PRZEGLkD RYNKU
PrzeglÈd rynku
Kamieñ naturalne piÚkno Kamieñ w domu i w ogrodzie
Tomasz omasz Wojciuk
fot. Libet
Jest piÚkny, trwaïy, Ăwietnie harmonizuje z otoczeniem, elegancko wyglÈda. To tylko niektóre zalety kamienia. Oprócz tego jest naturalny, dodaje powagi i prestiĝu. Wykonuje siÚ z niego posadzki, cokoïy, elewacje Ăcienne, blaty kuchenne, armaturÚ ïazienkowÈ, a takĝe wykïada nim kominki i schody. Na zewnÈtrz moĝna robiÊ z niego murki, Ăcieĝki, oczka wodne, strumyki, podjazdy, tarasy, skarpy i ogrodzenia. W Polsce najczÚĂciej wykorzystuje siÚ wystÚpujÈce w róĝnych odmianach granity, marmury, trawertyny i piaskowce. Podpowiadamy, jakie moĝe byÊ zastosowanie tych kamieni zarówno w domu, jak i w ogrodzie. 118
BUDUJEMY DOM
7–8/2009
W domu... Przed przystÈpieniem do prac zwiÈzanych z urzÈdzaniem wnÚtrza musimy postawiÊ sobie kilka kluczowych pytañ. Po pierwsze, dobrze jest zastanowiÊ siÚ, jaki efekt chcemy osiÈgnÈÊ; czy wnÚtrze naszego domu ma byÊ ciepïe i przytulne, czy moĝe raczej dostojne i eleganckie. Elementy z kamienia o wiele bardziej pasujÈ do tego drugiego. Kolejne pytania muszÈ dotyczyÊ kolorystyki kamienia (obecnie bardzo modne sÈ jasne odcienie), jego faktury i tego w jakich ma znaleěÊ siÚ pomieszczeniach. Kiedy juĝ wszystko sobie dokïadnie przemyĂlimy, wówczas moĝna przystÈpiÊ do wyboru konkretnych rodzajów kamienia. Posadzki Zarówno ciÈgi komunikacyjne, jak i posadzki w pomieszczeniach czy schody, z uwagi na to, ĝe poddawane sÈ staïemu naciskowi i naraĝone sÈ na Ăcieranie i zabrudzenia, powinny byÊ wykonane z kamienia twardego, nieprzepuszczalnego, o niskim stopniu ĂcieralnoĂci. Na posadzki w okolicach wejĂcia, które najszybciej siÚ brudzÈ, najlepiej nadaje siÚ bardzo twardy i odporny na uszkodzenia mechaniczne granit. Kamieñ ten znajduje zresztÈ zastosowanie nie tylko w domu, ale takĝe w obiektach uĝytecznoĂci publicznej, w których odbywa siÚ intensywny ruch koïowy czy pieszy (np. perony). Jego faktura moĝe byÊ gïadka: szlifowana lub polerowana, ale takĝe pïomieniowana lub mïotkowana, co nadaje powierzchni kamienia chropowatoĂci i tym samym – lepszej przyczepnoĂci. Innym kamieniem, z którego wykonuje siÚ posadzki, jest delikatniejszy od granitu i bardziej zróĝnicowany kolorystycznie marmur.
