RWE Polska

ŚWIADOMOŚĆ ENERGETYCZNA POLAKÓW Raport RWE Polska 2013

Niniejszy Raport opracowany został w ramach kampanii „Świadoma Energia”, prowadzonej od 2007 roku przez RWE Polska, promującej ideę racjonalnego korzystania z energii elektrycznej. Była to pierwsza tego typu inicjatywa spółki energetycznej na polskim rynku. Program bazuje na materiałach informacyjnych, które w atrakcyjny i przystępny sposób pokazują, jak można oszczędzić energię. Tegoroczna odsłona kampanii dedykowana jest zwłaszcza małym i średnim firmom. Dzięki zastosowaniu interaktywnych narzędzi, po raz pierwszy możliwe będzie również porównanie postaw i zachowań związanych z oszczędzaniem energii w domu i miejscu pracy. Oprócz narzędzi i porad RWE promuje także ofertę, jako dodatkową formę ograniczenia wydatków na energię elektryczną. Od 2008 roku RWE bada motywację Polaków do oszczędzania energii w domu oraz w firmie. Partnerem merytorycznym kampanii od wielu lat jest Krajowa Agencja Poszanowania Energii.

Informacje o RWE RWE należy do piątki największych firm energetycznych w Europie. RWE specjalizuje się w wytwarzaniu, przesyle, dystrybucji oraz sprzedaży energii elektrycznej i gazu. RWE zatrudnia 70 tysiący osób, zaopatruje prawie 17 milionów Klientów w energię elektryczną i niespełna 8 milionów Klientów w gaz. RWE jest największym producentem energii w Niemczech i trzecim w Wielkiej Brytanii. Obecne jest także w Europie Środkowej. Działa nie tylko w Polsce, ale także w Czechach, na Słowacji i na Węgrzech. Największymi firmami należącymi do RWE w Polsce są RWE Polska – odpowiedzialna wspólnie ze spółką RWE East za wsparcie rozwoju koncernu w Polsce, sprzedająca energię około 900 tysiącom Klientów oraz firma RWE Stoen Operator, zarządzająca warszawską siecią elektroenergetyczną. Do RWE w Polsce należą również farmy wiatrowe o łącznej mocy 197 megawatów.

INFORMACJE O BADANIU

4

KLUCZOWE WNIOSKI Z BADANIA

5

JAK POLACY OSZCZĘDZAJĄ ENERGIĘ W DOMU

6

KORZYŚCI ZWIĄZANE Z OSZCZĘDZANIEM ENERGII

7

DZIELENIE SIĘ WIEDZĄ, CZYLI PRZEPŁYW INFORMACJI MIĘDZY DOMOWNIKAMI

8

SPOSOBY OSZCZĘDZANIA ENERGII

9

SPRZĘT I URZĄDZENIA ELEKTRYCZNE PODSTAWĄ OSZCZĘDZANIA

10

ZACHOWANIA ENERGOOSZCZĘDNE W DOMU I FIRMIE – ŁĄCZĄ CZY DZIELĄ

13

CZY I JAK OSZCZĘDZAMY ENERGIĘ W FIRMIE

15

4

INFORMACJE O BADANIU

R

Raport opracowany został w oparciu o ogólnopolskie badanie świadomości energetycznej Polaków, zrealizowane przez TNS Polska w ramach kolejnej edycji Programu „Świadoma Energia”. Celem badania była identyfikacja najczęstszych sposobów oszczędzania energii w polskich gospodarstwach domowych oraz firmach, a także poznanie postaw i zachowań

Polaków związanych z racjonalnym korzystaniem z energii w domu i miejscu pracy. Badanie przeprowadzone zostało w dniach 23-29 sierpnia 2013 roku na ogólnopolskiej reprezentatywnej próbie Polaków. Zrealizowano je metodą wywiadów bezpośrednich wspomaganych komputerowo CAPI (Computer Aided Personal Interview).

5

KLUCZOWE WNIOSKI Z BADANIA

Ś

Świadomość energetyczna Polaków systematycznie rośnie. Nie tylko wiemy coraz więcej na temat skutecznych metod oszczędzania energii, ale także chętnie w praktyce ograniczamy jej zużycie. Dostrzegamy również korzyści związane z oszczędzaniem energii oraz możliwe obniżenie rachunków za prąd w swoim domu i firmie. Wciąż jednak w naszych gospodarstwach domowych i miejscach pracy najchętniej stosujemy najpopularniejsze metody oszczędzania energii, takie jak gaszenie światła oraz wyłączenie niepotrzebnego w danej chwili sprzętu. Pod kątem optymalnego wykorzystania urządzeń elektrycznych pozostaje nam jeszcze sporo do nadrobienia. Najbardziej świadomie korzystamy z dużych sprzętów AGD oraz telewizorów. Staramy się także odpowiedzialnie korzystać z ogrzewania.

