-HARİTA VE KADASTRO MÜHENDİSLİĞİ TMMOB Harita ve Kadastro Mühendisleri Odası tarafından üç ayda bir Ocak, Nisan, Temmuz, Ekim aylarında yayınlanır. Sahibi

: Harita ve Kadastro Mühendisleri Odası Adına Başkan Andaç KAYNAK

Sorumlu Müdür

: Kadir PALA

Yayın Kurulu

:

Kapak Kompozisyonu Yönetim ve Başvurma Fiatı

Kadir PALA Dr. Haldun ÖZEN FeyzuNah Bİ L G İ N :

Kadir PALA

: Konur Sok. 4/3 Yenişehir - ANKARA f?: 17 46 52 : 125 TL. Yıllık Abonesi: 500 TL.

Dizildiği ve Basıldığı yer

,

: ONGUN KARDEŞLER Matbaası — Ankara ®: 30 12 25- 30 122& - 30 46"99-» Arka dış kapak (Renkli) Arka iç kapak (Renkli) Ön iç kapak İç sahifeler Yarım sahifeler 1/4 sahife Ara sayfada iki Renkli karton Ara Sayfa tek yüz renkli Karton Sayfa

= 20.000 = 15.000 =15.000 = 10.000 = 7.500 = 5.000 ' '= 20.000

TL. » » » » »

= 12.500

»

■

» "

Devamlı ilan verenlere % 20 indirim yapılır. ? ? ? ? ?

Yayınlanan bütün yazılara telif ve tercüme hakkı ödenir. s : Gönderilen yazılar yayınlansın yayınlanmasın geri verilmez. Yazı ve ilanlardakj fikirler yazarlorinâ aittir. Odayı ve Dergiyi sorumlu kılmaz. Çevirilerden doğacak her türlü sorumluluk çevirene aittir. Dergiye yayınlanmak üzere gönderilen yazıların daktilo ile seyrek satır olarak yazılması, şekillerin aydıngere çimi mürekkeple çizilmesi, şekil yerlerinin ipelirtilmesi ve yazıların imzalanmış olarak iki nüsha gönderilmesi lâzımdır. Kısa yazılar tercih edilir.

Harita ve Kadastro Mühendisliği Yıl : 15 Nisan - Temmuz - Ekim - 1983 Sayı : 45-46-47 İ Ç İ N D E K İ L E R Dergiden Mektup ................................................................................................ Prof. Ekrem Ulsoy'a KTÜ Senatosunca Onur Doktorası Verildi ... Yıldız Üniversitesi Jeodezi ve Fotogrametri Mühendisliği Bölümü Başkanı Prof. Burhan Tansuğ'un Konuşması ....................................... Prof. Dr. h.e. Ekrem Ulsoy'un Konuşması ... ... .................................... Prof. Dr. Ahmet Aksoy'un Konuşması ...................................................... Denizlerde Sınır Tesbiti Prof. Burhan Tansuğ ................................... ... Dayalı Ağların Dengelenmesinde Fonksiyonel ve Stokastik Modeller Prof. Dr. Ahmet Aksoy ..'.................. ................. ... . . . . . . ........................ Bilgisayar Destekli Jeodezi Uygulamaları Prof. Dr. Muzaffer Şerbetçi v.d ................................................................................... ..................... Kollakasyon Doç. Dr. Hüseyin Demir el .............................................. ... Jeodezide Olası Düşünce Doç. Dr. Onur Giirkan ... ..■ ........................ •■• Topyekûn Kırsal Kalkınma Sorunları Prof. Dr. Nazmi Yıldız ... Jeodezide Veri Yönetimi Doç. Dr. Onur Gürhan .................................. Taşınmaz Mal Edinilmesi Yöntemleri ve Kamulaştırmada Ödenti Prof. Dr. Nazmi Yıldız....................................................... ,.. .......................... Kenar Oranlarıyla Dengeleme Doç. Dr. Turgut üzel - Doç. Hasan Kıran ....................................... .................................. ........... ............................ Jeodezide Modern Gözlem Yöntemleri ve Aletleri Doç, Dr. Turgut üzel ......................................................................................................................... Normal Dağılımdan Sapmalar Doç. Dr. Şerif Hekimoğlu ... ........... Türkiye Kadastrosu ve Geleceği Y. Müh. Ömer Demiraa .................. Ülke Nirengi Ağlarının Yerleştirme ve Yöneltimine Uyduların Katkısı Doç. Dr. M. Tamer Ünal ..................................................... .......... Ortak Nokta Kümelerinin Karşılaştırılması Doç. Dr. E. Öztürlc, Doç. Dr. E. Koçak, Dr. H. Özen .................................. ......... ... ............ ••■ Sonlu Elemanlar Yönteminin Akdeniz Bölgesi Plaka Tektoniğine Uygulanması K. Eren, N. Akkaş, M. Erdik ............... ................................ Nirengi Ağlarının Hesaplanmasında Bilgisayar Programları ve Uygulamalar Doç. Dr. İsmail Hakkı Güneş ... ... ... . . . . . . . . . ... ... Göstergebilim ve Kartografik İşaret Sistemi Doç. Dr. Doğan Uçar Deformasyoniarm Saptanmasında Kontrol Ağmın İkiye Ayrılması Yöntemi Doç. Dr. fevfik Ayan ................................. ............... •■•• -•■ ■■• Türkiye'de Haritacılığın Gelişme Yönü ve Harita Mühendisi İhtiyaç Projeksiyonu Üzerine Düşünceler Doç. Hüseyin Erkan ... ... ■ ........... Hacim Hesaplama Yöntemleri Doç. Dr. Abdullah PerteMn ... .......... İstanbul'da İki Sokağa Meslekdaşlarımızın Adı Verildi ... ................

