XI. PLAN GOSPODARKI NISKOEMISYJNEJ DLA GMINY WIELICZKA

Kraków, 2015 r.

Zamawiający: Stowarzyszenie Metropolia Krakowska

Wykonawca: Consus Carbon Engineering sp. z o.o.

Zespół autorów: mgr inż. Justyna Wysocka-Golec mgr inż. Agnieszka Gielar-Fotin mgr inż. Diana Drobniak mgr inż. Gabriela Cieślik mgr inż. Damian Niewęgłowski mgr inż. Katarzyna Myślińska mgr inż. Łukasz Zywar mgr inż. Małgorzata Ptak mgr inż. Wojciech Piskorski mgr Andrzej Haraśny mgr Iryna Dmytriv mgr Katarzyna Juras mgr Tomasz Pawelec inż. Edyta Kapała inż. Klaudia Jarosz inż. Paulina Kępka inż. Ramona Grzegorczyk inż. Szymon Ptak

SPIS TREŚCI XI. PLAN GOSPODARKI NISKOEMISYJNEJ DLA GMINY WIELICZKA........................................694 SPIS TREŚCI................................................................................................................................. 696 SKRÓTY I DEFINICJE.................................................................................................................... 697 STRESZCZENIE............................................................................................................................ 698 XI.1. OGÓLNA STRATEGIA........................................................................................................... 700 XI.1.1. Cele strategiczne i szczegółowe.....................................................................................700 XI.1.1.1. Strategia długoterminowa..........................................................................................................700 XI.1.1.2. Strategia krótkoterminowa.........................................................................................................701 XI.1.1.3. Międzynarodowe uwarunkowania realizacji Planu gospodarki niskoemisyjnej..........................702 XI.1.1.4. Krajowe i lokalne uwarunkowania prawne realizacji Planu gospodarki niskoemisyjnej.............703 XI.1.1.5. Założenia do Planu zrównoważonej mobilności Krakowskiego Obszaru Funkcjonalnego........706

XI.1.2. Metodologia opracowania...............................................................................................708 XI.1.3. Metodologia inwentaryzacji.............................................................................................708 XI.1.4. Sektory działań............................................................................................................... 710 XI.1.5. Stan obecny.................................................................................................................... 711 XI.1.5.1. Dane ogólne............................................................................................................................... 711 XI.1.5.2. Struktura demograficzna............................................................................................................712 XI.1.5.3. Energetyka................................................................................................................................. 713 XI.1.5.4. Budownictwo i gospodarstwa domowe......................................................................................721 XI.1.5.5. Transport.................................................................................................................................... 723 XI.1.5.6. Gospodarka............................................................................................................................... 732 XI.1.5.7. Gospodarka odpadami...............................................................................................................738 XI.1.5.8. Jakość powietrza.......................................................................................................................739

XI.1.6. Identyfikacja obszarów problemowych............................................................................741 XI.1.6.1. Budownictwo.............................................................................................................................. 741 XI.1.6.2. Transport.................................................................................................................................... 742 XI.1.6.3. Jakość powietrza.......................................................................................................................744 XI.1.6.4. Gospodarka komunalna.............................................................................................................745

XI.1.7. Aspekty organizacyjne i finansowe.................................................................................746 XI.1.8. Analiza SWOT................................................................................................................. 750 XI.2. WYNIKI BAZOWEJ INWENTARYZACJI EMISJI DWUTLENKU WĘGLA.............................752 XI.2.1. Rok 2010......................................................................................................................... 752 XI.2.2. Rok 2013......................................................................................................................... 752 XI.2.3. Podsumowanie............................................................................................................... 756 XI.3. DZIAŁANIA, ZADANIA I ŚRODKI ZAPLANOWANE W PERSPEKTYWIE DŁUGOTERMINOWEJ I KRÓTKOTERMINOWEJ DLA GMINY WIELICZKA................................757 XI.3.1. Długoterminowa strategia, cele i zobowiązania..............................................................757 XI.3.2. Krótkoterminowe i średnioterminowe działania oraz zadania do roku 2020....................757 XI.3.3. Harmonogram realizacji działań i harmonogram rzeczowo-finansowy PGN...................774 XI.3.4. Podsumowanie przewidywanych efektów wdrożenia strategii długoterminowej i realizacji działań........................................................................................................................................ 774 XI.4. MONITOROWANIE I RAPORTOWANIE................................................................................776 XI.4.1. Monitorowanie................................................................................................................. 776 XI.4.2. Raportowanie.................................................................................................................. 776 XI.4.3. Ocena realizacji.............................................................................................................. 777 XI.4.4. Wskaźniki monitorowania i ocena realizacji....................................................................777 SPIS RYSUNKÓW............................................................................................................................... 779 SPIS TABEL....................................................................................................................................... 779 LITERATURA I ŹRÓDŁA DANYCH................................................................................................... 780

SKRÓTY i DEFINICJE BEI MEI PKD DK ESCO EU ETS GDDKiA GUS GPZ KSRR KPZK Niska emisja LED OZE P&R PGN/Plan SKA WFOŚiGW WPF Gospodarka niskoemisyjna NFOŚiGW GHG

Bazowa Inwentaryzacja Emisji Kontrolna Inwentaryzacja Emisji Polska Klasyfikacja Działalności Droga krajowa Przedsiębiorstwo usług energetycznych (ang. Energy Service Company) Europejski System Handlu Emisjami (ang. European Union Emission Trading System) Generalna Dyrekcja Dróg Krajowych i Autostrad Główny Urząd Statystyczny Główny Punkt Zasilania Krajowa Strategia Rozwoju Regionalnego Koncepcja Przestrzennego Zagospodarowania Kraju 2030 Przez niską emisję w Planie rozumie się emisję zanieczyszczeń do powietrza z emitorów o wysokości nieprzekraczających 40 m Light-Emitting Diode, dioda elektroluminescencyjna Odnawialne źródła energii Park & Ride – Parkuj i Jedź Plan gospodarki niskoemisyjnej Szybka Kolej Aglomeracyjna Wojewódzki Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej Wieloletnia Prognoza Finansowa Przez gospodarkę niskoemisyjną w Planie rozumie się gospodarkę nakierowaną na redukcję emisji gazów cieplarnianych Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej Gazy cieplarniane (ang. Greenhouse Gases)

STRESZCZENIE Plan gospodarki niskoemisyjnej (PGN) jest strategicznym dokumentem, który wyznacza kierunki rozwoju gospodarki niskoemisyjnej dla całego obszaru Gminy Wieliczka na lata 2015-2020 w zakresie działań inwestycyjnych i nieinwestycyjnych, w takich aspektach jak: transport publiczny i prywatny, budownictwo i mieszkalnictwo, gospodarka przestrzenna, energetyka i oświetlenie, gospodarka odpadami, gospodarka wodno-ściekowa oraz informacja i edukacja. Niniejszy Plan został opracowany w celu przedstawienia koncepcji działań służących poprawie jakości powietrza na terenie gminy, w tym ograniczenia emisji gazów cieplarnianych (CO2) i ograniczenia niskiej emisji, poprzez zwiększenie wykorzystania odnawialnych źródeł energii oraz redukcję zużycia energii finalnej i poprawy efektywności energetycznej. Na podstawie dostępnych informacji została opracowana analiza SWOT możliwości ograniczania emisji w gminie, która jest jednym z podstawowych elementów opracowania skutecznych działań. Dla określenia celu wielkości redukcji emisji GHG została opracowana bazowa inwentaryzacja emisji dla roku 2010 (BEI) oraz kontrolna inwentaryzacja emisji dla roku 2013 (MEI). Jako rok bazowy ustalono rok 2010 ze względu na dostępność dokumentów strategicznych oraz wiarygodność niezbędnych danych. Wybrano rok inny niż zalecany rok 1990, gdyż dla 1990 nie dysponowano wiarygodnym zestawem informacji niezbędnych do oszacowania emisji. Dodatkowo, od 2010 roku podejmowane były inwestycje z zakresu termomodernizacji, poprawy efektywności energetycznej oraz zwiększenia udziału produkcji energii z odnawialnych źródeł, co wpływa na zmianę wielkości emisji. Dzięki inwentaryzacji emisji ustalono, że wielkość emisji z obszaru gminy w roku bazowym wynosiła 188 256 Mg CO2. Wyniki kontrolnej inwentaryzacji emisji (przeprowadzonej dla roku 2013) pokazały, że wielkość emisji gazów cieplarnianych z obszaru gminy wynosiła 214 292 Mg CO2 . Działania przewidziane do realizacji przez gminę zostały zestawione w harmonogramie rzeczowo-finansowym. Zadania w PGN koncentrują się głównie na rozwoju nowych rozwiązań energetycznych (w tym OZE), transporcie (rozwój sieci drogowej – upłynnienie ruchu, rozwój komunikacji publicznej), budownictwie (termomodernizacje) oraz wsparciu i edukacji mieszkańców w zakresie efektywnego wykorzystania energii i likwidacji niskiej emisji. Rozwój gospodarki niskoemisyjnej i efektywne wykorzystywanie potencjału energetycznego jest szczególnie ważnym aspektem dla realizacji Planu. Przejście na gospodarkę niskoemisyjną jest bardzo ważnym punktem w polityce gminy jak i całego Obszaru Metropolitalnego. Ograniczenie niskiej emisji przyczyni się do poprawy stanu środowiska naturalnego oraz zwiększenia komfortu życia mieszkańców poprzez m.in. spadek zachorowań na choroby układu oddechowego i nerwowego wynikające z obecności szkodliwych substancji w powietrzu. Określone w harmonogramie rzeczowo-finansowym działania pozwalają na:   

obniżenie emisji o 23 202 Mg emisji CO2 – redukcja emisji o 12,3% w stosunku do roku bazowego, ograniczenie wykorzystywanej energii o 76 473,91 MWh – redukcja zużycia energii o 12,8% w stosunku do 2010, zwiększenie udziału energii produkowanej z źródeł odnawialnych w stosunku do całkowitej energii finalnej.

Koszty i sposób finansowania działań, które na etapie przygotowania PGN nie miały zaplanowanego budżetu w dokumentach planistycznych, mają określony szacunkowy koszt realizacji, który powinien być zweryfikowany i dopasowany do realnych możliwości gminy na etapie realizacji działania. Analogicznie należy traktować sposób finansowania działań. Realizacja PGN podlega władzom gminy. Zadania wynikające z Planu są przypisane poszczególnym jednostkom gminnym (interesariusze wewnętrzni) lub interesariuszom zewnętrznym. Ponieważ Plan jest przekrojowy i obejmuje wiele dziedzin funkcjonowania gminy konieczna jest jego skuteczna koordynacja oraz monitoring realizacji. Proponuje się, aby koordynację nad realizacją planu gospodarki niskoemisyjnej dla gminy Wieliczka sprawował specjalnie powołany Zespół Koordynujący, w którego skład będą wchodzić pracownicy wydziałów Urzędu. Zaleca się także ścisłą współpracę z interesariuszami zewnętrznymi. PGN jest dokumentem, który powinien ułatwiać pozyskanie środków finansowych w nowej perspektywie finansowej UE na lata 2014-2020. Plan gospodarki niskoemisyjnej został sporządzony zgodnie z przepisami w zakresie strategicznej oceny oddziaływania na środowisko. Procedurę przeprowadzono zgodnie z ustawą z dnia 3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz ocenach oddziaływania na środowisko (Dz. U. 2013, poz 1235, z późniejszymi zmianami).

XI.1. OGÓLNA STRATEGIA XI.1.1. Cele strategiczne i szczegółowe XI.1.1.1. Strategia długoterminowa Określając cele strategiczne i szczegółowe niniejszego Planu gospodarki niskoemisyjnej uwzględniono ustawy, rozporządzenia i strategie lokalne, regionalne, krajowe i europejskie, w tym dokumenty takie jak:  



Założenia Pakietu energetyczno-klimatycznego (tzw. pakiet „3x20”); Europa 2020 Strategia na rzecz inteligentnego i zrównoważonego rozwoju sprzyjającego włączeniu społecznemu;  Ustawa o efektywności energetycznej z dnia 15 kwietnia 2011 roku (Dz.U. 2011 nr 94 poz. 551); Ustawa o odnawialnych źródłach energii z dnia 20 lutego 2015 roku (Dz.U. 2015 poz. 478);  Prawo ochrony środowiska (Dz. u. z 2013 r., poz. 1232);  Polityka energetyczna Polski do 2030 roku;  Krajowy Plan Działania w Zakresie Energii ze Źródeł Odnawialnych;  Drugi Krajowy Plan Działań Dotyczący Efektywności Energetycznej dla Polski 2011;  Założenia Narodowego Programu Gospodarki Niskoemisyjnej;  Program Strategiczny Ochrona Środowiska Województwa Małopolskiego;  Program Ochrony Powietrza Województwa Małopolskiego;  Strategia Rozwoju Województwa Małopolskiego na lata 2011-2020;  Regionalny Program Operacyjny Województwa Małopolskiego na lata 20142020;  Strategia Zintegrowanych Inwestycji Terytorialnych dla Krakowskiego Obszaru Funkcjonalnego;  Założenia do planu zaopatrzenia gminy Wieliczka w ciepło, energię elektryczną i paliwa gazowe (projekt, czerwiec 2004);  Wieloletni Plan Inwestycyjny Gminy Wieliczka na lata 2007 – 2013 (aktualizacja 2014);  Program ochrony środowiska Miasta i Gminy Wieliczka, 2008;  Program ochrony środowiska dla powiatu wielickiego na lata 2013-2016 z perspektywą na lata 2017 – 2020;  Strategia rozwoju Gminy Wieliczka na lata 2007 – 2015;  Strategia rozwoju Miasta i Gminy Wieliczka na lata 2015 – 2022;  Program rewitalizacji Miasta Wieliczka;  Studium rozwoju ruchu rowerowego w mieście i gminie Wieliczka;  Miejscowy Plan Zagospodarowania Przestrzennego Miasta i Gminy Wieliczka;

Powyższe dokumenty definiują pewne cele, uwzględniające często także potrzeby zrównoważonego rozwoju. Według Strategii gminy Wieliczka wśród podstawowych celów wyróżnia się m.in. dbałość o tworzenie warunków dla rozwoju przedsiębiorczości w obszarach, które nie są inwazyjne dla środowiska i nie umniejszają potencjału turystycznego gminy. Pozostałe cele to:   

Budowa własnej marki; Rozwój gospodarczy z dominującą rolą przemysłu turystycznego; Wygoda i bezpieczeństwo mieszkańców, europejskie standardy życia.

Pozostałe dokumenty strategiczne uwzględniają natomiast założenia strategiczne gminy polegające dążeniu do zrównoważonego gospodarowania energią, ochrony zasobów

naturalnych, szersze stosowanie odnawialnych źródeł energii oraz ochronę środowiska jako całości celem stworzenia odpowiednich warunków życia mieszkańców oraz ochrony ich zdrowia. W odniesieniu do zapisów obowiązujących dokumentów o charakterze międzynarodowym, krajowym i regionalnym określono cele strategiczne i szczegółowe Planu gospodarki niskoemisyjnej dla gminy Wieliczka, które wyznaczają podstawowe kierunki działań zapewniające zrównoważony rozwój gminy w kontekście gospodarki niskoemisyjnej. Cel strategiczny I: Redukcja emisji gazów cieplarnianych oraz poprawa jakości powietrza poprzez zwiększenie efektywności energetycznej i wzrost wykorzystania odnawialnych źródeł energii. Zgodnie z europejską polityką klimatyczną celem strategicznym jest redukcja emisji gazów cieplarnianych we wszystkich sektorach, wzrost efektywności energetycznej, zwiększenie wykorzystania energii ze źródeł odnawialnych oraz zapewnienie dalszego zrównoważonego rozwoju gospodarczego gminy i poprawy warunków życia mieszkańców. Ponadto zgodnie z zapisami Programu ochrony powietrza dla województwa małopolskiego celem strategicznym w tym zakresie jest ograniczenie emisji zanieczyszczeń w odniesieniu do wszystkich źródeł emisji do poziomu zapewniającego wysoką jakość powietrza atmosferycznego w perspektywie do 2023 r. Szacuje się, że w wyniku realizacji działań określonych w przedmiotowym Planie gospodarki niskoemisyjnej dla gminy Wieliczka możliwe jest ograniczenie emisji gazów cieplarnianych w stosunku do roku bazowego 2010 z terenu gminy o ok. 20% do 2020 roku. Cel strategiczny II: Poprawa jakości powietrza Bardzo duże zanieczyszczenie powietrza atmosferycznego jest jednym z głównych problemów, z zakresu ochrony środowiska w gminie. Celem strategicznym jest poprawa stanu jakości powietrza do 2023 r. Wskaźnikiem jego realizacji będzie osiągnięcie dopuszczalnych poziomów zanieczyszczeń. XI.1.1.2. Strategia krótkoterminowa Kierunki działań pozwalających na realizację celu strategicznego określono jako cele szczegółowe: Cel szczegółowy 1. Poprawa efektywności energetycznej w poszczególnych sektorach zużycia energii. Cel szczegółowy 2. Wzrost udziału energii pochodzącej ze źródeł odnawialnych. Cel szczegółowy 3. Redukcja zużycia energii finalnej do 2020 r. Cel szczegółowy 4. Redukcja emisji zanieczyszczeń do powietrza.. Cel szczegółowy 5. Ograniczenie emisji z transportu. Cel szczegółowy 6. Zwiększenie świadomości ekologicznej mieszkańców gminy. W odniesieniu do tak sformułowanych celów zaproponowano działania, które przyczynią się do realizacji założonych celów (Załącznik nr XI.1 - Harmonogram rzeczowo-finansowy). Cele strategiczne oraz przypisane im cele szczegółowe, przyjęte w ramach Planu Gospodarki Niskoemisyjnej dla gminy Wieliczka przedstawia Rysunek XI .1.

Cel strategiczny I: Redukcja emisji gazów cieplarnianych poprzez poprawę efektywności energetycznej przy zapewnieniu zrównoważonego rozwoju obszaru

Cel strategiczny II: Poprawa jakości powietrza

Cel szczegółowy 1: Poprawa efektywności energetycznej w poszczególnych sektorach zużycia energii

Cel szczegółowy 4: Sukcesywne ograniczanie niskiej emisji

Cel szczegółowy 2: Wzrost udziału energii pochodzącej ze źródeł odnawialnych

Cel szczegółowy 5: Ograniczenie emisji z transportu

Cel szczegółowy 6: Zwiększenie świadomości ekologicznej mieszkańców gminy

Cel szczegółowy 3: Redukcja zużycia energii finalnej 2020 r.

Rysunek XI.1. Cele strategiczne i szczegółowe dla gminy Wieliczka Źródło: Opracowanie własne

XI.1.1.3. Międzynarodowe uwarunkowania realizacji Planu gospodarki niskoemisyjnej Plan gospodarki niskoemisyjnej realizuje cele określone w pakiecie klimatycznoenergetycznym oraz cele w zakresie jakości powietrza wynikające z Dyrektywy CAFE (Clean Air for Europe - Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2008/50/WE z 21 maja 2008 r. w sprawie jakości powietrza i czystszego powietrza dla Europy, weszła w życie 11 czerwca 2008 r.). Jest spójny m.in. z następującymi dokumentami strategicznymi i programowymi, które obowiązują w Unii Europejskiej: Dokument:  

Strategia „Europa 2020”  Strategia Unii Europejskiej w zakresie przystosowania się do zmian klimatu Dyrektywa 2008/50/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z 21 maja 2008 r. w sprawie jakości powietrza i czystszego powietrza dla

Zakres spójności: ograniczenie emisji gazów cieplarnianych o 20%; zwiększenie do 20% udziału energii ze źródeł odnawialnych; zwiększenie efektywności wykorzystania energii o 20%;

 

rozwój zielonej infrastruktury; zapewnienie bardziej odpornej infrastruktury;



ograniczenie emisji zanieczyszczeń: pyłu zawieszonego PM10, dwutlenku siarki, dwutlenku azotu, tlenku węgla, benzenu; poprawa jakości powietrza;



Europy (CAFE – Clean Air For Europe)

XI.1.1.4. Krajowe i lokalne uwarunkowania prawne realizacji Planu gospodarki niskoemisyjnej Plan gospodarki niskoemisyjnej jest spójny z następującymi dokumentami strategicznymi i programowymi obowiązującymi w Polsce i na terenie Gminy Wieliczka: Dokument: Długookresowa Strategia Rozwoju Kraju – Polska 2030. Trzecia fala nowoczesności

Średniookresowa Strategia Rozwoju Kraju (Strategia Rozwoju Kraju 2020, ŚSRK 2020)

Zakres spójności: Dokumenty krajowe 

innowacyjność gospodarki;

 

zmiana struktury nośników energii; poprawa sprawności energetycznej procesów wytwarzania i przesyłu; efektywne wykorzystanie energii i paliw przez poszczególne sektory gospodarki; zwiększenie wykorzystania urządzeń i technologii energooszczędnych oraz opartych na odnawialnych źródłach energii; konieczność przejścia na gospodarkę niskowęglową i niskoemisyjną; ograniczenie zużycia energii we wszystkich sektorach; poprawa infrastruktury drogowej i wprowadzenie zasad zrównoważonego transportu; wspieranie przejścia na gospodarkę niskoemisyjną we wszystkich sektorach; przeciwdziałanie zmianom klimatu oraz adaptacja do zmian klimatu; zachowanie i ochrona środowiska; promowanie efektywnego gospodarowania zasobami i zrównoważonego transportu; poprawa infrastruktury transportowej (dróg, tras rowerowych, transportu publicznego) oraz energetycznej (rozbudowa i modernizacja sieci ciepłowniczych, gazowych, elektroenergetycznych, termomodernizacje, wytwarzanie energii ze źródeł odnawialnych); efektywna gospodarka odpadami; ochrona środowiska; efektywne wykorzystanie potencjału obszaru; poprawa jakości życia mieszkańców; poprawa infrastruktury transportowej i telekomunikacyjnej; wykorzystanie potencjału wewnętrznego; zwiększanie bezpieczeństwa energetycznego; poprawa efektywności energetycznej; zwiększenie wykorzystania odnawialnych źródeł energii; ograniczenie oddziaływania energetyki

 



Umowa partnerstwa

  

Program Operacyjny Infrastruktura i Środowisko 2014-2020

   

Linia demarkacyjna

Krajowa Strategia Rozwoju Regionalnego (KSRR) Koncepcja Przestrzennego Zagospodarowania Kraju 2030 (KPZK) Polityka Energetyczna Polski do 2030 roku

         

na środowisko; Polityka Ekologiczna Państwa w latach 2009-2012 z perspektywą do roku 2016

Strategia Bezpieczeństwo Energetyczne i Środowisko – perspektywa do 2020 roku (BEiŚ)

 

działania w obszarze edukacji ekologicznej; zarządzanie środowiskiem;



zrównoważone gospodarowanie zasobami środowiska (przede wszystkim ograniczenie ich zużycia); poprawa stanu środowiska, głównie w zakresie jakości powietrza poprzez ograniczenie emisji zanieczyszczeń; zwiększenie bezpieczeństwa energetycznego oraz efektywności energetycznej;





Drugi Krajowy Plan Działań Dotyczący Efektywności Energetycznej dla Polski 2011 Krajowy Plan Działań dot. efektywności energetycznej dla Polski 2011 Narodowy Program Rozwoju Gospodarki Niskoemisyjnej (NPRGN), którego założenia zostały przyjęte przez Radę Ministrów dnia 16 sierpnia 2011 r. Strategiczny Plan Adaptacji – SPA 2020



zwiększenie wykorzystania odnawialnych źródeł energii;



ograniczenie zużycia energii finalnej (końcowego wykorzystana energii w poszczególnych sektorach gospodarki); rozwój niskoemisyjnych źródeł energii; poprawa efektywności energetycznej i związane z nią ograniczenie zużycia paliw; rozwój i wykorzystanie technologii niskoemisyjnych; poprawa efektywności gospodarowania odpadami; promocja nowych wzorców konsumpcji; dążenie do zrównoważonego rozwoju; efektywne funkcjonowanie gospodarki; poprawa jakości środowiska oraz warunków życia mieszkańców;

       

Dokumenty regionalne Program Strategiczny Ochrona Środowiska Województwa Małopolskiego Strategia Zintegrowanych Inwestycji Terytorialnych dla Krakowskiego Obszaru Funkcjonalnego

     





Regionalny Program Operacyjny Województwa Małopolskiego na lata 20142020 przyjęty przez Komisję Europejską w dniu 12 lutego 2015 r. i zatwierdzony przez

   

poprawa jakości powietrza; efektywna gospodarka odpadami; poprawa jakości środowiska; kształtowanie i promocja postaw proekologicznych wśród mieszkańców; ograniczanie negatywnego wpływu transportu, przede wszystkim indywidualnego; ograniczenie zużycia energii i zasobów, poprzez wykorzystanie przepisów, norm w zakresie efektywności energetycznej budynków oraz instrumentów rynkowych poprawa jakości powietrza, redukcja emisji zanieczyszczeń do powietrza, zwłaszcza pochodzących z systemów indywidualnego ogrzewania mieszkań; wzrost poziomu wykorzystania odnawialnych źródeł energii; zwiększenie efektywności energetycznej i wykorzystanie odnawialnych źródeł energii; wspieranie przejścia na gospodarkę niskoemisyjną we wszystkich sektorach; zachowanie i ochrona środowiska naturalnego; wspieranie efektywnego gospodarowania zasobami;

Zarząd Województwa Małopolskiego w dniu 4 marca 2015 r. Uchwałą Nr 240/15 Strategia Rozwoju Województwa Małopolskiego na lata 2011-2020 przyjęta przez Sejmik Województwa Małopolskiego Uchwałą Nr XII/183/11 z dnia 26 września 2011 r. Program ochrony powietrza dla województwa małopolskiego, przyjęty przez Sejmik Województwa Małopolskiego Uchwałą Nr XLII/662/13 z dnia 30 września 2013 r. Założenia do planu zaopatrzenia gminy Wieliczka w ciepło, energię elektryczną i paliwa gazowe;

     

zrównoważony rozwój infrastruktury; redukcja emisji zanieczyszczeń do powietrza; racjonalne użytkowanie zasobami przyrodniczymi; wprowadzenie zrównoważonej gospodarki odpadami;



ograniczenie emisji zanieczyszczeń do powietrza atmosferycznego ze źródeł punktowych, liniowych, powierzchniowych oraz niezorganizowanych, co przełoży się na poprawę jego jakości;

