Diagnostyka laboratoryjna

Diagnostyka laboratoryjna Wykorzystanie:
charakter „podstawowy” – badania laboratoryjne wykonuje się niemal przy kaŜdym przyjęciu,
dostarcza stosunkowo duŜo informacji o pacjencie,
dobrze „obrazuje” wiele nieprawidłowości.

1

Specyfika diagnostyki laboratoryjnej


Z reguł reguły brak bezpoś bezpośredniego kontaktu z pacjentem





DuŜ DuŜa ilość ilość wykonywanych badań badań






Operowanie na materiale pobranym od pacjenta duŜ duŜe laboratoria: kilka milionó milionów badań badań (pró (prób) rocznie personelu coraz mniej => komputeryzacja szczegó szczególnie przydatna

PrzewaŜ PrzewaŜa analiza iloś ilościowa (numeryczna)



wyniki jawnie zestawiane z wartoś wartościami fizjologicznymi Plus elementy analizy jakoś jakościowej




Stosunkowo czę często wykonywana w warunkach zagroŜ zagroŜenia Ŝycia




Czę Często wymagana praca 24h/dobę 24h/dobę




czas trwania badania istotny

2

Zalety automatyzacji diagnostyki laboratoryjnej



Czas badań (dni…godziny -> minuty) Mniejsze zuŜycie odczynników (rzędu µl)









=> mniejszy koszt badania

Precyzja, dokładność Uproszczenie procedur => mniejsze prawdopodobieństwo popełnienia błędu MoŜliwość podłączenia do LISa (ang. Laboratory Information System)

Uproszczona taksonomia urządzeń diagnostyki laboratoryjnej Typowe laboratorium analityczne (Zakł (Zakład Diagnostyki Laboratoryjnej) przeprowadza badania:
hematologiczne
biochemiczne
biał białkowe
posiewy
cytologia
histologia
bank krwi Urzą Urządzenia diagnostyki laboratoryjnej moŜ moŜna podzielić podzielić na:
czysto diagnostyczne
takie, któ które umoŜ umoŜliwiają liwiają takŜ takŜe wykonywanie prac badawczych.

3

Analizator badań białkowych

Analizator badań białkowych Badania dotyczą dotyczące (m.in.):
odpornoś odporności
stanó stanów zapalnych
monitorowania szpiczaka (choroba szpiku kostnego)
hematologia
pró próby reumatyczne




Przykł Przykład: ad: Behring Nephelometer Analyzer (Behringwerke AG/ AG/Hoehst) Hoehst)

4

5

Odpowiednik tradycyjny





Metoda tradycyjna: immunodyfuzja radialna (Manzinni ); (Manzinni); wykorzystywana nadal do celó celów kontrolnych Płytka firmowa z agarozą agarozą i przeciwciał przeciwciałem Antygen w materiale badanym Pomiar wielkoś ka”” reakcji wielkości „krąŜ krąŜka

Materiał Materiał badany w probó probówkach:
płyn mó mózgowozgowo-rdzeniowy
mocz
osocze
surowica

6

Nephelometria











Bazuje na kompleksach immunologicznych (reakcja antygen-przeciwciało) Metoda nephelometryczna (badanie wiązki rozproszonej). Najlepsza metoda do immunochemicznego mierzenia zawartości białek w surowicy, moczu i innych płynach fizjologicznych. Materiał: próbka zawierająca antygeny

Zasada pomiaru







Czynnik aktywny: przeciwciał przeciwciała (antibody) Pomiar światł wiatła rozpraszanego przez kompleksy antygenantygen-przeciwciał przeciwciało Przy zachowaniu pewnych warunkó warunków, intensywność intensywność rozpraszanego światł wiatła jest proporcjonalna do liczby w/w kompleksó kompleksów w pró próbce Koncentracja jest okreś określana za pomocą pomocą krzywej odniesienia (reference curve), wiąŜą cej wiąŜącej intensywność intensywność z koncentracją koncentracją kompleksó kompleksów

7

8

Zasada pomiaru



Reakcja ma charakter dynamiczny Wykres szybkość reakcji w funkcji czasu

Dwie metody pomiaru


Metoda punktu koń końcowego (endend-point method): Pomiar maksymalnego zmę zmętnienia (turbidity), po nasyceniu (zakoń (zakończeniu) reakcji;





