STRATEGIA ROZWOJU KLASTRA PSB
Strategia rozwoju Klastra PSB
1 Wprowadzenie Niniejsze opracowanie zawiera skróconą wersję Strategii rozwoju Klastra Przetwórców Szkła Budowlanego. Projekt opracowania Strategii został sfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach umowy z PARP nr UDA POIG.05.01.00-00-176/11-00 „Dofinansowanie rozwoju działalności Klastra Przetwórców Szkła Budowlanego akceleratorem wzajemnej kooperacji w branży”. Strategia rozwoju Klastra została opracowana na okres 5-letni (2014-2018 r.) przez reprezentantów koordynatora Klastra - Stowarzyszenia Przetwórców Szkła Budowlanego (www.polskieszyby.pl) oraz ośmiu należących do Klastra firm i instytucji przy współpracy z firmą konsultingową inEdu (www.inedu.pl). Klaster Przetwórców Szkła Budowlanego jest powiązaniem kooperacyjnym zrzeszającym przedsiębiorstwa zajmujące się kształtowaniem i obróbką szkła płaskiego (m.in. produkcją szyb zespolonych, hartowaniem, szlifowaniem, zdobieniem i pokrywaniem foliami szkła budowlanego). Członkami Klastra są również firmy wyspecjalizowane w konstrukcji i serwisie maszyn oraz urządzeń, organizacji szkoleń, konsultingu oraz jednostki naukowo-badawcze i instytucje otoczenia biznesu. Koordynatorem Klastra jest Stowarzyszenie Przetwórców Szkła, którego głównym celem jest wzmacnianie pozycji zrzeszonych w nim firm na rynku, podejmowanie działań zmierzających do podnoszenia jakości oferowanych produktów i usług oraz reprezentowanie wspólnych interesów przed instytucjami otoczenia biznesu i nauki.
2 Wizja i misja Klastra Model Strategii rozwoju Klastra Istotę działania i strategiczne kierunki rozwoju Klastra definiują misja i wizja. Filarami Strategii rozwoju są cele strategiczne i ich uszczegółowienie, czyli cele operacyjne, zaś fundamentem działania Klastra jest realizacja projektów. To poprzez wdrażanie wspólnych projektów i inicjatyw strategicznych będzie realizowana w praktyce Strategia. Model Strategii rozwoju Klastra PSB został zaprezentowany na rysunku nr 1.
Strona 2 z 20
Strategia rozwoju Klastra PSB
MISJA I WIZJA
CELE STRATEGICZNE I OPERACYJNE
PROJEKTY I INICJATYWY Rysunek nr 1: Model Strategii rozwoju Klastra PSB.
Misja Klastra PSB Naszą misją jest wspieranie rozwoju nowoczesnego i energooszczędnego budownictwa poprzez podnoszenie innowacyjności i konkurencyjności firm branży przetwórców szkła budowlanego na rynku krajowym i międzynarodowym.
Wizja Klastra PSB Do 2018 r. będziemy wiodącą, opiniotwórczą, rozpoznawalną w Europie grupą firm oferujących kompleksowe, innowacyjne produkty i usługi w zakresie przetwarzania szkła budowlanego zgodnie z najnowszymi trendami i najwyższymi wymaganiami klientów. Cel ten będzie realizowany poprzez stworzenie trwałej platformy współpracy i rozwoju firm w całym łańcuchu wartości powiązania kooperacyjnego oraz budowanie relacji z jednostkami naukowo-badawczymi i edukacyjnymi, instytucjami otoczenia biznesu oraz organizacjami samorządowymi. Dzięki stałej współpracy przedsiębiorców, przedstawicieli nauki i władz publicznych osiągnięty zostanie efekt synergii niedostępny dla pojedynczej organizacji. Zwiększeniu ulegnie potencjał ludzki, organizacyjny i technologiczny poszczególnych podmiotów, co pozytywnie wpłynie na podniesienie konkurencyjności i zwiększenie efektywności ich działania.
Strona 3 z 20
Strategia rozwoju Klastra PSB
3 Cele strategiczne i planowane efekty Mapa celów strategicznych
MISJA I WIZJA KLASTRA Misja Klastra: Naszą misją jest wspieranie rozwoju nowoczesnego i energooszczędnego budownictwa poprzez podnoszenie innowacyjności i konkurencyjności firm branży przetwórców szkła budowlanego na rynku krajowym i międzynarodowym. Wizja Klastra: Do 2018 r. będziemy wiodącą, opiniotwórczą, rozpoznawalną w Europie grupą firm oferujących kompleksowe, innowacyjne produkty i usługi w zakresie przetwarzania szkła budowlanego zgodnie z najnowszymi trendami i najwyższymi wymaganiami klientów. CELE STRATEGICZNE 1. Realizacja badań rozwojowych we współpracy z jednostkami naukowo-badawczymi, celem wprowadzenia na rynek nowych, innowacyjnych produktów i technologii
2. Wzrost eksportu produktów i usług wytworzonych w ramach powiązania kooperacyjnego
3. Podniesienie potencjału rozwojowego firm branży przetwórców szkła budowlanego
4. Stworzenie platformy współpracy międzysektorowej skutkującej zwiększeniem portfela klientów
5. Zbudowanie marki Klastra PSB jako innowacyjnego powiązania branżowego na arenie krajowej i międzynarodowej
6. Rozwój efektywnego centrum współpracy i rozwoju Klastra
PROJEKTY I INICJATYWY STRATEGICZNE
Rysunek nr 2: Mapa celów strategicznych Klastra PSB.
