Technologia informacyjna. Laboratorium nr 1.

Podstawowe działania na plikach i wybranych aplikacjach. Wyszukiwanie plików i folderów.

mgr inż. Sławomir Kopko

Okna wyszukiwania w MS Windows XP. W większości systemów operacyjnych nieomal każdy z plików posiada rozszerzenie zapisane najczęściej trzema znakami, (choć nie jest to regułą) poprzedzone kropką. System operacyjny identyfikuje rozszerzenie z aplikacjami zainstalowanymi na komputerze celem otwarcia zapisanego w nim pliku lub wspomagania działania odpowiadającej mu aplikacji. Jeśli użytkownik systemu operacyjnego nie zna dokładnej nazwy lub jej nie pamięta w bardzo łatwy sposób można odnaleźć zagubiony plik w gąszczu najróżniejszych plików naszego systemu operacyjnego. W tym celu używa się określonych symboli dla wyszukania potrzebnego pliku. Dla systemu MS Windows tymi symbolami najczęściej są:

„*” - ten symbol zastępuje dowolnie długi ciąg znaków przykład: *.txt – zostaną wyszukane wszystkie pliki w danym zasobie dyskowym lub folderze o rozszerzeniu txt przykład: lab* - zostaną wyszukane wszystkie pliki o nazwie lab „?” – ten symbol w postaci znaku zapytania zastepuje jeden ze znaków w nazwie pliku jakiego szukamy przykład: laboratorium?.pdf - zostaną wyszukane wszystkie pliki w danym zasobie dyskowym lub folderze, których nazwą jest laboratorium, po którym następuje jeszcze jeden znak o rozszerzeniu PDF przykład: ???lab* - zostaną wyszukane wszystkie pliki, w której nazwie są trzy dowolne znaki, po których następują litery lab a po nich jeszcze inny dowolny ciąg znaków.

Ćwiczenia: 1. Wyszukaj na dysku C: wszystkie pliki z rozszerzeniem .txt, których nazwa zaczyna się na A. 2. Wyszukaj w folderze C:\Windows wszystkie pliki o rozszerzeniu ico. 3. Wyszukaj na dysku C: wszystkie pliki z rozszerzeniem .doc, których piąta litera jest S. 4. Wyszukaj wszystkie pliki mające w nazwie literę W, a znajdujące się w folderze Moje Dokumenty C:.

Aplikacje i ich narzędzia systemowe. W MS Windows XP za pomocą kombinacji klawiszy Ctrl+Alt+Del wywołujemy okno Menadżera Zadań.

Menedżer zadań udostępnia informacje o programach i procesach uruchomionych na komputerze. Wyświetla także najczęściej używane miary wydajności procesów. Karta Aplikacje przedstawia stan programów działających na komputerze. Za pomocą tej karty można uruchomić lub zakończyć program, a także przejść do innego programu. Karta Procesy przedstawia informacje dotyczące procesów uruchomionych na komputerze. Na przykład można wyświetlić informacje dotyczące użycia procesora i pamięci, błędy stron, liczbę dojść, a także inne parametry. Na karcie Wydajność wyświetlany jest dynamicznie przegląd wydajności komputera, w tym: • Wykresy przedstawiające użycie procesora i pamięci. • Całkowita liczba dojść, wątków i procesów działających na komputerze. • Całkowita wielkość pamięci fizycznej, pamięci jądra i pamięci zadeklarowanej w kilobajtach. Na karcie Sieć wyświetlane jest graficzne przedstawienie wydajności sieci. Jest to prosty wskaźnik jakościowy, obrazujący stan sieci działających na komputerze. Karta Sieć jest wyświetlana tylko wówczas, gdy w komputerze znajduje się karta sieciowa. Na karcie tej można przeglądać informacje dotyczące jakości i dostępności połączenia sieciowego oraz sprawdzić, czy użytkownik jest połączony z jedną czy z wieloma sieciami.

Ćwiczenia: 1. Uruchom Notatnik. 2. Wywołaj okno Menedżera zadań. 3. Obejrzyj uruchomione aplikacje. 4. Przejdź do procesu odpowiedzialnego za działanie aplikacji Notatnik. 5. W zakładce Aplikacje zakończ zadanie Notatnik.

