PORADNIK AGRO

wiosna

www.scandagra.pl

GIGANCI Z EUROPY ŁĄCZĄ SIŁY W POLSCE Udziałowcami polskiej Spółki są dwa największe koncerny rolnicze w Europie - DLG i Lantmännen.

MATERIAŁ SIEWNY SKUP ZBÓŻ ŚRODKI OCHRONY ROŚLIN NAWOZY OLEJE I TWORZYWA SZTUCZNE E UBEZPIECZENIA 2

Poradnik Agro Wiosna 2015

Spis treści

Wstęp __________________________________________4 GIGANCI z Europy łączą siły w Polsce ________________ 5 Skup zbóż _______________________________________6 Sezon / . Podsumowanie ____________________ | Parametry skupowe zbóż _________________________8 | Polityka jakości Scandagra ________________________8 | Kukurydza ____________________________________ | ES Combi ___________________________________ | ES Fireball __________________________________ | NK Nekta ___________________________________ | Eurostar ____________________________________ | SY Respect _________________________________ | Perley ______________________________________ 6 | LG . ___________________________________ | Wybór optymalnej ochrony fungicydowej __________ 8 | Adiuwanty ____________________________________ | Zapobieganie kiełkowaniu bulw __________________ | Jak zwiększyć plonowanie i zdrowotność jęczmienia jarego? ______________________________ | Biuletyn Warzywniczy___________________________ | Asahi SL w ochronie przed skutkami wiosennych przymrozków __________________________________ | Ochrona ziemniaka przed zarazą __________________ | Jak praktycznie podejść do zwalczania chorób powodowanych przez grzyby w zbożach ___________ | Soiler. Adiuwant nowej generacji__________________ | Glux. Preparat ogranicza pękanie łuszczyn i strąków _ 8

| Program ochrony zbóż __________________________6 | Program ochrony rzepaku _______________________ 6 | Program ochrony kukurydzy _____________________6 | Szkodniki rzepaku ______________________________6 | Rozpoznawanie chwastów ______________________ 66 | Choroby grzybowe rzepaku ______________________ | Przygotowanie cieczy roboczej ___________________ | Wykorzystanie kiszonki z całych roślin kukurydzy w żywieniu bydła _______________________________ 6 | Wiosenna agrotechnika pszenicy ozimej ___________ | Wiosenne nawożenie roślin potasem, magnezem oraz siarką __________________________8 | Nawożenie dolistne _____________________________8 | Praktyczne podejście do nawożenia mikroelementami ______________________________ | Kreda nawozowa _______________________________ | Oleje i rolnicze tworzywa sztuczne _______________ | Folia kiszonkarska Greenline my _______________ | Poradnik użytkownika folii – praktyczne wskazówki _______________________ 6 | Ubezpieczenia w SCANDAGRA ___________________ 8 | Klienci mówią o nas ____________________________ | Wyjazd szkoleniowy z Klientami na Maderę ________ | Bal karnawałowy Viking Party! __________________ 8 | Bal w Rynie ___________________________________ | Bal w Ustce ___________________________________ | Bal w Piechowicach ____________________________

Poradnik Agro Wiosna 2015

3

Szanowni Państwo, Drodzy Klienci, jest nam niezmiernie miło zaprezentować nasz Poradnik AGRO z ofertą na sezon wiosenny 2

, w którym

przygotowaliśmy dla Państwa artykuły z praktycznymi poradami agrotechnicznymi oraz szereg materiałów pomocnych w produkcji roślinnej. Tworząc nasz Poradnik, korzystamy z praktycznej wiedzy naszych doradców, a także pracowników naukowych. Mamy nadzieję, że bogata oferta produktów oraz ich wysoka jakość spełnią Państwa oczekiwania i zachęcą do współpracy ze SCANDAGRA Polska.

SCANDAGRA Polska dostarcza kompleksowe rozwiązania dla rolników od siewu do żniw. Oferujemy szereg innowacyjnych produktów i rozwiązań we wszystkich aspektach działalności rolnej.

Życzymy Państwu udanego sezonu wiosennego! Zarząd i Pracownicy SCANDAGRA Polska

Postawiliśmy na profesjonalizm w sferze obsługi klienta i zwiększyliśmy liczbę wykwalifikowanych doradców agrotechnicznych o blisko %. Zwiększyliśmy także powierzchnię magazynową, a na mapie Polski pojawiło się kilka nowych regionalnych punktów handlowych i magazynów.

4

Poradnik Agro Wiosna 2015

DLG i Lantmännen GIGANCI z Europy łączą siły w Polsce

W

roku Zarząd Grupy Kapitałowej DLG a.m.b.a. i Lantmännen ek för podjął decyzję o zmianie pozycji naszej Spółki w strukturze Grupy. Wszystkie udziały, należące dotychczas do niemieckiej Spółki HaGe Nord AG, zostały przejęte bezpośrednio przez głównych udziałowców Grupy Kapitałowej – DLG i Lantmännen.

+ W efekcie zmianie uległa także nazwa polskiej firmy. SCANDAGRA Polska to nazwa, która odzwierciedla skandynawskie korzenie udziałowców Spółki i jest początkiem innowacyjnej strategii firmy zorientowanej na klienta.

Firmy DLG i Lantmännen należą do największych i najstarszych firm rolniczych w Europie. Dzięki współpracy w ramach międzynarodowych struktur oferują szeroką wiedzę nabytą we współpracy z rolnikami z całej Europy. DLG jest największym dostawcą rolnym w Danii. Koncern działa w krajach, zatrudniając łącznie 8 pracowników. Roczne obroty DLG sięgają blisko 8 miliardów Euro. Lantmännen to największy szwedzki koncern rolny oferujący kompleksową gamę środków do produkcji rolnej. Ponadto Lantmännen swoją działalność koncentruje na branży spożywczej. Firma obecna jest w krajach, zatrudniając ponad pracowników. Aktualnie te dwie silne skandynawskie grupy koncentrują swoje działania w Polsce, czego wynikiem jest bezpośrednie objęcie udziałów w Spółce HaGe Polska.

Poradnik Agro Wiosna 2015

5

H@JEO7Ùæ

Skup zbóż – dajemy nowe możliwości Scandagra Polska to sprawdzony i wiarygodny partner w obrocie płodami rolnymi.

W

oparciu o magazyny, zlokalizowane w Pobłociu Wielkim, Kaźmierzu i Śmiałowicach oraz sprawną logistykę prowadzimy całoroczny skup i

Zapewniamy profesjonalną obsługę, szybki odbiór towaru oraz dogodne terminy płatności. Służymy poradą na temat aktualnej sytuacji rynkowej oraz polityki zarządzania własnymi płodami rolnymi. Proponujemy pakiety sprzedażowe, gwarantujące zakup środków do produkcji rolnej oraz możliwość sprzedaży płodów rolnych w konkurencyjnych cenach.

PUNKTY SKUPU ZBÓŻ I RZEPAKU:

sprzedaż: • pszenicy konsumpcyjnej i paszowej • pszenżyta • żyta konsumpcyjnego i paszowego • jęczmienia paszowego • owsa • kukurydzy • rzepaku • łubinu • zbóż ekologicznych (pszenica, pszenżyto, żyto, owies, rzepak, orkisz, łubin, groch, jęczmień itp.).

Śmiałowice k. Świdnicy Dla naszych Klientów świadczymy usługi składowania, suszenia oraz czyszczenia zbóż i rzepaku w konkurencyjnych cenach.

Pob∏ocie Wielkie

Prosimy o kontakt z Działem Zbóż

REGIONALNY KIEROWNIK DS. SKUPU ZBÓŻ I RZEPAKU

tel.

8

6

, kom.

6

REGIONALNY KIEROWNIK DS. SKUPU ZBÓŻ I RZEPAKU

Krzysztof Żuchowski 885 854 942

Romuald Dziemienczuk 515 230 914 REGIONALNY KIEROWNIK DS. SKUPU ZBÓŻ I RZEPAKU REGIONALNY KIEROWNIK DS. SKUPU ZBÓŻ I RZEPAKU

Piotr Lewandowski 515 230 953

Zbigniew Skibiński 515 230 964

Pobłocie Wielkie k. Karlina

Kaêmierz

tel.

Âmia∏owice

REGIONALNY KIEROWNIK DS. SKUPU ZBÓŻ I RZEPAKU

Grzegorz Owczarzak 509 327 848

KONTAKT DO DZIAŁU ZBÓŻ: Szczegółowych informacji na temat proponownych przez nas usług udzielą nasi Regionalni Kierownicy ds. skupu lub managerowie działu. Maciej Misiak Manager działu zbóż Tel.: Kom.: 6 866 [email protected] Monika Sobiepan-Iniarska Manager działu zbóż Tel.: Kom.: 6 [email protected]

6

Poradnik Agro Wiosna 2015

6 6 , kom.

Kaźmierz k. Poznania tel. 6

6

, kom.

6

Sezon / . Podsumowanie Rynek płodów rolnych jest jednym z najbardziej zmiennych i nieprzewidywalnych

Maciej Misiak Product Manager, Dział Skupu Zbóż SCANDAGRA Polska Bieżący sezon / okazał się być rekordowym pod względem wielkości zbiorów zbóż i rzepaku w Polsce. Szacuje się, iż podczas zeszłorocznych żniw zebrano ogółem , mln ton zbóż (według GUS , mln ton) tj. o , % więcej niż w roku poprzednim. Rekordowy był zbiór zbóż ozimych, których zebrano łącznie ponad , mln ton, tj. o % więcej niż w poprzednim sezonie. Zbóż jarych było również o 6,6% więcej w porównaniu do roku poprzedniego – 8, mln ton. Zbiory rzepaku w tym sezonie szacuje się na prawie , mln ton ( wg GUS , mln ton) czyli o % więcej niż w sezonie poprzednim. Samej tylko pszenicy zebrano w bieżącym sezonie , mln ton, pszenżyta prawie mln a żyta ponad mln. Zeszłoroczne zbiory kukurydzy były również udane i wyniosły według różnych szacunków od , do , (wg GUS) mln ton. Wpływ na tak wysoki poziom produkcji roślinnej w tym roku miały przede wszystkim optymalne terminy agrotechniczne dla siewu zbóż ozimych i rzepaku ozimego oraz sprzyjające warunki pogodowe, a także bardzo dobre warunki zimowania tych upraw i bardzo dobra kondycja roślin wiosną . Nie bez znaczenia jest też fakt, iż zwiększyła się powierzchnia zasiewów rzepaku, a w okresie jego zbioru panowały również bardzo korzystne warunki pogodowe. Wczesna wiosna umożliwiła prowadzenie siewów już na początku marca co wydłużyło znacznie okres wegetacji upraw. Oczywiście pojawiły się również czynniki działające niekorzystnie na przebieg wegetacji i kształtowania się produkcji roślinnej. Nierównomierny rozkład opadów w ciągu całego okresu powodował nadmierne przesuszanie gleby, a intensywne opady w maju i czerwcu doprowadzały do podtopień pól i nadmiernego uwilgotnienia gleby. Bardzo wysokie temperatury panujące na przełomie lipca i sierpnia oraz brak opadów doprowadziły do wystąpienia suszy glebowej w niektórych regionach kraju. Wysoka temperatura w połączeniu z dużą wilgotnością w niektórych okresach wegetacji spowodowała zwiększenie porażenia chorobami

grzybowymi, w szczególności grzybami z rodziny Fuzarium. Objawiło się to głównie w postaci bardzo wysokiego poziomu aflatoksyny DON w ziarnach kukurydzy. Podobny problem zaobserwowano w tym roku na Słowacji, w Czechach, oraz na południu Niemiec i Francji. Jakość zbóż w bieżącym sezonie była generalnie dobra, jednak w porównaniu do roku poprzedniego odnotowano nieco niższą zawartość białka oraz glutenu w ziarnie pszenicy. Szacuje się, iż średni poziom białka oscylował w granicach , - , %, podczas gdy w poprzednim sezonie pszenice bez problemu osiągały poziom , %. Problem ten dotyczył zwłaszcza południowych regionów kraju, gdzie dużo wyższy plon z ha wpłynął m.in. na obniżenie jakości ziarna. Nie było problemów z pozostałymi parametrami takimi jak gęstość ziarna czy liczba opadania. Duże zainteresowanie firm eksporterów pszenicami o niższej ( , %) zawartości białka sprawił, iż towar pochodzący z centralnych i północnych regionów kraju stał się poszukiwanym przedmiotem eksportu drogą morską. Szacunek areału zasiewów zbóż ozimych pod zbiory roku jest zbliżony do ubiegłorocznego i wynosi ok , mln ha. Według ocen rzeczoznawców terenowych GUS, pszenicy ozimej zasiano ponad , mln ha ( ,8 mln ha w roku poprzednim), żyta ok mln ha ( , mln ha), pszenżyta ozimego , mln ha, a jęczmienia ozimego , mln ha. Wstępny szacunek areału zasiewów rzepaku ozimego pod zbiory wynosi ok. 8 tys. ha i jest zbliżony do powierzchni zasiewów z roku poprzedniego.

Poradnik Agro Wiosna 2015

7

H@JEO7Ùæ

Parametry skupowe zbóż PARAMETRY

PSZENICA KONSUMPCYJNA

zanieczyszczenia ogółem w tym:

6%

6%

6%

6%

zanieczyszczenia nieużyteczne

%

%

%

%

..

w tym szkodliwe dla zdrowia

PN

PN

PN

PN

..

w tym sporysz max

−

−

,

kg/hl

kg/hl

kg/hl

−

−

−

−

−

−

6 kg/hl

białko min

,

gluten min

6%

%

%

,

%

ŻYTO PASZOWE

,

gęstość baza

,

ŻYTO KONSUMPCYJNE

wilgotność

.

%

PSZENICA PASZOWA

%

−

6 liczba opadania min sek

,

%

,

%

−

−

−

−

−

8 zawartość kwasu erukowego

−

−

−

−

zawartość glukozynolanów

−

−

−

−

towar zdrowy, zapach swoisty, o jakości handlowej, wolny od szkodników magazynowych

towar zdrowy, zapach swoisty, o jakości handlowej, wolny od szkodników magazynowych

towar zdrowy, zapach swoisty, o jakości handlowej, wolny od szkodników magazynowych

towar zdrowy, zapach swoisty, o jakości handlowej, wolny od szkodników magazynowych

zawartość oleju

inne

Polityka jakości Scandagra Jako podmiot aktywnie uczestniczący w obrocie zbożem nie tylko na rynku krajowym ale również europejskim posiadamy certyfikat jakościowy GMP+ B oraz certyfikat REDcert dla zrównoważonej produkcji biomasy. STANDARD GMP+B ‐ KONTROLA JAKOŚCI MATERIAŁÓW PASZOWYCH Jest to standard określający zasady mające na celu zapewnienie bezpieczeństwa zdrowotnego pasz i materiałów paszowych wykorzystywanych w żywieniu zwierząt hodowlanych. Jest to standard dla organizacji, które:

8

Poradnik Agro Wiosna 2015

• produkują lub przetwarzają materiały paszowe, • handlują materiałami paszowymi albo innymi materiałami wykorzystywanymi w żywieniu zwierząt, • magazynują albo transportują materiały paszowe albo inne materiały wykorzystywane w żywieniu zwierząt.

JĘCZMIEŃ PASZOWY

,

%

PSZENŻYTO

,

%

KUKURYDZA

,

OWIES

%

,

RZEPAK

%

ŁUBIN

%

, %

6%

6%

%

6%

baza % max %

6%

%

%

%

%

−

%

PN

PN

PN

PN

PN

–

−

−

−

−

−

–

6 kg/hl

68 kg/hl

−

8 kg/hl

−

–

−

−

−

−

−

–

−

−

−

−

−

–

−

−

−

−

−

–

−

−

−

−

min

−

−

−

−

−

−

−

−

towar zdrowy, zapach swoisty, o jakości handlowej, wolny od szkodników magazynowych

towar zdrowy, zapach swoisty, o jakości handlowej, wolny od szkodników magazynowych

towar zdrowy, zapach swoisty, o jakości handlowej, wolny od szkodników magazynowych

REDCERT EU SYSTEM CERTYFIKACJI PRODUKCJI BIOMASY I BIOPALIW REDcert jest systemem certyfikacji biomasy i biopaliw zgodnie z wymaganiami Dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady Nr / 8 w sprawie promowania energii ze źródeł odnawialnych. Zapisy dyrektywy dotyczą kierunków wytwarzania energii ze źródeł odnawialnych w Europie i na świecie. Ponadto państwa członkowskie UE deklarują redukcję gazów cieplarnianych (CO ) do poziomu %. Certyfikat REDcert daje możliwości obrotu różnego rodzaju produktami (zboża, nasiona oleiste, odpady roślinne, olej roślinny) z firmami zajmujących się wytwarzaniem i dystrybucją biopaliw.

−

%

–

nie węcej niż % nie więcej niż

–

μg

–

towar zdrowy, zapach swoisty, o jakości handlowej, wolny od szkodników magazynowych

towar zdrowy, zapach swoisty, o jakości handlowej, wolny od szkodników magazynowych

System REDcert EU nie skupia się na ogromnej produkcji biomasy, do najważniejszych założeń certyfikacji REDcert EU zaliczamy nie tylko ochronę środowiska (ograniczanie gazów cieplarnianych, zrównoważone zagospodarowanie gruntów, ochronę naturalnej biosfery), ale i ochronę praw człowieka i pracownika. Posiadany przez Scandagra Polska certyfikat, doceniany przez naszych ostatecznych odbiorców, w konsekwencji ma również wpływ na wartość oferowanych płodów rolnych. Jest również dowodem na to, iż system zarządzania produkcją odpowiada międzynarodowym normom.

Poradnik Agro Wiosna 2015

9

KUKURYDZA B6I:G>6çH>:LCN

HODOWCA FAO

Zestawienie odmian kukurydzy

ES Combi

ES Fireball

Eurostar

NK Nekta

SY Respect

NOWOŚĆ Perley

Euralis

Euralis

Euralis

Syngenta

Syngenta

Limagrain

-

-

LG

.

Limagrain

-

SUMA TEMPERATUR EFEKTYWNYCH w °C

ziarno % H₂O 6

kiszonka s.m. –

TYP MIESZAŃCA

pojedynczy

pojedynczy

pojedynczy

trójliniowy

trójliniowy

trójliniowy

TYP ZIARNA

flint / dent

dent / flint

flint / dent

dent / flint

flint

flint / dent

flint / dent

UŻYTKOWANIE

ziarno

kiszonka / ziarno biogaz

ziarno / kiszonka

kiszonka / ziarno / biogaz / grys

WYSOKOŚĆ ROŚLIN

8 cm

cm

cm

cm

cm

cm

cm

WYSOKOŚĆ OSADZENIA KOLB

cm

cm

cm

cm

cm

cm

cm

TYP KOLBY ILOŚĆ RZĘDÓW ILOŚĆ ZIAREN W RZĘDZIE MTZ WYMAGANIA GLEBOWE TOLERANCJA NA WYLEGANIE

110 0

fix

%

flex

rzędów ziaren / rząd g

rzędów 8 ziaren / rząd g

ziarno % H₂O kiszonka % s.m. –

ziarno / kiszonka

flex

ziarno % H₂O 16 kiszonka % s.m. –

ziarno / kiszonka

ziarno % H₂O kiszonka % s.m. –

kiszonka / ziarno

ziarno % - 6 kiszonka % s.m. –

ziarno % H₂O 6 kiszonka % s.m. – pojedynczy

flex

flex

flex

flex

, rzędów

rzędów

rzędów

rzędów

rzędów

, ziaren / rząd

ziaren / rząd

ziaren / rząd

g

g

g

-

ziaren / rząd g

ziarna / rząd g

przeciętne do wysokich

przeciętne

przeciętne

przeciętne do wysokich

przeciętne

przeciętne do słabych

przeciętne

średnio podatna

mało podatna

średnio podatna

mało podatna

mało podatna

mało podatna

mało podatna

Poradnik Pora Po Por P ora or o rraad dnik dn n nik iik k Ag Agr A Agro grro Wi g Wio Wios W Wiosna iios o os osna sn naa 2015 20 20 201 0115

Kombinacja najlepszych cech

ES Combi

• Stabilny w latach plon ziarna powyżej wzorca ( % PDO/COBORU ) w każdych warunkach. • Unikalny profil wczesności (brak efektu „stay green”). • Szybko dojrzewające ziarno i całe rośliny. • Doskonały „dry down” (oddawanie wilgoci). • Średnia wilgotność PDO/COBORU

-

, %.

• Bardzo szybkie dosychanie ziarna (ma podłoże genetyczne i fizjologiczne).

FAO:

-

Hodowca: Typ: Typ ziarna: Rejestracja:

Euralis Mieszaniec pojedynczy Flint / Dent Austria , EU Katalog

CHARAKTERYSTYKA: Wyleganie: Wczesny wigor: Fusarium łodyg: Fusarium kolb: Wysokość roślin: Wysokość osadzenia kolby:

średnio podatny średni mało podatny mało podatny 8 cm cm

• Bardzo korzysna struktura kolb. • Dobre zaziarnienie kolb.

127,4

131,9

• Zębokształtne ziarna.

98,8

122.8

105,3

122

117,2 110,3

Cicibór

Kaw´czyn

Lućmierz

Głubczyce

116,5

126.4 wzorzec

134

Zybiszow

121,8

ZALECANA OBSADA Dobre stanowiska: ziarno = roślin/ha Słabe stanowiska: ziarno = 8 roślin/ha

103,4

119,5

SUMA TEMP. EFEKTYWNYCH Ziarno % H₂O 6 °C

130,4

Słupia Wielka

Świebodzin

125,6

114,2

116,3

Wrócikowo

Węgrzyce ES Combi

Plon świeżej masy kolb dt z ha wg COBORU/PZPK Poradnik Agro Wiosna 2015

11

KUKURYDZA B6I:G>6çH>:LCN

Ognisty podmuch…

ES Fireball

• Wysokie plony s.m. z ha • Stabilna struktura plonu

FAO:

Hodowca: Typ: Typ ziarna: Rejestracja:

- 6

Euralis Mieszaniec pojedynczy Dent / Flint Polska , Niemcy

• Wysoki udział kolb w plonie ogólnym

Radostowo

12

Poradnik Agro Wiosna 2015

Słupia Wielka

Sulejów

686

Tomaszów

658

663

770

ZALECANA OBSADA Dobre stanowiska: ziarno = roślin/ha kiszonka = roślin/ha Słabe stanowiska: ziarno = 8 roślin/ha kiszonka = roślin/ha

693

SUMA TEMP. EFEKTYWNYCH Kiszonka % H₂O °C

773

Białogard

Węgrzyce wzorzec ES Fireball

Plon ogólny świeżej masy dt z ha wg COBORU/PZPK

678

552

• Wysoki wskaźnik koncentracji energii

526

• Wysoki plon jednostek pokarmowych

552

• Duża biomasa niezależnie od warunków pogodowych

mało podatny ( bardzo dobry mało podatny mało podatny cm cm

698

• Mocny „stay green”

CHARAKTERYSTYKA: Wyleganie: Wczesny wigor: Fusarium łodyg: Fusarium kolb: Wysokość roślin: Wysokość osadzenia kolby:

557

• Udział kolb w zakiszonej masie 6, %.

% roślin stojących)

Imperium plonów

NK Nekta

FAO:

• Odmiana wzorcowa w COBORU. • Bardzo wysoki potencjał plonowania na ziarno w badaniach COBORU PDO

8-

.

• Cienka osadka - wysoki udział ziarna w masie. • Bardzo dobra zdrowotność roślin i kolb. • Kolba duża, równomiernie osadzona na roślinach.

Hodowca: Typ: Typ ziarna: Rejestracja:

Syngenta Mieszaniec trójliniowy Dent / Flint Polska

CHARAKTERYSTYKA: Wysokość roślin: Wysokość osadzenia kolby: Wyleganie:

cm cm mało podatna

• Wysoka wartość żywieniowa (udział skrobii i włókna strawnego). • Bardzo dobre zdolności adaptacyjne do wszystkich

115,3

126,4

kompleksów glebowych.

ZALECANA OBSADA ziarno = 8 -8 kiszonka = 8 -

97,2 128,9

130,2

Smolice

97,8

134,9

SUMA TEMP. EFEKTYWNYCH Ziarno % H₂O: 6 °C Kiszonka % SM : °C

137,1

Kawęczyn

Cicibór Du˝y

Kościelna Wieś

roślin/ha roślin/ha wzorzec

WYMAGANIA GLEBOWE uniwersalny w zakresie przydatności do uprawy w zmiennych warunkach glebowo-klimatycznych

NK Nekta

Plon świeżej masy kolb dt z ha wg COBORU/PZPK

Poradnik Agro Wiosna 2015

13

KUKURYDZA B6I:G>6çH>:LCN

Klasyka uprawy ziarnowej

Eurostar

• Wysoka jakość i zdrowotność roślin w monokulturze. • Bardzo wysoki potencjał plonowania. • Stabilne plonowanie w pogodowo różnych latach. • Doskonała zdrowotność roślin i jakość ziarna. • Znany i doceniany w całej Europie. • Bardzo uniwersalny.

FAO:

Hodowca: Typ: Typ ziarna: Rejestracja:

Euralis Mieszaniec pojedynczy Flint / Dent Austria, Francja, Niemcy, Czechy, Słowacja, Węgry, Bułgaria, Rosja, Ukraina, Rejestracja w Polsce r.

CHARAKTERYSTYKA: Wyleganie: Wczesny wigor: Fusarium: Helminthosporium: Wysokość roślin: Wysokość osadzenia kolby:

średnio podatny dobry średnio podatny średnio podatny cm cm

, dt/ha SUMA TEMP. EFEKTYWNYCH Ziarno % H₂O: 6 °C Kiszonka % s.m.: 8 °C

Plonowanie i wilgotność ziarna lokalizacje SYNGENTA

14

Poradnik Agro Wiosna 2015

Wilgotność

, % Plon ziarna przy % wilgotności

ZALECANA OBSADA Dobre stanowiska: ziarno = 8 roślin/ha kiszonka = roślin/ha Słabe stanowiska: ziarno = roślin/ha kiszonka = 8 roślin/ha

Budzi respekt

SY Respect

• Wysoki potencjał plonowania na kiszonkę w zmiennych warunkach.

FAO:

Hodowca: Typ: Typ ziarna:

Syngenta Mieszaniec trójliniowy Flint

• Wysokie i stabilne plony ziarna. • Możliwe podwójne wykorzystanie na kiszonkę i ziarno. • Szybki wzrost początkowy. • Rośliny wysokie i bogato ulistnione.

CHARAKTERYSTYKA: Wysokość roślin: Wysokość osadzenia kolby: Wyleganie:

cm cm mało podatny

• Wysoka zdrowotność całych roślin. • Szybkie nalewanie skrobi.

SUMA TEMP. EFEKTYWNYCH Ziarno % H₂O: °C Kiszonka % SM: °C ZALECANA OBSADA ziarno = 8 -8 kiszonka = 8 -

roślin/ha roślin/ha

WYMAGANIA GLEBOWE wszystkie stanowiska glebowe z wyjątkiem najlżejszych stanowisk

Poradnik Agro Wiosna 2015

15

KUKURYDZA B6I:G>6çH>:LCN

Doskonała jakość LG

PERLEY

• Najnowsza genetyka na ziarno i kiszonkę. • Bardzo wysoki plon ziarna w grupie odmian

FAO:

Hodowca: Typ: Typ ziarna: Rejestracja:

-

LG Mieszaniec trójliniowy Flint / Dent EU

średniowczesnych. • Duży plon suchej masy z ha. • Sprawdzona i rekomendowana na słabsze stanowiska. • Bardzo dobry wczesny wigor z dobrą tolerancją na wiosenne chłody. • Bardzo wysoka odporność na fuzariozy.

CHARAKTERYSTYKA: Wyleganie: Wczesny wigor: Fusarium łodyg: Fusarium kolb: Wysokość roślin: Wysokość osadzenia kolby:

mało podatny szybkie wschody po siewie mało podatny mało podatny cm cm

• Bardzo dobry efekt stay green i wysoka odporność na wyleganie roślin.

NOWOŚĆ W OFERCIE

SUMA TEMP. EFEKTYWNYCH Ziarno % - 6 °C Kiszonka %, s.m. – °C

ZALECANA OBSADA Dobre stanowiska: -8 roślin/ha Słabe stanowiska: 6 roślin/ha

16

Poradnik Agro Wiosna 2015

Potęga plonowania na kiszonkę i ziarno

LG

.

• Bardzo duży potencjał plonowania na kiszonkę w grupie odmian wczesnych. • Odmiana rekomendowana na biogaz w Niemczech i w Polsce. • Niesamowity potencjał plonowania świeżej i suchej masy • Sprawdza się w każdych warunkach uprawy.

