Niebezpieczne produkty i substancje stosowane w domu 1. Cele lekcji a) Wiadomości Uczeń: - zna rodzaje niebezpiecznych substancji stosowanych w domu, - potrafi wymienić niebezpieczne produkty i substancje stosowane w domu.

b) Umiejętności Uczeń: - potrafi ograniczać stosowanie substancji chemicznych w swoim domu, - dostrzega niebezpieczeństwa związane ze stosowaniem niebezpiecznych produktów i substancji.

2. Metoda i forma pracy - pokaz, - prezentacja multimedialna, - pogadanka, - ćwiczenie, - praca z całą klasą, - praca indywidualna.

3. Środki dydaktyczne - komputer (z programem MS PowerPoint), - prezentacja multimedialna pt. „Niebezpieczne produkty i substancje stosowane w domu”, - rzutnik multimedialny, - tablica, - zeszyty.

4. Przebieg lekcji a) Faza przygotowawcza Nauczyciel zapoznaje uczniów z tematem i etapami jego realizacji. Uświadamia uczniom cele lekcji.

b) Faza realizacyjna 1. Nauczyciel uruchamia prezentację multimedialną „Niebezpieczne produkty i substancje stosowane w

domu”. Spis treści prezentacji: - Wstęp - Podział niebezpiecznych odpadów z gospodarstwa domowego - Co powinniśmy robić z niebezpiecznymi odpadami naszego gospodarstwa? - Pomysły na ograniczenie używania substancji chemicznych - Ćwiczenie - Bibliografia

c) Faza podsumowująca 1. Uczniowie sprawdzają poprawność odpowiedzi z ćwiczenia. 2. Nauczyciel żegna uczniów.

5. Bibliografia 1. Gołębiewska, P. Metera, Ochrona środowiska z perspektywy gospodarstwa domowego, Narodowa Fundacja Ochrony Środowiska w Warszawie, Krajowe Centrum Edukacji Ekologicznej. 2. M. Koszmider, G. Kozanecka, Zielone zadania. Ochrona środowiska w zadaniach chemicznych, WSiP, Warszawa 1997. 3. S. Piontek, P. Metera, Jak zorganizować zbieranie, sortowanie i przetwarzanie odpadów z pożytkiem dla środowiska, Narodowa Fundacja Ochrony Środowiska w Warszawie, Krajowe Centrum Edukacji Ekologicznej. 4. Tyralska-Wojtycza, Śmieci mniej ziemi lżej. Pakiet edukacyjny, Regionalny Ośrodek Edukacji Ekologicznej w Krakowie, Kraków 2003.

6. Załączniki a) Karta pracy ucznia Ćwiczenie Odpowiedz na pytanie: Jakie niebezpieczne substancje znalazły się na wysypisku wraz z wyrzuconymi tam: bateriami z zegara, termometrem rtęciowym i workiem z pozostałością sztucznego nawozu?

b) Notatki dla nauczyciela Wiele produktów stosowanych w domu zawiera związki chemiczne, które mogą być szkodliwe dla ludzi, zwierząt i całego środowiska. Niebezpieczne odpady z gospodarstwa domowego: 1. Środki czyszczące 2. Materiały samochodowe 3. Materiały malarskie

4. Środki owadobójcze 5. Środki używane w ogrodzie 6. Inne artykuły używane w domu ŚRODKI CZYSZCZĄCE - Proszki i płyny do czyszczenia zlewów i toalet - Pianki czyszczące do piekarników - Środki do przetykania rur - Odplamiacze, wybielacze i środki do prania MATERIAŁY SAMOCHODOWE - Płyn hamulcowy - Płyn do chłodnicy - Płyn do szyb - Olej, akumulatory - Odmrażacze - Środki czyszczące i woski MATERIAŁY MALARSKIE - Farby i lakiery - Rozpuszczalniki - Płyny do impregnacji drewna - Kleje - Woski do polerowania - Farby w aerozolu ŚRODKI OWADOBÓJCZE - Płyny, proszki i aerozole przeciw owadom - Kulki na mole - Trutki na szczury - Pudry i krople przeciwpchelne dla psów i kotów ŚRODKI UŻYWANE W OGRODZIE - Nawozy - Środki owadobójcze - Środki chwastobójcze INNE ARTYKUŁY UŻYWANE W DOMU - Baterie - Leki - Woda utleniona - Lakiery i zmywacze do paznokci - Farby do włosów i płyny do trwałej - Kleje - Masy plastyczne do klejenia CO POWINNIŚMY ROBIĆ Z NIEBEZPIECZNYMI ODPADAMI NASZEGO GOSPODARSTWA? - Nie wyrzucaj ich na śmietnik. - Nie przechowuj ich w miejscach, do których dostęp mają małe dzieci.

- Nie wylewaj ich do umywalki, zlewu ani toalety. - Nie zakopuj ich w ogrodzie. - Nie próbuj ich spalić. - Jeśli ich używasz, zachowaj odpowiednią ostrożność. - Przechowujemy je w bezpiecznym miejscu. Oznaczamy je etykietami. - Zużyte baterie, akumulatory, opony i rozpuszczalniki oddajemy do specjalnych punktów je składujących. - Staramy się używać produktów bezpiecznych dla środowiska lub podlegających biodegradacji. POMYSŁY NA OGRANICZENIE UŻYWANIA SUBSTANCJI CHEMICZNYCH: 1) DO CZYSZCZENIA PLAM Do litra wody dodaj jedną łyżkę soku z cytryny lub octu winnego, dobrze wymieszaj i nanieś na plamę. Gdy plama nie chce zejść, dolej więcej soku lub octu. W wypadku plam na blacie kuchennym lub w wannie wypróbuj sodę oczyszczoną. 2) DO CZYSZCZENIA PIEKARNIKA Do czyszczenia piekarnika można użyć wiórków metalowych (do kupienia w supermarketach) i sody oczyszczanej. Trudne do usunięcia plamy dodatkowo posyp solą. 3) ZATKANY ZLEW Wystarczy raz w tygodniu wlać do niego wrzącą wodę. Do oczyszczania rur używa się specjalnego wężyka lub przepychacza. Jeśli trzeba użyć detergentu, najlepiej wybrać przyjazny dla środowiska. 4) SZYBY Do litra wody dodaj soku z cytryny lub octu winnego. Wycieraj szybę starymi gazetami. 5) DO CZYSZCZENIA TOALET Wystarczy nasypać do muszli sody oczyszczonej, a następnie wyczyścić ją szczotką. Soda oczyszcza, ale nie dezynfekuje. 6) USUWANIE PRZYKRYCH ZAPACHÓW Należy stosować naturalne odświeżacze w postaci drewnianych kulek nasączonych olejkami zapachowymi, mieszanek roślinnych (lawenda, mięta, cytryna) lub kominków aromaterapeutycznych. Wiele z naturalnych zapachów odstrasza mole i inne owady. 7) ZAMIAST ŚRODKÓW CHWASTOBÓJCZYCH Stosuj metody organiczne – przynieś do ogródka kilka drapieżnych owadów lub żab. Chwasty wystarczy wyrwać ręcznie. 8) ZAMIAST ŚRODKÓW PRZECIW KARALUCHOM Tych nieproszonych gości skutecznie odstraszy posypywanie boraksem wszystkich dziur w podłodze, otworów, miejsc przy rurach i innych, w których lubią przebywać.

7. Czas trwania lekcji 45 minut

8. Uwagi do scenariusza Do scenariusza dołączona jest prezentacja multimedialna pt. „Niebezpieczne produkty i substancje stosowane w domu”.