Electric Motors ATEX safety instructions

PL SPIS TREŚCI Strona

1.

Wstęp . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4

2. 2.1

Identyfikacja silników ognioszczelnych . 4 Prawidłowość silnika w miejscu instalacji . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4 Dane tabliczki znamionowej dotyczące bezpieczeństwa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4

2.2

3. 3.1 3.2 3.3 3.4 3.5 3.6 3.7 4.

Instalacja . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6 Podłączenia mocy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6 Podłączenia pomocnicze . . . . . . . . . . . . . . 7 Wejścia kabli . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 7 Podłączenia uziemienia . . . . . . . . . . . . . . . . 8 Pozostałe ostrzeżenia dotyczące instalacji . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 8 Ostrzeżenia dotyczące ładunków elektrostatycznych . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 8 Szczególne warunki użytkowania . . . . . . . . 8

4.2 4.3

Silniki bez skrzynki zaciskowej z płytą i wychodzącym kablem . . . . . . . . . . . . . . . 9 Wersja z płytą, uzbrojonym kablem i dławnicą . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 9 Wersja z płytą i conduit . . . . . . . . . . . . . . . . 9 Wersja z płytą i wolne kable . . . . . . . . . . . . 10

5. 5.1 5.2

Silniki bez wirnika . . . . . . . . . . . . . . . . . . 10 Metoda chłodzenia IC 418 . . . . . . . . . . . . . 10 Metoda chłodzenia IC 410 . . . . . . . . . . . . 10

6. 6.1

Silniki z wentylacją ciśnieniową . . . . . . . 10 Metoda chłodzenia IC 416 . . . . . . . . . . . . 10

7.

Silniki dla niskiej temperatury . . . . . . . . 11

8.

Silniki zasilane falownikiem . . . . . . . . . . 11

9.

Silniki jednofazowe . . . . . . . . . . . . . . . . . 12

10.

Kontrole i konserwacja silników dla obszarów sklasyfikowanych . . . . . . . . . . 12

11.

Naprawa silników dla obszarów sklasyfikowanych . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 13

4.1

PL

Numer: SD-7.1 (POL) 3

1. Wstęp

PL

Niniejsza instrukcja bezpieczeństwa dotyczy instalacji, użytkowania i konserwacji silników ognioszczelnych mających zastosowanie w obszarach, gdzie występuje potencjalnie wybuchowa atmosfera. Niniejszy dokument dotyczy różnych aspektów bezpieczeństwa silników z różnymi wariantami konstrukcyjnymi. Sekcje dokumentu przedstawione są w poniższej tabeli.

2.1 Prawidłowość silnika w miejscu instalacji Użytkownik musi sprawdzić czy silnik nadaje się do sklasyfikowanej strefy i do charakterystyk znajdujących się w niej substancji łatwopalnych.

Typ silnika ognioszczelnego

Punkty instrukcji

Silniki dla gazu

1-2-3-10-11

Bez skrzynki zaciskowej

1-2-3-4-10-11

2.1.1 Miejsca, gdzie występuje gaz, opary i mgły palne

Bez wirnika

1-2-3-5-10-11

Z wentylacją ciśnieniową

1-2-3-6-10-11

Do niskich temperatur

1-2-3-7-10-11

Dla falownika

1-2-3-8-10-11

Silniki jednofazowe

1-2-3-9-10-11

Kryteria klasyfikacji obszarów z ryzykiem wybuchu są wyznaczone przez normę IEC 60079-10-1. Wymogi techniczne instalacji elektrycznych w obszarach sklasyfikowanych są wyznaczone przez normę EN IEC 60079-14. Na podstawie tych przepisów technicznych i prawnych, wybór rodzaju silnika winien opierać się na następujących czynnikach: • typ instalacji: instalacje powierzchniowe grypy II • klasyfikacja strefy: 0, 1, 2 dla których są właściwe aparatury kategori odpowiednio 1G, 2G, 3G • właściwości substancji palnych występujących w formie gazu, oparów lub mgły: - podgrupa: IIA, IIB, IIC - klasa temperatury: T1, T2, T3, T4, T5, T6 (określa temperaturę zapłonu gazu)

Silniki objęte niniejszą instrukcją znajdują się w grupie silników IIG ATEX Silniki II grupy do GAZU Silniki ognioszczelne są wyposażone w następujące zabezpieczenia przeciw ryzyku wybuchu: • Ex d IIB/IIC: silnik i skrzynka zaciskowa odporne na wybuch • Ex de IIB/IIC: silnik odporny na wybuch, a skrzynka zaciskowa posiada zwiększone zabezpieczenia. Niniejsze “Instrukcje Bezpieczeństwa” są uzupełnieniem wskazówek zawartych w “Instrukcji użytkowania i konserwacji”.