Strona 4 z 20
Strategia rozwoju Klastra PSB
Cele strategiczne Klastra PSB zgrupowane są w 6 kluczowych obszarach rozwoju. Wszystkie cele są ze sobą powiązane i będą realizowane poprzez wdrażanie projektów i inicjatyw strategicznych. Szczególnie widoczne jest zazębianie się par celów numer: 1 i 4, 2 i 5 oraz 3 i 6. Cel nr 1 „Realizacja badań rozwojowych we współpracy z jednostkami naukowo-badawczymi, celem wprowadzenia na rynek nowych, innowacyjnych produktów i technologii” będzie realizowany między innymi poprzez „Stworzenie platformy współpracy międzysektorowej skutkującej zwiększeniem portfela klientów” (cel nr 4). Cel 5 „Zbudowanie marki Klastra PSB jako innowacyjnego powiązania branżowego na arenie krajowej i międzynarodowej” wspierać będzie osiągnięcie celu nr 2 „Wzrost eksportu produktów i usług wytworzonych w ramach powiązania kooperacyjnego”. „Zbudowanie efektywnego centrum współpracy i rozwoju Klastra ” (cel nr 6) z kolei przyczyni się do osiągnięcia celu nr 3 „Podniesienie potencjału rozwojowego firm branży przetwórców szkła budowlanego”.
Cele operacyjne Działalność badawczo-rozwojowa
CEL STRATEGICZNY NR 1
Realizacja badań rozwojowych we współpracy z jednostkami naukowo-badawczymi, celem wprowadzenia na rynek nowych, innowacyjnych produktów i technologii CELE OPERACYJNE Badanie trendów i potrzeb rynkowych w zakresie produktów i usług przetwórstwa szkła Badanie czystości patentowej Projektowanie i testowanie nowych innowacyjnych produktów i technologii Uzyskanie aprobaty technicznej dla nowych produktów przez uprawnioną jednostkę
certyfikującą Wprowadzenie nowych produktów na rynek: uruchomienie produkcji, działania promocyjne i sprzedażowe Uruchomienie własnego laboratorium realizującego podstawowe badania dla Klastra
Tabela nr 1. Cel strategiczny nr 1 i cele operacyjne.
Współpraca z jednostkami naukowo- badawczymi i wprowadzanie nowych produktów i technologii na rynek będą realizowane poprzez wdrażanie innowacyjnych projektów rozwojowych. Ważnym obszarem jest rozwój produktów i technologii wspierających budownictwo energooszczędne i pasywne.
Strona 5 z 20
Strategia rozwoju Klastra PSB
Skala działania uzależniona będzie od zdiagnozowanych potrzeb rynkowych, możliwości uzyskania dofinansowania projektów ze środków UE oraz realnego zainteresowania podjęciem współpracy przez firmy branży przetwórców szkła budowlanego i środowiska naukowego. Przykładowe projekty mogą obejmować badanie, testowanie, uruchamianie produkcji i wprowadzanie na rynek takich produktów jak: szyby o zmiennym współczynniku przepuszczania światła i energii, ciepłe ramki dystansowe (ramki szyb zespolonych charakteryzujące się zmniejszonym współczynnikiem przenikania ciepła przez krawędź szyby zespolonej), powłokowe szyby grzewcze, pozwalające na topienie warstwy śniegu i zabezpieczające przed parowaniem przeszklenia, szyby z pętlą alarmową, szyby o zmiennym współczynniku przenikania ciepła, BIPV (building integrated photovoltaic) - zintegrowane systemy fotowoltaiczne, fasady multimedialne. Cel strategiczny nr 1 może być realizowany również poprzez zakup, opracowanie alternatywnych lub zupełnie nowych, innowacyjnych technologii przetwarzania szkła budowlanego takich jak: nakładanie powłok na powierzchnię szkła, klejenie szyb, wykonywanie nadruków na szybach, nakładanie folii na szyby, mocowanie rotuli szyby fasadowej bez wiercenia otworu, produkcja szyby próżniowej. Ważnym przedsięwzięciem jest również stworzenie własnego laboratorium pozwalającego na zaprojektowanie i kontrolowanie spójnego systemu oceny wyrobów produkowanych przez firmy zrzeszone w Klastrze. Aktualnie prowadzone badania komponentów i produktów przy pomocy posiadanych przez Stowarzyszenie przenośnych zestawów badawczych są niewystarczające. Uruchomienie własnego laboratorium pozwoli na zwiększenie innowacyjności przedsiębiorstw, zapewnienie wysokiej jakości usług oraz zmniejszenie wysokości wydatków ponoszonych na obowiązkowe badania wyrobów. Dzięki współpracy firm ze światem nauki zwiększy się potencjał innowacyjny wszystkich zaangażowanych podmiotów. Łatwiej będzie uzyskać finansowanie nowych technologii, gdyż inwestycje takie można będzie realizować wspólnymi siłami, dzieląc koszty pomiędzy wielu partnerów. Członkowie Klastra uzyskają również dostęp do najnowszych światowych rozwiązań w zakresie zarządzania zespołami ludzkimi, organizacji produkcji oraz promocji usług. Regularny przepływ informacji oraz dynamiczne interakcje między różnymi organizacjami, spowodują, że kreatywne pomysły znacznie łatwiej przerodzą się w nowe produkty i usługi. Efekty realizacji celu mierzone będą liczbą nowych produktów i technologii wprowadzonych na rynek, wartością sprzedaży nowych produktów oraz wartością zrealizowanych badań.
Strona 6 z 20
Strategia rozwoju Klastra PSB
Wsparcie eksportu
CEL STRATEGICZNY NR 2
Wzrost eksportu produktów i usług wytworzonych w ramach powiązania kooperacyjnego CELE OPERACYJNE Badanie potencjału i zasad funkcjonowania rynków zagranicznych ze szczególnym
uwzględnieniem rynku niemieckiego, brytyjskiego i rynków skandynawskich Uzyskanie uprawnień dopuszczających eksport produktów wyprodukowanych w firmach
zrzeszonych w Klastrze do wybranych rynków zagranicznych Nawiązanie kontaktu z potencjalnymi zagranicznymi odbiorcami produktów Klastra Opracowanie strategii wejścia na wybrane rynki zagraniczne Promocja eksportowych produktów i usług oraz firm zrzeszonych w Klastrze za granicą
Tabela nr 2. Cel strategiczny nr 2 i cele operacyjne.
