Teatr Muzyczny w Lublinie

• PAUL ABRAHAM TEATR MUZYCZNY W LUBLINIE Dyrektor i Kierowni~ artystyczny ANDRZEJ CHMIELARCZYK

*

•

Kierownik muzyczny RYSZARD KOMOROWSKI

*

KWIAT HAWAJÓW

Dyrygent: LUCJAN JAWORSKI ,

( Die Blume von Hawaii)

* Kierownik baletu RAJMUND SOBIESIAK

* Kierownik chóru TADEUSZ CHYŁA

* Kierownik literacki ANNA NOWAK

operetka w trzech aktach Libretto: Alfred Grunwald, Emmerich Fóldes, Fritz Lohner-Beda Przekład:

Walery Jastrzębiec- R udnicki, Artur Tur, Tadeusz Żeromski

REALIZATORZY Prapremiera: Lipsk 24. Vll.1931 Premiera polska: Warsza wa 20.V.1932

. T lt P rem1era w eatrze Muzycznym w Lublinie: listopad 1983

Reżyseria: Robert SA UK Kierownictwo muzyczne: Ryszard KOMOROWSKI Choreografia: Mikołaj KOPIŃSKI Scenografia: Janusz WARPECHOWSKI Przygotowanie chóru: Tadeusz CHYLA Asystent choreografa: Zbigniew DOBKIEWICZ Halina PAWLAK

Korepetytorzy solistów: Maria BINIĘDA, Włodzimierz FRUZIŃSKI Korepetytor baletu: Tadeusz KRU KOWSKI Przedstawienie prowadzi: Andrzej WNUK Kontrola tekstu: Janina GÓRSKA, Eugenia ł.ABUŃSKA

Obsada LAYA ( ksi('żnic:ka hawa;ska )

-

Eleonora

Krzesińska

-

Malgorzata Mierczak Ksenia

LILO-TARO ( książe hawajski}

Piotr Czupryś Andrzej Sitko

·-

Górska-Rosińska

MARYNARKI USA

JIM BOY (piosenkarz

KA LUNA (stary Hawa;czy k )

-

Lech Chodziakiewicz .Józef Kasperski

PERO UQ UET (starszy kelner )

-

Tadeusz Bourdo

-

Jerzy Ambroziak

-

Lech Chodziakiewicz Ryszard Karpiński

Jan Krzysiak

LLOYD HARRISON (amerykański gubernator na Hmrnjach )

-

Andrzej Chmielarczyk Paweł Wojtczak

BOBBIE FIL/PS ( oficer marynarki USA )

JOHN BUFF Y: r;ego sekretarz )

-

Władysław Kwiatkowski Adam Urban

HARALD STO N E rkapitan marynarki USA )

Bolesław

Edward

oraz hawajskie tancerki i tancerze. oficerowie marynarki USA. panie i panowie na goście w barze w Monte Carlo.

przyjęciu

u gubernatora.

Dyry gują

Hamaluk Kamiński (gościnnie)

Zbigniew Sztejman Ryszard Zarewicz

am erykańsk i )

-

Krystyna Jarmułówna-Josicz Ksenia Górska-Rosińska

Ryszard Nowiszewski Halina Pawlak

Hawa;ka )

SUNNY HILL ( oficer mary narki USA )

BESSIE fjego siostrzenica )

-

RAKA (młoda

SUSA N N E PROVENCE (piosenkarka amerykańska )

KANA KO-HILO ( dosto;ny Hawa;c;:yk)

A DMIRAŁ

Lucjan Jaworski

Ryszard Komorowski

ORKIESTRA

CHÓR

Jadwiga Adamowska-Styk. Jolanta Bieniek. Małgorzata Binięda, Alicja BodesK ami ńska. Irena Chruszczewska. Teresa Drozd, Ewa Gromysz, Teresa lwko. Bogusła wa Ma tys, Elżbieta M oszczyńska. Stanisława Wyskiel. Genowefa Zalewska Tadeusz Chmiel, Jerzy Chodziakiewicz. Bogumił Fruziński , Stanisław Iwanicki. Janusz Kisiel. Adam Kłys, Zenobiusz Kwasek. Zdzisław Szabat, Janusz Wlizło (inspektor chó ru)

BALET Chodziakiewicz, Anna Paszyn, Halina Pawlak, (inspektor baletu) Barbara Słowińsk a. Tadeusz Polak, Leszek Ra k, M a rian Świnecki Koryfeje: Kystyna Bystrzejewska, Teresa Kulik. Urszula Kulka Zespół: Iwona Bąk, Ewa Urban Adepci: Izabela Jurek, Ewa Łoboda. Jolanta Perestaj. Ewa Samuś, Janusz Tes, Leszek Tes. Jakub Spyra, Dariusz Kicia, Józef Pawłosek Pedagog baletu: Danuta Styra n Soliści : M ałgorzata

