STRONY WWW Z WORDPRESS PODSTAWY

Copyright © 2013 INSIGO Grzegorz Róg. Wszelkie prawa zastrzeżone. INSIGO Grzegorz Róg www.eduweb.pl ISBN: 978-83-62083-46-6 Kurs składa się z dwóch elementów: książki oraz płyty. Dołączona płyta stanowi część składową książki i nie może być przedmiotem odrębnej transakcji.

STRONY WWW Z WORDPRESS 3

autor

Grzegorz Róg

Grzegorz Róg od wielu lat projektuje serwisy internetowe, dużą wagę przykładając do ich funkcjonalności a także skutecznych technik promocji. Swoje umiejętności praktyczne zdobył projektując grafikę oraz strony internetowe dla wiodących polskich i zagranicznych agencji reklamowych. Prowadzi serwis eduweb.pl, jest trenerem oraz certyfikowanym ekspertem Adobe.

www.eduweb.pl

Grzegorz Róg

STRONY WWW Z WORDPRESS 4

Czym jest WordPress? WordPress to popularny system zarządzania treścią (CMS - Content Management System), który umożliwia tworzenie i utrzymywanie własnych stron WWW. WordPress został pierwotnie zaprojektowany do tworzenia systemów blogowych, jednak szybko okazało się, że jest to na tyle elastyczny system, że można z jego pomocą tworzyć praktycznie dowolne, nawet bardzo rozbudowane serwisy. Ze względu na łatwą obsługę, prosty i czytelny kod jak również częste aktualizacje oraz dobre indeksowanie w wyszukiwarkach, WordPress stał się niezwykle popularny i obecnie pracują na nim miliony witryn.

WordPress.com a WordPress.org WordPress występuje w dwóch wersjach. Pierwsza - wordpress.com, jest to platforma działająca w chmurze, pozwalająca założyć i prowadzić własnego bloga w ramach infrastruktury serwerowej twórców WordPress’a. Jest to najszybszy sposób na korzystanie z WordPress a jednocześnie oferujący możliwość prowadzenia własnej strony osobom, które nigdy wcześniej nie miały do czynienia z projektowaniem WWW. Ma to jednak swoje ograniczenia, przykładowo dotyczące instalacji nowych pluginów, wyświetlania reklam czy publikowania określonych treści uznanych przez wordpress.com za zabronione. Z drugiej strony mamy możliwość pobrania i zainstalowania WordPress na swoim własnym serwerze, co wymaga większej wiedzy oraz wykupionego serwera FTP. Jest to wersja którą można pobrać z witryny wordpress.org i to na niej skoncentrujemy się w kursie. Daje ona jednocześnie więcej możliwości konfiguracji, zarządzania, publikowania treści, reklam i doinstalowania pluginów. Podsumowując zalety i wady obu rozwiązań: WordPress.com: • Najprostsze rozwiązanie • Mało wymagające • Wordpress w chmurze • Aktualizacje • Brak wtyczek • Predefiniowane szablony • Wygodny import i eksport

www.eduweb.pl

Grzegorz Róg

STRONY WWW Z WORDPRESS 5

WordPress.org: • • • • • • •

Wymaga serwera Wymaga domeny Brak restrykcji Manualne aktualizacje Dowolna treść Własny wygląd Znajomość technologii

Bieżąca wersja WordPress System CMS WordPress jest na bieżąco uaktualniany przez jego twórców. Z tego powodu wersja, na której pracujemy w kursie nie jest to wersja najnowsza. Jednak nie przejmuj się - po pierwsze, WordPress to dojrzały system, którego twórcy nie wywracają wszystkiego do góry nogami co którąś wersję. Wszystkie elementy interfejsu zostają i zostaną jeszcze na długo niezmienione, natomiast do nowych wersji są po prostu dodawane nowe rzeczy, które na ogół są na tyle marginalne że i tak nie byłoby zbyt wiele miejsca na omówienie ich w kursie. To właśnie dlatego zapewniamy do naszych kursów osobne aktualizacje, omawiające tylko te nowe, ciekawe funkcje. Aktualizacje