Wsparcie eksportu wyrobów wyprodukowanych w firmach zrzeszonych w Klastrze jest jednym z kluczowych działań pozwalających na istotne zwiększenie potencjału przedsiębiorstw, trudnym do uzyskania pojedynczym firmom. Najważniejszym działaniem wstępnym jest zbadanie potrzeb wybranych rynków zagranicznych oraz pozyskanie informacji o sposobie ich funkcjonowania, m.in.: określenie segmentacji rynku, identyfikacja kluczowych klientów i konkurentów, zbadanie popytu na konkretne usługi i produkty, pozyskanie informacji o sposobie dystrybucji wyrobów, obowiązujących normach, specyficznych wymaganiach firm, poziomie cen i terminach płatności. W perspektywie najbliższych kilku lat najbardziej obiecującymi z perspektywy możliwości eksportowych powiązania kooperacyjnego są kraje skandynawskie, i Niemcy. W 2011 roku z Polski wyeksportowano 2,05 mln m2 szyb zespolonych, czyli o 12 %. więcej niż w roku 2010. Dynamika wzrostu rośnie, w 2012 r. wyniosła 14%. Szyby zespolone z Polski trafiają do 40 krajów, ale aż 80% eksportu koncentruje się w trzech krajach skandynawskich (Norwegia, Szwecja i Dania)1. Trend wzrostowy eksportu ma również stolarka okienna. Aktualnie ok. 40% produkcji krajowej jest przeznaczone na eksport. Największymi rynkami zbytu są Niemcy, gdzie wartość eksportu wynosi blisko 200 mln euro, a w dalszej kolejności: Dania, Wielka Brytania, Czechy, Słowacja i Francja. Producenci szyb zespolonych mogą zatem planować eksport swoich produktów bezpośrednio, w szczególności do krajów skandynawskich lub pośrednio również do innych krajów europejskich – np. we współpracy z producentami stolarki okiennej. 1
Źródło: http://forumbranzowe.com/baza-wiedzy/raporty-i-analizy/3861-rynek-szybzespolonych?showall=&start=3#.Ujwevn99_5M
Strona 7 z 20
Strategia rozwoju Klastra PSB
Rynek eksportu stolarki okiennej opanowany jest głównie przez duże firmy i korporacje, które aktualnie nie są odbiorcami usług firm zrzeszonych w Klastrze. Małe i średnie firmy powiązania PSB mają zatem niewielkie szanse na wprowadzenie na rynki zagraniczne szyb zespolonych, które są półproduktem dla branży stolarki otworowej. Niezwykle trudne jest również samodzielne wypracowanie atrakcyjnych produktów eksportowych. Kluczem do sukcesu jest współpraca grupy firm PSB z jednostkami naukowobadawczymi oraz przeprowadzenie wnikliwych badań rynkowych. Największe szanse na eksport tkwią w wysoko przetworzonych, niestandardowych półproduktach, wyrobach gotowych i usługach realizowanych na indywidualne zamówienie, wykonywanych zarówno w Polsce jak i zagranicą. Poniżej wymieniono przykłady potencjalnych produktów eksportowych: laminaty, szkło strukturalne, specjalistyczne szyby zespolone np.: szyby fasadowe, szyby ze szprosami, elementy wyposażenia wnętrz m.in.: szklane drzwi, lustra, szklane podłogi, stopnie i schody, balustrady, kabiny prysznicowe, sauny, blaty do stołów, witraże. Bardzo istotne jest nawiązanie kontaktu z potencjalnymi zagranicznymi odbiorcami produktów Klastra oraz pośrednikami m.in.: przedsiębiorstwami eksportowo-importowymi, hurtowniami, pracowniami architektoniczno-projektowymi, firmami wyspecjalizowanymi w aranżacji i wyposażeniu wnętrz, firmami budowlano-montażowymi oraz inwestorami. Niezwykle ważnym czynnikiem wpływającym na realizację celu jest promocja eksportowych produktów i usług oraz firm zrzeszonych w Klastrze w wybranych krajach europejskich. W szczególności rozważyć należy wspólny udział w międzynarodowych targach i wystawach budowlanych, przygotowanie strony www w kilku językach obcych, promocję w czasopismach i na portalach branżowych, udział w konferencjach i seminariach międzynarodowych, uczestnictwo w międzynarodowych organizacjach branżowych. Temat ten jest szerzej omówiony w rozdziale 8.2.5. Przykładowe projekty wspierające cel nr 2 mogą obejmować takie działania jak: badanie wybranych rynków zagranicznych, analiza produktowo-usługowa Klastra pod kątem możliwości eksportowych, wspólny udział w międzynarodowych targach branżowych, wprowadzanie na rynki zagraniczne nowych produktów. Stopień osiągnięcia celu nr 2 może być wyrażony wzrostem współczynnika eksportu oraz liczbą nowych produktów wprowadzonych na rynki zagraniczne przez firmy powiązania kooperacyjnego.
Strona 8 z 20
Strategia rozwoju Klastra PSB
Podniesienie potencjału rozwojowego firm PSB
CEL STRATEGICZNY NR 3
Podniesienie potencjału rozwojowego firm branży przetwórców szkła budowlanego CELE OPERACYJNE Analiza potrzeb przedsiębiorców zrzeszonych w powiązaniu kooperacyjnym
Podniesienie potencjału Klastra PSB m.in. poprzez zwiększenie obszaru oddziaływania terytorialnego oraz pozyskanie nowych członków Pozyskanie i rozwój kompetentnej kadry kierowniczej oraz pracowników firm PSB Rozwój organizacyjny, technologiczny oraz wzrost innowacyjności firm powiązania kooperacyjnego
Tabela nr 3. Cel strategiczny nr 3 i cele operacyjne.
