„DOPALACZE”nowe narkotyki Zagrożenia związane z ich używaniem

Włoszczowa, 30.03.2011 rok

Środki zastępcze zwane popularnie „dopalaczami” oznaczają substancje pochodzenia naturalnego lub syntetycznego w każdym stanie fizycznym lub produkt, roślinę, grzyba lub ich część, zawierające taką substancję, używane zamiast środka odurzającego lub substancji psychotropowej lub w takich samych celach jak środek odurzający lub substancja psychotropowa, których wytwarzanie i wprowadzanie do obrotu nie jest regulowane na podstawie przepisów odrębnych.

Z czego składają się dopalacze ???

Skład dopalaczy

 Substancje naturalne

 Substancje syntetyczne

Dopalacze – materiał roślinny z zawartością alkaloidów psychoaktywnych  Argyreia nervosa – powój hawajski (LSA)  Benisteriopsis caapi – (pochodne beta-karboliny – harmina, harmalina);  Katha edulis (Khat) – chwaliczka jadalna (katinon);  Echinopsis pachanoi – kaktusy San Pedro, Ahuma (fenyloalkiloaminy);  Kava kava – pieprz myrystycynowy (ok. 60 związków z grupy kawalaktonów);  Leonotis Leonurus – ogon lwa – (leonuryna);  Mimosa Tenuiflora –(dimetylotryptamina);  Salvia divinorum (szałwia wieszcza) – (salvinoryna A);  Psychotria viridis (dimetylotryptamina); Rośliny objęte kontrolą na mocy znowelizowanej Ustawy o Przeciwdziałaniu Narkomani z dnia 20 marca 2009 r.

Substancje naturalne  Mieszanki ziołowe – wiele składników psychoaktywnych (alkaloidów), mogą być z syntetycznymi Kanabinoidami

Mieszanki ziołowe reklamowane jako rytualne składniki pochodzenia naturalnego od wieków używane przez starożytne cywilizacje w tradycyjnych obrzędach. Udowodniono jednak, że w wielu przypadkach za ich psychoaktywność odpowiadają syntetyczne składniki pobudzające, głównie kanabinoidy.

Mieszanki Mieszanki ziołowe ziołowe do do paleniapaleniadopalacze dopalacze typu typu „Spice” „Spice” Spice jest nazwą firmową dla mieszanin aromatycznych, psychoaktywnych ziół sprzedawanych w tzw. „smartshopach” w Europie, Kanadzie i w innych częściach świata od 2004 jako kadzidło, jak również przez Internet jako „ziołowa mieszanka do palenia”. Chociaż producenci oficjalnie ostrzegają przed spożywaniem Spice przez ludzi, to zwykle są one palone, ze względu na ich działanie zbliżone do konopi indyjskich (Canabis sativa L) – co powodowane jest głównie przez dodatek syntetycznych alkaloidów kanabinoidowych (nienarkotycznych związków halucynogennych i psychotropowych).

„Spice” - zawierają zioła marihuano podobne (0,4-3,0 g):  Beach bean - Canavalia maritima (substytut marihuany).  Blue Lotus - Nymphaea caerulea & Nymphaea alba (uśmierzenianie bólu). Dwarf scullcap - Scuttelaria nana (środek na stany lękowe i bezsenność).  Indian Warrior - Pedicularis densiflora (efekty narkotyczne, afrodyzjak, rozluźnia mięśnie i działa silnie uspokajająco). Lion's Tail - Leonotis leonurus (efekty euforyczne). Maconha Brava - Zornia latifolia (działanie halucynogenne).  Pink Lotus - Nelumbo nucifera (efekty euforyczne).  Siberian Motherwort - Leonurus sibiricus (efekty euforyczne).  Marshmallow - Althea officinalis (zmniejsza stany zapalny skóry, leczenie bólu gardła, popękanej skóry i drobnych ran). Red Clover - czerwona koniczyna (działanie wykrztuśne, moczopędne, napotne, bakteriobójcze, przeciwkaszlowe, uspokajające, łagodzi bóle). Dog rose – Rosa canina

Substancje naturalne  Szałwia wieszcza (Saliva divinorum)

– główny składnik aktywny (alkaloid) salvinorin A

Pochodząca z Meksyku roślina z gór Sierra Mazateca – silnie halucynogenna, na krótki czas po spożyciu możliwa jest utrata kontroli nad swoimi czynami. W Polsce objęta kontrolą prawną. Działania niepożądane: uzależnione są od cech organizmu, mogą wystąpić ataki szału, koszmarne halucynacje, urojenia, bóle głowy.