Metoda stał stałego odcinka czasu (fixed time method): Oparta na ró róŜnicy wartoś wartości pomiaró pomiarów w dwó dwóch chwilach czasu





Pomiar poró porównywany do krzywej odniesienia

Zaleta: obliczanie z ró róŜnicy („ („bias” bias” jest odejmowany)

Poszczegó Poszczególne testy wykonywane z uŜ uŜyciem tych dwó dwóch podejść podejść z przewagą przewagą drugiego

9

Krzywa odniesienia






(ang. reference curve) Problem: okreś określony poziom rozproszenia moŜ moŜe odpowiadać odpowiadać zaró zarówno nadmiarowi antygenu, jak i antyciał antyciała => dobó dobór parametró parametrów tak, aby punkt reakcji był był z pewnoś ś cią ą po lewej stronie equivalence range pewno ci Dla uzyskania zadowalają zadowalającej precyzji i uniezaleŜ uniezaleŜnienia się się od warunkó warunków przeprowadzania reakcji (?)(temp, zmienność zmienność odczynnikó odczynników), krzywe odniesienia nie są są zafiksowane, ale są są obliczane onon-line na podstawie równolegle przeprowadzanych reakcji na firmowych pró próbach przy uŜ uŜyciu tych samych przeciwciał przeciwciał => kalibracja

10

Dwa rodziaje rozproszenia (scattering)








Rayleigh’ Rayleigh’a (gdy średnica czą cząstek jest mał mała w poró porównaniu z dł długoś ugością cią fali); zachodzi prawie równomiernie we wszystkich kierunkach Mie (duŜ (duŜa średnica czą cząstek w poró porównaniu z długoś ugością cią fali); zachodzi gł głównie w kierunku (przedł (przedłuŜenia) padają padającego promienia. Średnica kompleksu antygenantygen-przeciwciał przeciwciało rzę rzędu > 1000nm;



długość ugość fali 840 nm => rozproszenie typu Mie

11

Sprzęt






Dwa gł główne komponenty: analizator + komputer Łączno ść:: interfejs szeregowy RS232C Łączność Analizator:




dwie mikropipety dział działają ające ró równolegle/niezaleŜ wnolegle/niezaleŜnie pompy pró próŜniowe odczynniki (przeciwciał (przeciwciała) w firmowych fiolkach oznaczanych kodem paskowym, zawierają zawierającym kod odczynnika, datę datę produkcji i serię serię produkcyjną produkcyjną

12

Inne komponenty systemu









rotor z kuwetami reakcyjnymi (0.5 ml kaŜ kaŜda); niektó niektóre odczynniki pobierane w iloś ś ci 0.01 ml = 10 µ l; pozwala ilo na jednoczesne przeprowadzanie wielu reakcji kuwety pomocnicze, do rozcień rozcieńczania odczynnikó odczynników => automatyczne rozcień rozcieńczanie odczynnikó odczynników magnesy do mieszania w kuwetach moŜ co, w moŜliwość liwość uzupeł uzupełniania odczynnikó odczynników na bieŜą bieŜąco, trakcie badania („ („multitasking” multitasking”) nadzoruje temperaturę temperaturę reakcji zestaw 60 mikrokuwet do rozcień rozcieńczania

13

Ciekawe właściwości








rozcieńczanie odczynników niezbędne, bo niektóre reakcje zachodzą jedynie w ściśle określonych proporcjach analizator nie dopuszcza uŜywania odczynników przeterminowanych Automatyczne mycie kuwet

14

Inne komponenty








Zasobnik z wodą (destylowaną, zdejonizowaną) do rozcieńczania odczynników i mycia kuwet. Interfejs do sieci komputerowej (LIS, Laboratory Information System) Złącze serwisowe

15

Komputer i oprogramowanie


PowerMac/ PowerMac/PowerPC 7200/90






Wewnę Wewnętrzny streamer do archiwizacji Ręczny czytnik kodó kodów paskowych

Oprogramowanie:




status urzą urządzenia wyniki onon-line; line; badania w trakcie, zakoń zakończone, etc. wyś wyświetlanie czasu do zakoń zakończenia procesu (wszystkich badań badań);

16

17

18

Przegląd funkcji


Badanie skł składa się się z kilku (>=1) pró ó b/testó ó w/oznaczeń pr b/test w/oznaczeń










Definiowanie pró prób (assay (assay)) MoŜ Ŝ liwość ść definiowania wł Mo liwo własnych profili (grup) badań badań.

