: Hansen Sicherheitstechnik AG, Zak³ad Elektroniki Górniczej ZEG SA i Ryfama SA, oraz szeregiem mniejszych podmiotów.
Struktura Na grupê Kopex sk³ada siê ponad 50 podmiotów pomiêdzy którymi wystêpuj¹ skomplikowane powi¹zania finansowe. W przypadku zdecydowanej wiêkszoci firm, udzia³y podmiotu dominuj¹cego wynosz¹ 100%, lub s¹ niewiele mniejsze. W przypadku australijskiego Inbye Mining Services, produkuj¹cego przenoniki zgrzeb³owe, oraz chiñskiego producenta obudów zmechanizowanych Shandong Tagao, udzia³y Kopeksu wynosz¹ 50%. Poni¿sza lista charakteryzuje najwa¿niejsze podmioty w grupie. q
Kopex - dzia³alnoæ eksportowa, generalne wykonawstwo , handel wêglem koksem i energi¹
q
Zabrzañskie Zak³ady Mechaniczne SA - produkcja górniczych kombajnów
q
Tagor - produkcja obudów zmechanizowanych
q
Wamag - produkcja maszyn i urz¹dzeñ do mechanicznej przeróbki wêgla, kombajnów chodnikowych, przenoników tamowych
q
Kopex - Przedsiêbiorstwo Budowy Szybów - budowa wyrobisk pionowych, poziomych i tuneli.
Kopex, Famur, Bumech
13
q
Kopex-Famago - wyposa¿enie dla górnictwa odkrywkowego
q
HANSEN Sicherheitstechnik - instalacje elektryczne dla górnictwa
q
ZEG - produkcja i remonty systemów informatycznych, elektronicznych oraz energoelektronicznych urz¹dzeñ górniczych
q
HSW odlewnia - producent odlewów staliwnych do maszyn dla górnictwa, hutnictwa, cementowni, energetyki, przemys³u morskiego i maszyn rolniczych.
q
Inbye Mining Service - Australia, koordynator dostaw kompleksów cianowych do Australii, producent przenoników zgrzeb³owych
q
Shandong Tagao - Chiny, wykonawca obudów zmechanizowanych
Dynamiczny wzrost przychodów Od 2005 roku, dziêki przyjêciu dynamicznej strategii akwizycji, przychody grupy Kopex zwiêkszy³y siê czterokrotnie. Najwa¿niejszym segmentem z 35% udzia³em w sprzeda¿y jest produkcja maszyn i urz¹dzeñ dla górnictwa podziemnego. Na drugim miejscu znajduje siê sprzeda¿ energii (32%), choæ nale¿y podkreliæ, ¿e jeszcze w 2005 roku obszar ten generowa³ tylko 15% obrotów. Na kolejnych miejscach znajduje siê produkcja urz¹dzeñ elektrycznych i elektronicznych (11%) oraz us³ugi górnicze (9%). Pozosta³e segmenty nie maj¹ znacz¹cego wp³ywu na wysokoæ przychodów spó³ki.
Przychody Kopex SA w latach 2005-2009 60%
2500
50%
2000
40% 1500 30% 1000 20% 500
10% 0%
0 2005
2006
Przychody (mln PLN)
2007
2008
2009
Dynamika wzrostu przychodów (%)
ród³o: Kopex S.A.
Kopex, Famur, Bumech
14
Struktura geograficzne przychodów Kopex SA w 2009 roku 1%
3%
5% 9%
26%
1% 1%
54% Afryka P£D
Australia
Chiny
Rosja
Indonezja
Polska
Europa
Pozosta³e Kraje
ród³o: Kopex S.A.
Sprzeda¿ do Polski i pozosta³ych krajów europejskich stanowi³a 80% ³¹cznych przychodów w 2009 roku. Na kolejnych miejscach uplasowa³y siê Chiny (9% udzia³) i Australia (5% udzia³). W zesz³ym roku za³ama³a siê sprzeda¿ na rynek rosyjski, która wynios³a zaledwie 1% ³¹cznych obrotów. W 2008 roku udzia³ obrotów z Rosj¹ stanowi³ 3% przychodów, a w 2007 roku 10%.
Koszty operacyjne G³ównym elementem kosztów wed³ug rodzaju, z blisko 40% udzia³em, s¹ wydatki na materia³y i energiê. Najwiêksz¹ pozycj¹ w tej kategorii s¹ zakupy stali (oko³o 75%), a nastêpnie energii ( oko³o 20%). Ponad 24% wszystkich kosztów stanowi¹ wynagrodzenia pracownicze. Du¿y udzia³ w wydatkach stanowi¹ równie¿ us³ugi obce (21% w 2009 roku). Wynika to ze strategii spó³ki, polegaj¹cej na outsourcowaniu czêci us³ug spawalniczych, w celu zachowania elastycznoci wolumenu produkcji.
Struktura kosztów wg. rodzaju Kopex SA w 2009 roku 4%
5%
6%
24%
39%
1% 21% Amortyzacja
Materia³y i Energia
Us³ugi Obce
Podatki i Op³aty
Wyngrodzenia
ZUS i inne
pozosta³e koszty
ród³o: Kopex S.A.
