PROCEEDINGSof 9thINTERNATIONALEDUCATIONAL TECHNOLOGYCONFERENCE 0608May2009   HACETTEPEUNIVERSITY ANKARA–TURKEY  EDITEDBY Prof.Dr.PetekAKAR Prof.Dr.BuketAKKOYUNLU Assoc.Prof.Dr.ArifALTUN Assoc.Prof.Dr.MukaddesERDEM Assoc.Prof.Dr.S.SadiSEFEROLU Assoc.Prof.Dr.YaseminKOÇAKUSLUEL Assist.Prof.Dr.HakanTÜZÜN Dr.AlevÖZKÖK Dr.HalilYURDUGÜL  DESIGNBY Resc.Asst.GökhanAKÇAPINAR Resc.Asst.AhmetAKINCI Resc.Asst.SelayARKUN Resc.Asst.TurgayBA Resc.Asst.VildanÇEVK Resc.Asst.ÇetinGÜLER Resc.Asst.GoncaKIZILKAYA Resc.Asst.FatihÖZDNÇ Resc.Asst.FerhatKadirPALA     

 

OrganizationCommittee Prof.Dr.PetekAKAR Prof.Dr.BuketAKKOYUNLU Assoc.Prof.Dr.ArifALTUN Assoc.Prof.Dr.MukaddesERDEM Assoc.Prof.Dr.S.SadiSEFEROLU Assoc.Prof.Dr.YaseminKOÇAKUSLUEL Assist.Prof.Dr.HakanTÜZÜN Dr.AlevÖZKÖK Dr.HalilYURDUGÜL Resc.Asst.GökhanAKÇAPINAR Resc.Asst.AhmetAKINCI Resc.Asst.SelayARKUN Resc.Asst.TurgayBA Resc.Asst.VildanÇEVK Resc.Asst.ÇetinGÜLER Resc.Asst.GoncaKIZILKAYA Resc.Asst.OrçunMADRAN Resc.Asst.FatihÖZDNÇ Resc.Asst.FerhatKadirPALA                      III 

AdvisoryBoard  BuketAKKOYUNLU,HacettepeUniversity YavuzAKPINAR,BoaziçiUniversity EralpALTUN,EgeUniversity ArifALTUN,HacettepeUniversity PetekAKAR,HacettepeUniversity C.HakanAYDIN,AnadoluUniversity AdnanBAK,KaradenizTechnicalUniversity SashaA.BARAB,IndianaUniversity ServetBAYRAM,MarmaraUniversity PeterA.BRUCK,GesamtleitungResearchStudiosAustria UurDEMRAY,AnadoluUniversity DenizDERYAKULU,AnkaraUniversity MehmetERDEM,UniversityofNewOrleans AkifERGN,BakentUniversity TeresaFRANKLIN,OhioUniversity JeffGORDON,VanderbiltUniversity DursunGÖKDA,AnadoluUniversity MehmetGÜROL,F ratUniversity DoanBRAHM,Yak nDouUniversity RozhanM.IDRUS,UniversitySainsMalaysia AytekinMAN,SakaryaUniversity HafizeKESER,AnkaraUniversity MehmetKESM,AnadoluUniversity MehdiKHOSROWPOUR,DBAIGIGlobal Kinshuk,AthabascaUniversity PietKOMMERS,UniversityofTwente H.FerhanODABAI,AnadoluUniversity HiroakiOGATA,TokushimaUniversity BetülÖZKAN,UniversityofArizonaSouth AliEkremÖZKUL,AnadoluUniversity E.TahirRIZADokuz,EylülUniversity ColleenSEXTON,Governor’sStateUniversity FethiEN,AnadoluUniversity AliMEK,AnadoluUniversity NurettinMEK,AnkaraUniversity J.MichaelSPECTOR,FloridaStateUniversity MichaelK.THOMAS,UniversityofWisconsinMadison YaseminKOÇAKUSLUEL,HacettepeUniversity HüseyinUZUNBOYLU,Yak nDouUniversity JerryW.WILLIS,LouisianaStateUniversity BrentG.WILSON,UniversityofColoradoDenver HalilbrahimYALIN,GaziUniversity RaufYILDIZ,Y ld zTechnicalUniversity   IV 

TABLEOFCONTENTS  KEYNOTEPAPERS  ROLESOFLIFELOGGINGINUBIQUITOUSLEARNING HiroakiOGATA.............................................................................................................XIV ICTINEDUCATION;SOCIETALCONTEXTANDPOLICYRECOMMENDATIONS PietKOMMERS.............................................................................................................XX WHYSHOULDEDUCATORSCAREABOUTVIDEOGAMES? SashaA.BARAB........................................................................................................XXXII PROCEEDINGS  RELIABILITYANDVALIDITYOFTHEPSYCHOMETRICPROPERTIESOFTHETURKISHVERSION OFTHEWEBLEI AlevÖZKÖK.....................................................................................................................1 BLGSAYAR OYUNLARININ ETM AMAÇLI KULLANIMINA YÖNELK ÖRETMEN GÖRÜLER ÜnalÇAKIROLU,AyçaÇEB,YAARAKKAN..................................................................6 ETMDE AKILLI TAHTA KULLANIMINA LKN FEN VE MATEMATK ÖRETMEN GÖRÜLERNNKARILATIRILMASI AytenERDURAN,BernaTATAROLU...........................................................................14 EFFECTSOFANEDUCATIONALGAMEDEVELOPMENTCOURSEONPRESERVICETEACHERS’ CONCERNSABOUTTHEUSEOFCOMPUTERGAMESINTHECLASSROOM EvrenSUMUER,lkerYAKIN.........................................................................................22 AT WHAT STAGE ARE THE SECONDARY SCHOOL ENGLISH TEACHERS IN TECHNOLOGY INTEGRATIONPROCESS? ErcanTOP,ZahideYILDIRIM........................................................................................28 ÖRENMENESNELERNEDAYALIÇERKGELTRMESSTEMTASARIMI ÜnalÇAKIROLU,YAARAKKAN..................................................................................36 THEUSABILITYANALYSISOFA“WEBBASEDASSESSMENTTOOL”INHIGHEREDUCATION HasanTINMAZ,ZülfüGENÇ..........................................................................................42 BLG NASI VE EPSTEMK BOYUTU: BLG TEKNOLOJLER EPSTEMK NANILARI VE DERSEBAKIINASILETKLYOR? HamdiERKUNT.............................................................................................................49 IMPLEMENTATIONOFAWEBCONTENTMANAGEMENTSYSTEMFORTHESTUDENTS’CLUB WORKS MehmetTEKEREK,AdemTEKEREK,RecepYILMAZ.....................................................57 V 

