Social Skills Programme Program Zdolności Społecznych

Tekst zaczerpnięty z www.educational-psychologist.co.uk

Tim Francis. Educational Psychologist

Przekład roboczy z j. angielskiego przygotował ks. Rafał Dettlaff

Komentarz tłumacza do programu: Program Zdolności Społecznych został napisany, ażeby umożliwić dzieciom niedostosowanym społecznie wyćwiczenie takich zdolności i wykształcenie takich umiejętności, by dziecko mogło poradzić sobie w różnych sytuacjach społecznych, które są dla niego trudne. Został on napisany na użytek szkół brytyjskich i dostosowany do ich specyfiki. W szkołach polskich, w pracy wychowawczej nie stosuje się besztania dzieci tak jak w prywatnych szkołach brytyjskich i nie uczy się odpowiedniej na to działanie reakcji. W tym sensie niniejszy program jest nieprzydatny. Na grunt polski może natomiast zostać przełożone budowanie obrazu nauczyciela jako autorytetu, jakie wyraźnie widoczne jest w prowadzonym powyżej procesie wychowawczym (oczywiście przy użyciu innych metod działania). Można też używając przedstawionych w programie metod wdrażać inne oczekiwane zachowania i postawy uczniów określone w programie wychowawczym szkoły. Po odpowiednim dostosowaniu do warunków polskich powyższy program może służyć jako sprawdzony sposób nauczania właściwych zachowań społecznych. Zakłada on nauczanie poprzez zabawę, co wydaje się być dla dzieci bardzo atracyjne. Ciekawe wydają się zwłaszcza zabawy, w których dzieci odgrywają rolę nauczyciela lub inne reżyserowane zachowania. Można sądzić, że są one nie tylko atrakcyjne dla dzieci, ale również przedstawiają wysoką wartość dydaktyczną, gdyż ten sposób uczenia się gwarantuje bardzo skuteczne wykształcenie umiejętności empatii. Taki rodzaj dramy jest też jednym z najbardziej skutecznych sposobów utrwalania uzyskanej wiedzy. W swoich założeniach program jest bardzo otwarty na aktualne potrzeby dzieci. Praca z dziećmi poprzedzona jest pytaniami o ich nastrój i aktualne wydarzenia w ich życiu. Stawiane pytania mają formę pytań otwartych, co może pomóc dzieciom rozwinąć umiejętność opisywania własnych stanów emocjonalnych. Poza tym stawianie takich pytań daje prowadzącemu grupę możliwość uzyskania ogromnej wiedzy o dzieciach, ich potrzebach, sytuacji rodzinnej, stanach emocjonalnych, czy potencjale rozwojowym. Program może też służyć jako skuteczna pomoc w otwarciu się dziecka na pozostałe osoby w grupie. Bardzo cenna jest zabawa ćwicząca pozytywne postrzeganie otaczającego świata. Poprzez dostrzeganie i wypowiadanie się na temat pozytywnych cech innych osób w grupie, może ona działać na wszystkich bardzo integrująco, może rozbudzać i podtrzymywać przyjaźnie między dziećmi. Zręczne zestawienie pozytywnych cech kawałka śmiecia z zadaniem wymienienia własnych dobrych cech jest dydaktyczną manipulacją, która może jednak posłużyć ćwiczeniu budowania pozytywnego obrazu samego siebie. Jest to tym cenniejsze, że zostało zaplanowane w formie zabawy. Interesującą metodą pracy z dziećmi są listy pochwalne i punkty zdobywane za pozytywne zachowanie. Pełnią one rolę oceniającą będąc jednocześnie nagrodą za dążenie do zdobycia oczekiwanych umiejętności. Dla polskiego nauczyciela niezrozumiałe mogą być przywołane w programie gry (np. gra w węża i drabinę). Myślę, że bez przeszkód można je zastąpić grami i zabawami budującymi dobre relacje w grupie, a znanymi w polskich szkołach. Po przełożeniu niektórych części powyższego programu na realia polskiej szkoły zapewne z powodzeniem możliwe będzie wykorzystanie wielu przedstawionych powyżej pomysłów i opracowanych zajęć w naszych warunkach. Tłumaczenia programu dokonano, aby umożliwić polskiemu pedagogowi nie posługującemu się j. angielskim zapoznanie się z metodami oddziaływań psychologiczno – pedagogicznych w brytyjskich szkołach. Zostało ono dokonane bardzo dosłownie, aby w jak największym stopniu uniknąć interpretacji tłumacza.

Rafał Dettlaff

Kiedy powinienem włączyć dziecko do When should I refer a child onto this tego proramu? programme? Ten program powinien być używany jako:

This programme is designed to be used as either:

•

Dyskretny pakiet nauczania, który może być używany jako część stopnia drugiego kodeksu postępowania programu interwencyjnego.

•

As discreet teaching package that can be used as part of a stage two code of practice intervention programme.

•

Jako źródło dla nauczyciela w klasie, który poszukuje pomocy i wsparca dla dziecka okazującego zaburzenia w zachowaniu powiązane z wyraźnym brakiem zdolności społecznych w pewnych sytuacjach.