Aktualnie Klaster PSB obejmuje swoim zasięgiem województwa: wielkopolskie, pomorskie i zachodniopomorskie i zrzesza jedynie 3 firmy specjalizujące się w przetwórstwie szkła budowlanego. Kluczowe jest więc podniesienie potencjału rozwojowego Klastra, poprzez zwiększenie obszaru terytorialnego oddziaływania Klastra oraz pozyskanie nowych członków spośród firm wyspecjalizowanych w przetwórstwie szkła budowlanego. Priorytetowe jest zaproszenie do współpracy aktywnych przedsiębiorców zrzeszonych w Stowarzyszeniu PSB. Wskutek zwiększenia obszaru oddziaływania i liczby członków Klastra, firmy w nim zrzeszone uzyskają możliwość realizacji przedsięwzięć i inwestycji, których samodzielnie nie byłyby w stanie się podjąć. Wspólna realizacja projektów pozwoli na łatwiejszy dostęp do zewnętrznych źródeł finansowania, podniesienie innowacyjności usług i zmniejszenie ryzyka działania. Dzięki współpracy każdy członek Klastra otrzyma szeroki dostęp do sieci powiązań i kontaktów partnerów, a także uzyska możliwość lepszego wykorzystania już posiadanych zasobów. Zarówno po powiększeniu Klastra, jak i w trakcie jego bieżącego funkcjonowania należy systematycznie, badać uświadomione i nieuświadomione potrzeby członków powiązania kooperacyjnego. Dzięki tej wiedzy łatwiej będzie dostosować działania do oczekiwań oraz uzyskać rzeczywiste zaangażowanie członków Klastra we wspólne inicjatywy i projekty. Rozwój organizacyjny i technologiczny będzie realizowany również dzięki współpracy z jednostkami naukowo-badawczymi, firmami i instytucjami oferującymi specjalistyczne usługi finansowe, badawcze, projektowe, prawne, marketingowe oraz doradcze. Audyty i usługi doradcze realizowane zarówno dla grupy firm jak i podmiotów indywidualnych pozwolą na usprawnienie procesów produkcyjnych, podniesienie jakości usług, redukcję kosztów oraz podniesienie konkurencyjności przedsiębiorstw biorących udział w projektach.
Strona 9 z 20
Strategia rozwoju Klastra PSB
Ważnym celem jest rozwój kapitału ludzkiego Klastra, który dokonywać się będzie poprzez kontynuację działań zainicjowanych przez Stowarzyszenie Przetwórców Szkła Budowlanego czyli: organizację konferencji branżowych, szkoleń miękkich (np. doskonalenie kompetencji menedżerskich kadry kierowniczej, efektywna sprzedaż, organizacja pracy, obsług klienta dla pracowników) oraz szkoleń twardych (np. warsztaty z obróbki szkła płaskiego, optymalizacja organizacyjna procesu produkcji, zarządzanie finansami przedsiębiorstw, rozwój innowacyjności produktów i usług). Projekt organizacji szkoleń powinien być poprzedzony badaniem potrzeb edukacyjnych firm zrzeszonych w Klastrze, opracowaniem programów kształcenia, pozyskaniem trenerów i wykładowców oraz zapewnieniem odpowiedniej bazy lokalowej. Efekty realizacji celu nr 3 mierzone mogą być liczbą zrealizowanych szkoleń, konferencji, liczbą przeszkolonych osób oraz ilością zrealizowanych projektów doradczych.
Współpraca międzysektorowa
CEL STRATEGICZNY NR 4
Stworzenie platformy współpracy międzysektorowej skutkującej zwiększeniem portfela klientów CELE OPERACYJNE Nawiązanie i rozwój relacji z otoczeniem biznesowym i administracyjnym Klastra Rozwój platformy współpracy międzybranżowej w całym łańcuchu wartości powiązania
kooperacyjnego (dostawcy-kooperanci-producenci-klienci) Inicjowanie działań wspierających zwiększenie portfela zamówień oraz pozyskanie nowych
klientów Prezentacja spraw branżowych na szczeblu lokalnym, krajowym i międzynarodowym
Tabela nr 4. Cel strategiczny nr 4 i cele operacyjne.
Klastry w swojej istocie opierają się na korzyściach współdziałania realizowanego pomiędzy przedsiębiorstwami, nauką (sferą badawczo-rozwojową) i administracją publiczną. To współdziałanie określane jest jako potrójna helisa (ang. triple helix), która prowadzi do bardziej efektywnego wykorzystania lokalnie dostępnych zasobów. Pole nałożenia się tych trzech grup podmiotów to obszar ich wzajemnej współpracy, który nazywany jest klastrem.2
2
Źródło: http://www.klastrypolskie.pl/statut/aktualnosci/art,23,polityka-rozwoju-w-oparciu-o-klastrycluster-based-policy-cbp.html
Strona 10 z 20
Strategia rozwoju Klastra PSB
Rysunek nr 3: Klaster – koncepcja potrójnej helisy (triple helix)
3
Klaster PSB powinien rozwijać współpracę zarówno ze środowiskiem biznesowym, naukowym jak i administracją publiczną. Dzięki tej współpracy może nastąpić szybszy transfer technologii i innowacji między poszczególnymi podmiotami Klastra. Szczególny nacisk powinien być położony na zbudowanie sieci relacji w całym łańcuchu wartości powiązania kooperacyjnego. Współpraca grupy przedsiębiorców z dostawcami i kooperantami może zaowocować zwiększeniem atrakcyjności oferowanych wyrobów oraz znaczącą redukcją kosztów, a współpraca z klientami zwiększeniem przychodów. Planuje się rozwój sieci kontaktów w następujących grupach partnerów i kooperantów: polskie i zagraniczne jednostki naukowo-badawcze: szkoły wyższe (w szczególności politechniki), instytuty naukowe, specjalistyczne laboratoria i przedsiębiorstwa innowacyjno-wdrożeniowe, parki naukowe, biura transferu technologii, Ministerstwo Gospodarki, samorządy lokalne, instytucje pośredniczące w uzyskaniu finansowania na projekty i inicjatywy klastrowe takie jak PARP, NCBiR, instytucje otoczenia biznesu takie jak regionalne i lokalne agencje rozwoju, stowarzyszenia przedsiębiorców z branży budowlanej, izby gospodarcze, samorządy przedsiębiorców, centra wspierania przedsiębiorczości, centra transferu technologii, organizacje wspierające rozwój klasteringu w Polsce i za granicą, polskie i zagraniczne klastry, szczególnie zrzeszające firmy branży budowlanej, dostawcy firm PSB, w szczególności huty szkła, producenci narzędzi i maszyn do obróbki szkła, producenci folii, farb ceramicznych, mas uszczelniających i żywic, dostawcy mediów oraz firmy transportowe, firmy doradcze i szkoleniowe, media (prasa i portale branżowe), dostawcy specjalistycznych usług np. prawnych, windykacyjnych, informatycznych, marketingowych oraz projektowych, organizacje, które mogą ułatwić dostęp do potencjalnych klientów Klastra: architektów, inżynierów budownictwa, producentów stolarki otworowej, inwestorów, deweloperów, firm remontowo-budowlanych oraz wyposażenia wnętrz. 3
Źródło: http://www.mg.gov.pl/Wspieranie+przedsiebiorczosci/Wsparcie+finansowe+i+inwestycje/Klastry
Strona 11 z 20
Strategia rozwoju Klastra PSB
Działania wspierające rozwój współpracy międzybranżowej obejmują m.in.: organizację spotkań kooperacyjnych i wizyt studyjnych z potencjalnymi partnerami projektów i inicjatyw klastrowych, inicjowanie i wdrażanie projektów międzybranżowych, stworzenie listy rekomendowanych firm i specjalistów oferujących wysokiej jakości specjalistyczne usługi po korzystnych cenach np. projektowanie elementów konstrukcyjnych ze szkła, pozyskiwanie środków UE na rozwój firm, wsparcie eksportu, doradztwo prawne i finansowe, szkolenia, wdrożenie oprogramowania informatycznego typu B2B do obsługi klientów, promocja Klastra, prezentacja najnowszych rozwiązań w zakresie przetwórstwa szkła budowlanego na szczeblu lokalnym, krajowym i międzynarodowym Wskaźnikiem realizacji celów w obszarze współpracy międzysektorowej będzie liczba nawiązanych kontaktów i partnerstw, współczynnik wzrostu sprzedaży produktów i usług w firmach PSB, liczba nowych klientów oraz liczba zrealizowanych wspólnych projektów międzybranżowych. Zbudowanie marki Klastra
CEL STRATEGICZNY NR 5
Zbudowanie marki Klastra PSB jako innowacyjnego powiązania branżowego na arenie krajowej i międzynarodowej CELE OPERACYJNE Opracowanie strategii promocji Klastra PSB Realizacja kampanii informacyjno-marketingowej Wdrożenie działań wizerunkowych i public relations Klastra Doradztwo i szkolenia z zakresu zastosowania szkła budownictwie i wyposażeniu wnętrz Wsparcie sprzedaży oferty produktowej firm powiązania kooperacyjnego
Tabela nr 5. Cel strategiczny nr 5 i cele operacyjne.
Głównym celem działań marketingowych Klastra jest wspieranie sprzedaży produktów i usług firm zrzeszonych w Klastrze, w szczególności nowych, innowacyjnych produktów wypracowanych wspólnie w ramach projektów badawczo-rozwojowych. Strategia promocji powinna uwzględnić pozycjonowanie firm Klastra zarówno w Polsce jak i za granicą.
Strona 12 z 20
Strategia rozwoju Klastra PSB
Znaczącym zadaniem jest opracowanie tożsamości wizualnej Klastra (logo, zasady jego stosowania, wzory dokumentów i reklam oraz oznakowanie). W ramach strategii promocji powinny być określone grupy docelowe komunikatów marketingowych, opracowane narzędzia promocji, budżet, harmonogram i zasady finansowania. Kluczowe jest zadbanie o właściwy wizerunek w Internecie, który jest obecnie najpowszechniejszym i najbardziej aktualnym źródłem informacji. Dobrze zaprojektowana, wysoko pozycjonowana w wyszukiwarkach internetowych strona www promująca ofertę Klastra będzie najważniejszym narzędziem promocji. Strona www powinna być opracowana w kilku językach obcych i w łatwy sposób dawać możliwość przekierowania do stron firm zrzeszonych oferujących konkretne specjalistyczne usługi. Warto zadbać o wydrukowanie folderów, ulotek, wizytówek, teczek, a w przyszłości także o wyprodukowanie gadżetów reklamowych z logiem Klastra. Do ważnych zadań budujących markę Klastra należą m.in.: udział członków powiązania w targach krajowych i zagranicznych, konferencjach branżowych, panelach dyskusyjnych i seminariach specjalistycznych, świadczenie specjalistycznych usług doradczych i szkoleniowych dla projektantów, studentów, inwestorów i wykonawców, publikowanie artykułów w czasopismach i na portalach branżowych, członkostwo w organizacjach zrzeszających pracodawców i polskie klastry. Ciągła dbałość o wysoką jakość produktów i usług firm zrzeszonych w Klastrze będzie pozytywnie wpływać na postrzeganie jego marki. Planuje się kontynuowanie audytów produkcji i badań jakości produktów. Dodatkowe działania będą obejmowały stworzenie listy referencyjnej rekomendowanych firm i produktów oraz opracowanie własnego znaku jakości dla wyrobów zaprojektowanych w Klastrze. Dzięki członkostwu w Klastrze firmy PSB uzyskają możliwość prowadzenia działań promocyjnych, których zakres znacznie wykracza poza ich indywidualne możliwości. Miernikami realizacji celu mogą być: wskaźnik rozpoznawalności marki Klastra, liczba wejść na stronę www, liczba wydarzeń, w których aktywnie uczestniczą członkowie Klastra, liczba zleceń pozyskanych przez firmy za pośrednictwem Klastra.
