Gimnazjum Nr 28 im. gen. bryg. Franciszka Sznajdego Warszawa ul. Umińskiego 11

Wymagania edukacyjne Przedmiot: BIOLOGIA  Podstawa prawna: 1. Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 10 czerwca 2015 r. w sprawie szczegółowych warunków i sposobu oceniania, klasyfikowania i promowania uczniów i słuchaczy w szkołach publicznych (Dz. U. z 2015 r., poz. 843) 2. Statut Szkoły 3. Wewnątrzszkolne Zasady Oceniania 4. Program nauczania biologii w gimnazjum  Nauczanie biologii odbywa się wg programu: - Klasy pierwsze- Anna Zdziennicka, Puls życia dla gimnazjum, Wydawnictwo Nowa Era - Klasy drugie i trzecie- Małgorzata Liśkiewicz, Świat biologii dla gimnazjum Wydawnictwo Nowa era, nr dop. G28/ 306/416/12 

Program realizowany jest w ciągu 130 godzin w trzyletnim cyklu nauczania, przedziale:

Klasa I - 1 godzina tygodniowo Klasa II - 2 godziny tygodniowo Klasa III - 1 godzina tygodniowo Wykaz obowiązujących podręczników: Klasa I – podręcznik: Puls życia 1, Małgorzata Jefimow, Marian Sęktas Klasa II- podręcznik: Świat biologii 2, Małgorzata Kłyś, Joanna Stwarz Klasa III - podręcznik: Świat biologii 3, Małgorzata Kłyś, Joanna Stwarz 



Środki dydaktyczne ucznia do pracy indywidualnej Podręcznik: Puls życia 1, Świat biologii 2,3, zeszyt przedmiotowy

WYMAGANIA EDUKACYJNE 

Ocenie podlegają umiejętności i wiedza określona programem nauczania.



Stosowana jest ocena cząstkowa w formie plusów: za pracę na lekcji i prace domowe. Za pięć plusów uczeń otrzymuje ocenę bardzo dobrą, gdy ich nie osiągnie na koniec semestru zostaną zamienione odpowiednio przy czterech plusach na ocenę dobrą, przy trzech na dostateczną, przy dwóch na ocenę dopuszczającą.



Oceny są jawne, oparte o opracowane kryteria



Uczeń ma prawo zgłosić w ciągu półrocza dwa nieprzygotowania, trzecie nieprzygotowanie skutkuje wystawieniem oceny niedostatecznej.



Nieprzygotowanie powinno być zgłoszone przez ucznia po sprawdzeniu obecności, jednak nie dotyczy to zapowiedzianego sprawdzianu bądź kartkówki.



Uczeń ma obowiązek zaliczenia zapowiedzianych sprawdzianów wiadomości na ocenę pozytywną. W przypadku nieobecności ucznia, ma on obowiązek zaliczyć sprawdzian w ciągu dwóch tygodni od momentu powrotu do szkoły. W przypadku gdy uczeń nie zgłosi się na zaliczenie w umówionym z nauczycielem terminie, otrzymuje ocenę niedostateczną



Uczeń ma prawo do poprawy oceny ze sprawdzianu w terminie do dwóch tygodni od rozdania prac. Uczeń poprawia sprawdzian tylko raz.

Do dziennika obok oceny

uzyskanej poprzednio wpisuje się ocenę poprawioną.  Kartkówki i odpowiedzi ustne obejmują materiał z trzech ostatnich lekcji. 

Prace domowe nie podlegają poprawie.



Każdy uczeń ma prawo do otrzymania dodatkowych ocen, które może uzyskać:

 biorąc udział w konkursach o tematyce biologicznej i ekologicznej,  wykonując samodzielne opracowania oparte na innych źródłach niż podręcznik (plansze biologiczne, rysunki obrazujące zjawiska i procesy biologiczne, okazy wzbogacające zbiory, referaty i inne),  tworząc własny projekt pracy (po uzgodnieniu z nauczycielem)  uzupełniając nieobowiązkowy zeszyt ćwiczeń z biologii  Ocena śródroczna jest wystawiana na podstawie wszystkich ocen cząstkowych obejmujących prace ucznia w całym półroczu , przy czym większe znaczenie mają