MoŜ MoŜliwość liwość stosowania jednego profilu badań badań do wielu pró próbek materiał materiału. Oglą Oglądanie krzywych referencyjnych Prowadzenie dziennika laboratorium (lab journal)

Inne opcje



Zawartość Zawartość probó probówek i stan zaję zajętoś tości podajnikó podajników (rack) Lista wymaganych odczynnikó odczynników wraz z ich iloś ilościami







Nazwa, kod, wymagana obję objętość tość (ml), dostę dostępna obję objętość tość,, Kontrolki odczynnikó odczynników (doraź (doraźne i miesię miesięczne)

Pozycja w stojaku (rack (rack;; z reguł reguły dowolna); Urzą Urządzenie sprawdza ilość ilość odczynnikó odczynników

19

Prezentacja wyników badań


Wyniki badania








dla konkretnego pacjenta
identyfikator pacjenta, typ badania, profil badania zbiorczo

MoŜ MoŜliwość liwość archiwizacji

Koszty








Koszt: ~250.000 zł zł (1997) Pojedyncze badanie: ~15zł ~15zł Średni czas wykonania pojedynczego testu: ~10min Wydruki Max. Max. 2250 zleceń zleceń Statystyka wykonywanych badań badań Aktualne wykorzystanie: 20 pacjentó pacjentów/dzień w/dzień (x5 oznaczeń oznaczeń = ~100 pró prób dziennie)

20

Badanie posiewów

Aparat do analizy posiewów krwi (bioMérieux)









miejsce: pracownia mikrobiologiczna (dokładniej: bakteriologiczna) Wykrywanie bakterii i grzybów (np. droŜdŜaków) w organizmie (tzw. sepsa – uogólnione zakaŜenie organizmu) nie leczone z reguły śmiertelne Jedynie detekcja zakaŜenia.

21

Sprzęt






„Cieplarka” – utrzymuje temperaturę w granicach 35..37°C Drobne kołysanie (wytrząsanie) Materiał: krew, pł płyn mó mózgowozgowo-rdzeniowy, pł płyny ustrojowe, stawowe, pł ł yny UV p (przechowywanie przeszczepó przeszczepów)
te, któ które w normalnych warunkach w organizmie są są jał jałowe


Zasada działania



Bakterie/grzyby namnaŜ namnaŜają ają się się na firmowej poŜ poŜywce w buteleczkach Buteleczki z nietł nietłuką ukącego się się szkł szkła,





PoŜ PoŜywki tak dobrane, by maksymalizować maksymalizować prę prędkość dkość namnaŜ namnaŜania; ania;





Kody paskowe zawierają zawierające: typ podł podłoŜa, data produkcji, numer seryjny; dzielony na pó pół (pół zostaje na butelce, pó pół przykleja się się do karty badania)

jednocześ jednocześnie inaktywują inaktywują ewentualne antybiotyki zaŜ zaŜywane wcześ wcześniej przez pacjenta;

Fluoresceina jest zwią związana z poŜ poŜywką ywką;


NamnaŜ NamnaŜanie się się drobnoustrojó drobnoustrojów powoduje spadek poziomu fluorescencji

22

Praktyka badania




Minimum 2 pró próby/pacjenta: tlenowce i beztlenowce (w butelce CO2 lub azot zamiast tlenu) Max. Max. czas pró próby: 7 dó dób; min. ~2h (wynik pozytywny) Komputer monitoruje pró próbki co 15min.








wobec >=14 wymaganych w badaniu tradycyjnym

W praktyce wykonuje się się kilka badań badań dziennie, gdyŜ gdyŜ stęŜ enie drobnoustrojó stęŜenie drobnoustrojów zmienia się się wraz z porą porą dnia (niektó (niektóre bardzo trudno wykryć wykryć) Czuł Czułość: ść: 15..30 komó komórek/ml (cm3) !

