E: 2003/10819 K: 2004/346 T: 20.01.2004

AD‹ KEFALET • AD‹ KEF‹L‹N SORUMLULU⁄UNUN KOfiULLARI (BK m. 486)

Özet: Adi kefilin borçtan sorumlu tutulabilmesi, as›l borçlunun iflas etmesi veya ona karfl› bafllat›lan icra takibinin sonuçsuz kalmas› ya da as›l borçlu hakk›nda Türkiye’de icra takibi yap›lmas›n›n imkans›z hale gelmesine ba¤l›d›r. Bu koflullar›n gerçekleflti¤i kan›tlanmad›kça, borcun kefilden tahsil edilmesine karar verilemez.(*) Taraflar aras›ndaki itiraz›n iptali davas›n›n yap›lan yarg›lamas› sonunda ilamda yaz›l› nedenlerden dolay› davan›n k›smen kabulüne ve k›smen reddine yönelik olarak verilen hükmün süresi içinde daval›lardan TK taraf›ndan temyiz edilmesi üzerine, dosya incelendi gere¤i düflünüldü. KARAR Davac›, daval›lardan EK'ya ödünç para verip, karfl›l›¤›nda iki adet senet ald›¤›n›, bu senetleri di¤er daval›lar›n da kefil olarak imzalad›klar›n›, daval›lar›n borçlar›n› ödemediklerini yap›lan takibe de itiraz ettiklerini ileri sürerek itiraz›n iptaline, % 40 tazminat›n tahsiline karar verilmesini istemifltir. Daval›lar, davan›n reddini dilemifltir. Mahkemece, davaya konu senetlerin kambiyo senedi vasf›nda olmay›p, adi senet niteli¤inde bulundu¤u, Ancak alt›ndaki imzalar›n inkâr edilmedi¤i bu nedenle senetlerde imzalar› bulunan kefillerinde sorumlu bulunduklar› gerekçe gösterilerek kefiller TK ve VK yönünden davan›n kabulüne, di¤er daval› asil borçlu EK borca itiraz etmedi¤inden bu daval› yönünden karar ittihaz›na yer olmad›¤›na karar verilmifl, hüküm, daval›lardan TK taraf›ndan temyiz edilmifltir.

___________________________________________________ (*) Gönderen Av. Hulki Özel Mersin Barosu

YARGITAY 13. HUKUK DA‹RES‹ KARARLARI

YARGITAY 13. HUKUK DA‹RES‹

2284

‹STANBUL BAROSU DERG‹S‹ • Cilt: 80 • Say›: 5 • Y›l 2006

Davada dayan›lan her iki senedin de kambiyo senedi vasf›nda olmad›¤› ve temyiz eden daval›n›n da daval›lardan EK’nin borcuna adi kefil oldu¤u mahkemenin de kabulündedir. BK. 486. maddesi hükmünce adi kefilin borçtan sorumlu tutulabilmesi, as›l borçlunun iflas etmesi veya ona karfl› bafllat›lan icra takibinin semeresiz kalmas› veya as›l borçlu hakk›nda Türkiye’de icra takibi yap›lmas›n›n imkâns›z hale gelmesi flart›na ba¤l›d›r. Davac›, az yukar›da aç›klanan bu flartlar›n›n gerçekleflti¤ini iddia ve ispat etmifl de¤ildir. Bu durumda mahkemece, temyiz eden daval› yönünden davan›n reddine karar verilmesi gerekirken BK. 484. maddesine ayk›r› bir flekilde senette gösterilen miktar da afl›lmak suretiyle yaz›l› flekilde hüküm kurulmufl olmas› usul ve yasaya ayk›r› olup bozmay› gerektirir. SONUÇ: Yukar›da aç›klanan nedenlerle temyiz olunan karar›n daval› Talip Kara yarar›na BOZULMASINA, peflin harc›n istek halinde iadesine, 20.01.2004 gününde oybirli¤iyle karar verildi.

YARGITAY 13. HUKUK DA‹RES‹ E: 2004/543 K: 2004/7381 T: 17.05.2004

K‹RACININ YÜKÜMLÜLÜ⁄Ü • HOR KULLANMADAN DO⁄AN ZARAR (BK m. 266)

Özet: Kirac›, kiralanan› kendisine teslim edilen durumu ile kiralayana iade ile yükümlüdür. Ancak, bunun aksi taraflarca kararlaflt›r›labilir. Bu durumda kirac› yaln›z mecurun hor kullan›lmas›ndan do¤an zarardan sorumludur.(*) Taraflar aras›ndaki alacak davas›n›n yap›lan yarg›lamas› sonunda ilamda yaz›l› nedenlerden dolay› davan›n reddine yönelik olarak verilen hükmün süresi içinde davac› avukat› taraf›ndan temyiz edilmesi üzerine dosya incelendi, gere¤i konuflulup düflünüldü. KARAR Davac›, kirac›s› olan daval›n›n mecuru hasarl› olarak tahliye etti¤ini belirterek, hasar›n giderilmesi için 1.000.000.000 TL. tamir süresince

