Warta Problemy gospodarki wodnej
Region wodny Warty
Powierzchnia : 54,5 tys. km (ok. 17,4% obszaru Polski) Położenie : długość geograficzna: 14°32′25″ E; 19°42′56″ E szerokość geograficzna: 50°28′34″ N; 53°58′13″ N
Region wodny Warty Źródło: Kromołów, Wyż. Krakowsko -Częstochowska (woj. śląskie) Ujście: Odra (Kostrzyń nad Odrą) Długość rzeki: 808 km Średni roczny przepływ:195 m³/s Powierzchnia dorzecza: 54 529 km² Największe miasta: Poznań, Konin, Częstochowa, Gorzów Wlkp.
Region wodny Warty Spadki: - w górnym biegu 1,02-0,80 ‰ - w środkowym biegu 0,60-0,43 ‰ - w dolnym biegu 0,27-0,13 ‰ Rzeka Warta znajduje się w ciągu trzech dróg wodnych: 1. Wisła - Odra o długości 226,1 km (294,3 km z dolną Wartą) 2. Warta żeglowna od połączenia z drogą wodną Warta Kanał Bydgoski do ujścia do rz. Odry o długości 406,6 km 3. Warta - Kanał Bydgoski długości 146,6 km
Region wodny Warty
Region Wodny Warty obejmuje: 90% woj. wielkopolskiego, 50% woj. łódzkiego, 38% woj. lubuskiego, 27% woj. zachodniopomorskiego, 24% kujawsko – pomorskiego, 22% woj. śląskiego, 8,76% woj. opolskiego, 4,60% woj. pomorskiego.
Region wodny Warty
Region wodny Warty Region Wodny Warty, część: • północno – zachodnia, rozległe kompleksy leśne, porozdzielane obszarami rolniczymi, • środkowa, typowo rolnicza z niewielkim mozaikowym udziałem lasów, • południowa - rolniczo-leśną. UŻYTKOWANIE TERENU: Grunty orne - ok. 60% Tereny leśne - ok. 33% Użytki zielone – ok. 5% Obsz. zurbanizowane – ok. 2%
Region wodny Warty
W Regionie Wodnym Warty obszary parków narodowych, krajobrazowych i rezerwatów zajmują ok. 11,5% powierzchni. Razem z terenami chronionymi programem NATURA 2000 daje to 22% powierzchni regionu wodnego.
Region wodny Warty
Rys. Rodzaje ekosystemów zależnych od wód
Rys. Udział mokradeł w pow. zlewni
Region wodny Warty
Rys. Jeziorność zlewni bilansowych
Rys. Retencja jeziorna w regionie wodnym
Region wodny Warty
DROGI WODNE (RZGW Poznań): • Rzeka Noteć górna o dł. 62,1 km • Rzeka Noteć dolna o dł. 187,2 km: • Rzeka Warta o dł. 406,6 km
• Kanał Bydgoski o dł. 24,1 km • Kanał Górnonotecki o dł. 25,0 km • Kanał Ślesiński o dł. 32,0 km • Jezioro Gopło o dł. 27,5 km
Łączna długość śródlądowych dróg wodnych w RZGW w Poznaniu wynosi 764,5 km.
Główni użytkownicy wód Wydobycie soli z okolic Inowrocławia i Kłodawy Wydobycie wegla brunatnego Bełchatów, Konin, Turek Zżuty wód chłodniczych do rzek Zrzuty poprodukcyjne: gorzelnictwo, ubojnie, przetwórstwo mięsa, przemysł ziemniaczany.
Zmiany klimatyczne Globalna średnia roczna temperatura rośnie Średnia wysokość opadów w Poznaniu maleje 1951 - 1980 517mm 1981 - 1990 478mm
Zmiany hydrologiczne Stany wód z biegiem czasu maleją Od roku 1947 na Warcie nie został przekroczony stan 700 cm (wodowskaz Poznań)
Zasoby wodne
1000 - 1500
3 m /M/rok
Jedne z najmniejszych w Polsce
Zmiany hydrologiczne Częstotliwość występowania susz hydrologicznych w sferze I horyzontu wód podziemnych: 6-10 przypadków na połowie obszaru zlewni
Długotrwałe niżówki letnie Rzeki są zasilane wodą z dwóch źródeł: spływ powierzchniowy z opadów atmosferycznych i roztopów z dopływu do koryta rzeki wód podziemnych
Długotrwałe niżówki letnie Są one spowodowane: obniżaniem się poziomu wód gruntowych wskutek wyczerpywania się zasobów wodnych zlewni, długotrwałym brakiem opadów atmosferycznych, dużym parowaniem i wysokimi temperaturami.
