Glossary

Elementary School Level

Social Studies Glossary

English / Turkish

Translation of Social Studies terms based on the Coursework for Social Studies Grades 3 to 5. Word-for-word glossaries are used for testing accommodations for ELL/LEP students

THE STATE EDUCATION DEPARTMENT / THE UNIVERSITY OF THE STATE OF NEW YORK / ALBANY, NY 12234

Updated January 2018

THE STATE EDUCATION DEPARTMENT / THE UNIVERSITY OF THE STATE OF NEW YORK / ALBANY, NY 12234

P-16

Office of Elementary, Middle, Secondary and Continuing Education and Office of Higher Education Office of Bilingual Education and World Languages http://www.emsc.nysed.gov/biling/

THE UNIVERSITY OF THE STATE OF NEW YORK Regents of The University BETTY A. ROSA, Chancellor, B.A., M.S. in Ed., M.S. in Ed., M.Ed., Ed.D. ................. T. ANDREW BROWN, Vice Chancellor, B.A., J.D. ........................................................... ROGER TILLES, B.A., J.D. ................................................................................................. LESTER W. YOUNG, JR., B.S., M.S., Ed.D. . ...................................................................... CHRISTINE D. CEA, B.A., M.A., Ph.D. . ........................................................................... WADE S. NORWOOD, B.A. ............................................................................................... KATHLEEN M. CASHIN, B.S., M.S., Ed.D. ...................................................................... JAMES E. COTTRELL, B.S., M.D. ....................................................................................... JOSEPHINE VICTORIA FINN, B.A., J.D............................................................................... JUDITH CHIN, M.S. in Ed. ............................................................................................... BEVERLY L. OUDERKIRK, B.S. in Ed., M.S. in Ed. ........................................................... CATHERINE COLLINS, R.N., N.P., B.S., M.S. in Ed., Ed.D. ............................................ JUDITH JOHNSON, B.A., M.A., C.A.S. ............................................................................. NAN EILEEN MEAD, B.A. ................................................................................................ ELIZABETH S. HAKANSON, A.S., M.S., C.A.S. ................................................................ LUIS O. REYES, B.A., M.A., Ph.D. ................................................................................... SUSAN W. MITTLER, B.S., M.S. .......................................................................................

Bronx Rochester Great Neck Beechhurst Staten Island Rochester Brooklyn New York Monticello Little Neck Morristown Buffalo New Hempstead Manhattan Syracuse New York Ithaca

Commissioner of Education and President of The University MARYELLEN ELIA Executive Deputy Commissioner ELIZABETH R. BERLIN The State Education Department does not discriminate on the basis of age, color, religion, creed, disability, marital status, veteran status, national origin, race, gender, genetic predisposition or carrier status, or sexual orientation in its educational programs, services and activities. Portions of this publication can be made available in a variety of formats, including braille, large print or audio tape, upon request. Inquiries concerning this policy of nondiscrimination should be directed to the Department’s Office for Diversity and Access, Room 530, Education Building, Albany, NY 12234.

SOCIAL STUDIES GLOSSARY – ELEMENTARY SCHOOL LEVEL ENGLISH

TURKISH

A A.D. abilities absence of government absentee ballot accomplishments achievements acid rain across time and place action plan activities adults aerial photographs AFL-CIO Africa agriculture Algonquians alike/different allegiance alternative solutions altiplano altitude amendment American democracy: ideals, values/principles of

M.S. yetenekler hükümet yokluğu mektupla oy verme elde edilenler yapılanlar asit yağmuru değişik yer ve zamanlarda eylem planı faaliyetler yetişkinler havadan fotoğraflar AFL-CIO Afrika ziraat Algonkinler benzer/farklı sadakat alternatif çözümler yüksek plato rakım değişiklik Amerikan demokrasisi: idealler, değerler/ilkeler

American Revolution, the Americas Americas ancestor Antarctic Circle Antarctica anthem appoint appointed leaders appointed office archaeologists Arctic Circle areas arid art artifacts assembly

Amerikan Devrimi, Amerika Kıtası Amerika Kıtası ata Güney Kutup Dairesi Antarktika milli marş atamak atanmış liderler atama yapılan görev arkeologlar Kuzey Kutup Dairesi alanlar kurak sanat insan yapımı eşyalar montaj