Strona 13 z 20
Strategia rozwoju Klastra PSB
Centrum współpracy i rozwoju Klastra
CEL STRATEGICZNY NR 6
Zbudowanie efektywnego centrum współpracy i rozwoju Klastra CELE OPERACYJNE Wdrożenie formalnych ram organizacyjnych Klastra Pozyskiwanie i udostępnianie wiedzy branżowej i klasteringowej Inicjowanie i koordynacja współpracy między firmami powiązania kooperacyjnego oraz
Klastrem a otoczeniem Identyfikacja źródeł finansowania projektów i inicjatyw strategicznych Koordynacja projektów i inicjatyw klastrowych
Tabela nr 6. Cel strategiczny nr 6 i cele operacyjne.
Każdy klaster jest z definicji strukturą, która łączy w sobie cechy współpracy oraz jednoczesnej rywalizacji niezależnych od siebie podmiotów. Dzięki kooperacji podmioty te uzyskują korzyści skali pozwalające na osiągniecie i utrzymanie istotnej przewagi konkurencyjnej na rynku. Wymiana informacji, zarówno kanałami formalnymi jak i nieformalnymi oraz dzielenie się wiedzą i doświadczeniami sprzyjają rozwojowi nowych, innowacyjnych produktów i usług, a także podnoszeniu efektywności organizacji. Inicjowanie i koordynowanie współpracy między poszczególnymi podmiotami Klastra oraz budowanie szerokiej bazy kontaktów i powiązań z otoczeniem są kluczowymi czynnikami sukcesu powiązania kooperacyjnego. Zbudowanie silnego centrum współpracy i rozwoju Klastra jest więc warunkiem koniecznym rozwoju w przyszłości. Formalnie funkcję koordynatora Klastra pełni Stowarzyszenie Przetwórców Szkła Budowlanego, a większość prac organizacyjnych związanych z funkcjonowaniem Klastra realizują pełnomocnik oraz członkowie Zarządu Stowarzyszenia. Pełnomocnik Zarządu pełni jednocześnie rolę menedżera Klastra, nawiązuje i utrzymuje relacje zewnętrzne, reprezentuje i promuje powiązanie kooperacyjne na poziomie regionalnym, ogólnokrajowym i międzynarodowym, koordynuje współpracę członków Klastra, zarządza projektami i inicjatywami klastrowymi oraz dba o właściwy przepływ informacji. Nie jest realne, aby tak niewielki zespół osób wykonujących zadania rozwojowe, w dużej mierze społecznie, był w stanie w dłuższej perspektywie czasu zrealizować wszystkie założone cele strategiczne. Priorytetowe staje się zatem pozyskanie środków finansowych na rozwój centrum współpracy i rozwoju Klastra. W zależności od skali działania Klastra oraz jego możliwości finansowych, zespół powinien być stopniowo powiększany. Docelowo w centrum współpracy i rozwoju powinny pracować osoby, dla których inicjowanie i wdrażanie projektów klastrowych będzie podstawową działalnością zawodową.
Strona 14 z 20
Strategia rozwoju Klastra PSB
Uwzględniając szeroko zakrojone plany rozwojowe Klastra zachodzi konieczność wdrożenia docelowych ram funkcjonowania powiązania uwzględniających system finansowania oraz opracowanie regulaminów i umów wewnętrznych. Konieczne jest sformułowanie zasad przystąpienia do struktur Klastra PSB oraz poszczególnych projektów i inicjatyw, a także dostęp do wypracowanych wspólnie produktów, dokumentów lub wyników badań.4 Najważniejsze obszary działania centrum współpracy i rozwoju Klastra powinny obejmować: zbudowanie bazy wiedzy zawierającej szczegółowe dane o wszystkich uczestnikach Klastra, ich specjalizacji, oferowanych usługach i produktach oraz kompetencjach wraz z narzędziem ułatwiającym wyszukiwanie potrzebnych informacji, zbudowanie relacji z jednostkami naukowo-badawczymi, instytucjami otoczenia biznesu, organizacjami samorządowymi oraz najważniejszymi partnerami Klastra, gromadzenie i udostępnianie wiedzy na temat funkcjonowania branży przetwórców szkła budowlanego w Polsce i za granicą, stworzenie systemu informacji o zmianach w prawie ważnych dla tej branży, organizacja spotkań networkingowych, inicjowanie wizyt u uczestników i między uczestnikami Klastra, pozyskiwanie nowych członków Klastra, reprezentowanie Klastra w otoczeniu, inicjowanie oraz koordynacja projektów i inicjatyw klastrowych, organizacja konferencji i szkoleń, zapewnienie sprawnej komunikacji między poszczególnymi podmiotami Klastra, pozyskiwanie informacji na temat możliwości rozwoju i finansowania działalności klastrowej, pozyskiwanie funduszy UE na rozwój powiązania, zbudowanie i zarządzanie bazą internetową maszyn i urządzeń dostępnych w firmach zrzeszonych w Klastrze, inicjowanie i prowadzenie działań projakościowych (audyty, wewnętrzne zakładowe normy jakości, prowadzenie list referencyjnych, certyfikacja wyrobów), koordynowanie badań, nadzorowanie laboratorium klastrowego, wsparcie przy negocjowaniu korzystnych ofert dla Klastra - koordynacja zakupów grupowych, prowadzenie działań promocyjnych powiązania kooperacyjnego. Miarą realizacji celu może być: liczba wdrożonych projektów, liczba zorganizowanych spotkań i nawiązanych kontaktów branżowych, a także liczba podmiotów zrzeszonych w Klastrze.
