Kwartalnik, nr 4 (6) grudzień 2014

www. szpitalzabrze.pl

Szpital Biskupice Przyjazne miejsce

Marzenie, które się spełnia Centrum Zdrowia Kobiety i Dziecka w Zabrzu jest najnowocześniejszą tego typu placówką w regionie i jedną z najnowocześniejszych w kraju.

Centrum Zdrowia Kobiety i Dziecka w Zabrzu tuż przed oficjalnym otwarciem

J

eśli chcesz zbudować statek, nie gromadź ludzi, by zbierali drewno i rozdzielali obowiązki,    ale wzbudź w nich tęsknotę za rozległym i  nieskończonym morzem”. Ten cytat z Antoine de Saint Exupéry to zdanie, które bardzo często powtarza prezes Szpitala Miejskiego w  Zabrzu Mariusz Wójtowicz. Przytoczył je również w  trakcie uroczystego otwarcia Centrum Zdrowia Kobiety i Dziecka w Zabrzu. Pomysłem budowy Centrum, tak jak budową okrętu prezes Mariusz Wójtowicz zaraził wiele osób, z prezydent Zabrza Małgorzatą Mańką-Szulik na czele. Inwestycję o  wartości 43 milionów złotych sfinansowały bowiem władze Zabrza. – To jest wielki dzień dla Zabrza, zabrzanek i wszystkich dzieci, które przyjdą tu na świat – powiedziała prezydent Zabrza tuż po oficjalnym przecięciu wstęgi.

Termomodernizację budynku oraz budowę instalacji solarnej wsparł Wojewódzki Fundusz Ochrony Środowiska i  Gospodarki Wodnej. Centrum wybudowane zostało w niespełna 15 miesięcy. Budynek, mieszczący oddziały ginekologiczny, położniczy i  neonatologiczny oraz nowy oddział patologii ciąży, powstał na terenie głównej siedziby Szpitala Miejskiego w  Zabrzu – Biskupicach. Mieści 78 łóżek i  blok operacyjny. Centrum Zdrowia Kobiety i  Dziecka zajmuje się nie tylko prowadzeniem ciąż, ale również leczeniem chorób kobiecych. To jedna z  najnowocześniejszych tego typu placówek w  Polsce. Centrum zapewnia kompleksową opiekę przed, w trakcie i po porodzie. Inwestycję poprzedziła analiza prognoz demograficznych oraz ocena rynku usług ginekologiczno -położnicz ych w Zabrzu. W 2012 r. w szpitalu

Uroczyste przecięcie wstęgi. Prezydent Zabrza Małgorzata Mańka-Szulik oraz prezes Szpitala Miejskiego w Zabrzu Mariusz Wójtowicz

urodziło się ok. tysiąca dzieci. Zarząd szpitala przewiduje, że dzięki powstaniu Centrum liczba ta znacząco wzrośnie, a w ciągu kilku lat podwoi się. – Mamy nadzieję, że dzięki tej inwestycji będziemy jednym z  wiodących ośrodków o  tym profilu w  całej aglomeracji – mówi prezes Szpitala Miejskiego w  Zabrzu Mariusz Wójtowicz. CZKiD to przede wszystkim szereg poradni dla kobiet

którzy wspierają pracę lekarzy z  centrum. Zespołem diabetologów kieruje prof. Krzysztof Strojek Konsultant Krajowy w  dziedzinie diabetologii. Za pracę kardiologów odpowiadał będzie prof. Marian Zembala, Dyrektor Śląskiego Centrum Chorób Serca w  Zabrzu. Poza tym pacjentki mogą korzystać również z  poradni laktacyjnej, dietetycznej, mogą też liczyć na wsparcie psychologa oraz uczęszczać do szkoły rodzenia.

Jeśli chcesz zbudować statek, nie gromadź ludzi, by zbierali drewno i rozdzielali obowiązki, ale wzbudź w nich tęsknotę za rozległym i nieskończonym morzem.   Antoine de Saint Exupéry w  ciąży. Wśród nich takie, których nie spotyka się często na oddziałach ginekologiczno-położniczych, np. poradnia diabetologiczna czy kardiologiczna dla kobiet w  ciąży. Do tego wybitni specjaliści,

Dzieci urodzone w Centrum mają zapewnioną darmową opiekę specjalistów jeszcze przez 3 miesiące po porodzie. Każde dziecko otrzymuje maskotkę: misia z  napisem „urodziłem się w Zabrzu”.

Wstępniak Powiedziano:

“ Szanowni Państwo,

Centrum Zdrowia Kobiety i Dziecka jest już faktem. Działa na bardzo wysokim poziomie, zgodnie z założeniami, jakie wspólnie z Panią Małgorzatą Mańką Szulik, Prezydent Zabrza, określiliśmy podejmując decyzje o budowie. Nieprzypadkowo najnowocześniejszy szpital z zakresu ciąży i chorób kobiecych na Śląsku powstał w Zabrzu. To tutaj w latach 50-tych narodziła się cała śląska ginekologia. Z inicjatywy prof. Wojciecha Starzewskiego powstała klinika ginekologiczna, a uczniowie profesora rozpoczęli później działalność w Katowicach, Bytomiu i Tychach. Teraz wracamy do korzeni. Bardzo się z tego cieszę, ale chcę podkreślić, że Szpital Miejski w Zabrzu rozwija się również w innych kierunkach, np. chirurgii wysokospecjalistycznej. Przykładem jest niezwykle nowoczesna w skali regionu Pracownia Endoskopowa. Szpital oferuje pacjentom szerokie spektrum badań diagnostycznych, a w ramach Oddziału Chirurgii Ogólnej przeprowadzane są zaawansowane zabiegi endoskopowe. Jesteśmy z tego dumni. W dodatku działający na wysokim poziomie Oddział Chirurgii Ogólnej jako jedyny w Zabrzu pełni stały ostry dyżur chirurgiczny. Zachęcam Państwa do przeczytania tekstu ordynatora tego oddziału Andrzeja Tyczyńskiego, który doskonale obrazuje, jak trudna praca jest tu wykonywana. Dr Mariusz K. Wójtowicz, Prezes Szpitala Miejskiego w Zabrzu Sp. z o.o.

