TRENER PRZYGOTOWANIA MOTORYCZNEGO
ZNACZENIE NOWOCZESNEGO TRENINGU MOTORYCZNEGO, OCENA FUNKCJONALNA I JEJ ZASTOSOWANIE W PRAKTYCE
TRENER PRZYGOTOWANIA MOTORYCZNEGO
Siła
Wytrzymałość
Wytrzymałość siłowa
Szybkość
Wytrzymałość szybkościowa
Koordynacja
Zwinność
Gibkość
Mobilność
Moc
Siła Wytrzymałość Wytrzymałość Szybkość maksymalna beztlenowa tlenowa maksymalna
Koordynacja Zakres ruchu specjalna
2
TRENER PRZYGOTOWANIA MOTORYCZNEGO
Gibkość
Zwinność
Mobilność
Zakres ruchu
3
TRENER PRZYGOTOWANIA MOTORYCZNEGO
Szybkość
Wytrzymałość szybkościowa
Koordynacja
Zwinność
Szybkość maksymalna
Koordynacja specjalna
4
TRENER PRZYGOTOWANIA MOTORYCZNEGO
Siła
Wytrzymałość siłowa
Moc
Siła maksymalna
TRENER PRZYGOTOWANIA MOTORYCZNEGO
Wytrzymałość
Wytrzymałość siłowa
Wytrzymałość szybkościowa
Wytrzymałość Wytrzymałość beztlenowa tlenowa
6
TRENER PRZYGOTOWANIA MOTORYCZNEGO
Siła
Wytrzymałość
Szybkość
Koordynacja
Gibkość
RÓWNOWAGA/STABILNOŚĆ/KONTROLA SENSOMOTORYCZNA
7
TRENER PRZYGOTOWANIA MOTORYCZNEGO
nie rozwijamy siły zawodnika na bazie jakiejś dysfunkcji ruchowej, staramy się na bazie motoryczności podstawowej wprowadzić ćwiczenia likwidujące nieprawidłowe kompensacje,
rozwijanie siły bez rozwijania stabilności – urazy bezkontaktowe,
rozwijanie siły bez podstaw motoryki – obniżenie mocy zawodnika,
rozwijanie siły bez umiejętności ukierunkowanych – celem jest funkcja – słaby piłkarz.
TRENER PRZYGOTOWANIA MOTORYCZNEGO
deficyt funkcji motorycznych po przebytych urazach
ruchy i gesty wykonywane w postawie jednonożnej
sygnałów sensorycznych docierające z błędnika i proprioceptorów
radzenie sobie w sytuacjach wysokiej niestabilności
realizowanie umiejętności bez nieustannego odwoływania się do świadomości
różne możliwości odbierania informacji wzrokowej (oczy zamknięte lub otwarte)
Ronaldo Luisa Nazario da Lima
9
TRENER PRZYGOTOWANIA MOTORYCZNEGO
ROLA PROPRIOCEPCJI W FIZJOTRENINGU
Wpływ urazów na kontrolę nerwowo-mięśniową (częściowo wg Lepharta 2001) 10
TRENER PRZYGOTOWANIA MOTORYCZNEGO
Piramida optymalnego przygotowania motorycznego
Umiejętności Siła, plajometryka, moc
Motoryczność ukierunkowana
Szybkość, zwinność
Motoryczność podstawowa Propriocepcja
Gibkość
Mobilność/Stabilność
11
TRENER PRZYGOTOWANIA MOTORYCZNEGO
Motoryczność specjalna (obejmuje testy motoryczne i techniczne charakterystyczne dla danej dyscypliny np.: ilość celnych strzałów w określony obszar, szybkość reakcji – ocena ilościowa)
Motoryczność ukierunkowana w ujęciu funkcjonalnym (obejmuje testy motoryczne ukierunkowane dla danej dyscypliny o charakterze ogólnym np.: wyskok dosiężny/test siły, wydolności – ocena ilościowa)
Motoryczność podstawowa w ujęciu funkcjonalnym (obejmuje podstawowe przejawy wzorca ruchu: stabilność, zakres ruchu, koordynację, np.: przysiad maksymalny obunóż na pełnych stopach – ocena jakościowa/ilościowa) 12
TRENER PRZYGOTOWANIA MOTORYCZNEGO
Nieefektywny wzorzec ruchowy zmienia kolejność aktywizacji mięśni odpowiedzialnych za ruch, zaburza optymalną kolejność pracy mięśni i zmniejsza efektywność układu ruchu Łańcuch kinematyczny jest tak silny jak silne jest jego najsłabsze ogniwo
13
TRENER PRZYGOTOWANIA MOTORYCZNEGO
Nieefektywna stabilizacja ze strony układu nerwowo-mięśniowego prowadzi do nadmiernego obciążenia układu ruchu
14
TRENER PRZYGOTOWANIA MOTORYCZNEGO
Jak to zbadać ?.....
