>

ISSN 1644-289X

. dziś .jutro . .

wczoraj yesterday

today

tomorrow

.heute .morgen winter .4/2011 2012

gestern

information for tourists & businesspeople with map



> Urząd Miasta Kielce

25-303, Rynek 1, www.um.kielce.pl, www.itv.kielce.eu

Urząd Miasta Kielce

> Biuro Obsługi Interesanta

tel. 48 41 36 76 009 (099), (509)

>

Regionalne Centrum Informacji Turystycznej 25-007, ul. Sienkiewicza 29 tel. 48 41 348 00 60 www.swietokrzyskie.travel e-mail: [email protected]

Projektów Strukturalnych > Wydział i Strategii Miasta Urząd Miasta Kielce 25-659, ul. Strycharska 6 tel. 48 41 36 76 553 fax 48 41 36 76 552

> Centrum Obsługi Inwestora Urząd Miasta Kielce 25-659, ul. Strycharska 6 tel/fax. 48 41 36 76 557 tel 48 41 36 76 356 e-mail: [email protected] www.um.kielce.pl/business

Szanowni Państwo, Kielce to nowoczesne, dynamicznie rozwijające się miasto, które wykorzystało skok cywilizacyjny, jaki niesie ze sobą członkostwo w Unii Europejskiej. W ciągu ostatnich lat dzięki środkom unijnym, inwestowaniu w placówki kultury, pomoc społeczną, infrastrukturę techniczną i sportową Kielce stały się przyjazne dla swoich mieszkańców, turystów oraz biznesmenów. Dzięki dofinansowaniu z Unii Europejskiej prowadzona jest także rozbudowa Targów Kielce - ośrodka najdynamiczniej rozwijającego się w Polsce i Europie. Targi Kielce to od lat miejsce spotkań największych firm na rynku krajowym i zagranicznym, reprezentujących różne dziedziny gospodarki oraz miejsce zawierania wielomilionowych kontraktów. Nasze miasto to ekonomiczne, turystyczne i kulturalne centrum regionu świętokrzyskiego. Znakomita lokalizacja, przychylność władz, dobre warunki do pracy i wypoczynku stanowią poważny atut pozwalający zakładać firmy oraz dynamicznie je rozwijać i cieszyć się sukcesami. Miasto oferuje także ciekawe nieruchomości, interesujący system ulg dla tworzących nowe miejsca pracy, profesjonalną obsługę przedsiębiorców oraz wysoki standard usług okołobiznesowych. Kielce to także miasto sportu i aktywnego wypoczynku. Rozwój sportu w naszym mieście ma szczególne znaczenie. Świadczy o tym nowoczesna infrastruktura sportowa, baza hotelowa oraz aktywny udział kielczan w życiu sportowym miasta. Kielce mają naturalne i niepowtarzalne warunki do uprawiania wielu dyscyplin. Dążąc do nowoczesności, troskliwie pielęgnujemy bogate tradycje historyczne. Ich ślady możemy zobaczyć na każdym niemal kroku. Polecam Państwu zwiedzenie kieleckich muzeów i galerii, skorzystanie z ciekawej oferty placówek kultury. Zapraszam Państwa do Kielc. Wierzę, że czas spędzony w naszym mieście dostarczy wielu wrażeń i będzie bogaty w nowe doświadczenia.

> Kielce City Hall

Wojciech Lubawski Prezydent Kielc

25-303, Rynek 1, www.um.kielce.pl, www.itv.kielce.eu

> Customer Services

phone 48 41 36 76 009 (099), (509)

Centre for Tourist > Regional Information 25-007, ul. Sienkiewicza 29 phone 48 41 348 00 60 www.swietokrzyskie.travel e-mail: [email protected] Project and Urban > Structural Strategy Department Kielce Townhall 25-659, ul. Strycharska 6 phone 48 41 36 76 553 fax 48 41 36 76 552 Assistance Centre > Investor Kielce City Hall 25-659, ul. Strycharska 6 phone/fax 48 41 36 76 557 phone 48 41 36 76 356 e-mail: [email protected] www.um.kielce.pl/business

Ladies and Gentlemen, Kielce is a modern, dynamically developing city which has made good use of the opportunity for a civilisational leap offered by Poland’s membership in the European Union. In recent years, thanks to EU funds, and investing in institutions of culture, social welfare, as well as technical and sports infrastructure, Kielce has become friendlier to its inhabitants, tourists and businesspeople. For years, thanks to Poland’s most rapidly developing Trade Fair Centre (Targi Kielce), the city has been a meeting ground for major Polish and foreign companies representing various branches of economy, and the venue where multi-million contracts have been concluded. Our city is the Świętokrzyskie region’s centre of business, tourism and culture. A splendid location, sympathetic authorities, together with good conditions for work and leisure are major trump cards which encourage company establishment, development, and ultimate success. The city has on offer interesting properties, an attractive incentive system for those creating new workplaces, professional services for entrepreneurs, as well as high-standard business-related services. Kielce is also a city of sports and active leisure pursuits. The advancement of sports in our city is especially important. This shows in the modern sports infrastructure, hotel facilities and active participation of the locals in the city’s sports life. Kielce has unique natural conditions in which to practise several disciplines. Aspiring to modernity, we take great care of our rich historical tradition. Its traces may be seen at every step. Let me recommend a visit to Kielce museums and galleries, as well as the interesting offer of our institutions of culture. We look forward to seeing you in Kielce. I believe that the time spent in our city will be an enjoyable and memorable experience.



Wojciech Lubawski President of Kielce

Kielce

> W numerze: Gdy w ogrodzie botanicznym zakwitną bzy

6

When Lilacs in the Botanical Gardens Bloom

8

Nowe oblicze kolei w Świętokrzyskiem

10

The New Face of the Świętokrzyskie Railway

11

Uniwersytet Jana Kochanowskiego Nowa perspektywa, nowe możliwości

12

The Jan Kochanowski University: New Prospects, New Opportunities

13

Politechnika Świętokrzyska: Inwestujemy w rozwój

14

Szanowni Państwo,

The Kielce University of Technology: Investing in Development

15

Piękno kamienia morawickiego

16

The Beauty of Morawica Stone

17

Ekologia musi kosztować

18

Ecology is Costly

19

Mechanizmy finansowania i kształtowania badań naukowych - dostępne programy i wsparcie doradcze Świętokrzyskiego Centrum Innowacji i Transferu technologii

W codziennym pędzie, nerwach z powodu korków i remontów, psioczeniu na wysokie ceny paliw – nie dostrzegamy, jak nam miasto pięknieje, jak zmienia swój wygląd i charakter. A to dopiero początek: powstaje Design Centrum Kielce na Wzgórzu Zamkowym. Wprawdzie jeszcze w budowie, ale w połowie listopada odbyła się już pierwsza międzynarodowa konferencja Design Space, organizowana przez Urząd Miasta Kielce oraz Design Centrum Kielce. Na dwa dni stolica naszego regionu stała się miejscem rozmowy o wzornictwie i architekturze artystów z kraju i zagranicy. Tworzy się nowa jakość, nowa marka naszego miasta.

20

Mechanisms for Research Funding and Shaping: Available Programmes and Consultancy Support from the Świętokrzyskie Regional Centre for Innovation and Technology Transfer

21

Ladies and Gentlemen,

Malujcie tak, aby Polska zmartwychwstała...

22

You Must Paint in Such a Way that Poland Rises from the Dead

23

Międzynarodowa współpraca samorządów

26

International Self-Governmental Co-operation

27

In our frenzied daily rush, irritated by traffic jams and road works, fed up with rising petrol prices, we fail to notice that our City is growing prettier and prettier, as well as changing its appearance and character. This is but the beginning: at Castle Hill, the Kielce Design Centre is being established. It is still under construction, but mid-November saw the first international Design Space Conference, organized by the Kielce City Hall and the Kielce Design Centre. For two days, our region’s capital hosted artists from Poland and abroad who came here to discuss design and architecture. A new quality and a new brand name for our City are being created.

Maria Malinowska redaktor naczelna

Maria Malinowska Editor-in-Chief

Okładka: Wzgórze Zamkowe, Kielce Design Centrum Cover: Castle Hill, Kielce Design Centre fot. Maciej Żórawiecki

Projekt graficzny i skład: Studio Reklamy 300dpi - Rafał Urbański www.300dpi.com.pl

Świętokrzyskie Regional Development Agency; banks; Cultural Centres (National Museum in Kielce); Świętokrzyskie Voivodeship Office, Jan Kochanowski University, Kielce University of Technology and University of Bremen; Family Nursing Home at Pierzchnica.

Druk: Drukarnia Duet, Kielce, ul. Górna 11a nakład: 15000 egz.

Copyright by Agencja Wydawnicza Akwarela Plus Justyna Żukowska.

Tłumaczenie: Magdalena Ożarska

Wydawca: Agencja Wydawnicza Akwarela Plus Justyna Żukowska Redaktor naczelna: Maria Malinowska, tel. 601 466 408 Redaguje zespół Adres redakcji: ul. Kościuszki 11, 25-310 Kielce tel./fax 0 41 344 18 06 e-mail: [email protected], [email protected] www.magazynkielce.pl

4 Magazyn „Kielce >wczoraj, dziś, jutro” >ZIMA 20112012

Distributed free in Business Centres in Kielce (Kielce Trade Fairs); major hotels in Kielce (Świętokrzyski, Uroczysko, Łysogóry, Echo, Leśny Dwór, Pod Złotą Różą, Qubus, Kameralny, Kongresowy, Tęczowy Młyn, Ibis); Malinowy Zdrój at Solec Zdrój; Tourist Information Centres; Staropolska Chamber of Commerce & Industry,

All rights reserved Wydawca nie odpowiada za treść zamieszczanych ogłoszeń. The Publisher takes no responsibility for the content of advertisements.

Kielce

Urząd Marszałkowski Marszałkowski > Urząd Województwa Świętokrzyskiego

Województwa Świętokrzyskiego

25-516 Kielce Al. IX Wieków Kielc 3 www.sejmik.kielce.pl

> Biuro Obsługi Interesantów tel. 48 41 342 15 30

Szanowni Państwo, Polska od maja 2004 roku jest pełnoprawnym członkiem Unii Europejskiej i pozyskuje środki finansowe z funduszy strukturalnych Unii Europejskiej. Od 2007 roku programy rozwojowe finansowane z funduszy unijnych wdrażane są w znacznym stopniu na poziomie regionalnym, w związku z czym każde z województw opracowało własny program regionalny. W województwie świętokrzyskim jest to Regionalny Program Operacyjny Województwa Świętokrzyskiego na lata 2007-2013, wdrażany w całości przez Urząd Marszałkowski Województwa Świętokrzyskiego w Kielcach. Wysokość środków z Unii Europejskiej przeznaczonych na jego realizację wynosi 725,8 mln euro. Dzięki funduszom unijnym województwo świętokrzyskie pięknieje z każdym miesiącem, a realizowane w ciągu kilku ostatnich lat przedsięwzięcia doprowadziły do istotnych zmian w naszym regionie. Powstały nowe sieci wodociągowe i kanalizacyjne, dobrze wyposażone placówki kultury i obiekty oświatowe, rozbudowana została infrastruktura sportowa. Pieniądze z Unii to niepowtarzalna szansa, którą skrzętnie wykorzystujemy przekształcając województwo w region nowoczesny i przyjazny dla swoich mieszkańców i gości. Adam Jarubas Marszałek Województwa Świętokrzyskiego Ladies and Gentlemen, A fully fledged member of the European Union since May 2004, Poland has been the recipient of financial resources from the EU structural funds for seven years. Since 2007, development programmes financed from the EU funds have been implemented – to a large extent – at regional levels: hence each voivodeship’s own regional programme. In the Świętokrzyskie Voivodeship, this is the Regional Operational Programme of the Świętokrzyskie Voivodeship for the years 2007-2013, implemented entirely by the Marshal’s Offices of the Świętokrzyskie Voivodeship in Kielce. The volume of EU funds allocated to its implementation amounts to Euro 725.8 million. Thanks to EU funds, the Świętokrzyskie Voivodeship grows more attractive every month. The projects implemented over the past few years have brought considerable change to our region. New pipeline and sewerage networks have appeared, alongside wellequipped cultural and educational facilities; the sports infrastructure has been expanded. The EU funds provide a unique opportunity which is used to the effect of transformation of the Voivodeship into a modern region, friendly to its inhabitants and visitors alike. Adam Jarubas Marshal of Świętokrzyskie Voivodeship

Polityki Regionalnej > Departament Urząd Marszałkowski Województwa Świętokrzyskiego ul.Sienkiewicza 63 (wejście główne od ul. Wspólna 4)

25-002 Kielce tel. 48 41 365 81 70 www.rpo-swietokrzyskie.pl Funduszy > Departament Strukturalnych

Urząd Marszałkowski Województwa Świętokrzyskiego ul.Sienkiewicza 63 (wejście główne od ul. Wspólna 4)

25-002 Kielce tel. 48 41 365 81 00

Offices > Marshal’s of Świętokrzyskie Voivodeship 25-516 Kielce Al. IX Wieków Kielc 3 www.sejmik.kielce.pl

> Customer Services Centre phone 48 41 342 15 30

for Regional Policy > Department Marshal’s Offices of Świętokrzyskie Voivodeship ul.Sienkiewicza 63 25-002 Kielce phone 48 41 365 81 70 www.rpo-swietokrzyskie.pl

for Structural Funds > Department Marshal’s Offices of Świętokrzyskie Voivodeship ul.Sienkiewicza 63 25-002 Kielce phone 48 41 365 81 00 www.rpo-swietokrzyskie.pl

”Kielce >yesterday, today, tomorrow” Magazine >WINTER 20112012 5

Kielce

Ogród Botaniczny - Wizualizacja

Gdy w ogrodzie botanicznym zakwitną bzy Kielce mają długą i bogatą historię: prapoczątki sięgają IX wieku, ale dziś jest to nowoczesne miasto, z dobrze rozwiniętą bazą obiektów sportowych, posiadające naturalne warunki zachęcające do uprawiania aktywnego wypoczynku. To także miasto, o którym mówi się, że jest „największym muzeum geologicznym w Europie”: znajduje się tutaj pięć rezerwatów geologicznych z różnorodnymi formacjami. Już niedługo wiosną turyści odwiedzający Kielce będą mogli zanucić podobnie jak przed laty Rena Rolska: Gdy w ogrodzie botanicznym zakwitną bzy…

