Pobrano ze strony www.sqlmedia.pl
Centralna Komisja Egzaminacyjna w Warszawie
EGZAMIN MATURALNY 2011
WIEDZA O SPOàECZEēSTWIE POZIOM ROZSZERZONY Kryteria oceniania odpowiedzi
MAJ 2011
Pobrano ze strony www.sqlmedia.pl Egzamin maturalny z wiedzy o spoáeczeĔstwie – poziom rozszerzony Kryteria oceniania odpowiedzi
2
Zadanie 1. (0–1) Obszar standardów WiadomoĞci i rozumienie
Opis wymagaĔ ĩycie spoáeczne i konflikty wartoĞci spoáecznych (I.R.2 / I.P.1)
Poprawna odpowiedĨ D. 1 p. – za wskazanie poprawnej odpowiedzi Zadanie 2. (0–2) Korzystanie ze Ĩródeá informacji o Īyciu spoáecznym (opisy zjawisk spoáecznych) (II.P.7) WiadomoĞci: Procesy spoáeczne, prawidáowoĞci Īycia spoáecznego (I.R.1/ I.P.1) Korzystanie z informacji
Poprawna odpowiedĨ A. stratyfikacja spoáeczna (uwarstwienie spoáeczne / struktura warstwowa / struktura gradacyjna) B. konformizm C. stereotyp 2 p. – za poprawne podanie trzech nazw 1 p. – za poprawne podanie dwóch nazw Zadanie 3. (0–1) WiadomoĞci i rozumienie
Instytucje Īycia spoáecznego w Polsce (I.R.3/ I.P.1)
Przykáad poprawnej odpowiedzi jedna spoĞród: x wyznanie katolickie (rzymskokatolickie) i wyznanie prawosáawne x katolicyzm (rzymski katolicyzm) i prawosáawie x KoĞcióá katolicki (rzymskokatolicki) i KoĞcióá prawosáawny (Polski Autokefaliczny KoĞcióá Prawosáawny) x ĝwiĊty KoĞcióá Rzymski i Cerkiew Prawosáawna x katolicy i prawosáawni 1 p. – za poprawne podanie dwóch wyznaĔ Zadanie 4. (0–1) WiadomoĞci i rozumienie
Wspóáczesne formy paĔstw (I.R.4)
Przykáad poprawnej odpowiedzi trzy spoĞród: x Luksemburg (Wielkie KsiĊstwo Luksemburga) x Liechtenstein (KsiĊstwo Liechtenstein) x Watykan (PaĔstwo Miasta WatykaĔskiego / PaĔstwo WatykaĔskie / PaĔstwo Miasta Watykan) x Monako (KsiĊstwo Monako) 1 p. – za poprawne podanie trzech nazw paĔstw
Pobrano ze strony www.sqlmedia.pl Egzamin maturalny z wiedzy o spoáeczeĔstwie – poziom rozszerzony Kryteria oceniania odpowiedzi
Zadanie 5. (0–3) Korzystanie ze Ĩródeá informacji o Īyciu politycznym (mapa polityczna Europy) (II.P.7) WiadomoĞci: Modele ustrojowe paĔstw (I.R.5) Korzystanie z informacji
Poprawna odpowiedĨ Wielka Brytania (Zjednoczone Królestwo Wielkiej Brytanii i Irlandii Póánocnej / Zjednoczone Królestwo)
A.
monarchia
gabinetowo-parlamentarny (westminsterski / parlamentarnogabinetowy / parlamentarny)
Francja (Republika Francuska / V Republika Francuska)
D.
republika
parlamentarno-prezydencki (póáprezydencki / semiprezydencki / semiprezydencjalny / mieszany)
Niemcy (Republika Federalna Niemiec / RFN)
B.