NYS Statewide Language RBERN

1

SOCIAL STUDIES GLOSSARY – ELEMENTARY SCHOOL LEVEL ENGLISH assembly line authority autobiographies autobiography automobiles availability avenues of participation Aztecs

TURKISH montaj hattı yetki otobiyografiler otobiyografi otomobiller kullanılabilirlik katılım yolları Aztekler

B B.C. backgrounds barter basic basin Battle of Quebec battles before/after belief belief system beliefs Bill of Rights biographies biography bodies of water border Boston Tea Party boundary boycott branches of government British North America Act budget

M.Ö. arka planlar takas temel havza Quebec Savaşı savaşlar önce/sonra inanç inanç sistemi inançlar Haklar Beyannamesi biyografiler biyografi su kütleleri sınır Boston Çay Partisi sınır boykot hükümetin dalları İngiliz Kuzey Amerika Yasası bütçe

C cabinet cable calendar campaign Canada Canadian Bill of Rights canal capital (state and money) capital goods NYS Statewide Language RBERN

bakanlar kurulu kablo takvim kampanya Kanada Kanada Haklar Beyannamesi kanal başkent, sermaye sermaye malları 2

SOCIAL STUDIES GLOSSARY – ELEMENTARY SCHOOL LEVEL ENGLISH capital resources capitalism cardinal directions cause celebrate celebration celebrations census Central America century change checks and balances child labor children Chippewa choice choices citizen citizenship civic life civic values civil rights civil rights movement civil wars civilization civilizations clans classroom climate clothing collect taxes colonial colonial governments colonies colonists colony Committees of Correspondence common good commonwealth Commonwealth of Nations communication NYS Statewide Language RBERN

TURKISH sermaye kaynakları kapitalizm ana yönler neden kutlamak kutlama kutlamalar nüfus sayımı Orta Amerika yüzyıl değişiklik denetim ve dengeler çocuk işçiler çocuklar Chippewa tercih tercihler vatandaş vatandaşlık sivil hayat medeni değerler medeni haklar medeni haklar hareketi iç savaşlar medeniyet medeniyetler klanlar sınıf iklim giysiler vergi toplama sömürgeci sömürge hükümetleri sömürgeler sömürgeciler sömürge Haberleşme Komitesi ortak çıkar milletler birliği İngiliz Milletler Topluluğu iletişim 3

SOCIAL STUDIES GLOSSARY – ELEMENTARY SCHOOL LEVEL ENGLISH communism communities community community service compact compare/contrast compass compromise compulsory education computer confederacy conflict conflict resolution conflicts congress conquistador consequences conservation consideration Constitution of the State of New York Constitution of the United States constitutional democracy consumer consumers consumption consumption of goods continent Continental Congress Continental Divide continents contour contrast contributions cooperation costs cotton belt credit criteria cultural characteristics cultural contributions cultural differences NYS Statewide Language RBERN

TURKISH komünizm toplumlar toplum toplum hizmeti kompakt karşılaştırmak/farkları bulmak pusula uzlaşma zorunlu eğitim bilgisayar konfederasyon çatışma çatışma çözümleme çatışmalar kongre konkistador sonuçlar koruma dikkate alma New York Eyaleti Anayasası Amerika Birleşik Devletleri Anayasası anayasal demokrasi tüketici tüketiciler tüketim mal tüketimi kıta Kıta Kongresi Kıta Bölünmesi kıtalar kontur kontrast katkılar işbirliği maliyetler pamuk bölgesi kredi kriterler kültürel özellikler kültürel katkılar kültürel farklar 4

SOCIAL STUDIES GLOSSARY – ELEMENTARY SCHOOL LEVEL ENGLISH

TURKISH

cultural diffusion cultural diversity cultural groups culture cultures - characteristics, distribution, complexity of

kültürel yayılma kültürel çeşitlilik kültürel gruplar kültür kültürler – özellikler, dağılım, karmaşıklık

currency customs

para birimi adetler

D day De Witt Clinton decade decision decision-making decisions declaration Declaration of Independence delta democracy Democratic Party democratic principles democratic values developed nations developing nations developments diagram diagrams dictatorship different/same direction diseases display disputes distance distribution diverse diversity document due process Dutch colonies