4

2. Identyfikacja silników ognioszczelnych

Podstawowe wymagania bezpieczeństwa przeciw ryzyku wybuchu w strefach sklasyfikowanych ustalone są przez dyrektywy europejskie, prawa krajowe, regulacje lokalne oraz normy klasyfikacyjne.

2.2 Dane tabliczki znamionowej dotyczące bezpieczeństwa Dane podane na tabliczce, zawierają, oprócz danych funkcjonalnych: • informacje konieczne do wybrania typu odpowiedniego silnika i do jego prawidłowej instalacji. • dane instytucji publicznych zajmujących się certyfikacją.

ZNAKOWANIE SILNIKÓW DO GAZU Znakowanie zgodności z mającymi zastosowanie dyrektywami europejskimi Specyficzne znakowanie Wspólnoty Europejskiej ochrony przed wybuchem

II 2G

Silniki dla instalacji powierzchniowych z obecnością gazu lub oparów, kategorii 2G

Ex d (Ex de)

Silnik odporny na wybuch ze skrzynką zaciskową odporną na wybuch (silnik odporny na wybuch, ze skrzynką zaciskową ze zwiększonym zabezpieczeniem)

IIC (IIB)

Obudowa odpowiednia dla substancji grupy IIC (lub grupy IIB)

T3 (T4) (T5) (T6) Gb

PL

Klasa temperatury silnika (maksymalna temperatura powierzchniowa) Poziom ochrony urządzenia (EPL)

***: symbol urzędu certyfikacji, który wystawił certyfikat ATEX *** yy ATEX zzzz

0000

yy: rok wydania certyfikatu zzzz: numer certyfikatu Numer Instytucji Publicznej, który wykonała stwierdzenie jakości systemu produkcji

Uwagi: • Silniki grupy IIC nadają się także do pomieszczeń z substancjami sklasyfikowanymi jako IIA i IIB. Silniki IIB nadają się do pomieszczeń z substancjami sklasyfikowanymi jako IIA. • Silniki 2G nadają się także do pomieszczeń, które wymagają silników 3G. • Silniki z daną klasą temperatury nadają się także dla wszystkich substancji z niższą klasą temperatury (na przykład silniki T4 nadają się dla substancji z klasą temperatury T3, T2, T1). • Silniki ognioszczelne są zazwyczaj przewidziane do pracy w temperaturze otoczenia w przedziale –20 °C ÷ + 40 °C. Jeżeli praca jest przewidziana przy temperaturach wykraczających poza ten przedział, winny one być podane przy składaniu zamówienia i zostaną podane na tabliczce. • Na tabliczce podano klasę śruby. W przypadku wymiany należy stosować śrubę tej samej klasy (np. klasa 8.8 lub klasa 12.9).

• Istnieje wiele różnych rozwiązań konstrukcyjnych silników w zależności od pracy podanej na tabliczce. W przypadku silników z hamulcem należy w szczególności upewnić się, że: - silniki bez wentylacji do pracy przerywanej (S2 lub S4) działają zgodnie z cyklem podanym na tabliczce i że nie są wykorzystywane w pracy ciągłej; - silniki do podnoszenia posiadają na tabliczce napis S3 lub S4 i że faktycznie są przeznaczone do pracy podanej na tabliczce; - moment bezwładności ładunku nie przekracza wartości podanej na tabliczce.

• Silnik został zaprojektowany na działanie przy prędkościach podanych na tabliczce identyfikacyjnej. Aby uniknąć przegrzewania silnika należy stosować się do danych podanych w naszych katalogach. 5

3. Instalacja 7

3.1 Podłączenia mocy

PL

Podłączenie do sieci winno zostać wykonane zgodnie ze wskazaniami schematów podłączeń dotarczonych wraz z silnikiem.

2

Podłączenie do zacisku mocy, w zależności od typu silnika, winno zostać wykonane zgodnie z jednym z rozwiązań podanych na poniższych rysunkach (Rysunek 1, Rysunek 2, Rysunek 3).