4 5 13 16 18 19 30 45 75 99 117 122 129 134 156 168 187 192 207 216 230 238 248 259 261 283

BlSOY'A AIİAİAM..

3

DERGİDEN MEKTUP

Odamız 1. numaralı üyesi, Hocamız Ekrem Ulsoy 1982 yılında uzun yıllar hizmet verdiği mesleğinden emekliye ayrılmış bulunmak, tadır. Odamız yönetim .kurulu, derginin bu sayısının ona armağan sayısı olarak çıkarılmasına karar vermiştir. Sayın Prof. Dr. h.c. Ekrem Ulsoy'un emekliye ayrılması nedeniyle, Yıldız Üniversitesi ve Harita ve Kadastro Mühendisleri Odası beraberce 9-10 Eylül 1982 de «Prof. Dr. h.c. Ekrem Ulsoy Jeodezi Simpozyumu» adlı bilimsel bir toplantı düzenledi. Sözkonusu Simpozyumun bildirileri ile törende yapılan konuşmalar bu sayıda yer almaktadır. ; Ayrıca,,Sayın Ulsoy'a, Karadeniz Teknik Üniversitesince 1.6.1982 jtarihli Senato kararıyla; Ülkemizde jeodezi alanında mühendislik öğretiminin başlatılmasında, sürdürülmesinde ve geliştirilmesindeki sürekli katkıları, KTÜ Yer Bilimleri Fakültesi Jeodezi ve Fotogrametri Bölümü'nün kurulmasındaki desteği, mesleki yayınları ile Türkiye'de jeodezi öğretim, araştırma ve uygulamalarına yön vermesi, dolayısıyla Yer Bilimlerine değerli katkılarda bulunması nedeniyle Onur Doktorası unvanı verilmiştir. Bu sayıda, Karadeniz Teknik Üniversitesi'nin kadir bilir davranışının belgelerini de yayınlıyoruz. Odamız ve dergimiz, bu sayı ile Sayın Ulsoy'a saygı görevini bir parça da olsa yerine getirmenin mutluluğu içindedir. Meslekdaşlarimızın örnek bir meslekdaş olarak sürekli anımsayacağı Hocamıza bundan sonraki yaşamında da sürekli mutluluk dilerken, onun düzenli ve disiplinli çalışma yaşamından aldığımız güçle mesleğimizi geliştirmeye çalışma görevimizin bilincinde olduğumuzu da vurgulamak isteriz. Yayın Kurulu