ETSEL BLGSAYAR OYUNLARININ BLM TEKNOLOJLER DERSNDEK KULLANIM ETKLER ÜmmühanAVCI,GülenSERT,FatihÖZDNÇ,HakanTÜZÜN......................................64 ACTIVELEARNINGASASTRATEGYFORLIFELONGLEARNING:ACASEFROMBIOLOGY HasanTINMAZ..............................................................................................................70 ÖRENME NESNELER MODELNN SOSYAL VE BEER BLMLERE BR UYGULAMASI: kaynakca.info RamazanACUN.............................................................................................................78  ETM FAKÜLTELERNDE BLG VE LETM TEKNOLOJLER GÖSTERGELERNN BELRLENMES YavuzAKBULUT,FerhanODABAI...............................................................................86 BLGSAYARDERSLERNDEKARMAÖRENMEYAKLAIMI EdipKOAR,HarunÇDEM,OzanCOKUNSERÇE......................................................93 BEYOND THE TEMPLATE, AN AWARDWINNING DESIGN APPROACH FOR BLENDED AND ONLINECOURSES MariePierreC.HUGUET,FrankX.WRIGHT,TomC.HALEY,.....................................100 TECHNIQUES, TOOLS AND TECHNOLOGIES FOR DESIGNING EFFECTIVE BLENDED AND ONLINEINSTRUCTION–AWORKSHOPOUTLINE MariePierreC.HUGUET,FrankX.WRIGHT,ehnazBaltac GÖKTALAY...................106 MÖRENMEUYGULAMALARININDEERLENDRLMES ÖzkanYILMAZ,VehbiAytekinSANALAN,AyhanKOÇ................................................112 BLMTEKNOLOJLERÖRETMENLERNNALTERNATFDEERLENDRMEYÖNTEMLERN KULLANMASIKLIININNCELENMES CananBANOLU,RaufYILDIZ....................................................................................119 LABORATUVARUYGULAMASINDAMOODLEÖRENMEYÖNETMSSTEMKULLANIMINDA KARILAILANPROBLEMLER,TECRÜBELERVEÇÖZÜMÖNERLER BurakNNER...............................................................................................................127 ETMFAKÜLTELERNDEBTKULLANIMI:KKTCÖRNE OlgaPilliETI,BaakGÜLER.........................................................................................135 ETMDE A GÜNLÜÜ UYGULAMALARI: LKÖRETM BLM TEKNOLOJLER DERSNDENÖRNEKLER HüseyinCanENEL,S.SadiSEFEROLU....................................................................142 BLGTEKNOLOJSINIFLARININKULLANILABLRLNNDEERLENDRLMES AytekinMAN,ÖzlemCANAN..................................................................................149 PROJETABANLIÖRENME:BRPTÖETKNLOLARAKPODCASTHAZIRLAMA SelçukKARAMAN,SerkanYILDIRIM,AbdullatifKABAN.............................................157 VI 

YAPILANDIRMACIYAKLAIMAUYGUNDEERLENDRMESÜRECVEBTENTEGRASYONU SelayARKÜN,YaseminKoçakUSLUEL........................................................................165 ÖRETMEN ADAYLARININ GELECEKTEK ÖRETMENLK KARYERLERNDE  BRLKL ÖRENMEYKULLANMALARINAYÖNELKGÖRÜLER HüseyinUZUNBOYLU,MelikeEMNDAYI,HüseyinBCEN,GülhanBENGHAN.........170 ARATIRMAGRUPLARIÇNORTAKÇALIMAALANIOLARAKVKKULLANIMI GökhanAKÇAPINAR,PetekAKAR.............................................................................176 BLGSAYAR ORTAMINDA NÖROPSKOLOJK TESTLER: ARTIRILMI PUÇLU HATIRLAMA TEST PetekAKAR,ArifALTUN,BanuCANGÖZ,GalipKAYA,VildanÇEVK........................181 TAMSÜRÜMVEKURGULANMIVDEODURUMLARINVOLEYBOLOYUNSETÇÖZÜMLEME BECERSNEETKS YeimBULCA,DenizDERYAKULU...............................................................................189 SOMEASPECTSOFICTANDELEARNINGINROMANIA MarinPOPA,MarianaPOPA,ElenaMOCANU...........................................................197 TARTIMAYA DAYALI ÖRETM YÖNTEM VE TEKNKLERNN ÇEVRMÇ ÖRENME ORTAMLARINAUYARLANMASI YaseminGÜLBAHAR,FilizKALELOLU......................................................................203 KESRLER KONUSUNDAK BR BLGSAYAR YAZILIMININ ÖRENCLERN BAARI VE TUTUMLARINAETKSNNNCELENMES MehmetUYGUN,ErolKARAKIRIK.............................................................................210 UZAKTAN ETME DAYALI ÖNLSANS PROGRAMLARININ WEB STELER BALAMINDA DEERLENDRLMES M.EminMUTLU,H.CemSALAR,rfanSÜRAL,E.P narUÇAGÜNE.........................218 CONSTRUCTIVETEACHINGTECHNOLOGYANDPERSPECTIVESOFNANOPSYCHOPEDAGOGY FatmaKhanimBUNYATOVA.......................................................................................223 EÖRENMEDESOHBETEKATILIMVEÖDEVGÖNDERMENNAKADEMKBAARIYAETKS SerdarÇFTÇ,EbruKILIÇÇAKMAK,MutluTahsinÜSTÜNDA,SerçinKARATA......228 INFORMATIONSYSTEMSFORARRANGINGGRADUATEEDUCATION FatihMehmetGÜLEÇ,EbruSEZER,TahirBIÇAKCI.....................................................234 WEBSTESMENÜLERNNKARTSIRALAMAYÖNTEMLEDÜZENLENMES OzanCOKUNSERÇE,AbdullahKUZU........................................................................241 ANINDISPENSABLECONTRIBUTORTOEFFECTIVETIMEMANAGEMENTINCLASS:REMOTE PRESENTER TuncayERCAN,YaarGüneriAHN,SabahBALTA...................................................249