 

zapewnienie bezpieczeństwa energetycznego, ochrona środowiska przyrodniczego przed negatywnymi skutkami oddziaływania procesów energetycznych, przeciwdziałania lub zapobieganie szkodliwym wpływom na środowisko; poprawa stanu środowiska (głównie w zakresie jakości powietrza) poprzez ograniczenie emisji zanieczyszczeń; efektywna gospodarka odpadami; zachowanie i ochrona środowiska;

 

Program ochrony środowiska Miasta i Gminy Wieliczka, 2008 Program ochrony środowiska dla powiatu wielickiego na lata 2013-2016 z perspektywą na lata 2017 – 2020; Plan Gospodarki Odpadami Gminy Wieliczka Strategia rozwoju Gminy Wieliczka na lata 2007 – 2015; Strategia rozwoju Miasta i Gminy Wieliczka na lata 2015 – 2022; Program rewitalizacji Miasta Wieliczka;

   



   



Studium rozwoju ruchu rowerowego w mieście i gminie Wieliczka;

promowanie dostosowania do zmian klimatu, zapobiegania ryzyku i zarządzania ryzykiem; promowanie zrównoważonego transportu;



dążenie do zrównoważonego rozwoju, kompleksowa poprawa stanu środowiska przyrodniczego Powiatu Wielickiego dla zapewnienia bezpieczeństwa ekologicznego; poprawa efektywności gospodarowania odpadami; rozwój infrastruktury transportowej; zwiększenie udziału energii ze źródeł odnawialnych; poprawa gospodarki odpadami; potrzeba podniesienia mieszkańców i wizerunku turystów;

standardu życia gminy w oczach

redukcja negatywnego oddziaływania transportu na środowisko; dążenie do zapewnienia wysokiej jakości usług transportu zbiorowego, tworzących alternatywę dla podróży własnym samochodem osobowym;



Miejscowy Plan Zagospodarowania Przestrzennego Miasta i Gminy Wieliczka



określene warunków zagodpodarowania przestrzennego obszaru w zgodności z wmogami kształtowania ładu przestrzennego i zrównoważonego rozwoju; określenie podstaw realizacji programów inwestycyjnych w terenach przeznaczonych do zabudowy, ochrony cennych zasobów przyrodniczych i kulturowych, rozwoju funkcji mieszkaniowej, usługowej i produkcyjnej oraz prowadzenia eksploatacji złóż;

XI.1.1.5. Założenia do Planu zrównoważonej mobilności Krakowskiego Obszaru Funkcjonalnego Plan zrównoważonej mobilności powinien objąć swoim obszarem Gminę Miejską Kraków wraz z sąsiednimi gminami, w ramach Obszaru Funkcjonalnego. W związku z powyższym powinien on również obowiązywać na terenie gminy Wieliczka. Plan ma umożliwić logiczne powiązanie gmin pomiędzy sobą w zakresie transportu – w szczególności w zakresie systemów transportu zbiorowego. Plan powinien koncentrować się na zaspokojeniu potrzeb mobilności mieszkańców KrOF, ze szczególnym uwzględnieniem dojazdów do i z Krakowa. Szczególnie istotne jest zapewnienie udziału społeczeństwa w ramach jego opracowania. W celu opracowania Planu należy przyjąć następujące założenia: 





Głównym założeniem Planu ma być zaspokojenie potrzeb mobilności mieszkańców KrOF przy maksymalnym ograniczeniu wpływu transportu na środowisko (ograniczenie emisji gazów cieplarnianych i innych zanieczyszczeń), co bezpośrednio przyczyni się do poprawy jakości powietrza na terenie całej Metropolii Krakowskiej, w tym gminy Wieliczka. Na terenie gmin KrOF, w tym także gminy Wieliczka, podstawowym środkiem komunikacji powinien być niskoemisyjny transport kołowy – autobusy oraz pojazdy indywidualne. Należy dążyć do znaczącego wzrostu udziału i rozwoju komunikacji rowerowej w podróżach lokalnych (wewnątrz gminnych) oraz w celach rekreacyjnych.

Plan swoim zakresem obejmie następujące zagadnienia (obszary problemowe i działania):       

zbiorowy transport publiczny (rozwój infrastruktury i modernizacja taboru) ze szczególnym uwzględnieniem niskoemisyjnego transportu autobusowego transport niezmotoryzowany (tworzenie warunków do rozwoju tego transportu, drogi rowerowe, ciągi piesze itp.); intermodalność (łączenie różnych środków transportu na terenie miasta – np. terminale przesiadkowe, P&R, B&R itp.); transport drogowy (rozbudowa dróg w celu upłynnienia ruchu); bezpieczeństwo ruchu drogowego (dostosowanie infrastruktury do odpowiednich standardów bezpieczeństwa); wdrażanie nowych wzorców użytkowania transportu (tzw. modal shift do komunikacji publicznej, rowerowej – zwiększenie udziału podróży tymi środkami komunikacji); promocja ekologicznie czystych i energooszczędnych pojazdów (np. działania demonstracyjne i pilotażowe, wypożyczalnie rowerów, pojazdów elektrycznych itp.).

XI.1.2. Metodologia opracowania Plan gospodarki niskoemisyjnej został opracowany zgodnie z wymaganiami NFOŚiGW określonymi z Załączniku nr 9 do Regulaminu Konkursu nr 2/POIiŚ/9.3./2013 – „Program Operacyjny Infrastruktura i Środowisko 2007-2013, Szczegółowe zalecenia dotyczące Planu Gospodarki Niskoemisyjnej”. Konkurs był realizowany w Priorytecie IX, Infrastruktura energetyczna przyjazna środowisku i efektywność energetyczna, Działanie 9.3. Termomodernizacja obiektów użyteczności publicznej - plany gospodarki niskoemisyjnej. Proponowane monitorowanie wskaźników prowadzone jest w oparciu o metodologię opracowaną przez Wspólne Centrum Badawcze (JRC) Komisji Europejskiej we współpracy z Dyrekcją Generalną ds. Energii (DG-ENER) i Biurem Porozumienia Burmistrzów, zawartą w poradniku „Jak opracować plan działań na rzecz zrównoważonej energii (SEAP)”. Założenia do przygotowania planu gospodarki niskoemisyjnej zgodnie z wytycznymi NFOŚiGW dotyczą:   

objęcia planem całości obszaru Gminy Wieliczka, uwzględnienia działań możliwych do podjęcia na szczeblu gminnym, skoncentrowania się na działaniach niskoemisyjnych i efektywnie wykorzystujących zasoby, w tym poprawie efektywności energetycznej, wykorzystaniu OZE oraz zmniejszających emisje zanieczyszczeń do powietrza,  współuczestnictwa podmiotów będących producentami i/lub odbiorcami energii ze szczególnym uwzględnieniem działań w sektorze publicznym,  objęcia planem obszarów, w których władze lokalne mają wpływ na zużycie energii w perspektywie długoterminowej (w tym planowanie przestrzenne),  podjęcia działań mających na celu wspieranie produktów i usług efektywnych energetycznie (np. zamówienia publiczne),  podjęcia działań mających wpływ na zmiany postaw konsumpcyjnych użytkowników energii (współpraca z mieszkańcami i zainteresowanymi stronami, działania edukacyjne),  PGN jest spójny z innymi planami i strategiami obowiązującymi na obszarze objętym opracowaniem. Plan Gospodarki Niskoemisyjnej został poddany strategicznej ocenie oddziaływania na środowisko. Bez względu na stanowisko odpowiednich organów opiniujących (RDOŚ i PWIS) dla przedmiotowego dokumentu została sporządzona prognoza oddziaływania na środowisko. Prace nad projektem obejmowały również przeprowadzenie inwentaryzacji czynnych pieców, kotłów i kominków na paliwo stałe, sporządzenie bazy danych emisji, opracowanie map przestrzennych, przeprowadzenie szkolenia dla pracowników Urzędu Gminy oraz przygotowanie materiałów informacyjnych i promocyjnych. XI.1.3. Metodologia inwentaryzacji Zakres terytorialny Inwentaryzacja obejmuje obszar Miasta i Gminy Wieliczka. Zakres czasowy Inwentaryzacja obejmuje okres jednego pełnego roku kalendarzowego. Inwentaryzację wykonano dla lat 2010 (BEI – baseline emission inventory) oraz 2013 (MEI – monitoring emission inventory). Rok bazowy

Jako rok bazowy ustalono rok 2010 ze względu na dostępność dokumentów strategicznych oraz wiarygodność niezbędnych danych. Wybrano rok inny niż zalecany rok 1990, gdyż dla 1990 nie dysponowano wiarygodnym zestawem informacji niezbędnych do oszacowania emisji. Dodatkowo, od 2010 roku podejmowane były inwestycje z zakresu termomodernizacji, poprawy efektywności energetycznej oraz zwiększenia udziału produkcji energii z odnawialnych źródeł, co wpływa na zmianę wielkości emisji. Ujęte gazy Inwentaryzacja obejmuje dwutlenek węgla. Inwentaryzacja emisji gazów cieplarnianych opiera się na zużyciu energii końcowej na obszarze objętym opracowaniem we wszystkich obiektach, w związku z tym określone zostały emisje bezpośrednie i pośrednie wynikające ze zużycia: 

Energii elektrycznej (emisje pośrednie),



Paliw kopalnych: węgla, gazu ziemnego, oleju opałowego, paliw transportowych, i in. (emisje bezpośrednie)1;

Obliczenie emisji gazów cieplarnianych Obliczenia wielkości emisji wykonano zgodnie z ogólną zasadą:

EGHG=C × EF gdzie: EGHG – oznacza wielkość emisji CO2 [Mg] C – oznacza zużycie energii (elektrycznej, ciepła, paliwa), lub inne parametry aktywności2 EF – oznacza wskaźnik emisji (CO2, lub inne gazy cieplarniane) Parametry paliw i energii przyjęte do obliczeń Do obliczeń wielkości emisji zastosowano uogólnione kategorie paliw (o średnich parametrach). Dla każdego z paliw określono wartość opałową oraz wskaźniki emisji CO2. Zużycie paliw do obliczeń wielkości emisji wyraża się w jednostkach energii (konieczne przeliczenie zużycia z jednostek miary i wagi na jednostki energii). do obliczeń przyjęto wartości opałowe oraz wskaźniki emisji zawarte w krajowych i międzynarodowych wytycznych (paliwa, parametry oraz źródła zestawiono w Tabela XI .1). Tabela XI.1. Wskaźniki emisji CO2 odnoszące się do końcowego zużycia paliw i energii

Paliwo/nośnik energii

Jednostka zużycia

Wartość opałowa

Gaz ziemny

tys.m3

35,94

Olej opałowy

Mg

Olej napędowy

GJ/tys.m

Gęstośćii

3

-

36,4

GJ/Mg

0,86

m3

36,4

GJ/Mg

0,83

Benzyna

m3

32,26

GJ/Mg

0,75

Węgiel kamienny

Mg

21,22

GJ/Mg

-

Mg/m 3

Mg/m 3

Mg/m

Wskaźniki emisji [Mg/MWh] CO2 i 0,202 0,276 0,265

3

0,248

-

0,338

1 Podstawą do obliczenia wielkości emisji z wykorzystania paliw jest całkowite zużycie energii z paliwa u użytkownika końcowego, bez uwzględnienia energii niezbędnej na wytworzenie i dostarczenie tego paliwa (energia finalna) 2 Parametr aktywności charakteryzuje wielkość danej działalności dla której obliczana jest emisja, jest on powiązany ze wskaźnikiem emisji (wskaźnik musi być dopasowany do danej aktywności)

Drewno

m3

9,44

GJ/Mg

0,605

Energia elektryczna Ciepło sieciowe (w odniesieniu do Gminy Miejskiej Kraków oraz Gminy Skawina)

MWh

-

-

GJ

-

-

Mg/m 3

0

-

-

0,812

-

-

104,3 kg/GJ

Źródło: Opracowanie własne na podstawie wielu źródeł: EDF Polska S.A Oddział nr 1 w Krakowie. i CEZ Skawina S.A.. Wytyczne Porozumienia Burmistrzów

Źródła danych Do obliczenia wielkości emisji niezbędne było zebranie danych dotyczących nośników energii. Wykorzystane zostały ankiety, oddzielne dla każdego inwentaryzowanego sektora. Wielkości zużycia energii w budynkach komunalnych i należących do gminy przedstawione zostały na podstawie zestawień znajdujących się w dyspozycji jednostek samorządu terytorialnego, których dotyczy opracowanie, danych statystycznych GUS oraz dokumentów planistycznych. Do wykorzystanych źródeł danych należały m.in.: 



Dane pozyskane od jednostek miejskich i gminnych oraz Urzędu Miasta i Gminy;  Dane z inwentaryzacji palenisk indywidualnych (stan na kwiecień 2015 r.);  Przedsiębiorstwa energetyczne (w zakresie danych o energii elektrycznej, cieple i gazie);  Bank Danych Lokalnych GUS;  Roczniki statystyczne GUS; W uzasadnionych przypadkach braku możliwości pozyskania danych z ww. źródeł oparto się na doświadczeniu Wykonawcy i wykorzystano szacunki eksperckie (np. w zakresie obliczeń redukcji emisji w niektórych z planowanych zadań).

XI.1.4. Sektory działań Plan gospodarki niskoemisyjnej obejmuje działania w obszarach społeczno-gospodarczych określonych w Tabela XI .2. w PGN nie uwzględniono instalacji objętych Europejskim Systemem Handlu Emisjami (EU ETS). Tabela XI.2. Sektory i podsektory społeczno-gospodarcze

Sektory 1.1 1

2

Budownictwo i przemysł Budynki/wyposażenie/urządz enia

Transport

1.2 1.3 1.4 2.1 2.2 2.3

3

Gospodarka komunalna

3.1

Podsektory Budynki, wyposażenie i urządzenia użyteczności publicznej (komunalne) Budynki, wyposażenie i urządzenia usługowe (niekomunalne) Budynki mieszkalne (w tym komunalne budynki mieszkalne) Przemysł3 Transport gminny (pojazdy gminne) Transport publiczny (komunikacja miejska) Transport prywatny i komercyjny (pozostałe środki transportu)4 Gospodarka odpadami

3 z wyłączeniem instalacji objętych systemem handlu uprawnieniami do emisji 4 transport samochodowy, komunikacja piesza i rowerowa, kolej

3.2 3.3 3.4 3.5

4

Zarządzanie miastem

3.6 4.1 4.2 4.3

Gospodarka wodno-ściekowa Oświetlenie publiczne Dystrybucja ciepła, energii elektrycznej i gazu ziemnego Produkcja energii elektrycznej, ciepła i chłodu w instalacjach nie objętych EU ETS Zieleń Planowanie miejskie Zamówienia publiczne Informacja i edukacja

Źródło: Opracowanie własne

XI.1.5. Stan obecny XI.1.5.1. Dane ogólne Gmina Wieliczka położona jest w województwie małopolskim w powiecie wielickim. Leży na południowy - wschód od Krakowa, zajmuje obszar 100,1 km2. Obszar gminy Wieliczka położony jest w dorzeczu rzeki Raby, Wilgi oraz Serafy, które wpływają do Wisły, stanowiącej północną granicę gminy. Jej strukturę administracyjną tworzy miasto Wieliczka oraz następujące sołectwa: Brzegi, Byszyce, Chorągwica, Czarnochowice, Dobranowice, Golkowice, Gorzków, Grabie, Grabówki, Grajów, Jankówka, Janowice, Kokotów, Koźmice Małe, Koźmice Wielkie, Lednica Górna, Mała Wieś, Mietniów, Pawlikowice, Podstolice, Raciborsko, Różnowa, Siercza, Strumiany, Sułków, Sygneczów, Śledziejowice, Węgrzce Wielkie oraz Zabawa. Gmina graniczy na północnym zachodzie z Krakowem, na południu z gminami Dobczyce i Gdów, na wschodzie z gminami Biskupice i Niepołomice a na zachodzie z gminami Świątniki i Siepraw.

Rysunek XI.2. Wieliczka - ogólny plan gminy Źródło:[CITATION Google \l 1045 ]

Wieliczka to jedno z najczęściej odwiedzanych miast Małopolski. Przykładowo, w roku 2013 kopalnia w Wieliczce gościła 684,2 tys. turystów, co stanowi o 8% więcej niż w pierwszych siedmiu miesiącach 2012 roku. Oznacza to wzrost liczby odwiedzających o 52,2 tys. osób. Doskonałe położenie - bliskie sąsiedztwo głównych węzłów

komunikacyjnych, piękne zabytki i nowe inwestycje władz, plasują w tej chwili Wieliczkę w czołówce najatrakcyjniejszych miast Polski. XI.1.5.2. Struktura demograficzna Gęstość zaludnienia w gminie Wieliczka pod koniec roku 2013 wynosiła 554 osoby/km 2. Jest ona ponad dwukrotnie wyższa niż średnia gęstość zaludnienia w województwie małopolskim, wynosząca 221 osób/km2. Ogółem gminę zamieszkuje 55 231 osób. Kobiety stanowią 51,3% ogółu mieszkańców (28 330), a mężczyźni 48,7% (26 931).28 330 (51,3% ogółu ludności), natomiast mężczyzn 26 931 48,7%. Kobiety stanowią 51,3% ogółu mieszkańców (28 330), a mężczyźni 48,7% (26 931).28 330 (51,3% ogółu ludności), natomiast mężczyzn 26 931 48,7%. Tabela XI.3. Ludność wg miejsca zameldowania i zamieszkania i płci w gminie Wieliczka

Opis Jednostka Populacja

Ogółem Osób % 55 231 100

Kobiety Osób % 28 330 51,3

Mężczyźni Osób % 26 931 48,7

Źródło: Dane wg [CITATION GUS13 \l 1045 ]

Porównując dane za rok 2010, stwierdzono, iż gęstość zaludnienia wzrosła. Przyrost ten wyniósł ponad 20 osób na 1 km2. Zauważono niewielki spadek współczynnika feminizacji. Tabela XI.4. Liczba ludności i gęstość zaludnienia w gminie Wieliczka

Jednostka terytorialna Wieliczka Wieliczkamiasto Wieliczka – obszar wiejski Województwo małopolskie

Liczba ludności 2010 2013 52 821 55 231

Gęstość zaludnienia [os./km2] 2010 2013 530 554

20 476

21 318

1 527

1 590

32 345

33 913

375

393

3 336 699

3 360 581

220

221

Źródło: Dane wg [CITATION GUS13 \l 1045 ]

Tabela XI.5. Struktura wiekowa gminy Wieliczka w latach 2010 i 2013

Grupa wiekowa

Ogółem Wiek przedprodukcyjny Wiek produkcyjny Wiek produkcyjny mobilny Wiek produkcyjny niemobilny Wiek poprodukcyjny

Rok 2010 2013 2010 2013 2010 2013 2010 2013 2010 2013 2010 2013

Jednostka terytorialna Wieliczka Wieliczka – Wieliczka miasto obszar wiejski Liczba [%] Liczba [%] Liczba [%] 52 821 100 20 476 38,8 32 345 61,2 55 231 100 21 318 38,6 33 913 61,4 10 935 20,7 3 883 7,3 7 052 13,3 11 319 20,5 4 073 7,4 7 246 13,1 33 871 64,1 12 936 24,5 20 935 39,6 35 006 63,4 13 203 23,9 21 803 39,5 21 871 41,4 8 382 15,9 13 489 25,5 22 820 41,3 8 685 15,7 14 135 25,6 12 000 22,7 4 554 8,6 7 446 14,1 12 000 21,7 4 518 8,1 7 668 14,5 8 015 15,2 3 657 6,9 4 358 8,2 8 906 16,1 4 042 7,3 4 864 8,8

Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych wg[CITATION GUS13 \l 1045 ]

Na podstawie danych przedstawionych wyżej stwierdzono, że w latach 2010 i 2013 udział poszczególnych grup wiekowych zmienia się nieznacznie. Jest on zachowany na stały

poziomie. Najliczniejsza grupa wiekowa w roku 2013 to mieszkańcy w wieku produkcyjnym (35 006 osób), najmniej liczna to grupa mieszkańców w wieku poprodukcyjnym (8 906 osób). XI.1.5.3. Energetyka XI.1.5.3.1. Energia elektryczna Na terenie gminy Wieliczka znajduje się napowietrzna dwutorowa linia energetyczna napięcia 400 kV relacji Tarnów-Tucznawa oraz napowietrzna dwutorowa linia 220 kV relacji Skawina- Klikowa z odgałęzieniem do GPZ Wanda. Właścicielem i użytkownikiem linii są Polskie Sieci Energetyczne S.A. Obszar gminy zaopatrywany jest w energię elektryczną przez Główne Punkty Zasilania: GPZ Wieliczka i GPZ Niepołomice oraz punkty zlokalizowane w Bieżanowie, Świątnikach Górnych i Dobczycach. GPZ Wieliczka wyposażony jest w 2 transformatory: 16 MVA i 25 MVA oraz posiada rezerwę mocy. Odbiorcy zaopatrywani są w energię poprzez system sieci napowietrznej średniego napięcia i stacje transformatorowe SN/0,4 kV. Stacje transformatowe to głównie stacje napowietrzne – słupowe. Ich moc waha się w granicach 400-30 kVA. Są one zasilane siecią SN o napięciu 15 kV. Urządzenia energetyczne – linie SN, NN i stacje transformatorowe - są własnością i pozostają w użytkowaniu Zakładu Energetycznego Kraków S.A. Istniejące urządzenia i sieci pozwalają na pokrycie zapotrzebowania na energię elektryczną. XI.1.5.3.2. Oświetlenie uliczne W oświetleniu ulicznym gminy Wieliczka wykorzystano lampy sodowe, rtęciowe i metalohalogenkowe. Sygnalizacja świetlna oparta jest natomiast na diodach LED. Są to diody o niskim napięciu, ich roczny czas świecenia wynosi 8760 h. Wyróżnionych zostało 6 punktów oświetlenia na odcinku drogi krajowej 94. Tabela XI .6 oraz Tabela XI .7 przedstawiają dane Generalnej Dyrekcji Dróg Krajowych i Autostrad opisujące oświetlenie uliczne dla gminy Wieliczka w roku 2010 oraz 2013.

Tabela XI.6. Dane dotyczące sygnalizacji świetlnej gminy Wieliczka w roku 2010

Parametry

2010 DK94g Wieliczk a ul. Krakows ka

DK94g Wieliczka ul. Bogucka

DK94g Wieliczka ul.Reformack a

DK94g Wieliczka ul.Czarnoc howska

DK94g Wieliczka ul. Grottgera

DK94g Wieliczka ul. Niepołoms ka

Diody LED

Diody LED

Diody LED

Diody LED

Diody LED

Diody LED

12

12

12

12

12

12

24

36

24

24

24

42

0,288

0,432

0,288

0,288

0,288

0,504

2,100

6,500

2,300

1,700

1,800

2,900

8760

8760

8760

8760

8760

8760

Napięcie sieci

C– niskie napięcie (nn)

C– niskie napięcie (nn)

C – niskie napięcie (nn)

C – niskie napięcie (nn)

C– niskie napięcie (nn)

C – niskie napięcie (nn)

Całkowite roczne koszty zużycia energii elektrycznej [PLN/kWh]

1 550,00

3 500,00

1 540,00

1 200,00

1 135,00

1 798,00

Lokalizacja oświetlenia Technologia oświetlenio wa Moc punktu świetlnego [W] Ilość punktów [szt.] Moc całkowita [kW] Roczne zużycie energii elektrycznej [MWh] Roczny czas świecenia [h]

Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych wg[CITATION GDDiK \l 1045 ]

Tabela XI.7. Dane dotyczące sygnalizacji świetlnej i gminy Wieliczka w roku 2013

Parametry

2013 DK94g Wieliczk a ul. Krakows ka Diody LED

DK94g Wieliczk a ul. Grottger a Diody LED

DK94g Wieliczk a ul. Bogucka

DK94g Wieliczk a ul. Reforma cka

DK94g Wieliczka ul. Czarnochows ka

Diody LED

Diody LED

Diody LED

12

12

12

12

12

12

24

36

24

24

24

42

0,288

0,432

0,288

0,288

0,288

0,504

1,500

3,800

1,300

1,200

1,600

3,000

8760

8760

8760

8760

8760

8760

Napięcie sieci

C– niskie napięcie (nn)

C– niskie napięcie (nn)

C– niskie napięcie (nn)

C – niskie napięcie (nn)

C– niskie napięcie (nn)

C – niskie napięcie (nn)

Całkowite roczne koszty zużycia energii elektrycznej [PLN/kWh]

1 065,00

2 100,00

980,00

1 220,00

1 120,00

1 980,00

Lokalizacja oświetlenia Technologia oświetleniowa Moc punktu świetlnego [W] Ilość punktów [szt.] Moc całkowita [kW] Roczne zużycie energii elektrycznej [MWh] Roczny czas świecenia [h]

DK94g Wieliczka ul. Niepołom ska Diody LED

Źródło: Opracowanie własne na podstawie [CITATION GDDiK \l 1045 ]

XI.1.5.3.3. Zaopatrzenie w paliwa gazowe Przez Gminę Wieliczka przebiegają gazociągi wysokiego ciśnienia, będące w eksploatacji Polskiego Górnictwa Naftowego i Gazownictwa S.A. w Warszawie, Oddział Przesyłu w Tarnowie, ul. Bandrowskiego 16a, 33-100 Tarnów. Na obszarze gminy zlokalizowane są stacje redukcyjno – pomiarowe: 

Raciborsko o przepustowości 3000 m³/h



Śledziejowice o przepustowości 9000 m³/h



Węgrzce Wielkie o przepustowości 2500 m³/h

Odbiorcy zlokalizowani na terenie gminy Wieliczka zasilani są ze stacji Raciborsko, Węgrzce Wielkie i Śledziejowice. Ze stacji Śledziejowice zasilani są również odbiorcy z południowej części Krakowa.

