KARTA PRZEDMIOTU CECHA PRZEDMIOTU Nazwa przedmiotu Poziom realizacji przedmiotu Jednostka realizująca Kierunek/rok Punkty ECTS Rodzaj przedmiotu

OPIS INFORMACJE OGÓLNE O PRZEDMIODCIE PIELĘGNOWANIE NIEPEŁNOSPRAWNYCH Studia pierwszego stopnia stacjonarne Instytut Nauk o Zdrowiu Pielęgniarstwo / III 8 Obowiązkowy

teoria – 2pkt., zajęcia praktyczne – 3pkt., praktyka zawodowa – 3pkt. Przyporządkowanie do grupy przedmiotów Okres (rok akademicki/semestr/semestr y) Typ zajęć/liczba godzin

Terminy i miejsce odbywania zajęć

Kierunkowy 2013/2014 Rok III Semestr V i VI Forma zajęć Wykłady

Rok/ Semestr III / V

Liczba godzin 15

Limit miejsc w grupach 60

Samokształcenie

III / V

20

indywidualnie

Zajęcia praktyczne

III / V

80

8

Praktyka zawodowa

III / VI

80

8

Forma zajęć Wykłady

Miejsce realizacji Wojewódzki Szpital Zespolony w Płocku

Termin realizacji Wg ustalonego planu

Samokształcenie

Według indywidualnej decyzji studenta Wg ustalonego grafiku ZP Wg ustalonego grafiku PZ

indywidualnie

Zajęcia praktyczne Praktyka zawodowa Język wykładowy Koordynator Prowadzący

Polski mgr Maria Maruszak Forma zajęć

Wg ustalonego grafiku ZP Wg ustalonego grafiku PZ

Wykłady

Nazwisko i imię prowadzącego mgr Maria Maruszak

e-mail

Samokształcenie

indywidualnie

Zajęcia praktyczne

mgr Maria Maruszak

mariamaruszak@gma il.com

Praktyka zawodowa

mgr Maria Maruszak

mariamaruszak@gma il.com

mariamaruszak@gma il.com

Sposób i forma zaliczenia

Określenie czy przedmiot może być wielokrotnie zaliczany

Przedmiot

Pielęgnowanie niepełnosprawnych

Wykłady

Egzamin po VI semestrze

Samokształcenie

Zaliczenie zleconych prac.

Zajęcia praktyczne

Zaliczenie

Praktyka zawodowa

Zaliczenie

Student ma prawo do dwukrotnego zdawania egzaminu. CELE PRZEDMIOTU

Skrócony opis kursu/ Cel ogólny przedmiotu

Cel ogólny: Wprowadzenie w zasadnicze zagadnienia dotyczące problemów osób niepełnosprawnych i organizacji wszechstronnego, kompleksowego procesu rehabilitacji.

Pełny opis kursu/ Cele dydaktyczne wynikające z realizacji przedmiotu

Student: C1 określa rodzaj niepełnosprawności oraz cele, etapy i zasady rehabilitacji; C2 wyjaśnia rolę i zadania pielęgniarki w rehabilitacji osób niepełnosprawnych; C3 określa warunki wpływające na skuteczność rehabilitacji niepełnosprawnych; określa zakres niepełnosprawności; C4 doradza niepełnosprawnym i ich rodzinom w zakresie zaopatrzenia w sprzęt i pomoce ortopedyczne; C5 stosuje techniki i metody usprawniające funkcjonowanie osób niedowidzących i z uszkodzeniem narządu ruchu; C6 współpracuje z zespołem terapeutycznym oraz pacjentem i jego rodziną w procesie rehabilitacji.

