Grunt to dobra wentylacja! Budownictwo energooszczędne i pasywne uległo w ostatnim okresie zdecydowanemu ożywieniu. Większość z nas przywiązuje dużą wagę do zastosowania w swoim domu energooszczędnych rozwiązań, umożliwiających w pierwszej linii obniżenie kosztów ogrzewania domu, ale również ochronę środowiska naturalnego. Główną przyczyną tej tendencji są rosnące ceny tradycyjnych nośników energii oraz poprawa świadomości ekologicznej społeczeństwa. Na skutek wprowadzenia świadectw energetycznych w Polsce zwracamy również uwagę na zastosowanie rozwiązań energooszczędnych w celu uzyskania lepszej oceny energetycznej budynku, co przekłada się na korzystniejszą wycenę nieruchomości. Naprzeciw takiemu trendowi wychodzi gruntowy powietrzny wymiennik ciepła AWADUKT Thermo – rozwiązanie wspomagające i uzupełniające system wentylacji mechanicznej z odzyskiem ciepła. W jaki sposób działa gruntowy powietrzny wymiennik ciepła? System AWADUKT Thermo oparty jest o rurowy wymiennik ciepła. Zasada działania gruntowego powietrznego wymiennika ciepła (w skrócie GPWC) polega na wykorzystaniu temperatury gruntu oscylującej na poziomie ok. 8°C (na głębokości ok. 1,5 m poniżej rzędnej terenu) do ocieplenia lub schłodzenia powietrza płynącego systemem kolektorów. Powietrze to jest następnie przekazywane do centrali wentylacyjnej (najczęściej rekuperatora) i rozprowadzane w budynku systemem rur wentylacyjnych. Doświadczenia pokazują, że dzięki zastosowaniu GPWC można podnieść temperaturę doprowadzanego powietrza o 22 °C w zimie i obniżyć o 20 °C w lecie. Dzięki takiemu zabiegowi powietrze zasysane zimą do centrali wentylacyjnorekuperacyjnej zostaje wstępnie ogrzane, co przekłada się na mniejsze zużycie energii elektrycznej potrzebnej do podgrzania powietrza do wymaganej temperatury w danym obiekcie. Analogicznie w lecie w przypadku wystąpienia upałów z temperaturami do 33 °C powietrza po przejściu przez wymiennik ochłodzi się do temperatury 16°C. Nie ma wówczas koniczności montowania instalacji klimatyzacyjnej, która zapewnia jedynie chłodne powietrze lokalnie, blisko klimatyzatora. Często narzekamy również przy klimatyzatorach na łatwość przeziębienia oraz bóle głowy. Efekt klimatyzacyjny uzyskany dzięki gruntowemu wymiennikowi powietrza tworzy zdecydowanie wyższy komfort mieszkania oraz stabilny i równomierny rozkład temperaturowy w pomieszczeniach.

Adres siedziby: REHAU Sp. z o.o. ∙ ul. Poznańska 1a, Baranowo ∙ 62-081 Przeźmierowo k/Poznania ∙ Tel.: 0 61 84 98 400 ∙ Fax: 0 61 84 98 401 [email protected] ∙ www.rehau.pl 5923 03.06

Zasada działania GPWC latem

Zasada działania GPWC zimą

Jakie są podstawowe różnice między rurami kanalizacyjnymi z PVC a rurami AWADUKT Thermo wykonanymi ze specjalnego PP? System rur GPWC AWADUKT Thermo stworzony został specjalnie do zastosowania jako gruntowy powietrzny wymiennik ciepła: - rury AWADUKT Thermo posiadają antybakteryjną warstwę wewnętrzną i minimalizują niebezpieczeństwo rozwijania się drobnoustrojów, - rury AWADUKT Thermo posiadają większą przewodność cieplną i umożliwiają lepszą wymianę ciepła między GPWC a gruntem. Rury PCV posiadają często rdzeń spieniony i z tego powodu mają właściwości Izolacyjne, - rury AWADUKT Thermo dzięki swojej wytrzymałości i odporności na uderzenia nadają się szczególnie do układania w gruntach rodzimych o cząstkach gruboziarnistych, - rury AWADUKT Thermo posiadają dodatkowo podwyższoną sztywność wzdłużną zapobiegającą powstawaniu tzw. zastoisk kondensatu. Na czym polega antybakteryjność systemu AWADUKT Thermo? Rury AWADUKT Thermo, jako jedyne w Polsce, posiadają opatentowaną antybakteryjną warstwę wewnętrzną, która zapewnia higieniczne i czyste powietrze doprowadzane do budynku. Podczas specjalnego procesu wewnętrzna warstwa rury wzbogacana jest cząstkami srebra, które są całkowicie bezpieczne pod względem fizjologicznym. Dodatki te stosowane są m. in. w medycynie i urządzeniach gospodarstwa domowego w celu zapobiegania rozwojowi drobnoustrojów. Właściwości antybakteryjne warstwy wewnętrznej utrzymują się przez cały okres eksploatacji rur. Zabrudzenia nie osadzają się na wewnętrznej warstwie rur, ponieważ wskutek filtrowania powietrza cząstki brudu zatrzymywane są przy zasysaniu powietrza. Przepłukiwanie rur podczas tworzenia się kondensatu zapewnia ciągłe, prawidłowe funkcjonowanie systemu przez wiele lat. Dodatkowo doprowadzane powietrze podlega standardowo wstępnemu oczyszczeniu, przechodząc przez filtr zgrubny lub drobny wg PN-EN 779. Kurz i pył jest w większości zatrzymywany, a zanieczyszczenie rury GPWC jest dzięki temu minimalizowane. Właściwości antybakteryjne warstwy wewnętrznej zostały zbadane i potwierdzone przez