Malowniczo położone wśród lasów, u podnóża Gór Świętokrzyskich, Kielce – stolica regionu świętokrzyskiego są miastem wyjątkowym ze względu na niespotykane nigdzie indziej na świecie bogactwo form geologicznych. W 2003 roku utworzono w Kielcach Geopark, instytucję zarządzającą tymi skarbami. Dzięki działalności Geoparku turyści mogą zobaczyć 6 Magazyn „Kielce >wczoraj, dziś, jutro” >ZIMA 20112012

tereny dawnych kamieniołomów. Na Kadzielni udostępniono do zwiedzania jaskinie, na Wietrzni powstaje Geologiczne Centrum Edukacyjne. Dziś najmłodsze dziecko Geoparku Ogród Botaniczny w Kielcach nabiera dojrzałych kształtów. – Zegar słoneczny, roślinny labirynt, ogród dotyku, zapachu, ogrody japońskie,

francuskie, włoskie i staropolskie, a także palmiarnia z tropikalnymi drzewami powstają prawie w samym centrum Kielc - mówi Andrzej Płonka z Geoparku. – Architekci pracowni IPG postanowili przekształcić ulicę Karczówkowską w naturalny ciąg spacerowy, a dojazd i parkingi będą usytuowane przy ul. Benedyktyńskiej i Podklasztornej. Bardzo interesująco zaplanowano wygląd

Kielce

Wymienić tu należy wysiłek prof. Zygmunta Czubińskiego, który zaplanował powstanie ogrodu na terenie tzw. Dołów Siekluckiego czy też prof. Stanisława Cieślińskiego obejmującego teren w okolicach Gór Dalnia i Grabina. Obecnie realizowana inicjatywa władz miasta przy współpracy Uniwersytetu Jana Kochanowskiego umożliwia powstanie nowoczesnego ogrodu botanicznego na miarę XXI wieku.

palmiarni, której kształt wzorowano na odwróconym liściu. W środku znajdzie się miejsce na kawiarnię i ekspozycje tematyczne, a pod budynkiem będzie wejście do tunelu nazwanego „powrót do korzeni”. Spacerując nim, będzie można oglądać korzenie roślin rosnących w ogrodzie. Wspólnie z Uniwersytetem Jana Kochanowskiego urządzamy ogród. W granicach ogrodu rośnie sześć gatun-

ków objętych ochroną. Są to między innymi zawilec wielkokwiatowy, goryczka czy kruszyna pospolita. Nad roślinami czuwa profesor Janusz Juszczyński, kierownik Zakładu Botaniki na Uniwersytecie Jana Kochanowskiego w Kielcach. Próby stworzenia ogrodu botanicznego w Kielcach były już podejmowane.

Zachodnia część Gór Świętokrzyskich to obszar o bardzo wysokiej georóżnorodności od początku rozwoju geologii traktowany jako ważny teren badań oraz miejsce edukacji geologicznej. Okolice Kielc są miejscem licznych naukowych konferencji geologicznych oraz praktycznego nauczania geologii na poziomie szkół średnich i wyższych. Funkcjonująca w strukturach miejskich jednostka Geopark Kielce oraz koncepcja Geopark Kielce Plus świadczą o tym, że wartości geologiczne regionu i ich rola edukacyjna dostrzegane są przez miejscową społeczność i władze samorządowe. Już niedługo oferta zostanie wzbogacona o możliwość naukowego kontaktu z przyrodą i edukacji ekologicznej. P.T.

”Kielce >yesterday, today, tomorrow” Magazine >WINTER 20112012 7

Kielce

When Lilacs in the Botanical Gardens Bloom Kielce has had a long and rich history, reaching back to the 9th century, but today it is a modern city, with a well-developed network of sports facilities and natural conditions which are conducive to active leisure pursuits. The city has also been called “Europe’s largest geological museum”: it boasts as many as five reserves representing a variety of geological forms. Soon, visitors to Kielce will be able to repeat the lines from Katie Melua’s song: “Lilac wine is sweet and heady, like my love” as the city’s new attraction opens next spring.

The Botanical Gardens: a rendering

The picturesque location stone-quarry. At Kadzielnia, have Wojciech Lubawski wwoodland listopadzie 2002r. zostałat prezydentem Kielc. W latach 2002 – 2006 caves z jego inithe footzrealizowano of the Świętokrzyskie Mountbeensięmade accessible tourists; cjatywy wiele przedsięwzięć, które przyczyniły do rozwoju miasta. Wtolatach 2004 – at 2005makes Kielce pozyskały środkiregion’s finansowecapital, z Funduszy Strukturalnych któreGeological pomogły ains Kielce, the Wietrznia, Unii the Europejskiej, Centre for zrealizować, m.in. budowę najnowocześniejszego w Polsce stadionu piłkarskiego, wielofunkcyjnej a remarkable city indeed. What makes Education is being built. Today, Geohali sportowej, rewitalizację śródmieścia czy rozpocząć przebudowę układu komunikacyjnego miasta. itRównolegle extra special is its variety of geolopark’s youngest project, the Botanical realizowano również programy, mające na celu przeciwdziałanie marginalizacji życia gical forms,społecznie unique grup in mieszkańców the world. Kielc, In i wykluczeniu Gardens społecznemu. in Kielce,Od 2004r. is becoming najsłabszych w ramach a 2003, Geopark, an institution whose reality.„11.30”. programu Posiłek za pracę, działają w Kielcach dwie jadłodajnie Miasto nadthese kulturą,invaluable promowało i inicjowało wydarzenia o randze krajowej. Podczas aim it objęło is to mecenat manage wyborów samorządowych w listopadzie r. Wojciech“A Lubawski uzyskał jeden z maze; najlepszych wynikówand resources, was established in 2006 Kielce. sun-dial; a plant a touch w Polsce i z poparciem 72 procent został ponownie wybrany na urząd prezydenta Kielc. W ostatnich Thanks to Geopark’s operations, scent garden; Japanese, French, Italian wyborach samorządowych Lubawskiego poparło prawie 60 procent kielczan. tourists can see the site of a former and Old Polish gardens; as well as 8 Magazyn „Kielce >wczoraj, dziś, jutro” >ZIMA 20112012

a palm house with tropical trees are being set up almost in the heart of Kielce,” Andrzej Płonka, of Geopark, enumerates the highlights. “The architects of IPG Studio have decided to turn Karczówkowska Street into a natural pedestrian zone, with access and car parks situated in Benedyktyńska and Podklasztorna Streets. Modelled on an upside-down leaf, the design of the palm house is very

Kielce

in co-operation with the Jan Kochanowski University, which is underway, enables the establishment of a modern botanical garden to cater for 21st -century tastes.

interesting, too. The inside will hold a café and theme exhibitions, and in front of the building an entrance to the tunnel called ‘back to the roots’ will be situated. All along the tunnel, walkers will be able to see the roots of the plants growing in the garden. The garden is being arranged in cooperation with the Jan Kochanowski University. Within the garden walls, six protected plant species have been

planted, including the snowdrop anemone, the gentiana and the alder buckthorn. The plants are cared for by Prof. Janusz Juszczyński, Head of the Botany Department of the Jan Kochanowski University in Kielce.”

The western part of the Świętokrzyskie Mountains is an area of high geodiversity, which – since the earliest developments in geology – has been viewed as a significant research site and venue for geological education. The surroundings of Kielce host numerous scientific conferences and foster practical lessons in geology at secondary and higher levels of education. Geopark Kielce, which operates within the city structures, and its Geopark Kielce Plus concept testify to the fact that the region’s geological value and its education role are recognised by the local community and self-government authorities. Soon, new opportunities for scientific contact with nature and ecological education will be created. P.T.

Attempts at starting a botanical garden in Kielce have been taken before, witness the efforts of Prof. Zygmunt Czubiński, who planned the garden in the area of the so-called Sieklucki Hollows, or Prof. Stanisław Cieśliński who envisioned it in the vicinity of Dalnia and Grabina Hills. The initiative of the city authorities ”Kielce >yesterday, today, tomorrow” Magazine >WINTER 20112012 9

Kielce

Nowe oblicze kolei w Świętokrzyskiem Projekt zakupu nowoczesnego taboru dla województwa świętokrzyskiego dobiega końca. Zgodnie z umową Bydgoska PESA pod koniec września dostarczyła pierwsze dwie jednostki nowego pojazdu szynowego Elf, kolejne dwie – pod koniec listopada. Nowoczesny tabor będzie dla pasażerów wyznacznikiem nowej jakości podróżowania, czyli szybko i komfortowo.

Prezentacja i uroczyste przekazanie pierwszego nowoczesnego pojazdu szynowego EZT (Elektryczny Zespół Trakcyjny) EN96 – najkrótszego z rodziny Elf – województwu świętokrzyskiemu odbyło się na początku października na dworcu PKP w Kielcach. W uroczystości wzięły udział władze regionu, m.in.: Adam Jarubas, Marszałek Województwa Świętokrzyskiego i Jan Maćkowiak, członek Zarządu Województwa, a także prezes Zarządu PESA Bydgoszcz Tomasz Zaboklicki prezes Zarządu Spółki Przewozy Regionalne Małgorzata Kuczewska-Łaska. – Chcemy jeździć szybko i chcemy jeździć bezpiecznie. Te wartości uzyskamy dzięki takim właśnie nowoczesnym pojazdom – powiedział podczas uroczystości marszałek Jarubas. Projekt zakupu czterech EZT jest podzielony na dwie części. Pierwsza jest współfinansowana przez środki z Unii Europejskiej z Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Świętokrzyskiego na lata 2007-2013. Priorytet 3: Podniesienie jakości systemu komunikacyjnego regionu. Działania 3.1. Rozwój nowoczesnej infrastruktury komunikacyjnej o znaczeniu regionalnym i ponad regionalnym, Projekt: „Zakup kolejowych pojazdów szynowych do przewozów regionalnych dla województwa świętokrzyskiego”. Druga natomiast pod nazwą: „Dostawa dwóch sztuk nowych, dwuczłonowych elektrycznych zespołów trakcyjnych” jest finansowana z budżetu województwa świętokrzyskiego i pochodzi w znacznej mierze z Funduszu Kolejowego, który został przyznany województwom po usamorządowieniu Spółki „PKP Przewozy Regionalne”.

Elf, czyli niskopodłogowy, elektryczny zespół trakcyjny typu 34WE (EN96), to nowoczesna jednostka produkowana w Polsce. W nowym pojeździe znajdziemy szereg nowoczesnych rozwiązań technologicznych, m.in.: drzwi otwierane poprzez naciśnięcie przycisku przez pasażerów z zewnątrz lub wewnątrz pojazdu blokowane automatycznie po przekroczeniu prędkości 5km/h, gniazdka elektryczne o napięciu 230V, klimatyzacja, intercom do kontaktu głosowego między pasażerem a maszynistą, monitoring, system wykrywający pożar, sprzęt nagłaśniający dla pasażerów, miejsca do przewozu rowerów, toalety w systemie zamkniętym. Nowy tabor jest w pełni przystosowany do przewozu osób niepełnosprawnych. Wprowadzenie na trasy kolejowe nowoczesnego sprzętu poprawi komfort podróżowania, jakość połączeń wewnątrz regionalnych, zwiększy atrakcyjność regionu, oraz niezawodność połączeń kolejowych. Prędkość eksploatacyjna pociągu wynosi około 130 km/h. Nowe pojazdy mają zagwarantować nie tylko poprawę komfortu podróżnych, a są także bezpieczniejsze i energooszczędne – co wpłynie na niższe koszty eksploatacji. Ciekawostką w nowych elfach jest wprowadzenie dwóch systemów AZP (System Automatycznego Zliczania Pasażerów ma za zadanie badanie potoków podróżnych. Dzięki zamontowanym urządzeniom zliczającym każdy pasażer będzie rejestrowany w bazie danych, przy pomocy której da się swobodnie kontrolować ruch podróżnych. Na podstawie obserwacji można stwierdzić potrzeby podróżnych jak również eliminować słabe punkty w rozkładach jazdy) i ACJ (Automatyczny System Analizy Czasu Jazdy) ana-

Chcemy jeździć szybko i bezpiecznie - mówi marszałek Jarubas (trzeci z lewej)

logiczny do systemu AZP – działa na tych samych komponentach i zasadach. Główną różnicą od systemu AZP jest analiza czasu jazdy. Pozyskiwane w pojazdach dane przekazywane są w konfigurowalnych interwałach czasowych, z reguły poprzez technologię GPRS. Oprogramowanie systemu ACP stwierdza automatycznie odchylenia od rozkładu jazdy w czasie rzeczywistym dla wszystkich pojazdów objętych technologią ACJ. System umożliwia śledzenie pojazdów w trybie on-line poprzez procedurę monitoringu w centrali klienta (którym będzie województwo), jak również generowanie danych o punktualności w trybie off-line.). Świętokrzyskie jest pierwszym w Polsce województwem, które wprowadziło do swojego taboru i Urzędu takie systemy. Układ sterujący obydwu systemów znajduje się w Urzędzie Marszałkowskim, a wszystkie dane z kursujących pojazdów w trybie on-line są przesyłane na serwer, gdzie pracownicy urzędu mogą swobodnie obserwować sytuacje w pojazdach. Kolorystycznie nowe elfy są podobne do już używanych w Świętokrzyskiem EN81. Na każdym z nich widnieje logo „Baba Jaga” z napisem „Świętokrzyskie”. Dodatkowo w dwóch pojazdach współfinansowanych przez Unię Europejską będą zamieszczone informacje odnośnie zrealizowanego projektu. Projekty malowań pudła wagonu, kolorystyki wnętrza oraz materiałów obiciowych siedzeń są autorstwa pracowników Urzędu Marszałkowskiego. Inspiracje do takich rozwiązań designu zaczerpnięto na podstawie obserwacji nowoczesnych trendów panujących w zachodnich kolejach.

…dla rozwoju Województwa Świętokrzyskiego...

Publikacja współfinansowana ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Świętokrzyskiego na lata 2007-2013 10 Magazyn „Kielce >wczoraj, dziś, jutro” >ZIMA 20112012

Paweł Treger

Kielce

The New Face of the Świętokrzyskie Railway The project concerning the purchase of state-of-the-art railway rolling stock for the Świętokrzyskie region is being concluded. According to the contract with the Bydgoszcz-based PESA railway stock manufacturers, in late September, the first two units of a new trainset, the Elf, were delivered. The next two will be delivered in late November. To passengers, modern rolling stock will signify a new quality of travelling – with speed and in comfort. “We wish to travel fast and safe,” says Marshal Jarubas (third left).