___________________________________________________ (*) Gönderen Av. Hulki Özel Mersin Barosu

Yarg›tay Kararlar›

2285

mahrum kalaca¤› kira geliri için ise, 2500 Dolar›n ödetilmesine karar verilmesini istemifltir. Daval›, sözleflme gere¤ince kendisine tadilat yetkisi verildi¤ini, eski hale getirme mecburiyeti bulunmad›¤›n› öne sürerek davan›n reddini savunmufltur Mahkemece sözleflmenin 8. maddesinde kirac›ya eski hale getirme yükümlülü¤ü verilmedi¤i gerekçesiyle davan›n reddine karar verilmifl; hüküm, davac› taraf›ndan temyiz edilmifltir. 1- Dosyadaki yaz›lara, karar›n dayand›¤› delillerle yasaya uygun gerektirici nedenlere ve özellikle delillerin takdirinde bir isabetsizlik bulunmamas›na göre davac›n›n afla¤›daki bendin kapsam› d›fl›nda kalan di¤er temyiz itirazlar›n›n reddi gerekir. 2- Borçlar Kanununun 266. maddesine göre kirac›, kiralanan› kendisine teslim edildi¤i durumu ile kiralayana iade ile mükelleftir. Ad› geçen madde düzenleyici hüküm niteli¤inde oldu¤undan bunun aksi taraflarca kararlaflt›r›labilir. Nitekim dava konusu olayda da taraflar sözleflmenin 8. maddesinde; "Kirac› binan›n stati¤ine ve tafl›y›c› sistemine zarar vermeksizin kiralad›¤› yerler dahi binan›n d›fl yüzünde kiraya verenin onay›n› almaya gerek faaliyeti gere¤i ihtiyaç duydu¤u her türlü tadilat yapabilir. Kirac› ayn› binada kiralad›¤› yerlerin iç gerçeklefltirmek üzere her türlü tadilat› yapabilir kirac›n›n kiralad›¤› yerleri-'istedi¤i yerden birlefltirmesi amac›yla merdiven yeri aç›lmas›na peflinen muvafakat etmifltir. Kirac› mecuru tahliye ederken mecura ba¤l› imalatlar b›rak›lacakt›r.” Hükmünü düzenlemifllerdir. Sözleflmenin belirtilen bu hükmü gere¤ince, faaliyeti nedeniyle mecurda her türlü de¤ifliklik ve tadilat› yapma yetkisi verilen kirac›ya buna karfl›l›k tahliye an›nda ise yapt›¤› imalatlar› oldu¤u gibi b›rakma yükümlülü¤ü de verilmifltir. Davac› imalatlar› oldu¤u gibi b›rakma yükümlülü¤ü de verilmifltir. Davac› kiralayan Borçlar Kanununun 266. maddesindeki düzenleyici hüküm aksi yönündeki kararlaflt›rma nedeni ile mecurun eski hale getirilmesini isteyemezse de, kirac› taraf›ndan yap›lan imalatlar da dahil olmak üzere mecurda normal kullan›m d›fl›nda hor kullanman›n mevcut olmas› halinde hor kullanman›n giderilmesi için tazminat isteyebilir. O halde mahkemece bu yönde araflt›rma ve de¤erlendirme yap›larak daval› kirac›n›n mecurda hor kullan›m›n›n tesbiti halinde, bunun giderilmesi için gerekli olan tazminat miktar› üzerinden hüküm kurulmas› gerekirken, sözleflmede eski hale getirme yükümlülü¤ünün bulunmad›¤›ndan bahisle eksik inceleme ile yaz›l› flekilde hüküm kurulmufl olmas› usul ve yasaya ayk›r› olup bozmay› gerektirir. SONUÇ: 1. bent gere¤ince davac›n›n di¤er temyiz itirazlar›n›n reddine, 2. bentte aç›klanan nedenlerle temyiz edilen hükmün temyiz eden davac› yarar›na BOZULMASINA, peflin harc›n istek halinde iadesine, 17.05.2004 gününde oybirli¤iyle karar verildi.