? 15
TRENER PRZYGOTOWANIA MOTORYCZNEGO
FMS – testy ruchowe z ang. functional movement screen Koncepcja została opracowana przez amerykańskiego fizjoterapeutę Greya Cooka. Jest stosowana do oceny zawodnika, ale również, jako narzędzie stanowiące punkt wyjścia do ćwiczeń korekcyjnych, czy treningowych. Wynik oceniania każdej próby (7 prób i 2 testy wykluczające dysfunkcje), oceniany jest w skali od 3 do 0. Trzy to - idealne wykonanie ruchu, dwa – ruch z kompensowany, jeden – brak prawidłowego wykonania w przebiegu całego ruchu, 0 – dolegliwości bólowe przy ruchu. Ocena wymaga oceny badanego w płaszczyźnie strzałkowej i czołowej.
W pierwszej kolejności działania korygujące obejmują te asymetryczne zachowania ruchowe, w których uzyskano różny wynik po stronie prawej i lewej. Kolejno działania korygujące obejmują wzorce ruchowe, w których uzyskano najsłabszy wynik. 16
TRENER PRZYGOTOWANIA MOTORYCZNEGO AWF Katowice, Współczesny trening siły mięśniowej 2009.
17
TRENER PRZYGOTOWANIA MOTORYCZNEGO AWF Katowice, Współczesny trening siły mięśniowej 2009.
18
TRENER PRZYGOTOWANIA MOTORYCZNEGO
…” można mieć krowę dającą 10 wiader mleka, ale po wydojeniu, każde wiadro rozlewa…”
…”nie koniecznie trzeba pracować więcej, ale raczej mądrzej…”
…”jeżeli zawodnik nie ma solidnej postawy to można jego trening porównać do strzelania z armaty stojącej na małym kajaku…”
…”dwa byki stoją na wzgórzu i obserwują stado krów, po czym pada hasło …, jeden z byków gna na złamanie karku, a drugi spokojnie schodzi z góry – i co dalej…”
TRENER PRZYGOTOWANIA MOTORYCZNEGO
Główne zasady nowoczesnego treningu motorycznego: 1.
Rozwijanie/utrzymywanie prawidłowej ruchomość w stawach,
2.
Rozwijanie i wzmacnianie siły i wytrzymałości biernych elementów układu ruchu (ścięgien, więzadeł),
3.
Kształtowanie stabilności centralnej (tzw. core stability),
4.
Rozwijanie i wzmacnianie grup mięśniowych odpowiedzialnych za stabilizację stawów,
5.
Rozwijanie zdolności motorycznych w formie ćwiczeń funkcjonalnych,
6.
Planowanie ćwiczeń specyficznych dla danej dyscypliny,
7.
Progresywne kształtowanie zdolności motorycznych w ujęciu długofalowym,
8.