republika
kanclerski
3 p. – za poprawne wypeánienie trzech wierszy tabeli 1 p. – za poprawne wypeánienie jednego wiersza tabeli Zadanie 6. (0–1) Korzystanie z informacji Lokalizacja waĪnych wydarzeĔ w czasie (II.P.4) WiadomoĞci: Przemiany ustroju Polski (I.R.4/I.R.3) Poprawna odpowiedĨ A. – 3 B. – 4 C. – 2 D. – 1 1 p. – za poprawne wskazanie chronologii Zadanie 7. (0–1) WiadomoĞci i rozumienie Sądy i Trybunaáy w Polsce, zasady funkcjonowania organów wáadzy w RP (I.P.10/ I.R.7) Poprawna odpowiedĨ A. prawda B. faász C. faász 1 p. – za poprawne wskazanie prawdziwoĞci/ faászywoĞci wszystkich zdaĔ Zadanie 8. (0–1) WiadomoĞci i rozumienie Hierarchia aktów prawnych (I.P.9) Poprawna odpowiedĨ C. 1 p. – za wskazanie poprawnej odpowiedzi
3
Pobrano ze strony www.sqlmedia.pl 4
Egzamin maturalny z wiedzy o spoáeczeĔstwie – poziom rozszerzony Kryteria oceniania odpowiedzi
Zadanie 9. (0–2) Korzystanie z informacji Rozumienie czytanych przepisów prawnych (II.7) WiadomoĞci: Elementy prawa cywilnego, karnego, administracyjnego (I.R.10) Poprawna odpowiedĨ A. abolicja B. pozew C. decyzja (administracyjna) 2 p. – za poprawne podanie trzech terminów 1 p. – za poprawne podanie dwóch terminów Zadanie 10. (0–1) WiadomoĞci i rozumienie
Elementy prawa cywilnego (I.R.10)
Poprawna odpowiedĨ B. 1 p. – za wskazanie poprawnej odpowiedzi Zadanie 11. (0–4) WiadomoĞci i rozumienie Procedury ochrony praw czáowieka (I.R.9) Poprawna odpowiedĨ A. Rady Europy B. Strasburgu 1 p. – za podanie dwóch poprawnych nazw, w przypadku nazwy miasta takĪe z báĊdem literowym bądĨ zapisu fonetycznego Zadanie 12. (0–3) Korzystanie ze Ĩródeá informacji o Īyciu politycznym (mapa polityczna Baákanów) (II.P.7) WiadomoĞci: Szanse i bariery rozwoju Europy (I.R.11) Korzystanie z informacji
Poprawna odpowiedĨ A. Sáowenia (Republika Sáowenii) B. BoĞnia i Hercegowina C. Chorwacja (Republika Chorwacji) 3 p. – za poprawne wypeánienie trzech wierszy tabeli 1 p. – za poprawne wypeánienie jednego wiersza tabeli Zadanie 13. (0–1) WiadomoĞci i rozumienie Organizacje miĊdzynarodowe (I.P.15) Poprawna odpowiedĨ A. prawda B. prawda C. faász 1 p. – za poprawne wskazanie prawdziwoĞci/ faászywoĞci wszystkich zdaĔ
2 4 6
Pobrano ze strony www.sqlmedia.pl Egzamin maturalny z wiedzy o spoáeczeĔstwie – poziom rozszerzony Kryteria oceniania odpowiedzi
5
Zadanie 14. (0–1) WiadomoĞci i rozumienie Instytucje i zasady dziaáania Unii Europejskiej (I.P.14) Przykáad poprawnej odpowiedzi dwie spoĞród: B., C., D. 1 p. – za wskazanie minimum dwóch poprawnych odpowiedzi Zadanie 15. (0–2) Korzystanie ze Ĩródeá informacji o Īyciu politycznym, krytyczna analiza materiaáów Ĩródáowych (I.P.2/ II.R.1) WiadomoĞci: Modele ustrojowe paĔstw demokratycznych (I.R.5) B. WiadomoĞci i rozumienie Modele ustrojowe paĔstw demokratycznych (I.R.5) A. Korzystanie z informacji
