10.2. Inne dokumenty

39. PN-B-10736:99 40. BN-68/6353-03 41. PN-S-02205:98 42. BN-85/3061-29 Roboty ziemne. Wykopy otwarte dla przewodów wodociągowych i kanalizacyjnych. ...
9 downloads 0 Views 174KB Size
39. PN-B-10736:99 40. BN-68/6353-03 41. PN-S-02205:98 42. BN-85/3061-29

Roboty ziemne. Wykopy otwarte dla przewodów wodociągowych i kanalizacyjnych. Warunki techniczne wykonania. Folia kalendrowana Techniczna z uplastycznionego polichlorku winylu. Drogi samochodowe. Roboty ziemne. Wymagania i badania. Lampy sodowe wysokoprężne do ogólnych celów oświetleniowych. -205815/Spec

10.2.

Inne dokumenty

43. Przepisy budowy urządzeń elektrycznych PBUE Wyd. 1980r. 44. Rozporządzenie Ministra Budownictwa i Przemysłu Materiałów Budowlanych w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy przy wykonywaniu robót budowlano – montażowych i rozbiórkowych. Dz. U. nr 13 z dn. 10.04.1971 r. 45. Rozporządzenie Ministra Przemysłu z dn. 26.11.1990r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać urządzenia elektroenergetyczne w zakresie ochrony przeciwporażeniowej. Dz. U. nr 81. z dn. 26.11.1990 r. 46. Zarządzenie Nr 29 Ministra Górnictwa i Energetyki z dnia 17 lipca 1974r. w sprawie doboru przewodów i kabli elektroenergetycznych do obciążeń prądem elektrycznym. 47. Ustawa o autostradach płatnych z dnia 27.10.1994r. Dz. U. nr 127 z dn. 02.12.1994 r. 48. Ustawa Prawo Budowlane z dnia 07.07.1994r. Tekst jednolity Dz. U. nr 106 z dn.05.12.2000r.

10. PN-83/E-06305/04 11. PN-83/E-06305/05

Elektryczne oprawy oświetleniowe. Ogólne wymagania i badania. Konstrukcja. Elektryczne oprawy oświetleniowe. Ogólne wymagania i badania. Przyłączenie do sieci zasilającej oraz przewody wewnętrzne i zewnętrzne. -195815/Spec

12. PN-83/E-06305/06 13. PN-83/E-06305/07 14. PN-83/E-06305/08 15. PN-83/E-06305/09 16. PN-83/E-06305/10 17. PN-83/E-06305/11 18. PN-83/E-06305/12 19. PN-83/E-06305/13 20. PN-83/E-06305/14 21. PN-83/E-06305/15 22. PN-91/E-06160/10 23. PN-EN-60269-3:97 24. PN-IEC-269-3-1:97 25. PN-93/E-05009/61 26. PN-90/E-06401/01 27. PN-90/E-06401/02 28. PN-90/E-06401/03 29. PN-88/B-06250 30. PN-80/B-03322 31. PN-88/B-32250 32. PN-80/C-89205 33. PN-81/C-89203 34. PN-80/H-74219 35. PN-76/H-92325 36. PN-92/0-79100 37. PN-B-11113: 96 38. BN-79/9068-01

Elektryczne oprawy oświetleniowe. Ogólne wymagania i badania. Połączenia i zaciski ochronne. Elektryczne oprawy oświetleniowe. Ogólne wymagania i badania. Zabezpieczenie przed porażeniem. Elektryczne oprawy oświetleniowe. Ogólne wymagania i badania. Odporność na wodę, pył i wilgoć. Elektryczne oprawy oświetleniowe. Ogólne wymagania i badania. Odstępy izolacyjne. Elektryczne oprawy oświetleniowe. Ogólne wymagania i badania. Opór i wytrzymałość elektryczna izolacji. Elektryczne oprawy oświetleniowe. Ogólne wymagania i badania. Temperatura pracy i odporność termiczna. Elektryczne oprawy oświetleniowe. Ogólne wymagania i badania. Odporność na ciepło, żar i prądy pełzające. Elektryczne oprawy oświetleniowe. Ogólne wymagania i badania. Wymiary części do mocowania i zawieszania. Elektryczne oprawy oświetleniowe. Ogólne wymagania i badania. Wymagania świetlne. Elektryczne oprawy oświetleniowe. Ogólne wymagania i badania. Właściwości izolacji elektrycznej opraw zawierających układy zapłonowe do wysokoprężnych lamp wyładowczych. Bezpieczniki topikowe niskiego napięcia. Ogólne wymagania i badania. Bezpieczniki topikowe niskonapięciowe. Wymagania dodatkowe dotyczące bezpieczników. Sprawdzanie. Sprawdzanie odbiorcze. Elektroenergetyczne i sygnalizacyjne linie kablowe. Osprzęt do kabli o napięciu znamionowym nie przekraczającym 30kV Elektroenergetyczne i sygnalizacyjne linie kablowe. Osprzęt do kabli o napięciu znamionowym nie przekraczającym 30kV Elektroenergetyczne i sygnalizacyjne linie kablowe. Mufy przelotowe na napięcie nie przekraczające 0,6/1kV Beton zwykły. Elektroenergetyczne linie napowietrzne. Fundamenty konstrukcji wsporczych. Obliczenia statyczne i projektowanie. Materiały budowlane. Woda do betonów i zapraw. Rury z nieplastyfikowanego polichlorku winylu. Kształtki z nieplastyfikowanego polichlorku winylu. Rury stalowe bez szwu walcowane na gorąco ogólnego zastosowania Bednarka stalowa bez pokrycia lub ocynkowana. Opakowania transportowe z zawartością. Postanowienia ogólne dotyczące opracowania programów badań własności użytkowych. Kruszywa mineralne. Kruszywa naturalne do nawierzchni drogowych. Piasek. Prefabrykaty budowlane z betonu.

