STRATEJùK YÖNETùM VE e-DEVLET Çaølayan ODABAúi Giriû Türk kamu yönetimi, Avrupa’da 16. Yüzyılda baûlayan ve ülkemizde bugün yaûanılan sorunların temelini oluûturan sanayi devrimini gerçekleûtirememiû, ancak bilgi çaøına geçiûin anahtarı olan biliûim teknolojisini yakından takip etme fırsatını yakalamıûtır. Dünya ile eû zamanlı olarak bilgi toplumuna geçiûi saølayabilmek Türk kamu yönetiminde aynı anda pek çok deøiûimin gerçekleûtirilmesini zorunlu kılmaktadır. 1970’lerden itibaren kamu yönetimi anlayıûında yaûanan köklü deøiûiklikler bilgi teknolojisinin hızlı ilerleyiûi, yeni yüzyılın belirleyici gücünün bilgi olması, bu bilgiye dayalı olarak bilgi toplumunun alt yapısının iletiûime dayalı olması yeni dinamikleri birlikte harekete geçirmemizi gerektirmektedir. Bu baølamda yeni kamu yönetimi anlayıûının en önemli kavramlarından biri olan stratejik yönetim ile, bilgi ve iletiûim teknolojilerinden yararlanılarak, bilgi iûleme kapasitesi artırılmıû, acil karar alabilen ve ihtiyaçlara hızla cevap verebilen bir devlet yapısı, yani e-Devlet birbirini tamamlayan bir bütünlük içindedir. Bu çalıûma, stratejik yönetim ve e-Devlet kavramlarının kamu yönetiminde yeniden yapılanma sürecinde doøru algılanmaları ve tanımlanmaları, süreç içerisinde doøru yere konumlanabilmeleri için içsel bütünlüklerinin ortaya konulmasına katkı saølamayı amaçlamaktadır. Strateji Nedir? 20. Yüzyılın baûlarında askeri bir kavram olarak literatürümüze giren strateji kelimesi, “düûmanın ne yapabileceøini veya ne yapamayacaøını belirleyerek, buna göre genel bir plan yapmak, kendi güçlerini yerleûtirerek gerektiøinde harekete geçirmek” demektir. Etimolojik köken açısından baktıøımızda stratejinin iki temele dayandıøını görmekteyiz. Bunlardan biri Latince yol, çizgi veya yatak anlamına i

Tarım ve Köyiúleri Bakanlı÷ı Müfettiúi

SAYIúTAY DERGùSù ʀ SAYI: 55

83

Stratejik Yönetim ve e-Devlet

gelen stratum kavramıyla, ikincisi ise eski Yunanlı general Strategos’un adıyla ilgilidir. Strateji sözcüøü zaman zaman, bu generalin sanatını ve bilgisini belirtmek amacıyla kullanılmıûtır (Becerikli, 2000:98). Strateji, Türkçe’de kelime anlamı olarak “sevk etme, yöneltme, gönderme, götürme ve gütme demektir (Eren, 1997:98). Modern yönetim biliminde ise strateji, “örgüte yön vermek ve rekabet üstünlüøü saølamak amacıyla, örgüt ve çevresini sürekli analiz ederek uyum saølayacak amaçların belirlenmesi, faaliyetlerin planlanması ve gerekli araç ve kaynakların yeniden düzenlenmesi süreci” olarak tanımlanmaktadır.