2286

‹STANBUL BAROSU DERG‹S‹ • Cilt: 80 • Say›: 5 • Y›l 2006

YARGITAY 13. HUKUK DA‹RES‹ E: 2006/1435 K: 2006/4986 T: 04.04.2006

AVUKATIN HAKSIZ OLARAK AZL‹ • ÜCRET‹N TAMAMINA HAK KAZANILMASI • KONUSU YABANCI PARA OLAN TAK‹P • ‹CRA ‹NKAR TAZM‹NATI (Avukatl›k K m. 174/2) Özet: Haks›z olarak azledilen avukat sözleflmede veya tarifede belirlenen ücretin tamam›na hak kazan›r. ‹tiraz›n iptali davas› sonucunda, dava konusu icra takibinde alacak yabanc› para üzerinden istenmifl ise, bu alaca¤›n takip tarihindeki Türk Liras› esas al›narak icra inkar tazminat›na hükmedilir. Taraflar aras›ndaki itiraz›n iptali davas›n›n yap›lan yarg›lamas› sonunda ilamda yaz›l› nedenlerden dolay› davan›n k›smen kabulüne ve k›smen reddine yönelik olarak verilen hükmün süresi içinde taraflar avukat›nca temyiz edilmesi üzerine dosya incelendi gere¤i konuflulup düflünüldü. KARAR Davac›, avukat oldu¤unu, dava d›fl› orta¤› bulundu¤u fiirketi ile ihtilafa düflen daval›n›n kendisinden hukuki yard›m talep etti¤ini, sözleflme imzalad›klar›n›, haz›rl›k dosyas›nda vekilli¤ini üstlendi¤ini, bu arada kendisinin flirketin di¤er orta¤›yla anlafl›p hakk›ndaki flikâyeti geri ald›rd›¤›n›, avukatl›k ücreti ödememek için kendisini haks›z olarak azletti¤ini, sözleflmeden do¤an alaca¤›n›n tahsili amac›yla daval›ya karfl› takip bafllatt›¤›n›, daval›n›n takibe itiraz etti¤ini ileri sürerek itiraz›n iptaline % 40 tazminat›n tahsiline karar verilmesini istemifltir. Daval›, davac› vekilin dava d›fl› flirket yetkilileriyle onlar› do¤rudan hedef alan konuflmalar yapt›¤›n›, bunun kendisi aleyhine sonuç do¤urdu¤unu, flirket yetkilileriyle sulhu kendisinin bizzat sa¤lad›¤›n› savunarak davan›n reddini dilemifltir. Mahkemece, azlin haks›z oldu¤u ancak daval› ile dava d›fl› flirket aras›ndaki uyuflmazl›¤›n sulh ile neticelenmesi nedeniyle davac›n›n 3.000 USD talep edebilece¤i gerekçe gösterilerek 3.000 USD as›l alacak ve 16.12. USD ifllemifl faiz yönünden itiraz›n iptaline 200 USD tutar›ndaki icra inkar tazminat›n›n tahsiline karar verilmifl; hüküm, her iki tarafça temyiz edilmifltir.

Yarg›tay Kararlar›

2287

1- Dosyadaki yaz›lara, karar›n dayand›¤› delillerle yasaya uygun gerektirici nedenlere ve özellikle delillerin takdirinde bir isabetsizlik bulunmamas›na göre taraflar›n/sair/temyiz itirazlar›n›n reddi gerekir. 2- Her ne kadar taraflar aras›nda düzenlenen 6.8.2003 tarihli sözleflmenin ikinci maddesinde "karfl› tarafa verilen süre içerisinde sulh anlaflmas› yap›l›r ise 3.000 USD, dava aç›ld›¤› takdirde avukata 5.000 USD ödenece¤i öngörülmüfl ise de ayn› sözleflmenin 5. maddesinde de "müvekkilin bu sözleflmeden sonra dosyas›n› geri almas›, avukat›n r›zas› olmadan davan›n veya alaca¤›n takibinden k›smen veya tamamen vazgeçmesi karfl› taraf ile sulh olmas› veya karfl› taraf› ibra etmesi veya hakl› sebep yok iken avukat› azletmesi gibi iflin takip ve sonuçland›r›lmas›n› her ne suretle olursa olsun engelledi¤i durumlarda avukat sözleflmeyi bozabilir. Bu durumda sözleflmede belirtilen ücretin tamam› ödenir" yaz›l›d›r. Avukatl›k yasas›n›n 174/2 maddesinde de avukat›n haks›z olarak azli halinde ücretin tamam›na hak kazanaca¤› öngörülmüfltür. Davac› avukat›n haks›z olarak azledildi¤i mahkemenin de kabulündedir. Bu durumda mahkemece, az yukar›da aç›klanan sözleflme hükmü ve yasal düzenleme karfl›s›nda davac› avukat›n sözleflmede öngörülen 5000 USD’nin tamam›na hak kazand›¤› gözetilmeden yaz›l› flekilde hüküm kurulmas› do¤ru bulunmam›flt›r. Bozmay› gerektirir. 3- Davac› daval›ya karfl› icra takibinde bulunurken her ne kadar yabanc› para cinsinden talepte bulunmufl ise de davac› yarar›na icra inkâr tazminat›na hükmedilirken yabanc› para cinsinden de¤il, bu paran›n icra takip tarihindeki TL. karfl›l›¤›n›n % 40 oran›na tekabül eden miktar›na hükmedilmesi gerekir. Bu hususun gözetilmemifl olmas› do¤ru de¤ildir. Bozmay› gerektirir. 4- Davac›, daval›ya karfl› ‹stanbul 12. ‹cra Müdürlü¤ü’nün 2003/12238 esas say›l› dosyas› ile takipte bulunurken as›l alacak ve ifllemifl faiz miktar›na tekrar faiz iflleterek talepte bulunmufltur. BK. 104/son maddesi hükmünce faize tekrar faiz yürütülemez. Bu hususun göz ard› edilerek yaz›l› flekilde karar verilmesi usul ve yasaya ayk›r› olup bozmay› gerektirir. SONUÇ: Yukar›da birinci bentte belirtilen nedenlerle taraflar›n di¤er temyiz itirazlar›n›n reddine, temyiz olunan karar›n ikinci bentte belirtilen nedenle davac› yarar›na, üçüncü ve dördüncü bentte aç›klanan nedenlerle de daval› yarar›na BOZULMASINA, peflin harc›n istek halinde taraflara iadesine, 4.4.2006 gününde oybirli¤iyle karar verildi.