8a

3

9

8b 1 10

3 5 4

11

3

6

Rysunek 3 - Sekwencja podłączenia 280-315 Ramka z żeliwa

Rysunek 1 - Sekwencja podłączenia 56-80 Ramka aluminiowa 1 2 3 4 3 5 3

Rysunek 1, 2, 3 - Legenda: 1 - Nakrętka 2 - Podkładka elastyczna 3 - Podkładka płaska 4 - Głowica kablowa izolowana 5 - Płytka łącząca 6 - Sworzeń 7 - Śruba zamykająca 8a/8b - Zacisk dociskający przewód 9 - Przewód zasilania 10 - Osadzona śruba sześciokątna do blokowania zacisku 11 - Sworzeń przelotowy Podłączenie mocy winno zostać wykonane z następującym momentem dokręcenia: WIELKOŚĆ ŚRUBY

6

Rysunek 2 - Sekwencja podłączenia 63-250 Ramka z żeliwa 6

M4 M5 M6 M8 M10 M12

MAKSYMALNY MOMENT DOKRĘCENIA [Nm] 2 3,2 5 10 16 25

PRZEKRÓJ PRZEWODÓW ZASILANIA [mm2] Zacisk

standard

maksymalny*

M5 M6 M10 M12

1.5-2.5-6 6-10-16 10-16-25-35 25-35-50-70

10 16 70 120

* ze specjalnymi stykami przewodu Podczas wykonywania podłączeń należy utrzymać pomiędzy przewodnikami o innym potencjale odległości izolacji w powietrzu podane w poniższej tabeli: NAPIĘCIE NOMINALNE - U [V] 200 l U m 250 250 l U m 320 320 l U m 400 400 l U m 500 500 l U m 630 630 l U m 800 800 l U m 1000

MINIMALNY ODSTĘP W POWIETRZU - Lm [ mm ] 5 6 6 8 10 12 14

3.2 Podłączenia pomocnicze 3.2.1 Zabezpieczenia termiczne W przypadku termistorów PTC lub PT 100 bądź termoochraniaczy bimetalicznych PTO używanych do kontroli klasy temperatury, użytkownik, zgodnie z podstawowymi wymaganiami bezpieczeństwa, musi w alternatywie używać: • aparaturę odcinającą zgodnie z zasadami normy IEC61508 • aparaturę odcinającą, która w przypadku nieprawidłowego działania byłaby w stanie wrócić do pozycji bezpieczeństwa (fail-safe) • podwójny obwód bezpieczeństwa. 3.2.2 Oporniki przeciwdziałające skraplaniu Oporniki przeciwdziałające skraplaniu winny być zasilane przez linię oddzielną od linii zasilania silnika. Sprawdzić czy napięcie odpowiada napięciu podanemu na tabliczce. Oporniki nie powinny działać, gdy silnik jest zasilany. Sprawdzić na “schemacie znakowania urządzeń pomocniczych” typ urządzenia pomocniczego zainstalowanego na silniku.

3.3 Wejścia kabli 3.3.1 Zabezpieczenia głównego Na skrzynce zaciskowej podane są wymiary kabli; podczas instalacji należy przestrzegać wskazówek dotyczących typu gwintu. Kiedy wejście przewodów jest wykonywane przy użyciu urządzenia do wciskania przewodów, winno ono być wybrane odpowiednio do typu instalacji i wykorzystanego przewodu. Urządzenie do wciskania przewodów winno być dokręcone do końca, tak by pierścienie uszczelniające wywarły ciśnienie niezbędne by: • uniemożliwić przeniesienie, na zaciski silnika, obciężeń mechanicznych • zapewnić ochronę mechaniczną (stopień IP) skrzynki zaciskowej. Dla skrzynek zaciskowych Ex d wejścia kabla muszą zostać zrealizowane przy pomocy urządzeń Ex d certyfikowanych zgodnie z normami EN IEC60079-0, EN IEC 60079-1. Ponadto muszą one posiadać stopień ochrony minimum IP55 lub IP65. Dla skrzynek zaciskowych Ex de należy używać dławnic Ex e certyfikowanych zgodnie z normami EN IEC 60079-0, EN IEC 60079-7. Ponadto muszą one posiadać stopień ochrony minimum IP55 lub IP65. Wybór złączek blokujących i przewodu winien być dokonany w oparciu o maksymalną temperaturę eksploatacyjną wymaganą dla danego przewodu i podaną, jeżeli przekracza 70 °C, na ewentualnej tabliczce ostrzegającej. Nie powinno się stosować uszczelek, jeżeli nie zostały one dostarczone przez producenta. Nie wykorzystane wejścia przewodów winny zostać zamknięte korkami posiadającymi certyfikację. 3.3.2 Silniki dla Gazu Podłączenia muszą zostać zrealizowane przy pomocy kabli zgodnych z normą EN IEC 60079-14. (dławnice lub przewody w rurach). Wejście kabli musi być zrealizowane w taki sposób, aby nie zmienić specyficznych właściwości ochrony, przestrzegając wskazówek zawartych w normach: • EN IEC 60079-1 dla silników Ex d (sposób ochrony odporny na wybuch “d”); • EN IEC 60079-7 dla silników Ex de (sposób ochrony: ze zwiększonym bezpieczeństwem “e”).