FAO:

Hodowca: Typ: Typ ziarna: Rejestracja:

Limagrain Mieszaniec pojedynczy Flint / Dent Francja 2012

CHARAKTERYSTYKA: Wyleganie: Wzrost początkowy: Plonowanie:

Stanowisko: Region: Wymagania glebowe: MTZ: Wysokość roślin: Wysokość osadzenia kolby:

mało podatny bardzo szybki średnio 55,6 t/ha świeżej masy przy 36,8% zawartości suchej masy, doświadczenia LG 2012 od słabych gleb w dobrej kulturze do lepszych rekomendowana do uprawy na terenie całej Polski przeciętne 315 290cm 155cm

SUMA TEMP. EFEKTYWNYCH Ziarno % H₂O: 6 °C Kiszonka % SM: °C ZALECANA OBSADA Dobre stanowiska: ziarno = 8 -8 Słabe stanowiska: ziarno = -8

roślin/ha roślin/ha

Poradnik Agro Wiosna 2015

17

Ð G D 9 @>  D 8 = G D C N  G D ÐA > C 

Badania własne. Wybór optymalnej ochrony fungicydowej. Imponujące wyniki doświadczenia dla pszenicy ozimej odmiany Kranich

mgr inż. Michał Rybacki Uniwersytet Technologiczno-Przyrodniczy w Bydgoszczy, Wydział Rolnictwa i Biotechnologii Pszenica jest podstawowym zbożem uprawianych w Polsce, z czego około 8 % zasiewów zajmuje forma ozima, co jest spowodowane wyższym i wierniejszym plonowaniem tej formy w porównaniu z formą jarą. Uprawa pszenicy wymaga stosowania najlepszych gleb, charakteryzującymi się dobrymi właściwościami fizycznymi, chemicznymi i biologicznymi. Zboże to powinno być uprawiana na glebach kompleksu pszennego bardzo dobrego i dobrego, żytniego bardzo dobrego, pszennego górskiego i zbożowego górskiego. W porównaniu z innymi zbożami, pszenica znosi dużo lepiej gleby bardzo zwięzłe oraz ciężkie, natomiast spadek odczynu gleby powoduje zmniejszenie odporności rośliny na niekorzystne warunki siedliskowe oraz powoduje spadek plonu. Badania własne opierały się na zastosowaniu czterech różnych wariantów ochrony fungicydowej wpływającej na wielkość plonu jak i na parametry jakościowe pszenicy ozimej (odmiana Kranich). Środki ochrony roślin zastosowano wiosną w dwóch terminach i uzależnione było od aktualnych warunków polowych.

I wariant

18

Poradnik Agro Wiosna 2015

I wariant: I zabieg: proquinazid + prochloraz + propikonazol II zabieg: protikonazol, fluoksastrobina + epoksykonazol, tiofanat metylowy II wariant: I zabieg: fenpropimorf, epoksykonazol + prochloraz II zabieg: propikonazol + azoksystrobina + tebukonazol III wariant: I zabieg: propikonazol + prochloraz II zabieg: azoksystrobina + tebukonazol IV wariant: I zabieg: fenpropimorf, epoksykonazol, metrafenon + prochloraz II zabieg: dimoksystrobina, epoksykonazol + tebukonazol

II wariant

Wilgotność ziarna .8%

Zawartość białka ogólnego

Zawartość glutenu

.6%

Wskaźnik sedymentacji

. %

. cm²

Tabela . Odmiana Kranich- charakterystyka

Jak już wspomniano we wstępie, pszenica ozima powinna być uprawiana na najlepszych glebach. Natomiast pole które zostało wykorzystane do tego doświadczenia charakteryzowało się odczynem glebowym silnie kwaśnym, średnie pH = , . Na tym stanowisku nie stosowano w ostatnich trzech latach wapnowania, a gleba była uboga w mikro i makroskładniki. Poprzez zabiegi wiosenne (nawożenie mikro i makroskładnikami) oraz odpowiednio dobrane zabiegi fungicydowe uzyskano bardzo dobre wyniki jeżeli chodzi o wielkość plonu pszenicy ozimej jak i właściwości jakościowe uzyskanego plonu. Należy nadmienić, iż nawożenie było jednakowe dla całości doświadczenia. Z dokumentu z dnia . . r. sporządzonego przez GUS wynika, iż średni plon pszenicy ozimej w Polsce wyniósł w roku bieżącym , dt/ha. Uzyskany plon z poletka III i IV wahał się w tych granicach i średnio wyniósł , dt/ha. W wariancie I uzyskano 8, dt/ha, natomiast największy plon zebrano z poletka III. Jego wartość wyniosła 6 , dt/ha. Zważywszy na warunki glebowe panujące na tym stanowisku oraz biorąc pod uwagę średnie wartości plonów w obrębie całego kraju, należy przyjąć owy wynik za imponujący. Środki ochrony roślin wykorzystane w wariancie II, przez produ-

centów, preferowane są do stosowania na glebach słabych, o małym potencjale plonotwórczym. Zwłaszcza pierwszy zabieg miał duże znaczenie na obsadę roślin, gdyż spowodował on większe zagęszczenie roślin na m². Odmiana Kranich charakteryzowała się także bardzo dobrymi właściwościami jakościowymi (tab. ). Co znajduje potwierdzenie w informacjach uzyskanych od producenta.

70 60

Plon [dt/ha] 61,1

58,9 51,3

średni plon w Polsce 50,9 dt/ha

51,3

50 40 30 20 10 0 wariant I wariant II wariant III wariant IV

III wariant

IV wariant

Poradnik Agro Wiosna 2015

19

Ð G D 9 @>  D 8 = G D C N  G D ÐA > C 

Adiuwanty dr inż. Łukasz Sobiech Uniwersytet Przyrodniczy w Poznaniu

E

fektywność środków ochrony roślin można znacznie poprawić poprzez dodatek adiuwantów, czyli wspomagaczy. Pozwalają one nie tylko na zwiększenie skuteczności działania pestycydów, ale i niekiedy na obniżenie kosztów wykonywanych zabiegów.

Bardzo ważnym elementem każdej formulacji są substancje dodatkowe wpływające na poprawę retencji (zatrzymanie kropel na liściu) oraz ułatwiające wnikanie substancji aktywnych do komórek roślinnych.

Adiuwant (wspomagacz) to każda substancja zawarta w formie użytkowej środków ochrony roślin lub dodawana do zbiornika opryskiwacza w celu zmodyfikowania właściwości substancji aktywnej lub zmiany parametrów fizykochemicznych cieczy użytkowej. Głównym składnikiem pestycydów jest zawarta w nich substancja aktywna, jednak nigdy nie występuje ona w czystej formie chemicznej. Substancja ta niepoddana procesom technologicznym charakteryzuje się niewielką rozpuszczalnością w wodzie, gorszym przenikaniem do komórek roślinnych, jest bardzo podatna na niekorzystne warunki pogodowe jak np. zmywanie przez deszcz lub intensywne promieniowanie słoneczne, a także może utracić swoje właściwości w trakcie magazynowania. Dlatego środki ochrony roślin podobnie jak leki i kosmetyki poddawane są procesom formułowania w wyniku czego otrzymujemy odpowiednią formulację zawartą w produkcie handlowym. Zawiera ona zarówno odpowiednią formę chemiczną substancji aktywnej (np. sole, estry) jak i szereg substancji dodatkowych. Bardzo ważnym elementem każdej formulacji są substancje dodatkowe wpływające na poprawę retencji (zatrzymanie kropel na liściu) oraz ułatwiające wnikanie substancji aktywnych do komórek roślinnych. Są to te same substancje, które występują w składzie adiuwantów aktywujących dostępnych na rynku. Często zawartość tych substancji w formulacji jest niewystarczająca, dlatego w wielu przypadkach bardzo korzystny jest dodatek adiuwantów. Wspomagacze możemy podzielić na aktywujące i modyfikujące. Adiuwanty modyfikujące poprawiają właściwości użyt-

20

Poradnik Agro Wiosna 2015

kowe cieczy opryskowej, umożliwiają mieszanie kilku preparatów, zapobiegają pienieniu się oraz ograniczają korozję opryskiwaczy. Producenci pestycydów najczęściej włączają je do formulacji jeszcze na etapie produkcji. Główną funkcją adiuwantów aktywujących jest natomiast zwiększenie ilości substancji aktywnej w miejscu działania, czyli wzrost ilości cieczy na powierzchni liścia, co znacznie poprawia wnikanie preparatów przez jego struktury. Adiuwanty te dzielimy na trzy grupy: Surfaktanty (środki powierzchniowo-czynne) wpływają na obniżenie napięcia powierzchniowego cieczy opryskowej, zwiększają przyczepność kropel i zwilżalność powierzchni, rozpuszczają się dobrze w wodzie i tłuszczach oraz ułatwiają wnikanie herbicydu do komórek roślinnych poprzez drobne przestrzenie pomiędzy cząsteczkami wosku pokrywającego powierzchnię roślin. Ta grupa adiuwantów ma najszerszą możliwość wykorzystania i może być stosowana z wszystkimi środkami ochrony roślin oraz nawozami dolistnymi. Oleje i ich pochodne. Do grupy adiuwantów olejowych zaliczamy oleje mineralne (głównie parafinowe) i roślinne (rzepakowe, lniane, sojowe) oraz poddane procesowi estryfikacji oleje roślinne. Metylowane estry oleju rzepakowego ułatwiają rozpuszczalność wielu herbicydów, przez co poprawiają wnikanie substancji aktywnej do komórek roślinnych bezpośrednio przez pokrywającą chwasty warstwę wosku. Ich wykorzystanie jest mniej uniwersalne. Najlepiej współdziałają z herbicydami z grupy graminicydów (zwalczające chwasty jednoliścienne) oraz sulfonylomocznikami. Adiuwanty mineralne. Sole mineralne (najczęściej nawozy) oparte przede wszystkim na związkach azotowych, wykazują działanie aktywująco-modyfikujące. Mogą one pełnić rolę kondycjonera wody (np. siarczan amonowy, saletra amonowa, roztwór saletrzano-mocznikowy) ze względu na właściwości „unieszkodliwiania” antagonistycznych jonów występujących w twardej wodzie, szczególnie jonów magnezu i wapnia, które w skrajnych przypadkach mogą doprowadzić do niemal całkowitego „zablokowania” działania herbicydu (np. glifosatu). Dodatkowo jon amonowy zawarty

Adiuwanty wzmagają skuteczność herbicydów w stosunku do gatunków wrażliwych, a ponadto ułatwiają zwalczanie gatunków średnio wrażliwych.

w tych nawozach ułatwia wnikanie wielu herbicydów do komórek roślinnych, podnosząc ich skuteczność chwastobójczą. Adiuwanty te powinny być stosowane w dawce od - % w/v (czyli od - kg na każde l wody użytej do oprysku). Jednak ich dodatek jest uzasadniony tylko w przypadku stosowania glifosatu lub herbicydów z grupy sulfonylomocznikowych. W pozostałych przypadkach obecność azotu lub innych związków mających często zastosowanie odżywcze dla roślin może powodować spadek skuteczności środków ochrony roślin. Grupą wspomagaczy charakteryzującą się wielokierunkowym działaniem są adiuwanty wieloskładnikowe. Zawierają one kilka komponentów np. olej, surfaktant, substancje buforujące itp. Działają one kompleksowo jednak ich zastosowanie ogranicza się często do wąskiej grupy preparatów lub nawet do jednej substancji aktywnej.

Adiuwanty wzmagają skuteczność herbicydów w stosunku do gatunków wrażliwych, a ponadto ułatwiają zwalczanie gatunków średnio wrażliwych. Korzystny wpływ wspomagaczy jest szczególnie widoczny w warunkach niesprzyjających działaniu środków ochrony roślin: niekorzystny przebieg pogody, a zwłaszcza niska wilgotność powietrza i gleby oraz niska temperatura powietrza, chwasty będące w zaawansowanych fazach rozwojowych oraz stosowanie twardej wody do sporządzania cieczy opryskowej. Stosowanie adiuwantów niesie za sobą wiele korzyści, gwarantuje uzyskanie wysokiej skuteczności preparatu w niekorzystnych warunkach atmosferycznych. Wspomagacze należy stosować zgodnie z zaleceniami, gdyż niewłaściwie dobrany adiuwant może obniżyć skuteczność preparatu lub wzmóc na tyle jego działanie, iż spowoduje uszkodzenie rośliny uprawnej.

Poradnik Agro Wiosna 2015

21

Ð G D 9 @>  D 8 = G D C N  G D ÐA > C 

Zapobieganie kiełkowaniu bulw w przechowalni przez aplikację CIPC w formie oprysku lub zamgławiania dr hab. Zbigniew Czerko, prof. nadzw. IHAR-PIB Zakład Przechowalnictwa i Przetwórstwa Ziemniaka w Serocku

N

a długość okresu uśpienia bulw ziemniaka, oprócz uwarunkowań genetycznych odmiany, duży wpływ wywierają warunki przechowywania, szczególnie temperatura. Przechowywanie w niskich temperaturach wydłuża okres uśpienia bulw i ogranicza intensywność wzrostu kiełków, a ponadto ma korzystny wpływ na ograniczenie ubytków naturalnych oraz rozwoju większości chorób przechowalniczych. Jednak ziemniaki przeznaczone do przetwórstwa spożywczego nie mogą być przechowywane w niskiej temperaturze ze względu na gromadzenie cukrów. Wysoki poziom cukrów redukujących powoduje bowiem podczas smażenia zmianę koloru produktu do brązowego (karmelizacja) i przemianę asparaginy do akrylamidu. Akrylamid jest uważany za związek rakotwórczy i przemysł przetwórczy dokłada wszelkich starań, aby zminimalizować jego stężenie w produktach. Z tego względu ziemniaki jadalne przeznaczone do przetwórstwa spożywczego powinny być przechowywane w wyższej temperaturze, średnio w 8°C, która jednakże ma wpływ na skrócenie okresu spoczynku i intensywny wzrost kiełków oraz wzrost strat przechowalniczych. Zapobiec temu można, stosując chemiczne lub naturalne inhibitory hamujące kiełkowanie bulw podczas przechowywania. W praktyce najbardziej efektywne ograniczenie kiełkowania można uzyskać za pomocą środków chemicznych opartych na bazie chloroprofamu (CIPC).

Zalety i ograniczenia aplikacji CIPC w formie oprysku lub zamgławiania Forma aplikacji środka jest bardzo ważna ze względu na dawkę, uzyskanie równomierności, pozostałości środka

22

Poradnik Agro Wiosna 2015

w produkcie oraz bezpieczeństwo dla środowiska. Środek przeciw kiełkowaniu można stosować w czasie załadunku przechowalni oraz bezpośrednio na bulwy po jej załadowaniu. Sposób aplikacji powinien uwzględnić także sposób składowania ziemniaków: luzem czy w paletach skrzyniowych. W przechowalniach o składowaniu luzem powietrze podczas wentylacji swobodnie przepływa wokół bulw i środek łatwo dociera do wszystkich, natomiast w przechowalni o składowaniu w paletach powietrze opływa tylko zewnętrzne ich powierzchnie i w małych ilościach dostaje się do bulw leżących w środku palety. Z tego względu w przechowalniach o składowaniu w paletach korzystniejsza jest aplikacja w trakcie załadunku, a w dużych przechowalniach o składowaniu luzem aplikacja w formie zamgławiania. Należy także rozpatrzyć inne czynniki, które mogą mieć wpływ na przewagę jednej metody nad drugą. Porównując dwie najczęściej stosowane formulacje, jakimi są oprysk cieczą i zamgławianie, można na podstawie charakterystyki GroStop Basis (oprysk) i GroStop Fog (zamgławianie) ocenić ich zalety i ograniczenia.

tej metodzie aplikacji ważne jest, aby napełnienie przechowalni nie było rozciągnięte w czasie. Przed wykonaniem zamgławiania na gorąco przechowalnia powinna być dobrze uszczelniona. Dokładne rozprowadzenie środka w pryzmie ziemniaków wymaga wentylacji obiegiem wewnętrznym w czasie aerozolowania oraz utrzymania pracy wentylatorów przez - minut po zakończeniu zabiegu. Po 6 godzinach przechowalnia może już być wentylowana normalnie. Jeśli jest planowane dłuższe przechowywanie, dawkę ml należy podzielić na maksymalnie zabiegów i do pierwszego użyć ml/t bulw, a od drugiego do siódmego – po , ml/t

Oprysk środkiem GroStop Basis stosuje się po zbiorach, w czasie załadunku przechowalni. Do aplikacji używa się urządzeń typu Mafleks, w których bulwy są opryskiwane w trakcie ich rotacyjnego spadku na transporter. Oprysk cieczą bardzo dobrze sprawdza się w przechowalniach o składowaniu w paletach skrzyniowych. Jeden zabieg ogranicza kiełkowanie bulw nawet przez ponad 6 miesięcy. Całą załadowywaną partię można opryskać dokładnie i równomiernie. Zabieg jest przeprowadzany kilka tygodni przed rozpoczęciem kiełkowania, co ogranicza zjawisko wewnętrznego kiełkowania bulw, które może wystąpić w przypadku zamgławiania po załadunku. Jeśli jest to konieczne, można do drugiego zabiegu zastosować GroStop Fog, pamiętając, żeby całkowita dawka CIPC nie przekroczyła 6 g aktywnego składnika na tonę.

Metoda zamgławiania w czasie przechowywania jest pewna, dobrze zapobiega kiełkowaniu w przechowalniach dużych o składowaniu luzem. Środek GroStop Fog jest bezpieczny pod względem pożarowym, gdyż zawiera nośnik, którego temperatura zapłonu wynosi 6 °C, a więc jest dużo wyższa niż środków innych firm, w których nośnik ma temperaturę zapłonu zaledwie °C. Oprysk podczas załadunku jest korzystny w przechowalniach o składowaniu w paletach skrzyniowych, podczas przechowywania bulw dojrzałych, nieuszkodzonych, a także o krótkim okresie spoczynku, ale mało wrażliwych na oparzenia. Przy dłuższych przewidywanych okresach przechowywania możliwe jest łączenie obydwu formulacji. Najpierw stosujemy oprysk preparatem GroStop Basis podczas załadunku przechowalni (zarówno paletowych, jak i pryzmowych), a po kilkumiesięcznym spoczynku (którego stan oceniany jest na bieżąco) możemy zastosować dodatkowo zamgławianie z użyciem GroStop FOG w miesięcznych dawkach.

Wydawałoby się, że metoda oprysku GroStop Basis mogłaby być uniwersalna, a jednak tak nie jest. Najistotniejszym ograniczeniem jest to, że CIPC zastosowany bezpośrednio po zbiorze spowalnia korkowacenie skórki bulw i zabliźnianie uszkodzeń. Dlatego ziemniaki powinny być suche, dojrzałe i nieuszkodzone. Przedłużanie bowiem czasu zabliźniania uszkodzeń zwiększa ryzyko rozwoju chorób przechowalniczych. Istnieje także większe ryzyko poparzenia skórki i wystąpienia parcha prószystego. Reakcja różnych odmian na poparzenie skórki jest określona, np. Nicola i Victoria są wrażliwe i nie powinno się na nie stosować oprysku. Do zamgławiania na gorąco należy używać wytwornic, np. Pulsfog czy Swingfog. Środek powinien być stosowany tygodnie po zbiorze, co daje większą pewność, że ziemniaki są już osuszone i uszkodzenia mechaniczne zabliźnione. Jeśli odmiana ma krótki okres spoczynku, a bulwy mają tendencję do wewnętrznego kiełkowania, okres między zbiorem i pierwszym zamgławianiem powinien zostać skrócony. Przy

Poradnik Agro Wiosna 2015

23

Sadzeniaki Solen

NOWE oraz sprawdzone odmiany ziemiaków jadalnych i przemysłowych. Odporne na choroby, idealne do przechowywania.

Dobre właściwości magazynowania

Senna Czerwona skórka

Royal

a Odpowiednia do produkcji frytek

Folva

Bardzo smaczna odmiana jadalna

Fakse

Odmiana super uniwersalna

Ballerina Ekstra smak i piękny wygląd

DYSTRYBUCJA, INFORMACJE I ZAMÓWIENIA: Dział Nasion tel.: 8

Też masz apetyt ?

www.scandagra.pl

Jak zwiększyć plonowanie i zdrowotność jęczmienia jarego?

gicydem Systiva

Specjalista ds. wdrożeń produktów BASF Polska

Kształtowanie plonu już od SIEWU Kluczowym elementem w uprawie jęczmienia jarego jest wczesna identyfikacja i skuteczne zwalczanie chorób liści. Straty przez nie powodowane uzależnione są od wielu czynników, takich jak: termin wystąpienia i nasilenie patogenu, przebieg pogody czy podatność odmiany. Głównym źródłem infekcji chorób grzybowych są resztki pożniwne, natomiast niektóre choroby, jak np.: plamistość siatkowa, przenoszone są również na ziarniakach i stanowią Ze środków duże zagrożenie od najwcześniejszych faz rozwojowych jęczochrony roślin mienia.

należy korzystać z zachowaniem bezpieczeństwa. Przed każdym użyciem przeczytaj informacje zamieszczone w etykiecie i informacje dotyczące produktu. Zwróć uwagę na zwroty wskazujące rodzaj zagrożenia oraz przestrzegaj środków bezpieczeństwa zamieszczonych na etykiecie.

W uprawie jęczmienia jarego inaczej niż np.: w pszenicy porażenie chorobami zwłaszcza dolnych liści będzie czynnikiem najmocniej ograniczającym plon. W odróżnieniu od pszenicy, gdzie rolę organów plonotwórczych pełnią przede wszystkim: liść flagowy i podflagowy, u jęczmienia to zdrowe pierwsze dolne liście będą decydowały o wysokości plonu. Dlatego prawidłową ochronę fungicydową należy zaczynać możliwie najwcześniej od początku wegetacji i kontynuować aż do pełnej dojrzałości.

SYSTIVA – Pierwszy bezopryskowy fungicyd do zwalczania chorób jęczmienia Dotychczas choroby grzybowe występujące na liściach zwalczane były wyłącznie zabiegami nalistnymi wykonywanymi opryskiwaczem polowym. Od roku istnieje możliwość zwalczania tych patogenów pierwszym bezopryskowym fun-

Analizując tegoroczny przebieg porażenia plamistością siatkową w okresie od fazy drugiego kolanka do końca kłoszenia, przypadający na miesiąc maj, zauważyć można było widoczny, bardzo intensywny wzrost porażenia szybko przekraczający progi szkodliwości. W tym samym okresie w związku z częstymi opadami deszczu pogoda wielokrotnie uniemożliwiała wykonanie zabiegu nalistnego. Powszechnie wiadomo, że rolnik praktycznie nie ma wpływu na zapewnienie optymalnych warunków dla wzrostu i rozwoju roślin. Dlatego ogromną korzyścią jest zastosowanie fungicydu Systiva FS podczas zaprawiania nasion, co uniezależnia rolnika od warunków pogodowych a dodatkowo daje gwarancję wysokiej skuteczności takiego zabiegu przez kilka tygodni. Systiva FS pozwala zrezygnować z jednego zabiegu fungicydowego. Ta długa i skuteczna ochrona przed chorobami przynosi znaczny wzrost plonu, co potwierdziły tegoroczne badania polowe. Po zastosowaniu fungicydu Systiva FS, wielkość uratowanego plonu wynosiła aż , dt/ha w porównaniu do braku ochrony, a wykonanie zabiegu nalistnego w fazie kłoszenia fungicydem Osiris 6 EC dodatkowo podwyższyło plon o kolejne6, dt/ha (patrz wykres). Wzrost plonowania jęczmienia jarego po zastosowaniu fungicydu Systiva w porównaniu do obiektu kontrolnego oraz dodatkowej ochrony kłosa fungicydem Osiris 6 EC na podstawie wyników badań w Centrach Kompetencji BASF + w Pagowie, Jarosławcu i Gurczu. 6,0 dt/ha

+ 15,5 dt/ha

plon jęczmienia jarego

dr Paweł Kazikowski

FS, który stosuje się w czasie zaprawiania

ziarna, a jego efekty działania są widoczne już od wschodów roślin aż do fazy kłoszenia. Długotrwały efekt fungicydowy uzyskujemy dzięki nowej substancji czynnej Xemium z grupy karboksyamidów, charakteryzującej się wybitnymi cechami systemicznego przemieszczania w roślinie. Ciągłe jej pobieranie i przemieszczanie do nowych przyrostów, np.: liści skutkuje długotrwałą ochroną przed chorobami. Po zastosowaniu fungicydu Systiva FS obserwuje się szybsze i bardzo wyrównane wschody. Rośliny są silne i zdrowe już od siewu charakteryzując się przy tym lepszym wigorem.

80,7 dt/ha 74,7 dt/ha 59,2 dt/ha

bez ochrony I – Systiva 333 FS + Kinto Duo 080 FS I – Systiva 333 FS + Kinto Duo 080 FS, II – Osiris 065 EC – 1,5 l/ha

Reasumując, zastosowanie fungicydu Systiva

Porównanie zdrowotności jęczmienia jarego w fazie BBCH - .

Kontrola

Systiva

FS w jęcz-

mieniu jarym daje rolnikowi pełną kontrolę stanu zdrowotności roślin już od momentu siewu aż do, co najmniej, fazy liścia flagowego. Widoczne na polu zdrowe i silne rośliny dają perspektywę zebrania wysokich plonów nawet w niekorzystnych warunkach. Poradnik Agro Wiosna 2015

25

Ð G D 9 @>  D 8 = G D C N  G D ÐA > C 

Capalo

®

Najmocniejsze ogniwo ochrony...

...łącznie ze zwalczaniem chorób podstawy źdźbła i mączniaka!

Fungicyd zbożowy – numer jeden w Polsce do pierwszych zabiegów Sprawdzone, kluczowe ogniwo w zwalczaniu najważniejszych chorób – łącznie z chorobami podstawy źdźbła i mączniakiem Wypróbowany w najtrudniejszych warunkach na setkach tysięcy hektarów

BASF Polska Sp. z o.o., infolinia: (22) 570 99 90, www.agro.basf.pl

Ze środków ochrony roślin należy korzystać z zachowaniem bezpieczeństwa. Przed każdym użyciem przeczytaj informacje zamieszczone w etykiecie Poradnik Agro Wiosna 2015 26 i informacje dotyczące produktu. Zwróć uwagę na zwroty wskazujące rodzaj zagrożenia oraz przestrzegaj środków bezpieczeństwa zamieszczonych w etykiecie.

Capalo 337,5 SE ®

– najlepszy produkt do pierwszego zabiegu dr Paweł Kazikowski Początek sezonu wegetacyjnego to trudny

ochronę przed szerokim spektrum chorób, w tym

okres w podejmowaniu ostatecznych decyzji,

chorób podstawy źdźbła. Niezwykle ważnym

który fungicyd wybrać do pierwszego zabiegu.

atutem tego produktu jest interwencyjne jak i zapobiegawcze działanie wzajemnie uzupełniają-

Podstawą w budowaniu plonu jest mocny fundament, czyli najlepsza ochrona fungicydowa już we wczesnych fazach rozwojowych zbóż. Wysoki poziom wód gruntowych wiosną zapewniający optymalną wilgotność w momencie ruszania wegetacji w połączeniu z umiarkowanymi temperaturami stwarza idealne warunki dla rozwoju chorób podstawy źdźbła oraz cho-

cych się substancji. Capalo 337,5 SE skutecznie zwalcza septoriozę liści, brunatną plamistość liści oraz rdzę brunatną a w zwalczaniu mączniaka prawdziwego jest najlepszym specjalistą. Wymieniając zalety nie sposób pominąć doskonałej formulacji, co sprawia że Capalo 337,5 SE wykazuje się wyjątkowo długim okresem działania.

rób liści. Pierwszy zabieg wykonany fungicydem Capalo 337,5 SE to doskonały wybór na dobry początek. Zastosowanie trzech niezawodnych substancji aktywnych (metrafenon, fenpropimorf, epoksykonazol) we wczesnych fazach rozwojowych zapewnia długotrwałą i bardzo skuteczną

Niezależnie od stanowiska i przebiegu pogody zastosowanie fungicydu Capalo 337,5 SE we wczesnych fazach rozwojowych to w pełni zabezpieczone rośliny uprawne i pierwszy krok w kierunku najwyższych plonów.

Metrafenon jest skuteczny przeciwko wielu stadiom rozwojowym zwalczanych patogenów Kiełkowanie

Infekcja

Wzrost strzępek infekcyjnych

Zarodnikowanie

Mączniak prawdziwy Łamliwość podstawy źdźbła

Poradnik Agro Wiosna 2015

27

Ð G D 9 @>  D 8 = G D C N  G D ÐA > C 

Pictor

®

to więcej niż fungicyd

Dbasz o zdrowy łan aż do żniw Wydłużasz okres wypełnienia łuszczyn i zbierasz więcej Ograniczasz osypywanie łuszczyn Twój rzepak zyskuje wyższą odporność na warunki stresowe

BASF Polska Sp. z o.o., infolinia: (22) 570 99 90, www.agro.basf.pl

Ze środków ochrony roślin należy korzystać z zachowaniem bezpieczeństwa. Przed każdym użyciem przeczytaj informacje zamieszczone w etykiecie

Agro WiosnaZwróć 2015 uwagę na zwroty wskazujące rodzaj zagrożenia oraz przestrzegaj środków bezpieczeństwa zamieszczonych w etykiecie. 28i informacje Poradnik dotyczące produktu.

2 1 2 :

Biathlon 4D

 Ŋý

®

Cztery wymiary skutecznego zwalczania chwastów w zbożach

1. Długi termin stosowania, aż do w pełni rozwiniętego liścia flagowego

150 lat

2. Skuteczne działanie w szerokim zakresie temperatur 3. Swobodne mieszanie z wieloma środkami ochrony roślin 4. Zwalczanie najważniejszych chwastów dwuliściennych BASF Polska Sp. z o.o., infolinia: (22) 570 99 90, www.agro.basf.pl Ze środków ochrony roślin należy korzystać z zachowaniem bezpieczeństwa. Przed każdym użyciem przeczytaj informacje zamieszczone w etykiecie i informacje dotyczące produktu. Zwróć uwagę na zwroty wskazujące rodzaj zagrożenia oraz przestrzegaj środków bezpieczeństwa zamieszczonych w etykiecie.