Kamieñ w domu i w ogrodzie
fot
.M
ar
m
ur
aw Sï
ni o
wi
ce
mienne kruszywo z 5-procentowym dodatkiem ĝywicy poliestrowej i pigmentów. Na kaĝdej posadzce Ăwietnie sprawdzajÈ siÚ zwïaszcza konglomeraty granitowe i kwarcowe (najtwardsze i najbardziej odporne na Ăcieranie). Kuchnia NadajÈ siÚ tu wspomniane wyĝej konglomeraty (granitowy lub marmurowy). Ich jedynÈ wadÈ jest to, ĝe szybciej niĝ kamieñ naturalny ulegajÈ biodegradacji (zwïaszcza konglomeraty marmurowe), co moĝe owocowaÊ np. nierównoĂciÈ blatu. W kuchni znakomicie sprawdzajÈ siÚ teĝ lity granit oraz silestone, czyli kwarcogranit zawierajÈcy aktywny Ărodek bakteriobójczy. Jest on odporny na Ăcieranie, ïatwy w obróbce i maïo nasiÈkliwy. DziÚki temu Ăwietnie nadaje siÚ na blaty kuchenne. Inny kamieñ, który nadaje siÚ na blaty, to Bianco Macaubas – kwarcyt pochodzÈcy z Brazylii. Jest biaïy i ma subtelne, zielonkaBlat z marmuru nie chïonie wody – jest wiÚc doskonaïy do ïazienki
fot. Athena Marmor Polska
¥wietnie pasuje do ïazienek, salonów oraz na schody. Znakomicie komponuje siÚ z metalem i drewnem. Nie naleĝy natomiast ukïadaÊ go przy wejĂciach, poniewaĝ tam znajduje siÚ zwykle duĝo drobin piasku, które mogÈ zmatowiÊ jego szlachetnÈ powierzchniÚ. Marmur nie nadaje siÚ teĝ na podïogÚ w kuchni, bo nie jest niestety odporny na dziaïanie kwasów znajdujÈcych siÚ w produktach spoĝywczych (sok z cytryny, ocet), chïonie jei moĝe siÚ odbarwiaÊ, co widaÊ zwïaszcza na jego jasnych odmianach. TañszÈ alternatywÈ dla kamieni naturalnych sÈ konglomeraty, czyli naturalne ka-
Blat kuchenny z granitu Madura Gold
we, ukïadajÈce siÚ w poziomie linie. Nie chïonie wody, jest odporny na zarysowania i zabrudzenia. Pomimo, ĝe moĝliwoĂci jest wiele i tak najbardziej popularne sÈ blaty granitowe. Dlaczego? Otóĝ po pierwsze, granit jest materiaïem niepalnym i dïugo siÚ nagrzewa (moĝna bez obawy przed poparzeniem stosowaÊ go w pobliĝu kuchennych palników). Po drugie, na blacie z granitu moĝna kroiÊ, ubijaÊ, miaĝdĝyÊ bez obawy, ĝe siÚ go porysuje. Po trzecie, nie wchodzi w reakcje z detergentami i kwasami oraz nie przepuszcza wody, co sprawia, ĝe ïatwo siÚ go myje. REKLAMA
SINTON SALON FIRMOWY ul. Bartycka 26 paw. Abis lok. 675 Warszawa tel. kom. 0501 467 492 www.sinton.pl, email:
[email protected]
Oferta: – pïytki – mozaiki – blaty – umywalki – brodziki – schody – parapety – meble ogrodowe Kamienie naturalne: granit, marmur, onyx, alabaster, trawertyn, piaskowiec
BUDUJEMY DOM
7–8/2009
119
PrzeglÈd rynku
Na kuchenne Ăciany natomiast Ăwietnie nadaje siÚ dajÈcy wraĝenie trójwymiarowoĂci trawertyn.
fot. Kamieniarstwo Pawlik
Salon Na salonowe kolumny idealny bÚdzie piaskowiec lub trawertyn, zaĂ na posadzkÚ – marmur, który dobrze jest co jakiĂ czas polerowaÊ i impregnowaÊ. Donice na kwiaty moĝemy natomiast zamówiÊ z onyksu – bardzo dekoracyjnego mineraïu, bÚdÈcego odmianÈ agatu. azienka Tu idealne bÚdÈ niechïonÈce wody granity lub marmury. W ïazience Ăwietnie prezentuje siÚ teĝ trawertyn (jest sïoneczny i ciepïy, ale zarazem ascetyczny), a takĝe silestone i kwarcyty. Umywalki mogÈ byÊ zrobione z granitu, marmuru lub barwnego onyksu. NajwiÚcej zabiegów pielÚgnacyjnych wymaga trawertyn, którego otwory dobrze jest wypeïniÊ ĝywicÈ lub silikonem, a nastÚpnie wypolerowaÊ. Tylko w ten sposób bÚdzie on wïaĂciwie chroniony przed wodÈ i zanieczyszczeniami.