Zrzut ekranu To, co wyświetlane jest na ekranie komputera, zazwyczaj można zapisach w postaci obrazka. Aby tego dokonać wystarczy wcisnąć klawisz PtrSc, by aktualnie oglądany ekran został skopiowany do Schowka. Następnie wkleić go np. do aplikacji graficznej i zapisać na nośniku. Aby skopiować do Schowka wyłącznie treść bieżącego okna, należy skorzystać z kombinacji klawiszy Alt + PtrSc.

Polecenie CMD. Uruchamia nowe wystąpienie interpretera poleceń Cmd.exe. Polecenie cmd bez parametrów wyświetla wersję systemu Windows XP i informacje dotyczące praw autorskich.

W oknie wiersza poleceń możemy wykonac szereg zadań za pomocą komend MS DOS oraz wywołać wiele aplikacji np.: ping czy ipconfig.

System operacyjny

mgr inż. Sławomir Kopko

System operacyjny (OS - Operating System) zaraz po sprzęcie jest jednym z najważniejszych składników komputera. Najprościej mówiąc jest to oprogramowanie zarządzające pracą całego komputera, wykonujące polecenia użytkownika i zarządzające komunikacją oraz urządzeniami podłączonymi do komputera. UŻYTKOWNIK

APLIKACJE UŻYTKOWE (wszelkie programy zawarte domyślnie w systemie operacyjnym jak i samodzielnie zainstalowane przez użytkownika systemu)

SYSTEM OPERACYJNY

SPRZĘT

Ze względu na sposoby, w jakim systemy operacyjny komunikują się z użytkownikiem dzielimy je na: • Graficzne (GUI - Graphical User Interface, Graficzny Interfejs Użytkownika) • Tekstowe (wszelkie polecenia wydawane są w formie komend tekstowych).

Przykład graficznego interfejsu użytkownika systemu operacyjnego MS Windows XP z otwartym oknem wiersza poleceń.

Przykład graficznego interfejsu użytkownika systemu Linux Ubuntu z otwartą konsolą tekstową.

Budowa systemu operacyjnego. System operacyjny składa się z trzech głównych elementów: • jądra systemu (kernel) - podstawowej części systemu operacyjnego odpowiedzialnej za wszystkie jego zadania; • powłoki systemowej (shell) – programu pełniącego rolę pośrednika pomiędzy systemem operacyjnym, aplikacjami a użytkownikiem; • systemu zapisu plików – sposobu przechowywania plików, zarządzania nimi, informacją o pliku, tak aby dostęp do plików oraz danych w nim zawartych był dla użytkownika czytelny łatwy w obsłudze;

SPRZĘT STEROWNIKI

JĄDRO POWŁOKA UŻYTKOWNIK

Podstawowe polecenia MS DOS /? (wyświetla krótką pomoc na temat danej komendy) : (zmiana bieżącego dysku) np. C:\>D: zamiana bieżącego dysku na dysk D bieżąca ścieżka – ścieżka znajdująca się przed znakiem zachęty “>” np. C:\>Filmy> oznacza, że katalogiem bieżącym jest katalog Filmy na dysku C TYPE (wyświetlenie zawartości piku) np. C:\>TYPE wizytowka.txt na ekranie zostanie wyświetlona zawartość pliku znajdującego się na dysku C o nazwie wizytowka.txt. DIR (wyświetlanie zawartość katalogu) /P wyświetla informacje stronicowo /W wyświetla informacje w kolumnach, wypisując jedynie nazwy, katalogi w nawiasach [ ] /S wyświetla wszystkie pliki i katalogi znajdujące się w katalogu bieżącym i podkatalogach /A: wyświetla pliki o określonych atrybutach: H ukryte, S systemowe, D katalogi, A archiwalne, R tylko do odczytu, znak – poprzedzający atrybut odwraca jego znaczenie /O: sortuje pliki według schematu: N wg nazwy, E wg rozszerzenia, D od najstarszych, S od najmniejszych, G katalogi przed plikami, C wg kompresji znak – oznacza porządek odwrotny np. DIR D:\system – wyświetlanie zawartości katalogu system na dysku D DIR /w – wyświetlanie zawartości katalogu bieżącego w kolumnach DIR /O:D – wyświetlanie plików w kolejności od najmłodszych TREE (wyświetlanie drzewa katalogów) /F wyświetla również pliki np. TREE temp – wyświetlanie drzewa katalogów dla katalogu temp MD, MKDIR (tworzenie nowego katalogu na dysku) np. MD Muzyka\Rockowa – tworzenie katalogu Rockowa w katalogu Muzyka (jeśli katalog Muzyka nie istnieje, to zostanie utworzony) MD swiat\europa\wolchy\rzym swiat\afryka swiat\azja – polecenie utworzy drzewo katalogów: RD, RMDIR (usuwanie katalogu) komenda może usuwać tylko puste katalogi, nie można usunąć katalogu bieżącego /S pozwala na usunięcie zawartości katalogu np. RD swiat\azja – usunie pusty katalog azja z katalogu swiat RD swiat /S – usunie katalog swiat wraz z całą zawartością CD, CHDIR (zmiana bieżącego katalogu) CD .. przejście poziom w górę CD \ przejście do katalogu głównego