Wymagania wstępne

Wykaz uzyskanych umiejętności/ efekty uczenia się - WIEDZA

WYMAGANIA WSTĘPNE Wiadomości i umiejętności zdobyte na pierwszym roku studiów pielęgniarstwa pierwszego stopnia EFEKTY KSZTAŁCENIA PRZEDMIOT Student: W1 definiuje podstawowe pojęcia z zakresu niepełnosprawności i rehabilitacji; W2 określa unormowania prawne i zasady organizacji medyczno – społecznego procesu rehabilitacji osób czasowo i trwale niepełnosprawnych; W3 określa problemy opiekuńcze osób z różnymi rodzajami niepełnosprawności; W4 określa standardy i procedury pielęgniarskie stosowane w rozwiązywaniu problemów niepełnosprawnych z wykorzystaniem elementów rehabilitacji; W5 omawia sposoby pielęgnowania osób niepełnosprawnych z wykorzystaniem elementów rehabilitacji; W1 określa następstwa wynikające z niepełnosprawności.

Wykaz uzyskanych umiejętności/ efekty uczenia się - UMIEJĘTNOŚCI

Student: U1 analizuje ideę pierwotnej i wtórnej profilaktyki niepełnosprawności; U2 analizuje ogólne założenia rehabilitacji osób niepełnosprawnych w wyniku wad i chorób; U3 analizuje ogólne założenia rehabilitacji osób niepełnosprawnych w wyniku urazów; U4 analizuje znaczenie zasad współpracy interdyscyplinarnej w rozwiązywaniu problemów osób niepełnosprawnych; U5 wykorzystuje elementy rehabilitacji kompleksowej w procesie pielęgnowania osób niepełnosprawnych; U6 stosuje w praktyce wiedzę z zakresu rehabilitacji i pielęgnowania osób niepełnosprawnych.

Wykaz uzyskanych umiejętności/ efekty uczenia się - POSTAWA

Student: P1 szanuje godność i autonomię osób z niepełnosprawnością; P2 systematycznie wzbogaca wiedzę zawodową i kształtuje umiejętności dążąc do profesjonalizmu; P3 przestrzega wartości, powinności i sprawności moralnych w opiece; P4 wykazuje odpowiedzialność moralną za człowieka i wykonywanie zadań zawodowych; P5 przestrzega prawa pacjenta; P6 rzetelnie i dokładnie wykonuje powierzone obowiązki zawodowe; P7 zachowuje tajemnicę zawodową; P8 współdziała w zespole interdyscyplinarnym w rozwiązywaniu dylematów etycznych z zachowaniem zasad kodeksu etyki zawodowej; P9 prezentuje otwartość na rozwój podmiotowości własnej i pacjenta; P10 wykazuje empatię w relacji z pacjentem i jego rodziną oraz współpracownikami. WYKŁADY Student: W1 rozróżnia rodzaje i stopnie niepełnosprawności; W2 określa problemy psychospołeczne osoby niepełnosprawnej i jej rodziny; W3 określa następstwa niepełnosprawności; W4 omawia warunki współpracy z człowiekiem niepełnosprawnym, jego środowiskiem oraz instytucjami wspierającymi proces rehabilitacji; W5 omawia rolę pielęgniarki w promowaniu działań na rzecz osób niepełnosprawnych; W6 wymienia cele, zasady i etapy procesu rehabilitacji; W7 wymienia zadania zespołu rehabilitacyjnego oraz pielęgniarki w realizacji celów rehabilitacji. Student: U1 analizuje udział pielęgniarki w procesie rehabilitacji kompleksowej osób niepełnosprawnych; U2 analizuje edukacyjną rolę pielęgniarki wobec pacjenta w zakresie usamodzielniania się z wykorzystaniem zaopatrzenia ortopedycznego i pomocy technicznych; U3 charakteryzuje podstawowe metody i techniki usprawniania stosowane w pielęgnowaniu osób chorych i niepełnosprawnych; U4 interpretuje rolę pielęgniarki w procesie integracji osoby niepełnosprawnej w środowisku zamieszkania, pracy, nauczania i wychowania;