7

PL

3.4 Podłączenia uziemienia

MOMENTY OBROTOWE DOKRĘCANIA [Nm] Ramka aluminiowa

Silniki ognioszczelne są wyposażone w dwa zaciski uziemienia: jeden wewnątrz skrzynki zaciskowej, a drugi na korpusie silnika. W zależności od przekroju przewodu linii, przekrój przewodu uziemienia powinien być:

PL

S - PRZEKRÓJ PRZEWODU LINII

H - PRZEKRÓJ PRZEWODU UZIEMIENIA

S m 16 mm2

H=S

16 mm2 l S m 35 mm2

16 mm2

S l 35 mm2

H M 0,5 S

3.5 Pozostałe ostrzeżenia dotyczące instalacji Silniki ognioszczelne winny być chronione przed przeciężeniem przy użyciu automatycznego rozłączenia zasilania poprzez urządzenie zabezpieczające na czas lub też poprzez urządzenie kontrolujące bezpośrednio temperaturę przy użyciu termosond umieszczonych w uzwojeniu. Zwracać uwagę, aby wentylacja nie była utrudniana przez przeszkody umieszczone w bezpośredniej bliskości. W tym celu powinna być zachowana odległość minimalna pomiędzy silnikiem, a jakąkolwiek inną strukturą nie będącą częścią silnika, zgodnie z poniższą tabelą:

WYSOKOŚĆ OSI

MINIMALNA ODLEGŁOŚĆ OD INNYYCH STRUKTUR [ mm ]

do 160

40

od 180 do225

85

M 250

125

Skrzynka zaciskowa winna być zawsze zamknięta przed uruchomieniem silnika. Skrzynka zacisków przed uruchomieniem silnika winna być zawsze zamknięta. Po uzupełnieniu warstwy pierwotnego smaru, (na przykład typu Molyduval, Bariplex, Avio) zamontować pokrywę skrzynki zacisków i dokręcić śruby mocujące.

8

Klasa stali

M4

M5

M6

M8

8.8 (A4-80)

2

3.2

5

12

12.9

3

4.8

7.5

18

Ramka żeliwna Klasa stali

M4

M5

M6

M8 M10 M12

8.8 (A4-80)

2.9

5.6

10

23

35

80

3.6 Ostrzeżenia dotyczące ładunków elektrostatycznych Dla silników ognioszczelnych, oznakowanych IIC, należy wziąc pod uwagę ryzyko ładunków elektrostatycznych: utrzymywać w czystości powierzchnię silnika, przecierając ją wilgotną szmatką.

3.7 Szczególne warunki użytkowania Numer certyfikatu zawiera “X” a następujących powodów: • Wymiary łączników są różne od wskazań w normach odniesienia, w przypadku napraw, należy zapoznać się z rozdziałem 11. • Klasa temperatury jest zagwarantowana z zakresem zmian napięcia +/-5% • Ze względu na możliwa obecność ładunków elektrostatycznych, w obudowach IIC pokrytych specjalnym lakierem (grubość przekraczająca 0,2 mm), należy zapoznać się z rozdziałem 3.6.

4. Silniki bez skrzynki zaciskowej z płytą i wychodzącym kablem Jeżeli silnik jest dostarczony bez skrzynki zaciskowej, osłona silnika jest zamknięta przy użyciu płyty, z której wychodzi przewód zasilający. W celu wykonania prawidłowej instalacji, użytkownik winien stosować się do poniższych wskazówek.

4.1 Wersja z płytą, uzbrojonym kablem i dławnicą Z płyty wychodzi uzbrojony przewód umieszczony przez odpowiednie urządzeniem do wciskania przewodu. Użytkownik winien chronić przewody zasilania przed uszkodzeniem spowodowanym obciążeniami mechanicznymi i winien wykonać połączenie końcowe przewodów zgodnie ze sposobami zabezpieczenia przewidzianymi w normie EN IEC 60079-0 i zgodnie z zasadami w zakresie instalacji obowiązującymi dla miejsca wykorzystania silnika.