•

As a resource for class teachers who are seeking to provide help and support to a child who is presenting behavioural difficulties linked to an apparent lack of social skills in some contexts.

•

Jako część diagnostycznego i informacyjnego systemu wymaganego przez kodeks postępowania.

•

As a part of the diagnostic and information gathering system required by the code of practice.

Cel programu:

Purpose of the programme:

Dostarczenie przyjaznego użytkownikowi, podstawowego programu, który może być używany w klasach przez nauczyciela wiodącego lub nauczyciela wspomagającego.

To provide a user-friendly basic programme that can be run by a class teacher or primary helper.

Używanie jako część postępowania stopnia drugiego kodeksu postępowania w indywidualnym planie edukcyjnym.

To act as part as a code of practice stage two individual education plan.

Pomoc w zdiagnozowaniu dziecka, potrzebować przejścia do etapu trzeciego.

może

To be diagnostic in the context of the code of practice, to assist in identifying children who may need to proceed to stage three.

Dostarczenie uczestniczącym dzieciom zdolności do rozpoczęcia tworzenia pozytywnych relacji z innymi dziećmi i dorosłymi.

To provide the participating children with the skills to begin to form positive relationships with other children and adults.

Zapewnienie troskliwego środowiska dla dzieci, żeby mogły uczyć się przez eksperyment, doświadczene i praktykę.

To provide a caring environment for children to learn by experiment, experience and practise.

Stworzenie sytuacji, w której rozwojowe zdolności dzieci mogą być zauważone i nagrodzone.

To allow the children to have their developing skills acknowledged and rewarded.

które

Kto może skorzystać z włączenia do Who would benefit from being grup opisanyh w tej instrukcji? included into the groups described in this booklet? •

Dzieci, które odpowiednio nie potrafią przyjąć krytyki.

•

Children who are not able to be able to take a telling off appropriately.

•

Dzieci, u których nauczyciel zauważa negatywną reakcję na fakt, że różnią się od innych.

•

Children who the teacher thinks are negatively affected by feeling different in some way.

•

Dzieci, dla których problemem jest znalezienie i utrzymanie przyjaźni.

•

Children who find it difficult to make and keep friends.

•

Dzieci, które zwracają na siebie uwagę przez negatywne postępowanie.

•

Children who attract attention by use of negative processes.

•

Dzieci, które nie proszą o pomoc nawet wtedy, kiedy jej potrzebują.

•

Children who are not asking for help when needed.

Podstawowe informacje zdolności społecznych.

na

temat Social skills background information.

Dla naszych celów zdefiniujemy tutaj zdolności społeczne jako wachlarz zachowań, które powinny być dla ciebie dostępne, ażeby mieć dostęp do układów i zachowywać się stosownie w różnych społecznych sytuacjach. Uważamy, że zdolności społeczne są ważne ponieważ: żyjemy w społeczeństwie w którym musimy współistnieć w relacjach z innymi żeby zaspokoić nasze potrzeby, zarówno materialne jak i emocjonalne. Społeczne zdolności mogą być narzędziami doprowadzającymi do zmiany. Program ten umożliwia poszczególnym osobom stosowne komunikowanie się i posiadanie zdolności kierowania procesem zmian.

For our purposes here we would define social skills as being a range of behaviours you need to have available to you in order to access relationships and behave appropriately in social situations. We feel social skills are important because: We live in a society where we have to relate to others in order to get our needs met, both material and emotional. Social skills can be tools for bringing about change. By allowing the individual to be able to communicate appropriately and to have the skills to be able to manage the process of change.

Ten program jest napisany, żeby naczyć zdolności wymaganych do osiągnięcia zachowań takich jak: • Akceptacja krytyki. • Akceptacji różnicy w samym sobie i w innych. • Umiejętności zaprzyjaźnienia się i utrzymania przyjaźni. • Użycie pozytywnych strategii dla zwrócenia na siebie uwagi. • Zwrócenie się po pomoc, kiedy jest to konieczne.

This programme is designed to teach the skills required to achieve the target behaviours of: • Accepting a telling off appropriately. • Showing evidence of accepting difference in themselves and in others. • Showing evidence of making and keeping friends. • Using positive strategies to attract attention. • Asking for help when needed.