Stratejik Yönetim Nedir? Yönetim, uygun bir ortamda, bir kümeye baølı kiûilerin davranıûlarını etkileyerek, onların çabalarının ortak bir amaç doørultusunda istenen sonuçları elde edebilecek ûekilde yönlendirilmesi sürecidir (Ergun, 2004:485). Stratejik yönetim ise, bir kurumun stratejik hedeflerini oluûturmaya, keûfetmeye, denetlemeye ve güncelleûtirmeye yönelik sistematik, uygun ve etkin bir yaklaûım saølamak için bütün yönetim süreçlerini bütünleûtirir (Durna ve Eren, 2002:7). Stratejik yönetim bu faaliyetlerin kamu kuruluûları tarafından yürütülmesinde temel bir araç olarak gündeme gelmiûtir. Özel kesimde baûlamıû olsa da stratejik yönetim yaklaûımı, ABD baûta olmak üzere bir çok ülkede kamu kuruluûları için de etkili bir planlama ve yönetim yaklaûımı olarak gündeme gelmiûtir. Kamunun içinde bulunduøu mali ve yönetsel sorunlar dikkate alındıøında, kuruluû düzeyinde somut iû programlarına ve bütçelere dayandırma ve uygulamayı etkin bir ûekilde izleme, deøerlendirme ve denetleme sürecine kamu kuruluûlarının aktif katılımının önemi giderek artmaktadır. Stratejik yönetim tepe yönetiminin bir fonksiyonudur. Tüm olarak örgütün geleceøini ilgilendirmesi ve ona bir yön belirlemeye çalıûması nedeniyle stratejik yönetim, tepe yönetimin bir fonksiyonudur. Kamuda stratejik yönetim kapsamında dile getirilen kavramlar arasında; • Performansa dayalı bütçeleme, • Toplam kalite yönetimi, • e-Devlet, • Hesap verebilirlik, • Kamu kesiminde yönetiûim, • Performans yönetimi vb.,

84

SAYIúTAY DERGùSù ʀ SAYI: 55

Stratejik Yönetim ve e-Devlet

• Kurum kültürü ve sürekli kalite geliûtirme, • Süreç yönetimi, • Vatandaû odaklı yönetim, sayılabilir.

Stratejik Yönetim Süreci Stratejik yönetim süreci, özel bir karar alma veya sorun çözme süreci olarak düûünülebilir. Dolayısıyla stratejik yönetim, karar alma sürecinde olduøu gibi, genel bir yaklaûımla planlama, uygulama ve deøerlendirme aûamalarından oluûur. Sürecin mantıki olarak baûlangıcını, amaçların belirlenmesi ve uygun stratejilerin geliûtirilmesi oluûturur. Daha sonra, bunların uygulanması ve sonuçlarının kontrol edilerek deøerlendirilmesi takip eder. Kısaca stratejik yönetim süreci; 1. Örgüt stratejisinin geliûtirilmesi ve tanımlanması, 2. Stratejilerin uygulanması ve 3. Stratejilerin deøerlendirilmesi olmak üzere 3 aûamadan oluûur. Stratejik Yönetim ve Liderlik Stratejik yönetim en üst ve üst düzey yönetimin bir fonksiyonudur: Tüm olarak örgütün geleceøini ilgilendirmesi ve ona bir yön belirlemeye çalıûması nedeniyle stratejik yönetim üst düzey yönetimin bir fonksiyonudur. Tıpkı savaûlarda olduøu gibi günümüzde küreselleûme ve bunun getirdiøi ezici rekabet ortamında baûarıya ulaûmanın gerisinde liderlik ve stratejik yönetim yatmakta ve önem taûımaktadır. Stratejik yönetimin örgütlerde baûarıyla uygulanabilmesi en baûta lider ve liderle birlikte üst yönetimin, stratejik düûünmenin ve stratejik planlamanın ve stratejik yönetimin önemine ve yararına inanması gerekir. Bu baølamda stratejik yönetim, stratejilerin planlanması için gerekli araûtırma inceleme, deøerlendirme ve seçim çabalarını planlanan bu stratejilerin uygulanabilmesi için örgüt içi her türlü yapısal ve motivasyona dayalı tedbirlerin alınarak yürürlüøe konulmasını, daha sonra da stratejilerin uygulanmadan önce, amaçlara uygunluøu açısından bir defa daha kontrol edilmesini kapsayan ve iûletmenin üst düzey kadrolarının faaliyetlerini ilgilendiren süreçler toplamıdır (Eren, 1990:15). Stratejik planlama ise bir örgütün neyi, niçin yaptıøına ve ne