The presentation and official handover of the first state-of-the-art EMU (Electric Multiple Unit) trainset EN96 (the shortest of the Elf family) to the Świętokrzyskie region were held in early October at the Kielce railway station. The event was attended by the region’s authorities, including Adam Jarubas, Marshal of the Świętokrzyskie Voivodeship, and Jan Maćkowiak, member of the Voivodeship’s Board, as well as the President of the PESA Bydgoszcz Board of Directors, Tomasz Zaboklicki, and President of the Regional Railway Transport Company’s Board of Directors, Małgorzata Kuczewska-Łaska. “We wish to travel fast and we wish to travel safe. This will be achieved thanks to these modern vehicles”, said Marshal Jarubas during the ceremony. The project concerning the purchase of four EMUs has been split into two stages. One is co-financed by EU funds under the Regional Operational Programme of the Świętokrzyskie Voivodeship for the Years 2007-2013, Priority 3: Enhancement of the Region’s Communications, Action 3.1: Development of Modern Regional and Supra-Regional Communications Infrastructure, Project: “Purchase of Rail Vehicles for the Świętokrzyskie

Voivodeship Regional Transport Operation”. The other one, known as “Delivery of Two New Coupled EMUs”, has been financed from the Świętokrzyskie Voivodeship’s budget and originated, to a large extent, from the Railway Fund which has been granted to voivodeships upon the municipalisation of the Regional Railway Transport Company. Elf, or the low-floor electric multiple unit, type 34WE (EN96), is a new Polish-made trainset. The new vehicle features several state-of-theart technical solutions, including internal and external passenger button operated doors, with automatic blockage when the speed of 5km/h is reached, 230V power supply sockets, air-conditioning, a passenger-to-driver intercom, CCTV, a fire detection system, a loud-speaker system, a dedicated bicycle compartment, down to a closed circuit toilet system. The new rolling stock is fully adapted to meet the needs of those living with disabilities. The introduction of modern vehicles will certainly improve the comfort of travelling, the quality of intra-regional transport, as well as enhancing the region’s attractiveness factor and rail transport reliability. The train’s maximum in-service speed approximates 130 km/h. Apart from a guarantee of enhanced passenger comfort, the new vehicles will also provide increased safety and energyefficiency, which will result in lower operating costs. The new Elves have yet another curiosity: the Automatic Passenger Counting (APC) System, aimed at passenger traffic analysis (thanks to the installed counting devices, each passenger will be registered in a data base which will allow passenger traffic control. Basing

on observation, passenger needs may be estimated, and weaknesses in train schedules – eliminated) and the Automatic Riding Time Analysis (ARTA) System, analogous to the former, operating on the same components and principles. The main difference lies in the riding time analysis. The data obtained in vehicles are transferred at configurable time intervals, usually with the use of the GPRS technology. The ARTA system automatically detects real-time deviation from schedule for all ACJ-technology vehicles. The system enables on-line monitoring of vehicles from the customer’s (i.e. the Voivodeship’s) central station, as well as off-line generation of punctuality records. Świętokrzyskie is Poland’s first voivodeship to introduce these systems to its rolling stock and administration. The controls for both of the systems are located at the Marshal’s Offices; all data from the vehicles in service are sent to the server in the on-line mode, with the employees able to watch vehicle interiors. In terms of colour scheme, the new Elves will resemble the EN81’s, already in use in Świętokrzyskie. Each will feature the Baba Jaga Witch logo with the name “Świętokrzyskie”. Moreover, the two vehicles co-financed by the EU will carry information on pertinent projects. The railcar painting design, the interior colour scheme as well as selection of passenger seating fabrics have all been developed by the Marshal’s Offices employees. These design solutions have been inspired by recent trends in western railway companies. Paweł Treger

…for the development of the Świętokrzyskie Voivodeship...

Publication co-financed from European Regional Development Fund under Regional Operational Programme for Świętokrzyskie Voivodeship for Years 2007-2013 ”Kielce >yesterday, today, tomorrow” Magazine >WINTER 20112012 11

Kielce

Uniwersytet Jana Kochanowskiego

Nowa perspektywa, nowe możliwości Dynamiczny rozwój Uniwersytetu Jana Kochanowskiego w Kielcach w ostatnich latach został dostrzeżony: ustawa sejmowa z dniem 1 października podniosła status kieleckiej uczelni do rangi uniwersytetu klasycznego. Oznacza to, że w pełni został doceniony wysiłek władz uczelni, środowiska akademickiego i społeczności lokalnej włożony w rozwój infrastruktury, m.in. bardzo nowoczesne wyposażenie budynków i budowę nowych. Zauważono również zmianę oferty dydaktycznej, między innymi poszerzenie oferty edukacyjnej z 23 do 35 kierunków. Uniwersytet stał się atrakcyjniejszy dla studentów i naukowców, co tworzy nowe perspektywy dla dalszego rozwoju działalności naukowej i rozkwitu uczelni. Trwająca rozbudowa i modernizacja infrastruktury dydaktyczno-naukowej Uniwersytetu Jana Kochanowskiego jest największym projektem unijnym w I priorytecie Programu Operacyjnego Rozwój Polski Wschodniej. Całkowita planowana wartość projektu to prawie 160 mln zł. Większość środków pochodzi z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach Programu Operacyjnego Rozwój Polski Wschodniej 2007-2013, oś priorytetowa I. Nowoczesna gospodarka, działania I.1 Infrastruktura Uczelni. Rozbudowa Wydziału Matematyczno - Przyrodniczego i wyposażenie w najnowocześniejszy sprzęt jego bazy laboratoryjnej, budowa Biblioteki Głównej i Uniwersyteckiego Centrum Danych, budowa Centrum Języków Obcych, rozbudowa infrastruktury teleinformatycznej, wdrożenie Zintegrowanego Sytemu Informatycznego klasy ERP to główne jego założenia. – Nowe obiekty o łącznej powierzchni ponad 18 260 m kw. powstają przy ul. Świętokrzyskiej, gdzie docelowo przeniesione będą wszystkie jednostki uczelni. Budynki, a zwłaszcza utworzone w nich laboratoria, są wyposażane w nowoczesną aparaturę dydaktyczną

i sprzęt specjalistyczny. Największe zakupy dotyczą laboratoriów dydaktycznych Wydziału Matematyczno-Przyrodniczego – mówi Łukasz Bilski koordynator do spraw dokumentacji i promocji z zespołu zarządzającego projektem w UJK. W Polsce odsetek osób studiujących jest jednym z najwyższych w Europie. Wysoka liczba studentów nie zawsze idzie w parze z wysokim poziomem kształcenia. Młodzi z dyplomem coraz częściej mają problem z rozpoczęciem pracy. Według danych GUS ok. 60 proc. polskich absolwentów nie pracuje w wyuczonym zawodzie. Aby nie zostać bezrobotnymi, muszą się przekwalifikować. – W naszym kraju jest wiele uczelni ze świetną kadrą, tradycjami i bardzo pogłębioną wiedzą teoretyczną, ale dobry start na rynku pracy zapewniają tylko te, które mają do zaoferowania studentom także wiedzę praktyczną – uważa dr Marek Kwinkowski z Zakładu Mikrobiologii Instytutu Biologii UJK. – My aktualnie dajemy naszym studentom możliwość pracy na najnowocześniejszym sprzęcie laboratoryjnym, jaki mogą spotkać w swoim przyszłym życiu

Artykuł współfinansowany przez Unię Europejską ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach Programu Operacyjnego Rozwój Polski Wschodniej 2007-2013

12 Magazyn „Kielce >wczoraj, dziś, jutro” >ZIMA 20112012

zawodowym. To dlatego na naszej uczelni inwestujemy w rozwój infrastruktury dydaktycznej, wśród której znajdą się unikatowe na skalę kraju Laboratorium Mikrobiologii, Laboratorium Cytologii i Mikroskopii Elektronowej, Pracownia Fizyki Jądrowej i Medycznej, Laboratorium Badań Geoekosystemów. Zakupiona aparatura dydaktyczna umożliwia kształcenie studentów na wysokim poziomie merytorycznym, ponadto daje im umiejętności praktycznego posługiwania się nowoczesnym sprzętem badawczym, co wpływa na wzrost ich konkurencyjności na rynku pracy. Pozwoli także w pełni wykorzystać doświadczenia kadry naukowej, co będzie skutkowało rozszerzeniem oferty edukacyjnej o nowe specjalności i kierunki ważne w aspekcie innowacyjnym oraz kluczowe dla rozwoju społeczno-gospodarczego kraju i regionu – podsumowuje dr Kwinkowski. Polskie uczelnie czeka wiele pracy, aby stać się markami rozpoznawanymi na świecie. Ale w pewnych dziedzinach mamy już szkoły z „górnej półki” światowej. Kielecka Alma Mater jest na najlepszej drodze budowania swojej marki uczelni młodej, nowoczesnej, kształcącej specjalistów innowacyjnych dziedzin znajdujących zatrudnienie nie tylko w Polsce, ale i na całym świecie. Paweł Treger

Kielce

The Jan Kochanowski University:

New Prospects, New Opportunities The dynamic growth of the Jan Kochanowski University (JKU) in Kielce has merited recognition in recent years. As from October 1, a parliamentary bill has upgraded the status of this institution of higher education in Kielce to that of a fullyfledged, classical university. This is clearly proof of appreciation for University authorities, academic circles as well as the local community, and their efforts aimed at developing the infrastructure, including state-of-the-art equipment of existing buildings and construction of new ones. The enhancement of educational services, in particular the increase in the number of fields of study from twenty-three to thirty-five, has also met with approval. The University has become more attractive to students and scholars alike, which opens new prospects for the advancement of scholarship and further development of the University.

The ongoing expansion and modernisation of the teaching and research infrastructure of the Jan Kochanowski University is the largest EU project under Priority I of the Eastern Poland Development Operational Programme. The total scheduled value of the project approximates PLN 160 million. The majority of funds come from the European Regional Development Fund under the Eastern Poland Development Operational Programme 2007-2013, Priority Axis I. Modern Economy, Action I.1 University Infrastructure. Expansion of the Faculty of Mathematics and Natural Science, together with state-of-the-art equipment of laboratory facilities; construction of the Main Library, the University Data Centre and the Foreign Language Centre; extension of the telecommunications infrastructure and implementation of the ERP-class Integrated IT System are the major objectives. “New facilities of total area exceeding 18,260 sq. m are being built in Świętokrzyska Street, where all the University’s faculties will ultimately be moved. The new facilities, in particular those containing laboratories, come complete with modern teaching equipment and specialised apparatus. The largest purchases have been made for the teaching laboratories of the Faculty of Mathematics and Natural Science”, says Łukasz Bilski, co-ordinator for documentation and promotion of the JKU project management team. Poland’s student numbers are among Europe’s highest. Yet the numbers do not always correspond to quality

The largest purchases are for the laboratories.

education, and graduates more and more often find it difficult to undertake their first employment. According to the Main Statistical Office, ca. 60% of Polish university graduates do not work in the professions for which they have been trained. In order not to face unemployment, they need to requalify. “Our country has many institutions of higher education with outstanding personnel, long-standing traditions and profound theoretical expertise. Yet a good start into the labour market can only be provided by those which equip their students with practical knowhow”, believes Dr Marek Kwinkowski of the Microbiology Department at the JKU Institute of Biology. “At present, we give our students the opportunity to work with the most advanced laboratory equipment which they can possibly encounter in their future

career paths. That is why our University invests in the development of the teaching infrastructure, which will include Poland’s only Laboratory of Microbiology, Laboratory of Cytology and Electron Microscopy, Laboratory of Nuclear and Medical Physics as well as Laboratory of Geoecosystem Testing. The purchased teaching apparatus enables provision of quality education to our students; moreover, it gives them the opportunity to use modern research equipment, which translates into their competitiveness in the labour market. It will also enable making full use of the scholarly personnel’s potential, thus resulting in enhanced teaching opportunities: new specialities and fields of studies, ones which matter innovation-wise and are significant for the social and economic development of Poland and the region”, concludes Dr Kwinkowski. Polish universities have a lot of work to do in order to win worldwide recognition. Yet in some aspects, our institutions are top-ranking already. The Kielce Alma Mater is on its way to building a brand name of a young, modern institution of higher education, training specialists in innovative fields to find employment not only in Poland but worldwide. Paweł Treger

Article co-financed by the EU’s European Regional Development Fund under the Eastern Poland Development Operational Programme 2007-2013 ”Kielce >yesterday, today, tomorrow” Magazine >WINTER 20112012 13

Kielce edukacja

Politechnika Świętokrzyska:

Inwestujemy w rozwój Ponad 10 tysięcy studentów rozpoczęło naukę w Politechnice Świętokrzyskiej w roku akademickim 2011/2012, tj. dwa tysiące więcej niż przed trzema laty. To swoisty fenomen w czasach niżu demograficznego – i o tym rozmawiamy z prof. dr. hab. inż. Stanisławem Adamczakiem, dr h.c., Rektorem Politechniki Świętokrzyskiej.

fot. Kamil Dziewit

nierii Środowiska po kapitalnym remoncie i pełnej modernizacji w ramach projektu MODIN II. Jakie plany na dalszą część nowego roku akademickiego?

Dążymy do tego, by Politechnika była uczelnią ponadregionalną - mówi J.M. S. Adamczak

Panie Rektorze, możemy mówić o sukcesie, bo coraz więcej młodych ludzi chce w przyszłości zostać inżynierami, i, okazuje się, że demograficzny niż nie szkodzi Politechnice Świętokrzyskiej…

jego granicami – ok. 20 proc. naszych studentów pochodzi spoza Świętokrzyskiego. Dążymy do tego, by Politechnika była uczelnią ponadregionalną.

To oczywiście sukces, ale zaplanowany od początku kadencji i będący rezultatem konsekwentnych działań. Uczelnia stale poszerza swoją ofertę kierunków kształcenia: uruchomiliśmy w tym roku dwa nowe kierunki – geodezja i kartografia oraz energetyka. O jedno miejsce na geodezji walczyło 6. kandydatów. Energetyka to jeden z kierunków zamawianych.

Politechnika wg rankingu Perspektyw i Rzeczpospolitej znalazła się w pięćdziesiątce najlepszych uczelni.