23

Komputer i oprogramowanie








Komputer: PC (IBM) UPS (bo 24h/dobę 24h/dobę) Wewnę Wewnętrzny i zewnę zewnętrzny czytnik kodu Streamer Statystyka (pró (próby pozytywne/negatywne, w czasie) Automatyczna kalibracja Software:








id pacjenta, nazwisko, oddział oddział, id badania, data badania, modyfikowalne „słowniczki” owniczki”; np. oddział oddziałów, materiał materiałów

MoŜ MoŜliwość liwość eksportowania danych do plikó plików w formacie MS Excel’ Excel’a W razie wyniku negatywnego wyłą cza komó wyłącza komórkę rkę DyŜ DyŜur całą całą dobę dobę

24

Uwagi


Dalsze postę postępowanie w razie wyniku pozytywnego:












zastosowanie „szerokiego” szerokiego” antybiotyku stawianie antybiogramu

Opcjonalny aparat tej samej firmy; stawia diagnozę diagnozę (gatunek grzyba/bakterii) i proponuje konkretne antybiotyki; na Lutyckiej hodowla na podł podłoŜu stał stałym, metodą ą dyfuzyjnokrąŜ ąŜkow kową ą (dobry standard, NCCL) metod dyfuzyjno kr Wykorzystanie: 20..30 pacjentó pacjentów/dobę w/dobę Koszt badania: 2x8zł 2x8zł W praktyce ok. 50zł 50zł, bo kilka posiewó posiewów Rocznie ok. 1200 badań badań, z tego ok. 300 pozytywnych

Analizator biochemiczny

25

Analizator OLYMPUS AU 560









Japan, Japan, bioMerieux handluje (+22) 624 24 34 W peł pełni zautomatyzowany, wielokanał wielokanałowy analizator o dostę dostępie swobodnym Oznaczanie poziomu: mocznika, glukozy, elektrolitó elektrolitów (só (sól/potas), magnezu, fosforu, cholesterolu, etc. Bazuje na spektrofotometrii; bada światł wiatło przechodzą przechodzące przez reagują reagujące skł składniki przy ró róŜnej dł długoś ugości fali (siatka dyfrakcyjna). lampa halogenowa jako źródło światł wiatła; dł długoś ugości fal: 340, 380, 410, 480, 520, 540, 570, 600, 660, 800 nm kolorymetria ?

Konstrukcja







Fotodetektory monochromatyczne mierzą mierzą wielkość wielkość absorpcji. Częś ci: analizator, moduł Części: moduł dostarczania wody, procesor danych probó probówki w statywie „łańcuszkuowym” cuszkuowym”; kod binarny („dziurkowy” dziurkowy”) na stojakach probó probówek 400 oznaczeń oznaczeń/h dba o temperaturę temperaturę odczynnikó odczynników (wewnę (wewnętrzna komora chł chłodnicza 5..10° 5..10°C) moŜ moŜliwość liwość wstawiania badań badań „doraź doraźnie” nie”, poza planem

26

Charakterystyka badania







pró próbka: 3..50µ 3..50µl zuŜ zuŜycie odczynnikó odczynników 15..30µ 15..30µl/pró l/próbę komunikacja: RS232C kalibracja poprzez faktor kalibracji i 1..7 wzoró wzorów kalibracji liniowej/nieliniowej odczynniki od producenta, ale moŜ moŜna wł własne Koszt ok. 4mld, pojedyncze badanie 4.5 zł zł

Zalety






czas: max. max. 10 min., tradycyjnie ~1h brak błedu pipetowania wystarczy jedna probó probówka (nawet do kilku oznaczeń oznaczeń) Moduł Moduł dostarczania wody max. max. 0.8 l/min, zdejonizowana (wię (więcej niŜ niŜ destylowana); zbiornik nieczystoś nieczystości; moŜ moŜliwość liwość pracy 24h

27

Oprogramowanie















moŜ moŜliwość liwość zaprogramowania do 1000 pró prób moŜ moŜliwość liwość ułoŜenia/zdefiniowania wł własnego testu 99 programó programów do 60 testó testów na pró próbkę bkę HDD z danymi do 4000 pacjentó pacjentów (20MB) dyskietka 3.5” 3.5” – 1000 pacjentó pacjentów modyfikowalne wydruki lista anomalii np. puste probó probówki dane o pró próbie: nazwisko pacjenta, oddział oddział, materiał materiał (surowica, osocze, mocz, pł płyn mó mózgowozgowo-rdzeniowy), pró próby do wykonania kontrola jakoś jakości w czasie rzeczywistym programowalna czę częstotliwość stotliwość pomiaru pró próbek kontroli jakości

Analizator immunologiczny

28

Analizator immunologiczny Abbot AxSym









Wykorzystywany w: hormony (tarczycy, pł płciowe) monitorowanie lekó leków kontrola, czy poziom leku w organizmie pacjenta jest prawidł prawidłowy przeciwciał przeciwciała (np. ró róŜyczka, toksoplazmoza) w ogó ogóle toksykologia markery nowotworowe hepatitis