SAYIúTAY DERGùSù ʀ SAYI: 55

85

Stratejik Yönetim ve e-Devlet

olduøuna rehberlik eden ve ûekillendiren eylemlere ve temel kararlara ulaûmak için disiplinli bir çaba olarak tanımlanır (Durna ve Eren, 2002:16). “Stratejik planlama, örgütlerin hem yerel, kısa süreli, alt düzey iûlemleri hem de örgüt çapında, uzun soluklu ve gelecekle ilgili yatırım stratejileri olduøu gerçeøinden hareket eder” (Ergun, 2004:315).

Stratejik Yönetimden e-Devlete Biliûim, günümüzde küreselleûmenin enerjisidir. Sanayi toplumunda bilimsel bilginin üretiminin zorunlu hale gelmesi bir ihtiyacın ertesinde ortaya çıkmıûtır. Klasik anlamdaki üretim faktörlerine (emek, sermaye, toprak, giriûim) 5 inci bir faktör olarak “bilgi” faktörünün eklenmesi kimseyi ûaûırtmamaktadır. Ülkeler için “bilgi” kalkınma ve GSMH’nın geliûimi için enerji kadar önemli bir hale gelmiûtir. Bilginin bir kaynak olarak ön plana çıkması ile ve bu kaynaøı iûleme ve yönetmede kullanılan teknolojideki geliûmeler neticesinde yaûanmaya baûlanılan “sanayi ötesi toplum”, genel kabul görmüû deyimiyle “bilgi toplumudur” (Bensghir, 1996:8). 1900’lerin son çeyreøinde özellikle bilgisayar ve internetin yaygın hale gelmesi, dijital teknoloji ve uydu yayıncılıøı ile yazılı veya görsel medya dünyayı gerçekten küçük bir kasabaya çevirmiûtir ve bu sayede ulus-devletin sınırları en azından ekonomik anlamda ortadan kalkmaktadır. Ama kasaba adeta bir uçurumla bölünmüû gibi bir tarafı son derece geliûmiû ve refah içindeyken bir tarafı yoøun yokluk ve yoksulluk içindedir. ùûte tam bu noktada sınırların siyasi anlamda ortadan kalkmasından korunmak ve baøımsızlıklarını devam ettirmek isteyen ülkeler, ya kapalı ekonomik sistem uygulamak suretiyle dünya sisteminden kendisini soyutlamak gibi bir hayalin peûinde koûacaktır. Ya da sistemin önemsiz bir parçası deøil, belirleyici gücü olmak için kendisini yenileyecektir. Bu aslında bir zorunluluktur ve bu zorunluluk, bilgi ve iletiûim teknolojilerine sahip olma ve kullanma zorunluluøu ile birlikte ele alındıøında; ülkelerin biliûim politikaları geliûtirmelerini hazırlayan en önemli sebep olarak karûımıza çıkmaktadır. úunu açıklıkla ortaya koymak gerekir ki günümüzde, bilginin kendisinin yanısıra hızla geliûen bilgi ve iletiûim teknolojileri, yaûamımızın her alanına girmekte, bir çok iû ve iûlem elektronik ortama taûınırken, daha önce kullanılmayan birtakım yeni kavramlar sürekli olarak hayatımıza girmektedir. Günümüz dünyasının küçük bir kasaba olmasında yadsınamaz bir paya sahip olan, bilgi ve iletiûim teknolojileri çerçevesinde bireylerin, toplumların, ülkelerin hayatını etkileyen en önemli olgulardan birisi de genel olarak sanal ortam diye adlandırılan internet ve internet üzerinden yararlanılan hizmetlerdir.