www.eduweb.pl

Grzegorz Róg

STRONY WWW Z WORDPRESS 6

zazwyczaj możesz znaleźć na http://www.eduweb.pl/warsztaty

Uaktualnienia WordPress WordPress bardzo często się zmienia, zarówno core systemu jak i zainstalowane pluginy są często aktualizowane przez ich twórców. Zdecydowanie zalecamy instalację najnowszych wersji wtyczek jak i samego WordPress’a, co pozwoli zachować bezpieczeństwo oraz korzystać z nowych funkcji, jednak pamiętaj o tym, że aktualizacje mogą również nadpisać czy zmienić działającą witrynę w WordPress. W związku z tym, pamiętaj aby dokładnie zapoznać się z logiem aktualizacji, który dołączony jest do każdej nowej wersji, aby sprawdzić czy przypadkiem kluczowa funkcjonalność z której korzystasz nie została zmieniona. Poza tym, przed każdą aktualizacją warto jest zrobić backup, zarówno bazy danych, jak również wszystkich plików na FTP, co w razie problemów pozwoli wrócić do ostatnio używanej wersji.

Rozwiązywanie problemów Jedną z genialnych cech WordPress jest fakt, że praktycznie wszystkie treści Twojej strony są przechowywane w bazie danych MySQL. Ponieważ baza jest zwykle backupowana oraz odporna na awarie, istnieje bardzo małe prawdopodobieństwo utraty jakichkolwiek danych. Zalecamy również tworzenie backupów bazy we własnym zakresie na przykład z pomocą pluginów do WordPress omawianych w kursach eduweb.pl. Poza bazą, drugim kluczowym składnikiem Twojej strony są pliki wgrane na serwer FTP. W razie awarii, proponujemy w pierwszej kolejności sprawdzić właśnie strukturę plików. Jeśli zainstalowałeś dodatek, który spowodował, że strona nie wyświetla się poprawnie - np. generuje białe tło w przeglądarce, nie panikuj! Po prostu wejdź do katalogu z dodatkami i usuń folder w którym znajduje się wadliwy plugin. Może i brzmi to brutalnie, ale tak właśnie trzeba zrobić. Baza WordPress jest praktycznie oderwana od plików i możesz bez problemu nawet wykasować wszystko z FTP, a następnie wgrać świeżą, nową wersję WordPress. Pamiętaj tylko o tym, że stworzone przez Ciebie motywy, czy nadpisane pliki .php lub .css powinny być wcześniej zapisane w bezpiecznym miejscu jako backup!

Instalacja WordPress w innym katalogu Dobrą praktyką w kontekście bezpieczeństwa jest instalowanie WordPress w katalogu poza katalogiem głównym Twojego serwera. Zazwyczaj katalog główny to http_docs lub www, polecamy utworzenie w nim dodatkowego, dowolnego katalogu, np. “stronawp”, który będzie miał unikalną nazwę. W ten sposób osiągniesz dwie korzyści - po pierwsze główny katalog Twojego serwera będzie miał przejrzystą strukturę, po drugie, możesz w ten sposób zabezpieczyć

www.eduweb.pl

Grzegorz Róg

STRONY WWW Z WORDPRESS 7

się przed dostaniem się niepowołanych osób do obszaru administracyjnego, dostępnego standardowo pod adresem twojadomena.pl/wp-admin/. Aby ten sposób zadziałał, musisz jeszcze ustawić odpowiednio strukturę plików oraz przekierowania w ogólnych opcjach Wordpress. Po pierwsze, przejdź do folderu w którym umieściłeś pliki WordPress, a następnie wytnij stamtąd plik index.php (i jeśli istnieje, plik .htaccess), następnie umieść plik index.php w głównym katalogu Twojego serwera, czyli o poziom wyżej. Teraz otwórz plik index.php i zmień w nim następującą linię: require(‘./wp-blog-header.php’); na taką: require(‘./stronawp/wp-blog-header.php’); o ile nazwa Twojego folderu, w którym znajduje się WordPress to “stronawp”. Zalecam używanie innej, wymyślonej nazwy. To prawie wszystko, teraz przejdź jeszcze do sekcji Ustawienia > Ogólne w Kokpicie WordPress (po zalogowaniu pod adresem twojadomena.pl/stronawp/wp-admin/). Adres WordPress w tych ustawieniach powinien wskazywać na twojadomena.pl/stronawp, natomiast adres witryny powinieneś ustawić na twojadomena.pl. To wszystko!

