Biuletyn Ekonomiczny nr 5/2013 2013-05-13 09:27:00

2 Maj 2013 1. Rada Monetarna zdecydowała 23 kwietnia 2013 roku o obniżeniu bazowej stopy oprocentowania o kolejne 25 pb, z poziomu 5,00% do 4,75% (wcześniej stopę bazową Rada redukowała już w ostatnich ośmiu miesiącach, za każdym razem o kolejne 25 pb). 2. Ceny artykułów konsumpcyjnych były w marcu 2013 roku wyższe o 2,2% w stosunku do cen z marca 2012 roku. W szybkim tempie drożała żywność - o 3,4% r/r (przy czym tłuszcz wieprzowy o 11,1%, mąka o 14,7%, olej spożywczy o 6,2%, żywność sezonowa o 11,7%, staniał zaś cukier o 6,9%, czekolada i kakao o 5,8%, mleko 3,2%, jaja o 8,0%. O 11,7% zdrożał alkohol i wyroby tytoniowe. W porównaniu z poziomem sprzed roku koszty energii dla gospodarstw domowych obniżyły się o 8,1%, koszt gazu i elektryczności był niższy o 10%, ogrzewania centralnego o 11,7%. Odzież staniała o 0,4%, a usługi zdrożały o 3,8%, w tym wywóz śmieci o 7,6%, opłaty za komunikację lokalną 5,4%. O 2,2% spadły natomiast ceny dóbr konsumpcyjnych trwałego użytku. W stosunku do poprzedniego miesiąca ceny w marcu 2013 roku były wyższe przeciętnie o 0,1%. (KSH) 3. W okresie styczeń-marzec 2013 roku bezrobocie na Węgrzech wyniosło 11,8%. W badanym okresie liczba bezrobotnych stanowiła 509 tysiące osób. W grupie wiekowej 25-54 lat bezrobocie pozostało zasadniczo bez zmian i wyniosło 10,8%, w grupie wiekowej 55-64 obniżyło się o 1,4% r/r (do poziomu 7,8%), a wśród osób młodszych (15-24 lat) wynosiło 30,5% (wzrost o 2,7% w porównaniu z analogicznym okresem sprzed roku). Spośród ogółu bezrobotnych 44,7% poszukiwało pracy przez okres dłuższy niż rok, a przeciętny okres przebywania bez zatrudnienia wynosił 15,8 miesięcy. (KSH) 4. W okresie styczeń-marzec 2013 roku zatrudnionych na Węgrzech było 3.818 tys. osób, co oznacza o 26 tys. osób więcej niż w analogicznym okresie przełomu roku 2012. (KSH) 5. W okresie styczeń-luty 2013 roku średnia płaca brutto osób zatrudnionych na pełnym etacie wzrosła o 2,6% r/r i wyniosła 223.100 HUF, przy czym w sektorze prywatnym średnia płaca brutto wzrosła o 2,1% (do 229.400 HUF), a w sektorze publicznym o 2,8% (do 212.500 HUF). Średnia płaca netto w gospodarce narodowej (liczona bez ulg rodzinnych) wzrosła w badanym okresie o 3,9% r/r i wyniosła 146.100 HUF. (KSH) 6. W lutym 2013 roku produkcja przemysłowa w relacji r/r odnotowała spadek na poziomie 5,4% (po wyeliminowaniu czynników kalendarzowych wykazywała spadek 1,1%). W stosunku do stycznia br., po wyeliminowaniu czynników sezonowych i kalendarzowych, wskaźnik wzrósł w lutym 2013 roku o 0,3%. Eksport produktów przemysłowych skurczył się w lutym 2013 roku o 2,1% r/r. Sprzedaż krajowa produktów przemysłowych w lutym 2013 roku skurczyła się o 12,6% r/r. (KSH) 7. W lutym 2013 roku ceny produkcji sprzedanej przemysłu były wyższe o 0,8% w stosunku do lutego 2012 roku, a w stosunku do poprzedniego miesiąca ceny wzrosły o 0,4%, przy czym ceny sprzedaży krajowej wzrosły w lutym o 0,6% r/r, a sprzedaży na eksport wzrosły o 0,8% r/r. (KSH) 8. Węgierski przemysł budowlany odnotował w lutym 2013 roku wzrost o 7,2% w porównaniu z lutym 2012 roku, przy czym produkcja budynków wzrosła o 10,5% r/r, zaś wykonanie robót budowlanych innego typu było wyższe o 1,6% r/r. W stosunku do lutego 2012 roku w lutym 2013 roku portfel nowych zamówień na roboty budowlane był niższy o 14,6%, a skumulowana liczba zamówień była wyższa o 17,6%. (KSH) 9. W lutym 2013 roku wartość węgierskiego eksportu wyniosła 6.558,2 mln EUR (spadek o 1,3% w stosunku do lutego 2012 roku), a importu 5.918,7 mln EUR (wzrost o 0,3% r/r), co oznacza, że - dodatnie dla Węgier - saldo obrotów handlowych ukształtowało się na poziomie 639,4 mln EUR. (KSH) 10. W lutym 2013 roku wolumen obrotów handlu detalicznego zmniejszył się o 1,4% r/r. W stosunku do poprzedniego miesiąca, po wyeliminowaniu czynników sezonowych i kalendarzowych, wolumen obrotów handlu detalicznego wzrósł o 0,4%. Wartość obrotów handlu detalicznego (w tym również internetowego i wysyłkowego) w lutym 2013 roku wyniosła 555,4 mld HUF. (KSH)