86

SAYIúTAY DERGùSù ʀ SAYI: 55

Stratejik Yönetim ve e-Devlet

Avrupa Birliøi ülkeleri 1998 yılında baûladıkları e-Avrupa giriûimini 2000 yılında tamamlamıûtır. "e-Avrupa" kavramı, bilgi toplumunun yapı taûları olan ucuz haberleûmenin saølanması ve gerekli düzenlemenin yapılması, daha ucuz, daha hızlı ve daha güvenli internet (e-ticaret ve e-imza vb.) hizmetlerinin sunulması, bilgiye dayalı ekonomi için gerekli insan gücünün temini amacıyla eøitim verilmesi, internet kullanımının yaygınlaûtırılması (tüm servislerin elektronik ortamda verilmesi yani e-devlet, e-ticaret, e-saølık, e-çevre vb.) ûeklinde özetlenebilir (www.e-ticaret.gov.tr). Avrupa Parlamentosu’nun kabul ettiøi “e-Avrupa 2005: Herkes ùçin Bilgi Toplumu” projesinin amacı da, kamu hizmetlerinin Internet ortamından sunulmasıyla birlikte Internet eriûiminin yaygınlaûtırılması, bu yolla AB’ye 68 milyar Euro gelir saølaması ve dört milyon yeni istihdam olanaøının yaratılması olarak açıklanmaktadır. Bu proje kapsamında, vatandaûlara geniû Internet eriûiminin saølanması, bu yolla da hem bilgi toplumunun geliûmesi hem de yatırımların artması istenmektedir. Bunun sonucunda istihdamın ve üretimin artması, kamu hizmetlerinin de modernleûmesi beklenmektedir. Bu giriûim örnek alınarak aday ülkeler için "eAvrupa+" giriûiminin yürütülmesi öngörülmüûtür. Türkiye Ulusal Programının 17’inci maddesinde e-Türkiye giriûiminin baûlatılacaøını taahhüt etmiûtir (www.dpt.gov.tr). Bu baølamda ülkemizin bilgi toplumuna geçiû çalıûmalarının belki de her ûeyden öncelikli olarak ele alınması ve bu yönde çalıûmaların hızlandırılarak “milli” bilgi toplumu strateji ve politikalarının belirlenmesi gerekmektedir. Bu politikaların taviz verilmeden kesintisiz olarak bir bütünlük içinde yürütülmesi ise tartıûılmaz bir gerekliliktir. Belirlenecek milli politika ve uygulanacak stratejik yönetim aynı zamanda ülkemizde son dönemde gerçekleûtirilme uøraûı verilen Devletin yeniden yapılanmasında en önemli temel taûını oluûturmakta ve aynı zamanda küresel rekabet koûullarına uyum saølamak üzere ekonomik ve sosyal dönüûümün gerçekleûtirilmesinin de belirleyici koûulu olarak önem kazanmaktadır. Bu yapılanmada Devletin yerini belirlemek açısından e-Devlet kavramının önemli bir rolü vardır. e-Devlet, Devletin vatandaûlara karûı yerine getirmekle yükümlü olduøu görev ve hizmetler ile vatandaûların devlete karûı olan görev ve hizmetlerinin karûılıklı olarak elektronik iletiûim ve iûlem ortamlarında kesintisiz ve güvenli olarak yürütülmesi olarak çok yönlü bir iliûkiyi tarif eder. TÜSùAD’ın “Avrupa Birliøi Yolunda Bilgi Toplumu ve e-Türkiye 2001 Raporu”nda “kamu hizmetlerinin halka, vatandaûlara, çalıûanlara ve iû ortaklarına

SAYIúTAY DERGùSù ʀ SAYI: 55

87

Stratejik Yönetim ve e-Devlet

bilgi teknolojilerini kullanarak ulaûmalarını ve bundan yararlanmalarını saølayan organizasyon” olarak tanımlanırken aslında ‘operasyonel’ anlamda e-Devlet’in sahip olacaøı nitelikler sayılmaktadır.