Tabela XI.8. Stacje redukcyjno-pomiarowe w gminie Wieliczka

Raciborsko

Przepustowość [Nm3/h] 3000

Wieliczka

6000

Wieliczka-Bogucice

2500

Rok budowy 1998 1968 (1995) 2002

Śledziejowice

9000

1993

Węgrzce Wielkie

2500

1968

Nazwa Stacji

Gmina Wieliczka

Stan techniczny dobry

Gmina Wieliczka

dobry

Kopalnia Soli Miasto Kraków, Gmina Wieliczka Gmina Wieliczka

bardzo dobry

Zasilany teren

dobry dobry

Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych [CITATION httWieliczka \l 1045 ]

Na terenie gminy znajduje się złoże gazu ziemnego „Raciborsko” eksploatowane przez Polskie Górnictwo Naftowe i Gazownictwo S.A. w Warszawie, Oddział Sanok, Zakład Górnictwa Nafty i Gazu w Sanoku. Gaz dostarczany jest do wszystkich miejscowości w gminie. Gaz ziemny wysokometanowy dostarczany jest do celów komunalno-bytowych oraz na potrzeby usług i przemysłu. Za eksploatację sieci gazowej niskiego i średniego ciśnienia odpowiedzialna jest Karpacka Spółka Gazownictwa Sp. z o.o. w Tarnowie, Oddział Zakład Gazowniczy w Krakowie ul. Gazownicza 16, 31-060 Kraków. Większa część gminy zaopatrywana jest w gaz poprzez sieć rozdzielczą średniego ciśnienia, oprócz wschodniej i północnej części wsi Węgrzce Wielkie zasilanej z sieci niskiego ciśnienia. Źródłem zaopatrzenia w gaz sieci średnioprężnych są stacje redukcyjno-pomiarowa w Wieliczce, Śledziejowicach, Węgrzcach Wielkich, Raciborsku oraz poza terenem gminy w Świątnikach Górnych i Przebieczanach. System sieci średnioprężnych w południowej części gminy powiązany jest ze stacjami redukcyjno - pomiarowymi zlokalizowanymi w Gdowie i Dobczycach. Tabela XI .9 i Tabela XI .10 przedstawiają dane liczbowe dotyczące systemu gazowniczego i odbiorców gazu na terenie gminy Wieliczka. Tabela XI.9. Liczba czynnych przyłączy gazowych oraz odbiorców gazu w latach 2010 i 2013 w gminie Wieliczka

Jednostka terytorialna Wieliczka Wieliczka- miasto Wieliczka – obszar wiejski

Czynne przyłącza do budynków mieszkalnych i niemieszkalnych [szt.] 2010 2013 10 119 10 955 2 593 2 880 7 526

Odbiorcy gazu Gosp.

8 075

2010 13 358 6 182

2013 14 689 6 602

7 176

8 087

Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych wg[CITATION GUS13 \l 1045 ] Tabela XI.10. Długość sieci gazowych na terenie gminy Wieliczka w latach 2010 i 2013

Jednostka terytorialna Wieliczka Wieliczkamiasto Wieliczka – obszar wiejski

Długość czynnej sieci ogółem [m] 2010 2013

Długość czynnej sieci przesyłowej [m] 2010 2013

Długość czynnej sieci rozdzielczej [m] 2010 2013

651 295

667 300

27 045

27 215

624 250

640 085

120 633

126 777

4 798

4 862

115 835

121 915

530 662

540 523

22 247

22 353

508 415

518 170

Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych wg [CITATION GUS13 \l 1045 ]

Stan techniczny sieci gazowej jest dobry. Istniejący system gazowniczy na obszarze gminy posiada przepustowość zapewniającą zaspokojenie potrzeb dla celów komunalno-bytowych i grzewczych. w najbliższych latach modernizacja lub rozbudowa sieci gazowych na terenie gminy będzie następować tylko w przypadkach podłączenia nowych odbiorców do istniejącej sieci. XI.1.5.3.4. Energia cieplna Na obszarze gminy Wieliczka nie pracują scentralizowane systemy ogrzewania. Zaopatrzenie w ciepło ma tutaj charakter indywidualny, poprzez zasilanie obiektów przez określone źródła ciepła. w procesach energetycznych są wykorzystywane następujące paliwa: 

kotłownie - gaz ziemny,



ogrzewania mieszkaniowe - gaz ziemny, węgiel, drewno oraz koks.

Najczęściej stosowanym źródłem grzewczym w budownictwie jednorodzinnym w gminie Wieliczka są kotły węglowe 44,81%. Drugie, pod względem częstości występowania są kotły gazowe, które stanowią 43,20% ogólnej liczby kotłów. Około 6,97% gospodarstw posiada piece kaflowe, stosowane do ogrzewania. Najrzadziej stosowanymi są kotły olejowe, pompy ciepła oraz inne źródła grzewcze. Duża popularność kotłów węglowych jest spowodowana przede wszystkim niskimi cenami tego rodzaju paliwa oraz dawnymi przyzwyczajeniami mieszkańców. Często stosowane są również kotły gazowe, których dużą zaletą jest wygodne użytkowanie i niewielka emisja zanieczyszczeń do powietrza. Rysunek XI .3 przedstawia średni udział poszczególnych sposobów ogrzewania.

piece kaflowe; 7% kotły olejowe; 6% pompy ciepła; 0% kotły gazowe; 43%

kotły węglowe; 44%

kotły węglowe kotły gazowe piece kaflowe kotły olejowe pompy ciepła

Rysunek XI.3. Przeciętny udział poszczególnych sposobów ogrzewania w Gminie Wieliczka Źródło: Opracowanie własne na podstawie [CITATION Rap \l 1045 ]

Średnie wartości zużycia węgla, gazu i drewna w gminie Wieliczka wynoszą odpowiednio: 3,58 t węgla/rok, 1400 m3 gazu/rok oraz 4,67 m3 drewna/rok. XI.1.5.3.5. Alternatywne źródła energii Wykorzystanie odnawialnych źródeł energii to jest energii rzek, wiatru, promieniowania słonecznego, geotermalnej lub biomasy przyczynia się do oszczędzania zasobów surowców energetycznych oraz poprawy stanu środowiska. Ilość promieniowania słonecznego padającego na powierzchnię poziomą dla obszaru województwa małopolskego waha się w granicach od 980 do 1060 kWh/(m2*rok). Takie warunki stwarzają możliwość pozyskania

słonecznej energii cieplnej głównie dla potrzeb przygotowywania ciepłej wody użytkowej i dogrzewania budynków (szkół, domków letniskowych, basenów, hal sportowych, czy budynków użyteczności publicznej). Wielkość promieniowania słonecznego na obszarze Polski przedstawia Rysunek XI .4. Energia promieniowania słonecznego może być wykorzystywana również do uzyskiwania energii elektrycznej bezpośrednio z ogniw fotoelektrycznych. Przed zastosowaniem rozwiązań solarnych należy przeprowadzić analizę techniczno-ekonomiczną.

Rysunek XI.4. Wielkość promieniowania słonecznego w Polsce Źródło: [CITATION Pow \l 1045 ]

Na wielu obiektach użyteczności publicznej zamontowane zostały instalacje solarne w ramach realizacji inwestycji pod nazwą „Poprawa jakości powietrza poprzez wykorzystanie odnawialnych źródeł energii - wykonanie instalacji solarnych na budynkach użyteczności publicznej w gminie Wieliczka”. Instalacje OZE zamontowano na dachach wiejskich szkół podstawowych w Golkowicach, Podstolicach, Gorzkowie, Śledziejowicach, w przedszkolach w Śledziejowicach oraz Strumianach, a także w Szkole Podstawowej nr 2 w Wieliczce. Nowoczesne kolektory zainstalowano również na dachach budynków gimnazjum w Węgrzcach Wielkich oraz Koźmicach Wielkich. w kolektory słoneczne zaopatrzone są również domy kultury w Czarnochowicach i Grabiu, świetlica w Koźmicach Wielkich. Ponadto, na terenie gminy wykonano, na budynkach prywatnych, ponad 800 instalacji wykorzystujących energię słoneczną. Tabela XI .11 przedstawia listę obiektów, na których dokonano montażu kolektorów słonecznych.

Tabela XI.11. Lista nazw oraz położenia obiektów w gminie Wieliczka, na których zamontowano kolektory słoneczne.

Lp. 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. 11. 12. 13. 14. 15.

Nazwa oraz położenie obiektu Basen, hala, - Centrum EdukacyjnoRekreacyjne w Wieliczce Gimnazjum w Węgrzcach Wielkich Gimnazjum w Koźmicach Wielkich Orlik w Parku A. Mickiewicza – w Wieliczce Korty tenisowe – Park A. Mickiewicza w Wieliczce Szkoła Podstawowa w Golkowicach Szkoła Podstawowa w Podstolicach Przedszkole w Śledziejowicach Szkoła Podstawowa w Gorzkowie Szkoła Podstawowa nr 3 w Wieliczce Świetlica w Koźmicach Wielkich Dom Ludowy w Czarnochowicach Szkoła Podstawowa w Śledziejowicach Dom Ludowy w Grabiu Przedszkole w Strumianach

Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych [CITATION httWieliczka \l 1045 ]

Przez obszar gminy przepływa rzeka Wilga oraz liczne potoki, stanowiące potencjalne żródło energii wodnej. w gminie Wieliczka została wydana jedna decyzja środowiskowa dotycząca budowy elektrowni wodnej na rurociągu tranzytowym wody pitnej. Obszar gminy zlokalizowany jest w strefie niekorzystnie położonej, o małych zasobach energetycznych wiatru. w strefie tej średnia roczna prędkość wiatru na wysokości 30 m nad poziomem gruntu według danych IMGW wynosi 3,0-3,5 m/s. Energia wiatru na wysokości 10 m mieści się w przedziale 250 – 500 kWh/(m2/rok), a energia wiatru na wysokości 30 m mieści się w przedziale 500 – 750 kWh/(m2/rok). przekracza 5,5 m/s. Zasoby energetyczne wiatru w gminie Wieliczka nie umożliwiają wykorzystania energii wiatru w szerszej skali. Planowaną inwestycję siłowni wiatrowej należy poprzedzić szczegółową analizą ekonomicznotechniczną. XI.1.5.4. Budownictwo i gospodarstwa domowe Gmina Wieliczka to gmina o charakterze miejsko-wiejskim. Przeważa zabudowa jednorodzinna z udziałem zabudowy zagrodowej i budowy wielorodzinnej (głównie miasto Wieliczka). Pozostała zabudowa to budynki administracji, obiekty handlowo-usługowe, budynki gospodarcze oraz zakłady pracy. w 2013 roku zasoby mieszkaniowe na obszarze gminy Wieliczka stanowiło 17 988 mieszkań o łącznej powierzchni użytkowej 1 631 620 m2. Przeciętna powierzchnia użytkowa mieszkania wynosi 95,8 m 2, a przeciętna liczba osób przypadająca na jedno mieszkanie to 3,29 osoby. Tabela XI .12 przedstawia liczbę mieszkań ogółem oraz powierzchnię użytkową na rok 2010 i 2013.

Tabela XI.12. Liczba mieszkań ogółem oraz powierzchnia użytkowa na rok 2010 i 2013 w gminie Wieliczka

Jednostka terytorialna Wieliczka Wieliczka- miasto Wieliczka – obszar wiejski

Ogółem Powierzchnia użytkowa Mieszkania [sztuki] mieszkania [m2] 2010 2013 2010 2013 16 926 17 988 1 494 671 1 631 620 7 529 7 951 580 878 622 432 9 397 10 037 913 793 1 009 188

Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych wg [CITATION GUS13 \l 1045 ]

Na podstawie danych udostępnionych przez GUS dotyczących struktury wiekowej budynków w powiecie krakowskim, została opracowana szacunkowa struktura wiekowa budynków w gminie Wieliczka.

Rysunek XI.5. Struktura wiekowa budynków mieszkalnych w gminie Wieliczka Źródło: Opracowanie własne na podstawie [CITATION Rap \l 1045 ]

Z informacji przedstawionych na wykresie wynika, że największą grupę budynków mieszkalnych w gminie stanowią budynki z lat 1945-1970 i jest to aż 24% ogółu. Udział budynków z lat 1971 – 1978 wynosi 11%, a z lat 1979 – 1988 14% wszystkich obiektów. Budynki z lat 1989 – 2002 stanowią 16% ogółu, a budynki z lat 2003 – 2007 11%. Budynki wybudowane przed 1918 rokiem stanowią najmniej liczną grupę - 5% wszystkich budynków, a budynki z lat 1918 – 1944 11%. Budynki wybudowane w latach 2008-2011 i nowsze stanowią ok. 8% całości. Duży udział budynków starych, z niewystarczającym stopniem zaawansowania termomodernizacji, jest główną przyczyną wysokiego zapotrzebowania energetycznego. Budynki powstałe po 1989 r., zwykle cechują się lepszym standardem wykonania oraz zastosowaniem nowszych technologii i materiałów. W ciągu ostatnich lat liczba budynków mieszkalnych wzrosła z 16 926 (rok 2010) do 17 988 (rok 2013), co stanowi ok. 6% wzrost. Średni wiek budynku mieszkalnego w gminie to 35 lat, co oznacza, że jest on niższy niż przeciętny wiek domów w powiecie wielickim, który według danych GUS wynosił około 41 lat.

Gmina Wieliczka ma stosunkowo dobrze rozwiniętą sieć wodociągową. Dostęp do instaalcji wodociągowej ma 85,6% mieszkańców, natomiast z sieci kanalizacyjnej korzysta 42,1% (GUS, 2013 r.). Tabela XI .13 i Tabela XI .14 ukazują dane liczbowe dotyczące sieci wodociągowej oraz sieci kanalizacyjnej na terenie gminy Wieliczka w latach 2010 i 2013. Tabela XI.13. Sieć wodociągowa i zużycie wody w gminie Wieliczka w latach 2010 i 2013

Długość czynnej sieci wodociągowej rozdzielczej [km] 2010 2013

Jednostka terytorialna Wieliczka Wieliczkamiasto Wieliczka – obszar wiejski

Liczba ludności korzystającej z sieci wodociągowej 2010 2013

Zużycie wody w gosp. domowych na mieszkańca [m3] 2010 2013

430,8

448,0

44 547

47 253

28,3

28,3

118,4

124,7

199 52

20 816

37,0

34,1

312,4

323,3

24 595

26 437

22,8

24,7

Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych wg[CITATION GUS13 \l 1045 ] Tabela XI.14. Długość sieci kanalizacyjnej i ilość odprowadzonych ścieków w gminie Wieliczka w latach 2010 i 2013

Długość czynnej sieci kanalizacyjnej [km] 2010 2013

Jednostka terytorialna Wieliczka Wieliczkamiasto Wieliczka – obszar wiejski

Ilość odprowadzonych ścieków [dm3] 2010 2013

94,3

97,5

1491

1536,0

61,5

63,7

1366

1406,0

32,8

33,8

125

130,0

Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych wg[CITATION GUS13 \l 1045 ]

XI.1.5.5. Transport XI.1.5.5.1. Transport drogowy Przez teren gminy Wieliczka przebiegają drogi różnej kategorii:    

drogi krajowe – w zarządzaniu: Generalnej Dyrekcji Dróg Krajowych i Autostrad Oddział w Krakowie ul. Mogilska 25 31-542 Kraków; drogi wojewódzkie – w zarządzaniu: Zarządu Dróg Wojewódzkich w Krakowie ul. Głowackiego 56, 30-085 Kraków; drogi powiatowe – w zarządzaniu: Zarządu Dróg Powiatowych w Wieliczce ul. Sienkiewicza 13A, 32-020 Wieliczka; drogi gminne na terenie gminy Wieliczka - w zarządzaniu: Gminny Zarząd Dróg w Wieliczce ul. Limanowskiego 32 , 32-020 Wieliczka.

W pobliżu Wieliczki przebiega . Kolejną drogą jest przebiegająca przez miasto . Szlakiem komunikacyjnym jest , będąca alternatywą dla oraz połączeniem z miejscowościami . jest alternatywą dla łączącą Wieliczkę z Nowym Sączem czy Krynicą. Tabela XI .15 przedstawia szczegółowy wykaz dróg powiatowych na terenie gminy Wieliczka.

Tabela XI.15. Wykaz dróg powiatowych na terenie gminy Wieliczka

Lp .

Numer

Nazwa drogi/ ulicy

1. 2. 3.

051 K 2050 K 2047 K

4.

2045 K

5.

2027 K

6. 7. 8.

2027 K 2032 K 2049 K

9.

2026 K

10. 11. 12. 13. 14. 15. 16. 17.

2031 K 2040 K 2033 K 1954 K 1953 K 2044 K 2022 K 2036 K

18.

2026 K

19. 20. 21. 22.

2023 K 2025 K 2028 K 2029 K

23.

2030 K

24. 25. 26. 27. 28.

2034 K 2035 K 2037 K 2039 K 2012 K

29.

2009 K

30. 31. 32.

2011 K 2013 K 2038 K

ul. Ochota ul. Krzyszkowicka ul. Sadowa ul. Janińska ul. Kościuszki ul. Klaśnieńska (do ul. Janińskiej) Wieliczka - Myślenice przez Koźmice ul. Kasztanowa Mogilany - Raciborsko do 964 Koźmice - Zalas Gorzków - Byszyce Gorzków - Jankówka Dziekanowice - Jankówka Gorzków - Brzączowice ul. Jedynaka Wieliczka - Sułów Chorągwica - Raciborsko od 964 Raciborsko - Dobranowice Biskupice - Kunice Mietniów - Raciborsko Zbydniowice - Grabówki Podstolice - Ochojno Koźmice Wielkie Rzeszotary Roznowa - Siercza Wieliczka - Grabówki Wieliczka - Czarnochowice Śledziejowice - Brzegi Bieżanów -Grabie Targowisko - Węgrzce Wielkie Kraków - Niepołomice Sułków - Tomaszkowice Mała Wieś - Strumiany

Długość odcinka (w km) 1,163 1,340 1,768 2,053 0,562 9,678 2,155 0,580 4,450 3,297 2,024 2,158 1,944 0,295 0,856 3,708 1,956 2,023 2,356 2,215 5,332 3,265 2,751 1,577 1,342 2,227 5,063 6,623 1,620 6,316 2,850 2,138

Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych [CITATION httWieliczka \l 1045 ] Tabela XI.16 Wykaz dróg gminnych na terenie Gminy Wieliczka

L.p.

Nr drogi

151 152 153 154 155 156 157 158 159

560901 K 560902 K 560903 K 560904 K 560905 K 560906 K 560907 K 560908 K 560909 K

Ulica/droga Bieżanów Zalesie Węgrzce Wielkie – od drogi gminnej nr 560935 K Zabawa – od drogi powiatowej 2013K Kokotów Brzegi Węgrzce Wielkie Pawlikowice Chorągwica Grajów – od drogi powiatowej 2026K Węgrzce Wielkie – do dr. gminnej 560945 K Rożnowa-Siercza – do drogi powiatowej 2027K

160 161 162 163 164 165 166 167 168 169 170 171 172 173 174 175 176 177 178 179 180 181 182 183 184 185 186 187 188 189 190 191 192 193 194 195 196 197 198 199 200 201 202 203 204 205 206 207 208 209 210 211 212 213 214 215 216 217 218 219 220

560910 K 560911 K 560912 K 560913 K 560914 K 560915 K 560916 K 560917 K 560918 K 560919 K 560920 K 560921 K 560922 K 560923 K 560924 K 560925 K 560926 K 560927 K 560928 K 560929 K 560930 K 560931 K 560932 K 560933 K 560934 K 560935 K 560936 K 560937 K 560938 K 560939 K 560940 K 560941 K 560942 K 560943 K 560944 K 560945 K 560946 K 560947 K 560948 K 560949 K 560950 K 560951 K 560952 K 560953 K 560954 K 560955 K 560956 K 560957 K 560958 K 560959 K 560960 K 560961 K 560962 K 560963 K 560964 K 560965 K 560966 K 560967 K 560968 K 560969 K 560970 K

Węgrzce Wielkie Koźmice Małe Polanki – Podstolice Węgrzce Wielkie – od drogi gminnej 560945 K Zabawa – Śledziejowice Janowice – Rzeszotary Golkowice Czarnochowice - Bogucice Czarnochowice – Olszynki Czarnochowice – Śledziejowice Czarnochowice Śledziejowice Kresy Kokotów Śledziejowice Zabawa Śledziejowice Strumiany Strumiany Zabawa Zabawa Kokotów Kokotów Niedzielszczyzna I Kokotów Niedzielszczyzna II Kolonia Kokotów- Węgrzce Grabie Szczurów Grabie Zembrzeg Brzegi Węgrzce Wielkie – Krupy I Węgrzce Wielkie Grabie – na Kępy Grabie – Grucyn Węgrzce Wielkie –Krupy II Węgrzce Wielkie – Brody Węgrzce Wielkie – Wzory Brody Węgrzce Wielkie – Przy Torze Węgrzce Wielkie – Pożogi Węgrzce Wielkie – Pożogi II Węgrzce Wielkie – na Piaskach Węgrzce Wielkie – na Piaskach Węgrzce Wielkie Węgrzce Wielkie – Ochmanów Mała Wieś – Pyrzycki – na Zaboju Mała Wieś Mała Wieś – Krańcówka Zabawa ul. Zielona Zabawa – Przez Wieś Sułków Ochmanów Sułków Doły Sułków Przebieczany Lednica Górna Sułków Lednica Górna Tomaszkowice Lednica Górna Lednica Górna Łysa Góra I Lednica Górna – Łysa Góra II Lednica Górna Kozi Rożek Lednica Górna Pasternik I Lednica Górna Pasternik II Lednica Górna Chorągwica I Chorągwica w Łąkach Lednica Górna Chorągwica II Chorągwica – Lednica Górna Chorągwica na Gaiskach Dobranowice Chorągwica Dobranowice

221 222 223 224 225 226 227 228 229 230 231 232 233 234 235 236 237 238 239 240 241 242 243 244 245 246 247 248 249 250 251 252 253 254 255 256 257 258 259 260 261 262 263 264 265 266 267 268 269 270 271 272 273 274 275 276 277 278 279 280 281

560971 K 560972 K 560973 K 560974 K 560975 K 560976 K 560977 K 560978 K 560980 K 560981 K 560982 K 560983 K 560984 K 560985 K 560986 K 560987 K 560988 K 560989 K 560990 K 560991 K 560992 K 560993 K 560994 K 560995 K 560996 K 560997 K 560998 K 560999 K 561000 K 561001 K 561002 K 561003 K 561004 K 561005 K 561006 K 561007 K 561008 K 561009 K 561010 K 561011 K 561012 K 561013 K 561014 K 561015 K 561016 K 561017 K 561018 K 561019 K 561020 K 561021 K 561022 K 561023 K 561024 K 561025 K 561026 K 561027 K 561028 K 561029 K 561030 K 561031 K 561032 K

Mietniów Chorągwica Mietniów Mogiłki Mietniów Mietniów Pawlikowice Pawlikowice Taszyce Podedwór Pawlikowice Taszyce Kopaliny Siercza Brzeziny I Siercza Brzeziny II Siercza Brzeziny III Siercza Głęboczki Siercza Wolnica Sygneczów Kamieniec – Mulowizna Sygneczów Lasowisko Raciborsko Mostki – Podedwór Raciborsko Mostki – Podlipowa Raciborsko Nowe Pole Raciborsko nad Banitą Grajów Przymiarki Grajów Rudnik Grajów Kopaliny Grajów I Grajów Zalesie Grajów Zamarzanka Grajów Zakowa Raciborsko Rola Grajów Dębówka Grajów II Grajów Osice Dobranowice Makowa Dobranowice Sławkowice Dobranowice Zawidnie Grajów Wola Dobranowska Dobranowice Wola Dobranowska Podstolice – Janowice Krzynica Golkowice Pastwiska Golkowice Szkoła Golkowice Sosnowiec Golkowice Gracówka I Golkowice Gracówka II Golkowice Podlesie Grabówki Zamłynie Golkowice Obrytki Koźmice Małe Zagrody Raciborsko Witkowie Raciborsko Podgorzków Dobranowice Wypociny Dobranowice Pasternik Siercza na Potoku Koźmice Wielkie Zawildze Koźmice Wielkie – Koźmice Małe Koźmice Małe Janowice do Wilgi Janowice Sroczyce Janowice Panciawa I Koźmice Wielkie Panciawa- Podjanowice Koźmice Wielkie Bugaj I Koźmice Wielkie Bugaj II Koźmice Wielkie Mogiłki Koźmice Wielkie Zalesie Janowice Panciawa Janowice Zatyczanka

282 283 284 285 286 287 288 289 290 291 292 293 294 295 296 297 298 299 300 301 302 303 304 305 306 307 308 309 310 311 312 313 314 315 316 317 318 319 320 321 322 323 324 325 326 327 328 329 330 331 332 333 334 335 336 337 338 339 340 341 342

561033 K 561034 K 561035 K 561036 K 561037 K 561038 K 561039 K 561040 K 561041 K 561042 K 561043 K 561044 K 561045 K 561046 K 561047 K 561048 K 561049 K 561050 K 561051 K 561052 K 561053 K 561054 K 561055 K 561056 K 561057 K 561058 K 561059 K 561060 K 561061 K 561062 K 561063 K 561064 K 561065 K 561066 K 561067 K 561068 K 561069 K 561070 K 561071 K 561072 K 561073 K 561074 K 561075 K 561076 K 561077 K 561078 K 561079 K 561080 K 561081 K 561082 K 561083 K 561084 K 561085 K 561086 K 561087 K 561088 K 561089 K 561090 K 561091 K 561092 K 561093 K

Byszyce – Gorzków Gorzków- Dulany Byszyce – Łany Byszyce – Pasternik Gorzków I Gorzków – Podstołówka Gorzków – Sikorzyniec Gorzków – Jankówka Gorzków – Czarnociny Byszyce Raciborsko – Lipowa Jankówka – Gręby Jankówka Podgwizdów Gorzków – Czarnociny II Gorzków – Bieńkowice Gorzków II Podstolice – Za Rzeką Podstolice – Pastwiska Podstolice – Golkowice Kaliskie Podstolice – Polanki I Podstolice – Polanki II Podstolice – Polanki III Podstolice – Szwaby I Podstolice – Szwaby II Podstolice – do Rzeki Janowice – Szwaby Podstolice – Za Młynie Brzegi – Duża Grobla Brzegi Poniekąd Grabie Cmentarz Siercza Przetakówka Rożnowa Koźmice Wielkie- Bugaj Dobranowice Byszyce – Kopce Kawęciny Brzegi – od drogi powiatowej 2011K Brzegi – od drogi powiatowej 2011K Byszyce – od drogi powiatowej 2040K Byszyce – od drogi powiatowej 2040K Byszyce – od drogi powiatowej 2040K Byszyce – od drogi powiatowej 2040K Byszyce – od drogi powiatowej 2040K Czarnochowice – od drogi gminnej nr 560920 K Dobranowice – od drogi powiatowej nr 2026K Golkowice – od drogi powiatowej 2029K Golkowice – od drogi gminnej 561051 K Golkowice – od drogi gminnej 561011 K Golkowice – od drogi gminnej 560916 K Golkowice – od drogi gminnej 560916 K Golkowice – od drogi gminnej 561009 K Golkowice – od drogi powiatowej 2028K Grabie – od drogi powiatowej 2011K Grabie – od drogi powiatowej 2011K Grabie – od drogi gminnej 560931 K Grabie – od drogi gminnej 560931 K Grabie od drogi powiatowej 2012K Grabówki – od drogi powiatowej 2028K Grabówki – od drogi powiatowej 2028K Grabówki – od drogi powiatowej 2028K Grabówki – od drogi powiatowej 2044K Grabówki – od drogi powiatowej 2044K