W sumie cały film dobrze, realistycznie odzwierciedla tamten czas i to, co się przy pierwszych próbach przeprowadzenia przeszczepów serca działo w Zabrzu w roku 1985. Było dokładnie tak, jak pokazuje film. Ogromnie dużo cierpienia, nerwów, zwątpień, porażek i determinacji. Pierwsze trzy przeszczepy serca zakończyły się niepowodzeniami, pomimo iż nasz drugi pacjent był już chorym spacerującym po korytarzu i bardzo blisko wypisania do domu. Ale bez ryzyka nie ma postępu, zwłaszcza w medycynie. Swoje zaangażowanie prof. Religa na pewno przypłacił zdrowiem. Ogromnie dużo palił, czasami, ale nigdy nie w pracy, nadużywał alkoholu, z którego zresztą uzależnienia się wydostał dzięki hartowi ducha i sile woli. Nie było łatwo przebić się przez mur urzędniczo, finansowo, etyczny. Ale Profesor się nie poddał, szedł do przodu.” Profesor Marian Zembala, dyrektor Śląskiego Centrum Chorób Serca w Zabrzu o filmie „Bogowie”

Napisano:

Nie bagatelizujmy demograficznego starzenia Jesteśmy świadkami niespotykanego w dziejach wzrostu liczby osób w sędziwym wieku. Dlatego musimy się uczyć, jak należy ich leczyć. Musimy też jako społeczeństwo uświadomić sobie, że proces gwałtownego

Stopka redakcyjna WYDAWCA Szpital Miejski w Zabrzu sp. z o. o. ADRES REDAKCJI 41-803 Zabrze, ul. Zamkowa 4 tel. 32 277 61 00 fax. 32 271 73 11 e-mail: [email protected]

demograficznego starzenia, połączony z beztroską o zdrowie, może doprowadzić do załamania się opieki medycznej i socjalnej naszego państwa. 30 stycznia 2015 www.naukawpolsce.pap.pl

kwartalnik, nr 4 (6) grudzień 2014, ISSN 2300-150 X REDAKCJA Anita Przytocka (redaktor naczelna) Natalia Babińska PROJEKT GRAFICZNY/SKŁAD Anna Krych [email protected] tel. 0 603 880 895

OPRACOWANIE TEKSTU Olga Kostrzewska - Cichoń , Wojciech Gumułka 40-077 Katowice, ul. Matejki 4 tel. 722 128 000, e-mail: [email protected] DRUK: F.H.U. NOMIS 44-100 Gliwice, Rybnicka 19

Biuletyn wpisany do rejestru dzienników i czasopism pod poz. Pr 514, prowadzonego przez Sąd Okręgowy w Gliwicach

2

Położną jestem od urodzenia Moment, kiedy przytrzymujemy dziecko pod wodą przez ok. 40 sekund, jest niesamowity. Noworodek po chwili otwiera oczy i zaczyna „pływać”. To coś niepowtarzalnego, trudnego do opisania – mówi mgr Karolina Raczak-Moroń, położna koordynująca blok porodowy Centrum Zdrowia Kobiety i Dziecka w Zabrzu. zaufanie? Jak stara się pani budować te relację? W pracy zawodowej zawsze staram się tak podchodzić do pacjentki, jakby była bliską mi osobą. Staram się poznać jej oczekiwania, stworzyć przyjazną atmosferę oraz warunki, w których kobieta poczuje się bezpiecznie. Chcę, by przyszła mama czas porodu wspominała najlepiej, jak można. Na bieżąco informuję pacjentki o wszystkim i wspólnie podejmujemy decyzje co do przebiegu porodu. Centrum Zdrowia Kobiety i Dziecka w Zabrzu oferuje mamom różne metody porodów. Od czego zależy wybór tej metody? Jaki poród jest dla kobiety najlepszy? W CZKiD mamy pełny wachlarz możliwości. Ważne, by nie było przeciwwskazań medycznych. Sposób rozwiązania ciąży to sprawa indywidualna, gdzie bierze się pod uwagę przebieg ciąży, przeszłość położniczą i wiele innych czynników.

Martusia w trakcie porodu, który przyjmowała mgr Karolina Raczak-Moroń

Od jak dawna jest pani położną?

A porody w wodzie? Jesteście jedną z placówek, która jest na to przygotowana. Pacjentki chętnie rodzą do wody?

Mam wrażenie, że od urodzenia! Moja mama od 36 lat jest położną bloku porodowego w Mikołowie i przez to od najmłodszych lat położnictwo towarzyszyło mi w życiu. Jako dziecko w przedszkolu na balu przebierańców zawsze byłam położną. Pracę w zawodzie zaczęłam 10 lat temu. Skończyłam studia położnicze na Śląskim Uniwersytecie Medycznym w Katowicach. Dziś to nie tylko mój zawód, ale także moja pasja. Pracuję nie tylko na bloku porodowym, pracowałam także w szkole rodzenia, gabinecie ginekologiczno-położniczym, prowadzę też wykłady dla położnych oraz jestem kierownikiem kursu specjalistycznego „Prowadzenie porodu w wodzie”.

Osobiście bardzo polecam porody do wody. To forma naturalnego porodu, mniej bolesnego dla kobiety oraz łagodniejszego dla dziecka. Pacjentki mają satysfakcję z takiego porodu, a moment kiedy przytrzymujemy dziecko pod wodą przez ok. 40 sekund jest niesamowity. Noworodek po chwili otwiera oczy i zaczyna „pływać”. To coś niepowtarzalnego, trudnego do opisania. Każda kobieta może rodzić w wodzie? Pacjentka musi mieć wykonane w ciąży odpowiednie badania (HIV, HCV, Hbs, WR, badanie ogólne moczu powyżej 36 tyg. oraz wymaz z pochwy i odbytu na gbs). Musi to być również ciąża fizjologiczna, donoszona, bez dodatkowych obciążeń.