oceny ze sprawdzianów (waga 2), w drugiej kolejności są odpowiedzi ustne, kartkówki i inne formy pracy (waga 1)  Ocenianie odbywa się w stopniach szkolnych w skali od 1 do 6. Ocena klasyfikacyjna wyrażona jest słownie wg skali: celujący, bardzo dobry, dobry, dostateczny, dopuszczający, niedostateczny. Przy wystawieniu oceny klasyfikacyjnej bierze się pod uwagę oceny z pierwszego i drugiego półrocza.  W wyznaczonym przez Dyrekcję terminie uczniowie są informowani o przewidywanej ocenie śródrocznej oraz końcoworocznej.  Rodzice dowiadują się o ocenach śródrocznych lub rocznych na miesiąc przed klasyfikacyjną radą pedagogiczną. Jeśli rodzic nie pojawił się na zebraniu otrzymuje informację o zagrożeniu listem poleconym.  Uczeń, który uzyskał ocenę niedostateczną na pierwsze lub drugie półrocze, otrzymuje w formie pisemnej zakres materiału do uzupełnienia. Uczeń otrzymanie materiału potwierdza podpisem. W przypadku nieobecności ucznia , nauczyciel kontaktuje się z rodzicami w celu ustalenia sposobu przekazania materiału. Sprawdzenie uzupełnionego materiału odbywa się poprzez jednorazowy sprawdzian wiadomości i umiejętności ( w formie ustnej i pisemnej- na zasadach uwzględnionych w WZO). Możliwe jest zaliczenie materiału w częściach, na prośbę ucznia. Ocenę uzyskaną ze sprawdzianu wpisuje się jako stopień na drugie półrocze z najwyższą wagą  Uczeń może ubiegać się o podwyższenie oceny rocznej tylko o jeden stopień, w przypadku gdy co najmniej połowa uzyskanych ocen cząstkowych jest równa ocenie, o którą ubiega się uczeń lub wyższą 

Uczniowie z dysfunkcjami oceniani są wg odrębnych zasad zalecanych przez PPP.

Pomiar osiągnięć uczniów odbywa się za pomocą następujących narzędzi: 

Wypowiedzi ustne (3 ostatnie tematy, a w przypadku lekcji powtórzeniowych cały dział programowy),



Prace klasowe najczęściej po zakończonym dziale programowym lub po połączeniu dwóch mniejszych działów programowych,



Testy (nauczycielskie i standaryzowane),



Egzaminy próbne wewnątrzszkolne,



Aktywność na lekcji (system plusów, minusów),



Zadania domowe,



Praca pozalekcyjna,



Prowadzenie zeszytu przedmiotowego. Uczeń ma obowiązek prowadzić zeszyt przedmiotowy, w którym powinny znajdować się zapisy: nr lekcji, data i temat, notatki, zapisy poleceń ustnych lub pisemnych prac domowych, zeszyt powinien być prowadzony systematycznie, w przypadku nieobecności ucznia w szkole, powinien go uzupełnić. Zeszyt jest sprawdzany raz w ciągu półrocza.



Kartkówki obejmujące materiał z trzech ostatnich lekcji (nie muszą być wcześniej zapowiedziane, ale mogą).



wkład pracy w przyswojenie wiedzy na lekcji bieżącej (krótkie wypowiedzi na lekcji, praca w grupie, prowadzenie obserwacji zjawisk biologicznych w pracowni i w terenie,

prowadzenie

hodowli

roślinnych

i

zwierzęcych,

wykonywanie

doświadczeń). Kryteria oceny przy realizacji konkretnych zadań 1. Prace klasowe a) Prace pisemne obejmują sprawdziany i kartkówki. Sprawdziany są obowiązkowe i zapowiedziane. b) Sprawdzian poprzedza lekcja powtórzeniowa, utrwalająca poznane wiadomości i umiejętności. c) Sprawdziany są obowiązkowe, uczniowie nieobecni w szkole mają dwa tygodnie na zaliczenie, w przeciwnym wypadku uczeń otrzymuje ocenę niedostateczną. e) Kartkówki mogą ale nie muszą być zapowiadane i sprawdzają wiedzę i umiejętności bieżące i obejmują trzy tematy. f) Prace pisemne (testy, sprawdziany, prace klasowe) są przechowywane do końca każdego roku szkolnego. g) W przypadku gdy uczeń ściąga podczas pisania sprawdzianu, praca zostaje odebrana a uczeń otrzymuje ocenę niedostateczną. Ocenę tą musi poprawić w terminie 2 tygodni.