Wykaz uzyskanych umiejętności/ efekty uczenia się - WIEDZA

Wykaz uzyskanych umiejętności/ efekty uczenia się - UMIEJĘTNOŚCI

U5

Wykaz uzyskanych umiejętności/ efekty uczenia się - POSTAWA

prezentuje elementy rehabilitacji w pielęgnowaniu osób z uszkodzeniem narządu ruchu w następstwie urazów, chorób i wad wrodzonych; U6 analizuje zadania pielęgniarki w rehabilitacji osób niewidomych i niedowidzących, głuchych i niedosłyszących ich problemy psychospołeczne i zawodowe w przystosowaniu do życia; U7 analizuje zadania pielęgniarki w rehabilitacji osób z upośledzeniem umysłowym ich problemy medyczne, psychospołeczne i pedagogiczne. Student: P1 reprezentuje aktywną postawę w procesie kształcenia; P2 rzetelnie i dokładnie analizuje przekazywane treści. SAMOKSZTAŁCENIE

Wykaz uzyskanych umiejętności/ efekty uczenia się - WIEDZA

Wykaz uzyskanych umiejętności/ efekty uczenia się - UMIEJĘTNOŚCI

Wykaz uzyskanych umiejętności/ efekty uczenia się - POSTAWA

Student: W1 określa najczęściej spotykane reakcje na utrwaloną niepełnosprawność, W2 określa czynniki wpływające na kształtowanie i zmianę postaw wobec osób niepełnosprawnych, W3 omawia elementy rehabilitacji w procesie pielęgnowania osób niepełnosprawnych od urodzenia.

Student: U1 analizuje udział pielęgniarki w akceptacji niepełnosprawności; U2 analizuje cele i zadania grup wsparcia w rehabilitacji osób niepełnosprawnych; U3 świadczenia przysługujące osobom niepełnosprawnym. Student: P1 wykazuje postawę aktywności i zaangażowania w samodzielnym poszerzaniu wiedzy; P2 reprezentuje twórczą postawę; P3 chętnie dzieli się zdobytą wiedzą.

ZAJĘCIA PRAKTYCZNE Wykaz uzyskanych umiejętności/ efekty uczenia się - WIEDZA

Wykaz uzyskanych umiejętności/ efekty uczenia się - UMIEJĘTNOŚCI

Student: W1 omawia organizację oddziałów rehabilitacji szpitalnej i placówek rehabilitacji poszpitalnej; W2 określa rolę i zadania pielęgniarki w pracy członków zespołu rehabilitacyjnego na różnych etapach opieki medycznej; W3 omawia elementy oceny chorego niepełnosprawnego i jego środowiska dla potrzeb rehabilitacji kompleksowej. Student: U1 prowadzi ogólne badanie pielęgniarskie osób niepełnosprawnych, bilans funkcji utraconych i zachowanych; U2 prowadzi dokumentację wyników badania; U3 rozpoznaje potrzeby i planuje działania usprawniające; U4 stosuje wybrane elementy kinezyterapii: ćwiczenia oddechowe, bierne, czynne, pionizacje, w procesie pielęgnowania osób niepełnosprawnych ruchowo; U5 stosuje zasady doboru i technika posługiwania się zaleconymi pomocami ortopedycznymi i technicznymi; U6 berze udział w doskonaleniu funkcji lokomocyjnych oraz w samoobsłudze; U7 stosuje działania profilaktyczne w celu ograniczenia skutków hipokinezji;

U8 stosuje elementy rehabilitacji w procesie pielęgnowania osób z różnymi rodzajami niepełnosprawności (od urodzenia, w następstwie chorób przewlekłych i po urazach); U9 dobiera metody aktywizacji fizycznej, psychicznej, społecznej i zawodowej osób trwale niepełnosprawnych; U10 analizuje możliwości wielopłaszczyznowej adaptacji środowiska do potrzeb osób niepełnosprawnych; U11 rozpoznaje i bierze udział w likwidacji barier utrudniających osobom niepełnosprawnym aktywne życie; U12 analizuje zawartość programów edukacyjnych w zakresie pielęgnowania i usamodzielniania osób niepełnosprawnych. Wykaz uzyskanych umiejętności/ efekty uczenia się - POSTAWA

Student: P1 wykazuje odpowiedzialność moralną za człowieka niepełnosprawnego i wykonywanie zadań zawodowych; P2 przestrzegać praw pacjenta; P3 rzetelnie i dokładnie wykonuje powierzone obowiązki zawodowe; P4 zachowuje tajemnicę zawodową; P5 współdziała w zespole interdyscyplinarnym w rozwiązywaniu dylematów etycznych z zachowaniem zasad kodeksu etyki zawodowej; P6 prezentuje otwartość na rozwój podmiotowości własnej i pacjenta; P7 wykazuje empatię w relacji z pacjentem i jego rodziną oraz współpracownikami.