Ilu dzieciom pomogła pani przyjść na świat? Jest pani w stanie to policzyć? Tak, oczywiście. Przyjęłam na świat ok. 1500 dzieci.

Kiedyś znieczulenie do porodu nie było tak jak dziś powszechne. Czy Pani doradza przyszłym mamom znieczulenie? Jakie?

Czy za każdym razem towarzyszy pani to samo wzruszenie?

CZKiD jest jedną z nielicznych placówek, gdzie mamy dostępne wszystkie formy znieczuleń w ramach NFZ. Pacjentki mogą korzystać ze znieczulenia zewnatrzoponowego do porodu, z gazu rozweselającego, z aparatów TENS. Staram się zawsze proponować pacjentce indywidualnie dobraną metodę znieczulenia dostosowaną do jej potrzeb i oczekiwań. Chcę, by poród był najpiękniejszym przeżyciem w życiu kobiety, a nie traumą na wiele lat.

Każdy poród jest inny, każda pacjentka jest inna i dlatego emocje, które towarzyszą mi przyjmując poród za każdym razem też są inne. Ale zawsze jest to niezwykłe wzruszenie, bo przyjście dziecka na świat to prawdziwy cud. Za każdym razem jest to wydarzenie jedyne w swoim rodzaju, niepowtarzalne. Przygotowała pani do porodu mnóstwo mam. Jak to wygląda? Co jest najważniejsze, zwłaszcza jeśli mama rodzi po raz pierwszy?

Ma pani po porodzie kontakt z maluszkami, wie pani co się potem z nimi dzieje, jak dorastają?

Obecnie nie przygotowuje już indywidualnie do porodów. Moja sytuacja rodzinna zmieniła się, sama mam małe dziecko, 10-miesięczną córeczkę. Zawsze jednak kierowałam się tym, aby te zajęcia były dostosowane do pacjentki i jej rodziny. Moim zdaniem najważniejsze w przygotowaniu do porodu siłami natury jest przygotowanie... „głowy” pacjentki. Kobieta musi uwierzyć w to, że potrafi urodzić swoje dziecko.

Mam częsty kontakt z pacjentkami po porodzie. Piszą do mnie, dzwonią, zapraszają na rodzinne uroczystości. Odwiedzają mnie także z dziećmi i co najważniejsze często wracają z następną ciążą. To jest bardzo mile uczucie, które dodaje mi skrzydeł do dalszego doskonalenia się. Zdarza się, że dostaję wiadomości z podziękowaniem za pomoc w przyjściu na świat w dniu urodzin dziecka. Jedna z moich pacjentek każdego roku przyjeżdża do mnie z kawałkiem tortu urodzinowego „Dla Pierwszej Cioci”:-).

Relacja położna – rodząca to relacja szczególna. Co jest pani zdaniem najważniejsze? Poczucie bezpieczeństwa, 3

Diabetolodzy i ginekolodzy z Zabrza wspólnie opiekują się pacjentkami z cukrzycą ciążową

Śniadanie w zabrzańskim Centrum Zdrowia Kobiety i Dziecka

C

entrum Zdrowia Kobiety i Dziecka w Zabrzu od początku lutego opiekuje się w sposób kompleksowy pacjentkami z  cukrzycą ciążową. Pacjentki hospitalizowane w Centrum mogą liczyć na bezpłatne konsultacje diabetologów z Wojewódzkiej Poradni Chorych na Cukrzycę w  Zabrzu. Osobą nadzorującą pracę zespołu jest prof. Krzysztof Strojek, Konsultant Krajowy w  dziedzinie diabetologii. – Specjaliści otaczają odpowiednią opieką pacjentki Centrum. Monitorują poziom cukru oraz dbają o przestrzeganie diety. Na opiekę w Centrum Zdrowia Kobiety i Dziecka mogą liczyć hospitalizowane pacjentki. Te które nie wymagają pobytu w  szpitalu zapraszamy na wizytę do Wojewódzkiej Poradni Chorych na Cukrzycę w Zabrzu – tłumaczy prof. Strojek. To pierwsza na taką skalę współpraca diabetologów i  ginekologów w  Zabrzu. Do tej pory pacjentki, u  których w  ciąży ujawniono cukrzycę,

krwi ciężarnej jest konieczne, a w razie nieprawidłowych wyników należy szybko nauczyć się utrzymywać ją na właściwym poziomie. Nieleczona cukrzyca ciążowa może skutkować poronieniem, przedwczesnym porodem, nadciśnieniem tętniczym oraz zwiększoną ilością płynu owodniowego. Ma także

miały problem z  kompleksową opieką specjalistów. Szacuje się, że problem dotyczy od 3 do 6 % przyszłych mam. Cukrzyca ujawniona zostaje najczęściej między 24. a 28. tygodniem ciąży. – Niestety wciąż w  bardzo niewielu szpitalach ginekologiczno-położniczych są diabetolodzy pomagający właśnie kobietom w ciąży. Tym bardziej cieszymy się, że mamy specjalistów, którzy zajmą się pacjentkami z  problemem cukrzycy – komentuje Mariusz Wójtowicz, prezes Szpitala Miejskiego w  Zabrzu. Kobieta pozostaje pod opieką diabetologa nie tylko do końca ciąży, ale też później. Cukrzyca mija najpóźniej 6 tygodni po porodzie, do tego czasu pacjentki będą mogły liczyć na konsultacje i opiekę diabetologów. Powodem ujawnienia się cukrzycy jest najczęściej burza hormonalna, która zakłóca metabolizm węglowodanów i  zmniejsza wrażliwość na insulinę. Wysoki poziom cukru szkodzi matce i dziecku. Dlatego oznaczanie ilości glukozy we

