INFORME DE LA TRIGESIMOSEPTIMA REUNION DEL COMITE TECNICO ANDINO DE SANIDAD AGROPECUARIA GRUPO SANIDAD VEGETAL

SG/R.COTASA/XXXVII/INFORME 29 de octubre de 2003 2.18.25 TRIGESIMOSEPTIMA REUNION DEL COMITÉ TECNICO ANDINO DE SANIDAD AGROPECUARIA (COTASA) - GRUPO ...
2 downloads 0 Views 1MB Size
SG/R.COTASA/XXXVII/INFORME 29 de octubre de 2003 2.18.25

TRIGESIMOSEPTIMA REUNION DEL COMITÉ TECNICO ANDINO DE SANIDAD AGROPECUARIA (COTASA) - GRUPO SANIDAD VEGETAL 19 - 21 de agosto de 2003 Caracas – Venezuela

INFORME DE LA TRIGESIMOSEPTIMA REUNION DEL COMITE TECNICO ANDINO DE SANIDAD AGROPECUARIA GRUPO SANIDAD VEGETAL

INFORME DE LA XXXVII REUNION DEL COMITÉ TECNICO ANDINO DE SANIDAD AGROPECUARIA, GRUPO SANIDAD VEGETAL La Secretaría General de la Comunidad Andina convocó a la XXXVII Reunión del COTASA, Grupo Sanidad Vegetal, para los días 19 al 21 de agosto de 2003, la cual a solicitud del Gobierno de Venezuela, se llevó a cabo en la ciudad de Caracas, en la Sala de Conferencias del Ministerio de Agricultura y Tierras. Los nombres y cargos de los participantes constan en el Anexo I de este Informe. Antes de iniciar la Reunión, la Secretaría General informó a los delegados de los Países Miembros asistentes, que el representante del Perú comunicó el viernes 15 de agosto que no podía viajar para estar presente en la Reunión debido a que por disposiciones internas recientemente adoptadas por el Gobierno Peruano estaban restringidas las salidas de sus funcionarios al exterior. Acto seguido la Directora de Sanidad Vegetal del SASA de Venezuela dio el saludo de bienvenida a las delegaciones asistentes lamentando la ausencia del delegado de Perú. Hizo hincapié a que por diversas causas de fuerza mayor las reuniones convocadas anteriormente por la Secretaría General habían tenido que ser postergadas a solicitud de algunos Países Miembros y que en esta oportunidad felizmente se estaba concretando la Reunión, por lo que solicitó una activa participación de los representantes a fin de lograr los objetivos de la Reunión. Con estas intervenciones, se inició la Reunión asumiendo la Presidencia el delegado del Ecuador Dr. Estuardo Villagómez, Director Ejecutivo del SESA por corresponderle a dicho país. El Dr. Villagómez agradeció por su designación y solicitó a la secretaría técnica poner en consideración de los delegados la agenda tentativa, la cual fue aprobada conforme consta a continuación: Agenda 1.

Revisión de las listas de las plagas cuarentenarias A1 y A2 de los vegetales y presentación de las fichas técnicas para las plagas identificadas a nivel subregional y de cada País Miembro.

2.

Presentación del Sistema Andino de Información y Vigilancia Fitosanitaria.

3.

Propuesta de Resolución para revocar el reconocimiento de país o área libre de una plaga o enfermedad específica.

4.

Propuesta de Perú sobre “Actualización del Marco Andino en Sanidad Agropecuaria”.

5.

Presentación del Convenio CAN/USAID-USDA.

6.

Definición de los productos y el cronograma de actividades para actualizar los requisitos fitosanitarios.

-2-

DESARROLLO DE LA REUNION 1. Con relación al primer punto de la agenda, la Secretaría General solicitó al Ing. Juan Palomino, consultor subregional contratado para coordinar el desarrollo de esta actividad, hacer la presentación correspondiente. El Ing. Palomino mediante una exposición en Power Point, presentó de manera detallada los antecedentes, procedimientos y metodología que fueron aplicados para la elaboración de las listas de plagas y en el desarrollo de las fichas técnicas. Se hizo mención a los diferentes cambios que se realizaron en el diseño del Programa y a la necesidad de adoptar el Programa en SQL para establecer una base de datos que haga viable y efectiva la aplicación del Programa dentro del Sistema Andino de Información y Vigilancia Fito y Zoosanitaria. Así mismo, efectuó la presentación de dos fichas técnicas elaboradas para una plaga cuarentenaria A1 y otra plaga cuarentenaria A2. Durante esta consultoría han sido elaboradas un total de 529 fichas técnicas que corresponden a las Plagas cuarentenarias A1 y 7 Fichas técnicas a plagas cuarentenarias A2 (faltan incorporar las fichas técnicas de 3 Países Miembros). La distribución de las fichas elaboradas por país y para la Subregión se presentan a continuación: PLAGAS CUARENTENARIAS A1 CON FICHAS TECNICAS.

Países Bolivia Colombia Ecuador Perú Venezuela SGCA Subtotal

Acaro 2

Bact. 8 17 17

Gast.

Inse. 24 10 28 34 46 63 195

Nemat 12 19 3

Virus 24 13 15

1 8 43

1

1 1

Hongo 26 28 27 40 25 48 194

53

Total 94 79 80 79 73 124 529

1 33

Gast

Hongo

Inse.

Nemat

Virus

Total

5 3 10

PLAGAS CUARENTENARIAS A2

Países Bolivia Colombia Ecuador Perú Venezuela SGCA Sub Total

Acaro

Bact

3

1

3

1

6

3

4 7

A la fecha está pendiente el envío a la Secretaría General por parte de Bolivia, Ecuador y Perú de las listas depuradas de las plagas A1, y las fichas técnicas y las listas de las Plagas A2. Se ha establecido como plazo máximo para remitir la información a la Secretaría General a más tardar para fines de septiembre de 2003. Los delegados del COTASA manifestaron su complacencia por el trabajo desarrollado y sobre la necesidad de proseguir con el desarrollo de fichas técnicas para otras plagas cuarentenarias que sean priorizadas por los Países Miembros y para la Subregión Andina. Sobre el particular la Secretaría General manifestó que esa responsabilidad será asumida por los Servicios de Sanidad Agropecuaria de los

-3-

Países Miembros y de mantener actualizada la información para las fichas técnicas que reporten a la Secretaría General a través del SAIVECAN. En cuanto a la estructura del perfil de la ficha técnica, el Consultor Subregional presentó la propuesta con los ajustes de forma para facilitar la comprensión de la ficha y disponer de un formato ajustado que ha sido utilizado por los consultores nacionales en la elaboración de las fichas correspondientes. Las modificaciones realizadas están referidas a los siguientes puntos: • • • •

Inclusión en el Nombre de la Plaga el subtítulo de Sinonimias y otros nombres, para incluir en él las denominaciones técnicas que se hayan ubicado de la especie plaga. En cuanto a los nombres comunes se ha optado por utilizar no más de dos nombres comunes por idioma: Castellano, Inglés, Francés, Italiano, Alemán y Portugués. Se ha modificado el Título Nomenclatura taxonómica por el término "Posición Taxonómica", porque el término nomenclatura está implícito en el de taxonómica. Poner entre paréntesis el término Hospedante al lado de Hospederos.

En cuanto a la distribución geográfica de las Plagas A1 que reporta CABI y en la que figura como afectados los países de la Comunidad Andina, la Secretaría General hizo referencia al cuadro elaborado y remitido a los Países Miembros a fin de que se pronuncien sobre el estatus de esas plagas en sus respectivos territorios. Para aquellas plagas que los países las reporten como no presentes en su territorio y que estén consignadas en la información de CABI, los países remitirán una comunicación a dicha institución, con copia a la Secretaría General, con el fin de que CABI fundamente técnicamente las razones de su inclusión en dichas listas. Hasta tanto no se tenga la debida aclaración, estos registros no serán incluidos en las fichas técnicas que se vienen elaborando en la Comunidad Andina. Se informó sobre la Reunión Subregional que se llevó a cabo en Bogotá, Colombia, con los consultores nacionales y el consultor subregional para revisar el desarrollo de las fichas técnicas y la incorporación de los ajustes realizados, así como sobre la depuración efectuada en las listas de plagas reportadas por los países al determinarse que muchas de las plagas tenían una distribución cosmopolita y en consecuencia no podían ser consideradas como exóticas al país. Con relación a las listas de las plagas cuarentenarias A1 de la Subregión y A1 de los Países Miembros, se presentó el cuadro que consta en el Anexo II de este Informe Final. Dicho cuadro ha sido elaborado en función de las plagas reportadas por cada hospedero, para cada País Miembro y para la Subregión. Con relación a la publicación que se realizará de las fichas técnicas en la página Web de la Comunidad Andina, los delegados del COTASA recomendaron que la información a ser difundida públicamente corresponda a un resumen de cada ficha. Así mismo, los delegados del COTASA sugirieron que se haga la consulta a la Secretaría General sobre la posibilidad de obtener recursos económicos por la venta de la información contenida en las fichas técnicas para cuando sea solicitada por instituciones particulares, universidades, público en general y organismos internacionales. Se sugiere adoptar esta modalidad con el propósito de obtener recursos para proseguir con el desarrollo de nuevas fichas técnicas.

-4-

2. Con relación al punto 2 de la agenda sobre el Sistema Andino de Información y Vigilancia Fito y Zoosanitaria, el doctor Edilberto Brito, consultor subregional, hizo la presentación correspondiente recogiendo las observaciones formuladas por los delegados de Bolivia, Colombia, Ecuador y Venezuela durante esta Reunión. En el documento presentado se tomaron en consideración las observaciones remitidas de manera escrita por Ecuador, Venezuela y Perú, y las que realizaron Bolivia y Colombia en la Reunión de La Paz. Se hizo entrega a los Países Miembros de un disquete con el documento del Sistema revisado y con las correcciones incluidas, solicitándose a los Países Miembros hacer una nueva revisión y enviar las correcciones que consideren pertinentes al Dr. Brito, consultor subregional, vía correo electrónico en 20 días calendario contados a partir del 25 de agosto de 2003. Los ajustes con las observaciones formuladas durante esta Reunión y las nuevas que se hagan y se remitan vía correo electrónico serán incorporados al documento por el Consultor Subregional, quien enviará el texto definitivo a la Secretaría General a fines de septiembre para su adopción por Resolución y su puesta en operatividad en una fase de prueba. Culminada la presentación del Diseño del Sistema, la Secretaría General invitó al Ing. Leonel Chaupis para que presente el trabajo del software del Sistema, al cual se le formularon los ajustes y las recomendaciones correspondientes. Los textos de las exposiciones del Diseño del Sistema, así como del software constan como Anexos III y IV de este Informe Final. De acuerdo con las actividades programadas para el Sistema de Información, está previsto realizar un taller subregional de capacitación sobre el SAIVECAN para los días 2 al 4 de diciembre de 2003 en la ciudad de Lima, Perú, siendo condición necesaria que para esa fecha debe estar terminada la primera etapa del software en el cual se manejará el Sistema. Cada Servicio de Sanidad Agropecuaria designará a los funcionarios responsables de manejar el Sistema de Información y Vigilancia Fito y Zoosanitaria en sus respectivos países, para lo cual deberá comunicar a la Secretaría General el nombre y cargo del Funcionario designado para el manejo de la parte Fitosanitaria. El funcionario designado participará en representación de su país en el taller subregional antes citado. Respecto al punto 3 de la agenda, la Secretaría General presentó a los Países Miembros la Propuesta de Resolución sobre el procedimiento para la revocatoria del reconocimiento de áreas o zonas libres de plagas y enfermedades específicas. Revisada la Propuesta y con los ajustes incorporados, el COTASA recomienda a la Secretaría General la adopción de la referida Propuesta mediante Resolución. En el Anexo V consta la Propuesta ajustada. Con relación al punto 4 de la agenda sobre la Propuesta de Perú, respecto al Informe técnico sobre la actualización del marco andino en Sanidad Agropecuaria, los delegados presentes solicitaron no tratar este tema y recomendaron tratarlo, en caso necesario, en una próxima Reunión del COTASA cuando esté presente la delegación peruana.

-5-

Con relación al punto 5 de la agenda, la Secretaría General presentó un informe sobre los antecedentes, objetivos, actividades desarrolladas y actividades por desarrollar en el marco del nuevo Convenio de Cooperación SG/USAID/USDA, precisándose las actividades que serán desarrolladas en el último trimestre de 2003. Dichas actividades están referidas a: la actualización de los requisitos fitosanitarios para las especies vegetales priorizadas por los Países Miembros; la realización de un taller subregional sobre buenas prácticas agrícolas; y el diseño de mecanismos para armonizar el proceso de inspección y cuarentena animal y vegetal. Los Países manifestaron su conformidad con las actividades previstas en el nuevo Convenio con USAID/USDA y con las programadas para ser ejecutadas en el tercer trimestre de este año. Con relación a la contratación del consultor subregional para realizar estos trabajos de actualización de los requisitos fitosanitarios, los delegados del COTASA recomiendan a la Secretaría General que estos trabajos sean desarrollados por el consultor subregional que elaboró las fichas técnicas de las Plagas A1 y A2, con lo cual se excluye del procedimiento de presentación de nuevos postulantes y de las ternas correspondientes. Se sugiere adoptar esta modalidad de trabajo por el conocimiento técnico y el excelente trabajo realizado durante la elaboración de las fichas técnicas. Con relación al Taller Subregional sobre Buenas Prácticas Agrícolas, la Secretaría General informó a los delegados presentes que dicho Taller se llevará a cabo durante los días 15 al 19 de septiembre próximo en la sede de la Secretaría General y para lo cual ya se había cursado la convocatoria correspondiente. Se informó que se ha establecido un cupo de 8 participantes por País Miembro para que asistan funcionarios de varios sectores vinculados al tema entre ellos los de Agricultura y Salud. Igualmente se ha reservado de los 8 cupos uno para que asista un representante del sector privado. Los delegados del COTASA considerando que el tema central del seminario sobre BPA está directamente vinculado con la sanidad vegetal, solicitaron que la Secretaría General analice la posibilidad de que se les asigne la participación de 2 cupos para los Servicios de Sanidad Agropecuaria. El representante de la Secretaría General hará la consulta correspondiente para evaluar esta posibilidad considerando que la convocatoria ya fue enviada a los Países Miembros. Sobre el diseño de mecanismos para armonizar el proceso de Inspección y Cuarentena animal y vegetal, los Países Miembros remitirán a la Secretaría General, las hojas de vida de tres profesionales con experiencia en este campo para que postulen a la plaza prevista de Consultor Subregional. Para tal efecto, la Secretaría General hará llegar previamente a los Países los términos de referencia, así como la información adicional que se requiera de los países con relación al desarrollo de esta actividad. Con relación al punto 6 de la agenda, los Países Miembros y la Secretaría General definieron los productos agrícolas para los cuales se actualizarán los requisitos fitosanitarios durante la primera etapa. Los productos seleccionados son: Algodón, ajo, arroz, banano, cebolla, cítricos, clavel, papa, rosas y soya.

-6-

Con relación a esta actividad, los países remitirán a la Secretaría General el inventario de plagas existentes en sus respectivos territorios para los 5 primeros cultivos a más tardar el 30 de septiembre del 2003, y de los 5 cultivos posteriores el 31 de octubre del 2003. De la misma manera se comprometen a remitir a la Secretaría General los requisitos actualizados que aplicarán para las importaciones de estos productos. Con base en esta información y el trabajo desarrollado en las fichas técnicas y la información que se obtenga de la revisión bibliográfica que efectúe el consultor subregional se procederá a actualizar los requisitos fitosanitarios que constan en los anexos de las Resoluciones 431 y 451 de la Junta del Acuerdo de Cartagena referidos al comercio intrasubregional de estos productos. Dicha propuesta será presentada por la Secretaria General en la Reunión del COTASA prevista para noviembre del presente año a realizarse en la ciudad de Bogotá, Colombia. Adicionalmente a estos temas se actualizó el cronograma de actividades para el tercer y cuarto trimestre del año 2003. El cronograma consta como Anexo VI al presente informe final. Respecto a los Programas de Acción Conjunta que se hacen referencia en dicho cronograma, los países acordaron formular las propuestas de los Programas Subregionales respectivos y gestionar la obtención de recursos de cooperación para ponerlos en ejecución. Se asignaron las siguientes responsabilidades y compromisos: • • •

Programa Subregional de la Cochinilla rosada (Maconellicoccus hirsutus GREEN) (Venezuela) Programa Subregional sobre Moscas de la fruta (Diptera: Tephritidae)(Bolivia) Programa Subregional sobre Polilla Guatemalteca (Tecia solanivora P.) (Ecuador)

Dichas propuestas serán remitidas a la Secretaría General el 15 de noviembre próximo para ser presentadas por estos países en la próxima reunión del COTASA, para su revisión y proceder a la elaboración de los Programas definitivos y posteriormente gestionar recursos de cooperación ante los órganos de financiamiento. Finalmente, los delegados acordaron que las reuniones del COTASA se mantengan de manera rotativa a fin de beneficiar equitativamente a los Países Miembros. Los delegados del COTASA recomiendan a la Secretaría General sugerir a sus respectivos gobiernos para que a partir del próximo año se asignen recursos de los Países Miembros para crear un fondo que sería administrado por la Secretaría General para financiar la participación con regularidad de sus delegados en las reuniones del COTASA.

-7-

ANEXO I LISTA DE PARTICIPANTES

BOLIVIA MARCO ANTONIO JORDAN MENDOZA Jefe Nacional de Sanidad Vegetal Servicio Nacional de Sanidad Agropecuaria e Inocuidad Alimentaria (SENASAG) Ministerio de Asuntos Agrícolas, Campesinos e Indígenas [email protected] [email protected] COLOMBIA LUIS FELIPE GUEVARA BENAVIDES Coordinador Diagnóstico Fitosanitario Instituto Colombiano Agropecuario (ICA) Ministerio de Agricultura y Desarrollo Rural [email protected] ECUADOR ESTUARDO VILLAGOMEZ QUIJANO Director Ejecutivo Servicio Ecuatoriano de Sanidad Agropecuaria (SESA) Ministerio de Agricultura y Ganadería [email protected] JOSE VILATUÑA Jefe División de Vigilancia Fitosanitaria Servicio Ecuatoriano de Sanidad Agropecuaria (SESA) Ministerio de Agricultura y Ganadería [email protected] VENEZUELA ALFA ORTIZ MORILLO Directora de Sanidad Vegetal Servicio Autónomo de Sanidad Agropecuaria (SASA) Ministerio de Agricultura y Tierras [email protected] ALEXIS HERNANDEZ Ingeniero Agrónomo III Servicio Autónomo de Sanidad Agropecuaria Ministerio de Agricultura y Tierras [email protected]

-8-

LEIDA DA SILVA Ingeniero Agrónomo III Servicio Autónomo de Sanidad Agropecuaria Ministerio de Agricultura y Tierras [email protected]

SECRETARIA GENERAL DE LA COMUNIDAD ANDINA CARLOS VERGARA SANCHEZ [email protected] JUAN ALBERTO PALOMINO VEGA, Consultor [email protected] [email protected] EDILBERTO BRITO SIERRA, Consultor [email protected] LEONEL CHAUPIS [email protected]

-9-

ANEXO II LISTADO DE PLAGAS CUARENTENARIAS DE HOSPEDEROS VEGETALES (EN REVISION)

- 10 LISTADO DE PLAGAS CUARENTENARIAS DE HOSPEDEROS VEGETALES PRESENTES EN BOLIVIA

Nombre Comun

Nombre Científico

Plagas Cuarentenarias

Ají Capsicum annuum Meloidogyne incognita Ají Capsicum annuum Nacobbus aberrans Ají Capsicum annuum Thanatephorus cucumeris (Teleomorfa) Algodón Gossypium barbadense Anthonomus grandis Algodón Gossypium barbadense Pratylenchus brachyurus Algodón Gossypium hirsutum Anthonomus grandis Algodón Gossypium hirsutum Phytophthora palmivora Algodón Gossypium spp. Anthonomus grandis Algodón Gossypium spp. Aonidiella aurantii Algodón Gossypium spp. Keiferia lycopersicella Algodón Gossypium spp. Meloidogyne incognita Algodón Gossypium spp. Pratylenchus brachyurus Algodón Gossypium spp. Thanatephorus cucumeris (Teleomorfa) Arroz Oryza sativa L. Cochliobolus heterostrophus Arroz Oryza sativa L. Keiferia lycopersicella Arroz Oryza sativa L. Meloidogyne arenaria Arroz Oryza sativa L. Meloidogyne incognita Arroz Oryza sativa L. Monographella nivalis Arroz Oryza sativa L. Oebalus insularis Arroz Oryza sativa L. Oebalus poecilis Arroz Oryza sativa L. Pratylenchus brachyurus Arroz Oryza sativa L. Thanatephorus cucumeris (Teleomorfa) Arverja Pisum sativum L. Meloidogyne arenaria Arverja Pisum sativum L. Nacobbus aberrans Berenjena Solanum melongena Keiferia lycopersicella Berenjena Solanum melongena Meloidogyne incognita Berenjena Solanum melongena Nacobbus aberrans Berenjena Solanum melongena Pratylenchus brachyurus Berenjena Solanum melongena Thanatephorus cucumeris (Teleomorfa) Cacao Theobroma cacao L. Mycena citricolor Cacao Theobroma cacao L. Phytophthora palmivora Cacao Theobroma cacao L. Pratylenchus brachyurus Café Coffea arabica Hypothenemus hampei Café Coffea arabica Meloidogyne arenaria Café Coffea arabica Meloidogyne incognita Café Coffea arabica Mycena citricolor Café Coffea spp. Mycena citricolor Café Coffea spp. Pratylenchus brachyurus Café Coffea spp. Radopholus similis Camote Ipomoea batatas (L.)POIR.Meloidogyne arenaria Camote Ipomoea batatas (L.)POIR.Meloidogyne incognita Camote Ipomoea batatas (L.)POIR.Pratylenchus brachyurus Caña Saccharum officinarum Meloidogyne arenaria Caña Saccharum officinarum Pratylenchus brachyurus Caña Saccharum officinarum Radopholus similis Cebada Hordeum vulgare L. Glomerella graminicola Cebada Hordeum vulgare L. Listronotus bonariensis Cebada Hordeum vulgare L. Meloidogyne arenaria Cebada Hordeum vulgare L. Monographella nivalis

Situación Fitosanitaria Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A2 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1

Presente en Bolivia Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si

Presente Presente Diseminación Presente Presente en en Raíces y Org. en Ecuador en Peru Colombia Venezuela Subterraneos No No No Si No Si Si Si Si Si No No No Si Si Si No No Si Si No No Si No Si No No No No Si Si No Si Si No Si Si No Si Si No No Si No Si Si No Si No

Si Si No Si No Si Si Si No No Si No No Si No Si Si No Si No No No Si Si No Si Si No No Si Si No Si Si Si Si Si No No Si Si No Si No No No No Si No

Si Si Si No Si No Si No No No Si Si Si No No Si Si No No No Si Si Si Si No Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si No No Si No

Si No Si Si Si Si Si Si No Si Si Si Si Si Si Si Si No No No Si Si Si No Si Si No Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si No Si No

Si Si No No No No Si No No No Si No No No No Si Si No No No No No Si Si No Si Si No No No Si No No Si Si No No No Si Si Si No Si No Si No No Si No

Diseminación Tallos no subterráneos No No No No No No No No Si No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No Si Si No No

Diseminación Diseminación Diseminación semillas y flores e madera y granos inflorescencias cortezas No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No

No No No Si No Si No Si No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No

No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No

Diseminación Elaborado por planta entera No No No No Si No No No No No No Si No No No No No No No No Si No No No No No No Si No No No Si No No No No No Si No No No Si No Si No No No No No

Colombia Colombia Ecuador Perú Ecuador Perú Ecuador Perú Perú Ecuador Colombia Ecuador Ecuador Ecuador Ecuador Ecuador Colombia Venezuela Venezuela Venezuela Ecuador Ecuador Ecuador Colombia Ecuador Colombia Colombia Ecuador Ecuador Ecuador Ecuador Ecuador Venezuela Ecuador Colombia Ecuador Ecuador Ecuador Bolivia Ecuador Colombia Ecuador Ecuador Ecuador Bolivia Perú Colombia Ecuador Venezuela

- 11 LISTADO DE PLAGAS CUARENTENARIAS DE HOSPEDEROS VEGETALES PRESENTES EN BOLIVIA

Nombre Comun Cebada Cebada Cebada Cebolla Cítrico Cítrico Cítrico Cítrico Cítrico Cítrico Cítrico Cítrico Cítrico Cítrico Cítrico Cítrico Cítrico Cítrico Cítrico Cítrico Cítrico Cítrico Cítrico Cítrico Cítrico Cítrico Cítrico Cítrico Cítrico Cítrico Cítrico Cítrico Cítrico Cítrico Cítrico Cítrico Cítrico Cítrico Cítrico Coco Coco Coco Col Col Col Col Col Col Col

Nombre Científico

Plagas Cuarentenarias

Hordeum vulgare L. Pratylenchus brachyurus Hordeum vulgare L. Thanatephorus cucumeris (Teleomorfa) Hordeum vulgare L. Xanthomonas translucens pv. translucens Allium cepa L. Pratylenchus brachyurus Citrus aurantiifolia Elsinoë australis Citrus aurantiifolia Xanthomonas axonopodis pv citri Citrus aurantiifolia x Fortunella Xanthomonas margarita axonopodis pv citri Citrus aurantium L. Elsinoë australis Citrus aurantium L. Xanthomonas axonopodis pv citri Citrus deliciosa Aonidiella aurantii Citrus grandis Aonidiella aurantii Citrus limon Aonidiella aurantii Citrus limon Elsinoë australis Citrus limon Mycosphaerella citri Citrus limon Xanthomonas axonopodis pv citri Citrus paradisi Elsinoë australis Citrus paradisi Xanthomonas axonopodis pv citri Citrus reticulata BLANCO Aonidiella aurantii Citrus reticulata BLANCO Elsinoë australis Citrus reticulata BLANCO Mycosphaerella citri Citrus reticulata BLANCO Xanthomonas axonopodis pv citri Citrus sinensis Aonidiella aurantii Citrus sinensis Elsinoë australis Citrus sinensis Mycosphaerella citri Citrus sinensis Xanthomonas axonopodis pv citri Citrus spp. Hemiberlesia rapax Citrus spp. Mycena citricolor Citrus spp. Mycosphaerella citri Citrus spp. Phytophthora palmivora Citrus spp. Pratylenchus brachyurus Citrus spp. Pseudococcus viburni Citrus spp. Radopholus similis Citrus spp. Thanatephorus cucumeris (Teleomorfa) Citrus spp. Tylenchulus semipenetrans Citrus spp. Xanthomonas axonopodis pv citri Citrus unshiu Elsinoë australis Citrus x paradisi Aonidiella aurantii Citrus x paradisi Mycosphaerella citri Citrus x paradisi Phytophthora palmivora Cocos nucifera L. Hemiberlesia rapax Cocos nucifera L. Phytophthora palmivora Cocos nucifera L. Radopholus similis Brassica oleracea Nacobbus aberrans Brassica oleracea var. alboglabra Xanthomonas campestris pv. campestris Brassica oleracea var. Botrytis Nacobbus aberrans Brassica oleracea var. Botrytis Thanatephorus cucumeris (Teleomorfa) Brassica oleracea var. Botrytis Xanthomonas campestris pv. campestris Brassica oleracea var. Capitata Xanthomonas campestris pv. campestris Brassica oleracea var. gemmifera Xanthomonas campestris pv. campestris

Situación Fitosanitaria

Presente en Bolivia

Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Subregional A2 Subregional A2 Subregional A2 Subregional A2 Subregional A2 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Subregional A2 Nacional A1 Subregional A2 Subregional A2 Subregional A2 Nacional A1 Subregional A2 Nacional A1 Subregional A2 Nacional A1 Subregional A2 Nacional A1 Subregional A2 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Subregional A2 Subregional A2 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1

Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si

Presente Presente Diseminación Presente Presente en en Raíces y Org. en Ecuador en Peru Colombia Venezuela Subterraneos No No No No No No No No No Si Si Si No No No No No Si No No No Si No No No Si Si No Si No No Si No Si No No Si No Si Si Si Si No No No No No No No

No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No Si Si No Si No Si No No No No No No No Si Si Si No Si No Si No No No No

Si Si Si Si No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No Si Si No Si Si No Si Si Si No No No No Si Si Si Si Si No Si Si No No No

Si Si No Si No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No Si No Si Si Si Si Si Si No No No No Si No Si Si No No No Si No No No

No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No Si No No Si No Si No No No No Si No Si Si Si No Si No No No No

Diseminación Tallos no subterráneos No No No No Si No No Si No Si Si Si Si No No Si No Si Si No No Si Si No No No No No No No Si No No No No Si Si No No No No No No No No No No No No

Diseminación Diseminación Diseminación semillas y flores e madera y granos inflorescencias cortezas No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No

No No Si No Si Si Si Si Si No No No Si No Si Si Si No Si No Si No Si No Si No No No No No No No No No Si Si No No No No No No No No No No No No No

No No Si No No Si Si No Si No No No No No Si No Si No No No Si No No No Si No No No No No No No No No Si No No No No No No No No No No No No No No

Diseminación Elaborado por planta entera Si No No Si Si No No Si No No No No Si Si No Si No No Si Si No No Si Si No No No Si No Si No No No No No Si No Si No No No No No Si No No Si Si Si

Ecuador Ecuador Ecuador Ecuador SGCA SGCA SGCA SGCA SGCA Perú Perú Perú SGCA Perú SGCA SGCA SGCA Perú SGCA Perú SGCA Perú SGCA Perú SGCA Venezuela Ecuador Perú Ecuador Ecuador Perú Bolivia Ecuador Ecuador SGCA SGCA Perú Perú Ecuador Venezuela Ecuador Bolivia Colombia Ecuador Colombia Ecuador Ecuador Ecuador Ecuador

- 12 LISTADO DE PLAGAS CUARENTENARIAS DE HOSPEDEROS VEGETALES PRESENTES EN BOLIVIA

Nombre Comun

Nombre Científico

Plagas Cuarentenarias

Col Brassica oleracea var. gongylodes Xanthomonas campestris pv. campestris Col Brassica oleracea var. sabauda Xanthomonas campestris pv. campestris Col Brassica oleracea var. viridis Xanthomonas campestris pv. campestris CrisantemoChrysanthemum coronarium Pratylenchus brachyurus CrisantemoChrysanthemum spp. Meloidogyne incognita Durazno Prunus persica (L.) BATSCH. Meloidogyne arenaria Durazno Prunus persica (L.) BATSCH. Pratylenchus brachyurus Eucalipto Eucalyptus camaldulensis Phoracantha semipunctata Eucalipto Eucalyptus camaldulensis Phoracantha semipunctata Eucalipto Eucalyptus citriodora Phoracantha semipunctata Eucalipto Eucalyptus globulus Phoracantha semipunctata Eucalipto Eucalyptus grandis Phoracantha semipunctata Eucalipto Eucalyptus spp. Aonidiella aurantii Eucalipto Eucalyptus spp. Cryphonectria cubensis Eucalipto Eucalyptus spp. Phytophthora cinnamomi Eucalipto Eucalyptus spp. Pratylenchus brachyurus Eucalipto Eucalyptus tereticornis Phoracantha semipunctata Fresa Fragaria spp. Pratylenchus brachyurus Frijol Phaseolus vulgaris L Meloidogyne arenaria Frijol Phaseolus vulgaris L Meloidogyne incognita Frijol Phaseolus vulgaris L Pratylenchus brachyurus Frijol de palo Cajanus cajan (L.) Millsp. Pratylenchus brachyurus Guayaba Psidium guajava Aonidiella aurantii Guayaba Psidium guajava Hemiberlesia rapax Guayaba Psidium guajava Meloidogyne arenaria Lechuga Lactuca sativa L. Meloidogyne incognita Lechuga Lactuca sativa L. Nacobbus aberrans Lechuga Lactuca sativa L. Thanatephorus cucumeris (Teleomorfa) Maíz Zea mays L. Cochliobolus heterostrophus Maíz Zea mays L. Glomerella graminicola Maíz Zea mays L. Listronotus bonariensis Maíz Zea mays L. Meloidogyne arenaria Maíz Zea mays L. Mycosphaerella zeae-maydis (Telemorfo) Maíz Zea mays L. Peronosclerospora sorghi Maíz Zea mays L. Pratylenchus brachyurus Maíz Zea mays L. Thanatephorus cucumeris (Teleomorfa) Mango Mangifera indica L. Aonidiella aurantii Mango Mangifera indica L. Meloidogyne incognita Mango Mangifera indica L. Pratylenchus brachyurus Maní Arachis hypogaea L. Cochliobolus heterostrophus Maní Arachis hypogaea L. Meloidogyne arenaria Maní Arachis hypogaea L. Pratylenchus brachyurus Maní Arachis hypogaea L. Thanatephorus cucumeris (Teleomorfa) Manzana Malus comunis L. Hemiberlesia rapax Maracuya Passiflora edulis Aonidiella aurantii Maracuya Passiflora edulis Meloidogyne arenaria Papa Solanum tuberosum L. Keiferia lycopersicella Papa Solanum tuberosum L. Meloidogyne arenaria Papa Solanum tuberosum L. Meloidogyne incognita

Situación Fitosanitaria

Presente en Bolivia

Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Subregional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1

Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si

Presente Presente Diseminación Presente Presente en en Raíces y Org. en Ecuador en Peru Colombia Venezuela Subterraneos No No No No No Si No No No No No No Si Si Si No No No Si No No No Si Si Si No No No Si Si No Si No Si No No Si No No Si Si No No Si Si Si Si Si No

No No No No Si Si No No No No No No No No Si No No No Si Si No No No Si Si Si Si No Si No No Si Si No No No No Si No Si Si No No Si No Si No Si Si

No No No Si Si Si Si Si Si Si Si Si No Si Si Si Si Si Si Si Si Si No Si Si Si Si Si No No No Si No No Si Si No Si Si No Si Si Si Si No Si No Si Si

No No No Si Si Si Si No No No No No No Si Si Si No Si Si Si Si Si No No Si Si No Si Si Si No Si No Si Si Si No Si Si Si Si Si Si No No Si Si Si Si

No No No No Si Si No No No No No No No Si No No No No Si Si No No No No Si Si Si No No No No Si No No No No No Si No No Si No No No No Si No Si Si

Diseminación Tallos no subterráneos No No No No No No No No No No No No Si Si No No No No No No No No Si No No No No No No Si Si No No No No No Si No No No No No No No Si No No No No

Diseminación Diseminación Diseminación semillas y flores e madera y granos inflorescencias cortezas No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No

No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No Si No No No No No No No No No No No No No No No

No No No No No No No No No No No No No Si No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No

Diseminación Elaborado por planta entera Si Si Si Si No No Si No No No No No No No Si Si No Si No No Si Si No No No No No No No No No No No Si Si No No No Si No No Si No No No No No No No

Ecuador Ecuador Ecuador Ecuador Colombia Ecuador Ecuador Colombia Colombia Colombia Colombia Colombia Perú SGCA Ecuador Ecuador Colombia Ecuador Ecuador Colombia Ecuador Ecuador Perú Venezuela Ecuador Colombia Colombia Ecuador Ecuador Perú Colombia Ecuador Venezuela Perú Ecuador Ecuador Perú Colombia Ecuador Ecuador Ecuador Ecuador Ecuador Venezuela Perú Ecuador Ecuador Ecuador Colombia

- 13 LISTADO DE PLAGAS CUARENTENARIAS DE HOSPEDEROS VEGETALES PRESENTES EN BOLIVIA

Nombre Comun Papa Papa Papa Papaya Papaya Papaya Piña Piña Piña Piña Pino Pino Pino Platano Platano Platano Platano Platano Rosa Rosa Rosa Sandía Sorgo Sorgo Sorgo Sorgo Sorgo Sorgo Sorgo Sorgo Sorgo Sorgo Sorgo Sorgo Sorgo Sorgo Sorgo Sorgo Sorgo Sorgo Sorgo Sorgo Sorgo Soya Soya Soya Soya Soya Tomate

Nombre Científico

Plagas Cuarentenarias

Solanum tuberosum L. Phyrdenus muriceus Solanum tuberosum L. Pratylenchus brachyurus Solanum tuberosum L. Thanatephorus cucumeris (Teleomorfa) Carica papaya Aonidiella aurantii Carica papaya Meloidogyne incognita Carica papaya Phytophthora palmivora Ananas comosus Meloidogyne incognita Ananas comosus Phytophthora cinnamomi Ananas comosus Phytophthora palmivora Ananas comosus Pratylenchus brachyurus Pinus palustris Pratylenchus brachyurus Pinus spp. Melampsora medusae Pinus spp. Melampsora medusae Musa paradisiaca Meloidogyne incognita Musa spp. Aonidiella aurantii Musa spp. Meloidogyne arenaria Musa spp. Meloidogyne incognita Musa spp. Radopholus similis Rosa multiflora Meloidogyne arenaria Rosa multiflora Pratylenchus brachyurus Rosa spp. Aonidiella aurantii Citrullus lanatus L. Meloidogyne arenaria Sorghum bicolor Glomerella graminicola Sorghum bicolor Peronosclerospora sorghi Sorghum bicolor Thanatephorus cucumeris (Teleomorfa) Sorghum caffrorum Peronosclerospora sorghi Sorghum halapense Claviceps africana Sorghum halapense Glomerella graminicola Sorghum halapense Peronosclerospora sorghi Sorghum spp. Claviceps africana Sorghum spp. Claviceps africana Sorghum spp. Cochliobolus heterostrophus Sorghum spp. Cochliobolus heterostrophus Sorghum spp. Oebalus insularis Sorghum spp. Oebalus insularis Sorghum spp. Oebalus poecilis Sorghum spp. Oebalus poecilis Sorghum spp. Pratylenchus brachyurus Sorghum spp. Pratylenchus brachyurus Sorghum sudanense Cochliobolus heterostrophus Sorghum sudanense Mycosphaerella zeae-maydis (Telemorfo) Sorghum sudanense Pratylenchus brachyurus Sorghum vulgare Claviceps africana Glycine max Cochliobolus heterostrophus Glycine max Meloidogyne arenaria Glycine max Pratylenchus brachyurus Glycine max Thanatephorus cucumeris (Teleomorfa) Glycine spp. Colias lesbia Lycopersicon esculentum Mill. Keiferia lycopersicella

Situación Fitosanitaria

Presente en Bolivia

Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Subregional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1

Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si

Presente Presente Diseminación Presente Presente en en Raíces y Org. en Ecuador en Peru Colombia Venezuela Subterraneos Si No No Si No Si No Si Si No No No No No Si Si No Si Si No Si Si Si Si No Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si No No Si No No Si Si Si No No No Si

Si No No No Si Si Si Si Si No No No No Si No Si Si No Si No No Si No No No No No No No No No Si Si Si Si No No No No Si Si No No Si Si No No No No

Si Si Si No Si Si Si Si Si Si Si No No Si No Si Si Si Si Si No Si No No Si No No No No No No No No No No No No Si Si No No Si No No Si Si Si No No

Si Si Si No Si Si Si Si Si Si Si No No Si No Si Si Si Si Si No Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si No No No No Si Si Si No Si Si Si Si Si Si No Si

Si No No No Si Si Si No Si No No No No Si No Si Si Si Si No No Si No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No Si No No No No

Diseminación Tallos no subterráneos No No No Si No No No No No No No Si Si No Si No No No No No Si No Si No No No Si Si No Si Si No No No No No No No No No No No Si No No No No No No

Diseminación Diseminación Diseminación semillas y flores e madera y granos inflorescencias cortezas No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No

No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No Si No Si Si No Si Si Si No No No No No No No No No No No Si No No No No No No

No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No

Diseminación Elaborado por planta entera No Si No No No No No Si No Si Si Si Si No No No No No No Si No No No Si No Si No No Si No No No No No No No No Si Si No No Si No No No Si No No No

Bolivia Ecuador Ecuador Perú Colombia Ecuador Colombia Ecuador Ecuador Ecuador Ecuador Perú Perú Colombia Perú Ecuador Colombia Bolivia Ecuador Ecuador Perú Ecuador Perú Perú Ecuador Perú Perú Perú Perú Perú Perú Ecuador Ecuador Venezuela Venezuela Venezuela Venezuela Ecuador Ecuador Ecuador Venezuela Ecuador Perú Ecuador Ecuador Ecuador Ecuador Venezuela Ecuador

- 14 LISTADO DE PLAGAS CUARENTENARIAS DE HOSPEDEROS VEGETALES PRESENTES EN BOLIVIA

Nombre Comun Tomate Tomate Tomate Tomate Tomate Trigo Trigo Trigo Trigo Trigo Trigo Trigo Trigo Trigo Trigo Trigo Trigo Uva Uva Uva Uva

Nombre Científico

Plagas Cuarentenarias

Lycopersicon esculentum Mill. Meloidogyne arenaria Lycopersicon esculentum Mill. Meloidogyne incognita Lycopersicon esculentum Mill. Nacobbus aberrans Lycopersicon esculentum Mill. Pratylenchus brachyurus Lycopersicon esculentum Mill. Thanatephorus cucumeris (Teleomorfa) Triticum aestivum L. (1753)Listronotus bonariensis Triticum aestivum L. (1753)Monographella nivalis Triticum aestivum L. (1753)Mycosphaerella graminicola (Teleomorfa) Triticum aestivum L. (1753)Pratylenchus brachyurus Triticum aestivum L. (1753)Thanatephorus cucumeris (Teleomorfa) Triticum aestivum L. (1753)Xanthomonas translucens pv. translucens Triticum spelta Xanthomonas translucens pv. translucens Triticum spp. Cochliobolus heterostrophus Triticum spp. Glomerella graminicola Triticum spp. Mycosphaerella graminicola (Teleomorfa) Triticum spp. Thanatephorus cucumeris (Teleomorfa) Triticum turgidum Mycosphaerella graminicola (Teleomorfa) Vitis vinifera L. Aonidiella aurantii Vitis vinifera L. Meloidogyne arenaria Vitis vinifera L. Pseudococcus viburni Vitis vinifera L. Tylenchulus semipenetrans

Situación Fitosanitaria Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1

Presente en Bolivia Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si

Presente Presente Diseminación Presente Presente en en Raíces y Org. en Ecuador en Peru Colombia Venezuela Subterraneos Si No No No No No No Si No No No No Si Si Si No Si Si Si No Si

Si Si Si No No No No Si No No No No Si No Si No Si No Si Si No

Si Si Si Si Si No No Si Si Si Si Si No No Si Si Si No Si No Si

Si Si No Si Si No No No Si Si No No Si Si No Si No No Si Si Si

Si Si Si No No No No No No No No No No No No No No No Si No Si

Diseminación Tallos no subterráneos No No No No No Si No No No No No No No Si No No No Si No Si No

Diseminación Diseminación Diseminación semillas y flores e madera y granos inflorescencias cortezas No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No

No No No No No No No No No No Si Si No No No No No No No No No

No No No No No No No No No No Si Si No No No No No No No No No

Diseminación Elaborado por planta entera No No No Si No No No No Si No No No No No No No No No No No No

Ecuador Colombia Colombia Ecuador Ecuador Colombia Venezuela Ecuador Ecuador Ecuador Ecuador Ecuador Ecuador Perú Ecuador Ecuador Ecuador Perú Ecuador Perú Ecuador

- 15 LISTADO DE PLAGAS CUARENTENARIAS DE HOSPEDEROS VEGETALES PRESENTES EN COLOMBIA

Nombre Comun

Nombre Científico

Plagas Cuarentenarias

Ají Capsicum annuum Agrobacterium rhizogenes Ají Capsicum annuum Clavibacter michiganensis subsp. Michiganensis Ají Capsicum annuum Helicotylenchus dihystera Ají Capsicum annuum Thrips palmi Ají Capsicum annuum Tomato spotted wilt tospovirus (TSWV) Ají Capsicum annuum Xanthomonas vesicatoria Ajo Allium sativum L. Delia antiqua Algodón Gossypium barbadenseAnthonomus grandis Algodón Gossypium hirsutum Agrobacterium rhizogenes Algodón Gossypium hirsutum Anthonomus grandis Algodón Gossypium hirsutum Helicotylenchus dihystera Algodón Gossypium hirsutum Phytophthora palmivora Algodón Gossypium spp. Anthonomus grandis Algodón Gossypium spp. Aonidiella aurantii Algodón Gossypium spp. Colletotrichum gossypii Algodón Gossypium spp. Keiferia lycopersicella Algodón Gossypium spp. Sacadodes pyralis Algodón Gossypium spp. Thrips palmi Algodón Gossypium spp. Thrips palmi Arroz Oryza sativa L. Cochliobolus heterostrophus Arroz Oryza sativa L. Helicotylenchus dihystera Arroz Oryza sativa L. Keiferia lycopersicella Arroz Oryza sativa L. Meloidogyne arenaria Arroz Oryza sativa L. Nectria rigidiuscula Arroz Oryza sativa L. Nectria rigidiuscula (Teleomorfa) Arroz Oryza sativa L. Oebalus insularis Arroz Oryza sativa L. Oebalus poecilis Arroz Oryza sativa L. Perkinsiella saccharicida Arroz Oryza sativa L. Thrips palmi Arroz Oryza sativa L. Thrips palmi Arverja Pisum sativum L. Clover yellow vein potyvirus (ClYVV) Arverja Pisum sativum L. Helicotylenchus dihystera Arverja Pisum sativum L. Meloidogyne arenaria Arverja Pisum sativum L. Thrips palmi Arverja Pisum sativum L. Tomato spotted wilt tospovirus (TSWV) Arverja Pisum sativum var. arvense Agrobacterium rhizogenes Berenjena Solanum melongena Colletotrichum acutatum Berenjena Solanum melongena Helicotylenchus dihystera Berenjena Solanum melongena Keiferia lycopersicella Berenjena Solanum melongena Neoleucinodes elegantalis Berenjena Solanum melongena Thrips palmi Berenjena Solanum melongena Thrips palmi Berenjena Solanum melongena Tomato spotted wilt tospovirus (TSWV) Cacao Theobroma cacao L. Agrobacterium rhizogenes Cacao Theobroma cacao L. Cacao necrosis nepovirus (CABI, 2002; 2000). Cacao Theobroma cacao L. Cacao swollen shoot virus (CSSV) Cacao Theobroma cacao L. Ceratocystis fimbriata Cacao Theobroma cacao L. Helicotylenchus dihystera Cacao Theobroma cacao L. Moniliophthora roreri [anamorfo)

Situación Fitosanitaria

Presente en Bolivia

Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A2 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A2 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A2 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Subregional A2

No No No No No No No Si No Si No Si Si Si No Si No No No Si No Si Si No No Si Si No No No No No Si No No No No No Si No No No No No No No No No No

Presente Presente Diseminación Presente Presente en en Raíces y Org. en Ecuador en Peru Colombia Venezuela Subterraneos Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si

No Si No No No No No Si No Si No Si Si No Si No No No No Si No No Si Si Si Si No Si No No No No Si No No No Si No No No No No No No No No Si No Si

No Si Si No No No No No No No Si Si No No No No No No No No Si No Si No Si No No Si No No No Si Si No No No No Si No No No No No No No No Si Si Si

No No Si Si Si Si No Si No Si Si Si Si No Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si No No Si Si Si No Si Si Si Si No Si Si Si Si Si Si Si No Si Si Si Si Si

No No Si No No No Si No No No Si Si No No No No No No No No Si No Si No No No No No No No No Si Si No No No No Si No No No No No No No No No Si No

Diseminación Tallos no subterráneos No No No No No No Si No No No No No No Si No No No No Si No No No No Si No No No No No Si No No No No No No Si No No No No Si No No No No No No No

Diseminación Diseminación Diseminación semillas y flores e madera y granos inflorescencias cortezas No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No

No No No No No No No Si No Si No No Si No No No Si No Si No No No No No No No No No No Si No No No No No No No No No No No Si No No No No No No No

No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No Si No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No Si No Si No No

Diseminación planta entera Si Si No No Si No Si No Si No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No Si Si No No No No No No Si Si Si No No No No

Elaborado por Ecuador Bolivia Bolivia Perú Bolivia Ecuador Perú Perú Ecuador Perú Bolivia Ecuador Perú Perú Perú Ecuador Bolivia Perú Colombia Ecuador Bolivia Ecuador Ecuador Perú Ecuador Venezuela Venezuela Bolivia Perú Colombia Venezuela Bolivia Ecuador Perú Bolivia Ecuador Perú Bolivia Ecuador Bolivia Perú Colombia Bolivia Ecuador Ecuador Ecuador Ecuador Bolivia Venezuela

- 16 LISTADO DE PLAGAS CUARENTENARIAS DE HOSPEDEROS VEGETALES PRESENTES EN COLOMBIA

Nombre Comun Cacao Cacao Cacao Cacao Café Café Café Café Café Café Café Café Café Café Café Café Café Café Café Camote Camote Camote Camote Camote Caña Caña Caña Caña Caña Caña Caña Caña Cebada Cebada Cebada Cebada Cebolla Cebolla Cebolla Cebolla Cebolla Cítrico Cítrico Cítrico Cítrico Cítrico Cítrico Cítrico Cítrico

Nombre Científico

Plagas Cuarentenarias

Theobroma cacao L. Mycena citricolor Theobroma cacao L. Nectria rigidiuscula Theobroma cacao L. Nectria rigidiuscula (Teleomorfa) Theobroma cacao L. Phytophthora palmivora Coffea arabica Aleurocanthus woglumi Coffea arabica Ceratocystis fimbriata Coffea arabica Colletotrichum acutatum Coffea arabica Helicotylenchus dihystera Coffea arabica Hypothenemus hampei Coffea arabica Meloidogyne arenaria Coffea arabica Mycena citricolor Coffea arabica Nectria rigidiuscula Coffea arabica Nectria rigidiuscula (Teleomorfa) Coffea arabica Perkinsiella saccharicida Coffea arabica Pseudococcus elisae Coffea canephora Ceratocystis fimbriata Coffea spp. Ceratocystis fimbriata Coffea spp. Mycena citricolor Coffea spp. Radopholus similis Ipomoea batatas (L.)POIR. Agrobacterium rhizogenes Ipomoea batatas (L.)POIR. Ceratocystis fimbriata Ipomoea batatas (L.)POIR. Helicotylenchus dihystera Ipomoea batatas (L.)POIR. Meloidogyne arenaria Ipomoea batatas (L.)POIR. Peridroma saucia Saccharum officinarum Helicotylenchus dihystera Saccharum officinarum Ligniera vasculorum Saccharum officinarum Meloidogyne arenaria Saccharum officinarum Peridroma saucia Saccharum officinarum Perkinsiella saccharicida Saccharum officinarum Puccinia erianthi Saccharum officinarum Radopholus similis Saccharum officinarum Sporisorium cruentum Hordeum vulgare L. Glomerella graminicola Hordeum vulgare L. Helicotylenchus dihystera Hordeum vulgare L. Meloidogyne arenaria Hordeum vulgare L. Pseudomonas syringae pv. striafaciens Allium cepa L. Agrobacterium rhizogenes Allium cepa L. Delia antiqua Allium cepa L. Helicotylenchus dihystera Allium cepa L. Thrips palmi Allium cepa L. Thrips palmi Citrus aurantiifolia Helicotylenchus dihystera Citrus aurantiifolia Phoma tracheiphila Citrus aurantiifolia Pseudococcus elisae Citrus aurantium L. Agrobacterium rhizogenes Citrus aurantium L. Ceratocystis fimbriata Citrus aurantium L. Phoma tracheiphila Citrus bergamia Phoma tracheiphila Citrus deliciosa Aonidiella aurantii

Situación Fitosanitaria

Presente en Bolivia

Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A2 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Subregional A2 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A2 Nacional A1 Subregional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Subregional A1 Subregional A1 Nacional A1

Si No No Si No No No No Si Si Si No No No No No No Si Si No No No Si No No No Si No No No Si No Si No Si No No No No No No No No No No No No No Si

Presente Presente Diseminación Presente Presente en en Raíces y Org. en Ecuador en Peru Colombia Venezuela Subterraneos Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si

Si Si Si Si Si Si Si No Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si No No Si No Si No No No Si No Si Si No No No No Si No No No No No No No No Si No Si No No No

Si No Si Si No Si No Si Si Si Si No Si Si No Si Si Si Si No Si Si Si Si Si No Si Si Si Si Si No No Si Si No No No Si No No Si No No No Si No No No

Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si No Si Si Si Si No Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si No No No Si Si Si Si No No No Si No No No

No No No Si No No No Si No Si No No No No No No No No Si No No Si Si No Si No Si No No No Si No No Si Si No No Si Si No No Si Si No No No Si Si No

Diseminación Tallos no subterráneos No Si No No Si No Si No No No No Si No No No No No No No No No No No No No Si No No No No No No Si No No No No Si No No Si No Si No No No Si Si Si

Diseminación Diseminación Diseminación semillas y flores e madera y granos inflorescencias cortezas No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No

No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No Si No No No No No No No No

No Si No No No Si No No No No No Si No No No Si Si No No No Si No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No Si No No Si Si Si No

Diseminación planta entera No No No No No No No No No No No No No No No No No No No Si No No No No No No No No No No No No No No No No Si Si No No No No No No Si No No No No

Elaborado por Ecuador Perú Ecuador Ecuador Perú Ecuador Perú Bolivia Venezuela Ecuador Ecuador Perú Ecuador Bolivia Perú Ecuador Ecuador Ecuador Bolivia Ecuador Ecuador Bolivia Ecuador Venezuela Bolivia Perú Ecuador Venezuela Bolivia Ecuador Bolivia SGCA Perú Bolivia Ecuador Ecuador Ecuador Perú Bolivia Perú Colombia Bolivia SGCA Perú Ecuador Ecuador SGCA SGCA Perú

- 17 LISTADO DE PLAGAS CUARENTENARIAS DE HOSPEDEROS VEGETALES PRESENTES EN COLOMBIA

Nombre Comun

Nombre Científico

Plagas Cuarentenarias

Cítrico Citrus deliciosa Phoma tracheiphila Cítrico Citrus grandis Aonidiella aurantii Cítrico Citrus grandis Phoma tracheiphila Cítrico Citrus limetta Agrobacterium rhizogenes Cítrico Citrus limon Agrobacterium rhizogenes Cítrico Citrus limon Aonidiella aurantii Cítrico Citrus limon Helicotylenchus dihystera Cítrico Citrus limon Phoma tracheiphila Cítrico Citrus maxima Agrobacterium rhizogenes Cítrico Citrus medica Phoma tracheiphila Cítrico Citrus paradisi Phoma tracheiphila Cítrico Citrus reshni Phoma tracheiphila Cítrico Citrus reticulata BLANCO Aonidiella aurantii Cítrico Citrus reticulata BLANCO Colletotrichum acutatum Citrus reticulata BLANCO Phoma tracheiphila Cítrico Cítrico Citrus sinensis Agrobacterium rhizogenes Cítrico Citrus sinensis Aonidiella aurantii Cítrico Citrus sinensis Colletotrichum acutatum Cítrico Citrus sinensis Helicotylenchus dihystera Cítrico Citrus sinensis Phoma tracheiphila Cítrico Citrus spp. Aleurocanthus woglumi Cítrico Citrus spp. Ceratocystis fimbriata Cítrico Citrus spp. Colletotrichum acutatum Cítrico Citrus spp. Hemiberlesia rapax Cítrico Citrus spp. Mycena citricolor Cítrico Citrus spp. Phoma tracheiphila Cítrico Citrus spp. Phytophthora palmivora Cítrico Citrus spp. Radopholus similis Cítrico Citrus spp. Tylenchulus semipenetrans Cítrico Citrus x paradisi Agrobacterium rhizogenes Cítrico Citrus x paradisi Aonidiella aurantii Cítrico Citrus x paradisi Helicotylenchus dihystera Cítrico Citrus x paradisi Phytophthora palmivora Clavel Dianthus caryophyllus L.Agrobacterium rhizogenes Clavel Dianthus caryophyllus L.Peridroma saucia Coco Cocos nucifera L. Aleurocanthus woglumi Coco Cocos nucifera L. Ceratocystis fimbriata Coco Cocos nucifera L. Helicotylenchus dihystera Coco Cocos nucifera L. Hemiberlesia rapax Coco Cocos nucifera L. Pestalotiopsis palmarum Coco Cocos nucifera L. Phytophthora palmivora Coco Cocos nucifera L. Radopholus similis Coco Cocos nucifera L. Rhadinaphelenchus cocophilus Col Brassica oleracea Peridroma saucia Col Brassica oleracea Thrips palmi Col Brassica oleracea var. botrytis Agrobacterium subvar. rhizogenes Cymosa Col Brassica oleracea var. viridis Agrobacterium rhizogenes CrisantemoChrysanthemum coronarium Agrobacterium rhizogenes CrisantemoChrysanthemum frutescens Agrobacterium rhizogenes

Situación Fitosanitaria

Presente en Bolivia

Subregional A1 Nacional A1 Subregional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Subregional A1 Nacional A1 Subregional A1 Subregional A1 Subregional A1 Nacional A1 Nacional A1 Subregional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Subregional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Subregional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1

No Si No No No Si No No No No No No Si No No No Si No No No No No No Si Si No Si Si Si No Si No Si No No No No No Si No Si Si No No No No No No No

Presente Presente Diseminación Presente Presente en en Raíces y Org. en Ecuador en Peru Colombia Venezuela Subterraneos Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si

No No No No No No No No No No No No No Si No No No Si No No Si Si Si Si Si No Si No No No No No Si No No Si Si No Si No Si No Si No No No No No No

No No No No No No Si No No No No No No No No No No No Si No No Si No Si Si No Si Si Si No No Si Si No Si No Si Si Si No Si Si Si Si No No No No No

No No No No No No Si No No No No No No Si No No No Si Si No Si Si Si No Si No Si Si Si No No Si Si No Si Si Si Si No No Si Si Si Si Si No No No No

Si No Si No No No Si Si No Si Si Si No No Si No No No Si Si No No No No No Si Si Si Si No No Si Si No No No No Si No No Si Si No No No No No No No

Diseminación Tallos no subterráneos Si Si Si No No Si No Si No Si Si Si Si Si Si No Si Si No Si Si No Si No No Si No No No No Si No No No No Si No No No No No No No No No No No No No

Diseminación Diseminación Diseminación semillas y flores e madera y granos inflorescencias cortezas No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No

No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No

Si No Si No No No No Si No Si Si Si No No Si No No No No Si No Si No No No Si No No No No No No No No No No Si No No No No No No No No No No No No

Diseminación planta entera No No No Si Si No No No Si No No No No No No Si No No No No No No No No No No No No No Si No No No Si No No No No No No No No No No No Si Si Si Si

Elaborado por SGCA Perú SGCA Ecuador Ecuador Perú Bolivia SGCA Ecuador SGCA SGCA SGCA Perú Perú SGCA Ecuador Perú Perú Bolivia SGCA Perú Ecuador Perú Venezuela Ecuador SGCA Ecuador Bolivia Ecuador Ecuador Perú Bolivia Ecuador Ecuador Venezuela Perú Ecuador Bolivia Venezuela Perú Ecuador Bolivia Ecuador Venezuela Perú Ecuador Ecuador Ecuador Ecuador

- 18 LISTADO DE PLAGAS CUARENTENARIAS DE HOSPEDEROS VEGETALES PRESENTES EN COLOMBIA

Nombre Comun

Nombre Científico

Plagas Cuarentenarias

CrisantemoChrysanthemum spp. Otiorhynchus sulcatus CrisantemoChrysanthemum spp. Peridroma saucia CrisantemoChrysanthemum spp. Puccinia horiana CrisantemoChrysanthemum spp. Thrips palmi CrisantemoChrysanthemum spp. Trialeurodes vaporariorum CrisantemoChrysanthemum x morifolium Puccinia horiana Durazno Prunus persica (L.) BATSCH. Colletotrichum acutatum Durazno Prunus persica (L.) BATSCH. Cydia pomonella Durazno Prunus persica (L.) BATSCH. Helicotylenchus dihystera Durazno Prunus persica (L.) BATSCH. Meloidogyne arenaria Esparrago Asparagus officinalis L. Agrobacterium rhizogenes Eucalipto Eucalyptus citriodora Hook. Agrobacterium rhizogenes Eucalipto Eucalyptus spp. Aonidiella aurantii Eucalipto Eucalyptus spp. Ceratocystis fimbriata Eucalipto Eucalyptus spp. Cryphonectria cubensis Eucalipto Eucalyptus spp. Phytophthora cinnamomi Fresa Fragaria spp. Colletotrichum acutatum Fresa Fragaria spp. Leptosphaeria coniothyrium Fresa Fragaria vesca Agrobacterium rhizogenes Fresa Fragaria vesca Helicotylenchus dihystera Fresa Fragaria vesca Otiorhynchus sulcatus Frijol Phaseolus vulgaris L Agrobacterium rhizogenes Frijol Phaseolus vulgaris L Bean common mosaic potyvirus (BCMV) Frijol Phaseolus vulgaris L Clover yellow vein potyvirus (ClYVV) Frijol Phaseolus vulgaris L Diaporthe phaseolorum Frijol Phaseolus vulgaris L Helicotylenchus dihystera Frijol Phaseolus vulgaris L Meloidogyne arenaria Frijol Phaseolus vulgaris L Southern bean mosaic virus (SBMV) Frijol Phaseolus vulgaris L Thrips palmi Frijol Phaseolus vulgaris L Thrips palmi Frijol Phaseolus vulgaris L Tomato spotted wilt tospovirus (TSWV) Frijol de palo Cajanus cajan (L.) Millsp. Agrobacterium rhizogenes Frijol de palo Cajanus cajan (L.) Millsp. Ceratocystis fimbriata Frijol de palo Cajanus cajan (L.) Millsp. Helicotylenchus dihystera Frijol de palo Cajanus cajan (L.) Millsp. Nectria rigidiuscula Frijol de palo Cajanus cajan (L.) Millsp. Nectria rigidiuscula (Teleomorfa) GuanabanaAnnona muricata L. Helicotylenchus dihystera Guayaba Psidium guajava Aleurocanthus woglumi Guayaba Psidium guajava Aonidiella aurantii Guayaba Psidium guajava Colletotrichum acutatum Guayaba Psidium guajava Helicotylenchus dihystera Guayaba Psidium guajava Hemiberlesia rapax Guayaba Psidium guajava Meloidogyne arenaria Guayaba Psidium guajava Pestalotiopsis palmarum GypsophilaGypsophila spp. paniculata Agrobacterium rhizogenes Lechuga Lactuca sativa L. Agrobacterium rhizogenes Lechuga Lactuca sativa L. Helicotylenchus dihystera Lechuga Lactuca sativa L. Thrips palmi Lechuga Lactuca sativa L. Thrips palmi

Situación Fitosanitaria

Presente en Bolivia

Nacional A1 Nacional A1 Nacional A2 Nacional A2 Nacional A1 Nacional A2 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Subregional A2 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A2 Nacional A1 Subregional A2 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A2 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A2

No No No No No No No No No Si No No Si No Si Si No No No No No No No No No No Si No No No No No No No No No No No Si No No Si Si No No No No No No

Presente Presente Diseminación Presente Presente en en Raíces y Org. en Ecuador en Peru Colombia Venezuela Subterraneos Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si

No No No No No No Si No No Si No No No Si No Si Si No No No No No Si No Si No Si No No No No No Si No Si Si No Si No Si No Si Si No No No No No No

No Si Si No No Si No Si Si Si No No No Si Si Si No No No Si No No Si No No Si Si No No No No No Si Si No Si Si No No No Si Si Si No No No Si No No

No Si Si Si No Si Si No Si Si No No No Si Si Si Si No No Si No No Si No No Si Si Si Si Si Si No Si Si Si Si Si Si No Si Si No Si No No No Si Si Si

No No No No No No No No Si Si No No No No Si No No No No Si No No No No No Si Si No No No No No No Si No No Si No No No Si No Si No No No Si No No

Diseminación Tallos no subterráneos No No No Si No No Si Si No No No No Si No Si No Si Si No No No No No No No No No No Si No No No No No Si No No Si Si Si No No No No No No No No Si

Diseminación Diseminación Diseminación semillas y flores e madera y granos inflorescencias cortezas No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No

No No No Si Si No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No Si No No No No No No No No No No No No No No No No No No No Si

No No No No No No No No No No No No No Si Si No No No No No No No No No No No No No No No No No Si No Si No No No No No No No No No No No No No No

Diseminación planta entera No No No No No No No No No No Si Si No No No Si No No Si No No Si Si No Si No No No No No Si Si No No No No No No No No No No No No Si Si No No No

Elaborado por Bolivia Venezuela Colombia Colombia Ecuador Colombia Perú Bolivia Bolivia Ecuador Ecuador Ecuador Perú Ecuador SGCA Ecuador Perú SGCA Ecuador Bolivia Bolivia Ecuador Colombia Venezuela SGCA Bolivia Ecuador Bolivia Colombia Perú Bolivia Ecuador Ecuador Bolivia Perú Ecuador Bolivia Perú Perú Perú Bolivia Venezuela Ecuador Perú Ecuador Ecuador Bolivia Perú Colombia

- 19 LISTADO DE PLAGAS CUARENTENARIAS DE HOSPEDEROS VEGETALES PRESENTES EN COLOMBIA

Nombre Comun Lechuga Lenteja Maíz Maíz Maíz Maíz Maíz Maíz Maíz Maíz Maíz Maíz Mango Mango Mango Mango Mango Mango Mango Mango Mango Maní Maní Maní Maní Maní Maní Manzana Manzana Maracuya Maracuya Maracuya Maracuya Melón Melón Melón Melón Papa Papa Papa Papa Papa Papa Papa Papa Papa Papa Papaya Papaya

Nombre Científico

Plagas Cuarentenarias

Lactuca sativa L. Tomato spotted wilt tospovirus (TSWV) Lens culinaris ssp. Culinaris Agrobacterium rhizogenes Zea mays L. Cochliobolus heterostrophus Zea mays L. Cydia pomonella Zea mays L. Glomerella graminicola Zea mays L. Helicotylenchus dihystera Zea mays L. Meloidogyne arenaria Zea mays L. Perkinsiella saccharicida Zea mays L. Peronosclerospora sorghi Zea mays L. Prostephanus truncatus Zea mays L. Pseudomonas syringae pv. striafaciens Zea mays L. Stenocarpella maydis Mangifera indica L. Agrobacterium rhizogenes Mangifera indica L. Aleurocanthus woglumi Mangifera indica L. Aonidiella aurantii Mangifera indica L. Ceratocystis fimbriata Mangifera indica L. Colletotrichum acutatum Mangifera indica L. Helicotylenchus dihystera Mangifera indica L. Nectria rigidiuscula Mangifera indica L. Nectria rigidiuscula (Teleomorfa) Mangifera indica L. Thrips palmi Arachis hypogaea L. Clover yellow vein potyvirus (ClYVV) Arachis hypogaea L. Cochliobolus heterostrophus Arachis hypogaea L. Helicotylenchus dihystera Arachis hypogaea L. Meloidogyne arenaria Arachis hypogaea L. Sphaceloma arachidis Arachis hypogaea L. Tomato spotted wilt tospovirus (TSWV) Malus comunis L. Hemiberlesia rapax Malus comunis L. Lepidosaphes ulmi Passiflora edulis Aleurocanthus woglumi Passiflora edulis Aonidiella aurantii Passiflora edulis Helicotylenchus dihystera Passiflora edulis Meloidogyne arenaria Cucumis melo L. Agrobacterium rhizogenes Cucumis melo L. Thrips palmi Cucumis melo L. Thrips palmi Cucumis melo L. Trialeurodes vaporariorum Solanum tuberosum L. Helicotylenchus dihystera Solanum tuberosum L. Keiferia lycopersicella Solanum tuberosum L. Meloidogyne arenaria Solanum tuberosum L. Phyrdenus muriceus Solanum tuberosum L. Tecia solanivora Solanum tuberosum L. Thrips palmi Solanum tuberosum L. Thrips palmi Solanum tuberosum L. Tomato spotted wilt tospovirus (TSWV) Solanum tuberosum L. Verticillium albo-atrum Solanum tuberosum L. Xanthomonas vesicatoria Carica papaya Aleurocanthus woglumi Carica papaya Aonidiella aurantii

Situación Fitosanitaria

Presente en Bolivia

Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A2 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Subregional A2 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A2 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A2 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1

No No Si No Si No Si No Si No No No No No Si No No No No No No No Si No Si No No Si No No Si No Si No No No No No Si Si Si No No No No No No No Si

Presente Presente Diseminación Presente Presente en en Raíces y Org. en Ecuador en Peru Colombia Venezuela Subterraneos Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si

No No Si No No No Si Si No No No Si No Si No Si Si No Si Si No No Si No Si No No Si No Si No No Si No No No No No No Si Si Si No No No Si No Si No

No No No Si No Si Si Si No Si No No No No No Si No Si No Si No No No Si Si No No Si Si No No Si Si No No No No Si No Si Si No No No No Si No No No

Si No Si No Si Si Si Si Si No No No No Si No Si Si Si Si Si Si No Si Si Si No Si No No Si No Si Si No Si Si No Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si No

No No No No No Si Si No No No No Si No No No No No Si No No No No No Si Si No No No No No No Si Si No No No No Si No Si Si No No No No No No No No

Diseminación Tallos no subterráneos No No No Si Si No No No No No No Si No Si Si No Si No Si No Si No No No No Si No No No Si Si No No No Si No No No No No No No No Si No No No Si Si

Diseminación Diseminación Diseminación semillas y flores e madera y granos inflorescencias cortezas No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No

No No No No No No No No Si No No Si No No No No No No No No Si No No No No No No No No No No No No No Si No Si No No No No No No Si No No No No No

No No No No No No No No No No No No No No No Si No No Si No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No

Diseminación planta entera Si Si No No No No No No Si No No Si Si No No No No No No No No No No No No Si Si No No No No No No Si No No No No No No No Si No No Si No No No No

Elaborado por Bolivia Ecuador Ecuador Bolivia Perú Bolivia Ecuador Bolivia Perú Bolivia Ecuador Perú Ecuador Perú Perú Ecuador Perú Bolivia Perú Ecuador Colombia Venezuela Ecuador Bolivia Ecuador SGCA Bolivia Venezuela Venezuela Perú Perú Bolivia Ecuador Ecuador Colombia Perú Ecuador Bolivia Ecuador Ecuador Bolivia Perú Perú Colombia Bolivia Ecuador Ecuador Perú Perú

- 20 LISTADO DE PLAGAS CUARENTENARIAS DE HOSPEDEROS VEGETALES PRESENTES EN COLOMBIA

Nombre Comun Papaya Papaya Papaya Papaya Papaya Piña Piña Piña Piña Piña Piña Pino Pino Pino Pino Pino Pino Platano Platano Platano Platano Platano Platano Platano Platano Platano Platano Platano Platano Rosa Rosa Rosa Rosa Rosa Rosa Rosa Sandía Sandía Sandía Sandía Sandía Sorgo Sorgo Sorgo Sorgo Sorgo Sorgo Sorgo Sorgo

Nombre Científico

Plagas Cuarentenarias

Carica papaya Colletotrichum acutatum Carica papaya Helicotylenchus dihystera Carica papaya Phytophthora palmivora Carica papaya Tomato spotted wilt tospovirus (TSWV) Carica papaya Toxotrypana curvicauda Ananas comosus Ceratocystis fimbriata Ananas comosus Helicotylenchus dihystera Ananas comosus Melanoloma viatrix Ananas comosus Phytophthora cinnamomi Ananas comosus Phytophthora palmivora Ananas comosus Tomato spotted wilt tospovirus (TSWV) Pinus contorta Otiorhynchus sulcatus Pinus elliottii Helicotylenchus dihystera Pinus radiata Colletotrichum acutatum Pinus silvestris Leptosphaeria coniothyrium Pinus spp. Agrobacterium rhizogenes Pinus spp. Agrobacterium rhizogenes Musa acuminata Helicotylenchus dihystera Musa acuminata Pestalotiopsis palmarum Musa balbisiana Pestalotiopsis palmarum Musa paradisiaca Agrobacterium rhizogenes Musa paradisiaca Helicotylenchus dihystera Musa paradisiaca Pseudococcus elisae Musa spp. Aleurocanthus woglumi Musa spp. Aonidiella aurantii Musa spp. Helicotylenchus dihystera Musa spp. Meloidogyne arenaria Musa spp. Pseudococcus elisae Musa spp. Radopholus similis Rosa multiflora Meloidogyne arenaria Rosa spp. Agrobacterium rhizogenes Rosa spp. Aleurocanthus woglumi Rosa spp. Aonidiella aurantii Rosa spp. Helicotylenchus dihystera Rosa spp. Leptosphaeria coniothyrium Rosa spp. Otiorhynchus sulcatus Citrullus lanatus L. Agrobacterium rhizogenes Citrullus lanatus L. Helicotylenchus dihystera Citrullus lanatus L. Meloidogyne arenaria Citrullus lanatus L. Thrips palmi Citrullus lanatus L. Tomato spotted wilt tospovirus (TSWV) Sorghum auradinaceumSporisorium cruentum Sorghum bicolor Glomerella graminicola Sorghum bicolor Helicotylenchus dihystera Sorghum bicolor Peronosclerospora sorghi Sorghum bicolor Prostephanus truncatus Sorghum bicolor Sporisorium cruentum Sorghum caffrorum Peronosclerospora sorghi Sorghum caffrorum Sporisorium cruentum

Situación Fitosanitaria

Presente en Bolivia

Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A2 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Subregional A2 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Subregional A2 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Subregional A2 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Subregional A2 Nacional A1 Subregional A2

No No Si No No No No No Si Si No No No No No No No No No No No No No No Si No Si No Si Si No No Si No No No No No Si No No No Si No Si No No Si No

Presente Presente Diseminación Presente Presente en en Raíces y Org. en Ecuador en Peru Colombia Venezuela Subterraneos Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si

Si No Si No No Si No No Si Si No No No Si No No No No No No No No Si Si No No Si Si No Si No Si No No No No No No Si No No No No No No No No No No

No Si Si No No Si Si Si Si Si No No Si No No No No Si No No No Si No No No Si Si No Si Si No No No Si No No No Si Si No No No No Si No Si No No No

Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si No Si Si No No No Si No No No Si No Si No Si Si No Si Si No Si No Si No No No Si Si Si Si Si Si Si Si No Si Si Si

No Si Si No No No Si No No Si No No Si No No No No Si No No No Si No No No Si Si No Si Si No No No Si No No No Si Si No No No No Si No No No No No

Diseminación Tallos no subterráneos Si No No No No No No No No No No No No Si Si No No No No No No No No Si Si No No No No No No Si Si No Si No No No No No No No Si No No No No No No

Diseminación Diseminación Diseminación semillas y flores e madera y granos inflorescencias cortezas No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No

No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No Si No No Si No

No No No No No Si No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No

Diseminación planta entera No No No Si No No No No Si No Si No No No No Si Si No No No Si No No No No No No No No No Si No No No No No Si No No No Si No No No Si No No Si No

Elaborado por Perú Bolivia Ecuador Bolivia Bolivia Ecuador Bolivia Venezuela Ecuador Ecuador Bolivia Bolivia Bolivia Perú SGCA Ecuador Ecuador Bolivia Perú Perú Ecuador Bolivia Perú Perú Perú Bolivia Ecuador Perú Bolivia Ecuador Ecuador Perú Perú Bolivia SGCA Bolivia Ecuador Bolivia Ecuador Perú Bolivia SGCA Perú Bolivia Perú Bolivia SGCA Perú SGCA

- 21 LISTADO DE PLAGAS CUARENTENARIAS DE HOSPEDEROS VEGETALES PRESENTES EN COLOMBIA

Nombre Comun Sorgo Sorgo Sorgo Sorgo Sorgo Sorgo Sorgo Sorgo Sorgo Sorgo Sorgo Sorgo Sorgo Sorgo Sorgo Sorgo Sorgo Sorgo Soya Soya Soya Soya Soya Soya Soya Soya Soya Soya Soya Soya Tomate Tomate Tomate Tomate Tomate Tomate Tomate Tomate Tomate Tomate Tomate Tomate Trigo Trigo Trigo Trigo Trigo Trigo Trigo

Nombre Científico

Plagas Cuarentenarias

Sorghum halapense Claviceps africana Sorghum halapense Glomerella graminicola Sorghum halapense Peronosclerospora sorghi Sorghum halepense Helicotylenchus dihystera Sorghum halepense Sporisorium cruentum Sorghum spp. Claviceps africana Sorghum spp. Claviceps africana Sorghum spp. Cochliobolus heterostrophus Sorghum spp. Cochliobolus heterostrophus Sorghum spp. Oebalus insularis Sorghum spp. Oebalus insularis Sorghum spp. Oebalus poecilis Sorghum spp. Oebalus poecilis Sorghum spp. Sporisorium cruentum Sorghum spp. Sporisorium cruentum Sorghum sudanense Cochliobolus heterostrophus Sorghum sudanense Sporisorium cruentum Sorghum vulgare Claviceps africana Glycine max Clover yellow vein potyvirus (ClYVV) Glycine max Cochliobolus heterostrophus Glycine max Colletotrichum acutatum Glycine max Diaporthe phaseolorum Glycine max Helicotylenchus dihystera Glycine max Meloidogyne arenaria Glycine max Thrips palmi Glycine max Thrips palmi Glycine max Tomato spotted wilt tospovirus (TSWV) Glycine spp. Agrobacterium rhizogenes Glycine spp. Bean common mosaic potyvirus (BCMV) Glycine spp. Southern bean mosaic virus (SBMV) Lycopersicon esculentum Agrobacterium Mill. rhizogenes Lycopersicon esculentum Clavibacter Mill. michiganensis subsp. Michiganensis Lycopersicon esculentum Colletotrichum Mill. acutatum Lycopersicon esculentum Helicotylenchus Mill. dihystera Lycopersicon esculentum Keiferia Mill. lycopersicella Lycopersicon esculentum Meloidogyne Mill. arenaria Lycopersicon esculentum Neoleucinodes Mill. elegantalis Lycopersicon esculentum Peridroma Mill. saucia Lycopersicon esculentum Thrips Mill. palmi Lycopersicon esculentum Tomato Mill. spotted wilt tospovirus (TSWV) Lycopersicon esculentum Verticillium Mill. albo-atrum Lycopersicon esculentum Xanthomonas Mill. vesicatoria Triticum aestivum L. (1753) Helicotylenchus dihystera Triticum aestivum L. (1753) Mycosphaerella graminicola (Teleomorfa) Triticum aestivum L. (1753) Prostephanus truncatus Triticum spp. Cochliobolus heterostrophus Triticum spp. Glomerella graminicola Triticum spp. Mycosphaerella graminicola (Teleomorfa) Triticum turgidum Mycosphaerella graminicola (Teleomorfa)

Situación Fitosanitaria

Presente en Bolivia

Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Subregional A2 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Subregional A2 Subregional A2 Nacional A1 Subregional A2 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Subregional A2 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A2 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A2 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A2 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1

Si Si Si No No Si Si Si Si Si Si Si Si No No Si No Si No Si No No No Si No No No No No No No No No No Si Si No No No No No No No Si No Si Si Si Si

Presente Presente Diseminación Presente Presente en en Raíces y Org. en Ecuador en Peru Colombia Venezuela Subterraneos Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si

No No No No No No No Si Si Si Si No No No No Si No No No Si Si Si No Si No No No No Si No No Si Si No No Si No No No No Si No No Si No Si No Si Si

No No No Si No No No No No No No No No No No No No No No No No No Si Si No No No No Si No No Si No Si No Si No Si No No Si No Si Si Si No No Si Si

Si Si Si Si Si Si Si Si Si No No No No Si Si Si Si Si No Si Si No Si Si Si Si Si No Si Si No No Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si No No Si Si No No

No No No Si No No No No No No No No No No No No No No No No No No Si Si No No No No No No No No No Si No Si No No No No No No Si No No No No No No

Diseminación Tallos no subterráneos Si Si No No No Si Si No No No No No No No No No No Si No No Si No No No No Si No No No No No No Si No No No No No Si No No No No No No No Si No No

Diseminación Diseminación Diseminación semillas y flores e madera y granos inflorescencias cortezas No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No

Si No Si No No Si Si No No No No No No No No No No Si No No No No No No No Si No No No No No No No No No No No No Si No No No No No No No No No No

No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No

Diseminación planta entera No No Si No No No No No No No No No No No No No No No No No No Si No No No No Si Si Si No Si Si No No No No No No No Si No No No No No No No No No

Elaborado por Perú Perú Perú Bolivia SGCA Perú Perú Ecuador Ecuador Venezuela Venezuela Venezuela Venezuela SGCA SGCA Ecuador SGCA Perú Venezuela Ecuador Perú SGCA Bolivia Ecuador Perú Colombia Bolivia Ecuador Colombia Bolivia Ecuador Bolivia Perú Bolivia Ecuador Ecuador Bolivia Venezuela Colombia Bolivia Ecuador Ecuador Bolivia Ecuador Bolivia Ecuador Perú Ecuador Ecuador

- 22 LISTADO DE PLAGAS CUARENTENARIAS DE HOSPEDEROS VEGETALES PRESENTES EN COLOMBIA

Nombre Comun Uva Uva Uva Uva Uva Uva Uva Uva Uva Uva

Nombre Científico Vitis vinifera L. Vitis vinifera L. Vitis vinifera L. Vitis vinifera L. Vitis vinifera L. Vitis vinifera L. Vitis vinifera L. Vitis vinifera L. Vitis vinifera L. Vitis vinifera L.