Kopex, Famur, Bumech
15
Wyniki spó³ki Rekordowy zysk netto spó³ki wyniós³ 500 mln PLN i zosta³ wypracowany w 2007 roku, na skutek zaksiêgowania zysku ze sprzeda¿y akcji KOPEX S.A. przez ZZM S.A. w wysokoci 535 mln PLN. Pod wzglêdem operacyjnym najlepszy by³ rok 2008, w którym zosta³ wypracowany EBIT na poziomie 170 mln PLN i 231 mln PLN zysku EBITDA. W zesz³ym roku Kopex osi¹gn¹³ 87 mln PLN zysku netto, 145 mln PLN EBIT oraz 217 mln PLN EBITDA.
Zysk operacyjny Kopex SA w latach 2005-2009 169.9
180 160
12% 145.3
10%
140 120
8%
105.7
100
87.6 6%
80 60 40
4% 26.8
2%
20 0
0% 2005
2006
2007
Zysk operacyjny (mln PLN)
2008
2009 Mar¿a EBIT (%)
ród³o: Kopex S.A.
Mar¿e spó³ki systematycznie spadaj¹ od 2006 roku, w zwi¹zku z kryzysem, wojn¹ cenow¹ na polskim rynku oraz zwiêkszaniem przychodów w segmencie sprzeda¿y energii, która charakteryzuje siê nisk¹ rentownoci¹. W ubieg³ym roku mar¿a netto wynios³a 3.8% (spadek o 3.9 p.p. wobec 2006 roku), mar¿a zysku operacyjnego 6.3% (-4.2 p.p.), a mar¿a EBITDA 9.4% (-5.8 p.p.).
Segmenty dzia³alnoci Produkcja maszyn i urz¹dzeñ dla górnictwa podziemnego Przychody segmentu w 2009 roku wynios³y 818 mln PLN. Na ten wynik sk³ada siê przede wszystkim produkcja kombajnów cianowych (180 mln PLN), oraz obudów zmechanizowanych (380 mln PLN). Pozosta³a czêæ przypada na produkcjê przenoników zgrzeb³owych i innych urz¹dzeñ oraz sprzeda¿ towarów. Sprzeda¿ towarów pojawi³a siê w tym segmencie w rezultacie realizacji kontraktu na dostawê kompleksu cianowego dla Vale Australia Holdings. Umowa, której ³¹czna wartoæ wynosi³a blisko 270 mln PLN, dotyczy³a produktów Kopeksu tylko w zakresie cianowej obudowy zmechanizowanej o wartoci oko³o 140 mln PLN. Pozosta³a czêæ kontraktu przypada³a na dostawê sprzêtu innych producentów, a spó³ka zrealizowa³a na niej tylko mar¿ê handlow¹. W rezultacie przychody spó³ki w tym segmencie by³y w zesz³ym roku zawy¿one, a rentownoæ zani¿ona. W bie¿¹cym roku potencja³ segmentu zwiêkszy³ siê, w zwi¹zku z przejêciem spó³ki Ryfama - producenta przenoników zgrzeb³owych. Dotychczasowe przychody tej spó³ki oscylowa³y w przedziale 180-200 mln PLN i oczekiwania co do przysz³oci s¹ zbli¿one. Wyniki Ryfamy s¹ konsolidowane od czerwca 2010r.
Kopex, Famur, Bumech
16
Przychody segmentu produkcji maszyn i urz¹dzeñ dla górnictwa podziemnego 900 800 700 600 500 400 300 200 100 0 2007
2008
2009
Przychody (mln PLN) ród³o: Kopex S.A.
Pomimo nabycia Ryfamy, tegoroczne przychody segmentu spadn¹ wed³ug naszych szacunków, w zwi¹zku z mniejsz¹ iloci¹ krajowych i zagranicznych kontraktów na obudowy zmechanizowane. W³anie ten obszar sprzeda¿y jest najbardziej podatny na wahania. Inwestycja w obudowy jest warta przynajmniej kilkadziesi¹t milionów PLN i krajowe kopalnie stosunkowo nieregularnie og³aszaj¹ przetargi na te urz¹dzenia. Natomiast w zakresie kontraktów zagranicznych, Kopex nie ma obecnie ¿adnego zlecenia, podczas gdy w zesz³ym roku, oprócz wspomnianego ju¿ kontraktu w Australii, realizowany by³ jeszcze du¿y kontrakt w Chinach. Zupe³nie inaczej sytuacja przedstawia siê w przypadku kombajnów cianowych. Sprzeda¿ tych urz¹dzeñ odbywa siê w Polsce na zasadzie dzier¿awy, wiêc czynnik finansowania zakupu nie jest tak istotny dla kopalñ. Poza tym znacz¹c¹ czêæ przychodów stanowi¹ remonty sprzedanych wczeniej maszyn, które s¹ przeprowadzane w regularnych odstêpach. Segment produkcji maszyn i urz¹dzeñ dla górnictwa podziemnego charakteryzuje siê wysok¹ rentownoci¹ operacyjn¹ na poziomie kilkunastu procent. Ostatni rok mia³ ni¿sz¹ mar¿e EBIT na poziomie 8%, jednak nale¿y uwzglêdniæ, ¿e zosta³a ona sztucznie obni¿ona poprzez uwzglêdnienie sprzeda¿y urz¹dzeñ zewnêtrznych producentów. W przypadku standardowych kontraktów najwiêksz¹ rentownoæ ma sprzeda¿ kombajnów cianowych (oko³o 30% EBIT), nastêpnie obudów cianowych (oko³o 15%) i przenoników zgrzeb³owych (oko³o 12%). Realizowana mar¿a odpowiada zawartoci know-how i rozwi¹zañ technologicznych w ka¿dym z tych produktów.
