1

Wprowadzenie

Jacek Tendej CM

OD KS.KAZIMIERZA SIEMASZKI DO „RADOSNEJ NOWINY 2000”

2

Jacek Tendej CM, Od ks. Kazimierza Siemaszki do „Radosnej Nowiny 2000”

3

Wprowadzenie

Jacek Tendej CM

OD KS.KAZIMIERZA SIEMASZKI DO „RADOSNEJ NOWINY 2000”

Kraków – Piekary 2009

4

Jacek Tendej CM, Od ks. Kazimierza Siemaszki do „Radosnej Nowiny 2000”

© Jacek Tendej CM

ISBN

Fotografie i fotokopie w rozdziałach I – IV pochodzą z Archiwum Księży Misjonarzy w Krakowie [AMS] Fotografie w rozdziale V pochodzą z Archiwum Liceum Ogólnokształcącego w Centru, Edukacyjnym „Radosna Nowina2000” [ALO] i Archiwum Fundacji im. ks. Siemaszki [AF]

Redakcja i adiustacja językowa: Anna Witalis Zdrzenicka Skład i łamanie: Anna Witalis Zdrzenicka Projekt okładki: Jan Zdrzenicki Fotoedycja: Jan Zdrzenicki

Druk i oprawa: Instytut Teologiczny Księży Misjonarzy w Krakowie, ul. Stradom 4, tel. 012 422 82 85

Wydawca: Fundacja im. ks. Siemaszki Centrum Edukacyjne Radosna Nowina 2000. Piekary 2, 32-060 Liszki, tel 012 280 62 87.

5

Wprowadzenie

SPIS TREŚCI OBJAŚNIENIE SKRÓTÓW

7

WPROWADZENIE

9

Rozdział I SYTUACJA HISTORYCZNO-SPOŁECZNA DZIECIŃSTWA I MŁODOŚCI KAZIMIERZA SIEMASZKI 1. Sytuacja społeczno-polityczna w zaborze rosyjskim w II połowie XIX wieku 2. Sytuacja polityczna i społeczno-ekonomiczna w Galicji na przełomie XIX i XX wieku 2.1. Zarys sytuacji politycznej 2.2. Sytuacja społeczno-ekonomiczna Galicji 2.3. Sytuacja społeczna w Krakowie 2.4. Zaniedbania w wychowaniu młodzieży 3. Rozwój oświaty w Galicji w okresie autonomicznym 3.1. Wpływ programu oświatowego Józefa Dietla 3.2. Ocena działalności Rady Szkolnej Krajowej 4. Działalność organizacji charytatywnych – publiczna i prywatna opieka nad ubogimi 4.1. Prawodawstwo dotyczące ubogich 4.2. Historia dobroczynności w Polsce 4.3. Opieka nad dziećmi osieroconymi 4.4. Działalność dobroczynna wobec dzieci ubogich i osieroconych 4.5. Zakłady dobroczynno-wychowawcze w Krakowie

36 36 38 41 43 44

Rozdział II ŻYCIE I DZIAŁALNOŚĆ SPOŁECZNO-CHARYTATYWNA KAZIMIERZA SIEMASZKI 1. Dane biograficzne 2. Zakład wychowawczy 3. Metody wychowawcze

49 49 56 72

Rozdział III DZIAŁALNOŚĆ ZAKŁADU PO ŚMIERCI ZAŁOŻYCIELA 1. Zakład wychowawczy przy ul. Długiej 1.1. Okres przejściowy: 1904–1906 1.2. Lata: 1906–1918 1.3. Lata: 1919–1930

81 81 82 84 88

1.4. Bursa dla terminatorów: 1930–1939 1.5. Okres II wojny światowej i lata powojenne

15 15 19 19 23 27 29 32 32 33

90 92

6

Jacek Tendej CM, Od ks. Kazimierza Siemaszki do „Radosnej Nowiny 2000”