2288

‹STANBUL BAROSU DERG‹S‹ • Cilt: 80 • Say›: 5 • Y›l 2006

YARGITAY 13. HUKUK DA‹RES‹ E: 2006/528 K: 2006/5252 T: 10.04.2006

AVUKATIN AZL‹ • HAKLI AZ‹L • HAKSIZ AZ‹L • AVUKATIN HAKLARI (Avukatl›k K. m. 164, 174)

Özet: Avukat›n haks›z olarak azli halinde ücretin tamam› azil edilen avukata verilir. Avukat kusur veya ihmalinden dolay› azledilmifl ise, yani azil hakl› ise avukatl›k ücreti ödenmez. Ancak; hakl› olarak azledildi¤i halde, azle yol açan davran›fl› müvekkili aleyhine sonuç do¤urmayan ve azle neden olan davran›fl›yla müvekkiline zarar vermeyen avukat›n azil tarihine kadar sarf etti¤i mek ve mesaisine karfl›l›k olarak adalete uygun bir avukatl›k ücretine hak kazanmas› gerekir. (Yarg›tay Hukuk Genel Kurulu’nun da görüflü ayn› do¤rultudad›r. Taraflar aras›ndaki alacak davas›n›n yap›lan yarg›lamas› sonunda ilamda yaz›l› nedenlerden dolay› davan›n k›smen kabulüne k›smen reddine yönelik olarak verilen hükmün taraflar avukat› taraf›ndan duruflmal› olarak temyiz edilmesi üzerine ilgililere ça¤r› ka¤›d› gönderilmiflti. Belli günde davac› MT ile daval› ‹B'nin gelmifl olmalar›yla duruflmaya bafllan›lm›fl ve haz›r bulunanlar›n sözlü aç›klamalar› dinlenildikten sonra karar için baflka güne b›rak›lm›flt›. Bu kez temyiz dilekçesinin süresinde oldu¤u saptanarak dosya incelendi, gere¤i konuflulup düflünüldü. KARAR Davac›, daval›n›n ‹ktisat Bankas›ndaki hesab›nda bulunan paran›n, 16.3.2001 tarihinde bilgisi d›fl›nda kesilmesi nedeni ile 4.379.903. YTL.’nin dava yolu ile geri al›nmas›nda, 2.4.2001 tarihli vekaletle Avukatl›¤›n› yapt›¤›n›, dava dosyas›nda yarg›lamaya devam edip bilirkifli raporu al›nd›ktan sonra 5.2.2002 tarihinde azledildi¤ini, 2/4.2001 tarihli ücret sözleflmesi gere¤ince kararlaflt›r›lan ücret tutar› 340.000 YTL.’nin KDV.’si ile birlikte azil tarihinden itibaren ödetilmesini istemifltir. Daval›, ‹ktisat Bankas›’n›n fona devredilip, mevduat›na trilyonluk aniden el konulmas› nedeni ile zor durumda kald›¤›ndan ve davac›n›n yaz›l› taahhütleri gözetilerek tecrübesizli¤inden yararlan›larak davac› avu-