Zysk operacyjny produkcji maszyn i urz¹dzeñ dla górnictwa podziemnego 16%
100 88.8 90
14%
80.4
80 64.6
70
12%
60
10%
50
8%
40
6%
30 4% 20 2%
10 0
0% 2007 Zysk operacyjny (mln PLN)
2008
2009 Mar¿a EBIT (%)
ród³o: Kopex S.A.
Kopex, Famur, Bumech
17
Zyskownoæ segmentu po dwóch pierwszych kwarta³ach (2.8%) jest odzwierciedleniem mniejszej iloci zamówieñ i wojny cenowej na krajowym rynku. W kolejnych okresach, w zwi¹zku z zak³adanym o¿ywieniem w bran¿y i zwiêkszeniem obrotów, mar¿a segmentu powinna systematycznie rosn¹æ.
Sprzeda¿ energii Handel energi¹ jest stosunkowo nowym segmentem, gdy¿ jego pocz¹tki siêgaj¹ 2004 roku. Od tego czasu Kopex zosta³ cz³onkiem polskich i zagranicznych gie³d: TGE, POEE, OTE (Czechy) i EEX (Niemcy), oraz zwiêkszy³ obroty do ponad 730 mln PLN w 2009 roku. Handel energi¹ charakteryzuje siê niewielk¹ mar¿¹, która jest pochodn¹ spreadu pomiêdzy cen¹ w poszczególnych krajach. Im wiêksze s¹ ró¿nice cen tym wiêkszy zysk przynosi handel. Z tego powodu mar¿a operacyjna segmentu wynios³a rekordowe 3% w zesz³ym roku.
Przychody segmentu sprzeda¿y energii 800 700 600 500 400 300 200 100 0 2007
2008
2009
Przychody (mln PLN) ród³o: Kopex S.A.
W bie¿¹cym roku mar¿a na handlu energi¹ gwa³townie zmala³a, a prognozy na kolejne lata nie przewiduj¹ powrotu rentownoci z zesz³ego roku. W rezultacie Kopex zdecydowa³ siê na restrukturyzacjê ca³ego dzia³u handlu energi¹. Od 2012 roku segment bêdzie zajmowa³ siê wy³¹cznie zaopatrywaniem w pr¹d spó³ki z grupy. W rezultacie przychody spadn¹ kilkukrotnie, a rentownoæ bêdzie bliska zeru.
Zysk operacyjny sprzeda¿y energii 25
4% 20.7 3%
20
2% 15 1% 10
0%
6.1
5
-1% -2%
0 2007
2008
2009
-3%
-5 -4% -10
-5%
-9.5 -15
-6% Zysk operacyjny (mln PLN)
Mar¿a EBIT (%)
ród³o: Kopex S.A.
Kopex, Famur, Bumech
18
Produkcja urz¹dzeñ elektrycznych i elektronicznych Segment ten obejmuje przede wszystkim produkcjê systemów rozdzia³u i dystrybucji mocy, uk³adów metanometrycznych, stacji odmetanowania, uk³adów kontrolno-pomiarowych i innych urz¹dzeñ kluczowych z perspektywy bezpieczeñstwa funkcjonowania kopalni. Segment charakteryzuje siê przychodami w okolicach 250 mln PLN oraz rentownoci¹ EBIT na poziomie 20%.
Przychody i mar¿a EBIT produkcji urz¹dzeñ elektrycznych i elektronicznych 300
25% 253.0
245.8 250
20%
200 15% 150 10% 100 50
5%
34.4
0
0% 2007
2008
2009 Mar¿a EBIT (%)
Przychody (mln PLN) ród³o: Kopex S.A.
Wiêkszoæ przychodów i zysków w segmencie jest generowane przez niemieck¹ spó³kê Hansen Sicherheitstechnik, która posiada spó³ki zale¿ne w Polsce, Czechach i RPA. Drug¹ wa¿n¹ firm¹ w tym obszarze jest Zak³ad Elektroniki Górniczej ZEG. Poniewa¿ obie spó³ki maj¹ zbli¿ony asortyment produkcji, oraz obie s¹ notowane na gie³dzie, Kopex podj¹³ decyzjê o po³¹czeniu obu podmiotów w celu zwiêkszenia efektywnoci zarz¹dzania oraz zmniejszeniu kosztów. Operacja bêdzie podzielona na kilka etapów. Najpierw zostanie przeprowadzone wezwanie na 3% akcji ZEG, które pozostaj¹ w wolnym obrocie, a nastêpnie dojdzie do po³¹czenia firmy z polsk¹ spó³k¹ Hansena - Elgór-Hansen. Ostatnim krokiem bêdzie przeniesienie notowañ Hansena z Frankfurtu do Warszawy.