Odbiór częściowy polega na ocenie ilości i jakości wykonanych części robót. Odbioru dokonuje Inspektor Nadzoru. W przypadku stwierdzenia usterek Inspektor Nadzoru ustali zakres robót poprawkowych do wykonania a Wykonawca wykona je na koszt własny w ustalonym terminie. -185815/Spec 8.4. Odbiór ostateczny ( końcowy ) robót Odbiór ostateczny robót polega na finalnej ocenie rzeczywistego wykonania robót w odniesieniu do ich ilości, jakości i wartości. Całkowite zakończenie robót oraz gotowość do odbioru ostatecznego będzie stwierdzona przez Wykonawcę wpisem do Dziennika Budowy. Odbiór ostateczny przeprowadza się w trybie i zgodności z warunkami określonymi w umowie o wykonanie robót budowlanych. Odbioru ostatecznego robót dokona komisja wyznaczona przez Zamawiającego. Komisja odbierająca roboty dokona ich oceny na podstawie przedłożonych dokumentów określonych w umowie oraz oświadczenia kierownika budowy o zgodności wykonanych robót z dokumentacją projektową, wymaganiami Zamawiającego oraz niniejszą Specyfikacją. Dokumenty do odbioru ostatecznego, sposób usuwania ewentualnych usterek określa zawarta umowa. Termin wykonania robót poprawkowych lub robót uzupełniających wyznaczy komisja zgodnie z zapisami umowy. 8.5. Odbiór pogwarancyjny Odbiór pogwarancyjny polega na ocenie wykonanych robót związanych z usuwaniem ewentualnych wad stwierdzonych przy odbiorze ostatecznym lub zaistniałych w okresie gwarancyjnym. Dokonany on będzie na podstawie wizualnej oceny obiektu. 9. ROZLICZENIE ROBÓT Rozliczenie obejmuje roboty objęte zawartą umową o wykonanie danego obiektu w oparciu o przedłożoną dokumentacją geodezyjną powykonawczą. 10. PRZEPISY ZWIĄZANE 10.1.

Normy

1. PN-76/E-02032 2. PN-76/E-05125 2.1. N – SEP E 004 3. PN-93/E-90401 4. PN-74/E-90184 5. PN-79/E-06314 6. PN-83/E-06305/00 7. PN-83/E-06305/01 8. PN-83/E-06305/02 9. PN-83/E-06305/03

Oświetlenie dróg publicznych. Elektroenergetyczne linie kablowe. Projektowanie i budowa. ------„----------- „------------„----------Kable elektroenergetyczne o izolacji z tworzyw termoplastycznych i powłoce poliwinitowej na napięcie znamionowe 0,6/1kV Przewody wielożyłowe o izolacji poliwinitowej Elektryczne oprawy oświetleniowe zewnętrzne. Elektryczne oprawy oświetleniowe. Ogólne wymagania i badania. Postanowienia ogólne. Elektryczne oprawy oświetleniowe. Ogólne wymagania i badania. Określenia. Elektryczne oprawy oświetleniowe. Ogólne wymagania i badania. Klasyfikacja. Elektryczne oprawy oświetleniowe. Ogólne wymagania i badania. Cechowanie.

-175815/Spec

7. PRZEDMIAR I OBMIAR ROBÓT 7.1. Zasady obmiaru robót i prowadzenie książki obmiarów Obmiar robót określać będzie faktyczny zakres robót wykonywanych zgodnie z dokumentacją projektową i Specyfikacją techniczną w ustalonych jednostkach. Książka obmiarów stanowi dokument pozwalający na rzeczywisty obmiar robót budowlanych. Obmiaru wykonanych robót dokonuje w sposób ciągły Kierownik budowy. 7.2. Zasady określania ilości robót i materiałów Długości pomiędzy wyszczególnionymi punktami będą obmierzane poziomo, wzdłuż linii osiowej i podane będą w [ m ]. Objętości będą wyliczane w [m3 ], powierzchnie w [ m2], urządzenia oświetlenia ulicznego w [szt.], ilości obmierzone wagowo będą określane w [ t ]. 7.3. Czas przeprowadzenia pomiarów. Pomiary należy przeprowadzić przed częściowym lub ostatecznym odbiorem odcinków robót. Obmiar robót zanikających należy przeprowadzać w czasie ich wykonywania. Obmiar robót ulegających zakryciu przeprowadza się przed ich zakryciem. 8. ODBIÓR ROBÓT 8.1. Rodzaje odbiorów robót Roboty podlegają następującym etapom odbioru : – odbiór robót zanikających i ulegających zakryciu, – odbiór częściowy, – odbiór ostateczny, – odbiór pogwarancyjny. 8.2. Odbiór robót zanikających i ulegających zakryciu Odbiór robót zanikających i ulegających zakryciu polega na ocenie i jakości wykonanych robót, które w dalszym procesie realizacji ulegają zakryciu. Odbiór ten dokonany będzie przez Inspektora Nadzoru po zgłoszeniu przez Wykonawcę gotowości wpisem do Dziennika Budowy. Odbiór przeprowadzany będzie niezwłocznie w czasie umożliwiającym wykonanie ewentualnych korekt i poprawek bez hamowania ogólnego postępu robót. Jakość i ilość robót ulegających zakryciu ocenia Inspektor Nadzoru na podstawie dokumentów. W przypadku stwierdzenia usterek Inspektor Nadzoru ustali zakres robót poprawkowych do wykonania a Wykonawca wykona je na koszt własny w ustalonym terminie. 8.3. Odbiór częściowy



zgodność schematu szafy ze stanem faktycznym. Schemat taki powinien być zamieszczony na widocznym miejscu wewnątrz szafy. -165815/Spec