NYS Statewide Language RBERN

gün De Witt Clinton on yıl karar karar verme kararlar beyan Bağımsızlık Beyanı delta demokrasi Demokratik Parti demokratik prensipler demokratik değerler gelişmiş ülkeler gelişmekte olan ülkeler gelişmeler şema şemalar diktatörlük farklı/aynı yön hastalıklar gösterme anlaşmazlıklar mesafe dağılım çeşitli çeşitlilik belge yargı süreci Hollanda kolonileri

5

SOCIAL STUDIES GLOSSARY – ELEMENTARY SCHOOL LEVEL ENGLISH Dutch West India Company

TURKISH Hollanda Batı Hindistan Şirketi

E earn Earth’s surface economic economic capital economic concepts economic decision making economic decisions

kazanmak Dünya yüzeyi ekonomik ekonomik sermaye ekonomik kavramlar ekonomik karar verme ekonomik kararlar

economic development

ekonomik gelişme

economic factors

ekonomik faktörler

economic growth

ekonomik büyüme

economic interdependence

ekonomik karşılıklı bağımlılık

economic systems

ekonomik sistemler

economics

ekonomi

economies effects elect elected leaders elected office election Ellis Island emigrants empathy employee employer encomienda system encounter enforce English colonies environment environmental factors equality equality of opportunity era eras ethnic ethnic group

ekonomiler etkiler seçme seçilmiş liderler seçimle gelinen görev seçim Ellis Adası göçmenler empati çalışan işveren enkomienda sistemi karşılaşmak yürürlüğe koymak İngiliz kolonileri çevre çevresel faktörler eşitlik fırsat eşitliği dönem dönemler etnik etnik grup

NYS Statewide Language RBERN

6

SOCIAL STUDIES GLOSSARY – ELEMENTARY SCHOOL LEVEL ENGLISH

TURKISH

ethnicity Europe European encounter and exchanges - of technologies, plants, animals, diseases

etnisite Avrupa Avrupa karşılaşma ve değişimleri – teknoloji, bitkiler, hayvanlar, hastalıklar

events exchange executive executive branch of government expansion exploitation exploration explorers exports

olaylar değişim idari hükümetin idari dalı genişleme istismar etmek keşif kaşifler ihracat

F facilities fact/opinion factors of production factory family far/near federal federal government festival festivals flag folktale folktales food forced relocation foreign policy foreign relations Fort Orange foundation free enterprise free trade freedom French Canadians French colonies frontier functions of government

NYS Statewide Language RBERN

tesisler veri/fikir üretim faktörleri fabrika aile uzak/yakın federal federal hükümet festival festivaller bayrak halk öyküsü halk öyküleri gıda zorunlu yer değiştirme dış politika dış ilişkiler Fort Orange vakıf serbest girişim serbest ticaret özgürlük Fransız Kanadalılar Fransız kolonileri sınır hükümet işlevleri 7

SOCIAL STUDIES GLOSSARY – ELEMENTARY SCHOOL LEVEL ENGLISH fundamental economic questions fundamental values future

TURKISH temel ekonomik sorular temel değerler gelecek

G game gender generation geographic characteristics geographic factors

oyun cinsiyet nesil coğrafi özellikler coğrafi faktörler

geographic features

coğrafi özellikler

geographic features/areas

coğrafi özellikler/alanlar

geographic information

coğrafi bilgi

geography

coğrafya

geological processes global warming globe globes goods and services - production, distribution, exchange, consumption of

jeolojik süreçler küresel ısınma dünya dünyalar mallar ve hizmetler – üretim, dağıtım, alışveriş, tüketim

goods govern governance government Great Depression grid Gross Domestic Product Gross National Product groups growth Gulf Stream

mallar yönetmek yönetişim hükümet Büyük Buhran şebeke Gayri Safi Yurt İçi Hasıla Gayri Safi Milli Hasıla gruplar büyüme Körfez Akımı

H habitat Haudenosaunee health hemisphere historic events historical historical evidence NYS Statewide Language RBERN