Wyniki finansowe spó³ek ZEG i Hansen ZEG Przychody EBITDA Mar¿a EBITDA EBIT Mar¿a EBIT Zysk netto Mar¿a netto
Hansen
2008
2009
2008
2009
69.3
52.3
192.3
239.0
4.7
4.1
46.21
58.98
6.8%
7.8%
24.0%
24.7%
1.3
1.5
42.2
54.8
1.9%
2.9%
21.9%
22.9%
1.4
0.5
31.5
40.3
1.9%
1.0%
16.4%
16.8%
ród³o: Raporty spó³ek
Kopex, Famur, Bumech
19
Na bie¿¹cy rok prognozujemy spadek przychodów (-13%) oraz rentownoci segmentu (15% mar¿a EBIT). Pogorszenie wyników jest zwi¹zane z z³¹ sytuacj¹ w ZEG-u, który wygenerowa³ w I pó³roczu przychody w wysokoci 10 mln PLN i stratê operacyjn¹ na poziomie 427 tys. PLN, wobec 30 mln PLN obrotów i 2.5 mln zysku EBIT w zesz³ym roku.
Us³ugi górnicze Us³ugi górnicze s¹ realizowane w grupie przez spó³kê Kopex - Przedsiêbiorstwo Budowy Szybów SA. Firma posiada pozycjê lidera na polskim rynku, w zwi¹zku z 60-letni¹ histori¹, oraz dowiadczeniem w budowie szybów w ró¿nych warunkach, przy zastosowaniu wszystkich znanych technik dr¹¿eniowych. W 2009 roku segment wypracowa³ 202 mln PLN przychodów i 3.6 mln PLN zysku operacyjnego.
Przychody i mar¿a EBIT us³ug górniczych 250
3% 201.9
200
1%
152.8 150
2%
0%
127.7
-1%
100
-2% 50
-3%
0
-4% 2007
2008 Przychody (mln PLN)
2009 Mar¿a EBIT (%)
ród³o: Kopex S.A.
Us³ugi górnicze wykonywane przez PBSz mo¿na podzieliæ na dwie g³ówne kategorie - budownictwo poziome i budownictwo pionowe. W ramach budownictwa poziomego dr¹¿one s¹ chodniki, przekopy, pochylnie i sztolnie. Roboty tego typu s¹ niskomar¿owe, gdy¿ nie wymagaj¹ one dodatkowej wiedzy, lub specjalistycznego sprzêtu, a jednoczenie eksploatuj¹ w du¿ym stopniu kombajny chodnikowe. Dodatkowo, kopalnie mog¹ we w³asnym zakresie wykonaæ tego typu roboty, wiêc niska cena us³ug jest decyduj¹ca przy negocjacji kontraktu. W ostatnich latach budownictwo poziome przewa¿a³o w strukturze przychodów segmentu. Inaczej przedstawia siê sytuacja w przypadku robót pionowych, która obejmuje budowê przede wszystkim budowê szybów. Do realizacji takich kontraktów niezbêdne jest dowiadczenie oraz odpowiedni sprzêt. Oba te wymagania idealnie spe³nia PBSz. W zwi¹zku z brakiem konkurencji w zakresie robót pionowych, spó³ka realizuje na nich mar¿ê operacyjn¹ przekraczaj¹c¹ 20%. W lipcu 2009 roku PBSz podpisa³ z JSW umowê na budowê szybu 1 BZIE w KWK "Zofiówka". Wartoæ kontraktu wynosi ponad 180 mln PLN, a prace bêd¹ trwa³y do po³owy 2013r. Oprócz tego zlecenia, spó³ka, jako cz³onek konsorcjum, wygra³a kontrakt na modernizacjê szybu Piotr w KWK Mys³owice-Weso³a, oraz szybów Budryk 1 i 2 w KWK Budryk. Dziêki tym zleceniom ju¿ w pierwszym pó³roczu przychody segmentu wzros³y o 20% r/r, a mar¿a EBIT z 0% do 13%. Spó³ka dodatkowo liczy na to, ¿e jeszcze w tym roku zostan¹ og³oszone dwa kolejne przetargi na budowê szybów o wartoci ponad 100 mln PLN. Prawdopodobieñstwo ich wygrania przez PBSz jest bardzo du¿e. W przypadku przetargu na dr¹¿enie 1 BZIE ¿aden inny podmiot nie z³o¿y³ swojej oferty.
Kopex, Famur, Bumech
20
Najwa¿niejsze kontrakty realizowane w segmencie us³ug górniczych data
zamawiaj¹cy
zakres robót
02.02.2010r.
JSJ - KWK Budryk
modernizacja szybów Budryk 1 i2
wartoæ kontraktu termin realizacji konsorcjanci 31.5 mln PLN
25 miesi• cy
PRG ROW
12.11.2009r.
KHW - KWK Mys•owiceWeso•a
modernizacja szybu Piotr
74.9 mln PLN
36 miesi• cy
PRIN• BUD-5
30.07.2009r.
KWK Zofiówka
budowa szybu 1 BZIE
180.5 mln PLN
48 miesi• cy
-
ród³o: Kopex S.A.
Produkcja maszyn i urz¹dzeñ dla górnictwa odkrywkowego W segmencie maszyn dla górnictwa odkrywkowego dzia³a spó³ka Kopex - Famago, która produkuje koparki wielonaczyniowe i zwa³owarki. Spó³ka obs³uguje g³ównie polskie kopalnie, z powodu niskiego stopnia zaawansowania technologicznego swoich maszyn. Problemem firmy jest brak wystarczaj¹cego zaplecza technologicznego. W chwili gdy Kopex przejmowa³ Famago, spó³ka znajdowa³a siê w stanie upad³oci, a dotychczasowa kadra in¿ynierska zd¹¿y³a odejæ do konkurencji. Od tamtej pory firmie nie uda³o siê odbudowaæ potencja³u technicznego.
