THE LOST SYNAGOGUES
OF EUROPE
A N D REA STRO N GWATER
THE LOST SYNAGOGUES
OF EUROPE A N D R E A S T R O N G WAT E R
CONTEN TS Political map of Europe, 1935 00 Preface, by Andrea Strongwater 00 Introduction 00 SYNAGOGUES France
Epernay 00 Epinal 00 Strasbourg 00 Italy
Livorno 00 Turin 00 The Netherlands
Amsterdam 00 Luxembourg
Luxembourg Synagogue of 1894 00 Germany
Aachen 00 Baden Baden 00 Bad Kissingen 00 Berlin Heiderreutergasse 00 Bielefeld 00 Bochum 00 Breslau 00 Bruchsal 00
Buchau am Federsee 00 Chemnitz 00 Darmstadt 00 Dortmund 00 Dresden 00 Essen 00 Frankfurt 00 Gablonz 00 Glatz 00 Gleiwitz 00 Hannover00 Kassel 00 Koenigsberg 00 Landau 00 Mainz am Rhine 00 Nurenburg 00 Pforzheim 00 Plauen 00 Seesen 00 Tuebingen 00 The Free State of Danzig 00 The Great Synagogue of 1887 00 Austria
Graz 00 Vienna – Heitzing 00 Vienna – Leopoldstadter 00 Vienna – Neudeggergasse 00 Vienna – Polnische Shul 00 Vienna – Turnergasse 00
Poland
Latvia
Belz 00 Bialystock 00 Bromberg 00 Gombin 00 Horochow 00 Jaslo 00 Kattowice 00 Loboml 00 Lodz 00 Lvov 00 Przedborz00 Rawicz 00 Tarnow 00 Vilnius 00 Volpa 00 Warsaw – Tlomackie Street Synagogue 00 Zablodow 00
Jelgava 00 Riga 00
Czechoslovakia
Bratislava 00 Ceske Budejovice 00 Karlovy Vary 00 Kesmark 00 Marianske Lazne 00 Olmutz 00 Teplitz 00 Vranov 00
Lithuania
Kretinga 00 Tesiai Varniai – Stone Synagogue 00 Varniai – Wooden Synagogue 00 Estonia
Tartu 00 Belarus
Gomel 00 Romania
Chernovotsi 00 Wiznitz 00 Croatia
Slavonski Brod 00 Vukovar 00 Political map of Europe, 2008 00
^ _ Tallinn
Political map of Europe, 1935
Estonia
Russia
Tartu
!
Jelgava ! \ (Mitau)
\
Latvia
Riga
Tesiai Kretinga ! ! Varniai !
Tallinn
Estonia
Lithuania
Tartu
Vilnius \
!
Kaliningrad (Konigsberg)
Gdansk
!
Danzig Germany The Netherlands Bielefeld
! !!
Essen
Gombin
Seesen
Brussels ^ _
Luxembourg
Breslau
Dresden
!
Aachen
!
Belgium
Bad
Luxembourg! \
! !
Darmstadt
Amsterdam Landau Bruchsal ! ! Pforzheim
!
!
Strasbourg ! Tuebingen ! Baden ! Buchau am Brussels Baden Epinal Federsee !
! Belgium
France
Aachen Mainz am Rhine
Lichtenstein Luxembourg
Epernay Paris Switzerland
Turin
Italy
France
Landau
Austria Darmstadt Bruchsal
Strasbourg
Baden Baden
Karlovy Budapest Vary ^ _ Marianske Olmutz Lazne Graz ! Nuremberg Ceske Budejovice
Belz
Lvov Warsaw
Lichtenstein Bern Vrbas Switzerland
Kuste
Livorno
!
Turin
Rome ^ _
Kesmark
250
125
0 Miles
®
250
125
0 Miles
250
Lvov
Chernovotsy Wiznitz
Budapest
Graz
Hungary
Drina Drau
Save
Romania
Vukovar Slavonski Brod
Morava
Donau
Vrbas
Morava
Albania
Albania
250
Horochow
Ukra
Vardar
®
Belz
Vranov
Romania
Zeta Rome
Chernovotsy
Tarnow
Drina Kuste Vardar
Livorno
!
Jaslo
Austria Donau
Zeta
Italy
Ukraine
Loboml (Libivne)
!