2. Filia Zakładu w Czernej 2.1. Pierwsza dekada: 1909–1918 2.2. Lata: 1919–1939 2.3. Okres II wojny światowej 2.4. Lata powojenne i likwidacja Zakładu 3. Nowy Zakład przy ul. Prądnickiej 35 3.1. Budowa obiektu 3.2. Akcje zbierania funduszy na wykończenie Zakładu 3.3. Lata: 1930–1939. Działalność i organizacja administracyjna Zakładu po otwarciu oddziału na Prądniku 3.4. Okres II wojny światowej i pierwsze lata powojenne 3.5. Likwidacja Zakładu przy ul. Prądnickiej 35 4. Wychowanie w Zakładzie 4.1. Wychowanie religijno-moralne 4.2. Wychowanie obywatelsko-państwowe 4.3. Wychowanie społeczno-gospodarcze 4.4. Wychowanie kulturalne i estetyczno-artystyczne 4.5. Wychowanie fizyczne 4.6. Wychowanie higieniczne 5. Rekrutacja 6. Atmosfera i specyfika wychowawcza Zakładu 7. Organizacja pracy

95 95 99 108 109 111 111 115 119 121 122 125 125 126 127 130 131 133 134 135 139

Rozdział IV FUNDACJA – ODRODZENIE DZIEŁA KS. SIEMASZKI 1. Odzyskiwanie własności Zakładu 1.1. Budynek przy ul. Długiej 1.2. Zabudowania w Czernej 1.3. Szpital im. G. Narutowicza 1.4. Kamienica przy ul. Floriańskiej 1.5. Kamienica przy Placu Wszystkich Świętych 2. Powstanie Fundacji im. ks. Siemaszki 3. Pierwsze działania Fundacji 4. Powstanie i działalność Centrum Młodzieży „U Siemachy” 4.1. Program działalności Centrum 4.2. Realizacja programu wychowawczego Centrum w pierwszych dwóch latach działalności 4.2.1 Edukacja 4.2.2 Wychowanie 4.2.3 Ochrona zdrowia 164 4.4.4 Środowisko rodzinne wychowanków 4.2.5 Działalność Centrum Młodzieży w środowisku

165 165

Rozdział V „RADOSNA NOWINA 2000” 1. Idee, projekty i przygotowania 1.1. Budowa obiektów 1.2. Inauguracja działalności kościoła pw. Narodzenia Pańskiego 1.3. Poświęcenie i uroczyste otwarcie „Radosnej Nowiny 2000” 1.4. Powstanie małej elektrowni wodnej

167 167 173 174 175 179

141 142 142 143 144 145 147 149 154 156 157 159 159 163

7 7

Wprowadzenie Spis treści 2. Rok przygotowań do otwarcia szkoły 2.1. Dobór nauczycieli i wychowawców 2.2. Pracownicy administracji 2.3. Pierwsza rekrutacja uczniów 2.4. Przygotowanie obiektów do rozpoczęcia nauki 2.5. Spotkanie z rodzicami uczniów 2.6. Dni integracyjne 3. Pierwsza inauguracja roku szkolnego 4. Cele i założenia wychowawcze i dydaktyczne Liceum 5. „Radosna Nowina 2000” wobec wyzwań współczesnej pedagogiki 5.1. Priorytetowa rola wychowania 5.2. Personalistyczne wychowanie do wartości 5.3. Chrześcijańska inspiracja pedagogiki otwartej 5.4. Wychowanie moralne i religijne 5.5. Rola wychowawcy–nauczyciela 5.6. Współpraca szkoły z rodziną

180 182 183 184 186 187 187 189 190 191 194 196 198 199 202 203

BIBLIOGRAFIA

205

SPIS TABEL

206

Objaśnienie skrótów: AMS – Archiwum Zgromadzenia Księży Misjonarzy przy ul. Stradomskiej 4 w Krakowie AF – Archiwum Fundacji im. ks. Kazimierza Siemaszki ALO – Archiwum Liceum Ogólnokształcącego w Centum Edukacyjnym „Radosna Nowina 2000” CM – Congregatio Missionis – Zgromadzenie Księży Misjonarzy Świętego Wincentego à Paulo CERN – Centrum Edukacyjne „Radosna Nowina 2000” ROZ – „Roczniki obydwóch Zgromadzeń św. Wincentego a Paulo”

8

Jacek Tendej CM, Od ks. Kazimierza Siemaszki do „Radosnej Nowiny 2000”

Dokument archiwalny.