4

związek z  występowaniem zatrucia ciążowego. Odpowiednio leczona cukrzyca nie jest groźna ani dla mamy, ani dla dziecka. W  cukrzycy ciążowej nie stosuje się doustnych leków przeciwcukrzycowych. Najważniejsza jest zmiana diety, dlatego w  Kartach Menu, które są w  zabrzańskim Centrum, wprowadzone zostaną specjalne posiłki dla pacjentek z  cukrzycą. Chodzi o to, by z diety przyszłej mamy usunąć węglowodany proste jak białe pieczywo, oczyszczony ryż, naleśniki, kluski i makarony z białej mąki, a także cukier, miód i wszystkie słodycze. Do jadłospisu wprowadzić natomiast należy produkty, które nie pozwalają na nadmierne wchłanianie glukozy, czyli razową mąkę, ciemne pieczywo, brązowy ryż, nieoczyszczone kasze oraz jarzyny i niektóre owoce. Diabetolodzy to kolejni już specjaliści, którzy konsultują pacjentki zabrzańskiego Centrum Zdrowia Kobiety i Dziecka. Obecnie przyszłe mamy mogą korzystać z porad dietetyka i  psychologa oraz z  poradni laktacyjnej. W tym roku otwarta także zostanie poradnia kardiologiczna dla kobiet w ciąży.

Jedz na zdrowie, nie za dwoje – dieta dla przyszłych mam

Porad pacjentkom udziela dietetyk szpitala mgr Joanna Jurkiewicz

C

entrum Zdrowia Kobiety i  Dziecka w  Zabrzu w  szczególny sposób dba o dietę przyszłych mam. W ra-

nie za dwoje” jest realizowany w Punkcie Dietetycznym w ramach Poradni Promocji Zdrowia Szpitala Miejskiego w  Zabrzu od początku 2015 roku. Konsultacje w  ramach programu są całkowicie bezpłatne. Z  usług Dietetycznego Punktu Konsultacyjnego korzystać mogą także odpłatnie pacjentki nie będące w ciąży lub pacjenci borykający się z  nadwagą lub otyłością, bądź wymagający leczenia dietetycznego w wyniku chorób towarzyszących. Podstawowymi zasadami, o których powinna pamiętać kobieta w ciąży, jest: • stosowanie urozmaiconej diety,

masy ciała przyszłych mam robimy nie tylko przez cały okres ciąży, ale także po porodzie – podkreśla dietetyk Joanna Jurkiewicz. Nowością, która

Smacznie i zdrowo, ale nie za dużo - czyli dlaczego kontrola masy ciała w ciąży jest ważna. Radzi dietetyk Szpitala Miejskiego w Zabrzu mgr Joanna Jurkiewicz: • Stereotypowo przyjęło się, że kobieta ciężarna nie musi uważać na to co i w jakich ilościach spożywa. Tymczasem masa ciała oraz sposób żywienia przyszłej mamy ma duży wpływ na płodność, natomiast u kobiet ciężarnych na prawidłowy przebieg ciąży. Nadmierna masa ciała ciężarnej zwiększa ryzyko długoterminowej otyłości zarówno u przyszłej mamy, jak i u noworodka. Naraża to oboje na ryzyko wystąpienia chorób związanych z otyłością oraz powikłań ciążowych takich jak cukrzyca ciężarnych, nadciśnienie tętnicze czy podwyższony poziom cholesterolu, • zbyt duży przyrost masy ciała u kobiet w ciąży przyczynia się również do bólów kręgosłupa, obrzęków nóg, powstania żylaków i hemoroidów oraz zwiększa ryzyko przedwczesnego porodu lub konieczności ukończenia ciąży cięciem cesarskim, • kobieta o prawidłowej masie ciała powinna przybrać na wadze w trakcie ciąży od 11,5 – 16 kg. Natomiast w trakcie nadwagi przed ciążą ( wskaźnika BMI od 25 – 29,9) kobieta powinna przybyć na wadze 7 – 11,5 kg, a w przypadku większej otyłości (wskaźnik BMI powyżej 30) przyszła mama nie powinna przybrać na wadze więcej nić 5 – 9 kg.

mach programu „Jedz na zdrowie, nie za dwoje” trwają zapisy do Dietetycznego Punktu Konsultacyjnego. W  czasie ciąży pacjentki Centrum korzystają z  fachowej opieki dietetyka. – Weryfikujemy nawyki żywieniowe pacjentek w  ciąży, uczymy je, jak prawidłowo się odżywiać w  trakcie ciąży. Kobiety mogą liczyć na wsparcie z  naszej strony. Sprawdzanie

cieszy się ogromnym powodzeniem są wprowadzone w  centrum specjalne Karty Menu dla przyszłych mam. Każdego dnia do wyboru są dwa zestawy posiłków bogate w  świeże warzywa i  owoce (śniadanie, obiad, podwieczorek, kolacja). Menu skomponowano w  taki sposób, aby zapewnić różnorodność składników odżywczych. Program „Jedz na zdrowie,

białka zawartego w rybach, mięsie, jajach oraz w nasionach roślin strączkowych, •

dodawanie na zimno do sałatek i surówek tłuszczy roślinnych takich jak oliwa z oliwek, olej rzepakowy,

•

pamiętanie codziennie o warzywach (500g) i owocach (300g),

•

wypijanie od 2 do 2,5 litra płynów dziennie; główne źródło płynów powinna stanowić woda niegazowana,

•

ograniczanie spożywania słodyczy oraz wyeliminowanie z diety produkty typu „fast-food”,

•

spożywanie pięciu posiłków dziennie,

•

•

jedzenie pełnoziarnistych produktów zbożowych,

ograniczanie stosowania soli oraz spożywania produktów typu instant,

•

•

spożywanie mleka i produktów mlecznych,

wyeliminowanie picia kawy lub ograniczenie jej picia do jednej filiżanki dziennie,

•

spożywanie pełnowartościowego

•

zrezygnowanie ze spożywania alkoholu.

Osoby zainteresowanie skorzystaniem z porad dietetyka zapraszamy od poniedziałku do piątku w godzinach od 12:00 do 15:00 i w każdy wtorek w godzinach od 12:00 do 17:00. Rejestracja pacjentów obywa się w Poradni Położniczo-Ginekologicznej i Diagnostyki Prenatalnej od poniedziałku do piątku w godzinach od 7:00 do 14:00 pod numerem telefonu 32 277 63 19 lub osobiście w Poradni. Przewidywany czas wizyty - 40 minut.