Skrzypce:

Altówki: Wiolonczele: Kontrabasy: Flety: Oboje: Klarnety: Saksofony: Fagoty: Waltornie: Trąbki:

Puzon: Perkusja: Gitara: Fortepian:

Józefa Blacha (koncertmistrz), Józef Blacha, Iwona Jeleń, R~· szard Preidl, Stanisław Szymczyk, Henryk Wyrzycki, Jerzy Zaprawa, Anna Barańska, Danuta Koltyś, Zofia Włodarska-Ciechońska, Darius1 Różański, Krystyna Nowacka, Cezary Wagner. Roman Trzcionkowski, Krystyna Michalska, Stanisław Dziesieński. Ewa Sobiecka Leszek Kopyciński, Stanisław Błach Alicja Mrówczyńska, Leszek Wenecki, Jerzy Gutkowski Czesław Kozioł, Lucjan Patroń Adam Cegiełkowski, Tomasz Smogorzewski, Jan Walewski Franciszek Leszczyński Aleksander Łuszczyński, Jan Ciechański (inspektor orkiestrv\ Henryk Król, Henryk Kordalski, Ewa Gać Edward Drzazga, Antoni Cegiełkowski Edward Cioczek Józef Maruszak, Andrzej Zawisza Adam Kołtyś Włodzimierz Fruziński

Na początku łut dwudziestych bieżącego stulecia w okresie, gdy dogasała gwiazda wielkiego Lehara a Kalman „z żarem puszty, węgierską krwią, szampańską kolacyjką i nocną kawiarenką" został już nieodwołalnie uznany za vieux jeu, na firmamencie operetkowego nieba pojawiło się dwóch młodych kompoz!rtorów Paul Abraham i Edward K iinneke. Sytuacja operetki w la tach d wudziestych przypominała wydarzenia z ostatniego dziesię·ciolecia minionego wieku. Tu i tam słabnięcie wiodących sil, naśladowanie wcześniejszych osiągnięć i pojawianie się outsiderów. Tu i tam obfitość utwoorów lecz mierność rezultatów - i krótkie rozbłyski przed

już

zagaśnięciem.

Zapóźnionym kiedyś, Zellerowi i Heubergerowi odpowiadali teraz Kiinneke i Abraham, dwaj m istrzowie zdecydowanie różniący się pochodzeniem, wykształceniem i t rybem życia lecz zgodni w fanatycznym dążeniu do nadania operetce nowego rozmachu. Abraham przypominał Zellera bogactwem inwencji, niezbyt doskonalą techniką i tragicznym kresem życia. Kiinnekego i Heubergera łączył solidny s t yl pracy, staranne wykształcenie i zadziwiająco szlachetna n iekiedy m elodyka. Wszyscy czterej poj a wili się niemal o ćwierć wieku za późno, wszyscy też szukali jakiegoś wyj ś cia lecz go nie znaleźli. PAUL ABRAHAM urodził się 2 lis t opada 1Q82 r. w Apa tio (ówcześnie monarchia Austro-Węgierska, obecnie Jugosławia). „Był naturą skomplikowaną: fantasta, epikurejczyk , melancholik ulegający depresjom, hipochondryk; powierzchowny, lecz pedan tyczn y; apodyktyczny i sceptyk; gnuśny i popędliwy. Imponujący był jego muzyczno-dramatyczny instynkt i talent do tworzenia popularnych melodii, a wręcz rewelacyjna, o ·łata wyprzedzająca swój czas technika orkiest rowa . Niczym przysłowiowy huragan przeleciał

przez całą europejską scenę operetkową, po raz ostatni porywając ów gatunek do wielkiego lotu." Do operetki i przebojów doszedł Abraham przez solidne wykształcenie muzyczne. W latach 1910-19 16 studiował w Akademii Muzycznej w Budapeszcie, gdzie był następnie profesorem teorii i historii muzyki. Początkowo komponował liczne utwory kameralne i symfoniczne (pieśni, 5 kwartetów smyczkowych i in.). W 1920 r. wykonano w Budapeszcie jego Koncert wiolonczelowy i Serenadę Orkiestrową, a w 1922 r. podczas festiwalu w Salzburgu Kwartet Sniyczkowy. Utwory te nie zyskały jednak większego uznania ani powodzenia. W 1927 r. P. Abraham został dyrygentem w Operetce Budapesztańskiej; fakt ten wpłynął na całkowitą zmianę jego m u zycznych zainteresowań. U zupelniał i wygładzał cudze partytury, niekiedy aranżował je na nowo, wreszcie sam napisał operetkę Wiktoria i jej huzar, która przyniosła mu natychmiastowy sukces i światową sławę. Premiera jej odbyła się 21 lutego 1930 r. w Budapeszcie, a następnie 24 grudnia w Wiedniu. W ·tym czasie Abraham przeniósł się do Berlina, ktokolwiek uważał wówczas jego sukces za przypadkowy wkrótce przekonał się o swojej pomyłce.