VII 

UZAKTAN ETM WEB STESNN KULLANILABLRLK DÜZEY (SAKARYA ÜNVERSTES ÖRNE) AytekinMAN,OnurBULAN..................................................................................255 ÖRENMEETKNLKYÖNETMSSTEM(LAMS)VETÜRKÇE’YEÇEVRÇALIMASI GoncaKIZILKAYA,PetekAKAR..................................................................................261 BLGYÖNETMÇNBRELEKTRONKPERFORMANSDESTEKSSTEMGELTRLMES SelayARKÜN,HasanTÜRKSOY,OlguMERT,TurgayBA,HakanTÜZÜN..................268 KUZEY KIBRIS’DA LKÖRETM KNC KADEMEDEK ÖRETMENLERN TEKNOLOJ KULLANIMYETERLLVEOKULLARDAKALTYAPISORUNLARI MuratTEZER,EmineAKTUNÇ....................................................................................275 ANAPPLICATIONFORCOMPUTERAIDEDDESIGNOFCARDSTUNTSHOWS MehmetTEKEREK,UtkuAVGAN,AdemTEKEREK......................................................282 INTERNETEDAYALIUZAKTANETMSSTEMLERNDESINAVMODÜLÜ NilgünTOSUN,NuhHATPOLU................................................................................289 UYGULAMA OKULLARINDAK ÖRETMENLERN DERSLERNDE ARAÇGEREÇ KULLANMA DÜZEYLERNELKNÖRETMENADAYLARININGÖRÜLER (BakentÜniversitesiTezsizYüksekLisansveLisansOkulDeneyimiÖrencileriÖrnei) TalipCAN....................................................................................................................295 ÖZEL ETM MERKEZLERNDE TEKNOLOJK ALTYAPI SORUNLARI VE ÖRETMENLERN BLGSAYARKULLANIMDÜZEY MuratTEZER,SezerKANBUL......................................................................................301 REVOLUTIONONTHEWEBBASEDEDUCATIONALTECHNOLOGIES:SEMANTICWEB BülentGürselEMROLU...........................................................................................308 YAYGIN ETMDE BLGSAYAR ETM PROGRAMLARININ UZAKTAN DESTEKLEYC ETMLEVERLMESNEDARÖRNEKUYGULAMA TurulAKTA,HalilbrahimESKKURT.......................................................................316 3G TEKNOLOJS LE GELTRLM MÖRENME ORTAMLARI HAKKINDA ÖRETM ELEMANLARININGÖRÜLER emseddinGÜNDÜZ,OsmanAYDEMR,erifeIIKLAR.............................................324 BLGSAYAR VE ÖRETM TEKNOLOJLER ETM ÖRENCLERNN YAPILANDIRMACI ÖRENMEYELKNALGILARI MehmetGÜROL,SedaKERMGL...............................................................................331 PERCEPTIONSOFEFLPRIMARYSCHOOLTEACHERSTOWARDSCALL GülsümÖZEROL..........................................................................................................339 TME ENGELL BREYLERN TÜRKÇE’DE EK KULLANABLME BECERLERN GELTRMEYE YÖNELKÖRENMEORTAMITASARIMI HasanKARAL,LokmanILBIR,NurenKÜÇÜKSÜLEYMAN.........................................347 VIII 

KARADENZ TEKNK ÜNVERSTES ÖRETM ÜYELERNN UZAKTAN ETME BAKII VE HAZIRBULUNULUKLARI HasanKARAL,SemraFERÜMT...............................................................................354 BLGSAYARÖRETMENADAYLARININÖRETMENLKMESLENELKNDÜÜNCELER ÖzcanÖzgürDURSUN,CemÇUHADAR......................................................................361 ACTION PLAN ON COMMNICATION PRACTICES: TUTORS’ ROLES AT EMU DISTANCE EDUCATIONINSTITUTE FahriyeALTINAY.........................................................................................................368 DO 4th TO 8th GRADE STUDENTS READY TO USE CALL SOFTWARE – DYNED IN ESL CLASSES? ErhanENGEL,ehnazBALTACIGÖKTALAY,SemiralÖNCU......................................374 PERCEPTIONSOFTEACHERS,TEACHERCANDIDATESANDSTUDENTS NazimeTUNCAY,MustafaTUNCAY............................................................................381 SOYUTLARDAK“IIKLAR” NazimeTUNCAY,ZehraÖZÇINAR...............................................................................387 USINGTECHNOLOGYINTHETEACHINGLINEARALGEBRA SinanAYDIN................................................................................................................395 WHAT TECHNOLOGY, SCIENCE AND SOCIETY MEANS FOR INSTRUCTIONAL TECHNOLOGISTS: EXPLORING THE RELATIONSHIP AMONG TECHNOLOGY, SCIENCE, AND SOCIETY lkerYAKIN,EvrenSUMUER,SonerYILDIRIM............................................................399 STAGES OF DEVELOPING TEACHER VIDEOCASES FOR LEARNING TECHNOLOGY INTEGRATION:“TECHNOLOGYINTEGRATIONINTOMATHEMATICSEDUCATION”PROJECT Cumal ÖKSÜZ,erifeAK,GalipGENÇ,SanemUÇA...................................................404 EOKUL SSTEMNN OKULLARDA KULLANILMASINA LKN ÖRETMEN VE YÖNETC GÖRÜLER EmelYILDIZ,OkanDURUSOY,TuncaySARITA..........................................................410 ÖRENCLERNSANALVEFZKSELMANPÜLATFLEREYÖNELKTERCHLER YaarAKKAN,ÜnalÇAKIROLU.................................................................................418 UZAKTANETMDEPSKOSOSYALÖRENMEORTAMLARININDEERLENDRLMES AlevÖZKÖK,ScottL.WALKER....................................................................................425 VISUAL IMAGINATION OF “COMPUTER EDUCATION AND INSTRUCTIONAL TECHNOLOGY” PRESERVICETEACHERS HasanTINMAZ............................................................................................................429 BLGSAYAR ÖRETMEN ADAYLARININ ETM YAZILIMI GELTRME ÖZYETERLK ALGILARI VeyselDEMRER,FatihÖZDNÇ,smailAHN...........................................................435 IX 