4.2 Wersja z płytą i conduit W tym przypadku zamknięcie obudowy silnika zrealizowane jest przy pomocy łącznika blokującego, który zostaje zamocowany na płycie wyjścia kabli silnika. Z łącznika blokującego wychodzi “conduit” o długości określonej na etapie zamówienia, który zakończony jest kolejnym łącznikiem blokującym; wewnątrz rury przechodzą przewody zasilające silnik. Użytkownik musi zapewnić zaciski przewodów bezpośrednio do zacisków znajdujących się w odpowiedniej skrzynce. W przypadku, gdy skrzynka znajduje się w sklasyfikowanym obszarze, musi zostać wybrana zgodnie z jednym z rodzajów ochrony przewidzianych przez normę EN60070-0. Przegub blokujący (pionowy)

skrzynka zacisków Urządzenie do wciskania przewodów Przewód uzbrojony skrzynka Urządzenie do wciskania zacisków przewodów

Skrzynka zacisków Skrzynka zacisków

4

1

1 2 2 3 4

Minimalny promień krzywizny przewodu wynosi 15-krotną wartość średnicy przewodu

3

Przegub blokujący (poziomy)

3 2 1 Silnik

Urządzenie do wciskania przewodów

1 Złączka gwintowana 2 Łącznik blokujący “conduit” (pionowy i/lub poziomy) 3 Złączka trzyczęściowa 4 Giętki przegub rurowy

Rys. 4 - Wyjście kabli wersja z dławnicą

Rys. 5 - Wyjście kabli wersji z “conduit” 9

PL

4.3 Wersja z płytą i wolne kable

PL

W tym przypadku akcesoria zamkające osłonę zostaną umieszczone przez instalatora, który powinien zastosować urządzenia zamykające odpowiednie dla zabezpieczenia silnika i temperatury otoczenia występującej w instalacji. Zamknięcie obudowy silnika musi odbyć się przy pomocy łącznika blokującego, certyfikowanego zgodnie z normami EN IEC 60079-0 e 60079-1. Z płyty silnika wychodzą swobodne przewody, które służą do zasilania silnika i które muszą być zabezpieczone przed ryzykiem uszkodzenia, spowodowanym przez naprężenia mechaniczne; użytkownik powinien wykonać połączenie końcowe przewodów z zastosowaniem jednego ze sposobów zabezpieczania przewidzianych w normie EN 60070-0.

5. Silniki bez wirnika 5.1 Metoda chłodzenia IC 418 W takim wariancie konstrukcyjnym wentylacja zapewniana jest przez wirnik połączony z silnikiem. Upewnić się, czy w każdych warunkach działania nie ma czynników uniemożliwiających wentylację silnika i czy są respektowane limity temperatury dopuszczalne dla klasy izolacji B. Wirniki muszą przestrzegać norm produktu dotyczących wentylatorów i muszą zagwarantować chłodzenie silnika. Wirnik musi zostać zainstalowana przestrzegając minimalnej odległości od stałych części silnika, wynoszącej 5mm.

5.2 Metoda chłodzenia IC 410 Z takim wariantem konstrukcyjnym, silnik nie jest wyposażony w wirnik i należy przestrzegać następujących warunków: - dla pracy “S1” silnik zostaje zdeklasowany w zakresie mocy o 50% tak, aby przestrzegać dopuszczalne limity w klasie izolacji B. - dla pracy “S2” jest możliwe zastosowanie przy mocy normalnej, ale silnik nie może działać przez okres czasu mniejszy niż czas pozwalający na osiągnięcie limitów temperatury klasy izolacji B. Te okresy czasu podane są na tabliczce.

6. Silniki z wentylacją ciśnieniową 6.1 Metoda chłodzenia IC 416 Schładzanie jest zapewnione przez wentylację dostarczoną przez pomocniczy silnik ognioszczelny, dla którego istnieje odrębna certyfikacja, zamontowany na tylnej części silnika głównego. Użytkownik winien zaopatrzyć się w urządzenie zabezpieczające pozwalające na uruchomienie silnika głównego, jedynie gdy działa silnik pomocniczy. Jednocześnie silniki powinny być dostarczone z sondami termicznymi PTC lub PT100, które winny być podłączone do urządzenia odcinania zasilania silnika. Urządzenie to nie powinno mieć automatycznego powrotu do działania.

10

7.