Energię oszczędzamy nadal częściej w swoim domu niż w miejscu pracy. Wciąż brakuje nam także wiedzy na temat efektywnych sposobów na ograniczenie zużycia prądu w naszych firmach. Co więcej, w domach towarzyszy nam także zdecydowanie większe poczucie wpływu na konkretne działania i zachowania energooszczędne. Konsekwentne, systematyczne i efektywne oszczędzanie energii może przynieść znaczące korzyści dla naszego gospodarstwa domowego, firmy i środowiska.

6

JAK POLACY OSZCZĘDZAJĄ ENERGIĘ W DOMU

N

Na temat oszczędzania energii w gospodarstwie domowym z roku na rok wiemy zdecydowanie coraz więcej. Wciąż są to jednak informacje niepełne i wymagające dalszej popularyzacji. Łącznie ponad połowa ogółu Polaków (54%) deklaruje, że zna co najmniej kilka skutecznych sposobów umożliwiających redukcję zużycia prądu w swoim domu. Równocześnie jednak niemal 1/3 mieszkańców naszego kraju (30%) nigdy nie zastanawiała się nad tym, czy potrafi efektywnie oszczędzać energię. Blisko 1/5 ankietowanych (18%) otwarcie przyznaje, że w ogóle nie dysponuje taką wiedzą. Co ciekawe, świadomość energetyczna w zdecydowanej większości przypadków idzie w parze z wysoką motywacją do oszczędzania. Już łącznie 80% Polaków, którzy wiedzą, jak ograniczać wykorzystanie prądu w swoim domu, stara się zawsze lub dosyć często wcielać tego typu działania w życie. Zaledwie 5% respondentów, którzy potrafią oszczędzać energię, nie robi tego nigdy.

Mimo systematycznego wzrostu świadomości Polaków, wiedza na temat skutecznych sposobów oszczędzania energii wciąż nie jest jeszcze powszechna.

Nie brakuje nam natomiast motywacji do działania. Przeważająca większość Polaków, którzy znają sposoby oszczędzania energii (80%), stara się regularnie ograniczać jej zużycie w swoim domu.

Znajomość sposobów oszczędzania energii 17,9%

43,7% 28,7%

9,7%

Tak, znam wiele skutecznych sposobów Tak, znam kilka skutecznych sposobów Nie wiem, w jaki sposób mógłbym/mogłabym to robić Nigdy się nad tym nie zastanawiałem/am

7

KORZYŚCI ZWIĄZANE Z OSZCZĘDZANIEM ENERGII

W

W coraz większym stopniu dostrzegamy i doceniamy różnorodne korzyści związane z racjonalnym wykorzystywaniem energii w gospodarstwie domowym. Do jej oszczędzania najbardziej motywują nas: • czynniki finansowe • troska o czystsze środowisko. Już 81% mieszkańców naszego kraju, którzy starają się oszczędzać prąd, dostrzega pozytywne strony takich działań. Wyraźną ulgę dla domowego budżetu, związaną z istotnym obniżeniem swoich rachunków za energię, odczuło już 31% respondentów świadomych korzyści z oszczędzania. 67% Polaków reprezentujących tę grupę zaobserwowało niewielkie oszczędności, podczas gdy jedynie znikoma liczba osób, czyli 2%, nie dostrzegła żadnych zmian w wysokości swoich rachunków.

Blisko 1/3 respondentów, którzy zauważają pozytywne strony energooszczędności, obserwuje istotną obniżkę swoich rachunków za prąd.

Już ponad 80% Polaków, którzy starają się oszczędzać energię elektryczną w swoim domu, dostrzega związane z tym korzyści.