ÖRETMEN ADAYLARINA GÖRE ETM FAKÜLTELERNDE ETM TEKNOLOJS STANDARTLARI ve PERFORMANS GÖSTERGELERNN UYGULANMA DURUMU (F rat ÜniversitesiÖrnei) AysunGÜROL,NuhYAVUZALP,FerhatBAÇACI,BirsenSERHATLIOLU.................442 ÇOKLUORTAMINBLGSAYARPROGRAMLAMABAARISIÜZERNEETKS HalilYURDUGÜL,KeremGÜLTEKN............................................................................449 ARE WE SUCCEEDED IN CREATING “PROBLEM SOLVERS” THROUGH COMPUTER PROGRAMMINGCOURSES HasanTINMAZ.....................................................................................................458 PROGRAMLAMAETMNDEROBOTKULLANIMI DurmuÖZDEMR,EmbiyaÇELK,RecepÖZ..............................................................463 LKÖRETMÖRETMENADAYLARININBTKULLANIMLARININ,BLGOKURYAZARLIIÖZ YETERLKALGILARINAETKLERNNNCELENMES RaziyeDEMRALAY,irinKARADENZORAN..............................................................469 40YAÜSTÜYETKNLEREYÖNELKBLGSAYARETM SerhatBahad rKERT,FezaORHAN,M.BetülYILMAZ................................................477 GÖRSEL SANATLAR DERS KONULARINI ÖRENME VE UYGULAMADA YAPILANDIRMACI ÖRETMNÖRENCBAARISINAETKS:“ESERANALZ” HaticeNilüferSÜZEN..................................................................................................488 THE EFFECTS OF COMPUTER ASSISTED LANGUAGE LEARNING ON TURKISH LEARNERS’ GRAMMARANDLISTENINGPERFORMANCE DerinATAY,GökçeKURT,GülEK,SemaKUTLU......................................................495 MATEMATK DERSNDE NTERAKTF TAHTA KULLANARAK YAPILAN DENKLEM ÇÖZÜMÜNÜNÖRENMEÜZERNDEKETKS MuratTEZER,AydenKahramanDENZ......................................................................500 BYOLOJ ÖRETMENLERNN FARKLI BLGSAYAR UYGULAMALARINI ÖRETMDE KULLANMASIKLIKLARI GüntayTAÇI,MelekYAMAN,HalukSORAN.............................................................507 ETM FAKÜLTES 1. SINIF ÖRENCLERNN BLGSAYAR ÖZYETERLK ALGILARINDAK DEMLER ErkanTEKNARSLAN,MelihaDeryaGÜRER...............................................................508 ANINVESTIGATIONOFPRESERVICESCIENCETEACHERS’VIEWSABOUTTHEIRTECHNICAL ANDPEDAGOGICALSKILLSINTHEUSEOFICT TanerALTUN,NedimALEV,NevzatYT..................................................................515 PERCEPTIONSOFPRESERVICESCIENCETEACHERSABOUTTHEUSEOFINFORMATIONAND COMMUNICATIONSTECHNOLOGY(ICT)INEDUCATION NedimALEV,TanerALTUN,NevzatYT..................................................................522 X 

BÖTE ÖRENCLERNN TERCH AAMASINDAK ve SONRASINDAK MESLEK BEKLENTLERNNBELRLENMES EsraTELL,YavuzSELM..............................................................................................529  BLGARAMADABLSELSTLLERNETKS AhmetFeyziSATICI.....................................................................................................536 PRESERVICETEACHERS’VIEWSABOUTCASEBASEDLEARNINGPACKAGESRELATEDWITH TEACHINGPROFESSION SelçukKARAMAN,SerkanYILDIRIM,EnginKURUN.................................................542 ANIDENTIFICATIONOFUNDERLYINGREASONSFORPRESERVICETEACHERS’CHEATING HasanTINMAZ,ZülfüGENÇ........................................................................................548 PROBLEMSOLVINGAPPROACHINONLINELEARNING MuratATAZ..............................................................................................................555 EFFECTSOFPRESENTATIONTIMINGOFSUPPORTIVEINFORMATIONANDSEQUENCINGOF PROBLEMSINCOMPLEXCOGNITIVETASKPRACTICEFORNOVICELEARNERS HyeonAeSIM,SunghoKWON....................................................................................559 THEEFFECTSOFTHEACTIVITYAWARENESSSUPPORTTOOLONLEARNERS’INTERACTIONS INEPORTFOLIOLEARNINGENVIRONMENTS EunhwaCHON,DongsikKIM,JungeunOH................................................................573 ÖRETMEN ADAYLARININ MESLEK VE ETM TEKNOLOJLERN KULLANMA KAYGI DÜZEYLERNEYÖNELKGÖRÜLER EmineCABI,SerpilYALÇINALP...................................................................................579 TEKNOLOJ KABUL MODEL ÇERÇEVESNDE DERSLERDE ETM YAZILIMLARININ KULLANIMI GülenSERT,YaseminKOÇAKUSLUEL.......................................................................585 BLGÇAIVEBLGTOPLUMUPERSPEKTFNDEETMVEEKONOMARASINDAKLK lhanATK....................................................................................................................592 PROBLEMLNTERNETKULLANIMI:ETMFAKÜLTESÖRENCLERÜZERNDEÇOKYÖNLÜ BRNCELEME ErkanTEKNARSLAN,MelihDeryaGÜRER.................................................................599 THEROLESOFONLINEINSTRUCTORINTEXTBASEDSYNCHRONOUSCHATSESSIONS ErmanYÜKSELTÜRK,VeysiLER................................................................................609 THE EFFECT OF PROJECT BASED LEARNING ON COLLEGE STUDENTS’ INTRINSIC MOTIVATION MehmetAkifOCAK,ÇelebiULUYOL...........................................................................616 ATOPLUMUNDAÖRENMEARAÇLARI ÖzlemOZAN...............................................................................................................622 XI 