Wykaz uzyskanych umiejętności/ efekty uczenia się - WIEDZA

Student: W1 określa sposoby oceny niepełnosprawności psychofizycznej i społecznej; W2 określa elementy usprawniania w procesie pielęgnowania osób niepełnosprawnych. Student: U1 dokonuje oceny niepełnosprawności psychofizycznej i społecznej; U2 stosuje elementy usprawniania w procesie pielęgnowania osób niepełnosprawnych; U3 wykorzystuje poznane sposoby usamodzielniania osób niepełnosprawnych w czynnościach codziennych; U4 wykorzystuje sposoby pionizacji i ćwiczeń w lokomocji z wykorzystaniem sprzętu ortopedycznego; U5 prowadzi działania w zakresie profilaktyki odleżyn u osób z niedowładami i porażeniami; U6 stosuje techniki ułożenia i zmiany pozycji w zależności od rodzaju dysfunkcji; U7 prowadzi opiekę nad pacjentami z zaburzeniami funkcji wydzielniczych; U8 stosuje metody edukacji pacjenta i jego rodziny w zakresie samopielęgnowania. Student:

PRAKTYKA ZAWODOWA

Wykaz uzyskanych umiejętności/ efekty uczenia się - UMIEJĘTNOŚCI

Wykaz uzyskanych umiejętności/ efekty uczenia się - POSTAWA

P1 wykazuje postawę niesienia pomocy oraz wrażliwości na potrzeby pacjenta zależne od sytuacji i jego stanu; P2 stosuje poznaną wiedzę w pracy zawodowej; P3 współpracuje w zespole interdyscyplinarnym. TREŚCI PROGRAMOWE

FORMA

TEMAT

LICZBA

SUMA

ZAJEĆ WYKŁADY

SAMOKSZTA ŁCENIA

GODZIN 1.

Rodzaje i stopnie niepełnosprawności : niepełnosprawność wrodzona i nabyta ; jednorodna i skojarzona; niepełnosprawność narządu ruchu, układów wewnętrznych, narządów zmysłów, psychiczna, społeczna. 2. Problemy psychospołeczne osoby niepełnosprawnej i jej rodziny. Następstwa niepełnosprawności. 3. Współpraca z człowiekiem niepełnosprawnym, jego środowiskiem oraz instytucjami wspierającymi proces rehabilitacji. Rola pielęgniarki w promowaniu działań na rzecz osób niepełnosprawnych. 4. Cele, zasady i etapy procesu rehabilitacji. Zespół rehabilitacyjny. Zadania pielęgniarki w realizacji celów rehabilitacji. 5. Rehabilitacja kompleksowa –lecznicza, społeczna, zawodowa. Udział pielęgniarki w procesie rehabilitacji kompleksowej osób niepełnosprawnych. 6. Zaopatrzenie ortopedyczne i pomoce techniczne wykorzystywane w procesie rehabilitacji osób niepełnosprawnych. Edukacyjna rola pielęgniarki wobec pacjenta w zakresie usamodzielniania się z wykorzystaniem zaopatrzenia ortopedycznego i pomocy technicznych. 7. Podstawowe metody i techniki usprawniania stosowane w pielęgnowaniu osób chorych i niepełnosprawnych. 8. Integracja osoby niepełnosprawnej w środowisku zamieszkania, pracy, nauczania i wychowania – rola pielęgniarki. 9. Elementy rehabilitacji w pielęgnowaniu osób z uszkodzeniem narządu ruchu w następstwie urazów, chorób i wad wrodzonych (np.: urazy kręgosłupa i rdzenia kręgowego, odjęcia kończyn, udaru mózgu, reumatoidalne zapalenie stawów, zesztywniające zapalenie stawów, skoliozy, dziecięce porażenie mózgowe ). 10. Rehabilitacja osób niewidomych i niedowidzących, głuchych i niedosłyszących. Problemy psychospołeczne i zawodowe w przystosowaniu do życia – zadania pielęgniarki. 11. Rehabilitacja osób z upośledzeniem umysłowym. Problemy medyczne, psychospołeczne i pedagogiczne w rehabilitacji osób z upośledzeniem umysłowym – zadania pielęgniarki.