4
Temat szerzej omówiony w dokumentacji projektowej usługi doradczej w zakresie analizy prawnej, wykonanej w ramach niniejszego projektu przez Grupę Kapitałową BLITZ PROFIT Sp. z o.o.
Strona 15 z 20
Strategia rozwoju Klastra PSB
4 Projekty i inicjatywy Klastra Podstawowym narzędziem wdrażania Strategii są projekty i inicjatywy klastrowe. W początkowej fazie funkcjonowania powiązania kooperacyjnego priorytetowe jest pozyskanie finansowania zewnętrznego z krajowych i zagranicznych środków na realizację dużych projektów i inicjatyw strategicznych. W miarę rozwoju Klastra oraz uzyskiwania wymiernych korzyści przez firmy PSB finansowanie zewnętrzne powinno maleć. Każdy projekt powinien być planowany indywidualnie. Musi mieć określony cel, szczegółowe efekty, lidera lub koordynatora, opracowany harmonogram, budżet, kryteria dostępu, zaplanowany zespół oraz podział zadań. System inicjowania i wdrażania projektów i inicjatyw klastrowych opisano szerzej w rozdziale 12. Do projektów i inicjatyw klastrowych, w zależności od specyfiki projektu i kryteriów dostępu, mogą być zapraszane firmy i instytucje nie będące formalnie członkami Klastra lub Stowarzyszenia PSB. Realizowane projekty i inicjatywy Klastra powinny przekładać się na konkretne korzyści dla firm w nim zrzeszonych.
Lista przykładowych projektów Klastra PSB W ramach warsztatów strategicznych zespół projektowy opracował listę przykładowych projektów i inicjatyw strategicznych. Należy przyjąć, że zarówno lista jak i zakresy projektów strategicznych będą jeszcze ewoluowały, w miarę szczegółowego określenia ich efektów i budżetów oraz dostępności finansowania. Poniżej w tabelach nr 7-18 zaprezentowano opisy przykładowych projektów i inicjatyw Klastra.
NAZWA PROJEKTU
ZBUDOWANIE PLATFORMY WSPÓŁPRACY MIĘDZYSEKTOROWEJ
NUMER P1 PROJEKTU
CEL
Zbudowanie sieci kontaktów i powiązań międzybranżowych skutkujących zwiększeniem portfela klientów
KLUCZOWE DZIAŁANIA
Diagnoza potrzeb członków Klastra Zdefiniowanie grup docelowych współpracy międzybranżowej Identyfikacja organizacji potencjalnie spełniających oczekiwania powiązania Nawiązanie kontaktów osobistych Opracowanie planu działania z poszczególnymi podmiotami, identyfikacja
kluczowych projektów Podpisanie umów o współpracy Zapewnienie finansowania wybranych projektów
Strona 16 z 20
Strategia rozwoju Klastra PSB
NAZWA PROJEKTU
ORGANIZACJA CYKLU KONFERENCJI I SZKOLEŃ DLA KADRY KIEROWNICZEJ I PRACOWNIKÓW
NUMER P2 PROJEKTU
CEL
Podniesienie potencjału rozwojowego firm branży przetwórców szkła budowlanego poprzez rozwój kapitału ludzkiego
KLUCZOWE DZIAŁANIA
Analiza potrzeb szkoleniowych kadry kierowniczej i pracowników firm
zrzeszonych w Klastrze Zdefiniowanie tematów konferencji i szkoleń Opracowanie programów i metodyki kształcenia Organizacja konferencji i szkoleń: dobór wykładowców i trenerów,
zapewnienie bazy lokalowej, przygotowanie materiałów dydaktycznych Ewaluacja i badanie efektywności szkoleń
NAZWA PROJEKTU
BAZA WIEDZY BRANŻOWEJ I KLASTERINGOWEJ
NUMER P3 PROJEKTU
CEL
Pozyskiwanie i udostępnianie wiedzy branżowej i klasteringowej członkom powiązania kooperacyjnego
KLUCZOWE DZIAŁANIA
Analiza potrzeb informacyjnych członków Klastra Stworzenie Intranetu – portalu internetowego dla członków powiązania
kooperacyjnego Zgromadzenie i udostępnienie wiedzy z następujących zakresów: - oferta uczestników Klastra - funkcjonowanie branży PSB w Polsce i za granicą - najnowsze rozwiązania technologiczne - podstawy prawne i kluczowe zmiany wraz z wzorami dokumentów - systemy kontroli i zapewnienia jakości produkcji, zakładowe normy jakości - materiały dydaktyczne z konferencji i szkoleń - źródła pozyskiwania funduszy UE na rozwój - specjalistyczne oprogramowanie informatyczne - procedury reklamacji - windykacja należności Lista rekomendowanych dostawców komponentów, podwykonawców oraz firm oferujących specjalistyczne usługi prawne, finansowe, marketingowe i projektowe wraz z warunkami współpracy i korzystania z rabatów Zbudowanie internetowej bazy maszyn i urządzeń dostępnych w firmach zrzeszonych w Klastrze
Strona 17 z 20
Strategia rozwoju Klastra PSB
NAZWA PROJEKTU
WPROWADZENIE NA RYNEK NOWYCH INNOWACYJNYCH PRODUKTÓW
NUMER P4 PROJEKTU
CEL
Wzrost sprzedaży krajowej i zagranicznej produktów i usług wyprodukowanych w firmach powiązania kooperacyjnego
KLUCZOWE DZIAŁANIA