Yarg›tay Kararlar›

2289

kat ile yap›lan geçersiz taahhütnamede belirtilen davan›n sonuçland›r›l›p ve güveninin sars›ld›¤›n› savunarak, davan›n reddini dilemifltir. Mahkemece, 4.379.903 YTL.’nin yasal faizi ile daval›dan tahsiline, fazla talebin reddine karar verilmifl; hüküm davac› ve daval› taraf›ndan temyiz edilmifltir. 1- Dosyadaki yaz›lara, karar›n dayand›¤› yasaya uygun gerektirici nedenlere ve özellikle takdirinde bir isabetsizlik bulunmamas›na göre, daval›n›n afla¤›daki bendin kapsam› d›fl›nda kalan temyiz itirazlar›n›n reddi gerekir. 2- Davac› ile daval› aras›nda imzalanan 2.4.2001 tarihli ücret sözleflmesinde; iflin konusunun, daval› ‹B'nin iktisat -bankas› mevduat hesab›ndan 16.3.2001 tarihinde kesilen 4.379.903.108.945 TL.’nin bankadan geri al›nmas› oldu¤u aç›klanm›fl, prosedür olarak da, ihtarname çekilmesi, ihtiyati haciz karar› al›nmas›, normal icra takibi yap›l›p, banka borca itiraz ederse itiraz›n iptali ya da kald›r›lmas› davas› aç›larak dava sonunda tahsilat›n sa¤lanaca¤›, 4.379.903.108.945. TL.’nin % 5'i ile, inkar tazminat› ve tahsil tarihine kadar iflleyecek faizden % 5'nin vekalet ücreti olarak ödenece¤inin kararlaflt›r›ld›¤› anlafl›lmaktad›r. Bu duruma göre, sözleflme, yap›ld›¤› tarihte yürürlükte bulunan Avukatl›k Kanunu’nun 163. maddesine göre baflar›ya göre de¤iflme flart›n› içermedi¤inden geçersizdir. Yine, davac› avukat›n imzas›n› tafl›yan prosedür bafll›kl› belgede de, izlenecek yol aç›kland›ktan sonra, duruflma günlerinin k›sa aral›klarla al›n›p, davan›n erken bitirilmesi konusunda avukat›n özel bir gayret gösterece¤i, bu suretle yarg›laman›n 2002 flubat-mart aylar›nda bitirilip, paran›n tahsilinin sa¤lanaca¤›, bu sürece Yarg›tay aflamas›n›n da dahil oldu¤u bildirilmifltir. Dosyadaki bilgi' ve belgelerden, davac›n›n daval› avukat› olarak banka aleyhine 13.5.2001 tarihinde icra takibi yapt›¤›, dava d›fl› banka taraf›ndan daval› aleyhine aç›lan menfi tespit davas›nda da, daval›y› avukat olarak temsil etti¤i ve yarg›lama sonuçlanmadan 5.2.2002 tarihinde vekâletten azledildi¤i anlafl›lmaktad›r. Mahkemece; ücret sözleflmesi kapsam›ndaki ifller nedeni ile yap›lan azlin hakl› oldu¤u ancak, menfi tespit davas›ndaki davac› -avukat›n hizmetinin ücret sözleflmesinin kapsam› d›fl›nda -olup, sözleflme düzenlenirken taraflar›n öngöremedikleri bir ifl görme niteli¤inde bulundu¤u, bu nedenle Avukatl›k Kanunu’nun 164. maddesine göre, davan›n de¤eri üzeriden % 5 vekâlet ücretine karar verilmesi gerekti¤ine iliflkin, 2.5.2005 tarihli bilirkifli kurulu görüflü esas al›narak karar verilmifltir. Taraflar aras›ndaki sözleflme ve avukat imzal› belge içeri¤inden, davac› avukat›n sözleflme konusu alacak bak›m›ndan sonuç borcu alt›na girdi¤i yani, daval› hesab›ndan el konulan mebla¤›n geri al›nmas›n›n dava yolu ile sa¤lanaca¤›n›n kararlaflt›r›ld›¤›, bu davan›n icra takibi ya da itiraz›n iptali davas› ile s›n›rl› tutulmad›¤› kabul edilmelidir. Yani yap›lan takibe itiraz edilmesi halinde aç›lacak itiraz›n iptali davas› ile itiraz edilmemesi halinde aç›lan menfi tespit davas›n›n her ikisi de ayn› sonuca yöneliktir. Bu durumda, davac› taraf›n-

2290

‹STANBUL BAROSU DERG‹S‹ • Cilt: 80 • Say›: 5 • Y›l 2006

dan, daval›n›n avukat› olarak temsil edildi¤i menfi tespit davas›n›nda, ücret sözleflmesinin kapsam› içinde oldu¤u kabul edilmelidir. Ücret sözleflmesi ile eki avukat imzal› belgeye göre, baflar›l› sonucun taahhüt edilen sürede sonuçland›r›lamam›fl yani, paran›n tahsilinin sa¤lanamam›fl olmas›, azlin hakl› oldu¤unu göstermektedir. Asl›nda mahkemenin de kabulü bu yöndedir. Avukatl›k kanununun 174. maddesine göre, avukat›n haks›z olarak azli halinde ücretin tamam› azil edilen vekile verilir ancak, avukat kusur veya ihmalinden dolay› azledilmifl ise, yani azil hakl› ise avukatl›k ücretinin ödenmesi gerekmez. HGK.’n›n 23.9.1987 gün 87/3-188 esas 87/657 karar say›l› ilam›nda da aç›kland›¤› gibi, hakl› olarak azledildi¤i halde, azle yol açan davran›fl›n›n daval› aleyhine herhangi bir sonuç do¤urmayan ve azle neden olan davran›fl› ifl sahibine zarar vermeyen avukat›n, azil tarihine kadar sarf etti¤i emek ve mesaisine karfl›l›k adalete uygun bir avukatl›k ücretinin ödenmesi hakkaniyet gere¤i olarak kabul edilmelidir. Mahkemece, davac› avukat›n azil tarihine kadarki emek ve mesaisi ile yap›lan iflin önemi ve iflin bulundu¤u aflama göz önünde bulundurularak, hakkaniyete uygun olarak takdir edilecek uygun bir miktar›n davac› ücreti olarak daval›dan tahsiline karar verilmelidir. Yanl›fl de¤erlendirme ile yaz›l› flekilde karar verilmesi usul ve yasaya ayk›r› olup, bozmay› gerektirir. 3- Kabule göre, ücret sözleflmesinde 658.379.369.100 Tl.’nin banka taraf›ndan ödenmifl olmas› nedeni -ile, bu miktar için avukatl›k ücretinin al›nmayaca¤› kabul edildi¤i halde, bu miktar da dahil olmak üzere vekalet ücretine karar verilmesi de usul ve yasaya ayk›r› olup bozma nedenidir. SONUÇ: 1. bent gere¤i davac› ve daval›n›n di¤er temyiz itirazlar›n›n reddine, 2. ve 3. bent gere¤i karar›n BOZULMASINA, peflin harc›n istek halinde iadesine, 10.4.2006 gününde oybirli¤iyle karar verildi.

