2012-03-12

Witaminy • Hipowitaminoza • Awitaminoza

Witaminy • Niedobór witamin mogą wywoływać następujące przyczyny: – Niedostateczny dowóz z pożywieniem – Niedostateczne wchłanianie z przewodu pokarmowego – Niemożność wykorzystania (antywitaminy, uszkodzenia wątroby) – Niedostateczne dostarczanie niektórych witamin przez d-je przewodu pokarmowego – leczenie antybiotykami

Vitamins

Vitamins

• Structurally unrelated organic compounds that must be provided in small quantities in the diet.

Vitamins

– also some other sources: • vit. D
skin exposed to UV light • vit. K, biotin
intestinal flora

Water soluble: B complex, C, biotin, folic acid

Fat soluble: A, D, E, K

Vitamins • Body storage of vitamins – higher for fat-soluble – lower for water-soluble
exception B12 (sufficient for 3-6 years)

• MoA: – coenzymes (B complex, K, biotin, folate, panothenic acid) – antioxidants (C, E) – hormones (A, D)
specific binding sites in the body (receptors)

WITAMINA D3 CHOLEKALCYFEROL

1

2012-03-12

Witamina D3 • Witamina D3 ulega hydroksylacji w wątrobie do 25-OHD3 i w nerkach do 1,25-(OH)2D3 zwana kalcytriol –forma aktywna • Nasila wchłanianie wapnia z przewodu pokarmowego • Nasila wiązanie wapnia w kościach • Duże dawki witaminy D3 powodują hiperkalcemię, uszkodzenie nerek, polidypsję, w skrajnych postaciach śpiączkę

Witamina A • Retinol / retinal pełni główną funkcję w cyklu wzrokowym • Kwas retinojowy odgrywa istotną rolę we wzroście, rozwoju, reprodukcji, jak również bierze udział w immunoodpowiedzi. Odpowiada za prawidłowy wzrost nabłonka

Witaminoterapia w stomatologii • Witamina A – – Brak prowadzi do zaburzeń w czynności nabłonka jamy ustnej, w obrębie którego obserwuje się patologiczne rogowacenie. – Stosowana np. w liszaju Wilsona błony śluzowej jamy ustnej. – Stosowana w stanach zapalnych błon śluzowych, przy trudno gojących się ranach, oparzeniach, odmrożeniach

WITAMINA A WITAMINA A

Niedobór witaminy A • Wysuszenie i zrogowacenie spojówki (kseroftalmia), rozmięknienie rogówki (keratomalacja) prowadzące do slepoty • Wysuszenie i zrogowacenie błon śluzowych • Suchość, tworzenie łusek i zmarszczek skóry

Witamina A • 1 mg – 3000 j.m. • Dzienne zapotrzebowanie 500 j.m., leczniczo 5000-100000 j.m. dziennie • We wczesnym okresie ciąży nie należy przekraczać dziennie 3 mg • Kobiety stosujące więcej niż 8 mg/dzień powinny stosować antykoncepcję

2

2012-03-12

Retinoidy • Leki pochodne witaminy A • Ze względu na udział w różnicowaniu tkanki nabłonkowej stosowana w dermatologii • Izotretinoina

Witamina E • Witamina płodności • Antyoksydant • Dzienna dawka 30 – 300 mg

Witamina A • Nadmiar witaminy A – Brak apetytu, anoreksja – Wysuszenie skóry, wypadanie włosów, bóle kości, stawów

Witamina C – kwas askorbinowy • Bierze udział w syntezie kolagenu • Bierze udział we wchłanianiu żelaza z przewodu pokarmowego • Dzienna dawka zalecana 75 mg • Wit. C metabolizowana do kwasu szczawianowego

Witamina C Kwas askorbinowy

Witamina C • Jeden z najbardziej aktywnych antyoksydantów w środowisku wodnym. • Wchodzi w bezpośrednią reakcje z rodnikiem OH● i 1O2. • Poprzez oddanie H+ neutralizuje rodniki hydroksylowe, oksyalkoholowe, ponadtlenkowe i azotowe.

3

2012-03-12

Witamina C • Uczestniczy w regeneracji α-tokoferolu i β-karotenu. • Bierze udział w redukcji żelaza.

Witamina B1-tiamina • Bierze udział w przewodzeniu bodźców w obwodowym układzie nerwowym • Uczestniczy w przemianach neuroprzekaźników –Ach • Uczestniczy w przemianach glukozy • Benfotiamina pochodna lipofilna tiaminy

Witamina B2 -Ryboflawina • Brak powoduje: – zahamowanie wzrostu, – zaburzenia skórne – uszkodzenie rogówki – Zapalenie skóry twarzy, czerwieni warg

• Zapotrzebowanie dobowe 1-3 mg • Stosowana w owrzodzeniach w kącikach ust zajady

Witamina C • Rp. Acidi ascorbici Acidi citrici aa 0,3 Glyceroli ad 20,0 M.f. sol D.S. Płyn do masażu dziąseł

Witamina B1 -thiaminum • Brak powoduje chorobę beri-beri • Wchłania się w dwunastnicy, może być podawana p.o. • W lecznictwie stosowana i.m. lub poskórnie • Kokarboksylaza (Cocarboxylasum) –aktywna forma wit. B1 stosowana w nerwobólach w dawkach 50-100 mg nawet 4 x dz.

Witamina B6 (pirydoksol, pirydoksamina, pirydoksal) • Niedobór powoduje: – Zapalenie nerwów – Padaczkopodobne drgawki – Niedokrwistość niedobarwliwą – Niedobory występują • U alkoholików • U osób przyjmujących izoniazyd, D-penicylaminę, doustne środki antykoncepcyjne

4

2012-03-12

Witamina B6 -pirydoksyna • Fosforany pirydoksyny stanowią koenzymy wielu enzymów • Próbuje się ją stosować w chorobach skóry, stanach nerwicowych i w wymiotach ciężarnych

Witaminoterapia w stomatologii • Witamina B1 – tiamina, stosowana w aftach, półpaścu i liszaju Wilsona. • Witamina B2 – Ryboflawina – niedobór powoduje zaczerwienie, obrzęk, pękanie błony śluzowej jamy ustnej oraz zajady w kątach ust • Witamina B6 stosowana w zapaleniu błony śluzowej jamy ustnej, w tym w aftach przewlekle nawrotowych.

Witamina PP- Nikotynamid • Brak powoduje – pelagrę • Niedobór powoduje zmiany skórne, zapalenie błony śluzowej jamy ustnej i języka, brak łaknienia, nudności, biegunki • Dobowe zapotrzebowanie 20 mg • W lecznictwie stosowany kwas nikotynowy i jego amid • Niektóre choroby ukł. nerwowego np. encefalopatia alkoholowa korzystnie reagują na leczenie

Witaminoterapia w stomatologii witamina B12 • Witamina B12 – stosowana w niedokrwistości megaloblastycznej, w przypadku zapalenia języka, błony śluzowej jamy ustnej i kątów ust. • Stosowana w zapaleniach nerwów (półpaścu) i bólach nerwowych

Witaminoterapia w stomatologii • Witamina PP brak powoduje chorobę pelagrę, która w jamie ustnej objawia się rumieniem zapalnym błony śluzowej policzków, warg, dziąseł i podniebienia oraz pieczeniem języka.

5