120
BUDUJEMY DOM
7–8/2009
fot. Artstone
Kominek Ma on byÊ nie tylko ozdobÈ salonu, ale takĝe speïniaÊ podstawowe wymogi zwiÈzane z funkcjonalnoĂciÈ. Chodzi zwïaszcza o ïatwoĂÊ czyszczenia, energooszczÚdnoĂÊ i wydajnoĂÊ. OtaczajÈcy kominek naturalny kamieñ nie tylko Ăwietnie siÚ prezentuje, ale takĝe, nie zmieniajÈc swych wïaĂciwoĂci, nagrzewa siÚ, a potem godzinami oddaje zmagazynowane ciepïo. Jednym z popularniejszych kamieni stosowanych do obkïadania kominków jest trawertyn, nadajÈcy pomieszczeniom nieco rustykalny charakter. Moĝe Schody wykoñczone kamieniem prezentujÈ siÚ bardzo elegancko
on byÊ w stu procentach naturalny, wówczas ma strukturÚ porowatÈ z mikroskopijnymi dziurkami, lub szpachlowany, ĝywicowany, a nastÚpnie polerowany. Kominki obkïada siÚ równieĝ granitami, marmurami, piaskowcami, konOkïadzina kamienna peïni nie tylko funkcjÚ dekoracyjnÈ, ale i ochronnÈ glomeratami oraz... wapieniem. Bardzo popularny jest zwïaszĂrodków zawierajÈcych chlor. Tïuste plamy cza ten z okolic Kielc, zwany marmurem bousuwa siÚ, stosujÈc preparaty o odczynie zalechowickim. Kamieñ ten Ăwietnie nadaje siÚ sadowym. Granit z kolei moĝna co jakiĂ czas do szlifowania i polerowania oraz wystÚpuje pastowaÊ bezbarwnymi pastami polerskimi w szerokiej gamie kolorystycznej, poczÈwszy z domieszkÈ wosku, które podkreĂlajÈ natuod beĝów, a skoñczywszy na brÈzach. ralny kolor kamienia. Do czyszczenia trawertynu najlepsza jest zwykïa woda, ewentualParapety nie z domieszkÈ szarego mydïa. Na parapety Ăwietnie nadaje siÚ piaskoPiaskowce, w przeciwieñstwie do innych wiec, wystÚpujÈcy w kolorach od szarekamieni naleĝy impregnowaÊ wielokrotgo, poprzez beĝowy i biaïy, aĝ do ĝóïtego. nie. Zaimpregnowany kamieñ nie powinien Trzeba tylko pamiÚtaÊ, ĝe ïatwo siÚ Ăciera, przyjmowaÊ wody, ale teĝ nie powinien byÊ wymaga czÚstego czyszczenia i impregnazamkniÚty – powinien oddychaÊ. W przecji. Inne popularne kamienie z przeznaczeciwnym razie, gdy nie ma wymiany powieniem na parapety to granit i marmur, a taktrza i pary wodnej, w pomieszczeniach obïoĝe konglomerat. DobierajÈc ich odcieñ oraz ĝonych kamieniem moĝe tworzyÊ siÚ grzyb. fakturÚ, naleĝy pamiÚtaÊ, aby wspóïgraïy Impregnowanie piaskowca ogranicza takĝe one kolorystycznie z posadzkÈ. CzÚsto pajego Ăcieranie. rapety z kamienia po uïoĝeniu i zeszlifoWaĝne jest, aby do czyszczenia i pielÚgnawaniu rogów pokrywa siÚ warstwÈ ĝywicy, cji kamienia uĝywaÊ tylko produktów marktóra zapobiega ich matowieniu oraz pokowych, które nie spowodujÈ ich zmatowiewstawaniu przebarwieñ. nia lub zniszczenia. Ciekawym pomysïem sÈ impregnaty podkreĂlajÈce naturalny kolor Schody kamienia, które sprawiajÈ, ĝe wydaje on siÚ Tu stosuje siÚ gïównie granity, marmury mokry (tzw. efekt mokrego kamienia). i trawertyny. Piaskowiec na schody raczej Naleĝy pamiÚtaÊ, ĝe kaĝdy Ărodek do piesiÚ nie nadaje, poniewaĝ ïatwo siÚ Ăciera. lÚgnacji kamienia ma swoje przeznaczenie: Aby siÚ nie ĂlizgaÊ, powierzchniÚ schodów sÈ osobne Ărodki do mycia (zwykle o odczynaleĝy zmatowiÊ lub nakleiÊ na stopniach nie obojÚtnym) oraz do impregnacji. specjalne chropowate nakïadki. Wady kamieni PielÚgnacja Wszystkie kamienie sÈ ciÚĝkie, dlatego bioKamieñ, aby zawsze dobrze wyglÈdaï, nalerÈc pod uwagÚ obciÈĝenie stropu, powinĝy regularnie poddawaÊ zabiegom pielÚgnano wykïadaÊ siÚ nimi raczej partery domów. cyjnym. JeĂli chodzi o walory uĝytkowe, to kamieNa samym poczÈtku, zaraz po poïoĝeniu nie nie powinny byÊ stosowane w pokojach naleĝy starannie go umyÊ, uĝywajÈc emulsji dzieciÚcych i sypialniach, poniewaĝ sÈ z naz poïyskiem lub flauty (preparat na bazie flutury zimne i maïo przytulne. Dodatkowo sÈ orokrzemianów). W przypadku marmuru dotwarde i nie amortyzujÈ upadków, co moĝe brym pomysïem jest impregnacja, chroniÈca byÊ problemem, gdy mamy w domu maïe go przed plamami z owoców, jarzyn, tïuszdzieci. Warto zwracaÊ uwagÚ na to, aby nie czu, a takĝe kwasami i odbarwianiem (dziÚwykïadaÊ Ăliskimi, polerowanymi kamieki impregnacji ïatwiej usuwaÊ teĝ powstaniami ïazienek, kuchni oraz schodów. ïe zabrudzenia!). W ĝadnym wypadku do W kaĝdym z tych miejsc ïatwo mogÈ one czyszczenia marmuru nie naleĝy stosowaÊ spowodowaÊ upadek. Naleĝy teĝ pamiÚtaÊ,
Kamieñ w domu i w ogrodzie
W ogrodzie W ogrodzie Ăwietnie sprawdzÈ siÚ zarówno kamienie zbite, twarde o niskiej nasiÈkliwoĂci, jak teĝ porowate i nasiÈkliwe. Tych pierwszych uĝywa siÚ do wykïadania tarasów, podjazdów i Ăcieĝek, drugie natomiast wykorzystuje siÚ w elementach pionowych i przy elewacjach. Elewacja Kamienie z przeznaczeniem na elewacje dzielimy na pïaskie i rzÚdowe (tzw. ciÚte). Jedne i drugie sïuĝÈ do obkïadania fundamentów, naroĝników, Ăcian oraz do budowania podmurówek oraz ogrodowych konstrukcji, np. grilli, wÚdzarni czy kominków. Obecnie w sklepach i centrach ogrodniczych dostÚpny jest szeroki wybór kamieni o róĝnych fakturach, ksztaïtach i kolorach.
groszkuje (sïuĝy do tego specjalny mïotek groszkownik), co powoduje powstanie na jego powierzchni niewielkich wypukïych punkcików, lub pïomieniuje (wypalanie palnikiem), przez co uzyskuje chropowatÈ fakturÚ. Innym kamieniem wykorzystywanym do obkïadania tarasów jest piaskowiec. JeĂli siÚ na niego zdecydujemy, trzeba wybraÊ taki, którego nasiÈkliwoĂÊ nie przekracza 3% i... od razu go zaimpregnowaÊ. Dobrze jest, jeĂli taras, na którym poïoĝymy piaskowiec, bÚdzie znajdowaï siÚ pod dachem, co zniweluje niekorzystne dziaïanie wody. Musimy teĝ czÚsto zmiataÊ z niego piasek, poniewaĝ kamieñ ten stosunkowo ïatwo siÚ Ăciera. Na taras fot. Semmelrock
ĝe niektóre kamienie sÈ ïatwo Ăcieralne (piaskowiec), a inne ïatwo wchodzÈ w reakcjÚ z kwasami czy chlorem (marmur). Musimy to braÊ pod uwagÚ, dobierajÈc poszczególne rodzaje kamieni do danego pomieszczenia.