h) W przypadku sprawdzianów pisemnych lub kartkówek przyjmuje się skalę punktową przeliczoną na oceny wg kryteriów: -0 – 40 % ustalonej liczby punktów – ocena niedostateczna, -41 – 50 % ustalonej liczby punktów – ocena dopuszczająca, -51 – 74 % ustalonej liczby punktów – ocena dostateczna, -75 – 90 % ustalonej liczby punktów – ocena dobra, -91 – 100% ustalonej liczby punktów – ocena bardzo dobra, - 100 % ustalonej liczby punktów + zadanie dodatkowe – ocena celująca. 2. Umiejętności pracy w grupie: a) Podział zadań: -członkowie zespołu równomiernie dzielą się pracą, -każdy uczeń, choćby w minimalnym stopniu, uczestniczy w realizacji zadania wykonywanego przez drużynę b) Podejmowanie decyzji: -każda osoba ma prawo głosu -opinie wszystkich członków grupy są równoprawne i uwzględniane w podejmowaniu decyzji końcowej -mało aktywni uczniowie są zachęcani do wypowiedzi przez pozostałe osoby c) Stopień zgodnego współdziałania w grupie: -umiejętność skutecznego rozwiązywania konfliktów -wzajemne wysłuchiwanie swoich argumentów przez osoby z danej drużyny, -zachowywanie podstawowych zasad kultury, nawet w czasie sporów. d) Postawa podczas pracy: -grupa jest skupiona na zadaniu, które ma wykonać -wszyscy uczniowie należący do zespołu są zaangażowani w osiągnięcie wspólnego celu -osoby wchodzące w skład drużyny dbają o dobrą jakość rezultatów pracy 3. Praca ucznia na lekcji: a) Sprawdzanie przygotowania do lekcji, uczeń powinien posiadać podręcznik i zeszyt przedmiotowy

b) Udział w lekcji: częstotliwości zgłaszania się do odpowiedzi na zadane przez nauczyciela pytania lub w wypadku wykonywania zadania pisemnego c) Stosunek ucznia do poruszanej tematyki (w ogóle nie interesuje się tematem, biernie uczestniczy tylko na wyraźne polecenie nauczyciela, aktywnie uczestniczy – sam, nie będąc zachęcany przez nauczyciela, wykazuje inicjatywę – zadaje pytania, zabiera głos, dyskutuje) d) Wykazywania się ponadprogramową wiedzą i dociekliwością (np. przynoszenie na lekcje materiałów pomocniczych) 4. Wypowiedzi ustne : a) Oceniana jest zawartość rzeczowa b) Umiejętność formułowania myśli c) Stosowanie terminologii biologicznej zgodnie z poziomem wymagań d) Umiejętność wykorzystania pomocy naukowych (atlasów przyrodniczych, kluczy do oznaczania

gatunków

roślin

i

zwierząt,

modeli

anatomicznych,

botanicznych,

zoologicznych , mikroskopów, plansz dydaktycznych itp. ) e) przy odpowiedzi ustnej obowiązuje znajomość materiału z trzech ostatnich lekcji, w przypadku lekcji powtórzeniowych z całego działu

5. Prace domowe: a) Ocenie podlegają pomysłowość rozwiązania b) Poprawność rzeczowa c) Umiejętność prezentacji d) Stopień zaangażowania e) Efektywność g) Uczeń, który jest nieobecny w dniu kiedy była zadana praca domowa jest zobowiązany do jej uzupełnienia w terminie uzgodnionym z nauczycielem 6. Aktywność pozalekcyjna: a) Sukcesy w konkursach i olimpiadach: wyniki najwyższe I, II, III miejsce – ocena celująca, wyniki na poziomie wyższym niż 50% – ocena bardzo dobra

b) Pomoc w przygotowaniu imprez okolicznościowych o charakterze proekologicznym i prozdrowotnym oraz aktywny w nich udział c) Uczeń w klasie drugiej może otrzymać ocenę cząstkową za projekt edukacyjny związany z przedmiotem d) Uczeń otrzymuje ocenę cząstkową za testy kompetencji oraz egzaminy próbne, ale nie jest to ocena decydująca o ocenie śródrocznej czy końcoworocznej Sposoby informowania o postępach w nauce, trudnościach w nauce i szczególnych osiągnięciach 

Uczniowie na pierwszej lekcji zostają zapoznani z wymaganiami edukacyjnymi



Wymagania są udostępnione uczniom i rodzicom na stronie internetowej szkoły przez cały rok



Oceny są jawne dla uczniów i rodziców ( lub prawnych opiekunów)



Nauczyciel na bieżąco informuje ucznia o otrzymanych ocenach: ustnie, poprzez wpis na pracy pisemnej (podanie ilości zdobytych punktów na maksymalną ilość punktów), w zeszycie (poprzez komentarz o brakach) i wskazuje dalsze kierunki pracy