Substancje naturalne  Fly agaric (muchomor czerwony Amanita

muscaria, muchomor plamisty Amanita pantherina) – bufotenina (działanie halucynogenne), muskaryna i muskardyna (składniki czynne muchomora – zatrucia), kwas libotenowy, muscymol.

Muchomor czerwony lub plamisty – susz z kapeluszy, stan po spożyciu podobny jest do upojenia alkoholowego, wpływ halucynogenny, pobudzenie psychoruchowe, nawet do napadów szału z niepamięcią wsteczną, osłabienie, zmęczenie, zawroty głowy, pocenie się, zaburzenia żołądkowojelitowe, przyspieszenie tętna, zaczerwienienie skóry, suchość w jamie ustnej.

Substancje naturalne  Kratom (Mitragyna

Speciosa)

Kratom – liście drzewa Mitragyna speciosa, wyciąg z liści pod nazwą Złoty Kratom – 30 razy silniejszy – uważany za łagodniejszą formę opium! Używany od dawna jako stymulant w krajach Dalekiego Wschodu, wywołuje wszystkie następstwa po spożyciu opium, łącznie z uzależnieniem – objęty kontrolą prawną. Działa on depresyjnie na ośrodkowy układ nerwowy, wywołuje wymioty, wpływa na perystaltykę jelit, osłabia potencję seksualną oraz może spowodować brązowienie skóry.

Substancje naturalne  Powój hawajski (Argyreia nervosa) –roślina z rodziny powojowatych, pochodna kwasu lizergowego Ergina (LSA) – amid kwasu Dlizergowego W Polsce objęty kontrolą prawną. Głównymi składnikami psychoaktywnymi są pochodne kwasu lizergowego – LSA, którego syntetycznym odpowiednikiem jest silniejsze 10-50 krotnie LSD – daje użytkownikowi poczucie specyficznej właściwości widzenia przez skórę pod strukturę tkanek, halucynogenny – jeden z nielicznych wyjątków, w których udowodniono medycznie powikłania psychotyczne. Efekty działania: nadwrażliwość na światło, pobudzenie i euforia, bezsenność, silne halucynacje wzrokowe związane głównie z odbiorem barw, halucynacje słuchowe, silna potrzeba rozciągania czy masowania swoich mięśni. Istnieją doniesienia, że po spożyciu nasion powoju hawajskiego występują ostre stany psychotyczne, a nawet uporczywe myśl i i działania

samobójcze.

Substancje naturalne  Cala zacatechichi – roślina z

rodziny astrowatych z Meksyku i Korsyki, przez Indian Chontal używana do obrzędów rytualnych, nazywana Dream Herb, liść bogów

Powoduje nasilenie aktywności mózgu w czasie snu co skutkuje zwiększeniem liczby zapamiętanych snów, prawdopodobnie związku z wydłużeniem czasu trwania fazy REM snu, tj. fazy snu, w której pojawia się wzmożona aktywność mózgu oraz marzenia senne. Działanie ma zbliżone do marihuany – zaburza świadomość i percepcję otaczającego świata, może powodować reakcje alergiczne, ogólne osłabienie fizyczne, zawroty głowy, puchnięcie, senność, mdłości. Objęta kontrolą prawną.

Substancje naturalne  Lion (Lamiaceae leonurus – lwi

ogon, lwie ucho, Dzika Dagga) roślina afrykańska, z rodziny wargowatych, przez plemię Hottentotów używana jako środek odrobaczający, p/gorączkowy, p/bólowy, p/kaszlowy oraz odtrutka i amulet przeciw jadowitym wężom. Alkaloidem w tej roślinie jest leonuryna. Skutki podobne są do tych po użyciu konopi indyjskich – zaburzone postrzeganie i percepcja, najczęściej odczuwa się euforię, stymulację, efekty empatogenne, napięcie mięśni, wymioty. W Polsce objęty kontrolą prawną.

Współczesny rynek polski  grzyby halucynogenne (substancje psychoaktywne: psylocyna, psylocybina);  fencyklidyna (psychodeliczna substancja psychoaktywna, pochodna piperedyny, dawniej używana do znieczulenia przedoperacyjnego);  ketamina (psychodeliczna substancja, używana w medycynie do znieczulenia przedoperacyjnego, pochodna fencyklidyny);  GHB (kwas gamma-hydroksymasłowy, substancja m.in. zawarta w pigułkach gwałtu);  szałwia wieszcza (salwinoryna);  benzodiazepiny, antydepresanty, środki przeciwbólowe w połączeniu z alkoholem i inhibitorami MAO;  materiał roślinny zawierający alkaloidy o działaniu odurzającym lub halucynogennym; 2008 Rok „Mefedron” – czwarte miejsce w rankingu, za marihuaną, kokainą i pochodnymi amfetaminy.