Plagas Cuarentenarias

Agrobacterium rhizogenes Aleurocanthus woglumi Aonidiella aurantii Colletotrichum acutatum Helicotylenchus dihystera Meloidogyne arenaria Otiorhynchus sulcatus Stereum hirsutum Tylenchulus semipenetrans Viteus vitifoliae

Situación Fitosanitaria Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1

Presente en Bolivia No No Si No No Si No No Si No

Presente Presente Diseminación Presente Presente en en Raíces y Org. en Ecuador en Peru Colombia Venezuela Subterraneos Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si

No Si No Si No Si No No No No

No No No No Si Si No No Si Si

No Si No Si Si Si No No Si Si

No No No No Si Si No No Si Si

Diseminación Tallos no subterráneos No Si Si Si No No No Si No No

Diseminación Diseminación Diseminación semillas y flores e madera y granos inflorescencias cortezas No No No No No No No No No No

No No No No No No No No No No

No No No No No No No No No No

Diseminación planta entera Si No No No No No No No No Si

Elaborado por Ecuador Perú Perú Perú Bolivia Ecuador Bolivia Perú Ecuador Bolivia

- 23 LISTADO DE PLAGAS CUARENTENARIAS DE HOSPEDEROS VEGETALES PRESENTES EN ECUADOR

Nombre Comun

Nombre Científico

Plagas Cuarentenarias

Ají Capsicum annuum Clavibacter michiganensis subsp. Michiganensis Ají Capsicum annuum Meloidogyne incognita Ají Capsicum annuum Nacobbus aberrans Ajo Allium sativum L. Ditylenchus destructor Algodón Gossypium barbadenseAnthonomus grandis Algodón Gossypium hirsutum Anthonomus grandis Algodón Gossypium hirsutum Phytophthora palmivora Algodón Gossypium spp. Anthonomus grandis Algodón Gossypium spp. Chaetocnema confinis Algodón Gossypium spp. Colletotrichum gossypii Algodón Gossypium spp. Meloidogyne incognita Algodón Gossypium spp. Xiphinema americanum Arroz Oryza sativa L. Aphelenchoides besseyi Arroz Oryza sativa L. Cochliobolus heterostrophus Arroz Oryza sativa L. Meloidogyne arenaria Arroz Oryza sativa L. Meloidogyne incognita Arroz Oryza sativa L. Nectria rigidiuscula Arroz Oryza sativa L. Nectria rigidiuscula (Teleomorfa) Arroz Oryza sativa L. Oebalus insularis Arroz Oryza sativa L. Perkinsiella saccharicida Arroz Oryza sativa L. Xiphinema americanum Arverja Pisum sativum L. Meloidogyne arenaria Arverja Pisum sativum L. Nacobbus aberrans Berenjena Solanum melongena Colletotrichum acutatum Berenjena Solanum melongena Ditylenchus destructor Berenjena Solanum melongena Meloidogyne incognita Berenjena Solanum melongena Nacobbus aberrans Cacao Theobroma cacao L. Ceratocystis fimbriata Cacao Theobroma cacao L. Moniliophthora roreri [anamorfo) Cacao Theobroma cacao L. Mycena citricolor Cacao Theobroma cacao L. Nectria rigidiuscula Cacao Theobroma cacao L. Nectria rigidiuscula (Teleomorfa) Cacao Theobroma cacao L. Phytophthora palmivora Café Coffea arabica Aleurocanthus woglumi Café Coffea arabica Ceratocystis fimbriata Café Coffea arabica Colletotrichum acutatum Café Coffea arabica Hypothenemus hampei Café Coffea arabica Meloidogyne arenaria Café Coffea arabica Meloidogyne incognita Café Coffea arabica Mycena citricolor Café Coffea arabica Nectria rigidiuscula Café Coffea arabica Nectria rigidiuscula (Teleomorfa) Café Coffea arabica Perkinsiella saccharicida Café Coffea arabica Pseudococcus elisae Café Coffea canephora Ceratocystis fimbriata Café Coffea canephora Xiphinema americanum Café Coffea spp. Ceratocystis fimbriata Café Coffea spp. Mycena citricolor Café Coffea spp. Xiphinema americanum

Situación Fitosanitaria

Presente en Bolivia

Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Subregional A2 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Subregional A2 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Subregional A2 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Subregional A2 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A2 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1

No Si Si No Si Si Si Si No No Si No No Si Si Si No No Si No No Si Si No No Si Si No No Si No No Si No No No Si Si Si Si No No No No No No No Si No

Presente Presente Diseminación Presente Presente en en Raíces y Org. en Ecuador en Peru Colombia Venezuela Subterraneos Si No No No Si Si Si Si No Si No No No Si Si No Si Si Si Si No Si No Si No No No Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si No Si Si Si Si Si Si No Si Si No

Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si

Si Si Si No No No Si No No No Si Si No No Si Si No Si No Si Si Si Si No No Si Si Si Si Si No Si Si No Si No Si Si Si Si No Si Si No Si Si Si Si Si

No Si No No Si Si Si Si No Si Si Si No Si Si Si Si Si No Si Si Si No Si No Si No Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si No Si Si Si Si Si

No Si Si Si No No Si No Si No Si Si Si No Si Si No No No No Si Si Si No Si Si Si No No No No No Si No No No No Si Si No No No No No No Si No No Si

Diseminación Tallos no subterráneos No No No Si No No No No No No No No Si No No No Si No No No No No No Si Si No No No No No Si No No Si No Si No No No No Si No No No No No No No No

Diseminación Diseminación Diseminación semillas y flores e madera y granos inflorescencias cortezas No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No

No No No No Si Si No Si No No No No Si No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No

No No No No No No No No No No No No No No No No Si No No No No No No No No No No Si No No Si No No No Si No No No No No Si No No No Si No Si No No

Diseminación planta entera Si No No Si No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No Si No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No

Elaborado por Bolivia Colombia Colombia SGCA Perú Perú Ecuador Perú Venezuela Perú Colombia Colombia SGCA Ecuador Ecuador Colombia Perú Ecuador Venezuela Bolivia Colombia Ecuador Colombia Perú SGCA Colombia Colombia Ecuador Venezuela Ecuador Perú Ecuador Ecuador Perú Ecuador Perú Venezuela Ecuador Colombia Ecuador Perú Ecuador Bolivia Perú Ecuador Colombia Ecuador Ecuador Colombia

- 24 LISTADO DE PLAGAS CUARENTENARIAS DE HOSPEDEROS VEGETALES PRESENTES EN ECUADOR

Nombre Comun

Nombre Científico

Plagas Cuarentenarias

Camote Ipomoea batatas (L.)POIR. Aphelenchoides besseyi Camote Ipomoea batatas (L.)POIR. Ceratocystis fimbriata Camote Ipomoea batatas (L.)POIR. Chaetocnema confinis Camote Ipomoea batatas (L.)POIR. Ditylenchus destructor Camote Ipomoea batatas (L.)POIR. Meloidogyne arenaria Camote Ipomoea batatas (L.)POIR. Meloidogyne incognita Caña Saccharum officinarum Meloidogyne arenaria Caña Saccharum officinarum Perkinsiella saccharicida Caña Saccharum officinarum Puccinia erianthi Caña Saccharum officinarum Xiphinema americanum Cebada Hordeum vulgare L. Meloidogyne arenaria Cebada Hordeum vulgare L. Puccinia hordei Cebolla Allium cepa L. Aphelenchoides besseyi Cebolla Allium cepa L. Ditylenchus destructor Cítrico Citrus aurantiifolia Pseudococcus elisae Cítrico Citrus aurantium L. Ceratocystis fimbriata Cítrico Citrus reticulata BLANCO Colletotrichum acutatum Cítrico Citrus sinensis Colletotrichum acutatum Cítrico Citrus sinensis Ditylenchus destructor Cítrico Citrus sinensis Xiphinema americanum Cítrico Citrus spp. Aleurocanthus woglumi Cítrico Citrus spp. Ceratocystis fimbriata Cítrico Citrus spp. Colletotrichum acutatum Cítrico Citrus spp. Hemiberlesia rapax Cítrico Citrus spp. Mycena citricolor Cítrico Citrus spp. Phytophthora palmivora Cítrico Citrus spp. Pseudococcus viburni Cítrico Citrus spp. Xiphinema americanum Cítrico Citrus x paradisi Phytophthora palmivora Coco Cocos nucifera L. Aleurocanthus woglumi Coco Cocos nucifera L. Ceratocystis fimbriata Coco Cocos nucifera L. Hemiberlesia rapax Coco Cocos nucifera L. Phytophthora palmivora Coco Cocos nucifera L. Rhadinaphelenchus cocophilus Coco Cocos nucifera L. Xiphinema americanum Col Brassica oleracea Nacobbus aberrans Col Brassica oleracea var. Botrytis Nacobbus aberrans CrisantemoChrysanthemum spp. Aphelenchoides besseyi CrisantemoChrysanthemum spp. Meloidogyne incognita Durazno Prunus persica (L.) BATSCH. Colletotrichum acutatum Durazno Prunus persica (L.) BATSCH. Meloidogyne arenaria Eucalipto Eucalyptus spp. Ceratocystis fimbriata Eucalipto Eucalyptus spp. Phytophthora cinnamomi Fresa Fragaria spp. Colletotrichum acutatum Fresa Fragaria spp. Phytophthora fragariae Fresa Fragaria spp. Phytophthora fragariae var. fragariae Fresa Fragaria vesca Chaetocnema confinis Frijol Phaseolus vulgaris L Bean common mosaic potyvirus (BCMV) Frijol Phaseolus vulgaris L Bean pod mottle comovirus (BPMV)

Situación Fitosanitaria

Presente en Bolivia

Subregional A2 Nacional A1 Nacional A1 Subregional A2 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Subregional A2 Subregional A2 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Subregional A2 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Subregional A2 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Subregional A2 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A2 Nacional A1

No No No No Si Si Si No No No Si No No No No No No No No No No No No Si Si Si Si No Si No No Si Si No No Si Si No Si No Si No Si No No No No No No

Presente Presente Diseminación Presente Presente en en Raíces y Org. en Ecuador en Peru Colombia Venezuela Subterraneos No Si No No Si No Si Si Si No Si No No No Si Si Si Si No No Si Si Si Si Si Si No No Si Si Si Si Si Si No No No No No Si Si Si Si Si No No No Si No

Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si

No Si No No Si Si Si Si Si Si Si Si No No No Si No No No Si No Si No Si Si Si No Si Si No Si Si Si Si Si Si Si No Si No Si Si Si No No No No Si Si

No Si No No Si Si Si Si Si Si Si No No No No Si Si Si No Si Si Si Si No Si Si Si Si Si Si Si No Si Si Si No No No Si Si Si Si Si Si No No No Si No

Si No Si Si Si Si Si No No Si Si No Si Si No No No No Si Si No No No No No Si No Si Si No No No Si No Si Si Si Si Si No Si No No No Si No Si No No

Diseminación Tallos no subterráneos Si No No Si No No No No No No No No Si Si No No Si Si Si No Si No Si No No No Si No No Si No No No No No No No Si No Si No No No Si Si No No No No

Diseminación Diseminación Diseminación semillas y flores e madera y granos inflorescencias cortezas No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No

Si No No No No No No No No No No No Si No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No Si No No No No No No No No No No No

No Si No No No No No No No No No No No No No Si No No No No No Si No No No No No No No No Si No No No No No No No No No No Si No No No No No No No

Diseminación planta entera No No No Si No No No No No No No No No Si No No No No Si No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No Si No No No No Si No

Elaborado por SGCA Ecuador Venezuela SGCA Ecuador Colombia Ecuador Bolivia Ecuador Colombia Ecuador Venezuela SGCA SGCA Perú Ecuador Perú Perú SGCA Colombia Perú Ecuador Perú Venezuela Ecuador Ecuador Perú Colombia Ecuador Perú Ecuador Venezuela Ecuador Ecuador Colombia Colombia Colombia SGCA Colombia Perú Ecuador Ecuador Ecuador Perú SGCA Colombia Venezuela Colombia Colombia

- 25 LISTADO DE PLAGAS CUARENTENARIAS DE HOSPEDEROS VEGETALES PRESENTES EN ECUADOR

Nombre Comun

Nombre Científico

Plagas Cuarentenarias

Frijol Phaseolus vulgaris L Chaetocnema confinis Frijol Phaseolus vulgaris L Diaporthe phaseolorum Frijol Phaseolus vulgaris L Meloidogyne arenaria Frijol Phaseolus vulgaris L Meloidogyne incognita Frijol de palo Cajanus cajan (L.) Millsp. Ceratocystis fimbriata Frijol de palo Cajanus cajan (L.) Millsp. Nectria rigidiuscula Frijol de palo Cajanus cajan (L.) Millsp. Nectria rigidiuscula (Teleomorfa) Guayaba Psidium guajava Aleurocanthus woglumi Guayaba Psidium guajava Colletotrichum acutatum Guayaba Psidium guajava Hemiberlesia rapax Guayaba Psidium guajava Meloidogyne arenaria Guayaba Psidium guajava Xiphinema americanum Lechuga Lactuca sativa L. Meloidogyne incognita Lechuga Lactuca sativa L. Nacobbus aberrans Maíz Zea mays L. Aphelenchoides besseyi Maíz Zea mays L. Chaetocnema confinis Maíz Zea mays L. Cochliobolus heterostrophus Maíz Zea mays L. Ditylenchus destructor Maíz Zea mays L. Meloidogyne arenaria Maíz Zea mays L. Mycosphaerella zeae-maydis (Telemorfo) Maíz Zea mays L. Perkinsiella saccharicida Maíz Zea mays L. Stenocarpella macrospora Maíz Zea mays L. Stenocarpella maydis Maíz Zea mays L. Xiphinema americanum Mango Mangifera indica L. Aleurocanthus woglumi Mango Mangifera indica L. Ceratocystis fimbriata Mango Mangifera indica L. Colletotrichum acutatum Mango Mangifera indica L. Meloidogyne incognita Mango Mangifera indica L. Nectria rigidiuscula Mango Mangifera indica L. Nectria rigidiuscula (Teleomorfa) Mango Mangifera indica L. Xiphinema americanum Maní Arachis hypogaea L. Cochliobolus heterostrophus Maní Arachis hypogaea L. Ditylenchus destructor Maní Arachis hypogaea L. Meloidogyne arenaria Manzana Malus comunis L. Hemiberlesia rapax Manzana Malus domestica Xiphinema americanum Maracuya Passiflora edulis Aleurocanthus woglumi Maracuya Passiflora edulis Meloidogyne arenaria Papa Solanum tuberosum L. Chaetocnema confinis Papa Solanum tuberosum L. Meloidogyne arenaria Papa Solanum tuberosum L. Meloidogyne incognita Papa Solanum tuberosum L. Phyrdenus muriceus Papa Solanum tuberosum L. Tecia solanivora Papa Solanum tuberosum L. Verticillium albo-atrum Papa Solanum tuberosum L. Xiphinema americanum Papaya Carica papaya Aleurocanthus woglumi Papaya Carica papaya Colletotrichum acutatum Papaya Carica papaya Meloidogyne incognita Papaya Carica papaya Phytophthora palmivora

Situación Fitosanitaria

Presente en Bolivia

Nacional A1 Subregional A2 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Subregional A2 Nacional A1 Nacional A1 Subregional A2 Nacional A1 Subregional A1 Nacional A1 Subregional A2 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Subregional A2 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1

No No Si Si No No No No No Si Si No Si Si No No Si No Si Si No No No No No No No Si No No No Si No Si Si No No Si No Si Si Si No No No No No Si Si

Presente Presente Diseminación Presente Presente en en Raíces y Org. en Ecuador en Peru Colombia Venezuela Subterraneos No Si Si No Si Si Si Si Si Si Si No No No No No Si No Si No Si No Si No Si Si Si No Si Si No Si No Si Si No Si Si No Si No Si Si Si No Si Si No Si

Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si

No No Si Si Si No Si No No Si Si Si Si Si No No No No Si No Si No No Si No Si No Si No Si Si No No Si Si Si No Si No Si Si Si No Si Si No No Si Si

No No Si Si Si Si Si Si Si No Si Si Si No No No Si No Si No Si No No Si Si Si Si Si Si Si Si Si No Si No Si Si Si No Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si

Si No Si Si No No No No No No Si Si Si Si Si Si No Si Si No No No Si Si No No No Si No No Si No Si Si No Si No Si Si Si Si Si No No Si No No Si Si

Diseminación Tallos no subterráneos No No No No No Si No Si Si No No No No No Si No No Si No No No No Si No Si No Si No Si No No No Si No No No Si No No No No No No No No Si Si No No

Diseminación Diseminación Diseminación semillas y flores e madera y granos inflorescencias cortezas No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No

No No No No No No No No No No No No No No Si No No No No No No No Si No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No

No No No No Si Si No No No No No No No No No No No No No No No No No No No Si No No Si No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No

Diseminación planta entera No Si No No No No No No No No No No No No No No No Si No No No No Si No No No No No No No No No Si No No No No No No No No No Si No No No No No No

Elaborado por Venezuela SGCA Ecuador Colombia Ecuador Perú Ecuador Perú Perú Venezuela Ecuador Colombia Colombia Colombia SGCA Venezuela Ecuador SGCA Ecuador Venezuela Bolivia SGCA Perú Colombia Perú Ecuador Perú Colombia Perú Ecuador Colombia Ecuador SGCA Ecuador Venezuela Colombia Perú Ecuador Venezuela Ecuador Colombia Bolivia Perú Ecuador Colombia Perú Perú Colombia Ecuador

- 26 LISTADO DE PLAGAS CUARENTENARIAS DE HOSPEDEROS VEGETALES PRESENTES EN ECUADOR

Nombre Comun Piña Piña Piña Piña Pino Pino Pino Pino Pino Pino Pino Platano Platano Platano Platano Platano Platano Platano Rosa Rosa Rosa Sandía Sorgo Sorgo Sorgo Sorgo Sorgo Sorgo Sorgo Sorgo Soya Soya Soya Soya Soya Soya Soya Soya Soya Soya Tomate Tomate Tomate Tomate Tomate Tomate Tomate Tomate Tomate

Nombre Científico

Plagas Cuarentenarias

Ananas comosus Ceratocystis fimbriata Ananas comosus Meloidogyne incognita Ananas comosus Phytophthora cinnamomi Ananas comosus Phytophthora palmivora Pinus echinata Xiphinema americanum Pinus radiata Colletotrichum acutatum Pinus spp. Tomicus piniperda Pinus spp. Tomicus piniperda Pinus spp. Xiphinema americanum Pinus spp. Xiphinema americanum Pinus sylvestris L. Tomicus piniperda Musa paradisiaca Meloidogyne incognita Musa paradisiaca Pseudococcus elisae Musa spp. Aleurocanthus woglumi Musa spp. Meloidogyne arenaria Musa spp. Meloidogyne incognita Musa spp. Palleucothrips musae Musa spp. Pseudococcus elisae Rosa multiflora Meloidogyne arenaria Rosa spp. Aleurocanthus woglumi Rosa spp. Xiphinema americanum Citrullus lanatus L. Meloidogyne arenaria Sorghum spp. Cochliobolus heterostrophus Sorghum spp. Cochliobolus heterostrophus Sorghum spp. Oebalus insularis Sorghum spp. Oebalus insularis Sorghum spp. Xiphinema americanum Sorghum spp. Xiphinema americanum Sorghum sudanense Cochliobolus heterostrophus Sorghum sudanense Mycosphaerella zeae-maydis (Telemorfo) Glycine max Aphelenchoides besseyi Glycine max Bean pod mottle comovirus (BPMV) Glycine max Chaetocnema confinis Glycine max Cochliobolus heterostrophus Glycine max Colletotrichum acutatum Glycine max Diaporthe phaseolorum Glycine max Ditylenchus destructor Glycine max Meloidogyne arenaria Glycine max Xiphinema americanum Glycine spp. Bean common mosaic potyvirus (BCMV) Lycopersicon esculentum Chaetocnema Mill. confinis Lycopersicon esculentum Clavibacter Mill. michiganensis subsp. Michiganensis Lycopersicon esculentum Colletotrichum Mill. acutatum Lycopersicon esculentum Ditylenchus Mill. destructor Lycopersicon esculentum Meloidogyne Mill. arenaria Lycopersicon esculentum Meloidogyne Mill. incognita Lycopersicon esculentum Nacobbus Mill. aberrans Lycopersicon esculentum Verticillium Mill. albo-atrum Lycopersicon esculentum Xiphinema Mill. americanum

Situación Fitosanitaria

Presente en Bolivia

Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Subregional A1 Subregional A1 Nacional A1 Nacional A1 Subregional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Subregional A1 Subregional A2 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Subregional A2 Subregional A2 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A2 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Subregional A2 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1

No Si Si Si No No No No No No No Si No No Si Si No No Si No No Si Si Si Si Si No No Si Si No No No Si No No No Si No No No No No No Si Si Si No No

Presente Presente Diseminación Presente Presente en en Raíces y Org. en Ecuador en Peru Colombia Venezuela Subterraneos Si No Si Si No Si No No No No No No Si Si Si No No Si Si Si No Si Si Si Si Si No No Si No No No No Si Si Si No Si No Si No Si Si No Si No No Si No

Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si

Si Si Si Si Si No No No Si Si No Si No No Si Si No No Si No Si Si No No No No Si Si No No No Si No No No No No Si Si Si No Si No No Si Si Si Si Si

Si Si Si Si Si Si No No Si Si No Si No Si Si Si No No Si Si Si Si Si Si No No Si Si Si No No No No Si Si No No Si Si Si No No Si No Si Si No Si Si

No Si No Si Si No No No Si Si No Si No No Si Si No No Si No Si Si No No No No Si Si No No Si No Si No No No Si Si Si No Si No No Si Si Si Si No Si

Diseminación Tallos no subterráneos No No No No No Si No No No No No No No Si No No No No No Si No No No No No No No No No No Si No No No Si No Si No No No No No Si Si No No No No No

Diseminación Diseminación Diseminación semillas y flores e madera y granos inflorescencias cortezas No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No

No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No Si No No No No No No No No No No No No No No No No No No

Si No No No No No Si Si No No Si No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No

Diseminación planta entera No No Si No No No Si Si No No Si No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No Si Si No No Si No Si No Si No No No No No

Elaborado por Ecuador Colombia Ecuador Ecuador Colombia Perú SGCA SGCA Colombia Colombia SGCA Colombia Perú Perú Ecuador Colombia Ecuador Perú Ecuador Perú Colombia Ecuador Ecuador Ecuador Venezuela Venezuela Colombia Colombia Ecuador Venezuela SGCA Colombia Venezuela Ecuador Perú SGCA SGCA Ecuador Colombia Colombia Venezuela Bolivia Perú SGCA Ecuador Colombia Colombia Ecuador Colombia

- 27 LISTADO DE PLAGAS CUARENTENARIAS DE HOSPEDEROS VEGETALES PRESENTES EN ECUADOR

Nombre Comun Trigo Trigo Trigo Trigo Trigo Trigo Uva Uva Uva Uva Uva

Nombre Científico

Plagas Cuarentenarias

Triticum aestivum L. (1753) Chaetocnema confinis Triticum aestivum L. (1753) Ditylenchus destructor Triticum aestivum L. (1753) Mycosphaerella graminicola (Teleomorfa) Triticum spp. Cochliobolus heterostrophus Triticum spp. Mycosphaerella graminicola (Teleomorfa) Triticum turgidum Mycosphaerella graminicola (Teleomorfa) Vitis vinifera L. Aleurocanthus woglumi Vitis vinifera L. Chaetocnema confinis Vitis vinifera L. Colletotrichum acutatum Vitis vinifera L. Meloidogyne arenaria Vitis vinifera L. Pseudococcus viburni

Situación Fitosanitaria

Presente en Bolivia

Nacional A1 Subregional A2 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1

No No Si Si Si Si No No No Si Si

Presente Presente Diseminación Presente Presente en en Raíces y Org. en Ecuador en Peru Colombia Venezuela Subterraneos No No Si Si Si Si Si No Si Si No

Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si

No No Si No Si Si No No No Si No

No No No Si No No Si No Si Si Si

Si Si No No No No No Si No Si No

Diseminación Tallos no subterráneos No Si No No No No Si No Si No Si

Diseminación Diseminación Diseminación semillas y flores e madera y granos inflorescencias cortezas No No No No No No No No No No No

No No No No No No No No No No No

No No No No No No No No No No No

Diseminación planta entera No Si No No No No No No No No No

Elaborado por Venezuela SGCA Ecuador Ecuador Ecuador Ecuador Perú Venezuela Perú Ecuador Perú

- 28 LISTADO DE PLAGAS CUARENTENARIAS DE HOSPEDEROS VEGETALES PRESENTES EN PERU

Nombre Comun

Nombre Científico

Plagas Cuarentenarias

Ají Capsicum annuum Clavibacter michiganensis subsp. Michiganensis Ají Capsicum annuum Helicotylenchus dihystera Ají Capsicum annuum Meloidogyne hapla Ají Capsicum annuum Meloidogyne incognita Ají Capsicum annuum Nacobbus aberrans Ají Capsicum annuum Pseudomonas marginalis pv marginalis Ají Capsicum annuum Thanatephorus cucumeris (Teleomorfa) Ajo Allium sativum L. Pseudomonas marginalis pv marginalis Algodón Gossypium barbadensePratylenchus brachyurus Algodón Gossypium hirsutum Eutinobothrus gossypii Algodón Gossypium hirsutum Helicotylenchus dihystera Algodón Gossypium hirsutum Phytophthora palmivora Algodón Gossypium hirsutum Rotylenchulus reniformis Algodón Gossypium spp. Meloidogyne incognita Algodón Gossypium spp. Pratylenchus brachyurus Algodón Gossypium spp. Thanatephorus cucumeris (Teleomorfa) Algodón Gossypium spp. Xiphinema americanum Arroz Oryza sativa L. Helicotylenchus dihystera Arroz Oryza sativa L. Meloidogyne arenaria Arroz Oryza sativa L. Meloidogyne incognita Arroz Oryza sativa L. Nectria rigidiuscula (Teleomorfa) Arroz Oryza sativa L. Perkinsiella saccharicida Arroz Oryza sativa L. Pratylenchus brachyurus Arroz Oryza sativa L. Thanatephorus cucumeris (Teleomorfa) Arroz Oryza sativa L. Xiphinema americanum Arverja Pisum sativum L. Helicotylenchus dihystera Arverja Pisum sativum L. Meloidogyne arenaria Arverja Pisum sativum L. Nacobbus aberrans Berenjena Solanum melongena Helicotylenchus dihystera Berenjena Solanum melongena Meloidogyne incognita Berenjena Solanum melongena Nacobbus aberrans Berenjena Solanum melongena Opogona sacchari Berenjena Solanum melongena Pratylenchus brachyurus Berenjena Solanum melongena Rigidoporus microporus Berenjena Solanum melongena Thanatephorus cucumeris (Teleomorfa) Cacao Theobroma cacao L. Ceratocystis fimbriata Cacao Theobroma cacao L. Ganoderma philippii Cacao Theobroma cacao L. Helicotylenchus dihystera Cacao Theobroma cacao L. Moniliophthora roreri [anamorfo) Cacao Theobroma cacao L. Mycena citricolor Cacao Theobroma cacao L. Nectria rigidiuscula (Teleomorfa) Cacao Theobroma cacao L. Phytophthora palmivora Cacao Theobroma cacao L. Pratylenchus brachyurus Cacao Theobroma cacao L. Rigidoporus microporus Café Coffea arabica Ceratocystis fimbriata Café Coffea arabica Helicotylenchus dihystera Café Coffea arabica Hypothenemus hampei Café Coffea arabica Meloidogyne arenaria Café Coffea arabica Meloidogyne incognita

Situación Fitosanitaria

Presente en Bolivia

Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Subregional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Subregional A2 Nacional A1 Subregional A2 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A2 Nacional A1 Nacional A1

No No No Si Si No Si No Si No No Si No Si Si Si No No Si Si No No Si Si No No Si Si No Si Si No Si No Si No No No No Si No Si Si No No No Si Si Si

Presente Presente Diseminación Presente Presente en en Raíces y Org. en Ecuador en Peru Colombia Venezuela Subterraneos Si Si No No No No No No No No Si Si No No No No No Si Si No Si Si No No No Si Si No Si No No No No No No Si No Si Si Si Si Si No No Si Si Si Si No

Si No No Si Si No No No No No No Si No Si No No Si No Si Si Si Si No No Si No Si Si No Si Si No No No No Si No No Si Si Si Si No No Si No Si Si Si

Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si

No Si No Si No Si Si Si Si No Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si No Si Si No Si Si No Si Si No Si Si Si Si Si Si No Si Si Si Si Si

No Si Si Si Si Si No Si No No Si Si No Si No No Si Si Si Si No No No No Si Si Si Si Si Si Si No No Si No No Si Si No No No Si No Si No Si No Si Si

Diseminación Tallos no subterráneos No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No Si No No No No No No No No No No No No

Diseminación Diseminación Diseminación semillas y flores e madera y granos inflorescencias cortezas No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No

No No No No No Si No Si No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No

No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No Si No Si No No No No No No No Si Si No No No No

Diseminación planta entera Si No No No No Si No Si Si No No No No No Si No No No No No No No Si No No No No No No No No No Si No No No No No No No No No Si No No No No No No

Elaborado por Bolivia Bolivia Colombia Colombia Colombia Ecuador Ecuador Ecuador Ecuador Bolivia Bolivia Ecuador Bolivia Colombia Ecuador Ecuador Colombia Bolivia Ecuador Colombia Ecuador Bolivia Ecuador Ecuador Colombia Bolivia Ecuador Colombia Bolivia Colombia Colombia Bolivia Ecuador Bolivia Ecuador Ecuador SGCA Bolivia Venezuela Ecuador Ecuador Ecuador Ecuador Bolivia Ecuador Bolivia Venezuela Ecuador Colombia

- 29 LISTADO DE PLAGAS CUARENTENARIAS DE HOSPEDEROS VEGETALES PRESENTES EN PERU

Nombre Comun Café Café Café Café Café Café Café Café Café Café Café Café Café Café Camote Camote Camote Camote Camote Camote Camote Camote Camote Caña Caña Caña Caña Caña Caña Caña Caña Caña Caña Cebada Cebada Cebada Cebada Cebada Cebada Cebada Cebolla Cebolla Cebolla Cebolla Cebolla Cítrico Cítrico Cítrico Cítrico

Nombre Científico

Plagas Cuarentenarias

Coffea arabica Mycena citricolor Coffea arabica Nectria rigidiuscula (Teleomorfa) Coffea arabica Perkinsiella saccharicida Coffea canephora Ceratocystis fimbriata Coffea canephora Xiphinema americanum Coffea spp. Ceratocystis fimbriata Coffea spp. Ganoderma philippii Coffea spp. Leucoptera meyricki Coffea spp. Meloidogyne hapla Coffea spp. Mycena citricolor Coffea spp. Pratylenchus brachyurus Coffea spp. Radopholus similis Coffea spp. Rigidoporus microporus Coffea spp. Xiphinema americanum Ipomoea batatas (L.)POIR. Ceratocystis fimbriata Ipomoea batatas (L.)POIR. Helicotylenchus dihystera Ipomoea batatas (L.)POIR. Meloidogyne arenaria Ipomoea batatas (L.)POIR. Meloidogyne incognita Ipomoea batatas (L.)POIR. Naupactus leucoloma Ipomoea batatas (L.)POIR. Peridroma saucia Ipomoea batatas (L.)POIR. Pratylenchus brachyurus Ipomoea batatas (L.)POIR. Rigidoporus microporus Ipomoea batatas (L.)POIR. Rotylenchulus reniformis Saccharum officinarum Helicotylenchus dihystera Saccharum officinarum Meloidogyne arenaria Saccharum officinarum Opogona sacchari Saccharum officinarum Peridroma saucia Saccharum officinarum Perkinsiella saccharicida Saccharum officinarum Pratylenchus brachyurus Saccharum officinarum Puccinia erianthi Saccharum officinarum Radopholus similis Saccharum officinarum Sclerophthora philippinensis Saccharum officinarum Xiphinema americanum Hordeum vulgare L. Helicotylenchus dihystera Hordeum vulgare L. Heterodera avenae Hordeum vulgare L. Meloidogyne arenaria Hordeum vulgare L. Pratylenchus brachyurus Hordeum vulgare L. Puccinia hordei Hordeum vulgare L. Thanatephorus cucumeris (Teleomorfa) Hordeum vulgare L. Xanthomonas translucens pv. translucens Allium cepa L. Helicotylenchus dihystera Allium cepa L. Meloidogyne hapla Allium cepa L. Naupactus leucoloma Allium cepa L. Pratylenchus brachyurus Allium cepa L. Pseudomonas marginalis pv marginalis Citrus aurantiifolia Helicotylenchus dihystera Citrus aurantiifolia Xiphinema index Citrus aurantium L. Ceratocystis fimbriata Citrus limon Helicotylenchus dihystera

Situación Fitosanitaria

Presente en Bolivia

Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Subregional A2 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Subregional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1

Si No No No No No No No No Si Si Si No No No No Si Si No No Si No No No Si No No No Si No Si No No No No Si Si No Si Si No No No Si No No No No No

Presente Presente Diseminación Presente Presente en en Raíces y Org. en Ecuador en Peru Colombia Venezuela Subterraneos Si Si Si Si No Si No No No Si No Si No No Si Si Si No No Si No No No Si Si No Si Si No Si Si No No Si No Si No No No No Si No No No No Si No Si Si

Si Si Si Si Si Si No No No Si No No No Si Si No Si Si No No No No No No Si No No Si No Si No No Si No No Si No Si No No No No No No No No No Si No

Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si

Si Si Si Si Si Si No No No Si Si Si No Si Si Si Si Si No Si Si No Si Si Si Si Si Si Si Si Si No Si Si No Si Si No Si No Si No No Si Si Si No Si Si

No No No No Si No Si No Si No No Si Si Si No Si Si Si Si No No Si No Si Si No No No No No Si No Si Si Si Si No No No No Si Si Si No Si Si Si No Si

Diseminación Tallos no subterráneos No No No No No No Si No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No

Diseminación Diseminación Diseminación semillas y flores e madera y granos inflorescencias cortezas No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No

No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No Si No No No No Si No No No No

No No No Si No Si No No No No No No Si No Si No No No No No No Si No No No No No No No No No No No No No No No No No Si No No No No No No No Si No

Diseminación planta entera No No No No No No No No No No Si No No No No No No No No No Si No No No No No No No Si No No No No No No No Si No No No No No No Si Si No No No No

Elaborado por Ecuador Ecuador Bolivia Ecuador Colombia Ecuador SGCA Ecuador Colombia Ecuador Ecuador Bolivia Bolivia Colombia Ecuador Bolivia Ecuador Colombia Bolivia Venezuela Ecuador Bolivia Bolivia Bolivia Ecuador Bolivia Venezuela Bolivia Ecuador Ecuador Bolivia Ecuador Colombia Bolivia Colombia Ecuador Ecuador Venezuela Ecuador Ecuador Bolivia Colombia Bolivia Ecuador Ecuador Bolivia Colombia Ecuador Bolivia

- 30 LISTADO DE PLAGAS CUARENTENARIAS DE HOSPEDEROS VEGETALES PRESENTES EN PERU

Nombre Comun

Nombre Científico

Plagas Cuarentenarias

Cítrico Citrus sinensis Helicotylenchus dihystera Cítrico Citrus sinensis Xiphinema americanum Cítrico Citrus spp. Ceratocystis fimbriata Cítrico Citrus spp. Hemiberlesia rapax Cítrico Citrus spp. Mycena citricolor Cítrico Citrus spp. Phytophthora palmivora Cítrico Citrus spp. Pratylenchus brachyurus Cítrico Citrus spp. Radopholus similis Cítrico Citrus spp. Thanatephorus cucumeris (Teleomorfa) Cítrico Citrus spp. Tylenchulus semipenetrans Cítrico Citrus spp. Xiphinema americanum Cítrico Citrus spp. Xiphinema index Cítrico Citrus x paradisi Helicotylenchus dihystera Cítrico Citrus x paradisi Phytophthora palmivora Clavel Dianthus caryophyllus L.Meloidogyne hapla Clavel Dianthus caryophyllus L.Peridroma saucia Dianthus caryophyllus L.Pseudomonas marginalis pv marginalis Clavel Coco Cocos nucifera L. Ceratocystis fimbriata Coco Cocos nucifera L. Helicotylenchus dihystera Coco Cocos nucifera L. Hemiberlesia rapax Coco Cocos nucifera L. Phytophthora palmivora Coco Cocos nucifera L. Radopholus similis Coco Cocos nucifera L. Rhadinaphelenchus cocophilus Coco Cocos nucifera L. Rigidoporus microporus Coco Cocos nucifera L. Xiphinema americanum Col Brassica oleracea Nacobbus aberrans Col Brassica oleracea Peridroma saucia Col Brassica oleracea var. Botrytis Nacobbus aberrans Col Brassica oleracea var. Botrytis Rotylenchulus reniformis Col Brassica oleracea var. Botrytis Thanatephorus cucumeris (Teleomorfa) Col Brassica oleracea var. Capitata Meloidogyne hapla CrisantemoChrysanthemum coronarium Pratylenchus brachyurus CrisantemoChrysanthemum spp. Meloidogyne hapla CrisantemoChrysanthemum spp. Meloidogyne incognita CrisantemoChrysanthemum spp. Peridroma saucia CrisantemoChrysanthemum spp. Puccinia horiana CrisantemoChrysanthemum vestitum Pseudomonas marginalis pv marginalis CrisantemoChrysanthemum x morifolium Puccinia horiana Durazno Prunus persica (L.) BATSCH. Cydia pomonella Durazno Prunus persica (L.) BATSCH. Helicotylenchus dihystera Durazno Prunus persica (L.) BATSCH. Meloidogyne arenaria Durazno Prunus persica (L.) BATSCH. Pratylenchus brachyurus Durazno Prunus persica (L.) BATSCH. Pseudomonas marginalis pv marginalis Durazno Prunus persica (L.) BATSCH. Tomato ringspot virus (ToRSV) Eucalipto Eucalyptus camaldulensis Phoracantha semipunctata Eucalipto Eucalyptus camaldulensis Phoracantha semipunctata Eucalipto Eucalyptus citriodora Phoracantha semipunctata Eucalipto Eucalyptus globulus Phoracantha semipunctata Eucalipto Eucalyptus grandis Phoracantha semipunctata

Situación Fitosanitaria

Presente en Bolivia

Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Subregional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A2 Nacional A1 Nacional A2 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1

No No No Si Si Si Si Si Si Si No No No Si No No No No No Si Si Si No No No Si No Si No Si No Si No Si No No No No No No Si Si No No Si Si Si Si Si

Presente Presente Diseminación Presente Presente en en Raíces y Org. en Ecuador en Peru Colombia Venezuela Subterraneos Si No Si Si Si Si No Si No Si No No Si Si No Si No Si Si Si Si Si Si No No No Si No No No No No No No Si Si No Si Si Si Si No No No No No No No No

No Si Si Si Si Si No No No No Si No No Si No No No Si No Si Si No Si No Si Si No Si No No No No No Si No No No No No No Si No No No No No No No No

Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si

Si Si Si No Si Si Si Si Si Si Si No Si Si No Si Si Si Si No Si Si Si No Si No Si No Si Si No Si No Si Si Si Si Si No Si Si Si Si Si No No No No No

Si Si No No No Si No Si No Si Si Si Si Si Si No Si No Si No Si Si No Si Si Si No Si No No Si No Si Si No No Si No No Si Si No Si No No No No No No

Diseminación Tallos no subterráneos No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No Si No No No No No No No No No No

Diseminación Diseminación Diseminación semillas y flores e madera y granos inflorescencias cortezas No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No

No No No No No No No No No No No No No No No No Si No No No No No No No No No No No No No No No No No No No Si No No No No No Si No No No No No No

No No Si No No No No No No No No No No No No No No Si No No No No No Si No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No

Diseminación planta entera No No No No No No Si No No No No No No No No No Si No No No No No No No No No No No No No No Si No No No No Si No No No No Si Si No No No No No No

Elaborado por Bolivia Colombia Ecuador Venezuela Ecuador Ecuador Ecuador Bolivia Ecuador Ecuador Colombia Colombia Bolivia Ecuador Colombia Venezuela Ecuador Ecuador Bolivia Venezuela Ecuador Bolivia Ecuador Bolivia Colombia Colombia Venezuela Colombia Bolivia Ecuador Colombia Ecuador Colombia Colombia Venezuela Colombia Ecuador Colombia Bolivia Bolivia Ecuador Ecuador Ecuador Bolivia Colombia Colombia Colombia Colombia Colombia

- 31 LISTADO DE PLAGAS CUARENTENARIAS DE HOSPEDEROS VEGETALES PRESENTES EN PERU

Nombre Comun

Nombre Científico

Plagas Cuarentenarias

Eucalipto Eucalyptus spp. Ceratocystis fimbriata Eucalipto Eucalyptus spp. Cryphonectria cubensis Eucalipto Eucalyptus spp. Phytophthora cinnamomi Eucalipto Eucalyptus spp. Pratylenchus brachyurus Eucalipto Eucalyptus tereticornis Phoracantha semipunctata Fresa Fragaria spp. Pratylenchus brachyurus Fresa Fragaria spp. Tomato ringspot virus (ToRSV) Fresa Fragaria vesca Helicotylenchus dihystera Frijol Phaseolus vulgaris L Bean common mosaic potyvirus (BCMV) Frijol Phaseolus vulgaris L Bean pod mottle comovirus (BPMV) Frijol Phaseolus vulgaris L Helicotylenchus dihystera Frijol Phaseolus vulgaris L Meloidogyne arenaria Frijol Phaseolus vulgaris L Meloidogyne incognita Frijol Phaseolus vulgaris L Pratylenchus brachyurus Frijol Phaseolus vulgaris L Pseudomonas marginalis pv marginalis Frijol Phaseolus vulgaris L Rotylenchulus reniformis Frijol Phaseolus vulgaris L Xiphinema index Frijol de palo Cajanus cajan (L.) Millsp. Ceratocystis fimbriata Frijol de palo Cajanus cajan (L.) Millsp. Helicotylenchus dihystera Frijol de palo Cajanus cajan (L.) Millsp. Meloidogyne hapla Frijol de palo Cajanus cajan (L.) Millsp. Nectria rigidiuscula (Teleomorfa) Frijol de palo Cajanus cajan (L.) Millsp. Pratylenchus brachyurus GuanabanaAnnona muricata L. Helicotylenchus dihystera Guayaba Psidium guajava Helicotylenchus dihystera Guayaba Psidium guajava Hemiberlesia rapax Guayaba Psidium guajava Meloidogyne arenaria Guayaba Psidium guajava Rotylenchulus reniformis Guayaba Psidium guajava Xiphinema americanum Lechuga Lactuca sativa L. Helicotylenchus dihystera Lechuga Lactuca sativa L. Meloidogyne hapla Lechuga Lactuca sativa L. Meloidogyne incognita Lechuga Lactuca sativa L. Nacobbus aberrans Lechuga Lactuca sativa L. Pseudomonas marginalis pv marginalis Lechuga Lactuca sativa L. Rotylenchulus reniformis Lechuga Lactuca sativa L. Thanatephorus cucumeris (Teleomorfa) Maíz Zea mays L. Cydia pomonella Maíz Zea mays L. Helicotylenchus dihystera Maíz Zea mays L. Heterodera avenae Maíz Zea mays L. Meloidogyne arenaria Maíz Zea mays L. Opogona sacchari Maíz Zea mays L. Perkinsiella saccharicida Maíz Zea mays L. Pratylenchus brachyurus Maíz Zea mays L. Prostephanus truncatus Maíz Zea mays L. Sclerophthora philippinensis Maíz Zea mays L. Thanatephorus cucumeris (Teleomorfa) Maíz Zea mays L. Xiphinema americanum Mango Mangifera indica L. Ceratocystis fimbriata Mango Mangifera indica L. Helicotylenchus dihystera Mango Mangifera indica L. Meloidogyne incognita

Situación Fitosanitaria

Presente en Bolivia

Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A2 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Subregional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Subregional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Subregional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1

No Si Si Si Si Si No No No No No Si Si Si No No No No No No No Si No No Si Si No No No No Si Si No No Si No No No Si No No Si No No Si No No No Si

Presente Presente Diseminación Presente Presente en en Raíces y Org. en Ecuador en Peru Colombia Venezuela Subterraneos Si Si Si No No No No Si Si No Si Si No No No No No Si Si No Si No Si Si Si Si No No Si No No No No No No Si Si No Si No Si No Si No No No Si Si No

Si No Si No No No No No Si Si No Si Si No No No No Si No No Si No No No Si Si No Si No No Si Si No No No No No No Si No Si No No No No Si Si No Si

Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si

Si Si Si Si No Si Si Si Si No Si Si Si Si Si Si No Si Si No Si Si Si Si No Si Si Si Si No Si No Si Si Si No Si No Si Si Si Si No No Si Si Si Si Si

No Si No No No No No Si No No Si Si Si No Si No Si No Si Si No No Si Si No Si No Si Si Si Si Si Si No No No Si Si Si No No No No No No Si No Si Si

Diseminación Tallos no subterráneos No Si No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No Si No No No No No No No No No No No No No

Diseminación Diseminación Diseminación semillas y flores e madera y granos inflorescencias cortezas No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No

No No No No No No No No No No No No No No Si No No No No No No No No No No No No No No No No No Si No No No No No No No No No No No No No No No No

Si Si No No No No No No No No No No No No No No No Si No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No Si No No

Diseminación planta entera No No Si Si No Si No No Si No No No No Si Si No No No No No No Si No No No No No No No No No No Si No No No No No No No No Si No No No No No No No

Elaborado por Ecuador SGCA Ecuador Ecuador Colombia Ecuador Bolivia Bolivia Colombia Colombia Bolivia Ecuador Colombia Ecuador Ecuador Bolivia Colombia Ecuador Bolivia Colombia Ecuador Ecuador Bolivia Bolivia Venezuela Ecuador Bolivia Colombia Bolivia Colombia Colombia Colombia Ecuador Bolivia Ecuador Bolivia Bolivia Colombia Ecuador Bolivia Bolivia Ecuador Bolivia Ecuador Ecuador Colombia Ecuador Bolivia Colombia

- 32 LISTADO DE PLAGAS CUARENTENARIAS DE HOSPEDEROS VEGETALES PRESENTES EN PERU

Nombre Comun

Nombre Científico

Mango Mango Mango Maní Maní Maní Maní Maní Maní Manzana Manzana Manzana Manzana Maracuya Maracuya Maracuya Melón Melón Melón Papa Papa Papa Papa Papa Papa Papa Papa Papa Papa Papa Papa Papaya Papaya Papaya Papaya Piña Piña Piña Piña Piña Piña Piña Piña Piña Piña Pino Pino Pino Pino

Mangifera indica L. Mangifera indica L. Mangifera indica L. Arachis hypogaea L. Arachis hypogaea L. Arachis hypogaea L. Arachis hypogaea L. Arachis hypogaea L. Arachis hypogaea L. Malus comunis L. Malus comunis L. Malus domestica Malus domestica Passiflora edulis Passiflora edulis Passiflora edulis Cucumis melo L. Cucumis melo L. Cucumis melo L. Solanum tuberosum L. Solanum tuberosum L. Solanum tuberosum L. Solanum tuberosum L. Solanum tuberosum L. Solanum tuberosum L. Solanum tuberosum L. Solanum tuberosum L. Solanum tuberosum L. Solanum tuberosum L. Solanum tuberosum L. Solanum tuberosum L. Carica papaya Carica papaya Carica papaya Carica papaya Ananas comosus Ananas comosus Ananas comosus Ananas comosus Ananas comosus Ananas comosus Ananas comosus Ananas comosus Ananas comosus Ananas comosus Pinus echinata Pinus elliottii Pinus halepensis Pinus palustris

Plagas Cuarentenarias

Nectria rigidiuscula (Teleomorfa) Pratylenchus brachyurus Xiphinema americanum Helicotylenchus dihystera Meloidogyne arenaria Meloidogyne hapla Naupactus leucoloma Pratylenchus brachyurus Thanatephorus cucumeris (Teleomorfa) Hemiberlesia rapax Lepidosaphes ulmi Xiphinema americanum Xiphinema index Helicotylenchus dihystera Heliothrips bicinctus Meloidogyne arenaria Erwinia tracheiphila Meloidogyne hapla Rotylenchulus reniformis Helicotylenchus dihystera Meloidogyne arenaria Meloidogyne hapla Meloidogyne incognita Naupactus leucoloma Phyrdenus muriceus Pratylenchus brachyurus Pseudomonas marginalis pv marginalis Thanatephorus cucumeris (Teleomorfa) Verticillium albo-atrum Xiphinema americanum Xiphinema index Helicotylenchus dihystera Meloidogyne incognita Phytophthora palmivora Rotylenchulus reniformis Ceratocystis fimbriata Helicotylenchus dihystera Melanoloma viatrix Meloidogyne incognita Opogona sacchari Phytophthora cinnamomi Phytophthora palmivora Pratylenchus brachyurus Pseudomonas marginalis pv marginalis Rotylenchulus reniformis Xiphinema americanum Helicotylenchus dihystera Xiphinema index Pratylenchus brachyurus

Situación Fitosanitaria

Presente en Bolivia

Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Subregional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Subregional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A2 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Subregional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1

No Si No No Si No No Si Si Si No No No No No Si No No No No Si No Si No Si Si No Si No No No No Si Si No No No No Si No Si Si Si No No No No No Si

Presente Presente Diseminación Presente Presente en en Raíces y Org. en Ecuador en Peru Colombia Venezuela Subterraneos Si No No Si Si No No No No Si Si No No Si No Si No No No Si Si No No No Si No No No Si No No Si No Si No Si Si Si No No Si Si No No No No Si No No

Si No Si No Si No No No No Si No Si No No No Si No No No No Si No Si No Si No No No Si Si No No Si Si No Si No No Si No Si Si No No No Si No No No

Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si

Si Si Si Si Si No No Si Si No No Si No Si No Si No No Si Si Si No Si No Si Si Si Si Si Si No Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si No Si

No No Si Si Si Si Si No No No No Si Si Si No Si No Si No Si Si Si Si Si Si No Si No No Si Si Si Si Si No No Si No Si No No Si No Si No Si Si Si No

Diseminación Tallos no subterráneos No No No No No No No No No No No No No No Si No Si No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No

Diseminación Diseminación Diseminación semillas y flores e madera y granos inflorescencias cortezas No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No

No No No No No No No No No No No No No No No No Si No No No No No No No No No Si No No No No No No No No No No No No No No No No Si No No No No No

No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No Si No No No No No No No No No No No No No

Diseminación planta entera No Si No No No No No Si No No No No No No No No Si No No No No No No No No Si Si No No No No No No No No No No No No No Si No Si Si No No No No Si

Elaborado por Ecuador Ecuador Colombia Bolivia Ecuador Colombia Bolivia Ecuador Ecuador Venezuela Venezuela Colombia Colombia Bolivia Bolivia Ecuador Colombia Colombia Bolivia Bolivia Ecuador Colombia Colombia Bolivia Bolivia Ecuador Ecuador Ecuador Ecuador Colombia Colombia Bolivia Colombia Ecuador Bolivia Ecuador Bolivia Venezuela Colombia Bolivia Ecuador Ecuador Ecuador Ecuador Bolivia Colombia Bolivia Colombia Ecuador

- 33 LISTADO DE PLAGAS CUARENTENARIAS DE HOSPEDEROS VEGETALES PRESENTES EN PERU

Nombre Comun Pino Pino Pino Pino Platano Platano Platano Platano Platano Platano Platano Platano Platano Platano Rosa Rosa Rosa Rosa Rosa Rosa Sandía Sandía Sandía Sandía Sorgo Sorgo Sorgo Sorgo Sorgo Sorgo Sorgo Sorgo Sorgo Sorgo Sorgo Sorgo Sorgo Soya Soya Soya Soya Soya Soya Soya Soya Soya Tomate Tomate Tomate

Nombre Científico

Plagas Cuarentenarias

Pinus spp. Xiphinema americanum Pinus spp. Xiphinema americanum Pinus spp. Xiphinema index Pinus spp. Xiphinema index Musa acuminata Helicotylenchus dihystera Musa paradisiaca Helicotylenchus dihystera Musa paradisiaca Meloidogyne incognita Musa spp. Helicotylenchus dihystera Musa spp. Heliothrips bicinctus Musa spp. Meloidogyne arenaria Musa spp. Meloidogyne incognita Musa spp. Opogona sacchari Musa spp. Radopholus similis Musa spp. Rotylenchulus reniformis Rosa multiflora Meloidogyne arenaria Rosa multiflora Pratylenchus brachyurus Rosa spp. Helicotylenchus dihystera Rosa spp. Meloidogyne hapla Rosa spp. Xiphinema americanum Rosa spp. Xiphinema index Citrullus lanatus L. Erwinia tracheiphila Citrullus lanatus L. Helicotylenchus dihystera Citrullus lanatus L. Meloidogyne arenaria Citrullus lanatus L. Rotylenchulus reniformis Sorghum bicolor Helicotylenchus dihystera Sorghum bicolor Prostephanus truncatus Sorghum bicolor Thanatephorus cucumeris (Teleomorfa) Sorghum halepense Helicotylenchus dihystera Sorghum halepense Sclerophthora philippinensis Sorghum spp. Pratylenchus brachyurus Sorghum spp. Pratylenchus brachyurus Sorghum spp. Sclerophthora philippinensis Sorghum spp. Sclerophthora philippinensis Sorghum spp. Xiphinema americanum Sorghum spp. Xiphinema americanum Sorghum sudanense Pratylenchus brachyurus Sorghum vulgare Sclerophthora philippinensis Glycine max Bean pod mottle comovirus (BPMV) Glycine max Helicotylenchus dihystera Glycine max Meloidogyne arenaria Glycine max Pratylenchus brachyurus Glycine max Rotylenchulus reniformis Glycine max Thanatephorus cucumeris (Teleomorfa) Glycine max Xiphinema americanum Glycine spp. Bean common mosaic potyvirus (BCMV) Glycine spp. Meloidogyne hapla Lycopersicon esculentum Clavibacter Mill. michiganensis subsp. Michiganensis Lycopersicon esculentum Helicotylenchus Mill. dihystera Lycopersicon esculentum Meloidogyne Mill. arenaria

Situación Fitosanitaria

Presente en Bolivia

Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Subregional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Subregional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Subregional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A2 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1

No No No No No No Si No No Si Si No Si No Si Si No No No No No No Si No No No Si No No Si Si No No No No Si No No No Si Si No Si No No No No No Si

Presente Presente Diseminación Presente Presente en en Raíces y Org. en Ecuador en Peru Colombia Venezuela Subterraneos No No No No Si Si No Si No Si No No Si No Si No Si No No No No Si Si No Si Si No Si No No No No No No No No No No Si Si No No No No Si No Si Si Si

Si Si No No No No Si No No Si Si No No No Si No No No Si No No No Si No No No No No No No No No No Si Si No No Si No Si No No No Si Si No Si No Si

Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si

Si Si No No Si Si Si Si No Si Si Si Si Si Si Si Si No Si No No Si Si Si Si No Si Si No Si Si No No Si Si Si No No Si Si Si Si Si Si Si No No Si Si

Si Si Si Si Si Si Si Si No Si Si No Si No Si No Si Si Si Si No Si Si No Si No No Si No No No No No Si Si No No No Si Si No No No Si No Si No Si Si

Diseminación Tallos no subterráneos No No No No No No No No Si No No No No No No No No No No No Si No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No

Diseminación Diseminación Diseminación semillas y flores e madera y granos inflorescencias cortezas No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No

No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No Si No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No

No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No

Diseminación planta entera No No No No No No No No No No No No No No No Si No No No No Si No No No No No No No No Si Si No No No No Si No No No No Si No No No Si No Si No No

Elaborado por Colombia Colombia Colombia Colombia Bolivia Bolivia Colombia Bolivia Bolivia Ecuador Colombia Bolivia Bolivia Bolivia Ecuador Ecuador Bolivia Colombia Colombia Colombia Colombia Bolivia Ecuador Bolivia Bolivia Bolivia Ecuador Bolivia Ecuador Ecuador Ecuador Ecuador Ecuador Colombia Colombia Ecuador Ecuador Colombia Bolivia Ecuador Ecuador Bolivia Ecuador Colombia Colombia Colombia Bolivia Bolivia Ecuador

- 34 LISTADO DE PLAGAS CUARENTENARIAS DE HOSPEDEROS VEGETALES PRESENTES EN PERU

Nombre Comun Tomate Tomate Tomate Tomate Tomate Tomate Tomate Tomate Tomate Tomate Tomate Tomate Trigo Trigo Trigo Trigo Trigo Trigo Trigo Trigo Trigo Trigo Trigo Uva Uva Uva Uva Uva Uva

Nombre Científico

Plagas Cuarentenarias

Lycopersicon esculentum Meloidogyne Mill. hapla Lycopersicon esculentum Meloidogyne Mill. incognita Lycopersicon esculentum Nacobbus Mill. aberrans Lycopersicon esculentum Peridroma Mill. saucia Lycopersicon esculentum Pratylenchus Mill. brachyurus Lycopersicon esculentum Pseudomonas Mill. marginalis pv marginalis Lycopersicon esculentum Rotylenchulus Mill. reniformis Lycopersicon esculentum Thanatephorus Mill. cucumeris (Teleomorfa) Lycopersicon esculentum Tomato Mill. ringspot virus (ToRSV) Lycopersicon esculentum Verticillium Mill. albo-atrum Lycopersicon esculentum Xiphinema Mill. americanum Lycopersicon esculentum Xiphinema Mill. index Triticum aestivum L. (1753) Helicotylenchus dihystera Triticum aestivum L. (1753) Mycosphaerella graminicola (Teleomorfa) Triticum aestivum L. (1753) Pratylenchus brachyurus Triticum aestivum L. (1753) Prostephanus truncatus Triticum aestivum L. (1753) Thanatephorus cucumeris (Teleomorfa) Triticum aestivum L. (1753) Xanthomonas translucens pv. translucens Triticum spelta Xanthomonas translucens pv. translucens Triticum spp. Heterodera avenae Triticum spp. Mycosphaerella graminicola (Teleomorfa) Triticum spp. Thanatephorus cucumeris (Teleomorfa) Triticum turgidum Mycosphaerella graminicola (Teleomorfa) Vitis vinifera L. Helicotylenchus dihystera Vitis vinifera L. Meloidogyne arenaria Vitis vinifera L. Meloidogyne hapla Vitis vinifera L. Tylenchulus semipenetrans Vitis vinifera L. Viteus vitifoliae Vitis vinifera L. Xiphinema index

Situación Fitosanitaria

Presente en Bolivia

Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Subregional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1

No Si Si No Si No No Si No No No No No Si Si No Si Si Si No Si Si Si No Si No Si No No

Presente Presente Diseminación Presente Presente en en Raíces y Org. en Ecuador en Peru Colombia Venezuela Subterraneos No No No Si No No No No No Si No No Si Si No Si No No No No Si No Si Si Si No Si Si No

No Si Si No No No No No No Si Si No No Si No No No No No No Si No Si No Si No No No No

Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si

No Si No Si Si Si Si Si Si Si Si No Si No Si No Si No No No No Si No Si Si No Si Si No

Si Si Si No No Si No No No No Si Si Si No No No No No No Si No No No Si Si Si Si Si Si

Diseminación Tallos no subterráneos No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No

Diseminación Diseminación Diseminación semillas y flores e madera y granos inflorescencias cortezas No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No

No No No No No Si No No No No No No No No No No No Si Si No No No No No No No No No No

No No No No No No No No No No No No No No No No No Si Si No No No No No No No No No No

Diseminación planta entera No No No No Si Si No No No No No No No No Si No No No No No No No No No No No No Si No

Elaborado por Colombia Colombia Colombia Venezuela Ecuador Ecuador Bolivia Ecuador Bolivia Ecuador Colombia Colombia Bolivia Ecuador Ecuador Bolivia Ecuador Ecuador Ecuador Colombia Ecuador Ecuador Ecuador Bolivia Ecuador Colombia Ecuador Bolivia Colombia

- 35 LISTADO DE PLAGAS CUARENTENARIAS DE HOSPEDEROS VEGETALES PRESENTES EN VENEZUELA

Nombre Comun Ají Ají Ají Ají Ají Ají Ají Ajo Ajo Algodón Algodón Algodón Algodón Algodón Algodón Algodón Algodón Algodón Algodón Algodón Algodón Algodón Algodón Algodón Algodón Algodón Algodón Algodón Algodón Algodón Arroz Arroz Arroz Arroz Arroz Arroz Arroz Arroz Arroz Arroz Arroz Arroz Arroz Arroz Arroz Arroz Arroz Arverja Arverja

Nombre Científico

Plagas Cuarentenarias

Capsicum annuum Helicotylenchus dihystera Capsicum annuum Meloidogyne incognita Capsicum annuum Pseudomonas marginalis pv marginalis Capsicum annuum Thanatephorus cucumeris (Teleomorfa) Capsicum annuum Thrips palmi Capsicum annuum Tomato spotted wilt tospovirus (TSWV) Capsicum annuum Xanthomonas vesicatoria Allium sativum L. Helicotylenchus pseudorobustus Allium sativum L. Pseudomonas marginalis pv marginalis Gossypium barbadenseAnthonomus grandis Gossypium barbadensePratylenchus brachyurus Gossypium hirsutum Anthonomus grandis Gossypium hirsutum Helicotylenchus dihystera Gossypium hirsutum Macconellicoccus hirsutus Gossypium hirsutum Phytophthora palmivora Gossypium hirsutum Rotylenchulus reniformis Gossypium spp. Anthonomus grandis Gossypium spp. Brevipalpus obovatus Gossypium spp. Colletotrichum gossypii Gossypium spp. Cotton mosaic virus Gossypium spp. Helicotylenchus pseudorobustus Gossypium spp. Keiferia lycopersicella Gossypium spp. Meloidogyne incognita Gossypium spp. Phymatotrichopsis omnivora Gossypium spp. Pratylenchus brachyurus Gossypium spp. Sacadodes pyralis Gossypium spp. Thanatephorus cucumeris (Teleomorfa) Gossypium spp. Thrips palmi Gossypium spp. Thrips palmi Gossypium spp. Xiphinema americanum Oryza sativa L. Cochliobolus heterostrophus Oryza sativa L. Helicotylenchus dihystera Oryza sativa L. Helicotylenchus pseudorobustus Oryza sativa L. Holochilus venezuelae Oryza sativa L. Kakotrhips pisivorus Oryza sativa L. Keiferia lycopersicella Oryza sativa L. Meloidogyne arenaria Oryza sativa L. Meloidogyne incognita Oryza sativa L. Nectria rigidiuscula Oryza sativa L. Nectria rigidiuscula (Teleomorfa) Oryza sativa L. Parapoynx stagnalis Oryza sativa L. Perkinsiella saccharicida Oryza sativa L. Pratylenchus brachyurus Oryza sativa L. Thanatephorus cucumeris (Teleomorfa) Oryza sativa L. Thrips palmi Oryza sativa L. Thrips palmi Oryza sativa L. Xiphinema americanum Pisum sativum L. Helicotylenchus dihystera Pisum sativum L. Helicotylenchus pseudorobustus

Situación Fitosanitaria

Presente en Bolivia

Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A2 Nacional A1 Subregional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Subregional A2 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A2 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A2 Subregional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A2 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1

No Si No Si No No No No No Si Si Si No No Si No Si No No No No Si Si No Si No Si No No No Si No No No No Si Si Si No No No No Si Si No No No No No

Presente Presente Diseminación Presente Presente en en Raíces y Org. en Ecuador en Peru Colombia Venezuela Subterraneos Si No No No Si Si Si No No Si No Si Si No Si No Si No Si No No Si No No No Si No Si Si No Si Si No No No Si Si No Si Si No Si No No Si Si No Si No

No Si No No No No No No No Si No Si No No Si No Si No Si No No No Si No No No No No No Si Si No No No No No Si Si Si Si No Si No No No No Si No No

Si Si Si Si No No No No Si No Si No Si No Si Si No No No No No No Si No Si No Si No No Si No Si No No No No Si Si No Si No Si Si Si No No Si Si No

Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si

Si Si Si No No No No No Si No No No Si No Si No No No No No No No Si Si No No No No No Si No Si No No No No Si Si No No No No No No No No Si Si No

Diseminación Tallos no subterráneos No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No Si No No No No Si No No No No No No No No No Si No No No No No No Si No No No

Diseminación Diseminación Diseminación semillas y flores e madera y granos inflorescencias cortezas No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No Si No No No No No No No No

No No Si No No No No No Si Si No Si No Si No No Si No No No No No No No No Si No No Si No No No No No No No No No No No No No No No No Si No No No

No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No Si No No No No No No No No No No

Diseminación planta entera No No Si No No Si No No Si No Si No No Si No No No No No No No No No No Si No No No No No No No No No No No No No No No No No Si No No No No No No

Elaborado por Bolivia Colombia Ecuador Ecuador Perú Bolivia Ecuador Bolivia Ecuador Perú Ecuador Perú Bolivia Venezuela Ecuador Bolivia Perú Colombia Perú Bolivia Bolivia Ecuador Colombia SGCA Ecuador Bolivia Ecuador Perú Colombia Colombia Ecuador Bolivia Bolivia Venezuela Venezuela Ecuador Ecuador Colombia Perú Ecuador Bolivia Bolivia Ecuador Ecuador Perú Colombia Colombia Bolivia Bolivia

- 36 LISTADO DE PLAGAS CUARENTENARIAS DE HOSPEDEROS VEGETALES PRESENTES EN VENEZUELA

Nombre Comun

Nombre Científico

Arverja Pisum sativum L. Arverja Pisum sativum L. Arverja Pisum sativum L. Arverja Pisum sativum L. Berenjena Solanum melongena Berenjena Solanum melongena Berenjena Solanum melongena Berenjena Solanum melongena Berenjena Solanum melongena Berenjena Solanum melongena Berenjena Solanum melongena Berenjena Solanum melongena Berenjena Solanum melongena Berenjena Solanum melongena Berenjena Solanum melongena Berenjena Solanum melongena Berenjena Solanum melongena Berenjena Solanum melongena Berenjena Solanum melongena Berenjena Solanum melongena Cacao Theobroma cacao L. Cacao Theobroma cacao L. Cacao Theobroma cacao L. Cacao Theobroma cacao L. Cacao Theobroma cacao L. Cacao Theobroma cacao L. Cacao Theobroma cacao L. Cacao Theobroma cacao L. Cacao Theobroma cacao L. Cacao Theobroma cacao L. Cacao Theobroma cacao L. Café Coffea arabica Café Coffea arabica Café Coffea arabica Café Coffea arabica Café Coffea arabica Café Coffea arabica Café Coffea arabica Café Coffea arabica Café Coffea arabica Café Coffea arabica Café Coffea arabica Café Coffea arabica Café Coffea canephora Café Coffea canephora Café Coffea spp. Café Coffea spp. Café Coffea spp. Café Coffea spp.