5

Oficjalne otwarcie Centrum Zdrowia Kobiety i Dziecka w Zabrzu 28 października 2014 Na uroczystości pojawili się politycy, samorządowcy z prezydent Zabrza Małgorzatą Mańką-Szulik na czele, duchowni wraz z biskupem Janem Kopcem oraz naukowcy. To jeden z najnowocześniejszych na południu Polski ośrodków medycznych, świadczących kompleksowe usługi w dziedzinie ginekologii, położnictwa i neonatologii.

Przybyłych gości powitał Mariusz Wójtowicz, prezes Szpitala Miejskiego w Zabrzu

Prezydent Miasta Zabrze Małgorzata Mańka Szulik oraz specjalnie zaprojektowana maskotka, którą otrzymuje każde urodzone w Centrum dziecko

Przemawiający na uroczystości prof. Marian Zembala, Dyrektor Śląskiego Centrum Chorób Serca w Zabrzu, nie krył radości z tego, że w mieście powstał szpital, który zaopiekuje się pacjentkami w ciąży również kardiologicznie

Uroczystość otwarcia Centrum cieszyła się ogromnym zainteresowaniem przybyłych gości

6

Odsłonięcie pamiątkowej tablicy przez prof. Jacka Starzewskiego

Otwarcie poprowadziła aktorka i piosenkarka Natalia Lesz

Towarzyszący otwarciu Centrum wernisaż „Macierzyństwo”

Uroczyste poświęcenie Centrum Zdrowia Kobiety i Dziecka w Zabrzu

Gości witał zespół Indialucia Prezes Mariusz Wójtowicz osobiście oprowadził gości po Centrum Zdrowia Kobiety i Dziecka w Zabrzu

Fot. Anna Lasota, Natalia Babińska

7

Ostry dyżur na Zamkowej Dyżur lekarski to wielka przygoda, przyznał to kiedyś sam ś.p. prof. Zbigniew Religa. W pełni się z tym zgadzam. Dyżur chirurga to przygoda najciekawsza, pełna niesamowitych historii i dramatycznych przygód. Niestety czasem kończąca się nawet tragicznie – mówi dr Andrzej Tyczyński, ordynator Oddziału Chirurgii Ogólnej Szpitala Miejskiego w Zabrzu.

P

ołożony w  Zabrzu Biskupicach przy ul. Zamkowej Szpital Miejski jest jedyną placówką w  mieście pełniącą ostry dyżur. Oddział Chirurgii Ogólnej pełni stały ostry dyżur chirurgiczny, a  lekarze w  nim zatrudnieni leczą chorych wymagających zarówno operacji w  trybie pilnym, jak i  planowym. Pomimo że oddział potocznie nazywany jest chirurgią miękką, to właśnie tutaj leczeni są chorzy z  obrażeniami tułowia odniesionymi w  różnego rodzaju wypadkach. Z  kolei pacjenci z  obrażeniami narządów ruchu leczeni są na sąsiednim Oddziale Urazowo -Ortopedycznym, nazywanym także chirurgia twardą. Oddziałem Chirurgii Ogólnej kieruje dr Andrzej Tyczyński. Jak mówi, chirurgia to esencja medycyny, a  ostry

dyżur na chirurgii to tej esencji cały dzban. Przeżycia chirurga podczas ostrego dyżuru są nieraz bardzo trudne i  wyczerpujące. I to nie z powodu ciężkiej pracy fizycznej, ale z  powodu olbrzymich emocji towarzyszących wykonywanej pracy. – Najtrudniejsze chwile przeżywamy podczas ciężkiego do opanowania krwotoku – mówi ordynator. – Często postronni obserwatorzy, nawet lekarze specjalności niezabiegowych, patrzą ze zdziwieniem na spokój chirurga podczas zaopatrywania krwawiącej rany. Jest to spokój wynikający z wiedzy i doświadczenia. Emocje pojawiają się natomiast, gdy krwotok jest nie tylko, widoczny, ale i słyszalny.

operacyjnej i  próbują dojść do tego, jak zatrzymać krwawienie i uratować pacjenta czują, że należą do ekskluzywnego klubu ludzi, w którym poczucie nagłego wezwania, ogromnego oddania dla pacjentów i  zaangażowania w  swą sztukę są więzami, które ich jednoczą i zbliżają do siebie niezależnie od miejsca wykonywania swej pracy – od Zabrza po Tokio czy Buenos Aires. Ostry dyżur chirurgiczny jest także najlepszą szkołą dla młodych adeptów sztuki chirurgicznej. – Jest takie powiedzenie chirurgiczne „atlasy operacyjne nigdy nie krwawią”. Jest także inne, podobne „kto uczy się anatomii tylko z  książek, tylko książki powinien operować” – mówi dr Tyczyński. Ordynator Oddziału Chirurgii Ogólnej zabrzańskiego szpitala podkreśla, że to, co młody

Dyżur to najlepsza lekcja Doświadczeni chirurdzy przyznają zarazem, że gdy stoją późną nocą w kałuży krwi na sali

Wśród chirurgów krąży anegdotyczny podział krwotoków, w zależności od komentarzy wygłaszanych podczas ich tamowania: stopień 1. D  laczego dałem się wciągnąć w tę operację? stopień 2. Dlaczego zostałem chirurgiem? stopień 3. D  laczego w ogóle uczyłem się na lekarza? stopień 4. Po co ja się rodziłem? Ten podział to oczywiście żart. Pokazuje jednak, jak wielkie emocje towarzyszą chirurgom podczas trudniejszych zabiegów.