6.6. Linia kablowa W czasie wykonywania i po zakończeniu robót kablowych należy przeprowadzić następujące pomiary : – głębokość zakopania kabla, – grubość podsypki piaskowej pod kablem, – odległość folii ochronnej od kabla. Pomiary należy wykonywać co 10 m budowanej linii kablowej, a uzyskane wyniki mogą być uznane za dobre, jeżeli odbiegają od założonych w dokumentacji nie więcej niż o 10‰. Ponadto należy sprawdzić rozplantowanie nadmiaru ziemi. 6.7. Sprawdzenie ciągłości żył Sprawdzenie ciągłości żył roboczych i powrotnych oraz zgodności faz należy wykonywać przy użyciu przyrządów o napięciu nie przekraczającym 24V. Wynik sprawdzenia należy uznać za dodatni, jeżeli poszczególne żyły nie mają przerw oraz jeśli poszczególne fazy na obu końcach linii są oznaczone identycznie. 6.8. Pomiar rezystancji izolacji Pomiar należy wykonać za pomocą megaomomierza o napięciu nie mniejszym niż 2,5 kV, dokonując odczytu po czasie niezbędnym do ustalenia się mierzonej wartości. Wynik należy uznać za dodatni, jeżeli rezystancja izolacji wynosi co najmniej 0,75 dopuszczalnej wartości rezystancji izolacji kabli wykonanych wg PN-93/E-90401. 6.9. Próba napięciowa izolacji Próbie napięciowej izolacji podlegają wszystkie linie kablowe. Dopuszcza się niewykonywanie próby napięciowej izolacji linii wykonanych kablami o napięciu znamionowym do 1 kV. Próbę napięciową należy wykonać prądem stałym lub wyprostowanym. Wynik próby napięciowej izolacji należy uznać za dodatni, jeżeli : – Izolacja każdej żyły wytrzyma przez 20 min., bez przeskoku, przebicia i bez objawów przebicia częściowego, napięcie probiercze o wartości równej 0,75 napięcia probierczego kabla wg PN93/E-90401. – Wartość prądu upływu dla poszczególnych żył nie przekroczy 300µA/km i nie wzrasta w czasie ostatnich 4 min. badania ; w liniach o długości nie przekraczającej 300m dopuszcza się wartość prądu upływu 100 µA. 6.10. Dokumentacja budowy Dokumentacja budowy powinna być zgodna z Art. 3 pkt. 13 ustawy – prawo budowlane. Wykonawca jest zobowiązany do prowadzenia dokumentacji budowy, przechowywania jej i udostępniania do wglądu przedstawicielom uprawnionych organów.

Zaprojektowano wszystkie elementy w II kl. ochronności − Oprawy, tabliczki bezpiecznikowe oraz przewód zasilający oprawy w izolacji wzmocnionej -155815/Spec 6. KONTROLA JAKOŚCI ROBÓT 6.1. Zasady wykonywania kontroli jakości robót Celem kontroli robót jest stwierdzenie osiągnięcia założonej jakości wykonywanych robót. Wykonawca robót ma obowiązek wykonywania pełnego zakresu robót zgodnie z dokumentacją projektową oraz wymaganiami niniejszej Specyfikacji. Przed przystąpieniem do badania, Wykonawca powinien powiadomić o rodzaju i terminie badania. Po wykonaniu badania, Wykonawca przedstawia na piśmie wyniki badań. Wykonawca powiadamia pisemnie Inwestora o zakończeniu każdej roboty zanikającej, którą może kontynuować dopiero po pisemnej akceptacji odbioru przez Inspektora Nadzoru. 6.2. Wykopy pod fundamenty Sprawdzenie lokalizacji, wymiarów i zabezpieczenia ścian wykopu. Po ustawieniu fundamentów lub wykonaniu ustojów, sprawdzenie usunięcia nadmiaru ziemi. 6.3. Fundamenty Program badań powinien obejmować : sprawdzenie kształtu i wymiarów, wyglądu zewnętrznego oraz wytrzymałości. Należy sprawdzić dokładność ustawienia w planie i rzędne posadowienia. 6.4. Słupy oświetleniowe Słupy oświetleniowe po ich montażu, podlegają sprawdzeniu pod kątem : – dokładności ustawienia pionowego słupów, zgodnie z pkt. 5.8. – prawidłowości ustawienia słupa i opraw względem osi oświetlanego terenu, – jakości połączeń kabli i przewodów na tabliczce bezpiecznikowo – zaciskowej oraz na zaciskach oprawy, – jakości połączeń śrubowych słupów i opraw, – stanu antykorozyjnego powłoki ochronnej wszystkich elementów. 6.5. Szafa oświetleniowa Przed zamontowaniem należy sprawdzić czy szafa oświetleniowa lub jej części odpowiadają wymaganiom, których spełnienie może być stwierdzone bez użycia narzędzi i bez demontażu podzespołów. Sprawdzeniem należy ująć jakość wykonania i wykończenia, a zwłaszcza : – stan pokryć antykorozyjnych, – ciągłość przewodów ochronnych i ich podłączenie do wszystkich metalowych elementów mogących znaleźć się pod napięciem, – jakość wykonania połączeń w obwodach głównych i pomocniczych, – jakość konstrukcji. Po zmontowaniu szafy na fundamencie należy sprawdzić : – jakość połączeń śrubowych pomiędzy fundamentem a konstrukcją szafy, – stan powłok antykorozyjnych, – jakość połączeń kabli zasilających odpływowych i sterowniczych,

oświetleniowego i po ustawieniu go w pionie należy unieruchomić go śrubami znajdującymi się w nagwintowanych otworach. -145815/Spec Zaleca się ustawienie pionu wysięgnika przy obciążeniu go oprawą lub ciężarem równym ciężarowi oprawy. 5.9. Montaż opraw oświetleniowych Montaż opraw oświetleniowych na słupach należy wykonywać przy pomocy samochodu specjalnego z platformą i balkonem. Każdą oprawę przed zamontowaniem należy podłączyć do sieci i sprawdzić jej działanie (sprawdzenie zaświecenia się lampy). Oprawy montować po uprzednim wciągnięciu przewodów zasilających do słupów. Należy stosować przewody kabelkowe o izolacji wzmocnionej z żyłami miedzianymi o przekroju żyły nie mniejszym niż 2,5 mm2. Od tabliczki bezpiecznikowej do każdej oprawy należy prowadzić po trzy przewody. Oprawy należy mocować na słupach w sposób wskazany przez producenta oprawy po wprowadzeniu do nich przewodów zasilających i ustawieniu ich w położenie pracy. Oprawy powinny być mocowane w sposób trwały, aby nie zmieniały swego położenia pod wpływem warunków atmosferycznych i parcia wiatru dla II i III strefy wiatrowej. 5.10. Naprawa nawierzchni ciągów pieszych po robotach kablowych Ciągi piesze należy przywrócić do stanu pierwotnego. 5.10.1. Wykonanie warstwy odsączającej Należy wykonać : – podbudowę tłuczniową grubości 10 cm, – warstwę odsączającą z piasku grubości 10 cm. Obie warstwy należy zagęścić ręcznie przy użyciu ubijaków mechanicznych. 5.10.2. Wykonanie nawierzchni z kostki brukowej betonowej Do odtworzenia ciągów pieszych zastosować zdemontowaną kostkę brukową betonową o gr. 8cm na podsypce cementowo – piaskowej. Kształt i kolor w nawiązaniu do stanu istniejącego. 5.10.3. Wykonanie nawierzchni z płyt chodnikowych Do odtworzenia ciągów pieszych zastosować zdemontowane płyty chodnikowe. 5.10.4. Wykonanie nawierzchni z asfaltu drogowego Należy stosować : – asfalt drogowy spełniający wymagania określone w PN-EN-12591:2002, – wypełniacz spełniający wymagania określone w PN-S-96504:1961. 5.11. Ochrona przeciwporażeniowa dodatkowa Zgodnie z PN-92/E-05009/41 i PN-IEC-60364-4:2000 Nie wymaga się stosowania ochrony dodatkowej w systemie sieciowym TT w przypadku gdy wszystkie elementy oddzielone są od słupa izolacją dodatkową.



