PROJEKT WIRTUALNY KAMPUS UMCS www.kampus.umcs.lublin.pl

Stan na: wrzesień 2008 r. Data uruchomienia projektu: październik 2004 r. Osoby odpowiedzialne z ramienia UCZNiKO za projekt: dr Andrzej Wodecki dr Magdalena Jasińska Małgorzata Grad-Grudzińska

Uniwersyteckie Centrum zdalnego Nauczania i Kursów Otwartych UMCS Lublin http://www.uczniko.umcs.lublin.pl/

SPIS TREŚCI

Motywacja projektu .............................................................................................................................. 3  Aktorzy .................................................................................................................................................... 3  Polityka projektu ................................................................................................................................... 3  Realizacja ............................................................................................................................................... 4  Stan obecny projektu ........................................................................................................................... 4  Doświadczenia i obserwacje ................................................................................................................ 6  Wirtualny Kampus UMCS na konferencjach ...................................................................................... 6  Strategia rozwoju .................................................................................................................................. 7  Wnioski końcowe................................................................................................................................... 7  Załącznik 1. ............................................................................................................................................ 8  Wirtualny Kampus UMCS w liczbach. ................................................................................................. 8  Załącznik 2. Liczba użytkowników Wirtualnego Kampusa UMCS ................................................... 9  Załącznik 3. .......................................................................................................................................... 10  Przeszkoleni pracownicy UMCS. ........................................................................................................ 10  Załącznik 4. .......................................................................................................................................... 11  Wyniki ankiety przeszkoleniowej. ..................................................................................................... 11 

2 Uniwersyteckie Centrum zdalnego Nauczania i Kursów Otwartych UMCS Lublin http://www.uczniko.umcs.lublin.pl/

Motywacja projektu Głównym celem naszego projektu jest rozwój kultury wykorzystania technik IT we wspomaganiu tradycyjnego nauczania na UMCS. Przy okazji przytoczonego celu nadrzędnego, pojawiło się wiele pobocznych: podniesienie świadomości studentów i nauczycieli akademickich w zakresie wykorzystania technologii informacyjnych; pomiar kompetencji w zakresie technologii informacyjnych wśród pracowników naukowych UMCS; stworzenie systemu szkoleń „na miarę” dla pracowników naukowych UMCS, uwzględniających kompetencje wstępne uczestników i podnoszący ich kwalifikacje; wdrożenie nieformalnego systemu e-learning na UMCS.

Aktorzy •

Zespół UCZNiKO UMCS/PUW – dysponujący doświadczeniem w zakresie tworzenia kursów on-line:

•

–

technologia,

–

metodyka,

–

organizacja nauki.

Pracownicy UMCS, których na podstawie przeprowadzanych ankiet1 podzieliliśmy na: –

doświadczonych: wykorzystujących IT w praktyce dydaktycznej i wykazujących wysoką motywację do wymiany doświadczeń i pozyskania nowych umiejętności;

–

początkujących: bez doświadczenia w zakresie wykorzystania technik informacyjnych, ale charakteryzujący się dużym zainteresowaniem, ich motywacja to również chęć nabycia nowych umiejętności;

–

początkujących: bez świadomości potrzeby wprowadzenia elementów IT do codziennej praktyki zawodowej.

•

Studenci UMCS – liczący głównie na intensyfikację komunikacji z wykładowcami, a także z innymi studentami (czynnik towarzyski).

Polityka projektu Dysponując tak określonym kontekstem dla naszych działań, określając cel projektu, musieliśmy pamiętać, że działamy w wysoce sformalizowanym środowisku, z konkretną strukturą, procedurami i strategią. Stawiamy jednak na nieformalną interakcję z wykładowcami, co ma na celu zminimalizowanie barier i „zachęcanie” pracowników UMCS do wykorzystywania technologii. Jednocześnie uczymy, jak i w jakim celu używać technologii, sugerując gotowe rozwiązania

1

Por. załącznik nr 4.

3 Uniwersyteckie Centrum zdalnego Nauczania i Kursów Otwartych UMCS Lublin http://www.uczniko.umcs.lublin.pl/

i doradztwo. Uświadamiamy jak wielki potencjał drzemie w Internecie i jak z tego potencjału czerpać. Nasze działania mają na celu zmotywowanie pracowników UMCS do tworzenia wewnętrznych wspólnot uczących się online, a w szerszej perspektywie, do niesformalizowanej interakcji na linii: nauczyciel – student.