4

Prof. Ekrem ULSOY'a K.T.Ü; Senatosunca Onur Doktorası vsrJldî Berlin Yüksek Teknik Okulunu bitirdiği 1938 yılından beri sürekli olarak mesleğe büyük bir özveri ve gayretle hizmet eden, mesleğin kurucularından, 2000 civarında haritacı Müh. ve Y. Müh. in yetişme, sinde doğrudan veya dolaylı katkısı olan Prof. Ekrem ULSOY'a K.T.Ü. senatosunca 1.6.1882 tarihinde Onur Doktoru unvanı'verilmiştir. 8-11 Haziran 1882 tarihinde Trabzon'da yapılan ve K.T.Ü. Yerbilimleri Fakültesi Jeodezi ve Fotogrametri bölümünce düzenlenen «Türkiye'de Jeodezi öğretimi» simpozyumuna katılan meslektaşlarımızın ve Senato üyelerinin hazır bulunduğu bir törenle kendisine bu unvan K.T.Ü. Senatosu başkanı Rektör Prof. Dr. Erdem Aksoy tarafından tevdi edilmiştir. Bu vesile ile ayrıca üniversitenin altın bir rozeti, bazı yayınlar ve öğrenciler tarafından hediyeler verilmiştir. Töreni takiben program uyarınca Prof. Dr. h.c. Ekrem ULSOY tarafından «Nirengi Ağları Hakkında Genel Açıklamalar» konulu bir ders verilmiştir.

5

K. T. Ü. =.;■■ ■ : . ■ . ■ ; . - . - . : ■ ■ :

YER BİLİMLERİ FAKÜLTESİ

;

■'.... '

-

Jeodezi ve FoÇcğrametıi Bölümü "Sayı : 249

10.5.1982

YER BİLİMLERİ FAKÜLTESİ DEKANLIĞINA, Jeodezi mesleğinde yüksek öğretim, ülkemizde, 1949 yılında o zamanki adı Yıldız Teknik Okulu olan İstanbul Devlet Mühendislik ve Mimarlık Akademisinde başlatılmış olan ve Türkiye'de harita mühendisi yetiştiril mesinin gereğine inanan sayın meslektaşımız Prof. Ekrem Ulsoy, bu öğre timin başlatılmasında ve geliştirilmesinde uzun yıllar fiilen hizmet yaparı ve bu ağır görevi cesaretle üstlenen değerli bilim adamları arasında yer almıştır. ' . . . ■ , Prof. Ulsoy, Avrupa'ya ilk defa Jeodezi öğrenimine gönderilenlerden biri olarak, ülke sorunlarına ve Jeodezi öğretimine disiplinli ve ödünsüz bir yaklaşım içinde çalışmalarını sürdürmüş, Jeodezi mesleğinin her alanına doğrudan veya dolaylı katkılarda bulunmuş; örnek bir meslekdaş ve öğretici olarak büyük bir saygınlık kazanmış; buna karşılık mütevazi ve insancıl tutumunu bırakmadan 70 yaşma ulaşmıştır. Prof. Ekrem Ulsoy, 1912 yılında Halep'te doğmuş ilk ve orta öğrenimini İstanbul'da bitirmiştir. Devlet tarafından açılan sınavı kazanarak, Jeodezi öğrenimi yapmak üzere Berlin'e gönderilmiş ve 1938 yılında Yüksek Mühendis unvanıyla yurda dönmüştür. 1939 yılından 1950 yılma kadar geçen sürenin yaklaşık 10 yılında Millî Savunma Bakanlığı Harita Genel Müdürlüğü'nde görev yapmıştır. Bu kurumda, Türk Haritacılığının değerli eseri olan ve Dünya meslek çevrelerince önemi sık sık vurgulanan ülke ana ni_ rengi ağının tesis, rasat ve hesaplama işlerinde fiilen çalışarak günümüzde erişilemeyen titizlikte hizmetler başarmıştır. Mesleğin en ağır hizmetlerinde kazandığı deneylere dayanarak, Türkiye'de Jeodezi mesleğinin geliştirilmesi ve yaygınlaştırılması gerektiğine inanmış; bu amacı gerçekleştirmek için zamanın sınırlı olanaklarına ve sayısız güçlüklere rağmen, 1950 yılında İstanbul Teknik Okulu Harita-ve Kadastro Bölümü'nün kuruluşunda; 1959 yılında Jeodezi ihtisas öğretiminin başlamasında öğretim üyesi ve yönetici olarak görev yapmıştır. Prof. Ulsoy, gündüz ve gece öğrenimini birlikte sürdüren bu bölümün Fakülteye dönüşmesinde ve öğretim düzeyinin geliştirilmesinde de katkılarına devam etmiştir. Bu görevlerinin yamsıra. Jeodezi alanında diğer yüksek öğretim kurumlarının kurulmasını teşvik etmiş; İ.T.Ü. İnşaat Fakültesi 6