3 11. W stosunku do lutego 2012 roku ceny produktów rolnych wzrosły w lutym 2013 roku o 17,0%, przy czym ceny upraw roślinnych wzrosły o ponad 20,0% r/r, zwierząt żywych i produktów pochodzenia zwierzęcego o 6,5%. (KSH) 12. Deficyt budżetowy. Wg danych resortu gospodarki deficyt budżetowy w marcu 2013 roku wyniósł 493,6 mld HUF, co stanowi 56% deficytu budżetowego założonego na cały 2013 rok (841,3 mld HUF). Dla porównania: w roku ubiegłym na koniec analogicznego kwartału odnotowany deficyt stanowił 517,5 mld HUF, tj. 85% deficytu budżetowego założonego na cały 2012 rok (607,5 mld HUF). Z kolei w kwietniu br. deficyt budżetowy wyniósł 35 mld HUF, a w okresie styczeń-kwiecień 2013 roku 528,6 mld HUF, co stanowi 60% całego deficytu budżetowego założonego na cały 2013 rok. 13. Rezerwy międzynarodowe węgierskiego banku centralnego MNB wyniosły na koniec marca 2013 roku 35.466,9 mln EUR (w analogicznym okresie 2012 roku rezerwy wynosiły 34.697,0 mln EUR). 14. W kwietniu 2013 roku obroty na Budapeszteńskiej Giełdzie Papierów Wartościowych (BÉT) wyniosły 175.450 mln HUF (spadek o 4,3% w stosunku do poprzedniego miesiąca; spadek o 10,2% w stosunku do kwietnia 2012 roku), a średnia wartość dziennej transakcji wyniosła 8.354,8 mln HUF. 15. Węgierski plan konwergencji. Rząd w terminie przekazał do Brukseli Plan Konwergencji Węgier na lata 2013-16. Minister gospodarki przedstawił szczegóły programu (tekst węgierski dostępny jest on-line na stronie rządowej: http://www.kormany.hu/download/2/d9/d0000/Magyarorsz%C3%A1g%20konvergencia%20programja%202013-2 016.pdf). Tegoroczny plan oparto na założeniu, że wzrost gospodarczy w bieżącym roku będzie wyższy od zera, a deficyt budżetowy utrzyma się poniżej progu 3% PKB, bez wprowadzania kolejnych środków oszczędnościowych. Gabinet dostrzega przy tym prawdopodobieństwo niższych od zakładanych wpływów do budżetu z np. podatku transakcyjnego (o 80 mld HUF mniej - głównie z powodu wyjątkowo szybkiej reakcji rynku na wprowadzony od nowego roku podatek i natychmiastowe przeniesienie przez większe przedsiębiorstwa swoich obrotów pieniężnych za granicę), odwróconego podatku VAT w sektorze hodowli wieprzowiny (o 10 mld HUF mniej), tzw. utility tax (o 5 mld HUF mniej), a także z powodu konieczności dokonania korekty danych makroekonomicznych obniżenia założonej wcześniej inflacji i wzrostu PKB (-164 mld HUF). Ze względu na ww. ryzyka kryjące się po stronie wpływów do budżetu rząd zamierza zamrozić ponad połowę (o wartości 0,6% PKB) wolnych rezerw budżetowych (400 mld HUF). W ocenie analityków obniżenie danych makroekonomicznych może podwyższyć deficyt budżetowy o 0,5% PKB. Ponadto gabinet nie ustosunkował się do obaw KE dotyczących realności uzyskania przewidywanych przychodów budżetowych z tytułu wprowadzenia systemu e-toll i kas fiskalnych, co w konsekwencji może zmusić rząd do dokonania jeszcze najpóźniej w maju br. dodatkowych poprawek przed czerwcowym posiedzeniem Ecofin. Zdaniem analityków decyzja o ewentualnym uchyleniu EDP wobec Węgier może być oparta bardziej nawet na względach politycznych, niż ekonomicznych (nawet takie czynniki będą mogły odgrywać rolę, jak opinia KE w sprawie modyfikacji Konstytucji), ponieważ - w ocenie KE - lepszy od prognozowanego wynik deficytu budżetowego za 2012 rok (1,9% PKB) ma charakter jednak jednorazowy i Komisja, podobnie jak uczyniła to w swoim poprzednim raporcie, po raz kolejny sformułuje swe wątpliwości co do trwałości stosowanych rozwiązań oraz perspektyw uzyskania zaplanowanych dochodów w latach 2013-14.