Poradnik Agro Wiosna 2015

29

Ð G D 9 @>  D 8 = G D C N  G D ÐA > C 

Biuletyn Warzywniczy Zastosowanie Signum w uprawie marchwi

WG

Adam Prabucki BASF

Fot. . Objawy zgnilizny twardzikowej w polu- charakterystyczny biały watowaty nalot na główce korzeni i podstawie ogonków liściowych.

Choroby marchwi możemy podzielić na dwie grupy: choroby naci, z których najpowszechniej występują alternarioza naci marchwi (powodowana przez Alternaria dauci), mączniak prawdziwy baldaszkowatych (którego sprawcą jest Erysiphe heraclei) i chwościk marchwi (Cercospora carotae), choroby korzeni, wśród których najważniejsze to zgnilizna twardzikowa (Sclerotinia sclerotiorum) i czarna zgnilizna marchwi (Alternaria radicina i A. dauci). Signum WG, fungicyd o działaniu układowym, bardzo skutecznie zwalcza zarówno alternariozę jak i mączniaka prawdziwego. Dodatkowo, silnie ogranicza występowanie chwościka i zgnilizny twardzikowej. Na polach, na których w poprzednich latach występowała zgnilizna twardzikowa, zabiegi powinny być wykonane według poniższego schematu: . pierwszy zabieg w dawce kg/ha przy wysokości naci około cm, . drugi zabieg w drugiej części okresu wegetacji w dawce , - kg/ha.

30

Poradnik Agro Wiosna 2015

Pierwszy zabieg ma na celu zabezpieczenie roślin przed wczesnymi infekcjami alternariozy oraz bardzo ogranicza możliwość porażenia przez zarodniki zimującego w glebie grzyba Sclerotinia sclerotiorum, sprawcę zgnilizny twardzikowej. Patogen ten zimuje w formie sklerocjów w glebie na resztkach roślinnych. Wiosną sklerocja kiełkują i tworzą charakterystyczne lejkowate owocniki, z których uwalniane są zarodniki workowe. W wilgotne lata gnicie korzeni następuje już w polu a widocznym objawem jest biała, watowata grzybnia na główce korzeni i podstawie ogonków liściowych. Największe straty choroba powoduje jednak w przechowalniach, powodując masowe gnicie korzeni marchwi.

Fot. 2. Objawy zgnilizny twardzikowej w przechowalni: widoczne czarne sklerocja. Gnicie ma charakter gniazdowy. Pierwszy zabieg należy wykonać w tak wczesnym stadium aby możliwe było dokładne pokrycie preparatem główek korzeni oraz podstaw ogonków liściowych. Dawka preparatu w drugim zabiegu, chroniącym nać, zależy od presji choroby. W upalne lata presja mączniaka prawdziwego może być bardzo wysoka. Dodatkowo, jeśli wilgotność względna powietrzna jest wysoka, rozwój alternariozy może być bardzo szybki a nać zniszczona w krótkim czasie, czego efektem będzie nie tylko spadek plonu i problemy w przechowalni, ale też utrudniony zbiór mechaniczny. Na polach, na których nie zaobserwowano w poprzednich latach zgnilizny twardzikowej, obydwa zabiegi powinny być wykonane w drugiej części okresu wegetacji, a ich zadaniem będzie przede wszystkim ochrona naci. Dawka powinna też zależeć od presji choroby: w warunkach sprzyjających infekcjom mączniaka rzekomego (wysoka temperatura) czy alternariozy (wysoka wilgotność względna powietrza) powinno się stosować maksymalne dawki Signum WG, czyli kg/ ha.

Fot . Zarodnikowanie mączniaka rzekomego w cebuli ozimej.

Oprócz znanego mączniaka rzekomego, warto zwrócić uwagę na: Stemphylium vesicarium - na zdjęciach widać objawy choroby. Grzyb atakuje kolejne liście, począwszy od najstarszych. Mokre nekrozy rozwijają się od wierzchołka szczypioru do jego nasady, powodując zasychanie liści, a przez to znaczący spadek plonu. Choroba najczęściej występuje w warunkach wysokiej wilgotności powietrza. Po pojawieniu się pierwszych objawów zaleca się wykonanie zabiegu Signum WG w dawce kg/ha.

Choroby cebuli Cebula ozima: Stan plantacji: duża część plantacji w rejonie Wielkopolski całkowicie wymarzła ze względu na brak okrywy śnieżnej. Przezimowały pojedyncze uprawy, na których pojawia się już mączniak rzekomy (zdjęcie poniżej z rejonu Środy Wielkopolskiej) i Stemphylium. Zaleca się jak najszybsze wykonanie zabiegów przeciwko mączniakowi rzekomemu preparatem Acrobat lub jednym z zarejestrowanych do ochrony cebuli fungicydów systemicznych. Przy stosowaniu w cebuli Acroabtu należy pamiętać o dodaniu adiuwantu- szczypior pokryty jest już grubą warstwą wosku.

Fot . Plantacja cebuli ozimej w okolicach Środy Wielkopolskiej. Po wzruszeniu powierzchni gleby (lepsze napowietrzenie znacznie poprawiające wzrost roślin) wykonano zabieg Stomp EC w dawce 2, l/ha. Pojawiają się pierwsze ogniska mączniaka rzekomego- bardzo obfite zarodnikowanie.

Poradnik Agro Wiosna 2015

31

Ð G D 9 @>  D 8 = G D C N  G D ÐA > C 

Fot. 6, Cebula z dymki. Zdjęcia zrobiono na początku czerwca 2 doskonale zwalczył chorobę.

r. w okolicach Opola. Zabieg Signum w dawce kg/ha

Stomp EC w systemie zabiegów przed wschodami cebuli.

Prof. Adam Dobrzański

charakterystyczna, mokra nekroza, rozwijająca się od wierzchołka szczypioru Fot. . Objawy Stemphylium na cebuli. Alternarioza cebuli. Na zdjęciu poniżej (Fot. 8) podłużne nekrozy na szczypiorze z charakterystycznymi ciemnymi, koncentrycznie ułożonymi przebarwieniami. Alternarioza zwykle występuje w drugiej połowie okresu wegetacji, porażając starsze liście.

Fot. 8. Alternarioza cebuli

32

Poradnik Agro Wiosna 2015

Wschody cebuli z wiosennego terminu siewu pojawiają się po upływie – dni (średnio po ok. 8 dniach) ale zdarza się, że okres ten jest dłuższy. Stąd chwasty pojawiają się zanim cebula zdąży wzejść lub równocześnie z jej wschodami i konkurują z nią od samego początku wegetacji. Cebula rośnie wolniej niż chwasty, które jej zagrażają, zwłaszcza w pierwszej połowie sezonu wegetacyjnego do fazy – liści (BBCH – ). Ocenia się, że wtedy próg szkodliwości chwastów dla cebuli wynosi poniżej szt./m , ale nawet – szt./m² silnie rozrastających się chwastów ograniczają jej wzrost. Nieliczne są przypadki, aby wkrótce po wschodach roślin stopień zachwaszczenia był mniejszy. Plantacja cebuli powinna być jak najmniej zachwaszczona przynajmniej przez – tygodni – od . dekady kwietnia nawet do początku lipca. Obecnie zalecana technologia uprawy cebuli jest możliwa dzięki herbicydom stosowanym w różnych fazach wzrostu. Najgroźniejsze są chwasty w czasie wschodów i w początkowym okresie wzrostu cebuli, stąd konieczne jest użycie herbicydów doglebowych bezpośrednio po siewie (BBCH – ). Są to środki, których substancją czynną jest pendimetalina np. Stomp EC. W tabeli podano zalecenia stosowania herbicydów po siewie i przed wschodami cebuli. Stomp EC po siewie. Zalecana w etykiecie dawka herbicydu Stomp EC w terminie bezpośrednio po siewie wynosi - l/ha. W praktyce najczęściej stosuje się dawkę – l/ha, a l/ha tylko na glebach bardzo ciężkich i próchnicznych, o dużym kompleksie sorpcyjnym. Obniżona do , – l/ha dawka w warunkach sprzyjających działaniu, też może być skuteczna, chociaż

okres działania herbicydu będzie skrócony. Można też stosować na własną odpowiedzialność dawki w zakresie , – , l/ ha, a nawet niższe jeżeli będą uzupełnione przed wschodami cebuli herbicydami, których substancją czynną jest glifosat. Czy można opóźnić termin zabiegu herbicydem Stomp EC, jeżeli nie jest możliwe jego wykonanie bezpośrednio po siewie? Jego działanie zależy od wilgotności gleby. Substancja czynna jest pobierana przez korzonek zarodkowy i część podliścieniową wschodzących chwastów, które w fazie siewek – wkrótce po wschodach – zamierają. W miarę opóźniania terminu zabiegu, gdy jest słoneczna i wietrzna pogoda, powierzchnia gleby szybko przesycha. Zatem chwastobójcze działanie środka będzie słabsze w porównaniu z zabiegami w zalecanym terminie – bezpośrednio po siewie. Zwykle nasiona sieje się w „świeżą glebę”, wkrótce po przedsiewnych zabiegach uprawowych. Wówczas powierzchnia gleby jest na tyle wilgotna, że herbicyd się uaktywni i jest pobierany przez kiełkujące chwasty. Bywa też i tak, że z powodu niskiej temperatury i braku odpowiedniej wilgotności nasiona cebuli, nie pobudzone do kiełkowania, długo leżą w glebie. Dopiero po deszczu lub nawadnianiu zaczynają kiełkować. W takich warunkach jest możliwe opóźnienie zabiegu, chociaż zalecenia w obecnie obowiązującej etykiecie tego nie przewidują. W temperaturze i przy wilgotności gleby optymalnej dla kiełkowania cebuli lepiej opryskiwania plantacji nie opóźniać. Gdy zabieg będzie wykonany po skiełkowaniu nasion, to można się spodziewać, że wschody będą przerzedzone a część siewek cebuli zniekształcona i zahamowana we wzroście. Dotyczy to dawek zalecanych na etykiecie. Dawki obniżone do - , l/ha takich uszkodzeń mogą nie wywoływać. Dlatego w Holandii zalecane jest stosowanie pendimetaliny zawierajacej g substancji czynnej w l zaraz po siewie w dawce , - , l/ha, co odpowiada dawkom Stompu EC - , l/ha i w takich samych dawkach - dni przed wschodami w mieszaninie z glifosatem. Taki system zabiegów jest możliwy na bardzo dobrych glebach na jakich cebula jest uprawiana w Holandii. W naszych warunkach klimatycznych i glebowych nie jest on dokładnie sprawdzony. Przed siewem stosuje się zwykle duże dawki nawozów mineralnych. Nawet te użyte w dawkach zalecanych, jeżeli nie są dobrze wymieszane z glebą mogą spowodować zasolenie wierzchniej jej warstwy, co może być przyczyną braku wschodów lub zamierania siewek wkrótce po wzejściu. Często przypisuje się to wcześniej użytym herbicydom, objawy uszkodzeń są bowiem podobne, ale nie można też wykluczyć, że w warunkach niewłaściwego nawożenia herbicydy mogą być bardziej fitotoksyczne. Pendimetalina w glebie przemieszcza się słabo, dlatego najlepiej zwalcza chwasty kiełkujące w powierzchniowej warstwie gleby do głębokości , – cm. W przypadku stosowania herbicydu Stomp EC cebulę należy siać na głębokość – ,

cm na glebach próchnicznych i cięższych lub na , – , cm na lżejszych. Przy siewie za płytkim, gdy przed wschodami, kiedy kolankowato wygięty liścień dochodzi do powierzchni gleby, nastąpią ulewne opady deszczu, wschody mogą być przerzedzone i wzrost wschodzących siewek cebuli jest zahamowany. Do cieczy użytkowej można dodawać adiuwanty przeznaczone do stosowania z herbicydami doglebowymi (Grounded , – , l/ha, Atpolan Soil 8 EC , – ,6 l/ha). Stomp EC ma szeroki zakres chwastobójczego działania i efekty jego stosowania mogą się utrzymywać nawet ponad miesiące. Dotyczy to dawek nie mniejszych niż – l/ha. Jednak nie zwalczają one starca zwyczajnego i nie zawsze są wystarczająco skuteczne w stosunku do gatunków określanych jako średniowrażliwe (fiołek polny, tobołki polne, wilczomlecz obrotny, gorczyca polna, chwasty rumianowate). Stomp EC działa też słabiej na żółtlicę drobnokwiatową zaliczaną do gatunków odpornych, aczkolwiek w sprzyjających warunkach stopień zachwaszczenia żółtlicą jest znacznie zmniejszony. Żółtlica zazwyczaj występuje później, po połowie maja i we wtórnym zachwaszczeniu, chociaż w cieplejszych rejonach w latach o ciepłej, wilgotnej wiośnie może zachwaszczać cebulę od początku wegetacji. Odporny jest też, coraz częściej spotykany, blekot pospolity i zdziczały koper ogrodowy. Pendimetalina stosowana bezpośrednio po siewie cebuli w dawkach nie mniejszych niż l/ha, ogranicza wschody rzepaku kiełkującego w powierzchniowej warstwie gleby do głębokości , – cm, stąd w etykietach niektórych pendimetalin zarejestrowanych w innych krajach rzepak, jako chwast, jest zaliczony do gatunków średniowrażliwych. Wschodzący z głębszych warstw nie jest zwalczany. Obserwacje z praktyki wskazują, że pendimetalina w niszczeniu samosiewów nie zawsze jest skuteczne. W terminie do – dni przed wschodami cebuli. Pomimo zastosowania po siewie Stompu EC, prawie zawsze konieczny jest zabieg na – dni przed wschodami, gdy kolankowato wygięty liścień jest pod powierzchnią gleby (BBCH ), jednym z glifosatów. Nie można zamiennie stosować wszystkich dostępnych w handlu glifosatów, chociaż działają podobnie a tylko te, w których etykietach cebula z siewu jest wymieniona. Zabieg glifosatem jest szczególnie wskazany, gdy przed wschodami cebuli pojawią się chwasty odporne i średnio wrażliwe na pendimetalinę (np. blekot pospolity, bodziszek drobny, owies głuchy, samosiewy kopru i rzepaku). Jest też konieczny na glebach zawierających powyżej % materii organicznej, na których pendimetalina słabiej działa. Zabiegi powschodowe zostaną opisane w następnym biuletynie.

Poradnik Agro Wiosna 2015

33

Ð G D 9 @>  D 8 = G D C N  G D ÐA > C 

Termin stosowania herbicydów i faza wzrostu cebuli (BBCH)

Bezpośrednio po siewie (BBCH - )

- dni przed wschodami cebuli (BBCH )

Herbicydy Substancja czynna i nazwa środka

Stomp

EC

- l

glifosat ( 6 g/L) Klinik 6 SL Klinik Duo 6 SL Nufosate 6 SL Torinka SL Wichura 6 SL

- l

Acomac Etna 6 SL Figaro 6 SL Katamaran 6 SL Roundup 6 SL

l

glifosat ( g/L) Roundup TransEnergy SL

, -, l

glifosat (68 g/kg) Roundup Max

34

Dawka na ha

Poradnik Agro Wiosna 2015

,

kg

Zwalczane chwasty

Uwagi

Jednoroczne w fazie kiełkowania i wschodów, rozpoczynające kiełkowanie w temp. poniżej °C i gatunki o ”szerokim optimum ekologicznym” pojawiające się niezależnie od pogody, np. gwiazdnica pospolita, gorczyca polna, jasnota różowa, rzodkiew świrzepa, rdestówka powojowata, komosa biała, tasznik pospolity. Ograniczone mogą być wschody fiołka polnego i chwastów rumianowatych. Z powodu długiego działania (ponad miesiące) efekty chwastobójcze są widoczne od wschodów do ok. połowy czerwca, ale mogą później pojawić się gatunki odporne i kiełkujące w wyższej temperaturze (np. żółtlica drobnokwiatowa, szarłat szorstki) Jeden zabieg nie wystarcza. Przed wschodami i po wschodach stosować uzupełniająco inne herbicydy lub mechaniczne odchwaszczanie i ręczne pielenie.

Na glebach lżejszych i o małej zawartości (poniżej , %) próchnicy i części ilastych (poniżej - %) unikać dawek wyższych niż - , l/ha. Lepiej nie przekraczać dawki , l/ha prawie w każdych warunkach. Dawkę l/ha stosować tylko wyjątkowo, na bardzo próchnicznych i cięższych glebach, o dużej zawartości części ilastych. Na własną odpowiedzialność dawkę można obniżyć do , – , l/ha, gdy na - dni przed wschodami cebuli przewiduje się zabieg jednym z glifosatów ( np. Roundup 6 SL) oraz po wschodach kilkakrotne zabiegi innymi herbicydami. Nie stosować na glebach piaszczystych i przy siewie płytszym niż – , cm na glebach próchnicznych i cięższych lub na , – , cm na lżejszych. Opryskiwać na dobrze uprawioną i wilgotną glebę, ale nie bezpośrednio przed spodziewanym deszczem. Ulewne opady deszczu występujące po zabiegu, szczególnie w okresie kiełkowania i wschodów mogą być przyczyną zahamowania wzrostu i przerzedzenia wschodów. Zmniejsza ryzyko uszkodzeń i poprawia skuteczność dodatek adiuwanta Grounded ( , - , l/ha) lub Atpolan Soil 8 EC ( , - ,6 l/ha) najlepiej , l/ha (stosować na własną odpowiedzialność). Innych adiuwantów nie zaleca się stosować w tym terminie. Unikać opryskiwania, gdy temperatura gleby i powietrza wynosi poniżej °C i powyżej °C. Karencja – nie dotyczy.

Większość chwastów po wschodach.

Do zwalczania jednorocznych chwastów w fazie liścieni mogą wystarczać dawki nie wyższe niż - , l/ha środków zawierających 6 g/l glifosatu, stosowane na własną odpowiedzialność. Najlepiej opryskiwać z dodatkiem adiuwantów, tylko tych zalecanych, jako dodatek do glifosatów, np. AS SL - , l/ha. Nie stosować na bardzo lekkich glebach piaszczystych i przy siewie płytszym niż cm. Można stosować po wcześniej użytych herbicydach (np. Stomp EC). Karencja – nie dotyczy.

Informacja prasowa: Potwierdzono nowy mechanizm działania Initium® - substancji aktywnej BASF o działaniu fungicydowym do ochrony upraw specjalnych: • Unikalny mechanizm działania sprawia, że Initium® jest jedyną substancją aktywną w swojej klasie • Idealne rozwiązanie problemu odporności Naukowcy BASF potwierdzili odkrycie wyjątkowego mechanizmu działania Initium® - substancji aktywnej BASF o działaniu fungicydowym. Wyniki badań potwierdziły, że Initium® hamuje aktywność grzybów poprzez wiązanie do receptora stygmateliny w kompleksie III łańcucha oddechowego grzybów. Oznacza to, że Initium® jest pierwszym, i na razie jedynym, fungicydem z taką klasyfikacją, dzięki czemu grzyby, powodujące choroby roślin, nie wykazują odporności krzyżowej na Initium®. Substancja ta jest więc idealnym rozwiązaniem problemu odporności w uprawach specjalnych. Klasyfikacja ta została przekazana Fungicide Resistance Action Committee (FRAC) i zatwierdzona przez tę organizację. „Odkrycie to stanowi znaczący przełom naukowy dla zespołu badawczo-rozwojowego BASF. Opracowanie cząsteczki o tak nowatorskim sposobie działania jest ekscytujące dla naszych naukowców”, powiedział Philip Lane, wiceprezes ds. globalnych badań nad fungicydami. „Pozwoli to rolnikom zajmującym się uprawami specjalnymi na całym świecie lepiej zwalczać choroby roślin. Zależy nam na nieustannym rozwoju i dostarczaniu kolejnych innowacji w dziedzinie fungicydów.” Initium® jest wysoce selektywnym środkiem grzybobójczym, elastycznym w stosowaniu, i niezawodnie zwalczającym wiele rodzajów mączniaków rzekomych i fytoftoroz (jak zaraza ziemniaka). Odporność preparatu na zmywanie i redystrybucja z kryształów na rosnące części rośliny tworzy trwałą tarczę ochronną, dzięki czemu rośliny są zdrowe przez długi czas i mogą osiągnąć swój pełny potencjał plonotwórczy. Pierwsze produkty, zawierające Initium®, zostały zarejestrowane w roku, zaś najnowsza rejestracja z grudnia umożliwia ich stosowanie w uprawach winorośli w Indiach. Produkty zawierające Initium® pokazują zaangażowanie koncernu BASF w opracowywanie rozwiązań dla upraw specjalnych. Są one zarejestrowane w ponad gatunkach, jak między innymi: winorośl, ziemniak, pomidor, sałaty i inne warzywa w ponad krajach. W Polsce dostępne są produkty zawierające Initium®: Orvergo® do ochrony pomidora i ogórka gruntowego oraz Zampro® przeznaczone do ochrony ziemniaka.

Poradnik Agro Wiosna 2015

35

Ð G D 9 @>  D 8 = G D C N  G D ÐA > C 

HERBICYD

Totalne tornado na chwasty… Preparat chwastobójczy o działaniu nieselektywnym (totalnym) do stosowania na ścierniskach i w uprawach jabłoni Szczególnie polecany: - w zabiegach ścierniskowych do zwalczania perzu, samosiewów zbóż i rzepaku oraz trudnych chwastów wieloletnich odpornych na czysty glifosat, takich jak: skrzyp, ostrożeń czy powój - w sadach jako idealne rozwiązanie do utrzymania pasów herbicydowych pod koronami drzew przy dominacji chwastów odpornych, jak mniszek, skrzyp, wierzbownica, ostrożeń czy przymiotno - w systemach o uproszczonej uprawie gleby oraz do zabiegów na ugorach

Chronimy uprawy, chronimy naturalne piękno

F&N Agro Polska Sp. z o. o. ul. Grójecka 1/3, 02-019 Warszawa tel. +48 22 620-32-52 www.fnagro.pl

środków ochrony roślin należy korzystać z zachowaniem bezpieczeństwa. Przed każdym użyciem przeczytaj informacje zamieszczone w etykiecie i informacje Poradnik Agro Wiosna 2015 36 Ze dotyczące produktu. Zwróć uwagę na zwroty wskazujące rodzaj zagrożenia oraz przestrzegaj środków bezpieczeństwa zamieszczonych w etykiecie.

FUNGICYD

Na zdrowie owocom i warzywom! Nowy fungicyd o działaniu wgłębnym i kontaktowym do zwalczania szarej pleśni (truskawka, pomidor, papryka, ogórek, winorośl) oraz moniliozy kwiatów, pędów i owoców (brzoskwinia, nektarynka, morela). Najnowszej generacji substancja aktywna FENPYRAZAMINA o działaniu zapobiegawczym i interwencyjnym (leczniczym). BARDZO KRÓTKI OKRES KARENCJI – TYLKO 1 DZIEŃ Idealny również do zabiegów przedzbiorczych zapobiegających chorobom przechowalniczym.

Chronimy uprawy, chronimy naturalne piękno

F&N Agro Polska Sp. z o. o. ul. Grójecka 1/3, 02-019 Warszawa tel. +48 22 620-32-52 www.fnagro.pl

Ze środków ochrony roślin należy korzystać z zachowaniem bezpieczeństwa. Przed każdym użyciem przeczytaj informacje zamieszczone w etykiecie Poradnik i informacje Agro Wiosna 2015 dotyczące produktu. Zwróć uwagę na zwroty wskazujące rodzaj zagrożenia oraz przestrzegaj środków bezpieczeństwa zamieszczonych w etykiecie.

37

Ð G D 9 @>  D 8 = G D C N  G D ÐA > C 

HERBICYD

Gwałtownie skuteczny... Preparat chwastobójczy do powschodowego zwalczania jednorocznych chwastów dwuliściennych w kukurydzy. Błyskawiczny efekt chwastobójczy i długotrwała ochrona. Środek stosować po wschodach, najlepiej w fazie 4-6 liści kukurydzy (na rośliny o wysokości 15-20 cm) na chwasty w fazie 2-6 liści. Zalecana dawka: 1,6-2,0 l/ha. Pełne spektrum zwalczanych chwastów zarówno jedno jak i dwuliściennych zapewnia mieszanina: Ikanos 040 OD 1,0 l/ha (nikosulfuron) + Zeagran 340 SE 1,5 l/ha, zastosowana w fazie 4-8 liści kukurydzy.

Chronimy uprawy, chronimy naturalne piękno

F&N Agro Polska Sp. z o. o. ul. Grójecka 1/3, 02-019 Warszawa tel. +48 22 620-32-52 www.fnagro.pl

38

Ze środków ochrony roślin należy korzystać z zachowaniem bezpieczeństwa. Przed każdym użyciem przeczytaj informacje zamieszczone w etykiecie i informacje Poradnik Agro Wiosna 2015 dotyczące produktu. Zwróć uwagę na zwroty wskazujące rodzaj zagrożenia oraz przestrzegaj środków bezpieczeństwa zamieszczonych w etykiecie.

Gwarantowana ochrona

Skuteczność działania niezmienna od lat Brak ryzyka pojawienia się odporności Działanie synergiczne z innymi fungicydami szczególnie systemicznymi z grupy triazoli Wyjątkowo odporny na zmywanie przez deszcz Zapobiega rozwojowi najgroźniejszych chorób zbóż: septoriozie liści i septoriozie plew

Arysta LifeScience Polska Sp. z o.o. ul. Przasnyska 6b, 01-756 Warszawa, tel.: +48 22 866 41 80, fax: +48 22 866 41 90, www.arysta.pl

Ze środków ochrony roślin należy korzystać z zachowaniem bezpieczeństwa. Przed każdym użyciem przeczytaj informacje zamieszczone w etykiecie i informacje dotyczące produktu. Zwróć uwagę na zwroty wskazujące rodzaj zagrożenia oraz przestrzegaj środków bezpieczeństwa zamieszczonych w etykiecie.

Poradnik Agro Wiosna 2015

39

Ð G D 9 @>  D 8 = G D C N  G D ÐA > C 

Asahi SL w ochronie przed skutkami wiosennych przymrozków Fot. 1. Późnowiosenny opad śniegu w sadzie jabłoniowym

Dr inż. Adam Słowiński

Przymrozek i jego skutki

Arysta LifeScience Polska Sp. z o. o.

R

yzyko wystąpienia wiosennych przymrozków (fot. ) powodujących uszkodzenie (fot. ) roślin sadowniczych występuje w Polsce na terenie całego kraju, ale z różną intensywnością i częstotliwością zależnie do regionu. W ostatnich kilku latach przymrozki pojawiały się co roku. Można pokusić się o twierdzenie, że w związku ze zmianami klimatu i przesunięciem zimy z miesięcy jesiennych w kierunku wiosny, przymrozki wejdą na stałe do naszego kalendarza. Każdy spadek temperatury i związana z nim strata wielkości i jakości plonu jest bardzo dotkliwa dla sadowników. Nic więc dziwnego, że sięgają oni po wszelkie dostępne metody ochrony sadów przed skutkami przymrozków. Spośród wszystkich preparatów wykorzystywanych w tym celu, biostymulator Asahi SL należy do najczęściej stosowanych i cieszy się zaufaniem sadowników popartym pozytywnymi wynikami skuteczności.

Faza rozwoju pąka

BBCH

Temperatura (ºC) w której uszkodzonych zostaje: % kwiatów

Nabrzmiewanie pąków

% kwiatów

- ,

- ,6

Ukazywanie się pierwszych liści

- ,

- ,

Rozchylanie (pękanie) okryw

- ,6

- ,

- ,

- ,

- ,8

- ,

Zielony pąk

6

Początek różowego pąka Różowy pąk

- ,

- ,6

Początek kwitnienia

6

- ,

- ,

Pełnia kwitnienia

6

- ,

- ,

Zawiązki owoców (po kwitnieniu)

6

- ,

- ,

Tabela 1. Wytrzymałość na mróz pąków kwiatowych, kwiatów i zawiązków owoców jabłoni w okresie przedwiośnia i wiosny (A. Basak)

40

Poradnik Agro Wiosna 2015

Według definicji meteorologicznej przymrozek to spadek temperatury minimalnej powietrza poniżej ºC, najczęściej w nocy bądź nad ranem w dniu, w którym średnia temperatura wynosi powyżej ºC. Wiosenne przymrozki są przyczyną uszkodzenia lub zniszczenia pąków kwiatowych, kwiatów lub zawiązków owoców drzew i krzewów. W wyniku działania ujemnej temperatury dochodzi do powstania kryształów lodu w przestrzeniach międzykomórkowych i w komórkach roślin. To z kolei prowadzi do uszkodzenia lub zniszczenia organów w wyniku destrukcji struktury wewnątrzkomórkowej tkanek roślinnych. Stopień uszkodzeń zależy przede wszystkim od temperatury i od fazy rozwojowej rośliny (tab. ). Na przykład w fazie zielonego pąka jabłoni do całkowitego uszkodzenia części generatywnych dochodzi przy temperaturze od -6°C do -8°C i odpowiednio - w fazie różowego pąka przy około - °C, a podczas pełni kwitnienia w temperaturze od - °C do - °C.