Przykáad poprawnej odpowiedzi A. jedna spoĞród: x iluzoryczny charakter wotum nieufnoĞci wobec rządu x przegáosowanie wotum nieufnoĞci wobec rządu nie oznacza dymisji tego organu x w przypadku przegáosowania przez parlament wotum nieufnoĞci wobec rządu prezydent moĪe rozwiązaü parlament x prezydent ponad innymi organami paĔstwa x prezydent moĪe rozwiązaü parlament x rząd ponosi odpowiedzialnoĞü przed prezydentem 1 p. – za podanie poprawnego argumentu B. jedna spoĞród: x caáa wáadza wykonawcza skupiona jest w rĊku prezydenta x nie ma instytucji premiera x szefem rządu jest prezydent x prezydent posiada kompetencje wáaĞciwe premierowi 1 p. – za poprawne wyjaĞnienie Zadanie 16. (0–2) A. Korzystanie z informacji
Rozumienie czytanych przepisów prawnych (II.P.7) WiadomoĞci: Historyczne formy paĔstwa polskiego, zagroĪenia dla demokracji (I.R.4 / I.R.6) B. WiadomoĞci i rozumienie Historyczne formy paĔstwa polskiego, zagroĪenia dla demokracji (I.R.4 / I.R.6) Poprawna odpowiedĨ A. jednolitoĞü wáadzy (monizm wáadzy) 1 p. – za poprawne nazwanie zasady
Pobrano ze strony www.sqlmedia.pl Egzamin maturalny z wiedzy o spoáeczeĔstwie – poziom rozszerzony Kryteria oceniania odpowiedzi
6
B. przykáad wyjaĞnienia – jedno spoĞród: x organ ustawodawczy jest nadrzĊdny nad organami sądowniczymi x organ ustawodawczy jest nadrzĊdny x jeden z organów wáadzy jest ponad innymi x brak podziaáu wáadzy / brak trójpodziaáu wáadzy x organy sądownicze nie są niezaleĪne x parlament nadrzĊdnym organem wáadzy x legislatywa nadrzĊdnym organem wáadzy x Sejm PRL byá nadrzĊdnym organem wáadzy 1 p. – za poprawne wyjaĞnienie Zadanie 17. (0–1) Korzystanie ze Ĩródeá informacji o Īyciu politycznym, krytyczna analiza materiaáów Ĩródáowych (I.P.2 / II.R.1) WiadomoĞci: Przemiany spoáeczeĔstwa polskiego, kultura polityczna spoáeczeĔstwa polskiego (I.R.3 / I.P.6) Korzystanie z informacji
Przykáad poprawnej odpowiedzi jedna spoĞród: x WĞród osób deklarujących absencjĊ wyborczą (i niezdecydowanych) odsetek akceptujących zmiany po 1989 roku jest mniejszy niĪ w potencjalnych elektoratach partii x WĞród osób deklarujących gáosowanie odsetek akceptujących zmiany po 1989 roku jest wiĊkszy niĪ wĞród niegáosujących (i niezdecydowanych) 1 p. – za podanie poprawnej zaleĪnoĞci Zadanie 18. (0–3) A. Korzystanie z informacji
B. Korzystanie z informacji
Korzystanie ze Ĩródeá informacji o Īyciu politycznym (tekst popularnonaukowy oraz dane z badaĔ opinii publicznej w formie wykresów sáupkowych), krytyczna analiza materiaáów Ĩródáowych, analiza stanowisk róĪnych stron debaty publicznej (II.P.2 / II.R.1 / II.R.2) WiadomoĞci: Modele ustrojowe paĔstw demokratycznych (I.R.5) Korzystanie ze Ĩródeá informacji o Īyciu politycznym (tekst popularnonaukowy), krytyczna analiza materiaáów Ĩródáowych (II.P.2 / II.R.1) WiadomoĞci: Zasady funkcjonowania organów wáadzy w RP (I.R.7)
Przykáad poprawnej odpowiedzi A. jedna spoĞród x nieakceptowaną zmianą są wybory Prezydenta przez Zgromadzenie Narodowe – zgadza siĊ z tym 9% respondentów x 89% respondentów chce – inaczej niĪ autor tekstu – powszechnych wyborów prezydenckich 1 p. – za podanie nieakceptowanej zmiany wraz z przytoczeniem danych