343 344 345 346 347 348 349 350 351

561094 K 561095 K 561096 K 561097 K 561098 K 561099 K 561100 K 561101 K 561102 K

352

561103 K

353

561104 K

354

561105 K

355 356 357 358 359 360 361 362 363

561106 K 561107 K 561108 K 561109 K 561110 K 561111 K 561112 K 561113 K 561114 K

364

561115 K

365 366

561116 K 561117 K

367

561118 K

368 369 370 371 372 373 374 375 376 377 378 379 380

561119 K 561120 K 561121 K 561122 K 561123 K 561124 K 561125 K 561126 K 561127 K 561128 K 561129 K 561130 K 561131 K

381

561132 K

382 383 384 385 386 387 388 389 390 391 392 393 394 395 396

561133 K 561134 K 561135 K 561136 K 561137 K 561138 K 561139 K 561140 K 561141 K 561142 K 561143 K 561144 K 561145 K 561146 K 561147 K

Grabówki – od drogi powiatowej 2044K Grajów – od drogi gminnej 561018K Grajów – od drogi gminnej 560907K Grajów – od drogi gminnej 560907K Janowice – od drogi gminnej 561005 K do 560983 K Janowice – od drogi gminnej Rzeszotary Dolne Kokotów – od drogi gminnej 560904 K Kokotów – od drogi gminnej 560928 K Kokotów – od drogi gminnej 560922 K Kokotów odc. 1 – od drogi powiatowej 2012K Kokotów odc. 2 – od drogi powiatowej 2039K Kokotów – od drogi powiatowej 2012K Kokotów odc. 1 – od drogi powiatowej 2012K Kokotów odc. 2 – od odc. 1 Koźmice Wielkie – od drogi powiatowej 2032K Koźmice Wielkie – od drogi powiatowej 2027K Koźmice Wielkie – od drogi gminnej 561026 K Lednica Górna Lednica Górna – od drogi gminnej 560963 K Mietniów – Chorągwica – do drogi gminnej 560961 K Pawlikowice – od drogi gminnej 560906 K Pawlikowice – od drogi gminnej 560906 K Pawlikowice – od drogi wojewódzkiej 964 Pawlikowice – Rożnowa – od drogi gminnej 560977 K do drogi powiatowej 2034K Podstolice – od drogi gminnej 561057 K Podstolice – od drogi gminnej 561049 K Podstolice – od drogi gminnej 561049 K do drogi powiatowej 2029K Podstolice – od drogi powiatowej 2029K Podstolice – od drogi gminnej 560912 K do 561057 K Podstolice – od drogi gminnej 560912 K do 561057 K Podstolice Podstolice – od drogi gminnej 560912 K Podstolice – od drogi gminnej 560912 K do 560912 K Raciborsko – od drogi powiatowej 2026 K Raciborsko – od drogi powiatowej 2026 K Raciborsko odc.1 – od drogi powiatowej 2026K Raciborsko odc.2 – od odc. 1 Raciborsko – od drogi powiatowej 2026K Siercza – od drogi powiatowej 2027K Siercza – od drogi gminnej 560909 K Siercza - Koźmice Wielkie – od drogi powiatowej 2027K do drogi gminnej 560916 K Sułków – od drogi powiatowej 2013K Sułków – od drogi gminnej 561092 K Sułków – od drogi gminnej 560955 K Sułków - od drogi powiatowej 2013K Sułków – od drogi krajowej nr 4 Sygneczów – od drogi gminnej 560909 K Sygneczów – od drogi gminnej 560909 K Sygneczów Sygneczów – od drogi gminnej 560909 K Sygneczów – do drogi gminnej 560909 K Śledziejowice – od drogi powiatowej 2012K Śledziejowice – od drogi powiatowej 2039K Węgrzce Wielkie – od drogi powiatowej 2012K Węgrzce Wielkie – od drogi powiatowej 2012K Węgrzce Wielkie – od drogi gminnej 560944 K

Źródło: [CITATION Gmi \l 1045 ]

Ogólny stan dróg nie jest zadowalający, konieczne jest utwardzenie wielu odcinków oraz modernizacja już utwardzonych, asfaltowych, które uległy zniszczeniu. Dotyczy to wielu odcinków ulic oraz dróg gminnych i powiatowych o znaczeniu lokalnym. Wszystkie wsie w gminie posiadają połączenia komunikacyjne z siedzibą gminy. w większości usługi te wykonywane są przez przewoźników prywatnych. Nasycenie ilości połączeń komunikacyjnych należy uznać za dobre. Transport prywatny obejmuje pojazdy poruszające się po drogach z wyłączeniem pojazdów komunikacji miejskiej, zaliczamy do nich samochody osobowe (stanowiące 75,5% wszystkich pojazdów w 2010 roku oraz stanowiące 75,9% w 2013 roku), autobusy (stanowiące 0,77% wszystkich pojazdów w 2010 roku oraz stanowiące 0,82% w 2013 roku), samochody ciężarowe (stanowiące 13,6% wszystkich pojazdów w 2010 roku oraz stanowiące 12,5% w 2013 roku), jednoślady (stanowiące 8,02% wszystkich pojazdów w 2010 roku oraz stanowiące 8,65% w 2013 roku) oraz pojazdy specjalne (stanowiące 0,55% wszystkich pojazdów w 2010 roku oraz stanowiące 0,62% w 2013 roku) i ciągniki rolnicze (stanowiące 1,59% wszystkich pojazdów w 2010 roku oraz stanowiące 1,52% w 2013 roku). Ilość zarejestrowanych pojazdów na terenie gminy przedstawia Tabela XI .17. Między 2010, a 2013 rokiem zaobserwowano wzrost liczby zarejestrowanych pojazdów (Tabela I.XVI). Tabela XI.17. Liczba zarejestrowanych pojazdów w gminie Wieliczka

Liczba zarejestrowanych pojazdów wg. rodzaju Samochody osobowe [szt.] Autobusy [szt.] Samochody ciężarowe [szt.] Jednoślady [szt.] Samochody specjalne [szt.] Ciągniki rolnicze [szt.] Suma [szt.]

Rok 2010

Rok 2013

27 428 277 4 938 2 916 201 578 36 338

30 552 330 5 034 3 483 248 610 40 257

Źródło: Opracowanie własne na podstawie [ CITATION GDDiK \l 1045 ]

W roku 2005 oraz 2010 Generalna Dyrekcja Dróg i Autostrad na terenie całego kraju przeprowadzała pomiar ruchu na drogach krajowych. w gminie Wieliczka taki pomiar miał miejsce na odcinku drogi krajowej 4. na podstawie wyników GDDKiA sporządzona została Tabela XI .18. Długość trasy pomiarowej w 2005 roku wynosiła 27,5 km, a w 2010 roku 47,3 km. Dodatkowo w 2010 roku pomiar wykonano także na drodze wojewódzkiej na odcinkach: Wieliczka-Przejście, Wieliczka-Niepołomice oraz Wieliczka-Gdów. Łączna długość trasy pomiarowej wynosiła 22 km.

2 216

Rowery

1 312

Ciągniki rolnicze

Drogi krajowe - rok 2005 23 16 621 2 058

Autobusy

Z Przyczepą

Samochody ciężarowe Bez przyczepy

22 614

Lekkie samochody ciężarowe (dostawcze)

Pojazdy silnikowe ogółem

4,3

Samochody osobowe, mikrobusy

Długość odcinka w km

Wieliczka

Motocykle

Odcinek drogi

Tabela XI.18. Średniodobowe natężenie ruchu na drogach krajowych i wojewódzkich

384

0

1

-Obwodnica Wieliczka -Targowisko OpatkowiceKąpielowWieliczka

3 16,2

16 856

17

12 051

1 450

843

2 124

371

0

7

15 735

16

10 873

1 731

881

2 124

110

0

7 0

Drogi Krajowe - Rok 2010 WieliczkaSzarów OpatkowiceKąpielowaWieliczka WieliczkaObwodnica WieliczkaTargowisko

19,8

18 499

39

12 509

1 369

1 027

3 309

246

0

0

7,0

29 853

88

20 544

3 859

1 333

3 907

122

0

0

4,3

16 097

88

12 584

1 614

830

910

66

5

1 0

16,2

6 838

38

5 325

728

317

375

54

1

7

Drogi Wojewódzkie – Rok 2010 WieliczkaPrzejście Wieliczka Niepołomice Wieliczka Gdów

3,0

7 457

52

5 676

1 312

216

134

67

0

-

5,6

8 934

54

6 940

992

438

447

54

0

-

13,4

7 318

66

6 389

578

146

95

37

7

-

Źródło: Opracowanie własne na podstawie [ CITATION GDDiK \l 1045 ]

XI.1.5.5.2. Zbiorowy transport pasażerski Na terenie gminy Wieliczka funkcjonuje 11 linii autobusowych obsługiwanych przez Miejskie przedsiębiorstwo Komunikacyjne S.A. w Krakowie, zapewniających połączenie z Krakowem:           

Linia 204, Wieliczka- Borek Fałęcki; Linia 244, Wieliczka- Borek Fałęcki- Czerwone Maki; Linia 304, Wieliczka- Dworzec Główny Zachód (Galeria); Nocny- linia 904, Wieliczka- Prądnik Biały; Linia 301, Niepołomice- Kraków (przez Wieliczkę); Linia 224, Wieliczka - Centrum Jana Pawła II Kraków Łagiewniki; Linia 243, Węgerzyce Wielkie – Kraków, Linia 221, Niepołomice – Kraków; Linia 214, Grabówki – Kraków; Linia R1, Wieliczka Rynek Kopalnia – Raciborsko, Linia B1, Wieliczka Rynek Kopalnia – Byszyce.

Przewozy pasażerskie do miasta Wieliczka są również realizowane przez przewoźników prywatnych. Liczbę realizowanych przez nich kursów w ciągu doby przedstawia Tabela XI . 19. Ponadto istnieją również inni przewoźnicy, którzy jadąc do celu przejeżdżają przez Wieliczkę, jednakże oszacowanie ich ilości jest niemożliwe ze względu na brak odpowiednich danych. Tabela XI.19. Zestawienie liczby kursów i pracy przewozowej realizowanych przez prywatnych przewoźników w ciągu doby na terenie gminy Wieliczka

Gmina Wieliczka

Liczba kursów w dniu statystycznym robocz sobota niedziela święto y 175 71 23 30

Źródło: [ CITATION Pla15 \l 1045 ]

Praca przewozowa w dniu statystycznym robocz święt sobota niedziela y o 2912 1351 487 650

Na terenie gminy występują również połączenia kolejowe. Przez miasto przebiega łącząca Wieliczkę z Krakowem oraz . Połączenie z Krakowem zapewnia tylko jeden tor, co ogranicza liczbę połączeń kolejowych przychodzących i wychodzących z miasta. Korzystnym rozwiązaniem dla gminy Wieliczka jest przeprowadzenie przez jej teren magistrali kolejowej E30 (Zgorzelec-Medyka), łączącej zachodnią i wschodnią granicę kraju (2 przystanki w miejscowościach Kokotów i Węgrzyce Wielkie). Odcinek tej linii o długości 677 km łączy najważniejsze centra i regiony ekonomiczne południowej Polski (np. Kraków – Tarnów – Rzeszów – Przemyśl). od 2000 roku PKP Polskie Linie Kolejowe SA etapami realizuje jej modernizację, a docelowym założeniem jest spełnienie przez nią parametrów głównych międzynarodowych linii kolejowych i linii transportu kombinowanego, czyli zapewnić prędkości do 160 km/h dla pociągów pasażerskich i 120 km/h dla pociągów towarowych, a także dopuszczalny nacisk do 221 kN na oś. Planowany termin zakończenia inwestycji to rok 2015. XI.1.5.5.3. Transport niezmotoryzowany Wieliczka jest gminą turystyczną, w związku z czym posiada szlaki turystyczne umożliwiające piesze i rowerowe przemieszczanie się turystów po jej obszarze. Są to: 

Szlak „Żółty” turystyki pieszej i rowerowej, Wieliczka – Dobczyce: z Wieliczki wiedzie on obok Zamku Żupnego, Kościoła św. Klemensa przez Rynek Górny, do Kościoła św. Sebastiana i dalej przez Lednicę Górną, Chorągwicę, Dobranowice, Żakową, Hucisko, Rudnik, Dziekanowice i Przymiarki na Stary Rynek do Dobczyc. Prowadzi on turystę wzniesieniami o licznych, ciekawych punktach widokowych, m.in. Chorągwica, przysiółek Granie k. Dobczyc. Szlak posiada znaczne walory krajobrazowe.



Szlak rowerowy – 23 km po Pogórzu Wielickim: Wieliczka - Siercza - Brzeziny Pawlikowice - Koźmice Małe - Raciborsko - Grajów - Dobranowice - Sułów Biskupice - Tomaszkowice - Lednica Górna - Lednica Dolna - Wieliczka. Punkty widokowe zlokalizowane w miejscowościach Pawlikowice, Raciborsko, Biskupice, Tomaszkowice. Dodatkowo szlakiem objęto Sierczę z uwagi na zabytkowy park, którego drzewostan zaliczony został do pomników przyrody. Park oraz znajdujący się tam budynek od końca XVI wieku do i połowy XVIII wieku, były posiadłością znanego rodu Lubomirskich.



Zielony szlak rowerowy w gminie Wieliczka 15,5 km: Wieliczka - Grabówki Sygneczów - Podstolice - Janowice -Siercza – Wieliczka.

XI.1.5.5.4. Transport lotniczy W pobliskich Balicach, w odległości ok. 28 km od centrum Wieliczki, zlokalizowany jest Międzynarodowy Port Lotniczy im. Jana Pawła II Kraków - Balice, podkrakowskie lotnisko o statusie drugiego po stołecznym lotniska w kraju. XI.1.5.6. Gospodarka XI.1.5.6.1. Przemysł, handel i usługi Gmina Wieliczka posiada wysoki potencjał gospodarczy w turystyce co powiązane jest z bliskim sąsiedztwem głównych tras komunikacyjnych, zabytków (m. in. Kopalnia Soli w Wieliczce). Rynek pracy tworzą zakłady przemysłowe, przedsiębiorstwa produkcyjnousługowe, usługi (handel, gastronomia itd.) oraz instytucje i urzędy publiczne. Wiele osób mieszkających w mieście dojeżdża do pracy do Krakowa, dlatego rozwinął się sektor

transportowy. Rozwój strefy handlowo-usługowej związany jest z popytem wewnętrznym oraz ruchem turystycznym na terenie gminy. Według danych GUS w latach 2009 – 2013 w gminie została zarejestrowana większa ilość podmiotów gospodarczych niż została wyrejestrowana (podział według sekcji PKD 2007). w poszczególnych sekcjach również zauważalny jest wzrost, jedynie w 2011 roku w obszarze przemysł i budownictwo ilość podmiotów wyrejestrowanych była większa od ilości podmiotów nowo zarejestrowanych. Rysunek XI .6 przedstawia zestawienie danych. 700 600 500 400 Liczba podmiotów nowo zarejestrowanych [szt.]

691 651 634 300 594 608 553 486 476 475 462 200 100

ogólnie rolnictwo, leśnictwo, łowiectwo i rybactwo przemysł i budownictwo poostała działalność

163 159 136 132 131

0 02120

Rok Rysunek XI.6. Podmioty gospodarcze nowo zarejestrowane wg sekcji PDK 2007 w gminie Wieliczka Źródło: Opracowanie własne na podstawie [CITATION Rap \l 1045 ]

700 600 500 400

Liczba podmiotów nowo zarejestrowanych [szt.]

300

527

420 382 361 314 326 259272 253 100 196 143 93 90 6389 0 10201 200

ogólnie rolnictwo, leśnictwo, łowiectwo i rybactwo przemysł i budownictwo poostała działalność

Rok Rysunek XI.7. Podmioty gospodarcze wyrejestrowane wg sekcji PKD 2007 w gminie Wieliczka Źródło: Opracowanie własne podstawie [CITATION Rap \l 1045 ]

Powyżej przedstawione dane świadczą o rozwoju sektora gospodarczego w gminie. Gmina Wieliczka dzięki bliskości metropolii krakowskiej, położeniu w sąsiedztwie europejskiej trasy E40 oraz przebiegowi przez jej teren drogi krajowej nr 94 stwarza wyjątkowo atrakcyjne warunki inwestycyjne. Dobra kondycja gminy przekłada się na poprawę warunków życia mieszkańców. W 2013 roku ilość osób bezrobotnych w gminie wyniosła 2 435 (GUS, 2013), jest to znaczny wzrost w porównaniu z rokiem 2010 gdzie liczba osób bezrobotnych wynosiła 2006. Tabela XI .20 przedstawia szczegółowe zestawienie. Tabela XI.20. Liczba osób bezrobotnych w gminie Wieliczka w latach 2010 i 2013

Liczba osób bezrobotnych Ogółem Kobiety Mężczyźni

2010 2006 1011 995

2013 2435 1179 1256

Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych wg[CITATION GUS13 \l 1045 ]

Wieliczka postrzegana jest jako atrakcyjne miejsce dla przedsiębiorców. Wpływa na to kilka czynników, spośród których wymienić należy:      

dostępność infrastruktury otoczenia biznesu - banki, notariat, Powiatowy Urząd Pracy oraz wiele instytucji w oddalonym o 15 kilometrów Krakowie, dostępność komunikacyjną gminy, chłonność rynku regionalnego (bliskość aglomeracji krakowskiej) jakość rynku pracy wiele osób z wykształceniem średnim i wyższym, atrakcyjność miasta i gminy jako miejsca zamieszkania - dodatni bilans migracji i budownictwa mieszkaniowego, dostępność terenów przeznaczonych pod budownictwo jednorodzinne, możliwości wypoczynkowe - istniejąca infrastruktura turystyczna (hotele, korty tenisowe, obiekty gastronomiczne, szlaki piesze i rowerowe, zabytki) oraz powstająca infrastruktura agroturystyczna.

Największa koncentracja zakładów wytwórczych i przemysłowych występuje w Wieliczce. Brak jest dominującej lub charakterystycznej dla regionu wytwórczości, dlatego lokalna działalność gospodarcza ma bardzo zróżnicowany charakter. W Tabela XI .21 przedstawiono listę największych zakładów na terenie gminy Wieliczka. Tabela XI.21. Lista największych zakładów na terenie gminy Wieliczka

Lp. 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. 11. 12. 13. 14. 15. 16. 17. 18. 19.

Nazwa Kopalnia Soli Z.P. Wessem ABC SPAX AMCO ELSTA GRAJPEK Z-d ŚlusarskoGalwanizacyjny S.I. „Promień” KEMAR J. Mitarska Wytwórnia Makaronów PPH „RESIN” PSS RTV Centrum Nadawcze Wytwórnia Makaronu „Makan” Zakład Prod. Supremy Wytwórnia Kosmetyków HEAN Herz GRAFIX

Branża górnictwo motoryzacyjna budownictwo stolarstwo elektryczna spożywcza

Siedziba Wieliczka Wieliczka Wieliczka Wieliczka Wieliczka Grajów

metalowa

Wieliczka

metalowa oświetleniowa budowlana

Wieliczka Sułków Dobranowice

spożywcza

Zabawa

sprzęt ochronny spożywcza

Zabawa Wieliczka

telekomunikacyjna

Mietniów

spożywcza

Koźmice Wielkie

budownictwo

Chorągwica

kosmetyczna

Śledziejowice

technika grzewcza poligraficzna

Wieliczka Wieliczka

Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych [CITATION httWieliczka \l 1045 ]

XI.1.5.6.2. Rolnictwo i rybactwo Gleby występujące na terenie gminy Wieliczka są bardzo słabo zróżnicowane. Występują trzy typy gleb: w dolinie Serafy i częściowo Zabawki utworzyły się mady lekkie i średnie. w miejscach niżej położonych i lepiej nawodnionych mają one charakter gleb bagiennych, w południowej i wschodniej części gminy Wieliczka powstały gleby gliniasto-piaszczyste, natomiast w części północnej występują gleby lessowe o poziomie próchniczym do 40 cm miąższości. Jakość gleb w gminie Wieliczka jest dobra (klasy III – IV) i kwalifikuje rejon jako rolniczo-warzywny. Prawie cały obszar gminy, z wyjątkiem terenów przemysłowych, zabudowanych i zajętych przez obiekty transportowe jest intensywnie wykorzystywany rolniczo. w części zachodniej i północnej dominują grunty orne, w południowej – sady, pastwiska oraz łąki. w strefie zabudowanej znajdują się liczne przydomowe ogrody warzywne. Rolnicze użytkowanie gruntów jest główną formą zagospodarowania terenów gminy i stanowi 59% jej powierzchni. Wśród użytków rolnych 67,1% powierzchni zajmują grunty orne. Tereny zielone zajmują pozostałe 32,9%, w tym z ogółu gruntów rolnych: 24,2% łąki, 4,3% sady, natomiast pastwiska 4,4% [ CITATION GUS13 \l 1045 ]. Dodatkowo na terenie miasta i gminy Wieliczka występują osuwiska, zarejestrowano ich 324. Najbardziej osuwiskowym obszarem jest obszar środkowej części gminy między

Golkowicami a Chorągwicą, gdzie stwierdzono największe liczebnie i powierzchniowo nagromadzenie osuwisk. XI.1.5.6.3. Leśnictwo Powierzchnia gruntów leśnych w gminie Wieliczka zajmuje 650,68 ha, natomiast lesistość w roku 2013 wynosiła 8,7%. Grunty leśne prywatne zajmują powierzchnię 602,88 ha, w tym lasy publiczne 264,55 ha z czego 47,8 ha to własność gminy. w mieście lasy prywatne zajmują powierzchnię 18,50 ha, natomiast lasy publiczne 2,80 ha. na obszarze wiejskim lasy prywatne zajmują obszar o powierzchni 54,38 ha, a lasy publiczne 45,00 ha (GUS, 2013 r.). Najwięcej lasów znajduje się na południu gminy, w okolicach wsi Grajów, Dobranowice, Koźmice. w stanie naturalnym dominującym typem lasu na obszarze gminy Wieliczka powinny być grądy - bogate w gatunki lasy liściaste. Zachowane fragmenty lasów nie mają charakteru naturalnego. Zostały w większości sztucznie zalesione mieszanką gatunków. Dominuje sosna, gatunek o szerokiej skali ekologicznej, zatem dobrze rosnący na glebach od rędzin po piaski. Sośnie towarzyszą gatunki drzew liściastych: brzoza, dąb, olcha, osika, grab, lipa, rzadziej jesion, buk, jawor, czeremcha. Spośród żyjących w lasach zwierząt wymienić można gatunki takie jak: jeleń, sarna, dzik, lis, borsuk, łasica, kuna leśna, a z ptaków – zięba, świstunka leśna, rudzik, pokrzewki, myszołowy, sokoły. Tabela XI.22. Leśnictwo na terenie gminy Wieliczka w roku 2013

Leśnictwo Powierzchnia lasów ogółem w ha lasy publiczne Lasy jako własność gminy Lesistość w %

867,43 264,55 47,80 8,7

Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych wg [CITATION GUS13 \l 1045 ]

XI.1.5.6.4. Obszary chronione Na obszarze gminy Wieliczka występują takie formy ochrony jak: rezerwat przyrody, użytki ekologiczne oraz pomniki przyrody. na terenie Kopalni utworzono rezerwat przyrody „Groty Kryształowe”. Rezerwat ten jest położony w północno – wschodniej części Kopalni Soli Wieliczka na głębokości 70-114 m pod powierzchnią terenu. Zarządcą rezerwatu jest Kopalnia Soli Wieliczka. Przedmiotem ochrony są naturalne pustki podziemne o ścianach obrosłych kryształami halitu wraz z otoczeniem stanowiącym fragment skomplikowanej budowy geologicznej mioceńskiego złoża. w skład rezerwatu wchodzą Grota Kryształowa Dolna i Grota Kryształowa Górna wraz z otulinami o łącznej powierzchni 1,04 ha. Użytek ekologiczny „Las i stawy na Grabówkach” został ustanowiony Uchwałą Nr XLIII/317/2005 Rady Miejskiej w Wieliczce z dnia 18 lipca 2005 roku. Celem ustanowienia użytku jest ochrona siedlisk podmokłych oraz lasu będącego miejscem występowania chronionych gatunków: roślin, owadów i ptaków. Uchwałą nr XV/189/2008 Rady Miejskiej w Wieliczce z dnia 4 marca 2008 roku w sprawie zniesienia ochrony części obszaru uznanego za użytek ekologiczny „Las i Stawy na Grabówkach” zniesiono ochronę części obszaru. Zakres zniesienia obszaru chronionego obejmuje działkę Nr 229/7, o powierzchni 1,33 ha, obręb Grabówki. Tym samym użytek zajmuje powierzchnię 12,83 ha. na mocy Uchwały Nr XLII/487/2002 Rady Miejskiej w Wieliczce z dnia 19 lipca 2002 r. utworzono natomiast użytek ekologiczny o nazwie „obszar lęgowy ptactwa wodnego – duża i mała wyspa, mający powierzchnię 8,99 ha. Przedmiotem jego ochrony są wyrobiska poeksploatacyjne kruszywa naturalnego, wypełnione wodą, stanowiące obszar lęgowy ptaków. Kolejnym użytkiem ekologicznym na obszarze gminy Wieliczka jest Las Krzyszkowicki, wprowadzony

Rozporządzeniem nr 33 Wojewody Krakowskiego z dnia 24 listopada 1988 r., w ramach którego ochronie podlega wielogatunkowy las grądowy i las łęgowy, o powierzchni 33,95 ha. Na obszarze gminy Wieliczka o powierzchni 23,90 ha.

występują

też

3

parki

spacerowo-wypoczynkowe

Na terenie gminy występuje również 40 stanowisk dokumentacyjnych o powierzchni 2,10 ha oraz 35 pomników przyrody. Pomniki przedstawiono w Tabela XI .23 [ CITATION GUS13 \l 1045 ].; RDOŚ, 2015 r Tabela XI.23. Lista pomników przyrody w gminie Wieliczka

L.p 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. 11. 12. 13. 14. 15. 16. 17. 18. 19. 20. 21. 22. 23. 24. 25. 26. 27. 28. 29. 30. 31. 32. 33. 34.