Biostymulatory Preparaty te usprawniają procesy życiowe zachodzące w roślinach bez modyfikowania ich naturalnego przebiegu. Biostymulatory nie biorą bezpośredniego udziału w regulacji procesów życiowych rośliny, ale wpływają na ich metabolizm. Substancją aktywną biostymulatora Asahi SL są związki fenolowe, które uczestniczą w wielu ważnych procesach metabolicznych roślin. Sposób działania Asahi SL w ochronie przed skutkami przymrozków polega na wspomaganiu i przyspieszaniu wykorzystania dużych, naturalnych zdolności regeneracyjnych roślin. Rzadko zdarza się bowiem, żeby w czasie przymrozków zginęły lub zostały uszkodzone wszystkie komórki. Możliwości regeneracji zależą od tego, czy pozostałe żywe komórki będą w stanie funkcjonować. Asahi SL wspomaga regenerację żywych komórek. Zastosowany przed przymrozkami stymuluje także mechanizm obronny rośliny.

Kombinacja W r. w okolicach Grójca w sadach jabłoniowym, gruszowym i wiśniowym założono doświadczenia z Asahi SL. Na początku maja przez całą Polskę przeszła fala mrozów, która wyrządziła największe szkody w Wielkopolsce i na Kujawach. Na Kujawach temperatura spadła poniżej - °C, w Wielkopolsce – poniżej -6°C. W Centralnej Polsce obniżyła się do około - °C w ciągu nocy (rys. , fot. ).

Liczba zawiązków po opadzie czerwcowym (%)

Plon (t/ha)

Średnia masa owocu (g)

jabłoń ‘Celeste’ Kontrola

,

,6

Asahi SL

,8

,

Kontrola

6,6

,

Asahi SL

,

,6

8

jabłoń ‘Braeburn’

grusza ‘Konferencja’

Kontrola 6, , W opisywanym doświadczeniu sprawdzano Asahi SL , , wpływ zabiegów preparatem Asahi SL, zastosowanym w dawce , l/ha, na jabłonie ‘Celewiśnia ‘Kelleris’ ste’ i ‘Braeburn’, gruszę ‘Konferencję’ i wiśnie Kontrola ,8 ,6 brak danych ‘Kelleris’. Zabiegi biostymulatorem Asahi SL Asahi SL , ,8 brak danych wykonywano -krotnie: - maja, maja i 6maja . Podczas pierwszego zabiegu jabłonie Tabela 1. Wyniki zastosowania Asahi SL w okolicach Grójca wiosną 2 r. były w fazie różowego pąka/początku kwitnienia, grusze i Asahi SL stosuje się w formie opryskiwania w dawce ,6 l/ha. wiśnie - w pełni kwitnienia. Zabiegi należy rozpocząć po wznowieniu wegetacji wiosną, Zabiegi wykonano co najmniej godzin przed pierwszą kiedy na roślinach pojawią się pierwsze liście, dzięki którym falą przymrozków. W doświadczeniach oceniano procent rośliny mogą pobrać preparat. Zaleca się wykonanie kilku zawiązanych owoców po opadzie czerwcowym na podsta- zabiegów w sezonie - jak wskazują badania i praktyka - nie wie liczby kwiatów i zawiązków przed opadem oraz plon i częściej niż co – dni. Zabieg interwencyjny powinno się jego podstawowe parametry (tab. ). Zastosowanie Asahi wykonać co najmniej godzin przed spodziewanym przymrozkiem, zaś po jego wystąpieniu najwcześniej po godziSL zdecydowanie poprawiło zawiązywanie owoców (o - % w stosunku do kontroli). Wyższy odsetek zawiązanych owo- nach (przy założeniu, że kolejna noc nie przyniesie spadku zł/l ców przełożył się na wysokość plonu, zaś lepsza jakość za- temperatury poniżej ºC). Koszt Asahi SL wynosi ok. (zależnie od opakowania i dystrybutora), czyli pojedynczy wiązków – na większe owoce. zabieg kosztuje około 6 zł/ha. °C 12 10 8 6 4 2 0 -2 0:00 6:00 -4 godzina -6 -8

12:00

18:00

0:00

6:00

Bielsk Duźy

12:00

18:00

0:00

6:00

12:00

18:00

0:00

Skałowo

Rys. R 2 Przebieg temperatury w okolicach Grójca 2- maja 2

Fot. . Kwiaty jabłoni zniszczone przez przymrozki r.

Nie tylko interwencyjnie Wykorzystanie Asahi SL w uprawie roślin sadowniczych nie sprowadza się wyłącznie do zabiegów interwencyjnych w przypadku wystąpienia przymrozków. Podstawowym zastosowaniem powinno być włączenie tego preparatu do technologii produkcji owoców. Stosowanie Asahi SL z innymi preparatami kompleksowo poprawia wielkość i jakość plonów.

Fot. . Wiosną roku opady śniegu ochroniły kwiaty jabłoni w centralnej Polsce przed przemarznięciem

Poradnik Agro Wiosna 2015

41

Ð G D 9 @>  D 8 = G D C N  G D ÐA > C 

Środek grzybobójczy o działaniu systemicznym do stosowania zapobiegawczego i interwencyjnego w ochronie rzepaku ozimego przed chorobami grzybowymi. Starpro wykazuje dodatkowo korzystny wpływ na rozwój rzepaku, powodując jego lepsze rozkrzewienie i zapobiegając wyleganiu, zaś jesienią zwiększa zimotrwałość roślin. Fungicyd o wysokiej zawartości substancji aktywnej.

Arysta LifeScience Polska Sp. z o.o. ul. Przasnyska 6b, 01-756 Warszawa, tel.: +48 22 866 41 80, fax: +48 22 866 41 90, www.arysta.pl

Ze środków ochrony roślin należy korzystać z zachowaniem bezpieczeństwa. Przed każdym użyciem przeczytaj informacje zamieszczone w etykiecie i informacje dotyczące produktu. Zwróć uwagę na zwroty wskazujące rodzaj zagrożenia oraz przestrzegaj środków bezpieczeństwa zamieszczonych w etykiecie.

42

Poradnik Agro Wiosna 2015

HERBICYD SELEKTYWNY O DZIAŁANIU SYSTEMICZNYM

NOWOŚĆ !

Pobierany przez liście i szybko przemieszczany w roślinie Efekt działania środka widoczny jest po dniach od wykonania zabiegu Do stosowania na wszystkich typach gleb, na których uprawia się zboża

NE NA TRUD T Y

AS CHCIEW NNE

DWULIŚ

Viking

WG

Viking WG jest środkiem chwastobójczym w formie granulatu do sporządzania zawiesiny wodnej, stosowanym nalistnie, przeznaczonym do zwalczania chwastów dwuliściennych w zbożach ozimych i jarych. Środek przeznaczony do stosowania przy użyciu opryskiwaczy polowych.

tribenuron metylowy (związek z grupy pochodnych sulfonylomocznika) -

g/kg (

DYSTRYBUCJA, INFORMACJE I ZAMÓWIENIA: Dział ŚOR tel.: 8 6 %)

www.scandagra.pl

NOWY regulator pH i twardości wody o działaniu: zwilżającym penetrującym wspomagającym

Obniża koszt zabiegów Najwyższa jakość

pobudzającym

IMPROVE zyskał uznanie rolników na całym świecie

Poprawia skuteczność zabiegów Przyjazny dla środowiska

NOWOŚĆ !

Mniej substancji aktywnych trafia do otoczenia

Rewolucja w polskim rolnictwie

Precyzyjna aplikacja Błyskawiczne działanie Nie musisz obawiać się opadów. Już w kilka minut ciecz jest wchłonięta

NOWA

ULEPSZONA FORMUŁA

Nieziemski preparat

DYSTRYBUCJA, INFORMACJE I ZAMÓWIENIA: Dział ŚOR tel.: 8

www.scandagra.pl

Optymalne

pH

4,5-5,5 NOWY regulator pH i twardości wody o działaniu: zwilżającym, penetrującym, wspomagającym, pobudzającym

IMPROVE zawiera wskaźnik pH, który daje intensywny różowy kolor w środowisku o pH , - , optymalnym dla zabiegów

Właściwości

Metoda aplikacji

Wiązanie: IMPROVE poprawia utrzymanie się cieczy w kontakcie z rośliną. Zwiększa odporność na zmywanie, odparowywanie, działanie promieni UV co wydłuża efektywność zabiegu.

Sprawdź przy pomocy IMPROVE ilość potrzebnego preparatu przed dodaniem pestycydów i nawozów dolistnych zgodnie z następującymi dawkami:

Zwilżanie: IMPROVE poprawia możliwości stosowanych produktów (stymulatorów wzrostu, nawozów dolistnych, insektycydów, fungicydów, herbicydów) poprzez lepsze rozprowadzenie i pokrycie powierzchni liścia dzięki zmniejszeniu napięcia powierzchniowego kropli. Zakwaszanie: IMPROVE zakwasza alkaliczne roztwory i zobojętnia negatywny wpływ soli z twardej wody, w celu zapewnienia optymalnego pH zabiegu. Penetracja: IMPROVE katalizuje na kutikuli aktywność substancji dzięki czemu poprawia penetrację. Anty-drift: IMPROVE prowadzi do ujednolicenia wielkości kropli, które dzięki temu trafiają na powierzchnię liścia i nie występuje negatywne zjawisko dyspersji do środowiska. IMPROVE zapobiega degradacji (hydrolizy) pestycydów wrażliwych na środowisko zasadowe, m.in. węglany, fosforany organiczne, syntetyczne pyretroidy, organofosforany. Zapobiega inaktywacji środków przez twardą wodę.

Idealny do wszystkich rodzajów upraw

Klasyfikacja twardości wody Miękka

Przewodność [μ/cm]

Dawka [ml/100l]




-6

>

Dawkowanie Preparat IMPROVE dodawać w niewielkich ilościach do roztworu i ciągle mieszając obserwować zmianę barwy do pożądanej. Następnie przeprowadź wstępną ocenę roztworu. Oblicz ilość potrzebnego IMPROVE na pełen zbiornik. Przybliżone dawkowanie wynikające z obserwacji: średnia dawka dla miękkiej wody wynosi - ml/ l wody, zalecana dawka dla roślin trudnych do zwilżenia (np. cebula, czosnek, kapusta, groszek, itp.) wynosi ok. 8 ml/ l wody, dawka ok. ml/ l wody dla herbicydów. Są to dawki przybliżone. W celu dokładnego obliczenia dawkowania stosuj się do powyższej instrukcji. Zmiana koloru twardej wody następuje w etapach z mlecznobiałej barwy poprzez żółty, pomarańczowy do różowej.

Poradnik Agro Wiosna 2015

45

BIOREGULATOR N A B A Z I E E K S T RA K T U Z A LG MO R SKICH

razy mocniejszy od innych dostępnych na rynku tego typu produktów.

Unikatowy skład produktu

do razy więcej fitohormonów oraz mikroelementów niż standardowe produkty na rynku

Kompleksowe rozwiązanie dla upraw

Mikroelementy zawarte w ALGALIV są chelatowane EDTA

Elastyczność stosowania Ekstra energia dla roślin Używany w nowoczesnych gospodarstwach

NOWOŚĆ ! Rewolucja w polskim rolnictwie

razy więcej ekstraktu z alg w suchej masie niż standardy na rynku ! Skład ALGALIV jest najpełniejszy !

DYSTRYBUCJA, INFORMACJE I ZAMÓWIENIA: Dział ŚOR tel.: 8

www.scandagra.pl

BI O REGUL AT OR NA B AZ IE EKSTRAK TU Z ALG MORSKICH

ALGALIV jest płynnym preparatem zaprojektowanym tak, by zapewnić maksymalne wchłanianie pierwszo- i drugorzędnych składników odżywczych. Ponieważ produkt ALGALIV jest łatwo przyswajalny przez liście i korzenie roślin, bardzo skutecznie zapobiega niedoborom w uprawach rolniczych, warzyw i owoców oraz skutecznie koryguje takie niedobory. Wyciąg z wodorostów dostarcza roślinom dodatkowych składników odżywczych.

Skład

Kompatybilność

Podobnie jak w przypadku innych środków chemicznych, należy dokładnie zapoznać się z informacją dotyczącą weryfikacji kompatybilności. Jeżeli wyniki dla stosowania ALGALIV z innymi produktami są niedostępne, należy przetestować produkt na niewielkiej próbce roślin przed zastosowaniem na większą powierzchnię. Nie stosować razem z nawozami wapniowymi lub magnezowymi. ALGALIV jest kompatybilny z rozpuszczalnymi nawozami i pestycydami.

Minimalna gwarantowana zawartość składników odżywczych:

Związki biostymulujące pochodzące z wyciągu z alg

Wyciąg z Ascophyllum nodosum

Kwas alginowy

, %

Aminokwasy

Fosfor (P₂O₅)

,

%

Potas (K₂O)

,

%

Azot organiczny

Ogólne wskazówki dotyczące stosowania

Produkt ALGALIV może być podawany dolistnie lub za pomocą nawadniania kroplowego. Może być stosowany w dowolnej fazie cyklu upraw. Należy stosować wystarczającą ilość wody, aby zapewnić pokrycie liści rośliny.

g/l

, %

Bor (B)

, %

Molibden (Mo)

,

%

Żelazo (Fe-EDTA)

,

%

Mangan (Mn-EDTA)

,

%

Miedź (Cu-EDTA)

, %

Cynk (Zn-EDTA)

,

, g/l

Surowe białko

g/l

Mannitol

g/l

Wapń (Ca)

ppm

Magnez (Mg)

ppm

Cytokininy, gibereliny i auksyny

–

ppm

Witaminy

–

ppm

%

Składniki pochodzące z: wyciągu z wodorostów Ascophyllum nodosum, pirofosforanu czteropotasu, kwasu borowego, molibdenianu sodu, chelatów żelazo-EDTA, mangan-EDTA, miedź-EDTA oraz cynk-EDTA

Zalecenia dotyczące upraw

Termin zabiegu

Dolistne

Nawadnianie kroplowe [/ha]

Rzepak

Jesienią w fazie - liści, wiosną po ruszeniu wegetacji do fazy wydłużania się pędu głównego

,

-

Zboża

Wiosną zaraz po ruszeniu wegetacji do fazy strzelania w źdźbło

,

-

Kukurydza

Faza - 6 liści, w zależności od potrzeb

,

-

Uprawa

Ziemniaki, fasolka szparagowa, jagody

– podania w trakcie cyklu uprawy.

Warzywa (pomidor, papryka, ogórek, melon, dynia, sałata, kapusta, truskawka)

Pierwsze podanie:

Drzewa owocowe

W trakcie wzrostu wegetatywnego i kwitnienia

dni po posadzeniu, powtarzać co dwa tygodnie

, %– , %

, - ,

, %– , %

, - ,

, %

,

Idealny do wszystkich rodzajów upraw

Poradnik Agro Wiosna 2015

47

Nowa ulepszona formuła Szybkie działanie Produkt biodegradowalny Barclay GALLUP SUPER 6 SL Barclay GALLUP XTRA SL Środek chwastobójczy w formie koncentratu do sporządzania roztworu wodnego, stosowany nalistnie, przeznaczony do zwalczania perzu właściwego oraz rocznych i wieloletnich chwastów jednoliściennych i dwuliściennych na polach uprawnych oraz w uprawach sadowniczych, oraz chwastów i zbędnej roślinności na terenach nie uźytkowanych rolniczo, a także do desykacji pszenicy ozimej i rzepaku ozimego. Środek przeznaczony do stosowania przy użyciu opryskiwacza polowego i opryskiwacza ręcznego. Substancja aktywna: glifosat w postaci soli izopropyloaminowej -

g w l środka (

%)

SCANDAGRA Polska Sp. z o.o. ul. dr. Alberta Schmidta 1 Żołędowo, 86- 31 Osielsko tel. +48 52 381 36 01 fax +48 52 381 35 66 e-mail: [email protected]

www.scandagra.pl

Ð G D 9 @>  D 8 = G D C N  G D ÐA > C 

Ochrona ziemniaka przed zarazą

(fot. 1.) Objawy zarazy ziemniaka na liściach

Jędrzej Pytkowski

O

chrona ziemniaka przed zarazą w ostatnich latach zmieniła się nie do poznania. Wraz z pojawieniem się w Polsce nowych, bardziej agresywnych szczepów nastąpiło znaczne przesunięcie momentu rozpoczęcia ochrony profilaktycznej w stronę zabiegów majowych. Przerwy pomiędzy zabiegami uległy skróceniu, a ich suma w skali całego sezonu wegetacyjnego wzrosła. Jak sobie skutecznie radzić z tym patogenem?

Cykl rozwojowy Zaraza ziemniaka jest powodowana przez grzyb Phytophthora infestans. Należy on do grupy organizmów zwanych lęgniowcami. W zależności czy rozwój choroby przebiega w sposób płciowy bądź bezpłciowy można wyróżnić różne typy zarodników. Zarodniki zwane oosporami są efektem rozmnażania płciowego. Formy te z łatwością mogą przezi-

50

Poradnik Agro Wiosna 2015

mować w resztkach pożniwnych i być pierwotnym źródłem infekcji. W przyrodzie są one głównym powodem występowania w warunkach klimatycznych Polski wcześniejszych infekcji. W pełni sezonu wegetacyjnego głównym zagrożeniem dla roślin ziemniaka są natomiast zarodnie pływkowe (zoosporangia), które w wyższych temperaturach kiełkują bezpośrednio na liściach bądź łodygach w strzępkę grzybni. W zakresie temperatur od do 8°C zarodnie tworzą natomiast tzw. zarodniki pływkowe (zoospory), które mogą w bardzo krótkim czasie doprowadzić do zniszczenia całych plantacji. Dlatego też zagrożenie zarazą ziemniaka wzrasta podczas chłodnej i mokrej pogody.

Skuteczna ochrona W praktyce ochronę profilaktyczną należy rozpocząć już w maju. W zależności od przyjętej praktyki i przebiegu pogody można rozpocząć ochronę profilaktyczną preparatami kon-

(fot.2.) Porażone bulwy mogą być pierwotnym źródłem infekcji

taktowymi bądź kontaktowo wgłębnymi (np. Valis M 66 WG lub Kunshi). Preparaty kontaktowe stanowią pierwotną barierę, którą muszą pokonać zarodniki, aby dokonać infekcji. W momencie zaobserwowania pierwszych objawów zaleca się przeprowadzania mniej lub bardziej intensywnych zabiegów interwencyjnych. Bazową substancją, która bardzo dobrze działa wyniszczająco jest cymoksanil (np. preparaty Drum WG, Inter Optimum , WP). Cymoksanil potrafi zniszczyć kiełkującą grzybnię nawet do 8h od momentu zajścia infekcji. Gdy infekcja jest bardziej zaawansowana należy również zwrócić uwagę na substancje systemiczne takie jak propamokarb. Połączenie tych dwóch substancji oraz zastosowanie ich w krótkich odstępach czasu ( - dni) pozwoli na ustabilizowanie przebiegu infekcji na plantacji oraz zażegnanie ryzyka infekcji wtórnych. Odpowiednim do tego celu preparatem w sezonie będzie Proxanil SC* zawierający obie w/w substancje.

W ostatnich latach nasilił się również problem wystąpienia objawów zarazy ziemniaka na bulwach, powodowane przez zarodniki pływkowe, które wraz z deszczem przemieszczają się go gleby i tam dokonują infekcji. Aby skutecznie zabezpieczyć bulwy należy stosować w ostatniej części sezonu preparaty, które skutecznie zabijają zarodniki pływkowe. Obecnie na rynku występują dwie substancje kontaktowe, które zabijają zarodniki pływkowe – fluazynam oraz cyjazofamid. Druga z wymienionych substancji występuje w preparacie Ranman Top 6 SC. Preparat ten stosowany przed spodziewanym deszczem przemieszcza się wraz z zarodnikami pływkowymi do gleby, gdzie skutecznie niszczy zarodniki pływkowe. *Preparat Proxanil jestracji.

SC znajduje się w ostatniej fazie re-

Poradnik Agro Wiosna 2015

51

Ð G D 9 @>  D 8 = G D C N  G D ÐA > C 

Jak praktycznie podejść do zwalczania chorób powodowanych przez grzyby w zbożach Mgr inż. Jakub Danielewicz Zakład Mikologii IOR–PIB w Poznaniu

P

roducenci rolni każdego roku zastanawiają się czy działania podjęte w ochronie roślin przed występującymi w czasie sezonu wegetacyjnego agrofagami powiodą się i czy pieniądze wydane na zakup środków ochrony roślin oraz wykonanie zabiegu zwrócą się. Dylemat ten jest trudny do rozwiązania ze względu na każdorazową konieczność prawidłowego rozpoznania zagrożenia (choroba, chwast, szkodnik), które powoduje straty na planacji oraz doboru substancji czynnej, skutecznie chroniącej rośliny przyczyniając się do zmniejszenia strat w potencjalnym plonie.

ich doborem. Przed podjęciem decyzji o wyborze fungicydu warto pamiętać o warunkach atmosferycznych w jakich będzie on zastosowany. Skuteczność substancji czynnych, limitowana może być np. przez temperaturę otoczenia i taką informację warto odszukać przygotowując się do wykonania zabiegu opryskiwania. Wiele substancji czynnych działa skutecznie już w temperaturach powyżej °C (np. morfoliny) inne takie jak s.cz. z grupy triazoli najwyższą skuteczność osiągają w temp. powyżej °C. Firmy fitofarmaceutyczne cały czas poszukują nowych rozwiązań syntetyzując corocznie nowe substancje czynne. Większość z nich niestety w toku szeroko zakrojonych badań nie trafia do szerokiego grona odbiorców. Są jednak i takie, które na drodze kosztownych badań zostają zarejestrowane i mogą być zalecane do stosowania.

Zboża ozime już od początku wegetacji narażone są na porażenie przez wielu sprawców chorób. Warto zwrócić uwagę na choroby, które ograniczane mogą być tylko przez zaprawianie. Są to między innymi zgorzele siewek, głownia pyląca i głownia zwarta oraz śnieć cuchnąca i karłowa. Pamiętać należy o tym, że nie ma w późniejszym czasie możliwości ograniczania ww. chorób i nie wykonanie zabiegu zaprawiania skutkować może stratami w plonie niekiedy rzędu kilkudziesięciu procent. Odrębną grupę stanowią choroby występujące przez cały sezon wegetacyjny, porażające między innymi liście zbóż, a więc takie jak: mączniak prawdziwy zbóż i traw, rdza brunatna, rdza żółta, septorioza paskowana liści, czy brunatna plamistość liści (DTR). Choroby te bardzo często występują na roślinach zbóż jednocześnie utrudniając dodatkowo prawidłowe ich rozpoznanie. Niebezpieczeństwo ich wystąpienia związane jest ze zmniejszeniem powierzchni asymilacyjnej roślin, a tym samym mniejszą dostępnością energii powstałej w wyniki procesów biochemicznych niezbędnej do prawidłowego rozwoju roślin. Istnieje szereg fungicydów zalecanych do ograniczania chorób jednakże duża ilość substancji czynnych oraz różna ich skuteczność sprawia wiele problemów z prawidłowym

52

Poradnik Agro Wiosna 2015

Obiawy porażenia Mączniakiem prawdziwym

Mączniak prawdziwy zbóż i traw

Ciekawą nowością na rynku fungicydów są środki zawierające w swoim składzie substancje wysoce wyspecjalizowane w zwalczaniu poszczególnych sprawców chorób. Przykładem może być tu fungicyd PROPERTY 8 SC zawierający w swoim składzie substancję czynną pyriofenon (pochodne arylofenylo ketonu). Substancja ta przeznaczona jest do ograniczania występowania Mączniaka prawdziwego w uprawie zbóż (pszenica ozima, jęczmień ozimy). Dzięki długotrwałej skuteczności oraz dobremu przemieszczaniu się w roślinie stanowić może ciekawe rozwiązanie na plantacjach silnie zagrożonych występowaniem grzyba Blumeria graminis (sprawca mączniaka prawdziwego). Zastosowany przed wystąpieniem objawów chorobowych cechuje się bardzo dobrym działaniem zapobiegawczym. Zalecany jest do stosowania w fazach BBCH - , a następnie w przypadku pszenicy ozimej drugi zabieg należy wykonać do stadium BBCH 6 (pełnia fazy kwitnienia), natomiast w przypadku jęczmienia ozimego do stadium BBCH / (od fazy widocznych pierwszych ości do początku fazy kłoszenia). W przypadku połączenia z dostępnymi na rynku triazolami lub chlorotalonilem może stanowić dobrą alternatywę przy ograniczaniu septoriozy paskowanej czy łamliwości źdźbła zbóż zabezpieczając rośliny zbóż przed sprawcami tych groźnych chorób. Oprócz wymienionej s.cz. warto zwrócić uwagę również na substancje z grupy karboksyamidów (SDHI). Te nowoczesne wyspecjalizowane substancje czyn-

ne podobnie jak ww. pyriofenon charakteryzują się wysoką odpornością na zmywanie i celem zwiększenia spektrum zwalczanych przez nie chorób zaleca się ich stosowanie w połączeniu np. z triazolami (epoksykonazol, tebukonazol, etc.). Wprowadzanie nowych substancji czynnych ma na celu nie tylko zwiększenie ilości oferowanych produktów przez firmy chemiczne. Ważna jest w tym przypadku również dbałość o nie wykształcenie się odporności sprawców chorób na stosowane s.cz. Im substancja czynna krócej stosowana jest na plantacjach tym mniejsze prawdopodobieństwo wystąpienia takiego zjawiska. W przypadku nowych fungicydów ograniczone jest ono do minimum. Zjawisko to jest aktualnie jednym z ważniejszych wątków podejmowanych w ramach badań naukowych. Przemienne stosowanie fungicydów w tym nowoczesnych preparatów np. PROPERTY 8 SC pozwala rolnikom osiągać wysokie plony o bardzo dobrej jakości pozwalając tym samym oszczędzać czas i pieniądze. Nie oznacza to oczywiście niebezpieczeństwa w stosowaniu dotychczasowych rozwiązań, jednakże wskazana jest rotacja stosowanych środków celem uniknięcia w przyszłości wytworzenia się populacji grzybów odpornych na stosowane fungicydy.

Poradnik Agro Wiosna 2015

53

Ð G D 9 @>  D 8 = G D C N  G D ÐA > C 

Soiler. Adiuwant nowej generacji przeznaczony do stosowania z herbicydami doglebowymi

Soiler

TM

Główne zalety: zapobiega znoszeniu cieczy opryskowej w trakcie wykonywania zabiegów opryskiwania obniża napięcie powierzchniowe i kąt przylegania cieczy opryskowej zwiększa koncentrację herbicydu w wierzchniej warstwie gleby utrudniając przenikanie substancji aktywnych w głąb profilu glebowego w wyniku czego poprawia skuteczność chwastobójczą herbicydów dodatek preparatu Soiler umożliwia obniżenie wydatku cieczy opryskowej (mniejsza ilość wody na hektar)

Podczas wykonywania zabiegów doglebowych gleba nie jest okryta roślinami. Powstaje wówczas duże ryzyko pojawienia się ruchów powietrza, które mogą powodować znoszenie cieczy opryskowej, co powoduje jej nierównomierny rozkład na polu i gorszą skuteczność chwastobójczą herbicydu. Dodatek adiuwanta Soiler powoduje ograniczenie znoszenia kropel cieczy opryskowej. Ponadto adiuwant ten zwiększa koncentrację herbicydu w wierzchniej warstwie gleby i ogranicza jego przenikanie w głąb profilu glebowego. Chwasty kiełkują głównie z wierzchniej warstwy gleby (ok. cm), dlatego też zwiększenie koncentracji herbicydu w tej warstwie podnosi jego skuteczność chwastobójczą.

Zalecana dawka: , l/ha Preparat zawiera g/l mieszaniny etoksylowanych kwasów tłuszczowych oraz rafinowanego oleju rzepakowego

Herbicyd z adiuwantem doglebowym Soiler

III

IV

Herbicyd bez adiuwanta doglebowego

I

II

5 cm

54

Poradnik Agro Wiosna 2015

Soiler w uprawie rzepaku Ogólna skuteczność chwastobójcza (wydatek cieczy l/ha)

98

SKUTECZNOŚĆ [%]

96 94 92 90

I I

88

II II

III III

IV IV

Najważniejszym kryterium w aplikacji herbicydów doglbowych jest równomierne pokrycie powierzchni gleby.

86 84

I I II I II 80 III III T0IVIV- zabieg

82

I II III IV

II

III

IV

doglebowy

Adiuwant Soiler ogranicza znoszenie cieczy opryskowej i powoduje równomierne pokrycie gleby, dzięki temu umożliwia obniżenie wydatku cieczy opryskowej (mniejsza ilość wody na hektar).

chlomazon + metazachlor chlomazon + metazachlor + Soiler chlomazon, napropamid, dimetachlor chlomazon, napropamid, dimetachlor + Soiler

Soiler w uprawie pszenicy Ogólna skuteczność chwastobójcza (wydatek cieczy l/ha)

98

SKUTECZNOŚĆ [%]

96 94 92 90 88 86 84 82 80

T0 - zabieg doglebowy diflufenikan, izoproturon diflufenikan, izoproturon + Soiler

Poradnik Agro Wiosna 2015

55

Ð G D 9 @>  D 8 = G D C N  G D ÐA > C 

Soiler

TM

Dodatkowe zalety: Preparat szczególnie zalecany do stosowania z herbicydami stosowanymi doglebowo w uprawie:

podnosi skuteczność działania herbicydów w trakcie suszy

kukurydzy rzepaku zbóż i innych

ogranicza znoszenie cieczy opryskowej zwiększa koncentrację herbicydu w wierzchniej warstwie gleby preparat można stosować z wszystkimi herbicydami doglebowymi w każdej uprawie

Soiler w uprawie kukurydzy

Soiler w uprawie kukurydzy

Ogólna skuteczność chwastobójcza (wydatek cieczy l/ha)

Skuteczność chwastobójcza (wydatek cieczy l/ha)

98

98

96

96

94

94

SKUTECZNOŚĆ [%]

SKUTECZNOŚĆ [%]

(wydatek cieczy 150 l/ha)

92 90 88 86

56

90 88 86 84

82

82

80

80

S-metolachlor, mezotrion, terbutyloazyna S-metolachlor, mezotrion, terbutyloazyna + Soiler Poradnik Agro Wiosna 2015

Ogólna skuteczność chwastobójcza

92

84

T0 - zabieg doglebowy

Komosa biała

T0 - zabieg doglebowy tienkarbazon metylu, izoksaflutol tienkarbazon metylu, izoksaflutol + Soiler

Soiler w uprawie kukurydzy wydatek cieczy

l/ha)

L.p.