e-Devlet Nedir? e-Devlet bir proje deøildir, e-Devlet sanıldıøı gibi sanal bir devlet de deøildir. e-Devlet; devletin, teknoloji olanaklarını kullanarak çaøın gereklerine uygun olarak yeniden yapılandırılması halidir. Yapılandırmada, stratejik yönetim sürecinin saydamlık ve hesap verebilirlik kavramlarının etkinleûtirilmesinde eDevlet bütünleûtirici rol oynayacaktır. Bu baølamda e-Devletin sunacaøı temel servisler; yönetimden yönetime, yönetimden vatandaûa, yönetimden iû yaûamına yönelik olmak üzere, üç grupta sınıflandırılabilir (TBD, 2002:12-13). e-Devlet temelde dört aûamada gerçekleûmektedir: Birinci aûama, oluûturulan Web sayfalarında bilgi sunulması, ikinci aûama, bazı hizmetlerin devlet tarafından on-line saølanması, üçüncü aûama, tek bir devlet ana kapısı, portalı oluûturarak, hizmetlerin hepsinin burada toplanarak, tek kaynaktan hizmetlerin sunulması ve dördüncü aûamada ise yeni hizmetlerin ortaya çıkmasıdır. Bu dönüûüm, geleneksel/e-Devlet gösterilmektedir (Uçkan, 2003:43-49):

karûılaûtırmasında

ûu

ûekilde

ùekil:1 Geleneksel / e-Devlet Karúılaútırılması

88

Geleneksel Devlet

e-Devlet

Pasif Yurttaú

Aktif Müúteri-Yurttaú

Ka÷ıt Temelli øletiúim

Elektronik øletiúim

Dikey Hiyerarúik yapılanma

Yatay Koordineli A÷ yapılanması

Yönetimin Veri Yüklemesi

Yurttaúın Veri Yüklemesi

Eleman Yanıtı

Otomatik Sesli Posta, Ça÷rı Merkezi

Eleman Yardımı

Kendi kendine yardım

SAYIúTAY DERGùSù ʀ SAYI: 55

Stratejik Yönetim ve e-Devlet

Elemen Temelli denetim

Otomatik veri güncelleme denetimi

Nakit Akıúı/Çek kesme

Elektronik Fon Transferi (EFT)

Tek tip hizmet

Kiúiselleútirilmiú Hizmet

Kesintili Hizmet

Sürekli / tek duraklı hizmet

Yüksek iúlem maliyetleri

Düúük iúlem maliyetleri

Verimsiz büyüme

Verimlilik yönetimi

Tek yönlü iletiúim

Etkileúim

Uyruk øliúkisi

Katılım øliúkisi

Kapalı Devlet

Açık Devlet

e-Devlet uygulamasının geleneksel devlet modeline katacaøı bir çok yenilik vardır. Bu yenilikler çok farklı alanlarda söz konusudur. Bu alanları sıralayacak olursak; Bilgi Alıûveriûi Amaçlı Hizmetler; Haberler, Dokümanlar, Raporlar, Kamu Bilgileri, Hava Durumu ve Meteoroloji Hizmetleri, ùstatistiki Bilgiler, Resmi Gazete, Mevzuat ve Kanunlar, Sanatsal ve Kültürel Etkinlikler. Sorgulama ve Cevap Alma Amaçlı Sunulan Hizmetler; Sosyal Yardımlar, Saølık, Aile ve Çocuk, Eøitim, Yerel Yönetimler, Kurumlara Dilekçe Verme, Ehliyet, Pasaport vb. Talepler, Telefon Baûvurusu Nakil ve Kapama, ùû/Eleman Arama, Güvenlik ve Askerlik, Yargı ùûlemleri. Çevrimiçi ùûlemler Olarak Sunulan Hizmetler; Vergi Beyannamesi ve Tahakkuk ùûlemleri, Bankacılık ùûlemleri, Sigorta ùûlemleri, Kamu Alımları, Hastane Randevu Sistemi, Dispanser ve Saølık Ocaøı, Hazine Bonoları, Devlet Tahvilleri ùûlemleri, Standart ve Marka, Patent Baûvurusu, Sertifikasyon, Bilimsel Araûtırma Formlarına Baûvuru, Öørenci Kredisine Baûvuru, Okul Kaydı, Demokratik Yönetim ve Seçim, Askerlik Baûvurusu,Ulaûım, Rezervasyon ve Bilet Alma (ùnce, 2001).