Rządowy Program Konwergencji (%)

4

2012

2013

2014

2015

2016

PKB

-1.7

0.7

1.9

2.3

2.5

Deficyt budżetowy (% PKB)

2.0

2.7

2.7

2.2

1.3

Dług publiczny (% PKB)

79.2

78.1

77.2

76.1

73.4

Inflacja

5.7

3.1

3.2

3.0

3.0

16. Malejące szanse na zamknięcie EDP wobec Węgier. Z tzw. „wiosennej prognozy" KE na temat gospodarek europejskich, w tym i węgierskiej, wynika, że postępowanie EDP najprawdopodobniej nie zostanie jeszcze uchylone wobec Węgier, gdyż Komisja jest zdania, że państwo węgierskie ani w obecnym, ani w następnym roku nie spełni wymogu utrzymania deficytu budżetowego poniżej 3% (http://ec.europa.eu/economy_finance/eu/forecasts/2013_spring/hu_en.pdf). Bruksela prognozuje na 2013 rok deficyt budżetowy na poziomie 3% PKB (zamiast przewidywanego przez rząd 2,7%), a na 2014 rok już jednak 3,3% PKB (więcej danych w poniższej tabeli). Komisarz O. Rehn na konferencji prasowej pozostawił rządowi szansę na wyjście spod EDP, warunkując ją jednak dokonaniem dodatkowych przesunięć budżetowych (z uwagi na niepewność zaplanowanych wpływów budżetowych). M. Varga, węgierski minister gospodarki, w reakcji na prognozę KE stwierdził, że jej przewidywania są błędne i rzadko się sprawdzają. Dodał, że np. w ubiegłym roku KE przeszacowała deficyt, w wyniku czego rząd węgierski zmuszony był do wprowadzania restrykcyjnych pakietów oszczędnościowych. Jak stwierdził, nie rozumie dlaczego Bruksela wypowiada się o budżecie na 2014 rok, którego jeszcze nie stworzono i nie uchwalono, na dodatek stosując wobec państw członkowskich podwójne standardy. Zdaniem Vargi, z wyjątkowo wysokich rezerw budżetowych zaplanowanych na 2013 rok na poziomie 400 mld HUF pozostało jeszcze 170-180 mld HUF (ok. 0,6% PKB), które stanowić będą wystarczające pokrycie dla ewentualnych dodatkowych działań podejmowanych dla zapewnienia wymaganego przez UE poziomu deficytu. Minister przypomniał, iż rząd Orbána przedkładał w ostatnich latach tylko takie ustawy budżetowe, które uwzględniały wymóg pozostawania deficytu poniżej progu 3% PKB. Tak też ma się stać w roku bieżącym i kolejnym. Zadeklarował jednocześnie, że budżet na 2014 rok nie będzie budżetem wyborczym. Zwrócił uwagę na zbliżanie się stanowisk Brukseli i rządu w kwestii wzrostu PKB w 2013 roku: w niedawno przedstawionym programie konwergencji rząd obniżył swe oczekiwania z 0,9%-owego wzrostu gospodarczego do poziomu 0,7%, KE zaś podwyższyła swe prognozy z 0,1% do 0,2%. Zdaniem komentatorów może się zdarzyć, że podczas posiedzenia ECOFIN pod koniec maja br. nie zostanie podjęta decyzja w kwestii uchylenia EDP wobec Węgier, a O. Rehn złoży wniosek o przesunięcie o pół roku terminu jej podjęcia, celem obserwacji zachodzących na Węgrzech trendów gospodarczych.

Wiosenna prognoza KE dla Węgier (%)