Plagas Cuarentenarias

Kakotrhips pisivorus Meloidogyne arenaria Thrips palmi Tomato spotted wilt tospovirus (TSWV) Brevipalpus obovatus Colletotrichum acutatum Didymella lycopersici Helicotylenchus dihystera Helicotylenchus pseudorobustus Keiferia lycopersicella Macconellicoccus hirsutus Meloidogyne incognita Neoleucinodes elegantalis Opogona sacchari Peronospora hyoscyami f.sp. tabacina Pratylenchus brachyurus Thanatephorus cucumeris (Teleomorfa) Thrips palmi Thrips palmi Tomato spotted wilt tospovirus (TSWV) Cacao necrosis nepovirus (CABI, 2002; 2000). Cacao swollen shoot virus (CSSV) Ceratocystis fimbriata Helicotylenchus dihystera Macconellicoccus hirsutus Moniliophthora roreri [anamorfo) Mycena citricolor Nectria rigidiuscula Nectria rigidiuscula (Teleomorfa) Phytophthora palmivora Pratylenchus brachyurus Aleurocanthus woglumi Ceratocystis fimbriata Colletotrichum acutatum Helicotylenchus dihystera Hypothenemus hampei Macconellicoccus hirsutus Meloidogyne arenaria Meloidogyne incognita Mycena citricolor Nectria rigidiuscula Nectria rigidiuscula (Teleomorfa) Perkinsiella saccharicida Ceratocystis fimbriata Xiphinema americanum Brevipalpus obovatus Ceratocystis fimbriata Mycena citricolor Parabemisia myricae

Situación Fitosanitaria

Presente en Bolivia

Subregional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A2 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A2 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A2 Subregional A2 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A2 Nacional A2 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1

No Si No No No No No No No Si No Si No No No Si Si No No No No No No No No No Si No No Si Si No No No No Si No Si Si Si No No No No No No No Si No

Presente Presente Diseminación Presente Presente en en Raíces y Org. en Ecuador en Peru Colombia Venezuela Subterraneos No Si Si Si No Si No Si No Si No No Si No No No No Si Si Si Si Si Si Si No Si Si Si Si Si No Si Si Si Si Si No Si No Si Si Si Si Si No No Si Si No

No Si No No No Si No No No No No Si No No No No No No No No No No Si No No Si Si Si Si Si No Si Si Si No Si No Si Si Si Si Si Si Si Si No Si Si No

No Si No No No No No Si No No No Si No Si No Si Si No No No No No Si Si No Si Si No Si Si Si No Si No Si Si No Si Si Si No Si Si Si Si No Si Si No

Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si

No Si No No No No No Si No No No Si No No No No No No No No No No No Si No No No No No Si No No No No Si No No Si Si No No No No No Si No No No No

Diseminación Tallos no subterráneos No No No No No Si Si No No No No No No No Si No No No Si No No No No No No No No Si No No No Si No Si No No No No No No Si No No No No No No No Si

Diseminación Diseminación Diseminación semillas y flores e madera y granos inflorescencias cortezas No No No No No No No No No No No No No No Si No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No

No No No No No No No No No No Si No No No No No No No Si No No No No No Si No No No No No No No No No No No Si No No No No No No No No No No No No

No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No Si No Si No No No No Si No No No No Si No No No No No No No Si No No Si No No Si No No

Diseminación planta entera No No No Si No No No No No No Si No No No No Si No No No Si Si No No No Si No No No No No Si No No No No No Si No No No No No No No No No No No No

Elaborado por Venezuela Ecuador Perú Bolivia Colombia Perú Bolivia Bolivia Bolivia Ecuador Venezuela Colombia Bolivia Bolivia Colombia Ecuador Ecuador Perú Colombia Bolivia Ecuador Ecuador Ecuador Bolivia Venezuela Venezuela Ecuador Perú Ecuador Ecuador Ecuador Perú Ecuador Perú Bolivia Venezuela Venezuela Ecuador Colombia Ecuador Perú Ecuador Bolivia Ecuador Colombia Colombia Ecuador Ecuador Perú

- 37 LISTADO DE PLAGAS CUARENTENARIAS DE HOSPEDEROS VEGETALES PRESENTES EN VENEZUELA

Nombre Comun Café Café Café Camote Camote Camote Camote Camote Camote Camote Camote Camote Caña Caña Caña Caña Caña Caña Caña Caña Caña Caña Caña Caña Caña Caña Caña Caña Cebada Cebada Cebada Cebada Cebada Cebada Cebolla Cebolla Cebolla Cebolla Cebolla Cebolla Cítrico Cítrico Cítrico Cítrico Cítrico Cítrico Cítrico Cítrico Cítrico

Nombre Científico

Plagas Cuarentenarias

Coffea spp. Pratylenchus brachyurus Coffea spp. Radopholus similis Coffea spp. Xiphinema americanum Ipomoea batatas (L.)POIR. Ceratocystis fimbriata Ipomoea batatas (L.)POIR. Helicotylenchus dihystera Ipomoea batatas (L.)POIR. Megastes grandalis Ipomoea batatas (L.)POIR. Meloidogyne arenaria Ipomoea batatas (L.)POIR. Meloidogyne incognita Ipomoea batatas (L.)POIR. Peridroma saucia Ipomoea batatas (L.)POIR. Phaeoisariopsis bataticola Ipomoea batatas (L.)POIR. Pratylenchus brachyurus Ipomoea batatas (L.)POIR. Rotylenchulus reniformis Saccharum officinarum Helicotylenchus dihystera Saccharum officinarum Helicotylenchus pseudorobustus Saccharum officinarum Holochilus venezuelae Saccharum officinarum Kakotrhips pisivorus Saccharum officinarum Ligniera vasculorum Saccharum officinarum Macconellicoccus hirsutus Saccharum officinarum Meloidogyne arenaria Saccharum officinarum Opogona sacchari Saccharum officinarum Peridroma saucia Saccharum officinarum Perkinsiella saccharicida Saccharum officinarum Peronosclerospora maydis Saccharum officinarum Pratylenchus brachyurus Saccharum officinarum Puccinia erianthi Saccharum officinarum Radopholus similis Saccharum officinarum Sporisorium cruentum Saccharum officinarum Xiphinema americanum Hordeum vulgare L. Glomerella graminicola Hordeum vulgare L. Helicotylenchus dihystera Hordeum vulgare L. Helicotylenchus pseudorobustus Hordeum vulgare L. Meloidogyne arenaria Hordeum vulgare L. Pratylenchus brachyurus Hordeum vulgare L. Thanatephorus cucumeris (Teleomorfa) Allium cepa L. Helicotylenchus dihystera Allium cepa L. Helicotylenchus pseudorobustus Allium cepa L. Pratylenchus brachyurus Allium cepa L. Pseudomonas marginalis pv marginalis Allium cepa L. Thrips palmi Allium cepa L. Thrips palmi Citrus aurantiifolia Brevipalpus obovatus Citrus aurantiifolia Diaporthe citri Citrus aurantiifolia Helicotylenchus dihystera Citrus aurantium L. Ceratocystis fimbriata Citrus aurantium L. Diaporthe citri Citrus deliciosa Brevipalpus obovatus Citrus grandis Diaporthe citri Citrus limon Diaporthe citri Citrus limon Helicotylenchus dihystera

Situación Fitosanitaria

Presente en Bolivia

Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Subregional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A2 Subregional A1 Nacional A1 Nacional A2 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Subregional A2 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A2 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1

Si Si No No No No Si Si No No Si No No No No No No No Si No No No No Si No Si No No Si No No Si Si Si No No Si No No No No No No No No No No No No

Presente Presente Diseminación Presente Presente en en Raíces y Org. en Ecuador en Peru Colombia Venezuela Subterraneos No Si No Si Si No Si No Si No No No Si No No No Si No Si No Si Si No No Si Si Si No Si Si No Si No No Si No No No Si Si No No Si Si No No No No Si

No No Si Si No No Si Si No No No No No No No No No No Si No No Si No No Si No No Si No No No Si No No No No No No No No No No No Si No No No No No

Si Si Si Si Si No Si Si Si No Si Si Si No No No No No Si Si Si Si No Si Si Si No Si No Si No Si Si Si Si No Si Si No No No No Si Si No No No No Si

Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si

No Si Si No Si Si Si Si No No No No Si No No No No No Si No No No No No No Si No Si No Si No Si No No Si No No Si No No No No Si No No No No No Si

Diseminación Tallos no subterráneos No No No No No No No No No No No No No No No No Si No No No No No No No No No No No Si No No No No No No No No No No Si No No No No No No No No No

Diseminación Diseminación Diseminación semillas y flores e madera y granos inflorescencias cortezas No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No Si No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No

No No No No No No No No No No No No No No No No No Si No No No No No No No No No No No No No No No No No No No Si No Si No No No No No No No No No

No No No Si No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No Si No No No No No

Diseminación planta entera Si No No No No No No No No Si Si No No No No No No Si No No No No No Si No No No No No No No No Si No No No Si Si No No No Si No No Si No Si Si No

Elaborado por Ecuador Bolivia Colombia Ecuador Bolivia Perú Ecuador Colombia Venezuela Colombia Ecuador Bolivia Bolivia Bolivia Venezuela Venezuela Perú Venezuela Ecuador Bolivia Venezuela Bolivia Colombia Ecuador Ecuador Bolivia SGCA Colombia Perú Bolivia Bolivia Ecuador Ecuador Ecuador Bolivia Bolivia Ecuador Ecuador Perú Colombia Colombia Bolivia Bolivia Ecuador Bolivia Colombia Bolivia Bolivia Bolivia

- 38 LISTADO DE PLAGAS CUARENTENARIAS DE HOSPEDEROS VEGETALES PRESENTES EN VENEZUELA

Nombre Comun

Nombre Científico

Plagas Cuarentenarias

Cítrico Citrus medica Diaporthe citri Cítrico Citrus paradisi x Poncirus Diaporthe trifoliatacitri Cítrico Citrus reticulata BLANCO Brevipalpus obovatus Cítrico Citrus reticulata BLANCO Colletotrichum acutatum Cítrico Citrus reticulata BLANCO Diaporthe citri Cítrico Citrus sinensis Colletotrichum acutatum Cítrico Citrus sinensis Diaporthe citri Cítrico Citrus sinensis Helicotylenchus dihystera Cítrico Citrus sinensis Xiphinema americanum Cítrico Citrus spp. Aleurocanthus woglumi Cítrico Citrus spp. Ceratocystis fimbriata Cítrico Citrus spp. Colletotrichum acutatum Cítrico Citrus spp. Guignardia bidwellii Cítrico Citrus spp. Macconellicoccus hirsutus Cítrico Citrus spp. Mycena citricolor Cítrico Citrus spp. Parabemisia myricae Cítrico Citrus spp. Phytophthora palmivora Cítrico Citrus spp. Pratylenchus brachyurus Cítrico Citrus spp. Pseudococcus viburni Cítrico Citrus spp. Radopholus similis Cítrico Citrus spp. Thanatephorus cucumeris (Teleomorfa) Cítrico Citrus spp. Tylenchulus semipenetrans Cítrico Citrus spp. Xiphinema americanum Cítrico Citrus x paradisi Helicotylenchus dihystera Cítrico Citrus x paradisi Phytophthora palmivora Clavel Dianthus caryophyllus L.Helicotylenchus pseudorobustus Clavel Dianthus caryophyllus L.Peridroma saucia Clavel Dianthus caryophyllus L.Pseudomonas marginalis pv marginalis Clavel Dianthus caryophyllus L.Sphaeraspis vitis Coco Cocos nucifera L. Aleurocanthus woglumi Coco Cocos nucifera L. Ceratocystis fimbriata Coco Cocos nucifera L. Helicotylenchus dihystera Coco Cocos nucifera L. Macconellicoccus hirsutus Coco Cocos nucifera L. Phytophthora palmivora Coco Cocos nucifera L. Radopholus similis Coco Cocos nucifera L. Rhadinaphelenchus cocophilus Coco Cocos nucifera L. Xiphinema americanum Col Brassica oleracea Alternaria brassicicola Col Brassica oleracea Peridroma saucia Col Brassica oleracea Thrips palmi Col Brassica oleracea var. Botrytis Rotylenchulus reniformis Col Brassica oleracea var. Botrytis Thanatephorus cucumeris (Teleomorfa) CrisantemoChrysanthemum coronarium Pratylenchus brachyurus CrisantemoChrysanthemum spp. Meloidogyne incognita CrisantemoChrysanthemum spp. Peridroma saucia CrisantemoChrysanthemum spp. Puccinia horiana CrisantemoChrysanthemum spp. Thrips palmi CrisantemoChrysanthemum vestitum Pseudomonas marginalis pv marginalis CrisantemoChrysanthemum x morifolium Puccinia horiana

Situación Fitosanitaria

Presente en Bolivia

Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Subregional A2 Nacional A2 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A2 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Subregional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A2 Nacional A2 Nacional A1 Nacional A2

No No No No No No No No No No No No No No Si No Si Si Si Si Si Si No No Si No No No No No No No No Si Si No No No No No No Si Si Si No No No No No

Presente Presente Diseminación Presente Presente en en Raíces y Org. en Ecuador en Peru Colombia Venezuela Subterraneos No No No Si No Si No Si No Si Si Si No No Si No Si No No Si No Si No Si Si No Si No No Si Si Si No Si Si Si No No Si Si No No No No Si Si Si No Si

No No No Si No Si No No Si Si Si Si No No Si No Si No Si No No No Si No Si No No No No Si Si No No Si No Si Si No No No No No No Si No No No No No

No No No No No No No Si Si No Si No No No Si No Si Si No Si Si Si Si Si Si No Si Si No No Si Si No Si Si Si Si No Si No Si Si Si Si Si Si No Si Si

Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si

No No No No No No No Si Si No No No No No No No Si No No Si No Si Si Si Si No No Si No No No Si No Si Si No Si No No No No No No Si No No No Si No

Diseminación Tallos no subterráneos No No No Si No Si No No No Si No Si Si No No Si No No Si No No No No No No No No No No Si No No No No No No No No No No No No No No No No Si No No

Diseminación Diseminación Diseminación semillas y flores e madera y granos inflorescencias cortezas No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No

No No No No No No No No No No No No Si Si No No No No No No No No No No No No No Si No No No No Si No No No No Si No No No No No No No No Si Si No

No No No No No No No No No No Si No No No No No No No No No No No No No No No No No No No Si No No No No No No No No No No No No No No No No No No

Diseminación planta entera Si Si No No Si No Si No No No No No No Si No No No Si No No No No No No No No No Si No No No No Si No No No No No No No No No Si No No No No Si No

Elaborado por Bolivia Bolivia Colombia Perú Bolivia Perú Bolivia Bolivia Colombia Perú Ecuador Perú SGCA Venezuela Ecuador Perú Ecuador Ecuador Perú Bolivia Ecuador Ecuador Colombia Bolivia Ecuador Bolivia Venezuela Ecuador Bolivia Perú Ecuador Bolivia Venezuela Ecuador Bolivia Ecuador Colombia Perú Venezuela Perú Bolivia Ecuador Ecuador Colombia Venezuela Colombia Colombia Ecuador Colombia

- 39 LISTADO DE PLAGAS CUARENTENARIAS DE HOSPEDEROS VEGETALES PRESENTES EN VENEZUELA

Nombre Comun

Nombre Científico

Plagas Cuarentenarias

Durazno Prunus persica (L.) BATSCH. Colletotrichum acutatum Durazno Prunus persica (L.) BATSCH. Helicotylenchus dihystera Durazno Prunus persica (L.) BATSCH. Meloidogyne arenaria Durazno Prunus persica (L.) BATSCH. Parabemisia myricae Durazno Prunus persica (L.) BATSCH. Phymatotrichopsis omnivora Durazno Prunus persica (L.) BATSCH. Pratylenchus brachyurus Durazno Prunus persica (L.) BATSCH. Pseudomonas marginalis pv marginalis Durazno Prunus persica (L.) BATSCH. Tomato ringspot virus (ToRSV) Eucalipto Eucalyptus globulus Sphaeraspis vitis Eucalipto Eucalyptus spp. Ceratocystis fimbriata Eucalipto Eucalyptus spp. Cryphonectria cubensis Eucalipto Eucalyptus spp. Phytophthora cinnamomi Eucalipto Eucalyptus spp. Pratylenchus brachyurus Fresa Fragaria spp. Brevipalpus obovatus Fresa Fragaria spp. Colletotrichum acutatum Fresa Fragaria spp. Pratylenchus brachyurus Fresa Fragaria spp. Tomato ringspot virus (ToRSV) Fresa Fragaria vesca Helicotylenchus dihystera Frijol Phaseolus vulgaris L Alternaria brassicicola Frijol Phaseolus vulgaris L Bean common mosaic potyvirus (BCMV) Frijol Phaseolus vulgaris L Brevipalpus obovatus Frijol Phaseolus vulgaris L Chaetoseptoria wellmanii Frijol Phaseolus vulgaris L Helicotylenchus dihystera Frijol Phaseolus vulgaris L Helicotylenchus pseudorobustus Frijol Phaseolus vulgaris L Meloidogyne arenaria Frijol Phaseolus vulgaris L Meloidogyne incognita Frijol Phaseolus vulgaris L Phakopsora pachyrhizi Frijol Phaseolus vulgaris L Pratylenchus brachyurus Frijol Phaseolus vulgaris L Pseudomonas marginalis pv marginalis Frijol Phaseolus vulgaris L Rotylenchulus reniformis Frijol Phaseolus vulgaris L Southern bean mosaic virus (SBMV) Frijol Phaseolus vulgaris L Thrips palmi Frijol Phaseolus vulgaris L Thrips palmi Frijol Phaseolus vulgaris L Tomato spotted wilt tospovirus (TSWV) Frijol de palo Cajanus cajan (L.) Millsp. Ceratocystis fimbriata Frijol de palo Cajanus cajan (L.) Millsp. Helicotylenchus dihystera Frijol de palo Cajanus cajan (L.) Millsp. Macconellicoccus hirsutus Frijol de palo Cajanus cajan (L.) Millsp. Nectria rigidiuscula Frijol de palo Cajanus cajan (L.) Millsp. Nectria rigidiuscula (Teleomorfa) Frijol de palo Cajanus cajan (L.) Millsp. Phakopsora pachyrhizi Frijol de palo Cajanus cajan (L.) Millsp. Pratylenchus brachyurus Garbanzo Cicer arietinum L. Alternaria brassicicola GuanabanaAnnona muricata L. Helicotylenchus dihystera GuanabanaAnnona muricata L. Macconellicoccus hirsutus Guayaba Psidium guajava Aleurocanthus woglumi Guayaba Psidium guajava Colletotrichum acutatum Guayaba Psidium guajava Helicotylenchus dihystera Guayaba Psidium guajava Macconellicoccus hirsutus Guayaba Psidium guajava Meloidogyne arenaria

Situación Fitosanitaria

Presente en Bolivia

Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Subregional A2 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A2 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Subregional A1 Nacional A1 Nacional A2 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A2 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A2 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A2 Nacional A1

No No Si No No Si No No No No Si Si Si No No Si No No No No No No No No Si Si No Si No No No No No No No No No No No No Si No No No No No No No Si

Presente Presente Diseminación Presente Presente en en Raíces y Org. en Ecuador en Peru Colombia Venezuela Subterraneos Si Si Si No No No No No No Si Si Si No No Si No No Si No Si No No Si No Si No No No No No Si Si Si Si Si Si No Si Si No No No Si No Si Si Si No Si

Si No Si No No No No No No Si No Si No No Si No No No No Si No No No No Si Si No No No No No No No No Si No No Si Si No No No No No Si Si No No Si

No Si Si No No Si Si Si No Si Si Si Si No No Si Si Si No Si No No Si No Si Si No Si Si Si No No No No Si Si No No Si No Si No Si No No No Si No Si

Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si

No Si Si No Si No Si No No No Si No No No No No No Si No No No No Si No Si Si No No Si No No No No No No Si No No No No No No Si No No No Si No Si

Diseminación Tallos no subterráneos Si No No Si Si No No No No No Si No No No Si No No No No No No No No No No No No No No No No Si No No No No No Si No No No No No No Si Si No No No

Diseminación Diseminación Diseminación semillas y flores e madera y granos inflorescencias cortezas No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No

No No No No No No Si No No No No No No No No No No No Si No No No No No No No No No Si No No Si No No No No Si No No No No Si No Si No No No Si No

No No No No No No No No No Si Si No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No Si No No Si No No No No No No No No No No No

Diseminación planta entera No No No No No Si Si No No No No Si Si No No Si No No No Si No No No No No No No Si Si No No No No Si No No Si No No No Si No No Si No No No Si No

Elaborado por Perú Bolivia Ecuador Perú SGCA Ecuador Ecuador Bolivia Bolivia Ecuador SGCA Ecuador Ecuador Colombia Perú Ecuador Bolivia Bolivia Perú Colombia Colombia Perú Bolivia Bolivia Ecuador Colombia Colombia Ecuador Ecuador Bolivia Bolivia Colombia Perú Bolivia Ecuador Bolivia Venezuela Perú Ecuador Colombia Ecuador Perú Bolivia Venezuela Perú Perú Bolivia Venezuela Ecuador

- 40 LISTADO DE PLAGAS CUARENTENARIAS DE HOSPEDEROS VEGETALES PRESENTES EN VENEZUELA

Nombre Comun Guayaba Guayaba Guayaba Lechuga Lechuga Lechuga Lechuga Lechuga Lechuga Lechuga Lechuga Lechuga Maíz Maíz Maíz Maíz Maíz Maíz Maíz Maíz Maíz Maíz Maíz Maíz Mango Mango Mango Mango Mango Mango Mango Mango Mango Mango Mango Maní Maní Maní Maní Maní Maní Maní Manzana Maracuya Maracuya Maracuya Maracuya Melón Melón

Nombre Científico Psidium guajava Psidium guajava Psidium guajava Lactuca sativa L. Lactuca sativa L. Lactuca sativa L. Lactuca sativa L. Lactuca sativa L. Lactuca sativa L. Lactuca sativa L. Lactuca sativa L. Lactuca sativa L. Zea mays L. Zea mays L. Zea mays L. Zea mays L. Zea mays L. Zea mays L. Zea mays L. Zea mays L. Zea mays L. Zea mays L. Zea mays L. Zea mays L. Mangifera indica L. Mangifera indica L. Mangifera indica L. Mangifera indica L. Mangifera indica L. Mangifera indica L. Mangifera indica L. Mangifera indica L. Mangifera indica L. Mangifera indica L. Mangifera indica L. Arachis hypogaea L. Arachis hypogaea L. Arachis hypogaea L. Arachis hypogaea L. Arachis hypogaea L. Arachis hypogaea L. Arachis hypogaea L. Malus domestica Passiflora edulis Passiflora edulis Passiflora edulis Passiflora edulis Cucumis melo L. Cucumis melo L.

Plagas Cuarentenarias

Parabemisia myricae Rotylenchulus reniformis Xiphinema americanum Helicotylenchus dihystera Helicotylenchus pseudorobustus Meloidogyne incognita Pseudomonas marginalis pv marginalis Rotylenchulus reniformis Thanatephorus cucumeris (Teleomorfa) Thrips palmi Thrips palmi Tomato spotted wilt tospovirus (TSWV) Cochliobolus heterostrophus Glomerella graminicola Helicotylenchus dihystera Helicotylenchus pseudorobustus Meloidogyne arenaria Opogona sacchari Perkinsiella saccharicida Peronosclerospora maydis Peronosclerospora sorghi Pratylenchus brachyurus Thanatephorus cucumeris (Teleomorfa) Xiphinema americanum Aleurocanthus woglumi Ceratocystis fimbriata Colletotrichum acutatum Helicotylenchus dihystera Macconellicoccus hirsutus Meloidogyne incognita Nectria rigidiuscula Nectria rigidiuscula (Teleomorfa) Pratylenchus brachyurus Thrips palmi Xiphinema americanum Cochliobolus heterostrophus Helicotylenchus dihystera Meloidogyne arenaria Phymatotrichopsis omnivora Pratylenchus brachyurus Thanatephorus cucumeris (Teleomorfa) Tomato spotted wilt tospovirus (TSWV) Xiphinema americanum Aleurocanthus woglumi Helicotylenchus dihystera Macconellicoccus hirsutus Meloidogyne arenaria Alternaria brassicicola Cladosporium cucumerinum

Situación Fitosanitaria

Presente en Bolivia

Nacional A1 Subregional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Subregional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A2 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A2 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A2 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Subregional A2 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A2 Nacional A1 Nacional A1 Subregional A2

No No No No No Si No No Si No No No Si Si No No Si No No No Si Si Si No No No No No No Si No No Si No No Si No Si No Si Si No No No No No Si No No

Presente Presente Diseminación Presente Presente en en Raíces y Org. en Ecuador en Peru Colombia Venezuela Subterraneos No No No Si No No No No No Si Si Si Si Si Si No Si No Si No Si No No No Si Si Si Si No No Si Si No Si No Si Si Si No No No Si No Si Si No Si No No

No No Si No No Si No No No No No No Si No No No Si No Si No No No No Si Si Si Si No No Si Si Si No No Si Si No Si No No No No Si Si No No Si No No

No Si Si Si No Si Si Si Si No No No No No Si No Si Si Si No No Si Si Si No Si No Si No Si No Si Si No Si No Si Si No Si Si No Si No Si No Si No No

Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si

No No Si Si No Si Si No No No No No No No Si No Si No No No No No No Si No No No Si No Si No No No No Si No Si Si Si No No No Si No Si No Si No No

Diseminación Tallos no subterráneos Si No No No No No No No No No Si No No Si No No No No No No No No No No Si No Si No No No Si No No Si No No No No Si No No No No Si No No No No Si

Diseminación Diseminación Diseminación semillas y flores e madera y granos inflorescencias cortezas No No No No No No No No No No No No No No No No No No No Si No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No

No No No No No No Si No No No Si No No No No No No No No No Si No No No No No No No Si No No No No Si No No No No No No No No No No No Si No Si Si

No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No Si No No No No Si No No No No No No No No No No No No No No No No No No

Diseminación planta entera No No No No No No Si No No No No Si No No No No No No No No Si Si No No No No No No Si No No No Si No No No No No No Si No Si No No No Si No No No

Elaborado por Perú Bolivia Colombia Bolivia Bolivia Colombia Ecuador Bolivia Ecuador Perú Colombia Bolivia Ecuador Perú Bolivia Bolivia Ecuador Bolivia Bolivia Colombia Perú Ecuador Ecuador Colombia Perú Ecuador Perú Bolivia Venezuela Colombia Perú Ecuador Ecuador Colombia Colombia Ecuador Bolivia Ecuador SGCA Ecuador Ecuador Bolivia Colombia Perú Bolivia Venezuela Ecuador Perú SGCA

- 41 LISTADO DE PLAGAS CUARENTENARIAS DE HOSPEDEROS VEGETALES PRESENTES EN VENEZUELA

Nombre Comun Melón Melón Melón Melón Melón Melón Melón Papa Papa Papa Papa Papa Papa Papa Papa Papa Papa Papa Papa Papa Papa Papa Papa Papa Papaya Papaya Papaya Papaya Papaya Papaya Papaya Papaya Papaya Papaya Papaya Piña Piña Piña Piña Piña Piña Piña Piña Piña Piña Piña Pino Pino Pino

Nombre Científico Cucumis melo L. Cucumis melo L. Cucumis melo L. Cucumis melo L. Cucumis melo L. Cucumis melo L. Cucumis melo L. Solanum tuberosum L. Solanum tuberosum L. Solanum tuberosum L. Solanum tuberosum L. Solanum tuberosum L. Solanum tuberosum L. Solanum tuberosum L. Solanum tuberosum L. Solanum tuberosum L. Solanum tuberosum L. Solanum tuberosum L. Solanum tuberosum L. Solanum tuberosum L. Solanum tuberosum L. Solanum tuberosum L. Solanum tuberosum L. Solanum tuberosum L. Carica papaya Carica papaya Carica papaya Carica papaya Carica papaya Carica papaya Carica papaya Carica papaya Carica papaya Carica papaya Carica papaya Ananas comosus Ananas comosus Ananas comosus Ananas comosus Ananas comosus Ananas comosus Ananas comosus Ananas comosus Ananas comosus Ananas comosus Ananas comosus Pinus echinata Pinus elliottii Pinus palustris

Plagas Cuarentenarias

Colletotrichum lagenarium Colletotrichum orbiculare Helicotylenchus pseudorobustus Rotylenchulus reniformis Squash mosaic comovirus Thrips palmi Thrips palmi Didymella lycopersici Helicotylenchus dihystera Helicotylenchus pseudorobustus Keiferia lycopersicella Meloidogyne arenaria Meloidogyne incognita Phyrdenus muriceus Pratylenchus brachyurus Pseudomonas marginalis pv marginalis Tecia solanivora Thanatephorus cucumeris (Teleomorfa) Thrips palmi Thrips palmi Tomato spotted wilt tospovirus (TSWV) Verticillium albo-atrum Xanthomonas vesicatoria Xiphinema americanum Aleurocanthus woglumi Cladosporium cucumerinum Colletotrichum acutatum Helicotylenchus dihystera Helicotylenchus pseudorobustus Macconellicoccus hirsutus Meloidogyne incognita Phytophthora palmivora Rotylenchulus reniformis Tomato spotted wilt tospovirus (TSWV) Toxotrypana curvicauda Ceratocystis fimbriata Helicotylenchus dihystera Melanoloma viatrix Meloidogyne incognita Opogona sacchari Phytophthora cinnamomi Phytophthora palmivora Pratylenchus brachyurus Pseudomonas marginalis pv marginalis Rotylenchulus reniformis Tomato spotted wilt tospovirus (TSWV) Xiphinema americanum Helicotylenchus dihystera Pratylenchus brachyurus

Situación Fitosanitaria

Presente en Bolivia

Nacional A1 Subregional A2 Nacional A1 Subregional A1 Nacional A1 Nacional A2 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A2 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Subregional A2 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A2 Nacional A1 Nacional A1 Subregional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A2 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Subregional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1

No No No No No No No No No No Si Si Si Si Si No No Si No No No No No No No No No No No No Si Si No No No No No No Si No Si Si Si No No No No No Si

Presente Presente Diseminación Presente Presente en en Raíces y Org. en Ecuador en Peru Colombia Venezuela Subterraneos No No No No No Si Si No Si No Si Si No Si No No Si No Si Si Si Si Si No Si No Si Si No No No Si No Si Si Si Si Si No No Si Si No No No Si No Si No

No No No No No No No No No No No Si Si Si No No Si No No No No Si No Si Si No Si No No No Si Si No No No Si No No Si No Si Si No No No No Si No No

No No No Si No No No No Si No No Si Si Si Si Si No Si No No No Si No Si No No No Si No No Si Si Si No No Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si No Si Si Si

Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si

No No No No No No No No Si No No Si Si Si No Si No No No No No No No Si No No No Si No No Si Si No No No No Si No Si No No Si No Si No No Si Si No

Diseminación Tallos no subterráneos No Si No No No Si No Si No No No No No No No No No No No Si No No No No Si Si Si No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No

Diseminación Diseminación Diseminación semillas y flores e madera y granos inflorescencias cortezas No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No

No No No No No Si No No No No No No No No No Si No No No Si No No No No No Si No No No Si No No No No No No No No No No No No No Si No No No No No

No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No Si No No No No No No No No No No No No No

Diseminación planta entera Si No No No No No No No No No No No No No Si Si Si No No No Si No No No No No No No No Si No No No Si No No No No No No Si No Si Si No Si No No Si

Elaborado por Ecuador SGCA Bolivia Bolivia Ecuador Colombia Perú Bolivia Bolivia Bolivia Ecuador Ecuador Colombia Bolivia Ecuador Ecuador Perú Ecuador Perú Colombia Bolivia Ecuador Ecuador Colombia Perú SGCA Perú Bolivia Bolivia Venezuela Colombia Ecuador Bolivia Bolivia Bolivia Ecuador Bolivia Venezuela Colombia Bolivia Ecuador Ecuador Ecuador Ecuador Bolivia Bolivia Colombia Bolivia Ecuador

- 42 LISTADO DE PLAGAS CUARENTENARIAS DE HOSPEDEROS VEGETALES PRESENTES EN VENEZUELA

Nombre Comun Pino Pino Pino Pino Pino Platano Platano Platano Platano Platano Platano Platano Platano Platano Platano Platano Platano Platano Platano Rosa Rosa Rosa Rosa Rosa Rosa Rosa Sandía Sandía Sandía Sandía Sandía Sandía Sandía Sandía Sandía Sorgo Sorgo Sorgo Sorgo Sorgo Sorgo Sorgo Sorgo Sorgo Sorgo Sorgo Sorgo Sorgo Sorgo

Nombre Científico

Plagas Cuarentenarias

Pinus radiata Colletotrichum acutatum Pinus spp. Helicotylenchus pseudorobustus Pinus spp. Helicotylenchus pseudorobustus Pinus spp. Xiphinema americanum Pinus spp. Xiphinema americanum Musa acuminata Helicotylenchus dihystera Musa acuminata Macconellicoccus hirsutus Musa paradisiaca Helicotylenchus dihystera Musa paradisiaca Meloidogyne incognita Musa sapientum Macconellicoccus hirsutus Musa spp. Aleurocanthus woglumi Musa spp. Helicotylenchus dihystera Musa spp. Helicotylenchus pseudorobustus Musa spp. Macconellicoccus hirsutus Musa spp. Meloidogyne arenaria Musa spp. Meloidogyne incognita Musa spp. Opogona sacchari Musa spp. Radopholus similis Musa spp. Rotylenchulus reniformis Rosa multiflora Meloidogyne arenaria Rosa multiflora Pratylenchus brachyurus Rosa spp. Aleurocanthus woglumi Rosa spp. Helicotylenchus dihystera Rosa spp. Helicotylenchus pseudorobustus Rosa spp. Macconellicoccus hirsutus Rosa spp. Xiphinema americanum Citrullus lanatus L. Cladosporium cucumerinum Citrullus lanatus L. Colletotrichum lagenarium Citrullus lanatus L. Colletotrichum orbiculare Citrullus lanatus L. Helicotylenchus dihystera Citrullus lanatus L. Meloidogyne arenaria Citrullus lanatus L. Rotylenchulus reniformis Citrullus lanatus L. Squash mosaic comovirus Citrullus lanatus L. Thrips palmi Citrullus lanatus L. Tomato spotted wilt tospovirus (TSWV) Sorghum auradinaceumSporisorium cruentum Sorghum bicolor Glomerella graminicola Sorghum bicolor Helicotylenchus dihystera Sorghum bicolor Peronosclerospora sorghi Sorghum bicolor Sporisorium cruentum Sorghum bicolor Thanatephorus cucumeris (Teleomorfa) Sorghum caffrorum Peronosclerospora sorghi Sorghum caffrorum Sporisorium cruentum Sorghum halapense Claviceps africana Sorghum halapense Glomerella graminicola Sorghum halapense Peronosclerospora sorghi Sorghum halepense Helicotylenchus dihystera Sorghum halepense Holochilus venezuelae Sorghum halepense Kakotrhips pisivorus

Situación Fitosanitaria

Presente en Bolivia

Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A2 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A2 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A2 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Subregional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A2 Nacional A1 Subregional A2 Nacional A1 Subregional A2 Nacional A1 Nacional A1 Subregional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Subregional A2 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Subregional A2 Nacional A1 Nacional A1 Subregional A2 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A2 Subregional A1

No No No No No No No No Si No No No No No Si Si No Si No Si Si No No No No No No No No No Si No No No No No Si No Si No Si Si No Si Si Si No No No

Presente Presente Diseminación Presente Presente en en Raíces y Org. en Ecuador en Peru Colombia Venezuela Subterraneos Si No No No No Si No Si No No Si Si No No Si No No Si No Si No Si Si No No No No No No Si Si No No Si Si Si Si Si Si Si No Si Si Si Si Si Si No No

Si No No Si Si No No No Si No Si No No No Si Si No No No Si No Si No No No Si No No No No Si No No No No No No No No No No No No No No No No No No

No No No Si Si Si No Si Si No No Si No No Si Si Si Si Si Si Si No Si No No Si No No No Si Si Si No No No No No Si No No Si No No No No No Si No No

Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si

No No No Si Si Si No Si Si No No Si No No Si Si No Si No Si No No Si No No Si No No No Si Si No No No No No No Si No No No No No No No No Si No No

Diseminación Tallos no subterráneos Si No No No No No No No No No Si No No No No No No No No No No Si No No No No Si No Si No No No No No No No Si No No No No No No Si Si No No No No

Diseminación Diseminación Diseminación semillas y flores e madera y granos inflorescencias cortezas No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No

No No No No No No Si No No Si No No No Si No No No No No No No No No No Si No Si No No No No No No No No No No No Si No No Si No Si No Si No No No

No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No

Diseminación planta entera No No No No No No Si No No Si No No No Si No No No No No No Si No No No Si No No Si No No No No No No Si No No No Si No No Si No No No Si No No No

Elaborado por Perú Bolivia Bolivia Colombia Colombia Bolivia Venezuela Bolivia Colombia Venezuela Perú Bolivia Bolivia Venezuela Ecuador Colombia Bolivia Bolivia Bolivia Ecuador Ecuador Perú Bolivia Bolivia Venezuela Colombia SGCA Ecuador SGCA Bolivia Ecuador Bolivia Ecuador Perú Bolivia SGCA Perú Bolivia Perú SGCA Ecuador Perú SGCA Perú Perú Perú Bolivia Venezuela Venezuela

- 43 LISTADO DE PLAGAS CUARENTENARIAS DE HOSPEDEROS VEGETALES PRESENTES EN VENEZUELA

Nombre Comun Sorgo Sorgo Sorgo Sorgo Sorgo Sorgo Sorgo Sorgo Sorgo Sorgo Sorgo Sorgo Sorgo Sorgo Sorgo Sorgo Sorgo Sorgo Sorgo Sorgo Soya Soya Soya Soya Soya Soya Soya Soya Soya Soya Soya Soya Soya Soya Soya Soya Tomate Tomate Tomate Tomate Tomate Tomate Tomate Tomate Tomate Tomate Tomate Tomate Tomate

Nombre Científico

Plagas Cuarentenarias

Sorghum halepense Sporisorium cruentum Sorghum spp. Claviceps africana Sorghum spp. Claviceps africana Sorghum spp. Cochliobolus heterostrophus Sorghum spp. Cochliobolus heterostrophus Sorghum spp. Helicotylenchus pseudorobustus Sorghum spp. Helicotylenchus pseudorobustus Sorghum spp. Peronosclerospora maydis Sorghum spp. Peronosclerospora maydis Sorghum spp. Pratylenchus brachyurus Sorghum spp. Pratylenchus brachyurus Sorghum spp. Sporisorium cruentum Sorghum spp. Sporisorium cruentum Sorghum spp. Xiphinema americanum Sorghum spp. Xiphinema americanum Sorghum sudanense Cochliobolus heterostrophus Sorghum sudanense Pratylenchus brachyurus Sorghum sudanense Sporisorium cruentum Sorghum vulgare Claviceps africana Sorghum vulgare Peronosclerospora maydis Glycine max Cochliobolus heterostrophus Glycine max Colletotrichum acutatum Glycine max Helicotylenchus dihystera Glycine max Helicotylenchus pseudorobustus Glycine max Meloidogyne arenaria Glycine max Phakopsora pachyrhizi Glycine max Phymatotrichopsis omnivora Glycine max Pratylenchus brachyurus Glycine max Rotylenchulus reniformis Glycine max Thanatephorus cucumeris (Teleomorfa) Glycine max Thrips palmi Glycine max Thrips palmi Glycine max Tomato spotted wilt tospovirus (TSWV) Glycine max Xiphinema americanum Glycine spp. Bean common mosaic potyvirus (BCMV) Glycine spp. Southern bean mosaic virus (SBMV) Lycopersicon esculentum Alternaria Mill. brassicicola Lycopersicon esculentum Colletotrichum Mill. acutatum Lycopersicon esculentum Didymella Mill. lycopersici Lycopersicon esculentum Helicotylenchus Mill. dihystera Lycopersicon esculentum Helicotylenchus Mill. pseudorobustus Lycopersicon esculentum Keiferia Mill. lycopersicella Lycopersicon esculentum Macconellicoccus Mill. hirsutus Lycopersicon esculentum Meloidogyne Mill. arenaria Lycopersicon esculentum Meloidogyne Mill. incognita Lycopersicon esculentum Neoleucinodes Mill. elegantalis Lycopersicon esculentum Parabemisia Mill. myricae Lycopersicon esculentum Peridroma Mill. saucia Lycopersicon esculentum Peronospora Mill. hyoscyami f.sp. tabacina

Situación Fitosanitaria

Presente en Bolivia

Subregional A2 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Subregional A2 Subregional A2 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Subregional A2 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Subregional A2 Nacional A1 Subregional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A2 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A2 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A2 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1

No Si Si Si Si No No No No Si Si No No No No Si Si No Si No Si No No No Si No No Si No Si No No No No No No No No No No No Si No Si Si No No No No

Presente Presente Diseminación Presente Presente en en Raíces y Org. en Ecuador en Peru Colombia Venezuela Subterraneos Si Si Si Si Si No No No No No No Si Si No No Si No Si Si No Si Si Si No Si No No No No No Si Si Si No Si Si No Si No Si No Si No Si No Si No Si No

No No No Si Si No No No No No No No No Si Si Si No No No No Si Si No No Si No No No No No No No No Si Si No No Si No No No No No Si Si No No No No

No No No No No No No No No Si Si No No Si Si No Si No No No No No Si No Si No No Si Si Si No No No Si Si No No No No Si No No No Si Si No No Si No

Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si

No No No No No No No No No No No No No Si Si No No No No No No No Si No Si No Si No No No No No No Si No No No No No Si No No No Si Si No No No No

Diseminación Tallos no subterráneos No Si Si No No No No No No No No No No No No No No No Si No No Si No No No No Si No No No No Si No No No No No Si Si No No No No No No No Si No Si

Diseminación Diseminación Diseminación semillas y flores e madera y granos inflorescencias cortezas No No No No No No No Si Si No No No No No No No No No No Si No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No Si

No Si Si No No No No No No No No No No No No No No No Si No No No No No No No No No No No No Si No No No No Si No No No No No Si No No No No No No

No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No

Diseminación planta entera No No No No No No No No No Si Si No No No No No Si No No No No No No No No No No Si No No No No Si No Si No No No No No No No Si No No No No No No

Elaborado por SGCA Perú Perú Ecuador Ecuador Bolivia Bolivia Colombia Colombia Ecuador Ecuador SGCA SGCA Colombia Colombia Ecuador Ecuador SGCA Perú Colombia Ecuador Perú Bolivia Bolivia Ecuador Colombia SGCA Ecuador Bolivia Ecuador Perú Colombia Bolivia Colombia Colombia Bolivia Perú Perú Bolivia Bolivia Bolivia Ecuador Venezuela Ecuador Colombia Bolivia Perú Venezuela Colombia

- 44 LISTADO DE PLAGAS CUARENTENARIAS DE HOSPEDEROS VEGETALES PRESENTES EN VENEZUELA

Nombre Comun Tomate Tomate Tomate Tomate Tomate Tomate Tomate Tomate Tomate Tomate Tomate Trigo Trigo Trigo Trigo Trigo Trigo Trigo Trigo Trigo Trigo Trigo Uva Uva Uva Uva Uva Uva Uva Uva Uva Uva Uva Uva

Nombre Científico

Plagas Cuarentenarias

Lycopersicon esculentum Pratylenchus Mill. brachyurus Lycopersicon esculentum Pseudomonas Mill. marginalis pv marginalis Lycopersicon esculentum Pseudomonas Mill. syringae pv. tomato Lycopersicon esculentum Rotylenchulus Mill. reniformis Lycopersicon esculentum Thanatephorus Mill. cucumeris (Teleomorfa) Lycopersicon esculentum Thrips Mill. palmi Lycopersicon esculentum Tomato Mill. ringspot virus (ToRSV) Lycopersicon esculentum Tomato Mill. spotted wilt tospovirus (TSWV) Lycopersicon esculentum Verticillium Mill. albo-atrum Lycopersicon esculentum Xanthomonas Mill. vesicatoria Lycopersicon esculentum Xiphinema Mill. americanum Triticum aestivum L. (1753) Helicotylenchus dihystera Triticum aestivum L. (1753) Pratylenchus brachyurus Triticum aestivum L. (1753) Thanatephorus cucumeris (Teleomorfa) Triticum dicoccum Urocystis agropyri Triticum spp. Cochliobolus heterostrophus Triticum spp. Glomerella graminicola Triticum spp. Helicotylenchus pseudorobustus Triticum spp. Kakotrhips pisivorus Triticum spp. Thanatephorus cucumeris (Teleomorfa) Triticum spp. Urocystis agropyri Triticum vulgare Alternaria brassicicola Vitis vinifera L. Aleurocanthus woglumi Vitis vinifera L. Colletotrichum acutatum Vitis vinifera L. Guignardia bidwellii Vitis vinifera L. Helicotylenchus dihystera Vitis vinifera L. Helicotylenchus pseudorobustus Vitis vinifera L. Macconellicoccus hirsutus Vitis vinifera L. Meloidogyne arenaria Vitis vinifera L. Phymatotrichopsis omnivora Vitis vinifera L. Pseudococcus viburni Vitis vinifera L. Sphaeraspis vitis Vitis vinifera L. Tylenchulus semipenetrans Vitis vinifera L. Viteus vitifoliae

Situación Fitosanitaria

Presente en Bolivia

Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Subregional A1 Nacional A1 Nacional A2 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Subregional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Subregional A2 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A2 Nacional A1 Subregional A2 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1

Si No No No Si No No No No No No No Si Si No Si Si No No Si No No No No No No No No Si No Si No Si No

Presente Presente Diseminación Presente Presente en en Raíces y Org. en Ecuador en Peru Colombia Venezuela Subterraneos No No No No No Si No Si Si Si No Si No No No Si Si No No No No No Si Si No Si No No Si No No No Si Si

No No No No No No No No Si No Si No No No No Si No No No No No No Si Si No No No No Si No Si No No No

Si Si No Si Si No Si No Si No Si Si Si Si No No No No No Si No No No No No Si No No Si No No No Si Si

Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si

No Si No No No No No No No No Si Si No No No No No No No No No No No No No Si No No Si Si No No Si Si

Diseminación Tallos no subterráneos No No Si No No Si No No No No No No No No No No Si No No No No No Si Si Si No No No No Si Si No No No

Diseminación Diseminación Diseminación semillas y flores e madera y granos inflorescencias cortezas No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No

No Si Si No No Si No No No No No No No No Si No No No No No Si Si No No Si No No Si No No No No No No

No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No

Diseminación planta entera Si Si Si No No No No Si No No No No Si No No No No No No No No No No No No No No Si No No No No No Si

Elaborado por Ecuador Ecuador Ecuador Bolivia Ecuador Colombia Bolivia Bolivia Ecuador Ecuador Colombia Bolivia Ecuador Ecuador SGCA Ecuador Perú Bolivia Venezuela Ecuador SGCA Perú Perú Perú SGCA Bolivia Bolivia Venezuela Ecuador SGCA Perú Bolivia Ecuador Bolivia

- 45 LISTADO DE PLAGAS CUARENTENARIAS DE HOSPEDEROS VEGETALES AUSENTES EN LA COMUNIDAD ANDINA

Nombre Comun Ají Ají Ají Ají Ají Ají Ají Ají Ají Ají Ají Ají Ají Ají Ajo Ajo Ajo Ajo Ajo Ajo Ajo Ajo Ajo Ajo Ajo Ajo Algodón Algodón Algodón Algodón Algodón Algodón Algodón Algodón Algodón Algodón Algodón Algodón Algodón Algodón Algodón Algodón Algodón Algodón Algodón Algodón Algodón Algodón Algodón

Nombre Científico

Plagas Cuarentenarias

Capsicum annuum Anastrepha suspensa Capsicum annuum Anthonomus eugenii Capsicum annuum Bactrocera carambolae Capsicum annuum Bactrocera dorsalis Capsicum annuum Bactrocera tryoni Capsicum annuum Beet curly top virus (BCTV) Capsicum annuum Belonolaimus longicaudatus Capsicum annuum leaf curl virus Capsicum annuum Ostrinia furnacalis Capsicum annuum Phytophthora cryptogea Capsicum annuum Polyscytalum pustulans Capsicum annuum Pseudocercospora fuligena Capsicum annuum Pseudomonas syringae pv. syringae Capsicum annuum Rhodococcus fascians Allium sativum L. Acrolepiopsis assectella Allium sativum L. Agriotes lineatus Allium sativum L. Aphelenchoides fragariae Allium sativum L. Aphelenchoides fragariae Allium sativum L. Botryotinia porri Allium sativum L. Brachycerus albidentatus Allium sativum L. Brachycerus algirus Allium sativum L. Brachycerus algirus Allium sativum L. Brachycerus undatus Allium sativum L. Lettuce necrotic yellows cytorhabdovirus (LNYV) Allium sativum L. Onion yellow dwarf potyvirus Allium sativum L. Puccinia allii Gossypium barbadenseCotton anthocyanosis virus (CAV) Gossypium barbadenseCotton leaf crumple virus (CLCrV) Gossypium barbadenseCotton leaf curl virus (CLCuV) Gossypium herbaceum Adoxohyes orana Gossypium herbaceum Conogethes punctiferalis Gossypium hirsutum Cotton anthocyanosis virus (CAV) Gossypium hirsutum Cotton leaf crumple virus (CLCrV) Gossypium hirsutum Cotton leaf curl virus (CLCuV) Gossypium hirsutum Cotton Small Leaf Virus Gossypium hirsutum Cotton Terminal Stunt Virus Gossypium hirsutum Dysdercus fulvoniger discolor Gossypium hirsutum Empoasca fabae Gossypium hirsutum Hoplolaimus pararobustus Gossypium hirsutum Lygus lineolaris Gossypium hirsutum Pratylenchus vulnus Gossypium hirsutum Thrips imaginis Gossypium spp. Amrasca biguttula biguttula Gossypium spp. Autographa gamma Gossypium spp. Belonolaimus longicaudatus Gossypium spp. Bryobia rubrioculus Gossypium spp. Conogethes punctiferalis Gossypium spp. Cotton leaf crumple virus (CLCrV) Gossypium spp. Cotton leaf curl virus (CLCuV)

Situación Fitosanitaria

Presente en Bolivia

Subregional A1 Subregional A1 Subregional A1 Subregional A1 Subregional A1 Nacional A1 Subregional A1 Nacional A1 Nacional A1 Subregional A1 Subregional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Subregional A1 Subregional A1 Nacional A1 Subregional A1 Subregional A1 Subregional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Subregional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Subregional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Subregional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Subregional A1 Nacional A1 Subregional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1

No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No

Presente Presente Diseminación Presente Presente en en Raíces y Org. en Ecuador en Peru Colombia Venezuela Subterraneos No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No

No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No

No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No

No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No

No No No No No No No No No Si Si No No No No Si No Si Si Si No Si Si No No No No No No No No No No No No No No No Si No Si No No No No No No No No

Diseminación Tallos no subterráneos No No No No No No No No No Si Si No No No No No Si No No No No No No No No Si No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No

Diseminación Diseminación Diseminación semillas y flores e madera y granos inflorescencias cortezas No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No

No Si No No No No No No No Si No No No No No No No No No No No Si Si No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No

No No No No No No No No No No No No No No No No No Si No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No

Diseminación planta entera No Si No No Si No Si No Si No No No Si Si Si No No Si No No No Si Si No Si No No No No No Si No No No No No No Si Si No No No Si No Si Si Si No No

Elaborado por

SGCA SGCA SGCA SGCA SGCA Bolivia SGCA Bolivia Ecuador SGCA SGCA Bolivia Ecuador Colombia SGCA Venezuela Perú SGCA SGCA SGCA Ecuador Bolivia Bolivia Bolivia Ecuador SGCA Bolivia Bolivia Bolivia SGCA Ecuador Bolivia Bolivia Bolivia Bolivia Bolivia Bolivia Venezuela SGCA Venezuela Colombia Venezuela SGCA Venezuela SGCA Perú Ecuador Bolivia Bolivia

- 46 LISTADO DE PLAGAS CUARENTENARIAS DE HOSPEDEROS VEGETALES AUSENTES EN LA COMUNIDAD ANDINA

Nombre Comun Algodón Algodón Algodón Algodón Algodón Algodón Algodón Algodón Algodón Algodón Algodón Algodón Algodón Algodón Arroz Arroz Arroz Arroz Arroz Arroz Arroz Arroz Arroz Arroz Arroz Arroz Arroz Arroz Arroz Arroz Arroz Arroz Arroz Arroz Arroz Arroz Arroz Arroz Arroz Arroz Arroz Arroz Arroz Arroz Arverja Arverja Arverja Arverja Arverja

Nombre Científico Gossypium spp. Gossypium spp. Gossypium spp. Gossypium spp. Gossypium spp. Gossypium spp. Gossypium spp. Gossypium spp. Gossypium spp. Gossypium spp. Gossypium spp. Gossypium spp. Gossypium spp. Gossypium spp. Oryza sativa L. Oryza sativa L. Oryza sativa L. Oryza sativa L. Oryza sativa L. Oryza sativa L. Oryza sativa L. Oryza sativa L. Oryza sativa L. Oryza sativa L. Oryza sativa L. Oryza sativa L. Oryza sativa L. Oryza sativa L. Oryza sativa L. Oryza sativa L. Oryza sativa L. Oryza sativa L. Oryza sativa L. Oryza sativa L. Oryza sativa L. Oryza sativa L. Oryza sativa L. Oryza sativa L. Oryza sativa L. Oryza sativa L. Oryza sativa L. Oryza sativa L. Oryza sativa L. Oryza sativa L. Pisum sativum L. Pisum sativum L. Pisum sativum L. Pisum sativum L. Pisum sativum L.

Plagas Cuarentenarias

Crocidosema plebejana Diaprepes abbreviatus Diparopsis watersi Eutinobothrus brasiliensis Helopeltis bergrothi Ostrinia furnacalis Phoma exigua var. exigua Pseudaulacaspis pentagona Puccinia cacabata Pythium graminicola Pythium myriotylum Saissetia coffeae Tylenchorhynchus claytoni Virus de la hoja del algodón Agromyza oryzae Atherigona oryzae Balansia oryzae-sativae Chilo suppressalis Cicadulina mbila Dicladispa armiguera Empoasca fabae Gryllotalpa africana Heterodera oryzae Heterodera zeae Hieroglyphus banian Hoplolaimus pararobustus Mythimna separata Orseolia oryzae Oulema oryzae Pseudomonas syringae pv. syringae Pythium graminicola Pythium myriotylum Ramularia oryzae Rhizoctonia oryzae-sativae Scirpophaga incertulas Scirpophaga nivella Sclerophthora macrospora Sclerotium fumigatum Scotinophara lurida Sesamia cretica Stenchaetothrips biformis Uromyces coronatus Valanga nigricornis Zulia entrerriana Agriotes lineatus Aphanomyces euteiches Ascochyta rabiei Cacoecimorpha pronubana Didymella rabiei

Situación Fitosanitaria

Presente en Bolivia

Subregional A1 Subregional A1 Nacional A1 Subregional A1 Subregional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Subregional A1 Nacional A1 Subregional A1 Subregional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Subregional A1 Subregional A1 Nacional A1 Subregional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Subregional A1 Subregional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Subregional A1 Subregional A1 Nacional A1 Subregional A1 Nacional A1

No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No

Presente Presente Diseminación Presente Presente en en Raíces y Org. en Ecuador en Peru Colombia Venezuela Subterraneos No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No

No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No

No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No

No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No

No No No Si No No Si No No No Si No Si No No No Si No No No No No Si Si No Si No No No No No Si No No No No No No No No No No No No Si Si No No No

Diseminación Tallos no subterráneos No No No Si Si No No No No No No No No No No Si Si Si No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No

Diseminación Diseminación Diseminación semillas y flores e madera y granos inflorescencias cortezas No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No

No No No No Si No No No No No No No No No Si No Si Si No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No Si No No No No No No Si No

No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No

Diseminación planta entera No No No Si No Si No No No No No No No No No No No No No No Si No No No No Si No Si No Si No No No No No No No No No Si Si No No No No No Si No No

Elaborado por

Venezuela Venezuela Ecuador SGCA SGCA Ecuador Perú Bolivia Bolivia Venezuela Colombia Bolivia Colombia Bolivia Venezuela Perú SGCA SGCA Ecuador Venezuela Venezuela Venezuela Colombia Colombia Venezuela SGCA Ecuador SGCA Ecuador Ecuador Venezuela Colombia Venezuela Ecuador Ecuador Ecuador Bolivia Venezuela Venezuela SGCA Perú Venezuela Venezuela Venezuela Venezuela SGCA Bolivia SGCA Perú

- 47 LISTADO DE PLAGAS CUARENTENARIAS DE HOSPEDEROS VEGETALES AUSENTES EN LA COMUNIDAD ANDINA

Nombre Comun

Nombre Científico

Plagas Cuarentenarias

Arverja Pisum sativum L. Heterodera cajani Arverja Pisum sativum L. Heterodera goettingiana Arverja Pisum sativum L. Hop mosaic carlavirus Arverja Pisum sativum L. Mamestra brassicae Arverja Pisum sativum L. Meloidogyne chitwoodi Arverja Pisum sativum L. Mythimna separata Arverja Pisum sativum L. Pea early browning virus (PEBV) Arverja Pisum sativum L. Pratylenchus loosi Arverja Pisum sativum L. Pseudococcus calceolariae Arverja Pisum sativum L. Pseudomonas syringae pv. syringae Arverja Pisum sativum L. Pythium graminicola Arverja Pisum sativum L. Pythium myriotylum Arverja Pisum sativum L. Soybean dwarf virus (SbDV) Arverja Pisum sativum var. arvense Pseudomonas syringae pv. syringae Berenjena Solanum melongena Adoretus versutus Berenjena Solanum melongena Amrasca biguttula biguttula Berenjena Solanum melongena Anthonomus eugenii Berenjena Solanum melongena Bactrocera tryoni Berenjena Solanum melongena Belonolaimus longicaudatus Berenjena Solanum melongena Clavibacter michiganensis subsp. sepedonicus Berenjena Solanum melongena Diaprepes abbreviatus Berenjena Solanum melongena Empoasca fabae Berenjena Solanum melongena Gnorimoschema heliopa Berenjena Solanum melongena Leptinotarsa decemlineata Berenjena Solanum melongena Phoma exigua var. exigua Berenjena Solanum melongena Phytophthora cryptogea Berenjena Solanum melongena Pseudocercospora fuligena Berenjena Solanum melongena Puccinia substriata var. penicillariae Berenjena Solanum melongena Pythium myriotylum Berenjena Solanum melongena Saissetia coffeae Berenjena Solanum melongena Tomato bunchy top viroid (TBTVd) Berenjena Solanum melongena Trirhithromyia cyanescens Cacao Theobroma cacao L. Achatina fulica Cacao Theobroma cacao L. Adoretus versutus Cacao Theobroma cacao L. Apate monachus Cacao Theobroma cacao L. Ceroplastes destructor Cacao Theobroma cacao L. Conopomorpha cramerella Cacao Theobroma cacao L. Diaprepes abbreviatus Cacao Theobroma cacao L. Distantiella theobroma Cacao Theobroma cacao L. Ephestia elutella Cacao Theobroma cacao L. Gymnandrosoma aurantianum Cacao Theobroma cacao L. Helopeltis bergrothi Cacao Theobroma cacao L. Hoplolaimus pararobustus Cacao Theobroma cacao L. Oncobasidium theobromae Cacao Theobroma cacao L. Parasa lepida Cacao Theobroma cacao L. Phellinus noxis Cacao Theobroma cacao L. Pseudococcus calceolariae Cacao Theobroma cacao L. Xyleborus fornicatus Cacao Theobroma cacao L. Xyleborus morsatti

Situación Fitosanitaria

Presente en Bolivia

Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Subregional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Subregional A1 Subregional A1 Subregional A1 Subregional A1 Subregional A1 Nacional A1 Subregional A1 Nacional A1 Subregional A1 Subregional A1 Nacional A1 Subregional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Subregional A1 Subregional A1 Nacional A1 Nacional A1 Subregional A1 Subregional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Subregional A1 Subregional A1 Subregional A1 Nacional A1 Subregional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1

No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No

Presente Presente Diseminación Presente Presente en en Raíces y Org. en Ecuador en Peru Colombia Venezuela Subterraneos No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No

No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No

No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No

No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No

Si No No No Si No No Si Si No No Si No No No No No No No Si No No Si Si Si Si No No Si No No No No No No No No No No No No No Si Si No Si Si No No

Diseminación Tallos no subterráneos No No Si No No No No No Si No No No No No Si No No No No Si No No No No No Si No No No No No No No Si No No No No No No No Si No Si No No Si No No

Diseminación Diseminación Diseminación semillas y flores e madera y granos inflorescencias cortezas No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No

No No No No No No No No Si No No No No No No No Si No No Si No No No No No Si No No No No No No No No No No No No No No No Si No No No No Si No No

No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No

Diseminación planta entera No No No No Si No Si No No Si No No No Si Si Si Si Si Si Si No Si No Si No No No No No No No No Si Si No Si No No Si No No No Si No Si No No No No

Elaborado por

Colombia Bolivia Ecuador Venezuela SGCA Ecuador Colombia Colombia Perú Ecuador Venezuela Colombia Bolivia Ecuador SGCA SGCA SGCA SGCA SGCA Bolivia Venezuela Venezuela Venezuela SGCA Perú SGCA Bolivia Venezuela Colombia Bolivia Bolivia Perú SGCA SGCA Venezuela Colombia SGCA Venezuela Ecuador Ecuador Ecuador SGCA SGCA SGCA Ecuador Venezuela Perú Ecuador Ecuador

- 48 LISTADO DE PLAGAS CUARENTENARIAS DE HOSPEDEROS VEGETALES AUSENTES EN LA COMUNIDAD ANDINA

Nombre Comun Café Café Café Café Café Café Café Café Café Café Café Café Café Café Café Café Café Café Café Café Café Café Café Café Café Café Café Café Café Café Café Café Café Café Café Camote Camote Camote Camote Camote Camote Camote Camote Camote Camote Camote Camote Camote Camote

Nombre Científico

Plagas Cuarentenarias

Coffea arabica Anastrepha ludens Coffea arabica Bactrocera dorsalis Coffea arabica Coffee ringspot virus (CoRSV) Coffea arabica Colletotrichum kahawae Coffea arabica Hemileia coffeicola Coffea arabica Hoplolaimus pararobustus Coffea arabica Meloidogyne coffeicola Coffea arabica Phellinus noxis Coffea arabica Pseudomonas syringae pv. syringae Coffea arabica Valanga nigricornis Coffea arabica Xyleborus morsatti Coffea canephora Adoretus versutus Coffea canephora Ceroplastes destructor Coffea canephora Coffee ringspot virus (CoRSV) Coffea canephora Colletotrichum kahawae Coffea canephora Hemileia coffeicola Coffea canephora Meloidogyne coffeicola Coffea canephora Xyleborus morsatti Coffea dewevrei Meloidogyne coffeicola Coffea liberica Coffee ringspot virus (CoRSV) Coffea liberica Colletotrichum kahawae Coffea liberica Hemileia coffeicola Coffea spp. Anastrepha ludens Coffea spp. Apate monachus Coffea spp. Bactrocera tryoni Coffea spp. Ceroplastes destructor Coffea spp. Coffee ringspot virus (CoRSV) Coffea spp. Colletotrichum kahawae Coffea spp. Diaprepes abbreviatus Coffea spp. Hemileia coffeicola Coffea spp. Meloidogyne coffeicola Coffea spp. Parasa lepida Coffea spp. Pratylenchus loosi Coffea spp. Saissetia coffeae Coffea spp. Xyleborus morsatti Ipomoea batatas (L.)POIR. Achatina fulica Ipomoea batatas (L.)POIR. Adoretus versutus Ipomoea batatas (L.)POIR. Agrius convolvuli Ipomoea batatas (L.)POIR. Aphelenchoides fragariae Ipomoea batatas (L.)POIR. Aphelenchoides fragariae Ipomoea batatas (L.)POIR. Belonolaimus longicaudatus Ipomoea batatas (L.)POIR. Brevipalpus californicus Ipomoea batatas (L.)POIR. Diaprepes abbreviatus Ipomoea batatas (L.)POIR. Elsinoë batatas Ipomoea batatas (L.)POIR. Helicobasidium mompa Ipomoea batatas (L.)POIR. Mamestra brassicae Ipomoea batatas (L.)POIR. Monilochaetes infuscans Ipomoea batatas (L.)POIR. Omphisa anastomosalis Ipomoea batatas (L.)POIR. Phellinus noxis

Situación Fitosanitaria

Presente en Bolivia

Nacional A1 Subregional A1 Nacional A1 Subregional A1 Subregional A1 Subregional A1 Nacional A1 Subregional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Subregional A1 Nacional A1 Nacional A1 Subregional A1 Subregional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Subregional A1 Subregional A1 Nacional A1 Nacional A1 Subregional A1 Nacional A1 Nacional A1 Subregional A1 Subregional A1 Subregional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Subregional A1 Subregional A1 Subregional A1 Subregional A1 Nacional A1 Subregional A1 Subregional A1 Subregional A1 Subregional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Subregional A1

No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No

Presente Presente Diseminación Presente Presente en en Raíces y Org. en Ecuador en Peru Colombia Venezuela Subterraneos No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No

No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No

No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No

No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No

No No No No No Si Si Si No No No No No No No No Si No Si No No No No No No No No No No No Si No Si No No No No No Si No No No No No No No Si Si Si

Diseminación Tallos no subterráneos No No No Si No No No No No No No Si No No Si No No No No No Si No No No No No No Si No No No No No No No No Si No No Si No Si No No No No No Si No

Diseminación Diseminación Diseminación semillas y flores e madera y granos inflorescencias cortezas No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No

No No No Si No No No No No No No No No No Si No No No No No Si No No No No No No Si No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No

No No Si Si No No No No No No No No No Si Si No No No No Si Si No No No No No Si Si No No No No No No No No No No Si No No No No No No No No No No

Diseminación planta entera No No No No No Si No No Si No No Si Si No No No No No No No No No No No Si Si No No No No No Si No No No Si Si Si Si No Si No No Si No No Si Si No

Elaborado por

Colombia SGCA Colombia SGCA SGCA SGCA Colombia Venezuela Ecuador Venezuela Ecuador SGCA Colombia Colombia SGCA SGCA Colombia Ecuador Colombia Colombia SGCA SGCA Colombia Venezuela SGCA Colombia Colombia SGCA Venezuela SGCA Colombia Ecuador Colombia Bolivia Ecuador SGCA SGCA SGCA SGCA Perú SGCA SGCA Venezuela SGCA Venezuela Venezuela Perú Perú Venezuela

- 49 LISTADO DE PLAGAS CUARENTENARIAS DE HOSPEDEROS VEGETALES AUSENTES EN LA COMUNIDAD ANDINA

Nombre Comun Camote Caña Caña Caña Caña Caña Caña Caña Caña Caña Caña Caña Caña Caña Caña Caña Caña Caña Caña Caña Caña Caña Caña Caña Caña Cebada Cebada Cebada Cebada Cebada Cebada Cebada Cebada Cebada Cebada Cebada Cebada Cebada Cebada Cebada Cebada Cebada Cebada Cebada Cebada Cebada Cebada Cebada Cebolla

Nombre Científico

Plagas Cuarentenarias

Ipomoea batatas (L.)POIR. Tomato bunchy top viroid (TBTVd) Saccharum officinarum Adoretus versutus Saccharum officinarum Belonolaimus longicaudatus Saccharum officinarum Busseola fusca Saccharum officinarum Cicadulina mbila Saccharum officinarum Diaprepes abbreviatus Saccharum officinarum Dicladispa armiguera Saccharum officinarum Empoasca fabae Saccharum officinarum Hieroglyphus banian Saccharum officinarum Hoplolaimus pararobustus Saccharum officinarum Mythimna separata Saccharum officinarum Oryctes rhinoceros Saccharum officinarum Ostrinia furnacalis Saccharum officinarum Peronosclerospora sacchari Saccharum officinarum Peronosclerospora spontanea Saccharum officinarum Pratylenchus loosi Saccharum officinarum Puccinia kuehnii Saccharum officinarum Pythium deliense Saccharum officinarum Pythium graminicola Saccharum officinarum Pythium myriotylum Saccharum officinarum Rhabdoscelus obscurus Saccharum officinarum Sclerophthora macrospora Saccharum officinarum Sesamia cretica Saccharum officinarum Stenchaetothrips biformis Saccharum officinarum Valanga nigricornis Hordeum vulgare L. Agriotes lineatus Hordeum vulgare L. Alternaria triticina Hordeum vulgare L. Anguina tritici Hordeum vulgare L. Belonolaimus longicaudatus Hordeum vulgare L. Cicadulina mbila Hordeum vulgare L. Delia coarctata Hordeum vulgare L. Diabrotica virgifera virgifera Hordeum vulgare L. Diuraphis noxia Hordeum vulgare L. Dociostaurus maroccanus Hordeum vulgare L. Gryllotalpa africana Hordeum vulgare L. Heterodera zeae Hordeum vulgare L. Mayetiola destructor Hordeum vulgare L. Meloidogyne chitwoodi Hordeum vulgare L. Mythimna separata Hordeum vulgare L. Naupactus xanthographus Hordeum vulgare L. Oulema melanopus Hordeum vulgare L. Pseudocercosporella herpotrichoides [anamorfo] Hordeum vulgare L. Pseudomonas syringae pv. coronafaciens Hordeum vulgare L. Pseudomonas syringae pv. syringae Hordeum vulgare L. Pyrenopeziza brassicae Hordeum vulgare L. Pythium graminicola Hordeum vulgare L. Sclerophthora macrospora Hordeum vulgare L. Tilletia controversa Allium cepa L. Acrolepiopsis assectella

Situación Fitosanitaria

Presente en Bolivia

Nacional A1 Subregional A1 Subregional A1 Subregional A1 Nacional A1 Subregional A1 Nacional A1 Nacional A1 Subregional A1 Subregional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Subregional A1 Subregional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Subregional A1 Nacional A1 Subregional A1 Nacional A1 Nacional A1 Subregional A1 Nacional A1 Subregional A1 Subregional A1 Nacional A1 Subregional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Subregional A1 Subregional A1 Nacional A1 Subregional A1 Nacional A1 Subregional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Subregional A1 Subregional A1

No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No

Presente Presente Diseminación Presente Presente en en Raíces y Org. en Ecuador en Peru Colombia Venezuela Subterraneos No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No

No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No

No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No

No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No

No No No No No No No No No Si No No No No No Si No No No Si No No No No No Si No No No No Si Si No No No Si No Si No No No No No No No No No No No

Diseminación Tallos no subterráneos No Si No Si No No No No No No No No No Si No No No No No No Si No No No No No No No No No Si No No No No No Si No No No No Si No No No No No No No

Diseminación Diseminación Diseminación semillas y flores e madera y granos inflorescencias cortezas No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No

No No No No No No No No No No No No No Si No No No No No No No No No Si No No Si Si No No No Si No No No No No No No No No No No No No No No No No

No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No

Diseminación planta entera No Si Si Si No No No Si No Si No No Si No Si No No No No No No No Si Si No No No Si Si No Si No No No No No No Si No No Si No Si Si No No No No Si

Elaborado por

Bolivia SGCA SGCA SGCA Ecuador Venezuela Venezuela Venezuela Venezuela SGCA Ecuador Ecuador Ecuador SGCA SGCA Colombia Ecuador Venezuela Venezuela Colombia SGCA Bolivia SGCA Perú Venezuela Venezuela Perú SGCA SGCA Ecuador SGCA Perú Venezuela Venezuela Venezuela Colombia SGCA SGCA Ecuador SGCA Ecuador SGCA Ecuador Ecuador Venezuela Venezuela Bolivia SGCA SGCA

- 50 LISTADO DE PLAGAS CUARENTENARIAS DE HOSPEDEROS VEGETALES AUSENTES EN LA COMUNIDAD ANDINA

Nombre Comun Cebolla Cebolla Cebolla Cebolla Cebolla Cebolla Cebolla Cebolla Cebolla Cebolla Cebolla Cebolla Cebolla Cebolla Cebolla Cebolla Chirimoya Chirimoya Chirimoya Cítrico Cítrico Cítrico Cítrico Cítrico Cítrico Cítrico Cítrico Cítrico Cítrico Cítrico Cítrico Cítrico Cítrico Cítrico Cítrico Cítrico Cítrico Cítrico Cítrico Cítrico Cítrico Cítrico Cítrico Cítrico Cítrico Cítrico Cítrico Cítrico Cítrico

Nombre Científico Allium cepa L. Allium cepa L. Allium cepa L. Allium cepa L. Allium cepa L. Allium cepa L. Allium cepa L. Allium cepa L. Allium cepa L. Allium cepa L. Allium cepa L. Allium cepa L. Allium cepa L. Allium cepa L. Allium cepa L. Allium cepa L. Annona cherimola Annona cherimola Annona cherimola Citrus aurantiifolia Citrus aurantiifolia Citrus aurantiifolia Citrus aurantiifolia Citrus aurantiifolia Citrus aurantiifolia Citrus aurantiifolia Citrus aurantiifolia Citrus aurantiifolia Citrus aurantiifolia Citrus aurantium L. Citrus aurantium L. Citrus aurantium L. Citrus aurantium L. Citrus aurantium L. Citrus aurantium L. Citrus aurantium L. Citrus aurantium L. Citrus aurantium L. Citrus aurantium L. Citrus decumata Citrus deliciosa Citrus hystrix Citrus jambhiri Citrus latifolia Citrus limetta Citrus limon Citrus limon Citrus limon Citrus limon

Plagas Cuarentenarias

Agiotes sputator Agriotes lineatus Aphelenchoides fragariae Aphelenchoides fragariae Belonolaimus longicaudatus Botrytis tulipae Brachycerus algirus Brachycerus algirus Gryllotalpa africana Mycosphaerella allii-cepae (Teleomorfa) Onion yellow dwarf potyvirus Phytophthora cryptogea Phytophthora porri Pseudomonas syringae pv. syringae Puccinia allii Pythium graminicola Anastrepha ludens Apate monachus Naupactus xanthographus Anastrepha ludens Anastrepha suspensa Anoplophora chinensis Bactrocera carambolae Bactrocera dorsalis Guignardia citricarpa Phaeoramularia angolensis Prays citri Trioza erytreae Xiphinema italiae Anastrepha ludens Anastrepha suspensa Anoplophora chinensis Ceroplastes destructor Guignardia citricarpa Phaeoramularia angolensis Pratylenchus vulnus Prays citri Sphaceloma fawcettii var. scabiosa Tylenchorhynchus claytoni Prays citri Anoplophora malasiaca Bactrocera cucurbitae Sphaceloma fawcettii var. scabiosa Bactrocera tryoni Anastrepha suspensa Aceria sheldoni Adoretus versutus Anastrepha suspensa Aonidiella citrina

Situación Fitosanitaria

Presente en Bolivia

Nacional A1 Subregional A1 Subregional A1 Nacional A1 Subregional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Subregional A1 Subregional A1 Nacional A1 Subregional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Subregional A1 Nacional A1 Subregional A1 Subregional A1 Subregional A1 Subregional A1 Subregional A1 Nacional A1 Subregional A1 Subregional A1 Nacional A1 Nacional A1 Subregional A1 Subregional A1 Nacional A1 Subregional A1 Nacional A1 Nacional A1 Subregional A1 Subregional A1 Nacional A1 Subregional A1 Subregional A1 Subregional A1 Subregional A1 Subregional A1 Subregional A1 Subregional A1 Subregional A1 Subregional A1 Subregional A1

No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No

Presente Presente Diseminación Presente Presente en en Raíces y Org. en Ecuador en Peru Colombia Venezuela Subterraneos No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No

No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No

No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No

No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No

Si Si Si No No Si Si No No No No Si No No No No No No No No No No No No No No No Si No No No No No No No Si No No Si No Si No No No No No No No No

Diseminación Tallos no subterráneos No No No Si No No No No No No No Si No No Si No No No No No No No No No No Si No No No No No No No No Si No No Si No No Si No Si No No No Si No No

Diseminación Diseminación Diseminación semillas y flores e madera y granos inflorescencias cortezas No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No

No No No No No No Si No No No No Si No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No Si No No No Si Si No No No No No No

No No Si No No No No No No No No No No No No No No No No No No Si No No No No No No No No No Si No No No No No No No No 2 No No No No No No No No

Diseminación planta entera No No Si No Si No Si No No No Si No No Si No No No No No No No Si No No Si No Si Si No No No Si Si Si No No Si Si No Si No No Si Si No Si Si No Si

Elaborado por

Venezuela Venezuela SGCA Perú SGCA Colombia Bolivia Ecuador Venezuela Ecuador Ecuador SGCA SGCA Ecuador SGCA Venezuela Colombia Venezuela SGCA Colombia SGCA SGCA SGCA SGCA SGCA Perú SGCA SGCA Bolivia Colombia SGCA SGCA Colombia SGCA Perú Colombia SGCA SGCA Colombia SGCA SGCA SGCA SGCA SGCA SGCA SGCA SGCA SGCA SGCA

- 51 LISTADO DE PLAGAS CUARENTENARIAS DE HOSPEDEROS VEGETALES AUSENTES EN LA COMUNIDAD ANDINA

Nombre Comun Cítrico Cítrico Cítrico Cítrico Cítrico Cítrico Cítrico Cítrico Cítrico Cítrico Cítrico Cítrico Cítrico Cítrico Cítrico Cítrico Cítrico Cítrico Cítrico Cítrico Cítrico Cítrico Cítrico Cítrico Cítrico Cítrico Cítrico Cítrico Cítrico Cítrico Cítrico Cítrico Cítrico Cítrico Cítrico Cítrico Cítrico Cítrico Cítrico Cítrico Cítrico Cítrico Cítrico Cítrico Cítrico Cítrico Cítrico Cítrico Cítrico

Nombre Científico

Plagas Cuarentenarias

Citrus limon Bactrocera carambolae Citrus limon Eutypa lata Citrus limon Eutypa lata Citrus limon Guignardia citricarpa Citrus limon Oemona hirta Citrus limon Phaeoramularia angolensis Citrus limon Phoma exigua var. exigua Citrus limon Phytophthora citricola Citrus limon Prays citri Citrus limon Sphaceloma fawcettii var. scabiosa Citrus limon Trioza erytreae Citrus limon Tylenchorhynchus claytoni Citrus limonia Anastrepha suspensa Citrus limonia Anoplophora chinensis Citrus limonia Guignardia citricarpa Citrus maxima Adoretus versutus Citrus maxima Anastrepha ludens Citrus maxima Anastrepha suspensa Citrus maxima Anoplophora chinensis Citrus maxima Bactrocera cucurbitae Citrus maxima Bactrocera dorsalis Citrus maxima Bactrocera tryoni Citrus maxima Ceroplastes destructor Citrus medica Bactrocera tryoni Citrus medica Pseudococcus calceolariae Citrus natsudaidai Anoplophora malasiaca Citrus nobilis Anoplophora chinensis Citrus nobilis Conogethes punctiferalis Citrus nobilis Guignardia citricarpa Citrus nobilis Prays citri Citrus paradisi Guignardia citricarpa Citrus paradisi x Poncirus Bactrocera trifoliata tryoni Citrus poonensis Guignardia citricarpa Citrus reticulata BLANCO Anastrepha suspensa Citrus reticulata BLANCO Anoplophora malasiaca Citrus reticulata BLANCO Aonidiella citrina Citrus reticulata BLANCO Bactrocera carambolae Citrus reticulata BLANCO Bactrocera dorsalis Citrus reticulata BLANCO Bactrocera tryoni Citrus reticulata BLANCO Ceroplastes destructor Citrus reticulata BLANCO Guignardia citricarpa Citrus reticulata BLANCO Gymnandrosoma aurantianum Citrus reticulata BLANCO Phaeoramularia angolensis Citrus reticulata BLANCO Prays citri Citrus reticulata BLANCO Pseudococcus citriculus Citrus reticulata x paradisi Anastrepha ludens Citrus reticulata x paradisi Anastrepha suspensa Citrus sinensis Aceria sheldoni Citrus sinensis Adoretus versutus

Situación Fitosanitaria

Presente en Bolivia

Subregional A1 Subregional A1 Nacional A1 Subregional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Subregional A1 Subregional A1 Subregional A1 Nacional A1 Subregional A1 Subregional A1 Subregional A1 Subregional A1 Nacional A1 Subregional A1 Subregional A1 Subregional A1 Subregional A1 Subregional A1 Nacional A1 Subregional A1 Nacional A1 Subregional A1 Subregional A1 Nacional A1 Subregional A1 Subregional A1 Subregional A1 Subregional A1 Subregional A1 Subregional A1 Subregional A1 Subregional A1 Subregional A1 Subregional A1 Subregional A1 Nacional A1 Subregional A1 Nacional A1 Nacional A1 Subregional A1 Subregional A1 Nacional A1 Subregional A1 Subregional A1 Subregional A1

No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No

Presente Presente Diseminación Presente Presente en en Raíces y Org. en Ecuador en Peru Colombia Venezuela Subterraneos No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No

No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No

No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No

No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No

No No No No No No Si No No No Si Si No No No No No No No No No No No No Si Si No No No No No No No No Si No No No No No No No No No No No No No No

Diseminación Tallos no subterráneos No Si No No Si Si No No No Si No No No No No Si No No No No No No No No Si Si No No No No No No No No Si No No No No No No No Si No Si No No No Si

Diseminación Diseminación Diseminación semillas y flores e madera y granos inflorescencias cortezas No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No

No No No No No No No No No Si No No No No No No No No No Si No No No No Si No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No

No Si No No No No No No No No No No No Si No No No No Si No No No No No No 2 Si No No No No No No No 2 No No No No No No No No No No No No No No

Diseminación planta entera No No No Si No No No Si Si Si Si No No Si Si Si No No Si No No Si Si Si No No Si Si Si Si Si Si Si No No Si No No Si Si Si No No Si Si No No Si Si

Elaborado por

SGCA SGCA Ecuador SGCA Perú Perú Perú Venezuela SGCA SGCA SGCA Colombia SGCA SGCA SGCA SGCA Colombia SGCA SGCA SGCA SGCA SGCA Colombia SGCA Perú SGCA SGCA Ecuador SGCA SGCA SGCA SGCA SGCA SGCA SGCA SGCA SGCA SGCA SGCA Colombia SGCA Ecuador Perú SGCA SGCA Colombia SGCA SGCA SGCA

- 52 LISTADO DE PLAGAS CUARENTENARIAS DE HOSPEDEROS VEGETALES AUSENTES EN LA COMUNIDAD ANDINA

Nombre Comun Cítrico Cítrico Cítrico Cítrico Cítrico Cítrico Cítrico Cítrico Cítrico Cítrico Cítrico Cítrico Cítrico Cítrico Cítrico Cítrico Cítrico Cítrico Cítrico Cítrico Cítrico Cítrico Cítrico Cítrico Cítrico Cítrico Cítrico Cítrico Cítrico Cítrico Cítrico Cítrico Cítrico Cítrico Cítrico Cítrico Cítrico Cítrico Cítrico Cítrico Cítrico Cítrico Cítrico Cítrico Cítrico Cítrico Cítrico Cítrico Cítrico

Nombre Científico Citrus sinensis Citrus sinensis Citrus sinensis Citrus sinensis Citrus sinensis Citrus sinensis Citrus sinensis Citrus sinensis Citrus sinensis Citrus sinensis Citrus sinensis Citrus sinensis Citrus sinensis Citrus sinensis Citrus sinensis Citrus sinensis Citrus sinensis Citrus sinensis Citrus sinensis Citrus sinensis Citrus spp. Citrus spp. Citrus spp. Citrus spp. Citrus spp. Citrus spp. Citrus spp. Citrus spp. Citrus spp. Citrus spp. Citrus spp. Citrus spp. Citrus spp. Citrus spp. Citrus spp. Citrus spp. Citrus spp. Citrus spp. Citrus spp. Citrus spp. Citrus spp. Citrus spp. Citrus spp. Citrus spp. Citrus spp. Citrus spp. Citrus spp. Citrus spp. Citrus spp.