8

lekarz może zobaczyć podczas ostrego dyżuru, podejrzeć starszego kolegę, jak on radzi sobie z napotkanymi problemami, jest zdobywaniem doświadczenia, którego nigdy nie zdobędzie się na podstawie lektury nawet najlepszych podręczników chirurgicznych. – Praca ze starszym kolegą, jeśli jest dobrym chirurgiem, jest najlepszą nauką. A  dobrego chirurga poznajemy po sposobie, w  jaki radzi sobie w środku nocy, gdy wszystko bierze w łeb – mówi dr Tyczyński.

Ciągły rozwój chirurgii Praca chirurga jest jedną z  najbardziej wyczerpujących profesji lekarskich. Kiedyś chirurg po przepracowaniu tzw. „dniówki”, podczas której wykonywał wszelkie prace przewidziane zakresem jego obowiązków, pozostawał na dyżurze. Mógł to być dyżur ostry,

Perła Medycyny za projekt Centrum Zdrowia Kobiety i Dziecka w Zabrzu

S

zpital Miejski w  Zabrzu Sp. z o.o. otrzymał I nagrodę w  kategorii PROJEKT w  VIII edycji konkursu „Perły Medycyny” 2014. Chodzi o  projekt Centrum Zdrowia Kobiety i  Dziecka. Konkurs realizowany jest w  ramach Narodowego Programu Promocji Polska Przedsiębiorczość. – Ta nagroda jest dla nas wyjątkowa i  bardzo jesteśmy dumni, że dostrzeżono pomysł i ideę stworzenia Centrum – mówi prezes Szpitala Miejskiego w  Zabrzu Mariusz Wójtowicz. – Dostrzeżono nie tyle piękny budynek, ale projekt jako całość.

podczas którego wszelkie nagłe zachorowania w mieście wymagające operacji lub obserwacji chirurgicznej trafiały do niego. Mógł to być również tzw. dyżur wewnętrzny, podczas którego opiekował się tylko pacjentami leczonymi w  oddziale. Z  reguły były to dyżury spokojne, podczas których można było dodatkowo uzupełnić braki w  dokumentacji, zaplanować postępowanie lecznicze. Obecnie wszystkie dyżury są ostre, stawiające przed chirurgiem wymóg stałej, nieprzerwanej pracy przez 24 godziny. Zdaniem ordynatora Oddziału Chirurgii Ogólnej zabrzańskiego szpitala ten system powoli przestaje się sprawdzać. – Przy starzejącej się populacji chirurgów i  przy niewielkim dopływie młodej kadry, będzie wkrótce zachodziła konieczność zmiany organizacji pracy – uważa dr Andrzej Tyczyński. W  ostatnich dziesięcioleciach obserwujemy gwałtowny rozwój chirurgii, dotąd nie spotykany w historii medycyny. Postęp technologiczny, rozwój nauk podstawowych i anestezjologii oraz nowe metody diagnostyczne sprawiły, że możliwe stało się wykonywanie takich operacji, które jeszcze niedawno

Miejsce, które w  sposób kompleksowy dba o  kobiety, przyszłe mamy i ich dzieci – podkreśla Mariusz Wójtowicz. Ogólnopolski Konkurs Medyczny PERŁY MEDYCYNY to wyjątkowe w  branży medycznej przedsięwzięcie pod patronatem kluczowym instytucji związanych z  rynkiem medycznym. Beneficjentami konkursu są podmioty wykonujące działalność leczniczą oraz firmy będące dystrybutorami lub producentami artykułów medycznych, farmaceutycznych i  kosmetycznych, a  także świadczące usług dla sektora medycznego.

były w  sferze rozważań czysto teoretycznych. Postęp ten wymusza w medycynie coraz większą specjalizację. Powstały wysokospecjalistyczne dyscypliny zabiegowe, zajmujące się leczeniem poszczególnych układów (np. torakochirurgia), czy nawet narządów (np. kardiochirurgia). – Chirurgia ogólna stanowi pewien kanon wiedzy, która jest podstawą dalszej specjalizacji – uważa Andrzej Tyczyński. – Chirurgia wysokospecjalistyczna rozwija się stale, co z  pewnością jest korzystne dla pacjentów. Postęp ten jednak powoduje duże koszty leczenia, z  którymi nie zawsze potrafią poradzić sobie nawet najzamożniejsze gospodarki światowe. W warunkach polskich, wymuszona przez NFZ racjonalizacja kosztów nakazuje utrzymanie oddziałów chirurgii ogólnej, gdzie można zapewnić leczenie na akceptowalnym poziomie po umiarkowanych cenach.

Nagroda dla Szpitala Miejskiego w Zabrzu za projekt Centrum Zdrowia Kobiety i Dziecka

zadowoleni pacjenci, po zakończonych sukcesem operacjach czy zabiegach. Boli nas natomiast, gdy słyszymy, że generujemy największe straty finansowe szpitala. Chirurgia wymaga wysokich nakładów, oczywiście jeśli ma być wykonywana na poziomie wymaganym przez aktualne standardy. Pomimo najlepszych chęci i  umiejętności chirurgów, bez prawidłowego zorganizowania systemu opieki szpitalnej, a także odpowiedniego do rangi problemu finansowania tej dotychczas niedocenianej dziedziny medycyny, efekty działania będą niedostateczne. Nie zawsze rozumieją to jednak urzędnicy NFZ, a  także niektórzy organizatorzy ochrony zdrowia. Chirurdzy z  Oddziału Chirurgii Ogólnej Szpitala Miejskiego w  Zabrzu są jednak zdeterminowani, aby utrzymać wykonywane przez siebie procedury na możliwie najwyższym poziomie, aby móc spojrzeć prosto w  oczy swoim pacjentom. - Poczytujemy sobie za honor, ale także za miarę wysokiego uznania w  środowisku medycznym fakt, że wyrazili życzenie leczenia operacyjnego w naszym oddziale lekarze, także o najwyższych tytułach naukowych, z innych, działających w Zabrzu jak

Chirurgia wymaga nakładów Pytamy Andrzeja Tyczyńskiego, czy chirurdzy ogólni odczuwają satysfakcję ze swojej pracy. – I tak, i nie – odpowiada z  uśmiechem. – Cieszymy się, gdy oddział opuszczają

9

i w miastach ościennych szpitali klinicznych. Dużym zaszczytem dla nas jest wola współpracy Śląskiego Centrum Chorób Serca czy Międzynarodowego Centrum Dializ z naszym oddziałem – podkreśla dr Tyczyński.