Senatörler ders sonunda. E. tlJsoy'u. alkışlarken Jeodezi Potogrametri Mühendisliği - Bölümü'nde dersler vermiş; K.T.Ü. Jeodezi Bölümü'nim kurulması sırasında kısa bir süre Trabzon'a gelerek çalışmalarımızı yönlendirmiştir. Sayın Prof. Ekrem Ulsoy, otuz yılı aşan öğretim üyeliği döneminde yaklaşık 2000 mühendis ve Y. Mühendis yetişmesini doğrudan veya dolaylı katkılarıyla sağlamıştır. Yetişen meslek mensupları bugün uygulama ve öğretim kurumlarında etkin görevlerde çalışmaktadırlar. Örneğin; bugün Jeodezi öğretimi yapan dört yüksek öğretim kurumunda hizmetin yükünü üstlenen toplam 49 doktor, doçent ve profesörün 36'sı; Bölümümüzde görev yapan toplam 13 doktor, doçent ve profesörün 10'u Sayın Ulsoy'un yetiştirdiği öğrencilerden oluşmaktadır. Prof, Ekrem Ulsoy'un özgeçmişi ve yayımlanmış eserlerinin listesi ek_ te sunulmuştur. Eserleri arasında özellikle Dengeleme Hesabı ve Matematiksel Jeodezi adını taşıyan yayınlan mesleğin temel konularını kapsamlı olarak ve ustalıkla inceleyen çok değerli yayınlardır. Prof. Ekrem Ulsoy, yarım yüzyıla yaklaşan meslek yaşamında, Jeodezinin ülkemizde gelişmesi için uygulamalı çalışmaları, öğretim - Araştırma ve yayın faaliyetleriyle mesleğin zirvesine ulaşmış; bu arada Bölümümü, zün kuruluş ve çalışmalarına desteğini ve yardımını sürdürmekte olan ve Türkiye'de Jeodezi bilim alanında ön sırada yer alan bir bilim adamı olarak değerlendirilmektedir. ,■ 7

13 Temmuz 1982 tarihinde yaş haddinden emekliye ayrılacak olan Prof. Ekrem Ulsoy'a, yukarıda açıklandığı gibi, Yer Bilimlerine ve Jeodezi mesleğine hizmetleri ve katkıları dolayısıyla, «karadeniz Teknik Üniversitesi'nde Onur Doktoru unvanı verilmesine ilişkin Yönetmelik» uyarınca Onur Doktoru unvanının verilmesini takdirlerinize saygılarımla arz ve teklif ederim. Ek :

1. Özgeçmiş 2. Yaym listesi

Prof. Dr. Muzaffer ŞERBETÇİ '

Bölüm Başkanı

PROF. EKREM ULSOY'UN YAYINLARININ LİSTESİ 1. 5 nci Beynelmilel Fotogrametri Kongresi (Çeviri) Haritacılar mecmuası sayı 25 (yıl 1939), 26, 27 (1940) 2. İstasyon Muvazenesine Ait Bir Mesele ^ Haritacılar mecmuası sayı 31, 1941 s

' ; ;:

., .;■■

3. Topografya ve Morfoloji (R. Fintervvalder'den çeviri) Haritacılar mecmuası sayı 32-33, 1941 4. Nirengi Şebekesinde Müselles Hesapları Haritacılar mecmuası sayı 34, 1942 5. Verniyer Haritacılar mecmuası, sayı 36, 1943,

.

,

... : .

6. JeodezikŞua Huzmesinin Müstevi Konform ve Şekle Sadık Olarak İrtisamı Haritacılar mecmuası sayı 39, 1947 7. Astronomik - Jeodezik Şebeke Muvazenesi (H. "Wolf'tan çeviri) Haritacılar mecmuası sayı 40, 1949 8. Eksantrik Olarak (İstasyondışı) manlarının Tayini' Harita Dergisi sayı 66, 1963

Yapılan Ölçülerde İndirgeme Ele

9. Dengeleme Hesabı Teknik Okulu Yayınlan sayı 87, 1963 10. Kenar Ağlarının Dengelenmesi Harita ve Kadastro Mühendisliği sayı 5, 1966