Vukovar ! Slavonski Brod !
Go
Poland
Wiznitz
Beuthen Katowice Gleiwitz
Belorus
Nieswicz
Lodz
Bratislava
Vienna
Save
Volpa
Bialystock Zabludow
! Gombin
Czechoslovakia
Drau
Horochow
!
!
Hungary
Tuebingen Buchau am Federsee
!
Minsk
Przedborz
Klodzco (Glatz)
Plauen Bad Frankfurt Kissingen
Pforzheim
Epinal
!
(Libivne)
Breslau
Dresden
Bratislava Vienna \ Teplitz \Chemnitz
Gomel
! Germany
Danzig
Czechoslovakia
Luxembourg
Bern ^ _
Przedborz
!
Germany
Essen
Varniai
Kaliningrad (Konigsberg) Loboml
Gdansk
!
Belorussia
!
Vilnius
!
Chemnitz Klodzco Teplitz ! ! (Glatz) Plauen Beuthen Bromberg ! ! Karlovy ! ! Katowice ! Tarnow Vary Gleiwitz ! ! Berlin Marianske Jaslo Hannover Olmutz ! Lazne Nuremberg ! Bielefeld ! Ceske Seesen Budejovice Kesmark ! Rawicz ! Bochum Dortmund !Vranov Kassel
! The Netherlands Kissingen Frankfurt !
Mainz am Rhine
Epernay
Paris ^ _
Kassel
Latvia
Lithuania
Lodz
Rawicz
Tesiai
Riga ^ _
Poland
Warsaw \
!
!
Kretinga
!!
!
!
Bochum Dortmund
Bialystock Zabludow
!
!
Nieswicz
!
Bromberg
!
Berlin \
Hannover
\ Amsterdam
Minsk
Jelgava (Mitau)
Volpa
Germany
Ru
Preface by Andrea Strongwater
Lorem ipsum dolor sit amet, consectetur adipiscing elit.Aenean cursus condimentum ipsum, eu ultrices est consequat eu. Etiam et ipsum odio. Pellentesque placerat faucibus neque, ac vehicula dolor pulvinar at. Nam ligula ellus, vehicula sit amet egestas quis, dapibus et sem. st, mattis interdum ullamcorper id, facilisis t metus. Donec a tortor nunc, id consectetur quam Phasellus nec neque neque, quis semper orci. Quisque tempus ullamcorper est sit amet vestibulum. Nam commodo turpis quis est rutrum ultricies. Nunc venenatis diam a nulla scelerisque sagittis. Sed lacinia ipsum cursus tortor congue tempor. Quisque vestibulum, nisi eget adipiscing posuere, ipsum lorem posuere urna, at interdum nisl enim eget elit. Aliquam dolor ante, pellentesque ut rhoncus vitae, faucibus in eros.Morbi dignissim, enim quis bibendum vehicula, augue diam tristique justo, non porttitor tellus augue nec lorem. Curabitur blandit mollis massa at pulvinar.Maecenas in dui eget lectus hendrerit tincidunt. Cum sociis natoque penatibus et magnis dis parturient montes, nascetur ridiculus mus. Integer vehicula pulvinar sollicitudin. Pellentesque commodo odio quis diam semper non lacinia velit iaculis. Aliquam cursus sapien at tellus volutpat ullamcorper. Sed bibendum, enim convallis porttitor tristique, nisl nunc interdum diam, vitae rhoncus mi lorem nec odio. Curabitur tortor est, egestas id placerat nec, dictum a mi. In augue nibh, vestibulum pharetra sollicitudin et, gravida a purus. Etiam sollicitudin est quis risus sodales mattis. Nullam tincidunt facilisis posuere. Quisque tincidunt libero non purus placerat placerat. Nulla non lectus odio. Phasellus mi risus, interdum ac euismod sed, consectetur pellentesque eros. Nullam est libero, fermentum eget congue bibendum, cursus vitae sem. Sed ultrices rhoncus purus at fringilla. Aliquam rhoncus
10
T H E LO ST SY N AG O G U E S O F E U R O P E
Introduction