9

Wprowadzenie

WPROWADZENIE

Ludzie, którzy potrafili – nierzadko wykazując się podziwu godnym heroizmem – zatroszczyć się o innych, szczególnie o osoby będące w potrzebie, biedne, niezaradne, które same nie umiały sobie w życiu poradzić, szczególnie chlubnie wpisali się w dzieje europejskiej kultury.

Ideałem i wzorem postępowania dla nich była postać Jezusa, znana przede wszystkim z czterech kanonicznych Ewangelii. W naszym kręgu kulturowym byli to ludzie związani z założonym przez Chrystusa Kościołem. Dogłębnie wzięli sobie do serca biblijne słowa najważniejszego przykazania, przekazanego nam przez mądrość biblijną – przykazania miłości Boga: będziesz miłował Pana Boga twojego, z całego swego serca, z całej duszy swojej, ze wszystkich swych sił (Pwp 6, 5) i ściśle z nim związanego przykazania miłości bliźniego: będziesz miłował swego bliźniego jak siebie samego (Mk 12, 31). Te i podobne wskazania Biblii, odnoszące się do miłości miłosiernej, takie jak: bądźcie miłosierni, jak Ojciec wasz jest miłosierny (Łk 6, 36) czy miłością ożywieni służcie sobie wzajemnie (Ga 5, 13), stały się impulsem do podejmowania wielkich dzieł charytatywnych i społecznych w ciągu dwóch tysiącleci chrześcijaństwa. Bardzo długa byłaby lista znanych osób, które na trwałe wpisały się do historii poprzez heroiczną realizację zasady miłości miłosiernej1, w konkretnych okolicznościach czasów i miejsc, w których żyli. Św. Franciszek z Asyżu, św. Wincenty a Paulo, św. Jan Bosko, św. Brat Albert Chmielowski – to wybrane przykłady wielkich organizatorów działań na rzecz ludzi ubogich. Do wielkiej liczby powszechnie znanych postaci należy zaliczyć także ks. Kazimierza Siemaszkę, człowieka, który mocno wpisał się nie tylko w historię Kościoła, ale również Krakowa, jako twórca dzieła charytatywno–społecznego dla krakowskich 1 M i ł o s i e r d z i e – etymologicznie jest cnotą kogoś kto otwiera swe serce na ubogiego i umie się litować nad cierpiącymi lub błądzącymi. Wyraża matczyną czułość, głębokie zaangażowanie się serca. (Encyklopedia Chrześcijaństwa. Historia i współczesność. 2000 lat nadziei, Kielce 2001, s. 450). W mowie potocznej miłosierdzie utożsamia się ze współczuciem i przebaczeniem. W pojęciu biblijnym miłosierdzie jest tam, gdzie zbiegają się ze sobą współczucie i wierność. Biblijny sens pojęcia miłosierdzia można określić następująco: od początku do końca Bóg objawia swoją wrażliwość na nędzę ludzką; człowiek zaś ze swej strony, naśladując swego Stwórcę, powinien okazywać miłosierdzie swoim bliźnim. Por. Słownik teologii biblijnej, Poznań-Warszawa 1985, s. 478–479.

10

Jacek Tendej CM, Od ks. Kazimierza Siemaszki do „Radosnej Nowiny 2000”

chłopców „z ulicy”. Praktycznie i twórczo dał świadectwo prawdziwości słów swojego duchowego ojca, św. Wincentego a Paulo, przeświadczonego o tym, że wynalazczość miłości nie zna granic2. Nie teoretyzował. Nie zatrzymał się na słowach pociechy i nauki. Wobec konkretnej sytuacji okrutnej „galicyjskiej nędzy” w przeludnionym Krakowie końca XIX wieku, szczególnie boleśnie dotykającej bezdomnych i bezrobotnych chłopców – szukał metod skutecznego działania. Zauważał potrzeby, rozważał, eksperymentował, próbował zaradzić nędzy młodych mieszkańców Krakowa i wreszcie udało mu się zorganizować dzieło konkretnej pomocy – Dom schronienia i dobrowolnej pracy dla biednych i osieroconych chłopców – które przetrwało wiele dziesiątków lat. Zlikwidowane przez władze komunistyczne, odrodziło się, jako Fundacja Zakład Wychowawczy im. ks. Siemaszki i nadal pełni posługę miłosierdzia wobec ludzi młodych. Kazimierzowi Siemaszce i założonemu przez niego dziełu społecznemu poświęcona jest niniejsza publikacja.