8

11. Projeksiyon ve Endikatris Harita ve Kadastro Mühendisliği sayı 5. 1966 12. Pratik Matris Hesabı Teknik Okulu Yayınlan sayı 91, 1966 13. Yükseklik ve Nivelman Harita ve Kadastro Mühendisliği sayı 7, 1967 14. Korelasyonlu Ölçüler Dengelemesine Ait Bir Örnek Harita ve Kadastro Mühendisliği sayı 11.12, 1968 15. Düzlem ve Küresel Trigonometri, 1969 16. Jeodezinin Konusu ve Tarihçesi, Ekim 1970, Jeodezi Bülteni Cilt : 1 17. Eşdeğerli Ölçülerin Dengeleme Hesabında Kullanılması, Ekim 1971 18. Jeodezide Kullanılan Koordinatlar, Bunların Birbirlerine Dönüşümleri ve Projeksiyon. Har. Kad. Müh. Sayı : 26, 1972 19. Bilinmeyenli Şart Denklemleri ve Eksik Ölçülü Nirengi Ağları Harita ve Kadastro Mühendisliği sayı 30, 1974 20. Yeni Dengeleme ve Prediksiyon Yöntemleri (Moritz'den çeviri) Harita ve Kadastro Mühendisliği sayı 31-32, 1974 21. Dengeleme Hesabı İDMMA yayını sayı 87, 1974, 2. baskı 22. Yeni Dengeleme ve Prediksiyon Yöntemleri (Moritz'den çeviri) Harita ve Kadastro Mühendisliği sayı 35, 1975 23. Ölçü İşleri ve Haritacılıkta Gelişmeler Harita ve Kadastro Mühendisliği sayı 40, 1977 24. Matematiksel Geodezi İDMMA Yayını sayı 144, 1977 25. Pratik Matris Hesabı İDMMA Yayını sayı 91, 1980, 2. baskı 26. Harita Mühendisliği ve Coğrafya İstanbul Üniversitesi Coğrafya Enstitüsü Dergisi sayı 23, 1980 27. Ülke Jeodezi Ağlan. Ders notu İTÜ Jeodezi kürsüsü No. 2.

'

PROF. EKREM ULSOY'UN ÖZGEÇMİŞİ Adı ve Soyadı Baba Adı Doğum Yılı Doğum Yeri

: Ekrem ULSOY : Ali Galip : 1912 : Halep 9

İlk Okulu ve bitirdiği yıl : İstanbul 1. Erkek İlkokulu, 13.8.1925 Orta Okulu ve bitirdiği yıl : Vefa Orta Okulu, 1928

.

Lise ve bitirdiği yıl : İstanbul Erkek Lisesi, 1931 Yüksek Tahsil : Berlin Yüksek Teknik Okulu, 16.7.1938 Tahsilini bitirdikten sonra staj yaptığı kurumlar : 1) Potsdam Jeodezi Enstitüsü 2) Münih Harita Dairesi 3) Münih rasathanesi Yurda dönüşten sonra çalıştığı kurumlar : 1) Harita Genel Müdürlüğü 1. 6.1939 — 1. 9.1939 2) Askerlik Hizmeti î.11.1939 — 4.10.1941 3) Harita Genel Müdürlüğü ■ 15.10.1941 — 13. 8.1945 4) Toprak İş. Genel Müdürlüğü 15. 6.1946 — 30. 1.1947 5) Harita G*enel Müdürlüğü . 31. 1,1947 — 10. 2.1950 6) İ.D.M.M.A. 10.2.1950 — Profesörlüğe Atama : 3.9.1959

K. T. Ü. YER BİLİMLERİ FAKÜLTESİ FAKÜLTE KURULU TOPLANTISI TOPLANTI TARİHİ : 12 Mayıs 1982 TOPLANTI NO : 11 • TOPLANTI YERİ : Toplantı Salonu TOPLANTIDA BULUNANLAR : Prof. Dr. Remzi DİLEK (Dekan), Prof. Dr. Mustafa, ASLANER, Prof. Dr. Muzaffer ŞERBETÇİ, Prof. Dr. Yusuf TATAR, Prof. Dr. İsmet GEDİK, Prof. Dr. Türker ÖZSAYAR, Doç. Dr. Erdal KOÇAK, Doç. Dr. Ömer ALPTEKİN, Doç. Dr. Aşkm BURŞUK, Fak. Sek. Güngör ÇOLAK (Raportör),