Na krawędzi życia i śmierci Nieodłącznym towarzyszem ostrego dyżuru są zgony. Dr Tyczyński przyznaje, że chirurg z tak bliska zna życie balansujące na krawędzi, a  także śmierć, że musi wykształcić skórę odpowiedniej grubości. – Musimy obejść się bez wsparcia psychologa. Jak powiedział kiedyś wielki chirurg Rene Leriche „każdy chirurg dźwiga na swych barkach prywatny cmentarz, na który od czasu do czasu idzie się pomodlić; cmentarz goryczy i żalu, gdzie szuka przyczyny niektórych swoich błędów”. Dlatego sporządzenie pisemnych odpowiedzi na zapytania prokuratora czy też skargi rodzin obwiniających chirurga o  spowodowanie śmierci bliskich są formą rachunku sumienia i  spowiedzi pozwalając rozliczyć się także z własnym sumieniem. dr Andrzej Tyczyński, Ordynator Oddziału Chirurgii Ogólnej Szpitala Miejskiego w Zabrzu

Wszystko co warto wiedzieć o zabiegach endoskopowych Szpital Miejski w Zabrzu dysponuje najnowocześniejszą w Zabrzu Pracownią Endoskopową. Liczba wykonywanych zabiegów przekracza już półtora tysiąca rocznie i systematycznie rośnie. do jelita grubego, a  następnie do końcowego odcinka jelita cienkiego. Badanie jest trudne technicznie, a  jego prawidłowe przeprowadzenie wymaga znacznej sprawności operatora. Jelito grube okrąża całą jamę brzuszną. Wprowadzanie endoskopu powoduje rozciąganie ściany jelita i  jego rozdmuchiwanie, czemu towarzyszą dolegliwości bólowe. Z  powodu przykrego i  krępującego przebiegu badania wykonujemy je w  znieczuleniu, pod nadzorem zespołu anestezjologicznego. Wszystkie niedogodności rekompensuje olbrzymia wartość diagnostyczna kolonoskopii, która pozwala wykryć i usunąć polipy. Usunięcie polipa równoznaczne jest z  przerwaniem rozwoju choroby zanim jeszcze dojdzie do raka. Nie jest zatem potrzebna ani operacja, ani leczenie onkologiczne. ECPW to diagnostyczna procedura, która pozwala na dokładną ocenę dróg żółciowych i  trzustkowych. Do zabiegu używany jest specjalnej budowy endoskop z  boczną optyką i szerokim kanałem narzędziowym. Aparat wprowadza się do dwunastnicy, a następnie przez brodawkę Vatera (miejsce gdzie drogi żółciowe i  trzustkowe łączą się i  wspólnie uchodzą do dwunastnicy), wprowadza narzędzia do wątroby, pęcherzyka żółciowego lub trzustki. Dzięki temu można usuwać kamienie z  dróg żółciowych, poszerzać zwężenia przewodów trzustkowych lub żółciowych, pobierać wycinki do badania histopatologicznego i  zakładać protezy. Dla komfortu chorych w naszym ośrodku wszystkie te zabiegi wykonuje się w znieczuleniu ogólnym, pod nadzorem lekarza anestezjologa. Nasze duże doświadczenie docenili lekarze ze szpitali w okolicznych miastach i  obecnie trafiają do nas chorzy m.in. z Gliwic, Rudy

Zabieg endoskopowy w Szpitalu Miejskim w Zabrzu

W

  ostatnich dziesięcioleciach obserwujemy gwałtowny rozwój chirurgii, nie spotykany w historii medycyny. Chirurgia ogólna stanowi pewien kanon wiedzy, która jest podstawą dalszej specjalizacji. Chirurgia wysokospecjalistyczna rozwija się stale, co z  pewnością jest korzystne dla pacjentów. Chirurdzy ze Szpitala Miejskiego w  Zabrzu także rozwijają swoje umiejętności. Udział w  wielu kursach, szkoleniach i  zjazdach naukowych powoduje, że prezentują wiedzę

niedostępne w  większości innych pracowni endoskopowych na Śląsku. Gastroskopia to badanie górnego odcinka przewodu pokarmowego. Badanie jest krótkie (zajmuje około 2 - 3 minut) i  bezbolesne. Pacjenci nie odczuwają duszności, mogą swobodnie oddychać, największą przykrość sprawia pojawiający się czasem odruch wymiotny. Aby zmniejszyć dyskomfort gardło pacjenta zostaje przed badaniem znieczulone. Endoskop jest wprowadzany przez usta do przełyku, żołądka

Badanie endoskopowe polega na wprowadzeniu do przewodu pokarmowego giętkiego, cienkiego aparatu o długości kilkudziesięciu centymetrów. Endoskop wyposażony jest w optykę pozwalającą na oglądanie wnętrza przewodu pokarmowego, kanał płucząco – ssący oraz dodatkowy kanał narzędziowy, dzięki któremu możliwe jest wprowadzenie różnego typu narzędzi i przeprowadzenie licznych zabiegów lub pobranie wycinków tkanki do badania histopatologicznego. i  umiejętności wymagane przez współczesne standardy. Przykładem są tu zabiegi endoskopowe warte uwagi, gdyż szpital dysponuje najnowocześniejszą Pracownią Endoskopową w Zabrzu. Nowoczesne wyposażenie pracowni i  różnorodność narzędzi jest solidną podstawą do rzetelnej i  terminowej diagnostyki. Co istotne, inwestycja w  endoskopy zabiegowe pozwoliła znacznie rozszerzyć zakres wykonywanych procedur i przeniosła ośrodek na poziom zaawansowanej endoskopii oferując pacjentom zabiegi

i  dwunastnicy. Ocenia się wygląd błony śluzowej, szczelność połączenia między żołądkiem a  przełykiem, obecność zmian zapalnych oraz drożność przewodu pokarmowego. W  razie konieczności pobiera się wycinki do badania histopatologicznego lub na obecność bakterii Helicobacter Pylori, którą uważa się za głównego sprawcę choroby wrzodowej. Kolonoskopia jest z  kolei badaniem dolnego odcinka przewodu pokarmowego. Specjalny, dłuższy endoskop wprowadza się przez odbyt