Założenie włączenia do grupy będzie więc takie, że dzieci uczestniczące w programie będą miały możliwość nauczenia się zaplanowanych zdolności społecznych w taki sposób, żeby pozostało to w ich pamięci i było przez nich używane. To jest program diagnostyczny, więc jak już dziecko raz przeszło przez ten program i wykazało pewne osiągnięcia, rozsądnym jest założyć że dziecko ma wystarczające zdolności zachowania w pewnych sytuacjach społecznych. Jeżeli dzieci nie wykazaly osiągnięć, to potrzebny jest bardziej złożony proces interwencyjny, np. może istnieć jakaś przesłanka do przesunięcia dziecka do etapu trzeciego kodeksu postępowania. Proces nauczania tych zdolności dokonuje się poprzez pracę grupową. Grupy są pradzone w sposób, który jest dostosowany do potrzeb indywidualnych w grupie. A ponieważ grupy biorące udział w programie są mniej liczne niż klasy, można poświęcić więcej uwagi poszczególnym osobom; może to zmierzać w kierunku zaspokojenia indywidualnych potrzeb edukacyjnych. Grupy nie mogą być postrzegane jako terapeutyczne z psychologicznego punktu widzenia, ale powinny być postrzegane jako dostarczające pewną dodatkową płaszczyznę pomocy i uwagę dla dzieci, które przejawiają pewne trudności w uczeniu się w odniesieniu do pewnych aspektów nabycia zdolności społecznych.

The assumption for inclusion in the group will therefore be that the children participating have not for whatever reason had the opportunity to learn the targeted social skills in a way that they were able to retain and use. The programme is diagnostic in so far as once a child has been through the programme and shown evidence of achievement it may be reasonable to assume that the child has the skills required of certain social situations. If they do not use them a more complex intervention process may be needed, for example there may be evidence to support moving the child into stage three of the code of practice. The process of teaching these skills is via group work. The groups are run in a way that is attentive to the needs of the individuals within the group and because the numbers involved are lower than with a normal class more attention can be paid to individuals, this may go some way toward meeting their individual special educational needs. The groups cannot be seen as therapeutic in a psychological sense but should perhaps be seen as providing some additional help space and attention for children who are experiencing a specific learning difficulty with regard to some aspects of social skills acquisition.

Ogólny przewodnik do prowadzenia A general guide to running the groups. grup. Niniejszym podajemy przewodnik krok po kroku do założenia i prowadzenia grupy.

The following is a step-by-step guide to starting and running a group:

1. Czas • Ustalić stały czas, kiedy grupa ma się spotykać i go nie zmieniać.

1. Time: • Establish a consistent time and day the group is to meet and stick to this.

2. Miejsce, będziesz potrzebować miejsca, które: • Ty i twoja grupa będziecie wyłącznie używać podczas zajęć spędzonych razem. • Inni nie będą wam przeszkadzać, podglądać, albo podsłuchiwać. • Będziesz mógł je mieć co tydzień podczas trwania całego programu.

2. Place, you will need to find a room that: • You and your group have sole use of during your time together. • You will not be interrupted, over looked or overheard. • You can have every week during the programme of the programme.

3. Członkostwo: • Jeśli grupy będą prowadzone efektywnie odkryjesz, że większość dzieci będzie chciała przychodzić i brać w tym udział, ponieważ otrzymują tam uwagę w takim stopniu, w jakim nikt nigdzie im jej nie poświęca. Może będziesz musiał podjąć decyzję, czy uczestnictwo będzie dobrowolnie, czy obowiązkowe w pierwszym etapie. • Decyzja na temat rozmiaru grupy należy do ciebie, ale z doświadczenia wiem, ze grupy pomiędzy 6 a 12 osób są najbardziej efektywne. Nie wahaj się zredukować wielkości grup nawet do 2 osób, jeśli czujesz, że w ten sposób można wyjść naprzeciw potrzebom dzieci.

3. Membership: • If the groups are run effectively you will find that most of the children will want to come and take part as they are getting attention they may not be getting elsewhere. You may have to make a decision as to whether attendance will be optional or compulsory in the first instance. • Choice of group size is up to you, but from our experience groups of between six and twelve are the most effective size overall. Do not hesitate to reduce the group size down to two if you feel that the needs of the children can be met that way.

4. 4. Zasady: • Możesz zadecydować, że nie będzie zasad, ale • doszliśmy do wniosku, że istnienie pewnych zasad pomaga dzieciom czuć się bezpiecznie i ustawia wyraźne ograniczenia. • • Możesz ustalić zasady, które są ważne dla ciebie i zapytać dzieci, czy chciałyby dodać coś do tego; zasady mogą być dodane w każdym momencie istnienia grupy. • • To są zasady, których my używaliśmy: 1. 1. Dyskrecja w grupie dotycząca tego o czym w grupie się rozmawia. Przedyskutuj to w odniesieniu do sytuacji, kiedy lider grupy może złamać tą zasadę. 2. Wypowiadamy się pojedynczo. 2. 3. Żadnego jedzenia i picia. 3. 4. Szanujemy się nawzajem. 4. Z pewnością będziesz musiał nauczyć dzieci znaczenia powyższych zasad. Ten program został zaplanowany, żeby nauczyć rozwinąć pewne wyraźne i szczegółowe zdolności powiązane z sytuacjami społecznymi, które powszechnie mają miejsce w szkole. Założyliśmy, że wiele sytuacji wypracowało rutynę i oczekiwania, które są określone kulturowo. Dla

Rules: You may choose to have no rules but we have found that to have some rules helps the children to feel safe and sets clear limits. You may choose to set rules that are important to you and ask the children if they would like to add to these, rules can be added at any point in the life of the group. These are the rules we have used: Confidentiality within the group of what's discussed within the group. Discuss this with reference to when you as group leader may have to break that confidentiality. Only one person to talk at any one time. No eating or drinking. Treat one and another with respect.

