Strategia rozwoju gminy Korsze do roku 2020

Strategia rozwoju gminy Korsze do roku 2020 Warszawa – Korsze 2015 1 Projekt pn.: „Strategiczne planowanie szansą rozwoju kętrzyńskiego obszaru funkc...
24 downloads 6 Views 10MB Size
Strategia rozwoju gminy Korsze do roku 2020

Warszawa – Korsze 2015 1 Projekt pn.: „Strategiczne planowanie szansą rozwoju kętrzyńskiego obszaru funkcjonalnego” współfinansowany ze środków Unii Europejskiej przyznanych w ramach „Konkursu dotacji na działania wspierające jednostki samorządu terytorialnego w zakresie planowania współpracy ramach miejskich obszarów funkcjonalnych”

Związek gmin „Barcja”

gmina Reszel

gmina Korsze

Spis treści 1.

Wprowadzenie ................................................................................................................................ 5

2.

Opis metodologiczny ....................................................................................................................... 7

3.

2.1.

Cel i główne założenia projektu ............................................................................................... 7

2.2.

Opracowanie syntetycznej diagnozy ....................................................................................... 8

2.2.1.

Zakres diagnozy ............................................................................................................... 8

2.2.2.

Analiza danych zastanych ................................................................................................ 8

2.2.3.

Badania ankietowe .......................................................................................................... 8

2.3.

Opracowanie części projekcyjnej strategii .............................................................................. 9

2.4.

Uspołecznienie procesu......................................................................................................... 10

2.4.1.

Założenia koncepcji uspołecznienia .............................................................................. 10

2.4.2.

Warsztaty strategiczne (spotkania warsztatowo-konsultacyjne z liderami społecznymi) 10

2.4.3.

Spotkanie konsultacyjne z mieszkańcami...................................................................... 10

2.4.4.

Konsultacje on-line z wykorzystaniem platformy CyfrowaDemokracja.pl .................... 10

Diagnoza strategiczna gminy Korsze ............................................................................................. 12 3.1.

Informacje ogólne ................................................................................................................. 12

3.1.1.

Położenie geograficzne .................................................................................................. 12

3.1.2.

Rys historyczny .............................................................................................................. 14

3.1.3.

Podział administracyjny ................................................................................................. 15

3.2.

Rozwój społeczny .................................................................................................................. 16

3.2.1.

Demografia .................................................................................................................... 16

3.2.1.1.

Struktura wieku i płci ................................................................................................. 16

3.2.1.2.

Ruch naturalny i wędrówkowy .................................................................................. 20

3.2.2.

Warunki życia mieszkańców .......................................................................................... 21

3.2.3.

Oświata i opieka nad dziećmi ........................................................................................ 28

3.2.3.1.

Żłobki i przedszkola ................................................................................................... 28

3.2.3.2.

Szkoły podstawowe i gimnazjalne ............................................................................. 28

3.2.3.3.

Szkoły ponadgimnazjalne i inne placówki oświatowe ............................................... 32

3.2.4.

Ochrona zdrowia ........................................................................................................... 36

3.2.5.

Pomoc społeczna i rozwiązywanie problemów społecznych ........................................ 39 2

Projekt pn.: „Strategiczne planowanie szansą rozwoju kętrzyńskiego obszaru funkcjonalnego” współfinansowany ze środków Unii Europejskiej przyznanych w ramach „Konkursu dotacji na działania wspierające jednostki samorządu terytorialnego w zakresie planowania współpracy ramach miejskich obszarów funkcjonalnych”

Związek gmin „Barcja”

gmina Reszel

gmina Korsze

3.2.6.

Aktywność obywatelska i społeczeństwo informacyjne ............................................... 40

3.2.7.

Podsumowanie .............................................................................................................. 44

3.3.

Rynek pracy ........................................................................................................................... 46

3.3.1.

Aktywność ekonomiczna ludności, w tym struktura zatrudnienia ................................ 46

3.3.2. Charakterystyka bezrobocia wraz z analizą sytuacji grup szczególnie zagrożonych bezrobociem .................................................................................................................................. 50 3.3.3.

Działania na rzecz osób bezrobotnych .......................................................................... 53

3.3.4.

Podsumowanie .............................................................................................................. 56

3.4.

Kultura (w tym ochrona dziedzictwa kulturowego), sport i rekreacja .................................. 57

3.4.1.

Dom kultury ................................................................................................................... 57

3.4.2.

Biblioteka ....................................................................................................................... 58

3.4.3.

Stowarzyszenia o profilu kulturalnym ........................................................................... 59

3.4.4.

Imprezy cykliczne........................................................................................................... 60

3.4.5.

Wydatki na kulturę ........................................................................................................ 63

3.4.6.

Dziedzictwo kulturowe i jego ochrona .......................................................................... 64

3.4.7.

Rekreacja i sport ............................................................................................................ 64

3.4.8.

Podsumowanie .............................................................................................................. 65

3.5.