Kombinacja

Zabieg

Kontrola

TO

tienkarbazon metylu, izoksaflutol + Soiler + nawóz startowy

TO

dimetenamid-P, pendimetalina + Soiler + nawóz startowy

TO

S-metolachlor, mezotrion, terbutyloazyna + Soiler + nawóz startowy

TO

Ogólna skuteczność chwastobójcza

Dynamika wschodów

Dynamika wschodów - ilość dni do uzyskania pełni wschodów

herbicyd bez adiuwanta

herbicyd z dodatkiem adiuwanta Soiler

Poradnik Agro Wiosna 2015

57

Ð G D 9 @>  D 8 = G D C N  G D ÐA > C 

Glux. Preparat ogranicza pękanie łuszczyn i strąków oraz ogranicza osypanie jak i porastanie nasion i ziarniakow przed zbiorem

Środek można stosować w uprawie rzepaku, soi, grochów, łubinów oraz zbóż. Środek w formie emulsji zawierającej karboksylowany kopolimer butadienowo-styrenowy. Wydatek cieczy:

-

l/ha

Stosowanie w uprawie roślin strączkowych Preparat należy stosować gdy większość strąków straciła zielony kolor i zaczyna żółknąć.

Stosowanie w uprawie zbóż Preparat należy stosować samodzielnie na - tygodnie przed zbiorem zbóż lub łącznie w momencie wykonywania ostatniego zabiegu fungicydowego (późny zabieg na kłos) lub łącznie z desykacją zbóż.

Zalecana dawka: ,8 - , l/ha. Zalecana dawka: , - , l/ha

Stosowanie w uprawie rzepaku ozimego i jarego Preparat należy stosować samodzielnie na - tygodnie przed zbiorem rzepaku w momencie, gdy łuszczyny są elastyczne i można je zginać bez pękania i wysypywania się nasion lub łącznie z desykacją, gdy łuszczyny są jeszcze elastyczne, a podczas zginania w kształt litery V lekko pękają. Zalecana dawka: , - , l/ha

58

Poradnik Agro Wiosna 2015

Stosowanie w uprawie roślin strączkowych Preparat należy stosować gdy większość strąków straciła zielony kolor i zaczyna żółknąć. Zalecana dawka: ,8 - , l/ha

Doświadczenie wykazujące korzystny wpływ preparatu Glux na plonowanie rzepaku ozimego

L.p.

Kombinacja

Zabieg

Dawka na hektar

Plon [t/ha]

[l]

6

Liczba osypanych nasion

Masa tysiąca nasion

[szt./m²]

[g]

Masa hektolitrowa [kg/ha]

Kontrola (bez zabiegu)

-

-

,

,8

6

GLUX

T

,

,

,

6

Preparat porównawczy

T

,

,

,

6

Glifosat 6 SL

T

,

, 6

,

68

Glifosat 6 SL + GLUX

T

, + ,8

,

6

,

6

Glifosat 6 SL + preparat porównawczy

T

, + ,8

, 8

,

6

r.n.

,

,

NIR ( , ) Zabieg: T- - tyg. przed zbiorem; T- - tyg. przed zbiorem;

-

,

8

Glux w uprawie zbóż Wzrost liczby opadania pszenicy ozimej po zastosowaniu preparatu Glux (zabieg w fazie BBCH )

Liczba opadania - przedstawia poziom enzymów amylolitycznych zawartych w ziarnie pszenicy. Niska liczba opadania świadczy o braku przydatności ziarna do produkcji mąki. Najkorzystniejsza liczba opadania mieści się w granicach .

Poradnik Agro Wiosna 2015

59

Ð G D 9 @>  D 8 = G D C N  G D ÐA > C 

Program ochrony zbóż KINTO DUO ml/ kg MARATON

SC

Gallup Super 6 SL l/ha

BIATHLON D

L/ha

,

- ,

kg/ha

SNAJPER 6 SC , l/ha HURLER + VIKING ,6 l/ha +

EC WG g/ha

MOCARZ WG , kg/ha Axial EC ,6- , l/ha

ZAPRAWA FUNGICYDY HERBICYDY INSEKTYCYDY ADIUWANTY STYMULATORY

Capallo , SE , l/ha

Adexar Plus , l/ha

Capallo , SE , l/ha

Duett Ultra S.C. ,6 l/ha

Mondatak EC + Capallo , SE , l/ha + ,8 l/ha

Swing Top 8 SC + Spekfree , l/ha + , l/ha

SC

ROOK 8 EC , l/ha DANADIM S.C. , L/ha Helm- lambda , - , l/ha

SOILER - , l/ha

IMPROVE - W ZALEŻNOŚCI OD POTRZEB

ALGALIV l/ha

-

-

kiełkowanie

60

rozwój liści

Poradnik Agro Wiosna 2015

krzewienie

strzelanie w źdźbło

-

-

6-

rozwój liścia kłoszenie kwitnienie flagowego

-

8 -8

-

rozwój dojrzewanie zamieranie ziarniaków

Program ochrony rzepaku JESIEŃ

WIOSNA

TOPSIN M SC

CARYX SL + SPEKFREE

,8 - , l/ha

, l/ha+ , l/ha

MONDATAK + SPEKFREE

EC SC

,6 l/ha + , l/ha

MONDATAK + SPEKFREE

EC SC

l/ha + , l/ha

PICTOR

SC

, l/ha IMPACT SC l/ha

GALLUP SUPER 6 SL - l/ha

LONTREL SL , l/ha

ARREST , l/ha CYREN EC ,6 - l/ha CYPERKIL MAX EC , l/ha

PYRISIMEX 8 EC + CYPERKILL MAX SC ,6 L + , l/ha

ALGALIV l/ha

siew

IMPROVE W ZALEŻNOŚCI OD POTRZEB

IMPROVE W ZALEŻNOŚCI OD POTRZEB

FUNGICYDY HERBICYDY INSEKTYCYDY ADIUWANTY STYMULATORY

kiełkowanie rozwój liści rozwój pędów bocznych właściwych

CYPERKIL MAX EC , l/ha

IMPROVE W ZALEŻNOŚCI OD POTRZEB

ALGALIV l/ha

-

-

wzrost pędu głównego

pąkowanie

6 -6

8 -8

kwitnienie

dojrzewanie

Poradnik Agro Wiosna 2015

61

Ð G D 9 @>  D 8 = G D C N  G D ÐA > C 

Program ochrony kukurydzy

TRAXOR 6 + SULCOGAN

EC SC

, l/ha + l/ha

LUMAX , SE , - , l/ha ADENGO ,

- ,

DAICHI SC + ZEAGRAN SE

ZEAGRAN

MUSTANG

6 SE + TITUS

SE

, l/ha

- , l/ha + , l/ha

WG

,6 L + g/ha (6 g dawka perzowa)

INNOVATE + MOCARZ

SC l/ha

SC WG

, - , l/ha

RETENGO PLUS 8 SE - , l/ha SPARVIERO , l/ha PROTEUS OD , L/ ha SOILER - , l/ha

IMPROVE - W ZALEŻNOŚCI OD POTRZEB

ALGALIV l/ha

ALGALIV l/ha

FUNGICYDY HERBICYDY INSEKTYCYDY ADIUWANTY STYMULATORY

+ siew

62

faza liścia

Poradnik Agro Wiosna 2015

faza - liści

faza liści

faza - liści

faza

liści +

-

-

faza kolanka - początek ukazania się wiechy

rozwój wiechy - rozwój ziarniaków

Szkodniki rzepaku Ochrona rzepaku przed szkodnikami, mogącymi spowodować straty plonu do % jest niezmiernie ważna.

mgr inż. Marcin Juda, mgr inż. Michał Rybacki Uniwersytet Technologiczno-Przyrodniczy w Bydgoszczy, Wydział Rolnictwa i Biotechnologii

R

zepak należy w Polsce do najczęściej uprawianych roślin oleistych. Z tego względu ochrona rzepaku przed szkodnikami, mogącymi spowodować straty plonu do % jest niezmiernie ważna. Do najczęściej występujących szkodników rzepaku należą pchełka rzepakowa, chowacz brukwiaczek, słodyszek rzepakowy, chowacz podobnik oraz pryszczarek kapustnik.

Chrząszcz pchełki rzepakowej Chrząszcz pchełki rzepakowej (Psylliodes chrysocephala L.) jest największy spośród pchełek występujących na rzepaku. Samiec może osiągać - mm długości, jest kształtu podłużnie owalnego. Charakteryzuje się metalicznym połyskiem i czarno-niebieską barwą. Larwa tego chrząszcza jest koloru białego z brązową główką, parami kończyn bocznych i osiąga 6- mm. Larwy wylęgają się jesienią i wgryzają do głównych nerwów ogonków liściowych. Żerujące larwy uszkadzają rośliny powodując ich łatwiejsze przemarzanie. Pozostają w roślinie aż do wiosny i dopiero pod koniec kwietnia opuszczają roślinę i przepoczwarzają się w glebie. Zwalczanie powinno się rozpocząć w fazie BBCH - , gdy wystąpią chrząszcze na m rzędu.

Larwa i dorosła postać pchełki rzepakowej, a po prawej stronie typowe objawy żerowania chrząszczy

Chowacz brukwiaczek

Chowacz brukwiaczek i jego larwa, po prawej stronie objawy żerowania (uszkodzenie mrozowe łodygi)

Poradnik Agro Wiosna 2015

63

Ð G D 9 @>  D 8 = G D C N  G D ÐA > C 

Chowacz brukwiaczek (Ceutorhynchus napi Gyll.) osiąga , - mm długości i posiada szarą barwę. Głowa tego chowacza jest wydłużona w charakterystyczny, skierowany do dołu ryjek. Larwa chowacza brukwiaczka osiąga do 8 mm i jest koloru żółtawo-białego. Nie posiada odnóży, a jej głowa ma brązową barwę i jest częściowo pokryta chityną. Chowacz brukwiaczek może spowodować znaczne straty w uprawie rzepaku, gdy wystąpi w dużym nasileniu przy jed-

Słodyszek rzepakowy Słodyszek rzepakowy (Meligethes aeneus L.) występuje bardzo często i wyrządza spore szkody w plantacji rzepaku. Żywi się pyłkiem kwiatowym oraz pąkami. Osiąga , - , mm i jest podłużnie owalny, czarnej barwy z charakterystycznym niebieskim bądź zielonym połyskiem. Larwa słodyszka jest biała o długości około mm, z ciemnymi plamkami na grzbiecie i drobnymi włoskami oraz ciemną głową i parami krótkich odnóży. Znaczne straty są rejestrowane w przypadku wczesnego pojawienia się szkodnika i wolnego rozwoju rzepaku przed

noczesnym osłabieniu roślin związanym z niekorzystnymi warunkami pogodowymi. Taka sytuacja może mieć miejsce po wystąpieniu ostrych zim i wiosennej suszy. Uszkodzone przez larwy chowacza rośliny często są porażane przez suchą zgniliznę, zgniliznę twardzikową i szarą pleśń. W celu zwalczania chowacza należy opryskiwać plantację po pojawieniu się chrząszczy, ale przed złożeniem przez nie jaj (w fazie BBCH - ).

kwitnieniem. Rzepak jary ulega większym uszkodzeniom niż rzepak ozimy, przy czym ten ostatni potrafi wcześnie powstałe straty częściowo rekompensować. Powstają luki pośród łuszczyn. W celu zwalczania słodyszka rzepakowego należy monitorować występowanie chrząszcza na plantacji i stosować preparaty fosfoorganiczne, pyretroidy lub neonikotynoidy. W fazie zwartego kwiatostanu (zamknięte pąki, BBCH - ) - owadów na roślinie, w fazie luźnego kwiatostanu (BBCH - ) chrząszcze na roślinie, dni przed kwitnieniem -6 chrząszczy na roślinie (BBCH ).

Słodyszek rzepakowy, jego larwa oraz uszkodzone pąki kwiatowe będące wynikiem jego żerowania.

Chowacz podobnik Chowacz podobnik (Ceutorhynchus assimilis Payk.) jest chrząszczem o długości około mm o czarnym ubarwieniu, jednak ze względu na to, że jego ciało pokryte jest krótkimi szarymi włoskami, na pierwszy rzut oka można stwierdzić, że jest jednolicie szary. Odnóża i głowa są czarne. Podobnie jak u chowacza brukwiaczka głowa zakończona charakterystycznym ryjkiem. Larwa chowacza podobnika osiąga do mm, białawo-żółtej barwy, lekko zagięte i beznogie z brązową główką.

64

Poradnik Agro Wiosna 2015

Chrząszcze te żerują na kwiatach razem ze słodyszkiem. Uszkadzają także łuszczyny i składają do wewnątrz jaja. Larwy uszkadzają nasiona, wygryzają się z łuszczyn i przepoczwarzają w glebie. Straty bezpośrednie powodowane przez tego chrząszcza nie są zbyt duże. Jednak uszkodzone łuszczyny mogą stanowić dobre środowisko dla żerowania dużo groźniejszego pryszczarka kapustnika, dlatego też wspólne występowanie obu tych gatunków stanowi duże zagrożenie dla plantacji. Ponadto uszkodzenie rzepaku przez chowacza może prowadzić do wtórnego porażenia rzepaku szarą pleśnią i czernią krzyżowych.

Dorosły osobnik chowacza podobnika (środek), żerująca na łuszczynie larwa (z lewej) oraz zniszczona po żerowaniu łuszczyna (po prawej)

W celu zwalczania chowacza podobnika należy opryskiwać rośliny do fazy kwitnienia (BBCH 6 ) w przypadku wystąpienia chrząszcza na jednej roślinie. W fazie kwitnienia (BBCH 6 ) należy wykonać zabieg ochronny, gdy występuje

chrząszcz na roślinie i niewielka ilość pryszczarka kapustnika, natomiast przy silnym jego występowaniu chowacz na dwie rośliny.

Pryszczarek kapustnik Pryszczarek kapustnik (Dasyneura brassicae Winn.) należy do rodziny muchówek i osiąga , - , mm. Owad czerwonawej barwy, skrzydła słabo użyłkowane, długie czułki i odnóża. Larwa pryszczarka barwy białej, osiąga do mm długości, bez odnóży oraz wyróżnionej głowy. Łuszczyny uszkodzone przez pryszczarka przedwcześnie żółkną i nabrzmiewają, przy wierzchołku zwężają się i pękają. Powoduje to osypywanie się nasion. Larwy żerujące wewnątrz łuszczyn występują w liczbie od i niszczą zawiązki nasion. Szkody na plantacji występują głównie na pasach brzeżnych i wyrządzane są przez pierwsze pokolenie pryszczarka.

Zwalczanie pryszczarka jest ściśle związane z występowaniem na plantacji chowacza podobnika. Ocenę występowania rozpoczyna się w fazie BBCH 6 -6 . W przypadku niewielkiego występowania chowacza podobnika, zabieg ochronny powinno się wykonać po zaobserwowaniu pryszczarka na roślinie. Przy dużym nasileniu chowacza należy opryskiwać plantację, gdy na roślinach występuje pryszczarek na - rośliny. Zabiegu dokonuje się w okresie opadania płatków kwiatowych, po wytworzeniu pierwszych łuszczyn.

Dorosły osobnik pryszczarka oraz larwy żerujące na łuszczynie.

Poradnik Agro Wiosna 2015

65

Ð G D 9 @>  D 8 = G D C N  G D ÐA > C 

Chaber bławatek (Centaurea cyanus L.)

Rozpoznawanie chwastów Roślina jednoroczna, jed dnoroczna, na należąca do rodziny astrowatych. Kwitnie od maja do wrze września. Najczęściej występuje w uprawach zbóż zbó óż (ozimych i jjarych), rzepaku, roślin okopowych i motylkow motylkowych. wych. Może występować wy na wszystkich rodzajach gleb choć jest jest rośliną wskaźnikową ws gleb ubogich w wapń. Chaber bław bławatek watek może o osiągać wysokość do 8 cm. Łodyga jest cienka cienka, a, słabo ulistn ulistniona, wzniesiona i rozgałęziona. Młode rośliny roślliny są pokryte pokryt są włoskami. Liście ułożone są skrętolegle, s ętolegle skr e, najczęściej równowąskolancetowate, szarozielone, ziielone, cało całobrzegie. łobrzegie. Kosz Koszyczki kwiatowe wyrastają na szczytach taach pędów. Kwiaty brzeżne brze są lejkowate, ciemnobłękitne, a wewnątrz koszyczka rrozwijają się kwiaty rurkowe. Próg szkodliwości wynosi - roślin na m².

Zw Zwalczanie Z wal alcz lczan aniie ie cch chwastów hwastó hwas tów tó w ge gene generuje neru rujje je k kos koszty oszt zty ty w gospodarstwie rolnym, a pojawienie się ich nasion w plonie powoduje spadek jego wartości Fiołek polny (Viola arvensis Murr.)

mgr inż. Marcin Juda mgr inż. Michał Rybacki Uniwersytet Technologiczno-Przyrodniczy w Bydgoszczy, Wydział Rolnictwa i Biotechnologii

C

hwasty, czyli rośliny dziko rosnące na polu uprawnym, łąkach, ogrodach i szklarniach. Rośliny te nie są przedmiotem uprawy, natomiast stanowią duży problem dla rolników. Głównym skutkiem pojawiania się chwastów w łanie jest spadek planu ziarna rośliny uprawnej.

Chwasty ze względu na miejsce występowania można podzielić na: chwasty segetalne (na gruntach ornych), chwasty ruderalne (nieużytki) oraz chwasty łąk i pastwisk. Ich szkodliwość polega na konkurencji z rośliną uprawną o miejsce, światło, składniki pokarmowe i wodę co przekłada się na spadek plonu rośliny. Zwalczanie chwastów generuje koszty w gospodarstwie rolnym, a pojawienie się ich nasion w plonie powoduje spadek jego wartości. Podstawowe chwasty występujące na uprawianym polu to:

66

Poradnik Agro Wiosna 2015

Gatunek rośliny należący do rodziny fiołkowatych. Roślina jednoroczna lub dwuletnia, kwitnąca od maja do jesieni. Fiołek polny nie posiada dużych wymagań glebowych przez co można go spotkać praktycznie na wszystkich rodzajach gleb. Łodyga podnosząca się lub wzniesiona, ulistniona, na ogół silnie rozgałęziona, słabo owłosiona. Liście ogonkowe, karbowane, dolne sercowate, górne eliptyczne z długimi parzystodzielnymi przylistkami. Kwiaty wyrastają z kątów liści na długich szypułkach. Górne kwiaty białawożółte lub fioletowe, dolne jaskrawożółte. Nasiona po osypaniu się z torebki, roznoszone są przez mrówki. Próg szkodliwości dla fiołka polnego wynosi roślin na m².

Fiołek trójbarwny (Viola tricolor L.)

Jasnota purpurowa (Lamium purpureum L.)

Roślina należąca do rodziny fiołkowatych. Roślina jednoroczna lub dwuletnia, kwitnąca od czerwca do lipca. Nie potrzebuje zasobnego podłoża, rośnie praktycznie wszędzie (gleby lekkie i ciężkie). Roślina wskaźnikowa gleb kwaśnych. Najczęściej występuje w rzepaku i zbożach oraz w uprawach roślin strączkowych. Łodyga ulistniona, leżąca lub wzniesiona, najczęściej rozgałęziona. Liście karbowane, dolne sercowate, górne eliptyczne z przylistkami. Kwiaty wyrastają z kątów liści na długich szypułkach. Płatki górne fioletowe, dolne i boczne żółte. Owocem jest trójkolorowa, jajowata torebka z nasionami. Nasiona po osypaniu się, roznoszone są przez mrówki.

Roślina jednoroczna lub dwuletnia, należąca do rodziny jasnotowatych. Kwitnie przez cały rok. Jest rośliną azotolubną, preferuje gleby żyzne, gliniaste. Najczęściej zachwaszcza zboża oraz rośliny okopowe. Łodyga jest naga lub lekko owłosiona, u dołu zielona, na górze wybarwiona na kolor różowy, rozgałęziona, wzniesiona lub rozesłana. Liście ułożone są nakrzyżlegle. Górna część liścia pokryta włoskami, dolna naga. Liście karbowane, ciemnozielone. Górne liście na krótszych ogonkach, dolne na dłuższych ogonkach, sercowatookrągłe. Kwiaty zebrane w nibyokółkach o zabarwieniu różowopurpurowym, o grzbiecistej, dwuwargowej budowie. Dolna warga ciemniejsza, natomiast górna jest owłosiona.

Gwiazdnica pospolita (Stellaria media (L.) Vill.) Jasnota różowawa (Lamium amplexicaule)

Należy do rodziny goździkowatych. Gwiazdnica pospolita jest uznawana za roślinę wieloletnią dzięki możliwości ukorzeniania się w międzywęźlach. Kwitnie od maja do października. Występuje na terenie całego kraju i może zachwaszczać wszystkie uprawy występujące w Polsce. Łodyga jest łamliwa, silnie rozgałęziona, rozesłana, podnosząca się lub wzniesiona. Liście są jajowate, drobne, naprzeciwległe. Dolne ogonkowe, górne prawie siedzące. Drobne i białe kwiaty zebrane są w dwuramienną wierzchotkę. Nasiona mogą kiełkować przez cały rok, a zdolność do kiełkowania zachowują nawet do lat. Próg szkodliwości wynosi ok. 6 szt na m².

Roślina należąca do rodziny jasnotowatych. Jednoroczna, kwitnąca od marca do października. Roślina preferująca gleby gliniaste i piaszczysto-gliniaste, bogate w wapń. Najczęściej występuje w uprawie roślin zbożowych, okopowych i koniczynowych. Łodyga jest rozgałęziona, wzniesiona lub rozesłana, naga u dołu, na górze krótko owłosiona. Karbowane liście ułożone są naprzeciwlegle. Górna część liścia pokryta włoskami, dolna naga. Górne liście siedzące, obejmujące łodygę, okrągłe, dolne sercowatookrągłe na ogonkach. Kwiaty zebrane w nibyokółkach o zabarwieniu bladopurpurowym, o grzbiecistej, dwuwargowej budowie. Górna warga ciemniejsza, natomiast dolna plamista. Owocem jest jasnoszara, odwrotnie jajowata rozłupnia.

Poradnik Agro Wiosna 2015

67

Ð G D 9 @>  D 8 = G D C N  G D ÐA > C 

Mniszek Pospolity

68

Komosa biała (Chenopodium album L.)

(Taraxacum officinale F. H. Wigg.)

Komosa biała należy do rodziny komosowatych. Jednoroczna, kwitnąca w całym okresie wegetacyjnym. Należy do roślin azoto- i potasolubnych. Najczęściej występuje w uprawie kukurydzy, rzepaku, roślin okopowych i zbożowych. Łodyga może osiągnąć wysokość nawet do m i jest pokryta mączastym owłosieniem. Jest gruba, pojedyncza choć czasami może się rozgałęziać. Liście są rombowate, trójkątne lub lancetowate, ciemnozielone, skrętoległe, ogonkowe. Kwiaty wyrastają na łodyżkach w kątach liści. Drobne i zielone kwiaty tworzą kłos lub wiechę. Próg szkodliwości przyjmuje się na - rośliny na m² w zależności od uprawy.

Roślina wieloletnia należąca do rodziny astrowatych. Kwietnie od kwietnia do sierpnia. Występuje na glebach żyznych (zasobnych w azot i potas), gliniastych. Najczęściej występuje w uprawach wieloletnich i sadach. Łodyga jest pusta w środku, zielona lub jasno brązowa. Liście zebrane w rozetę, podłużne, nagie, pierzasto wcięte. Przez środek biegnie żyła wypełniona sokiem mlecznym. Kwiaty są obupłciowe i języczkowe. Na każdym głąbiku znajduje się koszyczek z kwiatami. Okrywa koszyczka złożona jest z kilku szeregów jajowatych lub lancetowatych listków. Kwiatostan po uzyskaniu dojrzałości przekształca się w dmuchawiec. Nasiona za pomocą aparatu lotnego mogą być przenoszone na bardzo dalekie odległości.

Miotła zbożowa (Apera spica-venti)

Owies głuchy (Avena fatua L.)

Z rodziny wiechlinowatych. Roślina jednoroczna kwitnąca od czerwca do sierpnia. Preferuje gleby kwaśne, uważana za roślinę wskaźnikową. Najczęściej występuje w uprawie zbóż, głównie ozimych, roślin okopowych i koniczyny. Źdźbło może osiągać wysokość do cm. Jest gładkie i bez rozgałęzień. Liście z wierzchu szorstkie o szerokości mm. Kwiaty zebrane w silnie rozgałęzioną wiechę. Owocem jest oplewiony ziarniak. Próg szkodliwości określa się na roślin na m czyli - wiech na m².

Z rodziny wiechlinowatych. Trawa jednoroczna. Kwitnie od czerwca do sierpnia. Występuje na glebach ciężkich, gliniastych, o wyższym pH. Najczęściej pojawia się w uprawie buraka cukrowego i pastewnego, zbóż jarych, grochu i ziemniaka. Owies głuchy osiąga wysokość do cm, jej źdźbło jest wzniesione. Liście są równowąskie i skręcone w lewo. Kwiatostanem jest wiecha z licznymi rozgałęzieniami, które w późniejszym czasie zwisają. Ości składają się z trzykwiatowych kłosków. Owocem jest ciemnobrunatny ziarniak. W zależności od uprawy, próg szkodliwości wynosi - roślin na m².

Poradnik Agro Wiosna 2015

Ostrożeń polny (Cirsium arvense (L.) Scop.)

Tasznik pospolity (Capsella bursa pastoris)

Roślina należąca do rodziny astrowatych. Roślina wieloletnia, kwitnąca od lipca do października. Preferuje gleby żyzne i przewietrzane. Nie występuje na glebach ubogich w składniki pokarmowe. Chwast występujący we wszystkich uprawach rolnych i ogrodowych. Roślina osiągająca wysokość do cm. Łodyga jest obła, szarozielona, w górnej części silnie rozgałęziona. Liście są wydłużone o różnym kształcie, górna część liścia zielona i naga, dolna szara. Kwiaty o barwie fioletowej lub różowej tworzą liczne, małe koszyczki. Próg szkodliwości we wszystkich uprawach waha się , - , rośliny na m².

Roślina należąca do rodziny kapustowatych. Roślina jednolub dwuletnia, kwitnąca od maja do października. Preferuje gleby żyzne, przewiewne, zasobne w azot. Najczęściej zachwaszcza rzepak i uprawy okopowe. Łodyga rozgałęziająca się, wzniesiona. Dolne liście zebrane w rozetę, podłużne, pierzastodzielne, natomiast górne siedzące, ząbkowane. Białe lub różowe kwiaty tworzą, na górnej i nieulistnionej łodydze, grono. Łuszczyna zawiera - nasion, które zachowują żywotność nawet do 6 lat. W ciągu roku tasznik pospolity wydaje kilka pokoleń nasion.

Perz właściwy (Elymus repens) Z rodziny wiechlinowatych. Roślina wieloletnia kwitnąca od czerwca do września. Może występować na wszystkich rodzajach gleb uprawnych, natomiast rzadko występuje na glebach bardzo suchych i o niskim pH. Zachwaszcza większość upraw. Źdźbła są wzniesione, nagie i gładkie, z międzywęźlami i kolankami. Liście ułożone są na łodydze skrętolegle, sinozielone lub żywozielone, płaskie. U nasady ostrygi sierpowato obejmujące źdźbło. Górna warstwa liścia szorstka. Na szczycie łodygi znajdują się kwiaty zebrane w spłaszczony kłos o długości ok. cm. Owocem jest szarobiały lub żółtawy ziarniak. Perz właściwy jest wiatropylny. W uprawach rolnych odtwarza się z niewiel kich fragmentów rozłogów. W zależności od uprawy, próg szkodliwości wynosi -6 pędów na m².

Poradnik Agro Wiosna 2015

69

Ð G D 9 @>  D 8 = G D C N  G D ÐA > C 

Choroby grzybowe rzepaku Umiejętność prawidłowego rozpoznania patogenów grzybowych występujących na porażonych roślinach wydaje się kluczowa w maksymalizowaniu plonu.

mgr inż. Marcin Juda mgr inż. Michał Rybacki Uniwersytet Technologiczno-Przyrodniczy w Bydgoszczy, Wydział Rolnictwa i Biotechnologii Rzepak (Brassica napus L. var. napus) jest uprawiany w Polsce na blisko 8 tysiącach hektarów [GUS ]. W r. plon rzepaku i rzepiku sięgnął ,6 mln ton. Wśród roślin oleistych posiada największe znaczenie gospodarcze w naszym kraju. Jednak choroby grzybowe i szkodniki występujące na polach uprawnych są w stanie zmniejszyć uzyskany plon nawet o %. Powoduje to, że umiejętność prawidłowego rozpoznania patogenów grzybowych występujących na porażonych roślinach wydaje się kluczowa w maksymalizowaniu plonu, dzięki stosowaniu odpowiedniej agrotechniki i środków ochrony roślin.