5

2012

2013

2014

PKB

-1.7

0.2

1.4

Eksport

2.0

3.2

6.2

Import

0.1

3.0

6.1

Zatrudnienie

0.1

0.0

0.4

Bezrobocie

10.9

11.4

11.5

Inflacja

5.7

2.6

3.1

Deficyt budżetowy

1.9

3.0

3.3

Zadłużenie państwa

79.2

79.7

78.9

17. Gazdaságkutató nie przewiduje wzrostu gospodarczego w tym roku. Wg Instytutu Badań nad Gospodarką Gazdaságkutató Zrt. gospodarka węgierska w 2013 roku pozostanie w stagnacji. Wysokie bezrobocie, trudności związane ze spłatami rat kredytów i niepewna przyszłość hamują konsumpcję, której wzrost jest bardziej, niż niepewny. Zdaniem Instytutu deficyt budżetowy może pozostać w tym roku poniżej 3% PKB, gdyż rząd przypuszczalnie w okresie następnych tygodni poczyni kroki w kierunku zapewnienia wymaganego poziomu. Pozostałe wskaźniki ekonomiczne Gazdaságkutató ocenia następująco: produkcja przemysłowa 1%, inwestycje -2%, eksport 3%, import 2,5%, inflacja 2,5%, bezrobocie 10,7%. 18. Węgierski deficyt budżetowy w 2012 wg Eurostat. Eurostat opublikował dane dotyczące deficytu budżetowego Węgier w 2012 roku, nieznacznie odbiegające od przekazanego wcześniej przez węgierski centralny Urząd statystyczny (KSH) w ramach raportu EDP (2% PKB). W rezultacie odmiennego rozliczenia przychodów państwa (35 mld HUF) z konkursu rozpisanego w zeszłym roku na częstotliwości dla operatorów komórkowych, Eurostat wyliczył deficyt budżetowy Węgier na poziomie 1,9% PKB, a zadłużenie kraju na 22.381 mld HUF, czyli 79,2% PKB.

2009

2010

2011

2012

6

PKB

25.627

26.607

27.886

28.276

Deficyt budżetowy

-1.187

-1.143

1.195

-0.532

-4.6

-4.3

4.3

-1.9

20.448

21.775

22.691

22.381

79.8

81.8

81.4

79.2

% PKB Zadłużenie państwa % PKB

19. Kandydat na wiceprezesa MNB zapowiada ‘ortodoksyjną' politykę monetarną. Parlamentarna komisja ekonomiczna, przesłuchująca desygnowanego przez premiera na drugiego wiceprezesa MNB Ferenca Gerhardta, poparła jego kandydaturę, który będzie mógł objąć funkcję wiceprezesa z dniem 22 maja br. (w wyniku rezygnacji Júlii Király - ostatniego członka Rady Monetarnej i wiceprezesa MNB mianowanego jeszcze przez poprzedni rząd). Gerhardt stwierdził, iż osiągnięty poziom obecnie zbilansowanej bazowej stopy procentowej sprzyja udzielaniu kredytów, nie nakręca inflacji i może się przyczynić do wzrostu gospodarczego. Jako zadanie na przyszłość określił stawianie ostrożnych, konserwatywnych kroków, akceptowalnych przez rynek, zgodnych z regułami zawodu, czynionych w celu obniżenia kosztów obsługi zadłużenia. Odnośnie połączenia MNB i instytucji nadzoru finansowego (PSZÁF) poparł ideę fuzji tych dwóch organizacji. Zadaniem drugiego wiceprezesa MNB, zapisanym w ustawie o banku centralnym, będzie walka z inflacją i zachowanie stabilności cen. 20. Porozumienie z bankami ws. kredytowania mśp coraz bliższe. Po serii spotkań prezesa MNB z przedstawicielami sektora bankowego (w tym bankowości spółdzielczej) prezes Węgierskiego Związku Banków M. Patai podkreślił, iż dźwignięcie gospodarki węgierskiej z obecnego kryzysu jest wspólnym celem wszystkich banków funkcjonujących na Węgrzech. Dodał, że bank centralny do połowy maja br. ma zamiar zawrzeć porozumienia ramowe z bankami komercyjnymi i instytucjami finansowymi ws. tzw. Pro-wzrostowego Programu Kredytowania. Celem programu jest: a/ udzielanie kredytów na rzecz mśp (250 mld HUF) oraz b/ zamiana zaciągniętych przez mśp kredytów denominowanych w walutach obcych na kredyty forintowe (250 mld HUF). Udzielone kredyty spożytkować będzie można na inwestycje, zakup środków obrotowych, czy sfinansowanie udziału własnego w projekcie wspieranym przez UE. Minimalna kwota przyznanego kredytu wynieść ma 3 mln HUF, maksymalna 3 mld HUF, maksymalny okres spłaty wynosi 10 lat, a koszt kredytu dla mśp ma wynieść 2,5%. Banki będą mogły ubiegać się od banku centralnego o kredyt z zerowym oprocentowaniem w kwocie odpowiadającej co najmniej 5% wartości skumulowanej kredytów udzielonych przez nich na rzecz mśp. Pilotażowy program trwać będzie od czerwca do sierpnia br. 21. Oddala się perspektywa wprowadzenia Euro. Premier V. Orbán zapowiedział, że Węgry nie przystąpią do strefy euro, dopóki parytet siły nabywczej Węgier nie ukształtuje się na poziomie powyżej 90% średniej dla UE. 22. Węgry odstają od regionu. W aktualnym wydaniu World Economic Outlook MFW opublikował informacje dot. również gospodarki węgierskiej. Autorzy raportu zakładają tu w roku bieżącym stagnację, a w 2014 roku 1,2%-owy wzrost gospodarczy (rząd przewiduje 1,9%), wzrost inflacji do 3,5%, ponowny wzrost bezrobocia (po umiarkowanym spadku w obecnym roku), a także zwiększenie deficytu budżetowego do 3,4% PKB. Dokument, podobnie jak w przypadku wydanej w marcu br. szczegółowej prognozy gospodarczej dla Węgier, kieruje uwagę