Pomnik przyrody Dąb szypułkowy Lipa szerokolistna Lipa drobnolistna Głaz narzutowy Lipa drobnolistna Lipa drobnolistna Grusza dzika Buk czerwono listny Dąb szypułkowy Klon polny Lipa drobnolistna Wierzba biała zwisająca Tulipanowiec amerykański Surmia wielkokwiatowa Tulipanowiec amerykański Buk Wiąz Dąb szypułkowy Buk czerwono listny Dąb szypułkowy Tulipanowiec Grujecznik japoński Miłorząb Cyprysik błotny Dąb szypułkowy Magnolia drzewiasta Dąb szypułkowy Lipa drobnolistna Dąb szypułkowy Buk zwyczajny Jesion Wiąz szypułkowy Drzewostan wzdłuż alei (62 drzewa różnych gatunków) Dąb szypułkowy

Lokalizacja Gorzków Grajów Janowice Raciborsko Siercza Siercza Siercza - klasztor Siercza- klasztor Siercza- klasztor Siercza Siercza- klasztor Wieliczka-Krzyszkowice Wieliczka ul. Zamkowa 3 Wieliczka ul. Zamkowa 3 Wieliczka ul. Zamkowa 3 Wieliczka- Park Mickiewicza Wieliczka- Park Mickiewicza Śledziejowice -park Śledziejowice -park Śledziejowice -park Śledziejowice -park Śledziejowice -park Śledziejowice-park Śledziejowice -park Śledziejowice -park Śledziejowice -park Śledziejowice -park Śledziejowice -park Śledziejowice -park Śledziejowice -park Śledziejowice -park Śledziejowice -park Śledziejowice -park Wieliczka – Klasztor Franciszkanów

Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych [ CITATION RDO15 \l 1045 ]

XI.1.5.7. Gospodarka odpadami Źródłem powstawania odpadów, zarówno komunalnych jak i przemysłowych, są skupiska ludzkie miejskie i wiejskie, zakłady produkcyjno-usługowe oraz obiekty użyteczności publicznej. Powstające odpady, ich ilość i jakość, zależą w głównej mierze od charakteru danego obszaru.

Inna jest struktura odpadów wytwarzanych na obszarach zurbanizowanych, a inna na obszarach o charakterze wiejskim. Skład odpadów uzależniony jest od rodzaju zabudowy, nasycenia infrastruktury, stanu wyposażenia budynków, przyzwyczajeń ludzi, poziomu życia mieszkańców. Odpady z terenów wiejskich charakteryzują się mniejszym udziałem materii organicznej, papieru oraz relatywnie zwiększonym udziałem tworzyw sztucznych oraz szkła. na terenach wiejskich materia organiczna zagospodarowywana jest we własnym zakresie, kompostowana na terenie gospodarstw i wykorzystywana jako nawóz. Usługą odbioru i zagospodarowania odpadów komunalnych z nieruchomości zamieszkałych z terenu gminy Wieliczka realizowana jest na podstawie umów zawartych między gminą Wieliczka a Konsorcjum firm, w skład którego wchodzą:   

Zakład Gospodarki Komunalnej w Wieliczce Sp. z o.o. z siedzibą w Wieliczce ul. J. Jedynaka 30, PUK VAN GANSEWINKEL KRAKÓW Sp. z o. o. z siedzibą w Krakowie przy ul. Półłanki 64, Małopolskie Przedsiębiorstwo Gospodarki Odpadami Sp. z o. o. z siedzibą w Krakowie przy ul. Barskiej 12.

Opierając się na danych uzyskanych w Urzędzie Miasta i Gminy w Wieliczce oraz danych wg Banku Danych Lokalnych zestawiono ilości odpadów komunalnych wytwarzanych na terenie gminy w latach 2010 i 2013. Tabela XI.24. Szczegółowe zestawienie odpadów powstający w gminie Wieliczka w roku 2010 i 2013

Odpady komunalne ogółem ogółem na 1 mieszkańca z gospodarstw domowych odpady z gospodarstw domowych przypadające na 1 mieszkańca

Lata 2010 2013 9082,44 10980,69 173,2 200,5 6211,52 8661,17 118,4

158

Jednostka t kg t kg

Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych wg [CITATION GUS13 \l 1045 ]

XI.1.5.8. Jakość powietrza Zanieczyszczenie powietrza atmosferycznego jest wynikiem wprowadzenia do niego substancji stałych, ciekłych lub gazowych w ilościach, które mogą oddziaływać szkodliwie na zdrowie człowieka, klimat, przyrodę żywą, wodę, glebę, albo też powodować inne szkody w środowisku. Substancje zanieczyszczające atmosferę ze względu na swój charakter i łatwość rozprzestrzeniania się, oddziałują na wszystkie elementy środowiska, na żywe zasoby przyrody, na zdrowie człowieka i wytwory jego działalności. Do podstawowych substancji zanieczyszczających atmosferę zaliczyć należy: dwutlenek siarki (SO2), dwutlenek azotu i tlenki azotu (NO2, NOx), tlenek węgla (CO) oraz zanieczyszczenia pyłów. Gmina Wieliczka należąca do powiatu wielickiego w oparciu o art. 89 ustawy Prawo Ochrony Środowiska według rocznej oceny została zaklasyfikowana do strefy „B/C”. Przydział do strefy „C” spowodowany jest występowaniem stężeń pyłu zawieszonego powyżej poziomu dopuszczalnego powiększonego o margines tolerancji, z częstotliwością większą od dopuszczalnej. Pozostałe mierzone parametry jakości powietrza są w normie i nie przekraczają wartości dopuszczalnych ustalonych przez Ministra Środowiska (Dz. U. nr 87 z dnia 27.06.2002 r., poz. 796) [CITATION PGNKraków \l 1045 ]. Tabela XI .25 przedstawia średnie stężenia badanych substancji w powietrzu za rok 2002, a mapa narażenie mieszkańców na zanieczyszczenie powietrza.

Tabela XI.25. Średnie stężenia badanych substancji w powietrzu za rok 2002 w gminie Wieliczka

Substancja Dwutlenek siarki (SO2) Dwutlenek azotu (NO2) Pył (PM10) Benzen Ołów

Stężenie [µg/m3] ok. 9 ok. 28 ok. 23 ok. 2 ok. 0,05

Źródło: Opracowanie własne podstawie [CITATION Rap \l 1045 ]

Rysunek XI.8. Mapa narażenia mieszkańców na zanieczyszczenia w gminie Wieliczka Źródło: [CITATION Mał \l 1045 ]

Na stan powietrza atmosferycznego gminy Wieliczka decydujący wpływ ma emisja zanieczyszczeń pyłowo-gazowych ze źródeł lokalnych oraz ich napływ znad obszarów przyległych (rejon Krakowa, Skawiny). Na jej obszarze zlokalizowanych jest wiele obiektów przemysłowo-usługowych, które są przyczyną zanieczyszczenie powietrza poprzez emisję pyłów oraz gazów cieplarnianych. w głównej mierze obiekty te znajdują się na obrzeżach miasta Wieliczka. Głównymi źródłami emisji zanieczyszczeń powietrza atmosferycznego są: zakłady przemysłowe, przedsiębiorstwa energetyki cieplnej, transport, paleniska indywidualne. Wśród nich można wyróżnić:

   

Kopalnia Soli Wieliczka, Zakład Produkcyjny „WESEM" – Wieliczka, Zakład Przetwórstwa Mięsnego – Wieliczka, Kotłownia gazowo-olejowa oś. Sienkiewicza – Wieliczka,

Emisja z punktowych źródeł zanieczyszczeń tj. z zakładów przemysłowych jest w rejonie objęta kontrolą i ewidencją, natomiast emisja z pozostałych źródeł, ze względu na charakter i rozproszenie, jest trudna do zbilansowania. Emisja z punktowych źródeł zanieczyszczeń tj. z zakładów przemysłowych i przedsiębiorstwa energetyki cieplnej jest w rejonie objęta kontrolą i ewidencją, natomiast emisja z pozostałych źródeł, ze względu na charakter i rozproszenie, jest trudna do zbilansowania. XI.1.6. Identyfikacja obszarów problemowych Z punktu widzenia gospodarki niskoemisyjnej, do obszarów problemowych gminy Wieliczka zaliczyć należy:    

Budownictwo Transport Jakość powietrza Gospodarka komunalna. XI.1.6.1. Budownictwo

Na terenie gminy sektor budownictwa to znaczny konsument energii cieplnej, elektrycznej jak i oświetlenia. Ma on duży udział w emisji CO2. Wskazano i poddano analizie dwa główne obszary problemowe występujące w sektorze budownictwa, czyli ograniczenie zużycia energii użytkowej i zwiększenie efektywności energetycznej instalacji i urządzeń. Ograniczenie zużycia energii użytkowej Zarówno stan techniczny jak i struktura wiekowa to przyczyna nadmiernego zużycia energii użytkowej. Udział budynków powstałych przed rokiem 1945 stanowi 14% ogółu obiektów. Budynki te są obiektami o niedostatecznym stopniu ochrony cieplnej oraz zawyżonym zużyciu energii. z reguły są obiekty zabytkowe lub posiadające walory architektoniczne (zdobienia, detale, indywidualna stolarka) co utrudnia ich termomodernizację. Dodatkowo utrudnieniem może być niewyjaśniony lub skomplikowany stan prawny tych obiektów. Znaczna część budynków powstała w latach 1945-1988 (24%), kiedy poziom budownictwa (wielka płyta, wielki blok) był bardzo niski; z uwagi na występujące wady technologiczne znaczna część tych obiektów została poddana termomodernizacji. Budynki powstałe po roku 1989 to 16% ogółu. Cechują się one lepszą jakością, wykorzystaniem lepszych materiałów i technologii oraz lepszą izolacyjnością cieplną. Zwiększenie efektywności energetycznej instalacji i urządzeń Urządzenia wentylacyjne, klimatyzacja, urządzenia grzewcze, oświetlenie, urządzenia do przygotowania ciepłej wody charakteryzują się niską sprawnością i nadmiernym zużyciem energii co przekłada się na wysokie koszty użytkowania energii i nadmierną jej konsumpcją. Problem niskiej efektywności energetycznej dotyczy zarówno obiektów gminnych, jak i budynków prywatnych. Jego przyczyną jest niska sprawność stosowanych urządzeń, w tym sprzętu elektronicznego. w celu osiągnięcia poprawy w tym obszarze niezbędne jest prowadzenie inwentaryzacji aktualnie używanego sprzętu oraz zastępowanie starych urządzeń nowymi, charakteryzującymi się wyższą klasą energetyczną.

Przyrost zużycia energii w nowym budownictwie Nowe budownictwo na terenie gminy realizowane jest w standardzie budynków średnio energooszczędnych, w wyniku czego następuje przyrost zapotrzebowania na energię elektryczną i cieplną. Wykorzystanie energii odnawialnej W gminie Wieliczka z roku na rok wzrasta ilość instalacji pozwalających wykorzystać energię słoneczną do podgrzewania ciepłej wody użytkowej. Obecnie funkcjonuje ponad 800 instalacji wykorzystujących energię słoneczną. Istnieje możliwość szerszego wykorzystania energii promieniowania słonecznego. Szacuje się, że w budownictwie jednorodzinnym właściwie zamontowane systemy słoneczne pozwalają na zaspokojenie do 75% zapotrzebowania na ciepła wodę użytkową i do 40% na ogrzewanie. Rozwój systemów wykorzystujących energię słoneczną jest hamowany przez wysokie koszty inwestycyjne związane z tego typu instalacjami. W ramach polityki energetycznej władze Gminy winny prowadzić akcję pokazującą korzyści wynikające ze stosowania odnawialnych źródeł energii – głównie biomasy i energii słonecznej. w zakresie przedsięwzięć służących ograniczeniu zużycia energii powinien znaleźć się plan wspierania termomodernizacji budynków mieszkalnych i użyteczności publicznej. Likwidacja palenisk na paliwo stałe Najczęstszym sposobem ogrzewania na obszarze gminy są paleniska węglowe, których procent wynosi aż 44,61%. Paleniska te są powodem zanieczyszczenia powietrza pyłem oraz benzo(α)pirenem. Podczas procesu spalania węgla wytwarzają dużą ilość substancji szkodliwych. W celu uniknięcia emisji zanieczyszczeń najlepszym rozwiązaniem jest usuniecie lub unowocześnienie kotłów węglowych, a w zamian rozwój instalacji niskoemisyjnych (kotły gazowe i na biomasę). XI.1.6.2. Transport Sektor transportu ma istotny udział w emisjach tlenków azotu oraz pyłów, a także CO2. Sieć transportową na terenie gminy Wieliczka stanowią drogi wojewódzkie, powiatowe i gminne oraz linie kolejowe. Przed obszar gminy przebiega także autostrada A4. Redukcja emisji gazów cieplarnianych i innych zanieczyszczeń możliwa jest metodami technicznymi (w przypadku emisji CO2 to przede wszystkim zmniejszanie zużycia paliwa przez pojazdy, zastosowanie paliw niskoemisyjnych, zastosowanie pojazdów elektrycznych i hybrydowych; w przypadku pozostałych zanieczyszczeń to głównie silniki niskoemisyjne, spełniające określone normy emisji spalin EURO) oraz metodami nietechnicznymi (racjonalizacja potrzeb podróżowania i transportowania ładunków, ograniczenie udziału energochłonnych środków transportu, poprawa efektywności funkcjonowania transportu). Transport pasażerski Zanieczyszczenia komunikacyjne mają bardzo poważny wpływ na zdrowie mieszkańców, emisja komunikacyjna, czyli spaliny emitowane przez różnego typu pojazdy mechaniczne ruch samochodowy przyczynia się do nadmiernych stężeń pyłów zawieszonych oraz stanowi główne źródło emisji dwutlenku azotu. Gmina Wieliczka jest dobrze skomunikowana z Krakowem. Transport publiczny tworzą komunikacja miejska (sieć autobusowa) oraz linie kolejowe. Miasto ma rozwiniętą

komunikację minibusową, obsługującą zarówno połączenia lokalne. Absolutnym priorytetem powinna być komunikacja zbiorowa. Gmina powinna wszelkimi sposobami zachęcać do korzystania z linii autobusowych, m.in. poprzez obniżkę cen biletów, poprawę jakości i ilości taboru, wydzielanie bus-pasów oraz budowę nowych tras autobusowych. Transport niezmotoryzowany Transport rowerowy funkcjonować może w oparciu o istniejącą sieć drogową lub wydzielone drogi rowerowe i łączyć gminy z Krakowem, sąsiednie gminy między sobą oraz jako podsystem dowozowy do stacji i przystanków transportu zbiorowego. Zaleca się również urządzenie parkingów z zapewnionymi bezpiecznymi miejscami parkowania rowerów. Powodzenie rozwoju ruchu rowerowego zależy m.in. integracji polityki rowerowej z innymi politykami i programami gminy, z innymi podsystemami transportu oraz od nowych rozwiązań technicznych (automatyczne przechowalnie rowerów, wyciągi rowerowe). w gminie istnieje duży potencjał rozwoju ruchu rowerowego, mimo niesprzyjających czynników, do których należą m.in.: brak bezpośrednich tras dojazdowych do Krakowa o dobrej nawierzchni, duże natężenie ruchu samochodowego, znaczne różnice wysokości, skrzyżowania o dużej powierzchni i niewystarczające oznakowanie poprawiające orientację na drodze. Połączenia gminy Wieliczka z Krakowem to przede wszystkim drogi o statusie nieformalnym. Są to połączenia m.in:    

drogi serwisowe i polne wzdłuż południowo-zachodniej krawędzi drogi krajowej numer 4 (od kładki pieszej na węźle wielickim do ulicy Zacisze i św. Barbary); droga polna wzdłuż linii kolejowej Kraków – Wieliczka (od ulicy L. Ślusarczyka i F. Zolla w Krakowie do ulicy Winnickiej, Długiej i Boguckiej w gminie Wieliczka); ul. Ferdynanda Zolla i ul. Bogucicka na terenie Krakowa, dalszy ciąg trasy ul. Topolowa na terenie gminy Wieliczka; ul. Potrzask w gminie Kraków i ulica Wygoda we Wieliczce.

Zgodnie ze Studium Rozwoju Ruchu Rowerowego (2007 r.) planowany jest przebieg tras długodystansowych na terenie gminy oraz tras wewnątrzmiejskich we Wieliczce. Planowane trasy długodystansowe:     

Wiślana Trasa Rowerowa (miasto Wisła – Kraków – Warszawa – Gdańsk); międzynarodowa trasa EuroVelo 4 (Francja – Kraków - Ukraina); międzynarodowa trasa EuroVelo 11 (Norwegia – Kraków - Grecja); trasy łącznikowe między Trasą EuroVelo 11, a EuroVelo 4 i Trasą Wisły; trasa rowerowa na południe województwa małopolskiego (Dobczyce, Zakopane itp.).

Rabka,

Planowane trasy na terenie gminy Wieliczka:   



 

trasa główna „A” (główna trasa rowerowa w obrębie miasta obsługująca ruch wewnątrzmiejski, turystyczny i rekreacyjny); trasa główna i zbiorcza „B” (trasa łącząca dworzec Wieliczka Rynek z dworcem Wieliczka Główna, a także z północnozachodnią częścią miasta); trasa zbiorcza „C” (trasa łącząca dworzec kolejowy Wieliczka Główna z północnozachodnią częścią miasta, w tym osiedle Przyszłości oraz wyjazd w kierunku Krakowa); trasa zbiorcza „D” (trasa łącząca dworzec kolejowy Wieliczka Główna z dzielnicami w zachodniej części miasta, z leśnym obszarem rekreacyjnym Grabówki oraz z południowymi dzielnicami Krakowa; trasa zbiorcza „E” (trasa łącząca zachodnią część Wieliczki z centrum); trasa zbiorcza i rekreacyjna „F” (trasa pieszo-rowerowa prowadzona w śladzie dawnej solnej linii kolejowej od dworca Wieliczka Główna i skweru św. Kingi do ul. Matejki i ul. Kościuszki).

Intermodalność, zarządzanie mobilnością oraz promocja zrównoważonego transportu Biorąc pod uwagę konieczność stosowania zintegrowanego podejścia do transportu w gminie, niezbędne jest rozpatrzenie integracji różnych środków transportu, zapewnienie odpowiedniego zarządzania mobilnością oraz wdrażanie nowych wzorców użytkowania i promocja pojazdów ekologicznych. do podstawowych problemów w tym zakresie należą:    

niewystarczająca integracja transportu publicznego z prywatnymi przewozami pasażerskimi, brak zintegrowanych systemów monitorowania ruchu i zarządzania, mało atrakcyjna formuła Park&Ride dla osób dojeżdżających z gminy Wieliczka do Krakowa, wymagające zintensyfikowania działania promocyjne w zakresie energooszczędnych i ekologicznych środków transportu i metod jazdy.

W ramach zarządzania mobilnością gminną planowane jest podejmowanie inicjatyw polegających na poprawie standardów obsługi gminy w zakresie częstotliwości kursowania pojazdów i wytyczania tras. Wszelkie podejmowane działania muszą mieć na względzie także zwiększanie poziomu bezpieczeństwa oraz komfortu korzystania z oferowanych usług. XI.1.6.3. Jakość powietrza Z punktu widzenia stanu jakości powietrza na obszarze gminy Wieliczka najistotniejszym problemem jest przekroczenie dopuszczalnego poziomu stężenia pyłu PM10. na podstawie pomiarów jakości powietrza stwierdzono, iż stężenia pyłu, jak i częstość występowania przekroczeń jest większa niż ilość dopuszczalnych przekroczeń o których mowa w Rozporządzeniu. Największy wpływ na jakość powietrza mają emisje ze źródeł punktowych, linowych oraz powierzchniowych. Istotnym czynnikiem są również złe warunki meteorologiczne oraz napływ zanieczyszczeń z sąsiednich obszarów. Największym ze źródeł zanieczyszczeń jest niska emisja, do której zaliczają się substancje emitowane podczas ogrzewania budynków mieszkalnych lub użyteczności publicznej. Problem stanowić mogą również paliwa o niskiej jakości lub też odpady. Nowoczesne źródła ciepła takie jak kotły olejowe, czy pompy ciepła stanowią mały procent wśród wszystkich sposobów ogrzewania budynków mieszkalnych i użyteczności publicznej wykorzystywanych na terenie gminy. Lokalne systemy grzewcze nie są wyposażone w urządzenia ochrony powietrza, a emitowane przez nie zanieczyszczenia nie są kontrolowane dlatego wielkość emisji jest trudna do oszacowania. na jakość powietrza wpływa również transport. Różnego typu pojazdy emitują gazy spalinowe, które dostają się do atmosfery. Są to głównie: dwutlenek węgla, tlenek węgla, tlenki azotu, węglowodory, aldehydy, tlenki siarki. Powstające pyły zawierają związki ołowiu, kadmu, niklu, miedzi, a także wyższe węglowodory aromatyczne. Przyczyną nadmiernej emisji zanieczyszczeń ze środków transportu jest zły stan techniczny pojazdów, zła eksploatacja, przestoje w ruchu spowodowane złą organizacją ruchu lub zbyt małą przepustowością dróg. Zanieczyszczenie powietrza to bardzo groźna forma zatruwania środowiska ze względu na bezpośrednie oddziaływanie na wszelkie organizmy żywe, obejmowanie swym zasięgiem dużych obszarów oraz łatwość przemieszczania się zanieczyszczeń. Stałe przebywanie w strefie narażonej na ten rodzaj skażenia pociąga za sobą szereg poważnych konsekwencji (pogorszenie zdrowia mieszkańców, jakość ich życia, negatywny wpływ na budynki i konstrukcje budowlane oraz środowisko przyrodnicze). Kierunki działań dotyczących poprawy jakości powietrza:  

ograniczenie niskiej emisji z systemów grzewczych; zwiększenie efektywności energetycznej;

 

rozwój odnawialnych źródeł energii; ograniczenie emisji komunikacyjnej; XI.1.6.4. Gospodarka komunalna

Zidentyfikowano i poddano analizie główne obszary problemowe występujące w sektorze gospodarki komunalnej. Gospodarka odpadami Usługą odbioru i zagospodarowania odpadów komunalnych z nieruchomości zamieszkałych z terenu Gminy Wieliczka realizowana jest na podstawie umów zawartych między Gminą Wieliczka a Konsorcjum firm, w skład którego wchodzą: 

Zakład Gospodarki Komunalnej w Wieliczce Sp. z o.o. z siedzibą w Wieliczce ul. J. Jedynaka 30,



PUK VAN GANSEWINKEL KRAKÓW Sp. z o. o. z siedzibą w Krakowie przy ul. Półłanki 64,



Małopolskie Przedsiębiorstwo Gospodarki Odpadami Sp. w Krakowie przy ul. Barskiej 12.

z o. o. z siedzibą

Biorąc pod uwagę fakt, że na obszarze gminy nie znajdują się żadne czynne składowiska odpadów ani inne instalacje przeznaczone do unieszkodliwiania odpadów, w sektorze gospodarki odpadami planowane są jedynie działania związane ze zbieraniem odpadów. Nie zamieszcza się natomiast działań związanych n. z emisją CH4 ze składowisk. Komunalne oświetlenie publiczne W oświetleniu ulicznym zastosowano lampy sodowe, rtęciowe i metalohalogenkowe. Część elementów systemu (źródła światła, oprawy, zapłonniki, kable zasilające, słupy) cechuje jest zużyta i wymaga wymiany. w gminie planowane są prace modernizacyjne oraz wprowadzenie systemowego zarządzania oświetleniem ulicznym. Dystrybucja ciepła, energii elektrycznej oraz gazu ziemnego Na obszarze gminy Wieliczki nie pracują scentralizowane systemy ogrzewania. Zaopatrzenie w ciepło ma tutaj charakter indywidualny, poprzez zasilanie obiektów przez określone źródła ciepła. Produkcja energii elektrycznej, ciepła i chłodu w instalacjach nie objętych EU ETS Na terenie gminy nie funkcjonuje scentralizowany system ogrzewania, dlatego zaopatrzenie mieszkańców w ciepło i ciepłą wodę użytkową ma charakter indywidualny. Ciepło do celów grzewczych wytwarzane jest głównie w kotłach węglowych i gazowych. Część urządzeń i instalacji cechuje się niską efektywnością energetyczną. Zieleń Zgodnie z danymi GUS, z 2013 r. grunty leśne, zadrzewione i zakrzewione na terenie gminy zajmują 943 ha, co stanowi 9,5% powierzchni gminy ogółem. Większość z nich należy do systemu lasów Pogórza Wielickiego, a pozostała część to zadrzewienia w dolinach rzecznych, w północno-wschodniej części gminy. Pozostałe tereny zielone to grunty orne (45,7%), sady (2,3%), łąki i pastwiska trwałe (17,0%) oraz użytki ekologiczne zajmujące powierzchnię 34 ha. Dodatkowo na terenie gminy istnieją 3 parki spacerowo-wypoczynkowe o powierzchni 23,9 ha, zieleńce zajmujące 31,0 ha (31 sztuk) oraz zieleń uliczna, która zajmuje łącznie powierzchnię 4,7 ha.

XI.1.7. Aspekty organizacyjne i finansowe Aspekty organizacyjne Odpowiednia koordynacja działań określonych w Planie Gospodarki Niskoemisyjnej ma duże znaczenie dla osiągnięcia zakładanych efektów ekologicznych. Realizacja działań określonych w Planie spoczywa na poszczególnych jednostkach organizacyjnych w ramach struktur Urzędu Miasta i Gminy, a w szczególności:       

Wydziale Gospodarki Komunalnej i Ochrony Środowiska; Wydziale Geodezji i Urbanistyki; Wydziale ds. Inwestycji; Wydziale Edukacji; Wydziale Zamówień Publicznych; Zarządzie Budynków Komunalnych w Wieliczce; Gminnym Zarządzie Dróg w Wieliczce.