Obserwowane obniżenie rachunków 67%

31% 2%

Istotne różnice w rachunkach Niewielkie oszczędności Nie widzę żadnych zmian w wysokości rachunków

8

DZIELENIE SIĘ WIEDZĄ, CZYLI PRZEPŁYW INFORMACJI MIĘDZY DOMOWNIKAMI

Z

Zwracamy uwagę na całościowe zużycie energii w swoim domu. Dlatego chętnie dzielimy się swoją wiedzą na temat oszczędzania energii z najbliższymi (53% Polaków), a także szukamy nowych sposobów na ograniczanie zużycia prądu (49% Polaków). W blisko ¾ gospodarstw domowych większych niż jednoosobowe na kwestię oszczędzania energii zwracają uwagę dwaj lub trzej domownicy. W przypadku niemal 30% takich gospodarstw są to trzy lub cztery osoby.

stopniu angażujemy własne dzieci (11%), mimo że to one najczęściej potrzebują podpowiedzi i wskazówek, które wpłyną na racjonalne wykorzystanie energii w domu.

O ograniczanie zużycia prądu w największym stopniu dbają zwykle: mąż/ partner (33%), żona/ partnerka (28%), matka/ teściowa (21%), a także ojciec/ teść (15%). Warto zwrócić uwagę na fakt, że w działania energooszczędne nadal w stosunkowo niewielkim

Liczba osób dbających o oszczędzanie energii 55%

9% 19%

1% 2%

14%

Już 53% Polaków, którzy nie mieszkają sami, sugeruje najbliższym, jak skuteczniej oszczędzać energię w domu.

Blisko połowa deklaruje, że w ich gospodarstwie domowym poszukuje się nowych sposobów oszczędzania energii.

9

SPOSOBY OSZCZĘDZANIA ENERGII

W

W naszych domach wciąż najchętniej stosujemy najpopularniejsze działania energooszczędne. Dużą wagę zwracamy przy tym na świadome korzystanie z oświetlenia. Ponad połowa mieszkańców naszego kraju, którzy starają się ograniczać zużycie prądu (51%), gasi w tym celu światło, podczas gdy 38% używa żarówek energooszczędnych. Już blisko 1/3 respondentów (31%) wymieniła je w większości lub wszystkich najczęściej używanych pomieszczeniach. Wciąż jednak stosunkowo rzadko pamiętamy o tym, aby wyłączać światło w konkretnych sytuacjach. W domach 15% Polaków świeci się ono tylko tam, gdzie w danej chwili przebywają ludzie. Zwracamy również uwagę na racjonalne korzystanie ze sprzętów elektrycznych – 31% Polaków, który starają się oszczędzać energię, odłącza całkowicie nieużywane w danej chwili urządzenia.

Ponad połowa Polaków (51%), którzy starają się oszczędzać energię elektryczną w swoich domach, pamięta o tym, aby gasić światło. Blisko 1/3 wyłącza niepotrzebny sprzęt.

METODY OSZCZĘDZANIA ENERGII

51% Polaków gasi światło

38% Polaków używa żarówek energooszczędnych

31% Polaków odłącza niepotrzebny sprzęt

10% Polaków używa energooszczędnego sprzętu

2% Polaków korzysta z nocnej taryfy prądu

2% Polaków pierze tylko przy pełnej pralce

10

1/10

Polaków o szczędzają cych prąd inwestuje w energo oszczędne urządzenia .

SPRZĘT I URZĄDZENIA ELEKTRYCZNE PODSTAWĄ OSZCZĘDZANIA

M

Mimo rosnącej świadomości energetycznej i wymiernych korzyści, wciąż stosunkowo rzadko inwestujemy w energooszczędne sprzęty. Posiada je w swoim domu tylko co dziesiąty Polak. Wśród posiadaczy określonych kategorii urządzeń, największą popularnością cieszą się stosunkowo nowe, energooszczędne: • telewizory (68%), • pralki (65%), • laptopy (49%), • czajniki (49%). Najmniej popularne pozostają energooszczędne: • ogrzewanie (7%), • zmywarki (17%), • kuchenki elektryczne (27%).

Wciąż brakuje nam także wiedzy na temat racjonalnego korzystania ze sprzętów i urządzeń elektrycznych. Jak wskazuje Indeks Świadomego Korzystania z Energii, stworzony po raz pierwszy w 2013 r. w ramach tegorocznej edycji Programu „Świadoma Energia”, ze sprzętu oraz urządzeń RTV i AGD w optymalny sposób korzysta tylko 27% respondentów. Do stworzenia Indeksu wykorzystane zostały informacje na temat liczby sprzętów posiadanych przez dane gospodarstwo domowe oraz sposobów wykorzystania każdego z nich. Aż ponad połowa ankietowanych nie wykorzystuje pod tym względem efektywnie posiadanych urządzeń (czyli zbyt rzadko stosuje zachowania energooszczędne). Jedna piąta respondentów to osoby nieświadome energetycznie, które nie oszczędzają prądu, korzystając ze sprzętów gospodarstwa domowego.