Realizacja Realizacja projektu Wirtualny Kampus rozpoczęła się jesienią 2004 r. od poszukiwań optymalnego rozwiązania technologicznego. Ostatecznie wybrano platformę zdalnego nauczania - Moodle. Platforma ta została dostosowana do potrzeb projektu, spersonalizowana wizualnie i funkcjonalnie. Kolejnym krokiem w realizacji projektu było opracowanie systemu szkoleń dla nauczycieli akademickich UMCS uwzględniających: •

ogólną wiedzę na temat wykorzystania technologii informacyjnych w pracy dydaktycznej nauczyciela akademickiego;

•

podstawy obsługi platformy;

•

elementy metodyki zdalnego nauczania oraz podstawy komunikacji internetowej.

Po szkoleniu każdy jego uczestnik jest niezależnym użytkownikiem platformy, znającym jej funkcje, możliwości oraz umiejącym je odpowiednio wykorzystać we własnej pracy dydaktycznej. Pierwsze szkolenie odbyło się w grudniu 2004 r. Uczestniczyło w nim 15 osób – reprezentantów różnych wydziałów naszej uczelni. Kolejne szkolenia organizowane są już dla pracowników tych samych wydziałów, instytutów bądź zakładów. W ten sposób idea Wirtualnego Kampusu na większą skalę rozprzestrzenia się w różnych środowiskach akademickich.

Od początku roku akademickiego 2005/2006 została wprowadzona nowa strategia rozwoju projektu Wirtualny Kampus, której głównymi założeniami są: •

tworzenie kampusów wydziałowych w ramach głównego Kampusu Wirtualnego UMCS;

•

dotarcie do jak największej liczby nauczycieli akademickich z poszczególnych wydziałów;

•

dostosowanie szkoleń do potrzeb i możliwości nauczycieli akademickich;

•

badanie wykorzystania różnych funkcji platformy w pracy dydaktycznej nauczycieli akademickich UMCS.

Stan obecny projektu Obecnie (stan na: wrzesień 2008) w ramach Wirtualnego Kampusu UMCS działa 10 kampusów wydziałowych: 4 Uniwersyteckie Centrum zdalnego Nauczania i Kursów Otwartych UMCS Lublin http://www.uczniko.umcs.lublin.pl/

•

Wirtualny Kampus Wydziału Ekonomicznego (WK WE),

•

Wirtualny Kampus Instytutu Psychologii (WK IP),

•

Wirtualny Kampus Zakładu Lingwistyki Stosowanej (WK ZLS)

•

Wirtualny Kampus Instytutu Nauk o Ziemi (WK INoZ),

•

Wirtualny Kampus Instytut Bibliotekoznawstwa i Informacji Naukowej (WK IBIN)

•

Wirtualny Kampus Instytutu Fizyki (WK IF)

•

Wirtualny Kampus Instytutu Filologii Polskiej (WK IFP)

•

Wirtualny Kampus Instytutu Anglistyki (WK IA)

•

Wirtualny Kampus Instytutu Germanistyki (WK IG)

•

Wirtualny Kampus Centrum Nauczania i Certyfikacji Języków Obcych (WK CNiCJO)

Dane

dotyczące

liczby

zarejestrowanych

użytkowników

(od

momentu

uruchomienia)

na

poszczególnych kampusach przedstawia poniższa tabela.

Wrzesień 2008 Liczba użytkowników Kampusy wydziałowe WK UMCS

4531

WK WE

3509

WK IP

1886

WK ZLS

906

WK INoZ

1010

WK IBIN

421

WK IF

327

WK IFP

575

WK IA

181

WK IG

229

WK CNiCJO

47

Ogółem podczas trwania projektu z platformy Wirtualny Kampus UMCS skorzystało 13622 osób.