Głębokość komory uzależniona jest od głębokości ułożenia rur, natomiast szerokość i długość komory zależna jest od typu zastosowanego urządzenia przewiertowego. -135815/Spec



Ustawić na dnie komory roboczej urządzenie przewiertowe w sposób określony przez wytyczne montażu konkretnego urządzenia. – Wykonać komorę roboczą w miejscu zakończenia przewiertu. Po zakończeniu przewiertu i zdemontowaniu urządzenia przewiertowego, obie w/w komory robocze należy zasypać. 5.5. Wykopy pod fundamenty słupów oświetleniowych oraz fundament szafy. Przed przystąpieniem do wykonania wykopów, Wykonawca ma obowiązek sprawdzenia zgodności rzędnych terenu z danymi w dokumentacji projektowej oraz oceny warunków gruntowych. Metoda wykonywania robót ziemnych powinna być dobrana w zależności od głębokości wykopu, ukształtowania terenu oraz rodzaju gruntu. Pod fundamenty prefabrykowane, zaleca się ręczne wykonywanie wykopów wąskoprzestrzennych. Wykopy wykonane powinny być bez naruszenia naturalnej struktury dna wykopu i zgodnie z PN-68/B-06050. 5.6. Montaż fundamentów prefabrykowanych. Montaż fundamentów wykonać zgodnie z wytycznymi montażu dla konkretnego fundamentu określonymi przez jego producenta. Fundament powinien być ustawiany przy pomocy dźwigu na płycie betonowej grubości 10cm. Przed jego zasypaniem należy sprawdzić rzędne posadowienia, stan zabezpieczenia antykorozyjnego ścianek i poziom górnej powierzchni do której przytwierdzona jest płyta mocująca. Maksymalne odchylenie górnej powierzchni fundamentu od poziomu nie powinno przekroczyć 1 : 1500 z dopuszczalną tolerancją rzędnej posadowienia ± 2cm. Ustawienie fundamentu w planie powinno być wykonane z dokładnością ± 10cm. Wykop należy zasypywać ziemią bez kamieni ubijając ją warstwami co 20 cm. 5.7. Montaż słupów oświetleniowych Przed przystąpieniem do montażu słupa, należy sprawdzić stan powierzchni stykowych elementów łączeniowych, oczyszczając je z brudu, lodu itp. oraz stan powłoki antykorozyjnej. Podczas ustawiania słupa należy zwrócić uwagę aby nie spowodować odkształcenia elementów lub ich zniszczenia. Nakrętki śrub mocujących słup powinny być dokręcane dwustadiowo i trwale zabezpieczone przed odkręceniem. Odchylenie osi słupa od pionu nie może być większe niż : r=

h 300

gdzie : r – odchylenie wierzchołka masztu od osi pionowej w każdym kierunku w [ m ] h – wysokość nadziemna masztu lub słupa w [ m ]

5.8. Montaż wysięgników Wysięgniki należy montować na słupach stojących przy pomocy dźwigu i samochodu z balkonem. Część pionową wysięgnika należy wsunąć do oporu w rurze znajdującą się w górnej części słupa

Kable w rowie powinny być ułożone w jednej warstwie, faliście z zapasem 1-3% długości rowu, wystarczającym do skompensowania możliwych przesunięć gruntu. -125815/Spec Przy mufach zaleca się pozostawienie zapasu kabla 1,0m, dla kabli o izolacji z tworzyw sztucznych o napięciu znamionowym do 1kV. W przypadku wciągania kabli do przepustów pod ulicami, zapas kabla powinien wynosić połowę podanej wyżej wartości z dodaniem 2,0m.

5.3.7. Oznaczenie linii kablowych 5.3.7.1. Oznaczniki kablowe Kable ułożone w ziemi powinny być zaopatrzone na całej długości w trwałe oznaczniki rozmieszczone w odstępach nie większych niż 10m oraz przy mufach i w miejscach skrzyżowania z istniejącym uzbrojeniem podziemnym terenu i przy wejściu do rur pod ulicami. Na oznaczniku należy umieścić trwałe napisy zawierające co najmniej: - symbol i numer ewidencyjny kabla, - oznaczenie kabla, - znak użytkownika, - rok ułożenia kabla.

5.3.7.2. Oznaczenie trasy Trasa kabli ułożonych w ziemi powinna być na całej długości i szerokości oznaczona folią z tworzywa sztucznego koloru niebieskiego. Folia powinna mieć grubość co najmniej 0,5 mm. Szerokość folii powinna być taka, aby przykrywała ułożone kable, lecz nie mniejsza niż 20 cm. Krawędzie pasa folii powinny sięgać co najmniej do zewnętrznych krawędzi skrajnych kabli, a w przypadku, gdy szerokość rowu kablowego jest większa niż szerokość trasy ułożonych kabli, krawędzie pasa folii powinny wystawać poza krawędzie skrajnych kabli równomiernie po obu stronach.

5.3.8. Odległość między kablami ułożonymi w ziemi – zgodnie z dokumentacją projektową 5.3.9. Odległość między kablami ułożonymi w ziemi od innych urządzeń – zgodnie z dokumentacją projektową. 5.3.10. Rodzaj ochrony kabla przed uszkodzeniami – zgodnie z dokumentacją projektową. 5.4. Budowa przepustów pod drogami i ciągami pieszymi – – –

Przepusty pod drogami wykonać zgodnie z dokumentacją projektową. Rury ochronne w jednym wykopie powinny być ułożone w jednej warstwie obok siebie. Po ułożeniu rur, ich końce należy uszczelnić pakułami w celu zabezpieczenia przed dostaniem się wilgoci oraz zamuleniem. Przy wykonywaniu rowu dla rur ochronnych należy zwrócić uwagę na to aby : – Głębokość rowu kablowego pod drogami była taka, aby dowolna powierzchnia trwałego podłoża drogi od górnej powierzchni rury ochronnej była nie mniejsza niż 0,20m, natomiast odległość od górnej powierzchni drogi do górnej powierzchni rury ochronnej była nie mniejsza niż 0,70m. – Szerokość rowu zależna jest od ilości rur ułożonych w jednym wykopie/ Dla wykonania przepustu metodą przewiertu poziomego należy : – Wykonać komorę roboczą dla maszyny przewiertowej.