*** W pracy badawczej posłużono się metodą monografii, co wymagało jakościowego badania dostępnych materiałów archiwalnych związanych z dziełem społeczno-edukacyjnym zainicjowanym przez ks. Kazimierza Siemaszkę, w świetle literatury pomocniczej. Według teoretyków badań naukowych, za monografię na gruncie pedagogiki przyjąć należy taką metodę postępowania, która prowadzi do opisu instytucji wychowawczych, rozumiejąc pod pojęciem instytucji wychowawczej struktury sformalizowane3. Metoda ta opiera się na wywiadach, obserwacjach i dokumentach jako na źródłach danych4. Zbadane zostały przede wszystkim dokumenty archiwalne, opracowania oraz wywiady ze świadkami wydarzeń historycznych. Badania tego typu są stosowaniem badań historycznych do dziedziny poznania pedagogicznego5. Uwzględniono również pośredniość poznania. Fakty, zjawiska i procesy składające się na obiekty poznania historyka nie istnieją już współcześnie, można je poznać, opisywać, wyjaśniać i interpretować pośrednio – za pośrednictwem źródeł historycznych6. W badaniach uwzględnione zostały następujące materiały źródłowe, związane z postacią ks. Siemaszki oraz zainicjowanej przez niego instytucji wychowawczej znajdujące

2

Vincent de Paul, Correspondence, entretiens, documents, red. P. Coste. Paris 1923, t. 11, s. 146.

3

T. Pilch, Zasady badań pedagogicznych. Warszawa 1995, s. 46.

4

M. L. Campbel, Institutional Ethnography and Experience as Data, „Qualitative Sociology” 1998, nr 21 (1), s. 57, (cyt. za: E. Babbie, Badania społeczne w praktyce, tłum.: W. Betkiewicz, M. Bucholc, P. Gadomski, J. Haman, A. Jasiewicz-Betkiewicz, A. Kłoskowska-Dudzińska, M. Kowalski, M. Mozga, red. A. Kłoskowska –Dudzińska, Warszawa 2003, 322–323). Por. I. Kawecki, Etnografia i szkoła, Kraków 1996, s. 17–22. 5 6

S. Palka, Metodologia. Badania. Praktyka pedagogiczna. Gdańsk 2006, s. 71.

C. Frankfurt-Nachmias, D. Nachmias, Metody badawcze w naukach społecznych, tłum.: E. Hornowska. Poznań 2001, s. 336–341; S. Palka, dz. cyt., s. 72.

11

Wprowadzenie

się w Archiwum Zgromadzenia Księży Misjonarzy przy ul. Stradomskiej 4 w Krakowie [AMS]. Dokumenty te zostały podzielone na 16 kategorii: dokumenty dotyczące historii Zakładu (maszynopisy przemówień i informatorów, księgi pamiątkowe, korespondencja urzędowa, wycinki prasowe, fotografie); dokumenty osobiste i opracowania o ks. Siemaszce; korespondencja Zakładu (przychodząca i wychodząca, dzienniki podawcze, zawierane umowy); statuty i regulaminy; sprawozdania z pracy Zakładu; dokumenty dotyczące wychowanków (regulamin przyjmowania, spisy wychowanków, sprawy zdrowotne, prośby); dokumenty dotyczące pracowników; akta nieruchomości Zakładu (hipoteki, pełnomocnictwa, umowy; akta gospodarcze (księgi dochodów i wydatków, dokumenty dotyczące pożyczek, prowadzonych inwestycji i remontów, rachunki, inwentarze); dokumentacja dotycząca prowadzenia szkoły ludowej w Zakładzie; egzemplarze zakładowego czasopisma Zorza Zakładowa; dokumentacja dotycząca filii Zakładu w Czernej (historia, korespondencja, hipoteki, sprawy szkolne, finansowe, budowlane i gospodarcze); materiały różne; dokumenty związane z Siemaszkowcami, czyli byłymi wychowankami Zakładu; druki zakładowe; druki i pisma związane z zakładami wychowawczymi7.