10

Śląskiej, Bytomia, Świętochłowic i Chorzowa. Kolejnym etapem rozwoju endoskopii w  Szpitalu Miejskim jest wprowadzenie najbardziej obecnie zaawansowanego rodzaju zabiegu endoskopowego – EUS (endoskopowa ultrasonografia). Niezwykle zaawansowany technicznie endoskop wyposażony jest w  głowicę ultrasonograficzną, którą przykłada się bezpośrednio do badanego narządu wewnątrz ciała pacjenta. Możliwe jest uzyskanie w ten sposób bardzo szczegółowego obrazu ściany przewodu pokarmowego, śródpiersia, przestrzeni zaotrzewnowej, trzustki, wątroby, dróg żółciowych, pęcherzyka żółciowego, odbytnicy czy gruczołu krokowego. Aparat pozwala także na bardzo precyzyjną biopsję oglądanego narządu i kapitalnie rozszerza możliwości operacyjne techniką endoskopową, ponieważ pozwala na uwidocznienie naczyń krwionośnych i uniknięcie uszkodzenia ich – szczególnie w zakresie drenażu torbieli trzustki, pęcherzyka żółciowego czy dróg żółciowych. Tego typu zabiegi były już w naszym szpitalu wykonywane, aby jednak wprowadzić je na stałe do wachlarza oferowanych procedur konieczny jest zakup sprzętu za około 1 mln złotych. Kwota wydaje się olbrzymia, ale naszym celem jest osiągnięcie poziomu najlepszych ośrodków endoskopii zabiegowej w Europie. lek. med. Arkadiusz Syguda Specjalista II st. Chirurgii Ogólnej Kierownik Izby Przyjęć

Liczba wykonywanych procedur endoskopowych przekracza 1500 i systematycznie rośnie. W 2014 roku wykonano 900 gastroskopii, ponad 400 kolonoskopii oraz 200 endoskopii operacyjnych na drogach żółciowych i trzustce.

Warto wiedzieć:

?

19 marca została podpisana umowa patronacka pomiędzy Fundacją Śląskiego Centrum Chorób Serca w Zabrzu a Zespołem Szkół Ogólnokształcących nr 5. Celem współpracy jest promowanie idei transplantologii w skali lokalnej i regionalnej, propagowanie zdrowego stylu życia oraz współpraca przy tworzeniu inicjatyw związanych z wolontariatem. Dzięki porozumieniu uczniowie zobaczą w jaki sposób pracuje Centrum, będą też mogli korzystać z prelekcji i wykładów.

Specjalizacje artystyczne w Zabrzańskich Szkołach Plastycznych – to tytuł wystawy przygotowanej przez Muzeum Miejskie w Zabrzu oraz zabrzańską Ogólnokształcącą Szkołę Sztuk Pięknych. Na wystawie można obejrzeć realizacje dyplomowe uczniów z zakresu fotografii, dekorowania wnętrz oraz grafiki. Ekspozycja będzie czynna do 3 maja 2015 r. Władze Zabrza apelują do mieszkańców i niedokarmianie dzików. Urzędnicy ostrzegają, że bezpośredni kontakt ze zwierzętami może być niebezpieczny. Dokarmianie dzików jest zadaniem realizowanym przez koła łowieckie, które utrzymują ,,nęciska” w wydzielonych i ściśle określonych miejscach. W marcu Straż Miejska przeprowadzi akcję kontrolną terenów przyległych do terenów leśnych pod kątem miejsc, gdzie wyrzucane są odpady i dokarmiane są zwierzęta. Kontrola obejmować będzie również pomieszczenia wiat śmietnikowych pod kątem utrzymywania ich przez zarządców i właścicieli w odpowiednim stanie.

Ponad 724 tysiące osób odwiedziło w ubiegłym roku 36 obiektów tworzących Szlak Zabytków Techniki Województwa Śląskiego. Jeszcze nigdy nie zanotowano tak wysokiej frekwencji. Szyb Maciej, Kopalnia Guido oraz Muzeum Górnictwa Węglowego w Zabrzu przyciągnęły w ubiegłym roku w sumie ponad 141 tys. osób. Drugie pod względem frekwencji Tarnowskie Góry, gdzie znajdują się Zabytkowa Kopalnia Srebra oraz Sztolnia Czarnego Pstrąga odwiedziło w sumie ponad 115 tys. turystów.

Rozrywka

Apteka: - Ma pan jakiś dobry środek na porost włosów? - Mam. - Naprawdę dobry? - Proszę Pana, rewelacyjny! Widzi Pan wąsacza przy tamtej kasie? - Tak...? - To moja żona, próbowała tubkę odkręcić zębami.

W poczekalni u lekarza - Przeprraszszszam - pyta jeden pacjent drugiego pacjenta siedzącego obok niego - pppan z jjjaką dodolegliiiwośśścią? - Ja z prostatą - słyszy w odpowiedzi. - A ccco tto jest tta prrostttata? - dopytuje się pierwszy. - No, jak by to panu najprościej wytłumaczyć? - mówi drugi pacjent. Widzi pan, ja tak siusiam, jak pan mówi.

Przychodzi lekarz do pacjenta i mówi: - Wszystko jest dobrze, operacja się udała. Tylko nie rozumiem dlaczego przed operacją bił pan, kopał i wyzywał pielęgniarki. A pacjent na to: - Panie, ja tu miałem tylko okna umyć.

11

Szpital Miejski w Zabrzu Oddział Położnictwa i Ginekologii ul. Zamkowa 4, parter tel. 32 277 63 02; kom .783 918 101

12