-115815/Spec Zaleca się: układanie kabli niezwłocznie po wykopaniu rowu kablowego, doprowadzenie do szybkiego odbioru robót ulegających zakryciu i możliwie szybkie zasypanie rowu kablowego. Odległość ułożenia kabli od pni istniejącego zadrzewienia powinna wynosić co najmniej 1,5m, a w przypadku drzewostanu podlegającego ochronie odległość tę należy uzgodnić z kompetentnymi władzami terenowymi. Odległość układanych kabli od fundamentów budynków powinna wynosić minimum 0,50m.

5.3.2. Temperatura otoczenia kabla Temperatura otoczenia kabla przy układaniu nie powinna być niższa niż 0oC – w przypadku kabli o izolacji i powłoce z tworzyw sztucznych. Zabrania się podgrzewania kabli ogniem. Wzrost temperatury otoczenia ułożonego kabla na dowolnie małym odcinku trasy linii kablowej powodowany przez sąsiednie źródła ciepła, np. rurociąg cieplny, nie powinien przekraczać 5oC.

5.3.3. Zginanie kabli Przy układaniu kable można zginać tylko w przypadkach koniecznych, przy czym promień gięcia powinien być możliwie duży, nie mniejszy niż 20-krotna zewnętrzna średnica kabla w przypadku kabli jednożyłowych o izolacji papierowej i o powłoce ołowianej, kabli o izolacji polietylenowej i o powłoce polwinitowej oraz kabli wielożyłowych o izolacji papierowej i o powłoce aluminiowej o liczbie żył nie przekraczających 4.

5.3.4. Zabezpieczenie kabla w rowie kablowym W miejscu skrzyżowania układanego kabla z istniejącym lub projektowanym uzbrojeniem podziemnym terenu, kable należy zabezpieczyć dodatkowo rurami stalowymi o średnicy wewnętrznej nie mniejszej niż 94mm i długości minimum 2,0m. Przy zabezpieczaniu kabla na skrzyżowaniu w/w uzbrojeniem podziemnym terenu należy zwrócić uwagę, aby rura ochronna założona na kablu wystawała minimum 0,50m po obu stronach krzyżowanego uzbrojenia podziemnego.

5.3.5. Układanie kabla w rurach ochronnych W jednej rurze powinien być ułożony tylko jeden kabel. Przy wciąganiu kabla do rur ochronnych należy zwrócić uwagę, aby średnica wewnętrzna rury ochronnej nie była mniejsza niż: - 1.5 krotna zewnętrzna średnica kabla, w przypadku układania pojedynczego kabla - 3.5 krotna zewnętrzna średnica kabla jednożyłowego, w przypadku ułożenia trójfazowej wiązki czterech kabli jednożyłowych. Kable w miejscach wprowadzania i wyprowadzania z rur ochronnych nie powinny opierać się o krawędzie otworów. Wprowadzenia i wyprowadzenia powinny być uszczelnione. Zaleca się wykonanie uszczelnień z materiałów włóknistych, np. sznura konopnego lub pianki uszczelniającej. Nie dopuszcza się, aby elektryczne połączenia kabli (mufy kablowe), znajdowały się we wnętrzu rur ochronnych.

5.3.6. Zapas kabla

-105815/Spec - przyczepy dłużycowej do przewozu słupów, - minikoparki do prowadzenia robót ziemnych w terenach zielonych i w pasie drogowym.

4. TRANSPORT 4.1. Ogólne wymagania Wykonawca jest zobowiązany do stosowania jedynie takich środków transportu, które nie wpłyną niekorzystnie na stan i jakość transportowanych materiałów. Liczba środków transportu powinna gwarantować prowadzenie robót zgodnie z zasadami określonymi w dokumentacji projektowej.

4.2. Transport materiałów i elementów Wykonawca przystępujący do wykonania budowy oświetlenia powinien wykazać się możliwością korzystania z następujących środków transportu: - samochodu skrzyniowego, - samochodu dostawczego, - przyczepy do przewożenia kabli. Przewożone materiały i elementy powinny być układane zgodnie z warunkami transportu wydanymi przez wytwórcę dla poszczególnych materiałów i elementów oraz zabezpieczone przed ich przemieszczaniem się na środkach transportu.

5. WYKONYWANIE ROBÓT 5.1. Czynności geodezyjne Przed przystąpieniem do kopania rowów kablowych, służby geodezyjne (posiadające stosowne uprawnienia) powinny dokonać zgodnie z dokumentacją projektową trasowania budowanych kabli oświetleniowych oraz miejsc ustawienia słupów.

5.2. Wykonanie rowów kablowych Rów kablowy powinien mieć głębokość minimum 0,8m. Szerokość rowu powinna być nie mniejsza niż 0,4m i nie mniejsza niż obliczona według poniższego wzoru: .....= Σd + (n-1) x a + 20 [cm] Gdzie: n – ilość kabli w jednej warstwie Σd – średnice zewnętrzne kabli w warstwie a – odległości pomiędzy kablami według pkt. 5.4.9.

5.3. Układanie kabla Układanie kabla wykonać zgodnie z normą PN-76/E-05125.

5.3.1. Układanie kabla w rowie kablowym Kable należy układać na dnie rowów kablowych jeżeli grunt jest piaszczysty lub na warstwie z piasku grubości minimum 10cm w rurach ochronnych na całej długości trasy. Następnie należy nasypać warstwę gruntu rodzimego grubości 15cm, przykryć folią ostrzegawczą z tworzywa sztucznego w kolorze niebieskim i gruntem.

-95815/Spec

2.3.9. Szafa oświetleniowa Szafa oświetleniowa powinna odpowiadać wymaganiom PN-91/E-05160/01 i BN-82/8872-02 – konstrukcja wolnostojąca na fundamencie betonowym prefabrykowanym o stopniu ochrony IP33. Szafa powinna być przystosowana do sieci kablowej tak od strony zasilania jak i odbioru na napięcie znamionowe 400/230V 50Hz. Szafa oświetleniowa powinna posiadać następujące człony: - zasilający dostosowany do podłączenia kabla o przekroju żył do 120mm2, - odbiorczy dostosowany do podłączenia kabli o przekroju żył do 35mm2, - sterowniczy.