Aktualnie za całościową realizację Planu Gospodarki Niskoemisyjnej odpowiada Burmistrz Miasta i Gminy Wieliczka. W celu sprawnej i efektywnej realizacji PGN zaleca się powołanie koordynatora - specjalisty ds. energii, który zapewni skuteczną realizację celów i kierunków działań w nim ujętych. do obowiązków osoby zatrudnionej na tym stanowisku należeć będzie koordynacja wdrażania Planu na szczeblu gminy, kontrola nad pozyskaniem środków finansowych na jego realizację, weryfikacja i aktualizacja harmonogramu wdrażania PGN, monitoring postępów realizacji poszczególnych działań i osiąganych rezultatów, sporządzanie raportów z przeprowadzonych działań. do kompetencji koordynatora powinny należeć także inne działania w zakresie planowania i zarządzania energią w gminie, a w szczególności nadzór nad spójną polityką na szczeblu lokalnym uwzględniającą priorytet poprawy jakości powietrza. Dla prawidłowej realizacji PGN niezbędne jest zaangażowanie w jego realizację różnych struktur miejskich oraz ogółu lokalnych interesariuszy, na których PGN w sposób bezpośredni lub pośredni oddziałuje. do grona interesariuszy zalicza się spółki komunalne, podmioty gospodarcze funkcjonujące na terenie gminy oraz mieszkańców. Pod pojęciem interesariuszy należy rozumieć jednostki, grupy i organizacje, na które PGN bezpośrednio, bądź pośrednio oddziałuje. Interesariuszami PGN dla Gminy są wszyscy mieszkańcy, organizacje oraz przedsiębiorstwa działające na obszarze Gminy. Dwie główne grupy interesariuszy to: Jednostki gminne

Wydziały Urzędu Gminy, jednostki budżetowe, jednostki edukacyjne, zakłady budżetowe, zakłady opieki zdrowotnej, samorządowe instytucje kultury, spółki z udziałem gminy,

Interesariusze zewnętrzni

Mieszkańcy gminy, przedsiębiorcy, instytucje publiczne, organizacje pozarządowe i inne nie będące jednostkami gminne

Działania wskazane do realizacji w PGN dla gminy są efektem przeprowadzonych spotkań zarówno z interesariuszami jak i z samymi pracownikami Urzędu Gminy. Propozycje działań zostały przedstawione i wypracowane podczas spotkań z interesariuszami wewnętrznymi (jednostkami gminnymi) oraz podczas prowadzonych certyfikowanych Szkoleń z zakresu Planu Gospodarki Niskoemisyjnej. Biorąc pod uwagę powyższe zaleca się utworzenie zespołu (tzw. grupy wsparcia) ds. PGN, który będzie odpowiedzialny za włączenie lokalnych interesariuszy do realizacji Planu. Warto

w tym celu zaplanować cykliczne spotkania dotyczące postępów w realizacji działań wynikających z przyjętego Planu. Aspekty finansowe Dla skutecznego wdrażania Planu Gospodarki Niskoemisyjnej oraz osiągnięcia wymaganego efektu ekologicznego niezbędne jest określenie możliwości jego finansowania. Działania w ramach PGN będą finansowane zarówno z budżetu gminy, jak również z zewnętrznych źródeł finansowania (w postaci bezzwrotnych dotacji, pożyczek, preferencyjnych kredytów, finansowania w formule ESCO). Szczegółowy harmonogram realizacji PGN powinien uwzględniać terminy ubiegania się o zewnętrzne środki finansowania. W zakresie budżetu gminy wydatki związane z realizacją PGN powinny zostać ujęte w Wieloletniej Prognozie Finansowej zarówno w dochodach i wydatkach, jak i w wykazie planowanych przedsięwzięć w perspektywie na lata 2015-2020. Wszystkie jednostki organizacyjne wskazane w Planie jako odpowiedzialne za wdrażanie poszczególnych zadań powinny zadbać o zabezpieczenie w budżecie środków na realizację odpowiedniej części przewidzianych zadań na każdy rok. Potencjalne źródła finansowania dla każdego z działań określono w rozdziale działania, zadania i środki zaplanowane w perspektywie długoterminowej i krótkoterminowej dla gminy Wieliczka. w przyszłości mogą się pojawić nowe mechanizmy finansowe umożliwiające wdrażanie działań ujętych w PGN, dlatego należy na bieżąco weryfikować możliwości ubiegania się o potencjalne zewnętrzne środki finansowe. Dostępne obecnie i w najbliższej perspektywie zewnętrzne źródła finansowania działań to przede wszystkim:  Program Operacyjny Infrastruktura i Środowisko na lata 2014-2020; 

Regionalny Program Operacyjny województwa małopolskiego na lata 2014-2020;



Wojewódzki Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Krakowie;       



          

System Zielonych Inwestycji – programy priorytetowe: Zarządzanie energią w budynkach użyteczności publicznej Biogazownie rolnicze Elektrociepłownie i ciepłownie na biomasę SOWA energooszczędne oświetlenie uliczne Programy priorytetowe NFOŚiGW w perspektywie finansowej 2015-2020: Program 3.2. Poprawa efektywności energetycznej  LEMUR energooszczędne budynki użyteczności publicznej;  dopłaty do kredytów na budowę domów energooszczędnych; Program 3.3. Wspieranie rozproszonych, odnawialnych źródeł energii  BOCIAN – Rozproszone, odnawialne źródła energii  Prosument – linia dofinansowania z przeznaczeniem na zakup i montaż mikroinstalacji odnawialnych źródeł energii Program 5.5. Edukacja ekologiczna Program LIFE+; Fundusz Remontów i Termomodernizacji Banku Gospodarstwa Krajowego: premia termomodernizacyjna; premia remontowa; Bank BOŚ – kredyty ekologiczne: Kredyt Eko Inwestycje Kredyt EKOoszczędny Kredyt z dobrą energią Kredyt Ekomontaż Kredyt Energia na Plus

  

Kredyt EKOodnowa System białych certyfikatów; Finansowanie w formule ESCO.

Środki na monitoring i ocenę realizacji planu Prowadzenie stałego monitoringu PGN jest konieczne dla śledzenia postępów we wdrażaniu działań i osiąganiu założonych celów. Monitoring realizacji PGN na poziomie gminy będzie prowadzony zgodnie z ogólnymi wytycznymi do monitoringu PGN dla Metropolii Krakowskiej, zawartymi w rozdziale „Monitoring i raportowanie”. Koordynator (lub zespół koordynujący) PGN będzie odpowiedzialny za zebranie danych dla zadań realizowanych na poziomie gminy oraz za aktualizację Bazy Emisji w zakresie danych energetycznych. Poza środkami niezbędnymi na utrzymanie etatu (etatów) koordynatora PGN na poziomie gminy nie przewiduje się przeznaczania dodatkowych, istotnych z punktu widzenia budżetu gminy, środków finansowych na monitoring i ocenę realizacji planu. w przypadku utworzenia stanowiska koordynatora lub zespołu koordynującego odpowiedzialnego za wdrażanie i realizację PGN, zostanie określony zakres obowiązków.

XI.1.8. Analiza SWOT Podsumowaniem analizy uwarunkowań oraz dokumentów strategicznych i planistycznych jest analiza SWOT. Analiza ta przestawia zidentyfikowane czynniki wewnętrzne: silne strony (S–strenghts), słabe strony (W–weaknesses) oraz czynniki zewnętrzne: szanse (O– opportunities) i zagrożenia (T–threats), które mają albo mogą mieć wpływ na realizację w gminie działań w zakresie zrównoważonej energii i ograniczania emisji. Wyniki analizy SWOT są podstawą do planowania działań w zakresie ograniczania emisji gazów cieplarnianych w gminie. Silne strony i szanse są czynnikami sprzyjającymi realizacji planu, natomiast słabe strony oraz zagrożenia wpływają na ryzyko niepowodzenia konkretnych działań, bądź całego planu. w związku z tym, zaplanowane w PGN działania skupiają się na wykorzystaniu szans i mocnych stron, jak i na minimalizację zagrożeń.

WEWNĘTRZNE UWARUNKOWANIA

Tabela XI.26. Analiza SWOT dla gminy Wieliczka

(S) SILNE STRONY 

położenie geograficzne;



bardzo korzystne położenie w układzie osadniczym województwa małopolskiego – sąsiedztwo dużego ośrodka miejskiego Krakowa (ok. 13 km), dającej możliwość korzystania z różnorodnych usług wysokiej klasy oraz tamtejszego rynku pracy



walory przyrodniczo-krajobrazowe, duże zróżnicowanie terenu, liczne pagórki, urozmaicenie terenu występowanie łąk, lasów, pól uprawnych;



położenie w sąsiedztwie aglomeracji Krakowa;



dostępność komunikacyjna - bliskość głównych szlaków komunikacyjnych – autostrada A4, droga krajowa nr 94, drogi wojewódzkie nr 964 i 966 oraz rozwinięta sieci dróg lokalnych;



możliwość wykorzystania energii słonecznej i odpadów drzewnych do produkcji ciepła;



wysoki potencjał rekreacyjnoturystyczny;



posiadanie cennych rezerwatów przyrody oraz pomników przyrody;



dobrze rozbudowana sieć energetyczna i gazowa umożliwiająca dostawę usług na całym obszarze gminy;



świadomość ekologiczna mieszkańców oraz władz lokalnych;



sieć energetyczna i gazowa zapewniająca dostawę usług na obszarze całej gminy;



obecność dużych, znaczących

(W) SŁABE STRONY  brak korzystnych warunków do rozwoju energetyki wiatrowej oraz wodnej;  zanieczyszczenia powietrza pochodzące z transportu prywatnego i publicznego;  spalanie węgla kamiennego jako główne źródło ciepła - problem niskiej emisji  niewystarczający układ komunikacyjny  niezadowalający stan techniczny dróg lokalnych oraz infrastruktury drogowej;  brak własnej komunikacji miejskiej oraz niewystarczająca liczba połączeń komunikacyjnych.

zakładów, przedsiębiorstw i zróżnicowanych miejsc pracy; 

wzrost liczby instalacji wykorzystujących OZE.

UWARUNKOWANIA ZEWNĘTRZNE

( O) SZANSE 

położenie geograficzne;



realizacja działań związanych z likwidacją indywidualnych źródeł ciepła na paliwa stałe i wymiana na nowe, niskoemisyjne źródła;



Pozyskanie funduszy na przedsięwzięcia związane z OZE;



dobre warunki dla inwestycji w energetykę solarną;



rozwój infrastruktury sprzyjającej ochronie środowiska (oczyszczalnie ścieków, sieci kanalizacji, ujęcia wody o dobrej jakości, gospodarka odpadami);



rozwój technologii energooszczędnych oraz ich coraz większa dostępność;



nowe instrumenty rozwoju wspierające i finansujące politykę rozwoju w obszarach metropolitarnych (ZIT – wsparcie redukcji niskiej emisji, rozwój transportu zbiorowego, budowy węzłów przesiadkowych, infrastruktury dla komunikacji zbiorowej – kolej aglomeracyjna);



duża dostępność środków na finansowanie inwestycji komunalnych.

(T) ZAGROŻENIA 

wysokie koszty inwestowania w OZE oraz długi okres zwrotu poniesionych nakładów finansowych;



Wybór przez społeczeństwo najtańszych możliwych w instalacji i eksploatacji źródeł energii cieplnej;



biurokratyzacja, niespójne i zmieniające się przepisy prawne spowalniające procesy inwestycyjne m.in. w OZE;



„kultura samochodu” wzorzec utrudniający promowanie komunikacji zbiorowej gdyż korzystanie z samochodu jest wciąż ważnym elementem i wyznacznikiem statusu społecznego;



niestabilność systemu podatkowego.

Źródło: Opracowanie własne

XI.2. WYNIKI BAZOWEJ INWENTARYZACJI EMISJI DWUTLENKU WĘGLA Inwentaryzację emisji wykonano zgodnie z metodologią obejmującą pozyskanie danych od jednostek gminnych oraz interesariuszy zewnętrznych, w tym przeprowadzenie inwentaryzacji czynnych pieców, kotłów i kominków na paliwo stałe, której wyniki przedstawiono w „Raporcie z inwentaryzacji czynnych pieców, kotłów i kominków na paliwo stałe” [ CITATION Rap \l 1045 ] Jako rok bazowy ustalono rok 2010 ze względu na dostępność dokumentów strategicznych oraz niezbędnych danych. Emisje zostały również określone dla roku 2013. Poniżej przedstawiono podsumowanie wyników inwentaryzacji. XI.2.1. Rok 2010 Rok bazowy w gminie Wieliczka to okres rozwoju gospodarczego. w latach 2010 – 2013 zarejestrowano większą liczbę podmiotów gospodarczych niż wyrejestrowano. Jednocześnie

w 2010 roku gminę zamieszkiwała mniejsza liczba osób niż w 2013. w 2010 gmina dysponowała również mniejszym niż w 2013 r. budżetem, co skutkowało mniejszą liczbą inwestycji. Na podstawie przeprowadzonych obliczeń dotyczących wielkości emisji według podsektorów oraz nośników energii, sumaryczną wielkość emisji w roku bazowym określono na poziomie 188 256 Mg CO2. Za emisję odpowiedzialny był przede wszystkim sektor mieszkalnictwa (łącznie 54% emisji), poprzez użytkowanie energii elektrycznej, ciepła sieciowego oraz węgla. Udziały poszczególnych źródeł (podsektorów) oraz nośników energii przedstawiono na kolejnych wykresach.

Rysunek XI.9. Wielkość Źródło: Opracowanie własne

emisji

CO2

w Gminie

Wieliczka

w roku

2010

według

podsektorów

XI.2.2. Rok 2013 Wykonana inwentaryzacja dla roku 2013 odzwierciedla przemiany jakie zaszły od roku 2010. na skutek przemian rynkowych wzrósł udział sektora usług w całkowitej wielkości emisji. Również znacząco zwiększył się udział transportu, na skutek gwałtownego rozwoju komunikacji samochodowej. W wyniku przeprowadzonych obliczeń dotyczących wielkości emisji według podsektorów oraz nośników energii, całkowitą wielkość emisji w roku 2013 określono na poziomie 214 292 Mg CO2. Za emisję odpowiedzialny był przede wszystkim sektor mieszkalnictwa (łącznie 52,4% emisji), poprzez użytkowanie energii elektrycznej, ciepła sieciowego oraz węgla. Udziały poszczególnych źródeł (podsektorów) oraz nośników energii przedstawiono na kolejnych wykresach.

Rysunek XI.10. Wielkość emisji CO2 w Wieliczce w latach 2013 według podsektorów Źródło: Opracowanie własne

Tabela XI.27. Wielkość emisji CO2 w Gminie Wieliczka w latach 2010 i 2013 według podsektorów

Emisje wg podsektorów Budynki, wyposażenie/urządzenia komunalne Budynki, wyposażenie/urządzenia usługowe (niekomunalne) Budynki mieszkalne Komunalne oświetlenie publiczne Transport publiczny Transport prywatny i komercyjny Suma

Emisja

Udział 2010 2013

2010

2013

zmiana

570

609

6,8%

0,3%

0,3%

36 047

42321

17,4%

19,1%

19,7%

101 605 2 071 360 47 691 188 256

112301 2067 376 56618 214 292

10,5% -0,2% 4,4% 18,7% 13,8%

54,0% 1,1% 0,2% 25,3% 100,0%

52,4% 1,0% 0,2% 26,4% 100,0%

Źródło: Opracowanie własne

Tabela XI.28. Wielkość emisji CO2 w Gminie Wieliczka w latach 2010 i 2013 według nośników energii

Emisje wg źródeł energii Energia elektryczna Gaz ziemny Gaz ciekły Olej opałowy Olej napędowy Benzyna Węgiel kamienny Suma Źródło: Opracowanie własne

Emisja 2010 72 741 20 364 1 987 0 26 165 19 371 47 628 188 256

2013 75 652 23 462 2 224 0 31 618 19 874 61 461 214 292

zmiana 4,0% 15,2% 11,9% 0,0% 20,8% 2,6% 29,0% 13,8%

Udział 2010 2013 38,6% 35,3% 10,8% 10,9% 1,1% 1,0% 0,0% 0,0% 13,9% 14,8% 10,3% 9,3% 25,3% 28,7% 100,0% 100,0%

250000

200000 Transport prywatny i komercyjny Transport publiczny Komunalne oświetlenie publiczne Budynki mieszkalne Budynki, wyposażenie/urządzenia usługowe (niekomunalne) Budynki, wyposażenie/urządzenia komunalne

150000 Emisja Mg CO2 100000

50000

0

2010

2013 Rok

Rysunek XI.11. Wielkość emisji CO2 w Gminie Wieliczka w latach 2010 i 2013 według podsektorów Źródło: Opracowanie własne

2013 0

0,2

0,52

2010 0

0,19

0,54

0

0,1

0,2

0,3

0,4

0,5

0,01 0

0,26

0,01 0

0,6

0,7

0,25

0,8

0,9

1

Budynki, wyposażenie/urządzenia komunalne Budynki, wyposażenie/urządzenia usługowe (niekomunalne) Budynki mieszkalne Komunalne oświetlenie publiczne Transport publiczny Transport prywatny i komercyjny Rysunek XI.12. Udział podsektorów w całkowitej emisji CO2 w Gminie Wieliczka w latach 2010 i 2013 Źródło: Opracowanie własne

250000

200000

Węgiel kamienny Benzyna Olej napędowy Olej opałowy Gaz ciekły Gaz ziemny Energia elektryczna

150000 Emisja Mg CO2 100000

50000

0

2010

2013 Rok

Rysunek XI.13. Wielkość emisji CO2 w Gminie Wieliczka w latach 2010 i 2013 według nośników energii Źródło: Opracowanie własne

2013

0,35

2010

0,11 0,01

0,39

0

0,1

0,2

0,15

0,11 0,01

0,3

Energia elektryczna Olej napędowy

0,4 Gaz ziemny Benzyna

0,5

0,09

0,14

0,6

0,29

0,1

0,7

Gaz ciekły Węgiel kamienny

0,25

0,8

0,9

1

Olej opałowy

Rysunek XI.14. Udział nośników energii w całkowitej emisji CO2 w Gminie Wieliczka w latach 2010 i 2013 Źródło: Opracowanie własne

XI.2.3. Podsumowanie Wielkość bezpośredniej i pośredniej emisji CO2 z obszaru gminy Wieliczka pomiędzy rokiem 2010 a 2013 zwiększyła się o 13,8% (26 037 Mg CO2). Powyższa zmiana jest efektem następujących tendencji: 1.

W większości sektorów w 2013 r. nastąpił wyraźny wzrost zużycia energii elektrycznej, wynoszący ok. 4% w stosunku do roku 2010.

2.

Na skutek większej liczby pojazdów w 2013 roku niż w 2010 emisje z sektora transportu wzrosły o ok. 20%. Dodatkowym czynnikiem powodującym wzrost emisji z transportu było zwiększenie się udziału samochodów ciężarowych wśród ogólnej liczby zarejestrowanych pojazdów.

3.

Wyraźny wzrost liczby obiektów w sektorze usługowym przyczynił się do wzrostu zużycia energii w tym podsektorze (wzrost emisji o 17,4% w stosunku do roku 2010), głównie ze względu na zużycie energii elektrycznej.

Należy wskazać również kilka istotnych zmian, które na przestrzeni analizowanych lat zaszły w gminie Wieliczka.: 

W wyniku wzrostu liczby ludności nastąpił wzrost emisji z sektora mieszkaniowego, będący efektem stosowania do celów grzewczych paliw stałych.  Dzięki podejmowanym przez gminę i GDDiK inwestycjom nastąpił niewielki spadek emisji z oświetlenia.

XI.3. DZIAŁANIA, ZADANIA i ŚRODKI ZAPLANOWANE w PERSPEKTYWIE DŁUGOTERMINOWEJ i KRÓTKOTERMINOWEJ DLA GMINY WIELICZKA XI.3.1. Długoterminowa strategia, cele i zobowiązania Strategia długoterminowa przedstawia kierunki realizacji działań w gminie Wieliczka, realizowanych zarówno przez gminę, jej jednostki a także interesariuszy zewnętrznych, w perspektywie do roku 2040. Kierunki wyznaczono dla każdego z obszarów opisanych w rozdziale Stan obecny. Kierunki działań w obszarach wzajemnie się uzupełniają i są ze sobą ściśle powiązane. Strategia długoterminowa jest zgodna z Narodowym Programem Gospodarki Niskoemisyjnej. XI.3.2. Krótkoterminowe i średnioterminowe działania oraz zadania do roku 2020 W kontekście realizacji strategii długoterminowej, dążenia do osiągnięcia wyznaczonych celów konieczne jest zaplanowanie działań i zadań do realizacji przez gminę w krótszej perspektywie czasowej. W perspektywie krótkoterminowej znajdują się przede wszystkim zadania i działania zaplanowane do realizacji w okresie czasu od roku do czterech lat od momentu opracowania PGN. Większość działań i zadań jest uwzględniona w budżecie gminy oraz WPF, natomiast z racji ograniczeń w budżecie gminy, nie jest możliwe aby uwzględnić wszystkie zadania. Dlatego też w momencie pojawienia się możliwości dofinansowania, takie zadanie zostanie wprowadzone do budżetu gminy oraz do WPF. Zadania realizowane przez gminę i jednostki gminne powinny być wprowadzone do WPF. Mają one również możliwie dokładnie określone pozostałe parametry realizacji oraz zdefiniowane przewidywane źródła finansowania.

W ramach perspektywy średnioterminowej znajdują się działania zaplanowane do realizacji do roku 2020. z uwagi na fakt, że władze gminy nie mogą zaplanować szczegółowej realizacji zadań w perspektywie czasowej do roku 2020 dlatego działania te należy traktować jako perspektywiczne – planowane do realizacji. Działania te nie mają ściśle ustalonego kosztu i źródeł finansowania oraz precyzyjnie zdefiniowanych pozostałych parametrów realizacji (dane i wartości umieszczone w tabelach na końcu każdego z zadań). Nie są również uwzględnione w istniejących planach finansowych (np.: budżet, WPF). Uszczegółowienie tych działań będzie następowało stopniowo, w miarę realizacji PGN. Układ zadań nawiązuje do zdefiniowanych w ramach strategii długoterminowej obszarów i priorytetów działania gminy na lata do roku 2020 i kolejne. Należy podkreślić, że działania i zadania wymienione w PGN nie stanowią zamkniętej listy i w każdym momencie realizacji PGN mogą być dodane przez gminę, bądź zewnętrznych interesariuszy kolejne nowe zadania, które wpisują się w zdefiniowane w strategii długoterminowej obszary i priorytety działań. Szczegółowe parametry przewidzianych działań i zadań (jednostka odpowiedzialna, koszty, przewidywane źródła finansowania, efekty realizacji) określono w harmonogramie rzeczowofinansowym PGN. w ramach działań średnio- i krótkoterminowych przedstawiono wykaz zgłoszonych i perspektywicznych przedsięwzięć realizowanych w perspektywie do roku 2020 (i kolejnych latach), wraz z ich szacunkowymi efektami. Poniższego wykazu nie należy traktować jako zamkniętej listy. Wszystkie działania przyczyniające się do osiągnięcia celów PGN, które będą realizowane na terenie gminy należy traktować jako spójne i realizujące strategię niskoemisyjną gminy Wieliczka. Nr działania Obszar problemowy Sektor/Podsektor Nazwa działania

Opis działania

Podmiot realizujący Przewidywany efekt Szacunkowa redukcja emisji CO2 Pozycja w WPI / nr zadania Okres realizacji Zakładana całkowita wartość projektu / zakładana wartość dofinansowania Finansowanie

1. Budownictwo 1. Budownictwo i przemysł Budynki/wyposażenie/urządzenia 1.3 Budynki mieszkalne (w tym komunalne budynki mieszkalne) Termomodernizacja budynków mieszkalnych W zakres zadania wchodzi: ocieplenie ścian zewnętrznych domów, dachów, stropodachów, stropów nad nieogrzewaną piwnicą, wymiana okien na okna szczelne o niskiej wartości współczynnika przenikania ciepła oraz eliminacja mostków cieplnych. Celem realizacji niniejszego działania jest zmniejszenie zapotrzebowania na ciepło. Prace termomodernizacyjne prowadzone będą przy zachowaniu wszelkich wymogów ochrony środowiska. Gmina Wieliczka, Właściciele i zarządcy nieruchomości Zmniejszenie zużycia energii o 547,5 MWh/rok 192,4 Mg CO2/rok Do wpisania do WPF 2016-2020 1 050 000,005 Środki własne właścicieli i zarządców nieruchomości, dotacje

5 Koszty zadania oszacowano na podstawie kosztorysów, dostępnych cenników i najlepszej wiedzy beneficjenta wynikającej z dotychczas realizowanych przedsięwzięć tego typu.