Pobrano ze strony www.sqlmedia.pl Egzamin maturalny z wiedzy o spoáeczeĔstwie – poziom rozszerzony Kryteria oceniania odpowiedzi
7
B. Proponowane zmiany
Aktualne unormowania konstytucyjne
jedna spoĞród: jedno spoĞród: x uchwalenie ustaw w drodze x referendum ogólnonarodowe moĪe zostaü zarządzone referendum z inicjatywy jedynie w sprawach o „szczególnym znaczeniu parlamentu dla paĔstwa” x referendum zarządza Sejm lub Prezydenta RP x moĪliwoĞü zarządzania przez parlament referendum za zgodą Senatu ogólnonarodowego x ustawy uchwala obecnie Sejm w sprawie uchwalania x referendum dotyczy przepisów rozdziaáu I, II i XII waĪnych dla obywateli konstytucji ustaw x procedura legislacyjna nie przewiduje instytucji referendum sĊdziów Trybunaáu sĊdziów Trybunaáu Konstytucyjnego wybiera Sejm Konstytucyjnego wybiera (a kandydatów wysuwa grupa co najmniej 50 posáów Sejm, a kandydatów wysuwają lub Prezydium Sejmu) gremia prawnicze i naukowe 2 p. – za poprawne wypeánienie dwóch wierszy tabeli 1 p. – za poprawne wypeánienie jednego wiersza tabeli Zadanie 19. (0–2) Korzystanie ze Ĩródeá informacji o Īyciu politycznym, krytyczna analiza materiaáów Ĩródáowych (I.P.2 / II.R.1) WiadomoĞci: Funkcjonowanie organów wáadzy w RP, zagroĪenia dla demokracji (I.R.7 / I.R.6) Korzystanie z informacji
Poprawna odpowiedĨ A. legislatywa przykáad argumentu – jeden spoĞród: x niewáaĞciwe mechanizmy tworzenia prawa x tworzenie „záego” prawa x záe tworzenie prawa / psucie dobrych projektów ustaw administracja przykáad argumentu – jeden spoĞród: x niewáaĞciwe wypeánianie funkcji usáugowej wobec obywateli x urzĊdnicy pokazują swoją wáadzĊ w stosunku do obywatela x urzĊdnicy nie są przewodnikami obywatela 1 p. – za poprawne wpisanie dwóch argumentów B. x niezaleĪnoĞü sądów x ochrona praw czáowieka (wypeánianie standardów demokratycznego paĔstwa prawa w dziedzinie praw czáowieka) x zbudowanie (demokratycznego) prawa wyborczego 1 p. – za poprawne wpisanie trzech sukcesów
Pobrano ze strony www.sqlmedia.pl 8
Egzamin maturalny z wiedzy o spoáeczeĔstwie – poziom rozszerzony Kryteria oceniania odpowiedzi
Zadanie 20. (0–20) Temat 1. Tworzenie informacji
Formuáowanie wypowiedzi pisemnej zawierającej przedstawienie róĪnych form organizacji Īycia zbiorowego oraz ocenĊ kwestii politycznych (III.R.3 / III.P.1) WiadomoĞci: Zasady funkcjonowania instytucji prezydenta, prezydentura w paĔstwach demokratycznych (I.R.7 / I.R.5) Kryteria oceniania Charakterystyka sposobu wyboru Prezydenta RP (0–2) 2 p. – za peáną charakterystykĊ zasad i trybu wyborczego 1 p. – za czĊĞciową charakterystykĊ zasad i trybu wyborczego Charakterystyka kompetencji Prezydenta RP (0–8) 1) klasycznych (w tym reprezentacyjnych) i w polityce zagranicznej 2) w zakresie polityki obronnej i bezpieczeĔstwa 3) nominacyjne i wobec rządu (oraz procedury jego powoáywania) 4) legislacyjne i wobec parlamentu 8 p. – za peáną charakterystykĊ kompetencji Prezydenta RP w czterech podanych dziedzinach zasad i trybu wyborczego 2 p. – za peáną charakterystykĊ kompetencji Prezydenta RP w jednej podanej dziedzinie 1 p. – za