5923 03.06

Atest Higieniczny nr HK/B/0670/01/2005 Państwowego Zakładu Higieny PZH w Warszawie oraz Instytutu Freseniusa, Taunusstein, w oparciu o ASTM Standard E2180, czego przykładem jest poniżej zamieszczony diagram:

Jakie wymagania stawia się gruntowym powietrznym wymiennikom ciepła? 1. Wysoka przewodność cieplna Podwyższona przewodność cieplna rur polipropylenowych systemu AWADUKT Thermo umożliwia optymalną wymianę ciepła między zasysanym powietrzem a gruntem, co przekłada się na bardzo wysoką sprawność systemu. Ze względu na działanie izolacyjne zamkniętego powietrza nie należy stosować rur z PVC z rdzeniem spienionym i rur dwuściennych strukturalnych (patrz diagram poniżej).

5923 03.06

2. Wysoka sztywność wzdłużna rur Wysoka sztywność wzdłużna rur AWADUKT Thermo zapobiega powstawaniu tzw. syfonów zastoiskowych kondensatu. Dzięki temu zminimalizowana zostaje możliwość zbierania się wody kondensacyjnej w zagłębieniach rur wywołanych nierównomiernym osiadaniem gruntów i zapewniony jest bezpieczny odpływ kondensatu. Z tego względu nie zaleca się stosowania dla GPWC rur o niewystarczającej sztywności wzdłużnej. 3. Szczelność na przenikanie radonu Radon jest występującym w naturze gazem szlachetnym, bezbarwnym, bezwonnym, posiadającym właściwości promieniotwórcze. Występuje powszechnie w skałach i glebie. Powstaje w wyniku rozpadu szeregu promieniotwórczego uranu i toru. Radon przenika przez glebę, rozpuszcza się w wodzie i uwalniany jest na powierzchni gruntu do atmosfery. System GPWC AWADUKT Thermo i jego elementy są nieprzepuszczalne dla radonu. Wymagana szczelność systemu uzyskana została m.in. dzięki specjalnej konstrukcji mufy z pierścieniem zabezpieczającym Safety-Lock, który mocuje uszczelkę na stałe w mufie i zabezpiecza ją przed wypięciem. 4. Bezpieczeństwo przeciwpożarowe System gruntowego powietrznego wymiennika ciepła AWADUKT Thermo jest ponadto systemem bezpiecznym pod względem przeciwpożarowym. Potwierdza to opinia Centrum Naukowo – Badawczego Ochrony Przeciwpożarowej w Józefowie pod numerem 2660/BM/05. 5. Możliwość płukania systemu

5923 03.06

Systemy gruntowych powietrznych wymienników ciepła muszą nadawać się do płukania wodą w przypadku, gdy dojdzie do nadmiernego zanieczyszczenia wymiennika. Rury AWADUKT Thermo można swobodnie zalać wodą i odebrać ją za pomocą pompy zanurzeniowej z pływakiem zamontowanej w studzience do odprowadzania kondensatu. System AWADUKT Thermo nadaje się również do ciśnieniowego płukania wodą, jeżeli zajdzie taka potrzeba. Powyższe właściwości systemu AWADUKT Thermo, potwierdzone przez Instytut ITB (dawniej COBRTI INSTAL) uzyskaną Aprobatą Techniczną AT/200602-1579, umożliwiają osiągnięcie priorytetowego celu: niższe koszty ogrzewania w zimie oraz komfortowe i chłodne powietrze latem. Zaprojektuj i zwymiaruj sam! Odpowiednie i efektywne funkcjonowanie instalacji gruntowego wymiennika ciepła zależy w dużej mierze od poprawności wykonanego projektu i zwymiarowania wymiennika, tak żeby pasował on do wymagań danego obiektu. Przy projektowaniu GPWC należy uwzględnić następujące parametry: - natężenie przepływu powietrza - głębokość ułożenia - parametry cieplne gruntu - strefy klimatyczne - materiał rur Sporym ułatwieniem przy wymiarowaniu GPWC AWADUKT Thermo jest program obliczeniowy firmy REHAU, dostępny na stronach www.rehau.pl. Więcej informacji na temat wymiarowania i projektowania GPWC AWADUKT Thermo można dowiedzieć się na szkoleniach firmy REHAU – szczegóły na stronie www.rehau.pl/akademia Jak układane są rury AWADUKT Thermo? Rury AWADUKT Thermo układane są tak samo jak rury kanalizacji zewnętrznej. Nie ma też obowiązku zachowania szczególnych przepisów w zakresie wykonywania podsypki. Przy wypełnianiu i wykonywaniu podsypki zalecane jest użycie gruntu rodzimego zamiast piasku, ponieważ przewodność cieplna piasku jest gorsza niż innych rodzajów gruntu (np. gliny). Spadek rurociągu powinien wynosić w kierunku przepływu co najmniej 2%. Odpływ kondensatu lub studzienkę zbierającą kondensat należy zainstalować w najniższym punkcie. Średnica rur, długość instalacji oraz metoda ułożenia zależy w pierwszej kolejności od wielkości wymiany powietrza. W celu zapewnienia stałych warunków oraz pożądanej częstotliwości wymiany powietrza, prędkość przepływu powietrza powinna oscylować na poziomie 1 m/s – 3 m/s. Przekroczenie tej prędkości wpływa negatywnie zarówno na stratę ciśnienia, jak i wymianę ciepła. Generalnie można wyróżnić dwa typy instalacji: pierścieniową (jednorurową) lub w formie Tichelmann’a, jak na schemacie poniżej:

5923 03.06

Rury AWADUKT Thermo są, przy poprawnym ułożeniu, szczelne na wody gruntowe do głębokości 3 m. Rury, które zostały ułożone na obszarze występowania wód gruntowych należy, w przypadku niewystarczającego obciążenia, zabezpieczyć poprzez zakotwienie lub dodatkowe obciążenie (np. beton, worki z piaskiem itp.). Z powodu podwyższonego ciśnienia zewnętrznego hydrostatycznego, panującego podczas układania w obszarze występowania wód gruntowych, zalecamy przeprowadzenie obliczeń statycznych. Bliskość wód gruntowym wpływa korzystnie na działanie gruntowych wymienników ciepła, ponieważ gwarantuje stałą i wyższą temperaturę gruntu, co przekłada się na wyższą efektywność i wydajność takich instalacji. Dodatkowo zapewniona jest lepsza i szybsza regeneracja cieplna gruntu. Koszty inwestycyjne i eksploatacyjne a zwrot z inwestycji! Inwestycja związana z wentylacją mechaniczną opartą o gruntowy wymiennik ciepła dla domu jednorodzinnego o powierzchni ok. 200 m2 kształtuje się następująco:

Już na samym starcie z budową domu, w którym przewidzieliśmy wentylację mechaniczną z odzyskiem ciepła, oszczędzamy na koszcie wykonania kominów do wentylacji grawitacyjnej. Jest to czynnik, o którym inwestorzy często zapominają, a który potrafi kosztować ok. 10.000 zł. Zmniejsza nam to zdecydowanie koszt całkowity wykonania wentylacji mechanicznej z odzyskiem ciepła. Trzeba jednak pamiętać o tym

5923 03.06

już na etapie projektowania domu, tak by nie obudzić się z przysłowiową ręką w nocniku, gdy zdecydujemy się na montaż wentylacji mechanicznej. Doświadczenie pokazuje, że dzięki zastosowaniu gruntowego wymiennika ciepła w połączeniu z urządzeniem do odzysku ciepła (rekuperatorem) jesteśmy w stanie zaoszczędzić na kosztach ogrzewania w okresie zimowym ok. 30%. Dodatkowo uzyskujemy latem efekt klimatyzacyjny właściwie za darmo, co przy wysokich kosztach inwestycji i eksploatacji instalacji klimatyzacyjnej w domu pozostaje nie bez znaczenia. Okres zwrotu z inwestycji szacuje się na okres 6-7 lat przy założeniu stałych cen tradycyjnych nośników energii, jak chociażby gaz ziemny. Dobrze jednak wiemy, że nieodnawialne źródła energii ulegają powolnemu wyczerpaniu oraz koszty ich wydobycia rosną, co przekłada się na stale rosnące ich ceny w średniorocznym tempie ok. 10-15%. Przy założeniu tak dynamicznego wzrostu cen gazu amortyzacja systemu GPWC skraca się znacząco, nawet poniżej 5 lat. Bieżące koszty GPWC kształtują się na minimalnym poziomie. Należy uwzględnić jedynie nieznaczne zużycie energii urządzenia wentylacyjnego. Poza tym konieczna jest regularna kontrola lub wymiana filtrów powietrza. W zależności od warunków środowiska, lokalizacji i klasy filtra, filtry na czerpni powietrza należy czyścić lub wymieniać co 6 – 12 miesięcy. Jesteśmy przekonani, że cieszący się coraz większym uznaniem system gruntowego powietrznego wymiennika ciepła AWADUKT Thermo przyczyni się do wymiernych oszczędności u wielu inwestorów, jak również do wzrostu świadomości ekologicznej społeczeństwa. Już dziś możemy powiedzieć z pełnym przekonaniem, że mechaniczna wentylacja z odzyskiem ciepła z wykorzystaniem GPWC stała się ważnym elementem budownictwa energooszczędnego i przyczynia się do uzyskania znacząco lepszych parametrów energetycznych budynku w procedurze przyznawania świadectw energetycznych. Jakub Koczorowski Manager Grupy Produktów Odnawialne Źródła Energii REHAU

5923 03.06