Wygląd Linków Kolejną rzeczą, którą warto zmienić na początku jest nazewnictwo linków, czyli tak zwane Permalinki. Możesz je znaleźć w Ustawieniach w Kokpicie. Permalinki zawierają adres konkretnego wpisu czy strony na Twoim serwisie. Domyślnie wyglądają np. w taki sposób: http://www.twojadomena.pl/?p=10 I nie są zbyt przyjazne dla ludzi ani dla robotów indeksujących wyszukiwarek, ponieważ nie zawierają słów kluczowych. Zdecydowanie polecam zmienić strukturę permalinków tak aby zawierały nazwę artykułu czy posta. W ten sposób Twoja witryna lepiej się spozycjonuje w wyszukiwarkach. Warto to zrobić już na początku, bo jeśli Twoje linki będą podawane na innych stronach wcześniej, przestaną kierować we właściwe miejsce.

www.eduweb.pl

Grzegorz Róg

STRONY WWW Z WORDPRESS 8

Styl Permalinków Ponieważ jest kilka styli teterminujących permalinki, możesz zastanawiać się który wybrać. Na ogół sprawdza się podstawowy typ linków pokazujący wyłącznie nazwę artykułu. Dzięki temu uzyskasz w linku słowa kluczowe które są ważne w kontekście pozycjonowania. Jeśli jednak chcesz, możesz stworzyć inne permalinki, nawet swoje własne. W bardziej zaawansowanych permalinkach, użytkownicy będą mogli intuicyjnie nawigować po archiwach. Jeśli przykładowo Twoja strona zawiera treści, które użytkownicy mogliby chcieć filtrować po konkretnej dacie, warto uwzględnić ją w permalinku. Wówczas, skracając ręcznie adres do tej daty uzyskają oni widok archiwum z danego dnia czy miesiąca. Ogólna wskazówka dotycząca permalinków jest taka, abyś po wybraniu konkretnego schematu się go trzymał, ponieważ wpłynie to na stabilność linków z zewnątrz i pozycjonowanie.

Wpisy a Strony W WordPress kluczowe typy treści to Wpisy - Posts, oraz Strony - Pages. To właśnie w ramach tych dwóch typów treści na stronę dodajemy zawartość. Różnica między stronami a wpisami niekiedy się zaciera, ale co do zasady możemy wyróżnić pewne kluczowe cechy, odpowiednio: Posty:

• • • • • •

są zazwyczaj zawartością strony, np. recenzje filmów, porady grupujemy w kategorie oraz opisujemy tzw. tagami - słowami kluczowymi są zazwyczaj aktualne w konkretnym czasie WordPress domyślnie wyświetla je w kolejności odwrotnej do chronologicznej najnowsze na górze zawierają datę oraz autora zazwyczaj mają opcję komentarzy

Strony:

• • • • •

zazwyczaj zawierają statyczne treści (np. kontakt, polityka prywatności) często są podlinkowane w głównym menu mogą mieć strukturę rodzica i potomka nie są opisywane tagami zazwyczaj nie potrzebują komentarzy

Zatem strony najczęściej wykorzystujemy do statycznej treści, która raczej informuje o samej naszej stronie i jej używaniu, aniżeli jest samą treścią tej strony. Treść raczej tworzą posty. www.eduweb.pl