1

1.

5

2. 3.

Najczęściej spotykane reakcje na utrwaloną niepełnosprawność. Udział pielęgniarki w akceptacji niepełnosprawności. Czynniki wpływające na kształtowanie i zmianę postaw wobec osób niepełnosprawnych. Elementy rehabilitacji w procesie pielęgnowania osób niepełnosprawnych od urodzenia, po urazach, w następstwie chorób przewlekłych (np.: guzy mózgu, stwardnienie rozsiane, udary mózgu, reumatoidalne zapalenie stawów, urazy czaszkowo- mózgowe, urazy

GODZIN 15

1

1

1

1

1

1

1

3

2

2

5

5

20

4. 5. ZAJĘCIA PRAKTYCZN E

PRAKTYKA ZAWODOWA

Rodzaj narzędzi

kręgosłupa). Grupy wsparcia w rehabilitacji osób niepełnosprawnych (cele i zadania ). Świadczenia przysługujące osobom niepełnosprawnym.

1.

Organizacja oddziałów rehabilitacji szpitalnej i placówek rehabilitacji poszpitalnej. Praca członków zespołu rehabilitacyjnego na różnych etapach opieki medycznej. Rola i zadania pielęgniarki. 2. Ocena chorego niepełnosprawnego i jego środowiska dla potrzeb rehabilitacji kompleksowej. Ogólne badanie pielęgniarskie osób niepełnosprawnych. Bilans funkcji utraconych i zachowanych. 3. Dokumentacja wyników badania. 4. Rozpoznawanie potrzeb i planowanie działań usprawniających. 5. Wybrane elementy kinezyterapii (ćwiczenia oddechowe, bierne, czynne, pionizacje) w procesie pielęgnowania osób niepełnosprawnych ruchowo. 6. Zasady doboru i technika posługiwania się zaleconymi pomocami ortopedycznymi i technicznymi. 7. Udział pielęgniarki w doskonaleniu funkcji lokomocyjnych oraz w samoobsłudze. 8. Profilaktyka skutków hipokinezji. Elementy rehabilitacji w procesie pielęgnowania osób z różnymi rodzajami niepełnosprawności (od urodzenia, w następstwie chorób przewlekłych i po urazach). 9. Metody aktywizacji fizycznej, psychicznej, społecznej i zawodowej osób trwale niepełnosprawnych. Możliwości wielopłaszczyznowej adaptacji środowiska do potrzeb osób niepełnosprawnych. Rozpoznanie i udział w likwidacji barier utrudniających osobom niepełnosprawnym aktywne życie – rola pielęgniarki. 10. Realizacja programów edukacyjnych w zakresie pielęgnowania i usamodzielniania osób niepełnosprawnych. 1. Doskonalenie sposobów oceny niepełnosprawności psychofizycznej i społecznej. 2. Doskonalenie elementów usprawniania w procesie pielęgnowania osób niepełnosprawnych. 3. Doskonalenie sposobów usamodzielniania osób niepełnosprawnych w czynnościach codziennych. 4. Doskonalenie sposobów pionizacji i ćwiczeń w lokomocji z wykorzystaniem sprzętu ortopedycznego. 5. Doskonalenie działań w zakresie profilaktyki odleżyn u osób z niedowładami i porażeniami. 6. Doskonalenie technik ułożenia i zmiany pozycji w zależności od rodzaju dysfunkcji. 7. Doskonalenie opieki nad pacjentami z zaburzeniami funkcji wydzielniczych. 8. Doskonalenie metod edukacji pacjenta i jego rodziny w zakresie samopielęgnowania NARZĘDZIA DYDAKTYCZNE • wykład,