Świadomość energetyczna Polaków – typologia oparta o Indeks Świadomego Korzystania z Energii 53%

20% 27%

Nieświadomi Obojętni Świadomi

11

Najbardziej świadomie wykorzystujemy duże AGD (pralka, zmywarka, lodówka) oraz telewizory. Najczęściej jednak gotujemy w swoich domach zbyt dużo wody w czajniku elektrycznym.

Jeśli chodzi o sprzęt komputerowy i RTV, najbardziej energooszczędnie wykorzystujemy telewizory. Już 82% respondentów regularnie zwraca uwagę na to, aby nie pozostawiać ich w trybie czuwania. Zdecydowanie rzadziej całkowicie wyłączamy laptopy i komputery – ponad połowa posiadaczy tych urządzeń przyznaje, że pozostawia je w trybie stand-by.

Przeważająca większość Polaków (85%), aby oszczędzać energię, rezygnuje z wysokich temperatur i prania wstępnego. W mniejszym stopniu zwracamy natomiast uwagę na to, aby włączać pralkę tylko wtedy, kiedy jest pełna (56%). Staramy się także racjonalnie korzystać z lodówki – 96% Polaków pamięta o tym, aby wkładać do niej tylko chłodne potrawy. Co równie ważne, większość ankietowanych rzadko otwiera lodówkę oraz nie ustawia jej w sąsiedztwie kuchenki ani piekarnika. Dużą rozwagą wykazują się także posiadacze zmywarki – już 86% z nich włącza ją w swoim domu tylko wówczas, kiedy jest pełna. Nadal w większości przypadków gotujemy natomiast w czajniku zbyt dużo wody (48%).

Wysoką świadomością energetyczną wykazują się posiadacze ogrzewania elektrycznego. Mimo że nadal używa go stosunkowo niewielka liczba Polaków (tylko co ósmy z nas), przeważająca większość ankietowanych bardzo dba o ciepło w swoim domu. Już ponad 80% użytkowników tego typu ogrzewania stara się zimą wietrzyć pomieszczenia krótko i intensywnie, a także pamięta o tym, aby nie zasłaniać grzejników meblami ani zasłonami.

Według Indeksu Świadomego Korzystania z Energii, opracowanego po raz pierwszy w 2013 roku, z urządzeń gospodarstwa domowego w optymalny sposób korzysta tylko 27% ankietowanych.

12

• 85% Polaków regularnie rezygnuje z wysokich temperatur i prania wstępnego • 56% Polaków regularnie włącza pralkę tylko wtedy, kiedy jest pełna

• 44% Polaków rzadko lub w ogóle nie pozostawia komputera ani monitora w trybie uśpienia • 96% Polaków regularnie wkłada do lodówki tylko chłodne potrawy • 73% Polaków rzadko otwiera lodówkę i nie pozostawia jej otwartej bez potrzeby

• 82% Polaków najczęściej nie pozostawia telewizora w trybie czuwania

• 84% użytkowników regularnie włącza zmywarkę tylko wtedy, kiedy jest pełna • 72% użytkowników regularnie korzysta z programów oszczędnościowych w zmywarce

• 48% posiadaczy czajnika elektrycznego regularnie gotuje w nim za dużo wody niż w danej chwili potrzeba

• 82% posiadaczy ogrzewania elektrycznego w zimnych porach roku wietrzy pomieszczenia krótko i intensywnie • 81% posiadaczy ogrzewania elektrycznego nie zasłania grzejników meblami ani zasłonami