IMPLEMENTING CONSTRUCTIVIST APPROACH INTO ONLINE COURSE DESIGNS AT EMU DISTANCEEDUCATIONINSTITUTE ZehraALTINAY............................................................................................................629 THEPOWEROFWEB2.0TECHNOLOGIES:BUILDINGATRANSFORMATIVEFRAMEWORKIN DISTANCEEDUCATION NihalDULKADR,GülsünKURUBACAK,T.VolkanYÜZER..........................................636 HOWDOINSTRUCTORSINTHEFACULTYOFEDUCATIONDESIGNTHEIRUNDERGRADUATE COURSES? EvrenSUMUER,lkerYAKIN,SonerYILDIRIM............................................................643 BLGSAYAR VE ÖRETM TEKNOLOJLER ETM BÖLÜMÜ ÖRETM ELEMANLARININ WEBSTELERNNDEERLENDRLMES emseddinGÜNDÜZ,emsettinAHN,FatmaÖNAL...............................................650 UZAKTANETMÖRENCLERNNAKADEMKGÜDÜLENMEDÜZEYLER(SAÜÖRNE) AytekinMAN,ZelihaDEMR....................................................................................657 THEMOSTPREFERREDFREEEMAILSERVICEUSEDBYSTUDENTS NadireÇAVU,HüseyinBCEN...................................................................................665 KAVRAMÖRETMNDEÇERKGELTRMEYAZARLIIÇNÜSTVERLERNBELRLENMES ArifALTUN,AyeATASAYAR......................................................................................673 MOBL3GTEKNOLOJLERNNUZAKTANETMDEKULLANIMI M.RecepOKUR,H.CemSALAR,rfanSÜRAL,E.P narUÇAGÜNE..........................679 ETM FAKÜLTELER GÜZEL SANATLAR ETM BÖLÜMLER’NDE BLGSAYAR DESTEKL TASARIMETMNENEOLDU? brahimHalilTÜRKER.................................................................................................685 BÖTE BÖLÜMÜ ÖRENCLERNN PROBLEML NTERNET KULLANIMLARININ SOSYAL LKLERveFARKLIDEKENLERAÇISINDANNCELENMES SeldaKAYAK...............................................................................................................689 YAAMBOYUÖRENMEVETEKNOLOJ MelekDEMREL..........................................................................................................696 MÜHENDSLKETMNDENSANBLGSAYARETKLEM MetinAHN,At nçYILMAZ,S.SerkanGÜLLÜOLU..................................................704 ÖRETMENADAYLARININBLGSAYAROKURYAZARLIKLARININBAZIDEKENLEREGÖRE NCELENMES:ERZNCANÖRNE EsraTELL,ObenKARAHAN,NihanAKTA,OuzhanKURU.......................................709 TÜRKÇEYAZILIMEDTÖRLERNNÖRENCLERNPROBLEMÇÖZMEBECERLERNEETKLER HAKKINDAKÖRETMENGÖRÜLER HasanKARAL,ZeynepAHNTMAR..........................................................................716 XII 

BLGVELETMTEKNOLOJLER(BIT)TABANLIÖRENMEORTAMLARININÖRENCLERN KRTKDÜÜNMEBECERLERÜZERNEETKLER TuncaySARITA,GülsümYILMAZ...............................................................................723 EFFECT OF PROBLEM POSING METHOD IN MATHEMATIC EDUCATION WITH COMPUTER ASSISTEDPICTURESONSTUDENTSUCCESSANDATTITUDES NedimeKARASEL,OrçunAYDA,MuratTEZER...........................................................731 LKÖRETM ÖRETMENLERNN ÖRETM SÜRECNDE MATERYAL KULLANIMINA LKN TUTUMLARI OuzhanKURU,ObenKARAHAN,NihanAKTA,EsraTELL.......................................738 PARMAKLARKLAVYEDE,PEKYAZHNLERNEREDE?EÖRENMEDEETKLEM SerçinKARATA,MutluTahsinÜSTÜNDA,ErhanGÜNE.......................................745 ÖRENC KATILIMI VE GÖRÜLER AÇISINDAN BLOG KULLANIMIN NCELENMES: SINIF BLOGULEGRUPBLOGLARI SelçukKARAMAN,AbdullatifKABAN,SerkanYILDIRIM.............................................751 

                      

XIII 

9th International Educational Technology Conference (IETC2009), Ankara, Turkey

TME ENGELL BREYLERN TÜRKÇE’DE EK KULLANABLME BECERLERN GELTRMEYE YÖNELK ÖRENME ORTAMI TASARIMI DESIGNING A LEARNING ENVIRONMENT FOR DEVELOPING HEARING DISABLED PEOPLE’S SKILLS IN USING PREPOSITIONS AND TENSE SUFFIXES IN TURKISH LANGUAGE Hasan KARAL

Lokman ILBIR

Nuren KÜÇÜKSÜLEYMAN

Karadeniz Teknik Üniversitesi

Karadeniz Teknik Üniversitesi

Karadeniz Teknik Üniversitesi

ÖZET: Bu çalmada iitme engelli bireylerin iletiim becerilerini gelitirmek amacyla bilgi ve iletiim teknolojileriyle desteklenmi bir örenme ortam tasarlanmtr. Amaç, örencilerin okuma yazma becerilerinin yannda Türkçe’de hal eklerinin kullanlmas ve cümlede zaman kavramlarnn öretilmesine yardmc bilgisayar destekli bir materyalin uygunluunun aratrlmasdr. Bilgisayar ve Öretim Teknolojileri Bölümünden öretim elemanlar (4), yüksek lisans örencileri (18) ve öretmen adaylar (28), Özel Eitim Bölümünden öretim eleman (1) ve öretmen adaylarnn (30) görü ve önerileri dorultusunda gelitirilen materyal iitme engelliler okulunda görev yapan 1 Türkçe öretmeni rehberliinde 6. snfta okuyan 5 iitme engelli örenciye uygulanmtr. itme engelli örencilerin, okuma yazma becerilerini gelitirmek amacyla yürütülen çalmalarla; örencilerin görsel olarak kendilerine sunulan bir cümleyi yazl olarak ifade etme becerileri % 63,15 olarak belirlenmitir. Görsel öelerle desteklenmi materyallerin iitme engelli bireylerin okuma yazma becerileri üzerindeki olumlu etkisi tespit edilmitir. Teknoloji destekli uygulamalarn farkl duyulara hitap edebildii için iitme engelli bireylerin ilgilerini artrd ve baar orann yükselttii belirlenmitir. Anahtar Kelimeler: problem çözme becerisi, bilgisayar destekli materyal, iitme engelli, dudak okuma ABSTRACT: In this study a learning environment which aims to develop communication skills of hearing impaireds’ with information and communication technologies is designed. The aim of this study is to develop reading and writing skills of students in general terms but specifically it is aimed to research for convenience of the computer aided material which helps students’ to use prepositions and tense suffixes in Turkish language.According to comments and suggestions of 18 students who do masters degree , 4 academician, 28 teacher candidate from Department of Computer and Instructional Technologies; 1 academician, 30 teacher candidate from Department of Special Education Needs, the developed material was applied to 5 students from 6th grade under the guiadence of Turkish teacher. Studies made for developing reading & writing skills of hearing impaired people, students could express visual sentences as written at level of %63.15. It is determined that materials which are supported by visual items have positive effects on hearing impaireds’ reading & writing skills. Because of interact with different sense, technology supported applications improves students interest and succes level. Keywords: problem solving ability, computer aided material, hearing impaired, lip reading