2.3.10. Wkładki bezpiecznikowe Wkładki bezpiecznikowe we wnękach bezpiecznikowych słupów oświetleniowych powinny spełniać wymagania PN-91/E-06160/10 i PN-EN-60269-3:97.

2.4. Odbiór materiałów na budowie - Dostarczone na miejsce budowy materiały należy sprawdzić pod względem kompletności i zgodności z danymi producenta. - W razie stwierdzenia wad lub wystąpienia wątpliwości co do jakości materiałów, należy przed ich wbudowaniem poddać je badaniom określonym przez Inwestora.

2.5. Składowanie materiałów na budowie - Materiały takie jak: przewody, tabliczki bezpiecznikowe, źródła światła, oprawy oświetleniowe itp. nie mogą być składowane na budowie i mają być przechowywane jedynie w pomieszczeniach przeznaczonych do tego celu, to jest zamkniętych i suchych. - Rury na przepusty kablowe, fundamenty oraz słupy oświetleniowe mogą być składowane na placu budowy w miejscach nie narażonych na działanie korozji i uszkodzenia mechaniczne w pozycji poziomej z zastosowaniem przekładek z drewna. - Kable powinny być składowane na bębnach. - Piasek składować w pryzmach na placu budowy.

3. SPRZĘT Wykonawca jest zobowiązany do używania takiego sprzętu jaki nie spowoduje niekorzystnego wpływu na jakość wykonywanych robót. Wykonawca przystępujący do budowy oświetlenia dla zagwarantowania właściwej jakości robót powinien wykazać się możliwością korzystania z następujących maszyn i sprzętu: - samochodu dostawczego, - samochodu skrzyniowego, - przyczepy do przewozu kabli, - żurawia samochodowego – z dołączoną ważną , kompletną decyzją Urzędu Dozoru Technicznego zezwalającą na jego eksploatację, - samochodu specjalnego z platformą i balkonem – z dołączoną ważną, kompletną decyzją Urzędu Dozoru Technicznego zezwalającą na jego eksploatację, - urządzenia przewiertowego, - lokalizatora trasy kabli elektrycznych, - agregatu prądotwórczego, - spawarki transformatorowej,

-85815/Spec

2.3.4. Źródła światła 2.3.4.1. Dla oprawy mocowanej na wysięgniku Zastosowane źródło światła: - sodowe o mocy 100 W, - średni strumień świetlny - średnia luminacja - minimalne napięcie zapłonu - czas po którym lampa osiąga 80% pełnego strumienia świetlnego - współczynnik oddawania barw

– 6.600 Lm, – 0,8 cd/m2, – 198 V, – do 5 min, – 23 Ra.

2.3.5. Słupy oświetleniowe 2.3.5.1. Słup oświetleniowy stalowy, stożkowy okrągły ocynkowany Słup stalowy, stożkowy okrągły ocynkowany przeznaczony do montażu na podstawie betonowej. Wymiary słupa: – 7 m, - wysokość słupa - średnica słupa przy wierzchołku – 60 mm, - grubość ścianki słupa – 3 mm, - zabezpieczenie antykorozyjne słupa wykonane poprzez ocynkowanie ogniowe.

2.3.6. Wysięgniki Wysięgniki stalowe, proste, okrągłe, ocynkowane przeznaczone do montażu bezpośrednio na słupie (średnica wierzchołka słupa 60mm) - długość wysięgnika – 0,5m, - kąt pochylenia – 15o, - zabezpieczenie antykorozyjne wysięgnika wykonane poprzez ocynkowanie ogniowe. Pomalowany na czarno.

2.3.7. Tabliczka bezpiecznikowo-zaciskowa Tabliczka bezpiecznikowo-zaciskowa powinna posiadać odpowiednią ilość podstaw bezpiecznikowych 25A (zależną od ilości montowanych opraw oświetleniowych na słupie), oraz zaciski przystosowane do podłączenia żył o przekroju do 35mm2, stopień zabezpieczenia (P45), klasa ochronności II.

2.3.8. Przewody typu: YDY 3x2,5mm2, 750V dla podłączenia opraw oświetleniowych Przewody używane dla podłączenia tabliczek bezpiecznikowych z oprawami oświetleniowymi powinny spełniać wymagania PN-74/E-90184. Należy stosować przewody o napięciu znamionowym 750V, wielożyłowe o żyłach miedzianych w izolacji polwinitowej i przekroju żył nie mniejszym niż 2,5mm2. Przekrój żył przewodów oraz ich ilość powinna być zgodna z dokumentacją projektową.

-75815/Spec Rury używane na przepusty powinny być dostatecznie wytrzymałe na działanie sił ściskających, z jakimi należy się liczyć w miejscu ich ułożenia. Wnętrza ścianek powinny być gładkie lub powleczone warstwą wygładzającą ich powierzchnię, dla ułatwienia przesuwania się kabli. Na przepusty kablowe dla kabli o napięciu 1 kV zaleca się stosować rury stalowe, rury dwuścienne z polipropylenu lub rury z polichlorku winylu (PCW). Rury stalowe powinny odpowiadać wymaganiom normy PN-80/H-74219, a rury dwuścienne z polipropylenu i rury z PCW normy PN-80/C-89205.

2.3. Materiały elektryczne 2.3.1. Kable elektroenergetyczne Przy budowie linii kablowych oświetleniowych należy stosować kable zgodnie z dokumentacją projektową o napięciu znamionowym do 1 kV. Przekrój żył kabli powinien być dobrany w zależności od dopuszczalnego spadku napięcia i dopuszczalnej temperatury nagrzania kabla przez prądy robocze i zwarciowe wg Zarządzenia Nr 29 Ministra Górnictwa i Energetyki z dnia 17 lipca 1974r. w sprawie doboru przewodów i kabli elektroenergetycznych do obciążeń prądem elektrycznym oraz powinien spełniać wymagania w zakresie ochrony przeciwporażeniowej dodatkowej, Rozporządzenie Ministra Przemysłu z dn.26.12.1990r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać urządzenia elektroenergetyczne w zakresie ochrony przeciwporażeniowej.