Sprawdzone i ocenione sprawdziany i kartkówki otrzymują do wglądu uczniowie, rodzice zaś otrzymują do wglądu na życzenie. Sprawdziany są przechowywane do końca danego roku szkolnego



Nauczyciel informuje o osiągnięciach uczniów za pomocą:

- wpisów w dzienniku lekcyjnym - wpisów w e-dzienniku - rozmów z wychowawcą - przekazywania informacji o uczniach, którzy są zagrożeni ocena niedostateczną - kontaktów i rozmów z rodzicami - w przypadku , kiedy uczeń lub rodzic wystąpi o uzasadnienie śródrocznej lub rocznej oceny klasyfikacyjnej nauczyciel uczniowi w formie pisemnej przekazuje uzasadnienie. Uzasadnienie zawiera informację o stopniu spełnienia przez ucznia wymagań postawionych przez nauczyciela i wskazuje uczniowi zakres materiału, nad którym powinien popracować, aby uzupełnić braki w wiedzy i opanowaniu wymaganych umiejętności.



Dostosowanie wymagań edukacyjnych

1. Podstawa prawna: Rozporządzeniem MEN z dnia 25 kwietnia 2013 r. zmieniającym rozporządzenie w sprawie warunków i sposobu oceniania, klasyfikowania i promowania uczniów i słuchaczy oraz przeprowadzania sprawdzianów i egzaminów w szkołach publicznych, są zobowiązani do dostosowania wymagań edukacyjnych -posiadającego orzeczenie o potrzebie kształcenia specjalnego -posiadającego opinię Poradni PP -nieposiadającego orzeczenia lub opinii, który objęty jest pomocą psychologicznopedagogiczną w szkole - na podstawie ustaleń w planie działań wspierających 2. Zasady oceniania ucznia o obniżonych możliwościach edukacyjnych:  Uczniowie posiadający opinię poradni PP o specyficznych trudnościach w uczeniu się oraz uczniowie posiadający orzeczenie o potrzebie nauczania indywidualnego są oceniani z uwzględnieniem zaleceń poradni  Nauczyciel

dostosowuje

wymagania

edukacyjne

do

indywidualnych

potrzeb

psychofizycznych i edukacyjnych ucznia posiadającego opinię poradni PP: W przypadku dysgrafii: a) wydłużenie czasu na wykonywanie rysunków , schematów biologicznych, notatek z lekcji b) branie pod uwagę wyłącznie poprawności merytorycznej wykonanego ćwiczenia, a nie jego formy graficznej c) obniżenie wymagań dotyczących estetyki zeszytu przedmiotowego d) zezwolenie na pisanie drukowanymi literami lub na komputerze e) możliwość korzystania z dyktafonu f) możliwość (za zgodą ucznia) zamiany pracy pisemnej na odpowiedź ustną (praca klasowa lub sprawdzian)

W przypadku dysleksji: a) stosowanie krótkich poleceń b) głośne odczytanie uczniowi poleceń, w których wykorzystana

jest

terminologia

biologiczna c) omawianie zjawisk przyrodniczych na przykładach d) stosowanie pytań naprowadzających e) używanie wielu biologicznych pomocy dydaktycznych f) wyraźne wypowiadanie i podawanie na tablicy poprawnego zapisu nazw biologicznych g) rezygnowanie z odpytywania z głośnego czytania na forum klasy nowych treści z podręcznika h) uwzględnienie trudności ucznia w przyswajaniu i prawidłowym uporządkowaniu wiedzy z zakresu systematyki roślin i zwierząt W przypadku niektórych innych dysfunkcji : a) ograniczenie wymagań do indywidualnych możliwości ucznia b) wydłużenie czasu przeznaczonego na wykonanie ćwiczeń praktycznych, c) możliwość rozbicia ćwiczeń złożonych na prostsze i ocenienie ich wykonania etapami, d) rozłożenie materiału na mniejsze części e) podczas odpowiedzi ustnych - zadawanie większej liczby prostych pytań zamiast jednego złożonego f) wydłużenie czasu pracy na wykonanie zadania g) wykonanie pracy pod kierunkiem nauczyciela h) wobec uczniów posiadających orzeczenie o potrzebie kształcenia specjalnego, dostosowanie form pracy oraz wymagań i sposobu oceniania ściśle według wskazań i zaleceń zawartych w konkretnym orzeczeniu.

