Kto i gdzie inwestuje 2015-06-15 12:42:59

2 Zainteresowaniu irlandzkich firm polskim rynkiem sprzyja możliwość uczestniczenia w realizacji dużych kontraktów finansowanych ze środków UE.

Według danych Centralnego Urzędu Statystycznego Irlandii (Central Statistics Office - CSO) za 2012 r. skumulowana wartość bezpośrednich inwestycji firm irlandzkich za granicą wyniosła 288 mld euro. W stosunku do 2011 r. oznacza to wzrost o 12,5 proc. Kwota ta składa się z kapitału własnego wraz z reinwestowanymi zyskami w wysokości 241 mld euro oraz 47 mld euro pozostałego kapitału. Wzrost w porównaniu z 2011 r. wynika głównie ze zwiększenia nakładów inwestycyjnych w krajach Ameryki Środkowej (o 13 mld euro) oraz wzrostu aktywności w Europie (10 mld euro) – głównie w Niderlandach i Luksemburgu (po 5 mld euro w każdym z tych krajów). Skumulowana wartość inwestycji zagranicznych w Irlandii w 2012 r. wyniosła 258 mld euro. W stosunku do poprzedzającego roku inwestycje wzrosły o 14,7 proc. (33 mld euro). Znacząca część tego kapitału pochodziła od firm zarejestrowanych w Niderlandach, które zwiększyły swoją aktywność w Irlandii w stosunku do 2011 r. o 22 mld euro. Z większym rozmachem inwestowały tu także firmy azjatyckie (wzrost o 5 mld euro). Napływ kapitału z tych rejonów zrównoważył zmniejszenie aktywności firm amerykańskich, które w stosunku do 2011 r. obniżyły inwestycje o 8 mld euro. W ujęciu rocznym w 2012 r. do Irlandii napłynęły bezpośrednie inwestycje zagraniczne o wartości 30 mld euro. Wynik ten był znacznie lepszy od roku poprzedniego, kiedy to napływ inwestycji osiągnął poziom 17 mld euro.

3

Źródło: Bank Światowy

Struktura napływu inwestycji w 2012 r. przedstawiała się następująco: reinwestowane zyski (+22 mld euro), kapitał własny (+11 mld euro), wypłaty kapitałowe (-3 mld euro). Inwestycje do Irlandii napływały głównie z firm niderlandzkich (11 mld euro), brytyjskich i azjatyckich (po 4 mld euro). Inwestycje firm irlandzkich za granicą zdecydowanie koncentrują się na sektorze usług (249 mld euro), a w ramach tego sektora największy ich udział przypada na kraje Unii Europejskiej (64 proc., na wartość 158 mld euro). Drugą pozycję w strukturze inwestycji irlandzkich zajmuje sektor produkcyjny (24 mld euro). Natomiast w przypadku inwestycji zagranicznych w Irlandii to są one kierowane głównie do sektora pośrednictwa finansowego (44 proc., na wartość 113 mld euro), sektora farmaceutycznego (31 mld euro) i ubezpieczeniowego (21,5 mld euro).

Polska-Irlandia Według danych Narodowego Banku Polskiego irlandzkie firmy i instytucje finansowe zainwestowały w 2012 r. w Polsce 192,2 mln euro. To 4,1 proc. kapitału zainwestowanego w tym czasie w Polsce przez firmy zagraniczne. W 2012 r. Irlandia była 10. największym inwestorem zagranicznym w naszym kraju. Wyniki za 2012 r. są różne od rezultatu osiągniętego w 2011 r. Wtedy mieliśmy do czynienia z odpływem kapitału w wysokości 2.974,6 mln euro. Było to spowodowane wycofaniem się z Polski jednego z największych i najdłużej działających na naszym rynku (od 1995 r.) inwestorów irlandzkich – Allied Irish Bank (AIB), inwestora strategicznego Banku Zachodniego WBK SA (BZ WBK). Nowym właścicielem banku został Banco Santander. Sprzedaż udziałów w BZ WBK podyktowana była decyzją irlandzkiego rządu, nakazującego AIB podwyższenie

4 rezerw kapitałowych poprzez sprzedaż zagranicznych aktywów. Pod względem wartości skumulowanego kapitału na koniec 2012 r. Irlandia znalazła się na 18. pozycji w Polsce.