Analiza rynku pod kątem popytu na nowe innowacyjne produkty firm PSB Sprawdzenie czystości patentowej potencjalnych nowych produktów Opracowanie technologii produkcji we współpracy z jednostkami naukowo-
badawczymi przy uwzględnieniu poznanych zastrzeżeń patentowych Wykonanie prototypów produktów, przeprowadzenie badań i pomiarów Uzyskanie aprobaty technicznej dla gotowych wyrobów Uruchomienie produkcji masowej Promocja i wprowadzenie nowych produktów na rynek
NAZWA PROJEKTU
PROMOCJA KLASTRA
NUMER P5 PROJEKTU
CEL
Wsparcie sprzedaży oferty produktowej firm powiązania kooperacyjnego
KLUCZOWE DZIAŁANIA
Audyt dotychczasowych działań promocyjnych Klastra i firm zrzeszonych Opracowanie CI (tożsamości wizualnej) Klastra Określenie celów i grup docelowych komunikatów marketingowych Zaplanowanie narzędzi promocji i działań public relations Opracowanie budżetu i harmonogramu Określenie zasad finansowania kampanii marketingowych Wdrożenie zintegrowanego planu działań marketingowych oraz
wizerunkowych Klastra i firm powiązanych
NAZWA PROJEKTU
WDROŻENIE BIPV (ZINTEGROWANYCH SYSTEMÓW FOTOWOLTAICZNYCH)
NUMER P6 PROJEKTU
CEL
Wdrożenie technologii produkcji szyb fotowoltaicznych
KLUCZOWE DZIAŁANIA
Przeprowadzenie badania istniejących na rynku rozwiązań technicznych Sprawdzenie czystości patentowej Badanie rynku dostawców elementów fotowoltaicznych i folii Wykonanie próbnych ogniw Przeprowadzenie badań efektywności i żywotności elementów Wybór technologii, wprowadzenie BIPV na rynek
Strona 18 z 20
Strategia rozwoju Klastra PSB
NAZWA PROJEKTU
ORGANIZACJA KLASTRA
NUMER P7 PROJEKTU
CEL
Zbudowanie efektywnego centrum współpracy i rozwoju Klastra
KLUCZOWE DZIAŁANIA
Przygotowanie podstaw prawnych funkcjonowania Klastra (forma prawna,
NAZWA PROJEKTU
regulaminy i umowy wewnętrzne, zasady finansowania działalności oraz korzystania z efektów wspólnych działań) Zaprojektowanie struktury organizacyjnej, podziału obowiązków i kompetencji oraz systemu zarządzania projektami Opracowanie zasad komunikacji wewnętrznej Określenie modelu współpracy z podmiotami zewnętrznymi Przygotowanie wzorów dokumentów np. listów intencyjnych
PROGRAMY ROZWOJOWE DLA KLIENTÓW PSB
NUMER P8 PROJEKTU
CEL
Promowanie marki Klastra PSB jako innowacyjnego powiązania branżowego, budowanie relacji z potencjalnymi klientami.
KLUCZOWE DZIAŁANIA
Organizacja konferencji, seminariów, warsztatów i spotkań kooperacyjnych
dla odbiorców usług firm zrzeszonych w Klastrze Oferowanie specjalistycznych usług doradczych w zakresie przetwórstwa szkła
budowlanego dla projektantów, inwestorów, wykonawców i producentów stolarki okiennej Opracowanie i publikowanie specjalistycznych materiałów informacyjnych na temat wykorzystania szkła w budownictwie i wyposażeniu wnętrz
NAZWA PROJEKTU
STRATEGIA WEJŚCIA NA RYNKI ZAGRANICZNE
NUMER P9 PROJEKTU
CEL
Wzrost eksportu produktów i usług wytworzonych w ramach powiązania kooperacyjnego
KLUCZOWE DZIAŁANIA
Przeprowadzenie analizy potencjału wybranych rynków zagranicznych Identyfikacja potencjalnych produktów i usług eksportowych Wyznaczenie kluczowych czynników sukcesu na poszczególnych rynkach Opracowanie modelu biznesowego eksportu produktów i usług Określenie celów oraz projektów strategicznych na poszczególnych rynkach
Strona 19 z 20
Strategia rozwoju Klastra PSB
NAZWA PROJEKTU
WDROŻENIE PROGRAMU OPTYMALIZACJI PRODUKCJI W FIRMACH PSB
NUMER PROJEKTU
CEL
Podniesienie jakości produktów i usług, zmniejszenie kosztów procesów produkcyjnych
KLUCZOWE DZIAŁANIA
Organizacja szkoleń dla członków Klastra z zakresu organizacji procesów
P 10
produkcyjnych Identyfikacja przebiegu procesów głównych i wspierających Optymalizacja procesów produkcyjnych Zaprojektowanie opisów stanowiskowych i międzystanowiskowych Warsztaty wdrożeniowe dla kierownictwa i pracowników
NAZWA PROJEKTU
CIEPŁA RAMKA DYSTANSOWA
NUMER PROJEKTU
P 11
CEL
Pozyskanie dostępu do niskokosztowego systemu ramki typu Warm Edge, niezależnego od firm zagranicznych
KLUCZOWE DZIAŁANIA
Sprawdzenie możliwości produkcyjnych w firmach na terenie Polski Opracowanie własnej technologii produkcji ramki o niskim współczynniku
ciepła Wykonanie próbnej partii ramek Badania i testy produktu (m.in. współczynnik przenikania ciepła, odporność
na promieniowanie UV oraz na zmienne warunki termiczne) Opracowanie modelu biznesowego produkcji oraz wprowadzenia na rynek
nowego produktu
Tabele nr 7-18: Opisy przykładowych projektów strategicznych.
Opracowanie: Hanna Król e-mail:
[email protected] tel.: 600 88 55 99
Strona 20 z 20