czĊĞciową charakterystykĊ kompetencji Prezydenta RP w jednej podanej dziedzinie Ocena pozycji ustrojowej Prezydenta RP z odwoáaniem siĊ do modeli prezydentury we wspóáczesnych paĔstwach demokratycznych o systemach (0–6) 1) prezydenckim 2) parlamentarno-prezydenckim 3) parlamentarno-gabinetowym 6 p. – za charakterystykĊ trzech wskazanych modeli prezydentury z odniesieniem do pozycji ustrojowej Prezydenta RP 2 p. – za charakterystykĊ jednego ze wskazanych modeli prezydentury z odniesieniem do pozycji ustrojowej Prezydenta RP 1 p. – za czĊĞciową charakterystykĊ jednego ze wskazanych modeli prezydentury z odniesieniem do pozycji ustrojowej Prezydenta RP lub za charakterystykĊ jednego ze wskazanych modeli prezydentury bez odniesienia do pozycji ustrojowej Prezydenta RP JeĞli zostaá uĪyty w odpowiedzi báĊdny przykáad paĔstwa, zdający nie otrzymuje punktu za charakterystykĊ modelu prezydentury. Wykorzystanie materiaáów Ĩródáowych (0–2) 2 p. – za poprawne powoáanie siĊ na minimum dwa materiaáy Ĩródáowe 1 p. – za poprawne powoáanie siĊ na jeden materiaá Ĩródáowy Poprawny jĊzyk wypowiedzi (0–1) 1 p. – za pracĊ napisaną jĊzykiem w peáni komunikatywnym Poprawna forma wypowiedzi (0–1) 1 p. – za pracĊ z uporządkowanym, logicznym wywodem i wáaĞciwą strukturą
Pobrano ze strony www.sqlmedia.pl Egzamin maturalny z wiedzy o spoáeczeĔstwie – poziom rozszerzony Kryteria oceniania odpowiedzi
Temat 2. Tworzenie informacji
Formuáowanie wypowiedzi pisemnej zawierającej uzasadnienie wáasnego stanowiska w sprawach publicznych oraz ocenĊ kwestii politycznych (III.R.3 / III.P.2) WiadomoĞci: Zasady funkcjonowania zasad demokratycznego paĔstwa prawnego w Polsce, zagroĪenia dla demokracji (I.R.7 / I.R.6) Kryteria oceniania Nazwanie zasad demokratycznego paĔstwa prawnego (0–4) Przykáadowe zasady: x praworządnoĞci (nadrzĊdnoĞü prawa, pewnoĞü prawa, równoĞü wobec prawa) x praw czáowieka (niezbywalny charakter, przestrzeganie, zabezpieczenie praw i wolnoĞci) x suwerennoĞci narodu (wolne wybory, formy demokracji bezpoĞredniej) x podziaáu wáadz (równowaga wáadz, niezaleĪnoĞü wáadzy sądowniczej) x pluralizmu (pluralizm polityczny, pluralizm ideologiczny, pluralizm gospodarczy) 4 p. – za poprawne nazwanie minimum czterech zasad 1 p. – za poprawne nazwanie jednej zasady Charakterystyka zasad demokratycznego paĔstwa prawnego (0–8) 8 p. – za peáną charakterystykĊ czterech zasad 2 p. – za peáną charakterystykĊ jednej zasady 1 p. – za krótką charakterystykĊ jednej zasady Ocena funkcjonowania zasad demokratycznego paĔstwa prawnego w RP (0–4) 4 p. – za peáną ocenĊ funkcjonowania minimum czterech zasad 1 p. – za peáną ocenĊ funkcjonowania jednej zasady Wykorzystanie materiaáów Ĩródáowych (0–2) 2 p. – za poprawne powoáanie siĊ na minimum dwa materiaáy Ĩródáowe 1 p. – za poprawne powoáanie siĊ na jeden materiaá Ĩródáowy Poprawny jĊzyk wypowiedzi (0–1) 1 p. – za pracĊ napisaną jĊzykiem w peáni komunikatywnym Poprawna forma wypowiedzi (0–1) 1 p. – za pracĊ z uporządkowanym, logicznym wywodem i wáaĞciwą strukturą
9