GÜNDEM: 1 — Jeodezi ve Fotogrametri Bölüm Başkanlığının Prof. Ekrem ULSOY'a «Onur Doktora Unvanı verilmesi Hk. daki 249 sayılı yazısı, GÜNDEM MADDESİNE GEÇİLDİ : — Yer Bilimleri Fakültesi Fakülte Kurulu 12 Mayıs 1982 Çarşamba günü saat 14.00 de Dekan Prof. Dr. Remzi DİLEK'in Başkanlığında toplanarak aşağıdaki kararı almıştır. 1 — İstanbul Devlet Mühendislik ve Mimarlık Akademisi Harita ve ' Kadastro Fakültesi Öğretim Üyesi Prof: Ekrem ÜLSOY'a ilgili yönetmelik uyarınca KTÜ Onur Doktoru unvanının verilmesini öneren ve adı geçenin otuzüç yılı'öğretim hizmetinde olmak üzere kırkdört yıllık meslekî çalış, malarını açıklayan Jeodezi ve Fotogrametri Bölümü Başkanlığının 10.5.1982 gün ve 249 sayılı yazısı ile ekleri okunda, incelendi. Gereği dü: vünüldü. . . .. Ülkemizde Jeodezi alanında, Mühendislik öğretiminin başlatılmasında, sürdürülmesinde ve geliştirilmesindeki sürekli katkıları, Fakültemiz Jeode zi ve Fotogrametri Bölümü'nün kurulmasındaki desteği meslekî yayınlan ile Türkiye'de Jeodezi öğretim - araştırma ve uygulamalarına yön veren, dolayısıyla Yer Bilimlerine değerli katkılarda bulunan Prof. Ekrem ULSOY'a «Onur Doktoru» unvanının verilmesinin ilgili yönetmelik uya rınca KTÜ Senatosuna önerilmesine oy çokluğu (8 kabul 1 red) ile karar verildi. . . . 11

K. T. Ü. Üniversite Senato'sunun 1.6.1982 gün ve 16 Sayılı Olağanüstü Toplantısı Tutanağı Toplantıda Bulunanlar : Rektör : Prof. Dr. Erdem Aksoy Rektör Yard. ve Makine ve Elk. Pak. : Prof. Dr. Nuran Özalp Dekanlığını Tedvirle Görevli Rektör Yardımcısı : Prof. Dr. Yılmaz Öztan Temel Bilimler Fakültesi Dekanı : Prof. Dr. Yavuz Gündüzâlp İnşaat ve Mimarlık Fakültesi Dekanı .: Prof. Dr. Turan İlgaz Yer Bilimleri Fak. Dekanı : Prof. Dr. Remzi Dilek Orman Fakültesi Dekanı : Prof. Dr. Burhan Soykan Tıp ve Sağ. Bil. Fak. Dekanı : Prof. Dr. Ayvaz Karabıyıkoğlu Deniz Bilimleri Enstitüsü Müdürü :' Doç. Dr. Vedat Batu Temel Bil. Fak. Kur. Seç. Üye : Doç. Dr. Turgut Başkan İnşaat ve Mimarlık Fak. Fak. Kur. Seç. Üye : Doç. Dr. Akın Önalp Makine ve Elk. Fak. Fak. Kur. Seç. Üye : Doç. Dr. Atilla Ülkü Yer Bilimleri Fak. Fak. Kur. Seç Üye : Prof. Dr. İsmet Gedik Tıp ve Sağ. Bil. Fak. Fak. Kur. Seç Üye : Doç. Dr. Fadıl Aktürk Genel Sekreter (Raportör) : Turgut Seymen Sekban Toplantıda Bulunmayanlar Yabancı Diller Yüksek Okulu Md. : Prof. Dr. Ergün Bayar (Görevli) Elektronik Hesap Bilimleri Ens. Md. : Prof. Dr. Timur Karaçay (Görevli) Orman Fak. Fak. Kur. Seç. Ü> : Doç. Dr. Hüdaverdi Eroğlu Toplantı, Rektör Prof. Dr. İadem Aksoy'un Başkanlığında Senato Salonunda Saat 14.00 te başladı. Gündeme geçildi. Yer Bilimleri Fakültesi Dekanlığından Rektörlük Katma gelen 13.5.1982 gün ve 210/475 Sayılı, «Prof. Ekrem Uîsoy'a Karadeniz Teknik Üniversitesi Onur Doktoru unvanı verilmesi» konulu yazı okundu. Yazının ekindeki 12.5.1982 gün ve 11/1 Sayılı Fakülte Kurulu Karan ile Dosya incelendi. Gereği düşünüldü : Yapılan açık oylama sonunda; Prof. Ekrem Ulsoy'a, 1 — Türkiye'de Jeodezi alanında mühendislik öğretiminin başlatılma sında, sürdürülmesinde ve geliştirilmesinde sürekli hizmetlerinden. 2 — Karadeniz Teknik Üniversitesi Yer Bilimleri Fakültesi Jeodezi ve Fotogrametri Bölümünün kurulmasındaki desteğinden. 3 — Meslekî yayınlarından. 4 — Türkiye'de Jeodezi öğretim - araştırma ve uygulamalarına yön vererek Yer Bilimlerine yaptığı değerli katkılarından dolayı Karadeniz Teknik Üniversitesinde Onur Doktoru Ünvam Verilmesine İlişkin Yönet meliğin 1. maddesi uyarınca Karadeniz Teknik Üniversitesi ONUR DOK TORU unvanı verilmesine oybirliğiyle karar verildi. 12

YİLDİZ ÜNİVERSİTESİ

.