1. GR nsanlarn sosyal yaantlarnda baarl olabilmeleri için iletiim çok önemlidir. letiim kurmann en etkili ve hzl yolu dili düzgün bir ekilde kullanmaktr (Konrot,1991; Vardar, 1982). Sesleri iitemeyen ve sözel uyaranlar alglayamayan bireylerin dil kazanm ve kavram geliimi tam olarak gerçekleemez. itme engelli bireyler, dil becerileri tam olarak geliemedii için ihtiyaçlarn sözlü olarak ifade etmede yetersiz kalrlar. Aileleri ve arkadalar onlarn duygu ve düüncelerini anlamakta zorlanrlar ve bireyler önlerine çkan iletiim kurma frsatlarn kaçrrlar (Siegel,2002 Akçamete, 2003). itme engelli bireylerin dier bireylerle iletiim kurabilmeleri, fikir ve düünce alveriinde bulunabilmeleri, deneyimlerini paylaabilmeleri ve sosyal geliimlerini tamamlayabilmeleri için eitime tabi tutulmalar gerekmektedir (Siegel, 2002). “itme Eitimi, iitme engelli çocuklara, iitme kalntsn en iyi ekilde kullanmay, sesleri dinlemeyi ve tanmay öretme süreci içinde yaplan her türlü etkinliktir”( Tüfekçiolu, 2005). Bu çocuklarn çok büyük

9th International Educational Technology Conference (IETC2009), Ankara, Turkey

348

bir bölümünde mutlaka böyle bir kalnt vardr. itme kalnts bulunmayan bireyler iaret destekli dil kullanmaktadrlar. itme engelli bireyler kendilerine söylenenleri anlayabilmek için görsel ipuçlar kullanrlar. Dudak okuma ya da konuma okuma olarak adlandrlan yöntemle iitme engelliler, yalnzca dudaklarn hareketlerini izlemezler, ayrca yüzdeki, hatta bedendeki tüm ipuçlarn da izlerler, mesaj anlamak için bu bilgilerden yararlanrlar. itme engelli bireylerin birçou dudak okumay dier kiilerden bilgi almak için ana yöntem olarak kullanmaktadr. Çünkü iaret kullanmnn örencinin sözel dili örenmesini olumsuz etkiledii düünülmektedir. Ayrca ülkemizde baz eitimciler, iaret dilinin bir dil olmaktan çok jest ve mimiklerin kullanlmasndan ibaret olduunu, dolaysyla bir dil kategorisine giremeyeceini ileri sürmektedirler (Selvi, 2004). Ancak son yllarda bu konudaki görülerde gelimeler olmu ve Türk Dil Kurumu Bakanlnca 1.Türk aret Dili Çaltay 2007 tarihlerinde gerçekletirilmitir. Çaltayda “Türk iaret dili" teriminin kullanlmasn salayacak çalmalarn yaplmasna ve ortak bir iaret dili kullanlmasnn iitme engelli bireylerin iletiim kurabilmelerine olanak verecei vurgulanmtr. itme engelli örencilerin eitiminde amaç bu örencilerin iletiim kurma becerilerini salamak ve bu beceriyi daha da gelitirmektir (Girgin, 2007). itme engelli bireyler cümle kurarken özellikle ekleri kullanamadklar için okuma ve yazmada pek baarl olamamaktadrlar (Selvi, 2004). Yaplan aratrmalardaki eitimsel istatistiklerde iitme engelli bireylerin orta derecede okuma yazma becerisiyle okuldan ayrldklar ortaya konmaktadr (Marschark, 1997). Bu noktada bilgi ve iletiim teknolojileri yaanan eitim sorunlarna çözüm olarak dikkatleri çekmektedir. Biliim teknolojilerindeki ilerlemelerle birlikte iitme engelli örencilerin eitimi için bilgisayar destekli eitim sistemleri üzerinde durulmaktadr (Nickerson & Stevens, 1973; Yang & Lay, 2005). Bilgisayar destekli eitimde bireyler zamandan, mekândan, kiiden bamsz olarak örenme faaliyetlerine devam edebilir ve her birey kendi hznda örenebilir (Kacar & Doan, 2007; http://orgm.meb.gov.tr/yayinlar/isitmeengelliler/Bolum_01.htm). Bilindii gibi örenmede tekrar etme önemlidir ve bilgisayar destekli öretim ile örencinin tekrar olana snrszdr (Yumuak & Aycan, 2002). itme engelli çocuklar snf içerisinde baarsz olduklarnda utanabilirler ve çekingen davranabilirler. Bu noktada iitme engelli bireylerin kendi balarna kullanabilecekleri bilgisayar destekli materyaller, tekrar olana salad ve bireysel örenme ortam oluturduu için bireyin kendine güvenini salamaktadr ve örenmeyi olumlu yönde etkilemektedir (Doru & Aslan, 2008). itme engelli bireyler için hazrlanacak etkili bir materyalin resimler ve animasyonlarn ön planda olduu, görsel yönden zengin, oyunlara dayal materyaller olmas gerektii vurgulanmaktadr (Karal & Çiftçi, 2008). Bilgisayarlar gelimi ses, hareket ve etkileim olanaklaryla çok boyutlu örenme etkisi salayabilmektedir. Bu dorultuda, yaplan çalmada iitme engelli bireylerin iletiim becerilerini gelitirmek amacyla bilgi ve iletiim teknolojileriyle desteklenmi bir örenme ortam tasarlanmtr. Amaç, örencilerin okuma yazma becerilerinin yannda Türkçede hal eklerinin kullanlmas ve cümlede zaman kavramlarnn öretilmesine yardmc bilgisayar destekli bir materyalin uygunluunun aratrlmasdr. 2. YÖNTEM 2.1. Materyalin Tasarm Literatür aratrmalar, iitme engelli bireylerin eitiminde görsel sözlüklerin kullanldn göstermitir (http://www.makaton.org/). Buradan hareketle bu çalmada, iitme engelli bireylerin okuma yazma becerilerini gelitirmek amacyla bir örenme materyali tasarlanmtr. Hazrlk aamasnda iitme engelliler okulunda görev yapan 1 Türkçe öretmeni ile görüülmü ve derslerde sklkla kullandklar kelimeler belirlenmeye çallmtr. Bu srada ek alma durumunda ses deiimi olmayan kelimelerin seçilmesine özen gösterilmitir. Seçilen kelimeleri karlayan uygun görseller bilgisayar ortamnda hazrlanmtr. makaton örnek alnmtr. Çalmann amac dorultusunda Türkçenin eklemeli dil yapsnn iitme engelli bireylere kazandrlabilmesi için