Kamieñ polny ïadnie wkomponuje siÚ w kaĝdy ogród
w ogródku skalnym kamienie wystÚpujÈce w okolicy, które bÚdÈ harmonizowaïy z otoczeniem. W naszych warunkach znakomicie sprawdzÈ siÚ zwykïe otoczaki, gïazy narzutowe, a takĝe kamienie ïupane i ïamane. ZnakomitÈ propozycjÈ sÈ takĝe mieniÈce siÚ róĝnymi kolorami kwarcyty. Kamienie naleĝy wkopywaÊ nieco w ziemiÚ i lekko odchylaÊ do tyïu. DziÚki temu spïywajÈca z nich woda bÚdzie wsiÈkaïa w podsypkÚ, a nie kapaïa na znajdujÈce siÚ niĝej roĂliny.
Donica kamienna z wielobarwnego ïupka w kolorze grafitowym i srebrzystorudym
Z ciekawszych warto wymieniÊ szaro-brÈzowe gnejsy, ïupki kwarcytowe (szare) oraz serycytowe (niebieskawordzawe), ĝóïto-biaïe piaskowce, a takĝe andecyty, róĝnokolorowe krzemy oraz odporny na zabrudzenia, mróz oraz Ăcieranie porfir, charakteryzujÈcy siÚ niemal idealnie gïadkÈ powierzchniÈ. Taras Na taras lub patio czÚsto kïadzie siÚ pïyty granitowe i bazaltowe, które sÈ stosunkowo proste w obróbce, twarde, odporne na wodÚ, mróz, Ăcieranie i inne niekorzystne czynniki zewnÚtrzne. Trzeba pamiÚtaÊ tylko o tym, aby kamienie nie miaïy szlifowanej lub polerowanej powierzchni, poniewaĝ jak popada na nie deszcz, stanÈ siÚ niezwykle Ăliskie, mogÈc powodowaÊ upadki i urazy. Aby uzyskaÊ lepszÈ przyczepnoĂÊ granit siÚ
nadajÈ siÚ równieĝ niektóre trawertyny, sjenity, marmury (wszystkie trzy wymagajÈ impregnacji), a takĝe gnejsy i porfiry. Aby surowiec naturalny, którym wyïoĝymy taras, miaï dobrÈ przyczepnoĂÊ, warto zawczasu zdecydowaÊ siÚ na jakÈĂ szorstkÈ fakturÚ, np. ïupanÈ lub piïowanÈ. Do ïÈczenia kamieni zawsze uĝywajmy zaprawy z biaïym cementem – szary moĝe powodowaÊ odbarwienia.
fot. Athena Marmor Polska
fot. Ars Mosaica fot. JKSM
Oczko wodne Oprócz zwykïych kamieni ïupanych (np. ïupka granitowego) i ïamanych oczka wodne czÚsto wykïada siÚ równieĝ srebrnorudym ïupkiem serycytowym lub wysypuje ĝwirem kwarcytowym. Bardzo ciekawie prezentujÈ siÚ wstawki z biaïego kamienia, który ma oryginalnÈ strukturÚ w postaci mieniÈcych siÚ róĝnymi kolorami krysztaïków. W oczupek kwarcytowy idealnie sprawdzi siÚ na zewnÈtrz – na tarasach, Ăcieĝkach, podjazdach
Ogródek skalny Na pewno nie naleĝy budowaÊ ogródków skalnych ze skaï miÚkkich (np. iïy) oraz z piaskowca, który stosunkowo szybko ulega zniszczeniu pod wpïywem niekorzystnych warunków atmosferycznych. Twarde, granit i bazalt, teĝ w zasadzie do skalniaków siÚ nie nadajÈ. Dobrze jest natomiast umieĂciÊ
BUDUJEMY DOM
7–8/2009
121
PrzeglÈd rynku
Jaki kamieñ wybraÊ?
kach wodnych naleĝy natomiast unikaÊ wapieni, dolomitów i marmurów, bo wypïukiwane z nich przez wodÚ wapno ma zïy wpïyw na roĂliny i ryby.