Konopie = kannabinoidy =haszysz = marihuana  Zawierają kilkadziesiąt aktywnych biologicznie substancji, z których najważniejszym jest THC (tetrahydrokanabiole)  Bliski „krewny” pokrzywy !  W XIX wieku najczęstszy lek – stosowała nawet królowa Wiktoria, legalny do 1973 r.  Synonimy: weed, ganja, tea, marycha, joint

Współczesny rynek narkotykowy (EMCDDA Raport – 2009) Marihuana: Produkcja ~ 42 000 T Konfiskaty ~ 5000 T

Żywica: Produkcja ~ 6000 T Konfiskaty ~ 1000 T

cd  Próbuje co drugi dorosły, pali codziennie 10% uczniów szkół średnich  W żywicy > 400 związków, w tym > 60 psychoaktywnych, tzw. kannabinoidów; najaktywniejszy THC (tetrahydrokannabinol- izomer kannabidiolu, główna substancja psychoaktywna zawarta w konopiach indyjskich)  wystarczy 2 mg THC – jeden joint (ok.300 mg słomy) aby odczuć efekt narkotyczny

cd  „syndrom amotywacyjny”: stan chronicznej apatii, bierności, lenistwa  Nie stwierdzono uzależnienia biologicznego  Nagłe odstawienie: lęk, niepokój, brak snu  Przewlekłe zapalenia oskrzeli, rak płuc  Uszkadza płód !!!!

cd  Czynniki zmieniające efekty: osobowość, nastrój oraz oczekiwania użytkownika, jakość i faktyczna dawka narkotyku  Objawy „kaca”: zwykle łagodne  Potęguje nastrój, który dominował przed zażyciem – gdy depresja lub lęki jest jeszcze gorzej…

cd  Pierwsze efekty po kilku minutach, pełne doznania po 30’, trwa 3-4 godziny; po jedzeniu znacznie dłużej  W kolejności: spokój, zadowolenie, dobre samopoczucie, „przestrzeń” lub „ciasnota” w głowie, wesołość, poczucie absurdu, lepsza samoocena  Przy małych dawkach: efekt poszerzenia a nie zniekształcenia percepcji; większe dawki: „skamienienie”

cd  Wpływa na pamięć, zwłaszcza na przyswajanie nowych informacji  Pogorszona koordynacja ruchów i mocno zaniżona zdolność oceny odległości – kierowcy !!!  Duże dawki: poczucie „paranoi” (jestem obserwowany, śledzony), delirium (poczucie chaosu, halucynacje)

Stymulanty - substancje psychoaktywne o działaniu pobudzającym, do których zaliczamy m.in: kokainę, amfetaminę i jej pochodne, efedrynę

cd  Pasta z liści: oczyszczana do chlorowodorku kokainy rozpuszczalnej w wodzie; połykanie - wątroba metabolizuje połowę dawki w 60’, wdychanie przez nos jest skuteczniejsze bo następuje skurcz naczyń krwionośnych, pobudza ośrodkowy układ nerwowy  Powoduje działanie miejscowo znieczulające, stymuluje układ współczulny

cd  Formy: freebase –wolna kokaina, łatwa do palenia w fajce; crack – krystaliczne płatki, zanieczyszczona postać freebase  Crack : nagła euforia do 10’ potem gwałtowne pogorszenie nastroju – pomocne dodatkowe zażycie opiatów u nałogowych palaczy…

cd  Już po kilku minutach: polepszenie nastroju, wzrasta pewność siebie, energia, popęd seksualny, optymizm  Poprawienie kontaktów interpersonalnych i nasilenie wzajemnych więzi uczuciowych, zmniejszenie apetytu, mniejsze zapotrzebowanie na sen i odpoczynek

cd  Wysokie dawki: lęk, panika, poirytowanie, poczucie zagubienia, halucynacje, mania prześladowcza z agresją, utrata kontaktu z rzeczywistością  Prawie zawsze: impulsywność, brak zahamowań, osłabiona zdolność oceny sytuacji

cd  Nadmierne dawki: pocenie się, zawroty głowy, gorączka, suchość w ustach, drżenie rąk, stany lękowe, arytmie, wzrost RR, drgawki  Przewlekłe stosowanie: uszkodzenie neuronów, owrzodzenie i uszkodzenie chrząstki nosa, astma, zapalenia płuc  Uszkadza płód !!!