5 Uniwersyteckie Centrum zdalnego Nauczania i Kursów Otwartych UMCS Lublin http://www.uczniko.umcs.lublin.pl/

Doświadczenia i obserwacje Założenia projektu nie odnajdują pełnej realizacji w praktyce. Największym problemem jest kwestia motywacji nauczycieli akademickich do wspomagania tradycyjnego nauczania rozwiązaniami e-learningowymi i budowaniem mniej sformalizowanej, niż ma to miejsce w murach uczelni, relacji ze studentem. Praktyka pokazuje, że wśród nauczycieli akademickich nie ma bariery technologicznej. Okazuje się też, że wielu ze szkolonych pracowników UMCS, na co dzień wykorzystuje w praktyce podobne narzędzia i ceni sobie możliwość wymiany doświadczeń z innymi – działa tu jednak mechanizm wewnętrznej potrzeby. Dlatego ciągle dopracowujemy zakres projektu i zmieniamy politykę działania tak, by skupić się przede wszystkim na uświadomieniu potrzeby wdrożenia e-learningu do codziennej pracy. Co się podoba uczestniczącym w projekcie wykładowcom? •

spotkania klasyczne

•

prostota rozwiązań

•

–

jak pracować ze studentami?

–

darmowe materiały w sieci

–

komunikacja w Internecie (czat, forum etc.)

nowe/dodatkowe kompetencje uczestników.

Nasze obserwacje wskazują, że Wirtualny Kampus jest wykorzystywany przez nauczycieli akademickich UMCS do: •

komunikacji formalnej i nieformalnej;

•

zamieszczania materiałów dydaktycznych w formie elektronicznej;

•

przeprowadzania testów sprawdzających i zadań on-line

•

organizacji np. zapisów na wykłady fakultatywne.

Działania te realizowane są głównie w ramach seminariów, wykładów otwartych, a także jako wspomaganie klasycznych zajęć akademickich również na studiach zaocznych.

Wirtualny Kampus UMCS na konferencjach i w publikacjach

•

EDUCA Berlin: 12th International Conference on Technology Supported Learning &Training:

Training methodology and organization of Virtual Campus within traditional University: what works, what doesn’t work?, Berlin 2006 •

Wirtualny Kampus UMCS: idea projektu i pierwsze doświadczenia, w: „e-mentor”, nr 2 (14), kwiecień 2006,

6 Uniwersyteckie Centrum zdalnego Nauczania i Kursów Otwartych UMCS Lublin http://www.uczniko.umcs.lublin.pl/

•

Wirtualny Kampus Wydziału Ekonomicznego UMCS, w: „e-mentor”, nr 3 (15), czerwiec 2006

•

Seminarium konsultacyjne E-learning a nauczanie tradycyjne. Modele relacji, zorganizowany

przez zespół Polskiego Uniwersytetu Wirtualnego działający przy Uniwersytecie Marii CurieSkłodowskiej, Lublin 6 maja 2005 E-learning. Analiza rozwiązań i wdrożeń ,Wyższa Szkoła Bankowa, Poznań 13-14 kwietnia

•

2005 roku

Wirtualne campusy – nowy wymiar edukacji, Wyższa Szkoła Menedżerska, Warszawa, 1-

•

2.04.2005 roku

E-learning w szkolnictwie wyższym - możliwości, kierunki rozwoju, doświadczenia, Bydgoszcz,

•

20-21 stycznia 2005 roku

Strategia rozwoju 1.

Spotkanie wszystkich osób zaangażowanych w projekt Wirtualny Kampus UMCS (czerwiec 2005r). Cele spotkania: •

Podsumowanie projektu pilotażowego

•

Wspólne ustalenie kierunków rozwoju

•

Wymiana dotychczasowych doświadczeń

2.

Prezentacje i promocja projektu na poszczególnych wydziałach UMCS

3.

Kontynuacja szkoleń w ramach projektu Wirtualny Kampus UMCS.

Wnioski końcowe Z pewnością możemy stwierdzić, że dotychczasowe działania w ramach projektu Wirtualny Kampus UMCS należy potraktować jako pilotażowe. Bez strategii projektu spójnej ze strategią uczelni i bez wprowadzenia rozwiązań bardziej formalnych, bazując na dotychczasowych doświadczeniach pilotażu, trudno będzie rozwijać projekt i traktować go jako globalne wdrożenie e-learning’u na UMCS.

7 Uniwersyteckie Centrum zdalnego Nauczania i Kursów Otwartych UMCS Lublin http://www.uczniko.umcs.lublin.pl/

Załącznik 1. Wirtualny Kampus UMCS w liczbach.