Sucha zgnilizna występująca na liściu, łodydze oraz łuszczynie.

70

Poradnik Agro Wiosna 2015

Sucha zgnilizna kapustnych (ang. Blackleg) Sucha zgnilizna jest jedną z najgroźniejszych chorób rzepaku i powoduje duże straty w ilości oraz jakości nasion rzepaku zarówno w Polsce jak i na świecie. Patogenami odpowiedzialnymi za tą chorobę są grzyby rodzaju Leptosphaeria: L. maculans oraz L. biglobosa (stadium konidialne Phoma lingam). Porażenie przez grzyby rodzaju Leptosphaeria można obserwować w trakcie trwania całego sezonu wegetacyjnego, od jesieni do lata. Objawia się ono poprzez żółto-szare przebarwienia zarówno na łodydze jak i liściach. Charakterystyczne jest występowanie czarnych punktów na przebarwieniach. Porażona tkanka zasycha, przybierając postać zrakowaciałych wgłębień, otoczonych czarną lub purpurową obwódką. W późniejszej fazie rozwoju patogenu, w miejscach zrakowaceń, pojawiają się skupienia czarnych punkcików (piknidia), zawierające zarodniki workowe wytwarzane przez patogena. Obecność choroby może doprowadzić do przedwczesnego dojrzewania a nawet wylegania roślin jeśli porażenie występuje na łodydze. Patogen zimuje na resztkach pożniwnych, a jego rozwojowi sprzyja duża ilość opadów w trakcie sezonu wegetacyjnego, które umożliwiają rozprzestrzenianie się go na zdrowe rośliny. Do najważniejszych czynności profilaktycznych należy prawidłowe zmianowanie, kompleksowe zaprawianie nasion, oraz opryskiwanie roślin w okresie ich zagrożenia infekcją.

Zgnilizna twardzikowa (ang. Sclerotinia stem rot) Zgnilizna twardzikowa jest najważniejszą po suchej zgniliźnie chorobą rzepaku. Powodowana jest przez Sclerotinię sclerotiorum, gatunek, który poraża ok. różnych gatunków roślin, powodując przy tym straty sięgające 6 % plonu.

Warunki pogodowe w trakcie sezonu wegetacyjnego mają ścisły związek z cyklem rozwojowym S. sclerotiorum. Opady deszczu i wilgotność gleby są niezbędne do kiełkowania sklerocjów, produkcji zarodników i ich wzrostu oraz kiełkowania. Idealna pogoda dla rzepaku jest idealna także dla Sclerotinii. Niestety, nawet niewielka ilość wody opadająca z liści podczas porannej rosy jest wystarczająca dla rozwoju sklerocjów znajdujących się na powierzchni gleby. Dlatego też sucha, ciepła i wietrzna pogoda może w znacznym stopniu obniżyć ryzyko występowania objawów chorobowych na plantacji.

Zgorzel siewek i korzeni (ang. Seedling Disease

Objawy zgnilizny twardzikowej na łodydze rzepaku

Wewnątrz łodygi rozwijają się czarne sklerocja mające średnicę kilku centymetrów.

Complex, Root Rot Complex) Zgorzel siewek rzepaku jest chorobą wywoływaną przez kompleks kilku rodzajów grzybów patogenicznych jakimi są m. in. Pythium spp., Fusarium spp. oraz gatunku Rhizoctonia solani. Choroba jest bardzo groźna dla uprawy rzepaku, jednak występuje sporadycznie. Porażenie siewki rzepaku przed wschodami prowadzi do obumarcia roślin i powstawania charakterystycznych pustych placów w miejscu uprawy. Zgorzel powschodowo atakuje szyjkę korzeniową i objawia się początkowo w postaci małych brązowych lub ciemnoszarych plamek. Następnie plamki łączą się ze sobą obejmując coraz większą część korzenia głównego. W miejscu porażenia plamy zasychają i zmniejszają średnicę korzenia stopniowo brązowiejąc. W wilgotnych warunkach niemal cały korzeń może być zniszczony przez zgorzel i może dochodzić do powierzchni gleby lecz nigdy nie przechodzi na łodygę. Silne porażenie powoduje więdnięcie, a w ostateczności zamieranie roślin. Przyczyną zgorzeli jest najczęściej zakażony materiał siewny, resztki pożniwne lub grzybnia znajdująca się w glebie.

Występowanie tej choroby jest ściśle powiązane z występowaniem form przetrwalnikowych (sklerocjów) tego gatunku w glebie. Są one pierwotnym źródłem infekcji rzepaku i mogą utrzymywać się w glebie ponad lat. Ze sklerocjów w sprzyjających warunkach rozwijają się apotecja uwalniające zarodniki workowe. Zarodniki wnikają do rośliny przez różne uszkodzenia mechaniczne oraz po okresie kwitnienia w fazie opadania płatków kwiatowych. Pierwsze objawy chorobowe na roślinie widoczne są w postaci szarych plam na łodydze. Plamy te stopniowo powiększają się docelowo obejmując cały obwód łodygi. W trakcie wilgotnej pogody plamy często pokryte są białą, puszystą grzybnią. Porażone miejsca łodygi powodują zaburzenie transportu wewnątrz rośliny przyczyniając się do zmniejszenia pokroju rośliny oraz przedwczesnego jej obumierania.

Objawy choroby występujące na korzeniach rzepaku. Najprostszym sposobem zapobiegania zgorzeli siewek jest przedsiewne zaprawianie nasion. Ponadto ważne jest utrzymanie rekomendowanej ilości azotu, fosforu, potasu i siarki w glebie, dokładne przyoranie resztek pożniwnych oraz stosowanie właściwego płodozmianu.

Poradnik Agro Wiosna 2015

71

Ð G D 9 @>  D 8 = G D C N  G D ÐA > C 

Czerń krzyżowych (ang. Alternaria black spot)

Objawy czerni krzyżowych na liściu, łodydze i łuszczynie rzepaku.

Czerń krzyżowych jest chorobą powodowaną przez grzyby rodzaju Alternaria spp. takich jak A. alternata, A. raphani i A. brassicae. Jest jedną z najczęściej występujących chorób roślin kapustnych powodując straty plonu sięgające %. Porażenie roślin może występować w trakcie całego sezonu wegetacyjnego. Jednakże rzepak jest najbardziej podatny w końcowej fazie rozwoju. Przebieg choroby intensyfikuje się w fazie kwitnienia osiągając maksimum w fazie dojrzałości. Plamy na łodydze i liściach zmniejszają potencjał fotosyntetyczny roślin, ale nie wpływają znacząco na wielkość plonu. Natomiast porażenie występujące na łuszczynach może prowadzić do przedwczesnego ich dojrzewania i osypywania nasion jak i zmniejszenia zawartości oleju oraz masy tysiąca nasion. Porażenie na liściach, łodydze, ogonkach liściowych i łuszczynach objawia się w postaci czarnych plam otoczonych żółtą obwódką. Kolor i wielkość plam różni się jednak w zależności od warunków środowiska. Mogą być całkowicie szare w wilgotnych warunkach, szare z purpurową lub czarną obwódką aż do całkowicie czarnych w niesprzyjających dla patogenu warunkach pogodowych. Stopień porażenia organów rzepaku może wahać się od kilku sporadycznych plamek aż do prawie % porażenia.

72

Poradnik Agro Wiosna 2015

Stopień porażenia liści (a) oraz łuszczyn (b) rzepaku, gdzie liczby ( , , ,2 , , ) wskazują na % porażenia

Źródłem infekcji są zazwyczaj resztki pożniwne oraz zainfekowany materiał siewny. W celach profilaktycznych wskazywane jest dokładne usuwanie resztek pożniwnych i chwastów rodziny kapustnych oraz zaprawianie nasion. Należy także przestrzegać zasad zmianowania. Najskuteczniejszą metodą ochrony przed czernią krzyżowych jest jednak stosowanie fungicydów w fazie % kwitnienia.

Cylindrosporioza (ang. Light leaf spot) Cylindrosporioza jest stosunkowo nową chorobą rzepaku występującą w naszym kraju. Powodowała ona dość spore straty w Anglii i Szkocji i pojawiła się w naszym kraju prawdopodobnie w wyniku zmian klimatycznych. Cylindrosporioza jest efektem porażenia rośliny przez patogeniczny grzyb Pyrenopeziza brassicae (stadium konidialne Cylindrosporium concentricum). Występowanie choroby uzależnione jest od warunków pogodowych. Porażeniu roślin sprzyja ciepła i wilgotna jesień ( - °C) oraz łagodna zima. Choroby nie obserwuje się w przypadku zimnej i suchej zimy. Źródłem choroby na rzepaku są zainfekowane nasiona oraz resztki pożniwne.

Cylindrosporioza na łodydze i liściach rzepaku. W początkowej fazie porażenia trudno jest znaleźć symptomy choroby. Objawiają się one jesienią i mogą występować na wszystkich organach porażonej rośliny. Na liściach symptomami porażenia są białe masy zarodników skupione w koncentryczne plamy. Na łodydze natomiast choroba objawia się wydłużonymi plamami z czarną obwódką. Wiosną atakowane są także części kwiatów. Infekcja łuszczyn z szypułek może powodować zniekształcenie i szybsze ich dojrzewanie, czego późniejszym efektem jest osypywanie i utrata nasion.

Podstawową metodą zapobiegania cylindrosporiozie jest właściwy płodozmian, niszczenie resztek pożniwnych, głęboka orka, zastosowanie odmian o większej odporności, właściwa głębokość i norma wysiewu, optymalne nawożenie, zaprawianie nasion, zabiegi fungicydowe oraz zwalczanie szkodników i chwastów.

Poradnik Agro Wiosna 2015

73

Ð G D 9 @>  D 8 = G D C N  G D ÐA > C 

Przygotowanie cieczy roboczej Zastosowanie środka niezgodnie z przeznaczeniem może doprowadzić do uszkodzenia roślin a przez to szkód w plantacjach

mgr inż. Marcin Juda mgr inż. Michał Rybacki Uniwersytet Technologiczno-Przyrodniczy w Bydgoszczy, Wydział Rolnictwa i Biotechnologii

Z

abieg ochronny stosowany na plantacji zawsze wymaga niezbędnego przygotowania. Dotyczy ono zarówno przygotowania pod względem właściwego przeznaczenia danego środka chemicznego, jego karencji i prewencji, warunków aplikacji jak i zapewnienia bezpieczeństwa jego użytkowania. Należy pamiętać, że zastosowanie środka niezgodnie z przeznaczeniem może doprowadzić do uszkodzenia roślin a przez to szkód w plantacjach, bądź też nie zapewni pełnej ochrony przed chwastami, szkodnikami i chorobami. Także nie zachowanie niezbędnych środków bezpieczeństwa jak gumowe rękawice, buty czy odzież ochronna może doprowadzić do zagrożenia zdrowia osoby użytkującej środki chemiczne. Ciecz roboczą należy przygotowywać w miejscu oddalonym od dzieci i zwierząt, a także cieków wodnych i studni, mając do dyspozycji stabilne podłoże, na którym można bezpiecznie ustawić przybory do odmierzania i opakowania ze środkami ochrony roślin. Nie wolno pobierać wody do opryskiwaczy bezpośrednio ze studni bądź cieków wodnych ze względu na niebezpieczeństwo ich zanieczyszczenia. Środki chemiczne i docelową objętość cieczy roboczej powinno się przygotowywać dokładnie w takiej ilości, jaka jest niezbędna do wykonania zabiegu. Pozwala to na ograniczenie konieczności późniejszego utylizowania środka oraz zapewnia jego przyszłe prawidłowe działanie. Ponadto warunkiem absolutnie koniecznym jest przygotowywanie cieczy roboczej bezpośrednio przed planowanym opryskiem. Zabezpiecza to przed stratami środka związanymi z jego rozwarstwieniem bądź osadzaniem na dnie zbiornika. Zapobiega to także powstawaniu różnic w stężeniu środka w trakcie wykonywania zabiegu. 74

Poradnik Agro Wiosna 2015

W przypadku stosowania mieszanin środków, przygotowywanie cieczy roboczej zawsze należy rozpoczynać od dodawania do wody w zbiorniku, środków o formulacji stałej. Trzeba pamiętać przy tym o ciągłym mieszaniu i stopniowym dodawaniu środka w formie stałej do momentu uzyskania jednolitej zawiesiny. Następnie, po upewnieniu się, że pierwszy środek całkowicie się rozpuścił, można dodawać do mieszaniny środek w formie płynnej. Po dodaniu środka ochrony roślin, zużyte opakowania należy trzykrotnie przepłukać. Wykonuje się to przez dodanie do opakowania tyle wody aby było ono wypełnione w / objętości. Następnie pojemnik należy energicznie wstrząsnąć i wlać jego zawartość do opryskiwacza. Czynność tą należy wykonać jeszcze dwukrotnie. Takie postępowanie niesie za sobą szereg korzyści takich jak m. in. pełne wykorzystania dostępnego środka dzięki czemu nie ponosi się strat ekonomicznych związanych z jego niepełnym wykorzystaniem, pewność zastosowania go zgodnie z zaleceniami producenta, a także ochrona środowiska. Zużyte opakowania trzeba poddać utylizacji lub oddać do punktu sprzedaży, w którym te środki były zakupione, o ile na etykiecie widnieje taka adnotacja. Do wykonania zabiegu niezbędne jest użycie opryskiwacza skalibrowanego, którego ostatnia inspekcja techniczna nie przekroczyła okresu lat. Ponadto opryskiwacz nieużywany dłużej niż miesiące powinien być dokładnie sprawdzony i wypróbowany z użyciem bieżącej wody. Po wykonaniu każdego zabiegu trzeba koniecznie usunąć pozostałości cieczy roboczej z opryskiwacza oraz całego układu przepływu łącznie z filtrami i rozpylaczami. Następnie trzeba przepłukać opryskiwacz wodą, a popłuczyny wypryskać na chronioną powierzchnię. Ponadto jeśli używamy środków chemicz-

nych z innej grupy, opryskiwacz trzeba każdorazowo przepłukać środkiem inaktywującym pozostałości znajdujące się w opryskiwaczu czyli tzw. dezynfektantem. Przed wykonaniem planowanego zabiegu trzeba także zwrócić uwagę na aspekty pogodowe. Wykonywanie oprysku w trakcie zbyt wietrznej pogody może spowodować nierówne rozprowadzenie środka oraz znoszenie go z plantacji. Skutkiem tego może być uszkodzenie przyległych plantacji oraz zanieczyszczenie wód. Także wykonywanie zabiegu w trakcie deszczu lub zaraz po deszczu może spowodować obniżenie skuteczności zabiegu.

r. (DzU z . . r. nr , poz. ), oraz art. rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr / z dnia października r. dotyczące wprowadzania do obrotu środków ochrony roślin i uchylającego przepisy dyrektywy Rady / /EWG i / /EWG (Dz. Urz. UE L z . . , str. ). Art. ww. ustawy określa, że środki ochrony roślin należy stosować w taki sposób, aby nie stwarzać zagrożenia dla zdrowia ludzi, zwierząt oraz dla środowiska, w tym przeciwdziałać zniesieniu środków ochrony roślin na obszary i obiekty niebędące celem zabiegu z zastosowaniem tych środków oraz planować ich stosowanie z uwzględnieniem okresu, w którym ludzie będą przebywać na obszarze objętym zabiegiem.

Nie należy zapominać, że wykonywanie zabiegów środkami ochrony roślin jest ściśle regulowane przez prawo. Zgodnie z obowiązującą ustawą o ochronie roślin z 8 grudnia

Poradnik Agro Wiosna 2015

75

Ð G D 9 @>  D 8 = G D C N  G D ÐA > C 

Wykorzystanie kiszonki z całych roślin kukurydzy w żywieniu bydła Kiszonka z całych roślin spełnia wymagania zwierząt wysokoprodukcyjnych.

Dr hab. Zbigniew Podkówka Uniwersytet Technologiczno-Przyrodniczy w Bydgoszczy

W

ysoka koncentracja energii oraz optymalna zawartość włókna surowego sprawia, że kiszonka z całych roślin spełnia wymagania zwierząt wysokoprodukcyjnych.

Najcenniejszym składnikiem zawartym w kiszonce z kukurydzy jest skrobia. Ze względu na swoją specyficzną budowę jest ona powoli rozkładana przez mikroorganizmy w żwaczu. Ma to duże znaczenie dla prawidłowego przebiegu procesów trawiennych i zmniejsza ryzyko wystąpienia groźnej choroby metabolicznej – kwasicy żwaczowej, która jest jednym z głównych problemów w stadach krów wysokomlecznych. Nierozłożona w żwaczu część skrobi, tzw. skrobia by pass, przechodzi do jelita cienkiego, gdzie enzymy trawienne rozbijają ją do glukozy, a ta jest bezpośrednio wykorzystywana do syntezy białka mleka. Kiszonka z kukurydzy jest jednak uboga w białko, zachodzi więc konieczność uzupełnienia tego składnika w dawce pokarmowej. Pasza ta bardzo dobrze bilansuje się z sianokiszonką sporządzoną z lucerny lub mieszanki lucerny z trawami. Ponadto sianokiszonka ta dodana do dawki dla bydła wpływa korzystnie na strukturę dawki pokarmowej. Zielonka z kukurydzy przeznaczona do produkcji kiszonki powinna być dokładnie rozdrobniona, by wszystkie ziarniaki uległy uszkodzeniu. Jednak nadmierne rozdrobnienie powoduje ograniczenie odruchu przeżuwania, a tym samym zmniejsza ilość produkowanej śliny, która ma właściwości buforujące. Prowadzi to w konsekwencji do spadku pH żwacza i wystąpienia kwasicy. Ściana w silosie czy na pryzmie powinna być prosta, gdyż ogranicza to wtórną fermentację.

76

Poradnik Agro Wiosna 2015

W kiszonce z kukurydzy obserwuje się niedobór składników mineralnych, witamin i karotenu. Koniecznie jest więc zastosowanie dodatku odpowiedniej mieszanki mineralnowitaminowej. W ofercie wielu firm paszowych pojawiły się specjalne mieszanki do stosowania w żywieniu krów otrzymujących wysokie dawki kiszonki z kukurydzy. W żywieniu krów wysokomlecznych kiszonka z kukurydzy powinna być podstawową paszą objętościową. Dziennie dla takich krów do % suchej masy dawki pasz objętościowych może stanowić kiszonka z tej rośliny. Maksymalne dawki kiszonki z kukurydzy mogą dostawać krowy w dwóch pierwszych fazach laktacji. Natomiast w żywieniu krów pod koniec laktacji i zasuszonych jej ilość w dawce pokarmowej musi być ograniczona. Podawanie bowiem zbyt dużych jej ilości prowadzi do zatuczenia zwierząt, a tym samym do ciężkich porodów i występowania chorób okołoporodowych.

Dawka pokarmowa dla krowy powinna w 2/ składać się z kiszonki z kukurydzy a w / z sianokiszonki z lucerny. Kukurydza dostarcza w dawce pokarmowej energię, a lucerna białko.

Żywienie bydła opasowego powinno opierać się na kiszonce z kukurydzy. Bogata w ziarno kiszonka spełnia (z wyjątkiem białka) wymagania młodych zwierząt pod względem koncentracji energii i składników pokarmowych. Dzienna dawka tej paszy może dochodzić do kg. Pozwala to maksymalnie wykorzystać potencjał produkcyjny zwierząt, przy ograniczeniu zużycia paszy treściwej. Obecnie firmy hodowlane wprowadzają na rynek odmiany kukurydzy o niskiej zawartości ligniny, a przez to podwyższonej strawności włókna. Wykorzystanie takiej kiszonki w żywieniu zwierząt zwiększa pobranie suchej masy, a w konsekwecncji produkcyjność bydła.

W żywieniu jałówek i krów zasuszonych ilość kiszonki z kukurydzy musi być ograniczona, by nie dopuścić do zatuczenia zwierząt.

Poradnik Agro Wiosna 2015

77

ZBOŻA OZIME

RZEPAK OZIMY

Środek stosować od początku fazy strzelania Środek stosować zapobiegawczo lub po w źdźbło do fazy pierwszego kolanka. wystąpieniu pierwszych objawów chorób od fazy zwartego kwiatostanu do fazy opadania pszenica, pszenżyto: pierwszych płatków kwiatowych. W przypadku mączniak prawdziwy, łamliwość źdźbła, wystąpienia tylko czerni krzyżowych zabieg septorioza paskowana liści pszenicy można opóźnić do momentu wykształcenia jęczmień: pierwszych łuszczyn na rzepaku łamliwość źdźbła, mączniak prawdziwy żyto: czerń krzyżowych, szara pleśń, łamliwość źdźbła, rynchosporioza, zgnilizna twardzikowa rdza brunatna. Zalecana dawka: , l/ha. Zalecana ilość wody: l/ha. Zalecane opryskiwanie: drobnokropliste.

Zalecana dawka: , l/ha. Zalecana ilość wody: Zalecane opryskiwanie: drobnokropliste.

Jedyny taki atak CHOROBY NIE MAJĄ SZANS

l/ha.

DYSTRYBUCJA, INFORMACJE I ZAMÓWIENIA: Dział ŚOR tel.: 8

www.scandagra.pl

Wiosenna agrotechnika pszenicy ozimej Umiejętność prawidłowego rozpoznania patogenów grzybowych występujących na porażonych roślinach wydaje się kluczowa w maksymalizowaniu plonu.

mgr inż. Marcin Juda mgr inż. Michał Rybacki Uniwersytet Technologiczno-Przyrodniczy w Bydgoszczy, Wydział Rolnictwa i Biotechnologii Agrotechnika zastosowana w uprawie zbóż ozimych jest niezwykle ważna na wiosnę, ze względu na fakt, iż po upływie zimy możemy mieć do czynienia na plantacji z różnymi, zależnymi od pogody niepożądanymi jej skutkami. Dlatego też pierwszą czynnością przed początkiem wznowienia okresu wegetacji zbóż jest ocena plantacji. Jak wiadomo, niesprzyjające warunki pogodowe w trakcie zimy mogą w znacznym stopniu uszkodzić plantację, ze względu na przemarzanie roślin. Ubytki roślin, jak i ich rozkrzewień obniżają potencjał plonotwórczy poprzez obniżenie gęstości łanu. Powoduje to, że niezwykle ważnym zabiegiem umożliwiającym odbudowanie potencjału uprawy pszenicy ozimej jest pierwsze wiosenne nawożenie azotem. Przy założeniu, że realny planowany plon pszenicy ozimej wynosi t/ha a jednostkowe pobranie przez ten gatunek kształtuje się na poziomie kg N/ha, to całkowita dawka nawożenia powinna wynosić około kg N/ha ( * = ). Od szacunkowego obliczenia należy jednak odjąć dawkę pierwszego nawożenia azotem. Tak więc, jeśli początkowa, jesienna dawka azotu wynosiła kg N/ha pozostaje do dyspozycji około kg N. Sumę tą w praktyce rozdziela się na - terminów w celu maksymalnego wykorzystania azotu przez roślinę. Pierwszy zabieg stosuje się zaraz po rozpoczęciu wegetacji w celu uzyskania odpowiedniej ilości źdźbeł, rozkrzewień i liczby kłosów. Drugi w fazie strzelania w źdźbło w celu uzyskania właściwej ilości ziaren w kłosie i odpowiedniej długości kłosa, natomiast trzeci w fazie kłoszenia pszenicy i wykonuje się go aby zwiększyć MTZ i cechy jakościowe pszenicy takie jak zawartość białka i glutenu. W przypadku, gdy obsada łanu na wiosnę, po jego

ocenie jest średnia bądź niska, można zwiększyć dawkę o kg N/ha. Przy odpowiednim dobieraniu dawek azotu należy pamiętać, że pobieranie tego pierwiastka przez roślinę związane jest z szeregiem składowych czynników takich jak przebieg warunków pogodowych (obecność silnych opadów bądź niedoborów wody), forma podanego azotu, dostępność azotu w glebie, dostępność innych makro- i mikroelementów ułatwiających roślinie jego przyswajanie oraz terminu nawożenia. Dobrym sposobem na polepszanie zdrowotności roślin i zwiększanie ilości pobieranego i przyswajalnego przez nie azotu jest stosowanie siarki oraz magnezu w postaci siedmiowodnego siarczanu magnezu aplikowanego dolistnie ( kg MgSO x H O/ ha). Zabiegi te w obecnej agrotechnice można uznać za niezbędne i wykonuje się je w podobnych fazach co nawożenie azotem (od krzewienia do kłoszenia). Także stosowanie innych preparatów zawierających mikroelementy takie jak miedź, cynk, molibden, mangan czy bor, zwiększa szansę na uzyskanie wysokich plonów poprzez uzupełnienie niedoborów tych składników w glebie. Innym oprócz nawożenia plantacji pszenicy ozimej ważnym wiosennym zabiegiem agrotechnicznym jest stosowanie zabiegów herbicydowych. Rośliny ozime zagrożone są zachwaszczeniem zarówno jesienią jak i wiosną. Jeśli nie można było wykonać zabiegu herbicydowego jesienią ze względu m. in. na opóźniony siew oraz niekorzystne warunki pogodowe (mało wilgoci w glebie), niezwykle ważne jest przygotowanie się do tego zabiegu na wiosnę, jeszcze przed rozpoczęciem wegetacji chwastów. Pszenica ozima jest narażona na konkurencję ze strony chwastów w największym stopniu ze zbóż ozimych, ze względu na początkowo wolny wzrost oraz wysokie wymagania azotowe. Należy pamiętać, że wiosenny zabieg herbicydem należy stosować

Poradnik Agro Wiosna 2015

79

Ð G D 9 @>  D 8 = G D C N  G D ÐA > C 

po rozpoczęciu wegetacji chwastów lub w fazie krzewienia, czy też na początku strzelania w źdźbło pszenicy ozimej. Przed wykonaniem zabiegu niezbędna jest szczegółowa ocena występowania chwastów na polu. Ważna jest ich ilość, skład gatunkowy oraz ich faza rozwojowa. Chwasty, które przezimowały na plantacji charakteryzują się wyższą odpornością od chwastów, które rozwijają się na wiosnę. Taka sytuacja wymaga dobrania odpowiedniego środka chemicznego lub mieszanek środków jak i często zwiększonej ich dawki. Zabiegi w formie nalistnej powinny być wykonywane na suche rośliny. Podobnie jak w przypadku stosowania fungicydów, herbicydy należy stosować zgodnie z zaleceniami producenta. W sytuacji, gdy celowo zaniża się dawki herbicydu w celu oszczędności, często uzyskuje się efekt inny od zamierzonego. Najczęściej środek nie spełnia swojej roli poprzez niewystarczający stopień odchwaszczenia plantacji. Taka sytuacja, często obrazowana jest przez rolników jako ,,odporność” chwastów na dany preparat. Występowanie odporności chwastów związane jest także ze stosowaniem tego samego środka lub środka z tej samej grupy chemicznej przez wiele sezonów wegetacyjnych. Nie powinno się także używać tego samego środka kilka razy w trakcie jednego sezonu wegetacyjnego. Wybór herbicydów oraz możliwość stosowania różnych mieszanin pozwala na ograniczenie występowania chwastów i uzyskania najlepszego efektu chwastobójczego. Wiosną po ukazaniu się pierwszych liści - podflagowego i flagowego niezbędne jest zadbanie na plantacji o odpowiednią ochronę pszenicy ozimej przed całą gamą chorób grzybowych. Niezwykle ważne wydaje się wzmocnienie szybko rozwijających się roślin przed chorobami podstawy źdźbła - łamliwością źdźbła oraz fuzaryjną zgorzelą podstawy źdźbła i korzenia oraz chorób liści jak septorioza, rdza

80

Poradnik Agro Wiosna 2015

brunatna i żółta czy też brunatna plamistość liści. Rozwojowi patogenów grzybowych, podobnie jak i rośliny sprzyja ciepła i wilgotna pogoda. Dlatego też po pojawieniu się pierwszych objawów chorobowych na liściu podflagowym i flagowym kluczowe jest zastosowanie odpowiednich środków ochrony roślin. Bardzo ważnym czynnikiem w ich doborze jest pogoda, w związku z czym jej monitorowanie może ułatwić decyzje dotyczącą wyboru odpowiedniej substancji aktywnej. Dobowe opady, temperatura i wilgotność powietrza oraz występowanie na plantacji mgły czy rosy mogą wskazać ryzyko wystąpienia chorób na uprawie. Do zwalczania i zapobiegania występowania mączniaka prawdziwego w zabiegu T (faza BBCH - ) należy stosować środki zawierające morfoliny, metrafenon i proquinazid. Do zwalczania septoriozy skuteczne są środki zawierające protiokonazol i epoksykonazol a przeciwko chorobom podstawy źdźbła metrafenon czy prochloraz. Do zabiegu chroniącego liść flagowy w zabiegu T (BBCH - ) warto zastosować epoksykonazol przeciwko rdzom i septoriozie paskowanej liści. Nie należy także zapominać o ochronie rozwijających się kłosów. Triazole takie jak tebukonazol i metkonazol pozwalają skutecznie przeciwdziałać fuzariozie kłosów oraz septoriozie plew. Dobry efekt wspomagający triazole w zabiegach T i T (BBCH - ) można uzyskać poprzez zastosowanie strobiluryn. Triazole niszczą grzyby obecne na lub w chronionym liściu, a strobiluryny (z takim wsparciem) nie pozwalają na ich ponowne zasiedlenie przez dość długi czas.