Po wycofaniu się z Polski banku AIB, największymi irlandzkimi inwestorami pozostają: Cement Roadstone Holding (CRH) – zaangażowany w produkcję materiałów budowlanych (m.in. Grupa Ożarów SA, Olsztyńskie Kopalnie Surowców Mineralnych Sp. z o.o. i Zakłady Przemysłu Wapienniczego Trzuskawica SA), JFC Manufacturing Ltd – zajmujący się produkcją wyrobów z plastiku (Dąbrówka), Kingspan Group PLC – producent wyrobów plastikowych (Rokitnica) i systemów płyt warstwowych dla budownictwa (Lipsko), South Western Business Process Servicess Poland (Łódź) – prowadzący usługi biznesowe w zakresie finansów i księgowości. Jednym z najmłodszych irlandzkich inwestorów na polskim rynku jest ABP Food Group, działający w Polsce od 2011 r., kiedy przejął zakład uboju bydła w Pniewach. Pod koniec 2013 r. przedsiębiorstwo nabyło drugi zakład przetwórstwa mięsnego – tym razem w Kłosowicach (woj. wielkopolskie). Wartość transakcji szacuje się na około 10 mln euro. Dzięki tej operacji ABP Food Group zwiększy możliwości produkcyjne w Polsce do ponad 100 tys. sztuk zwierząt rocznie. Od paru lat nowoczesne budynki w Kłosowicach były wykorzystywane jedynie w niewielkim stopniu, zmiana właściciela oznacza rozpoczęcie nowej produkcji i utworzenie nowych miejsc pracy. Inwestor zadeklarował chęć nawiązania współpracy z rolnikami specjalizującymi się w hodowli bydła rzeźnego. Firma ABP Poland chce także korzystać z usług innych lokalnych przedsiębiorców np. przy niezbędnych remontach. Perspektywy napływu irlandzkich inwestycji do Polski w najbliższych latach w dużej mierze będą zależały od kształtowania się koniunktury gospodarczej, zarówno w skali globalnej, jak i na lokalnym rynku irlandzkim. Choć w 2013 r. gospodarka irlandzka odnotowała niewielki spadek, to prognozy na kolejne lata są optymistyczne. Szanse na dalszy wzrost irlandzkich inwestycji w Polsce wydają się całkiem realne. Wynika to m.in. z rosnących powiązań biznesowych między krajami. Nadal ważnym czynnikiem decydującym o zainteresowaniu irlandzkich firm polskim rynkiem jest możliwość uczestniczenia w realizacji dużych kontraktów infrastrukturalnych finansowanych ze środków UE. Zdaniem analityków irlandzkie firmy, zwłaszcza sektora małych i średnich przedsiębiorstw, mogą być skłonne do przenoszenia do Polski części produkcji, chcąc poprawić swoją pozycję konkurencyjną. Przemawiają za tym m.in. koszty pracy, które w Irlandii ciągle są najwyższe w Europie. Zjawiska tego nie jest w stanie nawet

5 zrekompensować obowiązujący w Irlandii bardzo niski (12,5 proc.) podatek korporacyjny (CIT).