Plagas Cuarentenarias

Anastrepha ludens Anastrepha suspensa Anoplophora chinensis Anoplophora malasiaca Aonidiella citrina Apate monachus Bactrocera carambolae Bactrocera cucurbitae Bactrocera tryoni Belonolaimus longicaudatus Ceroplastes destructor Conopomorpha cramerella Guignardia citricarpa Gymnandrosoma aurantianum Phaeoramularia angolensis Pratylenchus vulnus Prays citri Proeulia auraria Proeulia chrysopteris Trioza erytreae Amyelois transitella Anastrepha ludens Anastrepha suspensa Anoplophora chinensis Anoplophora malasiaca Aonidiella citrina Apate monachus Bactrocera dorsalis Bactrocera tryoni Brevipalpus californicus Cacoecimorpha pronubana Diaprepes abbreviatus Distantiella theobroma Eotetranychus lewisi Guignardia citricarpa Gymnandrosoma aurantianum Hoplolaimus pararobustus Lymantria dispar Lymantria dispar Metcalfa pruinosa Naupactus xanthographus Nematospora coryli Oemona hirta Parasa lepida Phoma exigua var. exigua Phytophthora cryptogea Pratylenchus loosi Pseudococcus calceolariae Pseudococcus citriculus

Situación Fitosanitaria

Presente en Bolivia

Nacional A1 Subregional A1 Subregional A1 Subregional A1 Subregional A1 Nacional A1 Subregional A1 Subregional A1 Subregional A1 Subregional A1 Nacional A1 Subregional A1 Subregional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Subregional A1 Nacional A1 Nacional A1 Subregional A1 Subregional A1 Nacional A1 Subregional A1 Subregional A1 Subregional A1 Subregional A1 Nacional A1 Subregional A1 Subregional A1 Subregional A1 Subregional A1 Subregional A1 Nacional A1 Nacional A1 Subregional A1 Nacional A1 Subregional A1 Subregional A1 Nacional A1 Nacional A1 Subregional A1 Subregional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Subregional A1 Nacional A1 Nacional A1 Subregional A1

No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No

Presente Presente Diseminación Presente Presente en en Raíces y Org. en Ecuador en Peru Colombia Venezuela Subterraneos No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No

No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No

No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No

No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No

No No No Si No No No No No No No No No No No Si No No No Si No No No No Si No No No No No No No No No No No Si No No No No No No No Si Si Si Si No

Diseminación Tallos no subterráneos No No No Si No No No No No No No No No No Si No No No No No No No No No Si No No No No Si No No No Si No No No Si Si No No No Si No No Si No Si Si

Diseminación Diseminación Diseminación semillas y flores e madera y granos inflorescencias cortezas No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No

No No No No No No No Si No No No No No No No No No Si Si No No No No No No No No No No No Si No No No No No No No Si No No No No No No Si No Si No

No No Si 2 No No No No No No No No No No No No No No No No No No No Si 2 No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No

Diseminación planta entera No No Si No Si No No No Si Si Si No Si No No No Si No Si Si No No No Si No Si No No Si No No No Si No Si No Si Si No No No No No Si No No No No Si

Elaborado por

Colombia SGCA SGCA SGCA SGCA Venezuela SGCA SGCA SGCA SGCA Colombia SGCA SGCA Ecuador Perú Colombia SGCA Perú Perú SGCA SGCA Colombia SGCA SGCA SGCA SGCA Venezuela SGCA SGCA SGCA SGCA Venezuela Ecuador Perú SGCA Ecuador SGCA SGCA Perú Venezuela SGCA SGCA Perú Ecuador Perú SGCA Colombia Perú SGCA

- 53 LISTADO DE PLAGAS CUARENTENARIAS DE HOSPEDEROS VEGETALES AUSENTES EN LA COMUNIDAD ANDINA

Nombre Comun Cítrico Cítrico Cítrico Cítrico Cítrico Cítrico Cítrico Cítrico Cítrico Cítrico Cítrico Cítrico Cítrico Cítrico Cítrico Cítrico Cítrico Cítrico Cítrico Cítrico Cítrico Cítrico Cítrico Clavel Clavel Clavel Clavel Clavel Clavel Clavel Coco Coco Coco Coco Coco Coco Coco Coco Coco Coco Coco Coco Coco Coco Col Col Col Col Col

Nombre Científico

Plagas Cuarentenarias

Citrus spp. Pseudomonas syringae pv. syringae Citrus spp. Saissetia coffeae Citrus spp. Sphaceloma fawcettii var. scabiosa Citrus spp. Thrips imaginis Citrus spp. Trioza erytreae Citrus spp. Zeuzera pyrina Citrus spp. Zygophiala jamaicensis Citrus tangerina Anoplophora chinensis Citrus tankan Guignardia citricarpa Citrus tankan Phytophthora citricola Citrus unshiu Anoplophora malasiaca Citrus unshiu Pseudococcus citriculus Citrus unshiu x PoncirusAonidiella trifoliata citrina Citrus x paradisi Adoretus versutus Citrus x paradisi Anastrepha ludens Citrus x paradisi Anastrepha suspensa Citrus x paradisi Aonidiella citrina Citrus x paradisi Bactrocera carambolae Citrus x paradisi Gymnandrosoma aurantianum Citrus x paradisi Phaeoramularia angolensis Citrus x paradisi Pratylenchus vulnus Citrus x paradisi Prays citri Citrus x paradisi Tylenchorhynchus claytoni Dianthus caryophyllus L.Amauromyza (Cephalomyza) flavifrons Dianthus caryophyllus L.Burkholderia caryophylli Dianthus caryophyllus L.Cacoecimorpha pronubana Dianthus caryophyllus L.Phytophthora cryptogea Dianthus caryophyllus L.Phytophthora porri Dianthus caryophyllus L.Rhodococcus fascians Dianthus caryophyllus L.Thrips imaginis Cocos nucifera L. Achatina fulica Cocos nucifera L. Bipolaris incurvata Cocos nucifera L. Coconut cadang-cadang cocadviroid Cocos nucifera L. Ephestia elutella Cocos nucifera L. Erionota thrax Cocos nucifera L. Marasmiellus cocophilus Cocos nucifera L. Oryctes rhinoceros Cocos nucifera L. Parasa lepida Cocos nucifera L. Pseudaulacaspis pentagona Cocos nucifera L. Pseudococcus citriculus Cocos nucifera L. Rhabdoscelus obscurus Cocos nucifera L. Saissetia coffeae Cocos nucifera L. Stephanitis typica Cocos nucifera L. Valanga nigricornis Brassica oleracea Ceutorhynchus pleurostigma Brassica oleracea Crocidolomia binotalis Brassica oleracea Leptinotarsa decemlineata Brassica oleracea Leptosphaeria maculans Brassica oleracea Mamestra brassicae

Situación Fitosanitaria

Presente en Bolivia

Nacional A1 Nacional A1 Subregional A1 Nacional A1 Subregional A1 Subregional A1 Nacional A1 Subregional A1 Subregional A1 Nacional A1 Subregional A1 Subregional A1 Subregional A1 Subregional A1 Nacional A1 Subregional A1 Subregional A1 Subregional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Subregional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Subregional A1 Subregional A1 Subregional A1 Nacional A1 Nacional A1 Subregional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Subregional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Subregional A1 Subregional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Subregional A1 Nacional A1 Subregional A1 Subregional A1 Nacional A1

No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No

Presente Presente Diseminación Presente Presente en en Raíces y Org. en Ecuador en Peru Colombia Venezuela Subterraneos No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No

No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No

No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No

No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No

No No No No Si No No No No No Si No No No No No No No No No Si No Si No No No Si No No No No No No No No Si No No No No No No No No No No Si No No

Diseminación Tallos no subterráneos No No Si No No Si No No No No Si Si No Si No No No No No Si No No No No No No Si No No No No No Si No No Si No No No Si Si No No No No No No Si No

Diseminación Diseminación Diseminación semillas y flores e madera y granos inflorescencias cortezas No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No

No No Si No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No Si Si No No No No No Si No No No No No No No No No No No No Si No No No

No No No No No No No Si No No 2 No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No Si No No No No No No No No No No No No No

Diseminación planta entera Si No Si No Si Si Si Si Si Si No Si Si Si No No Si No No No No Si No No No No No No Si No Si No Si No No No No Si No Si No No No No No No Si No No

Elaborado por

Ecuador Bolivia SGCA Venezuela SGCA SGCA Ecuador SGCA SGCA Venezuela SGCA SGCA SGCA SGCA Colombia SGCA SGCA SGCA Ecuador Perú Colombia SGCA Colombia Ecuador Colombia SGCA SGCA SGCA Colombia Venezuela SGCA Colombia Colombia Ecuador Ecuador SGCA Ecuador Ecuador Bolivia SGCA SGCA Bolivia Venezuela Venezuela Venezuela Venezuela SGCA SGCA Venezuela

- 54 LISTADO DE PLAGAS CUARENTENARIAS DE HOSPEDEROS VEGETALES AUSENTES EN LA COMUNIDAD ANDINA

Nombre Comun

Nombre Científico

Plagas Cuarentenarias

Col Brassica oleracea Psylliodes chrysocephala Col Brassica oleracea Rhodococcus fascians Col Brassica oleracea var. alboglabra Crocidolomia binotalis Col Brassica oleracea var. Botrytis Bagrada hilaris Col Brassica oleracea var. Botrytis Ceutorhynchus pleurostigma Col Brassica oleracea var. Botrytis Contarinia nasturtii Col Brassica oleracea var. Botrytis Crocidolomia binotalis Col Brassica oleracea var. Botrytis Leptosphaeria maculans Col Brassica oleracea var. Botrytis Phytophthora cryptogea Col Brassica oleracea var. Botrytis Pratylenchus vulnus Col Brassica oleracea var. botrytis Lygus lineolaris subvar. Cymosa Col Brassica oleracea var. Capitata Agriotes lineatus Col Brassica oleracea var. Capitata Athalia colibrí Col Brassica oleracea var. Capitata Autographa gamma Brassica oleracea var. Capitata Bagrada hilaris Col Col Brassica oleracea var. Capitata Ceutorhynchus pleurostigma Brassica oleracea var. Capitata Contarinia nasturtii Col Col Brassica oleracea var. Capitata Gryllotalpa africana Col Brassica oleracea var. Capitata Leptosphaeria maculans Col Brassica oleracea var. Capitata Lygus lineolaris Col Brassica oleracea var. Capitata Mycosphaerella gibsonii Col Brassica oleracea var. Capitata Phytophthora porri Col Brassica oleracea var. Capitata Pratylenchus neglectus Col Brassica oleracea var. Capitata Pythium myriotylum Col Brassica oleracea var. gemmifera Contarinia nasturtii Col Brassica oleracea var. gongylodes Crocidolomia binotalis CrisantemoChrysanthemum frutescens Phytophthora cryptogea CrisantemoChrysanthemum indicum Pseudomonas syringae pv. syringae CrisantemoChrysanthemum indicum Thrips nigropilosus CrisantemoChrysanthemum spp. Agrius convolvuli CrisantemoChrysanthemum spp. Belonolaimus longicaudatus CrisantemoChrysanthemum spp. Phytophthora cryptogea CrisantemoChrysanthemum spp. Puccinia chrysantemi CrisantemoChrysanthemum spp. Rhodococcus fascians CrisantemoChrysanthemum spp. Saissetia coffeae CrisantemoChrysanthemum spp. Thrips nigropilosus CrisantemoChrysanthemum vestitum Phytophthora cryptogea CrisantemoChrysanthemum x morifolium Chrysanthemum stunt viroid CrisantemoChrysanthemum x morifolium Didymella ligulicola Durazno Prunus persica (L.) BATSCH. Aculus fockeui Durazno Prunus persica (L.) BATSCH. Adoxohyes orana Durazno Prunus persica (L.) BATSCH. Agriotes lineatus Durazno Prunus persica (L.) BATSCH. Anarsia lineatella Durazno Prunus persica (L.) BATSCH. Anastrepha ludens Durazno Prunus persica (L.) BATSCH. Anastrepha suspensa Durazno Prunus persica (L.) BATSCH. Anthonomus quadrigibbus Durazno Prunus persica (L.) BATSCH. Apate monachus Durazno Prunus persica (L.) BATSCH. Aphelenchoides fragariae Durazno Prunus persica (L.) BATSCH. Aphelenchoides fragariae

Situación Fitosanitaria

Presente en Bolivia

Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Subregional A1 Subregional A1 Nacional A1 Subregional A1 Subregional A1 Nacional A1 Nacional A1 Subregional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Subregional A1 Subregional A1 Nacional A1 Subregional A1 Nacional A1 Nacional A1 Subregional A1 Nacional A1 Nacional A1 Subregional A1 Nacional A1 Subregional A1 Nacional A1 Subregional A1 Subregional A1 Subregional A1 Subregional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Subregional A1 Subregional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Subregional A1 Subregional A1 Subregional A1 Nacional A1 Subregional A1 Subregional A1 Nacional A1 Nacional A1 Subregional A1

No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No

Presente Presente Diseminación Presente Presente en en Raíces y Org. en Ecuador en Peru Colombia Venezuela Subterraneos No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No

No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No

No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No

No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No

No No No No No No No No Si Si No Si No No No No No No No No No No Si Si No No Si No No No No Si No No No No Si No Si No No Si No No No No No No Si

Diseminación Tallos no subterráneos No No No No No No No Si Si No No No No No No No No No Si No No No No No No No Si No Si No No Si Si No No Si Si No No Si No No No No No No No Si No

Diseminación Diseminación Diseminación semillas y flores e madera y granos inflorescencias cortezas No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No

No No Si No No Si Si No Si No No No No No No No Si No No No No No No No Si Si Si No No No No Si No No No No Si No Si No No No No No No No No No No

No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No Si

Diseminación planta entera No Si No No No Si No No No No No No No No No No Si No No No No No No No Si No No Si Si Si Si No No Si No Si No Si No No No No Si No No No No No Si

Elaborado por

Venezuela Colombia Venezuela Venezuela Venezuela Venezuela Venezuela SGCA SGCA Colombia Venezuela Venezuela Venezuela Venezuela Venezuela Venezuela Venezuela Venezuela SGCA Venezuela Colombia SGCA Colombia Colombia Venezuela Venezuela SGCA Ecuador SGCA SGCA SGCA SGCA Bolivia Colombia Bolivia SGCA SGCA Colombia Colombia Perú SGCA Venezuela SGCA Colombia SGCA SGCA Venezuela Perú SGCA

- 55 LISTADO DE PLAGAS CUARENTENARIAS DE HOSPEDEROS VEGETALES AUSENTES EN LA COMUNIDAD ANDINA

Nombre Comun

Nombre Científico

Plagas Cuarentenarias

Durazno Prunus persica (L.) BATSCH. Apiosporina morbosa Durazno Prunus persica (L.) BATSCH. Apiosporina morbosa Durazno Prunus persica (L.) BATSCH. Apple chlorotic leaf spot trichovirus Durazno Prunus persica (L.) BATSCH. Apple Mosaic Ilarvirus Durazno Prunus persica (L.) BATSCH. Bactrocera cucurbitae Durazno Prunus persica (L.) BATSCH. Bactrocera dorsalis Durazno Prunus persica (L.) BATSCH. Bactrocera tryoni Durazno Prunus persica (L.) BATSCH. Cherry rasp leaf nepovirus Durazno Prunus persica (L.) BATSCH. Conogethes punctiferalis Durazno Prunus persica (L.) BATSCH. Cydia funebrana Durazno Prunus persica (L.) BATSCH. Diaspidiotus ancylus Durazno Prunus persica (L.) BATSCH. Eotetranychus lewisi Durazno Prunus persica (L.) BATSCH. Eutypa lata Durazno Prunus persica (L.) BATSCH. Eutypa lata Grapholita molesta Durazno Prunus persica (L.) BATSCH. Durazno Prunus persica (L.) BATSCH. Lygus lineolaris Mamestra brassicae Durazno Prunus persica (L.) BATSCH. Durazno Prunus persica (L.) BATSCH. Metcalfa pruinosa Durazno Prunus persica (L.) BATSCH. Monilinia laxa [teloemórfica, forma sexual] Durazno Prunus persica (L.) BATSCH. Naupactus xanthographus Durazno Prunus persica (L.) BATSCH. Peach american mosaic disease Durazno Prunus persica (L.) BATSCH. Peach X disease Durazno Prunus persica (L.) BATSCH. Phytophthora cryptogea Durazno Prunus persica (L.) BATSCH. Plum american line pattern virus (APLPV) Durazno Prunus persica (L.) BATSCH. Proeulia auraria Durazno Prunus persica (L.) BATSCH. Proeulia chrysopteris Durazno Prunus persica (L.) BATSCH. Prunus necrotic ringspot ilarvirus Durazno Prunus persica (L.) BATSCH. Pseudaulacaspis pentagona Durazno Prunus persica (L.) BATSCH. Pseudomonas amygdali Durazno Prunus persica (L.) BATSCH. Pseudomonas syringae pv. syringae Durazno Prunus persica (L.) BATSCH. Saissetia coffeae Durazno Prunus persica (L.) BATSCH. Thrips imaginis Durazno Prunus persica (L.) BATSCH. Venturia carpophila Durazno Prunus persica (L.) BATSCH. Xanthomonas arboricola pv. pruni Durazno Prunus persica (L.) BATSCH. Xiphinema italiae Esparrago Asparagus officinalis L. Lygus lineolaris Esparrago Asparagus officinalis L. Phytophthora cryptogea Esparrago Asparagus officinalis L. Rhodococcus fascians Eucalipto Eucalyphus camaldulensis Phellinus noxis Eucalipto Eucalyptus amygdalina Gonipterus gibberus Eucalipto Eucalyptus camaldulensis Gonipterus gibberus Eucalipto Eucalyptus camaldulensis Gonipterus gibberus Eucalipto Eucalyptus camaldulensis Lymantria dispar Eucalipto Eucalyptus camaldulensis Lymantria dispar Eucalipto Eucalyptus camaldulensis Lymantria dispar Eucalipto Eucalyptus camaldulensis Lymantria dispar Eucalipto Eucalyptus globulus Gonipterus gibberus Eucalipto Eucalyptus globulus Neotermes chilensis Eucalipto Eucalyptus linearis Gonipterus gibberus

Situación Fitosanitaria

Presente en Bolivia

Subregional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Subregional A1 Subregional A1 Subregional A1 Nacional A1 Nacional A1 Subregional A1 Nacional A1 Nacional A1 Subregional A1 Nacional A1 Subregional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Subregional A1 Nacional A1 Nacional A1 Subregional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Subregional A1 Nacional A1 Subregional A1 Subregional A1 Subregional A1 Subregional A1 Subregional A1 Subregional A1 Nacional A1 Nacional A1 Subregional A1 Subregional A1 Subregional A1

No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No

Presente Presente Diseminación Presente Presente en en Raíces y Org. en Ecuador en Peru Colombia Venezuela Subterraneos No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No

No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No

No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No

No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No

No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No Si No Si No No No No No No No No No No No No No Si No Si Si Si Si No No No No Si No Si

Diseminación Tallos no subterráneos No No No Si No No No No No No Si Si Si No Si No No No No No No No Si No No No Si No No No No No No Si No No Si No No No No No Si Si Si Si No No No

Diseminación Diseminación Diseminación semillas y flores e madera y granos inflorescencias cortezas No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No

No No No No Si No No No No No No No No No No No No No No No Si No Si No Si Si No No No No No No No No No No Si No No No No No No No Si Si No No No

No No No No No No No No No No No No Si No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No Si No

Diseminación planta entera Si No No No No No Si No Si Si No No No No No No No No No No No Si No No No Si Si No No Si No No No Si No No No Si No Si Si Si Si Si No No Si No Si

Elaborado por

SGCA Bolivia Ecuador Ecuador SGCA SGCA SGCA Ecuador Ecuador SGCA Perú Perú SGCA Ecuador SGCA Venezuela Venezuela Venezuela Ecuador SGCA Ecuador Ecuador SGCA Ecuador Perú Perú Ecuador Bolivia Ecuador Ecuador Bolivia Venezuela Bolivia Ecuador Bolivia Venezuela SGCA Colombia Venezuela SGCA SGCA SGCA SGCA SGCA Perú Perú SGCA SGCA SGCA

- 56 LISTADO DE PLAGAS CUARENTENARIAS DE HOSPEDEROS VEGETALES AUSENTES EN LA COMUNIDAD ANDINA

Nombre Comun

Nombre Científico

Plagas Cuarentenarias

Eucalipto Eucalyptus maidenii Gonipterus gibberus Eucalipto Eucalyptus punctata Gonipterus gibberus Eucalipto Eucalyptus robusta Gonipterus gibberus Eucalipto Eucalyptus smithii Gonipterus gibberus Eucalipto Eucalyptus spp. Gonipterus gibberus Eucalipto Eucalyptus spp. Lymantria dispar Eucalipto Eucalyptus spp. Lymantria dispar Eucalipto Eucalyptus spp. Mycosphaerella gibsonii Eucalipto Eucalyptus spp. Pythium myriotylum Eucalipto Eucalyptus spp. Saissetia coffeae Eucalipto Eucalyptus spp. Xiphinema italiae Eucalipto Eucalyptus viminalis Gonipterus gibberus Fresa Fragaria spp. Apple Mosaic Ilarvirus Fresa Fragaria spp. Belonolaimus longicaudatus Fresa Fragaria spp. Cnephasia longana Fresa Fragaria spp. Fusarium oxysporum f.sp. fragariae Fresa Fragaria spp. Gnomonia comari Fresa Fragaria spp. Phytophthora cryptogea Fresa Fragaria spp. Pratylenchus neglectus Fresa Fragaria spp. Pseudococcus calceolariae Fresa Fragaria vesca Pseudomonas syringae pv. syringae Frijol Phaseolus vulgaris L Amrasca biguttula biguttula Frijol Phaseolus vulgaris L Aphanomyces euteiches Frijol Phaseolus vulgaris L Bactrocera cucurbitae Frijol Phaseolus vulgaris L Beet curly top virus (BCTV) Frijol Phaseolus vulgaris L Belonolaimus longicaudatus Frijol Phaseolus vulgaris L Brevipalpus californicus Frijol Phaseolus vulgaris L Cowpea mild mottle virus (CPMMV) Frijol Phaseolus vulgaris L Diaprepes abbreviatus Frijol Phaseolus vulgaris L Heterodera cajani Frijol Phaseolus vulgaris L Hop mosaic carlavirus Frijol Phaseolus vulgaris L leaf curl virus Frijol Phaseolus vulgaris L Lygus lineolaris Frijol Phaseolus vulgaris L Mamestra brassicae Frijol Phaseolus vulgaris L Meloidogyne chitwoodi Frijol Phaseolus vulgaris L Naupactus xanthographus Frijol Phaseolus vulgaris L Pea early browning virus (PEBV) Frijol Phaseolus vulgaris L Phoma exigua var. exigua Frijol Phaseolus vulgaris L Phytophthora citricola Frijol Phaseolus vulgaris L Phytophthora cryptogea Frijol Phaseolus vulgaris L Pseudomonas syringae pv. syringae Frijol Phaseolus vulgaris L Pythium graminicola Frijol Phaseolus vulgaris L Pythium myriotylum Frijol Phaseolus vulgaris L Soybean dwarf virus (SbDV) Frijol Phaseolus vulgaris L Squash leaf curl bigeminivirus (SLCV) Frijol de palo Cajanus cajan (L.) Millsp. Amrasca biguttula biguttula Frijol de palo Cajanus cajan (L.) Millsp. Anoplophora chinensis Frijol de palo Cajanus cajan (L.) Millsp. Apate monachus Frijol de palo Cajanus cajan (L.) Millsp. Diaprepes abbreviatus

Situación Fitosanitaria

Presente en Bolivia

Subregional A1 Subregional A1 Subregional A1 Subregional A1 Subregional A1 Subregional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Subregional A1 Nacional A1 Subregional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Subregional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Subregional A1 Subregional A1 Subregional A1 Nacional A1 Subregional A1 Subregional A1 Nacional A1 Subregional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Subregional A1 Subregional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Subregional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Subregional A1 Subregional A1 Nacional A1 Subregional A1

No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No

Presente Presente Diseminación Presente Presente en en Raíces y Org. en Ecuador en Peru Colombia Venezuela Subterraneos No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No

No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No

No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No

No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No

Si Si Si Si Si No No No Si No No Si No No No No No Si Si Si No No Si No No No No Si No Si No No No No Si No No Si No Si No No Si No No No No No No

Diseminación Tallos no subterráneos No No No No No Si Si No No No No No Si No No No Si Si No Si No No No No No No Si Si No No Si No No No No No No No No Si No No No No No No No No No

Diseminación Diseminación Diseminación semillas y flores e madera y granos inflorescencias cortezas No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No

No No No No No No Si No No No No No No No Si No No Si No Si No No No Si No No No Si No No No No No No No No No No No Si No No No No No No No No No

No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No Si No No

Diseminación planta entera Si Si Si Si Si Si No No No No No Si No Si No No Si No No No Si Si No No No Si No Si No No No No No No Si No Si No Si No Si No No No No Si Si No No

Elaborado por

SGCA SGCA SGCA SGCA SGCA SGCA Perú Colombia Colombia Bolivia Bolivia SGCA Ecuador SGCA Bolivia Perú Perú SGCA Colombia Perú Ecuador SGCA SGCA SGCA Bolivia SGCA SGCA Bolivia Venezuela Colombia Ecuador Bolivia Venezuela Venezuela SGCA SGCA Colombia Perú Venezuela SGCA Ecuador Venezuela Colombia Bolivia Bolivia SGCA SGCA Venezuela Venezuela

- 57 LISTADO DE PLAGAS CUARENTENARIAS DE HOSPEDEROS VEGETALES AUSENTES EN LA COMUNIDAD ANDINA

Nombre Comun

Nombre Científico

Plagas Cuarentenarias

Frijol de palo Cajanus cajan (L.) Millsp. Heterodera cajani Frijol de palo Cajanus cajan (L.) Millsp. Lamprosema diemenalis Frijol de palo Cajanus cajan (L.) Millsp. Mythimna separata Frijol de palo Cajanus cajan (L.) Millsp. Phytophthora cryptogea Frijol de palo Cajanus cajan (L.) Millsp. Saissetia coffeae Garbanzo Cicer arietinum L. Ascochyta rabiei Garbanzo Cicer arietinum L. Didymella rabiei Garbanzo Cicer arietinum L. Heterodera goettingiana Garbanzo Cicer arietinum L. Lettuce necrotic yellows cytorhabdovirus (LNYV) Garbanzo Cicer arietinum L. Rhodococcus fascians GuanabanaAnnona muricata L. Anastrepha ludens GuanabanaAnnona muricata L. Bactrocera carambolae GuanabanaAnnona muricata L. Bactrocera tryoni GuanabanaAnnona muricata L. Stephanitis typica Guayaba Psidium guajava Adoretus versutus Guayaba Psidium guajava Aleurocanthus spiniferus Guayaba Psidium guajava Anastrepha ludens Guayaba Psidium guajava Anastrepha suspensa Guayaba Psidium guajava Anoplophora chinensis Guayaba Psidium guajava Apate monachus Guayaba Psidium guajava Bactrocera carambolae Guayaba Psidium guajava Bactrocera cucurbitae Guayaba Psidium guajava Bactrocera dorsalis Guayaba Psidium guajava Bactrocera musae Guayaba Psidium guajava Bactrocera tryoni Guayaba Psidium guajava Brevipalpus californicus Guayaba Psidium guajava Ceroplastes destructor Guayaba Psidium guajava Conogethes punctiferalis Guayaba Psidium guajava Diaprepes abbreviatus Guayaba Psidium guajava Helopeltis bergrothi Guayaba Psidium guajava Hoplolaimus pararobustus Guayaba Psidium guajava Lymantria monacha Guayaba Psidium guajava Saissetia coffeae GypsophilaGypsophila spp. paniculata Burkholderia caryophylli GypsophilaGypsophila spp. paniculata Phytophthora cryptogea Lechuga Lactuca sativa L. Autographa gamma Lechuga Lactuca sativa L. Didymella ligulicola Lechuga Lactuca sativa L. Henosepilachna elaterii Lechuga Lactuca sativa L. Leptinotarsa decemlineata Lechuga Lactuca sativa L. Lettuce necrotic yellows cytorhabdovirus (LNYV) Lechuga Lactuca sativa L. Microdochium panattonianum Lechuga Lactuca sativa L. Microdochium panattonianum Lechuga Lactuca sativa L. Phytophthora cryptogea Lechuga Lactuca sativa L. Phytophthora porri Lechuga Lactuca sativa L. Pseudomonas syringae pv. syringae Lenteja Lens culinaris ssp. Culinaris Aphanomyces euteiches Lenteja Lens culinaris ssp. Culinaris Heterodera goettingiana Lenteja Lens culinaris ssp. Culinaris Soybean dwarf virus (SbDV) Maíz Zea mays L. Agiotes sputator

Situación Fitosanitaria

Presente en Bolivia

Nacional A1 Subregional A1 Nacional A1 Subregional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Subregional A1 Subregional A1 Nacional A1 Subregional A1 Subregional A1 Nacional A1 Subregional A1 Subregional A1 Nacional A1 Subregional A1 Subregional A1 Subregional A1 Subregional A1 Subregional A1 Subregional A1 Nacional A1 Nacional A1 Subregional A1 Subregional A1 Subregional A1 Subregional A1 Nacional A1 Nacional A1 Subregional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Subregional A1 Nacional A1 Nacional A1 Subregional A1 Subregional A1 Subregional A1 Nacional A1 Subregional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1

No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No

Presente Presente Diseminación Presente Presente en en Raíces y Org. en Ecuador en Peru Colombia Venezuela Subterraneos No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No

No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No

No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No

No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No

Si No No Si No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No Si No No No Si No Si No Si No No No Si No No Si No No Si

Diseminación Tallos no subterráneos No No No Si No No No No No No No No No No Si Si No No No No No No No No No Si No No No Si No No No No Si No No No No No No No Si No No No No No No

Diseminación Diseminación Diseminación semillas y flores e madera y granos inflorescencias cortezas No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No

No No No Si No No No No No No No No No No No No No No No No No Si No No No No No No No Si No No No No Si No Si No No No No No Si No No No No No No

No No No No No No No No No No No No No No No No No No Si No No No No No No No No No No No No Si No No No No No No No No No No No No No No No No No

Diseminación planta entera No No No No No Si No No No Si No No Si No Si Si No No Si No No No No No Si No Si Si No No Si No No No No No No No Si No No Si No No Si No No No No

Elaborado por

Colombia Venezuela Ecuador SGCA Bolivia Bolivia Perú Bolivia Bolivia Colombia Colombia SGCA SGCA Venezuela SGCA SGCA Colombia SGCA SGCA Venezuela SGCA SGCA SGCA SGCA SGCA SGCA Colombia Ecuador Venezuela SGCA SGCA SGCA Bolivia Colombia SGCA Venezuela Colombia Bolivia SGCA Bolivia Bolivia SGCA SGCA SGCA Ecuador SGCA Bolivia Bolivia Venezuela

- 58 LISTADO DE PLAGAS CUARENTENARIAS DE HOSPEDEROS VEGETALES AUSENTES EN LA COMUNIDAD ANDINA

Nombre Comun Maíz Maíz Maíz Maíz Maíz Maíz Maíz Maíz Maíz Maíz Maíz Maíz Maíz Maíz Maíz Maíz Maíz Maíz Maíz Maíz Maíz Maíz Maíz Maíz Maíz Maíz Maíz Maíz Maíz Maíz Maíz Maíz Maíz Maíz Maíz Maíz Maíz Maíz Maíz Maíz Maíz Maíz Maíz Maíz Maíz Maíz Mango Mango Mango

Nombre Científico Zea mays L. Zea mays L. Zea mays L. Zea mays L. Zea mays L. Zea mays L. Zea mays L. Zea mays L. Zea mays L. Zea mays L. Zea mays L. Zea mays L. Zea mays L. Zea mays L. Zea mays L. Zea mays L. Zea mays L. Zea mays L. Zea mays L. Zea mays L. Zea mays L. Zea mays L. Zea mays L. Zea mays L. Zea mays L. Zea mays L. Zea mays L. Zea mays L. Zea mays L. Zea mays L. Zea mays L. Zea mays L. Zea mays L. Zea mays L. Zea mays L. Zea mays L. Zea mays L. Zea mays L. Zea mays L. Zea mays L. Zea mays L. Zea mays L. Zea mays L. Zea mays L. Zea mays L. Zea mays L. Mangifera indica L. Mangifera indica L. Mangifera indica L.

Plagas Cuarentenarias

Agriotes lineatus Amrasca biguttula biguttula Atherigona oryzae Atherigona soccata Aulacophora hilaris Autographa gamma Bagrada hilaris Belonolaimus longicaudatus Busseola fusca Chilo suppressalis Cicadulina mbila Claviceps gigantea (telemorfo) Conogethes punctiferalis Diabrotica barberi Diabrotica virgifera virgifera Diaprepes abbreviatus Dicladispa armiguera Diuraphis noxia Empoasca fabae Heterodera oryzae Heterodera zeae Hieroglyphus banian Kabatiella zeae Lymantria dispar Lymantria dispar Mamestra brassicae Meloidogyne chitwoodi Mythimna separata Naupactus xanthographus Orseolia oryzae Ostrinia furnacalis Oulema melanopus Peronosclerospora sacchari Peronosclerospora spontanea Pratylenchus neglectus Pseudomonas syringae pv. coronafaciens Pseudomonas syringae pv. syringae Punctodera chalcoensis Pythium graminicola Pythium myriotylum Rhabdoscelus obscurus Sclerophthora macrospora Scleropthora rayssiae Sesamia cretica Stenchaetothrips biformis Valanga nigricornis Anastrepha ludens Anastrepha suspensa Apate monachus

Situación Fitosanitaria

Presente en Bolivia

Subregional A1 Subregional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Subregional A1 Subregional A1 Subregional A1 Nacional A1 Subregional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Subregional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Subregional A1 Nacional A1 Subregional A1 Nacional A1 Nacional A1 Subregional A1 Nacional A1 Subregional A1 Subregional A1 Nacional A1 Nacional A1 Subregional A1 Subregional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Subregional A1 Nacional A1 Subregional A1 Subregional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Subregional A1 Nacional A1

No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No

Presente Presente Diseminación Presente Presente en en Raíces y Org. en Ecuador en Peru Colombia Venezuela Subterraneos No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No

No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No

No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No

No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No

Si No No No No No No No No No No No No Si Si No No No No Si Si No No No No No Si No No No No No No No Si No No Si No Si No No No No No No No No No

Diseminación Tallos no subterráneos No No Si No No No No No Si Si No No No No No No No No No No No No No Si Si No No No No No No No Si No No No No No No No Si No No No No No No No No

Diseminación Diseminación Diseminación semillas y flores e madera y granos inflorescencias cortezas No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No

No No No No No No No No No Si No Si No Si Si No No No No No No No No No Si No No No No No No No Si No No No No No No No No No No No Si No No No No

No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No

Diseminación planta entera No Si No No No No No Si Si No No No Si No No No No No Si No No No No Si No No Si No No Si Si Si No Si No Si Si No No No No No No Si Si No No No No

Elaborado por

Venezuela SGCA Perú Ecuador Venezuela Venezuela Venezuela SGCA SGCA SGCA Ecuador SGCA Ecuador Perú Perú Venezuela Venezuela Venezuela Venezuela Colombia Colombia Venezuela Perú SGCA Perú Venezuela SGCA Ecuador SGCA SGCA Ecuador Ecuador SGCA SGCA Colombia Ecuador Ecuador Colombia Venezuela Colombia SGCA Bolivia Venezuela SGCA Perú Venezuela Colombia SGCA Venezuela

- 59 LISTADO DE PLAGAS CUARENTENARIAS DE HOSPEDEROS VEGETALES AUSENTES EN LA COMUNIDAD ANDINA

Nombre Comun Mango Mango Mango Mango Mango Mango Mango Mango Mango Mango Mango Mango Mango Mango Maní Maní Maní Maní Maní Maní Maní Maní Maní Maní Maní Maní Maní Manzana Manzana Manzana Manzana Manzana Manzana Manzana Manzana Manzana Manzana Manzana Manzana Manzana Manzana Manzana Maracuya Maracuya Maracuya Maracuya Maracuya Maracuya Melón

Nombre Científico Mangifera indica L. Mangifera indica L. Mangifera indica L. Mangifera indica L. Mangifera indica L. Mangifera indica L. Mangifera indica L. Mangifera indica L. Mangifera indica L. Mangifera indica L. Mangifera indica L. Mangifera indica L. Mangifera indica L. Mangifera indica L. Arachis hypogaea L. Arachis hypogaea L. Arachis hypogaea L. Arachis hypogaea L. Arachis hypogaea L. Arachis hypogaea L. Arachis hypogaea L. Arachis hypogaea L. Arachis hypogaea L. Arachis hypogaea L. Arachis hypogaea L. Arachis hypogaea L. Arachis hypogaea L. Malus comunis L. Malus comunis L. Malus comunis L. Malus comunis L. Malus comunis L. Malus comunis L. Malus comunis L. Malus comunis L. Malus comunis L. Malus domestica Malus domestica Malus domestica Malus domestica Malus domestica Malus domestica Passiflora edulis Passiflora edulis Passiflora edulis Passiflora edulis Passiflora edulis Passiflora edulis Cucumis melo L.

Plagas Cuarentenarias

Bactrocera carambolae Bactrocera cucurbitae Bactrocera dorsalis Bactrocera tryoni Conopomorpha cramerella Hoplolaimus pararobustus Parasa lepida Pratylenchus loosi Pseudaulacaspis pentagona Pseudomonas syringae pv. syringae Saissetia coffeae Sternochetus mangiferae Xanthomonas campestris pv. mangiferaeindicae Xyleborus morsatti Achatina fulica Agrius convolvuli Amrasca biguttula biguttula Bagrada hilaris Belonolaimus longicaudatus Bryobia rubrioculus Cowpea mild mottle virus (CPMMV) Diaprepes abbreviatus Lamprosema diemenalis Mycosphaerella gibsonii Pseudaulacaspis pentagona Pseudococcus calceolariae Pythium myriotylum Anthonomus quadrigibbus Apple chat fruit phytoplasma Byturus tomentosus Diplocarpon maculatum Empoasca fabae Mamestra brassicae Metcalfa pruinosa Psylla mali Stephanitis typica Anastrepha ludens Apple chat fruit phytoplasma Helicobasidium mompa Pratylenchus loosi Pratylenchus neglectus Thrips imaginis Anastrepha ludens Bactrocera cucurbitae Bactrocera tryoni Diaprepes abbreviatus Pseudomonas syringae pv. syringae Saissetia coffeae Bactrocera cucurbitae

Situación Fitosanitaria

Presente en Bolivia

Subregional A1 Subregional A1 Subregional A1 Subregional A1 Subregional A1 Subregional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Subregional A1 Nacional A1 Nacional A1 Subregional A1 Subregional A1 Subregional A1 Nacional A1 Subregional A1 Nacional A1 Nacional A1 Subregional A1 Subregional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Subregional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Subregional A1 Subregional A1 Subregional A1 Nacional A1 Nacional A1 Subregional A1

No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No

Presente Presente Diseminación Presente Presente en en Raíces y Org. en Ecuador en Peru Colombia Venezuela Subterraneos No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No

No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No

No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No

No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No

No No No No No Si No Si No No No No No No No No No No No No Si No No No No Si Si No Si No No No No No No No No Si No Si Si No No No No No No No No

Diseminación Tallos no subterráneos No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No Si No No No No Si No No Si No No No No No No No No Si No No No No No No No No No No No

Diseminación Diseminación Diseminación semillas y flores e madera y granos inflorescencias cortezas No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No

No Si No No No No No No No No No No No No No No No No No No Si No No No No Si No No No No No No No No No No No No No No No No No Si No No No No Si

No No No No No No No No No No No Si No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No

Diseminación planta entera No No No Si No Si Si No No Si No Si No No Si Si Si No Si Si Si No No No No No No No Si No No Si No No No No No Si No No No No No No Si No Si No No

Elaborado por

SGCA SGCA SGCA SGCA SGCA SGCA Ecuador Colombia Bolivia Ecuador Bolivia SGCA Ecuador Ecuador SGCA SGCA SGCA Venezuela SGCA Perú Bolivia Venezuela Venezuela Colombia Bolivia Perú Colombia SGCA Ecuador Venezuela Venezuela Venezuela Venezuela Venezuela Venezuela Venezuela Colombia Ecuador Venezuela Colombia Colombia Venezuela Colombia SGCA SGCA Venezuela Ecuador Bolivia SGCA

- 60 LISTADO DE PLAGAS CUARENTENARIAS DE HOSPEDEROS VEGETALES AUSENTES EN LA COMUNIDAD ANDINA

Nombre Comun Melón Melón Melón Melón Melón Melón Melón Melón Melón Papa Papa Papa Papa Papa Papa Papa Papa Papa Papa Papa Papa Papa Papa Papa Papa Papa Papa Papa Papa Papa Papa Papa Papa Papa Papa Papaya Papaya Papaya Papaya Papaya Papaya Papaya Papaya Papaya Papaya Papaya Papaya Papaya Papaya

Nombre Científico Cucumis melo L. Cucumis melo L. Cucumis melo L. Cucumis melo L. Cucumis melo L. Cucumis melo L. Cucumis melo L. Cucumis melo L. Cucumis melo L. Solanum tuberosum L. Solanum tuberosum L. Solanum tuberosum L. Solanum tuberosum L. Solanum tuberosum L. Solanum tuberosum L. Solanum tuberosum L. Solanum tuberosum L. Solanum tuberosum L. Solanum tuberosum L. Solanum tuberosum L. Solanum tuberosum L. Solanum tuberosum L. Solanum tuberosum L. Solanum tuberosum L. Solanum tuberosum L. Solanum tuberosum L. Solanum tuberosum L. Solanum tuberosum L. Solanum tuberosum L. Solanum tuberosum L. Solanum tuberosum L. Solanum tuberosum L. Solanum tuberosum L. Solanum tuberosum L. Solanum tuberosum L. Carica papaya Carica papaya Carica papaya Carica papaya Carica papaya Carica papaya Carica papaya Carica papaya Carica papaya Carica papaya Carica papaya Carica papaya Carica papaya Carica papaya

Plagas Cuarentenarias

Bactrocera dorsalis Belonolaimus longicaudatus Carpomya pardalina Diabrotica barberi Empoasca fabae Henosepilachna elaterii Phytophthora cryptogea Rhodococcus fascians Xanthomonas campestris pv. cucurbitae Agiotes sputator Agriotes lineatus Agriotes obscurus Alternaria radicina Amrasca biguttula biguttula Autographa gamma Beet curly top virus (BCTV) Belonolaimus longicaudatus Cacoecimorpha pronubana Clavibacter michiganensis subsp. sepedonicus Diaprepes abbreviatus Empoasca fabae Epicaerus cognatus Gnorimoschema heliopa Gryllotalpa africana Leptinotarsa decemlineata Lygus lineolaris Mamestra brassicae Meloidogyne chitwoodi Naupactus xanthographus Phoma exigua var. exigua Phytophthora cryptogea Polyscytalum pustulans Pratylenchus neglectus Pseudococcus calceolariae Tomato bunchy top viroid (TBTVd) Achatina fulica Adoretus versutus Anastrepha ludens Anastrepha suspensa Bactrocera carambolae Bactrocera cucurbitae Bactrocera dorsalis Bactrocera musae Bactrocera tryoni Bagrada hilaris Banana bunchy top nanovirus Conogethes punctiferalis Eotetranychus lewisi Hoplolaimus pararobustus

Situación Fitosanitaria

Presente en Bolivia

Subregional A1 Subregional A1 Subregional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Subregional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Subregional A1 Nacional A1 Nacional A1 Subregional A1 Nacional A1 Nacional A1 Subregional A1 Subregional A1 Nacional A1 Subregional A1 Nacional A1 Subregional A1 Subregional A1 Nacional A1 Subregional A1 Nacional A1 Nacional A1 Subregional A1 Subregional A1 Nacional A1 Subregional A1 Subregional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Subregional A1 Subregional A1 Nacional A1 Subregional A1 Subregional A1 Subregional A1 Subregional A1 Subregional A1 Subregional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Subregional A1

No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No

Presente Presente Diseminación Presente Presente en en Raíces y Org. en Ecuador en Peru Colombia Venezuela Subterraneos No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No

No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No

No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No

No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No

No No No Si No No Si No No Si Si Si Si No No No No No Si No No Si Si No Si No No Si No Si Si Si Si Si No No No No No No No No No No No Si No No Si

Diseminación Tallos no subterráneos No No No No No No Si No No No No No Si No No No No No Si No No No No No No No No No No No Si Si No Si No No Si No No No No No No No No No No Si No

Diseminación Diseminación Diseminación semillas y flores e madera y granos inflorescencias cortezas No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No

No No No Si No No Si No No No No No Si No No No No Si Si No No No No No No No No No No No Si No No Si No No No No No No Si No No No No No No No No

No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No

Diseminación planta entera No Si No No Si No No Si Si No No No No Si No No Si No Si No Si No No No Si No No Si No No No No No No No Si Si No No No No No No Si No Si Si No Si

Elaborado por

SGCA SGCA SGCA Perú Venezuela Bolivia SGCA Colombia Ecuador Venezuela Venezuela Venezuela Perú SGCA Venezuela Bolivia SGCA SGCA Bolivia Venezuela Venezuela SGCA Venezuela Venezuela SGCA Venezuela Venezuela SGCA SGCA Perú SGCA SGCA Colombia Perú Bolivia SGCA SGCA Colombia SGCA SGCA SGCA SGCA SGCA SGCA Venezuela Ecuador Ecuador Perú SGCA

- 61 LISTADO DE PLAGAS CUARENTENARIAS DE HOSPEDEROS VEGETALES AUSENTES EN LA COMUNIDAD ANDINA

Nombre Comun Papaya Papaya Papaya Papaya Piña Piña Piña Pino Pino Pino Pino Pino Pino Pino Pino Pino Pino Pino Pino Pino Pino Pino Pino Pino Pino Pino Pino Pino Pino Pino Pino Pino Pino Pino Pino Pino Pino Pino Pino Pino Pino Pino Pino Pino Pino Pino Pino Pino Pino

Nombre Científico Carica papaya Carica papaya Carica papaya Carica papaya Ananas comosus Ananas comosus Ananas comosus Pinus attenuata Pinus attenuata Pinus ayacahuite Pinus ayacahuite Pinus banksiana Pinus banksiana Pinus banksiana Pinus banksiana Pinus banksiana Pinus banksiana Pinus canariensis Pinus cembra Pinus cembroides Pinus contorta Pinus contorta Pinus contorta Pinus contorta Pinus contorta Pinus contorta Pinus contorta Pinus contorta Pinus contorta Pinus contorta Pinus contorta Pinus contorta Pinus contorta Pinus coulteri Pinus coulteru Pinus densiflora Pinus densiflora Pinus densiflora Pinus echinata Pinus echinata Pinus echinata Pinus echinata Pinus edulis Pinus elliottii Pinus halepensis Pinus halepensis Pinus halepensis Pinus halepensis Pinus halepensis

Plagas Cuarentenarias

Situación Fitosanitaria

Presente en Bolivia

Oryctes rhinoceros Pseudaulacaspis pentagona Pythium myriotylum Rhabdoscelus obscurus Hoplolaimus pararobustus Oryctes rhinoceros Pythium myriotylum Cronartium comandrae Endocronartium harknessii Dendroctonus adjunctus Dendroctonus frontalis Choristoneura fumiferana Cronartium coleosporioides Cronartium comandrae Cronartium comptoniae Endocronartium harknessii Neodiprion sertifer Neodiprion sertifer Geoffroy Thaumetopoea pityocampa Gremmeniella abietina Eotetranychus lewisi Cronartium coleosporioides Cronartium comandrae Cronartium comptoniae Dryocoetes confusus Endocronartium harknessii Gremmeniella abietina Inonotus weirii Leptographium wageneri Lymantria dispar Lymantria dispar Neodiprion sertifer Neodiprion sertifer Geoffroy Pissodes castaneus Rhyacionia buoliana Dendroctonus brevicomis Cronartium comptoniae Cronartium comptoniae Hyphantria cunea Sirex noctilio Cronartium comandrae Cronartium comptoniae Lymantria dispar Lymantria dispar Leptographium wageneri Sirex noctilio Cacoecimorpha pronubana Endocronartium harknessii Pissodes castaneus Rhyacionia buoliana Thaumetopoea pityocampa

Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Subregional A1 Subregional A1 Nacional A1 Nacional A1 Subregional A1 Subregional A1 Nacional A1 Subregional A1 Nacional A1 Subregional A1 Subregional A1 Subregional A1 Subregional A1 Nacional A1 Subregional A1 Subregional A1 Nacional A1 Subregional A1 Subregional A1 Subregional A1 Nacional A1 Subregional A1 Subregional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Subregional A1 Nacional A1 Subregional A1 Subregional A1 Nacional A1 Subregional A1 Subregional A1 Subregional A1 Subregional A1 Subregional A1 Subregional A1 Subregional A1 Nacional A1 Nacional A1 Subregional A1 Subregional A1 Subregional A1 Subregional A1 Subregional A1 Subregional A1

No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No

Presente Presente Diseminación Presente Presente en en Raíces y Org. en Ecuador en Peru Colombia Venezuela Subterraneos No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No

No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No

No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No

No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No

No No Si No Si No Si No No No No No No No No No No No No No No No No No No No Si Si No No No No No No No No No No No No No No Si No No No No No No

Diseminación Tallos no subterráneos No No No Si No No No No No No No No No No No No No Si No Si No No No No No No No No Si Si No Si Si No No No No No No No Si Si No No No No Si Si Si

Diseminación Diseminación Diseminación semillas y flores e madera y granos inflorescencias cortezas No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No

No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No Si No No No No No No No No No No No No Si No No Si No No No No

No No No No No No No No Si Si Si No No No No Si Si No Si No No No No Si Si Si Si No No No Si Si No Si No No Si Si No No No No No Si No Si Si No No

Diseminación planta entera No No No No Si No No Si Si No No Si No Si Si Si No Si Si No No Si Si No Si Si No Si No Si No Si Si No Si Si Si No Si Si Si No Si No No Si Si Si Si

Elaborado por

Ecuador Bolivia Colombia SGCA SGCA Ecuador Colombia SGCA SGCA Perú SGCA Colombia SGCA SGCA SGCA SGCA Bolivia SGCA SGCA Perú SGCA SGCA SGCA Perú SGCA SGCA Perú Perú Perú SGCA Bolivia SGCA SGCA Perú SGCA SGCA SGCA SGCA SGCA SGCA SGCA Perú Perú SGCA SGCA SGCA SGCA SGCA SGCA

- 62 LISTADO DE PLAGAS CUARENTENARIAS DE HOSPEDEROS VEGETALES AUSENTES EN LA COMUNIDAD ANDINA

Nombre Comun Pino Pino Pino Pino Pino Pino Pino Pino Pino Pino Pino Pino Pino Pino Pino Pino Pino Pino Pino Pino Pino Pino Pino Pino Pino Pino Pino Pino Pino Pino Pino Pino Pino Pino Pino Pino Pino Pino Pino Pino Pino Pino Pino Pino Pino Pino Pino Pino Pino

Nombre Científico

Plagas Cuarentenarias

Pinus hartwegii Dendroctonus adjunctus Pinus hartwegii Dendroctonus frontalis Pinus jeffreyi Cronartium coleosporioides Pinus jeffreyi Cronartium comandrae Pinus jeffreyi Dendroctonus brevicomis Pinus jeffreyi Heterobasidion annosum Pinus jeffreyi Leptographium wageneri Pinus koraiensis Cronartium ribicola [teleomorfo) Pinus lambertiana Cronartium ribicola [teleomorfo) Pinus lambertiana Phytophthora cryptogea Pinus laricio Thaumetopoea pityocampa Pinus leiophylla Dendroctonus adjunctus Pinus leiophylla Dendroctonus frontalis Pinus maximinoi Dendroctonus adjunctus Pinus maximinoi Dendroctonus frontalis Pinus monophylla Leptographium wageneri Pinus montezumae Dendroctonus adjunctus Pinus montezumae Dendroctonus frontalis Pinus monticola Cronartium ribicola [teleomorfo) Pinus monticola Inonotus weirii Pinus mugo Cronartium comandrae Pinus mugo Endocronartium harknessii Pinus mugo Gremmeniella abietina Pinus mugo Neodiprion sertifer Neodiprion sertifer Geoffroy Pinus mugo Phytophthora cryptogea Pinus mugo Rhyacionia buoliana Pinus muricata Endocronartium harknessii Pinus muricata Rhyacionia buoliana Pinus nelsoni Eotetranychus lewisi Pinus nigra Cronartium comandrae Pinus nigra Cronartium comptoniae Pinus nigra Endocronartium harknessii Pinus nigra Gremmeniella abietina Pinus nigra Hylotrupes bajulus Pinus nigra Neodiprion sertifer Neodiprion sertifer Geoffroy Pinus nigra Phytophthora cryptogea Pinus nigra Pissodes castaneus Pinus nigra Rhyacionia buoliana Pinus nigra Sirex noctilio Pinus nigra Thaumetopoea pityocampa Pinus parviflora Cronartium ribicola [teleomorfo) Pinus parviflora var. Pentaphylla Cronartium ribicola [teleomorfo) Pinus pinaster Cronartium comandrae Pinus pinaster Cronartium comptoniae Pinus pinaster Matsucoccus feytaudi Pinus pinaster Pissodes castaneus Pinus pinaster Thaumetopoea pityocampa Pinus pinea Gremmeniella abietina Pinus pinea Thaumetopoea pityocampa

Situación Fitosanitaria

Presente en Bolivia

Nacional A1 Subregional A1 Subregional A1 Subregional A1 Nacional A1 Subregional A1 Nacional A1 Subregional A1 Subregional A1 Subregional A1 Subregional A1 Nacional A1 Subregional A1 Nacional A1 Subregional A1 Nacional A1 Nacional A1 Subregional A1 Subregional A1 Nacional A1 Subregional A1 Subregional A1 Subregional A1 Nacional A1 Subregional A1 Subregional A1 Subregional A1 Subregional A1 Nacional A1 Subregional A1 Subregional A1 Subregional A1 Subregional A1 Nacional A1 Nacional A1 Subregional A1 Subregional A1 Subregional A1 Subregional A1 Subregional A1 Subregional A1 Subregional A1 Subregional A1 Subregional A1 Nacional A1 Subregional A1 Subregional A1 Subregional A1 Subregional A1

No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No

Presente Presente Diseminación Presente Presente en en Raíces y Org. en Ecuador en Peru Colombia Venezuela Subterraneos No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No

No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No

No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No

No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No

No No No No No Si Si No No Si No No No No No Si No No No Si No No No No Si No No No No No No No No No No Si No No No No No No No No No No No No No

Diseminación Tallos no subterráneos No No No No No Si No Si Si Si Si No No No No No No No Si No No No No No Si Si No Si Si No No No No No No Si Si Si No Si Si Si No No No Si Si No Si

Diseminación Diseminación Diseminación semillas y flores e madera y granos inflorescencias cortezas No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No

No No No No No No No No No Si No No No No No No No No No No No No No No Si No No No No No No No No No No Si No No No No No No No No No No No No No

Si Si No No Si Si No Si Si No No Si Si Si Si No Si Si Si Si No Si Si Si No No Si No No No No Si Si Si Si No Si No Si No Si Si No No Si Si No Si No

Diseminación planta entera No No No Si No No Si Si Si No Si No No No No Si No No Si No Si Si Si No No Si Si Si No Si Si Si Si No No No Si Si No Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si

Elaborado por

Perú SGCA SGCA SGCA Perú SGCA Perú SGCA SGCA SGCA SGCA Perú SGCA Perú SGCA Perú Perú SGCA SGCA Perú SGCA SGCA SGCA Bolivia SGCA SGCA SGCA SGCA Perú SGCA SGCA SGCA SGCA Bolivia Bolivia SGCA SGCA SGCA SGCA SGCA SGCA SGCA SGCA SGCA Perú SGCA SGCA SGCA SGCA

- 63 LISTADO DE PLAGAS CUARENTENARIAS DE HOSPEDEROS VEGETALES AUSENTES EN LA COMUNIDAD ANDINA

Nombre Comun Pino Pino Pino Pino Pino Pino Pino Pino Pino Pino Pino Pino Pino Pino Pino Pino Pino Pino Pino Pino Pino Pino Pino Pino Pino Pino Pino Pino Pino Pino Pino Pino Pino Pino Pino Pino Pino Pino Pino Pino Pino Pino Pino Pino Pino Pino Pino Pino Pino

Nombre Científico Pinus ponderosa Pinus ponderosa Pinus ponderosa Pinus ponderosa Pinus ponderosa Pinus ponderosa Pinus ponderosa Pinus ponderosa Pinus ponderosa Pinus ponderosa Pinus ponderosa Pinus pseudostrobus Pinus pseudostrobus Pinus pumila Pinus pumila Pinus pungens Pinus pungens Pinus radiata Pinus radiata Pinus radiata Pinus radiata Pinus radiata Pinus radiata Pinus radiata Pinus radiata Pinus radiata Pinus resinosa Pinus resinosa Pinus resinosa Pinus resinosa Pinus resinosa Pinus resinosa Pinus resinosa Pinus resinosa Pinus rigida Pinus rigida Pinus rigida Pinus rigida Pinus rudis Pinus rudis Pinus spp. Pinus spp. Pinus spp. Pinus spp. Pinus spp. Pinus spp. Pinus spp. Pinus spp. Pinus spp.

Plagas Cuarentenarias

Situación Fitosanitaria

Presente en Bolivia

Cronartium coleosporioides Cronartium comandrae Cronartium comptoniae Dendroctonus adjunctus Dendroctonus brevicomis Dendroctonus frontalis Endocronartium harknessii Eotetranychus lewisi Heterobasidion annosum Inonotus weirii Leptographium wageneri Dendroctonus adjunctus Dendroctonus frontalis Cronartium ribicola [teleomorfo) Neodiprion sertifer Neodiprion sertifer Geoffroy Cronartium comandrae Cronartium comptoniae Cronartium comptoniae Endocronartium harknessii Neotermes chilensis Phytophthora citricola Phytophthora cryptogea Pseudococcus calceolariae Pseudomonas syringae pv. syringae Rhyacionia buoliana Sirex noctilio Cronartium comandrae Cronartium comptoniae Gremmeniella abietina Heterobasidion annosum Lymantria dispar Lymantria dispar Neodiprion sertifer Neodiprion sertifer Geoffroy Rhyacionia buoliana Cronartium comandrae Cronartium comptoniae Lymantria dispar Lymantria dispar Dendroctonus adjunctus Dendroctonus frontalis Atropellis piniphila Atropellis piniphila Choristoneura fumiferana Choristoneura fumiferana Cronartium ribicola [teleomorfo) Cronartium ribicola [teleomorfo) Dendroctonus brevicomis Dendroctonus brevicomis Endocronartium harknessii

Subregional A1 Subregional A1 Subregional A1 Nacional A1 Nacional A1 Subregional A1 Subregional A1 Nacional A1 Subregional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Subregional A1 Subregional A1 Nacional A1 Subregional A1 Subregional A1 Subregional A1 Subregional A1 Subregional A1 Nacional A1 Subregional A1 Nacional A1 Nacional A1 Subregional A1 Subregional A1 Subregional A1 Subregional A1 Subregional A1 Subregional A1 Subregional A1 Nacional A1 Nacional A1 Subregional A1 Subregional A1 Subregional A1 Subregional A1 Nacional A1 Nacional A1 Subregional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Subregional A1 Subregional A1 Nacional A1 Nacional A1 Subregional A1

No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No

Presente Presente Diseminación Presente Presente en en Raíces y Org. en Ecuador en Peru Colombia Venezuela Subterraneos No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No

No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No

No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No

No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No

No No No No No No No No Si Si Si No No No No No No No No No No Si Si No No No No No No Si No No No No No No No No No No No No No No No No No No No

Diseminación Tallos no subterráneos No No No No No No No Si Si No No No No Si No No No No No No No Si Si No Si No No No No Si Si Si No Si No No Si Si No No No No No No Si Si No No No

Diseminación Diseminación Diseminación semillas y flores e madera y granos inflorescencias cortezas No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No

No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No Si Si No No No No No No No No Si No No No No No Si No No No No No No No No No No No

No No No Si Si Si Si No Si Si No Si Si Si Si No No No Si Si No No No No No Si No No Si Si No No Si No No No No No Si Si Si Si No No Si Si Si Si Si

Diseminación planta entera No Si Si No No No Si No No No Si No No Si No Si Si Si Si No Si No No Si Si No Si Si Si No Si No No Si Si Si Si No No No No No Si Si Si Si No No Si

Elaborado por

SGCA SGCA SGCA Perú Perú SGCA SGCA Perú SGCA Perú Perú Perú SGCA SGCA Bolivia SGCA SGCA SGCA SGCA SGCA Venezuela SGCA Perú Ecuador SGCA SGCA SGCA SGCA SGCA SGCA SGCA Perú Bolivia SGCA SGCA SGCA SGCA Perú Perú SGCA Colombia Colombia Colombia Colombia SGCA SGCA Perú Perú SGCA

- 64 LISTADO DE PLAGAS CUARENTENARIAS DE HOSPEDEROS VEGETALES AUSENTES EN LA COMUNIDAD ANDINA

Nombre Comun Pino Pino Pino Pino Pino Pino Pino Pino Pino Pino Pino Pino Pino Pino Pino Pino Pino Pino Pino Pino Pino Pino Pino Pino Pino Pino Pino Pino Pino Pino Pino Pino Pino Pino Pino Pino Pino Pino Pino Pino Pino Pino Pino Pino Pino Pino Pino Pino Pino

Nombre Científico Pinus spp. Pinus spp. Pinus spp. Pinus spp. Pinus spp. Pinus spp. Pinus spp. Pinus spp. Pinus spp. Pinus spp. Pinus spp. Pinus spp. Pinus spp. Pinus spp. Pinus spp. Pinus spp. Pinus spp. Pinus spp. Pinus spp. Pinus spp. Pinus spp. Pinus spp. Pinus spp. Pinus spp. Pinus spp. Pinus spp. Pinus spp. Pinus spp. Pinus spp. Pinus spp. Pinus spp. Pinus spp. Pinus spp. Pinus strobus Pinus strobus Pinus strobus Pinus strobus Pinus strobus Pinus strobus Pinus strobus Pinus sylvestris L. Pinus sylvestris L. Pinus sylvestris L. Pinus sylvestris L. Pinus sylvestris L. Pinus sylvestris L. Pinus sylvestris L. Pinus sylvestris L. Pinus sylvestris L.

Plagas Cuarentenarias

Situación Fitosanitaria

Presente en Bolivia

Endocronartium harknessii Gremmeniella abietina Gremmeniella abietina Heterobasidion annosum Heterobasidion annosum Hylotrupes bajulus Hylotrupes bajulus Hylurgus palliatus Hylurgus palliatus Lymantria dispar Lymantria dispar Lymantria dispar Lymantria dispar Lymantria monacha Lymantria monacha Matsucoccus feytaudi Matsucoccus feytaudi Mycosphaerella gibsonii Mycosphaerella gibsonii Neodiprion sertifer Neodiprion sertifer Geoffroy Neodiprion sertifer Neodiprion sertifer Geoffroy Phaeolus schweinitzii Phaeolus schweinitzii Phytophthora cryptogea Phytophthora cryptogea Pissodes castaneus Pissodes castaneus Rhyacionia buoliana Rhyacionia buoliana Sirex noctilio Sirex noctilio Thaumetopoea pityocampa Thaumetopoea pityocampa Choristoneura fumiferana Cronartium ribicola [teleomorfo) Endocronartium harknessii Gremmeniella abietina Heterobasidion annosum Lymantria dispar Lymantria dispar Cronartium comandrae Cronartium comptoniae Endocronartium harknessii Gremmeniella abietina Heterobasidion annosum Hylotrupes bajulus Lymantria dispar Lymantria dispar Lymantria monacha

Subregional A1 Subregional A1 Subregional A1 Subregional A1 Subregional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Subregional A1 Subregional A1 Nacional A1 Nacional A1 Subregional A1 Subregional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Subregional A1 Subregional A1 Subregional A1 Subregional A1 Subregional A1 Subregional A1 Subregional A1 Subregional A1 Subregional A1 Subregional A1 Nacional A1 Subregional A1 Subregional A1 Subregional A1 Subregional A1 Subregional A1 Nacional A1 Subregional A1 Subregional A1 Subregional A1 Subregional A1 Subregional A1 Nacional A1 Subregional A1 Nacional A1 Subregional A1

No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No

Presente Presente Diseminación Presente Presente en en Raíces y Org. en Ecuador en Peru Colombia Venezuela Subterraneos No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No

No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No

No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No

No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No

No No No Si Si No No No No No No No No No No No No No No No No No No Si Si No No No No No No No No No No No No Si No No No No No No Si No No No No

Diseminación Tallos no subterráneos No No No Si Si No No No No Si Si Si Si No No No No No No No No Si Si Si Si Si Si Si Si No No Si Si No Si No No Si Si Si No No No No Si No Si Si No

Diseminación Diseminación Diseminación semillas y flores e madera y granos inflorescencias cortezas No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No

No No No No No No No No No No No Si Si No No No No No No No No No No Si Si No No No No No No No No No No No No No No Si No No No No No No No Si No

Si Si Si Si Si Si Si No No No No No No Si Si Si Si No No Si Si No No No No Si Si No No Si Si No No No Si Si Si Si No No No No Si Si Si Si No No Si

Diseminación planta entera Si Si Si No No No No No No Si Si No No No No Si Si No No No No No No No No Si Si Si Si No No Si Si Si Si Si Si No Si No Si Si Si Si No No Si No No

Elaborado por

SGCA SGCA SGCA SGCA SGCA Bolivia Bolivia Bolivia Bolivia SGCA SGCA Perú Perú SGCA SGCA Perú Perú Colombia Colombia Bolivia Bolivia Colombia Colombia SGCA SGCA SGCA SGCA SGCA SGCA SGCA SGCA SGCA SGCA Colombia SGCA SGCA SGCA SGCA SGCA Perú SGCA SGCA SGCA SGCA SGCA Bolivia SGCA Perú SGCA

- 65 LISTADO DE PLAGAS CUARENTENARIAS DE HOSPEDEROS VEGETALES AUSENTES EN LA COMUNIDAD ANDINA

Nombre Comun Pino Pino Pino Pino Pino Pino Pino Pino Pino Pino Pino Pino Pino Platano Platano Platano Platano Platano Platano Platano Platano Platano Platano Platano Platano Platano Platano Platano Platano Platano Platano Platano Platano Platano Platano Platano Platano Platano Platano Platano Platano Platano Rosa Rosa Rosa Rosa Rosa Rosa Rosa

Nombre Científico

Plagas Cuarentenarias

Pinus sylvestris L. Neodiprion sertifer Neodiprion sertifer Geoffroy Pinus sylvestris L. Pissodes castaneus Pinus sylvestris L. Rhyacionia buoliana Pinus sylvestris L. Sirex noctilio Pinus sylvestris L. Thaumetopoea pityocampa Pinus taeda Cronartium comandrae Pinus taeda Cronartium comptoniae Pinus taeda Lymantria dispar Pinus taeda Lymantria dispar Pinus taeda Rhyacionia buoliana Pinus taeda Sirex noctilio Pinus thunbergii Phellinus noxis Pinus virginiana Cronartium comptoniae Musa acuminata Bactrocera musae Musa acuminata Haplobasidion musae Musa banksii F. MUELL.Bactrocera musae Musa paradisiaca Adoretus versutus Musa paradisiaca Bactrocera musae Musa paradisiaca Bactrocera tryoni Musa paradisiaca Banana bunchy top nanovirus Musa paradisiaca Erionota thrax Musa paradisiaca Gymnandrosoma aurantianum Musa paradisiaca Heterodera oryzae Musa paradisiaca Oryctes rhinoceros Musa paradisiaca Pratylenchus loosi Musa paradisiaca Pseudococcus calceolariae Musa paradisiaca Pseudomonas syringae pv. syringae Musa paradisiaca Stephanitis typica Musa paradisiaca Verticillium theobromae Musa popoulou Bactrocera tryoni Musa spp. Alternaria triticina Musa spp. Bactrocera dorsalis Musa spp. Bactrocera musae Musa spp. Banana bunchy top nanovirus Musa spp. Brevipalpus californicus Musa spp. Haplobasidion musae Musa spp. Helopeltis bergrothi Musa spp. Hoplolaimus pararobustus Musa spp. Parasa lepida Musa spp. Rhabdoscelus obscurus Musa spp. Saissetia coffeae Musa textilis Erionota thrax Rosa canina Adoxohyes orana Rosa canina Malacosoma neustria Rosa spp. Adoretus versutus Rosa spp. Adoxohyes orana Rosa spp. Aleurocanthus spiniferus Rosa spp. Anthonomus bisignifer Rosa spp. Apple Mosaic Ilarvirus

Situación Fitosanitaria

Presente en Bolivia

Nacional A1 Subregional A1 Subregional A1 Subregional A1 Subregional A1 Subregional A1 Subregional A1 Subregional A1 Nacional A1 Subregional A1 Subregional A1 Subregional A1 Subregional A1 Subregional A1 Nacional A1 Subregional A1 Subregional A1 Subregional A1 Subregional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Subregional A1 Nacional A1 Subregional A1 Subregional A1 Nacional A1 Subregional A1 Nacional A1 Subregional A1 Subregional A1 Nacional A1 Subregional A1 Nacional A1 Nacional A1 Subregional A1 Subregional A1 Subregional A1 Subregional A1 Subregional A1 Subregional A1 Nacional A1

No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No

Presente Presente Diseminación Presente Presente en en Raíces y Org. en Ecuador en Peru Colombia Venezuela Subterraneos No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No

No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No

No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No

No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No

No No No No No No No No No No No Si No No No No No No No Si No No Si No Si Si No No No No No No No Si No No No Si No No No No No No No No No No No

Diseminación Tallos no subterráneos No Si Si No Si No No Si Si Si No No No No No No Si No No No No No No No No Si No No No No No No No No Si No Si No No Si No No No No Si No Si No Si

Diseminación Diseminación Diseminación semillas y flores e madera y granos inflorescencias cortezas No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No

No No No No No No No No Si No No No No No No No No No No No No No No No No Si No No No No Si No No No No No Si No No No No No No No No No No Si No

Si Si No Si No No No No No No Si No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No

Diseminación planta entera No Si Si No Si Si Si Si No Si No No Si No No No Si No Si Si No No No No No No Si No No Si No No No Si No No No Si Si No No No No Si Si No Si Si No

Elaborado por

Bolivia SGCA SGCA SGCA SGCA SGCA SGCA SGCA Perú SGCA SGCA Venezuela SGCA SGCA Colombia SGCA SGCA SGCA SGCA Ecuador Ecuador Ecuador Colombia Ecuador Colombia Perú Ecuador Venezuela Bolivia SGCA Perú SGCA SGCA Ecuador SGCA Colombia SGCA SGCA Ecuador SGCA Bolivia Ecuador SGCA SGCA SGCA SGCA SGCA SGCA Ecuador

- 66 LISTADO DE PLAGAS CUARENTENARIAS DE HOSPEDEROS VEGETALES AUSENTES EN LA COMUNIDAD ANDINA

Nombre Comun Rosa Rosa Rosa Rosa Rosa Rosa Rosa Rosa Rosa Rosa Rosa Rosa Rosa Rosa Sandía Sandía Sandía Sandía Sandía Sandía Sandía Sandía Sorgo Sorgo Sorgo Sorgo Sorgo Sorgo Sorgo Sorgo Sorgo Sorgo Sorgo Sorgo Sorgo Sorgo Sorgo Sorgo Sorgo Sorgo Sorgo Sorgo Sorgo Sorgo Sorgo Sorgo Sorgo Sorgo Sorgo

Nombre Científico

Plagas Cuarentenarias

Rosa spp. Cacoecimorpha pronubana Rosa spp. Choristoneura rosaceana Rosa spp. Eotetranychus lewisi Rosa spp. Eutypa lata Rosa spp. Eutypa lata Rosa spp. Heterobasidion annosum Rosa spp. Hoplolaimus pararobustus Rosa spp. Lobesia botrana Rosa spp. Nectria galligena Rosa spp. Prunus necrotic ringspot ilarvirus Rosa spp. Pseudococcus calceolariae Rosa spp. Pseudomonas syringae pv. syringae Rosa spp. Rose wilt disease Rosa spp. Thrips imaginis Citrullus lanatus L. Bactrocera cucurbitae Citrullus lanatus L. Belonolaimus longicaudatus Citrullus lanatus L. Carpomya pardalina Citrullus lanatus L. Henosepilachna elaterii Citrullus lanatus L. Phytophthora cryptogea Citrullus lanatus L. Pythium myriotylum Citrullus lanatus L. Xanthomonas campestris pv. cucurbitae Citrullus vulgaris L. Carpomya pardalina Sorghum almum Periconia circinata Sorghum arundinaceumAtherigona soccata Sorghum bicolor Amrasca biguttula biguttula Sorghum bicolor Atherigona soccata Sorghum bicolor Chilo suppressalis Sorghum bicolor Cicadulina mbila Sorghum bicolor Conogethes punctiferalis Sorghum bicolor Hieroglyphus banian Sorghum bicolor Hoplolaimus pararobustus Sorghum bicolor Mythimna separata Sorghum bicolor Periconia circinata Sorghum bicolor Peronosclerospora spontanea Sorghum bicolor Pseudomonas syringae pv. syringae Sorghum bicolor Sclerophthora macrospora Sorghum bicolor Sesamia cretica Sorghum halepense Atherigona oryzae Sorghum halepense Atherigona soccata Sorghum halepense Mythimna separata Sorghum halepense Naupactus xanthographus Sorghum halepense Periconia circinata Sorghum propinquum Atherigona soccata Sorghum purpureosericeum Atherigona soccata Sorghum spp. Adoretus versutus Sorghum spp. Adoretus versutus Sorghum spp. Atherigona soccata Sorghum spp. Atherigona soccata Sorghum spp. Balansia oryzae-sativae

Situación Fitosanitaria

Presente en Bolivia

Subregional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Subregional A1 Subregional A1 Subregional A1 Subregional A1 Subregional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Subregional A1 Subregional A1 Subregional A1 Nacional A1 Subregional A1 Nacional A1 Nacional A1 Subregional A1 Subregional A1 Nacional A1 Subregional A1 Nacional A1 Subregional A1 Nacional A1 Nacional A1 Subregional A1 Subregional A1 Nacional A1 Subregional A1 Subregional A1 Nacional A1 Nacional A1 Subregional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Subregional A1 Subregional A1 Nacional A1 Nacional A1 Subregional A1 Subregional A1 Nacional A1 Nacional A1 Subregional A1

No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No

Presente Presente Diseminación Presente Presente en en Raíces y Org. en Ecuador en Peru Colombia Venezuela Subterraneos No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No

No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No

No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No

No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No

No No No No No Si Si No No No Si No No No No No No No Si Si No No Si No No No No No No No Si No Si No No No No No No No No Si No No No No No No Si

Diseminación Tallos no subterráneos No Si Si No Si Si No No Si Si Si No Si No No No No No Si No No No Si No No No Si No No No No No Si No No No No Si No No No Si No No Si Si No No Si

Diseminación Diseminación Diseminación semillas y flores e madera y granos inflorescencias cortezas No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No

Si Si No No No No No Si No No Si No No No Si No No No Si No No No No No No No Si No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No Si

No No No No Si Si No No Si No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No

Diseminación planta entera No No No No No No Si No No Si No Si No No No Si No No No No Si No No No Si No No No Si No Si No No Si Si No Si No No No No No No No Si Si No No No

Elaborado por

SGCA Perú Perú Ecuador SGCA SGCA SGCA SGCA SGCA Ecuador Perú Ecuador Colombia Venezuela SGCA SGCA SGCA Bolivia SGCA Colombia Ecuador SGCA SGCA Ecuador SGCA Ecuador SGCA Ecuador Ecuador Venezuela SGCA Ecuador SGCA SGCA Ecuador Bolivia SGCA Perú Ecuador Ecuador SGCA SGCA Ecuador Ecuador SGCA SGCA Ecuador Ecuador SGCA

- 67 LISTADO DE PLAGAS CUARENTENARIAS DE HOSPEDEROS VEGETALES AUSENTES EN LA COMUNIDAD ANDINA

Nombre Comun Sorgo Sorgo Sorgo Sorgo Sorgo Sorgo Sorgo Sorgo Sorgo Sorgo Sorgo Sorgo Sorgo Sorgo Sorgo Sorgo Sorgo Sorgo Sorgo Sorgo Sorgo Sorgo Sorgo Sorgo Sorgo Sorgo Soya Soya Soya Soya Soya Soya Soya Soya Soya Soya Soya Soya Soya Soya Soya Soya Soya Soya Soya Soya Soya Soya Soya

Nombre Científico

Plagas Cuarentenarias

Sorghum spp. Balansia oryzae-sativae Sorghum spp. Belonolaimus longicaudatus Sorghum spp. Belonolaimus longicaudatus Sorghum spp. Busseola fusca Sorghum spp. Busseola fusca Sorghum spp. Cicadulina mbila Sorghum spp. Cicadulina mbila Sorghum spp. Diaprepes abbreviatus Sorghum spp. Diaprepes abbreviatus Sorghum spp. Heterodera zeae Sorghum spp. Heterodera zeae Sorghum spp. Mythimna separata Sorghum spp. Mythimna separata Sorghum spp. Ostrinia furnacalis Sorghum spp. Ostrinia furnacalis Sorghum spp. Pratylenchus loosi Sorghum spp. Pratylenchus loosi Sorghum spp. Pseudomonas syringae pv. syringae Sorghum spp. Pseudomonas syringae pv. syringae Sorghum spp. Pythium myriotylum Sorghum spp. Pythium myriotylum Sorghum spp. Sesamia cretica Sorghum spp. Sesamia cretica Sorghum sudanense Cicadulina mbila Sorghum verticilliflorumBusseola fusca Sorghum vulgare Atherigona oryzae Glycine max Amrasca biguttula biguttula Glycine max Autographa gamma Glycine max Cowpea mild mottle virus (CPMMV) Glycine max Diabrotica barberi Glycine max Diabrotica virgifera virgifera Glycine max Empoasca fabae Glycine max Heterodera goettingiana Glycine max Lamprosema diemenalis Glycine max Lymantria dispar Glycine max Lymantria dispar Glycine max Mythimna separata Glycine max Naupactus xanthographus Glycine max Nematospora coryli Glycine max Phialophora gregata Glycine max Phoma exigua var. exigua Glycine max Phytophthora cryptogea Glycine max Phytophthora megasperma var. sojae (Teleomorfa) Glycine max Phytophthora sojae Glycine max Pseudomonas syringae pv. syringae Glycine max Pythium myriotylum Glycine max Soybean dwarf virus (SbDV) Glycine max Tylenchorhynchus claytoni Glycine spp. Belonolaimus longicaudatus

Situación Fitosanitaria

Presente en Bolivia

Subregional A1 Subregional A1 Subregional A1 Subregional A1 Subregional A1 Nacional A1 Nacional A1 Subregional A1 Subregional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Subregional A1 Subregional A1 Nacional A1 Subregional A1 Nacional A1 Subregional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Subregional A1 Nacional A1 Subregional A1 Nacional A1 Subregional A1 Subregional A1 Subregional A1 Nacional A1 Subregional A1 Nacional A1 Subregional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Subregional A1

No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No

Presente Presente Diseminación Presente Presente en en Raíces y Org. en Ecuador en Peru Colombia Venezuela Subterraneos No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No

No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No

No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No

No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No

Si No No No No No No No No Si Si No No No No Si Si No No Si Si No No No No No No No Si Si Si No No No No No No No No Si Si Si No Si No Si No Si No

Diseminación Tallos no subterráneos Si No No Si Si No No No No No No No No No No No No No No No No No No No Si Si No No Si No No No No No Si Si No No No Si No Si No Si No No No No No

Diseminación Diseminación Diseminación semillas y flores e madera y granos inflorescencias cortezas No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No

Si No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No Si Si Si No No No Si No No No No Si No Si No No No No No No No

No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No

Diseminación planta entera No Si Si Si Si No No No No No No No No Si Si No No Si Si No No Si Si No Si No Si No Si No No Si No No No Si No No No No No No No No Si No No No Si

Elaborado por

SGCA SGCA SGCA SGCA SGCA Ecuador Ecuador Venezuela Venezuela Colombia Colombia Ecuador Ecuador Ecuador Ecuador Colombia Colombia Ecuador Ecuador Colombia Colombia SGCA SGCA Ecuador SGCA Perú SGCA Venezuela Bolivia Perú Perú Venezuela Bolivia Venezuela Perú SGCA Ecuador SGCA SGCA SGCA Perú SGCA Ecuador SGCA Ecuador Colombia Bolivia Colombia SGCA

- 68 LISTADO DE PLAGAS CUARENTENARIAS DE HOSPEDEROS VEGETALES AUSENTES EN LA COMUNIDAD ANDINA

Nombre Comun Soya Soya Tomate Tomate Tomate Tomate Tomate Tomate Tomate Tomate Tomate Tomate Tomate Tomate Tomate Tomate Tomate Tomate Tomate Tomate Tomate Tomate Tomate Tomate Tomate Tomate Tomate Tomate Tomate Tomate Tomate Trigo Trigo Trigo Trigo Trigo Trigo Trigo Trigo Trigo Trigo Trigo Trigo Trigo Trigo Trigo Trigo Trigo Trigo

Nombre Científico

Plagas Cuarentenarias

Glycine spp. Lygus lineolaris Glycine spp. Metcalfa pruinosa Lycopersicon esculentum Agiotes Mill. sputator Lycopersicon esculentum Agriotes Mill. lineatus Lycopersicon esculentum Amrasca Mill. biguttula biguttula Lycopersicon esculentum Anastrepha Mill. suspensa Lycopersicon esculentum Anthonomus Mill. eugenii Lycopersicon esculentum Bactrocera Mill. carambolae Lycopersicon esculentum Bactrocera Mill. cucurbitae Lycopersicon esculentum Bactrocera Mill. tryoni Lycopersicon esculentum Beet Mill. curly top virus (BCTV) Lycopersicon esculentum Belonolaimus Mill. longicaudatus Lycopersicon esculentum Cacoecimorpha Mill. pronubana Lycopersicon esculentum Clavibacter Mill. michiganensis subsp. sepedonicus Lycopersicon esculentum Cowpea Mill. mild mottle virus (CPMMV) Lycopersicon esculentum Empoasca Mill. fabae Lycopersicon esculentum Gnorimoschema Mill. heliopa Lycopersicon esculentum leaf Mill. curl virus Lycopersicon esculentum Leptinotarsa Mill. decemlineata Lycopersicon esculentum Mamestra Mill. brassicae Lycopersicon esculentum Meloidogyne Mill. chitwoodi Lycopersicon esculentum Phytophthora Mill. citricola Lycopersicon esculentum Phytophthora Mill. cryptogea Lycopersicon esculentum Polyscytalum Mill. pustulans Lycopersicon esculentum Pseudocercospora Mill. fuligena Lycopersicon esculentum Pseudomonas Mill. syringae pv. syringae Lycopersicon esculentum Pythium Mill. deliense Lycopersicon esculentum Pythium Mill. myriotylum Lycopersicon esculentum Tomato Mill. bunchy top viroid (TBTVd) Lycopersicon esculentum Tomato Mill. mottle bigeminivirus (TMoV) Lycopersicon esculentum Trirhithromyia Mill. cyanescens Triticum aestivum L. (1753) Agiotes sputator Triticum aestivum L. (1753) Agriotes lineatus Triticum aestivum L. (1753) Agriotes obscurus Triticum aestivum L. (1753) Agromyza oryzae Triticum aestivum L. (1753) Alternaria triticina Triticum aestivum L. (1753) Anguina agrostis Triticum aestivum L. (1753) Anguina tritici Triticum aestivum L. (1753) Atherigona oryzae Triticum aestivum L. (1753) Atherigona soccata Triticum aestivum L. (1753) Autographa gamma Triticum aestivum L. (1753) Cicadulina mbila Triticum aestivum L. (1753) Contarinia tritici Triticum aestivum L. (1753) Crocidosema plebejana Triticum aestivum L. (1753) Diabrotica virgifera virgifera Triticum aestivum L. (1753) Diuraphis noxia Triticum aestivum L. (1753) Ephestia elutella Triticum aestivum L. (1753) Hoplolaimus pararobustus Triticum aestivum L. (1753) Meloidogyne chitwoodi

Situación Fitosanitaria

Presente en Bolivia

Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Subregional A1 Subregional A1 Subregional A1 Subregional A1 Subregional A1 Subregional A1 Subregional A1 Nacional A1 Subregional A1 Subregional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Subregional A1 Nacional A1 Subregional A1 Nacional A1 Subregional A1 Nacional A1 Subregional A1 Subregional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Subregional A1 Nacional A1 Subregional A1 Nacional A1 Subregional A1 Subregional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Subregional A1 Subregional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Subregional A1 Subregional A1

No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No

Presente Presente Diseminación Presente Presente en en Raíces y Org. en Ecuador en Peru Colombia Venezuela Subterraneos No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No

No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No

No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No

No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No

No No Si Si No No No No No No No No No Si Si No Si No Si No Si No Si Si No No No Si No No No Si Si Si No No Si No No No No No No No Si No No Si Si

Diseminación Tallos no subterráneos No No No No No No No No No No No No No Si Si No No No No No No No Si Si No No No No No No No No No No No No Si No Si No No No No No No No No No No

Diseminación Diseminación Diseminación semillas y flores e madera y granos inflorescencias cortezas No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No

No No No No No No Si No Si No No No Si Si Si No No No No No No No Si No No No No No No No No No No No Si Si Si Si No No No No No No Si No No No No

No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No

Diseminación planta entera No No No No Si No Si No No Si No Si No Si Si Si No No Si No Si Si No No No Si No No No No No No No No No No No Si No No No No No No No No No Si Si

Elaborado por

Venezuela Venezuela Venezuela Venezuela SGCA SGCA SGCA SGCA SGCA SGCA Bolivia SGCA SGCA Bolivia Bolivia Venezuela Venezuela Bolivia SGCA Venezuela SGCA Venezuela SGCA SGCA Bolivia Ecuador Venezuela Colombia Bolivia Bolivia Perú Venezuela Venezuela Venezuela Venezuela Perú SGCA SGCA Perú Ecuador Venezuela Ecuador SGCA Venezuela Perú Venezuela Ecuador SGCA SGCA

- 69 LISTADO DE PLAGAS CUARENTENARIAS DE HOSPEDEROS VEGETALES AUSENTES EN LA COMUNIDAD ANDINA

Nombre Comun Trigo Trigo Trigo Trigo Trigo Trigo Trigo Trigo Trigo Trigo Trigo Trigo Trigo Trigo Trigo Trigo Trigo Trigo Trigo Trigo Trigo Trigo Trigo Trigo Trigo Trigo Trigo Trigo Trigo Trigo Trigo Trigo Trigo Trigo Trigo Trigo Trigo Trigo Trigo Uva Uva Uva Uva Uva Uva Uva Uva Uva Uva

Nombre Científico

Plagas Cuarentenarias

Triticum aestivum L. (1753) Mythimna separata Triticum aestivum L. (1753) Naupactus xanthographus Triticum aestivum L. (1753) Oulema melanopus Triticum aestivum L. (1753) Phytophthora cryptogea Triticum aestivum L. (1753) Pratylenchus neglectus Triticum aestivum L. (1753) Pseudocercosporella herpotrichoides [anamorfo] Triticum aestivum L. (1753) Pseudomonas syringae pv. coronafaciens Triticum aestivum L. (1753) Pseudomonas syringae pv. syringae Triticum aestivum L. (1753) Pythium graminicola Triticum aestivum L. (1753) Sclerophthora macrospora Triticum aestivum L. (1753) Tilletia controversa Triticum dicoccum Alternaria triticina Triticum dicoccum Anguina tritici Triticum monococcum Anguina tritici Triticum spelta Anguina tritici Triticum spelta Diabrotica virgifera virgifera Triticum spelta Ephestia elutella Triticum sphaerococcumAlternaria triticina Triticum spp. Anguina tritici Triticum spp. Belonolaimus longicaudatus Triticum spp. Cicadulina mbila Triticum spp. Contarinia tritici Triticum spp. Delia coarctata Triticum spp. Dicladispa armiguera Triticum spp. Dociostaurus maroccanus Triticum spp. Empoasca fabae Triticum spp. Gryllotalpa africana Triticum spp. Heterodera zeae Triticum spp. Mayetiola destructor Triticum spp. Mythimna separata Triticum spp. Pythium graminicola Triticum spp. Sclerophthora macrospora Triticum spp. Sesamia cretica Triticum spp. Tilletia controversa Triticum spp. Tilletia indica Triticum spp. Tipula oleracea Triticum turgidum Alternaria triticina Triticum turgidum Anguina tritici Triticum ventricosum Anguina tritici Vitis vinifera L. Agriotes lineatus Vitis vinifera L. Aleurocanthus spiniferus Vitis vinifera L. Amyelois transitella Vitis vinifera L. Apate monachus Vitis vinifera L. Apple proliferation phytoplasma Vitis vinifera L. Autographa gamma Vitis vinifera L. Bactrocera tryoni Vitis vinifera L. Blueberry leaf mottle virus (BLMoV) Vitis vinifera L. Brevipalpus californicus Vitis vinifera L. Cnephasia longana

Situación Fitosanitaria

Presente en Bolivia

Nacional A1 Subregional A1 Nacional A1 Subregional A1 Nacional A1 Subregional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Subregional A1 Nacional A1 Subregional A1 Subregional A1 Subregional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Subregional A1 Subregional A1 Nacional A1 Subregional A1 Subregional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Subregional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Subregional A1 Subregional A1 Subregional A1 Nacional A1 Nacional A1 Subregional A1 Subregional A1 Subregional A1 Subregional A1 Subregional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Subregional A1 Nacional A1 Subregional A1 Nacional A1

No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No

Presente Presente Diseminación Presente Presente en en Raíces y Org. en Ecuador en Peru Colombia Venezuela Subterraneos No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No

No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No

No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No

No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No

No No No Si Si No No No No No No No No No No Si No No No No No No Si No No No No Si No No No No No No No No No No No Si No No No No No No No No No

Diseminación Tallos no subterráneos No No No Si No Si No No No No No No No No No No No No No No No No Si No No No No No Si No No No No No No No No No No No Si No No Si No No No Si No

Diseminación Diseminación Diseminación semillas y flores e madera y granos inflorescencias cortezas No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No

No No No Si No No No No No No No Si Si Si Si Si No Si Si No No No No No No No No No No No No No No No No No Si Si Si No No No No No No No No No Si

No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No

Diseminación planta entera No No Si No No No Si Si No No No No Si Si Si No No No Si Si No No Si No No Si No No No No No No Si No No No No Si Si No Si No No Si No Si No No No

Elaborado por

Ecuador SGCA Ecuador SGCA Colombia SGCA Ecuador Ecuador Venezuela Bolivia SGCA Perú SGCA SGCA SGCA Perú Ecuador Perú SGCA SGCA Ecuador SGCA SGCA Venezuela Venezuela Venezuela Venezuela Colombia SGCA Ecuador Venezuela Bolivia SGCA SGCA SGCA Venezuela Perú SGCA SGCA Venezuela SGCA SGCA Venezuela Ecuador Venezuela SGCA Bolivia SGCA Bolivia

- 70 LISTADO DE PLAGAS CUARENTENARIAS DE HOSPEDEROS VEGETALES AUSENTES EN LA COMUNIDAD ANDINA

Nombre Comun Uva Uva Uva Uva Uva Uva Uva Uva Uva Uva Uva Uva Uva Uva Uva Uva Uva Uva Uva Uva Uva Uva

Nombre Científico Vitis vinifera L. Vitis vinifera L. Vitis vinifera L. Vitis vinifera L. Vitis vinifera L. Vitis vinifera L. Vitis vinifera L. Vitis vinifera L. Vitis vinifera L. Vitis vinifera L. Vitis vinifera L. Vitis vinifera L. Vitis vinifera L. Vitis vinifera L. Vitis vinifera L. Vitis vinifera L. Vitis vinifera L. Vitis vinifera L. Vitis vinifera L. Vitis vinifera L. Vitis vinifera L. Vitis vinifera L.