7 na wysokie zadłużenia państwa oraz erozję zaufania i permanentny spadek inwestycji spowodowany prowadzeniem przez państwo nieprzewidywalnej polityki gospodarczej. 23. Rozmowy M. Varga i Gy. Matolcsyego w Waszyngtonie. Podczas wiosennego walnego zgromadzenia MFW i Banku Światowego M. Varga, minister gospodarki, spotkał się z dyrektorem europejskiego departamentu MFW, szefem delegacji MFW prowadzącej negocjacje z Węgrami ws. kredytu MFW, ministrem gospodarki Szwajcarii, a także sekretarzem stanu w ministerstwie finansów USA. Ze szwajcarskim odpowiednikiem M. Varga rozmawiał o liberalizacji rynku pracy, strona węgierska podniosła też kwestię udzielania informacji o szwajcarskich kontach bankowych obywateli węgierskich, prosząc szwajcarskiego rozmówcę o pośrednictwo w tym względzie. Prezes MNB spotkał się w Waszyngtonie prezesem banku centralnego Chin, informując go o założeniach i celach ogłoszonego ostatnio pro-wzrostowego programu kredytowego MNB dla sektora mśp. 24. Rozmowy gospodarcze z Rosją. P. Szijjártó przeprowadził rozmowy z rosyjskim ministrem rolnictwa (przewodniczącym węgiersko-rosyjskiej komisji gospodarczej) o możliwościach wyrównania salda obrotów handlowych (obecnie ujemne saldo dla Węgier kształtuje się na poziomie 5 mld USD) poprzez zwiększenie węgierskiego eksportu rolno-spożywczego (warzywa, owoce, wołowina). Węgierski wiceminister poinformował, że strona węgierska zamierza rozbudować sieć swoich przedstawicielstw w Rosji, rozważana jest możliwość utworzenia nowej jednostki, jak i zwiększenie istniejących misji w Rostowie, Irkucku, Nowosybirsku i Krasnodarze. Sekretarz stanu prowadził też uzgodnienia z wicedyrektorem ds. międzynarodowych Sberbanku ws. finansowania projektów energetycznych na Węgrzech oraz z wiceprezesem Wnieszekonombanku (głównym udziałowcem Dunaferr), który zapewnił kontynuację bieżącej produkcji w hucie w Dunaújváros. Szijjártó podpisał też porozumienie o współpracy gospodarczej z gubernatorem Kaluga, które jest ośrodkiem rosyjskiego przemysłu motoryzacyjnego. 25. Rozmowy gospodarcze z Mołdawią. Sekretarz stanu ds. stosunków gospodarczych z zagranicą P. Szijjártó spotkał się w Budapeszcie z wiceministrem gospodarki Mołdawii O. Calmicem. Po posiedzeniu węgierskomołdawskiej komisji gospodarczej P. Szijjártó wyraził przekonanie, że w zacieśnionej współpracy dwóch krajów największe znaczenie będzie miał sektor energetyczny. Zaznaczył, że w prywatyzacji mołdawskich firm mogą wziąć udział również węgierskie przedsiębiorstwa (wymienił Grupę MVM, jako firmę zainteresowaną inwestycjami w krajach wschodnich i bałkańskich). Podczas spotkania podjęto również temat uruchomienia bezpośredniego połączenia lotniczego między Budapesztem a Kiszyniowem (P. Szijjártó poinformował, że węgierski rząd prowadzi rozmowy w tej sprawie z liniami Wizzair). 26. Wzmocnienie współpracy ze światem arabskim. Na konferencji prasowej zorganizowanej po zakończeniu dwudniowego posiedzenia węgiersko-kuwejckiej komisji roboczej ds. gospodarki (pod kierownictwem sekretarza stanu w ministerstwie finansów Kuwejtu oraz P. Szíjjártó) węgierski gospodarz poinformował, że jednym z najważniejszych filarów rządowej polityki „Otwarcia na Wschód" jest intensyfikacja współpracy ze światem arabskim, w ramach której Kuwejt odgrywa szczególną rolę. 27. Otwarcie Biura Handlowego w Mongolii. Zs. Németh, wiceminister SZ, zapowiedział podczas wizyty w Mongolii, że węgierski rząd powoła specjalnego komisarza, którego zadaniem będzie nadzór nad gospodarczymi stosunkami węgiersko-mongolskimi. Komisarz będzie pełnił swoją funkcję do czasu ponownego otwarcia Ambasady Węgier w Ułan Bator. 28. Sieć Biznesowa Regionu Niecki Karpackiej. W Słowenii otwarto jedenaste biuro sieci i tym samym, trwający od roku proces tworzenia sieci biur doradczych w regionach zamieszkiwanych przez Węgrów w krajach ościennych, dobiegł końca. Zadaniem biur jest stymulacja rozwoju transgranicznego oraz pogłębianie regionalnych kontaktów handlowo-inwestycyjnych. Przedsiębiorcom krajowym i zagranicznym oferuje się pośrednictwo w znalezieniu partnera biznesowego, informacje na temat możliwości inwestycyjnych, eksportowych, kanałów sprzedaży, przepisów lokalnych oraz prawno-podatkowych. Sieć biur zorganizowano we współpracy resortu gospodarki, Węgierskiej Izby Przemysłowo-Handlowej (MKIK) i HITA. Biurami zarządza Kárpát Régió Üzleti Hálózat Zrt., a niektóre biura działają przy udziale terenowych oddziałów MKIK i izb handlowych krajów ościennych.