Silniki dla niskiej temperatury

Silniki instalowane w środowiskach z niskimi temperaturami (temperatury od -20°C do -50°C) muszą posiadać rezystory przeciw skroplinowe. W celu prawidłowego funkcjonowania takich silników należy przygotować instalację elektryczną, aby ustawić silniki w temperaturze otoczenia wyższej niż 20°C, przed zainstalowaniem silnika. Moc rezystorów przeciw skroplinowych jest następująca: wielkoś 63-100 : 50 W wielkoś 112-160 : 100 W wielkoś 180-315 : 200 W • Urządzenia pomocnicze (rezystory wstępnego nagrzewania) muszą być zasilane, gdy silnik nie jest uruchomiony.

8. Silniki zasilane falownikiem Dla zasilania z falownika, silniki wyposażone są w kontrolę temperatury przez termistory PTC lub PT 100 bądź termoochraniacze bimetalicznye PTO wprowadzone w uzwojenie i będące w stanie zagwarantować limity klasy temperatury. Użytkownik zobowiązany jest do podłączenia zacisków PTC lub PT100 bądź termoochraniaczy bimetalicznych PTO do przekaźnika odcinającego, zapewniającego odcięcie zasilania po osiągnięciu niebezpiecznej temperatury. Przywrócenie funkcjonowania przekaźnika może nastąpić tylko ręcznie i nie automatycznie. Użytkownik, zgodnie z normami, musi: • zastosować urządzenia odcinające zgodne z normą IEC 61508 (typu Fail Safe), • zastosować podwójny obwód ochronny.

• Śruby są wykonane ze stali INOX A480 i w przypadku ich wymiany powinny być wymienione na śruby o równorzędnej jakości.

Jeżeli temperatura jest klasy T5 lub T6 warunki zastosowania podane są na certyfikacie.

• Osłony wirnika są wykonane ze stali Inox a wirniki chłodzące z aluminium i w przypadku ich wymiany powinny być wymienione na komponenty o równorzędnej jakości.

Silniki inwerterowe posiadają tabliczkę dodatkową. Przed uruchomieniem silnika sprawdzić osiągi (kW – Hz – moment obrotowy) podane na tabliczce pomocniczej. W braku tych informacji, użytkownik winien się zwrócić do producenta.

• Zastosowane listwy zaciskowe / zaciski przelotowe nadają się do użytkowania w takich temperaturach i przy ich wymienianie należy użyć oryginalnych części. • Smar zabezpieczający przeguby powinien być odpowiedni do zakresu amplitudy temperatur występującej w instalacji (np. typ samolotowy 92). • Przewody stosowane do zasilania silników i urządzeń na wejściu skrzynki zaciskowej powinny być odpowiednie do temperatury otoczenia; w szczególności materiały izolujące powinny być odpowiednie do zakresu amplitudy temperatur otoczenia, na które będą wystawione silniki zarówno ze względu na różnice spowodowane zmianą pory roku jak i ze względu na podwyższenie temperatury w wyniku działania silnika.

Jeżeli silnik jest wyposażony w wentylację wspomagającą przy pomocy silnika pomocniczego, (IC 416), należy przestrzegać wskazówek podanych w punkcie 6.1. Właściwości nominalne dotyczące pracy na częstostliwości z sieci nie mogą być utrzymane w przypadku zasilania przez inwertor. W szczególności moc mogłyby zostać znacznie obniżona, aby utrzymać wyznaczoną klasę temperatury i aby uniknąć uszkodzeń spowodowanych przez przegrzanie. Wybór inwertera winien być dokonany biorąc pod uwagę, że silnik nie może być poddawany skokom napięcia przekraczającym o 2,8 napięcie nominalne, które ograniczyłyby w znaczny sposób czas działania izolacji uzwojeń. Trzeba także pamiętać, że wartość skoków napięcia zależy także od długości przewodu zasilania. Silniki indukcyjne o zasilaniu sieciowym respektują limity ochrony i emisji przewidziane w normach dotyczących kompatybilności elektromagnetycznej. W przypadku zasilania przez inwetor instalator winien sprawdzić i wprowadzić ewentualne zmiany konieczne do przestrzegania limitów ochrony i emisji podanych w normach.

11

PL

9. Silniki jednofazowe Silniki asynchroniczne dostępne są również w wersji jednofazowej. Seria ta z uzwojeniem jednofazowym wymaga kondensatora startu. Kondensator umieszczony jest w listwie zaciskowej o odpowiedniej wielkości.