9th International Educational Technology Conference (IETC2009), Ankara, Turkey

349

temel oluturabilecek eklerin görsellenmesi üzerinde durulmutur. Kelimeleri, zaman eklerini ve hal eklerini karlayan görseller ekil 1 ve ekil 2’de sunulmutur.

ekil 1. Kelimeleri Karlayan Görseller.

ekil 2. Zaman Ekleri Ve Hal Eklerini Karlayan Görseller. Kelimelerin ve zaman ve hal eklerinin birlikte kullanld cümlelerin görselleri oluturulmutur. lgili görsellerden örnekler ekil 3 ve ekil 4’te sunulmutur.

ekil 3.“Ali tahtay silecek” Cümlesi

ekil 4. “Ali kalemi ald” Cümlesi

Gelitirilen materyal, Bilgisayar ve Öretim Teknolojileri ve Özel Eitim Bölümü öretim eleman ve öretmen adaylarnn görüüne sunulmutur. Bilgisayar ve Öretim Teknolojileri bölümü öretim elemanlar (4), yüksek lisans örencileri (18) ve öretmen adaylar (28) çalmay tasarm açsndan, Özel Eitim Bölümü öretim eleman (1) ve öretmen adaylar (30) ise uygulanabilirlik açsndan deerlendirmilerdir. Materyalin sunulan bölümü Bilgisayar ve Öretim Teknolojileri ve Özel Eitim Bölümü uzmanlar tarafndan oldukça olumlu dönütler almtr. Bununla birlikte materyalin gelitirilmesine yönelik önerilerde bulunmulardr. Devam eden süreçte materyale, resimlerle ifade olaylar doru olarak anlatan yazl cümlelerin telaffuzlarn içeren videolarla desteklenmi testler eklenmitir. Bu süreçte sunulan öneriler de dikkate alnmtr. Testten bir ekran görüntüsü ekil 5’te sunulmutur.

350

9th International Educational Technology Conference (IETC2009), Ankara, Turkey

ekil 5. Testten Bir Ekran Görüntüsü 2.2. Materyalin Kullanm Gelitirilen materyal iitme engelliler okulunda görev yapan 1 Türkçe öretmeni rehberliinde 6. snfta okuyan 5 iitme engelli örenci üzerinde uygulanmtr. Örencilerden 1 tanesi otistik ve iitme engelli, 1 tanesi total sar ve 3 tanesi iitme engellidir. Tablo 1 de örenci özellikleri verilmitir. Tablo 1. Örenci Özellikleri

Örenci özellikleri itme engelli Total sar Otistik

Ögr1

Ögr2

9

9

Örenciler Ögr3

Ögr4

9

Ögr5 9

9

9

Materyal, iitme engelli örencilere yllk planda hal eklerinin anlatld haftada kullanlmtr. Örencilere kelime, zaman ve hal eklerinin görsellerini içeren dokümanlar sunulmu ve incelemeleri için 1 ders saati zaman verilmitir. Daha sonra örencilerin örendikleri kelime, zaman ve hal eklerini pekitirmelerini salamak amacyla ardk olaylar görselleyen cümleler sunulmutur. Bu uygulama için örencilere 1 ders saati zaman verilmitir. ekil 6 da zaman eklerini gösteren, ekil 7 de hal eklerini gösteren, ekil 8 de hem hal hem de zaman eklerini gösteren örnek dokümanlar sunulmutur.

9th International Educational Technology Conference (IETC2009), Ankara, Turkey

351

ekil 6. Zaman Eklerini Gösteren Örnek Doküman

ekil 7. Hal Eklerini Gösteren Örnek Doküman

ekil 6. Hem Hal Hem Zaman Eklerini Gösteren Örnek Doküman Materyalin deerlendirilmesi sürecinde örencilere zaman ekleri, hal ekleri ve hal ve zaman eklerinin birlikte sunulduu 3 farkl test uygulanmtr. Testler, örencilerin kaç doru cevab olduunu, hangi soruyu kaçnc tercihinde doru yapabildiini kayt altna alabilecek yeterliliktedir. Ayrca, uygulama srasnda örenciler, öretmenleri tarafndan gözlemlenmi ve uygulama sonucunda yar yaplandrlm mülakat yöntemiyle görüleri alnmtr.

9th International Educational Technology Conference (IETC2009), Ankara, Turkey

352 3. BULGULAR

itme engelli örencilerin, okuma yazma becerilerini gelitirmek amacyla yürütülen bütün bu çalmalar sonucunda; örencilerin görsel olarak kendilerine sunulan bir cümleyi yazl olarak ifade etme becerileri %63,15 olarak belirlenmitir. Uygulanan testte örenciler doru cevab bulmadan dier soruya geçememektedirler. Bu sebepten dolay ayn sorunun doru cevabn bulabilmek için birden çok tercih yapabilmektedirler. Örenciler sorularn %63,15 inin doru cevabn birinci tercihlerinde, % 28,42 sinin doru cevabn ikinci tercihlerinde, %8,42 nin doru cevabn da üçüncü tercihlerinde bulabilmilerdir. Bu saysal veriler örencilere sunulan testlerde otomatik olarak hesaplanmtr. Örencilerin test sonuçlar Tablo 2’de verilmitir. Tablo 2. Deerlendirme Sonuçlar Cevaplama denemeleri 1. Tercih 2. Tercih 3. Tercih