Plagas Cuarentenarias

Situación Fitosanitaria

Conogethes punctiferalis Nacional A1 Eupoecilia ambiguella Nacional A1 Eutypa lata Subregional A1 Eutypa lata Nacional A1 Grapevine stem pitting associated closterovirus (VIDEdB) Nacional A1 Hoplolaimus pararobustus Subregional A1 Hyphantria cunea Subregional A1 Lobesia botrana Subregional A1 Mamestra brassicae Nacional A1 Metcalfa pruinosa Nacional A1 Naupactus xanthographus Subregional A1 Phellinus noxis Subregional A1 Phytophthora citricola Nacional A1 Phytophthora cryptogea Subregional A1 Proeulia auraria Nacional A1 Proeulia chrysopteris Nacional A1 Pseudococcus calceolariae Nacional A1 Pseudomonas syringae pv. syringae Nacional A1 Raspberry ringspot virus (RpRSV) Nacional A1 Saissetia coffeae Nacional A1 Thrips imaginis Nacional A1 Xiphinema italiae Nacional A1

Presente en Bolivia No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No

Presente Presente Diseminación Presente Presente en en Raíces y Org. en Ecuador en Peru Colombia Venezuela Subterraneos No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No

No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No

No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No

No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No

No No No No No Si No No No No No Si No Si No No Si No No No No No

Diseminación Tallos no subterráneos No No Si No Si No No No No No No No No Si No No Si No No No No No

Diseminación Diseminación Diseminación semillas y flores e madera y granos inflorescencias cortezas No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No

No No No No No No No Si No No No No No Si Si Si Si No No No No No

No No Si No No No Si No No No No No No No No No No No No No No No

Diseminación planta entera Si No No No No Si Si No No No No No Si No No Si No Si No No No No

Elaborado por

Ecuador Venezuela SGCA Ecuador Bolivia SGCA SGCA SGCA Venezuela Venezuela SGCA Venezuela Venezuela SGCA Perú Perú Perú Ecuador Bolivia Bolivia Venezuela Bolivia

- 71 LISTADO DE PLAGAS CUARENTENARIAS DE HOSPEDEROS VEGETALES PRESENTES EN LA COMUNIDAD ANDINA

Nombre Comun Ají Ají Ají Ají Ají Ají Ají Ají Ají Ají Ají Ajo Ajo Ajo Ajo Algodón Algodón Algodón Algodón Algodón Algodón Algodón Algodón Algodón Algodón Algodón Algodón Algodón Algodón Algodón Algodón Algodón Algodón Algodón Algodón Algodón Algodón Algodón Algodón Algodón Arroz Arroz Arroz Arroz Arroz Arroz Arroz Arroz Arroz

Nombre Científico

Plagas Cuarentenarias

Capsicum annuum Agrobacterium rhizogenes Capsicum annuum Clavibacter michiganensis subsp. Michiganensis Capsicum annuum Helicotylenchus dihystera Capsicum annuum Meloidogyne hapla Capsicum annuum Meloidogyne incognita Capsicum annuum Nacobbus aberrans Capsicum annuum Pseudomonas marginalis pv marginalis Capsicum annuum Thanatephorus cucumeris (Teleomorfa) Capsicum annuum Thrips palmi Capsicum annuum Tomato spotted wilt tospovirus (TSWV) Capsicum annuum Xanthomonas vesicatoria Allium sativum L. Delia antiqua Allium sativum L. Ditylenchus destructor Allium sativum L. Helicotylenchus pseudorobustus Allium sativum L. Pseudomonas marginalis pv marginalis Gossypium barbadenseAnthonomus grandis Gossypium barbadensePratylenchus brachyurus Gossypium hirsutum Agrobacterium rhizogenes Gossypium hirsutum Anthonomus grandis Gossypium hirsutum Eutinobothrus gossypii Gossypium hirsutum Helicotylenchus dihystera Gossypium hirsutum Macconellicoccus hirsutus Gossypium hirsutum Phytophthora palmivora Gossypium hirsutum Rotylenchulus reniformis Gossypium spp. Anthonomus grandis Gossypium spp. Aonidiella aurantii Gossypium spp. Brevipalpus obovatus Gossypium spp. Chaetocnema confinis Gossypium spp. Colletotrichum gossypii Gossypium spp. Cotton mosaic virus Gossypium spp. Helicotylenchus pseudorobustus Gossypium spp. Keiferia lycopersicella Gossypium spp. Meloidogyne incognita Gossypium spp. Phymatotrichopsis omnivora Gossypium spp. Pratylenchus brachyurus Gossypium spp. Sacadodes pyralis Gossypium spp. Thanatephorus cucumeris (Teleomorfa) Gossypium spp. Thrips palmi Gossypium spp. Thrips palmi Gossypium spp. Xiphinema americanum Oryza sativa L. Aphelenchoides besseyi Oryza sativa L. Cochliobolus heterostrophus Oryza sativa L. Helicotylenchus dihystera Oryza sativa L. Helicotylenchus pseudorobustus Oryza sativa L. Holochilus venezuelae Oryza sativa L. Kakotrhips pisivorus Oryza sativa L. Keiferia lycopersicella Oryza sativa L. Meloidogyne arenaria Oryza sativa L. Meloidogyne incognita

Situación Fitosanitaria

Presente en Bolivia

Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Subregional A2 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A2 Nacional A1 Subregional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Subregional A2 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A2 Nacional A1 Subregional A2 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A2 Subregional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1

No No No No Si Si No Si No No No No No No No Si Si No Si No No No Si No Si Si No No No No No Si Si No Si No Si No No No No Si No No No No Si Si Si

Presente Presente Diseminación Presente Presente en en Raíces y Org. en Ecuador en Peru Colombia Venezuela Subterraneos Si Si Si No No No No No Si Si Si Si No No No Si No Si Si No Si No Si No Si Si No No Si No No Si No No No Si No Si Si No No Si Si No No No Si Si No

No Si No No Si Si No No No No No No Si No No Si No No Si No No No Si No Si No No Si Si No No No Si No No No No No No Si Si Si No No No No No Si Si

No Si Si Si Si Si Si Si No No No No No No Si No Si No No Si Si No Si Si No No No No No No No No Si No Si No Si No No Si No No Si No No No No Si Si

No No Si No Si No Si Si Si Si Si No No Si Si Si Si No Si No Si Si Si Si Si No Si No Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si No Si Si Si Si Si Si Si Si

No No Si Si Si Si Si No No No No Si Si No Si No No No No No Si No Si No No No No Si No No No No Si Si No No No No No Si Si No Si No No No No Si Si

Diseminación Tallos no subterráneos No No No No No No No No No No No Si Si No No No No No No No No No No No No Si No No No No No No No Si No No No No Si No Si No No No No No No No No

Diseminación Diseminación Diseminación semillas y flores e madera y granos inflorescencias cortezas No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No

No No No No No No Si No No No No No No No Si Si No No Si No No Si No No Si No No No No No No No No No No Si No No Si No Si No No No No No No No No

No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No

Diseminación Elaborado por planta entera Si Si No No No No Si No No Si No Si Si No Si No Si Si No No No Si No No No No No No No No No No No No Si No No No No No No No No No No No No No No

Ecuador Bolivia Bolivia Colombia Colombia Colombia Ecuador Ecuador Perú Bolivia Ecuador Perú SGCA Bolivia Ecuador Perú Ecuador Ecuador Perú Bolivia Bolivia Venezuela Ecuador Bolivia Perú Perú Colombia Venezuela Perú Bolivia Bolivia Ecuador Colombia SGCA Ecuador Bolivia Ecuador Perú Colombia Colombia SGCA Ecuador Bolivia Bolivia Venezuela Venezuela Ecuador Ecuador Colombia

- 72 LISTADO DE PLAGAS CUARENTENARIAS DE HOSPEDEROS VEGETALES PRESENTES EN LA COMUNIDAD ANDINA

Nombre Comun

Nombre Científico

Plagas Cuarentenarias

Arroz Oryza sativa L. Monographella nivalis Arroz Oryza sativa L. Nectria rigidiuscula Arroz Oryza sativa L. Nectria rigidiuscula (Teleomorfa) Arroz Oryza sativa L. Oebalus insularis Arroz Oryza sativa L. Oebalus poecilis Arroz Oryza sativa L. Parapoynx stagnalis Arroz Oryza sativa L. Perkinsiella saccharicida Arroz Oryza sativa L. Pratylenchus brachyurus Arroz Oryza sativa L. Thanatephorus cucumeris (Teleomorfa) Arroz Oryza sativa L. Thrips palmi Arroz Oryza sativa L. Thrips palmi Arroz Oryza sativa L. Xiphinema americanum Arverja Pisum sativum L. Clover yellow vein potyvirus (ClYVV) Arverja Pisum sativum L. Helicotylenchus dihystera Arverja Pisum sativum L. Helicotylenchus pseudorobustus Arverja Pisum sativum L. Kakotrhips pisivorus Arverja Pisum sativum L. Meloidogyne arenaria Arverja Pisum sativum L. Nacobbus aberrans Arverja Pisum sativum L. Thrips palmi Arverja Pisum sativum L. Tomato spotted wilt tospovirus (TSWV) Arverja Pisum sativum var. arvense Agrobacterium rhizogenes Berenjena Solanum melongena Brevipalpus obovatus Berenjena Solanum melongena Colletotrichum acutatum Berenjena Solanum melongena Didymella lycopersici Berenjena Solanum melongena Ditylenchus destructor Berenjena Solanum melongena Helicotylenchus dihystera Berenjena Solanum melongena Helicotylenchus pseudorobustus Berenjena Solanum melongena Keiferia lycopersicella Berenjena Solanum melongena Macconellicoccus hirsutus Berenjena Solanum melongena Meloidogyne incognita Berenjena Solanum melongena Nacobbus aberrans Berenjena Solanum melongena Neoleucinodes elegantalis Berenjena Solanum melongena Opogona sacchari Berenjena Solanum melongena Peronospora hyoscyami f.sp. tabacina Berenjena Solanum melongena Pratylenchus brachyurus Berenjena Solanum melongena Rigidoporus microporus Berenjena Solanum melongena Thanatephorus cucumeris (Teleomorfa) Berenjena Solanum melongena Thrips palmi Berenjena Solanum melongena Thrips palmi Berenjena Solanum melongena Tomato spotted wilt tospovirus (TSWV) Cacao Theobroma cacao L. Agrobacterium rhizogenes Cacao Theobroma cacao L. Cacao necrosis nepovirus (CABI, 2002; 2000). Cacao Theobroma cacao L. Cacao swollen shoot virus (CSSV) Cacao Theobroma cacao L. Ceratocystis fimbriata Cacao Theobroma cacao L. Ganoderma philippii Cacao Theobroma cacao L. Helicotylenchus dihystera Cacao Theobroma cacao L. Macconellicoccus hirsutus Cacao Theobroma cacao L. Moniliophthora roreri [anamorfo) Cacao Theobroma cacao L. Mycena citricolor

Situación Fitosanitaria

Presente en Bolivia

Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A2 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Subregional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Subregional A2 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A2 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A2 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Subregional A2 Nacional A1 Nacional A2 Subregional A2 Nacional A1

Si No No Si Si No No Si Si No No No No No No No Si Si No No No No No No No No No Si No Si Si No No No Si No Si No No No No No No No No No No No Si

Presente Presente Diseminación Presente Presente en en Raíces y Org. en Ecuador en Peru Colombia Venezuela Subterraneos No Si Si Si Si No Si No No Si Si No Si Si No No Si No Si Si Si No Si No No Si No Si No No No Si No No No No No Si Si Si Si Si Si Si No Si No Si Si

No Si Si Si No No Si No No No No Si No No No No Si Si No No No No Si No Si No No No No Si Si No No No No No No No No No No No No Si No No No Si Si

No No Si No No No Si Si Si No No Si No Si No No Si Si No No No No No No No Si No No No Si Si No Si No Si Si Si No No No No No No Si Si Si No Si Si

No Si Si No No Si Si Si Si Si Si Si No Si Si Si Si No Si Si No Si Si Si No Si Si Si Si Si No Si Si Si Si No Si Si Si Si No Si Si Si No Si Si Si Si

No No No No No No No No No No No Si No Si No No Si Si No No No No No No Si Si No No No Si Si No No No No Si No No No No No No No No Si Si No No No

Diseminación Tallos no subterráneos No Si No No No No No No No No Si No No No No No No No No No No No Si Si Si No No No No No No No No Si No No No No Si No No No No No Si No No No No

Diseminación Diseminación Diseminación semillas y flores e madera y granos inflorescencias cortezas No No No No No Si No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No Si No No No No No No No No No No No No No No No

No No No No No No No No No No Si No No No No No No No No No No No No No No No No No Si No No No No No No No No No Si No No No No No No No Si No No

No Si No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No Si No No No No No Si No Si No No No No No

Diseminación Elaborado por planta entera No No No No No No No Si No No No No No No No No No No No Si Si No No No Si No No No Si No No No No No Si No No No No Si Si Si No No No No Si No No

Venezuela Perú Ecuador Venezuela Venezuela Bolivia Bolivia Ecuador Ecuador Perú Colombia Colombia Venezuela Bolivia Bolivia Venezuela Ecuador Colombia Perú Bolivia Ecuador Colombia Perú Bolivia SGCA Bolivia Bolivia Ecuador Venezuela Colombia Colombia Bolivia Bolivia Colombia Ecuador Bolivia Ecuador Perú Colombia Bolivia Ecuador Ecuador Ecuador Ecuador SGCA Bolivia Venezuela Venezuela Ecuador

- 73 LISTADO DE PLAGAS CUARENTENARIAS DE HOSPEDEROS VEGETALES PRESENTES EN LA COMUNIDAD ANDINA

Nombre Comun Cacao Cacao Cacao Cacao Cacao Café Café Café Café Café Café Café Café Café Café Café Café Café Café Café Café Café Café Café Café Café Café Café Café Café Café Camote Camote Camote Camote Camote Camote Camote Camote Camote Camote Camote Camote Camote Camote Camote Caña Caña Caña

Nombre Científico

Plagas Cuarentenarias

Theobroma cacao L. Nectria rigidiuscula Theobroma cacao L. Nectria rigidiuscula (Teleomorfa) Theobroma cacao L. Phytophthora palmivora Theobroma cacao L. Pratylenchus brachyurus Theobroma cacao L. Rigidoporus microporus Coffea arabica Aleurocanthus woglumi Coffea arabica Ceratocystis fimbriata Coffea arabica Colletotrichum acutatum Coffea arabica Helicotylenchus dihystera Coffea arabica Hypothenemus hampei Coffea arabica Macconellicoccus hirsutus Coffea arabica Meloidogyne arenaria Coffea arabica Meloidogyne incognita Coffea arabica Mycena citricolor Coffea arabica Nectria rigidiuscula Coffea arabica Nectria rigidiuscula (Teleomorfa) Coffea arabica Perkinsiella saccharicida Coffea arabica Pseudococcus elisae Coffea canephora Ceratocystis fimbriata Coffea canephora Xiphinema americanum Coffea spp. Brevipalpus obovatus Coffea spp. Ceratocystis fimbriata Coffea spp. Ganoderma philippii Coffea spp. Leucoptera meyricki Coffea spp. Meloidogyne hapla Coffea spp. Mycena citricolor Coffea spp. Parabemisia myricae Coffea spp. Pratylenchus brachyurus Coffea spp. Radopholus similis Coffea spp. Rigidoporus microporus Coffea spp. Xiphinema americanum Ipomoea batatas (L.)POIR. Agrobacterium rhizogenes Ipomoea batatas (L.)POIR. Aphelenchoides besseyi Ipomoea batatas (L.)POIR. Ceratocystis fimbriata Ipomoea batatas (L.)POIR. Chaetocnema confinis Ipomoea batatas (L.)POIR. Ditylenchus destructor Ipomoea batatas (L.)POIR. Helicotylenchus dihystera Ipomoea batatas (L.)POIR. Megastes grandalis Ipomoea batatas (L.)POIR. Meloidogyne arenaria Ipomoea batatas (L.)POIR. Meloidogyne incognita Ipomoea batatas (L.)POIR. Naupactus leucoloma Ipomoea batatas (L.)POIR. Peridroma saucia Ipomoea batatas (L.)POIR. Phaeoisariopsis bataticola Ipomoea batatas (L.)POIR. Pratylenchus brachyurus Ipomoea batatas (L.)POIR. Rigidoporus microporus Ipomoea batatas (L.)POIR. Rotylenchulus reniformis Saccharum officinarum Helicotylenchus dihystera Saccharum officinarum Helicotylenchus pseudorobustus Saccharum officinarum Holochilus venezuelae

Situación Fitosanitaria

Presente en Bolivia

Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A2 Nacional A2 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Subregional A2 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Subregional A2 Nacional A1 Nacional A1 Subregional A2 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Subregional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A2

No No Si Si No No No No No Si No Si Si Si No No No No No No No No No No No Si No Si Si No No No No No No No No No Si Si No No No Si No No No No No

Presente Presente Diseminación Presente Presente en en Raíces y Org. en Ecuador en Peru Colombia Venezuela Subterraneos Si Si Si No No Si Si Si Si Si No Si No Si Si Si Si Si Si No No Si No No No Si No No Si No No Si No Si No No Si No Si No No Si No No No No Si No No

Si Si Si No No Si Si Si No Si No Si Si Si Si Si Si Si Si Si No Si No No No Si No No No No Si No Si Si Si Si No No Si Si No No No No No No No No No

No Si Si Si Si No Si No Si Si No Si Si Si No Si Si No Si Si No Si Si Si Si Si No Si Si Si Si No No Si No No Si No Si Si Si Si No Si Si Si Si No No

Si Si Si Si No Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si No Si Si Si Si No No No Si Si Si Si No Si No No Si No No Si Si Si Si No Si Si Si No Si Si Si Si

No No Si No Si No No No Si No No Si Si No No No No No No Si No No Si No Si No No No Si Si Si No Si No Si Si Si Si Si Si Si No No No Si No Si No No

Diseminación Tallos no subterráneos Si No No No No Si No Si No No No No No No Si No No No No No No No Si No No No Si No No No No No Si No No Si No No No No No No No No No No No No No

Diseminación Diseminación Diseminación semillas y flores e madera y granos inflorescencias cortezas No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No

No No No No No No No No No No Si No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No Si No No No No No No No No No No No No No No No No

Si No No No Si No Si No No No No No No No Si No No No Si No No Si No No No No No No No Si No No No Si No No No No No No No No No No Si No No No No

Diseminación Elaborado por planta entera No No No Si No No No No No No Si No No No No No No No No No No No No No No No No Si No No No Si No No No Si No No No No No No Si Si No No No No No

Perú Ecuador Ecuador Ecuador Bolivia Perú Ecuador Perú Bolivia Venezuela Venezuela Ecuador Colombia Ecuador Perú Ecuador Bolivia Perú Ecuador Colombia Colombia Ecuador SGCA Ecuador Colombia Ecuador Perú Ecuador Bolivia Bolivia Colombia Ecuador SGCA Ecuador Venezuela SGCA Bolivia Perú Ecuador Colombia Bolivia Venezuela Colombia Ecuador Bolivia Bolivia Bolivia Bolivia Venezuela

- 74 LISTADO DE PLAGAS CUARENTENARIAS DE HOSPEDEROS VEGETALES PRESENTES EN LA COMUNIDAD ANDINA

Nombre Comun Caña Caña Caña Caña Caña Caña Caña Caña Caña Caña Caña Caña Caña Caña Cebada Cebada Cebada Cebada Cebada Cebada Cebada Cebada Cebada Cebada Cebada Cebada Cebolla Cebolla Cebolla Cebolla Cebolla Cebolla Cebolla Cebolla Cebolla Cebolla Cebolla Cebolla Cítrico Cítrico Cítrico Cítrico Cítrico Cítrico Cítrico Cítrico Cítrico Cítrico Cítrico

Nombre Científico

Plagas Cuarentenarias

Saccharum officinarum Kakotrhips pisivorus Saccharum officinarum Ligniera vasculorum Saccharum officinarum Macconellicoccus hirsutus Saccharum officinarum Meloidogyne arenaria Saccharum officinarum Opogona sacchari Saccharum officinarum Peridroma saucia Saccharum officinarum Perkinsiella saccharicida Saccharum officinarum Peronosclerospora maydis Saccharum officinarum Pratylenchus brachyurus Saccharum officinarum Puccinia erianthi Saccharum officinarum Radopholus similis Saccharum officinarum Sclerophthora philippinensis Saccharum officinarum Sporisorium cruentum Saccharum officinarum Xiphinema americanum Hordeum vulgare L. Glomerella graminicola Hordeum vulgare L. Helicotylenchus dihystera Hordeum vulgare L. Helicotylenchus pseudorobustus Hordeum vulgare L. Heterodera avenae Hordeum vulgare L. Listronotus bonariensis Hordeum vulgare L. Meloidogyne arenaria Hordeum vulgare L. Monographella nivalis Hordeum vulgare L. Pratylenchus brachyurus Hordeum vulgare L. Pseudomonas syringae pv. striafaciens Hordeum vulgare L. Puccinia hordei Hordeum vulgare L. Thanatephorus cucumeris (Teleomorfa) Hordeum vulgare L. Xanthomonas translucens pv. translucens Allium cepa L. Agrobacterium rhizogenes Allium cepa L. Aphelenchoides besseyi Allium cepa L. Delia antiqua Allium cepa L. Ditylenchus destructor Allium cepa L. Helicotylenchus dihystera Allium cepa L. Helicotylenchus pseudorobustus Allium cepa L. Meloidogyne hapla Allium cepa L. Naupactus leucoloma Allium cepa L. Pratylenchus brachyurus Allium cepa L. Pseudomonas marginalis pv marginalis Allium cepa L. Thrips palmi Allium cepa L. Thrips palmi Citrus aurantiifolia Brevipalpus obovatus Citrus aurantiifolia Diaporthe citri Citrus aurantiifolia Elsinoë australis Citrus aurantiifolia Helicotylenchus dihystera Citrus aurantiifolia Phoma tracheiphila Citrus aurantiifolia Pseudococcus elisae Citrus aurantiifolia Xanthomonas axonopodis pv citri Citrus aurantiifolia Xiphinema index Citrus aurantiifolia x Fortunella Xanthomonas margarita axonopodis pv citri Citrus aurantium L. Agrobacterium rhizogenes Citrus aurantium L. Ceratocystis fimbriata

Situación Fitosanitaria

Presente en Bolivia

Subregional A1 Nacional A1 Nacional A2 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Subregional A2 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Subregional A2 Nacional A1 Subregional A2 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A2 Nacional A1 Nacional A1 Subregional A2 Nacional A1 Subregional A1 Nacional A1 Subregional A2 Nacional A1 Subregional A2 Nacional A1 Nacional A1

No No No Si No No No No Si No Si No No No Si No No No Si Si Si Si No No Si Si No No No No No No No No Si No No No No No Si No No No Si No Si No No

Presente Presente Diseminación Presente Presente en en Raíces y Org. en Ecuador en Peru Colombia Venezuela Subterraneos No Si No Si No Si Si No No Si Si No Si No Si Si No No No Si No No Si No No No Si No Si No Si No No No No No Si Si No No No Si Si Si No No No Si Si

No No No Si No No Si No No Si No No No Si No No No No No Si No No No Si No No No Si No Si No No No No No No No No No No No No No Si No No No No Si

No No No Si Si Si Si No Si Si Si Si No Si No Si No Si No Si No Si No Si Si Si No No No No Si No Si Si Si Si No No No No No Si No No No Si No No Si

Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si No Si Si Si Si Si No No Si No Si No No Si No No No No No Si Si No No Si Si Si Si Si Si No Si No No No No No No Si

No No No Si No No No No No No Si No No Si No Si No Si No Si No No No No No No No Si Si Si Si No Si Si No Si No No No No No Si Si No No Si No No No

Diseminación Tallos no subterráneos No Si No No No No No No No No No No No No Si No No No Si No No No No No No No No Si Si Si No No No No No No No Si No No Si No Si No No No No No No

Diseminación Diseminación Diseminación semillas y flores e madera y granos inflorescencias cortezas No No No No No No No Si No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No

No No Si No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No Si No Si No No No No No No No Si No Si No No Si No No No Si No Si No No

No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No Si No No No No No No No No No No No No No No No No Si No Si No Si No Si

Diseminación Elaborado por planta entera No No Si No No No No No Si No No No No No No No No No No No No Si No No No No Si No Si Si No No No No Si Si No No No Si Si No No No No No No Si No

Venezuela Perú Venezuela Ecuador Bolivia Venezuela Bolivia Colombia Ecuador Ecuador Bolivia Ecuador SGCA Colombia Perú Bolivia Bolivia Colombia Colombia Ecuador Venezuela Ecuador Ecuador Venezuela Ecuador Ecuador Ecuador SGCA Perú SGCA Bolivia Bolivia Colombia Bolivia Ecuador Ecuador Perú Colombia Colombia Bolivia SGCA Bolivia SGCA Perú SGCA Colombia SGCA Ecuador Ecuador

- 75 LISTADO DE PLAGAS CUARENTENARIAS DE HOSPEDEROS VEGETALES PRESENTES EN LA COMUNIDAD ANDINA

Nombre Comun Cítrico Cítrico Cítrico Cítrico Cítrico Cítrico Cítrico Cítrico Cítrico Cítrico Cítrico Cítrico Cítrico Cítrico Cítrico Cítrico Cítrico Cítrico Cítrico Cítrico Cítrico Cítrico Cítrico Cítrico Cítrico Cítrico Cítrico Cítrico Cítrico Cítrico Cítrico Cítrico Cítrico Cítrico Cítrico Cítrico Cítrico Cítrico Cítrico Cítrico Cítrico Cítrico Cítrico Cítrico Cítrico Cítrico Cítrico Cítrico Cítrico

Nombre Científico

Plagas Cuarentenarias

Citrus aurantium L. Diaporthe citri Citrus aurantium L. Elsinoë australis Citrus aurantium L. Phoma tracheiphila Citrus aurantium L. Xanthomonas axonopodis pv citri Citrus bergamia Phoma tracheiphila Citrus deliciosa Aonidiella aurantii Citrus deliciosa Brevipalpus obovatus Citrus deliciosa Phoma tracheiphila Citrus grandis Aonidiella aurantii Citrus grandis Diaporthe citri Citrus grandis Phoma tracheiphila Citrus limetta Agrobacterium rhizogenes Citrus limon Agrobacterium rhizogenes Citrus limon Aonidiella aurantii Citrus limon Diaporthe citri Citrus limon Elsinoë australis Citrus limon Helicotylenchus dihystera Citrus limon Mycosphaerella citri Citrus limon Phoma tracheiphila Citrus limon Xanthomonas axonopodis pv citri Citrus maxima Agrobacterium rhizogenes Citrus medica Diaporthe citri Citrus medica Phoma tracheiphila Citrus paradisi Elsinoë australis Citrus paradisi Phoma tracheiphila Citrus paradisi Xanthomonas axonopodis pv citri Citrus paradisi x Poncirus Diaporthe trifoliatacitri Citrus reshni Phoma tracheiphila Citrus reticulata BLANCO Aonidiella aurantii Citrus reticulata BLANCO Brevipalpus obovatus Citrus reticulata BLANCO Colletotrichum acutatum Citrus reticulata BLANCO Diaporthe citri Citrus reticulata BLANCO Elsinoë australis Citrus reticulata BLANCO Mycosphaerella citri Citrus reticulata BLANCO Phoma tracheiphila Citrus reticulata BLANCO Xanthomonas axonopodis pv citri Citrus sinensis Agrobacterium rhizogenes Citrus sinensis Aonidiella aurantii Citrus sinensis Colletotrichum acutatum Citrus sinensis Diaporthe citri Citrus sinensis Ditylenchus destructor Citrus sinensis Elsinoë australis Citrus sinensis Helicotylenchus dihystera Citrus sinensis Mycosphaerella citri Citrus sinensis Phoma tracheiphila Citrus sinensis Xanthomonas axonopodis pv citri Citrus sinensis Xiphinema americanum Citrus spp. Aleurocanthus woglumi Citrus spp. Ceratocystis fimbriata

Situación Fitosanitaria

Presente en Bolivia

Nacional A1 Subregional A2 Subregional A1 Subregional A2 Subregional A1 Nacional A1 Nacional A1 Subregional A1 Nacional A1 Nacional A1 Subregional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Subregional A2 Nacional A1 Nacional A1 Subregional A1 Subregional A2 Nacional A1 Nacional A1 Subregional A1 Subregional A2 Subregional A1 Subregional A2 Nacional A1 Subregional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Subregional A2 Nacional A1 Subregional A1 Subregional A2 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Subregional A2 Subregional A2 Nacional A1 Nacional A1 Subregional A1 Subregional A2 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1

No Si No Si No Si No No Si No No No No Si No Si No Si No Si No No No Si No Si No No Si No No No Si Si No Si No Si No No No Si No Si No Si No No No

Presente Presente Diseminación Presente Presente en en Raíces y Org. en Ecuador en Peru Colombia Venezuela Subterraneos No No Si No Si Si No Si Si No Si Si Si Si No No Si No Si No Si No Si No Si No No Si Si No Si No No No Si No Si Si Si No No No Si No Si No No Si Si

No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No Si No No No No No No No Si No Si No No No No No Si Si Si

No No No No No No No No No No No No No No No No Si No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No Si No No No Si No Si

Si No No No No No Si No No Si No No No No Si No Si No No No No Si No No No No Si No No Si Si Si No No No No No No Si Si No No Si No No No Si Si Si

No No Si No Si No No Si No No Si No No No No No Si No Si No No No Si No Si No No Si No No No No No No Si No No No No No Si No Si No Si No Si No No

Diseminación Tallos no subterráneos No Si Si No Si Si No Si Si No Si No No Si No Si No No Si No No No Si Si Si No No Si Si No Si No Si No Si No No Si Si No Si Si No No Si No No Si No

Diseminación Diseminación Diseminación semillas y flores e madera y granos inflorescencias cortezas No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No

No Si No Si No No No No No No No No No No No Si No No No Si No No No Si No Si No No No No No No Si No No Si No No No No No Si No No No Si No No No

No No Si Si Si No No Si No No Si No No No No No No No Si Si No No Si No Si Si No Si No No No No No No Si Si No No No No No No No No Si Si No No Si

Diseminación Elaborado por planta entera Si Si No No No No No No No Si No Si Si No Si Si No Si No No Si Si No Si No No Si No No No No Si Si Si No No Si No No Si Si Si No Si No No No No No

Bolivia SGCA SGCA SGCA SGCA Perú Colombia SGCA Perú Bolivia SGCA Ecuador Ecuador Perú Bolivia SGCA Bolivia Perú SGCA SGCA Ecuador Bolivia SGCA SGCA SGCA SGCA Bolivia SGCA Perú Colombia Perú Bolivia SGCA Perú SGCA SGCA Ecuador Perú Perú Bolivia SGCA SGCA Bolivia Perú SGCA SGCA Colombia Perú Ecuador

- 76 LISTADO DE PLAGAS CUARENTENARIAS DE HOSPEDEROS VEGETALES PRESENTES EN LA COMUNIDAD ANDINA

Nombre Comun Cítrico Cítrico Cítrico Cítrico Cítrico Cítrico Cítrico Cítrico Cítrico Cítrico Cítrico Cítrico Cítrico Cítrico Cítrico Cítrico Cítrico Cítrico Cítrico Cítrico Cítrico Cítrico Cítrico Clavel Clavel Clavel Clavel Clavel Clavel Coco Coco Coco Coco Coco Coco Coco Coco Coco Coco Coco Col Col Col Col Col Col Col Col Col

Nombre Científico

Plagas Cuarentenarias

Citrus spp. Colletotrichum acutatum Citrus spp. Guignardia bidwellii Citrus spp. Hemiberlesia rapax Citrus spp. Macconellicoccus hirsutus Citrus spp. Mycena citricolor Citrus spp. Mycosphaerella citri Citrus spp. Parabemisia myricae Citrus spp. Phoma tracheiphila Citrus spp. Phytophthora palmivora Citrus spp. Pratylenchus brachyurus Citrus spp. Pseudococcus viburni Citrus spp. Radopholus similis Citrus spp. Thanatephorus cucumeris (Teleomorfa) Citrus spp. Tylenchulus semipenetrans Citrus spp. Xanthomonas axonopodis pv citri Citrus spp. Xiphinema americanum Citrus spp. Xiphinema index Citrus unshiu Elsinoë australis Citrus x paradisi Agrobacterium rhizogenes Citrus x paradisi Aonidiella aurantii Citrus x paradisi Helicotylenchus dihystera Citrus x paradisi Mycosphaerella citri Citrus x paradisi Phytophthora palmivora Dianthus caryophyllus L.Agrobacterium rhizogenes Dianthus caryophyllus L.Helicotylenchus pseudorobustus Dianthus caryophyllus L.Meloidogyne hapla Dianthus caryophyllus L.Peridroma saucia Dianthus caryophyllus L.Pseudomonas marginalis pv marginalis Dianthus caryophyllus L.Sphaeraspis vitis Cocos nucifera L. Aleurocanthus woglumi Cocos nucifera L. Ceratocystis fimbriata Cocos nucifera L. Helicotylenchus dihystera Cocos nucifera L. Hemiberlesia rapax Cocos nucifera L. Macconellicoccus hirsutus Cocos nucifera L. Pestalotiopsis palmarum Cocos nucifera L. Phytophthora palmivora Cocos nucifera L. Radopholus similis Cocos nucifera L. Rhadinaphelenchus cocophilus Cocos nucifera L. Rigidoporus microporus Cocos nucifera L. Xiphinema americanum Brassica oleracea Alternaria brassicicola Brassica oleracea Nacobbus aberrans Brassica oleracea Peridroma saucia Brassica oleracea Thrips palmi Brassica oleracea var. alboglabra Xanthomonas campestris pv. campestris Brassica oleracea var. Botrytis Nacobbus aberrans Brassica oleracea var. Botrytis Rotylenchulus reniformis Brassica oleracea var. Botrytis Thanatephorus cucumeris (Teleomorfa) Brassica oleracea var. Botrytis Xanthomonas campestris pv. campestris

Situación Fitosanitaria

Presente en Bolivia

Nacional A1 Subregional A2 Nacional A1 Nacional A2 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Subregional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Subregional A2 Nacional A1 Nacional A1 Subregional A2 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A2 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Subregional A1 Nacional A1 Nacional A1

No No Si No Si Si No No Si Si Si Si Si Si Si No No Si No Si No Si Si No No No No No No No No No Si No No Si Si No No No No Si No No Si Si No Si Si

Presente Presente Diseminación Presente Presente en en Raíces y Org. en Ecuador en Peru Colombia Venezuela Subterraneos Si No Si No Si No No Si Si No No Si No Si No No No No Si Si Si No Si Si No No Si No No Si Si Si Si No Si Si Si Si No No No No Si Si No No No No No

Si No Si No Si No No No Si No Si No No No No Si No No No No No No Si No No No No No No Si Si No Si No No Si No Si No Si No Si No No No Si No No No

No No Si No Si No No No Si Si No Si Si Si No Si Si No No No Si No Si No No Si Si Si No No Si Si Si No No Si Si Si Si Si No Si Si No No Si Si Si No

Si Si No Si Si No Si No Si Si Si Si Si Si No Si No No No No Si No Si No Si No Si Si Si Si Si Si No Si No Si Si Si No Si Si No Si Si No No Si Si No

No No No No No No No Si Si No No Si No Si No Si Si No No No Si No Si No No Si No Si No No No Si No No No Si Si No Si Si No Si No No No Si No No No

Diseminación Tallos no subterráneos Si Si No No No No Si Si No No Si No No No No No No Si No Si No No No No No No No No No Si No No No No No No No No No No No No No No No No No No No

Diseminación Diseminación Diseminación semillas y flores e madera y granos inflorescencias cortezas No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No

No Si No Si No No No No No No No No No No Si No No Si No No No No No No No No No Si No No No No No Si No No No No No No Si No No No No No No No No

No No No No No No No Si No No No No No No Si No No No No No No No No No No No No No No No Si No No No No No No No Si No No No No No No No No No No

Diseminación Elaborado por planta entera No No No Si No Si No No No Si No No No No No No No Si Si No No Si No Si No No No Si No No No No No Si No No No No No No No No No No Si No No No Si

Perú SGCA Venezuela Venezuela Ecuador Perú Perú SGCA Ecuador Ecuador Perú Bolivia Ecuador Ecuador SGCA Colombia Colombia SGCA Ecuador Perú Bolivia Perú Ecuador Ecuador Bolivia Colombia Venezuela Ecuador Bolivia Perú Ecuador Bolivia Venezuela Venezuela Perú Ecuador Bolivia Ecuador Bolivia Colombia Perú Colombia Venezuela Perú Ecuador Colombia Bolivia Ecuador Ecuador

- 77 LISTADO DE PLAGAS CUARENTENARIAS DE HOSPEDEROS VEGETALES PRESENTES EN LA COMUNIDAD ANDINA

Nombre Comun

Nombre Científico

Plagas Cuarentenarias

Col Brassica oleracea var. botrytis Agrobacterium subvar. rhizogenes Cymosa Col Brassica oleracea var. Capitata Meloidogyne hapla Col Brassica oleracea var. Capitata Xanthomonas campestris pv. campestris Col Brassica oleracea var. gemmifera Xanthomonas campestris pv. campestris Col Brassica oleracea var. gongylodes Xanthomonas campestris pv. campestris Col Brassica oleracea var. sabauda Xanthomonas campestris pv. campestris Col Brassica oleracea var. viridis Agrobacterium rhizogenes Col Brassica oleracea var. viridis Xanthomonas campestris pv. campestris CrisantemoChrysanthemum coronarium Agrobacterium rhizogenes CrisantemoChrysanthemum coronarium Pratylenchus brachyurus CrisantemoChrysanthemum frutescens Agrobacterium rhizogenes CrisantemoChrysanthemum spp. Aphelenchoides besseyi CrisantemoChrysanthemum spp. Meloidogyne hapla CrisantemoChrysanthemum spp. Meloidogyne incognita CrisantemoChrysanthemum spp. Otiorhynchus sulcatus CrisantemoChrysanthemum spp. Peridroma saucia CrisantemoChrysanthemum spp. Puccinia horiana CrisantemoChrysanthemum spp. Thrips palmi CrisantemoChrysanthemum spp. Trialeurodes vaporariorum CrisantemoChrysanthemum vestitum Pseudomonas marginalis pv marginalis CrisantemoChrysanthemum x morifolium Puccinia horiana Durazno Prunus persica (L.) BATSCH. Colletotrichum acutatum Durazno Prunus persica (L.) BATSCH. Cydia pomonella Durazno Prunus persica (L.) BATSCH. Helicotylenchus dihystera Durazno Prunus persica (L.) BATSCH. Meloidogyne arenaria Durazno Prunus persica (L.) BATSCH. Parabemisia myricae Durazno Prunus persica (L.) BATSCH. Phymatotrichopsis omnivora Durazno Prunus persica (L.) BATSCH. Pratylenchus brachyurus Durazno Prunus persica (L.) BATSCH. Pseudomonas marginalis pv marginalis Durazno Prunus persica (L.) BATSCH. Tomato ringspot virus (ToRSV) Esparrago Asparagus officinalis L. Agrobacterium rhizogenes Eucalipto Eucalyptus camaldulensis Phoracantha semipunctata Eucalipto Eucalyptus camaldulensis Phoracantha semipunctata Eucalipto Eucalyptus citriodora Phoracantha semipunctata Eucalipto Eucalyptus citriodora Hook. Agrobacterium rhizogenes Eucalipto Eucalyptus globulus Phoracantha semipunctata Eucalipto Eucalyptus globulus Sphaeraspis vitis Eucalipto Eucalyptus grandis Phoracantha semipunctata Eucalipto Eucalyptus spp. Aonidiella aurantii Eucalipto Eucalyptus spp. Ceratocystis fimbriata Eucalipto Eucalyptus spp. Cryphonectria cubensis Eucalipto Eucalyptus spp. Phytophthora cinnamomi Eucalipto Eucalyptus spp. Pratylenchus brachyurus Eucalipto Eucalyptus tereticornis Phoracantha semipunctata Fresa Fragaria spp. Brevipalpus obovatus Fresa Fragaria spp. Colletotrichum acutatum Fresa Fragaria spp. Leptosphaeria coniothyrium Fresa Fragaria spp. Phytophthora fragariae Fresa Fragaria spp. Phytophthora fragariae var. fragariae

Situación Fitosanitaria

Presente en Bolivia

Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Subregional A2 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A2 Nacional A2 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A2 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Subregional A2 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Subregional A2 Subregional A2 Nacional A1

No No Si Si Si Si No Si No Si No No No Si No No No No No No No No No No Si No No Si No No No Si Si Si No Si No Si Si No Si Si Si Si No No No No No

Presente Presente Diseminación Presente Presente en en Raíces y Org. en Ecuador en Peru Colombia Venezuela Subterraneos Si No No No No No Si No Si No Si No No No Si Si Si Si Si No Si Si Si Si Si No No No No No Si No No No Si No No No Si Si Si Si No No No Si Si No No

No No No No No No No No No No No Si No Si No No No No No No No Si No No Si No No No No No No No No No No No No No No Si No Si No No No Si No Si Si

No Si No No No No No No No Si No No Si Si No Si Si No No Si Si No Si Si Si No No Si Si Si No Si Si Si No Si No Si No Si Si Si Si Si No No No No No

No No No No No No No No No Si No No No Si No Si Si Si No Si Si Si No Si Si Si Si Si Si Si No No No No No No Si No No Si Si Si Si No Si Si No No No

No Si No No No No No No No No No Si Si Si No No No No No Si No No No Si Si No Si No Si No No No No No No No No No No No Si No No No No No No Si No

Diseminación Tallos no subterráneos No No No No No No No No No No No Si No No No No No Si No No No Si Si No No Si Si No No No No No No No No No No No Si No Si No No No No Si Si Si No

Diseminación Diseminación Diseminación semillas y flores e madera y granos inflorescencias cortezas No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No

No No No No No No No No No No No Si No No No No No Si Si Si No No No No No No No No Si No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No

No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No Si Si No No No No No No No No

Diseminación Elaborado por planta entera Si No Si Si Si Si Si Si Si Si Si No No No No No No No No Si No No No No No No No Si Si No Si No No No Si No No No No No No Si Si No No No No No No

Ecuador Colombia Ecuador Ecuador Ecuador Ecuador Ecuador Ecuador Ecuador Ecuador Ecuador SGCA Colombia Colombia Bolivia Venezuela Colombia Colombia Ecuador Ecuador Colombia Perú Bolivia Bolivia Ecuador Perú SGCA Ecuador Ecuador Bolivia Ecuador Colombia Colombia Colombia Ecuador Colombia Bolivia Colombia Perú Ecuador SGCA Ecuador Ecuador Colombia Colombia Perú SGCA SGCA Colombia

- 78 LISTADO DE PLAGAS CUARENTENARIAS DE HOSPEDEROS VEGETALES PRESENTES EN LA COMUNIDAD ANDINA

Nombre Comun

Nombre Científico

Plagas Cuarentenarias

Fresa Fragaria spp. Pratylenchus brachyurus Fresa Fragaria spp. Tomato ringspot virus (ToRSV) Fresa Fragaria vesca Agrobacterium rhizogenes Fresa Fragaria vesca Chaetocnema confinis Fresa Fragaria vesca Helicotylenchus dihystera Fresa Fragaria vesca Otiorhynchus sulcatus Frijol Phaseolus vulgaris L Agrobacterium rhizogenes Frijol Phaseolus vulgaris L Alternaria brassicicola Frijol Phaseolus vulgaris L Bean common mosaic potyvirus (BCMV) Frijol Phaseolus vulgaris L Bean pod mottle comovirus (BPMV) Frijol Phaseolus vulgaris L Brevipalpus obovatus Frijol Phaseolus vulgaris L Chaetocnema confinis Frijol Phaseolus vulgaris L Chaetoseptoria wellmanii Frijol Phaseolus vulgaris L Clover yellow vein potyvirus (ClYVV) Frijol Phaseolus vulgaris L Diaporthe phaseolorum Frijol Phaseolus vulgaris L Helicotylenchus dihystera Frijol Phaseolus vulgaris L Helicotylenchus pseudorobustus Frijol Phaseolus vulgaris L Meloidogyne arenaria Frijol Phaseolus vulgaris L Meloidogyne incognita Frijol Phaseolus vulgaris L Phakopsora pachyrhizi Frijol Phaseolus vulgaris L Pratylenchus brachyurus Frijol Phaseolus vulgaris L Pseudomonas marginalis pv marginalis Frijol Phaseolus vulgaris L Rotylenchulus reniformis Frijol Phaseolus vulgaris L Southern bean mosaic virus (SBMV) Frijol Phaseolus vulgaris L Thrips palmi Frijol Phaseolus vulgaris L Thrips palmi Frijol Phaseolus vulgaris L Tomato spotted wilt tospovirus (TSWV) Frijol Phaseolus vulgaris L Xiphinema index Frijol de palo Cajanus cajan (L.) Millsp. Agrobacterium rhizogenes Frijol de palo Cajanus cajan (L.) Millsp. Ceratocystis fimbriata Frijol de palo Cajanus cajan (L.) Millsp. Helicotylenchus dihystera Frijol de palo Cajanus cajan (L.) Millsp. Macconellicoccus hirsutus Frijol de palo Cajanus cajan (L.) Millsp. Meloidogyne hapla Frijol de palo Cajanus cajan (L.) Millsp. Nectria rigidiuscula Frijol de palo Cajanus cajan (L.) Millsp. Nectria rigidiuscula (Teleomorfa) Frijol de palo Cajanus cajan (L.) Millsp. Phakopsora pachyrhizi Frijol de palo Cajanus cajan (L.) Millsp. Pratylenchus brachyurus Garbanzo Cicer arietinum L. Alternaria brassicicola GuanabanaAnnona muricata L. Helicotylenchus dihystera GuanabanaAnnona muricata L. Macconellicoccus hirsutus Guayaba Psidium guajava Aleurocanthus woglumi Guayaba Psidium guajava Aonidiella aurantii Guayaba Psidium guajava Colletotrichum acutatum Guayaba Psidium guajava Helicotylenchus dihystera Guayaba Psidium guajava Hemiberlesia rapax Guayaba Psidium guajava Macconellicoccus hirsutus Guayaba Psidium guajava Meloidogyne arenaria Guayaba Psidium guajava Parabemisia myricae Guayaba Psidium guajava Pestalotiopsis palmarum

Situación Fitosanitaria

Presente en Bolivia

Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A2 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Subregional A2 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Subregional A1 Nacional A1 Nacional A2 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A2 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A2 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A2 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1

Si No No No No No No No No No No No No No No No No Si Si No Si No No No No No No No No No No No No No No No Si No No No No Si No No Si No Si No No

Presente Presente Diseminación Presente Presente en en Raíces y Org. en Ecuador en Peru Colombia Venezuela Subterraneos No No Si No Si Si Si No Si No No No No Si Si Si No Si No No No No No Si Si Si Si No Si Si Si No No Si Si No No No Si No Si Si Si Si Si No Si No Si

No No No Si No No No No Si Si No Si No No Si No No Si Si No No No No No No No No No No Si No No No Si Si No No No No No Si No Si No Si No Si No No

Si Si No No Si No No No Si Si No No No No No Si No Si Si No Si Si Si No No No No Si No Si Si No Si No Si No Si No Si No No No No Si Si No Si No No

Si Si No No Si No No Si Si No Si No Si No No Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si No No Si Si Si No Si Si Si Si Si Si Si Si No Si Si No Si Si Si No

No No No Si Si No No No No No No Si No No No Si No Si Si No No Si No No No No No Si No No Si No Si No No No No No Si No No No No Si No No Si No No

Diseminación Tallos no subterráneos No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No Si No No No No No No No No Si No No No No No No Si Si Si No No No No Si No

Diseminación Diseminación Diseminación semillas y flores e madera y granos inflorescencias cortezas No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No

No No No No No No No Si No No No No No No No No No No No No No Si No No Si No No No No No No Si No No No No No Si No Si No No No No No Si No No No

No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No Si No No No Si No No No No No No No No No No No No No No No

Diseminación Elaborado por planta entera Si No Si No No No Si No Si No No No No No Si No No No No No Si Si No No No No Si No Si No No Si No No No No Si No No Si No No No No No Si No No No

Ecuador Bolivia Ecuador Venezuela Bolivia Bolivia Ecuador Perú Colombia Colombia Colombia Venezuela Perú Venezuela SGCA Bolivia Bolivia Ecuador Colombia Colombia Ecuador Ecuador Bolivia Bolivia Colombia Perú Bolivia Colombia Ecuador Ecuador Bolivia Venezuela Colombia Perú Ecuador Colombia Ecuador Perú Bolivia Venezuela Perú Perú Perú Bolivia Venezuela Venezuela Ecuador Perú Perú

- 79 LISTADO DE PLAGAS CUARENTENARIAS DE HOSPEDEROS VEGETALES PRESENTES EN LA COMUNIDAD ANDINA

Nombre Comun

Nombre Científico

Plagas Cuarentenarias

Guayaba Psidium guajava Rotylenchulus reniformis Guayaba Psidium guajava Xiphinema americanum GypsophilaGypsophila spp. paniculata Agrobacterium rhizogenes Lechuga Lactuca sativa L. Agrobacterium rhizogenes Lechuga Lactuca sativa L. Helicotylenchus dihystera Lechuga Lactuca sativa L. Helicotylenchus pseudorobustus Lechuga Lactuca sativa L. Meloidogyne hapla Lechuga Lactuca sativa L. Meloidogyne incognita Lechuga Lactuca sativa L. Nacobbus aberrans Lechuga Lactuca sativa L. Pseudomonas marginalis pv marginalis Lechuga Lactuca sativa L. Rotylenchulus reniformis Lechuga Lactuca sativa L. Thanatephorus cucumeris (Teleomorfa) Lechuga Lactuca sativa L. Thrips palmi Lechuga Lactuca sativa L. Thrips palmi Lechuga Lactuca sativa L. Tomato spotted wilt tospovirus (TSWV) Lenteja Lens culinaris ssp. Culinaris Agrobacterium rhizogenes Maíz Zea mays L. Aphelenchoides besseyi Maíz Zea mays L. Chaetocnema confinis Maíz Zea mays L. Cochliobolus heterostrophus Maíz Zea mays L. Cydia pomonella Maíz Zea mays L. Ditylenchus destructor Maíz Zea mays L. Glomerella graminicola Maíz Zea mays L. Helicotylenchus dihystera Maíz Zea mays L. Helicotylenchus pseudorobustus Maíz Zea mays L. Heterodera avenae Maíz Zea mays L. Listronotus bonariensis Maíz Zea mays L. Meloidogyne arenaria Maíz Zea mays L. Mycosphaerella zeae-maydis (Telemorfo) Maíz Zea mays L. Opogona sacchari Maíz Zea mays L. Perkinsiella saccharicida Maíz Zea mays L. Peronosclerospora maydis Maíz Zea mays L. Peronosclerospora sorghi Maíz Zea mays L. Pratylenchus brachyurus Maíz Zea mays L. Prostephanus truncatus Maíz Zea mays L. Pseudomonas syringae pv. striafaciens Maíz Zea mays L. Sclerophthora philippinensis Maíz Zea mays L. Stenocarpella macrospora Maíz Zea mays L. Stenocarpella maydis Maíz Zea mays L. Thanatephorus cucumeris (Teleomorfa) Maíz Zea mays L. Xiphinema americanum Mango Mangifera indica L. Agrobacterium rhizogenes Mango Mangifera indica L. Aleurocanthus woglumi Mango Mangifera indica L. Aonidiella aurantii Mango Mangifera indica L. Ceratocystis fimbriata Mango Mangifera indica L. Colletotrichum acutatum Mango Mangifera indica L. Helicotylenchus dihystera Mango Mangifera indica L. Macconellicoccus hirsutus Mango Mangifera indica L. Meloidogyne incognita Mango Mangifera indica L. Nectria rigidiuscula

Situación Fitosanitaria

Presente en Bolivia

Subregional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Subregional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A2 Nacional A1 Nacional A1 Subregional A2 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Subregional A2 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Subregional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Subregional A2 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A2 Nacional A1 Nacional A1

No No No No No No No Si Si No No Si No No No No No No Si No No Si No No No Si Si Si No No No Si Si No No No No No Si No No No Si No No No No Si No

Presente Presente Diseminación Presente Presente en en Raíces y Org. en Ecuador en Peru Colombia Venezuela Subterraneos No No Si Si Si No No No No No No No Si Si Si Si No No Si Si No Si Si No No No Si No No Si No Si No Si Si No No Si No No Si Si Si Si Si Si No No Si

No Si No No No No No Si Si No No No No No No No Si Si Si No Si No No No No No Si Si No Si No No No No No No Si Si No Si No Si No Si Si No No Si Si

Si Si No No Si No Si Si Si Si Si Si No No No No No No No Si No No Si No Si No Si No Si Si No No Si Si No Si No No Si Si No No No Si No Si No Si No

Si Si No No Si Si No Si No Si Si Si Si Si Si No No No Si No No Si Si Si No No Si No Si Si Si Si Si No No No No No Si Si No Si No Si Si Si Si Si Si

No Si No No Si No Si Si Si Si No No No No No No Si Si No No Si No Si No Si No Si No No No No No No No No No No Si No Si No No No No No Si No Si No

Diseminación Tallos no subterráneos No No No No No No No No No No No No No Si No No Si No No Si Si Si No No No Si No No No No No No No No No No No Si No No No Si Si No Si No No No Si

Diseminación Diseminación Diseminación semillas y flores e madera y granos inflorescencias cortezas No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No Si No No No No No No No No No No No No No No No No No No

No No No No No No No No No Si No No No Si No No Si No No No No No No No No No No No No No No Si No No No No No Si No No No No No No No No Si No No

No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No Si No No No No Si

Diseminación Elaborado por planta entera No No Si Si No No No No No Si No No No No Si Si No No No No Si No No No No No No No No No No Si Si No No No No Si No No Si No No No No No Si No No

Bolivia Colombia Ecuador Ecuador Bolivia Bolivia Colombia Colombia Colombia Ecuador Bolivia Ecuador Perú Colombia Bolivia Ecuador SGCA Venezuela Ecuador Bolivia SGCA Perú Bolivia Bolivia Colombia Colombia Ecuador Venezuela Bolivia Bolivia Colombia Perú Ecuador Bolivia Ecuador Ecuador SGCA Perú Ecuador Colombia Ecuador Perú Perú Ecuador Perú Bolivia Venezuela Colombia Perú

- 80 LISTADO DE PLAGAS CUARENTENARIAS DE HOSPEDEROS VEGETALES PRESENTES EN LA COMUNIDAD ANDINA

Nombre Comun

Nombre Científico

Mango Mango Mango Mango Maní Maní Maní Maní Maní Maní Maní Maní Maní Maní Maní Maní Manzana Manzana Manzana Manzana Maracuya Maracuya Maracuya Maracuya Maracuya Maracuya Melón Melón Melón Melón Melón Melón Melón Melón Melón Melón Melón Melón Melón Papa Papa Papa Papa Papa Papa Papa Papa Papa Papa

Mangifera indica L. Mangifera indica L. Mangifera indica L. Mangifera indica L. Arachis hypogaea L. Arachis hypogaea L. Arachis hypogaea L. Arachis hypogaea L. Arachis hypogaea L. Arachis hypogaea L. Arachis hypogaea L. Arachis hypogaea L. Arachis hypogaea L. Arachis hypogaea L. Arachis hypogaea L. Arachis hypogaea L. Malus comunis L. Malus comunis L. Malus domestica Malus domestica Passiflora edulis Passiflora edulis Passiflora edulis Passiflora edulis Passiflora edulis Passiflora edulis Cucumis melo L. Cucumis melo L. Cucumis melo L. Cucumis melo L. Cucumis melo L. Cucumis melo L. Cucumis melo L. Cucumis melo L. Cucumis melo L. Cucumis melo L. Cucumis melo L. Cucumis melo L. Cucumis melo L. Solanum tuberosum L. Solanum tuberosum L. Solanum tuberosum L. Solanum tuberosum L. Solanum tuberosum L. Solanum tuberosum L. Solanum tuberosum L. Solanum tuberosum L. Solanum tuberosum L. Solanum tuberosum L.

Plagas Cuarentenarias

Nectria rigidiuscula (Teleomorfa) Pratylenchus brachyurus Thrips palmi Xiphinema americanum Clover yellow vein potyvirus (ClYVV) Cochliobolus heterostrophus Ditylenchus destructor Helicotylenchus dihystera Meloidogyne arenaria Meloidogyne hapla Naupactus leucoloma Phymatotrichopsis omnivora Pratylenchus brachyurus Sphaceloma arachidis Thanatephorus cucumeris (Teleomorfa) Tomato spotted wilt tospovirus (TSWV) Hemiberlesia rapax Lepidosaphes ulmi Xiphinema americanum Xiphinema index Aleurocanthus woglumi Aonidiella aurantii Helicotylenchus dihystera Heliothrips bicinctus Macconellicoccus hirsutus Meloidogyne arenaria Agrobacterium rhizogenes Alternaria brassicicola Cladosporium cucumerinum Colletotrichum lagenarium Colletotrichum orbiculare Erwinia tracheiphila Helicotylenchus pseudorobustus Meloidogyne hapla Rotylenchulus reniformis Squash mosaic comovirus Thrips palmi Thrips palmi Trialeurodes vaporariorum Chaetocnema confinis Didymella lycopersici Helicotylenchus dihystera Helicotylenchus pseudorobustus Keiferia lycopersicella Meloidogyne arenaria Meloidogyne hapla Meloidogyne incognita Naupactus leucoloma Phyrdenus muriceus

Situación Fitosanitaria

Presente en Bolivia

Nacional A1 Nacional A1 Nacional A2 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Subregional A2 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Subregional A2 Nacional A1 Subregional A2 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A2 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Subregional A2 Nacional A1 Subregional A2 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Subregional A1 Nacional A1 Nacional A2 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1

No Si No No No Si No No Si No No No Si No Si No Si No No No No Si No No No Si No No No No No No No No No No No No No No No No No Si Si No Si No Si

Presente Presente Diseminación Presente Presente en en Raíces y Org. en Ecuador en Peru Colombia Venezuela Subterraneos Si No Si No Si Si No Si Si No No No No Si No Si Si Si No No Si Si Si No No Si Si No No No No No No No No No Si Si Si No No Si No Si Si No No No Si

Si No No Si No Si Si No Si No No No No No No No Si No Si No Si No No No No Si No No No No No No No No No No No No No Si No No No No Si No Si No Si

Si Si No Si No No No Si Si Si Si No Si No Si No Si Si Si Si No No Si Si No Si No No No No No Si No Si Si No No No No No No Si No No Si Si Si Si Si

Si Si Si Si No Si No Si Si No No Si Si No Si Si No No Si No Si No Si No Si Si No Si Si Si Si No Si No Si Si Si Si No No Si Si Si Si Si No Si No Si

No No No Si No No Si Si Si Si Si Si No No No No No No Si Si No No Si No No Si No No No No No No No Si No No No No No Si No Si No No Si Si Si Si Si

Diseminación Tallos no subterráneos No No Si No No No Si No No No No Si No Si No No No No No No Si Si No Si No No No No Si No Si Si No No No No Si No No No Si No No No No No No No No

Diseminación Diseminación Diseminación semillas y flores e madera y granos inflorescencias cortezas No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No

No No Si No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No Si No No Si Si No No Si No No No No Si No Si No No No No No No No No No No

No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No

Diseminación Elaborado por planta entera No Si No No No No Si No No No No No Si Si No Si No No No No No No No No Si No Si No No Si No Si No No No No No No No No No No No No No No No No No

Ecuador Ecuador Colombia Colombia Venezuela Ecuador SGCA Bolivia Ecuador Colombia Bolivia SGCA Ecuador SGCA Ecuador Bolivia Venezuela Venezuela Colombia Colombia Perú Perú Bolivia Bolivia Venezuela Ecuador Ecuador Perú SGCA Ecuador SGCA Colombia Bolivia Colombia Bolivia Ecuador Colombia Perú Ecuador Venezuela Bolivia Bolivia Bolivia Ecuador Ecuador Colombia Colombia Bolivia Bolivia

- 81 LISTADO DE PLAGAS CUARENTENARIAS DE HOSPEDEROS VEGETALES PRESENTES EN LA COMUNIDAD ANDINA

Nombre Comun Papa Papa Papa Papa Papa Papa Papa Papa Papa Papa Papa Papaya Papaya Papaya Papaya Papaya Papaya Papaya Papaya Papaya Papaya Papaya Papaya Piña Piña Piña Piña Piña Piña Piña Piña Piña Piña Piña Pino Pino Pino Pino Pino Pino Pino Pino Pino Pino Pino Pino Pino Pino Pino

Nombre Científico Solanum tuberosum L. Solanum tuberosum L. Solanum tuberosum L. Solanum tuberosum L. Solanum tuberosum L. Solanum tuberosum L. Solanum tuberosum L. Solanum tuberosum L. Solanum tuberosum L. Solanum tuberosum L. Solanum tuberosum L. Carica papaya Carica papaya Carica papaya Carica papaya Carica papaya Carica papaya Carica papaya Carica papaya Carica papaya Carica papaya Carica papaya Carica papaya Ananas comosus Ananas comosus Ananas comosus Ananas comosus Ananas comosus Ananas comosus Ananas comosus Ananas comosus Ananas comosus Ananas comosus Ananas comosus Pinus contorta Pinus echinata Pinus elliottii Pinus halepensis Pinus palustris Pinus radiata Pinus silvestris Pinus spp. Pinus spp. Pinus spp. Pinus spp. Pinus spp. Pinus spp. Pinus spp. Pinus spp.

Plagas Cuarentenarias

Pratylenchus brachyurus Pseudomonas marginalis pv marginalis Tecia solanivora Thanatephorus cucumeris (Teleomorfa) Thrips palmi Thrips palmi Tomato spotted wilt tospovirus (TSWV) Verticillium albo-atrum Xanthomonas vesicatoria Xiphinema americanum Xiphinema index Aleurocanthus woglumi Aonidiella aurantii Cladosporium cucumerinum Colletotrichum acutatum Helicotylenchus dihystera Helicotylenchus pseudorobustus Macconellicoccus hirsutus Meloidogyne incognita Phytophthora palmivora Rotylenchulus reniformis Tomato spotted wilt tospovirus (TSWV) Toxotrypana curvicauda Ceratocystis fimbriata Helicotylenchus dihystera Melanoloma viatrix Meloidogyne incognita Opogona sacchari Phytophthora cinnamomi Phytophthora palmivora Pratylenchus brachyurus Pseudomonas marginalis pv marginalis Rotylenchulus reniformis Tomato spotted wilt tospovirus (TSWV) Otiorhynchus sulcatus Xiphinema americanum Helicotylenchus dihystera Xiphinema index Pratylenchus brachyurus Colletotrichum acutatum Leptosphaeria coniothyrium Agrobacterium rhizogenes Agrobacterium rhizogenes Helicotylenchus pseudorobustus Helicotylenchus pseudorobustus Melampsora medusae Melampsora medusae Tomicus piniperda Tomicus piniperda

Situación Fitosanitaria

Presente en Bolivia

Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A2 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Subregional A2 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A2 Nacional A1 Nacional A1 Subregional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A2 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Subregional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Subregional A2 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Subregional A1 Subregional A1

Si No No Si No No No No No No No No Si No No No No No Si Si No No No No No No Si No Si Si Si No No No No No No No Si No No No No No No Si Si No No

Presente Presente Diseminación Presente Presente en en Raíces y Org. en Ecuador en Peru Colombia Venezuela Subterraneos No No Si No Si Si Si Si Si No No Si Si No Si Si No No No Si No Si Si Si Si Si No No Si Si No No No Si Si No Si No No Si Si Si Si No No No No No No

No No Si No No No No Si No Si No Si No No Si No No No Si Si No No No Si No No Si No Si Si No No No No No Si No No No Si No No No No No No No Si Si

Si Si No Si No No No Si No Si Si No No No No Si No No Si Si Si No No Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si No No Si Si Si Si No No No No No No No No No No

Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si No Si No Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si No Si Si No Si Si No No No Si Si No No No No

No Si No No No No No No No Si Si No No No No Si No No Si Si No No No No Si No Si No No Si No Si No No No Si Si Si No No No No No No No No No No No

Diseminación Tallos no subterráneos No No No No No Si No No No No No Si Si Si Si No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No Si Si No No No No Si Si No No

Diseminación Diseminación Diseminación semillas y flores e madera y granos inflorescencias cortezas No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No

No Si No No No Si No No No No No No No Si No No No Si No No No No No No No No No No No No No Si No No No No No No No No No No No No No No No No No

No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No Si No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No Si Si

Diseminación Elaborado por planta entera Si Si Si No No No Si No No No No No No No No No No Si No No No Si No No No No No No Si No Si Si No Si No No No No Si No No Si Si No No Si Si Si Si

Ecuador Ecuador Perú Ecuador Perú Colombia Bolivia Ecuador Ecuador Colombia Colombia Perú Perú SGCA Perú Bolivia Bolivia Venezuela Colombia Ecuador Bolivia Bolivia Bolivia Ecuador Bolivia Venezuela Colombia Bolivia Ecuador Ecuador Ecuador Ecuador Bolivia Bolivia Bolivia Colombia Bolivia Colombia Ecuador Perú SGCA Ecuador Ecuador Bolivia Bolivia Perú Perú SGCA SGCA

- 82 LISTADO DE PLAGAS CUARENTENARIAS DE HOSPEDEROS VEGETALES PRESENTES EN LA COMUNIDAD ANDINA

Nombre Comun Pino Pino Pino Pino Pino Platano Platano Platano Platano Platano Platano Platano Platano Platano Platano Platano Platano Platano Platano Platano Platano Platano Platano Platano Platano Platano Platano Rosa Rosa Rosa Rosa Rosa Rosa Rosa Rosa Rosa Rosa Rosa Rosa Rosa Sandía Sandía Sandía Sandía Sandía Sandía Sandía Sandía Sandía

Nombre Científico Pinus spp. Pinus spp. Pinus spp. Pinus spp. Pinus sylvestris L. Musa acuminata Musa acuminata Musa acuminata Musa balbisiana Musa paradisiaca Musa paradisiaca Musa paradisiaca Musa paradisiaca Musa sapientum Musa spp. Musa spp. Musa spp. Musa spp. Musa spp. Musa spp. Musa spp. Musa spp. Musa spp. Musa spp. Musa spp. Musa spp. Musa spp. Rosa multiflora Rosa multiflora Rosa spp. Rosa spp. Rosa spp. Rosa spp. Rosa spp. Rosa spp. Rosa spp. Rosa spp. Rosa spp. Rosa spp. Rosa spp. Citrullus lanatus L. Citrullus lanatus L. Citrullus lanatus L. Citrullus lanatus L. Citrullus lanatus L. Citrullus lanatus L. Citrullus lanatus L. Citrullus lanatus L. Citrullus lanatus L.