Yarg›tay Kararlar›

2291

YARGITAY 13. HUKUK DA‹RES‹ E: 2005/406 K: 2004/6940 T: 21.04.2005

EVL‹L‹K B‹RL‹⁄‹NDE ED‹N‹LEN MALLAR • EfiLER‹N KATKI PAYI • KATKI PAYINDAN DO⁄AN G‹DER‹M ‹STEM‹ Özet: Davac›, daval› ile birlikte çal›flarak evlilik birli¤i içerisinde edinilen tafl›nmazlardaki katk› pay› nedeniyle tazminat istemifltir. Bu durumda yap›lacak ifl; dava konusu tafl›nmazlar›n al›nd›¤› tarihlerdeki de¤erinin saptanmas›, daval› kocan›n evi geçindirmekle de yükümlü oldu¤unun dikkate al›nmas› ve bu oranlar›n tafl›nmazlar›n dava tarihindeki de¤erine uygulanmas› suretiyle belirlenecek miktar›n tazminat olarak hüküm alt›na al›nmas›d›r.(*) Taraflar aras›ndaki tazminat davas›n›n yap›lan yarg›lamas› sonunda ilamda yaz›l› nedenlerden dolay› davan›n k›smen kabulüne ve k›smen reddine yönelik olarak verilen hükmün süresi içinde taraflar avukat›nca temyiz edilmesi üzerine dosya incelendi gere¤i konuflulup düflünüldü. KARAR Davac›, daval› ile 1980 y›l›nda evlendiklerini Almanya'da yaflad›klar›n›, 1999 y›l›nda boflanma davas› açt›¤›n›, evlilik birli¤i süresinde kendisinin de çeflitli ifllerde çal›flt›¤›n› birlikte kazan›lan paralarla Türkiye'de çeflitli tafl›nmazlar edindiklerini, güvene dayal› olarak tapu kay›tlar›n›n daval› ad›na düzenlendi¤ini, al›nan tafl›nmazlar›n›n yar› hissesinin kendisine ait oldu¤unu ileri sürerek 50.000.000.000 TL’nin faizi ile ödetilmesine karar verilmesini istemifltir. Daval›, davac›n›n katk›s› bulunmad›¤›n› savunarak davan›n reddini dilemifltir. Mahkemece, tafl›nmazlar›n sürüm de¤erlerinin yar›s› olan 26.785.336.825 TL. üzerinden davan›n k›smen kabulüne karar verilmifl; hüküm, davac› ve daval› taraf›ndan temyiz edilmifltir. 1- Dosyadaki yaz›lara, karar›n dayand›¤› delillerle yasaya uygun gerektirici nedenlere ve özellikle delillerin takdirinde bir isabetsizlik bulunmamas›na göre davac›n›n ve daval›n›n afla¤›daki bentlerin kapsam› d›fl›nda kalan sair temyiz itirazlar›n›n reddi gerekir.