You will certainly need to teach the children what you mean by the above rules . This programme has been planned to teach and develop some clear and precise skills linked to social situations that commonly occur in schools. We have assumed that many situations have set routines and expectations that are culturally determined. Within the culture that this pack is

kultury, dla której ten pakiet został opracowany, a mianowicie dla brytyjskich szkół zbesztanie wymaga pewnego wzoru zachowania od ucznia i od nauczyciela. Jeżeli uczeń nie zareaguje odpowiednio do wzoru przyjętego w swojej kulturze na zbesztanie, z pewnością pakuje się w większe kłopoty. Np. jeżeli dziecko, które będzie skrytykowane za jakieś drobne wykroczenie, które odmówi kontaktu wzrokowego i nie będzie stało w miarę spokojnie, może rozzłościć nauczyciela i sytuacja taka może sprawić, że jego reakcja będzie niewspółmierna do wykroczenia.

written for namely, British schools, being told off involves a certain pattern of behaviours from the pupil and the teacher. If the pupil fails to conform to the culturally set pattern for being told off he or she will almost certainly end up in worse trouble. For instance the child who is being told off for a minor offence who refuses to make eye contact and stand reasonably still may make the teacher angry and the situation may escalate out of proportion to the original offence.

Ten program ma na celu nauczyć dzieci dokonywania lepszych wyborów dotyczących ich własnego zachowania przez umożliwienie dzieciom doświadczenia i badania wyborów dostępnych dla nich i konsekwencji wynikających z podejmowanych przez nich poszczególnych decyzji.

We aim through this programme to teach children to make better choices about their own behaviour by allowing the children the opportunity to experience and explore the choices open to them and the consequences resulting from them making a particular decision.

Grupy powinny być zabawnym i praktycznym edukacyjnie doświadczeniem. Niektóre czynności będą dla dzieci bardzo trudne ze względu na uczucia jakie mogą się pojawić. Będziesz więc musiał zdawać sobie sprawę z tego, że dzieci mogą potrzebować delikatnego zachęcania i pochwały.

The groups should be an enjoyable useful and practical educational experience. Some of the activities will be very difficult for the children, because of the feelings that may arise. So you will need to be aware that the children may need sensitive encouragement and praise throughout.

Sesje zaczynają się rozgrzewką. Ma to na celu uzyskanie od dzieci informacji, z jakimi trudnościami spotykają się podczas pracy w grupie, a także tego, co im pomaga. W większości przypadków proste rozpoznanie uczuć dziecka może być wystarczające. Prowadzący grupę może na przykład odpowiedzieć: „doceniam to, to musiało być dla ciebie trudne, żeby sobie poradzić, a zrobiłeś to dobrze”.

The sessions are started with "Check in" this is an opportunity for the children to bring any difficulties they are experiencing to the group, that hopefully they are finding helpful and supportive. Most of the time a simple recognition of the child's feelings may be enough. For instance, "I appreciate that must be difficult to handle, you did well".

Jeżeli pojawią się bardziej złożone społeczne problemy, trzeba z tym wrócić do osoby odpowiedzialnej za specjalne potrzeby dzieci i może trzeba będzie to wziąć pod uwagę, kiedy będą podejmowane decyzje na temat dalszej pomocy dziecku. Całkowite dotrzymanie tajemnicy nie może być zaoferowane. Jeżeli dziecko może się poczuć zranione albo w pewnym sensie dotknięte, musisz mu powiedzieć, że konieczne jest przekazanie tych informacji do dyrektora.

If more complex social problems arise these must be referred back to the head of special needs and may then be taken into account when decisions are made with regard to further support. Total confidentiality can't be offered, but must always be conditional that if the child is being hurt or affected in a way that is damaging you must tell them that you have to tell the head teacher.

Sesja pierwsza

Session one

Cel sesji: na końcu tej sesji dzieci będą miały możliwość pomocy w identyfikacji zachowania ucznia zbesztanego. Będą ćwiczyły „bycie” zbesztanym w niezagrażającym środowisku.

Aim of session: At the end of this session the children will have had the opportunity to help identify the behaviours expected of a pupil being told off. They will have practised being told off in a non-threatening environment.

Materiały: Sala z krzesłami dla wszystkich, papier i pióro.

Materials: A room with a chair for all, paper and pen.

1. Rynek

1. Market

2. Przekaż uścisk

2. Pass the squeeze

3. Burza mózgów na temat „bycia” zbesztanym.

3. Brain storm being told off.

4. Ćwiczenie złej reakcji. Co by się stało, gdybyś zrobił w ten sposób?

4. Practise doing it wrong, what would happen if you did it like this.

5. Ćwiczenie „bycia” zbesztanym przez prowadzącego.

5. Practise being told off by group leader.

6. Ćwiczenie „bycia” zbesztanym przez rówieśników.