Plagas Cuarentenarias

Xiphinema americanum Xiphinema americanum Xiphinema index Xiphinema index Tomicus piniperda Helicotylenchus dihystera Macconellicoccus hirsutus Pestalotiopsis palmarum Pestalotiopsis palmarum Agrobacterium rhizogenes Helicotylenchus dihystera Meloidogyne incognita Pseudococcus elisae Macconellicoccus hirsutus Aleurocanthus woglumi Aonidiella aurantii Helicotylenchus dihystera Helicotylenchus pseudorobustus Heliothrips bicinctus Macconellicoccus hirsutus Meloidogyne arenaria Meloidogyne incognita Opogona sacchari Palleucothrips musae Pseudococcus elisae Radopholus similis Rotylenchulus reniformis Meloidogyne arenaria Pratylenchus brachyurus Agrobacterium rhizogenes Aleurocanthus woglumi Aonidiella aurantii Helicotylenchus dihystera Helicotylenchus pseudorobustus Leptosphaeria coniothyrium Macconellicoccus hirsutus Meloidogyne hapla Otiorhynchus sulcatus Xiphinema americanum Xiphinema index Agrobacterium rhizogenes Cladosporium cucumerinum Colletotrichum lagenarium Colletotrichum orbiculare Erwinia tracheiphila Helicotylenchus dihystera Meloidogyne arenaria Rotylenchulus reniformis Squash mosaic comovirus

Situación Fitosanitaria

Presente en Bolivia

Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Subregional A1 Nacional A1 Nacional A2 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A2 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A2 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Subregional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Subregional A2 Nacional A2 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Subregional A2 Nacional A1 Subregional A2 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Subregional A1 Nacional A1

No No No No No No No No No No No Si No No No Si No No No No Si Si No No No Si No Si Si No No Si No No No No No No No No No No No No No No Si No No

Presente Presente Diseminación Presente Presente en en Raíces y Org. en Ecuador en Peru Colombia Venezuela Subterraneos No No No No No Si No Si Si Si Si No Si No Si Si Si No No No Si No No No Si Si No Si No Si Si Si Si No Si No No Si No No Si No No No No Si Si No No

Si Si No No Si No No No No No No Si Si No Si No No No No No Si Si No Si Si No No Si No No Si No No No No No No No Si No No No No No No No Si No No

Si Si Si Si No Si No No No No Si Si No No No No Si No Si No Si Si Si No No Si Si Si Si No No No Si No No No Si No Si Si No No No No Si Si Si Si No

Si Si No No No Si Si No No No Si Si No Si Si No Si Si No Si Si Si Si No No Si Si Si Si No Si No Si Si No Si No No Si No No Si Si Si No Si Si Si Si

Si Si Si Si No Si No No No No Si Si No No No No Si No No No Si Si No No No Si No Si No No No No Si No No No Si No Si Si No No No No No Si Si No No

Diseminación Tallos no subterráneos No No No No No No No No No No No No No No Si Si No No Si No No No No No No No No No No No Si Si No No Si No No No No No No Si No Si Si No No No No

Diseminación Diseminación Diseminación semillas y flores e madera y granos inflorescencias cortezas No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No

No No No No No No Si No No No No No No Si No No No No No Si No No No No No No No No No No No No No No No Si No No No No No Si No No Si No No No No

No No No No Si No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No

Diseminación Elaborado por planta entera No No No No Si No Si No No Si No No No Si No No No No No Si No No No No No No No No Si Si No No No No No Si No No No No Si No Si No Si No No No No

Colombia Colombia Colombia Colombia SGCA Bolivia Venezuela Perú Perú Ecuador Bolivia Colombia Perú Venezuela Perú Perú Bolivia Bolivia Bolivia Venezuela Ecuador Colombia Bolivia Ecuador Perú Bolivia Bolivia Ecuador Ecuador Ecuador Perú Perú Bolivia Bolivia SGCA Venezuela Colombia Bolivia Colombia Colombia Ecuador SGCA Ecuador SGCA Colombia Bolivia Ecuador Bolivia Ecuador

- 83 LISTADO DE PLAGAS CUARENTENARIAS DE HOSPEDEROS VEGETALES PRESENTES EN LA COMUNIDAD ANDINA

Nombre Comun Sandía Sandía Sorgo Sorgo Sorgo Sorgo Sorgo Sorgo Sorgo Sorgo Sorgo Sorgo Sorgo Sorgo Sorgo Sorgo Sorgo Sorgo Sorgo Sorgo Sorgo Sorgo Sorgo Sorgo Sorgo Sorgo Sorgo Sorgo Sorgo Sorgo Sorgo Sorgo Sorgo Sorgo Sorgo Sorgo Sorgo Sorgo Sorgo Sorgo Sorgo Sorgo Sorgo Sorgo Sorgo Sorgo Soya Soya Soya

Nombre Científico

Plagas Cuarentenarias

Citrullus lanatus L. Thrips palmi Citrullus lanatus L. Tomato spotted wilt tospovirus (TSWV) Sorghum auradinaceumSporisorium cruentum Sorghum bicolor Glomerella graminicola Sorghum bicolor Helicotylenchus dihystera Sorghum bicolor Peronosclerospora sorghi Sorghum bicolor Prostephanus truncatus Sorghum bicolor Sporisorium cruentum Sorghum bicolor Thanatephorus cucumeris (Teleomorfa) Sorghum caffrorum Peronosclerospora sorghi Sorghum caffrorum Sporisorium cruentum Sorghum halapense Claviceps africana Sorghum halapense Glomerella graminicola Sorghum halapense Peronosclerospora sorghi Sorghum halepense Helicotylenchus dihystera Sorghum halepense Holochilus venezuelae Sorghum halepense Kakotrhips pisivorus Sorghum halepense Sclerophthora philippinensis Sorghum halepense Sporisorium cruentum Sorghum spp. Claviceps africana Sorghum spp. Claviceps africana Sorghum spp. Cochliobolus heterostrophus Sorghum spp. Cochliobolus heterostrophus Sorghum spp. Helicotylenchus pseudorobustus Sorghum spp. Helicotylenchus pseudorobustus Sorghum spp. Oebalus insularis Sorghum spp. Oebalus insularis Sorghum spp. Oebalus poecilis Sorghum spp. Oebalus poecilis Sorghum spp. Peronosclerospora maydis Sorghum spp. Peronosclerospora maydis Sorghum spp. Pratylenchus brachyurus Sorghum spp. Pratylenchus brachyurus Sorghum spp. Sclerophthora philippinensis Sorghum spp. Sclerophthora philippinensis Sorghum spp. Sporisorium cruentum Sorghum spp. Sporisorium cruentum Sorghum spp. Xiphinema americanum Sorghum spp. Xiphinema americanum Sorghum sudanense Cochliobolus heterostrophus Sorghum sudanense Mycosphaerella zeae-maydis (Telemorfo) Sorghum sudanense Pratylenchus brachyurus Sorghum sudanense Sporisorium cruentum Sorghum vulgare Claviceps africana Sorghum vulgare Peronosclerospora maydis Sorghum vulgare Sclerophthora philippinensis Glycine max Aphelenchoides besseyi Glycine max Bean pod mottle comovirus (BPMV) Glycine max Chaetocnema confinis

Situación Fitosanitaria

Presente en Bolivia

Nacional A1 Nacional A1 Subregional A2 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Subregional A2 Nacional A1 Nacional A1 Subregional A2 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A2 Subregional A1 Nacional A1 Subregional A2 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Subregional A2 Subregional A2 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Subregional A1 Nacional A1 Subregional A2 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Subregional A2 Nacional A1 Nacional A1

No No No Si No Si No No Si Si No Si Si Si No No No No No Si Si Si Si No No Si Si Si Si No No Si Si No No No No No No Si Si Si No Si No No No No No

Presente Presente Diseminación Presente Presente en en Raíces y Org. en Ecuador en Peru Colombia Venezuela Subterraneos Si Si Si Si Si Si Si Si No Si Si Si Si Si Si No No No Si Si Si Si Si No No Si Si Si Si No No No No No No Si Si No No Si No No Si Si No No No No No

No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No Si Si No No Si Si No No No No No No No No No No Si Si Si Si No No No No No Si Si Si

No No No No Si No Si No Si No No No No No Si No No Si No No No No No No No No No No No No No Si Si Si Si No No Si Si No No Si No No No Si No Si No

Si Si Si Si Si Si No Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si No Si Si Si Si Si Si Si No No No No Si Si Si Si No No Si Si Si Si Si No Si Si Si Si No No No No

No No No No Si No No No No No No No No No Si No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No Si Si No No No No No No No Si No Si

Diseminación Tallos no subterráneos No No No Si No No No No No No No Si Si No No No No No No Si Si No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No Si No No Si No No

Diseminación Diseminación Diseminación semillas y flores e madera y granos inflorescencias cortezas No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No Si Si No No No No No No No No No No No No No Si No No No No

No No No No No Si No No No Si No Si No Si No No No No No Si Si No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No Si No No Si No No

No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No

Diseminación Elaborado por planta entera No Si No No No Si No No No Si No No No Si No No No No No No No No No No No No No No No No No Si Si No No No No No No No No Si No No No No No No No

Perú Bolivia SGCA Perú Bolivia Perú Bolivia SGCA Ecuador Perú SGCA Perú Perú Perú Bolivia Venezuela Venezuela Ecuador SGCA Perú Perú Ecuador Ecuador Bolivia Bolivia Venezuela Venezuela Venezuela Venezuela Colombia Colombia Ecuador Ecuador Ecuador Ecuador SGCA SGCA Colombia Colombia Ecuador Venezuela Ecuador SGCA Perú Colombia Ecuador SGCA Colombia Venezuela

- 84 LISTADO DE PLAGAS CUARENTENARIAS DE HOSPEDEROS VEGETALES PRESENTES EN LA COMUNIDAD ANDINA

Nombre Comun Soya Soya Soya Soya Soya Soya Soya Soya Soya Soya Soya Soya Soya Soya Soya Soya Soya Soya Soya Soya Soya Soya Tomate Tomate Tomate Tomate Tomate Tomate Tomate Tomate Tomate Tomate Tomate Tomate Tomate Tomate Tomate Tomate Tomate Tomate Tomate Tomate Tomate Tomate Tomate Tomate Tomate Tomate Tomate

Nombre Científico

Plagas Cuarentenarias

Glycine max Clover yellow vein potyvirus (ClYVV) Glycine max Cochliobolus heterostrophus Glycine max Colletotrichum acutatum Glycine max Diaporthe phaseolorum Glycine max Ditylenchus destructor Glycine max Helicotylenchus dihystera Glycine max Helicotylenchus pseudorobustus Glycine max Meloidogyne arenaria Glycine max Phakopsora pachyrhizi Glycine max Phymatotrichopsis omnivora Glycine max Pratylenchus brachyurus Glycine max Rotylenchulus reniformis Glycine max Thanatephorus cucumeris (Teleomorfa) Glycine max Thrips palmi Glycine max Thrips palmi Glycine max Tomato spotted wilt tospovirus (TSWV) Glycine max Xiphinema americanum Glycine spp. Agrobacterium rhizogenes Glycine spp. Bean common mosaic potyvirus (BCMV) Glycine spp. Colias lesbia Glycine spp. Meloidogyne hapla Glycine spp. Southern bean mosaic virus (SBMV) Lycopersicon esculentum Agrobacterium Mill. rhizogenes Lycopersicon esculentum Alternaria Mill. brassicicola Lycopersicon esculentum Chaetocnema Mill. confinis Lycopersicon esculentum Clavibacter Mill. michiganensis subsp. Michiganensis Lycopersicon esculentum Colletotrichum Mill. acutatum Lycopersicon esculentum Didymella Mill. lycopersici Lycopersicon esculentum Ditylenchus Mill. destructor Lycopersicon esculentum Helicotylenchus Mill. dihystera Lycopersicon esculentum Helicotylenchus Mill. pseudorobustus Lycopersicon esculentum Keiferia Mill. lycopersicella Lycopersicon esculentum Macconellicoccus Mill. hirsutus Lycopersicon esculentum Meloidogyne Mill. arenaria Lycopersicon esculentum Meloidogyne Mill. hapla Lycopersicon esculentum Meloidogyne Mill. incognita Lycopersicon esculentum Nacobbus Mill. aberrans Lycopersicon esculentum Neoleucinodes Mill. elegantalis Lycopersicon esculentum Parabemisia Mill. myricae Lycopersicon esculentum Peridroma Mill. saucia Lycopersicon esculentum Peronospora Mill. hyoscyami f.sp. tabacina Lycopersicon esculentum Pratylenchus Mill. brachyurus Lycopersicon esculentum Pseudomonas Mill. marginalis pv marginalis Lycopersicon esculentum Pseudomonas Mill. syringae pv. tomato Lycopersicon esculentum Rotylenchulus Mill. reniformis Lycopersicon esculentum Thanatephorus Mill. cucumeris (Teleomorfa) Lycopersicon esculentum Thrips Mill. palmi Lycopersicon esculentum Tomato Mill. ringspot virus (ToRSV) Lycopersicon esculentum Tomato Mill. spotted wilt tospovirus (TSWV)

Situación Fitosanitaria

Presente en Bolivia

Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Subregional A2 Subregional A2 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Subregional A2 Nacional A1 Subregional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A2 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A2 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Subregional A2 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A2 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Subregional A1 Nacional A1 Nacional A2 Nacional A1 Nacional A1

No Si No No No No No Si No No Si No Si No No No No No No Si No No No No No No No No No No No Si No Si No Si Si No No No No Si No No No Si No No No

Presente Presente Diseminación Presente Presente en en Raíces y Org. en Ecuador en Peru Colombia Venezuela Subterraneos Si Si Si Si No Si No Si No No No No No Si Si Si No Si Si No No Si Si No No Si Si No No Si No Si No Si No No No Si No Si No No No No No No Si No Si

No Si Si Si Si No No Si No No No No No No No No Si No Si No No No No No Si Si Si No Si No No No No Si No Si Si No No No No No No No No No No No No

No No No No No Si No Si No No Si Si Si No No No Si No Si No Si No No No No Si No No No Si No No No Si Si Si Si No No Si No Si Si No Si Si No Si No

No Si Si No No Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si No Si No No Si No Si No No Si Si No Si Si Si Si Si No Si No Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si Si

No No No No Si Si No Si No Si No No No No No No Si No No No Si No No No Si No No No Si Si No No No Si Si Si Si No No No No No Si No No No No No No

Diseminación Tallos no subterráneos No No Si No Si No No No No Si No No No No Si No No No No No No No No No No No Si Si Si No No No No No No No No No Si No Si No No Si No No Si No No

Diseminación Diseminación Diseminación semillas y flores e madera y granos inflorescencias cortezas No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No Si No No No No No No No No

No No No No No No No No No No No No No No Si No No No No No No No No Si No No No No No No No No Si No No No No No No No No No Si Si No No Si No No

No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No

Diseminación Elaborado por planta entera No No No Si Si No No No No No Si No No No No Si No Si Si No No No Si No No Si No No Si No No No Si No No No No No No No No Si Si Si No No No No Si

Venezuela Ecuador Perú SGCA SGCA Bolivia Bolivia Ecuador Colombia SGCA Ecuador Bolivia Ecuador Perú Colombia Bolivia Colombia Ecuador Colombia Venezuela Colombia Bolivia Ecuador Perú Venezuela Bolivia Perú Bolivia SGCA Bolivia Bolivia Ecuador Venezuela Ecuador Colombia Colombia Colombia Bolivia Perú Venezuela Colombia Ecuador Ecuador Ecuador Bolivia Ecuador Colombia Bolivia Bolivia

- 85 LISTADO DE PLAGAS CUARENTENARIAS DE HOSPEDEROS VEGETALES PRESENTES EN LA COMUNIDAD ANDINA

Nombre Comun Tomate Tomate Tomate Tomate Trigo Trigo Trigo Trigo Trigo Trigo Trigo Trigo Trigo Trigo Trigo Trigo Trigo Trigo Trigo Trigo Trigo Trigo Trigo Trigo Trigo Trigo Uva Uva Uva Uva Uva Uva Uva Uva Uva Uva Uva Uva Uva Uva Uva Uva Uva Uva Uva

Nombre Científico

Plagas Cuarentenarias

Lycopersicon esculentum Verticillium Mill. albo-atrum Lycopersicon esculentum Xanthomonas Mill. vesicatoria Lycopersicon esculentum Xiphinema Mill. americanum Lycopersicon esculentum Xiphinema Mill. index Triticum aestivum L. (1753) Chaetocnema confinis Triticum aestivum L. (1753) Ditylenchus destructor Triticum aestivum L. (1753) Helicotylenchus dihystera Triticum aestivum L. (1753) Listronotus bonariensis Triticum aestivum L. (1753) Monographella nivalis Triticum aestivum L. (1753) Mycosphaerella graminicola (Teleomorfa) Triticum aestivum L. (1753) Pratylenchus brachyurus Triticum aestivum L. (1753) Prostephanus truncatus Triticum aestivum L. (1753) Thanatephorus cucumeris (Teleomorfa) Triticum aestivum L. (1753) Xanthomonas translucens pv. translucens Triticum dicoccum Urocystis agropyri Triticum spelta Xanthomonas translucens pv. translucens Triticum spp. Cochliobolus heterostrophus Triticum spp. Glomerella graminicola Triticum spp. Helicotylenchus pseudorobustus Triticum spp. Heterodera avenae Triticum spp. Kakotrhips pisivorus Triticum spp. Mycosphaerella graminicola (Teleomorfa) Triticum spp. Thanatephorus cucumeris (Teleomorfa) Triticum spp. Urocystis agropyri Triticum turgidum Mycosphaerella graminicola (Teleomorfa) Triticum vulgare Alternaria brassicicola Vitis vinifera L. Agrobacterium rhizogenes Vitis vinifera L. Aleurocanthus woglumi Vitis vinifera L. Aonidiella aurantii Vitis vinifera L. Chaetocnema confinis Vitis vinifera L. Colletotrichum acutatum Vitis vinifera L. Guignardia bidwellii Vitis vinifera L. Helicotylenchus dihystera Vitis vinifera L. Helicotylenchus pseudorobustus Vitis vinifera L. Macconellicoccus hirsutus Vitis vinifera L. Meloidogyne arenaria Vitis vinifera L. Meloidogyne hapla Vitis vinifera L. Otiorhynchus sulcatus Vitis vinifera L. Phymatotrichopsis omnivora Vitis vinifera L. Pseudococcus viburni Vitis vinifera L. Sphaeraspis vitis Vitis vinifera L. Stereum hirsutum Vitis vinifera L. Tylenchulus semipenetrans Vitis vinifera L. Viteus vitifoliae Vitis vinifera L. Xiphinema index

Situación Fitosanitaria

Presente en Bolivia

Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Subregional A2 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Subregional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Subregional A2 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A2 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Subregional A2 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1 Nacional A1

No No No No No No No Si Si Si Si No Si Si No Si Si Si No No No Si Si No Si No No No Si No No No No No No Si No No No Si No No Si No No

Presente Presente Diseminación Presente Presente en en Raíces y Org. en Ecuador en Peru Colombia Venezuela Subterraneos Si Si No No No No Si No No Si No Si No No No No Si Si No No No Si No No Si No Si Si Si No Si No Si No No Si No Si No No No Si Si Si No

Si No Si No Si Si No No No Si No No No No No No Si No No No No Si No No Si No No Si No Si Si No No No No Si No No No Si No No No No No

Si No Si Si No No Si No No Si Si Si Si Si No Si No No No Si No Si Si No Si No No No No No No No Si No No Si Si No No No No No Si Si Si

Si Si Si No No No Si No No No Si No Si No Si No Si Si Si No Si No Si Si No Si No Si No No Si Si Si Si Si Si No No Si Si Si No Si Si No

No No Si Si Si Si Si No No No No No No No No No No No No Si No No No No No No No No No Si No No Si No No Si Si No Si No No No Si Si Si

Diseminación Tallos no subterráneos No No No No No Si No Si No No No No No No No No No Si No No No No No No No No No Si Si No Si Si No No No No No No Si Si No Si No No No

Diseminación Diseminación Diseminación semillas y flores e madera y granos inflorescencias cortezas No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No

No No No No No No No No No No No No No Si Si Si No No No No No No No Si No Si No No No No No Si No No Si No No No No No No No No No No

No No No No No No No No No No No No No Si No Si No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No No

Diseminación Elaborado por planta entera No No No No No Si No No No No Si No No No No No No No No No No No No No No No Si No No No No No No No Si No No No No No No No No Si No

Ecuador Ecuador Colombia Colombia Venezuela SGCA Bolivia Colombia Venezuela Ecuador Ecuador Bolivia Ecuador Ecuador SGCA Ecuador Ecuador Perú Bolivia Colombia Venezuela Ecuador Ecuador SGCA Ecuador Perú Ecuador Perú Perú Venezuela Perú SGCA Bolivia Bolivia Venezuela Ecuador Colombia Bolivia SGCA Perú Bolivia Perú Ecuador Bolivia Colombia

- 86 -

ANEXO III SISTEMA ANDINO DE INFORMACION Y VIGILANCIA FITOSANITARIA (SAIVECAN)

- 87 -

INFORME DE CONSULTORIA SOBRE EL DISEÑO Y FUNCIONAMIENTO DEL SISTEMA ANDINO DE INFORMACIÓN Y VIGILANCIA FITOSANITARIA Y ZOOSANITARIA (SAIVECAN) TABLA DE CONTENIDO ANTECEDENTES. 1.- DEFINICIONES 2.- MARCO DE REFERENCIA 2.1.- Comunitarias e Internacionales 2.2.- Nacional 3.- METODOLOGÍA 4.- NECESIDADES DE INFORMACION IDENTIFICADAS 5.- OBJETIVO 6.- ORGANIZACIÓN DEL SISTEMA 6.1.- Componentes del sistema 6.2.- Estructura, responsables y funciones 6.2.1.- Sensores 6.2.2.- Nivel nacional 6.2.3.- Nivel Comunitario 6.2.4.- Terceros países y organismos internacionales 6.3.- Tipos de vigilancia 6.3.1.- Vigilancia externa 6.3.2.- Vigilancia Interna 7.- SUBSISTEMA 1. ASPECTOS COMUNES 7.1.- Marco jurídico del sistema de información y vigilancia fito y zoosanitaria 7.1.1.- Normas comunitarias sanitarias y fitosanitarias 7.1.2.- Normas nacionales sanitarias y fitosanitarias debidamente inscritas en el registro subregional 7.1.3.- Normas nacionales sanitarias y fitosanitarias de emergencia. 7.1.4.- Seguimiento del procedimiento de autorización de normas nacionales sanitarias y fitosanitarias de emergencia. 7.1.5.- Seguimiento al proceso de registro y retiro subregional de normas Sanitarias y Fitosanitarias. 7.1.6.- Otras normas internacionales 7.2.- Compromisos o acuerdos sobre temas sanitarios y fitosanitarios 7.2.1.- Compromisos o acuerdos zoosanitarios o fitosanitarios no suscritos por todos los países miembros con terceros países.(Artículo 22 Decisión 515) 7.2.2.- Compromisos o acuerdos zoosanitarios o fitosanitarios bilaterales o multilaterales entre países miembros (Artículo 23 Decisión 515). 7.2.3.- Compromisos o acuerdos zoosanitarios o fitosanitarios de la Comunidad Andina con terceros países u organismos internacionales.

- 88 7.3.- Importaciones y exportaciones 7.3.1.- Bienes agropecuarios comercializados 7.3.2.- Formatos para permisos o documentos y certificados fito y zoosanitarios para importación y exportación. 7.4.- Organización de los servicios agropecuarios 7.4.1.- Cuadros directivos, coordinadores de grupos y jefes de divisiones de sanidad animal y vegetal 7.4.2.- Recursos humanos y físicos disponibles por la autoridad competente de los países 7.4.3.- Otros recursos de apoyo disponibles 7.4.4.- Información sobre concentraciones o ferias, frigoríficos, procesadoras de leche y puestos de control internos 7.4.5.- Registro de usuarios de la información 7.4.6.- Personal autorizado para expedir certificados de exportación, permisos o documentos de importación. 7.4.7.- Información sobre laboratorios productores de insumos agrícolas y pecuarios 8.- SUBSISTEMA 2 . INFORMACIÓN Y VIGILANCIA FITOSANITARIA. 8.1.- Alerta fitosanitaria 8.1.1.- Información inicial de presencia de plagas en la subregión 8.1.2.- Informe de seguimiento de plagas detectadas en la subregión 8.1.3.- Información de alerta de plagas detectadas en terceros países 8.2.- Sospechas de Plagas intracomunitarias 8.2.1.- Información de plagas no notificadas por un país miembro 8.2.2.- Sospecha de plagas notificadas al nivel nacional 8.3.- Interceptación de plagas en puntos de entrada 8.4.- Información de programas fitosanitarios de importancia nacional 8.5.- Información de programas fitosanitarios de acción conjunta 8.6.- Información sobre plaguicidas químicos de uso agrícola registrados 8.7.- Información sobre plaguicidas químicos de uso agrícola prohibidos. 8.8.- Información de censos agrícolas de importancia para los países 9.- SUBSISTEMA 3. INFORMACIÓN Y VIGILANCIA EPIDEMIOLOGICA DE SANIDAD ANIMAL 9.1.- Alertas zoosanitarias 9.1.1.- Información inicial de presencia de enfermedades de los animales en la subregión 9.1.2.- Informe de seguimiento de enfermedades detectadas en la subregión 9.1.3.- Información de alerta de enfermedades detectadas en terceros países 9.2.- Sospechas de enfermedades intracomunitarias 9.2.1.- Información de sospecha de enfermedades no notificadas por un país miembro 9.2.2.- Sospecha de enfermedades notificadas al nivel nacional 9.3.- Información de interceptación de enfermedades animales en puntos de entrada 9.4.- Información de programas zoosanitarios de importancia nacional 9.5.- Información de programas zoosanitarios de acción conjunta 9.6.- Información de biológicos de uso veterinario registrados en los países miembros 9.7.- Información de productos veterinarios prohibidos en los países miembros 9.8.- Información de censo pecuario de importancia para los países miembros

- 89 -

10.- SUBSISTEMA 4: FICHAS TÉCNICAS 10.1.- Disponibilidad de fichas técnicas para usuarios. 11.1.1.- En medio magnético (CD o diskette) 11.1.2.- En página web CAN 11.1.3.- Listas de plagas y enfermedades objeto de vigilancia 10.2.- Modificación, eliminación, actualización o inclusión de nuevas fichas técnicas 11.- SUBSISTEMA 5: CAPACITACIÓN, DIVULGACIÓN Y SEGUIMIENTO 12.-SOFTWARE 12.1.- Características generales del software 12.2.- Modulos 12.3.- Desarrollo del software 13.- INDICADORES DE EVALUACIÓN DEL SISTEMA 13.1.- Utilidad 13.2.- Simplicidad 13.3.- Flexibilidad 13.4.- Aceptabilidad 13.5.- Sensibilidad 13.6.- Oportunidad 14.- RESUMEN 14.1. General 14.2. Por periodicidad de actualización de bases de datos y acceso a información. 15.- RECOMENDACIONES GENERALES ANEXOS Anexo 1.- Aspectos a tener en cuenta con el uso de sistemas de información geográfica (GIS) como herramienta de análisis. Anexo 2.- Metodología usada por el SESA para la evaluación de plagas Anexo 3.- Actividades críticas para el desarrollo del sistema de información y vigilancia.

- 90 -

SISTEMA ANDINO DE INFORMACIÓN Y VIGILANCIA FITOSANITARIA Y ZOOSANITARIA (SAIVECAN) ANTECEDENTES. La Decisión 515 establece en su Capitulo III los instrumentos del Sistema Andino de Sanidad Agropecuaria; entre los cuales se incluyen a los instrumentos de carácter regulatorio, al Sistema Andino de Información y Vigilancia Epidemiológica en Sanidad Animal y al Sistema Andino de Información y Vigilancia Fitosanitaria, además de los Programas de Acción Conjunta y de los Procedimientos para que un País Miembro o parte de él se declare libre de una plaga o enfermedad.. Los Países Miembros han considerado importante tener un conocimiento actualizado de la situación sanitaria de toda la subregión e identificar como prioridad las plagas y enfermedades que deben ser objeto de vigilancia y de las cuales se debe tener información general y específica. En la XXX Reunión del COTASA se informó sobre el Programa de Cooperación CAN/USAID y sobre el interés de esa Agencia para apoyar actividades de sanidad agropecuaria orientadas a facilitar la aplicación del Acuerdo de medidas sanitarias y fitosanitarias de la OMC". En este contexto se identifico, entre otros, el Proyecto "Diseño de un Sistema Andino de Información y Vigilancia Fito y Zoosanitario" con el objetivo de: " Disponer de un sistema andino de información para seguir el comportamiento de las plagas y enfermedades de interés que puedan afectar a los Países Miembros y a la Subregión.", y para cuya elaboración se acordó tomar en consideración temas que fueron priorizados. Volver arriba

1.- DEFINICIONES Las definiciones que a continuación se describen fueron tomadas de la Decisión 515,de la Comisión, del Código zoosanitario de la OIE, del glosario de términos de la FAO y de la terminología usada por las autoridades competentes de los Países Miembros. Cuando una definición se encontró en varios medios de consulta con variación del concepto se dio prioridad a las estipuladas en las Decisiones de la Comisión. Todas las definiciones o glosario terminológico que se incluyen en éste documento y las incluidas en las fichas técnicas de las plagas y enfermedades deberán estar disponibles en el sistema para consulta de las autoridades competentes. Ø Acción sanitaria: Secuencia de medidas que la autoridad competente lleva acabo en una zona, región o país, para la prevención, control y erradicación de una enfermedad. Ø Aislamiento: Separación de animales enfermos y de sus contactos, en lugares y condiciones que eviten la transmisión directa o indirecta del agente infeccioso, desde los animales infectados a otros susceptibles. Ø Análisis del riesgo de plagas (ARP): Proceso de evaluación biológica u otros testimonios científicos y económicos para determinar si una plaga debe o no ser reglamentada y la intensidad de cualquier medida fitosanitaria a adoptarse para combatirla.

- 91 Ø Análisis del riesgo de enfermedades: Es el proceso que comprende la identificación del peligro, la evaluación del riesgo, la gestión del riesgo y la información sobre el riesgo. Ø Animal contacto: Es aquel que ha estado reunido con animales infectados u objetos contaminados y que tiene la posibilidad de haber sido expuesto al agente infeccioso. Ø Animal enfermo: Es aquel que padece una enfermedad. Ø Animal expuesto: Es aquel que con seguridad estuvo en contacto directo o indirecto con el agente infeccioso y tiene la capacidad de reproducir la infección o de transmitir el agente infeccioso. Ø Área o Zona: Un determinado país, parte de un país, la totalidad territorial o parte de diversos países que se han definido oficialmente. Ø Área o zona de escasa prevalencia de plagas: Área o zona designada por la autoridad competente, que puede abarcar la totalidad de un país, parte de un país o la totalidad o partes de diversos países, y en la cual una determinada plaga o enfermedad se encuentra en escaso grado y además esta sujeta a medidas efectivas de vigilancia, control o erradicación. Ø Área o zona libre de plagas o enfermedades: Área o zona en donde no esta presente una plaga o enfermedad específica, tal como haya sido demostrado con evidencia científica y dentro de la cual, cuando sea apropiado, dicha condición esté siendo mantenida oficialmente. Ø Autoridad competente: El servicio oficial de sanidad agropecuaria designado por el gobierno de su país para encargarse de los asuntos de sanidad animal y sanidad vegetal. Ø Brote:- Población aislada de una plaga detectada recientemente y la cual se espera que sobreviva en el futuro inmediato Ø CAN .- Sigla que designa a la Comunidad Andina Ø Caso: designa un animal afectado por una enfermedad infecciosa o parasitaria. Ø Certificado fito o zoosanitario: Documento expedido por el servicio oficial de sanidad agropecuaria el que atestigua la condición fito o zoosanitaria de cualquier envío sujeto a reglamentación fito o zoosanitaria. Ø Certificado zoosanitario para exportación: Certificado expedido por un médico veterinario autorizado por el servicio oficial de sanidad agropecuaria del país exportador. Ø CIPF: Sigla de la Convención Internacional de Protección Fitosanitaria, depositada en 1951 en la FAO, Roma y posteriormente enmendada. Ø Control: Son las acciones encaminadas a reducir el número de casos o de las oportunidades de transmisión de una enfermedad o plaga hasta un nivel tal que la enfermedad deja de ser un problema de importancia o desaparece como preocupación sanitaria económica o de salud pública. Ø Control de una plaga.- La supresión, contención o erradicación de una población de plagas Ø Control cuarentenario para animales de importación El aislamiento de los animales importados en una estación cuarentenaria dedicada específicamente a este propósito o un lugar autorizado para operar como tal por reunir las condiciones de aislamiento y otras propias de una estación cuarentenaria para animales de importación. En este lugar los animales que se importan quedan bajo observación y control oficial y se someten a las pruebas diagnósticas que establecen las normas comunitarias o las nacionales inscritas en el Registro Subregional de Normas Sanitarias con el propósito de disminuir la probabilidad que vayan a ingresar al país importador enfermedades peligrosas para la producción nacional. El tiempo de cuarentena lo establecerán las normas comunitarias o las nacionales inscritas en el registro Subregional de Normas Sanitarias Ø Cuarentena interna: Restricción del movimiento de animales, productos y subproductos de un foco o área afectada con el objeto de evitar la difusión de una

- 92 -

Ø

Ø Ø Ø Ø Ø Ø Ø

Ø Ø Ø Ø Ø Ø Ø Ø Ø Ø Ø

Ø Ø Ø

enfermedad, así como el ingreso incontrolado de personas y vehículos que puedan permitir igualmente la difusión. Desinfección: Designa la aplicación, después de una limpieza completa, de procedimientos destinados a destruir los agentes infecciosos o parasitarios; se aplica a los locales, vehículos y objetos diversos que puedan haber sido directa o indirectamente contaminados. Despoblación: Eliminación de animales de una o varias especies de un predio o zona afectada por una enfermedad, con el objeto de lograr su erradicación. Diseminación: Expansión de la distribución geográfica de una plaga o enfermedad dentro de un área o zona. Enfermedad: Es una perturbación de una o más funciones no compensadas del organismo de un animal. Enfermedad endémica: Presencia usual de una patología en un área determinada Enfermedad exótica: Es aquella que no se ha comprobado en un país, zona o región o que al haberse detectado ha sido erradicada y se han adoptado medidas que permitan suponer que no reingresará. Epidemiología veterinaria o epizootiología: Disciplina orientada a conocer la frecuencia, distribución y causas de las enfermedades y los factores de riesgo que predisponen a la presentación de las mismas en las poblaciones animales. Epidemia, epizootia:- Presentación de una nueva enfermedad de los animales cuya tasa de ocurrencia es creciente, o el incremento súbito de la tasa de ocurrencia de una enfermedad existente, con manifiesta tendencia a propagarse o dispersarse. Epifítica: Enfermedad de carácter infeccioso que da lugar a verdaderas epidemias en plantas cultivadas. Erradicación: Eliminación de una plaga o enfermedad de un área o zona. Especie susceptible: Clasificación zoológica de animales con disposición natural o adquirida para ser afectados por una determinada enfermedad. Estatus fitosanitario: Designa el estatus de un país o de una zona respecto de una plaga, según los criterios enunciados en la ficha correspondiente a esa plaga Estatus zoosanitario: Designa el estatus de un país o de una zona respecto de una enfermedad, según los criterios enunciados en la ficha correspondiente a esa enfermedad Explotación: Designa un local o lugar de mantenimiento de animales y sus contactos. FAO: Sigla que designa a la Organización de las Naciones Unidas para la Agricultura y la Alimentación. Foco de enfermedad: Aparición de una enfermedad específica de los animales en una explotación agropecuaria, incluidos las edificaciones y dependencias contiguos o localidad donde se encuentran animales y sus contactos. ICA: Sigla que designa al Instituto Colombiano Agropecuario - Colombia IICA: Sigla que designa al Instituto Interamericano de Cooperación para la Agricultura Inspección: Examen visual oficial de plantas, productos vegetales, artículos reglamentados, animales y sus productos para determinar si hay plagas o enfermedades, o verificar el cumplimiento de las reglamentaciones fito o zoosanitarias. Medida de emergencia: Una regulación fito o zoosanitaria o procedimiento establecido como un asunto de urgencia ante una situación fito o zoosanitaria inesperada o nueva. Una medida de emergencia tiene carácter provisional. Medida fito o zoosanitaria: Cualquier legislación, reglamento o procedimiento oficial que tenga el propósito de prevenir la introducción o diseminación de plagas o enfermedades o que pueda facilitar su erradicación o control. Morbilidad: Número proporcional de individuos que enferman en relación a una población y tiempo determinados

- 93 Ø Mortalidad: Numero proporcional de individuos que mueren en una población y tiempo determinados. Ø Nivel comunitario: Corresponde a la Secretaría General de la Comunidad Andina de Naciones. Ø Nivel nacional: Corresponde a la autoridad competente del nivel nacional de los países miembros de la Comunidad Andina. Ø NUTE Andina: Sigla que designa a la Nomenclatura de las Unidades Territoriales Estadísticas de la Comunidad Andina. Ø OIE: Sigla que designa a la Organización Mundial de Sanidad Animal Ø OMS: Sigla que designa a la Organización Mundial de la Salud Ø OMC: Sigla que designa a la Organización Mundial del Comercio Ø OPS: Sigla que designa a la Organización Panamericana de la Salud Ø País exportador: Designa un país desde el que se envían a otro país mercancías Ø País importador: Designa el país de destino final de un envío de mercancías Ø País de tránsito: Designa un país por el que pasan, o en el que hacen escala en un punto de entrada, las mercancías destinadas a un país importador Ø PANAFTOSA: Sigla que designa al Centro Panamericano de Fiebre Aftosa Ø Permiso o documento fito o zoosanitario de importación: Documento oficial expedido por la autoridad competente del país miembro importador, con la única finalidad de informar al importador y a la autoridad competente del país exportador, sobre los requisitos o condiciones fito o zoosanitarios vigentes que deben cumplir las plantas, productos vegetales importados, artículos reglamentados; animales y sus productos importados. Ø Plaga: Cualquier especie, raza o biotipo vegetal o animal o agente patógeno dañino para las plantas o productos vegetales. Ø Plaga cuarentenaria A1 (nacional): Plaga cuarentenaria que no está presente en un país miembro de la Comunidad Andina. Ø Plaga cuarentenaria A1 (subregional): plaga cuarentenaria que no está presente en la Subregión de la Comunidad Andina. Ø Plaga cuarentenaria A2 (nacional): Plaga cuarentenaria que está presente en un país miembro de la Comunidad Andina, con distribución limitada y se mantiene bajo control oficial en el país afectado. Ø Plaga cuarentenaria A2 (subregional): Plaga cuarentenaria que está presente en la subregión de la Comunidad Andina, con distribución limitada y se mantiene bajo control oficial. Ø Plaga cuarentenaria: Plaga de importancia económica potencial para un área en peligro, aún cuando la plaga no exista allí o, si existe, no esta extendida y se encuentra bajo control oficial. Ø Plaga no cuarentenaria: Plaga que no es considerada como plaga cuarentenaria para una determinada área. Ø Plaga no cuarentenaria reglamentada: Plaga no cuarentenaria cuya presencia en las plantas destinadas a plantación influye en el uso propuesto para esas plantas, por sus repercusiones económicamente inaceptables y que, por lo tanto, esta reglamentada la introducción de las mismas a territorio del país importador. Ø Plaga reglamentada: Plaga cuarentenaria o plaga no cuarentenaria reglamentada. Ø Plantas: Plantas vivas y partes de ellas, incluyendo semillas y germoplasma Ø Predio: Una parcela de tierra con limites definidos dentro de un lugar de producción en la cual un producto vegetal es cultivado. Ø Producto vegetal: Material no manufacturado de origen vegetal (incluyendo los granos) y aquellos productos manufacturados que por su naturaleza o su procesamiento y elaboración puedan crear riesgos en la propagación de plagas. Ø Programa oficial: Designa un programa que ha sido aprobado, y gestionado o supervisado por la autoridad competente de un país con el fin de prevenir,

- 94 -

Ø Ø

Ø Ø Ø Ø Ø Ø Ø Ø Ø Ø Ø Ø Ø

controlar o erradicar una plaga o enfermedad mediante la aplicación de medidas específicas por todo el país o en una o varias zonas del mismo. Punto de entrada: Aeropuerto, puerto marítimo, fluvial o lacustre, servicios postales o punto fronterizo terrestre, oficialmente designado para la importación de envíos, cargamentos en transito, o la entrada de pasajeros. Requisitos específicos: Condiciones fito y zoosanitarias o exigencias de carácter técnico y administrativo bajo cuyo cumplimiento un país miembro autoriza la importación e internación de plantas, de productos vegetales, artículos reglamentados; animales y sus productos. Restricción: Reglamentación fito o zoosanitaria que permite la importación o movilización de plantas, productos vegetales, artículos reglamentados, animales y sus productos, con sujeción a determinados requisitos específicos. SAIVECAN: Sigla que designa al Sistema Andino de Información y Vigilancia Fitosanitaria y zoosanitaria SANINET: Sigla que designa a la Red Andina de Información Sanitaria Agropecuaria SASA: Sigla que designa al Servicio Autónomo de Sanidad Agropecuaria Venezuela SENASA: Sigla que designa al Servicio Nacional de Sanidad Agraria - Perú SENASAG: Sigla que designa al Servicio Nacional de Sanidad Agropecuaria e Inocuidad Alimentaria – Bolivia SESA: Sigla que designa al Servicio Ecuatoriano de Sanidad Agropecuaria – Ecuador Transparencia: Principio que promueve la divulgación de información sobre medidas sanitarias y fitosanitarias, y su fundamento en el ámbito nacional, comunitario Andino e internacional. Vehículo: Designa cualquier medio de transporte por tierra, aire o agua Verificación: Comprobación por la autoridad competente de la presencia de una enfermedad o plaga. Vigilancia: Un proceso oficial mediante el cual se recoge, registra, procesa y tabula información a partir de encuestas, verificación u otros procedimientos relacionados con la presencia o ausencia de una plaga o enfermedad. Vigilancia epidemiológica: Conjunto de actividades orientadas a conocer el comportamiento de una enfermedad, determinar sus factores condicionantes, prever cambios en su conducta y recomendar acciones para su control Vigilancia fitosanitaria: Conjunto de actividades orientadas a conocer el comportamiento de una plaga de los vegetales, determinar sus factores condicionantes, prever cambios en su conducta y recomendar acciones para su control Volver arriba

2.- MARCO DE REFERENCIA 2.1.- Comunitarias e Internacionales El SAIVECAN considera como marco legal para sus objetivos y acciones la normativa Comunitaria Andina vigente, las normas nacionales inscritas en el Registro Subregional de Normas Sanitarias y Fitosanitarias y cuando estas no existan las normas internacionales que no contravengan con el Régimen Comunitario Andino. Entre estas legislaciones marco caben señalar a: Ø La Decisión 515 “Sistema Andino de Sanidad Agropecuaria” Comunidad Andina de Naciones y las demás normas comunitarias vigentes

- 95 Ø El Acuerdo sobre la Aplicación de Medidas Sanitarias y Fitosanitarias (MSF) de la Organización Mundial de Comercio (OMC), 1994. 2.2.- Nacional Los Servicios Oficiales de Sanidad Agropecuaria son las autoridades competentes para la administración, supervisión y ejecución de las actividades de sanidad animal y sanidad vegetal en los países miembros y de suministrar la información al Sistema Andino de Información y Vigilancia, siendo éstas las siguientes: . Ø República de Bolivia El Servicio Nacional de Sanidad Agropecuaria e Inocuidad Alimentaria (SENASAG), creado por la Ley Nº 2061 del 16 de marzo de 2000. Ø República de Colombia: Es el Instituto Colombiano Agropecuario (ICA), creado por Decreto # 1562 de 1962 y modificado posteriormente con el Decreto 3116 de 1963. Ø República del Ecuador: El Servicio Ecuatoriano de Sanidad Agropecuaria (SESA), creado mediante acuerdo ministerial Nº 434 del 18 de noviembre de 1994, publicado en el registro oficial Nº 579 del 29 de noviembre de 1994. Ø República de Perú: El Servicio Nacional de Sanidad Agraria (SENASA), creado por Ley N° 25902 (Ley Orgánica del Ministerio de Agricultura publicado el 29 de noviembre de 1992, y fue aprobada el 27 de Noviembre 1992). Ø República Bolivariana de Venezuela: El Servicio Autónomo de Sanidad Agropecuaria (SASA), creado el 17 de Enero de 1992, bajo Decreto Presidencial Nº. 2064, y publicado en la Gaceta Oficial de la República de Venezuela Nº. 31884 Volver arriba

3.- METODOLOGÍA La metodología utilizada para realizar la consultoría definir y establecer las necesidades de información y diseño del Sistema Andino de Información y Vigilancia incluyo: Momento 1.- Visita a los Países Miembros y a la Secretaría General de la Comunidad Andina En cumplimiento de esta actividad se realizó una visita a las oficinas nacionales de los Servicios Oficiales de Sanidad Agropecuaria de los Países Miembros y específicamente se sostuvo reuniones de trabajo con los responsables de la cuarentena y vigilancia fito y zoosanitaria, los responsables de los programas nacionales, de, importaciones y exportaciones y en algunos casos a la parte informática, tanto en lo correspondiente a sanidad animal como en sanidad vegetal. Adicionalmente se vio el funcionamiento de los software y bases de datos que se manejan en las autoridades competentes de Ecuador, Colombia, Perú y Venezuela. La información de Bolivia, fue solicitada por escrito recibiéndose en medio magnético y en medio impreso, la cual se incluyo como parte del estudio de situación.

Momento 2. Entrevistas a personal de las autoridades competentes y de la SG/CAN.

- 96 Mediante entrevistas personales (pregunta –respuesta) y presentaciones en forma individual y en grupo Momento 3. Recolección de documentos y tipos de informes que los países producen actualmente. Se recolectó documentos y formatos de los diferentes informes que se adelantan en los países y en la SG/CAN. Además se incluyó la revisión de: ♦ Documentos suministrados por las autoridades competentes de los 5 países ♦ Decisiones 515, 328 , 483, 436 y 534 ♦ Resoluciones Secretaría General, 315, 240, 435, 026, 027, ♦ Resoluciones de la Junta del Acuerdo de Cartagena 347 y 449, 431,451 ♦ Clasificación de las plagas de los vegetales y enfermedades de los animales recomendadas en reuniones del COTASA ♦ Paginas web de la OIE, PANAFTOSA, FAO, IICASANINET, Países. Momento 4. Revisión y discusión de necesidades y del sistema Participó personal de las autoridades competentes de los Países Miembros y de la Secretaría General de la Comunidad Andina pertenecientes al programa de recursos tecnológicos (proyecto desarrollo de sistemas y asistencia especializada) y al programa de normas sanitarias (proyecto sanidad vegetal y animal e insumos a la producción) Volver arriba 4.- NECESIDADES DE INFORMACION IDENTIFICADAS Las necesidades de información detectadas y que se manejarán con el Sistema incluye las siguientes: ♦ Sistema de alertas para el conocimiento de la distribución espacio – temporal de la presencia de plagas y enfermedades en los países miembros y en terceros países. ♦ Evolución epidemiológica y manejo administrativo de las poblaciones detectadas de plagas y enfermedades. ♦ Conocimiento de los programas fito y zoosanitarios de importancia que tienen establecidos los países. ♦ Disponer de fichas técnicas en medio accesible para conocer el comportamiento epidemiológico y métodos de prevención y control de plagas y enfermedades de importancia para la subregión. ♦ Disponer de información sobre la organización de los servicios agropecuarios en los países comunitarios ♦ Conocimiento de los instrumentos de carácter regulatorio (normas comunitarias, normas nacionales registradas y normas nacionales de emergencia) ♦ Conocimiento de los acuerdos o convenios de los países miembros entre si cuando no esta suscrito por todos los miembros y de estos con terceros países. ♦ Listas de las plagas cuarentenarias A1, A2 y Plagas no cuarentenarias reglamentadas de la Subregión y de los Países Miembros

- 97 -

♦ Listas de las enfermedades exóticas a la Subregión y las enfermedades endémicas y de baja prevalencia existentes en la Subregión. Volver arriba

5.- OBJETIVO Disponer de información actualizada, confiable y oportuna que permita contar con un mayor conocimiento técnico-científico sobre los aspectos fitosanitarios y zoosanitarios a los Países Miembros y a la Secretaría General de la CAN que facilite el comercio intracomunitario y con terceros países, de plantas, animales y sus productos, protegiendo la producción agropecuaria y los recursos animales y vegetales subregionales.

Volver arriba

6.- ORGANIZACIÓN DEL SISTEMA

6.1.- Componentes del sistema Se ha considerado que dada las necesidades de información identificadas, el sistema para mayor comprensión debe ser dividido en subsistemas (que en el la construcción del software debe corresponder a los módulos respectivos y que se describen en el aparte correspondiente; cada subsistema o modulo contiene sus propios objetivos y sus respectivos elementos que lo componen. Los subsistemas son los siguientes: Subsistema 1. Comprende los aspectos generales que son comunes a la parte fito y zoosanitaria. v Objetivos específicos Ø Mantener actualizado el Registro Subregional de normas sanitarias y fitosanitarias Ø Conocer las normas de emergencia fito y zoosanitaria adoptadas por los Países Miembros y autorizadas por la Secretaría General Ø Disponer de un Registro Subregional de los plaguicidas químicos de uso agrícola Ø Disponer de un Registro Subregional de Productos Veterinarios Ø Disponer de información sobre la organización de los servicios agropecuarios en los países comunitarios Ø Disponer de información de programas nacionales y de acción conjunta de los países miembros Hace parte de éste subsistema los siguientes componentes: v Marco jurídico del sistema andino de información y vigilancia fito y zoosanitaria

- 98 v Compromisos o acuerdos suscritos por los Países Miembros sobre temas sanitarios y fitosanitarios v Importaciones y exportaciones v Organización de los servicios agropecuarios Subsistema 2. corresponde a la parte vegetal y comprende los aspectos específicos de información y vigilancia fitosanitaria. v Objetivos específicos Ø Notificar en forma oportuna la presencia de plagas de los vegetales en la subregión Ø Obtener registro del comportamiento epidemiológico y seguimiento de las plagas de los vegetales de importancia para la subregión Ø Contar con herramientas que permitan caracterizar y clasificar las plagas de los vegetales Hace parte de éste subsistema los siguientes componentes: v v v v v v v v v

Alerta fitosanitaria Seguimiento de eventos, acciones y medidas fitosanitarios aplicadas Sospechas de Plagas Interceptación de plagas en puntos de entrada Programas fitosanitarios de importancia nacional Programas fitosanitarios de acción conjunta Plaguicidas químicos de uso agrícola registrados en los países miembros Plaguicidas químicos de uso agrícola prohibidos en los países miembros Censos agrícolas de importancia para los países

Subsistema 3. Corresponde a la parte Animal y comprende lo específico de información y vigilancia epidemiológica en sanidad animal. v Objetivos específicos Ø Notificar en forma oportuna la presencia de enfermedades de los animales en la subregión Ø Obtener registro del comportamiento epidemiológico y seguimiento de las enfermedades de los animales deimportancia para la subregión Ø Contar con herramientas que permitan caracterizar y clasificar las enfermedades de los animales Hace parte de éste subsistema los siguientes componentes: v v v v v v v v v

Alertas zoosanitarias Seguimiento de eventos, acciones y medidas zoosanitarias aplicadas Sospechas de enfermedades Interceptación de enfermedades animales en puntos de entrada y medidas adoptadas Programas zoosanitarios de importancia nacional Programas zoosanitarios de acción conjunta Productos veterinarios registrados en los países miembros Productos veterinarios prohibidos en los países miembros Censo pecuario de importancia para los países miembros

- 99 -

Subsistema 4.- Corresponde a la información contenida en las fichas técnicas y listados de plagas de los vegetales y enfermedades de los animales. v Objetivos específicos Ø Disponer de un listado actualizado de plagas de los vegetales y enfermedades de los animales que son exóticas a la Subregión Andina y de aquellas existentes que son de importancia para la Comunidad Andina Ø Disponer de fichas técnicas sobre las características más importantes de las plagas A1 y A2 de los vegetales y las enfermedades de los animales que son exóticas a la Subregión y de aquellas enfermedades que son endémicas y de baja prevalencia. Hace parte de éste subsistema los siguientes componentes: v Disponibilidad de fichas técnicas de plagas de los v egetales y enfermedades de los animales objeto de v igilancia v Listas de plagas y enfermedades objeto de vigilancia v Procedimientos para modificación, eliminación, actualización o inclusión de nuevas fichas técnicas.

Subsistema 5.- Corresponde a la capacitación, divulgación y seguimiento de la información sobre plagas de los vegetales y enfermedades de los animales objeto de vigilancia y del seguimiento al funcionamiento del sistema en general. v Objetivo específico Ø Conocer programas de capacitación, div ulgación y seguimiento de acuerdo a las prioridades determinadas con el objeto de adquirir, complementar o actualizar el conocimiento en materias de sanidad animal y v egetal y el entrenamiento en manejo del sistema y del software utilizado Hace parte de éste subsistema los siguientes componentes: v Eventos de capacitación programados por los países miembros y por la Secretaría General v Eventos de seguimiento al manejo y funcionamiento del sistema y del software.

Dentro de cada uno de estos cinco (5) subsistemas esta contemplado todo lo relacionado con los procedimientos, entradas, salidas, periodicidad y flujos de información necesarios para resolver las necesidades de información identificadas. El siguiente diagrama muestra los componentes del sistema propuesto.

- 100 -

Subsistema 4. Fichas Técnicas

Subsistema 3. Información y vigilancia zoosanitaria

SAIVECAN

Subsistema 1. Aspectos comunes

Subsistema 5. Capacitación, seguimiento

Subsistema 2. Información y vigilancia Fitosanitaria Volver arriba

6.2.- Estructura, responsables y funciones El SAIVECAN tendrá una estructura compuesta por el nivel nacional y el nivel comunitario que interactuan entre si; y, como fuentes adicionales de información del sistema se incluye los sensores, organismos internacionales y terceros países.

Nivel Comunitario

Nivel nacional

Sensores

Organismos internacionales y terceros países

Fuentes de información Estructura que interactúa

Las funciones, responsables y participantes que cada una de las partes son las siguientes: 6.2.1.- Nivel Comunitario Esta conformado por la Comisión y la Secretaría General de la Comunidad Andina.

- 101 Para los efectos de la operatividad del Sistema, se recomienda que la Secretaría General designe una persona responsable para operar los subsistemas de información y vigilancia fitosanitaria y el de información y vigilancia epidemiológica de sanidad animal en coordinación con los expertos de sanidad vegetal, sanidad animal y recursos tecnológicos de la Secretaría General . Se comunicará a las Autoridades Competentes de los países el nombre completo, dirección, teléfono, correo electrónico y fax. Cada vez que se produzca un cambio de la persona responsable de operar y suministrar la información, la Secretaría General informará a la autoridad competente de los países miembros en un plazo no mayor a cinco (5) días hábiles. Dentro de sus funciones se incluye la elaboración de instructivos y procedimientos técnicos comunes a los países miembros para la ejecución y control del SAIVECAN; supervisar y asesorar al nivel nacional; procesar y analizar e interpretar en coordinación con la gerencia y los expertos en sanidad vegetal y sanidad animal de la Secretaría General la información recibida; retroalimentar el sistema, emisión de alertas fito y zoosanitarias. También serán incorporadas como parte del sistema los aspectos referentes a la organización y direccionamiento de las reuniones subregionales para evaluar la marcha del sistema, determinando los puntos débiles del sistema, fallas en el funcionamiento del software o necesidades de nuevas versiones, y establecimiento de nuevas variables de acuerdo con las necesidades del sistema. El responsable de operar el sistema deberá además reportar la información oficial consolidada de la subregión previa coordinación interna. Se recomienda que en la manera que sea posible y con el objeto de fortalecer la operatividad del sistema, el nivel comunitario cuente con un grupo de apoyo multidisciplinario que maneje el sistema en general, donde debe participar principalmente un Ingeniero Agrónomo experto en sanidad vegetal y un médico veterinario con conocimientos y experiencia en epidemiología 6.2.2.- Nivel nacional Conformado por la autoridad competente de cada país que para los efectos corresponde al SENASAG (Bolivia), ICA (Colombia), SESA (Ecuador), SENASA (Perú) y SASA (Venezuela). Para el intercambio de información y el manejo del sistema cada Autoridad Competente deberá designar al funcionario responsable de la información y vigilancia fitosanitaria y al funcionario responsable de la información y vigilancia epidemiológica de sanidad animal. Se sugieren las siguientes áreas como responsables por cada país: ♦ Bolivia: Área de vigilancia fitosanitaria y el área de vigilancia zoosanitaria del SENASAG ♦ Colombia: Grupo de Epidemiología Agrícola y el Grupo de Epidemiología Veterinaria del ICA ♦ Ecuador: División de vigilancia epidemiológica y emergencias fitosanitarias y la división de vigilancia epidemiológica y emergencias zoosanitarias del SESA ♦ Perú: Dirección de vigilancia fitosanitaria y la dirección de vigilancia zoosanitaria del SENASA. ♦ Venezuela: Oficina de Apoyo y Vigilancia Epidemiológica del SASA

- 102 En la designación de las personas se indicará el nombre completo, cargo, dirección, teléfono, correo electrónico y fax. Cada vez que se produzca un cambio de la persona responsable de la información, la autoridad competente informara a la Secretaría General, en un plazo no mayor de cinco (5) días hábiles el nombre de la persona que lo ha sustituido remitiendo los datos respectivos. Dentro de sus funciones se incluyen recopilar, procesar, analizar, reportar e interpretar la información zoosanitaria y fitosanitaria nacional. Reportar la información nacional al nivel comunitario y reportar al país la información procedente del nivel comunitario. 6.2.3.- Sensores En general como sensor se incluye a cualquier persona natural o jurídica oficial o privada que aporte con información al sistema; algunos de los más representativos son los productores, las Universidades, Institutos de Investigación, investigadores, Organizaciones No Gubernamentales – ONGs, agremiaciones de productores, exportadores, importadores, distribuidores de insumos agropecuarios, instituciones del sector salud, otras entidades oficiales del sector agropecuario, ingenieros agrónomos, médicos veterinarios y eventualmente organismos internacionales (OIE, CIPF, OPS, OMS, IICA, PANAFTOSA, FAO, OMC), terceros países y la comunidad en general. La función de los sensores dentro del sistema corresponde a la de informar sobre sospechas de ocurrencia de plagas o enfermedades

6.2.4.- Terceros países y organismos internacionales Este conformado por las autoridades competentes de los países que no son miembros de la Comunidad Andina y por organizaciones que integran varios países donde participan los países miembros; en general serán participes de este nivel la OIE, CIPF, Codex, OPS, OMS, PANAFTOSA, FAO, IICA y OMC, pero podrá incluirse otras de importancia para la Comunidad Andina. Su participación es como sensor y como receptor de información. Como sensor podrán aportar información al nivel nacional o comunitario de cualquier sospecha de plaga o enfermedad en un país miembro de la CAN. Como receptor de información (cuando exista un convenio de por medio), recibirán la información oficial que sea considerada accesible sobre la ocurrencia de plagas o enfermedades en un país o en general de la subregión. En caso de requerir mayor información, y previa justificación, el solicitante podrá obtenerla directamente de la autoridad nacional competente del país miembro de la CAN o de la Secretaría General, según corresponda. Volver arriba

6.3.- Tipos de vigilancia La Vigilancia propuesta esta básicamente dividida en vigilancia externa y vigilancia interna, a su vez, la vigilancia interna se subdivide en vigilancia pasiva y vigilancia activa. Las estrategias para la vigilancia incluyen Ø Atención inmediata y verificación de las notificaciones o denuncias de sospechas de plagas o enfermedades en países miembros(Sensibilidad)

- 103 Ø Reporte de las plagas y enfermedades confirmadas con la inmediatez establecida en la Decisión 515. (Especificidad) Ø Reporte del seguimiento hecho por las autoridades nacionales competentes a las plagas y enfermedades detectadas. Ø Almacenamiento y procesamiento de datos en software automatizado que permita el análisis, evaluación e interpretación en forma eficiente de la información generada por los diferentes niveles que constituyen el sistema. Ø Registro de información de programas oficiales establecidos en los países Ø El registro y actualización de información de inventarios generales como estructura administrativa, organizacional y de apoyo. Ø Conocimiento, actualización, seguimiento y aplicación de normas comunitarias, normas nacionales registradas y normas de emergencia. 6.3.1.- Vigilancia externa Considera la obtención y registro de información fito y zoosanitaria generada por Organizaciones internacionales (OIE, CIPF, CODEX, PANAFTOSA, OPS, FAO, entre otros) y terceros países en particular de aquellos con los cuales los países miembros sostienen vínculos comerciales. 6.3.2.- Vigilancia Interna La Vigilancia fito y zoosanitaria interna consiste en la captura, registro y análisis de información con regularidad y frecuencia adecuadas, de acuerdo a las prioridades fito y zoosanitarias establecidas. Dentro de ésta, se establecen las plagas y enfermedades objeto de vigilancia que por su importancia presentan un mayor impacto y que requieren información actualizada y conocimiento de su distribución en la subregión. Las siguientes plagas y enfermedades son objeto de vigilancia: ♦ Plagas reglamentadas de los vegetales de los países miembros y de la subregión Andina (Incluye las listas definidas de las plagas cuarentenarias A1, A2 y las plagas no cuarentenarias reglamentadas). ♦ Enfermedades de importancia económica endémicas de los animales en la subregión andina y de baja prevalencia en la subregión andina. ♦ Enfermedades de los animales exóticas a la subregión Andina contenidas en el catálogo básico. Volver arriba 7.- SUBSISTEMA 1. ASPECTOS COMUNES Todos los formatos que se establezcan deberán contener el logotipo de la Comunidad Andina. En el encabezado debe figurar el texto “SISTEMA ANDINO DE INFORMACIÓN Y VIGILANCIA FITOSANITARIA Y ZOOSANITARIA”. La información de texto que se maneje en el sistema debe estar hecha en un mismo tipo de formato, tipo y tamaño de letra, de manera que la información se encuentre en forma homogénea. Se recomienda que sea en formato word o html en letra arial de ta m a ñ o 1 1 c p i .

- 104 7.1.- Marco jurídico del sistema andino de información y vigilancia fito y zoosanitaria El Sistema Andino de Sanidad Agropecuaria (Decisión 515), establece dentro del capítulo III los instrumentos del Sistema, especificándolos en su artículo 10. Entre dichos instrumentos se definen los de carácter regulatorio y está referido a: a.- Las normas comunitarias sanitarias y fitosanitarias b.- Las normas nacionales sanitarias y fitosanitarias inscritas en el Registro Subregional c.- Las normas nacionales sanitarias y fitosanitarias de emergencia notificadas por los Países Miembros y autorizadas por la Secretaría General d.- El Registro Subregional de normas nacionales sanitarias y fitosanitarias Además del envío de la documentación en material impreso con sus anexos como esta establecido, se debe también enviar en medio magnético. Tomando en consideración las normas comunitarias, normas nacionales inscritas en el Registro Subregional y normas de emergencia autorizadas publicadas en la pagina web de la CAN, el nivel comunitario construirá y mantendrá actualizadas bases de datos de las normas vinculadas a los aspectos sanitarios y fitosanitarios; en la que se incluyan La versión completa de estos documentos. Las bases de datos deben estar disponibles en la Secretaría General y para las autoridades competentes de los países miembros así como para diversos usuarios en general dentro y fuera de la Comunidad Andina. El medio disponible para cualquier usuario será la página web de la Comunidad Andina. La base de datos que se construya con las normas deberá ordenarse en forma separada las pertenecientes a la parte fitosanitaria de las zoosanitarias y ordenarse por fecha de entrada en vigencia, además debe permitir al usuario hacer consultas rápidas y tener acceso al documento completo en caso necesario mediante un vinculo (link). Una vez disponible la nueva norma en la base de datos, además del envío impreso que esta establecido, se podrá remitir vía correo electrónico informando a los países miembros Volver arriba 7.1.1.- Normas comunitarias sanitarias y fitosanitarias Las variables de la base de datos son las siguientes: ♦ Nombre de la norma comunitaria: Corresponde al nombre con el cual se identifica la norma comunitaria. ♦ Número de la norma comunitaria: Corresponde al número de la Decisión o Resolución según el caso asignado a la norma. Es un campo numérico. ♦ Fecha de la norma: Es la fecha a partir de la cual tiene vigencia la norma establecida. Es un campo de fecha (aaaa/mm/dd). ♦ Objeto de la norma: Es una breve descripción del objeto de la norma. Es un campo de texto.

- 105 Formato de la base de datos

Fecha de la Número de la Nombre de la norma norma norma comunitaria comunitaria 2002/03/14 515 Sistema andino de sanidad agropecuaria

Objeto de la norma

Establecer el marco jurídico andino para la adopción de medidas sanitarias y fitosanitarias

La periodicidad de actualización de la base de datos depende de la fecha de adopción, por lo que se actualizará cada vez que entre en vigencia una nueva norma comunitaria.

Nivel comunitario

Cada vez que haya una nueva norma en medio escrito y correo electrónico Disponible todas las normas para consulta

Nivel nacional

Página Web Cualquier usuario

Los flujos de información de las normas comunitarias serán siempre del nivel comunitario hacia el nivel nacional y disponibles además a otros usuarios en general dentro y fuera de la Comunidad Andina por intermedio de la página web. Volver arriba 7.1.2.- Normas nacionales sanitarias y fitosanitarias debidamente inscritas en el registro subregional La información a incluir es la siguiente: ♦ País: Indicar el nombre del país que inscribió la norma nacional. Es un campo de texto ♦ Nombre de la norma nacional: Corresponde al nombre con el cual se identifica la norma nacional inscrita. ♦ Número de la norma nacional inscrita: Corresponde al número asignado a la norma nacional por el país que la aplica. Es un campo numérico. ♦ Número de la Resolución de inscripción: Corresponde al número de la resolución de la Secretaria General por la cual se inscribió la norma en el Registro Subregional . Es un campo numérico. ♦ Fecha de vigencia: Es la fecha en la cual la Secretaría General emite la Resolución mediante la cual se inscribió la norma nacional en el Registro Subregional. Es un campo de fecha (aaaa/mm/dd). ♦ Objeto de la norma: Es una breve descripción de la norma. Es un campo de texto. ♦ Producto: Descripción corta del producto al cual esta dirigida la norma nacional inscrita

- 106 Una vez esté disponible en la base de datos una nueva norma nacional, además del envío impreso que esta establecido, se podrá remitir vía correo electrónico informando a los países miembros

Nivel comunitario

Cada vez que haya una nueva norma en medio escrito y correo electrónico a los otros países Disponible todas las normas para consulta

Nivel nacional

Página Web

Cualquier usuario

La periodicidad de actualización de la base de datos depende de la fecha en que entre en vigencia una norma nacional y que corresponde a la fecha de inscripción en el registro subregional de las normas nacionales a menos que la resolución disponga de una fecha distinta, por lo que la base de datos generada se actualizará cada vez que entre en vigencia una nueva norma nacional. Los flujos de información de las normas nacionales sanitarias y fitosanitarias debidamente inscritas en el registro subregional serán siempre del nivel comunitario hacia el nivel nacional y disponibles además a usuarios en general dentro y fuera de la Comunidad Andina por intermedio de la página web Volver arriba 7.1.3.- Normas nacionales sanitarias y fitosanitarias de emergencia. Para dar a conocer las normas nacionales sanitarias y fitosanitarias de emergencia debidamente autorizadas, el nivel comunitario construirá y mantendrá actualizada una base de datos disponible para la autoridad competente de cada país miembro y para aquellos usuarios autorizados por los servicios nacionales. Una vez adoptada la norma nacional de emergencia por Resolución de la Secretaría General será de conocimiento público y se dará a conocer a través de la página web de la SG/Comunidad Andina. La información a incluir en la base de datos es la siguiente: ♦ País: Indicar el nombre del país que aplica la norma de emergencia. Es un campo de texto ♦ Nombre de la norma nacional de emergencia: Corresponde al nombre con el cual se identifica la norma de emergencia autorizada. ♦ Número de la norma nacional de emergencia: Corresponde al número asignado a la norma de emergencia por el país que la aplica. Es un campo numérico. ♦ Número autorización: Corresponde al número de la resolución de autorización hecha por la Secretaria General. Es un campo numérico. ♦ Objeto de la norma: Breve descripción del objeto de la norma. Es un campo de texto ♦ Producto: Descripción corta del producto al cual esta dirigida la norma nacional de emergencia autorizada ♦ Fecha de autorización: Es la fecha en la cual la SG autoriza la aplicación de la norma. Es un campo de fecha (aaaa/mm/dd).

- 107 ♦ Plazo de temporalidad: Corresponde al plazo de vigencia temporal que tiene la norma de emergencia. Los flujos de información de las normas nacionales zoosanitarias y fitosanitarias de emergencia debidamente autorizadas serán al nivel comunitario y de éste a los países miembros de la comunidad La periodicidad de actualización de la base de datos depende de la fecha en que entre en vigencia una norma nacional de emergencia y que corresponde a la fecha de autorización por la Secretaría General, por lo que la base de datos generada se actualizará cada vez que entre en vigencia una nueva norma nacional de emergencia

Nivel comunitario

Cada vez que haya una nueva norma en medio escrito y correo electrónico a los otros países Disponible todas las normas para consulta

Nivel nacional

Página Web

Cualquier usuario

Volver arriba 7.1.4.- Seguimiento del procedimiento de autorización de normas nacionales sanitarias y fitosanitarias de emergencia. Los procedimientos, flujos y fechas límites para que la norma de emergencia sea autorizada se enmarcan dentro del articulo 32 de la Decisión 515. Los procedimientos para la prorroga de la norma autorizada se enmarcan dentro del articulo 32 de la Decisión 515. Como seguimiento administrativo a los procedimientos y cumplimiento de fechas límites se establecerá una base de datos de uso restringido sólo para el nivel comunitario, en el cual se vaya consignando el estado del procedimiento de autorización de la norma de emergencia. Las variables que hacen parte de la base de datos son las siguientes: • País: Indicar el nombre del país que notifica una norma de emergencia que aplica. Es un campo de texto • Fecha de notificación: Corresponde a la fecha en la cual la SG recibe la notificación de una norma de emergencia aplicada en un país miembro. Es un campo de fecha (aaaa/mm/dd) • Verificación información completa: Corresponde a la revisión por SG de cumplimiento de la información presentada: Informe técnico preliminar, tipo y lugar de la ocurrencia, tipo o clase de producto afectado, zonas o áreas afectadas, características, plazo de vigencia de la medida adoptada y justificación de la medida adoptada. Es un campo lógico de respuesta excluyente (si-no) • Fecha devolución: Corresponde a la fecha de devolución de la solicitud por incumplimiento de documentos presentados. Es un campo de fecha (aaaa/mm/dd) • Causa devolución: Se indica el o los documentos faltantes. Es un campo de texto

- 108 • Fecha de recibo de documentos completos: Corresponde a la fecha en la cual se reciben en SG la documentación completa de la notificación de la norma. Es un campo de fecha (aaaa/mm/dd). • Fecha envío a otros países: Corresponde a la fecha en la cual la SG pone en conocimiento de los demás países miembros la norma de emergencia. Es un campo de fecha (aaaa/mm/dd) • Fecha de pronunciamiento países (por país): Corresponde a la fecha en la cual la SG recibe de los países miembros el pronunciamiento sobre la norma. Es un campo de fecha (aaaa/mm/dd) • Observaciones a la norma (por país): Corresponde a la descripción del concepto de los países miembros sobre la norma de emergencia. Es un campo de texto • Fecha respuesta de SG: Es la fecha en la cual la SG solicita al país emisor de la norma modificación o disponer suspensión temporal o definitiva de la norma adoptada. Es un campo de fecha (aaaa/mm/dd). • Fecha respuesta: Es la fecha en la cual se recibe en la SG los estudios o elementos de juicio que complementen la fundamentación técnica y científica de la medida adoptada. Es un campo de fecha (aaaa/mm/dd). • Fecha de autorización: Es la fecha en la cual la SG autoriza la aplicación de la norma. Es un campo de fecha (aaaa/mm/dd). • Número autorización: Corresponde al número de la Resolución con la cual la SG autoriza la aplicación de la norma de emergencia. Es un campo numérico. • Fecha de solicitud de nueva autorización o prorroga: Corresponde a la fecha en la cual se recibe en la SG solicitud por parte del país que aplica la norma autorizada para que se haga una nueva prorroga o una nueva autorización. Es un campo de fecha (aaaa/mm/dd). • Fecha de respuesta SG: Corresponde a la fecha en la cual la SG resuelve lo pertinente a la variable anterior. • Numero de nueva autorización o prorroga: Corresponde al número de la Resolución con la cual la SG autoriza nuevamente o prorroga la aplicación de la norma de emergencia. Es un campo numérico • Fecha de cese de norma: Corresponde a la fecha en la cual la SG solicita el cese inmediato de la norma adoptada por omisión o retardo de la notificación o de la presentación del informe técnico. Es un campo de fecha (aaaa/mm/dd). En todos los casos entre las fechas establecidas se debe generar los campos correspondientes a la verificación del cumplimiento de los plazos previstos Volver arriba 7.1.5.- Seguimiento al proceso de registro y retiro subregional de normas Sanitarias y Fitosanitarias. Los procedimientos, flujos y fechas límites para que las normas sean inscritas en el registro subregional de normas sanitarias y fitosanitarias o retiradas se enmarcan dentro de la sección E de la Decisión 515. Como seguimiento administrativo a los procedimientos y cumplimiento de fechas límites, establecer bases de datos de uso restringido sólo para el nivel comunitario, en el cual se vaya consignando el estado del procedimiento de registro o retiro subregional de la norma nacional. Es importante que como medida de seguimiento rápido del cumplimiento de los plazos establecidos en la Sección E de la Decisión 515, la base de datos que se construya incluya campos en los cuales se genere automáticamente el tiempo transcurrido entre fechas.

- 109 -

La periodicidad de actualización de las bases de datos depende de la fecha en que los países inician el procedimiento de inscripción descrito y en la manera que se va cumpliendo los plazos establecidos en la Decisión 515. a.- Inscripción de normas en el Registro Subregional Las variables que hacen parte de la base de datos son las siguientes: • País solicitante: Indicar el nombre del país que solicita la inscripción de la norma. Es un campo de texto • Fecha de recibo de solicitud: Corresponde a la fecha en la cual se recibe en SG solicitud de inscripción de una norma por parte de un país miembro. Es un campo de fecha (aaaa/mm/dd) • Cumplimiento de la información presentada: Corresponde a la revisión por SG de cumplimiento de los documentos1 que deben acompañar la solicitud, indicados en el articulo 34 de la Decisión 515. Es un campo lógico de respuesta excluyente (si-no) • Fecha devolución: Corresponde a la fecha de devolución de la solicitud por incumplimiento de documentos. Es un campo de fecha (aaaa/mm/dd) • Causa devolución: Se indica el o los documentos faltantes. Es un campo de texto • Fecha de recibo de documentos completos: Corresponde a la fecha en la cual se reciben en SG la solicitud con la documentación completa. Es un campo de fecha (aaaa/mm/dd). • Fecha envío a otros países: Corresponde a la fecha en la cual la SG pone en conocimiento la norma nacional a los demás países miembros a través del órgano de enlace. Es un campo de fecha (aaaa/mm/dd). La fecha en la cual se esta enviando la norma debe estar dentro del plazo previsto • Fecha de pronunciamiento países (por país): Corresponde a la fecha en la cual la SG recibe de los países miembros las observaciones e información que consideren pertinente. Es un campo de fecha (aaaa/mm/dd) La fecha en la cual se reciben las observaciones debe estar dentro del plazo previsto • Observaciones a la norma (por país): Corresponde a la descripción del concepto de los países miembros sobre la norma. Es un campo de texto • Fecha de información al país solicitante: Es la fecha en la cual la SG pone en conocimiento del solicitante sus observaciones y las que hubiere recibido de los demás países miembros. Es un campo de fecha (aaaa/mm/dd): • Fecha de recepción de manifestación de voluntad de modificaciones: Es la fecha en la cual la SG recibe manifestación por parte del país solicitante de voluntad de hacer las modificaciones sugeridas. Es un campo de fecha (aaaa/mm/dd). El proceso de registro queda suspendido hasta el momento de recibir la norma modificada • Fecha de recepción de la norma modificada. Es la fecha en la cual la SG recibe la norma modificada y se prosigue con el trámite de registro. Es un campo de fecha (aaaa/mm/dd) • • • • • •

1

Identificación del dispositivo legal: ley, decreto, resolución, acuerdo ministerial, otro Número del dispositivo legal Fecha de adopción, fecha de entrada en vigencia, número y fecha de la Gaceta Oficial en el que se publica la norma. Resumen de la norma: Alcances y objetivos Copia del texto oficial completo La norma en medio electrónico

- 110 • Fecha resolución de SG: Es la fecha en la cual la SG aprueba o deniega el registro. Es un campo de fecha (aaaa/mm/dd). • Condiciones de la resolución de SG: Son las condiciones establecidas bajo las cuales dicho registro se concedió o negó.. Es un campo de texto. Los flujos de información para la inscripción en el registro de normas nacionales sanitarias y fitosanitarias serán del nivel nacional del país emisor de la norma hacia el nivel comunitario y de éste a los otros países miembros de la comunidad b.- Retiro de normas del Registro Subregional (Artículos 38 Decisión 515) Las variables que hacen parte de la base de datos son las siguientes: • • •



• •

País solicitante: Indicar el nombre del país que solicita el retiro de la norma. Es un campo de texto Fecha de recibo de solicitud: Corresponde a la fecha en la cual se recibe en SG solicitud de retiro de una norma por parte de un país miembro con los documentos que fundamentan la solicitud. Es un campo de fecha (aaaa/mm/dd) Fecha envío a otros países: Corresponde a la fecha en la cual la SG pone en conocimiento la solicitud de retiro de la norma nacional a los demás países miembros a través del órgano de enlace. Es un campo de fecha (aaaa/mm/dd). La fecha en la cual se esta enviando la solicitud de retiro de la norma debe estar dentro del plazo previsto Fecha de pronunciamiento países (por país): Corresponde a la fecha en la cual la SG recibe de los países miembros las observaciones e información que consideren pertinente. Es un campo de fecha (aaaa/mm/dd) La fecha en la cual se reciben las observaciones debe estar dentro del plazo previsto Observaciones a la norma (por país): Corresponde a la descripción del concepto de los países miembros sobre el retiro de la norma. Es un campo de texto Fecha de retiro de normas nacionales registradas: Es la fecha en la cual la SG retira del registro subregional normas nacionales. Es un campo de fecha (aaaa/mm/dd).

c.- Conocimiento de normas nacionales a terceros países (artículo 40 Decisión 515). • • • • •

País: Indicar el nombre del país que informa de la norma aplicada a terceros países. Es un campo de texto Fecha de norma a terceros países: Corresponde a la fecha en la que un país miembro emite una norma que es aplicada a terceros países. Es un campo de fecha (aaaa/mm/dd). Fecha recibo norma en SG: Corresponde a la fecha en la cual se recibe en la SG una norma que es aplicada por un país miembro hacia terceros países Es un campo de fecha (aaaa/mm/dd). Fecha conocimiento otros países miembros: Es la fecha en la cual la SG pone en conocimiento de los otros países miembros de la norma aplicada. Fecha Observaciones : Es la fecha en la cual la SG y los países miembros se pronuncian sobre la norma con terceros países. Es un campo de fecha (aaaa/mm/dd). Volver arriba

- 111 7.1.6.- Otras normas internacionales El sistema deberá tener acceso a las normas internacionales que rigen el comercio y la sanidad agropecuaria, por lo que para conocer dichas normas por el nivel nacional o comunitario, se sugiere hacer vínculos del sistema con paginas web como son la OIE, CODEX y CIPF. Volver arriba 7.2.- Compromisos o acuerdos sobre temas sanitarios y fitosanitarios Para dar a conocer los compromisos o acuerdos sanitarios y fitosanitarios el nivel comunitario construirá y mantendrá actualizada bases de datos disponibles para el nivel nacional; dichas bases de datos se darán a conocer a través de la página web de la comunidad Andina. Para la construcción de las bases de datos, el nivel nacional deberá informar al nivel comunitario los compromisos o acuerdos de manera que permita que en las bases de datos se hagan consultas por tipo de acuerdo, fecha de acuerdo, país miembro y adicionalmente debe permitir ver el documento completo de cada acuerdo (en caso que el usuario quiera ver el contenido total del documento) Una vez el país informante envíe un compromiso o acuerdo a la SG y ésta lo coloque en la página web, además del envío impreso que esta establecido, el nivel comunitario enviará vía correo electrónico informando a los otros países miembros Volver arriba 7.2.1.- Compromisos o acuerdos zoosanitarios o fitosanitarios no suscritos por todos los países miembros con terceros países.(Artículo 22 Decisión 515) Las variables de entrada con las cuales se construirá la base de datos son: ♦ País informante: Indicar el nombre del país miembro de la CAN que informa del compromiso o acuerdo con un tercer pais. Es un campo de texto ♦ País con acuerdo: Indicar el nombre del tercer país con el cual se tiene el compromiso o acuerdo. Es un campo de texto ♦ Tipo de acuerdo: Corresponde a la naturaleza del acuerdo o compromiso y que para el caso es de selección entre fitosanitario, Zoosanitario o ambos. Es un campo de texto en el que se hace selección. ♦ Fecha acuerdo: Corresponde a la fecha de entrada en vigencia del compromiso o acuerdo. Es un campo de fecha (aaaa/mm/dd). ♦ Objeto: Es una descripción corta del objeto del compromiso o acuerdo. Es un campo de texto. ♦ Fecha notificación: Corresponde a la fecha en la cual la SG recibe la información del acuerdo. Es un campo de fecha (aaaa/mm/dd). ♦ Fecha conocimiento otros países miembros: Es la fecha en la cual la SG pone en conocimiento de los otros países miembros el compromiso o acuerdo adoptado por el país miembro frente a un tercer país Es un campo de fecha (aaaa/mm/dd). ♦ Fecha Observaciones: Es la fecha en la cual la SG recibe la opinión de los otros países miembros sobre el compromiso o acuerdo suscrito. Es un campo de fecha (aaaa/mm/dd). ♦ Fecha notificación SG: Es la fecha en la cual el País Miembro recibe la notificación de la SG con la posición de los otros países miembros y el de la SG

- 112 Ejemplo de reporte de información una vez esté disponible el software de:

Colombia

País informante País con acuerdo

Panamá Zoosanitario

Tipo de acuerdo

Fecha acuerdo

2002/03/01

Objeto

Comercio de carnes procesadas 2002/03/08

Fecha notificación Fecha conocimiento Fecha Observaciones Fecha notificación SG Nuevo registro

Modificar información

Salvar información

Cancelar

Enviar información

Los formatos de salida en cada una de ellas serán: ♦ Consultas por tipo de acuerdo o compromiso: Permite ver todos los acuerdos o compromisos ya sean fitosanitartios o Zoosanitarios. ♦ Consultas por fechas de acuerdo: Permite ver todos los acuerdos o compromisos por orden de fecha. ♦ Consultas por país miembro: Con la casilla de país informante se hace un filtro que permite ver los acuerdos del país seleccionado ♦ Consulta por país con acuerdo: Con la casilla de país con acuerdo se hace un filtro que permite ver los acuerdos del país seleccionado con los países miembros de la CAN

Nivel nacional (país del acuerdo)

30 días calendario

Nivel Comunitario

Nivel Nacional (Otros países miembros)

Compromiso o acuerdo Terceros países

Pagina Web

Volver arriba

- 113 7.2.2.- Compromisos o acuerdos zoosanitarios o fitosanitarios bilaterales o multilaterales entre países miembros (Artículo 23 Decisión 515). Procedimiento similar al anterior, donde las variables de entrada serán: ♦ País informante: Indicar el nombre del país miembro de la CAN que informa del compromiso o acuerdo con otro país miembro. Es un campo de texto ♦ País con acuerdo: Indicar el nombre del país miembro con el cual se tiene el compromiso o acuerdo. Es un campo de texto ♦ Tipo de acuerdo: Corresponde a la naturaleza del acuerdo o compromiso y que para el caso es de selección entre fitosanitario, Zoosanitario o ambos. Es un campo de texto en el que se hace selección. ♦ Fecha acuerdo: Corresponde a la fecha de entrada en vigencia del compromiso o acuerdo. Es un campo de fecha (aaaa/mm/dd). ♦ Objeto: Es una descripción corta del objeto del compromiso o acuerdo. Es un campo de texto. ♦ Fecha notificación: Corresponde a la fecha en la cual la SG recibe la información del acuerdo. Es un campo de fecha (aaaa/mm/dd). ♦ Fecha conocimiento a los otros países miembros: Es la fecha en la cual la SG pone en conocimiento de los otros países miembros el compromiso o acuerdo adoptado por país miembro con otro país miembro. Es un campo de fecha (aaaa/mm/dd). ♦ Fecha Observaciones: Es la fecha en la cual la SG recibe la opinión de los otros países miembros sobre el compromiso o acuerdo suscrito. Es un campo de fecha (aaaa/mm/dd). ♦ Fecha notificación de SG: es la fecha en la cual el País Miembro recibe la notificación de la SG con la posición de los otros países miembros y de la propia SG Ejemplo del ingreso de información una vez esté disponible el software para reporte de información:

País informante

Venezuela

País con acuerdo

Perú

Tipo de acuerdo

Zoosanitario

Fecha acuerdo

2002/04/01

Objeto

Comercio de bovinos para cría

Fecha notificación

2002/03/08

Fecha conocimiento a los otros países Fecha Observaciones

Fecha notificación de SG

Cancelar

Nuevo registro

Modificar - 114 - Salvar información información Enviar información

Los formatos de salida en cada una de ellas serán: ♦ Consultas por tipo de acuerdo o compromiso: Permite ver todos los acuerdos o compromisos ya sean fitosanitartios o Zoosanitarios. ♦ Consultas por fechas de acuerdo: Permite ver todos los acuerdos o compromisos por orden de fecha. ♦ Consultas por país miembro: Permite ver solo los acuerdos del país seleccionado con los otros países miembros de la CAN Nivel Nacional (país del acuerdo)

30 días calendario

Nivel Comunitario

Nivel Nacional (Otros países miembros)

Compromiso o acuerdo Nivel nacional (país del acuerdo

Volver arriba

7.2.3.- Compromisos o acuerdos zoosanitarios o fitosanitarios de la Comunidad Andina con terceros países u organismos internacionales. Procedimiento similar al anterior, donde las variables de entrada serán: ♦ Tipo de acuerdo: Corresponde a la naturaleza del acuerdo o compromiso y que para el caso es de selección entre fitosanitario, Zoosanitario o ambos. Es un campo de texto en el que se hace selección. ♦ País, grupo de países u organismo con acuerdo: Indicar el nombre del tercer país, o grupo de países u organismo internacional con el cual la Comunidad Andina tiene el compromiso o acuerdo. Es un campo de texto ♦ Fecha acuerdo: Corresponde a la fecha de entrada en vigencia del compromiso o acuerdo suscrito entre la Comunidad Andina con un tercer país, grupo de países u organismo internacional. Es un campo de fecha (aaaa/mm/dd). ♦ Objeto: Es una descripción corta del objeto del compromiso o acuerdo. Es un campo de texto.