13

ZACHOWANIA ENERGOOSZCZĘDNE W DOMU I FIRMIE – ŁĄCZĄ CZY DZIELĄ

O

Obecnie aktywni zawodowo Polacy dużo większą wagę przywiązują do rozsądnego korzystania z energii elektrycznej w domu niż w pracy (zarówno pod względem postaw, jak i działań). Równocześnie, co bardzo pozytywne, coraz więcej Polaków przenosi dobre nawyki związane z oszczędzaniem energii z domu do firmy. Już łącznie 1/10 zatrudnionych Polaków stara się oszczędzać energię w swoim miejscu pracy ze względu na dobre przyzwyczajenia przeniesione z domu. Ponad dwukrotnie mniej osób poszukuje nowych sposobów na oszczędzanie energii w swojej firmie niż we własnym gospodarstwie domowym (odpowiednio 20% i 56% respondentów). Podobna różnica dotyczy sugerowania innym, jak skutecznie oszczędzać energię – w firmach robi to odpowiednio 21% respondentów regularnie oszczędzających energię. Z kolei w domach już ponad 58% ankietowanych motywuje innych do tego typu działań. Gospodarstwa domowe zyskały również przewagę nad firmami,

jeśli chodzi o racjonalne korzystanie z oświetlenia oraz całkowite wyłączanie urządzeń elektrycznych. Z kolei w firmach Polacy wyraźnie częściej niż w domach całkowicie wyłączają komputery oraz gotują w czajniku odpowiednią ilość wody. Różnice dotyczące oszczędzania energii w domu i firmie mogą wynikać z kilku powodów. Z jednej strony, mamy świadomość, że oszczędzanie prądu przynosi korzyści w każdym miejscu. O naszej skłonności do oszczędzania decyduje rosnące poczucie odpowiedzialności za koszty zużywanej energii. Z drugiej strony, nasz wpływ na podejmowanie konkretnych działań energooszczędnych w domu i w pracy zdecydowanie się różni. W gospodarstwie domowym możemy samodzielnie lub wspólnie z najbliższymi osobami decydować o użyciu żarówek energooszczędnych czy inwestycji w określony sprzęt. W miejscu pracy możliwość naszego wpływu na konkretne działania energooszczędne wydaje się daleko mniejsza.

Aktywni zawodowo Polacy wciąż zwracają większą uwagę na oszczędzanie prądu w domu niż w pracy.

14

Zachowania energooszczędne w domu i w pracy

77% 64%

58% 47% 33% 21%

Gaszę światło po innych

Sugeruję innym jak skuteczniej oszczędzać energię

Wyłączam całkowicie urządzenia elektryczne, z których nie korzystam

86%

56%

56%

56% 37%

20%

Poszukuje się nowych sposobów na oszczędzanie energii

Światło świeci się jedynie w pomieszczeniach, gdzie przebywają ludzie

Wychodząc wyłącza się listwy przeciwprzepięciowe

51%

47% 28%

32%

W domu (osoby pracujące) W pracy W czajniku gotuje się znacznie więcej wody niż jest potrzebne

Po skończonej pracy komputer i monitor pozostają w trybie uśpienia

15

CZY I JAK OSZCZĘDZAMY ENERGIĘ W FIRMIE

W

Większość zatrudnionych Polaków docenia rolę korzyści związanych z oszczędzaniem energii w swojej firmie. Jesteśmy także coraz bardziej skłonni, aby w praktyce obniżać jej zużycie. Najczęstszym powodem oszczędzania energii w miejscu pracy są: • c hęć obniżenia rachunków za prąd (50%), • troska o środowisko (23%) • r ealizacja zaleceń UE związanych z ograniczaniem zużycia energii (12%). Na motywację Polaków do oszczędzania prądu w pracy wciąż tylko w niewielkim stopniu wpływają kampanie społeczne.

Wciąż wyraźnie brakuje nam wiedzy na temat oszczędzania energii. Tylko 13% aktywnych zawodowo osób deklaruje, że zna co najmniej kilka skutecznych sposobów oszczędzania energii w swojej firmie. Blisko 1/3 zatrudnionych nadal nie wie, w jaki sposób mogłaby to robić. Co więcej, ponad połowa zatrudnionych respondentów (52%) wskazuje, że w ich firmie nie podejmuje się żadnych inicjatyw związanych z oszczędzaniem energii. Niespełna jedna czwarta (24%) wskazuje, że co najmniej czasem pojawiają się takie inicjatywy. Niedostateczny poziom wiedzy pracowników powinien przełożyć się na prowadzenie systematycznych akcji edukacyjnych przez pracodawców.

Ponad połowa aktywnych zawodowo Polaków (52%) nie dostrzega żadnych działań energooszczędnych w swojej firmie.

Tylko 13% zatrudnionych deklaruje, że zna co najmniej kilka skutecznych sposobów oszczędzania energii w miejscu pracy.

Biuro prasowe RWE T +48 (22) 821 41 51 E [email protected] I www.rwe.pl/media www.rwe.pl/oszczedzam