W 1931 r. pojawił się Kwiat Hawajów, dzieło o jeszcze bardziej wyrazistym profilu i „hardziej orzeźwiającej sile muzycznej". Libretto - z romantyką mórz południowych i polityczną walką o wolność, abdykacją i szczęśliwym rozwiązaniem wszelkich problemów w Monte Carlo - było nader urozmaicone i zgrabne, przedstawienie równie porywające jak poprzednie. . Punktem wyjścia libretta było prawdziwe zdarzenie: powstanie Hawajczyków przeciw Amerykanom w 1895 r„ powstanie szybko zresztą i łatwo

stłumione. Autorzy libretta Alfred Griinwa ld, E mmerich Fol des i F r itz Lohner - Beda ukazali te wyda rzenia w całkowicie dowolnym, „op eretkowym" przetworzeniu, nie mającym nic wspólnego z realiami. Szło po prostu o pretekst do wyeksponowania egzotyki, o h awajskie pieśni i instrumenty, o skąpe kostiumy girls. Dzięki zaś wprowadzeniu do akcji także amerykań­ skiego piosenkarza mógł Abraham połączyć hawajskie gitar y z modnymi, synkopowymi rytmami. W rezultacie powstała par t ytura bardzo różnorod­ na, barwna z kilkoma świetnymi piosenka mi. Światowym, niezm iernie popularnym przebojem stała się zwłaszcza piosenka Jima My g o/den Baby. Obok niej duet Lilo-Taro i Lai Pocałunek bez miłości, a także dwie melodie w „hawajskim stylu": Kwiecie mój z Hawajów i Bo to jest raj, baśniowy raj! Polska premiera Kwiatu Hawajów odbyła się w Wa r sza wie 20 m aja 1932 r., a więc w niespełna r ok p o p r awykonaniu jej w Lipsku. Ze znanych polskich gwiazd ope ret ki szczególnie upamiętniła się w Kwiecie Hawajów Loda Halama (w 1936 r.) w małej lecz efektownej roli t ancerki R aki. Wielki sukces tej operetki sprawił iż Abra ham stał się czołowym kompozytorem podkasanej Muzy „Wydzier ano sobie jego prace, zazdroszczono mu, naśladowano go, wybaczano mu nawet mało pomysłowe stanowiące mieszaninę wątków z operetki Z emsta nietop erza i Ideale Gattin lib retto trzeciej jego operetki, zdradzającej wyraźne osłabienie jego sił t w órczych - Balu w Savoju (prem. Berlin 1932). W okresie Bożego Narod zenia 1932 r. tłumy publiczności biegły d o Grosses Sch auspielhaus, podśpiewując toujour l' amour - później zaś przyszedł styczeń 1933 r. i k res". Kiedy d o władzy doszedł H itle r, Abraham opuścił Niemcy, wyjechał do Wiednia, gdzie napisał trzy dalsze o p eretki o mniejszym już znaczeniu. I tak w 1934 r. wysta wiono w Tbeater an der Wien komediową Przygodę w Grand Hotelu (M archen im G r a n d -Hotel) w g. powieści Alfreda Savoir, w r ok później Dżainę, dziewczynę z herbaciarni (Dsch ainah, d as M adch en aus

dem Teehaus), wzorowaną na japońskim kolorycie i wreszcie w 1937 r. w odewil futbolowy Roxy jej cudowna drużyna (Roxy und ihr Wunderteam). Były to p r ace świadczące o dużym t a lencie ich kompozytora, zawierały m nóstwo interesujących szczegółów, lecz żadna z nich nie utrzymała się w repertuarze dłużej niż d w a :miesiące. w 1938 r . Abraham powrócił na k rótko do Budapesztu a w 1939 przeniósł się do Paryża. Pieniądze, które otrzymał za sf'tl mowanie K wiatu H awaj ów umożliwiły :mu wyjazd na Kubę a następnie do Nowego J orku, gdzie na Broadwayu wystawiono jego Bal w Savoju. Nie odniósł tam jednak zamierzonego i spodziewanego sukcesu, co stało się przyczyną jego psychicznej depresji. W 1946 r. został umieszczon y w s zpitalu psychiatrycznym, skąd po dziesię~u latach przewieziono go do Hamburga, gdzie zmarł 6 maja 1!J6e r. W latach 1952/53 wytwórnia f't l:rnowa NRD wznowiła wersję f'tlmową Kwiatu Hawajów, a w Hamburgu zostało założone Towarzystwo im. P. Abrah ama. W swojej twórczości kontynuował P . Abraham tradycje węgierskiej oper etki I. Kalmana; łączył cechy węgierskiej muzyki ludowej z modnymi rytmami tanecznymi (b a ston, fokstrot) i elementami muzyki j a zzowej. Najlepsze spośród jego utworów utrzymane są w stylu oper etki.rewiowej, z wielką wystawą. Wzbudzają jednak s poro zastrzeżeń swym eklektyz:rnem (fragmenty liryczne do złudzenia przypomiuajlł Lehara, instrumentacja Pucciniego), ich zaletą jest natomiast b oga ctwo inwencji :melodycznej i wprowa(lzenie d o operetki europejskiej rytmów jazzu.