KRYTERIUM OCENIANIA Z BIOLOGII W KLASACH I-III Ocenę celującą otrzymuje uczeń, który: - opanował wiadomości i umiejętności znacznie wykraczające poza program nauczania, będące efektem jego samodzielnej pracy, - prezentuje swoje wiadomości posługując się terminologią biologiczną, - potrafi stosować zdobyte wiadomości w sytuacjach nietypowych, - formułuje problemy i rozwiązuje je w sposób twórczy, - dokonuje analizy lub syntezy zjawisk i procesów biologicznych, - wykorzystuje wiedzę zdobytą na innych przedmiotach, - potrafi samodzielnie korzystać z różnych źródeł informacji, - bardzo aktywnie uczestniczy w procesie lekcyjnym, - wykonuje twórcze prace, pomoce naukowe i potrafi je prezentować na terenie szkoły i poza nią, - w pracach pisemnych osiąga ponad 100% punktów możliwych do zdobycia i w pełni odpowiada na dodatkowe pytania, - bierze udział w konkursach biologicznych na terenie szkoły i poza nią. Ocenę bardzo dobrą otrzymuje uczeń, który: - opanował w pełnym zakresie wiadomości i umiejętności określone programem nauczania, - wykazuje szczególne zainteresowania biologią, - potrafi stosować zdobytą wiedzę do samodzielnego rozwiązywania problemów w nowych sytuacjach, - bez pomocy nauczyciela korzysta z różnych źródeł informacji, - potrafi planować i bezpiecznie przeprowadzać doświadczenia i hodowle przyrodnicze, - sprawnie posługuje się mikroskopem i lupą oraz sprzętem laboratoryjnym, - potrafi samodzielnie wykonać preparaty mikroskopowe i opisać je, - prezentuje swoją wiedzę posługując się poprawną terminologią biologiczną, - aktywnie uczestniczy w procesie lekcyjnym, - w pisemnych sprawdzianach wiedzy i umiejętności osiąga od 91% do 100% punktów możliwych do zdobycia.

Ocenę dobrą otrzymuje uczeń, który: - opanował wiadomości i umiejętności bardziej złożone i mniej przystępne, przydatne i użyteczne w szkolnej i pozaszkolnej działalności, - potrafi stosować zdobytą wiedzę do samodzielnego rozwiązywania problemów typowych, w przypadku trudniejszych korzysta z pomocy nauczyciela, - posługuje się mikroskopem i zna sprzęt laboratoryjny, - wykonuje proste preparaty mikroskopowe, - udziela poprawnych odpowiedzi na typowe pytania, - jest aktywny na lekcji, - w pracach pisemnych osiąga od 75% do 90% punktów. Ocenę dostateczną otrzymuje uczeń, który: - opanował wiadomości i umiejętności przystępne, niezbyt złożone, najważniejsze w nauczaniu biologii, oraz takie które można wykorzystać w sytuacjach szkolnych i pozaszkolnych,- z pomocą nauczyciela rozwiązuje typowe problemy o małym stopniu trudności, - z pomocą nauczyciela korzysta z takich źródeł wiedzy jak: słowniki, encyklopedie, tablice, wykresy, itp., - wykazuje się aktywnością na lekcji w stopniu zadowalającym, - w przypadku prac pisemnych osiąga od 51% do 74% punktów. Ocenę dopuszczającą otrzymuje uczeń, który: - ma braki w opanowaniu wiadomości i umiejętności określonych programem, ale nie przekreślają one możliwości dalszego kształcenia, - wykonuje proste zadania i polecenia o bardzo małym stopniu trudności, pod kierunkiem nauczyciela, - z pomocą nauczyciela wykonuje proste doświadczenia biologiczne, - wiadomości przekazuje w sposób nieporadny, nie używając terminologii biologicznej, jest mało aktywny na lekcji, - w pisemnych sprawdzianach wiedzy i umiejętności osiąga od 41% do 50% punktów.

Ocenę niedostateczną otrzymuje uczeń, który: - nie opanował wiadomości i umiejętności określanych podstawami programowymi, koniecznymi do dalszego kształcenia, - nie potrafi posługiwać się przyrządami biologicznymi, - wykazuje się brakiem systematyczności w przyswajaniu wiedzy i wykonywaniu prac domowych, - nie podejmuje próby rozwiązania zadań o elementarnym stopniu trudności nawet przy pomocy nauczyciela, - wykazuje się bierną postawą na lekcji, - w przypadku prac pisemnych osiąga od 0% do 40% punktów