NFOŚiGW , kredyty WFOŚiGW i BOŚ, fundusze strukturalne UE Nr działania Obszar problemowy Sektor/Podsektor Nazwa działania Opis działania Podmiot realizujący Przewidywany efekt Szacunkowa redukcja emisji CO2 Pozycja w WPI / nr zadania Okres realizacji Zakładana całkowita wartość projektu / zakładana wartość dofinansowania Finansowanie Nr działania Obszar problemowy Sektor/Podsektor Nazwa działania Opis działania Podmiot realizujący Przewidywany efekt Szacunkowa redukcja emisji CO2 Pozycja w WPI / nr zadania Okres realizacji Zakładana całkowita wartość projektu / zakładana wartość

2. Budownictwo 1. Budownictwo i przemysł Budynki/wyposażenie/urządzenia 1.3 Budynki mieszkalne (w tym komunalne budynki mieszkalne) Wymiana kotłów i pieców w indywidualnych gospodarstwach domowych na terenie gminy Wieliczka W ramach działania planuje się wymianę starych węglowych kotłów i pieców indywidualnych na nowoczesne kotły gazowe albo biomasowe lub podłączenie do sieci ciepłowniczej w 230 budynkach mieszkalnych. Gmina Wieliczka Ograniczenia wytwarzania się CO2, który w znacznym stopniu szkodzi środowisku naturalnemu, przyczynia się do wzrostu emisji niskiej , co często objawia się smogiem. Lokalne lub indywidualne kotłownie i piece węglowe są istotnym źródłem zanieczyszczeń powietrza. 742,5 Mg CO2/rok Do wpisania do WPF 2016-2018 7 500 000,006

5 950 000,00 (UE)

Fundusze zewnętrzne, WFOŚiGW, NFOŚiGW, środki własne mieszkańców 3. Budownictwo 1. Budownictwo i przemysł Budynki/wyposażenie/urządzenia 1.3 Budynki mieszkalne (w tym komunalne budynki mieszkalne) Wymiana kotłów i pieców w indywidualnych gospodarstwach domowych na terenie gminy Wieliczka W ramach działania planuje się wymianę starych węglowych kotłów i pieców indywidualnych na nowoczesne kotły gazowe albo biomasowe lub podłączenie do sieci ciepłowniczej Gmina Wieliczka Ograniczenia wytwarzania się CO2, który w znacznym stopniu szkodzi środowisku naturalnemu, przyczynia się do wzrostu emisji niskiej , co często objawia się smogiem. Lokalne lub indywidualne kotłownie i piece węglowe są istotnym źródłem zanieczyszczeń powietrza. 742,5Mg CO2/rok Do wpisania do WPF 2019 - 2020 7 500 000,007

6 Koszty zadania oszacowano na podstawie kosztorysów, dostępnych cenników i najlepszej wiedzy beneficjenta wynikającej z dotychczas realizowanych przedsięwzięć tego typu.

dofinansowania Finansowanie

Nr działania Obszar problemowy Sektor/Podsektor Nazwa działania Opis działania

Podmiot realizujący Przewidywany efekt Szacunkowa redukcja emisji CO2 Pozycja w WPI / nr zadania Okres realizacji Zakładana całkowita wartość projektu / zakładana wartość dofinansowania Finansowanie

Nr działania Obszar

Fundusze zewnętrzne, WFOŚiGW, NFOŚiGW, środki własne mieszkańców

4. Budownictwo 1. Budownictwo i przemysł Budynki/wyposażenie/urządzenia 1.3 Budynki, wyposażenie i urządzenia użyteczności publicznej (komunalne) Termomodernizacja budynków użyteczności publicznej w gminie Wieliczka Termomodernizacja dotyczyć będzie następujących obiektów 1. Budynek Urzędu Miasta i Gminy przy ul Limanowskiego 32 w Wieliczce 2. Budynek szkoły podstawowej nr 4 w miejscowości Krzyszkowice 3. Budynek szkoły zlokalizowanej przy ul Piłsudskiego 20 4. Budynek Ochotniczej Straży Pożarnej w Raciborsku 1. Budynek Urzędu Miasta i Gminy - Miejsko - Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej przy ul . Sienkiewicza 26 2. Budynek szkoły podstawowej miejscowości Golkowice 3. Budynek Ochotniczej Straży Pożarnej w Chorągwicy 4. Budynek Ochotniczej Straży Pożarnej w Zabawie 5. Budynek szkoły podstawowej w miejscowości Sygneczów 6. Budynek Ochotniczej Straży Pożarnej w Golkowicach Prace termomodernizacyjne prowadzone będą przy zachowaniu wszelkich środków ochrony środowiska. Ze względu na możliwość gniazdowania przy budynkach gatunków ptaków chronionych oraz nietoperzy, zaleca się przeprowadzić inwentaryzację budynków pod tym kątem oraz rozpoczynać prace remontowe przed rozpoczęciem gniazdowania lub po jego zakończeniu. Gmina Wieliczka Zmniejszenie zużycia energii o 496 MWh/rok Liczba budynków z lepszą klasą zużycia energii 175,5 Mg CO2/rok Do wpisania do WPF –2015 - 2018 1 500 000,008

ZIT, Poddziałanie 4.3.1

750 000,00 (UE)

Fundusze zewnętrzne, Gmina Wieliczka

5. Budownictwo

7 Koszty zadania oszacowano na podstawie kosztorysów, dostępnych cenników i najlepszej wiedzy beneficjenta wynikającej z dotychczas realizowanych przedsięwzięć tego typu. 8 Koszty zadania oszacowano na podstawie kosztorysów, dostępnych cenników i najlepszej wiedzy beneficjenta wynikającej z dotychczas realizowanych przedsięwzięć tego typu.

Sektor/Podsektor Nazwa działania

Opis działania

Podmiot realizujący Przewidywany efekt Szacunkowa redukcja emisji CO2 Pozycja w WPI / nr zadania Okres realizacji Zakładana całkowita wartość projektu / zakładana wartość dofinansowania Finansowanie Nr działania Obszar Sektor/Podsektor Nazwa działania

Opis działania Podmiot realizujący Przewidywany efekt Szacunkowa redukcja emisji CO2 Pozycja w WPI / nr zadania Okres realizacji Zakładana całkowita wartość projektu / zakładana wartość

1. Budownictwo i przemysł Budynki/wyposażenie/urządzenia 1.3 Budynki, wyposażenie i urządzenia użyteczności publicznej (komunalne) Termomodernizacja budynku szkoły gimnazjalnej na terenie Miasta Wieliczka W ramach zadania realizowane będzie ocieplenie poddasza nieużytkowego oraz ocieplenie fundament ów, jak również wymiana oświetlenia na energooszczędne. Ponadto przewiduje się wykonanie dokumentacji projektowej, złożenie wniosku na wykonanie robót niewymagających uzyskania pozwolenia na budowę i sporządzenie audytu oraz świadectwa charakterystyki energetycznej. Prace termomodernizacyjne prowadzone będą przy zachowaniu wszelkich wymogów ochrony środowiska. Gmina Wieliczka Zmniejszenie zużycia energii o 20 MWh/rok Liczba budynków z lepszą klasą zużycia energii 15,6 Mg CO2/rok Do wpisania do WPF 2015 - 2020 1 200 000,009

600 000,00 (UE)

Fundusze Zewnętrzne, Gmina Wieliczka 6. Budownictwo 1. Budownictwo i przemysł Budynki/wyposażenie/urządzenia 1.3 Budynki, wyposażenie i urządzenia użyteczności publicznej (komunalne) Termomodernizacja budynku przedszkola w miejscowości Strumiany, gmina Wieliczka Działanie obejmuje docieplenie poddasza nieużytkowego, stropów, wymianę stolarki okiennej i drzwiowej oraz wymianę oświetlenia na energooszczędne. Prace termomodernizacyjne prowadzone będą przy zachowaniu wszelkich wymogów ochrony środowiska. Gmina Wieliczka Zmniejszenie zużycia energii o 60 MWh/rok Liczba budynków z lepszą klasą zużycia energii 28 Mg CO2/rok Do wpisania do WPF 2015 - 2020 250 000,0010

125 000,00 (UE)

9 Koszty zadania oszacowano na podstawie kosztorysów, dostępnych cenników i najlepszej wiedzy beneficjenta wynikającej z dotychczas realizowanych przedsięwzięć tego typu. 10 Koszty zadania oszacowano na podstawie kosztorysów, dostępnych cenników i najlepszej wiedzy beneficjenta wynikającej z dotychczas realizowanych przedsięwzięć tego typu.

dofinansowania Finansowanie Nr działania Obszar Sektor/Podsektor Nazwa działania Opis działania

Podmiot realizujący Przewidywany efekt Szacunkowa redukcja emisji CO2 Pozycja w WPI / nr zadania Okres realizacji Zakładana całkowita wartość projektu / zakładana wartość dofinansowania Finansowanie

Nr działania Obszar problemowy Sektor/Podsektor Nazwa działania

Opis działania

Podmiot realizujący Przewidywany efekt Szacunkowa redukcja emisji CO2 Pozycja w WPI / nr zadania Okres realizacji Zakładana całkowita wartość projektu /

Fundusze Zewnętrzne, Gmina Wieliczka 7. Budownictwo 1. Budownictwo i przemysł Budynki/wyposażenie/urządzenia 1.3 Budynki, wyposażenie i urządzenia użyteczności publicznej (komunalne) Termomodernizacja budynku domu ludowego w miejscowości Czarnochowice, gmina Wieliczka Planowana termomodernizacja obejmie ocieplenie budynku oraz poddasza nieużytkowego, a także wymianę oświetlenia na energooszczędne. Prace termomodernizacyjne prowadzone będą przy zachowaniu wszelkich wymogów ochrony środowiska. Gmina Wieliczka Zmniejszenie zużycia energii o 50 MWh/rok Liczba budynków z lepszą klasą zużycia energii 41 Mg CO2/rok do wpisania do WPF 2015 - 2020 800 000,0011

400 000,00 (UE)

Fundusze Zewnętrzne, Gmina Wieliczka

8. Budownictwo 1. Budownictwo i przemysł. Budynki/wyposażenie/urządzenia. 1.1 Budynki, wyposażenie i urządzenia użyteczności publicznej (komunalne) Termomodernizacja budynku szkoły podstawowej w miejscowości Śledziejowice, gmina Wieliczka Docieplenie poddasza nieużytkowego, stropów oraz wymiana stolarki okiennej i drzwiowej, wymiana oświetlenia na energooszczędne. Zakres prac będzie wynikał z audytu energetycznego. Prace termomodernizacyjne prowadzone będą przy zachowaniu wszelkich wymogów ochrony środowiska. Gmina Wieliczka Liczba budynków z lepszą klasą zużycia energii Zmniejszenie zużycia energii o 95,58 MWh/rok 21,87 Mg CO2/rok do wpisania do WPF 2015 - 2020 300 000,0012

150 000,00 (UE)

11 Koszty zadania oszacowano na podstawie kosztorysów, dostępnych cenników i najlepszej wiedzy beneficjenta wynikającej z dotychczas realizowanych przedsięwzięć tego typu.

zakładana wartość dofinansowania Finansowanie

Nr działania Obszar problemowy Sektor/Podsektor Nazwa działania

Opis działania

Fundusze Zewnętrzne, Gmina Wieliczka

9. Budownictwo 1. Budownictwo i przemysł. Budynki/wyposażenie/urządzenia. 1.2 Budynki, wyposażenie i urządzenia usługowe (niekomunalne) Utworzenie i rozbudowa Stref Aktywności Gospodarczej wraz z odpowiednią infrastrukturą w gminie Wieliczka Przedmiotem projektu będzie uzbrojenie terenu Wielickiej Stref Aktywności Gospodarczej. Zakres prac obejmuje: 1. Budowę i przebudowę dróg wewnętrznych i zewnętrznych 2. Budowę instalacji wodno-kanalizacyjnych (sieci wodociągowe, instalacji sanitarnej, kanalizacji deszczowej); 3. Wykonanie instalacji elektrycznych, w tym oświetlenia dróg 4. Wykonanie instalacji teletechnicznej – światłowodowej

Podmiot realizujący Przewidywany efekt Szacunkowa redukcja emisji CO2 Pozycja w WPI / nr zadania Okres realizacji Zakładana całkowita wartość projektu / zakładana wartość dofinansowania Finansowanie

Gmina Wieliczka Zmniejszenie zużycia energii o 413,85 MWh/rok

Nr działania Obszar problemowy

10. Transport 2. Transport 2.2 Transport publiczny (komunikacja miejska) Budowa parkingów w systemie P&R w miejscowości Węgrzce Wielkie oraz Kokotów na terenie gminy Wieliczka Budowa infrastruktury towarzyszącej w centrach przesiadkowych systemu w postaci parkingów park&ride, budynków przesiadkowych, systemu zintegrowanego biletu aglomeracyjnego, itp. Gmina Wieliczka Ograniczenie ruchu kołowego przyczyniając się do eliminacji istotnej części zanieczyszczeń komunikacyjnych.

Sektor/Podsektor Nazwa działania Opis działania Podmiot realizujący Przewidywany efekt Szacunkowa redukcja emisji CO2

211,61 Mg CO2/rok do wpisania do WPF 2015 - 2018 10 100 000,0013

8 560 000,00

Fundusze Zewnętrzne, Gmina Wieliczka

55,77 Mg CO2/rok

12 Koszty zadania oszacowano na podstawie kosztorysów, dostępnych cenników i najlepszej wiedzy beneficjenta wynikającej z dotychczas realizowanych przedsięwzięć tego typu. 13 Koszty zadania oszacowano na podstawie kosztorysów, dostępnych cenników i najlepszej wiedzy beneficjenta wynikającej z dotychczas realizowanych przedsięwzięć tego typu.

Pozycja w WPI / nr zadania Okres realizacji Zakładana całkowita wartość projektu / zakładana wartość dofinansowania Finansowanie

Do wpisania do WPF 2015 - 2018

Nr działania Obszar problemowy

11. Transport 2. Transport 2.3 Transport prywatny i komercyjny (pozostałe środki transportu) Budowa ścieżek rowerowych na terenie gminy Wieliczka Przedmiotem projektu jest budowa i przebudowa tras rowerowych umożliwiających skomunikowanie z Krakowem oraz skomunikowanie z Krakowem transportem zbiorowym, budowa tras rowerowych ułatwiających poruszanie się rowerem na wielu relacjach w obrębie miasta i gminny, budowa tras rowerowych do jazdy rekreacyjnej. Realizacja nastąpi poprzez przebudowę skrzyżowań na przyjazne dla rowerzystów, tworzenie pasów i kontrapasów rowerowych na jezdni oraz budowę wydzielonych dróg rowerowych poza jezdnią. Grupą docelową są mieszkańcy Gminy Wieliczka, Krakowa oraz turyści. Produktem będzie 25 km wybudowanych i przebudowanych tras rowerowych. Trasy rowerowe: Trasa I: Wałami Wiślanymi Kraków- Niepołomice Trasa II: Kraków- ul. Winnicka- Centrum Miasta- Kampus Trasa III: Kampus- Brzegi Gmina Wieliczka Zmniejszenie emisji z transportu samochodowego

Sektor/Podsektor Nazwa działania

Opis działania

Podmiot realizujący Przewidywany efekt Szacunkowa redukcja emisji CO2 Pozycja w WPI / nr zadania Okres realizacji Zakładana całkowita wartość projektu / zakładana wartość dofinansowania Finansowanie

Nr działania Obszar problemowy Sektor/Podsektor Nazwa działania

3 500 000,0014

2 000 000,00 (UE)

Budżet państwa

435 Mg CO2/rok Do wpisania do WPF 2015 - 2018 8 240 000,0015

ZIT, poddziałanie 4.5.1.

7 000 000,00 (UE)

Gmina Wieliczka, Środki zewnętrzne

12. Transport 2. Transport 2.1 Transport gminny (pojazdy gminne) Organizacja transportu metropolitalnego gminy Wieliczka

14 Koszty zadania oszacowano na podstawie kosztorysów, dostępnych cenników i najlepszej wiedzy beneficjenta wynikającej z dotychczas realizowanych przedsięwzięć tego typu. 15 Koszty zadania oszacowano na podstawie kosztorysów, dostępnych cenników i najlepszej wiedzy beneficjenta wynikającej z dotychczas realizowanych przedsięwzięć tego typu.

Opis działania

Podmiot realizujący Przewidywany efekt Szacunkowa redukcja emisji CO2 Pozycja w WPI / nr zadania Okres realizacji Zakładana całkowita wartość projektu / zakładana wartość dofinansowania Finansowanie

Nr działania Obszar problemowy Sektor/Podsektor Nazwa działania Opis działania Podmiot realizujący Przewidywany efekt Szacunkowa redukcja emisji CO2 Pozycja w WPI / nr zadania Okres realizacji Zakładana całkowita wartość projektu / zakładana wartość dofinansowania Finansowanie

poprzez zakup niskoemisyjnych autobusów oraz budowę i integrację infrastruktury komunikacyjnej Przedmiotem projektu jest zakup niskoemisyjnego nowoczesnego taboru autobusowego spełniającego min normę EURO 6, zakup i wdrożenie systemu zarządzania tym transportem oraz zapewnienie niezbędnej infrastruktury na potrzeby tego transportu. Zostanie zakupionych ok. 12 autobusów niskoemisyjnych , system elektronicznej obsługi pasażerskiej ( np. ITS), przystanki/ wiaty autobusowe, oświetlenie, modernizacja/ przebudowa niezbędnej infrastruktury na potrzeby transportu (drogi i chodniki jako dojścia do przystanków), zaplecze techniczne do obsługi i eksploatacji ekologicznego taboru autobusowego. Gmina Wieliczka Zmniejszenie emisji energii z transportu samochodowego o 214,57 MWh/rok 43,46 Mg CO2/rok do wpisania do WPF 2015 - 2018 22 120 000,0016

11 560 000,00 (UE)

Gmina Wieliczka, Środki zewnętrzne

13. Transport 2. Transport 2.3 Transport prywatny i komercyjny (pozostałe środki transportu) Budowa bezkolizyjnego włączenia ruchu z Wieliczki w kierunku Krakowa (skrzyżowanie ul. Krakowskiej i Kościuszki) Budowa bezkolizyjnego włączenia ruchu z Wieliczki w kierunku Krakowa - obiekt mostowy pod DK 94 w formie tunelu skrzynkowego w rozkopie dł. ok. 22mb oraz przebudowa drogi gminnej i powiatowej ok. 150 mb wraz z infrastrukturą. Gmina Wieliczka Zmniejszenie zużycia energii o 1127,81 MWh/rok 284,97 Mg CO2/rok Do wpisania do WPF 2015 - 2019 10 000 000,0017

4 000 000,00 (UE)

Fundusze Zewnętrzne, Gmina Wieliczka

16 Koszty zadania oszacowano na podstawie kosztorysów, dostępnych cenników i najlepszej wiedzy beneficjenta wynikającej z dotychczas realizowanych przedsięwzięć tego typu. 17 Koszty zadania oszacowano na podstawie kosztorysów, dostępnych cenników i najlepszej wiedzy beneficjenta wynikającej z dotychczas realizowanych przedsięwzięć tego typu.

Nr działania Obszar problemowy Sektor/Podsektor Nazwa działania Opis działania Podmiot realizujący Przewidywany efekt Szacunkowa redukcja emisji CO2 Pozycja w WPI / nr zadania Okres realizacji Zakładana całkowita wartość projektu / zakładana wartość dofinansowania Finansowanie

Nr działania Obszar problemowy Sektor/Podsektor Nazwa działania Opis działania Podmiot realizujący Przewidywany efekt Szacunkowa redukcja emisji CO2 Pozycja w WPI / nr zadania Okres realizacji

14. Transport 2. Transport 2.3 Transport prywatny i komercyjny (pozostałe środki transportu) Poprawa stanu nawierzchni dróg Bieżące remonty i naprawy dróg gminnych i powiatowych oraz prywatnych, prowadzone w całej gminie Wieliczka (założono, że łączna długości odcinków poddanych naprawom wyniesie 10 km). Zarządcy dróg Zmniejszenie zużycia energii o 2151,3 MWh/rok 551,8 Mg CO2/rok Do wpisania do WPF Zadanie ciągłe

Program Ochrony Środowiska dla Gminy Wieliczka

ok. 3 650 000,0018 Budżety zarządców dróg

15. Transport 2. Transport 2.3 Transport prywatny i komercyjny (pozostałe środki transportu) Budowa obwodnic Dzięki realizacji zadania, polegającego na budowie obwodnic Wieliczki, nastąpi upłynnienie ruchu w gminie, redukcja emisji CO2 i energii. Szacowany efekt oparto na założeniu utworzenia 10 km obwodnicy Zarządcy dróg Zmniejszenie zużycia energii o 2151,3 MWh/rok 551,8 Mg CO2/rok

Finansowanie

do wpisania Program Ochrony Środowiska dla do WPF Gminy Wieliczka 2012-2020 Szczegółowe koszty zadania zostaną uzupełnione na późniejszym etapie Budżety gmin, fundusze strukturalne

Nr działania Obszar problemowy Sektor/Podsektor

16. Transport 2. Transport

Zakładana całkowita wartość projektu / zakładana wartość dofinansowania

18 Koszty zadania oszacowano na podstawie kosztorysów, dostępnych cenników i najlepszej wiedzy beneficjenta wynikającej z dotychczas realizowanych przedsięwzięć tego typu.

Nazwa działania Opis działania Podmiot realizujący Przewidywany efekt Szacunkowa redukcja emisji CO2 Pozycja w WPI / nr zadania Okres realizacji Zakładana całkowita wartość projektu / zakładana wartość dofinansowania Finansowanie

Nr działania Obszar problemowy Sektor/Podsektor Nazwa działania

Opis działania Podmiot realizujący Przewidywany efekt Szacunkowa redukcja emisji CO2 Pozycja w WPI / nr zadania Okres realizacji Zakładana całkowita wartość projektu / zakładana wartość dofinansowania Finansowanie

Nr działania Obszar problemowy Sektor/Podsektor Nazwa działania

2.1 Transport prywatny i komercyjny (pozostał środki transportu) Kontrola i badania samochodów ciężarowych w zakresie emisji spalin Utworzenie punktu kontroli pojazdów ciężarowych pod względem emisji spalin. Inspekcja Transportu Drogowego, WIOŚ Obniżenie emisji z transportu kołowego Efekt niemożliwy do oszacowania Do wpisania Program Ochrony Środowiska dla Gminy do WPF Wieliczka Zadanie ciągłe Szczegółowe koszty zadania zostaną uzupełnione na późniejszym etapie Fundusze Zewnętrzne, Gmina Wieliczka

17. Budownictwo 4. Zarządzanie miastem 4.1 Planowanie miejskie Opracowanie i wdrożenie planu zaopatrzenia w energię cieplną z wykorzystaniem odnawialnych źródeł energii Działanie przewiduje opracowanie dokumentu, w którym zaplanowane zostaną zadania mające na celu zapewnienie bezpieczeństwa dostaw energii cieplnej, elektrycznej i paliw, ze szczególnym uwzględnieniem wykorzystania rozproszonych, odnawialnych źródeł energii (OZE) Powiat, Gmina Wieliczka Obniżenie zużycia energii oraz emisji 7305 Mg CO2/rok Do wpisania do WPF 2015 - 2020 30 000,0019 środki własne, , WFOŚiGW

18. Budownictwo 4. Zarządzanie miastem 4.1 Planowanie miejskie Instalacja farmy fotowoltaicznej na terenie Gminy Wieliczka

19 Koszty zadania oszacowano na podstawie kosztorysów, dostępnych cenników i najlepszej wiedzy beneficjenta wynikającej z dotychczas realizowanych przedsięwzięć tego typu.

Opis działania Podmiot realizujący Przewidywany efekt Szacunkowa redukcja emisji CO2 Pozycja w WPI / nr zadania Okres realizacji Zakładana całkowita wartość projektu / zakładana wartość dofinansowania Finansowanie

Nr działania Obszar problemowy Sektor/Podsektor Nazwa działania Opis działania Podmiot realizujący Przewidywany efekt Szacunkowa redukcja emisji CO2 Pozycja w WPI / nr zadania Okres realizacji Zakładana całkowita wartość projektu / zakładana wartość dofinansowania Finansowanie

Nr działania Obszar problemowy Sektor/Podsektor Nazwa działania

Planowana jest budowa instalacji fotowoltaicznej. Szacunkowe obniżenie emisji oraz koszt inwestycji obliczono przy założeniu utworzenia farmy obejmującej 240 paneli fotowoltaicznych. Gmina Wieliczka Zmniejszenie zużycia energii o 720 MWh/rok 585,6 Mg CO2/rok do wpisania do WPF 2015-2020 4 800 000,0020 Fundusze Zewnętrzne, Gmina Wieliczka

19. Transport 2. Transport 2.1 Transport prywatny i komercyjny (pozostał środki transportu) Budowa dróg i połączeń odbarczających miasto Wieliczkę oraz uporządkowanie ruchu w centrum miasta Zadanie obejmuje: 1. Budowę i oznakowanie tras rowerowych, ciągów rowerowych i pieszo-rowerowych, 2. przebudowę i modernizację dróg Gmina Wieliczka Zmniejszenie emisji z sektora transportu 1709,82 MgCO2/rok Do wpisania do WPF Do 2016

Projekty Strategiczne dla Gminy Wieliczka

55 000 000,0021 Fundusze Zewnętrzne, Gmina Wieliczka

20. Budownictwo 3. Gospodarka komunalna 3.3 Oświetlenie publiczne Poprawa efektywności energetycznej systemów oświetlenia ulicznego

20 Koszty zadania oszacowano na podstawie kosztorysów, dostępnych cenników i najlepszej wiedzy beneficjenta wynikającej z dotychczas realizowanych przedsięwzięć tego typu. 21 Koszty zadania oszacowano na podstawie kosztorysów, dostępnych cenników i najlepszej wiedzy beneficjenta wynikającej z dotychczas realizowanych przedsięwzięć tego typu.

Opis działania Podmiot realizujący Przewidywany efekt Szacunkowa redukcja emisji CO2 Pozycja w WPI / nr zadania Okres realizacji Zakładana całkowita wartość projektu / zakładana wartość dofinansowania Finansowanie

Nr działania Obszar problemowy Sektor/Podsektor Nazwa działania Opis działania Podmiot realizujący Przewidywany efekt Szacunkowa redukcja emisji CO2 Pozycja w WPI / nr zadania Okres realizacji Zakładana całkowita wartość projektu / zakładana wartość dofinansowania Finansowanie

Nr działania Obszar problemowy Sektor/Podsektor Nazwa działania Opis działania

Wymiana najmniej efektywnych punktów świetlnych na lampy LED o wyższej sprawności świecenia. Gmina Wieliczka Zmniejszenie zużycia energii o 760 MWh/rok 630 MgCO2/rok do wpisania do WPF 2015 - 2020 ok. 63 325 00,0022 Fundusze Zewnętrzne, Gmina Wieliczka

21. Transport 4. Zarządzanie miastem 4.1 Zamówienia publiczne Zakup i montaż stalowych stojaków rowerowych na terenie Gminy Przyjęto, że w ramach działania powstanie ok. 20 punktów wyposażonych w stalowe stojaki rowerowe, parkingi rowerowe (Bike&Ride) Urząd Miasta i Gminy Zmniejszenie emisji z transportu 645,2 Mg CO2/rok Do wpisania do WPF 2016 - 2020 Szczegółowe koszty zadania zostaną uzupełnione na późniejszym etapie Fundusze Zewnętrzne, Gmina Wieliczka

22. Budownictwo - budynki, wyposażenie i urządzenia użyteczności publicznej (komunalne) 2. Transport 2.1 Transport prywatny i komercyjny (pozostał środki transportu) Synchronizacja sygnalizacja świetlnej „zielona fala” Wprowadzenie systemu inteligentnego sterowania ruchem, pozwalającego na bardziej płynną jazdę, bez zatrzymań, przyczyniającą się do obniżenia emisji z transportu.