Poszczególne rodzaje kamienia róĝniÈ siÚ znacznie twardoĂciÈ i porowatoĂciÈ, te zaĂ cechy decydujÈ o tym, jaka jest jego wytrzymaïoĂÊ, ĂcieralnoĂÊ i nasiÈkliwoĂÊ. Im bardziej miÚkki jest kamieñ, tym szybciej bÚdzie niszczaï i tym wiÚcej czasu bÚdzie trzeba poĂwiÚciÊ na jego impregnacjÚ i pielÚgnacjÚ. Najtwardsze pïyty, wykonane z granitu, bazaltu, sjenitu i ïupków sÈ nienasiÈkliwe, odporne na mróz i na inne czynniki atmosferyczne. MiÚkkie – piaskowce, wapienie, trawertyny i alabastry – sÈ porowate, a przez to nasiÈkliwe i ïatwo siÚ brudzÈ. Marmur. Kamieñ o bardzo urozmaiconym ubarwieniu: od jasnoperïowego, poprzez biaïy, niebieskoszary, popielaty lub zielonkawy. CzÚsto ma ĝyïki lub smugi; po zaimpregnowaniu kamienia jego kolor staje siÚ intensywniejszy. Marmury mimo, ĝe sÈ twarde nie sÈ odporne na dziaïanie czynników atmosferycznych. Marmur ïatwo poddaje siÚ obróbce oraz polerowaniu. Granit. WystÚpuje w róĝnych odcieniach szaroĂci, róĝu. Moĝe teĝ byÊ czerwony, ĝóïty. Kamieñ ten jest bardzo trwaïy i wytrzymaïy, odporny na dziaïanie wody, wilgoci, mróz, promienie UV, wysokÈ temperaturÚ, kwasy i zasady. Charakteryzuje siÚ maïÈ ĂcieralnoĂciÈ i nasiÈkliwoĂciÈ, nie wchïania równieĝ tïuszczów. Obróbka granitu nie jest zbyt trudna, ïatwo siÚ go równieĝ szlifuje i poleruje. Nie wymaga specjalnych zabiegów pielÚgnacyjnych. Piaskowiec. Moĝe byÊ szary, beĝowy, biaïy, a nawet czerwony i ĝóïty. Poszczególne jego odmiany mogÈ znacznie róĝniÊ siÚ miÚdzy sobÈ wïaĂciwoĂciami, np. nasiÈkliwoĂciÈ. Piaskowiec ïatwo siÚ Ăciera, jest ïatwy w obróbce, moĝna go szlifowaÊ, jednak nie daje siÚ polerowaÊ. Naleĝy go czÚsto czyĂciÊ i impregnowaÊ. Trawertyn. Jest porowatÈ odmianÈ wapienia. WystÚpuje w róĝnych odcieniach: od biaïego przez beĝowe, ĝóïte i czerwone. GïÚbokie pory trawertynu czÚsto siÚ szpachluje, a nastÚpnie kamieñ poddaje siÚ polerowaniu i impregnuje. JeĂli jako szpachli uĝywa siÚ ĝywicy lub silikonu, zarys porów pozostaje widoczny. DziÚki impregnatom trawertyn staje siÚ odporny na zabrudzenia i wilgoÊ, jednak impregnacjÚ trzeba powtarzaÊ. Bazalt. Moĝe byÊ czarny lub ciemnoszary. Naleĝy do najtwardszych i najbardziej wytrzymaïych kamieni. Jest trudny w obróbce, ale nadaje siÚ do polerowania. Wapieñ. Jest dostÚpny w kolorach: brÈzowym, jasnobeĝowym, róĝowym lub szarym, najczÚĂciej z ĝyïkowaniem. Stosuje siÚ dwie odmiany miÚkkÈ (lekkÈ) i twardÈ (zbitÈ). Wapienie majÈ sïabÈ odpornoĂÊ na warunki atmosferyczne i duĝÈ ĂcieralnoĂÊ. WymagajÈ impregnacji. upki. PowstajÈ z rozwarstwienia róĝnych skaï – majÈ wiÚc róĝne wïaĂciwoĂci. WystÚpujÈ w bardzo róĝnych kolorach: grafitowym, zielonym, bordowym, rudym, miodowym, czarnym i brÈzowym. Charakterystyczna warstwowa struktura ïupka pozwala na uzyskiwanie z niego cienkich pïytek. WystÚpujÈ miÚdzy innymi ïupki grafitowe, serycytowe, ïyszczykowe, chlorytowe, mikowe. Nie sÈ zbyt trudne w obróbce.