Kolejną grupę materiałów stanowiła: dokumentacja dotycząca powstania i działalności Fundacji „Zakład Wychowawczy im. Ks. Siemaszki” oraz Centrum Młodzieży „U Siemachy”, a także coroczne sprawozdania z działalności, ankiety przeprowadzane wśród wychowanków i ich opracowania oraz inne dokumenty i publikacje dotyczące działalności Fundacji im. ks. Siemaszki i Centrum Młodzieży, gromadzone w sekretariacie i archiwum Fundacji. [AF]. Ważną pozycją dotyczącą wskrzeszenia działalności siemaszkowskiej, jako Fundacji jego imienia, jest książka Dzieło ks. Siemaszki 100 lat po śmierci twórcy autorstwa Prezesa Fundacji ks. Bronisława Sieńczaka, następcy ks. Siemaszki. Natomiast dokumentację przedstawiającą powstanie i funkcjonowanie Liceum Ogólnokształcącego w „Centrum Edukacyjnym „Radosna Nowina 2000” w Piekarach, przechowywaną w sekretariacie i archiwum Liceum [ALO] tworzą sprawozdania i raporty z mierzenia jakości pracy szkoły, Statut, regulamin internatu, programy wychowawcze i dydaktyczne, kronika szkolna, teksty ze strony internetowej, protokoły rad pedagogicznych, publikacje promujące szkołę i inne dokumenty związane z jej funkcjonowaniem, a także publikacje prasowe ukazujące powstanie i działalność szkoły. Wspomnieć też trzeba o wywiadach przeprowadzonych przeze mnie z ostatnim dyrektorem Zakładu – ks. bpem Albinem Małysiakiem oraz dwoma żyjącymi wycho7

Zakład Siemaszki, Spis zawartości Archiwum Zgromadzenia Księży Misjonarzy w Krakowie.

12

Jacek Tendej CM, Od ks. Kazimierza Siemaszki do „Radosnej Nowiny 2000”

wankami: ks. Władysławem Kostyrką i Julianem Urbańskim. Pomocne w opracowaniu były również publikacje książkowe i zawarte w czasopismach, znajdujące się w Bibliotece Jagiellońskiej (w dziale druków wydanych do 1949 roku) z przełomu XIX i XX wieku, a odnoszące się do działalności wychowawczej i charytatywnej na terenie Galicji. W Krakowskim Archiwum Państwowym i innych archiwach krakowskich nie znaleziono dokumentów, które zawierałyby informacje wykraczające poza zawartość archiwaliów znajdujących się w Archiwum Księży Misjonarzy. Do cennych źródeł historycznych należy zaliczyć także opracowania i dane zebrane wcześniej już przez innych badaczy dla innych celów niż te przez nich realizowane. Wtórna analiza danych odwołuje się zatem do wyników uzyskanych na podstawie analizy danych zebranych przez innych8. Zauważyć należy, iż niekiedy różnorodność materiałów pisanych, które mogą mieć znaczenie dla badacza, potrafi przyprawić o zawrót głowy. (…) Istnieje wiele relacji o codziennej egzystencji, które przedsiębiorczy i obdarzony inwencją badacz może z powodzeniem wykorzystać9. Znajdujących się zbiorach archiwalnych różnego rodzaju dokumentów służbowych, listów, adnotacji, rachunków itp. nie należy badać jedynie pod względem formalnym, lecz potraktować je jak coś umownego, (…) wówczas przestaną być dosłownymi relacjami na temat tego, co się wydarzyło, a tylko śladami, że odpowiedni personel kompetentnie i rozsądnie wypełnił swoje obowiązki10. Taką pomocniczą i porządkującą rolę pełniły także zestawienia i opracowania dotyczące działalności ks. Siemaszki i jego Zakładu dokonane przez ks. Franciszka Bimę, a szczególnie maszynopis jego pracy magisterskiej Ks. Kazimierz Siemaszko CM — twórca działa miłości i poświęcenia oraz książka pt. Moje zielone lata w Zakładzie ks. Siemaszki – wspomnienia wychowanka Zakładu w Czernej, Kazimierza Gawlasa, a także praca magisterska Małgorzaty Ostręgi Powstanie i działalność domu ks. Siemaszki w Krakowie w dobie autonomii galicyjskiej, napisana w 1995 roku w Wyższej Szkole Pedagogicznej w Rzeszowie pod kierunkiem prof. dr. hab. Andrzeja Meissnera. Przystępując do badań historycznych wspomnianej instytucji pedagogicznej posiadałem już pewną ogólną wiedzę o badanej rzeczywistości. W jej świetle próbuję uporządkować i wyjaśniać to, co jest jeszcze nieznane, wątpliwe, niejasne, problematyczne, gdy nie widzimy związku między różnymi faktami lub aspektami tego samego faktu. W takich sytuacjach zachodzi potrzeba rozwikłania problemu i tym samym usunięcia braku zrozumienia. Wyjaśnianie polega na zredukowaniu tego, co nieznane lub zagmatwane, do tego, co znane i nie wymaga wyjaśnienia11. Przeprowadzone przeze mnie badania były zgodne z tokiem postępowania ustalonym przez Stanisława Palkę12. W badaniach zwróciłem uwagę na krytyczną ocenę wiarygodno8