22 Koszty zadania oszacowano na podstawie kosztorysów, dostępnych cenników i najlepszej wiedzy beneficjenta wynikającej z dotychczas realizowanych przedsięwzięć tego typu.

Podmiot realizujący Przewidywany efekt Szacunkowa redukcja emisji CO2 Pozycja w WPI / nr zadania Okres realizacji Zakładana całkowita wartość projektu / zakładana wartość dofinansowania Finansowanie

Nr działania Obszar problemowy Sektor/Podsektor Nazwa działania Opis działania Podmiot realizujący Przewidywany efekt Szacunkowa redukcja emisji CO2 Pozycja w WPI / nr zadania Okres realizacji Zakładana całkowita wartość projektu / zakładana wartość dofinansowania Finansowanie

Nr działania Obszar problemowy Sektor/Podsektor Nazwa działania

Opis działania

Podmiot realizujący Przewidywany efekt

Gminny Zarząd Dróg Zmniejszenie zużycia energii o 67668 MWh/rok 14415,3 Mg CO2/rok Do wpisania do WPF 2015 - 2020 Szczegółowe koszty zadania zostaną uzupełnione na późniejszym etapie Fundusze Zewnętrzne, Gmina Wieliczka

23. Budownictwo 4. Zarządzanie miastem 4.3 Informacja i edukacja Elektroniczna tablica o zanieczyszczeniu Montaż elektronicznej tablicy pokazującej bieżące stężenie zanieczyszczeń w powietrzu i umożliwiającej informowanie społeczeństwa o przekroczeniu poziomów dopuszczalnych stężeń zanieczyszczeń w powietrzu. Urząd Gminy Wieliczka Pośrednie zmniejszenie emisji, edukacja mieszkańców efekt pośredni Do wpisania do WPF 2016 - 2020 10 000,0023 Fundusze Zewnętrzne, Gmina Wieliczka

24. Gospodarka komunalna 3. Gospodarka komunalna, 3.1. Gospodarka odpadami Budowa PSZOK w gminie Wieliczka Projekt polega na utworzeniu Punktu Selektywnej Zbiórki Odpadów Komunalnych, który spełni wymagania i normy europejskie oraz wdrożenie systemu zbierania odpadów ulegających biodegradacji, pozwalających na ich wydzielenie ze strumienia odpadów komunalnych i ich właściwe zagospodarowanie. Urząd Gminy Wieliczka Pośrednie zmniejszenie emisji

23 Koszty zadania oszacowano na podstawie kosztorysów, dostępnych cenników i najlepszej wiedzy beneficjenta wynikającej z dotychczas realizowanych przedsięwzięć tego typu.

Szacunkowa redukcja emisji CO2 Pozycja w WPI / nr zadania Okres realizacji Zakładana całkowita wartość projektu / zakładana wartość dofinansowania Finansowanie

efekt pośredni Do wpisania do WPF 2016 - 2020 600 000,0024

ZIT, poddziałanie 5.2.1., 98

320 000,00 zł

Fundusze Zewnętrzne, Gmina Wieliczka, ZIT

Tabela XI.29. Zestawienie zadań i celów szczegółowych w Gminie Wieliczka

Obszar Cel problemowy szczegółowy

Zadanie

Wskaźnik monitorowania zadania

Oczekiwana redukcja emisji CO2 Mg/rok 192,4

Budownictwo 1a. Poprawa efektywności energetycznej i ograniczenie emisji zanieczyszczeń do powietrza w sektorze budownictwa

1. Termomodernizacja budynków mieszkalnych 2. Wymiana kotłów i pieców w indywidualnych gospodarstwach domowych na terenie gminy Wieliczka 3. Wymiana kotłów i pieców w indywidualnych gospodarstwach domowych na terenie gminy Wieliczka 4. Termomodernizacja budynku Urzędu Miasta i Gminy w Wieliczce 5. Termomodernizacja budynku szkoły gimnazjalnej na terenie Miasta Wieliczka 6. Termomodernizacja budynku przedszkola w miejscowości Strumiany, gmina Wieliczka 7. Termomodernizacja budynku domu ludowego w miejscowości Czarnochowice, gmina Wieliczka

Liczba budynków z lepszą klasą zużycia energii [szt.] Liczba budynków z 742,5 lepszą klasą zużycia energii [szt.]

Liczba budynków z 742,5 lepszą klasą zużycia energii [szt.]

Liczba budynków z 175,5 lepszą klasą zużycia energii [szt.] Liczba budynków z 15,6 lepszą klasą zużycia energii [szt.] Liczba budynków z 28 lepszą klasą zużycia energii [szt.] Liczba budynków z 41 lepszą klasą zużycia energii [szt.]

24 Koszty zadania oszacowano na podstawie kosztorysów, dostępnych cenników i najlepszej wiedzy beneficjenta wynikającej z dotychczas realizowanych przedsięwzięć tego typu.

Transport

8. Termomodernizacja budynku szkoły podstawowej w miejscowości Śledziejowice, Gmina Wieliczka 2a.Wzrost 17. Opracowanie i udziału energii wdrożenie planu pochodzącej ze zaopatrzenia w źródeł energię cieplną z odnawialnych wykorzystaniem odnawialnych źródeł energii 18. Instalacja farmy fotowoltaicznej na terenie Gminy Wieliczka 3a. Zwiększenie świadomości ekologicznej mieszkańców w sektorze budownictwa 1b. Poprawa 10. Budowa efektywności parkingów w systemie energetycznej i P&R w miejscowości ograniczenie Węgrzyce Wielkie emisji oraz Kokotów na zanieczyszczeń terenie gminy do powietrza w Wieliczka sektorze 11. Budowa ścieżek transportu rowerowych na terenie gminy Wieliczka 12. Organizacja transportu metropolitalnego gminy Wieliczka poprzez zakup niskoemisyjnych autobusów oraz budowę i integrację infrastruktury komunikacyjnej 13. Budowa bezkolizyjnego włączenia ruchu z Wieliczki w kierunku Krakowa (skrzyżowanie ul. Krakowskiej i Kościuszki) 14. Poprawa stanu nawierzchni dróg

Termomodernizacja budynku szkoły podstawowej w miejscowości Śledziejowice, Gmina Wieliczka Liczba nowych punków wykorzystujących OZE [szt.]

21,9

Produkcja energii z farmy fotowoltaicznej [MWh/rok]

585,6

Liczba wybudowanych obiektów „parkuj i jedź” [szt.]

55,8

7305

Długość 435 wybudowanych dróg dla rowerów/ścieżek rowerowych [km] Liczba zakupionych 43,5 lub zmodernizowanych jednostek taboru pasażerskiego w publicznym transporcie zbiorowym komunikacji miejski [szt.] Liczba 285 zmodernizowanych punktów świetlnych [szt.]

Długość zmodernizowanych dróg [km] 15. Budowa obwodnic Długość zmodernizowanych

551,8 551,8

dróg [km] 16. Kontrola i badania samochodów ciężarowych w zakresie emisji spalin 19. Budowa dróg i połączeń odbarczających miasto Wieliczkę oraz uporządkowanie ruchu w centrum miasta 21. Zakup i montaż stalowych stojaków rowerowych na terenie Gminy 22. Synchronizacja sygnalizacji świetlnej „zielona fala”

Gospodarka komunalna

3b. Zwiększenie świadomości ekologicznej mieszkańców w sektorze transportu 1c. Poprawa efektywności energetycznej i ograniczenie emisji zanieczyszczeń do powietrza w sektorze gospodarki komunalnej

9. Utworzenie i rozbudowa Stref Aktywności Gospodarczej wraz z odpowiednią infrastrukturą w gminie Wieliczka 20. Poprawa efektywności energetycznej systemów oświetlenia ulicznego 3c. Zwiększenie 23. Elektroniczna świadomości tablica o ekologicznej zanieczyszczeniu mieszkańców w Budowa PSZOK w sektorze gminie Wieliczka gospodarki komunalnej

Liczba zarejestrowanych samochodów spełniających min. normy Euro 5 [szt./rok] Długość zmodernizowanych dróg [km]

1709,82

Liczba zakupionych stojaków [szt. ]

645,2

Liczba zmodernizowanych punktów świetlnych [szt.]

14415,3

Liczba budynków z 211,6 lepszą klasą zużycia energii [szt.]

Liczba zmodernizowanych punktów świetlnych [szt.]

630

Ilość zakupionych tablic [szt.] Liczba wspartych Punktów Selektywnego Zbierania Odpadów Komunalnych [szt]

Źródło: Opracowanie własne

XI.3.3. Harmonogram realizacji działań i harmonogram rzeczowo-finansowy PGN Harmonogram rzeczowo-finansowy znajduje się w załączniku nr XI.1.

XI.3.4. Podsumowanie przewidywanych efektów wdrożenia strategii długoterminowej i realizacji działań Przedstawiony w niniejszym dokumencie plan działań pozwoli na osiągnięcie wyznaczonych celów, pod warunkiem konsekwentnej i skutecznej realizacji zaplanowanych działań. Część środków przeznaczonych na realizację działań jest już zabudżetowana i wydatkowana. Możliwość realizacji działań jest uzależniona od pozyskania zewnętrznych środków finansowych, stąd też należy przewidzieć realizację zadań szczególnie na okres 2015-2020, czyli nową perspektywę finansową UE, w ramach której znaczne środki mają być przewidziane na finansowanie zadań w zakresie efektywności energetycznej, gospodarki niskoemisyjnej czy też niskoemisyjnego transportu. Biorąc pod uwagę aktualne uwarunkowania lokalne, związane z budżetem gminy oraz możliwością pozyskania środków zewnętrznych szanse realizacji wskazanych działań ocenia się jako wysoką. Wśród zagrożeń, mogących przyczynić się do utrudnienia wdrożenia przewidzianych zadań należy wyszczególnić:    

Brak środków w budżecie gminy, Nieuruchomienie instrumentów finansowych, w ramach których mają być finansowane zadania, Ryzyko, że pozyskane środki zewnętrzne nie będą wystarczające, Brak zainteresowania interesariuszy podejmowanymi inicjatywami (np. wymianą pieców w budynkach prywatnych).

Działania w ramach PGN to również wymierne oszczędności dla gminy wynikające z zaoszczędzonej energii (elektrycznej, cieplnej, paliwa transportowe i in.). Ponadto, należy podkreślić inne pośrednie korzyści takie jak ograniczenie emisji zanieczyszczeń do środowiska (m.in. pyły, benzo(α)piren oraz tlenki azotu i siarki), co będzie miało wpływ na zdrowie i poprawę jakości życia mieszkańców. Określone w PGN działania pozwalają na:   

23 202 Mg emisji CO2 – redukcja emisji o 12,3% w stosunku do roku bazowego. ograniczenie wykorzystywanej energii o 76 473,91 MWh – redukcja zużycia energii o 12,8% w stosunku do 2010, zwiększenie udziału energii produkowanej z źródeł odnawialnych w stosunku do całkowitej energii finalnej.

Poprzez ograniczenie zużycia energii i wzrost produkcji energii z OZE, realizacja PGN przyczynia się również do poprawy bezpieczeństwa energetycznego. Należy również podkreślić fakt, że realizacja PGN powinna pomagać utrzymaniu konkurencyjności gospodarki.

XI.4. MONITOROWANIE i RAPORTOWANIE Prowadzenie stałego monitoringu jest konieczne dla kontroli postępów we wdrażaniu PGN i realizacji założonych celów w zakresie ograniczenia emisji CO2 i zużycia energii, a także konieczne dla wprowadzania ewentualnych poprawek i aktualizacji. Regularne monitorowanie i odpowiednia adaptacja Planu, umożliwiają rozpoczęcie cyklu nieustannego ulepszania dokumenty. Jest to zasada „pętli”, stanowiąca element cyklu zarządzania projektem: zaplanuj, wykonaj, sprawdź, zastosuj. Korekty Planu można dokonywać w zależności od występujących potrzeb. XI.4.1. Monitorowanie Na system monitoringu Planu gospodarki niskoemisyjnej dla Gminy Wieliczka składają się następujące działania realizowane przez Koordynatora i Zespół Wsparcia: 

systematyczne zbieranie danych liczbowych oraz informacji dotyczących realizacji poszczególnych zadań Planu, zgodnie z charakterem zadania (np. ilość i rodzaj budynków poddanych termomodernizacji oraz powierzchnia użytkowa, ilość i rodzaj wymienionych lamp itp.); dane powinny być gromadzone na bieżąco, natomiast kompletne zestawienia informacji powinny być przygotowane raz na rok (za rok poprzedni); 

uporządkowanie, przetworzenie i analiza danych;



przygotowanie raportów z realizacji zadań ujętych w Planie – ocena realizacji: • analiza porównawcza osiągniętych wyników z założeniami Planu; określenie stopnia wykonania zapisów przyjętego Planu oraz identyfikacja ewentualnych rozbieżności, • analiza przyczyn odchyleń oraz określenie działań korygujących polegających na modyfikacji dotychczasowych oraz ewentualne wprowadzenie nowych instrumentów wsparcia,



przeprowadzenie zaplanowanych działań korygujących (w razie konieczności – aktualizacja Planu). XI.4.2. Raportowanie W ramach prowadzonego monitoringu realizacji powinny być sporządzane raporty na potrzeby wewnętrznej sprawozdawczości realizacji PGN. Minimalna częstotliwość sporządzania raportów to okres dwuletni. Zakres raportu powinien obejmować analizę stanu realizacji zadań oraz osiągnięte rezultaty w zakresie redukcji emisji oraz zużycia energii. Proponowany zakres raportu: 1. Cele strategiczne i szczegółowe – przywołanie celów, aktualny stan realizacji celów (na podstawie wskaźników monitorowania). 1. Opis stanu realizacji PGN:   

Przydzielone środki i zasoby do realizacji. Realizowane działania. Napotkane problemy w realizacji. 2. Wyniki inwentaryzacji emisji – podsumowanie aktualnej inwentaryzacji emisji i porównanie jej z inwentaryzacją bazową. 3. Ocena realizacji oraz działania korygujące. 4. Stan realizacji działań – zestawienie aktualnie osiąganych rezultatów działań określonych na podstawie wskaźników monitorowania.

XI.4.3. Ocena realizacji Podstawowym sposobem oceny realizacji PGN jest porównanie wartości mierników (wskaźników) poszczególnych celów dla określonego roku z wartościami docelowymi i oczekiwanym trendem. Należy przy tym mieć na uwadze, że dla osiągnięcia celu nie jest wymagana liniowa redukcja (bądź wzrost) wartości wskaźników (np. o taką samą wielkość co roku). Wskaźniki mogą wykazywać odchylenia dodatnie lub ujemne od ogólnego obserwowanego trendu, który powinien być w długiej perspektywie czasu stały i zgodny z oczekiwaniem. Jeżeli zostaną zaobserwowane trendy odwrotne niż oczekiwane, jest to sygnał, iż należy uważnie przeanalizować realizację działań oraz zachodzące uwarunkowania zewnętrzne (poza wpływem PGN), które mają wpływ na zaistnienie takiego trendu. Jeżeli to okaże się konieczne należy podjąć działania korygujące. Ocena realizacji PGN (poprzez analizę stopnia realizacji celów szczegółowych) wykonywana jest na bazie inwentaryzacji emisji i zużycia energii. Zarówno rezultaty realizacji PGN jak i wyniki realizacji poszczególnych działań należy rozpatrywać w kontekście uwarunkowań, które miały wpływ na ich realizację w okresie objętym monitoringiem. Uwarunkowania zewnętrzne są niezależne od realizującego plan, natomiast wewnętrzne od niego zależą. Oba rodzaje uwarunkowań mają wpływ na osiągnięte rezultaty działań i stopień realizacji celów. w ramach monitoringu należy analizować wpływ tych czynników na wyniki realizacji Planu. Uwarunkowania zewnętrzne, np.: 

Obowiązujące akty prawne (zmiany w prawie),



Istniejące systemy wsparcia finansowego działań,



Sytuacja makroekonomiczna,



Ekstremalne zjawiska pogodowe (np. fale upałów, intensywne mrozy).

Uwarunkowania wewnętrzne, np.:   

Sytuacja finansowa gminy, Dostępne zasoby kadrowe do realizacji działań, Możliwości techniczne i organizacyjne realizacji działań.

Wnioski z analizy uwarunkowań powinny zostać zawarte w raporcie. na ich podstawie należy również podjąć odpowiednie działania korygujące, jeżeli zaistnieje taka konieczność (korekta pojedynczych działań lub aktualizacja całego planu). XI.4.4. Wskaźniki monitorowania i ocena realizacji Główne wskaźniki monitorowania realizacji PGN odnoszą się do celu głównego i celów szczegółowych. Szczegółowe wskaźniki monitorowania zostały przypisane do poszczególnych działań, w celu umożliwienia skutecznego monitorowania stopnia realizacji Planu. Realizacja celu strategicznego jest monitorowana poprzez główne wskaźniki monitorowania, odpowiadające poszczególnym celom szczegółowym. Tabela XI.30. Główne wskaźniki monitorowania realizacji PGN dla Gminy Wieliczka

CEL

WSKAŹNIK

OCZEKIWANY TREND

Cel strategiczny 1 Redukcja emisji gazów

wielkość emisji gazów cieplarnianych (Mg /rok)

? ¯malejący

cieplarnianych poprzez poprawę efektywności energetycznej przy zapewnieniu zrównoważonego rozwoju obszaru Cel szczegółowy 1.1 Poprawa efektywności energetycznej w poszczególnych sektorach zużycia energii. Cel szczegółowy 1.2 Wzrost udziału energii pochodzącej ze źródeł odnawialnych Cel strategiczny 2 Poprawa jakości powietrza Cel szczegółowy 2.1 Sukcesywne ograniczanie niskiej emisji

stopień redukcji emisji gazów cieplarnianych w stosunku do roku bazowego (%)

↑

¯malejący

wielkość zużycia energii (MWh/rok) stopień redukcji zużycia energii w stosunku do roku bazowego (%)

↑

ilość wytworzonej energii odnawialnej (MWh/rok) udział energii odnawialnej w całkowitym zużyciu energii (%) ilość przekroczeń poziomów dopuszczalnych w powietrzu

↑ ↑

ilość zlikwidowanych palenisk na paliwo stałe (szt./rok)

↑

Cel szczegółowy 2.2 Ograniczenie emisji z transportu.

wielkość emisji z pojazdów spalinowych (Mg /rok) stopień redukcji emisji z pojazdów spalinowych w stosunku do roku bazowego (%)

Cel szczegółowy 2.3 Zwiększenie świadomości ekologicznej mieszkańców gminy

ilość zrealizowanych działań

rosnący

rosnący rosnący rosnący ¯malejący rosnący ¯malejący

↑

rosnący

↑

rosnący

Źródło danych: Opracowanie własne

Mierniki realizacji dla poszczególnych działań zostały określone indywidualnie dla każdego działania w części dot. planowanych działań.

Spis rysunków Rysunek XI.1. Cele strategiczne i szczegółowe dla gminy Wieliczka....................................................702 Rysunek XI.2. Wieliczka - ogólny plan gminy......................................................................................712 Rysunek XI.3. Przeciętny udział poszczególnych sposobów ogrzewania w Gminie Wieliczka.............719 Rysunek XI.4. Wielkość promieniowania słonecznego w Polsce.........................................................720 Rysunek XI.5. Struktura wiekowa budynków mieszkalnych w gminie Wieliczka.................................722 Rysunek XI.6. Podmioty gospodarcze nowo zarejestrowane wg sekcji PDK 2007 w gminie Wieliczka733 Rysunek XI.7. Podmioty gospodarcze wyrejestrowane wg sekcji PKD 2007 w gminie Wieliczka........734 Rysunek XI.8. Mapa narażenia mieszkańców na zanieczyszczenia w gminie Wieliczka.......................740 Rysunek XI.9. Wielkość emisji CO2 w Gminie Wieliczka w roku 2010 według podsektorów Źródło: Opracowanie własne..........................................................................................................................752 Rysunek XI.10. Wielkość emisji CO2 w Wieliczce w latach 2013 według podsektorów.......................753 Rysunek XI.11. Wielkość emisji CO2 w Gminie Wieliczka w latach 2010 i 2013 według podsektorów ...........................................................................................................................................................754 Rysunek XI.12. Udział podsektorów w całkowitej emisji CO2 w Gminie Wieliczka w latach 2010 i 2013 ...........................................................................................................................................................755 Rysunek XI.13. Wielkość emisji CO2 w Gminie Wieliczka w latach 2010 i 2013 według nośników energii ...........................................................................................................................................................755 Rysunek XI.14. Udział nośników energii w całkowitej emisji CO2 w Gminie Wieliczka w latach 2010 i 2013..................................................................................................................................................756

Spis tabel Tabela XI.1. Wskaźniki emisji CO2 odnoszące się do końcowego zużycia paliw i energii.....................709 Tabela XI.2. Sektory i podsektory społeczno-gospodarcze..................................................................710 Tabela XI.3. Ludność wg miejsca zameldowania i zamieszkania i płci w gminie Wieliczka..................712 Tabela XI.4. Liczba ludności i gęstość zaludnienia w gminie Wieliczka................................................713 Tabela XI.5. Struktura wiekowa gminy Wieliczka w latach 2010 i 2013..............................................713 Tabela XI.6. Dane dotyczące sygnalizacji świetlnej gminy Wieliczka w roku 2010..............................715 Tabela XI.7. Dane dotyczące sygnalizacji świetlnej i gminy Wieliczka w roku 2013.............................716 Tabela XI.8. Stacje redukcyjno-pomiarowe w gminie Wieliczka..........................................................717 Tabela XI.9. Liczba czynnych przyłączy gazowych oraz odbiorców gazu w latach 2010 i 2013 w gminie Wieliczka............................................................................................................................................717 Tabela XI.10. Długość sieci gazowych na terenie gminy Wieliczka w latach 2010 i 2013....................718 Tabela XI.11. Lista nazw oraz położenia obiektów w gminie Wieliczka, na których zamontowano kolektory słoneczne............................................................................................................................721 Tabela XI.12. Liczba mieszkań ogółem oraz powierzchnia użytkowa na rok 2010 i 2013 w gminie Wieliczka............................................................................................................................................722 Tabela XI.13. Sieć wodociągowa i zużycie wody w gminie Wieliczka w latach 2010 i 2013.................723 Tabela XI.14. Długość sieci kanalizacyjnej i ilość odprowadzonych ścieków w gminie Wieliczka w latach 2010 i 2013.........................................................................................................................................723 Tabela XI.15. Wykaz dróg powiatowych na terenie gminy Wieliczka..................................................724 Tabela XI.16 Wykaz dróg powiatowych na terenie Gminy Wieliczka..................................................725 Tabela XI.17. Liczba zarejestrowanych pojazdów w gminie Wieliczka................................................730 Tabela XI.18. Średniodobowe natężenie ruchu na drogach krajowych i wojewódzkich......................730 Tabela XI.19. Zestawienie liczby kursów i pracy przewozowej realizowanych przez prywatnych przewoźników w ciągu doby na terenie gminy Wieliczka...................................................................731 Tabela XI.20. Liczba osób bezrobotnych w gminie Wieliczka w latach 2010 i 2013............................734

Tabela XI.21. Lista największych zakładów na terenie gminy Wieliczka..............................................735 Tabela XI.22. Leśnictwo na terenie gminy Wieliczka w roku 2013......................................................736 Tabela XI.23. Lista pomników przyrody w gminie Wieliczka...............................................................738 Tabela XI.24. Szczegółowe zestawienie odpadów powstający w gminie Wieliczka w roku 2010 i 2013 ...........................................................................................................................................................739 Tabela XI.25. Średnie stężenia badanych substancji w powietrzu za rok 2002 w gminie Wieliczka....740 Tabela XI.26. Analiza SWOT dla gminy Wieliczka................................................................................750 Tabela XI.27. Wielkość emisji CO2 w Gminie Wieliczka w latach 2010 i 2013 według podsektorów...753 Tabela XI.28. Wielkość emisji CO2 w Gminie Wieliczka w latach 2010 i 2013 według nośników energii ...........................................................................................................................................................754 Tabela XI.29. Zestawienie zadań i celów szczegółowych w Gminie Wieliczka.....................................771 Tabela XI.30. Główne wskaźniki monitorowania realizacji PGN dla Gminy Wieliczka.........................778

Literatura i źródła danych Generalna Dyrekcja Dróg Krajowych i Autostrad. (2015). dane własne. Główny Urząd Statystyczny. (2013). Bank Danych Lokalnych. Gminny Zarząd Dróg w Wieliczce. (2015). Wykaz dróg gminnych w Wieliczce. Pobrano z lokalizacji http://img.iap.pl/s/1037/208160/Edytor/wykaz_drog.pdf Google Maps. (2015). www.maps.google.pl. Małopolska Infrastruktura Informacji Przestrzennej. (2015). Pobrano z lokalizacji http://www.geomalopolska.pl/ Plan rozwoju lokalnego Gminy Wieliczka. (2013). (2015). Plan zrównoważonego rozwoju publicznego transportu zbiorowego dla gminy Kraków i gmin sąsiadujących, z którymi gmina Kraków zawarła porozumienie w zakresie organizacji publicznego transportu zbiorowego. Powiślańska Regionalna Agnecja Zarżadzania Energią. (2015). Pobrano z lokalizacji http://praze.pl/? a=static&l=pl&id=24 (brak daty). Program Ochrony Powietrza dla strefy małopolskiej. RDOŚ. (2015). www.krakow.rdos.gov.pl. Stowarzyszenie Metropolia Krakowska. (2015). Raport z inwentaryzacji czynnych pieców, kotłowni oraz kominków na paliwo stałe. Studium rozwoju ruchu rowerowego w mieście i gminie Wieliczka. (2013). Urząd Miasta i Gminy Wieliczka. (2015). http://www.wieliczka.eu/. Urząd Miasta Krakowa. (2015). Plan gospodarki niskoemisyjnej dla Gminy Miejskiej Kraków.