SAYIúTAY DERGùSù ʀ SAYI: 55

89

Stratejik Yönetim ve e-Devlet

Buradan da anlaûılacaøı üzere kamu yönetiminde e-Devletle gerçekleûtirilmek istenen bir takım hedefler ve umulan birtakım yararlar vardır. Bunlar; Hizmete ulaûımın kolaylaûtırılması, eûit yararlanma, rüûvetin ortadan kaldırılması, bireysel katılımın artırılması, yönetiûimi saølayabilmesi, kurumların düzenli, hızlı, kesintisiz çalıûması ve ihtiyaçlara hemen cevap verebilen bürokrasiden, kırtasiyeden uzak kamu yönetimi, hizmet kalitesinin iyileûtirilerek hata oranının minimum düzeyde kalması, personel nitelik ve niceliøinin maksimize edilmesi, maliyetlerin düûürülmesi, her talep edenin ulaûabilmesi, ûeffaflıøın saølanabilmesi… Görüldüøü üzere e-Devlet, bireyin olduøu her yerde kullanılmaktadır ve bu hedeflerin gerçekleûmesi, yönetimin hesap verebilirliøinin otomatik kontrolünde de etkili olacaktır. Birbirinden farklı bu kadar deøiûik alanda kullanılacak e-Devletin bir çok da getirisi olacaktır. Bu baølamda e-Devletin faydalarını ûöyle sıralayabiliriz. e-Devlet uygulamalarının günlük hayatımızdaki yansımalarını ve baûlıca getirilerini bir tablo aracılıøı ile ûu ûekilde özetleyebiliriz: e-Devlette Etkileûim Alanları ve e-Devletin Saølayacaøı Baûlıca Avantajlar; Etkileûimin Yönü

Etkileûim Alanları

Devletten Vatandaûa

Bilgilendirme Vergi Saølık Eøitim Kültür

Devletten Ticari Kurumlara

Destek programları Tavsiye ve yol gösterme Düzenlemeler Vergi

Devlet ve Tedarikçiler Kamu Kuruluûları

90

E- satın alma Kamu kurumları arası iletiûim, Merkezi ve yerel yönetimler arası iletiûim

Avantajlar Alternatif daøıtım kanalarının kullanılması, Kiûiselleûtirilmiû, hızlı ve kolay hizmetler, Açıklık, Düûük iûlem maliyetleri Hızlı ve etkin etkileûim Daha az bürokrasi Düûük iûlem maliyetleri Verimlilikte artıû Düûük iûlem maliyetleri Verimlilikte artıû Etkin bilgi paylaûımı Esnek çalıûma ortamı