Charakterystyka pomiarów








odczynniki dostarczane przez producenta, kalibratory firmowe Bazuje na fluorescencji reagentó reagentów Badanie przedtem niewykonalne (taką (taką metodą metodą) widoczne tylko ostateczne wyniki kiedyś kiedyś uŜywano innych reakcji ~100 badań badań/dzień /dzień, 30zł 30zł/badanie, ~1.000.000 PLN chyba najbardziej skomplikowane urzą urządzenie (i najbardziej zawił zawiła zasada fizyczna)

29

Analizator hematologiczny

Przeznaczenie


Przeznaczenie: morfologia, czyli oznaczanie (m.in.):









leukocyty (WBC[count ]), (WBC[count]), erytrocyty (RBC[count ]), (RBC[count]), hemoglobina (HGB), hematokryt (HCT), sok (obję (objętość tość [fL]), fL]), szerokość szerokość rozkł rozkładu czerwonych krwinek (RDW), płytki (PLT [count ]), [count]), średniej ]), redniej obję objętoś tości pł płytek (PLT[fL (PLT[fL]),

30

Inne oznaczane parametry





Rozmaz leukocytó leukocytów (w % udział udział oboję obojętnochł tnochłonnych (NEUT), limfocytó limfocytów (LYMP), monocytó monocytów (MONO), kwasochł kwasochłonnych (EOS), zasadochł zasadochłonnych (BASO) + luki (nonnon-classifier, classifier, LUC)) MoŜliwość liwość dostarczania pewnych wynikó wyników jakoś jakościowych: ciowych:





Tzw. flagi morfologiczne anizocytoza, anizocytoza, mikrocytoza, mikrocytoza, makrocytoza, makrocytoza, polichromia, hypochromia, hypochromia, hyperchromia, hyperchromia, przesunię przesunięcie w lewo, atypowe, blasty, blasty, etc.

Analizator hematologiczny






Technicon H1 Technicon Instruments – pionier w automatycznej analizie; pierwszy analizator TI Auto Analyser 1957 W Polsce: 16 szt.

31

Właściwości








Analizuje całą całą krew Pobiera ok. 10µ 10µl krwi Krew poddana dział działaniu versenianu potasu (antykoagulant) antykoagulant) -> nie krzepnie Czas trwania badania: ok. 3 min. Koszt badania: ok. 2 zł zł

Budowa


Trzy układy optyczne:


spektrofotometr





lampa halogenowa





oznaczanie hemoglobiny powtó powtórne liczenie + analiza barwy

laser =>

32

Budowa


laser


liczenie czerwonych krwinek (erytrocytó (erytrocytów):







pod wpł wpływem odpowiedniego odczynnika stają stają się się kuliste, przepuszczane przez b. cienka rurkę rurkę w pł płaszczu z jakiegoś jakiegoś syntetyka, dwie wią wiązki światł wiatła -> dwa pomiary -> uś uśrednienie (wysoka dokł ); rozmiar 60dokładność adność); 60-120 fl (?)

liczenie pł płytek, (mniejsze: 7.4..11.5 fl, fl, max. max. 20) liczenie leukocytó leukocytów – j.w., j.w., teŜ teŜ dwukrotnie oznaczanie rozmazu w tzw. reakcji bazo: komó komórki chemicznie „odzierane” odzierane” z cytoplazmy analiza wielkoś wielkości samych ją jąder liczone w tym samym urzą urządzeniu (teŜ (teŜ laser)

Inne właściwości





WaŜ WaŜna zasada: w razie patologii dokonuje się się sprawdzenia „ręcznego” cznego” wykres obję /koncentracja V/HC objętość tość/koncentracja Kontrola jakoś jakości/kalibracja: na pró próbkach przygotowanych przez firmę firmę, z oznaczonymi parametrami. Testy do kalibracji optyki.