2292

‹STANBUL BAROSU DERG‹S‹ • Cilt: 80 • Say›: 5 • Y›l 2006

2- Davac›, daval› ile birlikte çal›flarak evlilik birli¤i içerisinde edinilen tafl›nmazlardaki katk› pay›n›n oldu¤unu bunun karfl›l›¤› olan tazminat›n ödetilmesini istemifltir. Dosyaya sunulan belgelerden davac›n›n da çeflitli ifllerde çal›flmak suretiyle gelir elde etti¤i anlafl›lmaktad›r. Bu durumda mahkemece yap›lacak ifl dava konusu tafl›nmazlar›n sat›n al›nd›¤› tarihlerdeki de¤erlerinin belirlenmesi, taraflar›n gelirleri, ekonomik ve sosyal durumlar› daval› kocan›n evi geçindirmekle de yükümlü olmas› gözetilerek edinilen maldaki katk› oranlar›n›n saptanmas›, bu oran›n tafl›nmazlar›n dava tarihindeki de¤erine uygulanmas› suretiyle bulunacak miktar›n tazminat olarak ödetilmesine hükmetmekten ibarettir. Eksik inceleme ve yanl›fl de¤erlendirme sonucu yaz›l› flekilde hüküm kurulmas› usul ve yasaya ayk›r› olup bozmay› gerektirir. 3- Mahkemece al›nan bilirkifli raporlar›na göre belirlenen tafl›nmaz de¤erlerine göre davac› pay›na düflen miktar orana göre 32.783.336.825.TL. oldu¤u halde nas›l hesapland›¤› aç›klanmadan 26.785.336.825.TL.’ye karar verilmesi de kabul flekli bak›m›ndan yanl›fl olup bozma nedenidir. SONUÇ: Yukar›da birinci bentte aç›klanan nedenlerle taraflar›n di¤er temyiz itirazlar›n›n reddine, ikinci bent gere¤ince daval› üçüncü bent gere¤ince davac› yarar›na BOZULMASINA, peflin harc›n istek halinde iadesine, 21.4.2005 gününde oybirli¤iyle karar verildi.

YARGITAY 13. HUKUK DA‹RES‹ E: 2006/4087 K: 2006/7576 T: 11.05.2006

ARSA N‹TEL‹⁄‹NDE TAfiINMAZIN K‹RA SÖZLEfiMES‹NE UYGULANACAK YASA Özet: Kiralanan yer arsa vasf›nda tafl›nmaz olup üzerinde tamamlanmam›fl inflaat bulunmaktad›r. Bu nedenle taraflar aras›ndaki kira sözleflmesine 6570 say›l› Yasa de¤il, Borçlar Kanunu hükümlerinin uygulanmas› gerekir. Tararlar aras›ndaki muarazan›n meni davas›n›n yap›lan yarg›lamas› sonunda ilamda yaz›l› nedenlerden dolay› davan›n k›smen kabulüne k›smen reddine yönelik olarak verilen hükmün süresi içinde daval› avukat›nca temyiz edilmesi üzerine dosya incelendi gere¤i konuflulup düflünüldü.

Yarg›tay Kararlar›

2293 KARAR

Davac›, daval› kayy›m taraf›ndan idare edilen tafl›nmaz›n 300 m2’lik inflaat dahil k›sm›n›, 1.7.1998 tarihli 1 y›l süreli sözleflme ile kiralad›¤›n›, sözleflme gere¤ince süre bitiminden 1 ay önce feshi ihbar yap›lmad›¤› için sözleflmenin yenilenerek devam etti¤ini, daval›n›n 14.1.2003 tarihli yaz› ile kaçak yap›laflman›n önlenmesi gerekçesiyle sözleflmenin feshedildi¤inin bildirildi¤ini, oysa kira sözleflmesinin geçerlili¤inin korudu¤unu ileri sürerek daval› yanca yap›lan müdahalenin önlenmesi, zilyetli¤inin korunmas› ve bu flekilde yarat›lan muarazan›n menine karar verilmesini istemifltir. Daval› kayy›m, davac›n›n kullan›m›nda bulunan natamam inflaat›n, çat›s›n›n örtülmek ve denize bakan cephesinin kamufle edilmek suretiyle tamamland›¤›n›, davac›n›n inflaat izni almadan kaçak yap› yapt›¤›n›, sözleflme gere¤ince sabit yap› yap›lmas›n›n mümkün olmad›¤›n›, kamu menfaati gere¤i sözleflmenin feshedildi¤ini savunarak davan›n reddini dilemifltir. Mahkemece, tafl›nmaz›n 6570 Say›l› Yasaya tabi oldu¤u ve sözleflmenin kendili¤inden bir y›l uzamas› nedeniyle davac›n›n kirac›l›k s›fat›n›n devam etti¤i gerekçesiyle davan›n kabulüne karar verilmifl; hüküm, daval› kayy›m taraf›ndan temyiz edilmifltir. Taraflar aras›nda düzenlenen 1.7.1998 bafllang›ç tarihli ve bir y›l süreli kira sözleflmesi ile daval› kayy›m taraf›ndan idare edilen 35 parsel say›l› arsa vasf›ndaki tafl›nmaz›n üzerindeki natamam inflaat ile birlikte ve natamam inflaat olarak kullan›lmak; üzere davac›ya kiraland›¤› hususu ihtilafs›zd›r. Tafl›nmaz kira sözleflmesinde arsa olarak tan›mlanm›fl olup üzerinde bulunan natamam inflaat›n sözleflmenin özel flartlar bafll›kl› k›sm›n›n 6. maddesinde yaz›l› “kirac› kiralanan yeri teslim tutana¤›nda belirtilen flekliyle kullanmak mecburiyetindedir. Kirac› kiralanan yer üzerinde hiçbir suretle sabit tesis yapamaz. Ancak ilgili kamu kurulufllar›ndan izin almak kayd›yla temelsiz geçici iflyeri ve tesisler yapabilir. Bu tesisler kira süresi sonunda kald›r›larak tafl›nmaz mal teslim al›nd›¤› flekliyle kayy›ma teslim edilir,” hükmüne ayk›r› olarak tamamlanmas›, tafl›nmaz›n niteli¤ini de¤ifltirmez. Mahkeme kabulünün aksine, kira sözleflmesinin mahiyeti itibariyle olayda 6570 Say›l› Yasan›n uygulanma olana¤› bulunmamaktad›r. Yukar›da aç›klanan hususlar gözetilerek davan›n reddine karar verilmesi gerekirken, yaz›l› düflünceyle kabulüne karar verilmifl olmas› usul ve yasaya ayk›r›d›r. Bozmay› gerektirir. SONUÇ: Yukar›da aç›klanan nedenlerle temyiz olunan hükmün daval› yarar›na BOZULMASINA, peflin harc›n istek halinde iadesine, 11.5.2006 gününde oybirli¤iyle karar verildi.