SAYIúTAY DERGùSù ʀ SAYI: 55

Stratejik Yönetim ve e-Devlet

Sonuç Bilgi toplumuna geçiû süreci biliûim alanında yaûanan geliûmelerle hız kazanarak gerek ülkelerin toplumsal, ekonomik ve kültürel yapısını gerekse ülkenin yönetim yapısını iû süreçlerini ve örgütlenmesini deøiûime uøratmaktadır. Öte yandan küreselleûme ve bununla birlikte giden bölgesel bloklaûma karûısında ülkeler bilim ve teknolojinin sunduøu olanaklara dayanan akılcı strateji ve politikalarla güçlü konumlar elde edebilme yarıûı içine girmiûlerdir (Bensghir, 2000:33). Türkiye aslında 1980’lerde baûladıøı bu yolculukta, nereye gideceøini, neyi nasıl yapacaøını sorguladıøı ve/veya bilemediøi günlerini çoktan atlatmıûtır. Hedeflerini belirlemiû, organizasyonlar kurmuû, harekete geçmiûtir (www.bilgitoplumu.gov.tr). Türk Kamu Yönetiminde yeniden yapılanma sürecinde esas alınan stratejik yönetimin ve stratejik yönetimin tamamlayıcı unsurlarından olan e-Devletin oluûturulmasında en büyük görev devletin üst düzey yöneticilerine düûmektedir. Zira e-Devletin ne kadar önemli olduøunu ve bu yolla vatandaûlarına vereceøi hizmetin kalitesi ve süratini nasıl artıracaøına bu grubun inanıp, bu yolda atılacak her adımda tam desteøi vermesi gerekmektedir (Uçkan, 2003:213). úurası çok önemli bir gerçektir ki stratejik yönetimin ve e-Devletin umulan faydayı saølayabilmesi özellikle tepe yöneticisi konumunda olanların liderlik özelliøine sahip olması ile gerçekleûecektir. Çünkü kamuda üst düzey yönetici eøer lider deøil de görevli içselliøi ile hareket ederse stratejik yönetim sadece “yönetimi”, e-devlet sadece “devlet”i ile kalacaktır. Yani yeni kamu yönetim anlayıûının en canalıcı kavramlarından biri olan yönetiûimin iki önemli partneri olan stratejik yönetim ve e-devletin umulan faydayı saølayabilmeleri özellikle üst düzey yönetici konumunda olanların üstlenecekleri liderlik ile gerçekleûecektir. Bu süreçte kamu kurum ve kuruluûları, üniversiteler, özel sektör kuruluûları, sivil toplum örgütleri ve diøer ilgililer milli hedefler çerçevesinde belirlenen politikaların eûgüdüm içinde gerçekleûmesi yönünde hareket etmelidir. Unutmamak gerekir ki toplumsal taleplere duyarlı demokratik meûruiyet anlayıûı, demokratik devletlerin hayatta kalması, en azından demokratik niteliklerinin korunabilmesi açısından; biliûim teknolojilerini artan hızda, oranda, yerli yerinde ve akılcı biçimde kullanmaya mecbur etmektedir. Avrupa Birliøi uyum süreci yasal alt yapıyı dinamik bir ûekilde hazırlanmıû olmakla birlikte ülkemizde bu güne kadar yeterli bir politika üretilememiû ya da üretilen politikaların uygulanamamıû olması bir handikap olarak karûımıza çıkmaktadır.