33

Typowe wyniki generowane przez aparat

34

35

36

Oprogramowanie


Wyniki:



Statystyki opisowe Wykresy









koncentracja hemoglobiny (HBC) vs. vs. obję objętość tość rozkł rozkłady: obję objętość tość krwinek czerwonych i koncentracji hemoglobiny wykresy wielkość /barwa wielkość/barwa

Wyniki drukowane na gotowych paskach (szablonach) szablonach) MoŜ MoŜliwość liwość budowania statystyk z wielu badań badań Dokł Dokładniejsze raporty nadają nadające się się do prac badawczych; róŜne raporty

Inne urządzenia diagnostyki laboratoryjnej

37

Densytometr


Densytometr (Appraise (Appraise,, Beckman) Beckman)








Odczytuje wynik elektroforezy i prezentuje go w postaci graficznej elektroforeza – ruch nał naładowanych czą cząstek fazy rozproszonej w kierunku anody lub katody w oś ośrodku znajdują znajdującym się się w polu elektrycznym; stosuje się się m.in. do rozdzielania biał białek Analizuje światł wiatło odbite i przechodzą przechodzące w ró róŜnych barwach

Informatyczne systemy laboratoryjne

38

Informatyczne systemy laboratoryjne





Ang. Laboratory Information Systems (LIS) Cel: obsł obsługa przepł przepływu pracy i danych w laboratorium analitycznym
integracja ró róŜnych urzą urządzeń dzeń


Podstawowa funkcjonalność LIS: Typowy cykl pracy 1. 2. 3.

4.

5. 6.

Wprowadzenie pacjenta (Check In) Zamawianie badania (Order Entry) Pobranie i odbió odbiór pró próbki (materiał (materiału badanego) (Specimen receiving) Przekazanie do wł właściwego badania (zazwyczaj partiami) Pobranie wynikó wyników z aparatu diagnostycznego Weryfikacja wynikó wyników 1.

7.

Czę Często: w przypadku wyniku pozytywnego powtó powtórzenie badania

Wygenerowanie raportu wynikó wyników (Lab reporting)

39

Raport wyników





Główny ‘styk’ laboratorium ze światem zewnętrznym (np. szpitalem) Postać: Wydruk
E-mail
Wiadomość Wiadomość HL7 (Health (Health Level 7)


Inne funkcje wspierane przez LISy




Dostęp przez WWW Statystyki Inne formy raportowania ObciąŜ enie ObciąŜenie
Raporty dla potrzeb instytucji finansują finansujących
Raporty finansowe





Wyrównywanie obciąŜenia

40

Rozwiązania techniczne


11_05_24-56_LISsurvey.pdf

Przepływ informacji












Przepł Przepływ informacji zamawianie badań badań, odbieranie wynikó wyników Zadania: pozyskiwanie, weryfikowanie, interpretowanie i udostę udostępnianie danych uzyskanych z analizy pró próbki (specimen (specimen)) pacjenta. Istotny czynnik: czas Komputery: są czę cią ą aparatury diagnostycznej często integralną integralną częś części pomagają pomagają analizować analizować dane przechowywać przechowywać i rozprowadzać rozprowadzać wyniki testó testów nadzorować nadzorować jakość jakość testó testów dokumentować dokumentować procedury laboratoryjne udostę ), udostępniać pniać informacje dot. zarzą zarządzanie, np. przepł przepływ pracy (workflow (workflow), ocenianie wydajnoś wydajności, kosztó kosztów, etc.

41

Diagnostyka „sygnałowa”

Diagnostyka „sygnałowa”



Oparta na przebiegach czasowych Najbardziej popularne formy: formy:


Elektrokardiografia (EKG)






Najbardziej popularna; dobrze poznana i wystandaryzowana; wystandaryzowana; Z odmianami: np. elektrokardiografia cał całodobowa (przenoś (przenośny aparat rejestrują rejestrujący)

Elektroencefalografia (EEG) =>

42

Elektroencefalografia (EEG)


Obraz EEG jest uwarunkowany dwoma czynnikami:






Nieprawidł Nieprawidłowoś owości zapisu EEG mogą mogą wynikać wynikać z:






organizacją czeń ń nerwowoych, organizacją struktury połą połącze nerwowoych, procesami neuronalnymi, neuronalnymi, któ które zaleŜą zaleŜą od środowiska wewnę wewnętrznego i zewnę zewnętrznego. trznego. naruszenia siatki neuronalnej (struktury), (struktury), zakł zakłócenia czynnoś czynności mó mózgu („ („programu” programu”).