Zbalansowany treningi motoryczny rozwijający równomiernie aparat ruchu. 20
TRENER PRZYGOTOWANIA MOTORYCZNEGO
MOTORYKA
A
PIŁKA NOŻNA
1. Naturalna forma lokomocji (bieg, skok), 2. Dynamiczny, eksplozywny charakter dyscypliny z potrzebą koordynacji (operowania piłki), wraz z narastającym zmęczeniem, 3. Wielopłaszczyznowy charakter przygotowania motorycznego (różne role zawodników, kontaktowość dyscypliny, wymagania koordynacyjne – orientacja, przegląd sytuacji, natychmiastowe podejmowanie decyzji, technika indywidualna, taktyka zespołowa), 4. Około 2% pokonanego dystansu odbywa się z piłką, 5. W trakcie gry odbywa się około 1000-1200 zrywów, przyspieszeń, zahamowań, zatrzymań, 6. Około 16% poruszania się odbywa się do tyłu i na boki, 7. Przyspieszenia odbywają się średnio na dystansie 15m, średnio co 90s, 8. Wymagania motoryczne: moc (z utrzymaniem jej na wysokim poziomie podczas narastającego zmęczenia), siła maksymalna, moc zrywna.
21
TRENER PRZYGOTOWANIA MOTORYCZNEGO
Zdolności motoryczne w piłce nożnej
szybkość i jakość korekt oraz przechodzenia do nowych działań uzależniona jest od zdolności dostosowania motorycznego zdolność szybkiej przebudowy wypracowanych form ruchów lub przestawienia od jednych działań ruchowych do innych odpowiednio do zmieniających się warunków zdolność kinestetycznego różnicowania siły polega na właściwej ocenie informacji o kątowych pozycjach w stawach (parametry przestrzenne ruchu), stanie napięcia pracujących mięśni (parametry siłowe ruchu), czy prędkości ruchów (parametry czasowe ruchu)
zdolności kondycyjne (siłowe, wytrzymałościowe, szybkościowe, czy gibkościowe) zdecydowane związki pomiędzy KZM a zdolnościami siłowymi, szybkościowymi i szybkościowo – siłowymi kształtowanie siły poprzez wymiar jakościowy (dynamika) kształtowanie wytrzymałości poprzez wymiar ilościowy (powtarzalność)
22
TRENER PRZYGOTOWANIA MOTORYCZNEGO
EKSPLOZYWNOŚĆ
POWTARZALNOŚĆ
wymiar jakościowy
wymiar ilościowy
TRENING SIŁY
TRENING WYTRZYMAŁOŚCI 23
TRENER PRZYGOTOWANIA MOTORYCZNEGO
TRENING BEZTLENOWY NIEKWASOMLEKOWY WŁÓKNA SZYBKIE
WŁÓKNA WOLNE
TRENING TLENOWY
włókna wolne TRENING WYTRZYMAŁOŚCI (bieg ciągły o stałej intensywności)
TRUDNO
WOLNE
łatwo
SZYBKIE
włókna szybkie TRENING SIŁOWY
Antagonizm włókna szybkie - włókna wolne w piłce nożnej. Wytrzymałość długiego czasu wydaje się nie odpowiadać charakterowi działań piłkarskich. 24
TRENER PRZYGOTOWANIA MOTORYCZNEGO
siła wytrzymałość siłowa (WS) WS krótkotrwała WS średnio trwająca WS długotrwała
moc reaktywna moc zrywna moc startowa moc rozwijana podczas zatrzymania moc
wytrzymałość szybkościowa szybkość
wytrzymałość
25
TRENER PRZYGOTOWANIA MOTORYCZNEGO
siła
S szybkość
wytrzymałość
piłkarz nożny (np.: pomocnik) 26
TRENER PRZYGOTOWANIA MOTORYCZNEGO
Kompleksowy program kształtowania motorycznego powinien zawierać następujące elementy:
trening równowagi/stabilności, trening stabilności w obrębie kompleksu miedniczno-lędźwiowego, reaktywny trening kontroli nerwowo-mięśniowej, zintegrowany trening funkcjonalny, dynamiczny trening gibkości,
trening szybkości/siły/mocy. 27
TRENER PRZYGOTOWANIA MOTORYCZNEGO
Nauczanie motoryczne - Ćwiczenia/trening/program: indywidualnie dobrane do możliwości zawodnika, stymulacja prawidłowych wzorców ruchu, wykonywanie ćwiczeń w prawidłowych ustawieniach biomechanicznych, podstawowe zasady progresji treningu motorycznego: od prostego do złożonego, od izolowanego do funkcjonalnego, stopniowa redukcja niewłaściwej kompensacji z równoczesną odbudową prawidłowej funkcji systemu stabilizującego. 28
TRENER PRZYGOTOWANIA MOTORYCZNEGO
„…żeby biegać trzeba najpierw nauczyć się - chodzić, żeby chodzić trzeba prawidłowo - stać…” I tu pojawia się PROBLEM …
29
TRENER PRZYGOTOWANIA MOTORYCZNEGO
DEFENSIVE OFFENSIVE COMPLEX
CLOSED
SPECIAL OPEN PASSION
TAKTYKA
UMIEJĘTNOŚCI
SELF CONTROL
COMMITTMENT
EMOCJE CONFIDENCE
ENERGIZED
TRENING & FORMA SPORTOWA
PSYCHOLOGIA
INTEGRITY
FOCUS
CHARAKTER RESPECT
FIZJOLOGIA
NUTRITION
ŚRODOWISKO CARING
HEALTH COLD FITNESS HEAT
ALTITUDE
30
TRENER PRZYGOTOWANIA MOTORYCZNEGO
PERIPHERAL
CENTRAL AEROBIC ANAEROBIC LACTIC
PULMONARY
TRANSPORT TLENU
OVER TRAINING
DISEASE
ZMĘCZENIE
ANAEROBIC ALACTIC
ZDROWIE EXPLOSIVE
INJURY
MOC
FIZJOLOGIA
SPEED RECOVERY
ODPOCZYNEK/ ZMĘCZENIE SIŁA
SLEEP
SPECIFIC
ODŻYWIANIE REPAIR RELATIVE
FUELS
NUTRIENTS
H2O
ABSOLUTE
31
TRENER PRZYGOTOWANIA MOTORYCZNEGO
REHAB
OCENA
LEKARZ Diagnoza Psychologia
REHAB (PREHAB) INTEGRACJA
IZOLACJA
ZESPÓŁ MEDYCZNY Bólu Terapia Zapobieganie kompensacjom Psychologia
REEDUKACJA NERWOWOMIĘŚNIOWA
SZTAB MEDYCZNOSPORTOWY Siła Koordynacja Przem.metaboliczne
TRENING SPORTOWY
INTEGRACJA
TRENER Umiej. techniczne Umiej. taktyczne Psychologia
Regeneracja Odżywianie Psychologia
32
TRENER PRZYGOTOWANIA MOTORYCZNEGO
TRENER PRZYGOTOWANIA A TRENERZY
Kontrola i rejestracja podstawowych parametrów zawodnika: wzrost, waga, ilość godzin treningowych, uczestnictwo w meczach mistrzowskich … Podstawy treningu motorycznego … Podstawy treningu siłowego: wiek 12-14 lat trening na ekspanderach, wiek 15-18 trening na siłowni … Podstawy treningu plyometrycznego … Podstawowe testy wydolności … Podstawy treningu wydolności, szybkości, mocy … Kontrola obciążeń na pulsometrach i tabelach treningowych …
TRENER PRZYGOTOWANIA A KLUB
Dwa razy w tygodniu 45 minut treningu motorycznego … Dwa razy w tygodniu 1 godzinny dyżur fizjoterapeutyczny dla młodzieży … Zaplecze sprzętu do treningu motorycznego – trenarzery, pulsometry … Plany treningowe dla zawodników kontuzjowanych … Literatura i biblioteka DVD z materiałami szkoleniowymi …
TRENER PRZYGOTOWANIA MOTORYCZNEGO
DZIĘKUJĘ
ZA UWAGĘ
34