PL

Kiedy kondensator oddzielony jest od silnika, użytkownik może zainstalować go w bezpiecznym obszarze lub w obudowie odpornej na wybuch, z kategorią i typem zabezpieczenia odpowiednim do klasyfikacji strefy (dla gazu). Charakterystyki elektryczne i typ kondensatora wskazane są na tabliczce znamionowej silnika. Kondensator musi być na stałe podłączony do zacisków uzwojenia i zostaje natychmiast rozładowany, kiedy zatrzymuje się silnik, odcinając zasilanie. Zmiana kondensatora może modyfikować zachowanie elektryczne silnika.

10. Kontrole i konserwacja silników dla obszarów sklasyfikowanych Kontrole i konserwacja silników dla sklasyfikowanych obszarów muszą odbywać się zgodnie z kryteriami norm EN IEC 60079-17. Zaciski połączeń elektrycznych winny być dobrze dokręcone, aby uniknąć wysokiej oporności kontaktowej i wypływającego z niej przegrzania. Należy zwracać uwagę, aby odległości izolacji w powietrzu i powierzchniowe między poszczególnymi przewodami, były zgodne z przepisami. Wszystkie śruby stosowane do zabezpieczenia zarówno silnika jak i skrzynki zacisków winny być dokręcone z zastosowaniem wartości momentu obrotowego podanych w tabeli MOMENTÓW OBROTOWYCH DOKRĘCANIA (par. 3.5). Śruby uszkodzone należy natychmiast wymienić na śruby o tej samej lub wyższej jakości. Wymiana łożysk musi zostać dokonana, przynajmniej w następujących odstępach: • 20000 godzin dla silników 2-biegunowych • 40000 godzin dla silników 4-biegunowych i wyższych Dla silników ze smarownicami należy przestrzegać wskazówek znajdujących się na dodatkowej tabliczce. Wymiana uszczelek i części wejścia przewodu winna być wykonana przy użyciu komponentów identycznych jak komponenty dostarczone przez producenta, w celu zabezpieczenia utrzymania ochrony. Powierzchnie złączy odpornych na wybuch nie powinny być obrobione, a stosowane uszczelki powinny pochodzić wyłącznie od producenta. Powierzchnie te winny być utrzymane w czystości. Należy stosować cienką warstwę nietwardniejącego smaru w celu zapobiegania korozji oraz przedostawania się wody. Smar ten winien być uzupełniony po każdym demontażu.

12

11. Naprawa silników dla obszarów sklasyfikowanych Naprawy silników ognioszczelnych z typem zabezpieczenia Ex d/de lub Ex tD muszą być wykonywane zgodnie z kryteriami podanymi w normie EN IEC 60079-19, w certyfikacjach i w zaleceniach zawartych w instrukcji. Ocena wielkości złączy dotyczy producenta, do którego należy się zwrócić w przypadku wystąpienia takiej konieczności (patrz rys. 6). Jeżeli naprawy nie są wykonywane przez producenta, winny one być wykonane w warsztatach, które posiadają niezbędne urządzenia i wiedzę techniczną w zakresie sposobów zabezpieczeń silników i powinny być nadzorowane przez odpowiednio wykwalifikowaną i autoryzowaną osobę. W przypadku napraw części wpływających na zabezpieczenie przed ryzykiem wybuchu nie można zmieniać danych konstrukcyjnych silnika (na przykład: wymiary złączy, właściwości uzwojeń, rodzaj wentylacji, itd.), a w przypadku wymiany części, należy stosować części oryginalne. Norma EN IEC60079-19 przewiduje różne rodzaje interwencji, które mają różny stopień wpływu na działania mające na celu utrzymanie nienaruszalności urządzeń poddawanych konserwacji; poniżej podane są w sposób syntetyczny możliwe działania. 1 - Naprawa: Działanie mające na celu przywrócenie pierwotnego stanu uszkodzonego urządzenia i sprawienie, aby można je było w pełni użytkować i by było ono zgodne z odnośnymi normami. 2 - Przegląd: Działanie mające na celu przywrócenie do pełnego stanu użytkowania urządzenia, które było użytkowane lub znajdowało się w magazynie przez pewien okres czasu, lecz nie jest uszkodzone.