Sukces wynika także z mądrej polityki promowania uczelni, m.in. poprzez szerokie działania wśród młodzieży szkół ponadgimnazjalnych. I tak realizujemy m.in. projekt „W drodze do kariery z Politechniką Świętokrzyską – szanse na lepszą przyszłość uczniów szkół ponadgimnazjalnych”, zakończyliśmy projekt „Zagwarantowany sukces z Politechniką Świętokrzyską – szanse na lepszą przyszłość uczniów szkół ponadgimnazjalnych z województwa świętokrzyskiego”, a działaniami projektowymi objętych zostało około 2000 uczniów z 45 szkół ponadgimnazjalnych. Utrzymujemy stały kontakt ze szkołami w regionie, ale także poza 14 Magazyn „Kielce >wczoraj, dziś, jutro” >ZIMA 20112012

Jest to powód do dumy, ale i dowód na to, że dobrze wykorzystujemy niepowtarzalna szansę, jaką stwarzają fundusze unijne. Od trzech lat realizujemy projekty inwestycyjne, dofinansowane z programów o zasięgu krajowym, a dzięki temu tworzymy uczelnię bardzo nowoczesną w obszarze infrastrukturalnym i tworzącą możliwości wszechstronnego rozwoju indywidualnego – kładziemy nacisk na rozwój sportu akademickiego, stwarzamy coraz lepsze warunki socjalnobytowe (od dwóch lat remontujemy domy studenckie, realizując projekt finansowany w dwóch etapach przez Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego. Oczekujemy na pozytywną decyzję trzeciego etapu.). Ubiegłoroczna inauguracja połączona była z otwarciem nowej auli, w tym roku wiąże się z oddaniem do użytkowania budynku Wydziału Budownictwa i Inży-

Będziemy kontynuować realizację rozpoczętych projektów unijnych, m.in. MOLAB (wspólnie z Uniwersytetem Jana Kochanowskiego). U zbiegu ulic Warszawskiej i Studenckiej stoją już mury ENERGIS – przyszłej siedziby Wydziału Inżynierii Środowiska, która pomieści sale dydaktyczne i laboratoryjne. Dzięki środkom z Unii Europejskiej inwestujemy w nowoczesną sieć informatyczną, realizujemy projekty w konsorcjum międzyuczelnianym. W ramach projektu Platon wzbogacamy krajową infrastrukturę teleinformatyczną nauki o aplikacje i usługi wspierające badania naukowe i prace rozwojowe polskich zespołów badawczych na rzecz innowacyjnej gospodarki, poprzez wdrażanie nowoczesnych usług teleinformatycznych dostępnych dla środowiska naukowego w Polsce. Obecnie realizujemy cztery projekty z funduszu regionalnego, a także siedem z programu Operacyjnego Kapitał Ludzki, które uzyskały dofinansowanie w ramach konkursów ogólnopolskich – najnowszy dotyczy kolejnej edycji studiów zamawianych. Politechnika Świętokrzyska jest jedną z nielicznych polskich uczelni, które brały z sukcesem udział we wszystkich konkursach na studia zamawiane począwszy od pilotażu, aż po ostatni rok. Z funduszy unijnych finansowanych jest sześć kierunków zamawianych. Jednak warunkiem stałego rozwoju Politechniki Świętokrzyskiej jest ciągły rozwój kadry naukowej. Występujemy o kolejne uprawnienia do nadawania stopni i tytułów doktorskich. Dziękuję za rozmowę. Justyna Żukowska

Kielce education More than ten thousand students have begun their education at the Kielce University of Technology (Politechnika Świętokrzyska) in the academic year 2011-2012, which is twice as many as three years ago. This is a remarkable phenomenon in the times of a demographic low, and this is what we talk about to Prof. Stanisław Adamczak, Dr habil. Eng., Dr.h.c., Rector of the Kielce University of Technology.

The Kielce University of Technology:

Investing in Development

This is evident success: we have been working for it since the beginning of my office, and it is a result of consistent actions. The University continues to expand the choice of fields of study on offer: this year, we have started two new fields, Land Surveying and Cartography, as well as Energy Science. Six applicants competed for one place in Land Surveying and Cartography. Energy Science is among the study fields commissioned by the Ministry of Science and Higher Education. Our success is a result of the University’s well-designed promotional policy conducted through large-scale operations geared at upper-secondaryschool students. We are, for example, implementing the project entitled “Career-Wise with the Kielce University of Technology: Better Future Opportunities for Upper-Secondary School Students”. The “Guaranteed Success with the Kielce University of Technology: Better Future Opportunities for Świętokrzyskie Upper Secondary-School Students” project has been completed, its operations having targeted ca. 2,000 pupils of forty-five secondary schools. We remain in touch with schools both in the region and beyond: ca. 20% of our students come from regions other than Świętokrzyskie. Our goal is to make the University a supraregional educational institution. According to the Perspektywy and the Rzeczpospolita ranking lists, the University is among the top fifty institutions of higher education.

This certainly is something to be proud of, but it is also proof that we

fot. Kamil Dziewit

Mr Rector, we can surely call this a success story. More and more young people wish to become engineers in future, and it seems that the demographic low has spared the Kielce University of Technology.

are making the best of our unique chance provided by EU funds. For three years, we have been implementing investment projects co-financed from national programmes. Thanks to these, we have been creating a very modern university with respect to the infrastructure, one which offers an individual a range of opportunities for comprehensive development. We support the growth of the university sports; we continue to enhance students’ living standards (for two years, we have been refurbishing student accommodation as part of a two-stage project financed by the Ministry of Science and Higher Education. We are now looking forward to receiving approval for the third stage. Last year, the inauguration of the academic year was combined with the opening ceremony for the new auditorium; this year, it has been accompanied by the commissioning of a building for the Faculty of Construction and Environmental Engineering after an overhaul and complete modernisation under the MODIN II project. What are the plans for the rest of the new academic year?

We will continue the EU projects in progress, including the MOLAB (in co-operation with the Jan Kochanowski University). At the junction of Warszawska and Studencka Streets, the walls of the ENERGIS building, the future home of the Faculty of Environmental Engineering, which will house teaching rooms and labora-

tories, can already be seen. Thanks to EU funds, we are investing in a modern IT network and implementing projects within the inter-university consortium. As part of the Platon project, we are enriching Poland’s telecommunications infrastructure with applications and services supporting R&D projects of Polish research teams geared at innovative economy. This is done through implementation of stateof-the-art telecommunications services available to the nation’s academic circles. Currently, we are implementing four regional-fund projects, as well as seven under the Human Resources Operational Programme, which are co-financed from national competitions. Out of these, the most recent concerns a new edition of courses in commissioned fields of study. The Kielce University of Technology is among Poland’s few institutions of higher education which have successfully taken part in all the competitions for commissioned fields of study, from pilot programmes to those of last year. EU funds are used to finance six Ministry-commissioned fields of study. Yet the prerequisite of the University’s growth is the ongoing development of its academic personnel. At present, we are applying for new rights to confer doctoral titles and degrees. Thank you. Justyna Żukowska

”Kielce >yesterday, today, tomorrow” Magazine >WINTER 20112012 15

Kielce Kopalnia Wapienia „Morawica” S.A. działa od 45 lat, choć pierwsze głazy wapienne zaczęto wydobywać już ponad półtora wieku temu. Szybki rozwój firmy i zmiany, jakie w niej zachodziły, sprawiły, że w czerwcu 2001 roku przedsiębiorstwo zostało przekształcone w spółkę akcyjną z całkowitym udziałem polskiego kapitału.

Piękno kamienia morawickiego

Józef Dąbek Prezes Kopalni „Morawica” S.A.

Pomimo różnorodnych trendów i zmian na rynku gospodarczym Kopalnia „Morawica” ma ustabilizowaną, satysfakcjonującą sytuację. Niemała w tym zasługa strategicznych odbiorców kamienia z Morawicy, reprezentujących różne gałęzie przemysłu – dzięki nim odnotowuje się systematyczny wzrost produkcji. Innym, równie istotnym czynnikiem wzrostu produkcji jest modernizacja, w tym uzbrajanie zakładu w nowoczesne maszyny i urządzenia. Zakres działania firmy to, między innymi, przerób kamienia wapiennego i jego sprzedaż na potrzeby hutnictwa, cukrowni, elektrowni, dla budownictwa i drogownictwa, produkcja wapna nawozowo-węglanowego (który jest produktem ekologicznym), nawo-

16 Magazyn „Kielce >wczoraj, dziś, jutro” >ZIMA 20112012

zu wieloskładnikowego pod nazwą „Kompleksor” oraz obróbka, montaż elementów marmurowych. Kopalnia Wapienia „Morawica” S.A. posiada certyfikat jakości ISO 9001:2000. Certyfikacja obejmuje wszystkie wyroby. Natomiast w 2010 roku Kopalnia uzyskała Certyfikat Zakładowej Kontroli Produkcji 1454-CPD-200 wydany przez Instytut Mechanizacji Budownictwa i Górnictwa Skalnego – Ośrodek Certyfikacji w Warszawie. Za swoje produkty Kopalnia została uhonorowana wieloma prestiżowymi nagrodami regionalnymi i ogólnopolskimi. Ewa Pawlik

Kielce

The Beauty of Morawica Stone

The Morawica Limestone Mine (Kopalnia Wapienia ”Morawica” S.A.) has been working for forty-five years, although the first limestone blocks were extracted over one hundred and fifty years ago. The Company’s rapid growth and the changes which it had undergone led to its transformation into a joint stock company, owned entirely by Polish capital, in June 2001.

Despite various trends and changes in the economic market, the Morawica Limestone Mine has enjoyed stability. This has been partly due to strategic buyers of the Morawica stone from a variety of industries, thanks to whom a systematic growth of the production volume has been noted. Another equally important factor is modernisation works, including the plant’s equipment with state-of-the-art machinery and apparatus. The Company’s scope of operations includes limestone processing and sales to meet the needs of metallurgy, sugar industry, power plants, construction engineering and road building, manufacturing of a carbonate lime fertiliser (an environmentallyfriendly product) and the Kompleksor mixed fertiliser, as well as marble dressing and marble element installation. The Morawica Limestone Mine holds the ISO 9001:2000 quality certificate for all the Company’s products. In the year 2010, the Mine received the 1454-CPD-200 Certificate of Plant Manufacturing Controls, issued by the Certification Centre of the Institute of Mechanised Construction and Rock Mining in Warsaw. The Company’s products have received several prestigious regional and national awards. Ewa Pawlik

”Kielce >yesterday, today, tomorrow” Magazine >WINTER 20112012 17

Kielce

www.wod-kiel.com.pl

Ekologia musi kosztować W dniach 26-28 października odbyła się I Ogólnopolska Konferencja Ekonomistów Branży Wod-Kan Kielce 2011, adresowana przede wszystkim do finansistów, księgowych i ekonomistów z branży wodociągowej i kanalizacyjnej. Jej inicjatorem oraz gospodarzem przedsięwzięcia była Spółka z o. o. „Wodociągi Kieleckie”. Konferencja okazała się sukcesem: zgromadziła przedstawicieli 64 firm wodociągowych z całej Polski. W temacie konferencji postawiono pytanie „Czy ekologia musi kosztować?”. Nie bez powodu, bo w ostatnim czasie ostro krytykowane były podwyżki cen wody i ścieków. Liczna reprezentacja przedstawicieli firm wodociągowych z całej Polski pokazała, że zjawisko to ma zasięg ogólnokrajowy. Odpowiedź zaś, jakiej udzielali kolejni prelegenci oraz uczestnicy paneli dyskusyjnych, mogła być tylko twierdząca.

Otwierając obrady Konferencji Henryk Milcarz Prezes „Wodociągów Kieleckich” podkreślał fakt, że na ekologię należy patrzeć przez pryzmat dobra wspólnego i uczyć takiego odpowiedzialnego, świadomego spojrzenia lokalne społeczności. Obecne stulecie w historii ludzkości można nazwać wiekiem wody. Światowi eksperci przewidują, że o wodę mogą wkrótce toczyć się wojny, jak kiedyś o ogień. Trzeba to uświadamiać ludziom, jak również i to, że tak ważna wartość przetargowa, jaką jest w dzisiejszych czasach woda, po prostu musi mieć swoją cenę. Odnosząc się wprost do pomysłu na Konferencję Prezes Milcarz podkreślił, że w wymianie doświadczeń i sprawnym przepływie informacji jest siła całej branży wod-kan. A jej powinnością jest takie edukowanie społeczeństwa, aby, realizując ogromne inwestycje infrastrukturalne, jednocześnie redukować skutki konieczności ponoszenia ich kosztów. W podobnym tonie wypowiadali się przedstawiciele wojewódzkich i miejskich władz samorządowych: Bożentyna Pałka-Koruba Wojewoda Świętokrzyski, podkreślała rolę ekologii i edukacji w procesie inwestycyjnym: - Kiedy zacznie się nas rozliczać ze zużycia wody, będziemy zmuszeni zdać sprawę z tego, jak ją szanujemy. 18 Magazyn „Kielce >wczoraj, dziś, jutro” >ZIMA 20112012

fot. G. Kochanowski

Kielce dzielą się swoimi doświadczeniami

Henryk Milcarz Prezes „Wodociągów Kieleckich”

Czesław Gruszewski, Zastępca Prezydenta Miasta Kielce, odniósł się w swojej prelekcji do relacji cen w Polsce z praktyką w innych państwach europejskich: Narzekamy na ceny wody i kanalizacji, ale u nas są pięć razy niższe niż np. w Niemczech. Nawet jeśli wziąć pod uwagę fakt, że Niemcy zarabiają trzy razy więcej od nas, to i tak nasze ceny się bronią. Koszty przekładają się na korzyści Drugiego dnia Konferencji wystąpienie Małgorzaty Skuchy, Zastępcy Prezesa NFOŚiGW, przybliżyło uruchomiony przez Narodowy Fundusz program dofinansowania podłączeń budynków do zbiorczego systemu kanalizacyjnego, który, przy właściwym zaangażowaniu się weń gmin, ma okazać się skutecznym narzędziem wspierania uzyskania efektu ekologicznego w postaci podłączania się mieszkańców do budowanej w ramach inwestycji

unijnych infrastruktury. Organizatorowi udało się również pozyskać znamienitych prelegentów (Wiesław Pancer, Marek Góźdź, Robert Nędza, Grzegorz Wojas), reprezentujących firmy wodociągowe z kraju, które realizując projekty unijne doświadczyły skutków ich wpływu na kształtowanie cen wody i ścieków. Goście Konferencji zwiedzili też zmodernizowaną z udziałem środków unijnych Oczyszczalnię Ścieków „Sitkówka”. I znów podsumowanie dyskusji przyniosło wspólną konkluzję: Poniesione koszty zwracają się, chociażby w postaci wymiernej poprawy stanu zdrowia mieszkańców - o czym musi wiedzieć odbiorca usług przedsiębiorstwa wodociągowego i kanalizacyjnego. Biorąc pod uwagę duże zainteresowani konferencją oraz deklaracje uczestników zadowolonych z jej przebiegu Wodociągi Kieleckie planują cykliczność tego wydarzenia. Milena Gładyszowska-Dawid

Kielce The subject of the Conference was the question of “Does Ecology Have to be Costly?” This subject was well justified as recent water and sewage price rises have attracted severe criticism. A large number of water and sewerage companies from all over Poland have confirmed that this is a nationwide phenomenon. The answers offered by successive speakers and participants in discussion panels could only be in the affirmative.