5 5 8

80

8

8 8

8 8 8 8

8

8 10 10 10

10 10 10 10 10

80

• • •

dydaktycznych

ćwiczenia, analiza przypadku, pokaz, • zajęcia praktyczne • praktyka zawodowa SPOSOBY OCENY Egzamin po VI semestrze Zaliczenia zleconych prac

Wykłady Samokształcenie Zajęcia praktyczne

Uzyskanie zaliczenia wpisanego w dokumentację kształcenia studenta „ Wykaz praktycznych umiejętności zawodowych” Uzyskanie zaliczenia wpisanego w dokumentację kształcenia studenta „ Wykaz praktycznych umiejętności zawodowych”

Praktyka zawodowa

OBCIĄŻENIE PRACĄ STUDENTA Forma aktywności Godziny pracy studenta w uczelni przewidziane planem zajęć przedmiotu

• •

Wykłady Samokształcenia

15 20

•

Zajęcia praktyczne

80

•

Praktyka zawodowa

80

• Razem Sumaryczna liczba punktów ECTS dla przedmiotu Literatura podstawowa

1. 2. 3.

Literatura uzupełniająca

1. 2.

Średnia liczba godzin na zrealizowanie aktywności

195

8 LITERATURA Kwolek A. (red.): Rehabilitacja medyczna tom I i II. Urban & Partner. i pielęgnowanie osób Rutkowska A. (red.): Rehabilitacja niepełnosprawnych. Wydawnictwo Czelej. Szulc R. i wsp.: Usprawnianie lecznicze krytycznie chorych. Urban & Partner.

Adamczyk K.: Pielęgniarstwo neurologiczne. Wyd. Czelej, Lublin 2000. Barański J., Piątkowski W.,(red.): Zdrowie i choroba. Wybrane problemy socjologii medycyny. Atut, 2002. 3. Dega W., Milanowska K.: Rehabilitacja medyczna. PZWL, 1998. 4. Juros A., OtrębskiW., (red.):Integracja osób z niepełnosprawnością w społeczności lokalnej. Lublin,1997. 5. Karwat J., (red.): Niepełnosprawność i rehabilitacja osób dorosłych jako problem medyczny i społeczny w Polsce. Wyd. Liber,Lublin2002, tom I i II. 6. Kuch J., (red.) :Rehabilitacja. Podręcznik dla studentów medycyny. PZWL, 1989. 7. Ossowski R.: Teoretyczne i praktyczne podstawy rehabilitacji. Bydgoszcz, 1999. 8. Otrębski W., (red.): System wsparcia aktywności zawodowej osób niepełnosprawnych. Lublin, 1999. 9. Rejzner C., Szczygielska-Majewska M.: Wybrane zagadnienia z rehabilitacji. Podstawy teoretyczne i praktyka pielęgniarska. CMDNSSM, Warszawa 1992. 10. Rosławski A., Skolimowski T.: Technika wykonywania ćwiczeń leczniczych. PZWL, Warszawa 1998. 11. Rutkowska E., Skwarcz A., Turowski K.: Wybór zagadnień z zakresu rehabilitacji ruchowej. Wyd. Neurocentrum, Lublin 1995. 12. Szczygielska-Majewska M., Piątek A.: Standardy pielęgnowania w rehabilitacji. [w:] Turowski K.,(red.):Wybrane standardy

pielęgniarskiej opieki klinicznej. Wyd. AM, Lublin 1995. 13. Szwałkiewicz E.: Zasady podnoszenia i przenoszenia pacjentów. Przewodnik dla pielęgniarek. Wyd. Urban & Partner, Wrocław 2000. 14. Witkowski T.: Rozumieć problemy osób niepełnosprawnych. MDBO, Warszawa 1993.