6. Practise being told off by peers.

Wzmocnienie bazowane na klasie: 1. Nauczyciel odgrywa besztanie ucznia. 2. Nauczyciel zauważa osiągnięcia ucznia i nagradza go pozytywną notatką. (zobacz dodatek 1)

Classroom based reinforcement: 1. Teacher role-plays telling pupil off. 2. Teacher recognises pupil achievement with positive note to pupil, see appendix 1.

Sesja Druga

Session Two

Cel sesji: pozwolić każdemu uczniowi biorącemu udział w programie praktykowanie rozlicznych strategii mających pomóc im zaprzyjaźnić się i utrzymać przyjaźń.

Aim of session: To allow each of the children taking part to practise a number of strategies designed to help them make and keep friends.

Materiały: Sala z krzesłami dla wszystkich, gra planszowa odpowiednia do wieku dzieci, gra „węże i drabiny” jest świetna.

Materials: A room with a chair for all, a board game appropriate to the age of the children, snakes and ladders is excellent.

1. Rynek

1. Market

2. Przekaż uścisk

2. Pass the squeeze

3. Powiedz coś miłego osobie z lewej strony.

3. Say something nice about person on left.

4. Powiedz coś miłego osobie z prawej strony

4. Say something nice about person on right.

5. Gra.

5. Play game.

Komentarz klasowy: Dzieci używają kartek samomonitorujących. Nauczyciel prosi o pokazanie ich raz dziennie, chwali za ich użycie, nagradza „czasem wybierania”, albo inną nagrodą dotyczącą szkoły (zobacz dodatek 2).

Classroom reinforcement: Children use self-monitoring card, teacher asks to see this once per day, praise for it's use, reward with choosing time or other school focused reward. See appendix 2.

Sesja Trzecia

Session Three

Cel sesji: Podczas tej sesji dzieci biorące udział nauczą się prosić o pomoc w asertywny sposób.

Aim of session: At the end of this session the children taking part will have experienced asking for help in an assertive and clear manner.

1. Rynek

1. Market

2. Przekaż uścisk.

2. Pass the squeeze.

3. Miły dla osoby po lewej.

3. Nice to person on left.

4. Miły dla osoby po prawej.

4. Nice to person on right.

5. Jak prosisz o pomoc?

5. How do you ask for help?

6. Poćwicz wyraźny i konkretny sposób proszenia o pomoc.

6. Practise the clear and specific way of asking for help.

7. Jak się czujesz?

7. How do you feel?

Daj dzieciom zadanie, aby poprosiły o pomoc na cztery różne sposoby, żeby sprawdzić, czy praca została wykonna poprawnie. Odhacz znaczkiem poprawnie wykonane zadania. Nagródź „wybranym czasem” na każdy dzień kiedy cztery pytania będą zrobione poprawnie (zobacz dodatek 3).

Classroom reinforcement: give pupils target of four requests for help or checks to see if work is OK per day. Tick box on help card for each request. Reward with choosing time for each day they make four requests. See appendix 3.

Sesja czwarta.

Session four.

Cel sesji: podczas tej sesji dzieci nauczą się pozytywnie podchodzić do faktu, że różnią się od innych.

Aim of session: At the end of this session the children will have experienced thinking positively about differences between themselves and others.

1. Rynek

1. Market

2. Przekaż uścisk.

2. Pass the squeeze.

3. Coś miłego na temat widoku za oknem.

3. Something nice about view out of window.

4. Coś miłego na temat sufitu.

4. Something nice about ceiling.

5. Coś miłego na temat rysy na ścianie.

5. Something nice about mark on wall.

6. Coś miłego na temat jakiegoś śmiecia.

6. Something nice about a piece of dirt.

7. Coś miłego o sobie.

7. Something nice about self.

8.Pomyśl o osobie, której nie lubisz i powiedz o nie coś miłego.

8. Think of person you dislike and say something nice.

Komentarz klasowy. Uczniowie proszeni są przez nauczyciela, żeby powiedzieli coś pozytywnego o samych sobie, o klasie jako całości i o jednej osobie w klasie. Nagrodź „wybraniem czasu” (zobacz dodatek 4).

Classroom reinforcement: Pupils asked by teacher to say a positive about themselves, the class as a whole and one person in class at teachers discretion each day. Reward with choosing time. See appendix 4.

Jak grać w gry.

How to play the games.

Rozpoczęcie:

Check in:

To jest prosty, ale konieczny element, który ma być wspierający. Każdy członek grupy po kolei relacjonuje swój tydzień. Zacznij od zadawania pytań odpowiednich do wieku, takich jak: „Czy ktoś ma jakieś nowiny”, albo „Co się działo”.

This is simple but an essential component of any group that seeks to be supportive. Each member of the group takes their turn to report on their week. Instigate this by asking an age appropriate question such as, "Has anybody got any news" or "How have things been".