While opening the Conference, Henryk Milcarz, President of Kielce Water and Sewerage Company, stressed the fact that ecology needs to be looked upon from the viewpoint of common good, and local communities ought to be taught how to implement this responsible and conscious gaze. The 21st century, he claimed, may be called the age of water in the history of the human race. The world’s experts expect that soon water may become a reason of wars, as fire used to be in the past. This must be explained to people, together with the fact that water, today’s trump card, must have its price. Referring directly to the Conference motto, President Milcarz stressed that the strength of the entire water and sewerage industry lies in the exchange of experience and efficient information flow. It is an obligation to educate society so that, while enormous infrastructural investment projects are being implemented, the consequences of having to bear their costs are simultaneously reduced. The representatives of voivodeship and city authorities said much the same. Bożentyna Pałka-Koruba, the Świętokrzyskie Voivode, emphasised the role of ecology and education in the investment process: “When we are brought to account for our water use, we will have to be aware of how efficiently we save it”. Czesław Gruszewski, Deputy President of the City of Kielce, in his presentation, spoke of the relation between water prices in Poland and other European countries: “We complain about water and sewerage prices, but ours are five times lower than in Germany, for example. Even if one takes into account the fact that German wages are three times higher than ours, our prices are still better.”

Far left: Deputy President of Kielce, Czesław Gruszewski; Małgorzata Skucha, Vice President of the National Fund for Environmental Protection and Water Management; Henryk Milcarz, President of Kielce Water and Sewerage Company; Stanisław Barycki, Head of the Municipality of Sitkówka; Karol Jacewicz, Director for Economic Affairs, Water and Sewerage Company (far right).

fot. G. Kochanowski

Kielce shares its experience

Ecology is Costly On October 26-28, the First National Conference of Water and Sewerage Industry Economists: Kielce 2011 was held. The participants were mostly water and sewerage industry finance specialists, accountants and economists. The event was initiated and hosted by Kielce Water and Sewerage Company (Wodociągi Kieleckie). The Conference proved a huge success; it brought together representatives of sixty-four water and sewerage companies from all over Poland. Cost translates into benefits The second day of the Conference featured a speech by Małgorzata Skucha, Vice-President of the National Fund for Environmental Protection and Water Management. The speaker elaborated on the National Fund’s subsidy programme for house connection to the sewer mains which, given appropriate involvement of municipalities, may prove a valuable tool for support of ecological effects, residents connecting to the infrastructure built as part of EU investment projects. The organisers have invited several distinguished speakers (Wiesław Pancer, Marek Góźdź, Robert Nędza and Grzegorz Wojas) who represented those of Poland’s water and sewerage companies which have seen the impact

of implementation of EU projects on water and sewerage pricing. Conference participants paid a visit to the Sitkówka Wastewater Treatment Plant, modernised with the use of EU funds. Once again, the discussion concluded with the following unanimous statement: “The expenditure returns, even if in improved health of the residents, which is something that the customer of a water and sewerage company must learn about.” In view of the considerable interest which the Conference attracted as well as the opinions of satisfied participants, Kielce Water and Sewerage Company are planning to make this a regular event. Milena Gładyszowska-Dawid

”Kielce >yesterday, today, tomorrow” Magazine >WINTER 20112012 19

Kielce

Mechanizmy finansowania i kształtowania badań naukowych - dostępne programy i wsparcie doradcze Świętokrzyskiego Centrum Innowacji i Transferu technologii 7. Program Ramowy w zakresie badań i rozwoju logicznego (7PR) jest największym mechanizmem wania i kształtowania badań naukowych na poziomie skim. Jest to program siedmioletni (2007-2013) o wynoszącym prawie 54 miliardów euro. 7PR ma następujące cele: q wspieranie współpracy ponadnarodowej we wszystkich obszarach badań i rozwoju technologicznego; q zwiększenie dynamizmu, kreatywności i doskonałości europejskich badań naukowych w pionierskich dziedzinach nauki; q wzmocnienie potencjału ludzkiego w zakresie badań i technologii poprzez zapewnienie lepszej edukacji i szkoleń, łatwiejszego dostępu do potencjału i infrastruktury badawczej; wzrost uznania dla zawodu naukowca oraz zachęcenie badaczy do mobilności i rozwijania kariery naukowej; q zintensyfikowanie dialogu między światem nauki i społeczeństwem w Europie celem zwiększenia społecznego zaufania do nauki; q wspieranie szerokiego stosowania rezultatów i rozpowszechniania wiedzy uzyskanej w wyniku działalności badawczej, finansowanej ze środków publicznych. 7PR składa się z czterech programów szczegółowych: 1. COOPERATION (obejmujący następujące obszary tematyczne: Zdrowie, Żywność, rolnictwo, rybołówstwo i biotechnologia, Technologie informacyjne i komunikacyjne, Nanonauki, nanotechnolgie, materiały i nowe technologie produkcyjne, Energia, Środowisko (łącznie ze zmianami klimatycznymi), Transport (łącznie z aeronautyką), Nauki społeczno-ekonomiczne i humanistyczne, Przestrzeń kosmiczna, Bezpieczeństwo); 2. IDEAS; 3. PEOPLE; 4. CAPACITIES; Powyższe programy uzupełnione są programem szczegółowym obejmującym badania nuklearne (EURATOM) i działania Wspólnotowego Centrum Badawczego (JRC). 20 Magazyn „Kielce >wczoraj, dziś, jutro” >ZIMA 20112012

technofinansoeuropejbudżecie

Beneficjentami biorącymi udział w projektach mogą być: q szkoły wyższe; q organizacje badawcze (w tym instytuty PAN, jednostki badawczo-rozwojowe); q osoby prawne utworzone na mocy prawa wspólnotowego (w tym Wspólnotowe Centrum Badawcze - JRC); q organizacje międzynarodowe; q instytucje publiczne, organy samorządowe i szkoły średnie; q przedsiębiorstwa. -­Wymogi, zarówno co do liczby uczestników, ich rodzaju, kraju pochodzenia są podawane w programach szczegółowych oraz poszczególnych zaproszeniach do składania wniosków. Zasada ogólna odnosząca się do minimalnej liczby uczestników projektu wymaga, by brały w nim udział 3 niezależne od siebie podmioty z trzech różnych krajów członkowskich lub stowarzyszonych. 7PR jest otwarty dla uczestników z całego świata, przy czym istnieje kilka kategorii krajów, w stosunku do których stosowane są różne wymogi. Zasady ich uczestnictwa określone są w programach pracy i zaproszeniach do składania wniosków - mówi Grzegorz Orawiec, Prezes Świętokrzyskiego Centrum Innowacji i Transferu Technologii. Informacje na temat konkursów na 2012 rok dostępne są na stronie Komisji Europejskiej: “Participant Portal”

http://ec.europa.eu/research/participants/ portal/page/fp7_calls

W regionie świętokrzyskim rolę Lokalnego Punktu Kontaktowego 7PR pełni Świętokrzyskie Centrum Innowacji i Transferu Technologii (SCITT). Działania doradcze, informacyjne oraz szkoleniowe realizowane w ramach Punktu, finansowane są ze środków finansowanych Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego.

Świętokrzyskie Centrum Innowacji i Transferu Technologii jest instytucją, która od dziesięciu lat działa na rzecz wzmocnienia pozycji gospodarczej regionu świętokrzyskiego na arenie krajowej, jak i międzynarodowej. Obecnie w ramach ŚCITT realizowanych jest kilkanaście projektów regionalnych, krajowych oraz międzynarodowych w obszarze nowych technologii, wsparcia przedsiębiorczości i transferu wiedzy. Przedsiębiorcy mogą uzyskać bezpłatne informacje na temat zakładania i prowadzenia działalności gospodarczej, poszukiwania zewnętrznych źródeł finansowania, możliwości wejścia na rynki zagraniczne. Na życzenie klienta eksperci ŚCITT bezpłatnie wykonują usługę audytu technologicznego, mającego na celu dostarczenie szczegółowych informacji i wskazówek, dzięki którym można poprawić kondycję firmy. Efektem audytu jest zdefiniowanie profilu technologicznego, będącego narzędziem w poszukiwaniu partnera gospodarczego i środków finansowych na dalszy rozwój. W ramach Sieci Enterprise Europe Network (EEN), Spółka, jako lider czterech województw (świętokrzyskie, małopolskie, śląskie i podkarpackie) koordynuje współpracę dziewięciu partnerów oferując przedsiębiorcom m.in. międzynarodowe transfery technologii oraz pomoc w nawiązywaniu kontaktów gospodarczych (misje gospodarcze, spotkania brokerskie). Ponadto ŚCITT poprzez realizację projektu „Perspektywy RSI Świętokrzyskie (III Etap)” czynnie uczestniczy w tworzeniu Regionalnego Systemu Innowacji. Szczegółowa oferta ŚCITT dostępna jest na stronie www.it.kielce.pl a pracownicy Spółki są do dyspozycji osób zainteresowanych powyższą ofertą od poniedziałku do piątku w godz. 7:30 - 15:30 w siedzibie firmy przy ul. Zagnańskiej 84 w Kielcach.

Kielce

The FP7 objectives are as follows: q to support transnational co-operation in all areas of research and technological development; q to enhance dynamics, creativity and excellence of European research in pioneering fields of science; q to strengthen human capital for research and technology through improved education and training as well as easier access to research potential and infrastructure; to increase recognition of the scientist’s profession; as well as boosting researcher mobility and scholarly careers; q to intensify the dialogue between the world of science and European society in order to enhance social confidence in science; q to support extensive application of results and dissemination of knowledge acquired as a result of publicfunded research. FP7 comprises four specific programmes: 1. COOPERATION (which covers the following themes: Health; Food, agriculture, fisheries and biotechnology; Information & communication technologies; Nanosciences, nanotechnologies, materials & new production technologies; Energy; Environment (including climate change); Transport (including aeronautics); Socio-economic sciences and the humanities; Space; Security; 2. IDEAS; 3. PEOPLE; 4. CAPACITIES. The above are complete with a detailed programme for nuclear research (EURATOM) and operations of the Joint Research Centre (JRC). Eligible beneficiaries of the projects include: q institutions of higher education; q research institutions (including institutes of the Polish Academy of Sciences, as well as R&D units); q legal entities established on the basis of the community law (including the

Mechanisms for Research Funding and Shaping: Available Programmes and Consultancy Support from the Świętokrzyskie Regional Centre for Innovation and Technology Transfer

President of the Board Grzegorz Orawiec

The Seventh Framework Programme (FP7) for research and technological innovation is the chief research funding and shaping mechanism in Europe. It is a seven-year (2007-2013) programme whose budget reaches almost Euro 54 billion. Joint Research Centre – JRC); q transnational organisations; q public institutions, self-government bodies and secondary schools; q businesses. “The requirements concerning participant numbers, categories and countries of origin are listed in detailed programmes as well as individual calls for applications. The general principle concerning the minimum number of project participants requires that three independent entities from three various member or associated states participate. FP7 is open to participants from all over the world, several categories of states needing to meet various requirements. Participation principles are set out in work programmes and calls for applications”, says Grzegorz Orawiec, President of the Board Regional Centre for Innovation and Technology Transfer. Information on 2012 competitions is available at the website of the European Commission, Participant Portal:

http://ec.europa.eu/research/participants/ portal/page/fp7_calls

In the Świętokrzyskie region, the Regional Centre for Innovation and Technology Transfer (RCITT) acts as the FP7 Local Contact Point. Consultancy, information and training are provided as part of the Point’s services and financed by the Minister of Science and Higher Education. For ten years, the Świętokrzyskie Regional Centre for Innovation and Technology Transfer has been working towards the reinforcement of the Świętokrzyskie region’s economic standing in the national and international markets. At present, the

RCITT is implementing over ten regional, national and international projects in the fields of new technologies, support for entrepreneurship and knowledge transfer. Entrepreneurs can obtain complimentary information on how to set up and run a business or seek external funding sources and opportunities for entering foreign markets. At the customer’s request, the RCITT will perform a complimentary service of technological audit, geared at acquisition of detailed information and guidelines thanks to which the business’s standing may be improved. The result of the audit is to define the technological profile as a tool in searching for business partners and financial resources for further development. As part of the Enterprise Europe Network (EEN), the Świętokrzyskie Regional Centre for Innovation and Technology Transfer (RCITT) has been the leader of four voivodeships (Świętokrzyskie, Małopolskie, Podkarpackie and Śląskie regions) and has co-ordinated the co-operation of nine partners, offering to entrepreneurs international technology transfers as well as assistance in starting business contacts (business missions or brokerage events). Moreover, the RCITT has been instrumental in the formation of the Regional Innovation System through the implementation of the “Świętokrzyskie Regional Innovation Strategy Prospects (Stage 3)” project. A detailed list of the RCITT services is available at www.it.kielce.pl. RCITT employees are happy to meet all those interested in the above services from Monday to Friday, 7.30 am – 3.30 pm at the Company’s headquarters at 84 Zagnańska Street in Kielce.

”Kielce >yesterday, today, tomorrow” Magazine >WINTER 20112012 21

Kielce wczoraj

Malujcie tak, aby Polska zmartwychwstała... W poezji, malarstwie, sztuce użytkowej już od końca XVIII wieku pojawiały się przekazy świadczące o przywiązaniu artystów do idei wolności. Lata zaborów, niewola, brak możliwości decydowania o własnym losie inspirowały twórców do wyrażania swoich poglądów, przekonań, marzeń o zmianie losu Polski i Polaków.