C. Frankfurt-Nachmias, D. Nachmias, dz. cyt., s. 321.

9

M. Hammersley, P. Atkinson, Metody badań terenowych, tłum.: S. Dymczyk. Poznań 2000, s. 165.

10

Tamże, s. 178.

11

T. Buksiński, Metodologiczne problemy uzasadniania wiedzy historycznej. Warszawa–Poznań 1982, s. 115–116 (cyt. za: S. Palka, dz. cyt., s. 74). 12

S. Palka, dz. cyt., s. 74–75.

Wprowadzenie

13

ści badanych materiałów źródłowych. Zabiegi takie stosuje się, aby zminimalizować ryzyko błędu poznawczego, czyli zmniejszyć prawdopodobieństwo tworzenia wiedzy odległej od prawdy, historycy dokonują tak zwanej krytyki źródeł, a więc „testują” ich wiarygodność, sprawdzają, w jakim stopniu uzyskane ze źródeł informacje są prawdziwe13. Krytyka taka przybiera postać z jednej strony krytyki zewnętrznej, polegającej przede wszystkim na sprawdzeniu pochodzenia źródła, weryfikacji autorstwa źródła oraz krytyki autentyczności i stanu zachowania materiału źródłowego. Z drugiej strony jest to tzw. krytyka wewnętrzna polegająca przede wszystkim na stwierdzeniu wiarygodności i zasięgu źródła14. Weryfikacji poddane zostały także spisane relacje bezpośrednich świadków zdarzeń, zwracając uwagę na ich stosunek emocjonalny do przedstawianej kwestii oraz możliwość selektywnego oglądu przeszłości, ponieważ wiele zależy tu od postawy i poglądów badaczy, ich sposobu oglądu rzeczywistości i poziomu dystansu emocjonalnego i dysonansu w ocenie opisywanych faktów i zdarzeń15. W p i e r w s z y m r o z d z i a l e niniejszej książki przedstawiona została sytuacja historyczno–społeczna w zaborze rosyjskim i austriackim, gdzie urodził się, wzrastał i działał Kazimierz Siemaszko. Choć ujęte syntetycznie, w telegraficznym skrócie, spojrzenie takie jest jednak potrzebne dla lepszego zrozumienia, jak kształtowała się osobowość Siemaszki i motywy jego działania. Szczególny akcent położony został na sytuację społeczną i gospodarczą Krakowa oraz na sposoby zaradzania skutkom istniejącego wówczas ubóstwa jego mieszkańców. Postać Kazimierza Siemaszki, począwszy od jego dzieciństwa i młodości spędzonych na Litwie, poprzez czas przygotowania do kapłaństwa w domu Zgromadzenia Księży Misjonarzy w Krakowie na Kleparzu, po poczynania mające na celu poprawę losu opuszczonych młodych mieszkańców królewskiego miasta opisana została w r o z d z i a l e d r u g i m. Przedstawione w nim są także główne rysy koncepcji wychowawczych, stosowanych przez założyciela w Zakładzie Wychowawczym. Działalności Zakładu po śmierci ks. Siemaszki poświęcony jest r o z d z i a ł t r z e c i. Najpierw zaprezentowano (w miarę istnienia materiałów archiwalnych) funkcjonowanie poszczególnych placówek Zakładu ks. Siemaszki: zakładu macierzystego przy ul. Długiej w Krakowie, filii wakacyjnej, a później oddziału dla najmłodszych wychowanków w Czernej koło Krzeszowic oraz placówki wychowawczej, wybudowanej w latach 1927–1930 przy ul. Prądnickiej w Krakowie. Następnie omówione zostały kolejno: podstawowe zasady wychowania stosowane w Zakładzie, rekrutacja wychowanków do Zakładu oraz panująca w nim atmosfera i specyfika Zakładu, a także organizacja pracy wychowawczej. Po trzydziestu siedmiu latach niebytu, w 1991 roku, odrodziło się dzieło ks. Siemaszki pod postacią Fundacji jego imienia. Sprawy związane z jej powstaniem, odzyskiwaniem zagarniętego mienia oraz pierwszymi krokami w dziedzinie wychowania