Uwagi: Uwagi:





TeŜ TeŜ właściwie diagnostyka obrazowa (vide „obraz” obraz” w przetwarzaniu obrazó obrazów) Zasadniczo do dziś dziś badanie o charakterze pomocniczym

Typy fal



Obraz jest wypadkową wypadkową wielu generatoró generatorów. Normalny obraz: fale







alfa (8(8-13Hz, oczy zamknię zamknięte), beta (14(14-30Hz) theta (4(4-7.5 Hz): thalamus, thalamus, dzieci i osoby starsze delta (0.5(0.5-3.5Hz), patologiczne lambda, kappa (podczas myś myślenia)

43

Standardowe badanie EEG





Obserwacja przebiegó przebiegów potencjał potencjałów mó mózgowych pacjenta w warunkach spoczynku i przy konkretnych akcjach Pacjent umieszczony w odizolowanym pomieszczeniu






minimum niepoŜą danych zewnę niepoŜądanych zewnętrznych bodź bodźców interkom

Czas trwania badania: 10..15min, czasami do 1h

44

Pomiar









Potencjały rzędu µV Aparat mierzy róŜnice potencjałów pomiędzy elektrodami Kanał ilustruje róŜnicę potencjałów pomiędzy parą elektrod; stąd z reguły jedna elektroda jest referencyjna Przykładowa definicja kanałów

45

46

Przykładowy elektroencefalograf


Starsze urzą urządzenia:







Rejestracja na papierze Brak moŜ moŜliwoś liwości dokł dokładniejszej obró obróbki, papier

MEDELEC DG Compact (Vickers (Vickers Medical, Medical, GB) Sprzę Sprzęt:





Głowica elektrod (Headbox czenia sond (Headbox)) do podłą podłączenia Komputer PC + monitor wysokiej rozdzielczoś rozdzielczości, duŜ duŜy HDD Fotostymulator: czem Fotostymulator: stroboskop 0.1..40Hz (sterowany złą złączem szeregowym) Specjalizowana drukarka termiczna DG PR2000

47

Charakterystyka


16 kanał kanałów pró próbkowanych z czę częstotliwoś stotliwością cią 240/480Hz







podłą czone za poś podłączone pośrednictwem karty rozszerzenia; wyglą wygląda jak zł zł. równoległ wnoległe)

Czuł Czułość 15µ 15µV/mm Filtry 0.16..15Hz; + filtr sieciowy 50 Hz Zapis na dyskach optycznych Panasonic


2 strony x 750MB => 30h zapisu => 150 badań badań na dysku

Oprogramowanie











Kompresja sygnał sygnału: 2x2x-4x MoŜ co adnotacji o pacjencie: MoŜliwość liwość dokonywania na bieŜą bieŜąco zamknię zamknięcie oczu, otwarcie oczu, zaciskanie zę zębów, śpi Skł Składowanie danych o pacjencie (modyfikowalne) Regulowana prę prędkość dkość przesuwu „papieru” papieru”; std. std. 1strona1strona-10sek. Przesuwanie pł płynne lub stronami (nawyki diagnostyka) Wyś Wyświetlanie w ró róŜnej skali czasu (np. „zagę zagęszczone” szczone”) RóŜne typy gridu Timetable, Timetable, tj. wyś wyświetlanie tylko adnotacji (zdarzeń (zdarzeń) w cał całym badaniu Nazywanie (łą czenie/crossing crossing)) elektrod (łączenie/ Kursory czasowe

48

Opcje










MoŜ MoŜliwość liwość wycinania/skł wycinania/składowania fragmentó fragmentów zapisó zapisów w postaci listy „segmentó segmentów” (np. napady, iglice); schowek Drukowanie onon- i offoff-line MoŜ MoŜliwość liwość definiowania wł własnych „programó programów”, tj. sposobó sposobów mapowania elektrod i kanał kanałów MoŜ MoŜliwość liwość monitorowania dodatkowych sygnał sygnałów (sygnał (sygnał oddechowy, puls, EKG) MoŜ MoŜliwość liwość zmiany parametró parametrów akwizycji onon-line Kalibracja impulsami schodkowymi Kontrola impedancji elektrod

Inne opcje



Nowość Nowość:: „mapowanie” mapowanie”; rozkł rozkłady topograficzne amplitudy (lub mocy widma) Raport o pacjencie (wynik): nr badania, imię imię nazwisko, wiek, pł płeć, data badania, adres, czy był było poprzednie badanie, kto wykonywał wykonywał, kto diagnozował diagnozował, diagnoza

49

50