Grzegorz Róg

STRONY WWW Z WORDPRESS 9

Taksonomie Treści w WordPress są uporządkowane w tak zwane taksonomie. Podstawowe taksonomie to kategorie oraz tagi. Co do zasady posty powinny przynależeć do jednej lub więcej kategorii, choć zalecana jest jedna. Natomiast do postów możemy przyporządkować szereg tagów. Na przykład przepis na tiramisu może należeć do kategorii deser, natomiast przypisane do niego tagi to: ciasto, biszkopt, czekolada, kawa etc. Charakterystyczną cechą taksonomii jest możliwość filtrowania po nich treści, czyli wyświetlania tak zwanych archiwów. Polega to na możliwości wpisania np. w adresie: http://www.twojadomena.pl/nazwakategorii WordPress dba o to, aby automatycznie wygenerować dla takiego linku listę postów, które do tej kategorii zostały przyporządkowane.

Pozycjonowanie WordPress O pozycjonowaniu stron w WordPress można napisać kilka osobnych publikacji, jednak podstawowa informacja w tym zakresie jest bardzo dobra - WordPress sam zupełnie dobrze radzi sobie z tworzeniem czytelnej struktury html i moim zdaniem jest najlepiej indeksującym się w wyszukiwarkach systemem CMS w sieci. Aby zadbać o jeszcze lepsze pozycjonowanie, można wykorzystać pluginy, które znajdziesz na stronach WordPress’a, jak również zadbać o czytelne nazwy postów i stron ze słowami kluczowymi, które następnie zostaną przepisane na permalinki. Warto także stworzyć przejrzystą strukturę kategorii i tagów, które wpływają korzystnie na pozycjonowanie.

Motywy do WordPress Wygląd Twojej strony w WordPress możesz dowolnie zmieniać korzystając z tak zwanych Motywów. Podstawowe motywy są domyślnie zainstalowane w WordPress, jednak możesz je zmienić lub doinstalować swoje własne. Co do zasady, Motywy dzielą się na darmowe i płatne (Premium Themes). Motywy darmowe znajdziesz na przykład na stronie: http://wordpress.org/extend/themes/

www.eduweb.pl

Grzegorz Róg

STRONY WWW Z WORDPRESS 10

Polecam także korzystanie z płatnych Motywów, ponieważ zazwyczaj nie są one drogie, kosztują kilka czy kilkanaście dolarów, za to oferują zdecydowanie więcej funkcjonalności, niekiedy możliwość zmiany dużej ilości parametrów i dostosowanie motywu do swoich potrzeb, jak również wsparcie ze strony autorów. Przykładowo, szablony Premium możesz znaleźć na stronie: http://www.elegantthemes.com/

www.eduweb.pl

Grzegorz Róg

STRONY WWW Z WORDPRESS 11

Wtyczki do WordPress Wtyczki, czyli inaczej pluginy, to dodatki które doinstalowuje się do WordPress i pozwalają one rozszerzyć funkcjonalności systemu CMS. W sieci jest mnóstwo bardziej i mniej przydatnych pluginów. Ja zdecydowanie polecam instalowanie tych z witryn WordPress.org: http://wordpress.org/extend/plugins/ Jest to oficjalne repozytorium, w którym zazwyczaj znajdują się przetestowane pluginy a zatem bardziej bezpieczne. Ze względów bezpieczeństwa nie polecam instalowania pluginów od nieautoryzowanych dostawców. Często także przeładowana pluginami strona działa wolniej. Kolejną wadą dodatków jest fakt że po ich zaktualizowaniu może okazać się że zmienił się ich wygląd / funkcjonalność. Dlatego polecam korzystać tylko ze sprawdzonych i potrzebnych wtyczek, resztę można dopisać samemu z pomocą kursów eduweb.pl :) Kilka pytań, które warto zadać sobie przed wyborem motywu: • • • • • • • • •

Czy jest funkcjonalny? Czy wspiera nowe funkcje WordPress’a takie jak własne Menu? Czy nawigacja odpowiada Twoim potrzebom? Czy jest łatwo rozszerzalny? Czy kod jest przejrzysty? Czy zawiera pliki źródłowe? Czy wspiera widgety? Czy posiada dodatkowe opcje? Czy jest responsywny?