cd  Fazy odstawienia: zapaść, głęboka depresja, niepokój, senność, nadmierny apetyt, okres obniżonej motywacji, poczucie nudy, chłód emocjonalny (wielotygodniowy), głód kokainy potęgowany przez otoczenie zapamiętane w trakcie zażywania narkotyku  U co piątego samobójcy kokaina we krwi…

Współczesny rynek narkotykowy (EMCDDA Raport – 2009) Kokaina: Produkcja ~ 990 T Kolumbia 61% Peru 29% Boliwia 10%

Konfiskaty ~ 120 T

Amfetamina  Grupa środków psychostymulujących, pochodnych fenylopropylanu, w ciągu ostatnich lat miała zastosowanie lecznicze w medycynie poprzez stosowanie ich jako środki odchudzające przez osoby otyłe  Szeroko stosowana u żołnierzy w czasie II wojny światowej (10 mg co 12 godzin)  Uwolnienie zapasów: speed freak w USA, w Anglii w latach 60-tych 4 mln recept rocznie !!  Czarny rynek pochodnych: Bennies, Dexies, Rit, Meths, black bombers, Purple Hearts –letalna kombinacja amfetaminy i barbituranów

Współczesny rynek narkotykowy (EMCDDE Raport – 2008 ) Amfetamina: Produkcja ~ 130 T (79% Europa) (Holandia, Polska, Belgia) Konfiskaty ~ 19 T Metamfetamina:

Ecstasy: Produkcja ~ 100 T Konfiskaty ~ 4,5 T

Produkcja ~ 270 T (Azja i USA) Konfiskaty ~ 16 T

Narkotyki modyfikowane

„designer drugs”

cd  Efekty bardzo podobne do kokainy, ale o wiele dłuższy czas działania – zwłaszcza dla reakcji hit or run !  Wciągana przez nos: piecze („jak tłuczone szkło”), łatwo przyswajalny po podaniu doustnym  Paradoks: Ritalin u dzieci z ADHD skutecznie uspakaja !

cd  Częste przyjmowanie: osłabienie, wzrost RR, pogorszenie wzroku, wysypki, próchnica zębów  Silniejsze niż po kokainie działania niepożądane, w tym drażliwość, podejrzliwość, zwiększona agresja – gwałtowne zmiany nastroju, napięcie mięśni – tuż przed atakami przemocy  Psychozy: 1-2 dni po użyciu halucynacje, rozkojarzenie, mania prześladowcza, autoagresja

Środki halucynogenne  Głębokie zmiany w percepcji zmysłowej, sposobie myślenia i przeżywania emocji bez osłabienia funkcji intelektualnych  Psychomimetyki, psycholityki, psychodeliki  Substancje pochodzenia naturalnego (psiankowateponad 100 gatunków, jad ropuchy): wysoka toksyczność !

cd  Niemniej toksyczne produkty naturalne: ziarna agawy (meskal), niektóre grzyby (psylocybina), ziarna powoju lub sporysz (z LSD), końcówki kaktusa (peyotl)  Przypadkowe wykrycie syntetycznego LSD (Hofman, 1943)  Podstawa ruchu hippies (The Beatles, Dizzie Gillespie, John Coltrane, Pink Floyd, itd.)

cd  LSD : efekty 20” po połknięciu, działa ok. 5 godz., obniżenie efektu po kolejnych dawkach  Nie powoduje uzależnienia, brak objawów odstawienia, rzadko drgawki  Oczekiwania, nastrój użytkownika i otoczenie (ciemny pokój – obniżenie efektów, niewidomi nie mają wrażeń wzrokowych) decydują o doznaniach

cd  Kolejno: wyostrzenie percepcji, zniekształcenie doznań wzrokowych, poczucie oderwania, zrozumienia „wszystkiego”, uniesienie, wahania nastroju, różnorodność doznań ale czas „stoi w miejscu”, stałe poglądy odpływają, banalne zyskują na oryginalności, halucynacje i iluzje wywołujące strach lub zdziwienie, jeden ze zmysłów zaczyna dominować (głos jak dotyk), wraca pamięć, ciało zniekształcone, zwykłe przedmioty budzą strach ….itd.

cd  Po kilku godzinach faza relaksu i zmysłów, subtelna doniosłość rzeczy banalnych, aura słabnie, wspomnienia pozostają  Ale: po nieuświadomionym zażyciu zaburzenia instynktu samozachowawczego, brak koordynacji i koncentracji („możliwość latania”, niewrażliwość na ból) możliwy rozwój choroby psychicznej (1 na 1000)

cd  Czasem tzw. „niedobra podróż”: każde zażycie to przerażające i nieprzyjemne doznania, paniczny strach, rozpacz, umysł rozpada się, utrata kontroli, poczucie pustki, prześladowania, podejrzliwości i beznadziejności – wtedy ryzyko wysokie samouszkodzeń, samobójstwa lub przemocy !