çevre Haudenosaunee sağlık yarıküre tarihi olaylar tarihi tarihi kanıtlar 8

SOCIAL STUDIES GLOSSARY – ELEMENTARY SCHOOL LEVEL ENGLISH historical narratives history Holidays ( Columbus Day, Election Day, Veterans Day, Thanksgiving, New Years Day, Dr. Martin Luther King Day, Presidents Day, Memorial Day, Flag Day)

TURKISH tarihi öyküler geçmiş Tatiller (Columbus Günü, Seçim Günü, Gaziler Günü, Şükran Günü, Yılbaşı, Dr. Martin Luther King Günü, Başkanın Günü, Anma Günü, Bayrak Günü)

home hopes House of Representatives human human capital human migration

ana sayfa umutlar Temsilciler Meclisi insan insan sermayesi insan göçü

human migrations

insan göçleri

human resources

insan kaynakları

human rights

insan hakları

human settlements

insan yerleşimleri

human systems

insan sistemleri

I ideals of American democracy ideas identity immigrants immigration important imports inaugurated confederation Incas income indentured servant independence indigenous peoples individual individual rights individual rights to life, liberty, pursuit of happiness.

Amerikan demokrasisi idealleri fikirler kimlik göçmenler göç önemli ithalat resmen başlamış konfederasyon İnkalar gelir sözleşmeli köle bağımsızlık yerli halk kişisel kişisel haklar yaşam, özgürlük, mutluluğu arama kişisel hakları

individuals industrial expansion industrial growth

kişiler endüstriyel genişleme endüstriyel büyüme

NYS Statewide Language RBERN

9

SOCIAL STUDIES GLOSSARY – ELEMENTARY SCHOOL LEVEL ENGLISH industrial growth/expansion

TURKISH endüstriyel büyüme/genişleme

Industrial Revolution

Sanayi Devrimi

industrialization

sanayileşme

industry

endüstri

inhabitants interdependence interdependent international organizations interpret law interpret laws interpretations Inuits invention inventions Iroquois Iroquois Confederacy irrigation issues isthmus

oturanlar birbirine bağımlı olma birbirine bağımlı uluslararası organizasyonlar yasayı yorumlama yasaları yorumlama yorumlar İnuitler icat girişimler Iroquois Kızılderilileri Iroquois Konfederasyonu sulama konular istmus

J judgments judicial judicial branch of government judicial branch junta jury jury service justice

kararlar adli hükümetin adli dalı adli dal cunta jüri jüri görevi adalet

K-L kindergarten labor labor force labor movement labor union land formations land masses languages Latin America NYS Statewide Language RBERN

kreş iş işgücü iş hareketi sendika kara oluşumları kara kitleleri diller Latin Amerika 10

SOCIAL STUDIES GLOSSARY – ELEMENTARY SCHOOL LEVEL ENGLISH latitude laws laws/rules leaders League of Nations learn legal legends legislative branch legislative branch of government legislature liberty library library resources life lifestyle like/dislike limited limited resources limited/unlimited local local government local region location lock locomotive long ago longhouse longitude loyalist loyalty

TURKISH enlem kanunlar kanunlar/kurallar liderler Milletler Cemiyeti öğrenme yasal efsaneler yasama organı hükümetin yasama organı kanunlar özgürlük kütüphane kütüphane kaynakları yaşam yaşam tarzı beğenme/beğenmeme sınırlı sınırlı kaynaklar sınırlı/sınırsız yerel yerel yönetim yerel bölge konum kilitleme lokomotif çok eskiden dar ve uzun yerleşim birimi boylam Kraliyete sadık kalan sadakat

M maize majority rule make laws manor manufacture manufacturing maps markets NYS Statewide Language RBERN

mısır çoğunluk kuralı yasa çıkarmak malikane üretim üretmek haritalar pazarlar 11

SOCIAL STUDIES GLOSSARY – ELEMENTARY SCHOOL LEVEL ENGLISH mass starvation Mayas Mayflower Compact megalopolis member memorials merchant meridians Midwest migration migration/immigration millennium millennia mining minority rights, respect for minutemen Mississippi River modernization modify monarchy money months monument monuments motives movement of people and goods multicultural myself myths