Poradnik Agro Wiosna 2015

81

C6LDON

Wiosenne nawożenie roślin potasem, magnezem oraz siarką Radosław Pogłodziński K+S Polska Sp. z o.o.

C

zas zimowego spoczynku roślin jest idealnym momentem dla rolników żeby zweryfikować swoje dotychczasowe działania, oraz ewentualnie wprowadzić zmiany. Bardzo ważne by przygotować roślinom idealny start wraz z pierwszymi dniami wiosny.

Ocena stanu plantacji, korekta nawożenia Pierwsze miesiące w roku przynoszą informacje na temat stanu naszych upraw, bardzo często okazuje się że założony poziom nawożenia może nie zaspokoić potrzeb roślin, bądź też niekorzystne warunki meteorologiczne uszkodziły rośliny. W obu przypadkach rolnik winien poczynić pewne kroki mające na celu wspomóc roślinę w tym trudnym okresie po spoczynku.

Potas to zdrowe rośliny i pewny plon Rolnicy, którzy ze względu na przyjętą technologię postanowili część potasu zastosować wiosną powinni wysiać nawozy tak wcześnie jak to tylko możliwe, potas potrzebuje czasu żeby przemieścić się w strefę ukorzenienia roślin skąd może zostać pobrany. Bardzo dobrym rozwiązaniem na korektę nawożenia potasem jest stosowanie nawozu KORN-KALI®!!! Potas zawarty w nawozie jest głównym składnikiem, dodatkowo otrzymujemy: magnez, siarkę i sód, co jest oszczędnością pieniędzy oraz czasu zwłaszcza wtedy gdy weźmiemy pod uwagę bardzo krótkie „okna pogodowe”, które umożliwiają aplikację nawozów. Magnez oraz siarka w Korn-Kali® pochodzą z minerału kizeryt, co dodatkowo wpływa na jego atrakcyjność ze względu na szybkość działania wynikającą z rozpuszczalności (ryc. ). Korn-Kali®- to najlepszy nawóz w uprawie kukurydzy oraz buraków cukrowych, rośliny ze względu na swoje potrzeby względem potasu, magnezu i siarki (tab. ) wymagają szczególnego traktowania. Wynika to z bardzo dużego potencjału plonotwórczego oraz ilości wytwarzanej świeżej masy tych roślin, która jest źródłem składników w kolejnych latach. Stosując Korn-Kali® przed siewem, mamy pewność że dostarczone przez nas składniki zapewnią roślinom najlepsze warunki do wzrostu.

82

Poradnik Agro Wiosna 2015

Ryc. Rozpuszczalność nawozów z magnezem

Nieprzeceniona moc magnezu!! Nawożenie magnezem jest konieczne w przypadku każdej z upraw rolniczych. Około - % gleb Polski charakteryzują się niską i bardzo niską zasobnością w magnez. Również stanowiska świeżo zwapnowane oraz nadmiernie nawożone potasem mogą niekorzystnie wpłynąć na pobieranie magnezu, dochodzi wówczas do antagonizmu między tymi składnikami. Wybierając źródło magnezu zwróćmy uwagę na rozpuszczalność składnika w wodzie (ryc. ), wtedy uzyskamy pewność, że zadziała on szybko po zastosowaniu. Idealnym rozwiązaniem jest stosowanie nawozów zawierających minerał kizeryt np.: Korn-Kali®, ESTA Kieserit®, Patentkali®. Buraki cukrowe oraz kukurydza są bardzo wymagające, tak duże ilości składników należy wysiać odpowiednio wcześnie, tylko wtedy będą one mogły zostać rozmieszczone w całej strefie ukorzenienia. Magnez jest głównym składnikiem chlorofilu, pełniącego nadrzędną funkcję w fotosyntezie. Zastosowanie kg/ha ESTA Kieseritu® w pszenicy ozimej oraz rzepaku ozimym są w stanie zaspokoić potrzeby tych roślin względem magnezu.

Potrzeby roślin w stanowiskach o średniej zasobności w składniki K₂O/MgO/SO₃ Uprawa

Zapotrzebowanie (kg/ha)

Pszenica (8t)

8/

/

Jęczmień ( t)

/ /

,

Kukurydza ( t)

/6 /

Rzepak ( t)

/

/

/

/

Ziemniak (

t)

Burak cukrowy (

t)

/

/

Wynoszenie z plonem (kg/ha) / 6/

,

/ /

,

/ / /

/

,

/ / ,

/

/

Kontrola odżywienia- EPSO Top® W przypadku każdej rośliny w trakcie jej wegetacji występuje szereg krytycznych okresów na zapotrzebowanie poszczególnych składników np. siarka w okresie kwitnienia rzepaku. Idealnym rozwiązaniem oraz bardzo skutecznym jest stosowanie dokarmiania dolistnego, poprzez taki zabieg możemy zminimalizować skutki okresowych niedoborów. W przypadku dolistnego dokarmiania zaleca się stosowanie % roztworu ( kg nawozu na l wody). Zalecana dawka wynosi zwykle kg/ha¹, w przypadku wystąpienia silnych niedoborów ilość tą można zwiększyć do kg/ha- . Należy jednak pamiętać , dolistne dokarmianie makroskładnikami jak: magnez i siarka, nie mogą w pełni zaspokoić potrzeb roślin. Dokarmianie dolistne odnosi największe rezultaty gdy jest uzupełnieniem nawożenia podstawowego (gleby).

Więcej informacji na temat nawozów K+S KALI GmbH na stronie internetowej: www.kali-gmbh.com

Meeeeega szybki!

ESTA Kieserit jest liderem wśród siarczanów magnezu. Dzięki w pełni rozpuszczalnym w wodzie składnikom odżywczym w nawozie (25 % MgO, 50 % SO3 ) dostarcza roślinom optymalną ilość magnezu i siarki – zwiększając efektywność wykorzystania azotu i podnosząc jakość plonów. Więcej informacji dostępnych jest na stronie www.kali-gmbh.com K+S Polska sp. z o.o. · telefon +48 61 850 93 60 · [email protected] Spółka należąca do Grupy K+S Poradnik Agro Wiosna 2015

83

C6LDON

Nawożenie dolistne mgr inż. Marcin Juda mgr inż. Michał Rybacki Uniwersytet Technologiczno-Przyrodniczy w Bydgoszczy, Wydział Rolnictwa i Biotechnologii

S

ystem korzeniowy rośliny odpowiada w głównej mierze za pobieranie składników pokarmowych. Składniki odżywcze pobierane w ten sposób pozwalają roślinie prawidłowo się rozwijać: odpowiedni wzrost, ukorzenienie, krzewienie rośliny oraz uzyskanie wysokich i równych plonów. Rośliny po okresie zimowym mogą być osłabione, także w wyniku uszkodzenia systemu korzeniowego, czego skutkiem może być gorsze rozkrzewienie roślin. Odpowiednie zaplanowanie nawożenia roślin powinno uwzględniać nie tylko nawożenie doglebowe, ale także zastosowanie nawożenia dolistnego. Ten sposób nawożenia nie tylko przyspiesza regenerację rośliny po przezimowaniu, ale także dostarcza składniki pokarmowe roślinom, gdy brak jest ich w glebie oraz gdy składniki pokarmowe zostają uwięzione w glebie podczas suszy.

Aby nawożenie dolistne przyniosło prawidłowy efekt, należy zastosować roztwory o niskim stężeniu, gdyż roztwory o zawyżonym stężeniu mogą uszkodzić roślinę. Dlatego też roślinę w wyniku tego nawożenia możemy zaopatrzyć w pełni na mikroelementy, a częściowo na makroelementy, głównie w czasie krótkotrwałych szczytów zapotrzebowania. Nawożenie makroelementami najczęściej dotyczy: azotu (główny składnik plonotwórczy, wchodzący w skład białka), magnezu (aktywuje działalność wielu enzymów, składnik chlorofilu), siarki (aktywator wielu enzymów, wpływa na wzrost zawartości białek), natomiast rzadziej się stosuje fosfor (składnik wielu związków organicznych) i potas (zwiększa krzewienie roślin i odporność na suszę). W związku z tym, iż azot jest głównym składnikiem odpowiedzialnym za tworzenie struktury plonu należy go zastosować w pierwszej kolejności. Najlepiej zastosować wodny roztwór mocznika o stężeniu cieczy roboczej wynoszącej - % w fazie krzewienia, w optymalnych warunkach, na-

84

Poradnik Agro Wiosna 2015

tomiast stężenie 8- % zastosujemy w fazie strzelania w źdźbło. Obok azotu, ważniejszymi makroskładnikami dostarczanymi roślinom są: magnez i siarka, które aplikujemy głównie wykorzystując siarczan magnezu, o stężeniu % roztworu siedmiowodnego siarczanu magnezu lub o stężeniu % roztworu jednowodnego siarczanu magnezu. Nawóz ten stosujemy najczęściej dwukrotnie w fazach od krzewienia do kłoszenia. Zastosowanie siarczanu magnezu jest bardzo ważnym elementem w nawożeniu dolistnym, gdyż wpływa ono na poprawę wykorzystania innych pierwiastków, głównie azotu, co sprzyja wzrostowi plonu jak i jego jakości. Wraz z zastosowaniem nawozów zawierających makroelementy, stosuje się wieloskładnikowe nawozy płynne, zawierające głównie mikroelementy. Do najważniejszych mikroskładników zaliczamy: miedź (bierze udział w przemianach azotowych), mangan (regulator i stymulator wzrostu) i cynk (wpływa na powstawanie białek). Nawożenie mikroskładnikami powinno odbywać się - razy od fazy krzewienia do początku strzelania w źdźbło. Dawkę nawozu oblicza się na podstawie zawartości mikroelementów znajdujących się w glebie oraz użytej formy chemicznej, co przekłada się na zastosowanie dawki sięgającej do krotnej wartości zapotrzebowania na dany pierwiastek. Przy czym zastosowanie formy siarczanowej wymaga zastosowanie wyższych zawartości składnika w porównaniu ze składnikami w formie chelatu, gdyż jest ona łatwiej przyswajalna dla rośliny. Zastosowanie nawozów dolistnych powinno wiązać się z zastosowaniem roztworu cieczy składających się kilku składników. Oprysk powinien być drobnokroplisty, tak aby krople znalazły się po obu stronach liścia. Ponadto ważnym aspektem wykonywania oprysków jest termin ich zastosowania, ponieważ roślina musi posiadać dostatecznie wilgotną powierzchnię liścia, aby doszło do przenikania składników do wewnątrz. Dlatego też najlepszą porą na wykonanie oprysków są godziny wieczorne. Przy wilgotności powietrza poniżej 6 % i temperaturze przekraczającej ºC, skuteczność oprysku diametralnie spada, gdyż następuję bardzo szybkie odparowanie cieczy.

Receptura na wzrost Skład nawozu: Mangan (Mn-EDTA)

,

%

Miedź (Cu-EDTA)

,

%

Cynk (Zn-EDTA)

,

%

Żelazo (Fe-EDTA)

,

%

Molibden (Mo)

,

%

Bor (B)

,

%

DYSTRYBUCJA, INFORMACJE I ZAMÓWIENIA: Dział Nawozów tel.: 8

www.scandagra.pl

Ta Trójka podnosi plon Skład nawozu: 8,

%

Siarka (SO₃)

,8 %

Azot azotanowy (NO₃)

,

%

Mangan (Mn-EDTA)

, %

Azot amonowy (NH₄)

,

%

Miedź (Cu-EDTA)

, %

Azot amidowy (NH₂)

,

%

Cynk (Zn-EDTA)

, %

Azot całkowity (N)

Fosfor (P₂O₅)

8,

%

Żelazo (Fe-EDTA)

, %

Potas (K₂O)

8,

%

Molibden (Mo)

, %

,

%

Bor (B)

, %

Magnez (MgO)

DYSTRYBUCJA, INFORMACJE I ZAMÓWIENIA: Dział Nawozów tel.: 8

www.scandagra.pl

Typowe objawy niedoboru fosforu występują na starszych liściach – są one bardzo charakterystyczne zabarwione na kolor fioletowo-czerwony. Łodygi są cienkie, system korzeniowy znacznie ograniczony (np. słabe zawiązywanie się bulw, ziemniaków), wzrost rośliny spowolniony.

Skład nawozu:

Aktywuje każdy plon

Azot całkowity (N)

% wag.

% obj.

,

,

Azot amonowy (NH₄)

8,8

,8

Azot amidowy (NH₂)

6,

Fosfor (P₂O₅)

Idealny do wszystkich rodzajów upraw

,8

8, ,

DYSTRYBUCJA, INFORMACJE I ZAMÓWIENIA: Dział Nawozów tel.: 8

www.scandagra.pl

Wielosładnikowy, płynny nawóz dolistny z wysoką zawartością cynku przyswajalnego dla roślin. Nawóz SUPER Zn przeznaczony jest do zasilania upraw szczególnie wrażliwych na niedobór cynku: kukurydzy, roślin strączkowych, buraków cukrowych, ziemniaków, zbóż i upraw sadowniczych.

Odporność i wzrost

Skład nawozu: Cynk (Zn) Mangan (Mn) Azot (N) Magnez (MgO)

Płynny nawóz dolistny z cynkiem

Idealny do wszystkich rodzajów upraw

% wag.

% obj.

g/l

6,

8,

8

,

,8

6,6

,

,

, Gęstość: ,

8

g/l

DYSTRYBUCJA, INFORMACJE I ZAMÓWIENIA: Dział Nawozów tel.: 8

www.scandagra.pl

Poradnik Agro Wiosna 2015

89

C6LDON

Praktyczne podejście do nawożenia mikroelementami Wybierając nawozy dolistne powinniśmy zwrócić uwagę nie tylko na skład, ale także na ich formę i przyswajalność.

Sławomir Wróblewski Scandagra Polska Układając plan nawożenia zbóż, rzepaku lub innych gatunków roślin uprawnych należy skupić się na takich aspektach jak potrzeby pokarmowe i nawozowe danego gatunku. Rośliny pobierają potrzebne im do życia składniki przede wszystkim za pomocą systemu korzeniowego. Biorąc pod uwagę główne składniki pokarmowe, takie jak azot (N), fosfor (P), potas (K), magnez (Mg) i siarka (S), nawożenie dolistne należy stosować interwencyjnie, podczas krótkotrwałych szczytów zapotrzebowania. Czasowe niedobory mogą wystąpić z następujących przyczyn: - susza, która prowadzi do zablokowania pobierania składników pokarmowych z gleby - ogólne lub miejscowe braki tych składników w glebie, co skutkuje ich niedoborem w roślinach - oraz zbyt wolne ich dostarczanie (mineralizacja) w okresach szybkiego przyrostu biomasy.

Uwzględniamy zatem nawożenie doglebowe nawozami granulowanymi oraz nawożenie dolistne. Taka metoda nawożenia pozwala na szybkie usuwanie nagłych niedoborów składników pokarmowych. Natomiast w przypadku pozostałych pierwiastków, takich jak bor (B), mangan (Mn),miedź (Cu), żelazo (Fe), molibden (Mo), i cynk (Zn), możliwe jest całkowite pokrycie zapotrzebowania roślin drogą dolistną. Wraz ze wzrostem poziomu agrotechniki, poprawą odczynu gleby co skutkuje lepszym pobieraniem makroskładników, oraz wprowadzaniem do uprawy odmian o wyższym potencjale plonowania zaczynamy zwracać uwagę na tak subtelne szczegóły jak niedobory poszczególnych składników. Pamiętajmy, że dostępność dla roślin mikroelementów (za wyjątkiem molibdenu ), mocno spada przy pH gleby zbliżonym do i wyższym, odwrotnie niż dostępność NPK, w związku z czym zachodzi potrzeba dostarczenia tych składników zabiegiem nalistnym. Do najważniejszych mikroelementów, które biorą udział w budowaniu plonu oraz jego jakości należą: • Miedź (Cu): jest pierwiastkiem, na który największe zapotrzebowanie wykazują zboża, wymagania sięgają -8 g/ha. Bierze ona udział w tworzeniu chlorofilu i ma wpływ na intensywność fotosyntezy czy biosyntezy białek. Jej obecność zwiększa odporność roślin na choroby, poprawia mrozoodporność a w późniejszych okresach jej niedobory wpływają na obniżenie jakości ziarna w przypadku pszenicy. Ze względu na słabą ruchliwość, miedź jest potrzebna w momencie szybkiego wzrostu rośliny. Na glebach próchnicznych miedź jest silnie związana z materią organiczną i tam właśnie może występować „choroba nowin”.

Analiza fizyko – chemiczna składników pokarmowych * pierwiastki które w głównej mierze decydują o energooszczędnej gospodarce procesów fizyko – chemicznych w roślinie. Stymulują one przyrost plonu i znacznie poprawiają jego jakość.

katalizatory ❶

N K P Ca > ˚C

>6˚C

Blokada pobierania składników przez suszę ❹

S Mg

>8˚C

> ˚C

susza

Zn

Cu

> ˚C

B

Mn …itd

> ˚C

susza

wymagania temp. gleby do pobierania składników ❷ (głębokość pomiaru ok.

❸

cm)

** dla roślin ciepłolubnych jak: kukurydza, pomidor, ogórek – wymagana temperatura gleby do pobierania składników pokarmowych z gleby jest z reguły wyższa niż u innych roślin od do º C

Dopuszczalny zapas -

%

%

N K P Ca

%

S Mg

makroelementy

90

Fe Mn

Poradnik Agro Wiosna 2015

% Fe Mn

% składnikow w stosunku do *** poziom zaawansowania suszy zawsze determinuje ilość aktualnych potrzeb rośliny pobieranych składników.

% Zn

Cu

mikroelementy

B

Mn …itd

**** wyższy dopuszczalny zapas zawartości azotu w roślinie, prowadzi zawsze do przejściowej blokady pobierania słabszych chemicznie składników z gleby. Wówczas roślina dla utrzymania dynamiki wzrostu i rozwoju, wykorzystuje przejściowo zawarte rezerwy pozostałych składników do minimum Liebig’a.

co wpływa na zwiększenie mrozoodporności roślin. Mimo

pH4,0

odczyn optymalny*

kwaśny

4,5

5,0

5,5

6,0

zasadowy

6,5

7,0

7,5

8,0

8,5

humifikacja mineralizacja**

azot N fosfor P potas K siarka S wapƒ Ca magnez Mg ˝elazo Fe mangan Mn cynk Zn miedê Cu, bor B molibden Mo wilgotność * odczyn optymalny susza*** właściwa a) gleby lekkie pH ,-, a) gleby średnie pH ,-, a) gleby ciężkie pH , -, ** humifikacja i mineralizacja – proces rozkladu materii organicznej do próchnicy i związków mineralnych *** podczas suszy kwaśność gleby wzrasta nawet o pH ,

Zależność pomiędzy kwasowością gleby a przyswajalnością składników pokarmowych, humifikacją i mineralizacją oraz wilgotnością gleby

niewielkiego zapotrzebowania zbóż na ten składnik (ok. g/ha), wpływa on korzystnie na rozwój systemu korzeniowego, kwitnienie a także zawartość skrobi, co przekłada się na wzrost MTZ. W ostatnich latach przeprowadzono wiele badań, i stwierdzono, że zasadne jest stosowanie w zbożach Boru w dawce - g/ha (w fazach - , a gdy jest susza i wysokie temperatury to również w fazach - nie należy jednak przekraczać dawki g/ha wiosną). • Molibden (Mo): wyższe zapotrzebowanie na ten mikroelement wykazują rośliny motylkowate i kapustne ok. g/ha. Bierze on udział w procesach redukcji azotanów do amoniaku w roślinach a także współdziała w wiązaniu azotu z powietrza przez niektóre bakterie symbiotyczne. Brak tego składnika może wpływa na zachwianie procesów związanych z pobieraniem i przemianami azotu i fosforu w roślinie poza tym pierwiastek ten korzystnie wpływa na tworzenie się chlorofilu, zwiększa odporność roślin na chłody, suszę oraz choroby. • Cynk (Zn): jest jednym z pierwiastków odpowiedzialnych za budowę białek, i prawidłowy wzrost rośliny. Cynk to przede wszystkim większa odporność na susze i choroby, wyższa efektywność nawożenia azotem. Największe zapotrzebowanie na ten składnik wykazuje burak cukrowy -6 g/ha, kukurydza g/ha, pszenica - 8 g/ha i rzepak g/ha. Najszybciej widoczne niedobory występują w kukurydzy, która najsilniej reaguje na brak tego składnika. U zbóż poprawia zdrowotność na choroby podstawy źdźbła i wpływa na poprawę jakości ziarna ze względu na poprawę zdrowotności i przepustowości wiązek przewodzących w okolicach międzywęźli.

• Mangan (Mn): wszystkie gatunki roślin wykazują duże zapotrzebowanie na ten mikroskładnik. Zboża potrzebują - g/ha, rzepak - g/ha a burak cukrowy nawet do g/ha. W roślinie wpływa m.in. na procesy fotosyntezy i tworzenie chloroplastów, umożliwia redukcję azotanów, aktywuje wzrost roślin, reguluje gospodarkę cukrami i wpływa na koncentrację witaminy C. Dostarczony we wczesnych fazach rozwojowych wpływa na zwiększenie wigoru roślin i lepszy rozwój systemu korzeniowego co skutkuje lepszym zimowaniem roślin i szybszym startem wiosennym ze względu na lepszą dostępność substancji zmagazynowanych w korzeniu. • Bor (B): rośliny jednoliścienne w przeciwieństwie do dwuliściennych mają niewielkie zapotrzebowanie na ten składnik. Rzepak potrzebuje od -8 g/ha a buraki nawet do g/ha tego pierwiastka. Spełnia on ważną rolę w gospodarce węglowodanowej roślin, ma duże znaczenie w procesach kwitnienia i owocowania, aktywuje powstawanie sacharozy i jej transport od liści do organów spichrzowych,

Poradnik Agro Wiosna 2015

91

C6LDON

• Żelazo (Fe): występuje w glebie w dużych ilościach jednak możliwość pobrania tego pierwiastka przez rośliny jest minimalna. Bierze udział w procesie oddychania, jest niezbędny przy tworzeniu chlorofilu i w procesie fotosyntezy. Charakterystyczne objawy niedoboru: chloroza młodych liści, które stają się jaśniejsze, żółtawe a potem bledną, chloroza starszych liści występuje przy dużym niedoborze. Pobranie jednostkowe mikroelementów dla wybranych grup roślin w czystym składniku w g · t⁻¹ plon główny + plon uboczny (według różnych autorów)

Roślina uprawna

Miedź Cu

Zboża

Mangan Mn

Cynk Zn

Bor B

8-

6 -

6 -

Kukurydza

-

-

-6

Ziemniaki

-

-

-

Buraki cukrowe

-

-

-

6-

Rzepak

-8

-6

8 -

-

twiejsze przechodzenie stresu związanego z późniejszymi niedoborami wody, pamiętać jednak należy aby wiosną nie przekraczać dawki g/ha), pierwiastek ten poprawia nam kwitnienie (żyto hybrydowe), a także zwiększa zawartość skrobi w ziarnie, dzięki czemu wzrasta MTZ, poza tym wpływa na wzrost odporności na wyleganie oraz działa pozytywnie na rozwój systemu korzeniowego i zdrowotność roślin, poprawia zimowanie (podczas zabiegu jesienią w dawce ok. - g/ha). - Molibden w dawce - g/ha w fazie krzewienia do początku strzelania w źdźbło zboża, poprawia pobranie azotu i wpływa na przemiany fosforu. - Cynk Zn w dawce g/ha, poprawia gospodarkę azotem i pozytywnie wpływa na zdrowotność podstawy źdźbła (Fusarium spp.) i plon ziarna.

-6

Na przełomie ostatnich lat w zbożach przeprowadzono wiele badań i stwierdzono, że oprócz stosowania podstawowych mikroelementów takich jak mangan i miedź celowe powinno być stosowanie dodatkowo takich pierwiastków jak: - Bor w dawce - gr/ha (w fazie - , co wpływa na ła-

Wszystkie te mikroelementy są niezbędne w procesie wzrostu i rozwoju roślin uprawnych. Wybierając nawozy dolistne powinniśmy zwrócić uwagę nie tylko na skład tych nawozów (koncentrację składników) ale także na ich formę i przyswajalność. Obecnie najlepszą formą nawozów mikroelementowych są chelaty . Firma Scandagra proponuje nowoczesne nawozy dolistne z serii: - mikroelementowy ,,SUPER +” , - zrównoważony „SUPER ”, - dwuskładnikowy ,,SUPER NP”, - specjalny ,,SUPER Zn” oraz wszystkie nawozy z serii ADOB.

Zawartość składników pokarmowych w polecanych nawozach.

Nazwa produktu

Azot N

Fosfor Potas Siarka Zn K S

Super +

-

-

-

-

Super

8

8

8

,8

Cynk Zn

Miedź Cu

Bor B

Żelazo Mangan Fe Mn

,

,

,6- kg/ha

,

- kg/ha

,

,

-

-

-

6-

,

-

- kg/ha

,

,

,

6-

l/ha

-

,

,6

-

6-

l/ha

,

,

,

,

6-

l/ha

-

,

-

-

-

-

-

-

-

-

-

6

-

-

-

Basfoliar 6Extra

6

-

-

-

-

-

-

,

, -

,

, ,

,

, -

,

Solubor DF

-

-

-

-

-

-

,

-

ADOB Mn

,

-

-

-

-

-

-

-

ADOB Cu IDHA

,

-

-

-

-

6

-

-

ADOB Mo

-

-

-

-

-

-

-

ADOB PK

-

8,8

,8

-

-

-

-

ADOB Bor

-

-

-

-

-

-

Poradnik Agro Wiosna 2015

,

,

,

92

-

,

6,6

6

Dawka

,

Super Zn

Basfoliar - -6 +S

Molibden Mo

,

Super NP

Basfoliar

Mabnez Mg

l/ha

-

-

-6 kg/ha

,6

-

, - l/ha

-

-

-

- l/ha

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

. l/ha

, 8- , l/ha l/ha

Skład tych nawozów został ustalony w oparciu o wymagania pokarmowe jak i technologię uprawy związaną z możliwością aplikacji z innymi zabiegami, co znacznie ułatwia i poprawia skuteczność wykonywanych zabiegów. Możliwość łączenia nawozów dolistnych z innymi zabiegami pozwala znacznie obniżyć koszty ich aplikacji w związku z czym rolnicy chętnie sięgają do tej formy dostarczania mikroelementów. Są to nawozy skomponowane odpowiednio do potrzeb nawozowych rzepaku, buraków, zbóż, kukurydzy i innych roślin. Charakteryzują się wyjątkowo dużą kon-

centracją mikroelementów, związane najnowszym chelatem IDHA i EDTA, co sprawia, że przyswajalność tych składników wynosi blisko %. W ten sposób wprowadzamy do roślin odpowiednią ilość pierwiastków, na których nam zależy co w konsekwencji pozwala osiągać najlepsze efekty w odniesieniu do ilości i jakości uzyskiwanych plonów. W praktyce aplikacja nawozów dolistnych w przypadku pszenicy i rzepaku powinna być przeprowadzona w trzech terminach, pierwszy jesienią a pozostałe po ruszeniu wegetacji wiosną. Tak kształtują się przykładowe programy nawożenia dolistnego wybranych gatunków roślin: .

Pszenica ozima - idealne jest stosowanie mikroelementów w - dawkach: Jesienią w fazie - liści zbóż

Wiosną w fazie krzewienia do końca krzewienia

Wiosną w fazie BBCH

-

Na liść flagowy. Przy bardzo intensywnej technologii produkcji i plonach pow. 8 t Daje nam to ok.: Mn

g, Zn

g, Cu

g, B

g, Mo g, Fe

Jesienią w fazie - 8 liści rzepaku

Wiosną w fazie wybijania w pęd (z chowaczem)

W fazie pąkowania

g, Zn

g, Cu

g, B 6

g, Mo g, Fe

Dawka

SUPER +

, - kg/ha

ADOB Mn

, l/ha

SUPER +

- , kg/ha

MgSO₄

kg/ha

ADOB Mn

, - l/ha

SUPER +

- kg/ha

MgSO₄

kg/ha

SUPER +

kg/ha

MgSO₄

kg/ha

Nawóz

Dawka

SUPER +

, - kg/ha

ADOB Mn

l/ha

g, + N, P, K, S i Mg

Rzepak ozimy - idealne jest stosowanie mikroelementów w dawkach:

Daje nam to ok.: Mn

Nawóz

ADOB Bor

, l/ha

SUPER +

- , kg/ha

MgSO₄

kg/ha

ADOB Mn

, - l/ha

ADOB Bor

- l/ha

SUPER +

kg/ha

MgSO₄

kg/ha

ADOB Bor

l/ha

g, + N, P, K, S i Mg

Poradnik Agro Wiosna 2015

93

C6LDON

Kukurydza – zasadne jest nawożenie w dawkach

W fazie - liści kukurydzy

Nawóz

Dawka

SUPER +

kg/ha

ADOB Mn

- l/ha

ADOB B SUPER W fazie - liści kukurydzy

Daje nam to ok.: Mn

g, Zn 6 g, Cu

g, B 6 g, Mo g, Fe

W fazie -6 liści buraków

dni po pierwszym zabiegu

Przed zwarciem międzyrzędzi

-

dni po zwarciu międzyrzędzi

Daje nam to ok.: Mn

94

Poradnik Agro Wiosna 2015

g, Zn

g, Cu

g, B

g, Mo g, Fe

MgSO₄

kg/ha

SUPER Zn

- kg/ha

Nawóz

Dawka

ADOB Bor

- l/ha

SUPER +

kg/ha

ADOB Bor

l/ha

ADOB Mn

l/ha

SUPER +

kg/ha

SUPER +

kg/ha

MgSO₄

kg/ha

g, + N, P, K, S i Mg

Burak cukrowy – nawozimy w - dawkach

-

l/ha - kg/ha

g, + N, P, K, S i Mg

ADOB Bor

l/ha

MgSO₄

kg/ha

SUPER +

kg/ha

Kreda nawozowa - konieczność czy ciekawa alternatywa!? Wapienie kredowe stanowią najlepsze źródło surowca do produkcji nawozów odkwaszających.