Jeszcze przed wybuchem I wojny światowej, szczególnie w Galicji można było spotkać wiele inicjatyw inspirowanych ideą wskrzeszenia państwowości polskiej. Miało to miejsce szczególnie w okresie obchodów rocznic narodowych. Szczególnie wymowna była Lwowska Wystawa Pamiątek 1863 r., w roku 1913, na której zebrano dzieła sztuki takich artystów jak Tadeusz Rybkowski, Tadeusz Ajdukiewicz, Jan Rosen, Jan Matejko, Artur Grottger, Antoni Piotrowski, Jan Raszka, Jacek Malczewski. W latach I wojny światowej w Legionach Polskich służyło prawie dwustu artystów, rzeźbiarzy, malarzy, grafików. Wielu z nich osiągnęło stopnie oficerskie, niektórzy zostali dowódcami, inni robili kariery wojskowe i polityczne. Wśród nich należy wymienić Edwarda Śmigłego-Rydza, Czesława Jarnuszkiewicza, Leopolda Gottlieba, Jana Raszkę, Stanisława Rzeckiego, Leona Wyczółkowskiego, Wojciecha Kossaka, którzy z pasją tworzyli wizerunki Józefa Piłsudskiego, scenki rodzajowe, projekty odznak legionowych, medale pamiątkowe, plakiety, a nawet projekty umundurowania. Wydawać by się mogło, ze codzienność okopów i pola walki nie sprzyja artystycznej twórczości, ale artyści zawsze mieli ze sobą ołówki, węgiel, kredki, far22 Magazyn „Kielce >wczoraj, dziś, jutro” >ZIMA 20112012

fot. Archiwum

Upamiętniano wydarzenia historyczne i postacie sławnych, zasłużonych Polaków, takich jak np. książę Józef Poniatowski czy Tadeusz Kościuszko. Artyści żyli także w przeświadczeniu, że należy wypowiadać się w sprawach ważnych dla narodu - to przecież Jacek Malczewski powiedział: „…malujcie tak, aby Polska zmartwychwstała”.

Jakub Juszczyk

by - Jan Raszka (twórca Pomnika Czynu Legionowego w Kielcach) nosił w plecaku glinę do modelowania plakiet. W 1916 i 1917 roku w Kielcach, Radomiu, Pińczowie, Busku, Łodzi, Piotrkowie, Lublinie odbywały się obchody rocznicy powstania 1863 r. i powstania kościuszkowskiego. Obchodom towarzyszyły przedsięwzięcia artystyczne, np. „żywe obrazy” historyczne, produkowano masowo medale pamiątkowe, żetony, drukowano pamiątkowe kalendarze, wytwarzano biżuterię artystyczną. W oknach kamienic umieszczano nalepki nawiązujące do wydarzeń z przeszłości. Charakterystycznym rysem obyczajowości wojskowej, mającym przybliżyć idee legionowe społeczeństwu, były specjalnie projektowane tarcze legionów, noszące wszelkie znamiona przedmiotów o cechach artystycznych. Na kie-

leckiej tarczy, na polu szkarłatnym umieszczono godło w postaci orła królewskiego i korony Jagiellonów. Tarcza była wystawiana w dniach 19 i 20 grudnia 1915 r. w siedzibach Towarzystwa Muzycznego i Biblioteki Publicznej. W relacji zamieszczonej w „Ziemi Kieleckiej” możemy przeczytać, że ...Civitas Kielcensis miało chwile święte w których czciło jawnie i szczerze swych bohaterów niosących w tornistrze Polskę, kiedy rozumiało duchową łączność Somossierry i Grochowa z Rokitną, Nocy Listopadowej z dniem 6 sierpnia”, a moc poświęcenia powstańców 1863 roku na równi stawiało z ofiarą Legionów Polskich. Symboliczna, artystyczna działalność trwała właściwie przez całe dwudziestolecie międzywojenne. Wojna 1920 roku zainspirowała twórców, tych, którzy wcześniej swoim talentem wpływali na decyzje młodych chłopców idących do Legionów. W wielu domach pojawiały się na ścianach w reprezentacyjnych pokojach reprodukcje obrazu Jerzego Kossaka „Cud nad Wisłą”. W Kielcach artyści dali swój wyraz oddaniu idei niepodległości poprzez wiele inicjatyw powiązanych z narodowymi rocznicami. Odsłonięto „Pomnik Niepodległości”, „Pomnik Czynu Legionowego”, a ukoronowaniem tych starań było oddanie w 1938 r. kieleckiej społeczności Sanktuarium Marszałka Józefa Piłsudskiego w pałacu biskupów krakowskich. Nie miał racji Cyceron mówiąc: „Inter arma silent musae”. dr Jan Główka Muzeum Historii Kielc

www.muzeumhistoriikielc.pl

Kielce yesterday From the late eighteenth century onwards, poetry, painting and decorative art had all intimated the artists’ fondness for the idea of Poland’s independence. The years of partitions, lack of freedom and the impossibility to decide about one’s own lot inspired artists to express their opinions, convictions, and hopes for a turn for the better in the fates of Poland and Poles. Historical events as well as figures of famous and distinguished Poles, such as Prince Józef Poniatowski or Tadeusz Kościuszko, were duly commemorated. Artists shared the conviction that it was necessary to comment on issues of significance to the nation. It was Jacek Malczewski who said: “You must paint in such a way that Poland rises from the dead”. Before the onset of WW1, particularly in Galicia, there were several initiatives inspired by the idea of restoration of Poland’s statehood. This was particularly conspicuous at the times of national anniversaries. Especially prominent was the Lvov 1863 Memento Exhibition held in 1913, which gathered works of art by Tadeusz Rybkowski, Tadeusz Ajdukiewicz, Jan Rosen, Jan Matejko, Artur Grottger, Antoni Piotrowski, Jan Raszka and Jacek Malczewski.

fot. Archiwum

During WW1, the Polish Legions had almost two hundred artists: sculptors, painters and graphic artists. Many reached officer ranks; some became commanders; others pursued military and political careers. The latter included Edward Śmigły-Rydz, Czesław Jarnuszkiewicz, Leopold Gottlieb, Jan Raszka, Stanisław Rzecki, Leon Wyczółkowski and Wojciech Kossak, who passionately authored Józef Piłsudski portraits, genre scenes, legionary badge designs, memorial medals and plaques, as well as military uniform designs. It might seem that the everyday reality of the trenches and battlefields would not foster artistic expression, but the artists always carried with them pencils, drawing coal, crayons and paints; Jan Raszka (author of the Monument to Legionary Action in Kielce) even used to carry plaque modelling clay in his backpack.

You Must Paint in Such a Way that Poland Rises from the Dead In 1916 and 1917, in Kielce, Radom, Pińczów, Busko, Łódź, Piotrków and Lublin, the anniversaries of the 1863 Uprising and the Kościuszko insurrection were celebrated. These occasions were accompanied by art-related undertakings, such as historical tableaux vivants, mass production of memorial medals and token coins, printing of memorial calendars, as well as manufacture of art jewellery. Tenement house windows proudly displayed stickers commemorating past events. A typical feature of military customs, aimed to bring Legionary ideas closer to society, was tailor-made Legion badges, which were in fact objects of art themselves. The Kielce badge featured the emblems of the royal eagle and the Jagiellon dynasty crown against a purple background. It was displayed at the Music Society and the Public Library on December 19 and 20, 1915. A report published in the “Ziemia Kielecka” newspaper reads: “Civitas Kielcensis had its moments of glory when its heroes who carried Poland in their backpacks were celebrated openly and wholeheartedly; when the spiritual continuity of Somosierra, Grochów and Rokitna,

or the November Night and the sixth of August, was acknowledged; or the impact of 1863 rebels’ sacrifice – put on a par with the dedication of the Polish Legions”. The symbol-laden artistic activity in fact continued over the two interwar decades. The 1920 war was a source of inspiration to those artists who had used their talents before to help persuade young men to join the Legions. Many living rooms paraded copies of Jerzy Kossak’s painting entitled “The Vistula Miracle”. In Kielce, artists demonstrated their commitment to the idea of liberty through several initiatives related to national anniversaries. The Monuments to Liberty and to Legionary Action were unveiled; these events were crowned with the Kielce community’s 1938 completion of the Marshal Józef Piłsudski Shrine located at the Krakow Bishops’ Palace. Evidently, Cicero was wrong when he said: “Inter arma silent musae”. Dr Jan Główka The Kielce History Museum www.muzeumhistoriikielc.pl

”Kielce >yesterday, today, tomorrow” Magazine >WINTER 20112012 23

Kielce Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego

Regionalny Lider Szkoleń dla Przedsiębiorców Staropolska Izba Przemysłowo-Handlowa w Kielcach zaprasza przedsiębiorców do udziału w szkoleniach współfinansowanych z Europejskiego Funduszu Społecznego w ramach projektu

„Nowoczesne kompetencje menedżerskie kadr świętokrzyskich firm” Staropolska Izba Przemysłowo – Handlowa od wielu lat działa w branży szkoleniowo – konsultingowej. Stwarza to niepowtarzalną okazję i możliwości obserwacji dynamiki rozwoju przedsiębiorstw, które w podnoszeniu kwalifikacji i rozwijaniu kompetencji pracowników dostrzegły swoją szansę na sukces. Wielu naszych klientów to kluczowe firmy w regionie, na czele których stoją menedżerowie, którzy świetnie rozumieją korzyści płynące z ciągłego doskonalenia kadr. Wieloletnie doświadczenie we współpracy z przedsiębiorcami pozwoliło nam na gruntowne poznanie potrzeb szkoleniowych przedsiębiorstw reprezentujących wiele branż. Dzięki temu mogliśmy przygotować kompleksową ofertę odpowiadającą oczekiwaniom firm. Nasze zaplecze dydaktyczne, doświadczona, sprawdzona i profesjonalna kadra trenerska, a także atrakcyjne zasady uczestnictwa w szkoleniach to największe atuty naszej oferty. IDEA PROJEKTU: Celem projektu „Nowoczesne kompetencje menedżerskie kadr świętokrzyskich firm” jest podwyższenie kompetencji menedżerskich, kwalifikacji pracowników świętokrzyskich przedsiębiorstw w zakresie efektywnego zarządzania: organizacją, zasobami ludzkimi, finansami, a także doskonalenie umiejętności komunikacyjnych, sprzedażowych i marketingowych, związanych ściśle z pozyskiwaniem nowych rynków. REZULTATY PROJEKTU:

Dotychczas w ramach projektu przeprowadzono:

• 22 szkolenia, w tym 18 szkoleń z zakresu zarządzania zmianą w przedsiębiorstwie i pozyskiwania nowych rynków oraz 4 szkolenia z zakresu języka angielskiego w biznesie; •

w projekcie wzięło udział 340 uczestników, właścicieli firm i ich pracowników z ponad 140 świętokrzyskich firm;

•

przeprowadzono łącznie ponad 1000 godzin szkoleniowych;

• 20 osób uzyskało międzynarodowy certyfikat językowy London Chamber of Commerce and Industry International Qualifications from EDI (LCCI) Więcej informacji na temat aktualnej oferty szkoleniowej:

www.siph.com.pl zakładka „oferta szkoleń”

Opinie uczestników szkoleń: „Najlepszym sprawdzeniem wartości szkolenia jest czas po szkoleniu, kiedy próbujemy wdrożyć narzędzia i wiedzę zdobytą na szkoleniu. W przypadku szkoleń organizowanych przez SIPH, niejeden raz zdarzyło mi się powracać do materiałów ze szkoleń i w trudnych sprawach wykorzystać wiedzę zdobytą na szkoleniu”

„Czekałam na możliwość udziału w takim szkoleniu, tematyka zgodna z moimi obecnymi potrzebami. Zorganizowane w doskonałej atmosferze i pozwalające skonsultować swoje wiadomości z innymi”.

Projekt realizowany na podstawie umowy z Wojewódzkim Urzędem Pracy w Kielcach, pełniącym rolę Instytucji Pośredniczącej 2 stopnia w ramach Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki 24 Magazyn „Kielce >wczoraj, dziś, jutro” >ZIMA 20112012

Kielce

Świętokrzyskie Voivodeship

Gość Targowy Trade Fair Guest

Basic Statistical Data

Informacja Turystyczna Tourist Information

The Voivodeship is divided into 13 districts (poviats) + city of Kielce (city with poviat rights) and 102 municipalities (gminas) 1,266,000 inhabitants (3.4% of Poland’s population) 11,691 km² (3.7% of Poland’s total area) The region’s unemployment rate is 14.4% 180 km away from Warsaw - the capital of Poland The capital of the region is the city of Kielce, located within the distance of 120-180 km from Poland’s other major cities - Kraków, Katowice and Łódź.

Regionalne Centrum Informacji Turystycznej 25-007, ul. Sienkiewicza 29 tel. 48 41 348 00 60 www.swietokrzyskie.travel e-mail: [email protected]

Punkt Informacji Turystycznej Świętokrzyski Oddział PTTK 25-008 Kielce, ul. Sienkiewicza 29 tel. 48 41 344 77 43, fax 48 41 344 59 14 www.pttkkielce.pl

Punkt Informacji Turystycznej Oddział PTTK im. A. Patkowskiego 27-600 Sandomierz, Rynek 12 tel. 48 15 832 23 05, 832 26 82 www.pttk-sandomierz.pl

Kielce (the region’s capital) is inhabited by 200,000 people

Punkt Informacji Turystycznej - Dworek Mikołaja Reja

Świętokrzyskie Voivodeship Office:

28-362 Nagłowice, ul. Kacpra Walewskiego 7 tel. 48 41 381 45 70 www.naglowice.glt.pl

25-516 Kielce, Al. IX Wieków Kielc 3 phone/fax: +48 41 342 13 33 www.kielce.uw.gov.pl e-mail: [email protected] Municipality of Kielce: Rynek 1, 25-303 Kielce phone +48 41 367 61 06 fax +48 41 344 27 63 www.um.kielce.pl, e-mail [email protected] Marshal’s Offices of Świętokrzyskie Voivodeship: 25-516 Kielce, Al. IX Wieków Kielc 3 phone+48 41 342 18 78 fax +48 41 344 52 65 www.sejmik.kielce.pl

Punkt Informacji Turystycznej 26-006 Nowa Słupia, ul. Świętokrzyska 18 tel. 48 41 317 76 26, 317 70 13 www.nowaslupia.pl

Centrum Informacji Turystycznej 26-004 Bieliny, ul. Partyzantów 17 tel. 48 41 302 50 89 www.bieliny.pl

”Kielce >yesterday, today, tomorrow” Magazine >WINTER 20112012 25

Kielce

Międzynarodowa współpraca samorządów W międzynarodowej konferencji „Polska Prezydencja w Unii Europejskiej: Kielce i miasta partnerskie” na zaproszenie Prezydenta Kielc Wojciecha Lubawskiego uczestniczyli przedstawiciele miast: Gotha z Niemiec, Winnicy z Ukrainy, Budapesztu – Czepel z Węgier, Ramli z Izraela oraz Bacau z Rumunii. Spotkaniu towarzyszył panel ekspertów na temat polityki wschodniej Unii Europejskiej. Wzięli w nim udział przedstawiciele MSZ, Parlamentu Europejskiego oraz Uniwersytetu Jana Kochanowskiego.