Przychody i mar¿a EBIT us³ug górniczych 84.9
90
14%
80
12%
70 60
56.1
54.3
10%
50
8%
40
6%
30
4%
20
2%
10 0
0% 2007
2008 Przychody (mln PLN)
2009 Mar¿a EBIT (%)
ród³o: Kopex S.A.
Rentownoæ segmentu jest zale¿na od rodzaju realizowanych kontraktów. W 2006 roku Famago podpisa³o kilka du¿ych kontraktów z KWB Turów, które by³y realizowane w latach 2007-2008. Mar¿a EBIT w tych latach by³a relatywnie wysoka i wynios³a odpowiednio 13.2% i 9.4%. W 2009 roku nie by³y realizowane tak du¿e kontrakty i rentownoæ spad³a do 5%. Pocz¹tek 2010r. wygl¹da znacznie lepiej. Przychody segmentu wzros³y o 30%, a mar¿a operacyjna przekroczy³a 10%. Dodatkowo w po³owie sierpnia zosta³ podpisany kontrakt na budowê koparki ko³owej dla KWB Turów. Zamówienie o wartoci 56 mln PLN netto bêdzie realizowane przez kolejne 30 miesiêcy. W rezultacie oczekujemy, ¿e segment bêdzie generowa³ lepsze wyniki do koñca 2012 roku.
Kopex, Famur, Bumech
21
Produkcja maszyn i urz¹dzeñ dla przemys³u Na ten segment wp³yw ma przede wszystkim dzia³alnoæ spó³ki Wamag, która produkuje, obok sprzêtu dla górnictwa, równie¿ przenoniki tamowe znajduj¹ce zastosowanie m.in. w cukrowniach i cementowniach. Strata operacyjna, która zosta³a wygenerowana w zesz³ym roku, jest win¹ serbskich spó³ek, które cierpi¹ na brak zamówieñ. W bie¿¹cym roku segment bêdzie mia³ najprawdopodobniej podobn¹ stratê. W kolejnych latach wyniki powinny siê poprawiæ z uwagi na prowadzone dzia³ania restrukturyzacyjne.
Przychody i mar¿a EBIT produkcji maszyn i urz¹dzeñ dla przemys³u 60
2% 50.3
50 40
0% 44.5
38.4
-2% -4% -6%
30
-8%
20
-10% -12%
10
-14% -16%
0 2007
2008 Przychody (mln PLN)
2009 Mar¿a EBIT (%)
ród³o: Kopex S.A.
Sprzeda¿ wêgla Do 2009 roku segment handlu wêglem opiera³ siê na dostawie wêgla (g³ównie koksowego) spe³niaj¹cego szczegó³owe wymagania zagranicznych kontrahentów. Na sprzeda¿y Kopex realizowa³ sta³¹ mar¿ê handlow¹, dziêki której rentownoæ segmentu utrzymywa³a siê w okolicach 2% na poziomie EBIT. Od bie¿¹cego roku obroty segmenty wzros³y znacz¹co na skutek skupu obligacji wêglowych od KHW. Poniewa¿ handel wêglem, który spó³ka otrzymuje w formie sp³aty obligacji, nie przynosi ¿adnych zysków, w nastêpnych latach, pomimo piêciokrotnego wzrostu przychodów, zysk operacyjny spó³ki bêdzie na poziomie zbli¿onym do osi¹ganego w latach 2007-2009.
Przychody i mar¿a EBIT sprzeda¿y wêgla 70
3% 59.9
60 50
2%
47.5 40.8
40 30
2%
1%
20 1%
10 0
0% 2007
2008 Przychody (mln PLN)
2009 Mar¿a EBIT (%)
ród³o: Kopex S.A.
Kopex, Famur, Bumech
22
Odlewy Segment odlewów ucierpia³ najszybciej i najbardziej w zwi¹zku z nadejciem wiatowego kryzysu finansowego. Bran¿a stoczniowa, motoryzacyjna i pozosta³e sektory bêd¹ce g³ównymi odbiorcami odlewów, zanotowa³y du¿y spadek zamówieñ, który prze³o¿y³ siê na wyniki segmentu. W konsekwencji wykorzystanie mocy produkcyjnych odlewni spad³o do 40% w zesz³ym roku i pierwszej po³owie bie¿¹cego roku. Perspektywy segmentu s¹ jednak dobre. Dziêki akwizycji Ryfamy, obroty powinny zwiêkszyæ siê skokowo. Oczekiwane wykorzystanie mocy na dwa ostatnie kwarta³y 2010 wynosi 80%. W rezultacie zak³adamy, ¿e w tym roku mar¿a EBIT wzronie do okolic zera, a w kolejnych okresach rentownoæ bêdzie dodatnia.
Przychody i mar¿a EBIT odlewów 30
0%
26.2
-5%
25
-10% -15%
20
-20% 13.7
15 11.1
-25% -30%
10
-35% -40%
5
-45% -50%
0 2007
2008 Przychody (mln PLN)
2009 Mar¿a EBIT (%)
ród³o: Kopex S.A.