fot. Libet
¥cieĝki i chodniki Tu chyba najbardziej odpowiedni bÚdzie granit w postaci kostki kamiennej lub ewentualnie wiÚkszych pïyt o nieregularnych ksztaïtach. Znakomite sÈ teĝ maïe otoczaki (np. dolomitowe), kostki ze sjenitu (jest trudniejszy od granitu w obróbce, za to daje siÚ znakomicie polerowaÊ, co pozwala uzyskiwaÊ Ăwietne efekty wizualne), porfir, ĝwir krzemowy i grys serpentynitowy. Wszystkie te kamienie sÈ niezwykle twarde, odporne na zarysowania i nie wchïaniajÈ wody. Uwaga! Kamienie przeznaczone na Ăcieĝki powinny zawsze mieÊ chropowatÈ powierzchniÚ.
fot. Semmelrock
PielÚgnacja Na pielÚgnacjÚ kamieni ogrodowych, pomimo ĝe sÈ bardziej naraĝone na niekorzystne dziaïanie czynników zewnÚtrznych, z reguïy poĂwiÚca siÚ mniej czasu niĝ na polerowanie czy impregnaPïyty ogrodowe imitujÈce piaskowiec cjÚ kamieni, które mamy dobrze komponujÈ siÚ z zieleniÈ w domu. Jest to o tyle zrozumiaïe, ĝe nie muszÈ one byÊ tak reprezentacyjne, wystarczy bowiem, ĝe tworzÈ okreĂlony styl czy klimat. To, ĝe kamieñ pokrywa siÚ patynÈ, matowieje lub zarasta mchem, jest naturalnym znakiem czasu. JeĂli bardzo nam to przeszkadza, czyĂÊmy kamienie ogrodowe myjkÈ ciĂnieniowÈ typu kärcher lub zwykïÈ wodÈ z szarym mydïem.
122
BUDUJEMY DOM
7–8/2009
fot. Kopalnia WÚgla Brunatnego Sieniawa
Ogrodzenie NajczÚĂciej ogrodzenia buduje siÚ z kamieni narzutowych, a takĝe granitów, sjenitów, bazaltów, porfirów i kwarcytów. Te kamienie sÈ najbardziej trwaïe. Nieco bardziej podatne na niszczenie, za to piÚknie wkomponowujÈce siÚ w otoczenie zieleni, sÈ piaskowce i wapienie. PamiÚtajmy, ĝe ogrodzenia z samego kamienia mogÈ przytïaczaÊ. Gïównie dotyczy to mniejszych posesji. Wówczas moĝna je ïÈczyÊ z drewnem, otaczaÊ zieleniÈ lub robiÊ w nich ozdobne otwory. Ekonomiczniejszym rozwiÈzaniem od kupowania kamienia w czystej postaci jest zbudowanie konstrukcji z ĝelbetonu i pokrycie jej kamiennymi nakïadkami. Do spajania kamiennych bloków uĝywajmy elastycznej, mrozoodpornej zaprawy.