W Kielcach realizujemy inwestycje na ponad miliard złotych - usłyszeli uczestnicy konferencji.

Konferencja odbyła się w stolicy województwa świętokrzyskiego pod koniec września. W programie konferencji, w której wzięło udział około 100 osób, znalazły się m.in. wystąpienia i dyskusje na temat „Partnerstwo wschodnie z perspektywy władz regionalnych i lokalnych państw członkowskich Unii Europejskiej” czy „Polityka wschodnia Unii Europejskiej i międzynarodowa współpraca samorządów”. Spotkanie otworzył Wojciech Lubawski, prezydent Kielc. – Czas, w którym się spotykamy, jest dla Polski i Kielc czasem wyjątkowym: jesteśmy teraz jednym wielkim placem budowy, tylko w Kielcach realizujemy inwestycje na ponad miliard euro – mówił prezydent Lubawski. – Pośród was czujemy się jak w rodzinie dlatego, że miasta partnerskie to są nasi przyjaciele, z którymi łączą nas nie tylko historia i teraźniejszość, ale i przyszłość, zatem możliwość dalszej owocnej współpracy. Dlatego to przede wszystkim wam możemy się pochwalić 26 Magazyn „Kielce >wczoraj, dziś, jutro” >ZIMA 20112012

naszymi dokonaniami i z wami chcemy dzielić się naszymi doświadczeniami – kończył swoje wystąpienie prezydent. Podczas paneli dyskusyjnych prowadzonych w Centrum Konferencyjnym Targów Kielce wypowiadali się nie tylko przedstawiciele miast partnerskich Kielc. Głos zabierali również zaproszeni eksperci, między innymi: sekretarz stanu w Ministerstwie Spraw Zagranicznych Jan Borkowski, poseł do Parlamentu Europejskiego i były wiceminister spraw zagranicznych dr Paweł Kowal, dyrektor Instytutu Nauk Politycznych UJK prof. Kazimierz Kik oraz dr Witold Sokała, również z UJK. 1 lipca 2011 roku Polska objęła przewodnictwo w Radzie Unii Europejskiej. To nie tylko duże wyzwanie polityczne i organizacyjne, ale także spora szansa dla Polski w kształtowaniu i rozwoju Unii Europejskiej. Miasto Kielce aktywnie włączyło się w dyskusję nad priorytetami przyjętymi przez nasz kraj na czas prezydencji w Radzie UE.

Z pozycji doświadczeń samorządowych najważniejszym z nich wydawało się być Partnerstwo Wschodnie. – Dlatego też, biorąc pod uwagę nasze bogate doświadczenia we współpracy z Winnicą na Ukrainie postanowiliśmy, że zaprosimy miasta partnerskie Kielc na spotkanie prezentujące te nasze doświadczenia, i to w jaki sposób samorząd miasta Kielce realizuje politykę wschodnią Unii Europejskiej, właśnie na przykładzie naszej współpracy z Winnicą. Umowę o partnerstwie i wzajemnej współpracy podpisali w 2003 r. prezydent Kielc oraz mer Winnicy. Jak w rozmowach z nami podkreślają przedstawiciele Winnicy Kielce są dla nich bardzo ważnym partnerem, chcą skorzystać z naszej wiedzy i uniknąć błędów, jakie pojawiają się na drodze samorządowców. Bardzo cenne będą dla nich także doświadczenia Kielc związane z przygotowaniami do wejścia do Unii Europejskiej. Współpraca Kielc i Winnicy rozpoczęła się w 1975 r., w innej niż dziś rzeczywistości politycznej. Obecnie kontakty mają przede wszystkim charakter gospodarczy, rozwijana jest także wymiana kulturalna oraz współpraca pomiędzy szkołami i środowiskami młodzieżowymi – podkreślał Mieczysław Pastuszko, dyrektor Wydziału Projektów Strukturalnych i Strategii Miasta Kielce. Przebywający przez trzy dni w Kielcach zagraniczni goście mieli okazję, poza udziałem w konferencji i oficjalnych spotkaniach, naocznie przekonać się, jak dynamicznie rozwijają się i, w zasadzie z dnia na dzień, pięknieją Kielce. W programie pobytu znalazły się bowiem zwiedzanie zabytków i piesze spacery po mieście. Paweł Treger

Kielce The conference was held in the capital of the Świętokrzyskie Voivodeship in late September. The programme of the conference, which brought together ca. 100 delegates, featured speeches and debates on “Eastern Partnership from the Viewpoint of Regional and Local Authorities of EU Member States” and “The EU’s Eastern Policy and International Co-Operation of Self-Governments”. The event was opened by Wojciech Lubawski, President of Kielce. “The time at which we are meeting is special for Poland and for Kielce: we are now one big building site; in Kielce alone we are implementing investment projects worth over a billion Euro,” said President Lubawski. “We feel like one big family together because twin cities are our friends with whom we share not only the past and the present. We also have a common future ahead of us, which translates into opportunities for further fruitful co-operation. This is why we wish to show you, before others, our achievements and share our experience with you,” the President concluded. During the discussion panels held at the Kielce Trade Fairs (Targi Kielce) Conference Centre, speeches were delivered not only by the representatives of Kielce’s twin cities. The invited experts included the Secretary of State in the Ministry of Foreign Affairs, Jan Borkowski; a Member of the European Parliament and ex-Deputy Minister for Foreign Affairs, Dr Paweł Kowal; Head of the Institute of Political Science of the Jan Kochanowski University, Prof. Kazimierz Kik, as well as Dr Witold Sokała, also of the JKU. On July 1, 2011, Poland took the Presidency of the Council of the European Union. This is not only a major political and organisational challenge but also a splendid opportunity for Poland to shape and develop the European Union. The City of Kielce took an active part in the discussion on the priorities assumed by our country for the EU Council Presidency. From the viewpoint of self-government experience, the Eastern Partnership seemed to be the most important. “This is why, considering our extensive experience in co-operation with Vinnytsia in Ukraine, we decided to invite Kielce’s twin cities to a meeting which would present our experience and the ways in which the self-government of the City of Kielce is implementing the EU’s Eastern Partnership, basing on our co-operation with Vinnytsia. The partnership and co-operation agreement was signed in 2003 by the

Visitors go sightseeing in Kielce.

International Self-Governmental Co-operation To the international conference entitled “Poland’s Presidency in the European Union: Kielce and Twin Cities”, President of Kielce, Wojciech Lubawski, invited representatives of several cities. These included Gotha in Germany, Vinnytsia in Ukraine, Budapest–Csepel in Hungary, Ramla in Israel and Bacau in Romania. The conference was accompanied by an expert panel on the EU’s eastern policy. It was attended by representatives of the Ministry of Foreign Affairs, the European Parliament and the Jan Kochanowski University in Kielce. President of Kielce and the Mayor of Vinnytsia. When talking to us, the representatives of Vinnytsia have stressed that Kielce is a very important partner to them, that they wish to benefit from our know-how and avoid the mistakes awaiting self-governments. To them, very valuable is Kielce’s experience in preparations for entering the EU. The co-operation between Kielce and Vinnytsia started as early as 1975, in a political climate far removed from today’s. At present, the contacts are mostly of business nature; but culture, school and youth circle exchange is growing as

well,” stressed Mieczysław Pastuszko, Director of the Structural Project and City of Kielce Strategy Department. Foreign delegates stayed in Kielce for three days and, besides participating in the conference and official meetings, they had an opportunity to see how dynamically Kielce is expanding. A good chance to enable them to appreciate how more and more beautiful the city is becoming day by day was provided by the programme which included sightseeing and city walks. Paweł Treger

”Kielce >yesterday, today, tomorrow” Magazine >WINTER 20112012 27

MUZEA MUSEUMS Muzeum Narodowe w Kielcach Pałac Biskupów Krakowskich (National Museum in Kielce - The Krakow Bishops’ Palace)

Muzeum Lat Szkolnych Stefana Żeromskiego (Novelist Stefan Żeromski’s Museum) 25-013 Kielce, ul. Jana Pawła II tel. 48 41 344 57 92 www.mnki.pl Czynne: wtorek, czwartek, piątek, niedziela 9-15.30, środa 11-17.30 Ceny biletów: normalny 5 zł, ulgowy 3 zł. Dzień wstępu wolnego: niedziela. Ekspozycja stała: Wystawa materiałów biograficznych i literackich z młodzieńczych lat pisarza. Open: Tue, Thu, Fri, Sun 9-15.30, Wed 11-17.30. Admission: adults PLN 5, students PLN 3. Permanent exhibition: Biographical and literary documents of the novelist’s youth.

Galeria Współczesnej Sztuki Sakralnej „Dom Praczki” (“Dom Praczki” Gallery of Contemporary Ecclesiastical Art) 25-010 Kielce, pl. Zamkowy 1 tel. 48 41 344 40 14 kasa biletowa: tel. 48 41 344 23 18 www.mnki.pl e-mail: [email protected] Czynne: wtorek-niedziela 10-18, Ceny biletów: normalny 10 zł, ulgowy 5 zł Dzień wolnego wstępu na stałe ekspozycje: sobota. Galeria malarstwa polskiego i europejskiej sztuki zdobniczej; Dawne uzbrojenie europejskie i wschodnie; Sanktuarium Marszałka Józefa Piłsudskiego, ogród włoski.

25-009, Kielce ul. Zamkowa 5/7 tel. 48 41 360 00 02 e-mail: [email protected] Czynne: wtorek- piątek 11-18, sobota-niedziela 10-17. Ceny biletów: 2 zł. We wtorki wstęp bezpłatny. W zbiorach galerii znajdują się prace wybitnych polskich twórców, takich jak m.in.: Tadeusz Kantor, Władysław Hasior, Jerzy Nowosielski, Marian Czapla, Adam Myjak. Można tu oglądać rzeźby, obrazy, instalacje i fotografie. Open:Tue-Fri 11-18, Sat-Sun 10-17. Admission: PLN 2, Tue - free.

25-303 KIELCE, ul. Św. Leonarda 4 tel. 48 41 340 55 20 www.muzeumhistoriikielc.pl

Pałacyk Henryka Sienkiewicza w Oblęgorku (Novelist Henryk Sienkiewicz’s Manor House at Oblęgorek) 26-067 Strawczyn tel. 48 41 303 04 26 www.mnki.pl/sienkiewicz Czynne: wtorek-niedziela 9-17 Ceny biletów: normalny-8 zł; ulgowy-4 zł W niedzielę wstęp bezpłatny Open: Tue-Sun 9-17 Admission: adults PLN 8, students PLN 4, Sun - free.

Czynne: styczeń-marzec 9-15, wtorek-niedziela Ceny biletów: 6 zł i 3 zł (ulgowy) Zabytkowa zagroda Czernikiewiczów w Bodzentynie, ul. 3 Maja 13 stała ekspozycja etnograficzna -wnętrza mieszkalne od 1809 do 1920 r. Pomnik Mauzoleum w Michniowie (26-130 Suchedniów, tel. 48 41 254 51 62) czynne 8-16, zwiedzanie po uprzedniej rezerwacji telefonicznej. Wstęp bezpłatny.

Muzeum Misyjne Misjonarzy Oblatów Maryi Niepokalanej na Świętym Krzyżu (Oblate Fathers’ Mission Museum at Święty Krzyż)

Muzeum Historii Kielc (Kielce History Museum)

Open: Tue, Thu, Sat, Sun 9-16, Wed, Fri 10-18. Admission: adults PLN 6, students PLN 3, family PLN 10, Sun - free.

25-013 Kielce, ul. Jana Pawła II 6 tel. 48 41 344 92 97, 48 41 344 50 06 www.mwk.com.pl, e-mail: [email protected] Park Etnograficzny Muzeum Wsi Kieleckiej Tokarnia 303, 26-060 Chęciny tel. 48 41 315 41 71

The Heritage Park, located in the village of Tokarnia, contains monuments of 18th and 19th century architecture of the Świętokrzyskie Mountains region. Open: Jan-Mar 9-15, Tue-Sun Admission: adults PLN 6, students PLN 3

Open: Tue-Sun 10-18. Admission: adults PLN 10, students PLN 5 Sat - free entry to permanent exhibitions. Gallery of Polish painting and European decorative art; historic European and Eastern weaponry; Sanctuary of Marshal Józef Piłsudski; Italian-style garden.

Czynne: wtorek, czwartek, sobota, niedziela i święta 9-16, środa i piątek 10-18. Ceny biletów: normalny 6 zł, ulgowy 3 zł, rodzinny (do 4 osób) 10 zł. W niedziele wstęp bezpłatny. Wystawa stała: Z dziejów Kielc

Muzeum Wsi Kieleckiej i Park Etnograficzny w Tokarni (Tokarnia Heritage Park)

26-004 Bieliny, gm. Nowa Słupia tel. 48 41 317 70 21, www.swietykrzyz.pl

Muzeum Zabawek i Zabawy (Museum of Toys and Games)

Otwarte: poniedziałek - sobota 9-17, niedziela 12.30-17 (nieczynne w czasie nabożeństw). Opłata dobrowolna, bilet wstępu do krypty: normalny 2 zł, ulgowy 1 zł.

25-367 Kielce, pl. Wolności 2 tel.: 48 41 34 440 78 tel./fax: 48 41 344 48 19 www.muzeumzabawek.eu e-mail: [email protected]

Open: Mon-Sat 9-17, Sun 12.30-17 (closed during church services), voluntary donation. Admission to vault: adults PLN 2, students PLN 1.