2.3.2. Osprzęt kablowy Osprzęt kablowy powinien być stosowany: do typu kabla, jego napięcia znamionowego, przekroju i liczby żył oraz do mocy zwarcia, występujących w miejscach i zainstalowania. Mufy kablowe powinny być zgodne z postanowieniami PN-90/E-06401/01-03.

2.3.3. Oprawy oświetleniowe Zastosowane oprawy oświetleniowe powinny spełniać wymagania PN-83/E-06305/00-15 i PN-79/E-06314. Oprawy powinny charakteryzować się szerokim rozsyłem światła. Ze względów eksploatacyjnych stosować należy oprawy:

2.3.3.2. Do montowania na wysięgu Ze względu na kompatybilność wybudowanego oświetlenia zaleca się zamontować oprawy typu SGS 102W SON – TP 100W - o konstrukcji zamkniętej, -

o stopniu zabezpieczenia przed wpływami zewnętrznymi komory lampowej IP65, w klasie ochronności II, o regulacji położenia odbłyśnika, obudowa wykonana ze wzmocnionego włókna szklanego odpornego na promienie UV polipropylenu.

-65815/Spec

2. MATERIAŁY 2.1. Ogólne wymagania Wykonawca jest zobowiązany dostarczyć materiały zgodne z wymaganiami określonymi w dokumentacji projektowej i niniejszej Specyfikacji. Wykonawca jest odpowiedzialny aby wszystkie materiały, elementy budowlane montowane lub instalowane w trakcie realizacji robót budowlanych odpowiadały wymaganiom określonym w Art. 10 ustawy – Prawo budowlane.

2.2. Materiały budowlane 2.2.1. Żwir Należy stosować kruszywo (żwir) odpowiadający wymaganiom PN-B11111:96

2.2.2. Piasek Piasek do układania kabli w ziemi powinien odpowiadać wymaganiom PN-B-11113:96

2.2.3. Woda Woda powinna być „odmiany 1”, zgodnie z wymaganiami PN-88/B-32250. Barwa wody powinna odpowiadać barwie wody wodociągowej ; woda nie powinna wydzielać zapachu oraz nie powinna zawierać zawiesiny na przykład grudek.

2.2.4. Folia ostrzegawcza Folię ostrzegawczą PCV stosować dla ochrony kabli przed uszkodzeniami mechanicznymi. Należy używać folii kalandrowanej z uplastycznionego PCW koloru niebieskiego o grubości 0,5 – 0,6 mm, gat. I. Folia powinna spełniać wymagania BN-68/6353-03.

2.2.5. Płyta drogowa żelbetowa Na dnie wykopu pod słup oświetleniowy ułożona powinna być płyta drogowa żelbetowa, z betonu klasy B30 o wymiarach 50 x 50 x 10 cm.

2.2.6. Fundamenty prefabrykowane 2.2.6.1. Fundamenty prefabrykowane pod słupy stalowe Pod słupy stalowe zaleca się stosowanie fundamentów prefabrykowanych o przekroju kwadratowym. Prefabrykaty powinny uwzględniać parametry wytrzymałościowe i warunki w jakich będą pracowały. Ogólne wymagania dotyczące fundamentów określone w PN-80/B-03322. Parametry fundamentów : – wysokość – 1000 mm, – ilość śrub mocujących słup – 4 szt.

2.2.7. Rury na przepusty kablowe Przepusty kablowe powinny być wykonane z materiałów trudnopalnych, wytrzymałych mechanicznie, chemicznie i odpornych na działanie łuku elektrycznego.

-55815/Spec

1.3.13. Osłona kabla – konstrukcja przeznaczona do ochrony kabla przed uszkodzeniami mechanicznymi, chemicznymi i działaniem łuku elektrycznego. 1.3.14. Przykrycie – osłona ułożona nad kablem w celu ochrony przed mechanicznym uszkodzeniem od góry. 1.3.15. Skrzyżowanie – takie miejsce na trasie linii kablowej, w którym jakakolwiek część rzutu poziomego linii kablowej, przecina lub pokrywa jakąkolwiek część rzutu poziomego innej linii kablowej lub innego urządzenia podziemnego. 1.3.16. Zbliżenie – takie miejsce na trasie linii kablowej, w którym odległość między linią kablową, urządzeniem podziemnym lub drogą komunikacyjną itp. Jest mniejsza niż odległość dopuszczalna dla danych warunków układania bez stosowania przegród lub osłon zabezpieczających i w którym nie występuje skrzyżowanie. 1.3.17. Przepust kablowy – konstrukcja o przekroju najczęściej okrągłym przeznaczona do ochrony kabla przed uszkodzeniami mechanicznymi, chemicznymi i działaniem łuku elektrycznego. 1.4. Ogólne wymagania dotyczące robót Wykonawca robót odpowiedzialny za jakość ich wykonania oraz za ich zgodność z dokumentacją projektową.

1.4.1. Przekazanie placu budowy Zamawiający w terminie określonym w umowie o wykonanie robót budowlanych przekaże Wykonawcy teren budowy wraz z wymaganymi dokumentami tj. : – Dziennik Budowy, – Dokumentacja projektowa (projekt budowlany oraz projekt wykonawczy), – Specyfikacja techniczna wykonania i odbioru robót budowlanych.

1.4.2. Zgodność robót z dokumentacją projektową i Specyfikacją techniczną wykonania i odbioru robót budowlanych Dokumentacja projektowa, Specyfikacja techniczna wykonania i odbioru robót budowlanych oraz dodatkowe dokumenty przekazane przez Inwestora Wykonawcy stanowią część umowy a wymagania wyszczególnione choćby w jednym z nich są obowiązujące dla Wykonawcy tak jakby zawarte były w całej dokumentacji. Wykonawca nie może wykorzystywać błędów lub opuszczeń w przekazanych dokumentach a o ich występowaniu winien natychmiast powiadomić Inwestora, który dokona odpowiednich zmian i poprawek.

1.4.3. Zabezpieczenie terenu budowy Wykonawca jest zobowiązany do oznakowania prowadzonych robót.

1.4.4. Bezpieczeństwo i higiena pracy Podczas realizacji robót Wykonawca będzie przestrzegać przepisów dotyczących bezpieczeństwa i higieny pracy.

-45815/Spec

S.T.E. BUDOWA OŚWIETLENIA ULICZNEGO KABLOWEGO 1. WSTĘP 1.1. Przedmiot Specyfikacji Przedmiotem niniejszej Specyfikacji są wymagania dotyczące wykonania i odbioru robót związanych z budową oświetlenia przy ulicy Józefa Ignacego Kraszewskiego w Sosnowcu.