JEODEZİ VE FOTOGRAMETRİ MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ BAŞKANI PROF. BURHAN TANSUĞ'UN KONUŞMASI Sayın Rektör, Öğretim Üyeleri, Saygıdeğer Meslektaşlarım ve Konuklarımız. Çok sevdiğimiz bir öğretim üyemiz, hemen hepimizin yakından tanıdığı ve çok sevdiği, hocaların hocası Profesör Dr. Ekrem Ulsoy'un emekliye ayrılması nedeniyle, Yıldız Üniversitesinin ve Harita Kadastro Mühendisleri odasının beraberce hazırladıkları «Geodezi Simpozyumus'na hoş geldiniz. Değerli bir hocamıza güle güle demek amacıyla hazırlanan bu veda merasiminin asıl hedefi, hocanın yakın dostlarını ve öğrencilerini bir araya toplamak ve geçmiş günleri tatlı ve acı anılarıyla bir defa daha yadelmekti. Ömrünün büyük bir kısmını mesleğine ve öğrencilerine vakfetmiş bir hoca hakkında iyi ve güzel sözlerden başka ne söylenebilir. Ekrem Ulsoy, aramızda bir kaç kişinin dışında, hepimizin hocasıydı. Her yönüyle bizlere hocalık yaptı. Yalnız bilgi aktarıcısı değil, bölümümüzde yapılan tüm bilimsel çalışmaların yürütüaüsüydü. Çalışmalara ^yön veren, sıkıntılı ve güç durumlarımızda bize cesaret ve teselli dağıtan, doğru yolu gösteren bir bilimi adamıydı. 13

Çok kuvvetli bir sağduyu sahibidir, toplantılarımızda Ekrem hoca söz aldığı zaman, «şimdi mantık konuşuyor» denirdi. Görüşleri yerinde, kararları isabetli idi. Yaşam öyküsünden bazı ufak kırıntıları kısaca burada bir defa daha tekrarlayalım. 1912 yılında Halep'te doğdu. İlk ve orta öğrenimini İstanbul'da, yüksek öğrenimini Berlin Yüksek Mühendislik Okulunda tamamladı. Göreve 1938'de Harita Genel Müdürlüğünde başladı. İlk hocalığı 1941 de aynı genel müdürlükte Trigonometri öğretmenliği ile başladı. Bu ilk öğretmenlik dönemini anlatırken «çok heyecanlıydım, sonraları heyecanımı yenme yeteneğine kavuştum» demektedir. Bu iyi hazırlanmaya verdiği önem bütün öğretmenliği süresince devam etti. Mesleğin ve Harita-Kadastro Mühendisliği Bölümünün gelişmesinde ve bu günkü düzeye erişmesinde hizmeti çok büyüktür. Rahmetli hocamız Prof. Jyîacit Erbudak'Ia birlikte, Bölümümüzün kuruluş aşamasındaki hizmetleri ve bu hizmetin yürütülmesinde yüklenmiş oldukları ağır külfetler (haftada 26 saat kadar ders yükü) anlatılmakla bitmez. Bu yükleri en güzel ve veciz anlatan eski Teknik Okul Yıl. tıklarının birinde yayınlanmış olan bir karikatürdür. Bu karikatürü eskiler hatırlayacaktır. Bir araba dolusu harita öğrencisini iki kişi çeker. Bunlardan birisi Macit Erbudak, diğeri de Ekrem Ulsoy'dur. Ekrem Ulsoy'un Yıldız Teknik Okulu kadrosuna katılışı 1950 yılındadır. 1949 yılında Türkiye'de harita ve kadastro faaliyetlerine hız vermek için Harita Kadastro Mühendisi yetiştirilmek üzere açılan yeni bir bölümün öğretim üyesi gereksinmesini karşılamak üzere, Milli Savunma Bakanlığının özel müsaadeleri alınarak Ekrem Ulsoy'un devlete olan mecburi hizmeti Teknik Okula devredilmiştir. Böylece bazı derslerin büyük bir kısmını yüklenen Ekrem Ulsoy o zamanki tabiri ile «Bölüm Şefliğbni de üstlenerek 20 yıla yakın bir süre hiç yakınmadan bu hizmeti yürütmüştür.: Bu hizmetlerinden dolayı kendisine minnettarlığımız sonsuzdur. :J