cd  Pochodne: fencyklidyna (PCP - angel dust, hog) działanie gwałtowniejsze, bardzo toksyczny (sztywność mięśni, stały ślinotok, śpiączka, zgony); ketamina stosowana w anestezjologii (ketalar) – w tabletkach  Postacie: LSD w płynie w buteleczkach owiniętych folią, w kostkach cukru, nasączony papierek (blotters), mikro tabletki (microdots), arkusiki z żelem

Ecstasy  Amfetamina halucynogenna – ponad 1000 wariantów, najważniejsze to MDMA (ecstasy), MDEA (Eve), MDA  Rozważana w USA jako broń chemiczna („narkotyk miłości”), zakazany od lat 70-tych, choć czasem używany w psychoterapii małżeńskiej i grupowej

cd  Pół godziny po zażyciu ożywienie, swędzenie skóry, suchość w ustach, zgrzytanie zębami, wzrost tętna i RR, potem uczucie sympatii do wszystkich, zmiana percepcji światła, wzmocnienie doznań seksualnych (choć czasem anorgazmia lub brak erekcji), poczucie intymności, ułatwiona akceptacja otoczenia, euforia

cd  Liczne działania niepożądane: senność, lęk, niepokój, napady paniki, depresja, wymioty, omdlenia, mania prześladowcza, zaburzenia koordynacji ruchów, nieprzyjemne halucynacje, uszkodzenie wątroby, nerek, hypertermia, po kilku dniach poirytowanie, „kac”, bóle i sztywność mięśni, „huśtawka” emocjonalna, czasem flashback

Barbiturany  Popularne środki uspokajające i nasenne (grupy, w zależności od czasu działania), przy długim stosowania rozwija się tolerancja (gwałtowne obniżenie skuteczności działania), aktywują enzymy wątrobowe (szybszy metabolizm innych substancji), stosowane także w leczeniu padaczki  Szybko uzależniają !  Ofiary z przedawkowania: Jimi Hendrix, Janis Joplin, Elvis Presley,….

cd  Wg powszechnego poglądu barbiturany łagodzą negatywne skutki zażywania alkoholu, amfetaminy, czasem są dodawane do opiatów jako substytut  Małe dawki: uczucie spokoju, senności, jak po alkoholu  Różnica między dawką skuteczną a toksyczną jest niewielka: depresja ośrodka oddechowego (!), zaburzenia chodu i mowy

cd  Inne objawy toksyczności: oczopląs, rozchwianie emocjonalne nasilane przez alkohol, wysypki, obrzęk dziąseł, hirsutyzm, niewydolność nerek, układu krążenia, zapalenia płuc  Stosowanie przewlekłe: chroniczne zmęczenie, gwałtowne zmiany nastroju po niewielkich bodźcach  Gwałtowne odstawienie: strach, bezsenność, dreszcze, hipertermia, drgawki

Benzodiazepiny  Benzodiazepiny charakteryzuje działanie uspakajające, nasenne, przeciwlękowe, przeciwdrgawkowe i antydepresyjne (np. Relanium)  W USA używa ich 10-25% dorosłych, 2-5% przez rok i dłużej  Dobrze wchłaniane z przewodu pokarmowego, metabolizm w wątrobie, ale stężenie we krwi nie koreluje ze stężeniem w neuronach  Powoduje uzależnienie już po 3-6 tyg. !

cd  Rzadko stają się narkotykiem powszechnie używanym ale uzależnieni w większości używają ich np. po heroinie (dla wzmocnienia efektu - do 80%), często w dużych dawkach  Inne powody: zmniejszenie skutków działań niepożądanych po zażyciu związków halucynogennych, zwiększenie pewności siebie w stresie, sen wymuszony

cd  Młodzież traktuje benzodiazepiny jako środek podobny do alkoholu lub jako środek zbliżony w swych efektach do wdychania rozpuszczalników  Nadużywanie: kłopoty z koncentracją i pamięcią, depresja, zmęczenie, apatia, urazy i wypadki  Dawki toksyczne: poczucie chaosu, zaniki pamięci, brak koordynacji ruchów

cd  Zespół odstawienia: niepokój, nerwowość, irytacja, zwiększona wrażliwość na hałas i światło, drżenia mięśniowe, bóle głowy, bezsenność, niemożność koncentracji – trwa do 2-3 tygodni  Nagłe odstawienie: drgawki  Główne źródło leku na rynku nielegalnym: emeryci i renciści….