1.2. Zakres stosowania Specyfikacji – zgodnie z przedmiotem dokumentacji projektowej. 1.3. Określenia podstawowe Określenia użyte w Specyfikacji należy rozumieć w każdym przypadku następująco :

1.3.1. Słup oświetleniowy – konstrukcja wsporcza osadzona bezpośrednio w gruncie lub na fundamencie, służąca do zamocowania oprawy oświetleniowej na wysokości niewiększej niż 14m 1.3.2. Oprawa oświetleniowa – urządzenie służące do rozdziału, filtracji i przekształcania strumienia świetlnego wysyłanego przez źródło światła zawierające wszystkie niezbędne detale do przymocowania i połączenia z instalacją elektryczną. 1.3.3. Wysięgnik – element rurowy łączący słup lub maszt oświetleniowy z oprawą. 1.3.4. Kabel – przewód wielożyłowy izolowany, przystosowany do przewodzenia prądu elektrycznego, mogący pracować pod i nad ziemią. 1.3.5. Ustój – rodzaj fundamentu dla słupów oświetleniowych. 1.3.6. Fundament – konstrukcja żelbetowa zagłębiona w ziemi, służąca do utrzymania słupa w pozycji pracy. 1.3.7. Szafa oświetleniowa – urządzenie rozdzielczo – sterownicze bezpośrednio zasilające instalacje oświetleniowe. 1.3.8. Dodatkowa ochrona przeciwporażeniowa – ochrona części przewodzących, dostępnych w wypadku pojawienia się na nich napięcia w warunkach zakłóceniowych. 1.3.9. Linia kablowa – kabel wielożyłowy lub wiązka kabli jednożyłowych w układzie wielofazowym albo kilka kabli jedno lub wielożyłowych połączonych równolegle. Łącznie z osprzętem, ułożone na wspólnej trasie i łączące zaciski tych samych dwóch urządzeń elektrycznych jedno lub wielofazowych. 1.3.10. Trasa kablowa – pas terenu w którym ułożone są jedna lub więcej linii kablowych. 1.3.11. Napięcie znamionowe linii – napięcie międzyprzewodowe na które linia kablowa została zbudowana. 1.3.12. Osprzęt linii kablowej – zbiór elementów przeznaczonych do łączenia, rozgałęzienia lub zakończenia kabli.

5815/Spec

7.

8.

9.

6.3.

Fundamenty

6.4.

Słupy oświetleniowe

6.5.

Szafa oświetleniowa

6.6.

Linia kablowa

6.7.

Sprawdzanie ciągłości żył

6.8.

Pomiar rezystancji izolacji

6.9.

Próba napięcia izolacji

6.10.

Dokumentacja budowy

PRZEDMIAR I OBMIAR ROBÓT 7.1.

Zasady obmiaru robót i prowadzenia książki obmiarów

7.2.

Zasady określania ilości robót i materiałów

7.3.

Czas prowadzenia pomiarów

ODBIÓR ROBÓT 8.1.

Rodzaje odbiorów robót

8.2.

Odbiór robót zanikających i ulegających zakryciu

8.3.

Odbiór częściowy

8.4.

Odbiór ostateczny ( końcowy ) robót

8.5.

Odbiór pogwarancyjny

ROZLICZENIE ROBÓT

10. PRZEPISY ZWIĄZANE

5815/Spec

Spis treści

1.

2.

WSTĘP 1.1.

Przedmiot Specyfikacji

1.2.

Zakres zastosowania Specyfikacji

1.3.

Określenia podstawowe

1.4.

Ogólne wymagania dotyczące robót

MATERIAŁY 2.1.

Ogólne wymagania

2.2.

Materiały budowlane

2.3.

Materiały elektryczne

2.4.

Odbiór materiałów na budowie

2.5.

Składowanie materiałów na budowie

3.

SPRZĘT

4.

TRANSPORT

5.

6.

4.1.

Ogólne wymagania

4.2.

Transport materiałów i elementów

WYKONANIE ROBÓT 5.1.

Czynności geodezyjne

5.2.

Wykonywanie robót kablowych

5.3.

Układanie kabla

5.4.

Budowa przepustów pod drogami i ciągami pieszymi

5.5.

Wykopy pod fundamenty słupów oświetleniowych oraz fundament szaf

5.6.

Montaż fundamentów prefabrykowanych

5.7.

Montaż słupów oświetleniowych

5.8.

Montaż wysięgników

5.9.

Montaż opraw oświetleniowych

5.10.

Naprawa nawierzchni ciągów pieszych po robotach kablowych

5.11.

Ochrona przeciwporażeniowa dodatkowa

KONTROLA JAKOŚCI ROBÓT 6.1.

Zasady wykonywania kontroli jakości robót

6.2.

Wykopy pod fundamenty -3-

5815/Spec

SPECYFIKACJA TECHNICZNA WYKONANIA I ODBIORU ROBÓT BUDOWLANYCH Nr S.T.E. – 1 KODY CPV :

45231400-9

Roboty budowlane w zakresie budowy linii energetycznych

45232200-4 Roboty pomocnicze w zakresie linii energetycznych 45316110-9 Instalowanie drogowego sprzętu oświetleniowego

Data opracowania październik 2006 r.

-2-

NR UMOWY

DATA

NR PROJEKTU

10.2006 r.

WDR.3420-19/06

5815/Spec.

ZAMAWIAJĄCY

GMINA SOSNOWIEC – MIASTO POSIADAJĄCE PRAWA POWIATU NAZWA ZAMÓWIENIA

Budowa oświetlenia na osiedlu przy ulicy Józefa Ignacego Kraszewskiego w Sosnowcu ADRES OBIEKTU BUDOWLANEGO

Sosnowiec ul. Józefa Ignacego Kraszewskiego NAZWA OPRACOWANIA

SPECYFIKACJA TECHNICZNA WYKONANIA I ODBIORU ROBÓT BUDOWLANYCH

Do projektu : nr 5815

OPRACOWAŁ

inż. Marek PROSZCZEK upr. nr 432/85 KIEROWNIK ZESPOŁU AUTORSKIEGO

inż. Marek PROSZCZEK upr. nr 432/85

Wszelkie prawa autorskie zastrzeżone. Kopiowanie zabronione