Poszedłem na rynek i kupiłem:

I went to the market and I bought:

Tutaj dzieci muszą powtarzać wszystko, co usłyszały wcześniej. 1.Zacznij od przykładu „Poszedłem na rynek i kupiłem psa”. 2. Podaj to dziecku siedzącemu obok ciebie. 3. Rób tak przez jedną lub dwie kolejki.

Here the children have to repeat all that went before. 1. Begin by example, " I went to the market and I bought a dog". 2. Pass to the child sitting next to you. 3. Go round the group once or twice.

Przekaż uścisk:

Pass the squeeze:

Dzieci trzymają się za ręce w kółku. Ilość uścisków jednej ręki jest powtórzona drugą ręką, aż wróci do tego, który wysyłał. Osoba wysyłająca przesyła informacje na temat dokładności powracających do niej uścisków.

Here the children all hold hands in a circle. Whatever number of squeezes is felt on one hand is repeated on the other until it returns to the sender. Sender feeds back to group on the accuracy of the return.

Burza mózgów na temat besztania:

Brainstorm told off:

Teraz musisz od dzieci uzyskać informację jak z ich punktu widzenia wygląda poprawne zbesztanie jeżeli chodzi o nomy zachowania. Takie jak: Kontakt wzrokowy, przytaknięcie głową pokazujące słuchanie, powiedzenie „Tak, proszę Pani”, „Tak, proszę Pana”, żeby okazać posłuch, odpowiadanie na pytania zgodnie z prawdą, stanie względnie nieruchomo.

Here you need to extract from the children their view of how to be told off appropriately, in terms of clear behaviours. Such as: Make eye contact, nod head to show listening, say, "Yes Miss/Sir" to show listening, answer questions truthfully, stand reasonably still.

Zbesztanie nieprawidłowa reakcja:

Told off and doing it wrong:

Dzieci otrzymują burę od prowadzącego grupę, ale zachowują się w sposób nieprawidłowy, odmawiają kontaktu wzrokowego, niegrzecznie odpowiadają, odpowiadają niezgodnie z prawdą, ignorują cię, odchodzą itd. To zazwyczaj bardzo się dzieciom podoba. Poproś dzieci, żeby przewidziały co by się stało, gdyby naprawdę zachowały się w ten sposób.

Here the children get told off by the group leader, but they behave in the wrong way, they fail to make eye contact, answer back, answer dishonestly, ignore you, walk off etc. This is greatly enjoyed usually. Ask the children to predict what would happen if they really did act in this way when being told off.

Zbesztanie przez lidera grupy i prawidłowa Told off and doing it right, by group leader: reakcja: Lider grupy beszta każdego ucznia po kolei za jakieś fikcyjne wykroczenie. Pochwal i przypomnij o oczekiwanym zachowaniu: • Kontakt wzrokowy. • Powiedzenie „Tak, Proszę Pani/ Proszę Pana” • Kiwnięcie głową. • Odpowiadanie na pytania. • Stanie względnie nieruchomo. • Przeproszenie.

Here the group leader tells each of the pupils off in turn for some fictional offence. Praise and remind about the expected behaviours: • Eye contact. • Say "Yes Sir/Miss" • Nod head. • Answer questions. • Stand reasonably still. • Say sorry.

Zbesztanie przez rówieśników i prawidłowa Told off and doing it right by peers reakcja: Dzieci besztają się nawzajem, bardzo to lubią. Ponownie przypomnij o spodziewanym zachowaniu. Poproś dzieci, żeby przewidziały konsekwencje zaakceptowania zbesztania w sposób, którego spodziewa się nauczyciel.

The children tell each other off, they enjoy this. Again remind about the expected behaviours. Ask the children to predict the consequences of accepting a telling off in a way that teachers expect.

Coś miłego na lewo i prawo:

Something nice left and right:

Pozytywny komentarz do osoby po lewej stronie powinien brzmieć np.: „podobały mi się twoje włosy, buty, uśmiech itd.” Poproś, żeby dzieci tak zrobiły. Powtórz to z osobą po swojej prawej stronie. Może im to sprawiać trudności i będą potrzebowały dużo zachęty.

Model saying a positive comment to the person on your left, e.g., "I like your hair, shoes, smile" etc. Ask the children to do the same. Repeat with person on your right. They may find this difficult and need lots of encouragement.

Zagraj w grę:

Play game:

Przy tym ćwiczeniu stwarzasz sztuczną sytuację do gry;

With this activity you are creating an artificial play

będziesz musiał wyjaśnić, że dzieci mogą grać w grę na twoich zasadach, które są następujące: • Muszą mówić „proszę” i „dziękuję” do każdego. • Powinny powiedzieć „dobra robota”, kiedy gracz postąpi prawdłowo. • Powinny powiedzieć „ale pech”, kiedy graczowi się nie uda. • Zwycięzcy powinno się pogratulować. • Zwycięzca powinien powiedzieć: „Dziękuję za grę” przegrywającym.

situation, you will need to explain that the children can play the game by your rules, which are: • They must say please and thank you to each other. • They should say well done when a player does well. • They should say hard luck when a player does badly. • The winner should be congratulated. • The winner should say, "Thank you for playing to the losers."