r.

ANNA NOWAK Zacytowane fr ag m enty

pochod:ą

z „Dziejów operetki" Bernarda Grina.

W REPERTUARZE

TARG NA

DZIEWCZĘTA

operetka w Ili aktach muzyka: Jan TOM ASZEWSK I na motywach Victora .Jacobie~o Reł yseria: Beata ARTEMSKA Kierownictwo muzyczne: Lucjan JAWORSKI Choreografia: Witold BORKOWSKI Sceno~rafia: Teresa PON I ŃSKA

I\. >Cna C i ó rska - Rosi ńska (Lucyl

ll" k sl;rn Hama luk (Tom)

STANISŁAW

GERSTENKORN

ŚPI Ą CA ~RÓLEWNA baśń

muzyczna w Ili aktach

Reżyseria: Ryszard ZAREWICZ Kierownictwo muzyczne: Lucjan JAWORSKI ·Choreografia: Rajmund SOBIESIAK Scenografia: Teresa PONIŃSKA

Halina Kubicówna (królewna) Piotr Czupryś ( Wojtuś)

J OH AN ST RAUSS

W ESOŁ A

WOJ NA (Der lustige Krieg) operetka w III aktach Reżyseria:

Ryszard ZAREWICZ Kierownictwo muzyczne: Lucjan JAWORSKI Choreografia: Henryka KO M O ROWSKA Scenografia: Barbara WOLN IEWICZ

Scc·na ; hiorowa w

środk u :

Eleono ra

Krzesiń sk a

(Artemizja)

Emmerich Kalman

KSIĘŻNICZKA CZARDASZA operetka w Ili aktach Reżyseria: Beata ARTEMSKA Kierownictwo muzyczne: Lucjan JAWORSKI Choreografia: Rajmund SOBIESIAK Scenografia: .Jerzy KONDRACKI

od lewej: Krystyna Jan11 ul1m11a -Josicz (Sylwa Varescu) Marian Josicz (Boni) Bolesław Ham aluk (Edwin) Eleonora K rzesi ń ska (Stazja I

Najbliższa

!!!!!! PREMIERA !!!!! Dzial techniczny

IGO HOFSTETTER

KIM

JEST GEORGETTE operetka w Ili aktach współczesnego austryjackiego Kompozytora znanego ju ż w Lublinie z wystawianych na scenie naszego teatru musicali „RULETKA SE RC" i „C HARPILLOi\'".

Reżyseria

Kierownictwo muzyczne Scenografia Choreografia Przygotowanie chóru

Kierowni k techniczny. Ryszard 'tolat Z-ca kierownika technicznego: M ieczysł aw Łakota Kierownik prac. krawieckiej dam kiej . Klementyna Roztworowska-KO\\a lcz k Kierownik prac. krawieckiej męskiej . Tade usz Stec Kierownik prac. stolarsko-mecha nicznej M ieczy,ł aw K on e fa ł Peruki : Sabina Wójcik Brygadier sceny: Eugeniusz Polesza k Oświetlen i a sceny: Hen ryk S trzyżew k1 Realizator d źwi ęk u: Janu z Kiełb W sprawie zakupu biletów na przeds!a'> 1enia naszego teatru prosi my porozum iewat 51~ z DZ IAŁ E M O RG A N IZACJ I WIDOWNI kierownik: Alicja D rozd

tel.: 225-21 cod ziennie w god7. 7. O - 15 O

Ryszard ZA REW ICZ Ryszard KO MOROWSKI Zbigniew BEDNARO WICZ Rajmund SOBIESIA K T adeusz C HYi.A LZGraf. z 759. n. !O.OOO S-3 ' 2363

Redakcja programu: Anna Nowak Opracowanie techniczne: Jerzy Borgis

Cena programu 30 zł