Heroina  Opiaty – narkotyki uzyskiwane bezpośrednio z surowego opium, opioidy – inne związki morfinopodobne  Opioidy: podstawowy środek do zwalczania bólu w medycynie  Aktywne pochodne opiatów: morfina, kodeina, papaweryna, heroina  Przypadki uzależnień u pacjentów otrzymujących opioidy w celach leczniczych są bardzo rzadkie (1/100tys)  Preparaty stosowane w medycynie mają stosunkowo niewielkie działania niepożądane (mdłości, obniżenie apetytu, suchość w ustach)

Opioidy  Działanie w zależności od dawki: działanie przeciwbólowe, senność, obniżenie niepokoju i lęku, obniżenie temperatury ciała, zanik odruchu kaszlu, zwolnienie oddechu, źrenice zwężone (szpilkowate), obniżenie RR (ciśnienia tętniczego), zwolnienie perystaltyki jelit, rozluźnienie mięśni

cd  Doznania: ogromna przyjemność, „pełnia i ulga”, ekstaza, rozmarzenie, błogostan, „ciało ciężkie i gorące”, pamięć tylko rzeczy dobrych, „poczucie wielkich możliwości intelektualnych, bez wizji i halucynacji, wraz ze wzrostem dobrego samopoczucia rośnie chęć działania”…

cd  Uzależnienie fizyczne i psychiczne od opioidów: dość szybko – kilka tygodni  Przy fizycznym uzależnieniu od heroiny brak narkotyku daje „zespół odstawienia”  Po paru godzinach od ostatniej dawki narastający niepokój, rozdrażnienie, ziewanie, dreszcze, zlewne poty, łzawienie, mdłości, bóle brzucha, biegunka, skóra blada, zimna, wilgotna, paniczny strach, bezsenność, drgawki halucynacje

Środki do inhalacji  Kleje, substancje czyszczące, aerozole, paliwa, rozpuszczalniki, farby, pokosty, lakiery, zmywacze do paznokci, barwniki, gaśnice (!), odświeżacze powietrza  Większość ma silne powinowactwo do tkanki tłuszczowej – pojawiają się ponownie we krwi po paru dniach

cd Uczucie euforii pojawia się natychmiast po inhalacji, potem kolejno: ożywienie, podniecenie, brak zahamowań, poczucie siły; jednocześnie zamglone widzenie, zaburzenia mowy, omamy słuchowe, złudzenia wzrokowe lub halucynacje Silna zależność od nastawienia użytkownika i od otoczenia … Większość podaje, iż intensywność doznań zwiększa się po ponownej ekspozycji

cd  U większości występuje narastająca tolerancja, skutkująca coraz większymi dawkami  Działania niepożądane bardzo silne: zawroty i bóle głowy, nudności, kaszel, kichanie, łzawienie, dezorientacja, utrata przytomności, uszkodzenie narządów wewnętrznych, aplazja szpiku, arytmia, polineuropatie  Objawy uzależnienia: jak po alkoholu  Najczęstsza przyczyna zgonów wśród młodych narkomanów…

Dopalacze – klasyfikacja chemiczna składników o działaniu psychoaktywnym  pochodne benzylo- i fenylopiperazyny;  pochodne metkatinonu; agoniści receptorów kannabinoidowych, tzw syntetyczne kannabinoidy;  inne – glaucyna, kofeina, o-desmetyltramadol, pochodne beta-fenyloetyloaminy, fluorotropakokaina, metyloalliloamina, fluoroamfetaminy;

Substancje syntetyczne  BZP – N-benzylopiperazyna – stymulant ośrodkowego układu

nerwowego o działaniu podobnym do amfetaminy i metamfetaminy, jednak dziesięciokrotnie słabszy. Próby kliniczne wykazały, iż efekty działania BZP subiektywnie przypominają objawy występujące po użyciu amfetaminy. Objęty w Polsce kontrolą prawną (tzn. zdelegalizowana). Występuje jako biały proszek, najczęściej jako tabletki lub kapsułki Zgłaszane działania niepożądane: bóle brzucha, nudności, wymioty, bóle głowy, kołatanie serca, brak apetytu, stany lękowe, bezsenność, dziwne myśli, zmiany nastroju, dezorientacja, rozdrażnienie oraz drgawki. Może uzależniać.

cd  Pierwsza substancja, której udowodnione naukowo działanie psychoaktywne było podstawą do skoordynowanej akcji w ramach całej UE (2005 r) EMCDDA  Cząsteczka jako amfetamino-podobny środek stymulujący Ośrodkowy Układ Nerwowy, pojawiła się w Europie w 1999 r (z Nowej Zelandii !), choć dostępna była od 1980 r na Węgrzech jako substancja do produkcji Trelibetu - leku antydepresyjnego

cd  To nie „zioło” ale pochodna piperazyny – leku przeciwko robakom jelitowym!  Metabolizm jest zależny od polimorfizmu genetycznego enzymów człowieka = niezwykle duże różnice osobnicze w efektach działania !  Wpływa to też na nieprzewidziane w skutkach interakcje z innymi substancjami !!