8 29. Stan wykorzystania funduszy unijnych przeznaczonych na rozwój. Wg informacji przekazanej przez wiceministra ds. programów rozwojowych w resorcie rozwoju do połowy bieżącego roku ma dobiec końca proces ogłaszania tegorocznych konkursów (których wartość w obecnym roku wyniesie 140 mld HUF), a od lipca rozpisywanie nowych przetargów będzie możliwe jedynie w przypadku wcześniej odrzuconych ofert. Z kwoty 8.200 mld HUF przyznanej na lata 2007-13 ogłoszono już 97-98% całej puli, a 90% wypłacono. W tym celu, aby terminowo wykorzystać całą przyznaną kwotę środków unijnych należy w 2013 roku wypłacić o połowę więcej środków niż w roku 2012 (1.041 mld HUF). W latach 2014-20 zasoby mają być wykorzystane w sposób bardziej skoncentrowany: 60% na rozwój gospodarczy, a pozostała część na inwestycje branżowe. 30. Bank centralny a rynek obligacji. W odpowiedzi na zapytanie poselskie prezes Węgierskiego Banku Narodowego (MNB) Gy. Matolcsy stwierdził, że bank centralny na bieżąco monitoruje stan płynności systemu bankowego oraz rynku obligacji skarbowych i w sytuacjach nadzwyczajnych jest gotów do interwencji na rynku papierów wartościowych. Gy. Matolcsy zaznaczył, że MNB ostatnio interweniował na rynku wtórnym w 2008 r. kupnem papierów skarbowych o wartości 213 mld HUF. 31. Redukcja kosztów energii dla społeczeństwa cd. Po posiedzeniu frakcji parlamentarnych partii rządzących A. Rogán potwierdził, iż „mimo narastającej presji w kraju i za granicą przeciwko przeprowadzaniu redukcji cen energii dla gospodarstw domowych" proces ten będzie kontynuowany i od 1 lipca br. cena wody oraz wywozu śmieci zmniejszyć się ma o 10%. W podobnym stopniu obniżone mają zostać ceny gazu w butlach, wobec których wprowadzone zostaną ceny urzędowe, a także usług jednorazowego odbioru płynnych nieczystości. W odniesieniu do usług kominiarskich frakcja złożyła wniosek o przeprowadzenie 20%-owej redukcji cen. Wnioski o zmianę odnośnych ustaw trafić mają do parlamentu w ciągu najbliższych dwóch tygodni. Co do usług kominiarskich padł też ostatnio pomysł by uczynić je zupełnie bezpłatnymi, a przewodniczący komisji nadzorującej proces przeprowadzania redukcji cen J. Fónagy oświadczył niedawno, że do zmniejszenia cen butli i pojemników z gazem propan butan mogłoby dojść już nawet w czerwcu br. W przypadku dostaw energii (gaz, prąd, centralne ogrzewanie) rząd może zarządzić następną obniżkę cen już równolegle z ruszeniem w październiku br. kolejnego sezonu grzewczego, lecz jej stawka jest jeszcze nieokreślona. Wcześniej J. Lázár sekretarz stanu w kancelarii premiera wielokrotnie wypowiadał się w tym temacie, wyrażając konieczność 30%owej redukcji tych cen. 32. Nowelizacja ustawy o grach. Wg komentatorów rząd, przedkładając parlamentowi modyfikację ustawy o grach losowych, hazardowych i zakładach wzajemnych typu on-line, wybrał niezliberalizowany model funkcjonowania rynku gier. Przepisy miałyby obowiązywać od 1 lipca br. i przynieść budżetowi państwa 10 mld HUF wpływów do końca tego roku. Podmioty funkcjonujące na rynku gier prowadziłyby działalność na podstawie koncesji. Do gier on-line zaliczone zostały klasyczne gry karciane, gry uprawiane w kasynach, zakłady sportowe, ale także wyścigi konne i psów (chartów). Przyszłemu podmiotowi ubiegającemu się w urzędzie podatkowym (NAV) o 5-letnią koncesję ustawa stawia wymóg dysponowania kapitałem zakładowym na poziomie 200 mln HUF. Roczna opłata koncesyjna rewaloryzowana będzie co roku o aktualną stawkę inflacyjną (na obecny rok proponowana jest minimalna stawka 100 mln HUF). Organizatorzy gier objęci zostaną restrykcyjnymi regułami, m.in. obowiązkiem identyfikacji graczy poniżej 18-go roku życia oraz filtracji osób podejrzanych o pranie brudnych pieniędzy, wymogiem podłączenia swoich serwerów bezpośrednio do urzędu skarbowego, któremu zobowiązani będą zdawać raporty w cyklu dwutygodniowym na temat swoich obrotów. Podatek od gier (o 20%owej stawce) uiszczany będzie także z częstotliwością dwutygodniową, a kwartalnie powstawać będzie obowiązek odprowadzania 2,5%-owej ‘opłaty nadzorczej' wymierzonej od opłat za gry (od 100 tys. HUF do 50 mln HUF). Wygrane graczy z gier hazardowych zwolnione zostaną z podatku od dochodów od osób fizycznych. 33. Konta inwestycyjne dla Węgrów z zagranicy. Parlament przyjął poprawki resortu gospodarki złożone do ustawy nr CXXXVI z 2007 roku o przeciwdziałaniu praniu pieniędzy i finansowaniu terroryzmu. Poprawki, które zaczną obowiązywać od lipca br., rozluźniają rygory dotychczasowej ustawy, upraszczając - w stosunku do Węgrów mieszkających za granicą - warunki otwierania kont inwestycyjnych w instytucjach finansowych na Węgrzech. W wyniku poprawek instytucje finansowe będą mogły otwierać konta na rzecz swoich klientów bez konieczności ich osobistego pojawienia się w biurze. Kontrola tożsamości klienta zastąpiona zostanie podaniem danych ich rachunków prowadzonych w innych krajach, gdzie faktyczna identyfikacja ich posiadaczy podczas