np. CD D:\>mojkomp\pliki – zmiana katalogu na pliki znajdujący się w mojkomp na dysku D CD ..\..\.. przejście trzy poziomy w górę COPY (kopiowanie plików) * zastępuje dowolny ciąg znaków, ? zastępuje jeden znak np. COPY C:\>tekst.txt kopiowanie pliku tekst.txt z dysku C do katalogu bieżącego COPY *.txt D:\>wiersze – kopiowanie plików tekstowych (o rozszerzeniu .txt) z bieżącego katalogu do katalogu wiersze na dysku D CON (plik reprezentujący monitor lub klawiaturę w zależności od sposobu jej użycia) COPY CON (kopiuje do pliku to, co zostanie wpisane z klawiatury) np. C:\>COPY CON wizytowka.txt (odczytane dosłownie „skopiować klawiaturę” do pliku wizytowka.txt – jego wykonanie spowoduje, że wszystkie znaki naciskane na klawiaturze będą zapisywane w pliku wizytowka.txt. Należy pamiętać, że po wydaniu tego polecenia kopiowanie znaków będzie trwało do momentu wprowadzenia znaku końca pliku – ^Z (Ctrl+Z) Wyświetlenie na ekranie zawartości pliku wizytowka.txt za pomocą polecenia COPY CON np. C:\> COPY wizytowka.txt CON DEL, ERASE (kasowanie plików) /P pytanie o potwierdzenie przed skasowaniem np. DEL a?????? kasowanie plików, których nazwa zaczyna się na a i składa się z siedmiu znaków z bieżącego katalogu UNDELETE (zabezpieczenie i odtwarzanie omyłkowo skasowanych plików) REN, RENAME (zmienia nazwę pliku) np. REN tekst.txt wiersz.txt – zmiana nazwy pliku tekst.txt na wiersz.txt w bieżącym katalogu MOVE (przenoszenie jednego lub więcej plików z możliwością zmiany nazwy, w przypadku grupy plików nie można zmieniać ich nazw, a jedynie położenie) np. MOVE ?a* D:\ przeniesienie wszystkich plików, w których nazwie na drugą literą jest “a” na dysk D ATTRIB +atrybut -atrybut /S (wyświetla lub zmienia atrybuty plików) /S komenda dotyczy plików w podanym katalogu i jego podkatalogach +/-ustawianie/usuwanie atrybutu A archiwalny H ukryty R tylko do odczytu S systemowy np: ATTRIB C:\ wyświetlanie wszystkich plików na dysku C i ich atrybuty ATTRIB –A +R tekst.txt – usuwa atrybut archiwalny a ustawia R tylko do odczytu dla pliku tekst.txt w katalogu bieżącym