cd  W 13 krajach UE zanotowano efekty toksyczne u ludzi, w tym w próbkach tkanek osób zmarłych  Drgawki, wzrost RR i rytmu serca, zaburzenia pracy przewodu pokarmowego, bezsenność, splątanie, „dziwne” myśli  Używa do 40% ludzi ok.20 r.ż….

Dopalacze – analiza jakościowa i ilościowa produktów zawierających benzylopiperazyny

Masa tabletek – 1600 mg Zawartość BZP (2 x HCl) 50 % – 288 mg Zawartość TFMPP (HCl) 88 mg Zawartość DBZP ok. 60 mg/tab

335 18 – 93 34 – do

Substancje syntetyczne TFMPP – 3- trifluorometylofenylpiperazyna – pochodna piperazyny o działaniu stymulujacym. Trudna do jednoznacznej oceny z powodu występowania w połączeniu z BZP, klasyfikowana jako stymulant. Występuje jako biały proszek, najczęściej jednak w połączeniu z BZP pod postacią kapsułek lub tabletek. Większość źródeł podaje, że TFMPP nie powoduje atrakcyjnych efektów psychoaktywnych dla użytkowników. Efekt stymulacji Ośrodkowego Układu Nerwowego następuje po spożyciu razem TFMPP i BZP. Działania niepożądane: migreny, bóle głowy, utrata apetytu, bezsenność, wymioty. Substancja ta może uzależniać. Zażywanie TFMPP może także spowodować odwodnienie organizmu i przyspieszenie tętna, obciążając układ krążenia. Nieznane są wszystkie zagrożenia związane z przyjmowaniem tej substancji oraz skutki długotrwałego jej zażywania.

Substancje syntetyczne  JWH-018 – naftalen-1-yl-(1-pentylindol-3-yl)-metanon – syntetyczny

agonista receptorów kanabinoidowych grudkowata, twarda substancja przypominająca haszysz, substancja ta rzadko występuje w takiej postaci. Zazwyczaj jest dodawana do mieszanek ziołowych. Ostatnie badania laboratoryjne przeprowadzone w Polsce i Europie wskazują, że substancja ta jest obecna w kilku mieszankach ziołowych. Działania niepożądane: przyspieszone tętno, zawroty głowy, apatia, dekoncentracja, niemożność skupienia uwagi, lęki i urojenia. Istnieje przypuszczenie, że JWH-018, podobnie jak marihuana może uzależniać psychicznie. Substancja ta w Polsce jest objęta kontrolą prawną.

Substancje aktywne zidentyfikowane w dopalaczach badanych w NIL

Substancje syntetyczne  Mefedron–4-metylometkatynon-(4-MMC,1-(4-metylofenylo)-2-

metyloaminopropan-1-on) Syntetyczna substancja wykazująca mieszane działanie stymulujące i entaktogenne (wyzwala empatię- zdolność do wczuwania się w sytuację innych). Sprzedawany jako „sole do kapeli”, „białe proszki”, substancja imitująca amfetaminę lub kokainę. Działania niepożądane: fizyczne: tachykardia (kołatanie serca), podniesienie ciśnienia tętniczego krwi, zgrzytanie zębami, szczękościsk, oczopląs, podrażnienie śluzówek nosa, zwiększone pocenie się, uczucie fali zimna, ból i zawroty głowy, bóle w klatce piersiowej, drżenie rąk, nudności, drgawki i konwulsje, problemy z oddychaniem, rozszerzenie źrenic; psychiczne: bardzo silna chęć zażycia kolejnych dawek, zaburzenia pamięci krótkotrwałej, gonitwa myśli, spadek koncentracji, rozdrażnienie, bezsenność, huśtawka nastrojów, halucynacje, omamy, stany depresyjne. Mefedron jest prawdopodobnie substancją uzależniającą, której użycie może spowodować poważne zagrożenia dla zdrowia człowieka. W Polsce objęty kontrolą prawną.