Pozosta³a dzia³alnoæ W segmencie pozosta³ej dzia³alnoci Kopex wykazuje wyniki operacyjne z zakresu us³ug budowlanych, warsztatowych, agencyjnych, dzier¿awy, spedycyjno-transportowych, leasingowych, i remontowych, a tak¿e ze sprzeda¿y towarów hutniczych, towarów o znaczeniu strategicznym, praw do emisji CO2 oraz samochodów.
Przychody i mar¿a EBIT pozosta³ej dzia³alnoci 250
18%
150
16%
198.8
200
14% 151.9
141.3
12% 10% 8%
100
6% 4%
50
2% 0
0% 2007
2008 Przychody (mln PLN)
2009 Mar¿a EBIT (%)
ród³o: Kopex S.A.
Kopex, Famur, Bumech
23
Ekspozycja walutowa Kopex posiada ekspozycjê walutow¹ przep³ywów pieniê¿nych, w zwi¹zku z du¿ym udzia³em eksportu w przychodach polskich spó³ek nale¿¹cych do grupy. Firma ogranicza ryzyko kursowe poprzez zawieranie transakcji typu forward. Kopex stosuje rachunkowoæ zabezpieczeñ, dziêki czemu zmiana wyceny hedgingu wp³ywa bezporednio na kapita³y w³asne i pojawia siê w rachunku zysków i strat dopiero w momencie ksiêgowania sprzeda¿y, która by³a zabezpieczana. Straty i zyski na kontraktach walutowych s¹ ujawniane w pozosta³ych przychodach i kosztach operacyjnych. Na koniec czerwca bie¿¹cego roku spó³ka posiada³a otwarte pozycje w wysokoci 38 mln USD i 16 mln EUR.
Inwestycje i strategia W ostatnich latach Kopex rozwija³ swoj¹ dzia³alnoæ g³ównie poprzez akwizycje, lecz nie zaniedbano przy tym projektów modernizacji istniej¹cych aktywów produkcyjnych. Najwa¿niejsz¹ inwestycj¹ z tej kategorii by³a budowa nowej hali produkcyjnej w Zabrzu, dziêki której moce produkcyjne ZZM zwiêkszy³y siê o oko³o 20%. Dziêki umiejscowieniu zak³adu w SSE, spó³ka otrzyma³a zwolnienie podatkowe w wysokoci 40% ca³kowitych nak³adów, czyli oko³o 25 mln PLN. W bie¿¹cym roku najwiêksz¹ inwestycj¹ jest zakup Ryfamy. Obecnie Kopex posiada 65% akcji spó³ki, a do koñca roku powiêkszy pakiet do 90%. £¹czne wydatki z tego tytu³u wynios¹ ponad 100 mln PLN. Poza t¹ akwizycj¹ spó³ka chce przeprowadziæ inwestycje w rozwój Kopex Waratah w wysokoci kilkunastu milionów PLN oraz projekty odtworzeniowe. Na pocz¹tku roku planowany CAPEX (bez wydatków na Ryfamê) wynosi³ 105 mln PLN. W dalszej perspektywie Kopex nie planuje ¿adnych nowych akwizycji, czy inwestycji rozwojowych, lecz patrz¹c na dotychczasow¹ historiê firmy, nie mo¿na wykluczyæ takiego scenariusza, zw³aszcza, ¿e spó³ka nie wyklucza zaanga¿owania w prywatyzacjê JSW.
Struktura inwestycji Kopeksu w latach 2008-2009
200
150
100
50
0 2008 akwizycje i przejêcia
2009 wartoci niematerialne
rodki trwa³e
ród³o: Kopex S.A.
Strategia spó³ki opiera siê na rozwoju segmentu produkcji i sprzeda¿y maszyn dla górnictwa podziemnego pod k¹tem zdobywania kontraktów eksportowych. W ostatnich latach Kopex rozpocz¹³ produkcjê nowoczesnych i wydajnych kombajnów typu KSW-2000E i KSW-1500EU, które powsta³y z przeznaczeniem na rynki zagraniczne. We wrzeniu rozpocznie pracê w chiñskiej kopalni kombajn typu KSW-1500EU i w przypadku osi¹gniêcia planowanego wydobycia, mo¿liwe bêd¹ kolejne dostawy tych maszyn na ten rynek.
Kopex, Famur, Bumech
24
Bardzo perspektywiczna dla Kopeksu jest równie¿ Indonezja. Obecnie spó³ka jest w trakcie budowy kopalni podziemnej wêgla kamiennego i jest to pierwszy tego typu projekt realizowany w tym kraju od lat. Pionierski charakter kontraktu mo¿e spowodowaæ nap³yw podobnych zleceñ w przysz³oci. Dodatkowo Kopex liczy na to, ¿e dotychczasowa wspó³praca z inwestorem przy budowie, zaowocuje zdobyciem kontraktu na dostawê maszyn górniczych do nowej kopalni, o szacunkowej wartoci 120 mln USD. Du¿¹ wagê Kopex przyk³ada do rozwoju australijskiej firmy Kopex Waratah, która produkuje wozy odstawcze wykorzystywane w komorowo-filarowej technice wydobycia. Potencjalnym du¿ym rynkiem zbytu dla tych produktów jest, obok Australii, RPA. Niezmiennie istotny dla spó³ki jest rynek rosyjski. W ostatnich latach spó³ka sprzeda³a do tamtejszych kopalñ ponad 50 kombajnów produkcji ZZM. Równie¿ Ryfama posiada w Rosji ugruntowan¹ pozycjê. Dziêki synergii marketingowej obu spó³ek, Kopex liczy na mo¿liwoæ sprzeda¿y w przysz³oci ca³ych kompleksów cianowych.