CLS (czyszczenie ekranu) FDISK (tworzenie partycji) FORMAT : (przeprowadzanie formatowania danego dysku) UNFORMAT : (służy do odzyskiwania danych z omyłkowo sformatowanego dysku) VOL : (wyświetlanie etykiety i numeru seryjnego dysku) LABEL : (pozwala zakładać, usuwać i zmieniać etykiety dysków) DATE (sprawdza i ustawia datę systemową) TIME (wyświetlanie i sprawdzanie czasu systemowego) VER (wyświetlanie wersji DOS) MEM (wyświetla informacje o zagospodarowaniu pamięci komputera) EDIT (uruchamia pełnoekranowy edytor plików tekstowych) PRINT (przesyłanie pliku na drukarkę) HELP (wyświetlenie opisów podstawowych poleceń) EXIT (wyłącza interpreter poleceń) Obszerne materiały na temat DOS można znaleźć na: http://aragorn.pb.bialystok.pl/~grekowj/wdi/dos/index.htm Ćwiczenia i zadania: Ćwiczenia: 1. Za pomocą odpowiedniej komendy MS DOS, na dysku utworzyć plik tekstowy o dowolnej nazwie, będący własną wizytówką, wpisując w nim swoje dane. 2. Dane z wizytówki wyświetlić na ekranie monitora w wierszu poleceń. 3. Za pomocą polecenia MS DOS, otworzyć edytor plików tekstowych i wpisać w nim jakiekolwiek dane. Zapisać plik na dysku pod dowolną nazwą. 4. Skopiować dane z pliku utworzonego w ćwiczeniu 3-cim, do innego pliku tekstowego nadając mu dowolną nazwę. 5. Zmienić nazwę pliku z ćwiczenia 4-go i nadać mu nazwę nowszy.txt 6. Utworzyć własne drzewo katalogów składające się, z co najmniej czterech podkatalogów. Przykład: katalog_A\katalog_B\katalog_C\katalog_D katalog_A\katalog_E\katalog_F katalog_A\katalog_G 7. W wierszu poleceń wyświetlić to drzewo. 8. Usunąć poleceniem MS DOS wcześniej utworzony przez siebie do ćwiczeń, plik o rozszerzeniu.txt 9. Skopiować wszystkie pliki z dysku C:\> o rozszerzeniu .txt na inny dysk dowolny dysk roboczy. np.: A:\> bądź D:\> 10. Poleceniem MS DOS usunąć jeden z utworzonych w ćwiczeniu 6-tym katalogów wraz z zawartością.

Zadania: Zadanie 1. Jakie polecenie należy wydać, aby zmienić nazwę pliku? Proszę podać przykład na własnym pliku utworzonym do ćwiczeń. Zadanie 2. Jakie polecenie należy wydać aby wyświetlić wszystkie pliki o rozszerzeniu .txt z dowolnego dysku roboczego? Proszę podać przykład z własnych ćwiczeń. Zadanie 3. Jakie polecenie należy wykonać, aby wyświetlić drzewiastą strukturę katalogów? Proszę podać przykład z własnych ćwiczeń. Zadanie 4. Jakie polecenie należy wydać, aby wyświetlić zawartość pliku tekstowego w oknie wiersza poleceń? Proszę podać przykład na własnym pliku utworzonym do ćwiczeń. Zadanie 5. Jakie polecenie należy wydać, aby wyświetlić wszystkie pliki w zasobach dysku roboczego, lub w dowolnym katalogu? Proszę podać przykład z własnych ćwiczeń. Zadanie 6. Jakie polecenie trzeba wydać, aby zakończyć edycję pliku tekstowego w wierszu poleceń? Proszę podać przykład z własnych ćwiczeń. Zadanie 7. Jakie polecenie trzeba wydać, aby wyświetlić pomoc na temat dowolnej komendy DOS? Proszę podać przykład z własnych ćwiczeń. Zadanie 8. Jakie polecenie zmienia atrybut pliku na „tylko do odczytu” i jak się ten atrybut usuwa? Proszę podać przykład na własnym pliku utworzonym do ćwiczeń. Zadanie 9. Jakim poleceniem kopiuje się pliki a jakim zmienia nazwy katalogów? Proszę podać przykład na własnym pliku utworzonym do ćwiczeń. Zadanie 10. Jakie polecenie czyści ekran w okienku wiersza pleceń? Zadanie 11. Jakie polecenie usuwa pusty katalog a jakie usuwa katalog wraz z zawartością? Proszę podać przykład z własnych ćwiczeń. Zadanie 12. Jakie polecenie zamyka wiersz poleceń? UWAGA! Sprawozdanie powinno być oddane lub przesłane w formie elektronicznej, w dowolnym edytorze tekstowym. Powinno zawierać zrzuty ekranu z okna wiersza poleceń, wraz z wszystkimi komendami oraz wyświetleniem wykonanych wyników z ćwiczeń poleceniem DIR. Zrzut aktywnego okna robi się za pomocą kombinacji klawiszy na klawiaturze (lewy) ALT+PrtSc.

Termin oddania lub przesłania sprawozdania upływa po ustalonym na laboratorium terminie. Nieterminowe dostarczenie sprawozdanie skutkuje mniejszą ilością punktów 0,5 pkt za każdy tydzień zwłoki. Maksymalna ilość punktów to 4. [email protected]