Lorem ipsum dolor sit amet, consectetur adipiscing elit.Aenean cursus condimentum ipsum, eu ultrices est consequat eu. Etiam et ipsum odio. Pellentesque placerat faucibus neque, ac vehicula dolor pulvinar at. Nam ligula ellus, vehicula sit amet egestas quis, dapibus et sem. st, mattis interdum ullamcorper id, facilisis t metus. Donec a tortor nunc, id consectetur quam Phasellus nec neque neque, quis semper orci. Quisque tempus ullamcorper est sit amet vestibulum. Nam commodo turpis quis est rutrum ultricies. Nunc venenatis diam a nulla scelerisque sagittis. Sed lacinia ipsum cursus tortor congue tempor. Quisque vestibulum, nisi eget adipiscing posuere, ipsum lorem posuere urna, at interdum nisl enim eget elit. Aliquam dolor ante, pellentesque ut rhoncus vitae, faucibus in eros.Morbi dignissim, enim quis bibendum vehicula, augue diam tristique justo, non porttitor tellus augue nec lorem. Curabitur blandit mollis massa at pulvinar.Maecenas in dui eget lectus hendrerit tincidunt. Cum sociis natoque penatibus et magnis dis parturient montes, nascetur ridiculus mus. Integer vehicula pulvinar sollicitudin. Pellentesque commodo odio quis diam semper non lacinia velit iaculis. Aliquam cursus sapien at tellus volutpat ullamcorper. Sed bibendum, enim convallis porttitor tristique, nisl nunc interdum diam, vitae rhoncus mi lorem nec odio. Curabitur tortor est, egestas id placerat nec, dictum a mi. In augue nibh, vestibulum pharetra sollicitudin et, gravida a purus. Etiam sollicitudin est quis risus sodales mattis. Nullam tincidunt facilisis posuere. Quisque tincidunt libero non purus placerat placerat. Nulla non lectus odio. Phasellus mi risus, interdum ac euismod sed, consectetur pellentesque eros. Nullam est libero, fermentum eget congue bibendum, cursus vitae sem. Sed ultrices rhoncus purus at fringilla. Aliquam rhoncus nisi sed dolor luctus vitae molestie lacus pulvinar. Phasellus tempor enim sed felis vehicula varius. Cras ac ante sem, non imperdiet elit. Sed sed est ipsum, non bibendum mauris. Integer pellentesque risus eget ipsum pharetra id convallis justo tincidunt. Aliquam blandit pretium est, eu dictum lorem egestas eu. Cum sociis natoque penatibus et magnis dis parturient montes,
caption style to come.Synagogue Date unknown. 17
nascetur ridiculus mus. Aliquam convallis pulvinar volutpat. Nulla odio turpis,
nascetur ridiculus mus. Aliquam convallis pulvinar volutpat. Nulla odio turpis,
interdum in egestas ac, hendrerit eget nulla. Sed a pretium mi. Vestibulum ec
interdum in egestas ac, hendrerit eget nulla. Sed a pretium mi. Vestibulum ec
mi libero. Pellentesque quis sapien ante, nec tempor justo. Aliquam auctor
mi libero. Pellentesque quis sapien ante, nec tempor justo. Aliquam auctor
ollicitudin augue, ut porta sem aliquam vel. Aliquam sollicitudin ultricies
ollicitudin augue, ut porta sem aliquam vel. Aliquam sollicitudin ultricies dui,
dui, vitae auctor odio mollis quis. Lorem ipsum dolor sit amet, consectetur
vitae auctor odio mollis quis.
adipiscing elit.Aenean cursus condimentum ipsum, eu ultrices est consequat
18
eu. Etiam et ipsum odio. Pellentesque placerat faucibus neque, ac vehicula dolor
Pellentesque commodo odio quis diam semper non lacinia velit iaculis.
pulvinar at. Nam ligula ellus, vehicula sit amet egestas quis, dapibus et sem.