Dane z września 2008 r. 13622

Zarejestrowani użytkownicy: WK UMCS: Kampusy wydziałowe:

4531 9091

8 Uniwersyteckie Centrum zdalnego Nauczania i Kursów Otwartych UMCS Lublin http://www.uczniko.umcs.lublin.pl/

Załącznik 2. Liczba użytkowników Wirtualnego Kampusu UMCS w początkowych latach jego trwania

9 Uniwersyteckie Centrum zdalnego Nauczania i Kursów Otwartych UMCS Lublin http://www.uczniko.umcs.lublin.pl/

Załącznik 3. Przeszkoleni pracownicy UMCS.

JEDNOSTKA UMCS

Liczba przeszkolonych osób

Wydział Ekonomiczny

12

Wydział Prawa i Administracji

2

Wydział Politologii

1

Instytut Bibliotekoznawstwa i Informacji Naukowej

9

Instytut Filologii Romańskiej

28

Instytut Fizyki

2

Instytut Historii

2

Instytut Nauk o Ziemi

32

Instytut Polonistyki

11

Instytut Psychologii

43

CJKP

2

Zakład Lingwistyki Stosowanej

24

Instytut Anglistyki

14

Instytut Germanistyki

7

CNiCJO

46

10 Uniwersyteckie Centrum zdalnego Nauczania i Kursów Otwartych UMCS Lublin http://www.uczniko.umcs.lublin.pl/

Załącznik 4. Wyniki ankiety przeszkoleniowej. ANKIETA – badanie kompetencji pracowników naukowych UMCS w zakresie znajomości i wykorzystania technologii – w y n i k i 1. Czy wykorzystuje Pani/Pan komputer jako narzędzie pracy? o TAK o NIE

100 %

2. Gdzie korzysta Pan/Pani z komputera? (wielokrotny wybór) o w domu o w pracy o w kawiarence internetowej

90 % 40 % 5%

3. Od o o o o o

5% 30% 65%

jak dawna korzysta Pani/Pan z komputera? nie korzystam mniej niż 1 rok 1-2 lata 3-5 lat więcej niż 5 lat

4. Czy posiada Pani/Pan dostęp do Internetu? o TAK o NIE 5. Od o o o o o

jak dawna korzysta Pani/Pan z Internetu? nie korzystam mniej niż 1 rok 1-2 lata 3-5 lat więcej niż 5 lat

100%

5% 30% 40% 25%

6. Jaki rodzaj łącza Pani/Pan posiada? o stałe łącze o połączenie przez modem

90% 10%

7. W o o o o

jakim celu używa Pani/Pan komputera? (wielokrotny wybór) do pracy dla przyjemności do nauki inne

100% 60% 50% 15%

8. W o o o o o o o o o

jakim celu używa Pani/Pan Internetu? (wielokrotny wybór) przeglądanie stron WWW poczta elektroniczna fora dyskusyjne 10% fora eksperckie 5% komunikatory czat nauka przez Internet gry komputerowe download programów i plików 15% 11

100% 100% 15% 5% 15% 5%

Uniwersyteckie Centrum zdalnego Nauczania i Kursów Otwartych UMCS Lublin http://www.uczniko.umcs.lublin.pl/

o o 9. Jak o o o o o

bank przez Internet zakupy przez Internet

25% 20%

często korzysta Pani/Pan z Internetu? Codziennie 2-3 razy na tydzień raz na tydzień raz na miesiąc rzadziej

60% 25% 15%

10. Z jakich programów korzysta Pani/Pan i jak określa Pani/Pan swój stopień zaawansowania? (wielokrotny wybór) o MS Word używa: 100% zaawansowanie: 3,5 o MS Excel używa: 35% zaawansowanie: 2 o MS Power Point używa: 35% zaawansowanie: 1 o MS Outlook używa: 75% zaawansowanie: 3 o Internet Explorer używa: 90% zaawansowanie: 3 używa: 40% zaawansowanie: 1,5 o Programy graf. 11. Jakiego sprzętu używa Pani/Pan do pracy dydaktycznej? (wielokrotny wybór) o komputer personalny używa: 75% potrafi obsługiwać: 85% o laptop używa: 25% potrafi obsługiwać: 35% o rzutnik multimedialny używa: 5% potrafi obsługiwać: 15 % o tablica wizualna używa: 0% 12. Jak ocenia Pani/Pan swoją wiedzę o informatyce w skali od 1 do 6 ?

3

12 Uniwersyteckie Centrum zdalnego Nauczania i Kursów Otwartych UMCS Lublin http://www.uczniko.umcs.lublin.pl/