TURKISH büyük çapta açlık Mayalar Mayflower Anlaşması megalopolis üye anıtlar tüccar meridyenler Orta Batı göç göç/göç etmek bin yıl bin yıllar madencilik azınlık hakları, saygı gönüllü asker Mississippi Nehri modernizasyon değiştirme kraliyet para aylar anıt anıtlar hedefler kişi ve mal hareketi çok kültürlü kendim efsaneler

N NAFTA nation national national level of governments nation-state Native American Indian Native American Indians natural resources near/far needs NYS Statewide Language RBERN

NAFTA ulus ulusal ulusal hükümet seviyesi ulus devlet Kızılderili Kızılderililer doğal kaynaklar yakın/uzak gereksinimler 12

SOCIAL STUDIES GLOSSARY – ELEMENTARY SCHOOL LEVEL ENGLISH neighborhood neutral New Amsterdam New Netherlands northwest passage now nuclear family

TURKISH mahalle nötr New Amsterdam Yeni Hollanda kuzey batı geçişi şimdi çekirdek aile

O OAS objects oceans oligarchy opportunity cost oral history others

OAS, Amerikan Devletleri Örgütü nesneler okyanuslar oligarşi fırsat maliyeti sözel geçmiş diğerleri

P parallel parallels parent Parliament participatory skills past past/present patriot patriotism patriotisms patriots patroon people person perspectives Peter Stuyvesant petition physical physical characteristics physical environment physical feature

paralel paraleller ebeveyn Parlamento katılım becerileri geçmiş geçmiş/şimdiki zaman vatansever vatanseverlik vatansever hareketler vatanseverler büyük arazi kişiler kişi perspektifler Peter Stuyvesant dilekçe fiziksel fiziki özellikler fiziksel ortam fiziki özellik

physical features

fiziki özellikler

physical map

fiziki harita

NYS Statewide Language RBERN

13

SOCIAL STUDIES GLOSSARY – ELEMENTARY SCHOOL LEVEL ENGLISH

TURKISH

physical setting

fiziki ortam

physical systems

fiziki sistemler

places plan pledge Pledge of Allegiance points of view political political boundaries political map political party political power political systems pollution population population density population distribution population movement - rural to urban to suburban - 20th century

yerler plan taahhüt Bağlılık Yemini bakış açısı siyasi siyasi sınırlar siyasi harita siyasi parti siyasi güç siyasi sistemler kirlilik nüfus nüfus yoğunluğu nüfus dağılımı nüfus hareketi – kırsaldan kentsele ve banliyöye – 20. yüzyıl

power practices prairies Preamble to the Constitution present president Prime Meridian Prime Minister principles of democracy problem solving problems producers production productivity products profit projects property protect protests province public benefit

güç uygulamalar çayırlar Anayasaya Giriş mevcut başkan Temel Meridyen Başbakan demokrasi ilkeleri problem çözme problemler üreticiler üretim üretkenlik ürünler kar projeler özellik korumak protestolar bölge kamu çıkarı

NYS Statewide Language RBERN

14

SOCIAL STUDIES GLOSSARY – ELEMENTARY SCHOOL LEVEL ENGLISH public education purpose of government pursuit of happiness

TURKISH kamu eğitimi hükümetin amacı mutluluğu arama

Q-R quantities race radios railroad rain forest raw material reason receipts recycling reference books reform region regions relationships relief (physical) map religion religious renewable resource repeal representation representative representatives republic Republican Party reservation resources respect responsibilities revolution Richard Nicholls rights Robert Fulton role roles roles of citizens roots of American culture NYS Statewide Language RBERN

miktarlar ırk radyolar ray yağmur ormanı hammadde neden makbuzlar geri dönüştürme referans kitapları reform bölge bölgeler ilişkiler kabartma harita din dindar yenilenebilir kaynak itmek temsil temsilci temsilciler cumhuriyet Cumhuriyetçi Parti rezervasyon kaynaklar saygı sorumluluklar devrim Richard Nicholls haklar Robert Fulton rol roller vatandaşların rolleri Amerikan kültürünün kökleri 15

SOCIAL STUDIES GLOSSARY – ELEMENTARY SCHOOL LEVEL ENGLISH rules rural rural to urban to suburban migration