Dopalacze – zmiana strategii wprowadzania na rynek nowych substancji psychotropowych i środków odurzających Zawartość preparatów DEKLAROWANA ≠ REALNA - materiał roślinny z zawartością składników psychoaktywnych; - pochodne amfetaminy (metkatinon), - pochodne piperazyn (np. BZP); - materiał roślinny deklarowany jako legalna i bezpieczna alternatywa marihuany; - inne; - akcesoria

Dopalacze – inne związki o działaniu psychotropowym lub odurzającym Glaucyna – jeden z alkaloidów siwca żółtego (Glaucium flavum). Znajduje zastosowanie w przemyśle farmaceutycznym (leki zawierające glaucynę stosuje się m.in do leczenia astmy lub uporczywego kaszlu) i kosmetycznym Glaucyna w większych dawkach może powodować halucynacje Fluorotropakokaina – Irlandia (2008)  właściwości stymulujące i miejscowo znieczuląjące; efekty uboczne- problemy z sercem, przyśpieszony oddech, wzrost ciśnienia krwi, stany psychotyczne;  40 osób hospitalizowanych w ciągi 10 dni;

Dopalacze – inne związki o działaniu psychotropowym lub odurzającym Dimetyloamyloamina – Irlandia (2009) ( m. in. preparat „pinkys”);  prosta amina alifatyczna o właściwościach stymulujących. Stosowana była w kroplach do nosa;  notowana była w preparatach w mieszaninie z 2fenyloetyloaminą i kofeiną;

Dimetkaina (dimethocaine) – Irlandia (2009) (m. in. „Mind Melt”);  inhibitor wychwytu zwrotnego dopaminy – stymulant (Neuropsychopharmacol. Biol. Psychiatry 25, 639);  posiada właściwości miejscowo znieczulające.

Dopalacze – inne związki o działaniu psychotropowym lub odurzającym AM-694 – syntetyczny kannabinoid strukturą pokrewny grupie fenacetyloindoli. Wersja związku znakowana izotopem fluoru (18F) używany była w badaniach nad dystrybucją receptorów CB-1 (Ki=0,08 nM). D.O.M.S. - difenyloprolinol – otrzymany w trakcie prac nad syntezą substancji przydatnej w leczeniu osób uzależnionych od kokainy. Wykazuje łagodne działanie stymulujące podobne do metamfetaminy i kokainy o relatywnie mniejszym efekcie euforycznym podobnie jak amfetamina może znosić działanie depresyjne środków ogólnie znieczulających np.barbituranów. Podnosi próg bólowy.

Dopalacze – inne związki o działaniu psychotropowym lub odurzającym Inne układy – pochodne fluoroamfetaminy, pregabalin, o-desmetylotramadol (metabolit tramalu), kofeina, 2-fenyloetyloamina,

Dopalacze – problemy identyfikacji składników czynnych  brak danych analitycznych w bazach danych (widma MS, IR); brak materiału odniesienia – wzorców umożliwiających jednoznaczną identyfikację i badania ilościowe; możliwość występowania struktur izomerycznych utrudniających identyfikację; nowe syntetyczne kannabinoidy – konieczność izolacji związku i przeprowadzenia badań z zastosowaniem NMR. Dodatkowe utrudnienie stanowi niska zawartość substancji aktywnej w preparacie (>1%).

Podsumowanie  Dopalacze – kontynuacja modyfikacji strukturalnej substancji psychoaktywnych (designer drugs);  Modyfikacja znanych już i kontrolowanych układów (poch. amfetaminy, piperazyny, metkatinonu) - materiał dostarczany jest hurtowo przez firmy chemiczne zlokalizowane w Azji;  Poszukiwanie innych substancji syntetycznych o działaniu narkotycznym, np. ligandy receptorów kannabinoidowych;  Generalna zmiana strategii wprowadzania nowych narkotyków na rynek konsumencki;  Konieczne opracowanie metod analitycznych umożliwiających identyfikację nowych narkotyków.

Postępowanie medyczne w zatruciu dopalaczami  Zawsze zbierz maksimum dostępnych informacji zwłaszcza zanim pacjent straci przytomność !  Zawsze wezwij lekarza lub zawieź poszkodowanego do szpitala – nigdy nie próbuj „domowych” sposobów odtruwania!  Postępowanie w szpitalu: bieżące korygowanie zaburzonych parametrów życiowych, intensywna terapia, dializy, etc.

Czy aktywacja onkogenów ?  Aktualnie nie ma naukowych dowodów łączących stosowanie dopalaczy z częstszym występowaniem chorób nowotworowych  Wobec mnogości substancji wprowadzanych do nielegalnego obrotu i braku stosownych badań in vitro i in vivo nie można wykluczyć aktywacji onkogenów przez niektóre substancje  Powiązanie danych „farmakoepidemiologicznych” i występowania np. białaczek pozwoli w przyszłości sprecyzować właściwą odpowiedź na powyższe pytanie….

Dziękuje za uwagę!!!