Aliquam cursus sapien at tellus volutpat ullamcorper. Sed bibendum, enim
st, mattis interdum ullamcorper id, facilisis t metus. Donec a tortor nunc, id
convallis porttitor tristique, nisl nunc interdum diam, vitae rhoncus mi lorem
consectetur quam Phasellus nec neque neque, quis semper orci. Quisque tempus
nec odio. Curabitur tortor est, egestas id placerat nec, dictum a mi. In augue
ullamcorper est sit amet vestibulum. Nam commodo turpis quis est rutrum
nibh, vestibulum pharetra sollicitudin et, gravida a purus. Etiam sollicitudin
ultricies. Nunc venenatis diam a nulla scelerisque sagittis. Sed lacinia ipsum
est quis risus sodales mattis. Nullam tincidunt facilisis posuere. Quisque
cursus tortor congue tempor. Quisque vestibulum, nisi eget adipiscing posuere,
tincidunt libero non purus placerat placerat. Nulla non lectus odio. Phasellus
ipsum lorem posuere urna, at interdum nisl enim eget elit. Aliquam dolor ante,
mi risus, interdum ac euismod sed, consectetur pellentesque eros. Nullam
pellentesque ut rhoncus vitae, faucibus in eros.Morbi dignissim, enim quis
est libero, fermentum eget congue bibendum, cursus vitae sem. Sed ultrices
bibendum vehicula, augue diam tristique justo, non porttitor tellus augue nec
rhoncus purus at fringilla. Aliquam rhoncus nisi sed dolor luctus vitae molestie
lorem. Curabitur blandit mollis massa at pulvinar.Maecenas in dui eget lectus
lacus pulvinar. Phasellus tempor enim sed felis vehicula varius. Cras ac ante
hendrerit tincidunt. Cum sociis natoque penatibus et magnis dis parturient
sem, non imperdiet elit. Sed sed est ipsum, non bibendum mauris. Integer
montes, nascetur ridiculus mus. Integer vehicula pulvinar sollicitudin.
pellentesque risus eget ipsum pharetra id convallis justo tincidunt. Aliquam
Pellentesque commodo odio quis diam semper non lacinia velit iaculis. Aliquam
blandit pretium est, eu dictum lorem egestas eu. Cum sociis natoque penatibus
cursus sapien at tellus volutpat ullamcorper. Sed bibendum, enim convallis
et magnis dis parturient montes, nascetur ridiculus mus. Aliquam convallis
porttitor tristique, nisl nunc interdum diam, vitae rhoncus mi lorem nec
pulvinar volutpat. Nulla odio turpis, interdum in egestas ac, hendrerit eget
odio. Curabitur tortor est, egestas id placerat nec, dictum a mi. In augue nibh,
nulla. Sed a pretium mi. Vestibulum ec mi libero. Pellentesque quis sapien
vestibulum pharetra sollicitudin et, gravida a purus. Etiam sollicitudin est quis
ante, nec tempor justo. Aliquam auctor ollicitudin augue, ut porta sem aliquam
risus sodales mattis. Nullam tincidunt facilisis posuere. Quisque tincidunt libero
vel. Aliquam sollicitudin ultricies dui, vitae auctor odio mollis quis. Lorem
non purus placerat placerat. Nulla non lectus odio. Phasellus mi risus, interdum
ipsum dolor sit amet, consectetur adipiscing elit.Aenean cursus condimentum
ac euismod sed, consectetur pellentesque eros. Nullam est libero, fermentum
ipsum, eu ultrices est consequat eu. Etiam et ipsum odio. Pellentesque placerat
eget congue bibendum, cursus vitae sem. Sed ultrices rhoncus purus at fringilla.
faucibus neque, ac vehicula dolor pulvinar at. Nam ligula ellus, vehicula sit
Aliquam rhoncus nisi sed dolor luctus vitae molestie lacus pulvinar. Phasellus
amet egestas quis, dapibus et sem. st, mattis interdum ullamcorper id, facilisis
tempor enim sed felis vehicula varius. Cras ac ante sem, non imperdiet elit. Sed
t metus. Donec a tortor nunc, id consectetur quam Phasellus nec neque neque,
sed est ipsum, non bibendum mauris. Integer pellentesque risus eget ipsum
quis semper orci. Quisque tempus ullamcorper est sit amet vestibulum.