SAYIúTAY DERGùSù ʀ SAYI: 55

91

Stratejik Yönetim ve e-Devlet

Devlet anlayıûı günümüzde çok deøiûmiûtir. Devlet, bilgi ve iletiûim araçlarındaki baû döndürücü geliûmeler doørultusunda bilgi toplumuna ve sonuç olarak teknolojik devlete dönüûme eøilimindedir. Bu durum kamu yönetimi tarafından kamu hizmetlerinin daha hızlı ve kaliteli yapılması gerekliliøini doøurmaktadır. Bu yaklaûım ve bakıû deøiûikliøi Weberyen anlayıûa dayalı klasik kamu bürokrasi anlayıûında köklü deøiûikliklere neden olmuûtur. Stratejik Yönetim, yönetimde bu anlayıû deøiûikliøinin sonucunda ortaya çıkarak kamu yönetimini ülkemizde de etkileyen realitelerden birisidir. Yine bilgi toplumuyla birlikte yaûanan zorunlu deøiûimin bir baûka parçası olan e-Devlet kavramı da klasik devlet modeline çok büyük yenilikler ve canlılıklar getirmiûtir. e-Devleti sadece teknolojik olanakların kullanımı olarak görmek büyük bir eksiklik olacaktır. Çünkü bu uygulamaların aynı zamanda insan kaynaklarının, iû süreçlerinin ve hizmet kullanıcılarının potansiyellerinin en üst düzeyde deøerlendirilmesini de içeren bir felsefe deøiûimini de kapsadıøını göz ardı etmemek gerekmektedir. Bu baølamda artık vatandaûlar “ürün veya hizmet zincirinin basit bir halkası olmakla kalmamakta yönetiûim sürecinin bir ortaøı haline gelmektedir” (Balcı, 2003:267). Kamu Yönetimi anlayıûında yaûanan deøiûimin kalıcı olabilmesi için e-Devlet; yıllardır yöneten, yönetilen bütün kesimlerin iûleyiûinden yakındıøı hizmetlerin saølıklı, hızlı, etkin ve etkili olarak yapılabilmesi, stratejik yönetimin denetim unsurlarını oluûturan ûeffaflık ve hesap verebilirlik kavramlarının “kamu” tarafından ayrı ayrı ve bir bütün olarak iûlev kazanarak hayata geçirilebileceøi bir fırsat olarak karûımızda durmaktadır.

92

SAYIúTAY DERGùSù ʀ SAYI: 55

Stratejik Yönetim ve e-Devlet

KAYNAKÇA AKTAN, Can (2004), Neden e-Devlet? www.canaktan.org/politika/edevlet/neden-edevlet.htm, 2004. BALCI, Asım (2003), Kamu Yönetiminde Çaødaû Yaklaûımlar, Seçkin Yayıncılık, Ankara. BECERùKLù YILDIRIM, Sema (2000), Stratejik Yönetim Planlaması: 2000’li Yıllarda ùûletmeler ùçin Yeni Bir Yaklaûım, Amme ùdaresi Dergisi, Cilt 33/3 BENSGHIR, Türksel K. (1996), Bilgi Teknolojileri ve Örgütsel Deøiûim, TODAùE Yay., Ankara. DURNA, Ufuk, EREN, Veysel (2002), Kamu Yönetiminde Stratejik Yönetim, Amme ùdaresi Dergisi, Cilt 35/1 EREN, Erol (1990), ùûletmelerde Stratejik Planlama ve Yönetim, ùstanbul EREN, Erol (1997), ùûletmelerde Stratejik Yönetim ve ùûletme Politikası, Der Yayınları, ùstanbul. ERGUN, Turgay (2004), Kamu Yönetimi Kuram Siyasa Uygulama, TODAùE, Ankara. GÜÇLÜ, Nezahat (2003), Stratejik Yönetim, G.Ü. Gazi Eøitim Fakültesi Dergisi Cilt 23, Sayı 2 ùNCE, N. Murat (2001), Elektronik Devlet, DPT, Ankara. KARAMAN, T. (2000), Yönetim Stratejilerindeki Geliûmeler, Türk ùdare Dergisi, Sayı: 426 KOMùSYON, E-Devlet Yolunda Türkiye, TBD., Ankara, 2002 TÜRKùYE BùLùúùM DERNE÷ù (2002), E-Devlet, Türkiye’deki Geliûmeler 2002, www.bilisimsurasi.org.tr TÜSùAD (2003), Avrupa Birliøi Yolunda Bilgi Toplumu ve e-Türkiye, ùstanbul. www.bilgitoplumu.gov.tr UÇKAN, Özgür (2003), E-devlet, E-demokrasi ve Türkiye, Literatür Yay., ùstanbul. www.bilgitoplumu.gov.tr www.dpt.gov.tr

www.e-ticaret.gov.tr

SAYIúTAY DERGùSù ʀ SAYI: 55

93

Stratejik Yönetim ve e-Devlet

94

SAYIúTAY DERGùSù ʀ SAYI: 55