Producent udziela pomocy w zakresie: 1 - Naprawy 2 - Przeglądu 3 - Konserwacji lecz nie upoważnia do działań w zakresie: 4 - Ulepszania 5 - Modyfikacji Ewentualne zmiany konstrukcyjne mogą zostać wykonane, przestrzegając ograniczeń zawartych w certyfikacie, wyłącznie przez producenta. W przypadku, gdy okaże się konieczna weryfikacja złączy ognioszczelnych, schemat podany na rysunku 6 może być wykorzystany, jako procedura interwencji. Kontrola złączy nie zawsze jest konieczna (na przykład, kiedy wykonywane jest działanie przeglądu typu 2, pobierając silnik z zapasu magazynowego). Osoba naprawiająca urządzenie powinna sporządzić pisemne oświadczenie potwierdzające wykonanie napraw. Jeżeli silnik po naprawie jest w całości zgodny z normą i certyfikatem, na silnik można nałożyć dodatkową tabliczkę (nie usuwając tabliczki oryginalnej) podającą następujące oznaczenia: • symbol R • nazwisko lub markę naprawiającego • numer seryjny przyznany naprawie przez osobę naprawiającą • datę naprawy Jeżeli w następstwie naprawy ulegną zmianie ważne aspekty zabezpieczenia przeciw wybuchom, silnik nie będzie zgodny z certyfikatem i należy więc usunąć oryginalną tabliczkę, a silnik nie może być uznawany za odpowiedni do działania w strefach z zagrożeniem wybuchem. Aby mógł być użytkowany w tego rodzaju strefach, silnik musi ponownie zostać poddany analizie przez właściwy organ certyfikujący.

3 - Konserwacja: Działanie zaprogramowane mające na celu zachowanie stanu pełnego działania zainstalowanego urządzenia. 4 - Ulepszanie: Metoda naprawy, która wymaga na przykład wymiany lub dodania materiału na komponencie, który uległ uszkodzeniu w celu przywrócenia tej części stanu pełnego funkcjonowania zgodnie z zapisami odpowiednich norm. 5 - Modyfikacja: Zmiana charakterystyki danego urządzenia w zakresie materiałów, formy, sprzężeń lub funkcji.

13

PL

Kontrola Wzrokowa

PL

Obecność rdzy, korozji, odkształceń, pęknięć lub wyżłobień

W dobrym stanie bez uszkodzeń

Zamówić część oryginalną i wymienić wadliwy komponent

Przejść do kontroli wymiarowej

Naprawa Kontrola wymiarowa Sprawdzenie wymiarów w stosunku do wartości podanych w normie IEC60079-1

Długość łączników mniejsza od minimalnego wymiaru lub szczelina powietrza większa od wartości podanej w tabeli Wymienić komponenty o wartościach przekraczających tolerancję. Zamówić nowe komponenty

Wymiary odpowiadają wartościom tabeli

Postąpić jak podano w następnym punkcie

(◆)

Naprawa Weryfikacja złączy Przesłać do producenta stwierdzone wymiary i zwrócić się o zatwierdzenie

Wymiary nie odpowiadają wartościom certyfikacyjnym

Wymienić komponenty o wartościach przekraczających tolerancję. Zamówić nowe komponenty

(◆)

Wymiary odpowiadają wartościom certyfikacyjnym

Naprawa

Naprawa

(◆) W alternatywie naprawić silnik, lecz zmienić klasę na silnik do użytkowania w strefach bezpiecznych

Rysunek 6 - Procedura kontroli wymiarów złączy

14

Podczas redagowania niniejszej dokumentacji zwrócono szczególną uwagę na rzetelność zawartych w niej informacji. Jednakże, również w następstwie prowadzonej przez Cemp polityki ciągłego rozwoju i udoskonalania jakości wyrobu, przedsiębiorstwo zastrzega sobie prawo i możliwość dokonywania wszelakich poprawek w każdej chwili i bez powiadomienia, zarówno w zakresie niniejszego dokumentu jak i swoich wyrobów. Opisy i charakterystyka techniczna niniejszej publikacji nie są więc wiążące, a zawarte w niej dane nie stanowią w żadnym wypadku zobowiązania umownego.

Cemp srl Via Piemonte, 16 20030 Senago (Milano) - Italy Tel. +39 02 94435401 Fax +39 02 9989177 [email protected]

Cemp France

sas

6, Avenue Victor Hugo 27320 Nonancourt - France Tél. +33 (0)2 32580381 Fax +33 (0)2 32321298 [email protected]

Cemp International GmbH Dr. Atzinger-Strasse 5 94036 Passau - Germany Tel. +49 (0)851 9662320 Fax +49 (0)851 96623213 [email protected]

Cemp srl - Middle East GT3, Office 001 Jebel Ali Free Zone - Dubai - UAE Mobile: +97 155 4718198 [email protected]

www.cemp.eu

-

www.regalbeloit.com