- 115 Ejemplo del ingreso de información una vez esté disponible el software para reporte de información del nivel comunitario:

Fitosanitario

Tipo de acuerdo País u organismo con acuerdo

Canadá

Fecha acuerdo

2002/05/01

Objeto

Comercio de café

Nuevo registro

Modificar información

Salvar información

Cancelar

Enviar información

Los formatos de salida en cada una de ellas serán: ♦ Consultas por tipo de acuerdo o compromiso: Permite ver todos los acuerdos o compromisos ya sean fitosanitartios o Zoosanitarios. ♦ Consultas por fechas de acuerdo: Permite ver todos los acuerdos o compromisos por orden de fecha. ♦ Consulta por país u organismo con acuerdo: Con la casilla de país con acuerdo se hace un filtro que permite ver los acuerdos del país u organismo internacional seleccionado con la CAN La Secretaría General pondrá en conocimiento de los países miembros los compromisos y acuerdos que la Comunidad Andina haya realizado con terceros países u organismos internacionales. Terceros países u organismos internacionales

Compromiso o acuerdo

Nivel Comunitario

30 días calendario

Nivel Nacional

Volver arriba 7.3.- Importaciones y exportaciones 7.3.1.- Bienes agropecuarios comercializados La información correspondiente al comercio internacional de productos agropecuarios de los países miembros entre si y de estos con terceros países es parte importante del SAIVECAN, siendo el instrumento que acompaña a estas transacciones los permisos o documentos de importación y los certificados de exportación cuyo uso y aplicación están establecidos en la Decisión 515 y en la Normativa comunitaria respectiva. Las variables que debe informar el nivel nacional al nivel comunitario son las siguientes:

- 116 ♦ Fecha: Corresponde a la fecha en la cual se hace la actualización de los datos del informe. Es un campo de fecha (aaaa/mm/dd) ♦ Año: Corresponde al año al cual se esta refiriendo la información. Es un campo de selección. ♦ Código: Corresponde a los códigos de los productos comercializados; para el subsistema zoosanitario los códigos son los contenidos en las resoluciones de la junta del acuerdo de Cartagena 347 y 449. Para el subsistema fitosanitario se requiere establecer los códigos. ♦ Producto: Corresponde al nombre de cualquier especie animal o vegetal, producto o subproducto de origen animal o vegetal que se comercialice entre dos países. Para el subsistema zoosanitario se utiliza las agrupaciones establecidas en las resoluciones de la Junta del Acuerdo de Cartagena 347 y 449, y en el subsistema fitosanitario se deja en blanco hasta tanto se establezca un listado unificado. Es un campo de texto en el que se hace selección sobre un listado. ♦ País informante: Es el país miembro de la comunidad que informa los datos. Es un campo de texto en el que se hace selección sobre un listado ♦ País con el que se comercializa: Es el país con el cual se realiza el comercio del producto referido. Es un campo de texto ♦ Cantidad: Es la cantidad del producto comercializado. Es un campo numérico. ♦ Unidad: Es la unidad de medida del producto comercializado. Es un campo de texto que se puede hacer de una selección múltiple de las unidades usadas en la parte animal y vegetal. Las Unidades para selección son el kilogramo (kg) y las unidades. ♦ Valor (En U/$): Es el valor declarado por los importadores o exportadores sobre el producto comercializado. ♦ Importación o exportación: Indica el tipo de comercialización que se hizo entre el país informante y el país con el que se comercializa. Es un campo lógico de respuesta excluyente. En la construcción de la base de datos se debe tener en cuenta realizar campos de selección donde al usuario que esta ingresando los datos le sea más fácil escoger una o varias opciones de una lista preestablecida (Ejemplo: año, país informante, producto, importación o exportación) El nivel comunitario consolida la información de los cinco países y coloca su totalidad en la página web del sistema donde se sugiere que tenga uso restringido (sólo estará disponible para la Secretaría General y para las autoridades competentes de los países miembros).

- 117 El formato de ingreso de información por el nivel nacional estará disponible en el software que se desarrolle, e incluirá las variables definidas arriba. En éste formato se debe incluir todas las importaciones y exportaciones que realiza el país informante durante el año reportado; un modelo de formato se describe en el ejemplo siguiente:

Fecha

2002/03/30

Año

2001

Producto

Papas para semilla

Código País informante

Venezuela

País con el que se comercializa

Perú

5000000

Cantidad

Kilogramos 15000

Valor (En U/$) X

Importación Nuevo registro

Exportación

Modificar información

Salvar información

Cancelar

Enviar información

Los formatos de salida del nivel comunitario permitirán hacer diferentes análisis tanto para importaciones como para exportaciones dentro y fuera de la subregión y para la subregión en general y por país. Se incluirán los siguientes formatos por países miembros y total para la subregión: v Por tipo de comercialización: Importaciones o exportaciones v Por año: Países con los que se tuvo comercio, Productos, cantidad y valor total de las importaciones y exportaciones v Por producto: Agrícolas y pecuarios, cantidad y valor. El flujo de la información del nivel nacional al comunitario tiene periodicidad anual; para éste efecto se establece fecha limite para el envío de dicha información (30 de marzo de cada año) y del nivel comunitario al nivel nacional a través de la pagina web será el 15 de abril de cada año. Nivel Nacional

Anual 30 de marzo

Nivel comunitario

Consolidación 15 de Abril

Pagina web

Salidas del sistema con posibilidad de análisis

♦ Nominación de los productos: Dentro de la información que se tenga en cuenta en conjunto es importante que se unifique los nombres y códigos de los productos comercializados con el fin que la información reportada sea similar para todos los países y que la información analizada tenga mayor certeza.

- 118 Se usará nominación en la cual en el producto se involucre el nombre y el propósito (ejemplo: Bovinos para reproducción, equinos para reproducción, bovinos para engorde, papa para semilla, papa para consumo humano, papa para procesamiento industrial, etc), y en el código se utilice los cuatro (4) primeros números del código de la NANDINA y dos (2) letras adicionales. En la parte zoosanitaria, la descripción ya esta establecida en las resoluciones de la Junta del Acuerdo de Cartagena 347 y 449 por lo que se sugiere usar esta nominación. En el caso vegetal se requiere hacer la nominación descrita ya que aún no ha sido establecida. Volver arriba 7.3.2.- Formatos para permisos o documentos y certificados fito y zoosanitarios para importación y exportación. Los formatos para la expedición de los permisos o documentos fito y zoosanitarios así como para los certificados fito y zoosanitarios están descritos en los anexos de la Decisión 515 y los países están en la obligación de utilizarlos. Por lo anterior como material de consulta general se tendrá una base de datos disponible de los formatos para la expedición de los permisos o documentos y de los certificados que estará disponible para cualquier usuario que requiera ver el material descrito. Las variables a contener la base de datos que se establecerá en la pagina web de la CAN son:

♦ Importación o exportación ♦ Tipo de material: Es un campo en el que el usuario puede hacer la selección del tipo de material del que requiere información. Con la selección hecha debe permitir ver el formato respectivo El formato del nivel comunitario que permite ver la base de datos incluye las variables establecidas y permitirá al usuario tener acceso al anexo que se quiere revisar mediante un vinculo de la variable tipo de material con el documento completo. La actualización de la base de datos por el nivel comunitario se realizará cada vez que se aprueben por Resolución de SG nuevos formatos de obligatoriedad de manejo por los países. Volver arriba 7.4.- Organización de los servicios agropecuarios El SAIVECAN deberá contar con bases de datos de la estructura institucional, cuadros directivos, coordinadores de grupos o jefes de divisiones de sanidad animal y vegetal, recursos humanos y físicos e instituciones de apoyo de las autoridades competentes para conocimiento de la operatividad del sistema ante la presencia de cualquier evento sanitario o fitosanitario.

- 119 -

En la construcción del software para el manejo de los formatos de las bases de datos se realizará campos de selección donde al usuario que esta ingresando los datos le sea más fácil escoger una o varias opciones de una lista preestablecida Cada vez que se ingresa un registro, éste se va adicionando a la base de datos nacional y el envío de la información al nivel comunitario se hace una vez que se ha complementado la totalidad de la información. Se debe permitir al nivel nacional ver la información existente y permitir modificar, eliminar o crear nuevas partes de la base de datos sin necesidad de tener que hacer nuevamente toda la información contenida en ellos; las actualizaciones serán básicamente de la información que haya cambiado durante el año. La periodicidad de actualización de la organización de los servicios agropecuarios de las autoridades competentes debe ser anual. La fecha limite de actualización puede ser el 30 de marzo de cada año. La información contenida en éste ítem deberá ser de uso para el nivel comunitario y el nivel nacional. Volver arriba 7.4.1.- Cuadros directivos, coordinadores de grupos y jefes de divisiones de sanidad animal y vegetal Cada vez que se produzca cambios en sus cuadros directivos, coordinadores de grupos o jefes de divisiones de sanidad animal y vegetal, las autoridades competentes deberán informar en forma inmediata al nivel comunitario utilizando las siguientes variables. ♦ ♦ ♦ ♦ ♦

Nombre: Corresponde al nombre y apellidos de la persona Cargo: Corresponde al cargo que ocupa la persona en mención Teléfono: Corresponde al número telefónico donde se ubica a la persona Fax: Corresponde al número del fax donde se ubica a la persona Dirección: Corresponde a la dirección de la oficina donde se ubica la persona para env ío de correspondencia ♦ Email: Corresponde al correo electrónico de la persona. ♦ País: Es el país miembro de la comunidad que informa los datos. Es un campo de texto en el que se hace selección sobre un listado. ♦ Fecha actualización: Es la fecha en la cual la autoridad competente realiza la actualización de su base de datos correspondiente a los cuadros directivos. Es un campo de fecha (aaaa/mm/dd) La base de datos debe permitir al nivel nacional ver la información existente y poder modificar, eliminar o crear nuevos datos sin necesidad de tener que ingresar nuevamente toda la información contenida en ellos; las actualizaciones serán básicamente de la información que haya cambiado durante el año. El formato del nivel nacional incluye todas las variables indicadas el cual estará organizado en forma similar al siguiente ejemplo:

- 120 Fecha actualización: ___________ Nombre

Cargo

País: _____________

Teléfono

Fax

Dirección

Email

El formato de salida del nivel comunitario incluye los datos consolidados que fueron suministrados por los países miembros y el cual permitirá organizar por país o por cargo y en el que se muestre la información correspondiente al teléfono, dirección y correo electrónico, como se muestra en el siguiente ejemplo: País

Nombre

Cargo

Teléfono

Fax

Dirección

Email

Las bases de datos creadas deberán estar disponibles en la página web para el nivel nacional y comunitario.

Nivel Nacional

Inmediata cuando haya cambios

Nivel Comunitario

Consolidación

Página web uso restringido

Volver arriba 7.4.2.- Recursos humanos y físicos disponibles por la autoridad competente de los países Los recursos humanos y físicos muestran la calidad y cobertura de la autoridad competente dentro del territorio nacional. Dentro de estos se incluye información correspondiente a los recursos pertenecientes en forma directa a la autoridad competente, recursos pertenecientes a las instituciones dentro del país que tiene convenios formales con las autoridades competentes y recursos adicionales de personal acreditado o de apoyo informal. La información que debe enviar el nivel nacional a l nivel comunitario incluye la siguiente: ♦ Tipo de recurso disponible: Corresponde al recurso disponible del cual se ingresa los datos (directos de la autoridad competente; conv enios formales; recursos adicionales). De cada una de éstas tres opciones se debe suministrar toda la información contenida en los item subsiguientes. ♦ Unidad administrativa: Corresponde a la unidad administrativa del recurso disponible que se esta realizando la actualización de datos. Teniendo en cuenta la organización interna de las autoridades competentes a nivel regional y local se incluyen como unidades administrativas las siguientes: Unidades locales, Unidades regionales, Unidades Nacionales, laboratorios regionales, laboratorios nacionales, laboratorios de referencia y puntos de entrada. Cada una de las unidades administrativas descritas llevan la información contenida en los item subsiguientes.

- 121 ♦ Ubicación: Corresponde a la unidad territorial estadística en la cual se ubica la unidad administrativa (en una unidad administrativa pueden haber varias oficinas. Se debe hacer ubicación e inclusión de toda la información adicional por cada oficina ubicada.). Esta variable tiene cuatro (4) subdivisiones de acuerdo con la NUTE Andina (Decisión 534). Son campos de texto en el que se hace selección sobre un listado. ♦ Coordenadas: Corresponde a las coordenadas geográficas del lugar de ubicación de la unidad administrativa; incluye dos campos (latitud y longitud), es importante que éstas variables se expresen en decimales (aunque para mayor facilidad, el software debe permitir recibir coordenadas decimales o hexadecimales y cualquiera de las dos permitir el cambio a la otra). Es importante que se indique si es latitud norte o sur y si es longitud este u oeste. En caso que el reporte sea en coordenadas decimales, se debe incluir como mínimo cinco (5) números decimales después del numero entero. ♦ Personal:: Corresponde al numero de personas disponibles y al nivel de preparación del lugar de ubicación referida. Esta variable se divide a s í: ♦ Número de médicos veterinarios ♦ Número de Ingenieros Agrónomos ♦ Número de microbiológos. ♦ Número de Otros profesionales ♦ Número de técnicos (no profesionales) ♦ Número de personal administrativo ♦ Vehículos: Es el número de vehículos disponibles en lugar de ubicación referida para el desplazamiento del personal. Es un campo numérico. ♦ Medios de comunicación: Corresponde a la identificación de los medios de comunicación disponibles en el lugar de ubicación referida de la cual se están ingresando los datos. Pueden adicionarse uno o mas de los siguientes: teléfono, fax, correo electrónico, intranet, red. ♦ Equipos disponibles: Corresponde a la identificación de los equipos generales que están disponibles en el lugar de ubicación referida. Pueden incluirse uno o mas de los siguientes: Equipos de inspección, prospección, identificación, control, otros. ♦ Variables adicionales de uso exclusivo para las unidades administrativas correspondientes a puntos de entrada: ♦ Tipo de punto de entrada: Es un campo de selección de una lista conformada entre Aeropuertos, puerto marítimo, fluvial o lacustre, servicios postales o punto fronterizo terrestre. ♦ Esta habilitado: Es una respuesta excluyente (si o no). ♦ Tipo de Productos habilitados: Son los productos para los cuales esta habilitado el punto de entrada. ♦ Fecha actualización: Es la fecha en la cual la autoridad competente realiza la actualización de su base de datos correspondiente a los recursos humanos y físicos disponibles. Es un campo de fecha (aaaa/mm/dd) ♦ País: Es el país miembro de la comunidad que informa los datos. Es un campo de texto en el que se hace selección sobre un listado.

- 122 -

El siguiente diagrama muestra el orden de la información. En cada recuadro se encuentran opciones y de cada una de ellas se incluye información al final.

Tipo de recurso disponible

Coordenadas, personal, Equipos, Medios de comunicación, Vehículos

Ubicación

Unidad Administrativa

El formato a diligenciar el nivel nacional incluye todas las variables contenidas y el cual estará en el software que se desarrolle para mayor facilidad de ingreso de información; un ejemplo del formato es el siguiente:

Fecha

2003/03/30 País Colombia Tipo de recurso disponible Directo de la autoridad competente Unidad administrativa Ubicación

Unidad local Orinoquia

Coordenadas

Meta

4.16241 N

Latitud

Personal

2

Vehículos Esta habilitado

Longitud

M. Veterinarios

1

Agrónomos

1

Microbiologos

0

Otros profesion

0

Técnicos

1

Administrativos

1

Teléfono, Fax

Medios de comunicación

AGRU0750003

Equipos disponibles

Puerto López 72.81129 W

de inspección

Tipo de punto de entrada Productos habilitación

Nuevo registro

Modificar información

Salvar información

Cancelar

Enviar información

Las salidas del sistema corresponderán a listados por cada una de las variables reportadas. Los formatos de salida se organizarán por país y en general para la subregión y corresponderán a los siguientes: v Por tipo de recurso disponible: Incluirá la información de personal, equipos, vehículos y medios de comunicación disponibles. v Por unidad administrativa: Personal, equipos, comunicaciones y vehículos disponibles v Por tipo de punto de entrada: incluye la información de los productos para los que esta habilitado, personal, equipos y medios de comunicación disponibles

- 123 v Mapas Geográficos de sedes: Ubicación de sedes de unidades administrativas y de puntos de entrada v Mapas de disponibilidad: Mapas de disponibilidad de vehículos, personal, equipos, comunicaciones. v Numero unidades administrativas, vehículos y personal: Incluye información de la cantidad total existente. Los formatos de salida del nivel comunitario en los que se organizará la información contenida son los siguientes:

Ejemplo 1.- Número total de unidades administrativas, personal y vehículos disponibles País

Numero unidades administrativas U. Nal. U. Reg U. Loc Lab reg Lab. nal Punto entrada Bolivia 1 Colombia 1 14 129 26 1 25 Ecuador 1 18 3 Perú 1 28 Venezuela 1 21 4 Total 5

Personal Vehículos disponible disponible

Ejemplo 2. Clasificación del personal disponible País Personal disponible M.Veterin I. Agróno Microbiol Otros prof Personal Auxiliar Bolivia Colombi a Ecuador 40 25 5 15 75 Perú Venezu ela Total

Ejemplo 3. Numero de vehículos disponibles por unidad administrativa País Vehículos disponibles U. Nacion. U. Region U. Local Lab reg Lab. nal Bolivia Colombi a Ecuador Perú Venezu ela Total

5

15

45

4

4

1500

200

Administrativos

60

Punto entrada

20

- 124 -

Ejemplo 4. Personal por tipo de recurso disponible País Perteneciente a la En convenio autoridad competente. formal Bolivia Colombi 1722 a Ecuador 245 Perú 700 15 Venezu 750 ela Total

Adicional e informal

Total

45

Ejemplo 5.- Ubicación geográfica de los recursos humanos y físicos disponibles de la autoridad competente de los países

Las bases de datos creadas deberán estar disponibles como máximo el 15 de abril de cada año en la página web y de uso solo para el nivel nacional y comunitario.

Nivel Nacional

Anualmente (30 de marzo) Recursos humanos y físicos

15 de abril Nivel Comunitario

Consolidación

Página web uso restringido

Volver arriba 7.4.3.- Otros recursos de apoyo disponibles Los otros recursos disponibles de las autoridades competentes incluye toda aquella información que sirve al nivel nacional de apoyo para el desempeño y fortalecimiento de las acciones internas en los países.

- 125 -

La información en general se indica en cantidades totales nacionales y que son: ♦ Sensores: Corresponde al número de sensores de información inscritos o registrados en la autoridad competente. ♦ Entidades agropecuarias: Corresponde al número de entidades oficiales del sector agropecuario existentes en el país y diferentes a la autoridad competente ♦ Entidades salud: Corresponde al número de entidades del sector salud existentes en el país. ♦ Comités locales: Corresponde al número de comités locales zoosanitarios o fitosanitarios existentes en el país. ♦ Ingenieros agrónomos acreditados o aprobados: Corresponde al número de ingenieros agrónomos del ejercicio particular que han sido acreditados o aprobados por la autoridad competente o por quien corresponda para desarrollar actividades fitosanitarias y las cuales son supervisadas y seguidas por la autoridad competente. ♦ Médicos veterinarios acreditados o aprobados: Corresponde al número de médicos veterinarios del ejercicio particular que han sido acreditados o aprobados por la autoridad competente o por quien corresponda para desarrollar actividades zoosanitarias y las cuales son supervisadas y seguidas por la autoridad competente ♦ Laboratorios de diagnostico acreditados o aprobados: Corresponde al número de laboratorios de diagnostico animal o vegetal que han sido acreditados o aprobados por la autoridad competente o por quien corresponda para procesar muestras y emitir diagnósticos fitosanitarios o zoosanitarios y las cuales son supervisadas y seguidas por la autoridad competente ♦ Agremiaciones: Corresponde al número de agremiaciones de productores agrícolas o pecuarios existentes en el país. ♦ Facultades de medicina veterinaria y afines: Corresponde al número de facultades de medicina veterinaria y afines existentes en el país. ♦ Facultades de agronomía y afines: Corresponde al número de facultades de agronomía y afines existentes en el país. ♦ Almacenes de insumos: Corresponde al número de almacenes de insumos agropecuarios, agrícolas o pecuarios registrados por la autoridad competente. ♦ Empresas de fumigación: Corresponde al número de empresas que realizan fumigación y que se encuentran registradas por la autoridad competente. ♦ Fecha actualización: Es la fecha en la cual la autoridad competente realiza la actualización de su base de datos correspondiente a los recursos de apoyo disponibles. Es un campo de fecha (aaaa/mm/dd) ♦ País: Es el país miembro de la comunidad que informa los datos. Es un campo de texto en el que se hace selección sobre un listado.

- 126 El formato de reporte de información por el nivel nacional que estará contenido en el software es el siguiente:

Fecha actualización

2003/03/30

País

Bolivia

Sensores

210

Ent idades agr opecuar ias

25

Entidades salud

29

Comités locales

50

I. A. acreditados

89

M. V. Acreditados:

25

Modificar información

7

Lab Acreditados o aprobados Agremiaciones

25

Fac M. Veterinaria y afines Fac Agronomía

8

Almacén insumos ym afpinfeusmigación E

125

Cancelar

Salvar información

8

46

Nuevo registro

Enviar información

Las salidas del nivel comunitario corresponderá a listados organizados por país donde se muestra la cantidad de cada una de las variables ingresadas, como se observa a continuación: Ejemplo 1.- Números de otros recursos de apoyo disponibles Institución Bolivia Colom bia Número de sensores Número de entidades agropecuarias Número de entidades salud Número de comités locales Número de ingenieros agrónomos acreditados o aprobados Número de médicos veterinarios acreditados o aprobados Número de laboratorios de diagnostico acreditados o aprobados Número de agremiaciones Número de facultades de medicina veterinaria y afines Número de facultades de agronomía y afines

País Ecuador Perú

Vene Total zuela subreg ión

- 127 Institución Bolivia Colom bia

País Ecuador Perú

Vene Total zuela subreg ión

Número de almacenes de insumos Número de empresas de fumigación Total otros recursos Las bases de datos creadas deberán estar disponibles en la página web para el nivel nacional y comunitario. El nivel nacional lo reportará una vez al año (máximo 30 de marzo) con la información contenida del año y el nivel comunitario lo consolida y lo coloca en la pagina web de la CAN como máximo el 15 de abril. La base de datos solo estará disponible para los niveles nacional y comunitario.

Nivel Nacional

Anualmente (30 de marzo)

Nivel Comunitario

15 de Abril Consolidación

Página web uso restringido

Volver arriba 7.4.4.- Información sobre concentraciones o ferias, frigoríficos, procesadoras de leche y puestos de control internos La información que debe reportar el nivel nacional una vez al año incluye las siguientes variables: ♦ Tipo de infraestructura : Corresponde a la selección del tipo de infraestructura con la que se cuenta en el país El tipo de infraestructura incluye concentración o feria, frigoríficos, procesadoras de leche y puestos de control internos, de los cuales en el software se hace selección del listado preestablecido. De cada uno de los tipos de infraestructura se incluye toda la información que se solicita en los item subsiguientes. ♦ Ubicación: Corresponde a la unidad territorial estadística en la cual se ubica el tipo de infraestructura de la cual se esta ingresando la información. Esta variable tiene cuatro (4) subdivisiones de acuerdo con la NUTE Andina. Son campos de texto en el que se hace selección sobre un listado. ♦ Coordenadas: Corresponde a las coordenadas geográficas del lugar donde se ubica el tipo de infraestructura; incluye dos campos (latitud y longitud), es importante que éstas variables se expresen en decimales (aunque para mayor facilidad, el software debe permitir recibir coordenadas decimales o hexadecimales y cualquiera de las dos permitir el cambio a la otra). Es importante que se indique si es latitud norte o sur y si es longitud este u oeste. Ø Variables específicas para concentraciones o ferias: Ø Clase de concentración o feria:: Seleccionar entre las opciones de agrícola, pecuaria o agropecuaria ♦ Tipo de concentración o feria: Corresponde al tipo de concentración o feria de la cual se esta realizando la actualización de datos. Para los efectos se incluyen como concentraciones o ferias las siguientes: ferias exposición, ferias comerciales, subastas, remates y otras ferias. Es un campo de texto en el que se hace selección sobre un listado.

- 128 ♦ Especie animal o vegetal que mayor se comercializa: Indicar el nombre de la especie de mayor comercio interno dependiendo de la clase de feria ♦ Numero animales comercializados: Indicar el número de animales comercializados en el año reportado (Aplica para concentraciones o ferias pecuarias y agropecuarias). ♦ Periodicidad: Indicar la periodicidad con la cual se realiza la concentración o feria a la cual se refiere. Preestablecer las siguientes opciones para selección: semanal, quincenal, mensual, bimensual, trimensual, semestral o anual.. Ø Variables específicas para frigoríficos: Ø Tipo de Frigorífico: Corresponde al tipo de frigorífico de la cual se esta realizando la actualización de datos. Para los efectos se incluyen los siguientes: Frigorífico de aves, de bovinos, de porcinos y otros. Es un campo de texto en el que se hace selección sobre un listado. ♦ Numero animales sacrificados: Indicar el número de animales sacrificados en el año reportado. Ø Variables específicas para procesadoras de leche: Ø Tipo de Procesadora de leche: Corresponde al tipo de procesadora de leche de la cual se esta realizando la actualización de datos. Para los efectos se incluyen como procesadoras las siguientes: Pasteurizadoras, queseras y otras. Es un campo de texto en el que se hace selección sobre un listado. ♦ Litros de leche procesada: Indicar la cantidad de leche procesada y expresada en litros en el año reportado. ♦ Variables específicas para puestos de control internos: ♦ Horas diarias de servicio: Corresponde al número de horas por día en las cuales se cuenta con personal de la autoridad competente disponible para realizar los controles sanitarios y fitosanitarios. ♦ Fecha actualización: Es la fecha en la cual la autoridad competente realiza la actualización de su base de datos. Es un campo de fecha (aaaa/mm/dd) ♦ País: Es el país miembro de la comunidad que informa los datos. Es un campo de texto en el que se hace selección sobre un listado. El siguiente diagrama muestra el orden de la información. En cada recuadro se encuentran opciones y de cada una de ellas se incluye información al final.

Tipo de infraestructura

Ubicación

Variables especificas para cada tipo de infraestructura

Los formatos a diligenciar por el niv el nacional estarán incluidos dentro del software que se realice e incluirá todas las variables descritas. Su organización será teniendo encuenta las v ariables para lo que se esta ingresando (ej. Concentraciones, frigoríficos, puestos control interno y procesadoras de leche: La información contenida en ellos se muestra en los siguientes ejemplos: Ejemplo 1. Formato para concentraciones o ferias:

- 129 Fecha de actualización: _____ País: _________ Año: ________ Tipo: ___________ Clase Nute Nute Nute Nute Latitud Longitud Especie # animales Periodicidad concentrac 1 2 3 4 mayor comercializ comercio

Ejemplo 2. Formato para frigorificos: Fecha de actualización: _____ País: _________ Ano: _______ Tipo de Nute 1 frigorifico

Nute 2 Nute 3 Nute 4

Latitud

Longitud

# animales sacrificados

Ejemplo 3. Formato para procesadoras de leche: Fecha de actualización: _____ País: _________ Ano: _______ Tipo de Nute 1 Nute 2 Nute 3 Nute 4 procesadora

Latitud

Longitud

Litros de leche procesada

Ejemplo 4. Formato para puestos de control internos: Fecha de actualización: _____ País: _________ Ano: _______ Nute 1 Nute 2 Nute 3 Nute 4

Latitud

Longitud

# horas diarias de servicio

La información del nivel comunitario estará organizada en formatos por país y para la subregión, por tipo de concentración, por frigorífico, puestos de control y por procesadora de leche: v Por concentraciones o ferias: Numero total de concentraciones, de acuerdo al tipo de concentración se hace filtros donde se observe datos de cada una de ellas (especie de mayor comercio y periodicidad) v Por frigoríficos: Numero total de frigoríficos por país o por NUTE 1, 2, 3 O 4. Salidas con información de número de animales sacrificados por frigoríficos y en general. v Por Procesadoras de leche: Número total de procesadoras. Filtros para conocer la cantidad de litros procesados. v Por puestos de control: Numero total de puestos de control, horas diarias de servicio.

- 130 v Mapas con ubicación de concentraciones, procesadoras, frigoríficos y puestos de control interno. Algunos de los formatos con información del nivel comunitario se ven a continuación: Números de concentraciones o ferias País concentraciones o ferias

Bolivia

Colom Ecuador

Perú

bia

Venez Total uela subre gión

Número de ferias exposición Número de ferias comercial Número de subastas Número de remates Número de otras ferias Número total concentraciones

Cantidad de Animales comercializados por concentración o feria

concentraciones o ferias

Bolivia

País Colom Ecuador Perú bia

Venez Total uela subre gión

Número de ferias exposición Número de ferias comercial Número de subastas Número de remates Número de otras ferias Número total concentraciones

Especie animal de mayor comercio por concentración

concentraciones o ferias

Número de ferias exposición Número de ferias comercial Número de subastas Número de remates Número de otras ferias Número total concentraciones

Bolivia

País Colom Ecuador Perú bia

Venez Total uela subre gión

- 131 Números de frigoríficos ubicados

Tipo de frigorífico

Bolivia

País Colom Ecuador Perú bia

Venez Total uela subre gión

De Aves De Bovinos De Suinos De Camelidos Sudamericanos De Ovinos De Caprinos De Equidos Otros Total Cantidad de Animales sacrificados por frigorífico

Tipo de frigorífico

Bolivia

País Colom Ecuador Perú bia

Venez Total uela subre gión

De Aves De Bovinos De Suinos De Camelidos Sudamericanos De Ovinos De Caprinos De Equidos Otros Total Número de procesadoras de leche País Procesadoras de leche

Bolivia

Colom Ecuador

Perú

bia

Venez Total uela subre gión

Pasteurizadoras Queseras Otras Total Litros de leche procesados

Procesadoras de leche

Pasteurizadoras Queseras Otras Total

Bolivia

País Colom Ecuador Perú bia

Venez Total uela subre gión

- 132 -

Las bases de datos creadas en el nivel nacional deberán estar disponibles en la página web como máximo el 15 de abril de cada año y contendra la información consolidada que fue enviada por el nivel nacional. El uso de la información será restringido y por lo tanto solo disponible para los niveles nacional y comunitario

Nivel Nacional

Anualmente (30 de marzo)

Nivel Comunitario

15 de Abril Consolidación

Página web uso restringido

Volver arriba

7.4.5.- Registro de usuarios de la información Para el registro de usuarios (intrainstitucionales y extrainstitucionales, nacionales e internacionales) susceptibles de recibir información del nivel comunitario con las restricciones que se requieran es necesario disponer de una base de datos donde se consigne la información pertinente. Para este caso las variables de entrada establecidas son las siguientes: ♦ Usuario: corresponde al nombre completo (para personas naturales) o razón social (para personas jurídicas) que se registra para recibir información. ♦ Institución: Corresponde a la institución a la cual pertenece el usuario en mención ♦ Ubicación: Corresponde al nombre de la nomenclatura única territorial estadística (NUTE Andina) donde se localiza el usuario. ♦ Correo electrónico: Corresponde a la dirección electrónica del usuario registrado. ♦ Información de interés: Corresponde al tipo de información que maneja el sistema y que se tenga interés que el usuario registrado tenga acceso. El formato a diligenciar con la información del nivel nacional es el siguiente: Fecha actualización:

Nombre

Institución

País:___________

Ubicación

Email

Información de interés

El nivel comunitario mantendrá la base de datos disponible con el siguiente formato: País

Nombre

Institución

Ubicación

Email

Información de interés

- 133 El nivel nacional deberá actualizar la base de datos a mas tardar el 30 de marzo de cada año al nivel comunitario y ésta consolidará la información y la hará de conocimiento de todos los países miembros a mas tardar el 15 de abril de cada año. Las bases de datos creadas deberán estar disponibles en la página web para el nivel nacional y comunitario. Con la base de datos el sistema en forma automática enviará la información que corresponda a los usuarios registrados de acuerdo con la información de interés de conocimiento por parte del nivel comunitario y con las restricciones del caso.

Nivel Nacional

Anualmente (30 de marzo)

Nivel Comunitario

15 de abril Consolidación

Página web uso restringido

Volver arriba 7.4.6.- Personal autorizado para expedir certificados de exportación, permisos o documentos de importación. El nivel nacional deberá indicar el nombre de la persona o personas que están autorizadas para expedir los certificados de exportación o reexportación, y los documentos o permisos de importación en cada país y dicha base de datos debe actualizarse cada vez que haya cambios en las personas. ♦ Persona autorizada: Corresponde al nombre completo de la(s) persona(s) que esta(n) autorizada(s) por el nivel nacional ♦ Institución: Corresponde a la institución a la cual pertenece la persona autorizada. ♦ Punto de entrada: Corresponde al punto de entrada de la autoridad competente donde se ubica la persona autorizada. Para los efectos se incluyen como puntos de entrada las siguientes: puerto fluvial, puerto terrestre, puerto marítimo, aeropuerto, paso terrestre fronterizo, oficina postal y adicionalmente se puede incluir oficina nacional (si es que desde allí hay personal autorizado). Es un campo de texto en el que se hace selección sobre un listado. ♦ Ubicación: Corresponde a la ubicación física de la persona autorizada de acuerdo con la NUTE Andina. ♦ Autorización para: Corresponde al tipo de documentos que puede firmar la persona autorizada. Es un campo de selección donde puede escoger una o varias categorías entre las siguientes: Certificados exportación, documento o permiso de importación. ♦ Fecha actualización: Es la fecha en la cual la autoridad competente realiza la actualización de su base de datos correspondiente. Es un campo de fecha (aaaa/mm/dd) ♦ País: Es el país miembro de la comunidad que informa los datos. Es un campo de texto en el que se hace selección sobre un listado. Volver arriba

- 134 7.4.7.- Información sobre laboratorios productores de plaguisidas de uso vegetal y biológicos de uso animal La información que debe reportar el nivel nacional una vez al año incluye las siguientes variables: Ø Nombre del laboratorio:: Describe la razón social con la cual se identifica el laboratorio productor Ø Dirección: Corresponde a la dirección registrada del laboratorio para correspondencia, teléfono, fax y correo electrónico. Ø Ubicación: Corresponde a la unidad territorial estadística en la cual se ubica el laboratorio. Esta variable tiene cuatro (4) subdivisiones de acuerdo con la NUTE Andina. Son campos de texto en el que se hace selección sobre un listado. Ø Tipo de laboratorio: Corresponde a la clasificación de acuerdo con el tipo de productos que produce; pueden ser agrícola, pecuario o agropecuario. Es un campo de texto en el que se hace selección sobre un listado. Ø Productos: Corresponde a los nombres de los ingredientes activos, productos técnicos y/o comerciales de los plaguicidas y de los biologicos en el laboratorio en mención. ♦ Volumen: Corresponde a la cantidad de cada producto producido por año. ♦ Unidad: corresponde a las unidades en las que se mide el volumen del producto. Ø Fecha actualización: Es la fecha en la cual la autoridad competente realiza la actualización de su base de datos. Es un campo de fecha (aaaa/mm/dd) Ø País: Es el país miembro de la comunidad que informa los datos. Es un campo de texto en el que se hace selección sobre un listado. El formato de ingreso de información por el nivel nacional se incluirá en el software desarrollado y para lo cual se tendrá en cuenta todas las variables indicadas. En el software aparecerá una pantalla parecida a la siguiente:

Fecha actualización

2003/03/30

País

Colombia

Nombre del laboratorio

Vecol

Dirección

Avenida el dorado #

Ubicación

Bogotá

Coordenadas

Latitud

Tipo de laboratorio

Bogotá

AGRU0111001

4.55399 N

Longitud

Bogotá 74.96559 W

Pecuario

Productos comercializados Productos

Volumen

Unidad

Vacuna TC-83

1’500.000

Dosis

Aftogan-Rabia

2’000.000

Dosis

Nuevo registro

Modificar información

Salvar información

Enviar información

Cancelar

- 135 -

El nivel comunitario emitirá listados organizados por país y por tipo de laboratorio en los que se permitirá hacer filtros por nombres de laboratorio y producto comercializado. Ejemplo 1.- Laboratorios productores de insumos. País

Tipo de laboratorio

Nombre del laboratorio

Productos comercializados

El nivel nacional deberá informar y actualizar la base de datos a mas tardar el 30 de marzo de cada año al nivel comunitario y éste último consolidará la información y la hará de conocimiento para cualquier usuario a través de la página web a mas tardar el dia 15 de abril de cada año.

Nivel Nacional

Anualmente (30 de marzo)

Nivel Comunitario

15 de Abril Consolidación

Página web Cualquier usuario

Volver arriba 8.- SUBSISTEMA 2 . INFORMACIÓN Y VIGILANCIA FITOSANITARIA. Este subsistema incluye las variables, procedimientos, flujos de información y periodicidad necesarios para la inclusión de las alertas fitosanitarias, las sospechas de plagas notificadas y no notificadas, interceptación de plagas en puntos de ingreso, programas fitosanitarios de los países, plaguicidas químicos de uso agrícola registrados y prohibidos, censos agrícolas, listados de plagas A1 y A2 y Plagas no cuarentenarias reglamentadas. 8.1.- Alerta fitosanitaria De acuerdo con el articulo 49 de la Decisión 515 el nivel nacional debe informar al nivel comunitario la presencia de nuevas plagas o cuando las existentes se presenten con características epifíticas en un plazo no mayor de 15 días calendario de detectada la plaga. Cuando se confirme la presencia de plagas cuarentenarias A1 o A2 en las zonas de frontera o en cualquier zona o área del país miembro, éste debe informar en forma inmediata al nivel comunitario y a su vez el nivel comunitario deberá informar en la misma forma al nivel nacional de los otros países miembros. Teniendo en cuenta lo nuevo del sistema y de la metodología en la parte fitosanitaria se recomienda que los informes que se indican en los item siguientes para reporte con periodicidad SEMANAL, se sugiere que en los primeros seis meses de iniciado el sistema se hagan los reportes en forma mensual, en los siguientes seis meses se hagan en forma quincenal y finalmente al año de establecido se establezca en definitiva los informes en forma semanal. Volver arriba

- 136 8.1.1.- Información inicial de presencia de plagas en la subregión En éste informe se incluyen las ocurrencias de eventos con plagas objeto de vigilancia y que corresponden a las plagas reglamentadas de los vegetales (incluye las plagas cuarentenarias A1, A2 y las plagas no cuarentenarias reglamentadas) acaecidas en el transcurso de una semana. Para incluir la información inicial de presencia de plagas cuarentenarias A1 y A2 se requiere disponer de la información que proporcione el nivel nacional y consolidarla a fin de emitir boletines por el nivel comunitario de las siguientes variables: Ø Semana: Corresponde a la semana de la cual es la información que se esta entregando. La semana inicia el domingo y termina el sábado anterior a la fecha del informe. Se sugiere usar las mismas semanas epidemiológicas utilizadas en la parte zoosanitaria. Ø Número de unidades informantes: Corresponde al número de las unidades de la autoridad competente que informaron al nivel nacional la presencia o no de plagas en la semana correspondiente. Ø Cobertura de informantes: Es un Valor expresado en términos de porcentaje en el que relaciona las unidades administrativas del nivel nacional con las que informaron en la semana correspondiente Ø Novedad fitosanitaria: Es una respuesta de selección afirmativa o negativa, en caso de ser afirmativa se continua con las otras variables, si es negativa ahí termina el informe semanal y se envía así. Ø Número evento: Corresponde al número consecutivo que asigna el país informante al evento ocurrido. Es un campo numérico de llenado automático. Ø Plaga detectada: Corresponde al nombre científico de la plaga detectada. Hacer selección de entre una lista y dar opción a la inclusión de nuevas plagas no incluidas en la lista. De cada plaga detectada en la semana correspondiente se debe ingresar información que se observa en los item subsiguientes. o Nombre común: Corresponde al nombre común de la plaga detectada con el cual se reconoce comúnmente la plaga en el país donde se detecto. o Estadio: Corresponde al estadio en el cual se encuentra la plaga detectada. Dentro de estos se incluye los siguientes estadios: Larva, Ninfa y Adulto o Hospedero(s): corresponde al nombre del hospedero en el cual se haya la plaga ocasionando daño. Hacer selección de una lista. o Parte afectada: Corresponde a la parte del hospedero que ha sido afectada por la plaga, dentro de estos se incluye semillas, raíz, tallo, hoja, flor y fruto. o Ubicación: Corresponde al nombre de la unidad territorial estadística (NUTE Andina 1,2,3, 4) donde ocurrió la plaga o Coordenadas geográficas: Corresponde a la ubicación geográfica de donde se ubica la plaga detectada. Se debe suministrar la latitud y longitud, el valor debe darse en números decimales e indicando si se encuentra en latitud norte o sur y en longitud este u oeste. o Fecha de inicio: Corresponde a la fecha en la cual se inicio la plaga en el hospedero. Es un campo de fecha (aaaa/mm/dd) o Fecha de notificación: Corresponde a la fecha en la cual le fue notificada la sospecha de estar ocurriendo la plaga a la autoridad competente. Es un campo de fecha (aaaa/mm/dd) o Fecha primera visita: Corresponde a la fecha en la cual la autoridad competente realizó la primera visita de verificación al predio que fue notificado. Es un campo de fecha (aaaa/mm/dd)

- 137 Fecha resultado de laboratorio: Fecha en la cual fue confirmado la plaga por pruebas de laboratorio (en caso de requerirse pruebas de laboratorio). Es un campo de fecha (aaaa/mm/dd) o Área afectada. Corresponde al área en la que se ha detectado la plaga, indicando el % de cobertura de la misma, y la dispersión espacial. Expresar en hectáreas. o Área comprometible: Corresponde al nombre de las NUTE al nivel 4 que están en riesgo de difusión de la plaga. Ø Fecha informe: Corresponde a la fecha en la cual el nivel nacional envía el informe semanal. Es un campo de fecha (aaaa/mm/dd) Ø País: Corresponde al nombre del país al cual corresponde la información. Es un campo de texto o

Cuando en un mismo predio o incluso en un mismo hospedero se detecten varias plagas a la vez, debe informarse todas y en forma individualizada cada una de ellas siguiendo el mismo procedimiento que para plagas en forma individual. En el formato se tendrá en cuenta campos de selección donde al usuario que esta ingresando los datos le sea más fácil escoger una o varias opciones de una lista preestablecida (Ejemplo: país, plaga, NUTE, etc) Con la información ingresada, el niv el comunitario emitira boletines en forma semanal, mensual, anual o de varias semanas si se requiere, y las salidas deben ser en forma de tablas, gráficos y/o mapas (en la medida que se incluya los GIS se usarán las coordenadas para ubicar en mapas geográficos). El formato para ingreso de información del nivel nacional estará incluido en el software desarrollado para el sistema e incluirá todas las variables descritas. Un ejemplo del formato se muestra a continuación:

Fecha informe

2002/10/23

País

Colombia 129

Número de unidades informantes Novedad fitosanitaria

Si

Cobertura (%)

Tecia solanivora

Hospedero(s)

Papa

Estadio

Boyaca

AGRU0615003

5.62929 N

Coordenadas

Latitud

Fecha de inicio

2002/10/13

Fecha de notificación

Fecha primera visita

2002/10/16

Fecha resultado laborat

Nuevo registro de novedad

Modificar información

Salvar información

Enviar información

100

Adulto

Area comprometible

Andina sur

42

0019

Número evento

Plaga detectada

Ubicación

Semana

Longitud

Cancelar

Duitama

Duitama 72.99015 W 2002/10/15 2002/10/18

- 138 -

Obsérvese que en el formato de ingreso se puede incluir varias novedades detectadas en la semana y que una vez se tenga la totalidad de novedades registradas se procede a enviar la información. Las salidas del sistema en forma de tabla corresponderán a listados donde se muestre las coberturas de unidades informantes y las plagas detectadas en la subregión para el periodo seleccionado (semanal, mensual, anual, varias semanas) y de allí se hacen filtros por país, por NUTE, por plaga como se ve en los siguientes formatos Boletín semanal de plagas detectadas en la subregión Andina. Fecha: 2002/10/23 PAIS

semana: 42 Numero unidades informantes

% cobertura

Bolivia Colombia Ecuador Perú Venezuela Total

Nº Evento

País

Plaga

Hospe dero

NUT E2

NUT E3

NUT E4

Latitu Longit d ud

Fecha Fecha Fecha inicio notifica resulta ción do lab

Plagas detectadas por país

Nombre científico

Plaga Nombre común

Bolivia

Colombia

País Ecuador

Perú

Venezuela

El nivel nacional debe informar semanalmente (los días miércoles) al nivel comunitario de las plagas detectadas en la semana inmediatamente anterior. El nivel comunitario consolidará la información y emitirá con ella boletines epidemiológicos semanales, mensuales y anuales que estarán disponibles en la pagina web y que serán además enviados a usuarios registrados (naturales y jurídicas) consideradas de interés para la Secretaría General.

- 139 -

Nivel Nacional

Semanal (miércoles) Inicial presencia plagas Cobertura unidades informantes

Nivel Comunitario

Pagina web Usuarios beneficiarios y registrados

♦ Codificación de plagas cuarentenarias A1 y A2: El uso de códigos para la identificación de las plagas son una herramienta de importancia para el reconocimiento en el ámbito internacional. Se debe establecer un código unificado para cada una de las plagas cuarentenarias A1 y A2 caracterizadas en las fichas técnicas y plagas no cuarentenarias reglamentadas. Para éste efecto se puede utilizar para insectos, hongos, ácaros, gasterópodos y nemátodos el código Bayer (en concordancia con la sugerencia de la norma internacional para medidas fitosanitarias) y para el caso de los virus usar los acrónimos, completando a seis con la letra “O” adicionando un número; en caso de no cumplirse estas dos condiciones para alguna plaga, se debe establecer un código Andino que conste de las dos primeras letras del genero y especie según la nomenclatura taxonómica y dos números consecutivos. Algunos ejemplos que aclaran esta clasificación la podemos ver a continuación:

PLAGA Anastrepha ludens Bactrocera dorsalis Tecia solanivora Melanoloma v iatis

CODIGO ANSTLU1 DACUDO2 TECASO3 MEVI01

Cuando se indique el nombre de una plaga, la base de datos debe tomar el código en forma automática; en éste caso, los códigos tienen que estar relacionados a los nombres de las plagas en los listados de plagas preestablecidas. Volver arriba 8.1.2.- Informe de seguimiento de plagas detectadas en la subregión Teniendo en cuenta la importancia de la información de presencia de plagas se considera indicado que además de tener información preliminar se haga seguimiento de las actividades desarrolladas en control de la plaga detectada. Toda presencia de plagas debe generar un estudio epifítico por parte de la autoridad competente respecto a las características del hospedero, agente y medio ambiente que explique el origen y propagación de la plaga si la hubo, extensión del episodio y medidas fitosanitarias tomadas para su control. Los informes de seguimiento deben hacerse hasta cuando el caso presentado sea cerrado por la autoridad competente, eso significa que informes de seguimiento pueden ser varios. Ø Tipo de informe: Escoger entre informe de seguimiento o informe de cierre del episodio.

- 140 Numero informe: En caso que el tipo de informe sea de seguimiento se debe indicar a cual corresponde, ejemplo: decir si es el numero 1 o el 2 o el 3 o el 4, etc. Ø Número evento: Corresponde al número consecutivo que asigna el país informante al evento ocurrido. (Debe ser el mismo con que se notifico el episodio por primera vez). Ø Plaga: Corresponde al nombre científico de la plaga detectada. Hacer selección de una lista preestablecida o agregar a la lista si es una especie no previamente considerada. o Hospedero(s) adicionales afectados: corresponde al nombre de los hospederos en los cuales se encuentra la plaga ocasionando daño. Hacer selección de una lista previamente confeccionada, la que también deberá estar codificada. • Superficie afectada adicional a la informada: Indicar la superficie afectada y el grado de cobertura del hospedero por cada hospedero en el que se encontró la plaga así como su distribución espacial. La superficie afectada debe expresarse en una misma unidad, por lo que se sugiere usar hectáreas como unidad de medida. • Estado fenológico del hospedero: Indicar el estado de cada uno de los hospederos al momento del seguimiento de la plaga detectada. Los estados fenológicos se clasifican en germinación, desarrollo, floración y fructificación. Se establece un listado previo para que el usuario que esta ingresando la información pueda seleccionar uno o varios de los estados. • Parte vegetativa afectada: Describir los daños adicionales encontrados en cada uno de los hospederos donde se encontró la plaga especificando la parte vegetativa donde la plaga la afecta (raiz, Tallo, Flor, Fruto). o Origen probable o confirmado: En caso que la investigación del episodio permita establecer el origen de la plaga, se debe indicar cual fue y si es confirmado o probable. o Indicadores cuantitativo: Indicar los niveles de ocurrencia de la plaga; éste indicador tiene varias formas de expresarse. Se sugiere utilizar las siguientes: § Porcentaje de incidencia. Es un valor expresado en términos de porcentaje y que puede ser calculado por el # de plantas u órganos afectados / # de plantas u órganos inspeccionadas x 100 § Intensidad de ataque: Consiste en la cuantificación del número de individuos por planta, o por órgano. En cualquier caso, se debe incluir la metodología de evaluación, los valores para la interpretación y la referencia. § Población de la plaga: Corresponde al estimado del número de individuos de la plaga detectada por unidad de superficie. Es un valor expresado en números. § Patrón de distribución de la plaga: Corresponde al patrón de distribución espacial de la plaga en el campo. Los patrones de distribución que se consideran son: aislado, distribución uniforme, distribución al azar, distribución por grupos. o Medidas tomadas: Indicar las medidas tomadas para el control de la plaga. Es valido que se tenga un listado previamente establecido para que el usuario pueda escoger uno o varios de las medidas allí identificadas y además dejar un campo para que se incluya otras medidas que no hagan parte de la lista. Por ejemplo, las medidas pueden ser: Legales (Cuarentena, Resolución de emergencia), Físicas (restricción de ingreso de personas, destrucción del hospedero) Químicas (tratamientos, aplicación de productos químicos), Etológicas (Uso de feromonas), Biológicas, etc o Fecha informe: Corresponde a la fecha en la cual el nivel nacional envía el informe. Es un campo de fecha (aaaa/mm/dd) o

- 141 o

País: Corresponde al nombre del país del cual corresponde la información. Es un campo de texto

Nótese que en el ingreso se puede incluir varios informes de seguimiento a plagas detectadas en la semana y que una vez se tenga la totalidad de registros se procede a enviar la información. Es aconsejable que la información de seguimiento de presencia de plagas se haga semanalmente por la autoridad competente. El formato de ingreso de información por el nivel nacional se incluye dentro del software y tendrá todas las variables descritas. Un ejemplo de informe de seguimiento de plagas por autoridad competente es:

Fecha informe

2002/10/30

País

Colombia

Tipo de informe

Seguimiento

Semana

Hospedero(s) adicionales

1

Numero informe

Tecia solanivora

Plaga detectada

Número evento

Superficie afectada (has) adicional

Papa

Daños adicionales

Daño generalizado de la planta

Medidas tomadas

destrucción del hospedero

Origen probable o confirmado

43

0019

15

Semilla contaminada

Indicadores cuantitativos Porcentaje de incidencia

Población de la plaga

1 55

Nuevo registro de seguimiento

Intensidad de ataque

Grado 1

Parámetros de distribución de la plaga

Modificar información

Salvar información

Plaga aislada

Cancelar

Enviar información

Con la información ingresada del nivel nacional, el nivel comunitario debe producir salidas en forma: o

o

semanal, mensual, anual o de varias semanas donde se incluye los indicadores cuantitativos, parámetros de distribución y las medidas tomadas. También mostrara si hay nuevos hospederos afectados y el área en riesgo. Las salidas deben indicar si los datos corresponden a informes de seguimiento o informe final. Mapas: En la medida que se incluya los GIS se usarán las coordenadas para ubicar en mapas geográficos la dispersión de la plaga. Volver arriba

- 142 -

8.1.3.- Información de alerta de plagas detectadas en terceros países Incluir información de plagas detectadas en terceros países con los cuales se tiene mayor comercio internacional, de manera que sirva de alerta para los ingresos de productos provenientes de dichos países. La información a recolectar es de difícil consecución ya que requiere personal que se dedique a la búsqueda de información mediante la revisión de diversas fuentes de información como paginas de la web de los países identificados de mayor comercio y páginas de organismos internacionales, por lo que en la media que sea posible se deberá ir implementando. Una opción de implementación puede ser a través de convenios entre la CAN y terceros países de interés o con organismos internacionales en el cual se intercambie la información que ellos generan con la suministrada por la CAN La información a recolectar dependerá de la suministrada o encontrada en la pagina consultada. Las variables allí contempladas pueden ser de gran cantidad, dependiendo de la pagina consultada, pero como mínimo debe incluirse las siguientes: ♦ ♦ ♦ ♦ ♦

Plaga detectada: Indicar la especie Hospedero: Indicar la especie y la familia correspondiente. País donde se detecto la plaga Fecha en la cual se detecto la plaga Mayor información disponible en (dar dirección de página web)

Los flujos de información deben ser del nivel comunitario hacia el nivel nacional en forma semanal y viceversa del nivel nacional al comunitario, dependiendo quién detecta primero la información. Semanal Nivel Comunitario

Nivel Nacional

Consulta paginas web

Volver arriba 8.2.- Sospechas de Plagas intracomunitarias 8.2.1.- Información de Plagas no notificadas por un país miembro El país miembro que tenga conocimiento sobre la presencia de una plaga en otro u otros países miembros que no hubiesen sido notificados, podrá notificarla a la Secretaría General con los documentos que la respalden. La Secretaria General pondrá dicha notificación y documentación en conocimiento del país o los países miembros involucrados para conocer su pronunciamiento en un termino de veinte (20) días útiles. En caso de no recibir respuesta, la Secretaría General procederá, previa verificación si fuese necesario, a incorporarla en el listado correspondiente (articulo 49 Decisión 515)

- 143 Este mismo procedimiento indicado en el artículo 49 de la Decisión 515 deberá tenerse en cuenta cuando la notificación le llega al nivel comunitario procedente de cualquier sensor de información. País notificante o sensor

Sospecha de Plaga en otro país

Secretaria General

País (es) involucrado (s)

20 días Verificación y respuesta Autoridades Competentes países

Actualización base datos

Es importante que cuando sólo se tiene sospecha de ocurrencia de plaga en el nivel comunitario ya sea obtenido por información de un país miembro o por cualquier sensor de información; dicha sospecha se maneje como tal en el nivel comunitario, eso quiere decir que sólo se informe al país involucrado y no hacer pública la información hasta tanto el país involucrado realice su respectiva verificación. Para seguir el procedimiento se debe establecer un formulario con variables identificadas, de manera que permita hacer la verificación lo más rápido posible por parte del país involucrado. Las variables que debe suministrar el notificante de la sospecha son: Ø Fecha notificación: Corresponde a la fecha en la cual el nivel comunitario le informa de la sospecha al país involucrado. Es un campo de fecha (aaaa/mm/dd) Ø Nombre notificante: Corresponde al nombre completo (para personas naturales), razón social (para personas jurídicas) o país (si proviene la notificación de la autoridad competente de un país) Ø Identificación notificante: Corresponde al número del documento de identificación (para personas naturales) o el número de identificación tributaria (para personas jurídicas). Ø Ubicación de la plaga: Corresponde al nombre de la unidad territorial en la cual se encuentra la sospecha de la plaga. Utilizar la NUTE Andina en los niveles 3 y 4. Es un campo de texto. Ø Nombre del predio: Corresponde al nombre del predio, propiedad, explotación o finca donde esta ocurriendo la posible plaga. Es un campo de texto. Ø Hospedero(s): corresponde a la especie de los hospederos vegetales (incluir la familia) para las plagas sospechadas. Es un campo de texto que contiene un listado codificado para seleccionar Ø Plaga(s) sospechada(s): Corresponde al nombre científico de la plaga sospechada. El país al cual se le hizo notificación de sospecha de plaga tiene la obligación de hacer la verificación del caso e informar a la Secretaría General los resultados de dicha verificación. Es importante tener en cuenta que cuando se informe los resultados de la verificación, ésta información no vaya a quedar duplicada con la información semanal de presencia de plagas que se indicó anteriormente. Para suplir esto, se sugiere que el formato de respuesta sea corto e indique el número de consecutivo del evento y la semana en la

- 144 cual se registro por la autoridad competente, de manera que para conocimiento de toda la información contenida en el evento el interesado revise la información semanal. Las variables de respuesta del nivel nacional a la verificación de la notificación serán: o o o o o

Fecha respuesta: Corresponde a la fecha en la cual el nivel comunitario recibe la respuesta del país involucrado. Es un campo de fecha (aaaa/mm/dd) País: Corresponde al nombre del país involucrado que esta dando la respuesta. Es un campo de texto Hallazgos: Corresponde a la confirmación o no de la sospecha. Es un campo de respuestas excluyente (Positivo o Negativo). Número de consecutivo: En caso de ser positiva la sospecha se indica el número de consecutivo asignado al evento. Semana: Corresponde a la semana epidemiológica en la cual fue registrado el evento.

El formato de respuesta del nivel nacional estará incluido en el software desarrollado e incluirá todas las variables contempladas y se realizará un vinculo entre la variable numero de consecutivo o la semana con el informe semanal correspondiente para que el usuario pueda ver toda la información contenida. Volver arriba 8.2.2.- Sospecha de plagas notificadas al nivel nacional La información de sospechas de plagas pueden llegar a conocimiento del nivel nacional, procedentes de los sensores internos o externos identificados en cada país; sin embargo esta información no debe ser suministrada al nivel comunitario hasta cuando se haya hecho la verificación y se haya confirmado la existencia de plagas dentro del territorio nacional. Toda notificación o denuncia que se reciba en el nivel nacional deberá como mínimo poseer la información descrita arriba y ser verificada. La información de sospecha de plagas puede llegar a conocimiento del nivel nacional de la siguiente manera:

Sensores en países

Sistema interno de vigilancia de cada país

Habitual Ocasional

Nivel nacional

Nivel Comunitario

Sensores EXTERNOS: Terceros países, otros países CAN, Organizaciones internacionales, personas naturales o jurídicas otros países

Volver arriba

- 145 8.3.- Interceptación de plagas en puntos de entrada La interceptación de plagas en los puntos de entrada al país es un indicador de alguna manera de la fortaleza que tiene la autoridad competente para detectar el ingreso de nuevas plagas a su territorio nacional. La información que debe reportar el nivel nacional al nivel comunitario incluye las siguiente: ♦ Lugar de interceptación: Es la localización del punto de entrada donde se detecto la plaga ♦ Plaga: Nombre científico de la plaga interceptada en el punto de entrada ♦ Hospedero: Corresponde a la especie vegetal y la familia o el producto (cajas de cartón, de madera, papeles, etc) en el cual se intercepto la plaga. ♦ Origen: Corresponde al país de origen de donde proviene los productos vegetales hospederos o portadores de la plaga. ♦ Destino: Corresponde al país de destino de los productos vegetales hospederos o portadores de la plaga ♦ Puntos de contacto: Sitios dónde el medio de transporte ha realizado maniobras entre el origen y el destino (Se utilizará para Transportes de gran envergadura) . ♦ Semana: Corresponde a la semana de la cual se hace el reporte. ♦ Fecha actualización: Es la fecha en la cual la autoridad competente realiza la actualización de su base de datos. Es un campo de fecha (aaaa/mm/dd) ♦ País: Es el país miembro de la comunidad que informa los datos. Es un campo de texto en el que se hace selección sobre un listado. El formato de ingreso de información por el nivel nacional estará incluido en el software desarrollado e incluirá todas las variables descritas como se describe en el siguiente:

Fecha actualización

2002/10/30

País

Colombia

Semana

43

Plaga Puntos de contacto

Hospedero Origen

Destino

Lugar de interceptación Modificar información

Salvar información

Salir

Nuevo registro

Enviar información

Los formatos de salida del sistema (nivel comunitario) corresponderán a listados generales y del cual se generan listados especiales organizados por país o por plaga:

- 146 Plagas detectadas en puntos de entrada en la semana _____ País

Plaga

Hospedero

Origen

Destino

La periodicidad de actualización debe ser semanal (los días miércoles). Las bases de datos creadas deberán estar disponibles en la página web para uso solo para el nivel nacional y comunitario.

Nivel Nacional

Semanal (miércoles)

Nivel Comunitario

Consolidación

Página web (Nivel nacional)

Volver arriba 8.4.- Información de programas fitosanitarios de importancia nacional

La identificación de los programas o proyectos desarrollados por los países y que están dirigidos a la prevención, control o erradicación de plagas de importancia nacional, hacen que la información allí contenida sea considerada a tener en cuenta como parte del SAIVECAN, ya que es una forma de generar información de soporte adicional a la operatividad de las autoridades competentes. Aún cuando los objetivos, metas, indicadores y actividades son propios de cada programa o proyecto, es necesario establecer algunas variables similares que permita conocer los avances. La información a suministrar por el nivel nacional en forma anual incluye las siguientes variables: Ø Programa o proyecto: Corresponde al título completo del programa o proyecto. Es un campo de texto Ø Objetivos: Indicar los objetivos planteados en el proyecto o programa Ø Estrategias utilizadas: Es una variable de tipo descriptiva (texto), donde se consigna todas las estrategias planteadas para el desarrollo del programa o proyecto establecido. Ø Resultados por indicador: son los resultados obtenidos durante el año inmediatamente anterior al cual se refiere el informe. Para ésta variable es necesario incluir cuatro (4) partes que la componen así: o Nombre del indicador: Es una variable de tipo descriptiva (texto), donde se consigna los nombres de los indicadores con los cuales se mide el avance en el programa o proyecto. Dentro de estos se puede incluir indicadores de eficacia, eficiencia, sostenibilidad y equidad o Unidad de medida: corresponde a la unidad con la cual se mide el indicador al cual se refiere. o Meta Fisica Programada: Corresponde al valor que fue programado del respectivo indicador para el año del reporte o Avance Físico: Corresponde al valor que fue ejecutado del respectivo indicador en el año reportado.

- 147 Ø Fecha informe: Corresponde a la fecha en la cual el nivel nacional envía el informe. Es un campo de fecha (aaaa/mm/dd) Ø Año: Corresponde al año del cual se envía la información. Ø País: Corresponde al nombre del país del cual corresponde la información. Es un campo de texto Los flujos de información deberán ser del nivel nacional al comunitario y éste consolidará la información y la pondrá disponible para el conocimiento de las autoridades competentes de los países miembros El formato de información del nivel nacional que se establecerá en el software que se desarrolle es el siguiente:

2003/03/30

Fecha informe País

Año

2002

Venezuela

Programa o proyecto

Prevención y control de sigatoka negra del plátano en Venezuela

Objetivos

Evitar la presentación de sigatoka negra en áreas libres del país.

Monitoreo de cultivo, capacitación y educación, registro de nuevas áreas afectadas, búsqueda de variedades resistentes.

Estrategias utilizadas

Resultados por indicador # de variedades resistentes identificadas

Nombre del indicador Unidad de medida

Variedades

Meta Física programada

1

Avance Físico

1

Ingresar otro programa o proyecto

Ingresar otro indicador

Modificar información

Salvar información

Cancelar

Enviar información

Se establecerán formatos de salida del nivel comunitario donde se incluya la información organizada por país y por proyecto. La casilla de programa o proyecto permitirá revisar la totalidad del documento mediante vínculos con la información completa. El formato del nivel comunitario es el siguiente: País

Programa o proyecto

Objetivo

- 148 La periodicidad de información será anual (30 de marzo de cada año) y debe contener todos los programas fitosanitarios que tiene establecidos la autoridad competente. Nivel Nacional

Anual

Nivel Comunitario

Consolidación

Pagina Web

Volver arriba

8.5.- Información de programas fitosanitarios de acción conjunta La información de los programas o proyectos de acción conjunta desarrollados entre países miembros o con terceros países y realizados en todo o en parte del territorio nacional y que están dirigidos a la prevención, control o erradicación de plagas de importancia, hacen que la información que generan sea considerada a tener en cuenta como parte del SAIVECAN, ya que es una forma de generar información de soporte adicional a la operatividad de las autoridades competentes. Aún cuando los objetivos, metas, indicadores y actividades son propios de cada programa o proyecto, es necesario establecer algunas variables similares que permita conocer los avances. La información a suministrar por el nivel nacional en forma anual incluye las siguientes variables: Ø Programa o proyecto: Corresponde al título completo del programa o proyecto de acción conjunta. Es un campo de texto Ø Países participes: Corresponde al nombre de los países que participan en el programa o proyecto de acción conjunta. Ø Ambito de acción: Corresponde a la extensión que tiene el programa en los países participes. Se sugiere incluir categoría de ámbito como son nacional (incluye todo el territorio nacional de los países participes), frontera ( incluye solo las zonas de frontera de los países participes), otras zonas (incluye zonas especiales dentro de cada país participe). Ø Objetivos: Indicar los objetivos planteados en el proyecto o programa Ø Estrategias utilizadas: Es una variable de tipo descriptiva (texto), donde se consigna todas las estrategias planteadas para el desarrollo del programa o proyecto de acción conjunta. Ø Resultados por indicador: son los resultados obtenidos durante el año inmediatamente anterior al cual se refiere el informe. Para ésta variable es necesario incluir cuatro (4) partes que la componen así: o Nombre del indicador: Es una variable de tipo descriptiva (texto), donde se consigna los nombres de los indicadores con los cuales se mide el avance en el programa o proyecto. o Unidad de medida: corresponde a la unidad con la cual se mide el indicador al cual se refiere. o Meta Física programada: Corresponde al valor que fue programado del respectivo indicador para el año del reporte o Avance Físico: Corresponde al valor que fue ejecutado del respectivo indicador en el año reportado.

- 149 Ø Fecha informe: Corresponde a la fecha en la cual el nivel nacional envía el informe. Es un campo de fecha (aaaa/mm/dd) Ø Año: Corresponde al año del cual se envía la información. Ø País: Corresponde al nombre del país del cual corresponde la información. Es un campo de texto El formato de información del nivel nacional que se establecerá en el software que se desarrolle es el siguiente:

Fecha informe País

2003/03/30

Países participes

Venezuela, Colombia

Venezuela Año

2002

Prevención y control de sigatoka negra del plátano en zonas de alta producción de Venezuela y Colombia

Programa o proyecto

Otros (Antioquía y Maracay)

Ambito de acción

Evitar la presentación de sigatoka negra en áreas de alta producción de Colombia y Venezuela.

Objetivos

Monitoreo de cultivo, capacitación y educación, registro de focos nuevos, búsqueda de variedades resistentes.

Estrategias utilizadas

Resultados por indicador Nombre del indicador

# de variedades resistentes identificadas

Unidad de medida

Variedades

Meta Física programada

1

Avance Físico

1

Ingresar otro programa o proyecto

Ingresar otro indicador

Modificar información

Salvar información

Cancelar

Enviar información

Los flujos de información deberán ser del nivel nacional al comunitario y éste consolidará la información y la pondrá disponible para el conocimiento de las autoridades competentes de los países miembros. Se establece periodicidad anual (30 de marzo de cada año) de la información y debe contener todos los programas o proyectos fitosanitarios de acción conjunta que se tengan establecidos. Nivel Nacional

Anual

Nivel Comunitario

Consolidación

Pagina Web (Nivel Nacional)

Volver arriba

- 150 -

8.6.- Información sobre plaguicidas químicos de uso agrícola registrados Con base en la Decisión 436 el nivel nacional informará al nivel comunitario lo siguiente: ♦ Nombre del producto: Corresponde a la denominación comercial del producto registrado ♦ Número de Registro ♦ Nombre del ingrediente activo: Nombre ISO o su equivalente ♦ Clase de uso: (Ej. Herbicida, insecticida) ♦ Tipo de formulación: (Ej. Polvo mojable, concentrado emulsionable) ♦ Fecha actualización: Es la fecha en la cual la autoridad competente realiza la actualización de su base de datos. Es un campo de fecha (aaaa/mm/dd) ♦ País: Es el país miembro de la comunidad que informa los datos. Es un campo de texto en el que se hace selección sobre un listado. Los formatos de ingreso de información por el nivel nacional estará en el software desarrollado; un ejemplo de éste se observa a continuación.

Fecha actualización

2003/03/30

País

Bolivia

Nombre del producto Nombre del ingrediente activo Clase de uso Tipo de formulación Modificar información

Salir

Salvar información

Nuevo registro

Enviar información

Las salidas del sistema corresponderán a listados generales y del cual se generan listados especiales organizados por país, producto, sustancia activa, clase de uso y tipo de formulación:

Plaguicidas químicos de uso agrícola registrados por país País

Nombre producto

Nombre sustancia activa

Clase uso

Tipo de formulación

La periodicidad de actualización debe ser anual (30 de marzo)

- 151 Las bases de datos creadas deberán estar disponibles en la página web para cualquier usuario.

Nivel Nacional

Anualmente (30 de marzo)

Nivel Comunitario

Consolidación

Página web cualquier usuario

Volver arriba 8.7.- Información de plaguicidas químicos de uso agrícola prohibidos. La información a suministrar por el nivel nacional en forma anual incluye las siguientes variables: ♦ Nombre del producto: Corresponde al nombre comercial del producto prohibido ♦ Número del Registro: Corresponde al número con el cual fue registrado el producto en la autoridad competente. ♦ Nombre del ingrediente activo: Nombre ISO o equivalente. ♦ Clase de uso: Indicar la clase de producto que esta prohibido (P.e.: Herbicida HER, Insecticida INS) ♦ Tipo(s) de formulación: (Ej. Polvo mojable, concentrado emulsionable) ♦ Norma con la que se ha prohibido: Indicar la Norma Legal con la que se dio la prohibión del producto. ♦ Fecha actualización: Es la fecha en la cual la autoridad competente realiza la actualización de su base de datos. Es un campo de fecha (aaaa/mm/dd) ♦ País: Es el país miembro de la comunidad que informa los datos. Es un campo de texto en el que se hace selección sobre un listado. El formato de ingreso por el nivel nacional estará incluido en el software desarrollado y tendrá todas las variables descritas. Un ejemplo del formato es el siguiente:

Fecha actualización

2003/03/30

País

Bolivia

Número del Registro

Nombre del producto Nombre del ingrediente activo

Norma con la que se ha prohibido

Clase de uso Tipo de formulación Modificar información

Salvar información

Salir

Nuevo registro

Enviar información

Las salidas del sistema que emitirá el nivel comunitario corresponderán a listados generales y del cual se generan listados especiales organizados por país, producto, sustancia activa, clase de uso y tipo de formulación:

- 152 -

Ejemplo 1.- Plaguicidas químicos de uso agrícola prohibidos por clase de uso Clase de uso

Nombre producto

Nombre sustancia activa

Tipo de formulación

La periodicidad de actualización debe ser anual (30 de marzo) Las bases de datos creadas deberán estar disponibles en la página web para cualquier usuario.

Nivel Nacional

Anualmente (30 de marzo)

Nivel Comunitario

Consolidación

Página web cualquier usuario

Volver arriba

8.8.- Información de censos agrícolas de importancia para los países Las especies vegetales y su superficie sembrada es necesaria como parte del sistema de información y vigilancia ya que sirven de punto de partida para estimación de la producción del país y en general de la subregión. Sin embargo, dadas las condiciones medioambientales y edafológicas son muchas las especies vegetales que se pueden encontrar en la subregión, por lo que se debe determinar una lista común a los países donde se incluya aquellas que son cultivadas en mayor escala y que tengan importancia para la subregión La información a suministrar por el nivel nacional en forma anual incluye las siguientes variables: Ø Especie cultivada: En ésta casilla se coloca el nombre de cada una de las especies cultivadas y las variedades o cultivares en la NUTE Andina 2 indicada en la variable anterior o NUTE Andina 2: Corresponde al nombre de la unidad territorial estadística en el nivel 2 de la cual se indicara las especies y áreas cultivadas descritas. • Área cultivada (Has): Se indica el número de hectáreas cultivadas de la especie descrita en la variable anterior. Ø Fecha informe: Corresponde a la fecha en la cual el nivel nacional envía el informe. Es un campo de fecha (aaaa/mm/dd) Ø Año: Corresponde al año del cual se envía la información. Ø País: Corresponde al nombre del país del cual corresponde la información. Es un campo de texto Con las variables dadas por las autoridades competentes, se deben producir salidas del área y especie cultivada por:

- 153 ♦ Subregión y año ♦ País y año ♦ NUTE2 Los flujos de información van del nivel nacional al comunitario y éste consolidará la información y la pondrá disponible para el conocimiento de todas las autoridades competentes de los países miembros. La periodicidad de actualización debe ser anual y contendrá áreas sembradas de cada uno de los cultivos catalogados de importancia a nivel de NUTE Andina 2. La fecha limite para el envío de la información del nivel nacional al comunitario debe ser el 30 de marzo de cada año. Nivel Nacional

Anual

Nivel Comunitario

Consolidación

Nivel Nacional

Volver arriba

9.- SUBSISTEMA 3. SANIDAD ANIMAL

INFORMACIÓN Y VIGILANCIA EPIDEMIOLOGICA DE

Este subsistema incluye las variables, procedimientos, flujos y periodicidad necesarios para la inclusión de Alertas zoosanitarias, presencia de enfermedades de los animales en la Subregión, seguimiento, alerta de enfermedades detectadas en terceros países, programas zoosanitarios de los países, censos de especies animales, Listados de enfermedades exóticas a la Subregión, Enfermedades endémicas, y enfermedades de baja prevalencia. 9.1.- Alertas zoosanitarias Se recomienda que cuando se reporte enfermedades, la información corresponda a focos ocurridos y no al caso en sí. (Entiéndase caso como el animal individual afectado y foco el predio donde hay uno o varios casos). De acuerdo con el articulo 49 de la Decisión 515 el nivel nacional debe informar al nivel comunitario la presencia de nuevas enfermedades o cuando las existentes se presenten con características epidémicas en un plazo no mayor de 15 días calendario de detectada la enfermedad. Además se considera importante incluir los eventos sanitarios que ocurran en forma explosiva, en tiempo y espacio y aquellas enfermedades de interés social. Adicionalmente se considera que cuando se detecte en las zonas de frontera, el país donde ocurra el evento deberá informar en forma inmediata al nivel comunitario y éste a su vez informar a los otros países miembros. Teniendo en cuenta la importancia de la información de presencia de enfermedades, se considera indicado que además de tener información preliminar se haga seguimiento de las actividades desarrolladas en control de la enfermedad detectada e informar sobre estas acciones al nivel comunitario. Volver arriba

- 154 9.1.1.- Información inicial de presencia de enfermedades de los animales en la subregión Este tipo de informe recoge la detección de sospechas y enfermedades que son objeto de vigilancia y que han ocurrido en el transcurso de la semana epidemiológica en observación. Para incluir la información inicial de sospecha o presencia de enfermedades objeto de vigilancia se requiere que el nivel nacional informe para proceder a consolidarla a nivel subregional y emitir los boletines correspondientes, tomando en consideración las siguientes variables: Ø Número de unidades informantes: Corresponde al número de las unidades administrativas de la autoridad competente que informaron al nivel nacional la presencia o no de enfermedades objeto de vigilancia en la semana correspondiente. Ø Cobertura: Es un valor expresado en términos de porcentaje en el que relaciona las unidades administrativas del nivel nacional con las que informaron en la semana correspondiente Ø Número evento: Corresponde al número consecutivo que asigna el país informante al evento ocurrido. Es un campo numérico. Ø Cuadro Clínico: Corresponde al cuadro clínico detectado. Hacer selección de entre una lista preestablecida (Cuadro clínico nervioso, vesicular, reproductivo, respiratorio, diarreico, granulomatoso). Ø Enfermedad : Corresponde al nombre de la enfermedad detectada o sospechada. Hacer selección de entre una lista preestablecida y dar opción de inclusión de alguna que no esté en la lista. o Ubicación: Corresponde al nombre de la unidad territorial estadística (NUTE Andina 1,2,3, 4) donde se ubica la enfermedad detectada. o Coordenadas geográficas: Corresponde a la ubicación geográfica de donde se detecto la enfermedad objeto de vigilancia. Se debe suministrar la latitud y longitud, el valor debe darse en coordenadas decimales (utilizar como mínimo valores de cinco números decimales) e indicando si se encuentra en latitud norte o sur y en longitud este u oeste. o Fechas de inicio: Corresponde a la probable fecha en la cual fue observado por el productor por primera vez animales enfermos en el predio afectado. Es un campo de fecha (aaaa/mm/dd) o Fecha de notificación: Corresponde a la fecha en la cual le fue notificada la sospecha de estar ocurriendo la enfermedad a la autoridad competente. Es un campo de fecha (aaaa/mm/dd) o Fecha primera visita: Corresponde a la fecha en la cual la autoridad competente realizó la primera visita al predio que fue notificado. Es un campo de fecha (aaaa/mm/dd) o Fecha resultado de laboratorio: Fecha en la cual fue confirmada la enfermedad por pruebas de laboratorio. En caso que aún sea sospecha se debe escribir la palabra EN PROCESO. o Especie (s) afectada(s): Corresponde al nombre de la o las especies afectadas por la enfermedad diagnosticada. o Total animales: Corresponde al número total de animales por especie en el predio donde se diagnosticó la enfermedad. Incluye animales sanos y enfermos. o Animales enfermos: Corresponde al número de animales enfermos por especie en el predio donde se diagnosticó la enfermedad. o Animales muertos: Corresponde al número de animales muertos por especie por la enfermedad detectada en el predio afectado.