pharetra id convallis justo tincidunt. Aliquam blandit pretium est, eu dictum
Nam commodo turpis quis est rutrum ultricies. Nunc venenatis diam a nulla
lorem egestas eu. Cum sociis natoque penatibus et magnis dis parturient montes,
scelerisque sagittis. Sed lacinia ipsum cursus tortor congue tempor. Quisque
T H E LO ST SY N AG O G U E S O F E U R O P E
INTRODUCTION
19
FRA N C E
Epernay Built 1890 Destroyed WWII
Epernay, France, is in the Champagne region. The synagogue was built in 1890 and destroyed by the Nazis during World War II. By 1939, Jews had been living in France for approximately 1,936 years. Pellentesque commodo odio quis diam semper non lacinia velit iaculis. Aliquam cursus sapien at tellus volutpat ullamcorper. Sed bibendum, enimconvallis porttitor tristique, nisl nunc interdum diam, vitae rhoncus mi loremnec odio. Curabitur tortor est, egestas id placerat nec, dictum a mi. In auguenibh, vestibulum pharetra sollicitudin et, gravida a purus. Etiam sollicitudinest quis risus sodales mattis. Nullam tincidunt facilisis posuere. Quisque porttitor tristique, nisl nunc interdum diam, vitae rhoncus mi loremnec odio. Curabitur tort
This postcard is lorem ipsum dolor sit amet, consectetur adipiscing elit. Aenean cursus. Condimentum ipsum, eu ultrices est consequat eu. Etiam et ipsum odio. Pellentesque placera
30
T H E LO ST SY N AG O G U E S O F E U R O P E
FRANCE
311
C Z E C H O S LOVA K IA
Karlovy Va r y Built 1877 Destroyed 1938
Karlovy Vary, Czechoslovakia, Karlsbad in German. The synagogue, built in 1877, was destroyed by the Nazis on Kristallnacht, November 10, 1938. It was designed by Edwin Oppler to accommodate 2,000 worshippers. Karlovy Vary is a famous spa town that became a popular resort and meeting place for rabbis, communal leaders, and matchmakers. In 1847 a Prague philanthropic association established a hostel for needy Jewish patients visiting the town—the first institution of its kind. In 1868 the Jewish community received authorization to form a congregation and this synagogue was built. The 12th and 13th Zionist Congresses were held in Karoly Vary in 1921 and 1923. Ignaz Ziegler was the rabbi of the synagogue from 1888 until its destruction. By 1930, the Jewish population was over 2,100 people, almost all of whom left during the Sudeten crisis of 1938, when Germany invaded Czechoslovakia. Jews are recorded in
FRANCE
44
Karlovy Vary from the 13th century onward.
This postcard is lorem ipsum dolor sit amet, consectetur adipiscing elit. Aenean cursus. Condimentum ipsum, eu ultrices est consequat eu. Etiam et ipsum odio. Pellentesque placera
60
T H E LO ST SY N AG O G U E S O F E U R O P E
C Z E C H O S L O VA K I A ,
61
Pellentesque commodo odio quis diam semper non lacinia velit iaculis.Aliquam cursus sapien at tellus volutpat ullamcorper. Sed bibendum, enimconvallis porttitor tristique, nisl nunc interdum diam, vitae rhoncus mi loremnec odio. Curabitur tortor est, egestas id placerat nec, dictum a mi. In auguenibh, vestibulum pharetra sollicitudin et, gravida a purus. Etiam sollicitudinest quis risus sodales mattis. Nullam tincidunt facilisis posuere. Quisque dum diam, vitae rhoncus mi loremnec odio. Curabitur tortor est, egestas id placerat nec, dictum a mi. In auguenibh, vestibulum pharetra sollicitudin et,
C Z E C H O S L O VA K I A ,
63
P OLA N D
Rawic z Built 1889 Destroyed WWII
Rawicz, Poland. This synagogue was built in Rawicz, Poland, in 1889 and destroyed by the Nazis during World War ll. Jews have been recorded in Rawicz since its settlement in 1639. They were expelled from the town twice in the 1600s and returned each time. In 1719, the Jewish community of twelve families received a Freibrief, or statement of rights, from the local government, which regularized their taxes and privileges within society. Rawicz’s first synagogue was built in 1783. In 1797 there were 198 Jewish families and in 1835 there were 401 with 1574 people—half the total population of Rawicz. Jews in Rawicz were shopkeepers, tailors, livestock merchants, and artisans. The Jewish population declined in the early 20th century due to harsh anti-Semitic Polish rule. The last Rabbi to serve was John Cohn, from 1893 till1920..
This postcard is lorem ipsum dolor sit amet, consectetur adipiscing elit. Aenean cursus. Condimentum ipsum, eu ultrices est consequat eu. Etiam et ipsum odio. Pellentesque placera
84
T H E LO ST SY N AG O G U E S O F E U R O P E
POLAND
85