www.eduweb.pl

Grzegorz Róg

STRONY WWW Z WORDPRESS 12

Front-end i Back-end Strukturę WordPress można podzielić na core systemu, na który składają się pliki wczytywane zawsze z instalacji WordPress’a, chociażby index.php. Funkcjonalność core WordPress’a mogą ewentualnie modyfikować zainstalowane Pluginy. Druga warstwa to szablon, który jest aktywny i jego pliki znajdują się w folderze themes w katalogu wp-content. Te pliki również mogą dodawać lub nadpisywać funkcjonalności WordPress. To, co widzi użytkownik jest natomiast warstwą frontend, determinowaną przez pliki html oraz css zainstalowanego Motywu. Struktura plików Motywu w WordPress: • • • • • • • • • • • •

header.php – Sekcja z nagłówkiem index.php – Główna strona sidebar.php - Sidebar single.php – Szablon Wpisu page.php – Szablon Strony comments.php – Szablon Komentarza search.php - Wyszukiwarka searchform.php – Formularz wyszukiwania archive.php – Strona archiwum functions.php – Funkcje Szablonu (PHP) 404.php – Strona błędu 404 style.css – Plik stylów

www.eduweb.pl

Grzegorz Róg

STRONY WWW Z WORDPRESS 13

Struktura Motywu WordPress Poniżej prezentujemy podstawową strukturę szablonu WordPress, do którego ładowane są odpowiednie pliki php. Nie przedstawiliśmy wszystkich plików PHP, a jedynie te najbardziej popularne, które wpływają na generowanie treści. W przypadku dokonywania zmian w HTML, należy zajrzeć właśnie do tych, odpowiednich plików PHP.

www.eduweb.pl

Grzegorz Róg

STRONY WWW Z WORDPRESS 14

Struktura plików WordPress Na tym diagramie znajdziesz informacje o tym, który plik (kolumna po prawej) zostaje załadowany w odpowiednim widoku (kolumna po lewej). Zwróć uwagę na to, że w momencie, gdy dany plik nie istnieje w Motywie, jest ładowany kolejny, a hierarchia kończy się na pliku index.html, który jest ładowany zawsze wtedy jeśli żadna strona w strukturze poziomej nie istnieje.

www.eduweb.pl

Grzegorz Róg

STRONY WWW Z WORDPRESS 15

Korzystanie z płyty dvd dołączonej do książki Na płycie DVD znajdziesz pełne szkolenie z zakresu WordPress, które jest dodatkiem do książki. Prosimy o pobranie licencji, która jednocześnie jest dowodem zakupu oraz lagalności kursu. Certyfikat jest dostępny na stronie http://www.eduweb.pl po zalogowaniu do Strefy Klienta.

instrukcja obsługi płyty dvd Po włożeniu płyty DVD do napędu proszę wybrać opcję Eksploruj (wyświetlić zawartość płyty), a następnie uruchomić plik index.html W razie problemów z odtwarzaniem filmów należy: 1/ Pobrać najnowszy Flash Player® (http://get.adobe.com/pl/flashplayer/) 2/ Zainstalować środowisko Java® (http://www.java.com/pl/download/) 3/ Wyczyścić pliki tymczasowe i uruchomić ponownie przeglądarkę, a jeśli to nie zadziała, w miarę możliwości spróbować uruchomić plik pod inną przeglądarką (np. Firefox®) 4/ W ostateczności zmienić rozszerzenie pliku .flv w folderze video na .mov i sprawdzić, czy film będzie odtwarzał się w QuickTime® Kurs jest w sposób elektroniczny powiązany z właścicielem licencji. Kurs przeznaczony jest do użytku osoby kupującej. Z wyjątkiem sytuacji dopuszczalnych przez prawo, jakiekolwiek powielanie, montaż, wypożyczanie czy inne rozpowszechnianie płyty lub jej zawartości czy fragmentów zawartości jest bezwzględnie zabronione. Książka wraz z płytą DVD nie mogą być przedmiotem odsprzedaży czy sprzedaży handlowej bez uzyskania odpowiedniej licencji.

www.eduweb.pl

Grzegorz Róg