9 zakładania konta już się odbyła. Otwieranie kont w trybie on-line rząd wprowadził w celu ułatwienia zakupu państwowych papierów wartościowych. 34. Podczas dłuższej zimy zużyto mniej gazu. Wg Węgierskiego Urzędu ds. Energii MEKH, pomimo dłuższego o 20 dni sezonu grzewczego, zużyto 7,32 mld m³ gazu (o 250 mln m³ mniej niż w sezonie 2011/12 - 7,57 mld m³). Konsumpcja gazu na Węgrzech z roku na rok spada. 35. Rosatom bada płaszczyzny współpracy. W wywiadzie dla prasy B. Arsejew, wiceprezes filii koncernu Rosatom Oversea oświadczył, że na Węgrzech i w regionie dostrzega perspektywy zarówno w dziedzinie energetyki tradycyjnej, jak i odnawialnej. W przypadku wygrania konkursu rozpisanego na rozbudowę nowych bloków jądrowych w Paks Rosatom deklaruje chęć nawiązania współpracy o charakterze długookresowym z lokalnymi firmami węgierskimi. Firma z Rosji widzi też dla siebie szansę na rynku węgierskim w charakterze dostawcy urządzeń energetycznych, technologii do elektrowni oraz ich konserwacji, zamierza też rozpoznać możliwości w sferze dystrybucji i handlu energią elektryczną, a w segmencie energii odnawialnej rozważa swe zaangażowanie w zakresie produkcji elektrowni wiatrowych. Rosatom Oversea zorganizował dla potencjalnych węgierskich partnerów pod koniec kwietnia br. specjalne warsztaty, obejmujące - oprócz tematyki energetyki jądrowej - także energetykę tradycyjną i odnawialną. 36. Posiedzenie Komitetu Nabucco w Budapeszcie. Stali członkowie Komitetu Nabucco (przedstawiciele państw uczestniczących w projekcie: Węgry, Rumunia, Bułgaria, Austria i Turcja) potwierdzili swą dalszą polityczną wolę kontynuacji prac nad projektem Nabucco West. 37. System e-toll. Po tym jak konkurs na budowę elektronicznego systemu poboru opłat drogowych zakończył się w styczniu br. fiaskiem (w wyniku rezygnacji zwycięzcy, firmy Getronics), przeprowadzone zostało ponowne postępowanie konkursowe, tym razem w trybie utajnionym (powołując się na bezpieczeństwo narodowe dla przyspieszenia procesu wyboru). Jego zwycięzcą zostało małe przedsiębiorstwo węgierskie o nazwie i-Cell Kft. deweloper komórkowych aplikacji biznesowych, zatrudniający 21 osób, z wynikiem finansowym w 2011 roku rzędu 23 mln HUF i przychodami rzędu 420 mln HUF. W projekcie prawdopodobnie wezmą udział także chińska CITCC (China International Telecommunication Construction Corporation) oraz węgierski Synergon, partnerzy iCell. Na temat wysokości zwycięskiej oferty nic nie wiadomo, jak i o szczegółach oraz dacie oddania elektronicznej sieci, mającej pokryć 6.318 km dróg publicznych na Węgrzech. Resort rozwoju zapewnił, że krajowy system będzie zgodny z międzynarodowymi standardami. 38. Konkurs na rozbudowę autostrady M4. Ministerstwo rozwoju narodowego poinformowało o rozpisaniu przetargu na budowę 29 kilometrów odcinka autostrady M4 pomiędzy miejscowościami Abony i Fegyvernek, która ma być oddana do użytku do 2016 roku. Oferty konkursowe mają być składane odrębnie na 13,4 km-owy odcinek pomiędzy Abony (woj. Pest) i rzeką Cisą, na 2,3 km-owy odcinek obejmujący również budowę mostu nad Cisą oraz 13,3 km-owy odcinek do Fegyvernek (woj. Jász-Nagykun-Szolnok). 39. Podpisanie listu intencyjnego ws. budowy obwodnicy kolejowej Budapesztu przez chińską firmę. Szefowie Węgierskich Kolei Państwowych (MÁV Zrt.) oraz chińskiego przedsiębiorstwa budowy kolei (CCECC) podpisali list intencyjny ws. budowy kolejowej obwodnicy Budapesztu (linia V0). Środki finansowe mają być zapewnione z linii kredytowej, jaki rząd Chin zaoferował Węgrom na inwestycje w maju 2012 r. (łącznie 1 mld EUR). Sekretarz stanu ds. stosunków gospodarczych z zagranicą w Kancelarii Premiera P. Szijjártó podkreślił, że jednym z głównych celów strategii węgierskiego „otwarcia na Wschód" jest to, by towary z Dalekiego Wschodu transportowana były do Europy Zachodniej poprzez Węgry. Stwierdził, że po oddaniu do użytku obwodnicy Węgry będą najbardziej konkurencyjnym krajem tranzytowym w Europie Środkowo-Wschodniej. Poinformował, że wg planów budowa powinna się rozpocząć wiosną 2014 roku i potrwać trzy lata. 40. Lotnisko w Budapeszcie (BA) w rękach kanadyjskich emerytów. Niemiecka firma Hochtief pozbyła się swojego całego portfolio ‘lotniskowego' - spółki Hochtief Airport - zawiadującej sześcioma lotniskami (Ateny, Düsseldorf, Hamburg, Sidney, Tirana, Budapeszt), przenosząc ich prawa własności (za kwotę 1,1 mld EUR) na rzecz kanadyjskiego Public Sector Pension Investment Board. Od czasu prywatyzacji Budapest Airport Zrt.