Szacunki wskazują, że obecnie ponad 100 irlandzkich firm jest zaangażowanych w Polsce. Większość z nich to małe i średnie przedsiębiorstwa, działające zarówno w sferze produkcyjnej, jak i szeroko rozumianych usługach (konsulting, doradztwo podatkowe i personalne, działalność deweloperska). Według ostatnich danych PAIiIZ na liście największych zagranicznych inwestorów w Polsce na koniec 2012 r. znalazło się 11 firm z Irlandii (na 1470 firm z całego świata, których inwestycje w Polsce przekroczyły 1 mln dol.). Mimo znacznego napływu do Irlandii w ostatnich latach polskich obywateli, skala naszego zaangażowania inwestycyjnego w tym kraju jest skromna. Według danych NBP skumulowane zaangażowanie inwestycyjne polskich firm w Irlandii na koniec 2012 r. wyniosło 399,5 mln euro. Stanowiło to niespełna 0,9 proc. ogółu polskiego kapitału zainwestowanego za granicą. Większość tych inwestycji dokonano w ostatnich latach. Jedną z większych polskich inwestycji w Irlandii ostatnio zrealizowała firma PZ Cormay SA, produkująca odczynniki i sprzęt diagnostyczny. Spółka w 2011 r. przejęła irlandzką firmę Innovation Enterprise z Cork, działającą w tej samej branży pod marką Audit Diagnostics. Polska spółka na przejęcie zagranicznej firmy przeznaczyła łącznie około 16 mln zł. Dotychczasowa siedziba irlandzkiego partnera w Cork funkcjonuje jako centrum badawczo-rozwojowe, zaś produkcja wyrobów medycznych odbywa się w Irlandii, Francji i Polsce. Obecnie w Irlandii działa kilkaset firm, których właścicielami są polscy obywatele. Ich dokładną liczbę jest trudno określić. Bazując tylko na danych miejscowego urzędu rejestracyjnego Companies Registration Office – CRO (odpowiednik polskiego Krajowego Rejestru Sądowego) firm, które w swojej nazwie posiadają słowo sugerujące polskie pochodzenie, np.: „Polska”, „polski”, „polskie”, „Polonia”, „Poland”, „Polish”, „sklep” itp., jest około 150. Większość z nich to niewielkie firmy handlowe (sklepy – w tym z polską żywnością, cukiernie i hurtownie), przedsiębiorstwa remontowo-budowlane, transportowe oraz firmy działające w szeroko pojętym sektorze usług (zakłady fryzjerskie i kosmetyczne, solaria, firmy świadczące usługi informatyczne, warsztaty samochodowe).

6 Ze względu na obecność w Irlandii znacznej liczby polskich obywateli, w dłuższej perspektywie można spodziewać się wzrostu polskiego zaangażowania inwestycyjnego, zwłaszcza wśród firm o charakterze usługowym i handlowym. Natomiast ze względu na wysokie koszty miejscowej siły roboczej oraz stosunkowo niewielki rynek wewnętrzny, trudno oczekiwać w Irlandii większych polskich inwestycji o charakterze produkcyjnym.

W Irlandii z powodzeniem funkcjonują polskie ośrodki medyczne. W Dublinie, Waterford, Galway, Limerick i Cork działają przychodnie obsługiwane przez polski personel medyczny. Pacjentami tych ośrodków są nie tylko polscy obywatele, przebywający w Irlandii, ale także Irlandczycy i przedstawiciele innych narodowości. W związku z popytem w Irlandii na różne usługi świadczone w języku polskim, zauważalny jest wzrost liczby kancelarii prawnych, firm doradztwa zawodowego, finansowego, rachunkowego itp., których założycielami (lub współzałożycielami) są Polacy. Wiele firm irlandzkich od kilku lat prowadzi także obsługę w języku polskim. Należą do nich m.in. agencje ubezpieczeniowe i kancelarie prawne. Ostatnio w Irlandii coraz bardziej widoczny jest wzrost aktywności polskich przedsiębiorców z sektora informatycznego. Przyciągają ich tu m.in. korzystne warunku dla prowadzenia działalności gospodarczej, jak i programy zachęt uruchomiane przez rząd Irlandii dla pobudzenia branży IT.

Źródło: NBP, PAIiIZ

7