Zapytaj dzieci na końcu jak się czuły, kiedy inne dzieci odnosiły sie do nich grzecznie i uprzejmie.

Ask the children at the end how they felt when the other children were polite and kind to them.

Zauważ, że najlepsze gry do tego ćwiczenia potrzebują dużo małych niepowodzeń tak jak gra w węża i drabinę.

Note the best games for this activity need to have lots of minor disappointments such as snakes and ladders.

Jak prosić o pomoc?

How do you ask for help?

Zapytaj dzieci jak normalnie poprosiłyby o pomoc, albo co sądzą o tym, jak robią to inni. Z pewnością usłyszysz coś takiego: „Może mi Pan/Pani pomóc”. Zasugeruj dzieciom, że może chciałyby pomyśleć o poproszeniu o pomoc w bardziej specyficzny sposób, jak np.: „Mógłbyś pomóc mi z tym działaniem/ pisownią, proszę”. Mówię dzieciom, że powód tego jest taki, że prosisz o bardzo drobną przysługę, której prawdo podobnie nauczyciel udzieli ci bardzo szybko.

Ask the children to tell you how they would normally ask for help, or how they see others do so. You will probably be told something like, " Can you help me please Miss/Sir." Suggest to the children that they might like to think about asking for help in a much more specific way, such as, "Could you help me with this sum/spelling please." I tell the children that the reason for this is that as you are asking for a very small amount of help your teacher will probably get to you quite quickly.

Jasno i specyficznie proś o pomoc:

Practise clear and specific way of asking for help:

Zademonstruj, albo poproś jedno z dzieci, żeby pokazało proszenie o pomoc w sposób grzeczny i asertywny. „Przepraszam Panią/ Pana, mogłaby mi Pani pomóc z tym działaniem, proszę”. Dzieci po kolei proszą o pomc i po kolei odgrywają rolę nauczyciela.

Model or ask one of the children to model requesting help in a polite and assertive way. "Excuse me Miss/Sir could you help me with this sum please" The children take it in turns to ask for help and take it in turns to be the teacher.

Jak się czujesz? Zapytaj dzieci jak się czują kiedy grzecznie, ale stanowczo proszą o pomoc. Jak się czuły jako nauczyciel, kiedy grzecznie poproszono je o pomoc, czy zauważyły rożnicę?

Coś miłego:

How do you feel? Ask the children how they feel when asking in a polite strong way for help. How did they feel as the teacher when they were asked in a polite strong way for help, did they mind?

Something nice:

Seria pozytywnych komentarzy wymaganych przez czynności opisane poniżej została stworzona jako wyzwanie dla tych dzieci, które mają tendencje do negatywnego nastawienia, żeby zmusić je do rozwinięcia zdolności pozytywnego myślenia.

The series of positive comments requested by the activities below is designed to challenge those children that tend to hook into negatives. To get them to begin to develop the skills of thinking positively.

Widok z okna:

View out of window:

Poproś dzieci, aby pozytywnie skomentowaly widok z okna.

Ask the children to make a positive comment about the view from the window.

Sufit:

Ceiling:

Pozytywny komentarz na temat sufitu.

Positive comment about ceiling.

Rysa na ścianie:

Mark on wall:

Teraz zaczynają myśleć, że zwariowałeś.

Now they begin to think you are mad.

Drobina kurzu:

Piece of dirt:

Podnieś jakiś śmieć z podłogi powiedz dzieciom, żeby powiedziały coś pozytywnego na jego temat. Teraz już wiedzą, że jesteś szalony. Będziesz bardzo zadowolony z pomysłowości, której doświadczysz, ale warto.

Select a piece of dirt from the floor, and ask the children to say something positive about it. Now they know you are mad. You will be very pleased with the quality of inventiveness you are about to experience though so it's worth it.

O sobie:

About self:

Często to najtrudniejszy punkt, ale delikatnie wykaż, że jeżeli potrafią powiedzieć coś pozytywnego o jakimś śmieciu, muszą również być w stanie powiedzieć coś pozytywnego o sobie, nalegaj na to bardzo delikatnie.

Often the toughest one, gently point out that if they can say something positive about a piece of dirt they must be able to think of one nice thing to say about themselves, insist they do, very gently.

Osoba, której nie lubisz:

Person you dislike:

Zawsze może być powiedziane coś pozytywnego o osobie, There is always something good about someone we dislike even if it is there hair, work etc. której nie lubisz, nawet jeżeli są to tylko włosy, praca itd.

Dodatek Nagrody i listy pochwalne.

Appendix Reward certificates and letters.

Następujący wybór wesołych notatek pozytywnych listów i świadectw jest silnie działającym środkiem poparcia i nagradzania uczonych zachowań. Nie powinny być traktowane jako łapówki, które są zapłatą za mieszanie się w nielegalne, albo niemoralne działania, ale jako wydajny i motywacyjny sposób zawiadamiania ucznia, że ma twoją aprobatę na obecne pozytywne zachowania.