2294

‹STANBUL BAROSU DERG‹S‹ • Cilt: 80 • Say›: 5 • Y›l 2006

YARGITAY 13. HUKUK DA‹RES‹ E: 2006/8001 K: 2006/10277 T: 21.06.2006

‹T‹RAZIN ‹PTAL‹ DAVASI • BORÇLU LEH‹NE HÜKMED‹LECEK TAZM‹NATIN KOfiULLARI • KÖTÜ N‹YET (‹‹K m. 67)

Özet: ‹tiraz›n iptali davas›n›n reddi halinde, talep eden borçlu lehine tazminata hüküm verilebilmesi için, icra takibinin haks›zl›¤› yan›nda, ayr›ca kötüniyetli oldu¤unun da kan›tlanmas› gerekir. Taraflar aras›ndaki itiraz›n iptali davas›n›n yap›lan yarg›lamas› sonunda ilamda yaz›l› nedenlerden dolay› davan›n reddine yönelik olarak verilen hükmün süresi içinde davac› avukat›nca temyiz edilmesi üzerine dosya incelendi gere¤i konuflulup düflünüldü. KARAR Davac›, daval›n›n ödemedi¤i su borcu için bafllatt›¤› icra takibine itiraz etti¤ini bildirip, daval›n›n takibe itiraz›n›n iptali ile % 40 icra inkar tazminat› istemifltir. Daval› davan›n reddini dilemifltir. Mahkemece davac›n›n davas›n›n reddine, As›l alacak üzerinden % 40 kötü niyet tazminat›n›n davac›dan al›narak daval›ya verilmesine karar verilmifl; hüküm, davac› taraf›ndan temyiz edilmifltir. 1- Dosyadaki yaz›lara, karar›n dayand›¤› delillerle yasaya uygun gerektirici nedenlere ve özellikle delillerin takdirinde bir isabetsizlik bulunmamas›na göre davac›n›n sair temyiz itirazlar›n›n reddi gerekir. 2- ‹‹K.’in 67. maddesi uyar›nca aç›lan itiraz›n iptali davas›n›n reddi halinde, talep eden borçlu lehine tazminata hüküm verilebilmesi için, icra takibinin haks›zl›¤› yan›nda alacakl›n›n ayr›ca kötü niyetli oldu¤unun da sübuta ermifl olmas› zorunludur. Davac›n›n daval› aleyhine yapt›¤› icra takibinde kötü niyetli oldu¤u sübuta ermemifltir. Alacakl›n›n alaca¤›n› kan›tlayamam›fl olmas› kötü niyetin varl›¤› için yeterli kabul edilemez. O nedenle Mahkemece yasal koflullar› gerçekleflmedi¤i halde, yaz›l› gerekçe ile davac›n›n % 40 kötü niyet tazminat›na mahkûm edilmesi usul ve kanuna ayk›r› olup, bozma nedenidir. Ne var ki bu yanl›fll›¤›n giderilmesi yeniden yarg›lama yap›lmas›n› gerektirmedi¤inden hükmün düzeltilerek onanmas› HUMK’un 436/7. maddesi hüküm gere¤idir.

Yarg›tay Kararlar›

2295

SONUÇ: Yukar›da 1. bentte belirtilen nedenle davac›n›n di¤er temyiz itirazlar›n›n reddine, 2. bentte belirtilen nedenle temyiz oluna karar›n (1) nolu bendin 4. sat›r›nda yap›lan yarg›lama sözcüklerinden sonraki cümle ve sözcüklerin ç›kart›larak yerine “yasal koflullar› oluflmad›¤›ndan icra inkar tazminat› talebinin reddine” cümlesinin yaz›lmas›na, mahkeme karar›n›n düzeltilmifl bu flekliyle ONANMASINA, peflin harc›n istek halinde iadesine, 21.6.2006 gününde oybirli¤iyle karar verildi.