TURKISH kurallar kırsal kırsaldan kentsele ve banliyöye göç

S sachem safeguarding individual liberties safety same/different satellite-produced images satisfy scale scarce resources scarcity school science and technology scientific/technological exchanges and connections

kabile reisi bireysel özgürlükleri koruma güvenlik aynı/farklı uydu görüntüleri tatmin etmek ölçek dar kaynaklar darlık okul bilim ve teknoloji bilimsel/teknolojik alışveriş ve bağlantılar

seaways secondary source security self selling Senate of the United States separatists services settle settlement settlements settler shape shelter similarities/differences slave slave trade slavery social social/cultural changes and connections socialism societies society

denizyolları ikincil kaynak güvenlik kendi satmak Amerika Birleşik Devletleri Senatosu ayrılıkçılar hizmetler yerleşmek yerleşim yeri yerleşim yeri yerleşen şekil barınak benzerlikler/farklar köle köle ticareti kölelik sosyal sosyal/kültürel değişikler ve bağlantılar sosyalizm toplumlar toplum

NYS Statewide Language RBERN

16

SOCIAL STUDIES GLOSSARY – ELEMENTARY SCHOOL LEVEL ENGLISH solutions solving problems songs Sons of Liberty South America Spanish colonies spatial organization speeches standard of living stars and stripes state state government Statue of Liberty steamboat steamboats stock market stories strategy strengths strike student rights suburban suburbs subways suffrage supply and demand supply and demand 4 symbols Supreme Court surplus symbolize symbols systems

TURKISH çözümler problemleri çözme şarkılar Özgürlük Savaşçıları Güney Amerika İspanyol kolonileri mekansal organizasyon konuşmalar yaşam standardı yıldızlar ve şeritler eyalet eyalet hükümeti Özgürlük Anıtı buharlı gemi buharlı gemiler borsa hikayeler strateji güçlü yanlar grev öğrenci hakları banliyö banliyöler metrolar oy verme hakkı arz ve talep arz ve talep 4 sembol Yüksek Mahkeme fazlalık sembolize etmek semboller sistemler

T tables tariff tax taxes teach teacher technological NYS Statewide Language RBERN

tablolar gümrük vergisi vergi vergiler öğretmek öğretmen teknolojik 17

SOCIAL STUDIES GLOSSARY – ELEMENTARY SCHOOL LEVEL ENGLISH technologies - exchanges of technology telegraph television tenant farmer themes then/now time time zones timeline today tolerance tomorrow tools towpath trade traditions traffic lights trains traitor transmit transportation transportation revolution treaty trends tribe tributaries Tropic of Capricorn Tropic of Cancer trucks truth tundra turning points turnpike

TURKISH teknolojiler – alışverişi teknoloji telgraf televizyon kiracı çiftçi temalar o zaman/şimdi zaman zaman dilimleri zaman çizgisi bugün tolerans yarın araçlar yedekçi yolu ticaret gelenekler trafik ışıkları trenler hain iletmek taşımak taşımacılık devrimi sözleşme eğilimler kavim yan dallar Oğlak Dönencesi Yengeç Dönencesi kamyonlar gerçek tundra dönüş noktaları paralı geçit

U unify unions unique unite United Nations NYS Statewide Language RBERN

birleştirmek birlikler benzersiz birleşme Birleşmiş Milletler 18

SOCIAL STUDIES GLOSSARY – ELEMENTARY SCHOOL LEVEL ENGLISH United States of America unlimited unlimited needs and wants up/down urban urbanization uses of geography

TURKISH Amerika Birleşik Devletleri sınırsız sınırsız gereksinimler ve istekler yukarı/aşağı kentsel kentleşme coğrafyanın kullanımı

V değerler gazi veto köy oy oy vermek

values veteran veto village vote voting

W wampum wants war war strategy water masses weaknesses week Western Hemisphere westward expansion wigwam work worker world bank world in spatial terms writings

kızılderili boncuğu istekler savaş savaş stratejisi su kitleleri zayıf yönler hafta Batı Yarıküre batıya doğru genişleme kızılderili çadırı iş işçi dünya bankası mekansal terimlerle dünya yazılar

Y year yesterday

NYS Statewide Language RBERN

yıl dün

19