The following selection of happy notes, positive letters and certificates are a very powerful means of reinforcing and rewarding behaviours being taught in the groups. They should not be seen as bribes, which are payments or rewards for engaging in illegal or immoral activities, but as an efficient and motivating way of letting a pupil know that she/he has your approval for his current positive behaviours.

Dodatek nr 1.

Appendix 1.

Drogi… Chcę cię powiadomić, że doceniam jak bardzo się starasz poprawić swoje zachowanie. Zauważyłem dużą poprawę i naprawdę podoba mi się to, co widzę. Wiem, że nie jest to dla ciebie łatwe że muszę cię skrzyczeć, ale ty to przyjmujesz i nadal starasz się poprawić. Więc dobra robota.

Dear I want to let you know that I appreciate how hard you are trying to improve your behaviour. I have noticed a big improvement and I really like what I see. I know that you are not finding it easy and sometimes I have had to tell you off but you have accepted this and continued to try and improve. So well done.

Chciałbym również powiadomić cię, że jeżeli twoja poprawa będzie trwała nagrodzę cię świadectwem, które jest wydawane przez Komisję Postępów i wyślę list pochwalny do domu.

I would also like to let you know that if you continue with your progress I will reward you with a certificate to be given out in achievement assembly and I will send a letter home.

☺

☺

Drogi… Jestem pewien, że..................................... powiedział ci, że stara się poprawić zachowanie w klasie i że jestem z niego bardzo zadowolony. Ten list jest po to, żeby pokazać, że jestem naprawdę bardzo zadowolony z postępów, które zaobserwowałem. Dotychczas nagrodziłem ........................................... dużą ilością pochwał i notatką mówiącą jak bardzo doceniam włożony wysiłek. Zaświadczenie zostało również wydane przez Komisję Postępów, co jest bardzo wielkim osiągnięciem. Jeżeli zdecydujesz się nagrodzić go w domu, w pełni się z tym zgodzę.

Dear I am sure that..................................... has told you she/he has been trying to improve his/her classroom behaviour and that I have been very pleased. This letter is to let you know that I am very pleased indeed with the improvement in behaviour that I have seen. So far I have rewarded ........................................... with lots of praise, and with a note from me saying how much I appreciate the effort being put in. A certificate was also given out in achievement assembly, which is a very great achievement. If you choose to reward at home as well I would be in full agreement with this.

Napiszę wkrótce, żeby powiadomić o dalszych I will write again soon to let you know of any further postępach. progress. Szczerze oddany

Yours sincerely

Nauczyciel Klasowy

Class Teacher

Certyfikat dobrego zachowania

Good Behaviour Certificate

Ten dyplom został przyznany ...................... Za bardzo duże postępy w zachowaniu.

This certificate has been awarded to ...................... for making a very big improvement in her behaviour.

Podpis......................................

☺

Signed......................................

☺ ☺

☺

Dodaek nr 2.

Appendix 2.

Imię................................................................ Zaznacz ptaszkiem kiedy: ------------------------------------------------------------------------Powiesz coś uprzejmego: ------------------------------------------------------------------------Podzielisz się: ------------------------------------------------------------------------Powiesz coś miłego: -------------------------------------------------------------------------

Name................................................................ Tick when you: ------------------------------------------------------------------------Say something kind: ------------------------------------------------------------------------Share: ------------------------------------------------------------------------Say something nice: -------------------------------------------------------------------------

Dodatek nr 3.

Prośba o pomoc. Musisz mieć to przy sobie, twój nauczyciel zaznaczy za każdym razem, kiedy poprosisz o pomoc. Powinieneś poprosić o pomoc cztery razy w ciągu dnia, żeby zostać nagrodzonym. ------------------------------------------------------------------------Poniedziałek ------------------------------------------------------------------------Wtorek ------------------------------------------------------------------------Środa ------------------------------------------------------------------------Czwartek ------------------------------------------------------------------------Piątek -------------------------------------------------------------------------

Appendix 3.

Requests for help. You keep this with you, your teacher will tick one of the boxes each time you ask for help. You should ask for help four times each day to get your reward. ------------------------------------------------------------------------Monday ------------------------------------------------------------------------Tuesday ------------------------------------------------------------------------Wednesday ------------------------------------------------------------------------Thursday ------------------------------------------------------------------------Friday -------------------------------------------------------------------------

Dodatek nr 4.

Appendix 4.

Pozytywy

Positives

Zanieś tą kartkę nauczycielowi jeden raz dziennie. Będziesz poproszony o powiedzenie kilku pozytywnych rzeczy. Jeśli tak zrobisz, otrzymasz nagrodę. ------------------------------------------------------------------------O sobie ------------------------------------------------------------------------O klasie ------------------------------------------------------------------------O innym dziecku -------------------------------------------------------------------------

Take this card to your teacher once each day. You will be asked to say some positive things, if you do you will get your reward. ------------------------------------------------------------------------Self ------------------------------------------------------------------------Class ------------------------------------------------------------------------Another child -------------------------------------------------------------------------