Muzeum czynne wtorek - niedziela w godz. 9-17 Ceny biletów: normalny - 8 zł; ulgowy - 4 zł Rezerwacja dla grup zorganizowanych: tel./fax 48 41 344 40 78, 48 41 344 48 19 Open: Tue-Sun 9-17. Admission: adults PLN 8, students PLN 4. Group visit reservation: tel.: 48 41 34 440 78; tel./fax: 48 41 344 48 19

Dworek Laszczyków (The Laszczyk Family’s Manor House) Muzeum czynne wtorek-niedziela 9-17 Ceny biletów: normalny - 5 zł; ulgowy - 2 zł Sobota - bezplatnie Open: Tue-Sun 9-17 Admission: adults PLN 5, students PLN 2. Sat - free entry to permanent exhibitions.

Muzeum im. Przypkowskich (Muzeum Zegarów) (The Przypkowski Family’s Clock Museum) 28-300 Jędrzejów, ul. Kościuszki 7/8 tel. 41 386 24 45, 41 386 11 56 www. muzeum.jedrzejow.pl [email protected] Czynne: wtorek - niedziela 8-16 Ceny biletów: normalny - 10 zł, ulgowy - 7 zł Open: Tue-Sun 8-16. Admission: adults PLN 10, students PLN 7.

Muzeum im. Orła Białego w Skarżysku-Kamiennej (The White Eagle Museum in Skarżysko-Kamienna) 26-100 Skarżysko-Kamienna, ul. Słoneczna 90 tel. 48 41 252 0231 www.muzeum.skarzysko.pl e-amil: [email protected] styczeń-marzec 8-16 Ceny biletów: normalny 3 zł, ulgowy 1,5 zł. SkarżyskoKamienna powstało w latach 20. XX w. z połączenia kilku małych miejscowości, w ramach budowy Centralnego Okręgu Przemysłowego. Było ośrodkiem przemysłu metalowego i zbrojeniowego. Muzeum obejmuje wystawę z historii regionu w latach II wojny światowej i wyrobów skarżyskich zakładów zbrojeniowych umieszczoną w dawnym budynku dozoru hutniczego w Rejowie. Obok bogata plenerowa wystawa broni i uzbrojenia wojskowego m.in. samoloty i kuter torpedowy, (czas zwiedzania 90 min.). Open: Jan-Mar 8-16, adults PLN 3, students PLN 1.50

Galeria czynna: wtorek-sobota 11-17, niedziela 11-15. Ceny biletów: normalny - 3 zt, ulgowy - 2 zł, grupowy - 5 zł. Środa - wstęp wolny. Open: Tue-Sat 11-17, Sun 11-15. Admission: adults PLN 3, students PLN 2, group tickets PLN 5, Wed - admission free

Galeria Sztuki Współczesnej WINDA (“Winda” Gallery of Modern Art)

Open: Mon-Fri 10-18, Sun 12-16 Admission: free

Muzeum Narodowe, Świętokrzyska Galeria Sztuki Współczesnej „Zachęta” (National Museum, “Zachęta” Świętokrzyskie Gallery of Modern Art)

TEATR  THEATRE

25-509 Kielce, ul. Leśna 7 www.bwakielce.wici.info, tel. 48 41 344 63 19 Czynna: poniedziałek-piątek 8-17, niedziela 10-15. sobota nieczynne. Ceny biletów: normalny 3 zł, ulgowy 2 zł. Sprzedaż dzieł sztuki codziennie 9-17. Sale of works of arts daily 9-17. Open: Mon-Fri 8-17, Sun 10-15. Admission: adults PLN 3, students PLN 2.

Galeria „Piwnice” (“Piwnice” Gallery) 25-509 Kielce, ul. Leśna 7, tel. 48 41 344 49 42 www.bwakielce.wici.info e-mail: [email protected] Czynna: poniedziałek-piątek 8-17, niedziela 10-15. Ceny biletów: normalny 3 zł, ulgowy 2 zł. Open: Mon-Fri 11-17, Sun 10-15. Admission: adults PLN 3, students PLN 2.

Galeria Fotografii ZPAF-BWA (ZPAF-BWA Gallery of Photography) Kielce, ul. Planty 7, tel. 48 41 344 76 36 Czynna: wt. śr. czw. 11-17, pon. i pt. 10-16 niedziela 11-15, sobota - nieczynne. Wstęp wolny. Open: Tue, Wed, Thu 11-17, Mon, Fri 10-16 Sun 11-15, Sat - closed. Admission: free

Galeria Zielona (“Zielona” Gallery) 28-100 Busko-Zdrój, al. Mickiewicza 7 tel. 48 41 378 71 91 e-mail: [email protected]

Kielecki Teatr Tańca (Kielce Dance Theatre)

Czynne: poniedziałek-piątek 10-18, niedziela 12-16 - wstęp wolny

Czynna: wtorek-niedziela 10-18, bilet 5 zł, ulgowy 3zł. Open: Tue-Sun 10-18, admission: PLN 5, students PLN 3.

Galeria Biuro Wystaw Artystycznych (Art Exhibition Gallery) Galeria „Na Piętrze” (“Na Piętrze” Gallery)

25-334 Kielce, pl. St. Moniuszki 2b tel. 48 41 344 40 32 www.kck.com.pl, [email protected]

25-334 Kielce, pl. St. Moniuszki 2b tel. 48 41 344 40 32 w. 262 www.galeriawinda.pl

25-514 Kielce, ul. Orla 3 tel. 48 41 344 40 14 w. 238

 ALERIE G ART GALLERIES

Kieleckie Centrum Kultury (The Kielce Culture Centre)

Teatr im. Stefana Żeromskiego (The Stefan Żeromski Theatre)

25-334 Kielce, Plac Moniuszki 2 B, www.ktt.pl e-mail: [email protected]; [email protected] tel./fax 48 41 361 27 46, 48 41 341 51 77

TURYSTYKA  TOURISM Jaskinia „Raj” (“Raj” Cave) 26-060 Chęciny, tel./fax 48 41 346 55 18 - Rezerwacja miejsc www.jaskiniaraj.pl Czynne: styczeń-marzec 10-17 Poniedziałek: nieczynne Ceny biletów: normalny 12 zł dzieci poniżej 4 lat bezpłatnie

25-507 Kielce, ul. Sienkiewicza 32 Dyrektor Naczelny i Artystyczny Piotr Szczerski tel. 48 41 344 75 00, 48 41 344 47 65 48 41 344 60 48 w. 31- impresariat www.teatr-zeromskiego.com.pl e-mail: [email protected]

Open: Jan-Mar 10-17 Mon - closed Admission: adults PLN 12 children under 4 free.

Filharmonia Świętokrzyska im. Oskara Kolberga (The Oscar Kolberg Świętokrzyskie Music Hall)

Czynne: codziennie od 9 do zmierzchu Ceny biletów: normalny 3 zł, ulgowy 2 zł. W cenie biletu zawarta jest obsługa przewodnika oraz wejście na wieżę widokową.

25-334 Kielce, pl. St. Moniuszki 2b skr. poczt 160 Dyrektor Jacek Rogala tel. 48 41 368 11 40, kasa biletowa 41 365 54 83 www.filharmonia.kielce.com.pl, e-mail: [email protected]

Teatr Lalki i Aktora Kubuś (The “Kubuś” Puppet and Actor Theatre) 25-304 Kielce, ul. Duża 9 tel. 48 41 344 58 36, 48 41 368 02 93 www.teatr-kubus.pl e-mail: [email protected] Kasa czynna: wtorek-piątek 8-13 i na godzinę przed spektaklem, tel. 48 41 344 58 36, 48 41 368 02 93 W podziemiach teatru czynna jest Kawiarnia Teatralna JAZZ.

Dom Środowisk Twórczych - Pałac Tomasza Zielińskiego (The Artists’ House - Tomasz Zieliński’s Palace) 25-009 Kielce, ul. Zamkowa 5 tel./fax. 48 41 368 20 53, 48 41 368 20 54 www.kielcedst.net, e-mail: [email protected]

Ruiny zamku w Chęcinach (Ruins of the Chęciny castle)

Open: daily from 9 am until dusk. Admission: adults PLN 3, students PLN 2. A guide’s services and entry to the tower are included in the ticket price.

Kryte pływalnie (Indoor Swimming Pools) Miejski Ośrodek Sportu i Rekreacji 25-018 Kielce ul. Żytnia 1, tel. 48 41 344 92 39, 344 05 04, fax 48 41 344 03 75 www.mosir.kielce.pl Pływalnia “Delfin” 25-029 Kielce, ul. Krakowska 2 tel. 48 41 366 90 10/11/13, fax 48 41 366 90 20 Pływalnia “Orka” 25-344 Kielce, ul. Kujawska 18 tel. 48 41 342 00 50/51/53, fax 48 41 342 00 60 otwarte: poniedziałek - niedziela 7-22 Pływalnia “Mors”, 25-549 Kielce, ul. Toporowskiego 96, tel. 48 41 362 74 71 Open: Mon-Sun 7-22.

Kryta pływalnia Uroczysko (“Uroczysko” Indoor Swimming Pool) 25-900 Kielce, ul. Toporowskiego 96 tel. 48 41 362 74 71 W obiekcie znajduje się: basen o wymiarach 25x12,5 m, bufet, natryski Czynne: codziennie 7-22. Open: Daily 7-22

Kielce

Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego

Czas na wsparcie przedsiębiorstw społecznych - Kielecki Inkubator Ekonomii Społecznej Od 1 lipca 2011 roku Stowarzyszenie Integracja i Rozwój rozpoczęło realizację projektu: „Kielecki Inkubator Ekonomii Społecznej”. Projekt jest współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego i budżetu Państwa w ramach Poddziałania 7.2.2. „Wsparcie ekonomii społecznej”. Obecnie głównym problemem podmiotów działających w sektorze ES jest słabość ekonomiczna, kadrowa i organizacyjna. Podmioty takie nie stać na prowadzenie intensywnych działań, zatrudnienie pracowników i specjalistów, utrzymanie lokalu, pro-

wadzenie księgowości. Wszystkie te czynniki sprawiają, że mają one niewielkie szanse na realizację skutecznych inicjatyw, działań statutowych i pozyskiwanie środków z UE. Dlatego też naszym celem jest wzmocnienie i rozwój aktywności podmiotów działających w sektorze ES oraz wsparcie takich podmiotów, poprzez likwidację lub ograniczenie barier, blokujących ich aktywność, efektywność, skuteczność działań oraz rozwój.

OFERTA PROJEKTU Do udziału w projekcie zapraszamy: • osoby reprezentujące podmioty ekonomii społecznej, mające swoją siedzibę, oddział lub inną jednostkę organizacyjną zlokalizowaną na terenie województwa świętokrzyskiego, • osoby prywatne, nie reprezentujące podmiotu ekonomii społecznej, zamieszkałe na terenie województwa świętokrzyskiego i zainteresowane rozpoczęciem działalności w sektorze ES, w szczególności osoby zagrożone wykluczeniem społecznym.

Przedstawiciele podmiotów ekonomii społecznej mogą korzystać z następujących form wsparcia: • doradztwo i seminaria (m.in.: prawne, marketingowe, księgowe, podatkowe, prowadzenie działalności w sektorze ekonomii społecznej, pozyskiwanie środków) • obsługa księgowa podmiotów ES obejmująca prowadzenie księgowości oraz spraw kadrowych • nieodpłatnego użytkowania lokalu (Inkubatora) i jego zaplecza administracyjno - technicznego mieszczącego się w Kielcach (Aleja Solidarności 15A) Osoby prywatne zainteresowane rozpoczęciem działalności w sektorze ekonomii społecznej mogą korzystać z następujących form wsparcia: • szkolenia z zakresu zakładania i prowadzenia działalności w sektorze ekonomii społecznej • spotkania doradcze związane z zakładaniem podmiotu ekonomii społecznej • seminaria Zgłoszenia do udziału w projekcie przyjmowane są: • osobiście w Biurze Projektu (Kielce, ul. Śniadeckich 30/5), lub w Kieleckim Inkubatorze Ekonomii Społecznej (Kielce, Al. Solidarności 15A), • telefonicznie (41 344-51-61), poczta elektroniczną ([email protected]) • za pośrednictwem formularza dostępnego na stronie internetowej projektu: www.inkubator.sir.com.pl

Wszelkie informacje można uzyskać w Biurze Projektu: Kielce, ul. Śniadeckich 30/5, tel. 41 361 04 92 Informacji o projekcie udzieliła Kamila Jacewicz-Marciniak Prezes Stowarzyszenia Integracja i Rozwój Stowarzyszenie Integracja i Rozwój ul. Śniadeckich 30/5, 25-366 Kielce, tel.: 41 361 04 92, fax: 41 361 11 61 [email protected]; www.sir.com.pl

Projekt realizowany na podstawie umowy ze Świętokrzyskim Biurem Rozwoju Regionalnego w Kielcach. 30 Magazyn „Kielce >wczoraj, dziś, jutro” >ZIMA 20112012

WELCOME TO KIELCE

Kielce is a city with a nine-century-long history. Located in central Poland, the city covers 109 sq. km and has about 200,000 inhabitants. Kielce is the capital of the Świętokrzyskie region and a centre of administration, commerce, services and culture. It is also a vibrant university town with twelve institutions of higher education and about 11,000 yearly graduates in a variety of fields. Kielce also has thirty-four language schools.

Distance from Kielce to Poland’s major cities (km)

Distance from Kielce to major border crossings (km)

Kraków

114

Slovakia

195

Łódź

140

Czech Republic

196

Katowice

156

Ukraine

250

Warszawa

181

Russia

440

Wrocław

300

Germany

457

Poznań

354

➔ Uległeś wypadkowi? ➔ Przewróciłeś się na nierównej lub oblodzonej nawierzchni? ➔ Leczenie nie zakończyło się pomyślnie bo ktoś popełnił błąd? ➔ Ubezpieczyciel odmówił Ci wypłaty odszkodowania za wypadek komunikacyjny lub wypłacił zbyt mało?

Właśnie do takich spraw jesteśmy stworzeni

zadzwoń doradzimy pomożemy

{nie pobieramy opłat wstępnych}

www.lexia-odszkodowania.pl

Z nami wywalczysz najwięcej! oddział w Kielcach 603 270 205 al. Kościuszki 101 lok.201, 90-441 Łódź; 534 995 500, 42 256 90 88 e-mail: [email protected]