- 155 Área comprometible: Corresponde al nombre de las NUTE al nivel 4 que están en riesgo de difusión de la enfermedad. Ø Fecha informe: Corresponde a la fecha en la cual el nivel nacional envía el informe semanal. Es un campo de fecha (aaaa/mm/dd) Ø País: Corresponde al nombre del país al cual corresponde la información. Es un campo de texto o

En la base de datos se debe tener en cuenta realizar campos de selección donde al usuario que esta ingresando los datos le sea más fácil escoger una o varias opciones de una lista preestablecida (Ejemplo: país, enfermedad, semana, NUTE, etc) Nótese que en el ingreso se puede incluir varias novedades detectadas en la semana y que una vez se tiene la totalidad de novedades registradas por el nivel nacional se procede a enviar la información al nivel comunitario. Cuando la información de enfermedad sospechada sea confirmada o descartada se debe informar de tal situación por parte del nivel nacional al nivel comunitario y éste procederá a incluir en base de datos definitiva o a descartarla de su base de datos. En éste caso el nivel nacional solo tendrá que indicar en el informe semanal el numero de consecutivo al cual se refiere y el diagnostico definitivo. El formato de ingreso de información por el nivel nacional que estará disponible en el software del sistema se muestra a continuación:

Fecha informe

2002/10/23

País

Colombia 129

Número de unidades informantes Si

Novedad zoosanitaria

Coordenadas geográficas

Cobertura (%)

Número evento

Andina sur

Localización

Semana

Boyaca

Latitud

AGRU0615003

5.62929 N

Longitud

42

100

0015

Duitama 72.99015 W

Fecha de inicio

2002/10/13

Fecha de notificación

2002/10/15

Fecha primera visita

2002/10/16

Fecha resultado laborat

2002/10/18

Cuadro Clínico

Cuadro Reproductivo

Especie (s) afectada(s) Total animales

100

Nuevo registro de novedad

Enfermedad

Brucelosis bovina

Bovinos Animales enfermos Modificar información

10

Salvar información

Enviar información

Animales muertos Cancelar

0

- 156 Con la información ingresada, el nivel comunitario debe producir salidas del sistema en forma semanal, mensual, anual o de varias semanas y las salidas deben ser en forma de tablas, gráficos y/o mapas (en la medida que se incluya los GIS se usarán las coordenadas para ubicar en mapas geográficos). Las salidas del sistema del nivel comunitario en forma de tablas corresponderán a listados donde se muestre las coberturas de unidades informantes y las enfermedades detectadas en la subregión para el periodo seleccionado (semanal, mensual, anual, varias semanas) y de allí se hacen filtros por país, por NUTE y por enfermedad. Algunos de los formatos de salida del nivel comunitario se muestran a continuación: Boletín semanal de enfermedades detectadas en la subregión Andina. Fecha: 2002/10/23 semana: 42 PAIS Numero unidades % cobertura informantes Bolivia Colombia Ecuador Perú Venezuela Total

Nº Evento

País

Enferm edad

Especie NUTE NUTE NUTE Latitu afectad 2 3 4 d a

Longitu d

Fecha inicio

Fecha notifica ción

Fecha resultad o lab

Enfermedades detectadas por país Enfermedad

Bolivia

Colom bia

País Ecuador

Perú

Venezuela

Cuando en un mismo predio se detecten varias enfermedades objeto de vigilancia a la vez, debe informarse todas y en forma individualizada cada una de ellas como eventos independientes con un número de consecutivo diferente y de las cuales se les pueda hacer seguimiento. El nivel nacional deberá informar semanalmente (los días miércoles) al nivel comunitario de las enfermedades objeto de vigilancia presentadas en la semana inmediatamente anterior (entiéndase que la semana va desde domingo a sábado de acuerdo con las semanas epidemiológicas establecidas por la OPS)

- 157 El nivel comunitario consolidará la información enviada por el nivel nacional y emitirá boletines, que estarán disponibles en la pagina web y que será además enviado a las personas beneficiarias (naturales o jurídicas) y registradas (tanto del nivel nacional como otras personas) de interés para la Secretaría General y para el nivel nacional. Nivel Nacional

Semanal (miércoles) ♦ ♦

Inicial presencia de enfermedades Cobertura unidades informantes

Nivel Comunitario

Pagina web

Usuarios registrados (nivel nacional y otros)

♦ Códigos para la identificación de las enfermedades: Son una herramienta para el reconocimiento en el ámbito internacional . La OIE tiene establecido un código para las enfermedades de la lista A y de la lista B, por lo que se recomienda usar dicho código para identificación de las enfermedades objeto de vigilancia. Es factible que la totalidad de enfermedades objeto de vigilancia no estén codificadas en las listas de la OIE, en ese caso se sugiere que para aquellas enfermedades no codificadas por la OIE se use un código donde se incluya la sigla CAN seguido por tres (3) números Volver arriba 9.1.2.- Informe de seguimiento de enfermedades detectadas en la subregión Toda presencia de enfermedades objeto de vigilancia debe generar un estudio epidemiológico que explique el origen y propagación de la enfermedad si la hubo, extensión del episodio y medidas zoosanitarias tomadas para su control. Las variables de seguimiento que deberá reportar el nivel nacional en forma semanal al nivel comunitario corresponde a las siguientes: Ø Tipo de informe: Escoger entre informe de seguimiento o informe de cierre. Ø Numero informe: En caso que el tipo de informe sea de seguimiento se debe indicar a cual corresponde, ejemplo: decir si es el numero 1 o el 2 o el 3 o el 4, etc. Ø Número evento: Corresponde al número consecutivo que asigna el país informante al evento ocurrido. (Debe ser el mismo con que se notificó el episodio por primera vez) Ø Enfermedad: Corresponde al nombre de la enfermedad detectada. Hacer selección de una lista preestablecida con opción de inclusión de nuevas enfermedades. o Especie(s) adicionales afectadas: Corresponde al nombre de la(s) especie(s) animal(es) adicionales a las reportadas y que están afectadas. o Población total adicional: Corresponde a la población total adicionales a las reportadas del área en riesgo que fue establecida por especie. o Población enferma adicional: corresponde al número de animales enfermos adicionales a las reportadas del área en riesgo que fue establecida por especie. o Población muerta adicional: Corresponde al número de animales muertos adicionales a las reportadas del área en riesgo que fue establecida por especie

- 158 Nuevos focos presentados: Indicar el número de focos nuevos donde se presento la enfermedad o Nombre de NUTE 4 a riesgo: Indicar los nombres de las NUTE al nivel 4 adicionales a las reportadas que están incluidas en riesgo. o Origen probable o confirmado: En caso que la investigación del episodio permita establecer el origen, se debe indicar cual fue y si es confirmado o probable o Medidas tomadas: Indicar las medidas tomadas para su control. Es valido que se tenga un listado previamente establecido para que el usuario pueda escoger uno o varias de las medidas allí identificadas y además dejar un campo para que se incluya otras medias que no hagan parte de la lista. Por ejemplo las medidas pueden ser: Cuarentena, Resolución de emergencia, vacunación, restricción de movilizaciones, Desinfección, fusil sanitario, suspensión de ferias ganaderas, etc Ø Fecha informe: Corresponde a la fecha en la cual el nivel nacional envía el informe. Es un campo de fecha (aaaa/mm/dd) Ø País: Corresponde al nombre del país del cual corresponde la información. Es un campo de texto o

Los informes de seguimiento deben hacerse con periodicidad semanal hasta tanto el foco presentado sea cerrado por la autoridad competente, eso significa que los informes de seguimiento pueden ser varios. Con la información ingresada, el nivel comunitario debe producir salidas en forma semanal, mensual, anual o de varias semanas y las salidas deben ser en forma de tablas y gráficos. Las salidas del sistema deben mostrar el seguimiento hecho a las enfermedades detectadas a través del tiempo hasta su cierre. El formato de reporte de información del nivel nacional que estará en el software se detalla a continuación:

Fecha informe

2002/10/30

País

Colombia Seguimiento

Tipo de informe

Semana

Numero informe

Brucelosis bovina

Enfermedad detectada

1

Nuevos focos presentados

Medidas tomadas

0015

ninguna

Ingreso animales infectados

Origen probable

200

1

Número evento

Especie(s) adicional(es) afectada(s)

Población a riesgo

43

Nombre de NUTE 4 a riesgo

Población enferma

10

Duitama, Tunja

Población muerta

Vacunación, restricción de movilizaciones, sacrificio animales

Nuevo registro de seguimiento

Modificar información

Salvar información

Enviar información

Cancelar

0

- 159 -

Con la información suministrada se podrá establecer indicadores como tasa de morbilidad, mortalidad, letalidad y extensión en riesgo. Los formatos de salida del nivel comunitario incluye la información organizada por tipo de informe y por enfermedad, donde se hace un vinculo para observar toda la información consignada por el país informante y correspondiente al seguimiento de la enfermedad en el país. El nivel comunitario consolidará la información recibida de los países miembros y emitirá las salidas descritas que estarán disponibles en la pagina web para el nivel nacional. Nivel Nacional

Seguimiento Semanal

Nivel Comunitario

Pagina web

Nivel Nacional

Volver arriba 9.1.3.- Información de alerta de enfermedades detectadas en terceros países Se considera importante poseer información de presencia de enfermedades en terceros países, principalmente en aquellos con los cuales se tiene mayor comercio internacional, de manera que sirva de alerta para los ingresos de productos provenientes de dichos países. La información a recolectar es de difícil consecución ya que requiere personal que se dedique a la búsqueda de información mediante la revisión de paginas de la web, por lo que en la media que sea posible se deberá ir implementando. El flujo de información puede ser del nivel comunitario a los países y viceversa dependiendo de quién detecta primero la información. Es factible que la información sea consultada tanto en las paginas de los países identificados de mayor comercio como de paginas de organismos internacionales (OIE, OPS, PANAFTOSA). Nivel Comunitario

Semanal Consulta paginas web

Nivel Nacional

Una opción de ir implementando este tipo de informe puede ser a través de un convenio entre la CAN y terceros países de interés o con organismos internacionales en el cual se intercambie la información que ellos generan con la suministrada por la CAN La información a recolectar dependerá de la suministrada o encontrada en la pagina consultada. Las variables allí contempladas pueden ser de gran cantidad, dependiendo de la pagina consultada, pero como mínimo debe incluirse las siguientes: ♦ ♦ ♦ ♦ ♦

Enfermedad detectada Especie afectada Fecha de inicio de la enfermedad País donde se detecto la enfermedad Población total

- 160 ♦ Población enferma ♦ Población muerta ♦ Mayor información disponible en (Indicar el nombre de la pagina web donde se consigue información) Volver arriba

9.2.- Sospechas de enfermedades intracomunitarias 9.2.1.- Información de sospecha de enfermedades no notificadas por un país miembro El país miembro que tenga conocimiento sobre la presencia de una enfermedad en otro u otros países miembros o terceros países y que no hubiese sido notificada, podrá notificarla a la Secretaría General con los documentos que la respalden. La Secretaria General pondrá dicha notificación y documentación en conocimiento del país o los países miembros involucrados para conocer su pronunciamiento en un término de veinte (20) días útiles. En caso de no recibir respuesta, la Secretaría General procederá, previa verificación si fuese necesario, a incorporarla en el listado correspondiente (articulo 49 Decisión 515)

País notificante o sensor

Sospecha de enfermedad en otro país

Secretaria General

País (es) involucrado (s) 20 días

Autoridades Competentes países

Actualización base datos

Verificación y respuesta

Este mismo procedimiento indicado en el articulo 49 de la Decisión 515 deberá tenerse en cuenta cuando la notificación le llega al nivel comunitario procedente de cualquier sensor de información. Es importante que cuando sólo se tiene sospecha de ocurrencia de enfermedad por parte del nivel comunitario ya sea obtenido por información de un país miembro o por cualquier sensor de información; dicha sospecha se maneje como tal en el nivel comunitario, eso quiere decir que sólo se informe al país involucrado y no hacer pública la información hasta tanto el país realice su respectiva verificación. Para seguir el procedimiento se debe establecer un formulario con variables identificadas, de manera que permita hacer la verificación lo más rápido posible por parte del país involucrado. Las variables que debe suministrar el notificante de la sospecha son opcionales según existan y serán:

- 161 Ø Enfermedad(es) sospechada(s): Corresponde al nombre de la(s) enfermedad(es) sospechada(s). Ø Especie(s) afectada(s): Corresponde a la(s) especie(s) animal(es) afectada(s) por la enfermedad sospechada. Es un campo de texto Ø Nombre del predio: Corresponde al nombre del predio, propiedad, explotación o finca donde esta ocurriendo la posible enfermedad. Es un campo de texto Ø Ubicación del predio: Corresponde al nombre de la unidad territorial en la cual se encuentra la sospecha de la enfermedad. Utilizar la NUTE Andina en los niveles 3 y 4. Es un campo de texto. Ø Descripción de localización del predio: Corresponde a la descripción lo mas detallado posible de la forma de llegada al predio donde se sospecha la enfermedad en animales. Ø Nombre notificante: Corresponde al nombre completo (para personas naturales), razón social (para personas jurídicas) o país (si proviene la notificación de la autoridad competente de un país) Ø Identificación notificante: Corresponde al número del documento de identificación (para personas naturales) o el número de identificación tributaria (para personas jurídicas). Ø Fecha notificación: Corresponde a la fecha en la cual el nivel comunitario le informa de la sospecha al país involucrado. Es un campo de fecha (aaaa/mm/dd) El país al cual se le hizo notificación de sospecha de plaga o enfermedad tiene la obligación de hacer la verificación del caso e informar a la Secretaría General los resultados de dicha verificación. Cuando se informe los resultados de la verificación, ésta información no vaya a quedar duplicada con la información semanal de presencia de enfermedades que se indico en los item 9.1.1. y 9.1.2. Para suplir esto, se sugiere que el formato de respuesta sea corto e indique el número de consecutivo del evento y la semana epidemiológica en la cual se registro por la autoridad competente, de manera que para conocimiento de toda la información contenida en el evento el interesado revise la información semanal. Las variables de respuesta de la verificación que debe hacer el país involucrado son las siguientes: o o o o o

Hallazgos: Corresponde a la confirmación o no de la sospecha. Es un campo de respuestas excluyente (Positivo o Negativo). # de consecutivo: En caso de ser positiva la sospecha se indica el número de consecutivo asignado al evento. Semana epidemiológica: Corresponde a la semana epidemiológica en la cual fue registrado el evento. Fecha respuesta: Corresponde a la fecha en la cual el nivel comunitario recibe la respuesta del país involucrado. Es un campo de fecha (aaaa/mm/dd) País: Corresponde al nombre del país involucrado que esta dando la respuesta. Es un campo de texto Volver arriba

9.2.2.- Sospecha de enfermedades notificadas al nivel nacional Las notificaciones de sospechas de enfermedades pueden llegar a conocimiento del nivel nacional, procedentes de los sensores internos o externos identificados en cada país; sin embargo esta información no debe ser suministrada al nivel comunitario hasta cuando se haya hecho la verificación y se haya confirmado la existencia de enfermedades dentro del territorio nacional.

- 162 Toda notificación o denuncia que se reciba en el nivel nacional deberá como mínimo poseer la información descrita arriba (en el item 92.1.) y ser verificada. Las notificaciones de sospechas de enfermedades pueden llegar a conocimiento del nivel nacional de la siguiente manera:

Sensores en países

Sistema interno de vigilancia de cada país

Nivel nacional

Nivel Comunitario

Sensores EXTERNOS: Terceros países, otros países CAN, Organizaciones internacionales, personas naturales o jurídicas otros países

Habitual

Ocasional Volver arriba

9.3.- Información de Interceptación de enfermedades animales en puntos de entrada La interceptación de enfermedades en los puntos de entrada al país es información que indica de alguna manera cuan fortaleza tiene la autoridad competente para detectar el ingreso de nuevas enfermedades a su territorio nacional y de conocer en alguna medida las posibles enfermedades que existan en los países con los cuales se tiene comercio internacional. La información que debe suministrar el nivel nacional se indica a continuación: ♦ ♦ ♦ ♦ ♦

Enfermedad: Nombre de la enfermedad detectada en el punto de entrada Especie: Corresponde a la especie animal en la cual se intercepto la enfermedad. Origen: Corresponde al país de origen de donde proviene los animales enfermos. Destino: Corresponde al país de destino de los animales Lugar de interceptación: Es la localización del punto de entrada donde se detecto los animales enfermos. ♦ Medidas tomadas: Corresponde a las medidas sanitarias tomadas para evitar el ingreso de la enfermedad al país donde se intercepto la enfermedad. ♦ Semana: Corresponde a la semana epidemiológica de la cual se hace el reporte.

- 163 ♦

Fecha actualización: Es la fecha en la cual la autoridad competente realiza la actualización de su base de datos. Es un campo de fecha (aaaa/mm/dd) ♦ País: Es el país miembro de la comunidad que informa los datos. Es un campo de texto en el que se hace selección sobre un listado. El formato de ingreso de información por el nivel nacional tendrá todas las variables descritas y estará incluido en el software desarrollado como se muestra en el ejemplo siguiente:

Fecha actualización

2002/10/30

País

Colombia

Enfermedad

Fiebre Aftosa

Especie

Bovinos

Origen

Venezuela

Lugar de interceptación

Semana

Destino

43

Colombia

Puesto Fronterizo Puente internacional Arauca

Devolución vehículos, Sacrificio animales en punto de entrada Cancelar Modificar Salvar Nuevo información información registro

Medidas tomadas

Enviar información

El nivel comunitario emitirá salidas que corresponderán a listados generales y del cual se generan listados especiales organizados por país o por enfermedad. Enfermedades interceptadas en puntos de entrada País

Enfermedad

Especie afectada

Origen

Destino

La periodicidad de actualización debe ser semanal (los días miércoles). Las bases de datos creadas deberán estar disponibles en la página web para uso del nivel nacional y comunitario.

Nivel Nacional

Semanal (miércoles)

Nivel Comunitario

Consolidación

Página web (Nivel nacional)

Volver arriba

- 164 9.4.- Información de programas zoosanitarios de importancia nacional La información de los programas o proyectos desarrollados por los países y que están dirigidos a la prevención, control o erradicación de enfermedades catalogadas como de importancia nacional, hacen que la información allí contenida sea considerada a tener en cuenta como parte del SAIVECAN, ya que es una forma de generar información de soporte adicional a la fortaleza que tienen las autoridades competentes. Aún cuando los objetivos, metas, indicadores y actividades son propios de cada programa o proyecto, es necesario establecer algunas variables similares que permita conocer en general los avances. Los flujos de información deberán ser del nivel nacional al comunitario y éste consolidará la información y la pondrá disponible para el conocimiento de las autoridades competentes de los países miembros. La periodicidad de dicha información debe ser anual y debe contener información de los programas zoosanitarios establecidos por la autoridad competente. Se debe establecer una fecha limite para el envío de la información del nivel nacional, se sugiere que la fecha a escoger sea como máximo el 30 de marzo de cada año. Así mismo el nivel comunitario deberá colocar la información consolidada en la pagina web de la CAN a mas tardar el 15 de abril de cada año.

Nivel Nacional

Anual

Nivel Comunitario

Consolidación

Nivel Nacional

La información que debe suministrar el nivel nacional incluye las siguientes variables: Ø Programa o proyecto: Corresponde al título completo del programa o proyecto que tiene establecido la autoridad competente. Es un campo de texto o Objetivos: Indicar los objetivos planteados en el proyecto o programa o Estrategias utilizadas: Es una variable de tipo descriptiva (texto), donde se consigna todas las estrategias planteadas para el desarrollo del programa o proyecto establecido. o Resultados por indicador: son los resultados obtenidos durante el año inmediatamente anterior al cual se refiere el informe. Para ésta variable es necesario incluir cuatro (4) partes que la componen así: § Nombre del indicador: Es una variable de tipo descriptiva (texto), donde se consigna los nombres de los indicadores con los cuales se mide el avance en el programa o proyecto. § Unidad de medida: corresponde a la unidad con la cual se mide el indicador al cual se refiere. § Meta física programada: Corresponde al valor que fue programado del respectivo indicador para el año del reporte § Avance físico: Corresponde al valor que fue ejecutado del respectivo indicador en el año reportado. Ø Año: Corresponde al año del cual se envía la información. Ø Fecha informe: Corresponde a la fecha en la cual el nivel nacional envía el informe. Es un campo de fecha (aaaa/mm/dd) Ø País: Corresponde al nombre del país del cual corresponde la información. Es un campo de texto Volver arriba

- 165 -

9.5.- Información de programas zoosanitarios de acción conjunta (Cooperativos) La información de los programas o proyectos de acción conjunta desarrollados por los países miembros con terceros países y realizados en todo o en parte del territorio nacional de los países participes y que están dirigidos a la prevención, control o erradicación de enfermedades de importancia, hacen que la información allí contenida sea considerada a tener en cuenta como parte del SAIVECAN, ya que es una forma de generar información de soporte adicional a la operatividad de las autoridades competentes. Aún cuando los objetivos, metas, indicadores y actividades son propios de cada programa o proyecto, es necesario establecer algunas variables similares que permita conocer los avances. La información que debe suministrar el nivel nacional incluye las siguientes variables: Ø Programa o proyecto: Corresponde al título completo del programa o proyecto de acción conjunta que hay establecidos entre países miembros o de países miembros con terceros países. Es un campo de texto o Países participes: Corresponde al nombre de los países que participan en el programa o proyecto de acción conjunta. o Ambito de acción: Corresponde a la extensión que tiene el programa en los países participes. Se sugiere incluir categoría de ámbito como son nacional (incluye todo el territorio nacional de los países participes), frontera ( incluye solo las zonas de frontera de los países participes), otras zonas (incluye zonas especiales dentro de cada país participe). o Objetivos: Indicar los objetivos planteados en el proyecto o programa o Estrategias utilizadas: Se consigna todas las estrategias planteadas para el desarrollo del programa o proyecto de acción conjunta. o Resultados por indicador: son los resultados obtenidos durante el año inmediatamente anterior al cual se refiere el informe. Para ésta variable es necesario incluir cuatro (4) partes que la componen así: § Nombre del indicador: Es una variable de tipo descriptiva (texto), donde se consigna los nombres de los indicadores con los cuales se mide el avance en el programa o proyecto. § Unidad de medida: corresponde a la unidad con la cual se mide el indicador al cual se refiere. § Meta física programada: Corresponde al valor que fue programado del respectivo indicador para el año del reporte § Avance físico: Corresponde al valor que fue ejecutado del respectivo indicador en el año reportado. Ø Año: Corresponde al año del cual se envía la información. Ø Fecha informe: Corresponde a la fecha en la cual el nivel nacional envía el informe. Es un campo de fecha (aaaa/mm/dd) Ø País: Corresponde al nombre del país del cual corresponde la información. Es un campo de texto El formato de con el cual el nivel nacional reporta la información al nivel comunitario se incluye en el software disponible y se muestra a continuación:

- 166 -

2003/03/30

Fecha informe País

Colombia Año

2002

Venezuela, Colombia

Países participes

Prevención y control de encefalitis equina venezolana en la frontera Colombo-venezolana

Programa o proyecto

Frontera colombo-venezolana

Ambito de acción

Disminuir la presentación de focos epidemicos de EEV en équidos y humanos.

Objetivos

Control de vectores, vacunación de équidos, control de movilizaciones, capacitación y divulgación

Estrategias utilizadas

Resultados por indicador Nombre del indicador

Vacunación de equidos

Unidad de medida

Equidos

Meta física programada

250000

Avance físico

200000

Ingresar otro programa

Ingresar otro indicador

Modificar información

Salvar información

Cancelar

Enviar información

Los flujos de información deberán ser del nivel nacional al comunitario y éste consolidará la información y la pondrá disponible para el conocimiento de las autoridades competentes de los países miembros. Los formatos de salida del nivel comunitario estará organizado por país y por programa o proyecto. Y en su construcción se tendrá en cuenta todas las variables dadas por el nivel nacional. Se establece periodicidad anual (30 de marzo de cada año) de la información y debe contener todos los programas o proyectos zoosanitarios de acción conjunta que se hayan establecidos. Consolidación Nivel Nacional

Anual

Nivel Comunitario

Pagina Web (Nivel Nacional)

Volver arriba

- 167 -

9.6.- Información de biológicos de uso veterinario registrados en los países miembros La información que debe suministrar el nivel nacional incluye las siguientes variables: ♦ Nombre del biológico: Corresponde a la identificación del biológico de uso veterinario que está registrado. ♦ Características: Corresponde a una descripción corta de las características del biológico ♦ Recomendaciones del producto: Corresponde a la descripción de las recomendaciones para las cuales es registrado el producto biológico ♦ Fecha actualización: Es la fecha en la cual la autoridad competente realiza la actualización de su base de datos. Es un campo de fecha (aaaa/mm/dd) ♦ País: Es el país miembro de la comunidad que informa los datos. Es un campo de texto en el que se hace selección sobre un listado. El formato del nivel nacional estará en el software desarrollado e incluirá las variables descritas. Un ejemplo del mismo se observa a continuación.

Fecha actualización País Nombre del biológico Características Recomendaciones del biológico

Modificar información

Salvar información

Cancelar

Nuevo registro

Enviar información

Se debe permitir al nivel nacional ver la información existente y permitir modificar la base de datos sin necesidad de tener que hacer nuevamente toda la información contenida en ellos; las actualizaciones serán anuales y básicamente de la información que haya cambiado durante el año. Las salidas que el nivel comunitario debe emitir corresponderán a listados generales y del cual se generan listados especiales organizados por país o por tipo de producto como el que se ve a continuación: Productos veterinarios registrados en la subregión País

Tipo de producto

Nombre producto

Recomendaciones

- 168 -

La periodicidad de actualización será anual con fecha limite de actualización el 30 de marzo. Las bases de datos creadas deberán estar disponibles en la página web para cualquier usuario a mas tardar el 15 de abril de cada año.

Nivel Nacional

Anualmente (30 de marzo)

Nivel Comunitario

Consolidación

Página web cualquier usuario

Volver arriba 9.7.-Información de productos veterinarios prohibidos en los países miembros La información que debe suministrar el nivel nacional incluye las siguientes variables: ♦ Nombre del producto: Corresponde a la identificación del producto de uso veterinario que está prohibido ♦ Tipo de producto: Escoger el tipo de producto que esta prohibido. El tipo esta clasificado entre biológicos, medicamentos, alimentos concentrados, suplementos y otros. ♦ Razón de la prohibición: Corresponde a la descripción corta de las razones técnicas por las cuales el país la ha prohibido. ♦ Fecha actualización: Es la fecha en la cual la autoridad competente realiza la actualización de su base de. Es un campo de fecha (aaaa/mm/dd) ♦ País: Es el país miembro de la comunidad que informa los datos. Es un campo de texto en el que se hace selección sobre un listado.

Fecha actualización País Tipo de producto Nombre del producto Razón de la prohibición Modificar información

Salvar información

Cancelar

Nuevo registro

Enviar información

Se debe permitir al nivel nacional ver la información existente y permitir modificar la base de datos sin necesidad de tener que hacer nuevamente toda la información contenida en ellos; las actualizaciones serán anuales y básicamente de la información que haya cambiado durante el año. Las salidas del nivel comunitario corresponderán a listados generales y del cual se generan listados especiales organizados por país o por tipo de producto como se ve a continuación:

- 169 Productos veterinarios prohibidos en la subregión País

Tipo de producto

Nombre producto

La periodicidad de actualización debe ser anual. La fecha limite de actualización será el 30 de marzo de cada año. Las bases de datos creadas deberán estar disponibles en la página web para cualquier usuario a mas tardar el 15 de abril de cada año.

Nivel Nacional

Anualmente (30 de marzo)

Nivel Comunitario

Consolidación

Página web cualquier usuario

Volver arriba 9.8.- Información de censo pecuario de importancia para los países miembros La población animal existente en la subregión es necesaria como parte del sistema de información y vigilancia ya que sirve de punto de partida para análisis de riesgo de enfermedades y estimación de la producción del país y en general de la subregión. Para mantener actualizados los censos, primero que todo hay que definir las especies animales y categorías de importancia en forma unificada en todos los países miembros las cuales se requieren cuando se presenta enfermedades o cuando se quiere evaluar riesgo de introducción de una nueva enfermedad en una zona; en la definición de las categorías por edad de los animales deberá tenerse en cuenta la especie, sistema de producción, longevidad e importancia de la especie para el comercio de la subregión, Por lo anterior se recomienda la siguiente clasificación la cual debe ser tenida en cuenta en el software que se realice para que a medida que avancen los paises en su sistema de información pueda ser implementado: ♦ Bovinos: Menores de 1 año, Hembras 1 a 2 años, Hembras 2 a 3 años, Hembras mayores de 3 años, Machos 1 a 2 años, Machos de 2 a 3 años, Machos mayores de 3 años, total bovinos. ♦ Équidos: Menores de 1 año, Mayores de 1 año, total equidos. ♦ Suinos: Lactantes menores de 2 meses, Hembras de 2 a 6 meses, Hembras mayores de 6 meses, Machos 2 a 6 meses , Machos mayores de 6 meses número de madres y total Suinos.. ♦ Aves: Menores de 4 semanas, De 4 a 7 semanas, De 7 a 22 semanas, Mayores de 22 semanas, total aves, numero de aves según propósito (abuelas, reproductoras, pollos de engorde, ponedoras comerciales, riña, traspatio) ♦ Ovinos, Población total ♦ Caprinos, Población total ♦ Bubalinos Población total ♦ Camélidos sudamericanos domésticos: llamas, alpacas, Población total

- 170 La información que debe suministrar el nivel nacional incluye en principio solo los valores totales de cada especie y por lo tanto las siguientes variables: Ø NUTE Andina 2: Corresponde al nombre de la unidad territorial estadística en el nivel 2 de la cual se indicara los censos de las especies animales. o Total de predios pecuarios: Corresponde al número de predios donde hay animales de las especies de importancia económica para la subregión. o Área total en pastos (hectáreas): Corresponde al número total de hectáreas de pasto disponibles para alimentación de las especies animales de importancia económica. o Población total Bovina: Corresponde a la población de bovinos existente en la NUTE Andina 2. o Población Total Equida: Corresponde a la población de équidos existente en la NUTE Andina 2. o Población Total Suina: Corresponde a la población de Suinos existente en la NUTE Andina 2. o Población Total de Aves: corresponde a la población de aves existente en la NUTE Andina 2. o Población Total Ovina: corresponde a la población de ovinos existente en la NUTE Andina 2. o Población Total Caprina: corresponde a la población de caprinos existente en la NUTE Andina 2. o Población Total Camelida: corresponde a la población de camelidos sudamericanos existente en la NUTE Andina 2. o Población Total Bubalina: Corresponde a la población de bubalinos existente en la NUTE Andina 2. Ø Fecha informe: Corresponde a la fecha en la cual el nivel nacional envía el informe. Es un campo de fecha (aaaa/mm/dd) Ø Año: Corresponde al año del cual se envía la información. Ø País: Corresponde al nombre del país del cual corresponde la información. Es un campo de texto Con las variables dadas por las autoridades competentes, se deben producir salidas del nivel comunitario de la población animal por especie y por categoría, así como del número de predios pecuarios y del tipo de explotación predominante para la: ♦ Subregión y año ♦ País y año ♦ NUTE2 También podrá darse salidas por área disponible en pastos. Los flujos de información van del nivel nacional al comunitario y éste consolidará la información y la pondrá disponible para el conocimiento de todas las autoridades competentes de los países miembros. La periodicidad de actualización será anual y contendrá las poblaciones animales a nivel de NUTE Andina 2. La fecha limite para el envío de la información del nivel nacional será el 30 de marzo de cada año y para la actualización de la base de datos en la pagina web será el 15 de abril de cada año. Nivel Nacional

Anual

Nivel Comunitario

Consolidación

Nivel Nacional

Volver arriba

- 171 -

10.- SUBSISTEMA 4.- FICHAS TÉCNICAS El sistema contará con fichas técnicas para: enfermedades de los animales endémicas de importancia económica para la subregión, enfermedades de los animales de baja prevalencia de la Subregión, enfermedades de los animales exóticas a la Subregión; plagas cuarentenarias A1 de los vegetales exóticas a los Países Miembros y exóticas a la Subregión Andina; plagas cuarentenarias A2 de los v egetales existentes en los Países Miembros y en la Subregión y plagas no cuarentenarias reglamentadas. Las variables que conforman y se han utilizado en las fichas técnicas tanto para la parte zoosanitaria como fitosanitaria fueron aprobadas en reuniones del COTASA. Las modificaciones a la base de datos de las fichas técnicas solo podrá hacerse por la Secretaria General. La autoridad competente puede solicitar modificaciones, actualizaciones, eliminación o inclusión de nuevas fichas, de acuerdo con los estudios o información que para tal efecto disponga el país. Las fichas técnicas serán usadas únicamente como material de consulta de uso restringido para el nivel comunitario y el nivel nacional. Es importante que en la base de datos que se construya y esté disponible para los niveles nacional y comunitario deba quedar claro la aplicabilidad, responsabilidad y derechos de autor de las fichas. Volver arriba 10.1.- Disponibilidad de fichas técnicas para usuarios. Las fichas técnicas estarán disponibles para los niveles nacional y comunitario (Autoridad Competente y Secretaria General de la CAN) en medio magnético y en la pagina web de la CAN. 10.1.1.- En medio magnético (CD o disquete) El nivel comunitario entregara copia en medio magnético al nivel nacional de cada país. Éste no podrá proporcionar copia a ninguna persona natural o juridica hasta cuando tenga autorización escrita de la Secretaría General de la CAN. Para éste efecto la autoridad competente enviara a la Secretaria General un listado con fecha límite el 30 de marzo de cada año, indicando la relación de las personas de su institución que tienen autorización para el uso de las fichas técnicas. Una vez recibido el listado, la Secretaria General elaborará un registro Subregional con los usuarios autorizados por los Países Miembros y la Secretaría General.

Nivel Comunitario

Fichas técnicas

Listado anual de personas autorizadas de la autoridad competente 30 de marzo

Nivel Nacional

- 172 -

El listado de usuarios debe contener las siguientes variables: ♦ ♦ ♦ ♦ ♦ ♦ ♦

Nombre y apellidos Documento de identidad o NIT (Número Único Tributario) Cargo Dirección Teléfono Correo electrónico Fecha actualización: Es la fecha en la cual la autoridad competente realiza la actualización de su base de datos correspondiente a las personas o instituciones que poseen las fichas técnicas en medio magnético. Es un campo de fecha (aaaa/mm/dd) ♦ País: Es el país miembro de la comunidad que informa los datos. Es un campo de texto en el que se hace selección sobre un listado. El formato a diligenciar el nivel nacional es el siguiente:

Fecha actualización: Nombre

Documento identidad

País:___________ Cargo

Dirección

Teléfono

correo electrónico

El nivel comunitario mantendrá la base de datos disponible con el siguiente formato: País

Nombre

Dirección

Teléfono

Correo electrónico

10.1.2.- En página web CAN Las fichas estarán disponibles en la web, en la cual tendrán acceso a consultas las personas autorizadas del nivel nacional y comunitario. Volver arriba 10.1.3.- Listas de plagas y enfermedades objeto de vigilancia El sistema incluirá la existencia de listados de las plagas y enfermedades objeto de vigilancia que han sido priorizadas por los países y por la subregión. Estos listados deberán estar disponibles en la pagina web de la CAN para uso de cualquier usuario del nivel nacional, nivel comunitario, terceros países, organizaciones internacionales o en general quien está interesado. Para consulta de la información de las listas de plagas y enfermedades objeto de vigilancia las salidas del sistema incluirá las siguientes variables:

- 173 -

Ø Plaga o enfermedad: Corresponde al nombre científico de la plaga reglamentada de los vegetales o a la enfermedad para los animales. ♦ Nombre común: Corresponde al nombre con el que comúnmente se conoce la plaga o enfermedad ♦ Hospederos o especie que afecta: Corresponde al nombre de los hospederos a los que afecta la plaga o las especies animales a las que afecta la enfermedad. ♦ Posee o no Ficha: Es un campo de selección que permite establecer si existe o no ficha técnica. En caso de existir la ficha técnica de la plaga o enfermedad consultada, el sistema debe permitir ver la información contenida en la respectiva ficha técnica solo a personal del nivel nacional y comunitario establecido previamente. Se debe presentar posibilidades de consulta de la información contenida en los listados, los cuales se deben organizar primero por parte fito o zoosanitario y en las fitosanitarias incluir todas las plagas en orden alfabético y de ellas dar la otra información correspondiente a la misma como se observa en el diagrama siguiente:

Lista General de plagas y enfermedades objeto de vigilancia

Plagas

Enfermedades

Nombre común Hospedero Posee o no ficha Nombre común Especie que afecta Posee o no ficha

El sistema debe permitir que con la información allí contenida se pueda hacer consultas por hospedero, especie afectada o por nombre común. Cuando se posee ficha técnica en la cual solo el personal de los niveles nacional y comunitario pueden revisar la información, al hacer la revisión de la misma se pueda observar la información por cada una de las variables de información que posee las fichas como son: ♦ Plagas que afectan a determinado producto: Ejemplo para Tomate saldrá un listado que muestre todas las plagas que afecten al tomate ♦ Plagas que afecten partes de plantas: Ejemplo plagas que afectan las raíces de la planta, plagas que afectan los tallos, etc. ♦ Plagas que afecten y diseminen partes de la planta y de hospedero específico: Ejemplo plagas que afectan el fruto del tomate ♦ Plagas presentes en un país. Ejemplo plagas existentes en Perú ♦ Enfermedades que afectan a los bovinos: Debe salir el listado que muestre todas las enfermedades de los bovinos mostrando si son exóticas, endémicas o de baja prevalencia.

- 174 ♦ Enfermedades que cursan con síndrome neurológico: Debe dar listado que muestre todas las enfermedades que cursan con este síndrome clasificada entre exóticas, endémicas o de baja prevalencia. ♦ Enfermedades producidas por agente etiológico Volver arriba 10.2.- Modificación, eliminación, actualización o inclusión de nuevas fichas técnicas Cada vez que se realice una actualización de la base de datos de las fichas técnicas, la Secretaría General enviara la nueva versión en medio magnético a las autoridades competentes. El procedimiento de actualización puede ser solicitado por un país miembro o por la SG y el tramite de revisión de la ficha propuesta se hará a través del COTASA y la SG efectuará los ajustes recomendados por el COTASA. Adicionalmente la SG podrá solicitar el apoyo a un país miembro, instituciones internacionales reconocidas, y expertos que tengan mayor información o conocimiento sobre la plaga o enfermedad de la cual se esta haciendo la actualización, modificación o creación de una ficha nueva. La periodicidad de actualización, modificación o inclusión de nuevas fichas en la base de datos debe ser cada dos (2) años o cuando se presente la solicitud de un país miembro o de la Secretaría General.

Solicitud Fichas técnicas

Autoridad Competente

Secretaría General

Si Autoridades Competentes países

Revisión Cotasa Recomienda a SG

No

Actualización base datos Devuelve a Autoridad Competente

La solicitud hecha por un país miembro puede ser rechazada por la Secretaria General pudiendo contar para ello con la recomendación del COTASA; en éste caso, se devolverá al país solicitante la documentación adjuntando la justificación técnica del hecho, con lo que el país podrá hacer nuevas correcciones e iniciar nuevamente el proceso. Volver arriba

- 175 11.- SUBSISTEMA 5.- CAPACITACIÓN, DIVULGACIÓN Y SEGUIMIENTO Se requiere establecer programas de capacitación de acuerdo a las prioridades que se determinen para cumplir los objetivos del sistema con el objeto de adquirir, complementar o actualizar el conocimiento en materias de sanidad animal y vegetal y el entrenamiento en manejo del sistema y del software utilizado. Una vez aprobado el diseño del sistema en reunión del COTASA se procederá a iniciar la etapa de construcción del software, y posteriormente realizar un taller subregional con la asistencia de todos los responsables del manejo del sistema en los países miembros y en la Secretaría General con el objeto de darlo a conocer y acordar el inicio de cada uno de los reportes tanto del nivel nacional como del nivel comunitario. Al inicio de la etapa de validación del Sistema se debe realizar un entrenamiento al personal que hará la validación en el nivel nacional y comunitario en el cual se debe hacer divulgación del manual del software, la información contenida en las fichas técnicas y los procedimientos de búsqueda y análisis de información subregional en la página web. Durante la etapa de validación que se establezca, se debe hacer seguimiento en los países a la ejecución del software por el personal responsable en la Secretaría General, el seguimiento debe hacerse en lo posible mediante visitas a los países miembros. Adicionalmente, terminada la etapa de validación y cuando se inicie en definitivo el sistema (implementación definitiva) se realice un nuevo taller de capacitación con la asistencia de todos los responsables del mismo en el nivel nacional y comunitario. En éste taller además del uso del software y de manejo del sistema, se debe incluir los resultados y análisis de los datos obtenidos durante la validación. A manera de seguimiento continuo del sistema y evaluación de resultados se realizará como mínimo una reunión anual, con lo que se busca encontrar las fallas y los aciertos dados durante el año inmediatamente anterior, de manera que sirva de fuente para hacer los ajustes necesarios y de base para conseguir recursos internacionales para solucionar problemas comunes a los países miembros o dar conocimiento a instancias superiores de decisión. Los eventos de capacitación pueden hacerse a través de talleres, demostraciones de método, seminarios, simulacros de entrenamiento, etc. La divulgación de la información generada por el sistema es importante para darlo a conocer. Ésta puede hacerse a través de reuniones, material impreso (plegables, cartillas, boletines), charlas técnicas, pagina web (boletines semanales, mensuales, anuales, otras bases de datos), correo electrónico a usuarios registrados Tener en cuenta que al realizar la divulgación de la información subregional y nacional debe hacerse con las restricciones necesarias de acuerdo al tipo de usuario y tipo de información a divulgar. Adicional a la información generada por el sistema se podría incluir una base de datos con información sobre los eventos de capacitación de relevancia nacional o internacional y dirigido a profesionales y técnicos que periódicamente realiza el nivel nacional y el nivel comunitario, el cual estará disponible en la pagina web para conocimiento de usuarios en general.

- 176 Las variables a tener en cuenta en ésta base de datos incluyen las siguientes: ♦ Nombre de la capacitación: Corresponde al titulo del evento con el cual se identifica. ♦ Área: Corresponde al área de interés del evento (agrícola, pecuario o ambos) ♦ Tipo del evento: Describir entre seminario, taller, curso, simulacro, reunión y otros. ♦ Ámbito: Describir si es nacional o internacional ♦ Fecha: Corresponde a la fecha en la cual se realizará el evento ♦ Lugar: Es el sitio donde se realizará el evento de capacitación ♦ Información y contactos: Es la dirección electrónica, teléfono, fax de la persona que puede suministrar información del evento. ♦ Fecha actualización: Es la fecha en la cual la autoridad competente realiza la actualización de su base de datos correspondiente. Es un campo de fecha (aaaa/mm/dd) ♦ País: Es el país miembro de la comunidad que informa los datos. Es un campo de texto en el que se hace selección sobre un listado. La inclusión de eventos de capacitación en la base de datos debe hacerse por lo menos con tres (3) meses de anterioridad a su realización. Volver arriba

12.-SOFTWARE En la manera que se pretenda dar mayor agilidad y rapidez al SAIVECAN, debe incorporarse un software que en la medida que sea posible ir incluyéndole características propias del mismo que lo hacen mas útil. 12.1.- Características generales del software Ø Estar organizado a través de módulos que estén acorde con los subsistemas Ø Permitir recibir, procesar y producir salidas en forma eficiente y rápida Ø Que esté conectado de tal manera que en el ingreso de información magnética se alimente las bases de datos en forma automática haciendo un filtro inicial de análisis de calidad Ø Que el nivel nacional pueda ingresar y actualizar la información correspondiente a su país. Ø Que sólo pueda hacerse modificaciones de información de un país por personal autorizado para dicho fin. Ø Que la información que ya ha sido suministrada en algún tipo de informe, no debe solicitarse nuevamente sino que debe poder ser recogida por el software, consolidarla y producir las salidas de la forma que se requiera. Ø Poseer registro de direcciones de correo electrónico de las instancias con las que tiene que intercambiar periódicamente información el nivel comunitario y el nivel nacional Ø No permitir el ingreso de ninguna información si contiene errores Ø Que permita construir análisis de la información por cada una de las variables usadas en los diferentes informes y realizarse los análisis en cualquier momento que se requieran. Ø Que las bases de datos puedan interactuar o ser usadas por otros software y especialmente con aquellos de manejo de información geográfica.

- 177 Ø Que en los análisis que requiere información geográfica el software permita en forma automática llamar las bases de datos correspondientes, abrir el software de GIS y formar los mapas respectivos. Ø Debe tener unas restricciones de acceso a información dependiendo del tipo de usuario. Crear claves de acceso a información de acuerdo a usuario. Ø Es importante que se encuentre la forma de que el software (principalmente la que se suministre al nivel nacional) permita ingresar datos provenientes de otras bases de datos o de formatos Excel. Ø Debe producir salidas automáticas de los eventos necesarios descritos en los capítulos respectivos (ejemplo, nuevas normas, alertas de ocurrencia) Volver arriba 12.2. Módulos En los módulos que se establezcan debe incluir todos los componentes del sistema así debe existir un modulo por cada subsistema descrito arriba. Adicionalmente se debe tener un modulo donde se incluya específicamente lo concerniente a los instrumentos regulatorios, el cual aunque hace parte integral del subsistema 1, por su importancia y avance previo y disponibilidad permanente para cualquier usuario en la pagina web actualmente es aconsejable tenerse en modulo aparte. 12.3.- Desarrollo del software Entre la construcción y aplicación del software deben incluirse las etapas de verificación, validación, construcción de manuales, implementación, actualización de nuevas versiones y experimentación con resultados de la información. ♦ Construcción inicial: Corresponde a la etapa en la cual se construye el entorno general y particular del software de acuerdo con las entradas, procesos y salidas sugeridas en el diseño del sistema. En ésta etapa debe haber mucha interacción entre el programador y personal técnico con conocimientos del sistema. Se calcula que tiene una duración aproximada de 6 meses. ♦ Verificación: Corresponde a la etapa en la cual se verifica cada uno de los procesos, ecuaciones, restricciones, etc que lleva el software. Esta etapa puede ser desarrollada conjuntamente con la de construcción inicial o en forma separada. Se calcula que tiene una duración aproximada de 2 meses

Construcción inicial software

6 meses

Actualización nuevas versiones Análisis de información

Verificación

Anual

2 meses

Validación 3 meses a 1 año

Implementación Periódico

♦ Validación: Corresponde a la etapa en la cual se entrega la primera versión a diferentes personas ubicadas en el nivel nacional o comunitario, e incluso personas ajenas al sistema, para que lo trabajen, incluyan información real o

- 178 ficticia (dependiendo del interés) y produzcan recomendaciones de cambios o mejoras en cada una de sus partes (incluyendo presentación de las diferentes pantallas, bases de datos existentes, duración de toma de información, restricciones, etc.). Esta etapa no tiene un tiempo limitado de termino dado que depende de la cantidad e interés de las personas que lo están validando para que se hagan los cambios respectivos y del programador para entender las recomendaciones hechas y programarlas. Durante esta etapa se pueden ir enviando versiones diferentes de acuerdo con los arreglos sugeridos por los evaluadores. En general se estima que la duración varía entre 3 meses y un (1) año. Se recomienda que la duración de esta etapa no sea inferior a 3 meses. ♦ Implementación: Una vez se considera el software ya validado y se tiene la versión definitiva en poder de los niveles correspondientes del sistema se da por iniciada la implementación definitiva. En éste momento se debe además del software definitivo tener los manuales de manejo del mismo debidamente escritos. ♦ Análisis de información: A medida que se va alimentando de información las bases de datos y de acuerdo con el interés del nivel comunitario o nacional se procede a realizar los análisis y recomendaciones de la información técnica generada por el sistema. ♦ Nuevas versiones: A medida que se desarrolla el sistema, que se incluyen o eliminan procedimientos, variables, informes, etc o que se requieren nuevas salidas o entradas del sistema se debe ir adecuando el software a los nuevos requerimientos, por lo que se recomienda estarlo actualizando periódicamente, se sugiere que ésta actualización se haga anualmente. Volver arriba 13.- INDICADORES DE EVALUACIÓN DEL SISTEMA Es importante tener en cuenta algunos indicadores de evaluación del sistema, pues ellos son base fundamental para el funcionamiento del mismo en todo su conjunto y la respuesta de los países al sistema establecido. Esta evaluación de los indicadores debe hacerse anualmente tanto por el nivel nacional como por el comunitario. Con base en los resultados obtenidos se debe hacer los ajustes requeridos en los dos niveles y corregir las fallas encontradas. Cada vez que se vaya a realizar una reunión de evaluación del sistema, se requiere que previamente se efectúe la evaluación de los indicadores propuestos, de manera que sirva de referencia para las discusiones que se presenten. Volver arriba 13.1.- Utilidad El sistema es útil cuando contribuye a la prevención, control y erradicación de las plagas y enfermedades, incluyendo mayor conocimiento sobre su presencia y de las consecuencias de dichas plagas y enfermedades para el comercio intracomunitario, internacional y nacional Su utilidad esta estrechamente ligada al objetivo del sistema y por lo tanto deberá responder a varias preguntas que en su conjunto o individualmente denotan la importancia y utilidad general. Algunas de esas preguntas pueden ser: a.) Con el SAIVECAN se tienen estimados de cambios en los inventarios de los cultivos y poblaciones animales? b.) El SAIVECAN le permite georeferenciar la detección de plagas o enfermedades? c.) El SAIVECAN le permite hacer análisis de información geográfica?

- 179 d.) El SAIVECAN le permite mantener actualizada la lista de plagas y enfermedades de los vegetales y de los animales que están presentes en su territorio y de aquellas que son exóticas a su país y a la Comunidad Andina e.) El SAIVECAN le permite conocer el Registro Subregional de Normas Sanitarias y Fitosanitarias y mantener el principio de transparencia f.) El SAIVECAN le permite contar con mayor información técnico científica para adoptar las medidas sanitarias y fitosanitarias que permitan proteger a la Comunidad Andina del ataque de plagas y enfermedades exóticas a su territorio y a la vez facilitar el comercio intrasubregional y con terceros países de sus productos agropecuarios? g.) El SAIVECAN cumple con el propósito de suministrar la información necesaria para mantener actualizados los requisitos fito y zoosanitarios. h.) Facilita la adopción de recomendaciones y la toma de decisiones Volver arriba 13.2.- Simplicidad Visto desde los puntos de vista de la estructura, tamaño del sistema, complejidad o facilidad de operación. Algunos indicadores de simplicidad pueden ser: a.) b.) c.) d.) e.)

Cantidad y tipo de información necesaria utilizada en el sistema Número y fuentes de información que reportan o intercambian información Definición de responsables en cada uno de los niveles del sistema Agilidad en los métodos de transmisión de datos Facilidad en el análisis de datos (software automatizados adecuados y disponibles a todos los niveles del sistema) f.) Cantidad de usuarios de información compilada g.) Tiempo necesario para recolección, procesamiento y análisis de datos h.) Tiempo necesario para la emisión de informes y boletines Volver arriba

13.3.- Flexibilidad Tiene que ver directamente con la capacidad de adaptarse y de responder a nuevas demandas, así requieran cambios grandes en la operatividad o en los requerimientos de información. Para su medición se pueden establecer algunas preguntas como son: a.) b.) c.) d.)

El SAIVECAN permite incorporar nuevas plagas o enfermedades? El SAIVECAN permite eliminar algunas plagas o enfermedades establecidas? El SAIVECAN permite incorporar mayor número de unidades en todos los niveles? El SAIVECAN permite incorporar uno o varios nuevos niveles? Volver arriba

13.4.- Aceptabilidad Refleja en parte la voluntad o disposición de los países en los diferentes niveles del sistema y especialmente las personas como tal; Este indicador es el de mayor dificultad para ser evaluado por múltiples inconvenientes y compromisos de las autoridades competentes; y más aún, cuando además en los países se trabaja con otras entidades oficiales y privadas en convenio o acreditadas. La dificultad en la evaluación de aceptabilidad en muchas ocasiones puede además estar influida directamente por algunos factores como son la importancia sanitaria de la plaga o enfermedad presentada, el reconocimiento de la labor que se desarrolla por

- 180 los niveles superiores del sistema, la existencia de disposiciones legales y reglamentarias, confidencialidad, problemas de orden público y problemas operativos. Para facilitar la evaluación de éste indicador es necesario considerar la estrecha integración entre el sistema y el papel que juega cada uno de los participantes. Algunas de los parámetros de evaluación pueden ser: a.) Nivel de participación de personas de la autoridad competente, de convenios y acreditados (alto, medio, bajo) b.) Que tan rápido fue logrado (días, meses, años) c.) Que tan completo es el diligenciamiento de formularios e informes. d.) Cuales son los niveles de notificaciones o denuncias (alto, medio, bajo) e.) Número de anexos utilizados versus número de anexos establecidos f.) Número de informes enviados versus número de informes establecidos Volver arriba 15.5.- Sensibilidad Este indicador puede ser evaluado por la proporción de focos detectados de plagas y enfermedades. 13.6.- Oportunidad Refleja cuan oportunos son los datos, informaciones, notificaciones, denuncias, informes, boletines en comparación con las necesidades de uso, es lo que tiene que ver con el manejo de las rutas críticas. Las decisiones que afectan la oportunidad tiene que ver por lo general con las demoras entre el emisor y el receptor de la información. Este indicador es de mayor importancia en plagas y enfermedades que ocurren en zonas de frontera. Algunos de los parámetros de evaluación pueden ser: Ø Fecha de notificación versus fecha de primera visita Ø Fecha de primera visita versus fecha de envío de muestras y de reportes a otros niveles del sistema Ø Fecha de envío de muestras versus fecha de recibo de resultados de laboratorio Ø Fecha limite de envío de informes establecido en los diferentes niveles del sistema (inmediato, mensual, anual) versus fecha de recibo de informes Ø Numero de informes y boletines recibidos en fecha oportuna versus número de informe y boletines establecidos. Volver arriba 14.- RESUMEN 14.1. General ITEM Marco de referencia

Objetivo

RESUMEN GENERAL Ø Decisión 515 “Sistema Andino de Sanidad Agropecuaria” Comunidad Andina de Naciones y las demás normas comunitarias vigentes Ø Acuerdo sobre la Aplicación de Medidas Sanitarias y Fitosanitarias (MSF) de la Organización Mundial de Comercio (OMC), 1994 Ø Misión de las autoridades competentes de los países Disponer de información actualizada, confiable y oportuna que permita contar con un mayor conocimiento técnico-científico sobre los aspectos fitosanitarios y zoosanitarios a los Países

- 181 ITEM

RESUMEN GENERAL Miembros y a la Secretaría General de la CAN que facilite el comercio intracomunitario y con terceros países, de plantas, animales y sus productos, protegiendo la producción agropecuaria y los recursos animales y vegetales subregionales

Componentes Definición responsables

Aspectos comunes, Parte fitosanitaria y parte zoosanitaria. de Uno por autoridad competente para la parte fito y otro para la parte zoosanitaria y de la Secretaría General con definición de alcance de las responsabilidades Plagas objeto de Plagas cuarentenarias A1 y A2 y plagas no cuarentenarias vigilancia reglamentadas Enfermedades Enfermedades de los animales endémicas de importancia objeto de vigilancia económica para la subregión, enfermedades de los animales de baja prevalencia y Enfermedades de los animales exóticas a la subregión establecidas en el catalogo básico Estructura Nivel nacional y Nivel comunitario Fuentes de consulta Fichas técnicas para personal autorizado en medio magnético y de plagas y en la pagina web de la CAN enfermedades Variables Usadas Definidas para cada uno de los partes de los subsistemas Formatos Definidos para cada procedimiento e incluidos en el software que se desarrolle con encabezados donde figure el logotipo de la CAN y el título del sistema Reportes del Informes semanales (miércoles) y anuales (30 de marzo) de sistema acuerdo con la necesidad identificada en cada procedimiento Comunicación de En medio magnético y en pagina web información Software De uso para el nivel comunitario y nacional. Indicadores de Se establecen 6 indicadores de evaluación del sistema, con evaluación algunos parámetros para medir cada uno de ellos. Volver arriba 14.2. Por periodicidad de actualización de bases de datos y acceso a información. PROCEDIMIENTO

Marco juridico • Normas comunitarias sanitarias y fitosanitarias • Normas nacionales sanitarias y fitosanitarias debidamente inscritas en el registro subregional • Normas nacionales sanitarias y fitosanitarias de emergencia. • Seguimiento del procedimiento de autorización de normas nacionales sanitarias y

PERIODICIDAD DE ACTUALIZACION DE BASES DE DATOS Cada vez que entra en vigencia una nueva norma comunitaria Cada vez que entra en vigencia una nueva norma nacional Cada vez que entra en vigencia una nueva norma de emergencia

ACCESO A INFORMACIÓN

Cualquier usuario Cualquier usuario

Cualquier usuario

De acuerdo al paso en el que se encuentre el procedimiento Nivel comunitario

- 182 PROCEDIMIENTO

fitosanitarias de emergencia. Seguimiento al proceso de registro subregional de normas Sanitarias y Fitosanitarias • Seguimiento al proceso de retiro de una norma del Registro Subregional Compromisos o acuerdos sobre temas sanitarios y fitosanitarios ♦ Compromisos o acuerdos zoosanitarios o fitosanitarios por países miembros con terceros países. ♦ Compromisos o acuerdos zoosanitarios o fitosanitarios bilaterales o multilaterales entre países miembros. ♦ Compromisos o acuerdos zoosanitarios o fitosanitarios de la Comunidad Andina con terceros países u organismos internacionales Importaciones y exportaciones ♦ Bienes agropecuarios comercializados ♦ Formatos de requisitos, permisos o documentos y certificados fito y zoosanitarios para importación y exportación Organización de los servicios agropecuarios ♦ Cuadros directivos, coordinadores de grupos y jefes de divisiones de sanidad animal y vegetal ♦ Recursos humanos y físicos disponibles por la autoridad competente de los países Organizaciones de apoyo ♦ Otros recursos de apoyo disponibles ♦ Concentraciones o ferias, frigoríficos, procesadoras de leche y puestos de control ♦ Registro de usuarios de la información ♦ Personal autorizado para expedir certificados de exportación, permisos o documentos de importación •

PERIODICIDAD DE ACTUALIZACION DE BASES DE DATOS

ACCESO A INFORMACIÓN

De acuerdo al paso en el que Nivel comunitario se encuentre el procedimiento

De acuerdo al paso en el que Nivel comunitario se encuentre el procedimiento

De acuerdo al paso en el que Niveles nacional se encuentre el procedimiento y comunitario

De acuerdo al paso en el que Niveles nacional se encuentre el procedimiento y comunitario

De acuerdo al paso en el que Niveles Nacional se encuentre el procedimiento y comunitario

Anualmente Cada vez que entra en vigencia un nuevo requisito, permiso o certificado

Niveles Nacional y comunitario Cualquier usuario

Anualmente

Niveles Nacional y comunitario

Anualmente

Niveles Nacional y comunitario

Anualmente

Niveles Nacional y comunitario Niveles Nacional y comunitario

Anualmente

Anualmente

Niveles Nacional y comunitario

Anualmente

Niveles Nacional y comunitario

- 183 PROCEDIMIENTO ♦ Laboratorios productores de insumos agrícolas y pecuarios Fichas técnicas

Plagas y enfermedades no notificadas por un país miembro

PERIODICIDAD DE ACTUALIZACION DE BASES DE DATOS Anualmente

Niveles Nacional y comunitario Cuando es solicitado por el Niveles Nacional nivel nacional o realizado por y comunitario la SG autorizados Hasta 20 días para reportar la País involucrado verificación del nivel nacional y nivel comunitario

Plagas detectadas Semanal ♦ Alerta fitosanitaria ♦ Informe de seguimiento de plagas detectadas en la Semanal subregión ♦ Información de alerta de plagas Semanal detectadas en terceros países Programas fitosanitarios de importancia nacional Censos agrícolas de importancia para los países Enfermedades detectadas ♦ Alertas zoosanitarias ♦ Informe de seguimiento de enfermedades detectadas en la subregión ♦ Información de alerta de enfermedades detectadas en terceros países Programas zoosanitarios de importancia nacional Censo pecuario de importancia para los países miembros Indicadores de evaluación

ACCESO A INFORMACIÓN

Anualmente Anualmente

Cualquier usuario Cualquier usuario Cualquier usuario Nivel Nacional y Nivel comunitario Nivel Nacional y Nivel comunitario

Semanal Semanal

Cualquier usuario

Semanal

Cualquier usuario

Anualmente

Nivel Nacional y Nivel comunitario Nivel Nacional y Nivel comunitario Nivel Nacional y Nivel comunitario

Anualmente Anualmente

Volver arriba 15.- RECOMENDACIONES GENERALES ♦ En la medida que sea posible ir estableciendo e incrementando el uso de sistemas de información geográfica como herramienta de análisis de información contenida en el sistema (Anexo1). ♦ Establecer metodología simple y armonizada para la evaluación de plagas cuarentenarias A1 y A2, para este aspecto se anexa la metodología usada por el SESA a manera de ejemplo (Anexo 2). ♦ En lo posible se debe mejorar o corregir las debilidades encontradas en los sistemas nacionales de información y vigilancia. (Anexo 3). ♦ Definir una persona responsable por país para el manejo de información de la parte fitosanitaria y otra para la zoosanitaria. ♦ La información de detección de plagas y enfermedades que el nivel nacional reporta al comunitario sea solamente de aquellas que ya han sido confirmadas.

- 184 ♦ Establecer un mismo formato, tipo y tamaño de letra de todos los documentos e informes que se generen, de manera que la información se encuentre en forma homogénea. A manera de ejemplo, podría ser hecho en formato word o html en letra arial de tamaño 11cpi. ♦ Usar el Internet, pagina web y medio magnético para envío, y almacenamiento de información ♦ El software que se desarrolle debe permitir hacer informes en el momento requerido con la información existente. ♦ Las bases de datos que se creen deben de ser de tipo relacional. ♦ Todos los formatos que se manejen tanto en el nivel nacional como comunitario deben llevar en su encabezado el logotipo de la comunidad andina y el texto “SISTEMA ANDINO DE INFORMACIÓN Y VIGILANCIA FITOSANITARIA Y ZOOSANITARIA”. Volver arriba ANEXOS Anexo 1.- Aspectos a tener en cuenta con el uso de sistemas de información geográfica (GIS) como herramienta de análisis. Los sistemas de información geográfica (GIS) son una herramienta de gran valor para el manejo, procesamiento y análisis de información; sin embargo, su uso ha sido restringido en los países de la Comunidad Andina de Naciones, donde se ha limitado al uso de los sistemas de posicionamiento global (GPS) con el uso de diversos sistemas de coordenadas y DATUM geodésico variados; Pero que todo lo que conlleva el GIS esta en periodo inicial de desarrollo. El criterio de lo que es el GIS es integrar mapas a unas bases de datos dentro de un software automatizado que permite visualizar la información que ha sido previamente referenciada geográficamente. En el SAIVECAN es de gran utilidad y necesidad poseer información edafoclimatica, porque complementa el estudio de situaciones o eventos. En el mercado se encuentran varios software automatizados que son usados comúnmente y que presentan ventajas y desventajas según el criterio o el uso que se les quiera dar; además todos manejan datos transparentes entre ellos, los más comúnmente usados son el ArcView, Illwis, ArcInfo, IDRISI, Epimap, SiMap y recientemente el ArcGIS (Que es una versión actualizada del ArcView). En general en los GIS todos los datos de un sistema están asociados a mapas, es decir que se relacionan directamente con su ubicación geográfica. Por lo anterior es importante el uso de los GIS de manera que en el fortalecimiento a la operatividad del sistema que se de en cada país se incluya esta herramienta, adicionalmente se requiere que la información sea tomada y analizada lo mas homogéneo posible. Cuando se utilizan GPS para la ubicación de un punto es importante tener claro el sistema de coordenadas (especialmente las unidades en las cuales se están suministrando) y el DATUM geodésico. Hay establecidos muchos sistemas de coordenadas, dentro de las que podemos destacar las UTM (Universal Transverse Mercator) en la cual requiere conocimiento de la Zona ya que cada una tiene un meridiano central, MGRS (Military Grid Reference

- 185 System) que es una extensión del sistema UTM; GOOREF (World Geographic Reference System) se usa para navegación aérea; las mas comúnmente conocidas son aquellas que se expresan en términos hexadecimales o decimales. Cientos de DATUM geodésicos son usados en el mundo, de los cuales el de mayor aplicación es el WGS84 (World Geodecic System 1984), por sus características que permiten un uso diverso. Cuando se conoce exactamente en que sistema de coordenadas y DATUM se toman los datos, es fácil hacer la transformación de un sistema a otro; cuando se desconoce ésta información, lo que sigue es un proceso mucho más largo, con una pérdida de tiempo muy grande y aún así se corre un alto riesgo de ubicar el punto en un lugar equivocado. Por lo anterior se recomienda que toda plaga o enfermedad detectada o cualquier otra información que requiera georeferenciación deberá ubicarse utilizando GPS que tenga configuración para dar la siguiente información: Ø Coordenadas: En términos decimales; que incluya uno o dos enteros según el caso y como mínimo cinco decimales. Aclarar además si se esta en latitud norte o sur y en longitud este u oeste. Ø DATUM: WGS84. Ø Además se debe contar con software automatizado (por ejemplo el ArcView o el ArcGis) que permitan el análisis de manera que sirva adicionalmente para medir el riesgo ante la ocurrencia de plagas o enfermedades en forma epifitica o epizootica. Volver arriba Anexo 2.- Metodología usada por el SESA para la evaluación de plagas v Definir los lugares donde realizar la evaluación de la plaga para lo cual se establece un número determinado de sitios en el cultivo de acuerdo al tipo y superficie de éste; Se sugiere usar la siguiente tabla: Superficie cultivada (Ha) Menor de 1 1a5 6 a 11 12 a 30 Mayor de 30

Número de sitios de evaluación Superficie total 1 2 3 4

v Establecer un número de plantas o productos vegetales donde evaluar la plaga, según el tipo de cultivo; se sugiere la siguiente tabla: Tipo de cultivo Praderas y cereales Hilerado no alambrado Frutales, Vides y cultivos alambrados

Número de plantas inspeccionadas 5 ejes de diferentes plantas en 1 metro lineal 3 plantas contiguas 2 plantas contiguas y/o 10 muestras del órgano /arbol

v Aplicar los parámetros de distribución según plaga. Este parámetro expresa cuan diseminada se encuentra la plaga detectada, basándose en una visualización de su presentación en el cultivo, permitiendo establecer cuales son las plagas relevantes que lo afectan; Los parámetros se señalan a continuación:

- 186 -

Parámetros de distribución

Insectos Fitopató Malezas Nematod y genos os Acaros Plaga aislada (PA) X X X Plagas en plantas aisladas (Ps.As) X X X Focos aislados (FA) X X X X Distribución generalizada (DG) X X X X Plagas sólo en bordes (PB) X X PA: Cuando se encuentra un solo individuo de la plaga en el recorrido de reconocimiento PsAs: Cuando la plaga se encuentra solamente en unas pocas plantas dispersas dentro del cultivo o huerto FA: Cuando la plaga se ubica en un grupo de plantas o árboles vecinos entre sí DG: Cuando la plaga se encuentra dispersa por todo el cultivo o huerto PB: Cuando la plaga no se ha dispersado hacia el interior del cultivo, manteniéndose en los márgenes de éste. v Aplicación de los parámetros específicos de evaluación según tipo de organismo ♦ Fitopatógenos: a) Porcentaje de incidencia = (# de plantas u órganos infectados / # de plantas u órganos inspeccionadas) * 100 b) Intensidad de ataque: Consiste en la aplicación de cinco grados o niveles de ataque en relación con el porcentaje de tejido vegetal afectado por el patógeno; se utiliza Sin superficie afectada (grado 0), de 1 a 25% (grado 2), de 26 a 50% (grado 3), de 51 a 75% (grado 4) y mayor de 75% de superficie afectada (grado 5). ♦ Insectos y Acaros: a) Porcentaje de incidencia = (# de plantas u órganos infestados / # de plantas u órganos inspeccionadas) * 100 b) Cantidad o nivel poblacional: # de individuos de la plaga / # de plantas u órganos inspeccionadas. c) Intensidad de ataque: Con relación en la superficie vegetal dañada. Se establecen cinco grados o niveles de ataque; sin superficie dañada (grado 0), de 1 a 5% (grado 2), de 5 a 20% (grado 3), de 21 a 50% (grado 4) y mayor de 50% de superficie dañada (grado 5). ♦ Nematodos a) Porcentaje de incidencia: Para plantas u órganos vegetales con síntomas atribuibles a nematodos. PI = (# de plantas u órganos afectados / # de plantas u órganos inspeccionadas) * 100. b) Población: Número de organismos en muestras de suelo, captadas en plantas con síntomas sospechosos del ataque por nematodos. ♦ Malezas. a) Porcentaje de incidencia: Para malezas de hábito rastrero u otras malezas con mayor desarrollo. Es la estimación del porcentaje de malezas que cubren el suelo del sitio de evaluación; indicar el % de cada especie de maleza, en forma individual. b) Población: Número de plantas por metro cuadrado, para malezas con escaso desarrollo. c) Intensidad de ataque: Para malezas parásitas, según el grado de parasitismo en las plantas del cultivo. Se establecen cuatro grados así: Grado 1 menor del 5% de plantas parasitadas, grado 2 del 5 al 15%, grado 3 del 16 al 50% y grado 4 mayor del 50% de plantas parasitadas.

- 187 -

Esta metodología de evaluación requiere talleres de capacitación a los técnicos de campo. Volver arriba Anexo 3.- Actividades críticas para el desarrollo del sistema de información y vigilancia. Las implicaciones económicas que representan las plagas y enfermedades ponen en evidencia la necesidad de realizar un trabajo conjunto entre los países de la subregión, para el desarrollo de las acciones de prevención, vigilancia, control y erradicación. Para un mayor desarrollo del sistema, es importante tener en cuenta factores relacionados con el compromiso de los países, el fortalecimiento de los mismos y la disponibilidad de medios automatizados, lo que hace que se obtenga en mejor medida un sistema cada vez mas fuerte que muestra a través del tiempo mayor transparencia y fortaleza internacional. ♦ Colaboración de los países Se hace necesaria la decisión de las autoridades competentes de cada país para el reporte oportuno de información, la transparencia de las mismas, la actualización constante del sistema, la retroalimentación y el cumplimiento de los compromisos adquiridos ♦ Fortalecimiento de las autoridades competentes Los sistemas de información y vigilancia de los países muestran similitud en su estructura, periodicidad de información, fuentes de recolección y reporte de información; sin embargo el estado de desarrollo y aplicación es mayor en la parte zoosanitaria que en la fitosanitaria. Es necesario que cada autoridad competente busque la manera de solucionar o reducir la limitante de personal, equipos de computo, software con automatización de las bases de datos y sistemas de información geográfica. El desarrollo y actualización de los manuales de procedimientos de las plagas y enfermedades es una herramienta fundamental para la homogenización de criterios, metodologías y directrices. Una de las mayores limitantes que tiene el sistema y que debe fortalecer las autoridades competentes o los gobiernos de cada país es la disponibilidad de equipos y comunicaciones, donde se incluye disponibilidad telefónica, fax, Internet y página web institucional y actualizada. Es necesario iniciar, desarrollar y seguir fortaleciendo el uso de herramientas de análisis de información como son los sistemas de información geográfica, que incluye disponibilidad de GPS a nivel local y regional; software, mapas digitalizados y bases de datos, así como personal capacitado que en la medida que se avance en éste sentido se obtendrá mayores beneficios en la ubicación y análisis de riesgos de plagas y enfermedades. Volver arriba

- 188 -

ANEXO IV PRESENTACION DEL SOFTWARE DEL SISTEMA ANDINO DE INFORMACION Y VIGILANCIA FITO Y ZOOSANITARIA (SAIVECAN)

- 189 -

Sistema Andino de Información y Vigilancia Fitosanitaria y Zoosanitaria Diseño e Implementación.

COMUNIDAD ANDINA SECRETARIA GENERAL

El proceso. Diagnóstico

Diseño

Implementación

Aplicación

COMUNIDAD ANDINA SECRETARIA GENERAL

1

- 190 -

Diseño Modulo III: Vigilancia epidemiológica Fitosanitaria.

Modulo IV: Vigilancia epidemiológica Zoosanitaria.

Modulo V: Fichas técnicas

Modulo II: Normativa Comunitaria, Registro de Normas nacionales e Información técnica. Modulo I: Información General. Módulo VI: Reuniones Virtuales

HW

Plataforma Tecnológica SW COMUNIDAD ANDINA SECRETARIA GENERAL

Implementación Plataforma Tecnológica

Servidor de WEB Servidor de Base de Datos Servidor de Colaboración

APLICACION

DATOS

MENSAJES

COMUNIDAD ANDINA SECRETARIA GENERAL

2

- 191 -

Implementación Acceso a la informacion Ecuador

Peru

Colombia

SAIVECAN

Venezuela Bolivia USUARIO CLAVE

COMUNIDAD ANDINA SECRETARIA GENERAL

Implementación Seguridad de la información

Pública

Nivel comunitario

Nivel nacional

COMUNIDAD ANDINA SECRETARIA GENERAL

3

- 192 -

Implementación Software de Aplicacion

Modulo III: Vigilancia epidemiológica Fitosanitaria.

Modulo IV: Vigilancia epidemiológica Zoosanitaria.

Modulo V: Fichas técnicas

Modulo II: Normativa Comunitaria, Registro de Normas nacionales e Información técnica. Modulo I: Información General. Módulo VI: Reuniones Virtuales

COMUNIDAD ANDINA SECRETARIA GENERAL

REUNIONES VIRTUALES

Usuarios de Sanidad Agropecuaria Grupo de trabajo Sanidad Agropecuaria

1

Reuniones Documentos Foros libres Enlaces de interés Noticias

http://secgen.comunidadadandina.com/vcan COMUNIDAD ANDINA SECRETARIA GENERAL

4

- 193 -

Gracias.

COMUNIDAD ANDINA SECRETARIA GENERAL

5

- 194 -

ANEXO V PROYECTO DE RESOLUCION

- 195 -

ANEXO V PROYECTO DE RESOLUCION Procedimiento para la revocatoria del reconocimiento de áreas o zonas libres de plagas y enfermedades específicas. LA SECRETARIA GENERAL DE LA COMUNIDAD ANDINA VISTOS: El Artículo 100 del Acuerdo de Cartagena, en su versión codificada mediante Decisión 406 de la Comisión, y los Artículos 51 y 62 de la Decisión 515 de la Comisión; y CONSIDERANDO: Que el Artículo 51 de la Decisión 515 faculta a la Secretaría General tanto a reconocer a un País Miembro o parte de él como libre de determinada plaga o enfermedad, como a revocar dicho reconocimiento; Que el Artículo 62 de la Decisión establece que “la Secretaría General, en un plazo no mayor a un año contado a partir de la publicación de la presente Decisión en la Gaceta Oficial del Acuerdo de Cartagena, emitirá una Resolución que contenga el procedimiento de revocatoria del reconocimiento de áreas libres de plagas”; Que el Comité Técnico Andino de Sanidad Agropecuaria (COTASA) en su XXXVII Reunión recomendó a la Secretaría General adoptar la presente norma comunitaria; RESUELVE: Artículo 1. Adoptar el procedimiento de revocatoria de áreas libres establecido en la presente Resolución, cuando se presenten situaciones que determinen que el área o zona que fuera reconocida como libre de una plaga o enfermedad específica haya perdido dicha condición o no pueda asegurarse el mantenimiento de su estatus de libre. Los procedimientos establecidos se detallan en los artículos siguientes: Artículo 2. Cualquier País Miembro podrá solicitar la revocatoria para lo cual deberá presentar la evidencia científica y técnica debidamente documentada respecto a los siguientes aspectos: •

Acreditación de ingreso ó reingreso de la plaga o enfermedad específica en el área o la zona previamente declarada libre, ó



Acreditación de haber detectado la plaga o enfermedad específica durante la inspección de la mercancía vegetal o animal originaria del área o zona reconocida libre, sea durante su movilización interna o para exportación ó

- 196 -



Acreditación por lo menos de una interceptación en el País Miembro importador o en terceros países y notificadas al País Miembro exportador. Se considerara el hallazgo de pruebas diagnósticas oficiales con resultado positivo.

Artículo 3. La Secretaría General notificará a los Países Miembros la solicitud recibida con los documentos respectivos. En caso sea necesario la Secretaría General podrá realizar verificaciones in situ, con el apoyo de expertos internacionales o la colaboración de los expertos de los Países Miembros y la participación obligatoria de los funcionarios del Servicio Nacional de Sanidad Agropecuaria del país involucrado. Artículo 4. Los Países Miembros dispondrán de veinte (20) días hábiles contados a partir de la recepción de la notificación para enviar a la Secretaría General un informe motivado con sus observaciones u objeciones respecto de la solicitud de revocatoria. De no recibirse respuesta en el plazo indicado, se asumirá que la solicitud de revocatoria es procedente. Artículo 5. La Secretaría General hará llegar las observaciones u objeciones de los demás Países Miembros y el suyo propio al País Miembro al cual se solicita la revocatoria, el cual tendrá un plazo de veinte 20) días hábiles, para remitir a la Secretaría General sus consideraciones al respecto. Artículo 6. Vencido el plazo señalado en el artículo anterior, la Secretaría General se pronunciará mediante Resolución, revocando o confirmando la declaratoria de área o zona libre de una plaga o enfermedad. Artículo 7. El País Miembro que se considere afectado por la revocatoria, podrá solicitar la reconsideración de la Resolución de conformidad con lo previsto en el reglamento de Procedimientos Administrativos de la Secretaría General. Dada en la ciudad de…a los…días del mes de…del año dos mil tres

- 197 -

ANEXO VI CRONOGRAMA DE ACTIVIDADES

- 198 ANEXO VI CRONOGRAMA DE ACTIVIDADES SISTEMA ANDINO DE SANIDAD AGROPECUARIA AÑO 2003 ACTIVIDADES

I TRIMESTRE

II TRIMESTRE III TRIMESTRE IV TRIMESTRE

1.0 Reunión de Directores Generales de Sanidad y Directores de Sanidad Vegetal -Revisión y adopción del cronograma de Actividades del 2003 - Sistema de Información y Vigilancia - Revisión y ajustes Listas de Plagas A1, A2 y No cuarentenarias Reglamentadas, Lista de Enfermedades de los animales y avance desarrollo de las Fichas Técnicas 2.0 Difusión de la Decisión 515 y del Marco 1 Jurídico Andino Realización de Seminarios Nacionales: – Colombia – Ecuador – Perú – Venezuela 3.0 Elaboración Fichas técnicas 3.1 Fitosanitario: Bolivia Colombia Ecuador Perú Venezuela Subregión 3.2 Zoosanitario: Enfermedades Exóticas Enfermedades Endémicas existentes en la subregión Enfermedades de Baja prevalencia de los Países Miembros Reunión COTASA Sanidad Animal 4.0 Modificación de Requisitos Fito y Zoosanitarios 4.1 Fitosanitario - Selección de las Especies Animales y Productos y elaboración de las Propuestas de Modificación de requisitos por producto o Grupo de Productos 4.2 Zoosanitario - Presentación de Propuestas de Modificación de requisitos por producto o Grupo de Productos - Revisión en reuniones de COTASA- Sanidad Animal

Primera semana junio Primera semana junio Primera semana junio

15 Set

15 Set

3ra semana junio

9-10 Octubre

- 199 ACTIVIDADES

I TRIMESTRE

5.0 Programas de Acción Conjunta 5.1 En Sanidad Vegetal: Priorizar y definir los Programas de Acción Conjunta Elaboración Programas Subregionales de Acción Conjunta y su revisión en COTASA -Cochinilla Rosada-(Venezuela) -Mosca de la Fruta- (Bolivia) -Polilla Guatemalteca- ( Ecuador) Ajustes y adopción de los Programas 5.2 En Sanidad Animal -Revisión y ajustes del Programa Subregional Fiebre Aftosa -Ejecución del Programa - Gestiones para la consecusión de recursos complementarios al aporte de los Países

II TRIMESTRE III TRIMESTRE IV TRIMESTRE

XXXVII Reunión Cotasa

6.0 Convenio CAN/USAID/USDA 6.1 Elaborar Propuesta Armonizada sobre Procedimientos de Inspección y Cuarentena Animal y Vegetal - Selección y contratación Consultores Subregionales - Inicio Elaboración Propuesta 6.2 Taller Subregional de capacitación sobre los Sistemas Andinos de Información y Vigilancia Fito y Zoosanitaria dirigido a los responsables de manejar el Sistema en los Países y en la Secretaría G eneral Sede del evento: Lima, Perú

2-4 Dic

7.0 Registro Subregional de Normas Nacionales, Normas de Emergencia y las Normas Sanitarias frente a Terceros Países Aplicación de los procedimientos y emisión de las Resoluciones correspondientes 8.0 Registro Subregional de Plaguicidas Inicio del registro Subregional 9.0 Productos Veterinarios Elaboración en coordinación con la OIE las Fichas Técnicas para productos veterinarios 10.0 Apoyo Técnico para la Solución de controversias 11.0 Reuniones internacionales ORPF CIPF COSALFA OIE GICSV NAPPO

29 Set- 3 Oct.

*****

Suggest Documents