Maciej Gołębiewski

wyznacza odpowiednią ilość i rodzaj środka wapnującego, potrzebnego do zobojętnienia tej kwasowości. Na rynku dostępnych jest dużo różnych nawozów wapniowych, na co zatem warto jest zwrócić uwagę, aby wybrać te najbardziej efektywne?

Sales Manager Agriculture/Animal Feed/Environmental Protection (Poland) Omya Sp. z o.o. Na przestrzeni ostatnich lat, naturalna kreda nawozowa przyciąga coraz więcej uwagi. Produkt robi się coraz bardziej popularny i niejednokrotnie staje się stałym elementem agrotechniki w gospodarstwie. Czy nawozy do utrzymania optymalnego pH gleby produkowane z naturalnej kredy, stanowią wzbogacenie oferty produktowej producentów, czy też jedyne właściwe rozwiązanie w sytuacji szybkiej neutralizacji kwasowości gleby? Przyjrzyjmy im się nieco bliżej i ocenimy sami.

Optymalne pH gleby stanowi zasadniczy czynnik plonotwórczy. pH gleby wywiera znaczący wpływ na dostępność większości składników odżywczych, bowiem wpływa zarówno na formy chemiczne jak i na rozpuszczalność składników pokarmowych w roztworze glebowym. Idealne pH gleby dla wielu roślin jest lekko kwaśne, zbliżone do obojętnego, pomiędzy 6, a , , ponieważ w tym zakresie zrównoważona jest dostępność wszystkich składników odżywczych. Ten zakres pH promuje również aktywny i zróżnicowany wzrost populacji drobnoustrojów glebowych i jest to optymalny (zdrowy) zakres dla rozwoju dżdżownic i innych organizmów żyjących w glebie. Zabieg wapnowania może doprowadzić pH gleby do optymalnego poziomu dla produkcji roślinnej, pod warunkiem, że będzie prawidłowo dobrany i odpowiednio wykonany. Dlatego też, każdy program wapnowania, oparty powinien być na teście glebowym, który określa stopień zakwaszenia gleby i

Efektywność tych nawozów określają następujące cechy fizyczne i chemiczne: . Wiek skały. . Zwięzłość i miękkość skały. . Forma i wielkość cząsteczek w nawozie. . Aktywność i reaktywność chemiczna. . Skład chemiczny i wartość neutralizacji Duże różnice w skuteczności działania odkwaszającego, pomiędzy różnymi nawozami zawierającymi węglan wapnia, wynikają z wieku geologicznego skały stanowiącej

Poradnik Agro Wiosna 2015

95

C6LDON

surowiec do produkcji nawozów wapniowych. Skały wytworzone w młodszych epokach geologicznych, jak kreda są miękkie, gąbczaste i porowate, czyli posiadają rozproszoną strukturę. Cechy te wyróżniają kredę od innych wapieni i umożliwiają osiągnięcie dużej rozpuszczalności w roztworze glebowym oraz szybkie działanie odkwaszające. Wapienie wykształtowane w starszych okresach geologicznych są mocno skrystalizowane, odznaczają się wysoką twardością i dużą mrozoodpornością, są to cechy, które pogarszają przydatność tych surowców do produkcji nawozów wapniowych.

Natura rzeczy

tod urabiania złóż skalnych. Kluczowym czynnikiem, który decyduje o wyborze metody eksploatacji złoża jest zwięzłość skał, czyli wytrzymałość na ściskanie. Jest to parametr, którego wartość waha się od 8 MPa dla skał młodych, luźnych i porowatych, jak kreda do powyżej 6 MPa dla skał wytworzonych w starszych epokach geologicznych, do których możemy zaliczyć stare wapienie prekambryjskie i dolomity. Skały zwięzłe i bardzo zwięzłe (wapienie i dolomity), które zazwyczaj są wytrzymałe na ściskanie, urabia się metodą robót wiertniczo-strzałowych, czyli czynnikiem rozluźniającym są materiały wybuchowe.

Natomiast kreda jest skałą miękką, luźną, co powoduje,

KREDA jest to miękka, biała, porowata skała osadowa - węglan wapnia, składający się z bardzo drobnych bezpostaciowych form wapiennych o średnicy mniejszej niż mikron. Drobiny te pochodzą z rozkładu kompleksu pierścieni szkieletowych skamieniałości mikroorganizmów morskich, określanych, jako organizmy skałotwórcze. Naturalna kreda jest pochodzenia organicznego, posiada budowę amorficzną, czyli bezpostaciową o strukturze porowatej. Cząsteczki kredy pozbawione są struktury krystalicznej i nie posiadają sieci uporządkowanych atomów lub cząsteczek, co powoduje, że kreda jest luźną, niescementowaną skałą. Są to kolejne cechy różniące ten surowiec od skał wapiennych. Dzięki tym właściwościom, kreda posiada niespotykane wśród innych nawozów wapniowych działanie odkwaszające. Nawozy wytwarzane z kredy posiadają również dużą nasiąkliwość, czyli zdolność do wchłaniania wody. Właściwość ta jest powiązana z porowatością skał i zależy od wieku geologicznego. Im większa zdolność do wchłaniania wody, tym powierzchnia reakcji z roztworami glebowymi stanowiącymi główny czynnik rozpuszczający jest większa. Rozpuszczanie a zatem działanie odkwaszające takiego nawozu jest bardzo szybkie. Aby to lepiej zrozumieć, należy spojrzeć dokładniej na powierzchnię kredy.

że sposób wydobywania tego surowca, polega jedynie na zrywaniu (kopaniu) wierzchniej warstwy pokładu koparką. Kreda, która powstała w okresie czwartorzędu nie posiada wytrzymałości na ściskanie i ulega już szlamowaniu w kontakcie z wodą.

Rozmiar ma znaczenie. Miękka kreda ma powierzchnię wewnętrzną i zewnętrzną, czyli jest porowata, co wskazuje na dużą objętość wewnętrznych pustych przestrzeni. Jest to wskaźnik, który zapewnia dużo większą powierzchnię reakcji nawozu z roztworem glebowym w glebie. W te wewnętrzne otwory wpływa roztwór glebowy, powodując szybsze rozpuszczanie drobin kredy i uwalnianie węglanu wapnia. Większa powierzchnia reakcji może szybciej zneutralizować kwasowość w glebie. W górnictwie odkrywkowym jest kilka mechanicznych me-

96

Poradnik Agro Wiosna 2015

Stopień rozdrobnienia nawozu wapniowego, jest zasadniczym parametrem decydującym o skuteczności odkwaszania. Nawozy wapniowe produkowane z kredy, posiadają naturalne cząsteczki mniejsze niż , mm bez mechanicznego rozdrabniania, dlatego w środowisku glebowym rozpuszczają się szybko, a ich działanie odkwaszające jest widoczne już w pierwszym roku po zastosowaniu.

Im w nawozie znajduje się więcej frakcji pylistej, tym bardziej zwiększa się jego powierzchnia reakcji z roztworami glebowymi, stanowiącymi główny czynnik rozpuszczający w środowisku glebowym. Nawozy kredowe zawierają tylko frakcję pylistą

Prędkość bezpieczna. Szybkość, z jaką środek wapnujący reaguje z glebą z zamiarem zobojętnienia kwasowości, a tym samym zwiększenia pH gleby, nazywamy aktywnością chemiczną. Szybkość reakcji nawozu z roztworem glebowym, w dużym stopniu zależy od stopnia rozdrobnienia nawozu. Drobniejszy materiał, jakim jest kreda, szybciej będzie reagować, ponieważ zwiększa się rozpuszczalność wapienia, przez zwiększenie powierzchni

ków chemicznych do wejścia w reakcję chemiczną z innym związkiem lub pierwiastkiem chemicznymi.

Siła to moc. Siła zobojętniająca nawozu wapniowego, pomaga nam określić potencjał tego nawozu do zneutralizowania kwasowości gleby. Wskazuje, ile nawozu jest potrzebne do zobojętniania określonej ilości kwasu w glebie. Siła zobojętniająca powinna być teoretycznie równa procentowej zawartości CaO w nawozie. W praktyce jednak, siła zobojętniająca nawozu wapniowego może być większa niż procentowa zawartość CaO w nawozie. Taki fakt ma miejsce w dwóch przypadkach: pierwsza sytuacja dotyczy nawozów kredowych, ponieważ zawierają one bardzo dużą ilość frakcji pylistej, która zwiększa ich powierzchnię reakcji z roztworami glebowymi, powodując zwiększenie rozpuszczalności wapienia. Druga sytuacja występuje wówczas, gdy w nawozie obok wapnia występuje magnez. Tlenek magnezu ma o % większą siłę zobojętniającą niż tlenek wapnia. pH gleby 7,0

kreda  I L D G O N L6  H O I J 8 O C :

W ofercie Scandagra Polska znajduje się następujący asortyment: • olej napędowy, • środki smarne, • sznurek rolniczy, • siatka do belowania, • folia do sianokiszonek, • folia pryzmowa, Gwarantujemy profesjonalną obsługę • siatka do okrywania pryzm, i terminowość dostaw • worki obciążeniowe do pryzm, • rękawy foliowe.

Oleje i rolnicze tworzywa sztuczne

Firma Scandagra Polska od lat służy pomocą w gospodarstwach rolnych. Dotyczy to również fachowego doradztwa w zakresie doboru środków smarnych do maszyn rolniczych oraz odpowiedniego przygotowania sianokiszonki dla bydła. Współpracujemy z producentami oferującymi najwyższej jakości towary (m.in. BPI, Novatex, Trioplast, Fuchs). Naszą ofertę dostosowujemy także do indywidualnych potrzeb Klienta (nawet spoza branży rolniczej). Gwarantujemy profesjonalną obsługę i terminowość dostaw. Możemy zunifikować stosowanie olejów w gospodarstwie.

Zapraszamy do współpracy! Kontakt: Sławomir Słowik Manager Działu Olejów i Tworzyw Sztucznych

Tel.: Kom.:

8 6

6

[email protected]

Dziechciaronek Zenon i Krzysztof Gm. Kłodzko, powiat kłodzki, woj. dolnośląskie

ha (

sztuk krów i 6 sztuk młodych).

„Jednym słowem SUPERsiatka! Siatka Starnet Plus nie rwie się, dobrze rozwija się w prasie, nie zwija się do środka. Po wyrzuceniu beli z komory prasowania nie robi się luźna i dobrze trzyma. Dodatkowym jej atutem jest wysoka wytrzymałość, siatka jest bardzo mocna”.

Łukasz Buchajczyk z miejscowości Drawno koło Choszczna powiat Choszczeński. Rodzina Państwa Buchajczyków z Drawna współpracuje ze Scandagra Polska od wiosny roku; Pan Bogdan Buchajczyk wraz z synem Łukaszem mają łącznie 8 krów, w tym dojnych. „Moim zdaniem Starnet Plus to najlepsza z dostępnych na rynku siatek. Jej cena jest atrakcyjna w stosunku do jej doskonałej jakości. Siatka jest bardzo wydajna; z rolki o długości m uzyskuję od 26 do 2 balotów przy dwukrotnym owijaniu (średnica , / , ). Do zakupu siatki namówiłem mojego brata - Kondrata Buchajczyka (Rzeczki k. Choszczna), który ma ponad krów, w tym 8 dojnych i jest jednym z największych indywidualnych producentów mleka w województwie zachodniopomorskim.” 102

Poradnik Agro Wiosna 2015

Siatka do belowania Wykonana w najnowocześniejszej lekkiej technologii

Wysoka wytrzymałość Technologia edge-to-edge 100%

Zabezpieczenie przed promieniowaniem UV

pokrycie bel

Lepsze dopasowanie do urządzeń

Kolorowe brzegi 70 m

Oznakowanie końca rolki Gwarancja długości rolki Długość rolki: m, m Szerokość rolki: cm Maksymalna średnica rolki: cm, cm Waga rolki: kg, kg Ilość sztuk na palecie: 6 szt. ( m), szt, (

m)

Producent:

Idealny do wszystkich rodzajów upraw

e m a S usy pl

DYSTRYBUCJA, INFORMACJE I ZAMÓWIENIA: Dział Olejów i Tworzyw Sztucznych Sławomir Słowik tel.: 8 6 6 [email protected]

www.scandagra.pl Poradnik Agro Wiosna 2015

103

D A: ? :  >  I L D G O N L6  H O I J 8 O C :

Folia kiszonkarska Greenline my

Silos Folia kiszonkarska Greenline 125 µm Siatka ochronna do silosów / pryzmy

Worki do obciążania silosów

Kiszonka

Folia podkładowa przezroczysta 40μ

Ziemia

Ziemia Folia ścienna (najlepiej przezroczysta 160μ)

Folia kiszonkarska Greenline my to jedna z najlepszych folii dostępnych na rynku

Beton

Pryzma Folia kiszonkarska Greenline 125 µm

Jej parametry techniczne (patrz tabela) są wyjątkowe. Jest ona produkowana z najwyższej jakości surowca i nie zawiera regranulatu. Dodatkowo w swoim składzie posiada środki poprawiające jej cechy fizyczne. To dzięki temu jest ona niezmiernie elastyczna i wytrzymała oraz odporna na przedziurawienie. Sprawdź, a przekonasz się jak ważną rolę w procesie zakiszania odgrywa folia.

Folia podkładowa przezroczysta 40μ Folia ścienna (najlepiej przezroczysta) 160μ Kiszonka

Ziemia

SPECYFIKACJA

WYTRZYMAŁOŚĆ NA ROZDZIERANIE WZDŁUŻNE/ POPRZECZNE [N]

WYDŁUŻENIE PRZY ZERWANIU WZDŁUŻNE/ POPRZECZNE [%]

WYTRZYMAŁOŚĆ NA ROZCIĄGANIE PRZY ZERWANIU WZDŁUŻNE/ POPRZECZNE [N/mm ]

NORMY DLG

/

/

/

GREENLINE

my

>6 />6

>6

/>8

>

Siatka ochronna do silosów / pryzmy

Worki do obciążania

PRZEPUSZCZALNOŚĆ GAZÓW [cm /m d]

ODPORNOŚĆ NA PUNKTOWE PRZEBICIE DART DROP [g] brak

/>

8

Gospodarstwo Rolne Jolanty i Andrzeja Dziekońskich Gm. Mońki, powiat moniecki, woj. podlaskie ha ( sztuk krów mlecznych.

> 68

ha z przeznaczeniem na kiszonkę),

„Jesteśmy bardzo zadowoleni z folii Greenline. Nawet w wyjątkowej sytuacji, jaką było wejście stada łań na teren naszej posesji, przejście przez pryzmy z folią zakończyło się jedynie jej rozciągnięciem, bez śladu dziur. Wysoka jakość zakupionej folii, przekonała nas do dalszych zakupów w Scandagra Polska, w szczególności produktów z asortymentu rolniczych tworzyw sztucznych”.

Gospodarstwo Rolne Rogalski Mariusz Gmina Mońki, powiat moniecki, woj. podlaskie (w tym krowy mleczne).

ha,

sztuk bydła

„Uprawiam 2 ha kukurydzy z przeznaczeniem na kiszonkę. Zakupiona w Scandagra Polska folia pryzmowa Greenline cechuje się bardzo dużą wytrzymałością. Wiele folii pęka na mrozie, tu taka sytuacja nie miała miejsca. Produkt zdecydowanie godny polecenia.”

Poldanor S.A. Gm. Przechlewo, powiat człuchowski, województwo pomorskie. ha (6 ha kukurydzy), szt. bydła, 6 trzody chlewnej, biogazownie. Wiesław Wójcik Zarządca gospodarstwa w Pawłówku: „Folii Greenline używamy do okrywania kiszonki z kukurydzy z przeznaczeniem dla biogazowni, trzody chlewnej i bydła. Systematyczne badania kiszonki pod biogaz potwierdziły bardzo wysoką jakość tej folii. Dzięki folii Greenline straty są znacznie niższe, a poza tym jest wyjątkowo elastyczna i wytrzymała. Jak obciążamy ją ziemią, folia doskonale się rozciąga. Naciąga się jak guma.” 104

Poradnik Agro Wiosna 2015

Folia kiszonkarska Najwyższa jakość Doskonałe cechy techniczne Nr wiodących na rynku folii Folia kiszonkarska Greenline MY to jedna najlepszych folii dostępnych na rynku. Posiada wyjątkowe parametry techniczne. Produkowana jest najwyższej jakości surowca i nie zawiera regranulatu. W swoim składzie zawiera środki poprawiające jej cechy fizyczne, dzięki czemu jest ona niezmiernie elastyczna i wytrzymała oraz odporna na przedziurawienie Szerokość: 6m, 8m, m, m, m, 6m, 8m

Długość: m, m, m, m, m, m

Kolor: khaki-biały (zielony-czarny-zielony)

Idealny do wszystkich rodzajów upraw

DYSTRYBUCJA, INFORMACJE I ZAMÓWIENIA: Dział Olejów i Tworzyw Sztucznych Sławomir Słowik tel.: 8 6 6 [email protected]

www.scandagra.pl Poradnik Agro Wiosna 2015

105

D A: ? :  >  I L D G O N L6  H O I J 8 O C :

Poradnik użytkownika folii – praktyczne wskazówki Sławomir Słowik Scandagra Polska

. Wysoka jakość sianokiszonki zależy od gatunku i jakości traw. Wybieraj trawy wysokiej jakości i pamiętaj o odpowiednim nawożeniu łąki. . W trakcie koszenia trawy pamiętaj, aby zrobić to przed pełnym kłoszeniem. W tym momencie zawartość cukru w trawie jest najwyższa. Cukier potrzebny jest bakteriom beztlenowym odpowiedzialnym za zakiszanie. Wysoka zawartość cukru w trawie gwarantuje dobre właściwości odżywcze twojej paszy. Koszenie powinno się przeprowadzić na wysokości 8- cm, aby uniknąć zabrudzenia zielonki glebą i skażenia jej bakteriami niebezpiecznymi dla zwierząt. . Podczas wstępnego suszenia należy dążyć do uzyskania ok. - % suchej masy. Uzyskujesz to z reguły po 6 godzinach suszenia (przy odpowiednich warunkach pogodowych). Badanie zawartości SM: wyciągamy z pokosu garść trawy i zwijamy w kulkę; kulkę trzymamy ściśniętą przez min. po czym, gdy : a) kulka ocieka wodą - SM poniżej %, b) kulka utrzymuje swój kształt: brak wycieków - SM pomiędzy - %, c) kulka jest sprężysta i rozwija się powoli - SM pomiędzy - %, d) kulka rozwija się natychmiast - SM większa niż %.

106

6. Podczas owijania pamiętaj, aby odpowiednio założyć rolkę folii na owijarkę – klejąca strona folii musi być skierowana do wewnątrz beli. Jeżeli stosowałeś się do poprzednich wskazówek używaj systemu + gwarantującego pokrycie beli warstwami folii z % zakładką. Jeżeli jednak skosiłeś trawę zbyt późno (zdrewniałe łodygi), lub zawartość suchej masy jest mniejsza niż % rozważ użycie systemu + + (6 warstw folii). Aby uzyskać maksymalne właściwości klejące folia powinna być przechowywana w temp. - st. C przez h przed użyciem. . Ustaw naciąg folii na - %, aby efektywnie wykorzystać zakupioną folię. Właściwa szerokość folii po rozciągnięciu to 8- cm na beli dla folii mm oraz 8-6 cm dla mm.

. Aby uformować bele o właściwym kształcie pokosy powinny być jednolite pod względem gęstości, kształtu i szerokości, aby prasa mogła uformować odpowiednie bele. Im większa gęstość tym lepsza jakość sianokiszonki.

8. Składuj bele w pozycji pionowej w miejscu oddalonym od drzew, żywopłotów i cieków wodnych. Rozłóż trutkę na gryzonie i zabezpiecz miejsce składowania przed dostępem zwierząt gospodarskich. Ostrożnie obchodź się z belami.

. Dla uzyskania optymalnego rezultatu bele należy owinąć nie później niż dwie godziny od sprasowania. Zapobiega to dostawaniu się tlenu do sprasowanej beli. Przed sezonem starannie wyczyść rolki wstępnego rozciągu owijarki. (guma-płyn do mycia naczyń; metal, aluminium-rozpuszczalnik).

. Podczas składowania należy okresowo sprawdzać stan bel – wszelkie uszkodzenia mechaniczne należy niezwłocznie reperować specjalną taśmą samoprzylepną z filtrem UV.

Poradnik Agro Wiosna 2015

. Składuj bele przez max

miesięcy.

Ekonomiczne rozwiązanie do owijania owalnych balotów Wysoka odporność na przebicie Folia wielowarstwowa Produkowana metodą rozdmuchu lata gwarancji od daty zakupu dla folii przechowywanej w odpowiednich warunkach Wysoki stopień zabezpieczenia folii przed promieniami UV (min. miesięcy) Doskonały wybór zarówno dla dużych jak i małych użytkowników Gilza z tworzywa sztucznego Folia dostępna tylko w kolorze białym w szerokościach i mm Produkowana w Finlandii

Rolki Rolki

mm – mm –

pudełek / paleta pudełek/ paleta

Producent:

Idealny do wszystkich rodzajów upraw

DYSTRYBUCJA, INFORMACJE I ZAMÓWIENIA: Dział Olejów i Tworzyw Sztucznych Sławomir Słowik tel.: 8 6 6 [email protected]

www.scandagra.pl

J7:OE>:8O:C>6

Ubezpieczenia w SCANDAGRA LATO (czerwiec)

Harmonogram przydatny rolnikowi pory roku

Ż

ycie i pracę rolnika w dużej mierze determinują pory roku. Od nich, od pogody często uzależnione jest powodzenie, bądź nie, pracy w gospodarstwie. Prowadząc działalność „pod chmurką” rolnicy narażeni są na wiele różnorakich ryzyk. Dlatego tak ważne jest umiejętne zarządzanie nimi. Jednym z narzędzi do tego służących są ubezpieczenia, które odpowiednio dopasowane mogą skutecznie chronić dorobek rolnika. Kiedy zatem, o jakim ubezpieczeniu rolnik powinien pomyśleć?

WIOSNA (kwiecień/maj) Wiosna to czas kiedy przyroda budzi się do życia. Rolnicy zaś rozpoczynają zasiewy wiosenne. Na podstawie ustawy o ubezpieczeniach upraw rolnych i zwierząt gospodarskich za niewielką składkę można zabezpieczyć uprawy. Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi wybiera ubezpieczyciela na podstawie jego doświadczeń w ubezpieczaniu rolników, analizując przydatność polis dla działalności rolniczej ich praktyczność i dopasowanie. Polisy z % refundacją mogą oferować tylko towarzystwa sumiennie wywiązujące się z likwidacji szkód rolniczych. My takie ubezpieczenia mamy od lat.- mówi Andrzej Janc – Dyrektor Biura Ubezpieczeń Rolnych, Concordia Polska TUW. Ubezpieczenia upraw rolnych mają charakter obowiązkowy. Oznacza to że każdy rolnik pobierający dopłaty bezpośrednie powinien się ubezpieczyć. Najlepiej ubezpieczyć całą powierzchnią upraw gdyż gradobicia, przymrozki wiosenne, deszcze nawalne czy huragany nie wybierają miejsca, które w gospodarstwie zostanie zniszczone. Doświadczenia z ostatnich lat pokazują że rolnicy najczęściej obawiają się gradobicia, które w ciągu kilku minut może zniweczyć trud całorocznej pracy.

108

Poradnik Agro Wiosna 2015

Aby móc dobrze i spokojnie przygotować się do okresu żniw, rolnik powinien także pomyśleć o zabezpieczeniu swoich maszyn rolniczych. W okresie wzmożonych prac polowych często dochodzi bowiem do ich wypadków i pożarów sprzętu, co skutkuje niemożnością prowadzenia dalszych robót. A każdy dzień, każda godzina są w tym czasie bardzo cenne. Warto więc pomyśleć o ubezpieczeniu, dzięki któremu, w razie awarii, szybko i sprawnie uda się naprawić szkodę. W ramach ubezpieczenia maszyn rolniczych posiadamy specjalne ubezpieczenie Agro Casco. Ubezpieczeniem mogą być objęte zarówno mniejsze, jak również bardzo duże i specjalistyczne maszyny, których wartość nie rzadko przekracza poziom mln zł. Są to najczęściej ciągniki rolnicze kombajny zbożowe, buraczane, ziemniaczane, maszyny uprawowo – siewne, opryskiwacze, przyczepy itd. - wyjaśnia Andrzej Janc.

JESIEŃ (wrzesień-październik) Jesień to intensywny okres prac polowych pod kątem upraw ozimych. Przestrzegając terminów agrotechnicznych, niemal z zegarkiem w ręku należy obsiać pola. Aby trud pracy nie poszedł na marne w przypadku ostrej zimy warto ubezpieczyć uprawy w pakiecie zawierającym ujemne skutki przezimowania. Doświadczenia ostatnich lat, zwłaszcza roku wskazują, że warto się zabezpieczyć wykupując polisę.

ZIMA (listopad- styczeń) Przełom roku jest czasem zawierania ubezpieczeń obowiązkowych OC rolnika i budynków wchodzących w skład gospodarstwa rolnego ubezpieczeń NNW oraz ochrony prawnej.

OC rolnika OC rolnika to ubezpieczenie, które nie dotyczy samego rolnika, ale osób trzecich mogących ponieść szkody z tytułu prowadzenia przez rolnika działalności. Należy podkreślić, że osobą trzecią nie są członkowie rodziny zamieszkujący i wspólnie prowadzący gospodarstwo, czy też pracownicy rolnika. Odpowiedzialność ta polega na wypłacie odszkodowania w związku z wyrządzeniem szkody z tytułu posiadania gospodarstwa rolnego, zarówno szkody na osobie, jak i w

mieniu. OC rolnika obejmuje również pojazdy wolnobieżne w rozumieniu prawa o ruchu drogowym, czyli np. kombajny rolnicze, w związku z ruchem tych pojazdów i użytkowanych w związku z posiadaniem gospodarstwa. Rolnik nie musi na pojazdy wolnobieżne wykupywać dodatkowej polisy OC komunikacyjnego.

Obowiązkowe ubezpieczenie budynków Rolnicy nie zawsze wiedzą, że obowiązkowe ubezpieczenie budynków dotyczy tylko murów i instalacji związanych z budynkiem, powłok malarskich oraz tynków. Nie obejmuje jednak stałych elementów wyposażenia takich jak: armatura sanitarna, wbudowane szafy wnękowe, baterie słoneczne. Te można ubezpieczyć osobno, w ramach ubezpieczenia dobrowolnego.

Ubezpieczenia następstw nieszczęśliwych wypadków Rolnik przez cały rok, z mniejszą, bądź większą intensywnością, narażony jest na szereg ryzyk. - W roku w wy-

padkach zginęło rolników, 8 doznało uszczerbku na zdrowiu w wyniku kontaktu ze zwierzętami, a 86 zostało poszkodowanych przez ruchome części maszyn. Wg danych KRUS taki jest bilans ponad wypadków, jakie miały miejsce przy pracach rolniczych. Oznacza to, że w pracy rolnika niezbędne także okazuje się posiadanie ubezpieczenia od następstw nieszczęśliwych wypadków (NNW). Takie ubezpieczenie zawiera sporo opcji dodatkowych np. wypłatę w razie pogryzienia przez psa czy długotrwałego pobytu w szpitalu – podsumowuje Andrzej Janc.

Ubezpieczenie ochrony prawnej Działalność rolnicza coraz częściej opiera się na wielu umowach: dzierżawy, kupna-sprzedaży, gwarancji, kontraktacji itd. Gospodarze coraz częściej zatrudniają pracowników. Na tym tle może pojawić się wiele sporów prawnych, których prowadzenie przed sądem nie dość, że jest kosztowne, to wymaga współpracy z kancelarią prawną. Wykorzystując ubezpieczenie ochrony prawnej można się przed tym zabezpieczyć.

SOLIDNY PARTNER W SEKTORZE AGRO

OFERUJEMY: RVYa`Z[ULZ[H^RP\ILaWPLJaLlj\WYH^KV[V^HU`JO aI\KǏL[\WHljZ[^H H[YHRJ`QUL\ILaWPLJaLUPHTHZa`UYVSUPJa`JO ZaLYVRǃVMLY[LJ\ILaWPLJaLljUHǏ`JPL 6KKaPHé*VUJVYKPP6çH>:LCN

C6LDON

H@JEO7Ùæ

D A: ?:  > I L D GON L6 H OI J8 OC: 

Ð GD 9@> D 8 =GD CN  GD Ð A>C

J7:OE>:8O:C>6