Restrukturyzacja Kopex jest w trakcie intensywnych dzia³añ restrukturyzacyjnych. W ostatnim czasie przeprowadzono redukcjê zatrudnienia w Tagorze i PBSz. W sierpniu rozpoczêto proces likwidacji serbskiej spó³ki KOPEX MIN-FITIP, a w przypadku utrzymania siê z³ej koniunktury mo¿liwa jest likwidacja pozosta³ych spó³ek w tym kraju. W celu obni¿enia kosztów powsta³ plan po³¹czenia Hansena i ZEG. Bardzo istotne dla spó³ki jest równie¿ uporz¹dkowanie struktury zarz¹dzania grup¹. Kopex w ci¹gu kilku lat zwiêkszy³ siê o kilkadziesi¹t podmiotów. Optymalizacja raportowania i harmonizacja strategii wszystkich podmiotów zale¿nych jest kluczowa dla osi¹gniêcia pe³nego potencja³u biznesowego grupy.
Akcjonariat Dominuj¹cym akcjonariuszem spó³ki z ponad 60% udzia³em jest Krzysztof Jêdrzejewski, który pe³ni w spó³ce funkcjê przewodnicz¹cego rady nadzorczej. Pozosta³ymi znacz¹cymi udzia³owcami s¹ Aviva OFE Aviva BZ WBK i BZ WBK AIB AM.
Akcjonariat Kopex S.A. 5%
5%
30%
60% AVIVA OFE AVIVA BZ WBK
BZ WBK AIB AM
Krzysztof Jêdrzejewski
Pozostali
ród³o: GPW Infostrefa
Kopex, Famur, Bumech
25
Wyniki za II kwarta³ W drugim kwartale mia³ 485 mln PLN przychodów (-6% r/r i -23% kw/kw). Spadek przychodów jest widoczny przede wszystkim w segmencie sprzeda¿y energii, którego obroty wynios³y 109 mln PLN (-44% r/r i -52% kw/ kw). Najwa¿niejszy segment produkcji maszyn dla górnictwa podziemnego zanotowa³ sprzeda¿ na poziomie 160 mln PLN (+18% r/r i -20% kw/kw). W skali ca³ego pó³rocza przychody wynios³y 1.1 mld PLN i by³y zbli¿one do zesz³orocznych (+1%). Najwa¿niejsze obszary dzia³alnoci zanotowa³y mniejsze obroty r/r - sprzeda¿ energii -8%, produkcja maszyn dla górnictwa podziemnego -6%, produkcja urz¹dzeñ elektrycznych i elektronicznych - 23%. Spadek ten zosta³ zrekompensowany przez 20% wzrost sprzeda¿y w us³ugach górniczych i prawie czterokrotny wzrost handlu wêglem.
Kwartalne przychody Kopeksu w rozbiciu na segmenty 700 600 500 400 300 200 100 0 IQ'08
IIQ'08
IIIQ'08
IVQ'08
IQ'09
IIQ'09
us³ugi górnicze maszyny elektryczne i elektroniczne pozosta³e segmenty
IIIQ'09
IVQ'09
IQ'10
IIQ'10
maszyny dla górnictwa podziemnego sprzeda¿ energii
ród³o: Kopex S.A.
W drugim kwartale Kopex wypracowa³ 12 mln PLN EBITi 32 mln EBITDA. Wyniki operacyjne s¹ znacznie gorsze zarówno w stosunku r/r, jak i kw/kw. Spadek rentownoci ma swoje ród³o w produkcji maszyn dla górnictwa podziemnego, która zanotowa³a stratê operacyjna w wysokoci 2.5 mln PLN, wobec 30 mln PLN zysku w II kwartale 2009 i 12.8 mln PLN zysku w I kwartale 2010. W przypadku pozosta³ych segmentów wyranie spad³a mar¿a na produkcji urz¹dzeñ elektrycznych i elektronicznych (15% EBIT, -5p.p. r/r) i sprzeda¿y energii (-1%, -3p.p. r/r) , polepszy³a siê natomiast rentownoæ us³ug górniczych (13%, +22p.p. r/r) i produkcji maszyn dla górnictwa odkrywkowego (10%, +14p.p. r/r).
Mar¿e Kopeksu w kolejnych kwarta³ach 14.0% 12.0% 10.0% 8.0% 6.0% 4.0% 2.0%
mar¿a netto
mar¿a EBIT
IIQ '1 0
IQ '1 0
IV Q '0 9
III Q '0 9
IIQ '0 9
IQ '0 9
IV Q '0 8
III Q '0 8
IIQ '0 8
IQ '0 8
0.0%
mar¿a EBITDA
ród³o: Kopex S.A.
Kopex, Famur, Bumech
26
Skonsolidowane wyniki pó³roczne Kopex Przychody
II kwarta³ 2010
II kwarta³ 2009
zmiana
I Pó³rocze 2010
I Pó³rocze 2009
zmiana
485.3
517.1
-6.1%
1118.9
1110.0
0.8%
EBITDA
32.4
62.2
-47.9%
76.4
138.5
-44.9%
EBIT
12.2
44.5
-72.7%
35.6
103.1
-65.5%
Zysk netto
12.0
16.3
-26.6%
20.8
51.7
-59.7%
6.7%
12.0%
6.8%
12.5%
Mar¿e Mar¿a EBITDA Mar¿a EBIT
2.5%
8.6%
3.2%
9.3%
Mar¿a netto
2.5%
3.1%
1.9%
4.7%
Wg MSR/MSSF; mln PLN; szacunki Millennium Dom Maklerski S.A.