Tercihlerine Göre Doru Cevab Bulunan Soru Says Ögr1 Ögr2 Ögr3 Ögr4 Ögr5 9 8 2

12 6 1

16 2 1

11 6 2

12 5 2

Çalmann yürütülmesinde rehber olan Türkçe öretmeni ile yaplan mülakatlar, örencilerin derse kar motivasyonlarnn yükseldiini, örenmelerinde kalcln arttn göstermitir. Örencilerin iitme engeline bal olarak bu ve benzeri konular ezberledikleri, bu nedenle de kolay unuttuklar ancak bu materyal kullanlarak elde ettikleri bilgileri unutmadklar öretmen tarafndan teyit edilmitir. Öretmen, uygulamadan önce örencilerin konu hakknda hiç bilgi sahibi olmadklarn, uygulama sonucunda ise bilgi seviyelerini be puan üzerinden 4 örenci için be, 1 örenci için dört puan olarak belirtebileceini söylemitir. Ayrca, otistik ve iitme engelli örencinin önceden derse ilgisinin olmadn ve snfta en baarsz örenci olarak nitelendirildiini ancak bu uygulamada tam tersi bir durumun ortaya çktn ve bunun kendisi için artc olduunu belirtmitir. Uygulama sonucunda yaplan testlerin saysal sonuçlar bu örencinin snftaki dier arkadalarna fark attn göstermitir. Aratrmaclar, öretmenin gelitirilen materyali büyük bir memnuniyetle kullandn, eitimde bilgisayarlar kullanmann örencileri çok heyecanlandrdn, derse katlmak için birbirleriyle yartklarn, örencilerin materyalde gözledikleri görselleri çizerek (kada ve tahtaya) kullanmaya çaltklarn ve örendikleri bilgileri yanstmaya çaltklarn gözlemlemilerdir. 4. SONUÇLAR Yaplan çalmalar sonucunda, görsel öelerle desteklenmi materyallerin iitme engelli bireylerin okuma yazma becerileri üzerindeki olumlu etkisi tespit edilmitir. itme engelli bireyler için teknoloji destekli uygulamalarn örencilerin ilgilerini artrd, daha fazla duyuya hitap eden örenme ortamlarnn tasarmyla baar orannn yükseldii belirlenmitir. Görsel öelerin yan sra videolarn kullanlmas farkl iitme seviyesindeki örencilerin farkl ilgilerine neden olmutur. itme oran çok düük olan örenciler video görüntüleri ile pek ilgilenmezken belli bir iitme oranna sahip örenciler video görüntülerini dikkatli bir ekilde takip ve taklit etmilerdir. Bu durum iitme engelli bireyler için gelitirilecek olan materyallerin görsel iitsel öelerle zenginletirilmesi gerektiini göstermitir. Devam eden süreçte sunulan materyal Türkçenin dil bilgisi özelliklerinin iitme engelli örencilere kazandrlmasna yönelik gelitirilecektir.

9th International Educational Technology Conference (IETC2009), Ankara, Turkey

353

KAYNAKLAR Akçamete G. (2003). itme Engellilerin Eitiminde Öretmen El Kitab. ANKARA, sf 35-41 National Institute on Deafness and Other Communications Dsorders,(2007) What Are the Communication Considerations for Parents of Deaf and Hard-of- Hearing Children?,U.S. sf.1 Deeson, E.(2004) Implementation and evaluation of computer-aided Mandarin phonemes training system for hearingimpaired students. British Journal of Educational Technology, C.35,S.2-249 Doru S. ve Aslan, E.,(2008) Engelli Çocuu Olan Annelerin Sürekli Kayg Düzeyi ile Durumluk Kayg Düzeylerinin Karlatrlmas Girgin,(2007). Speakng Rates Of Turksh Prelngually Hearng-Impared Chldren, Technology (IETC) Conference

International

Educational

Hui-Jen Yang and Yun-Long Lay 2005 , Implementation and evaluation of computer-aided Mandarin phonemes training system for hearing-impaired students, British Journal of Educational Technology Kacar, A.Ö., Doan, N., ,(2007) Okulöncesi Eitimde Bilgisayar Destekli Eitimin Rolü, Akademik Biliim, Dumlupnar Üniversitesi, Kütahya 31 Ocak-2 ubat 2007 Karal, H. & Çiftçi, E.(2008). Iitme Engelli Bireylerin Eitim Sürecinde Bilgisayar Destekli Animasyonlardan Yararlanma, IETC 2008, sf.470-474. Konrot,(1991). Okul Öncesi Eitim Kurumlarnda Dil ve Konuma Sorunlu Çocuklar. Ya-Pa 7 Okulöncesi Eitim ve Yaygnlatrma Semineri. stanbul: Yapa Publications http://www.makaton.org/ Marc Marschark, (1997), See Raising and Educating a Deaf Child, Oxford University Press, p. 135 National Institute on Deafness and Other Communication Disoeders (2006). What Are the Communication Considerations for Parents of Deaf and Hard-of- Hearing Children?, NIH Pub. Nickerson, R. S. & Stevens, K. N. (1973). Teaching speech to the deaf: can a computer help? IEEE Trans. Audio Electro-acoustics AU-21, 445–455. Tüfekçiolu, U.(2005). itme Engelliler, sf . 113-120 Selvi H.(2004), Resmî itme Engelliler Eitim Kurumlarnn levsel Süreçlerinin Deerlendirilmesi, Marmara Üniversitesi Eitim Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi Siegel, L., (2002), The Educatonal & Communcaton Needs of Deaf And Hard Of hearng Chldren:A Statement of Principle Regarding Fundamental Systemic Educational Changes National Deaf Education Project Vardar, (1982). Dilbilimin Temel Kavram ve lkeleri, TDK Yay. in Girgin M.C, (2008 ) Speakng Rates Of Turksh Prelngually Hearng-Impared Children Yumuak, A.,ve Aycan, .,(2002), Fen Bilgisi Eitiminde Bilgisayar Destekli Çalmann Faydalar; Demirci (Manisa)’de Bir Örnek, M.Ü. Atatürk Eitim Fakültesi Eitim Bilimleri Dergisi Yl : 2002, Say 16, Sayfa 197-204