Długotrwałe niżówki letnie Powodują: Zaburzenia w funkcjonowaniu ekosystemów Spowalniają wzrost drzew Brak zalewania mokradeł i torfowisk
Pobór wody W RZGW Poznań (2006) Pobór wód powierzchniowych 1793,1 hm3 Pobór wód podziemnych 540,7 hm3
Pobór wody Duży pobór skoncentrowany na niewielkich obszarach Nieprzestrzeganie pozwoleń Brak kontroli
Stan jakości rzek Grupa lub wskaźnik zanieczyszczenia
% oznaczeń w klasie jakości: I
II
wskaźniki tlenowe
26
25,8 30,5 14
wskaźniki biogenne
35, 27, 21 3 9
8,1
7,7
wskaźniki zasolenia
56
11
2
1
zawiesina ogólna
86,5 8,0
3,9
1,0
0,6
chlorofil "a"
63,9 17,4 9,4
6,1
3,2
liczba bakterii coli kałow.
1,7
30
11,
III
IV
V 3,7
26, 36, 24, 3 4 3 3
Klasy jakości wód
Ocena jakości wód w badanych profilach
Ocena jakości wód w zlewniach bilansowych
Stan sanitacji W województwie Wielkopolskim: Ogółem gospodarstw w gminach wiejskich: 224 999 (2002) Połączeń z kanalizacją do budynków mieszkalnych: 51 180 (2006)
22,7%
Ścieki spuszczane do wód W RZGW Poznań(2006) 358,2 hm3 Czyli 16% całości spuszczanych ścieków w Polsce
Nawożenie organiczne W województwie wielkopolskim w latach 2004-2006 średnio zużyto: 54,2 kg N/ha w nawozach organicznych gnojówka gnojowica, obornik)
Najwięcej w Polsce
Nawożenie mineralne Wielkopolskie 70,6 kg N/ha Łódzkie 75,1 kg N/ha Lubuskie 62,2 kg N/ha Średnio w Polsce 57,8 kg N/ha (2004-2006)
Gospodarstwa ekologiczne Wielkopolskie 264 Łódzkie 218 Lubuskie 256 Ogółem w Polsce 9187 (2006)
8% wszystkich
Budowle hydrotechniczne Ponad 140 budowli hydrotechnicznych na ciekach: Brda, Droga wodna Wisła – Odra, Górna Skanalizowana Noteć, Kanał Ślesiński, Prosna, Warta, Drawa, Gwda, Piława, Czernica
Budowle hydrotechniczne Zmieniają warunki hydromorfologiczne Zmieniają warunki siedliskowe Utrudniają migrację ryb Blokują korytarze ekologiczne wzdłuż cieków
Wpływ zbiornika jeziorsko na tereny poniżej piętrzenia Zaburza naturalny reżim wód Latem odsłaniają się brzegi co zmniejsza ilość bentosu i skład taksonomiczny Ustabilizowany przepływ wpływa na nienaturalny rozwój roślin zanurzonych Pod koniec lata spuszczanie wody powoduje transport materii dna wraz z organizmami w niej żyjącymi i zasypywanie roślin
Podstawowe problemy 1. Susze, duży pobór wody i długotrwałe niżówki 2. Niedostateczna sanitacja terenów wiejskich, oraz spływ biogenów z terenów rolniczych 3. Modyfikacja, przegradzanie koryt rzecznych
Podejmowane działania Międzynarodowy plan gospodarowania wodami dorzecza odry Podobnie zidentyfikowane problemy Sposoby rozwiązania problemów zbyt ogólnikowe
Plany działania RZGW Poznań Rozsądne, bo bardziej szczegółowe Nie widzą problemów związanych z modyfikacjami cieków
Dolina Konińsko - Pyzderska
Proponowane działania Walka z nadmiernym efektem cieplarnianym Retencja glebowa Mała retencja Większe użycie odnawialnych i niekończących się zasobów wód podziemnych
Proponowane działania Rezygnacja z eksploatacji wód podziemnych zasilających cieki Kontrola nielegalnych ujęć wody Systemy oszczędzania wody w zakładach przemysłowych
Proponowane działania Wdrażanie produkcji ekologicznej i integrowanej, programów rolnośrodowiskowe Naturalne bariery przemieszczania się biogenów Wdrażanie KDPR
Proponowane działania Rozbudowa sieci kanalizacyjnej Przydomowe oczyszczalnie ścieków Walka z nielegalnym zrzutem ścieków
Proponowane działania Zmiana polityki gospodarowania wodą zbiornika Jeziorsko Ewidencja, przebudowa przepławek Udrożnienie dolin rzecznych, korytarzy ekologicznych Renaturyzacja kanałów
Proponowane działania Wdrażanie nowych sposobów retencji, walki przeciwpowodziowej Renaturyzacja torfowisk Wdrażanie rozsądnych sposobów ochrony przyrody