13

Tamże, s. 73.

14

Tamże.

15

Tamże, s. 74–75.

14

Jacek Tendej CM, Od ks. Kazimierza Siemaszki do „Radosnej Nowiny 2000”

ubogiej młodzieży, stanowią treść c z w a r t e g o r o z d z i a ł u . Inicjatorem tych działań był ówczesny rektor Instytutu Teologicznego Księży Misjonarzy w Krakowie, a obecnie Prezes Zarządu Fundacji im. ks. Siemaszki – ks. dr Bronisław Sieńczak. Jego dziełem jest powstanie Centrum Edukacyjnego „Radosna Nowina 2000” w Piekarach. Marzenia, plany, podjęte wysiłki i wreszcie konkretna realizacja projektu – wybudowanie na sześciu hektarach „wioski” wychowawczej – zostało zaprezentowane w r o z d z i a l e p i ą t y m . Obok relacji z przebiegu budowy obiektów, inauguracji ich działalności, poczynań podjętych na rzecz powstania Liceum Ogólnokształcącego w Centrum Edukacyjnym „Radosna Nowina 2000”, przedstawiono również cele tej szkoły i jej założenia wychowawcze oraz dydaktyczne.

*** Pragnę wyrazić wdzięczność wszystkim, którzy pomogli mi w realizacji badań naukowych i wydaniu niniejszej książki. Dziękuję Rektorowi Instytutu Teologicznego Księży Misjonarzy w Krakowie ks. dr. Kryspinowi Banko oraz Dyrektorowi Biblioteki Zgromadzenia Księży Misjonarzy ks. dr. Wacławowi Umińskiemu za stworzenie przyjaznych warunków do korzystania z materiałów archiwalnych. Serdecznie dziękuję Prezesowi Zarządu Fundacji im ks. Kazimierza Siemaszki, ks. dr. Bronisławowi Sieńczakowi najpierw za to, że jako Wizytator Polskiej Prowincji Zgromadzenia Księży Misjonarzy skierował mnie na specjalistyczne studia podyplomowe w Papieskim Uniwersytecie Salezjańskim w Rzymie, który ukończyłem na podstawie pracy Szkoła XXI wieku. Wyzwania, cele, restrukturyzacja, a następnie powierzył mi misję zorganizowania Liceum w Piekarach i mianował mnie jego pierwszym dyrektorem. Wyrazy szczególnej wdzięczności składam Panu Prof. zw. dr. hab. Mirosławowi J. Szymańskiemu oraz Pani Prof. dr hab. Bożenie Muchackiej za motywowanie i wsparcie w pracy naukowej. Bardzo dziękuję Pani mgr Annie Witalis Zdrzenickiej za przeprowadzenie korekty tekstu i redakcję książki.