W drugim kwartale zysk netto Kopeksu wyniós³ 12 mln PLN, co by³o wynikiem o 27% gorszym ni¿ rok wczeniej. W skali ca³ego pó³rocza spó³ka zarobi³a 20.8 mln PLN, czyli 60% mniej w 2009 roku.
Kopex, Famur, Bumech
27
Wycena Wycenê spó³ki przeprowadzilimy w oparciu o metodê DCF (zdyskontowanych przep³ywów pieniê¿nych) i metodê porównawcz¹. Na podstawie metody DCF uzyskalimy wartoæ spó³ki na poziomie 1244 mln PLN, czyli 16.7 PLN na akcjê. U¿ywaj¹c metody porównawczej do spó³ek notowanych na GPW wycenilimy spó³kê na 1026 mln PLN (13.8 PLN na akcjê), a do spó³ek zagranicznych 937 mln PLN (12.6 PLN na akcjê). Metodzie DCF przypisujemy wagê 50%, metodzie porównawczej do spó³ek notowanych na GPW 30% i metodzie porównawczej do spó³ek zagranicznych 20%.
Podsumowanie wyceny 1244
Wycena na 1 akcjê (PLN) 16.7
Wycena porównawcza do zagranicznych spó³ek
937
12.6
Wycena porównawcza do spó³ek notowanych na GPW
1026
13.8
Wycena spó³ki Kopex
1112
15.0
Metoda wyceny
Wycena (mln PLN)
Wycena DCF
ród³o: Bloomberg, Millennium Dom Maklerski S.A.
Wycena DCF Do wyceny metod¹ DCF przyjêlimy m.in. nastêpuj¹ce za³o¿enia:
q
Wolne przep³ywy gotówkowe obliczylimy na podstawie naszych prognoz wyników dla spó³ki za okres 2010 - 2019
q
Do oszacowania stopy wolnej od ryzyka w kolejnych latach prognozy u¿ylimy rentownoci obligacji skarbowych
q
D³ugoterminowa stopa wolna od ryzyka po 2019 roku na poziomie 5.0%
q
Premia rynkowa za ryzyko równa 5.0%
q
Wspó³czynnik beta na poziomie 1.0
q
Ustalilimy stopê wzrostu wolnych przep³ywów pieniê¿nych po roku 2019 na 1.0%
Przychody
2008
2009
2010
2011
2012
2013
85
56
81
89
89
72
73
Maszyny dla górnictwa podziemnego
640
819
721
793
833
874
892
Us³ugi górnicze
153
202
242
266
266
226
231
50
45
27
37
45
46
47
Maszyny elektryczne i elektroniczne
246
253
202
212
223
234
239
Sprzeda¿ energii
524
733
586
469
150
150
150
Sprzeda¿ wêgla
60
41
204
204
204
204
204
Odlewy
26
14
16
18
19
20
20
199
152
118
118
118
118
118
Maszyny dla górnictwa odkrywkowego
18%
22%
26%
28%
28%
22%
22%
Maszyny dla górnictwa podziemnego
24%
22%
22%
23%
24%
24%
24%
8%
11%
20%
20%
20%
15%
11%
Maszyny dla przemys³u
16%
2%
-5%
4%
8%
10%
10%
Maszyny elektryczne i elektroniczne
34%
34%
34%
34%
34%
34%
34%
Sprzeda¿ energii
2%
4%
2%
2%
0%
0%
0%
Sprzeda¿ wêgla
5%
7%
1%
1%
1%
1%
1%
Odlewy
3%
-6%
5%
10%
15%
15%
15%
29%
17%
12%
12%
12%
12%
12%
Maszyny dla górnictwa odkrywkowego
Maszyny dla przemys³u
Pozosta³a dzia³alnoæ
2014
Mar¿a brutto na sprzeda¿y
Us³ugi górnicze
Pozosta³a dzia³alnoæ
Kopex, Famur, Bumech
28
Wycena spó³ki metod¹ DCF (mln PLN) Sprzeda¿ Stopa podatkowa (T)
2010
2011
2012
2013
2014
2015
2016
2017
2018
2019
2 199
2 208
1 948
1 945
1 974
2 004
2 035
2 066
2 098
2 131
19.0%
17.1%
15.3%
14.9%
14.7%
19.0%
19.0%
19.0%
19.0%
19.0%
EBIT (1-T)
75.7
123.2
144.0
165.0
168.9
161.5
162.7
163.8
165.0
166.2
Amortyzacja
86.5
95.4
95.8
96.2
96.5
96.9
97.3
97.7
98.1
98.5
-249.1
-98.6
-99.0
-99.4
-99.8
-100.2
-100.6
-101.0
-101.4
-101.8
Inwestycje Zmiana kap.obrotowego FCF
-120.0
30.4
(206.9)
Zmiana FCF
150.4
20.0 160.8
-
D³ug/Kapita³
31.4 193.2
15.8 181.4
38.2 196.4
-11.1 148.2
-11.3 149.2
-11.6 150.1