14

Disiplinli, ilkelerinden hiç taviz vermeyen, yönetmeliklere sadık bir hoca olarak bilinen Ekrem Ulsoy, özel hayatında ve arkadaş sohbetlerinde tadına doyulmaz, neşeli, esprili, özveri dolu bir arkadaşımızdır. Derin meslekî bilgisi yanında, kuvvetli hafızası geniş tecrübeleri ile çözemeyeceği sorun yoktur. Türkiye'ye gelmiş bir yabancı, bir vesileyle Türkiye'de jeodezi alanında en yetkili; yani Eggert, Kneisel ayarında kim var diye bir soru yönelttiğinde, bendeniz Ekrem Ulsoy'u göstermiştim. Uzun yıllar süren hizmeti son olarak, 1982 yılının Temmuz ayında kadir bilir Karadeniz Teknik Üniversitesince kendisine Fahri Doktor unvanı verilmesi ile ödüllendirildi, 1982 yılının Temmuz ayında .70 yılını doldurması nedeniyle saygı değer hocamız emekli oldu, fakat aramızdan ayrıldı diyemiyeceğim. Çünkü biz kendisini her zaman aramızda görmeyi istedik ve göreceğimizi ümit ediyoruz. Kendisine mesaisini çok sevdiği kitaplarına hasretmek olanağına kavuştuğu şu anda yeni yaşamında mutluluklar, huzur ve başarılar dileriz. Son satırlarımı karalarken ufak bir anımı anlatmadan edemiye. ceğim. Bir gün okuldan çıkmış eve giderken, bizim Teşvikiye istikametine giden 43 no'lu otobüse yetişmek için koşuyordum. Birden yanımdan yıldırım hızı ile biri geçti ve otobüse atladım. Şaşkınlıkla baktım, çünkü ben o zaman 40 yaşlarında idim. Yanımdan hızla geçen adam da Ekrem hocamızdı. Demek ..istediğim şu ki her zaman dinç idi. Allah bu dinçliğini uzun süre daha devam ettirsin.

15.

PROF. DR. h.c. EKREM ULSOY'UN KONUŞMASİ Sayın Rektör, Değerli Öğretim Üyeleri ve Öğrenciler, Bayanlar, Baylar, Bu gün simpozyuma katılmak üzere evden çıkarken, hakkımda bazı onuşmalar yapılacağını bilmekle beraber, bu kadar övgü dolu, güzel ve dostça sözler duyacağımı ve bunlara ilâveten, manevî değeri çok yüksek hediyeler alacağımı tahmin bHe edemezdim. Bütün bunların beni ne kadar duygulandırdığını ve mutlu kıldığını, şu anda anlatmak gücünden yoksunum. Her şey için hepinize candan teşekkür ederiim. Akademik hayatımın yasal süresinin dolması nedeni ile 13 Temmuz 1982 tarihinden itibaren aranızdan ayrılmış bulunuyorum. Harita-Kadastro Fakültesi ile Harita-Kadastro Mühendisleri Odası, bu ayrılışı bir simpozyum ile daha geniş bir çevreye duyurmayı ve sim. pozyuma benim adımı vermeyi uygun gördüler. Şahsıma karşı gösterilen teveccüh ve sevginin belirtisi olarak gördüğüm bu karar dolayısile her iki kurum temsilcilerine minnet ve şükranlarımı arzetmek isterim. Akademide 10 Şubat 1950 den 13 Temmuz 1982 ye kadar çalışma olanağını buldum. Bu 32 yıl 5 ay demektir ve azımsanacak bir zaman değildir. Bu süre içinde Harita-Kadastro Fakültesinin kuruluş ve gelişmesini de yaşadığım için çok mutluyum. Meslek hayatıma gelince, Berlin Yüksek Teknik Okulundan 16 Temmuz 1938 de mezun olduğuma göre, 44 yılı aşkın bir süredir bu mesleğin mensubuyum. Bu süre zarfında, gücümün elverdiği kadar, meslekî faaliyet, meslekî eğitim ve mesleği tanıtma alanlarında çaba gösterdim. Bu esnada bilmeden yaptığım hatalar1 ve işlediğim kusurlar varsa bağışlamanızı rica ederim. 16