10 (2005), firma będąca operatorem lotniska już drugi raz trafia do nowego właściciela. BA zatrudniała w 2011 roku 760 osób, jej przychody osiągnęły 180 mln EUR, a z lotniska korzystało rocznie ponad 8 mln pasażerów. 41. Sprzedaż nowych samochodów w kwietniu wyższa. Liczba nowych samochodów oddanych do ruchu drogowego wzrastała - podobnie do danych marcowych - również w kwietniu br. i wyniosła w 4.623 sztuk, co oznacza 7,8%-owy wzrost r/r. W pierwszych czterech miesiącach roku liczba samochodów oddanych do ruchu wyniosła 17.180 sztuk, co w porównaniu z analogicznym okresem poprzedniego roku oznacza 6%-owy spadek. 42. Lista najbogatszych Węgrów. Skumulowana wartość majątku stu najbogatszych Węgrów wzrosła w 2012 roku z 2.224 mld HUF do 2.280 mld HUF, co - przy prawie 6%-owej ubiegłorocznej inflacji - oznacza de facto stagnację. Liście najbogatszych Węgrów, opublikowanej przez Napi Gazdaság, niezmiennie przewodzi Sándor Csányi, prezes banku OTP (135 mld HUF), po nim następuje László Bige (130 mld HUF, produkcja nawozów sztucznych, przemysł chemiczno-spożywczy), a potem György Gattyán - właściciel Holdingu Dockler (118 mld HUF, branża IT).

-------------------------------------------------------------------------------------------------Węgry - podstawowe wskaźniki makroekonomiczne

2009

2010

2011

2012

2013

Wzrost PKB (%)

-6,3

1,2

1,7

-1,7

bd.

Produkcja przemysłowa (%)

-17,7

10,5

5,4

-1,7

-5,4 (luty)

Inflacja (%)

4,2

4,9

3,9

5,7

2,2 (marzec)

Bezrobocie (%)

10,0

11,2

10,9

10,7

11,8 (styczeńmarzec)

Źródło: Węgierski Urząd Statystyczny (KSH) Opr.: Wydział Poliyczno-Ekonomiczny Ambasady RP w Budapeszcie

11