Infrastruktura techniczna ...................................................................................................... 66

3.5.1.

Sieć komunikacyjna ....................................................................................................... 66

3.5.2.

Sieć wodociągowa i kanalizacyjna ................................................................................. 69

3.5.3.

Sieć gazowa ................................................................................................................... 73

3.5.4.

Gospodarka odpadami .................................................................................................. 75

3.5.5.

Podsumowanie .............................................................................................................. 77

3.6.

Potencjał gospodarczy i struktura gospodarki ...................................................................... 77

3.6.1.

Instytucje otoczenia biznesu ......................................................................................... 83

3.6.2.

Rolnictwo ....................................................................................................................... 84

3.6.3.

Turystyka ....................................................................................................................... 85

3.6.3.1.

Atrakcje turystyczne .................................................................................................. 85

3.6.3.2.

Baza noclegowa ......................................................................................................... 86

3.6.4. 3.7.

Podsumowanie .............................................................................................................. 86

Potencjał przyrodniczy i jego ochrona .................................................................................. 87 3

Projekt pn.: „Strategiczne planowanie szansą rozwoju kętrzyńskiego obszaru funkcjonalnego” współfinansowany ze środków Unii Europejskiej przyznanych w ramach „Konkursu dotacji na działania wspierające jednostki samorządu terytorialnego w zakresie planowania współpracy ramach miejskich obszarów funkcjonalnych”

Związek gmin „Barcja”

gmina Reszel

gmina Korsze

3.7.1. 4.

Podsumowanie .............................................................................................................. 89

Wyniki badania społecznego ......................................................................................................... 90 4.1.

Badanie wśród mieszkańców gminy Korsze .......................................................................... 90

4.1.1.

Próba ............................................................................................................................. 90

4.1.2.

Wyniki badania .............................................................................................................. 92

4.1.3.

Podsumowanie .............................................................................................................. 95

4.2.

Badanie wśród przedsiębiorców Kętrzyńskiego Obszaru Funkcjonalnego ........................... 95

4.2.1.

Próba ............................................................................................................................. 95

4.2.2.

Wyniki badania .............................................................................................................. 97

4.2.3.

Podsumowanie ............................................................................................................ 101

5.

Analiza problemów ...................................................................................................................... 102

6.

Analiza SWOT .............................................................................................................................. 104

7.

Analiza PEST................................................................................................................................. 107

8.

Misja i wizja rozwoju ................................................................................................................... 110

9.

Programowanie rozwoju gminy .................................................................................................. 112 9.1.

Obszary strategiczne ........................................................................................................... 112

9.2.

Cele priorytetowe ................................................................................................................ 112

9.3.

Szczegółowe kierunki działań wraz z zadaniami realizacyjnymi.......................................... 113

10.

Źródła finansowania ................................................................................................................ 138

11.

Wdrożenie i monitoring Strategii ............................................................................................ 144

11.1.

Programowanie rozwoju gminy ...................................................................................... 145

11.2.

Zasady zarządzania strategią ........................................................................................... 146

11.3.

Monitoring strategii......................................................................................................... 147

11.4.

Wskaźniki realizacji celów priorytetowych...................................................................... 150

4 Projekt pn.: „Strategiczne planowanie szansą rozwoju kętrzyńskiego obszaru funkcjonalnego” współfinansowany ze środków Unii Europejskiej przyznanych w ramach „Konkursu dotacji na działania wspierające jednostki samorządu terytorialnego w zakresie planowania współpracy ramach miejskich obszarów funkcjonalnych”

Związek gmin „Barcja”

gmina Reszel

gmina Korsze

1. Wprowadzenie Strategia Rozwoju gminy Korsze na lata 2014-2020 została opracowana w ramach projektu „Strategiczne planowanie szansą rozwoju Kętrzyńskiego Obszaru Funkcjonalnego”, który jest współfinansowany ze środków Unii Europejskiej przyznanych w ramach „Konkursu dotacji na działania wspierające jednostki samorządu terytorialnego w zakresie planowania współpracy w ramach miejskich obszarów funkcjonalnych”. Liderem projektu jest Związek gmin „Barcja”, natomiast partnerami projektu są gmina Reszel i gmina Korsze. Zapisy Strategii rozwoju gminy Korsze są spójne ze Strategią rozwoju Kętrzyńskiego Obszaru Funkcjonalnego. Podstawą do opracowania tej Strategii stało się podpisanie w dniu 14 października 2014 roku przez przedstawicieli samorządów powiatu kętrzyńskiego porozumienia w sprawie utworzenia Kętrzyńskiego Obszaru Funkcjonalnego. Miało ono duże znaczenie ze względu na politykę rozwoju Unii Europejskiej w perspektywie 2014-2020. Nowe podejście zakłada promowanie idei partnerstwa i współpracy między jednostkami samorządów terytorialnych (JST). Dzięki temu możliwe ma być wykorzystanie wspólnych potencjałów do dalszego rozwoju oraz przezwyciężania problemów, mających charakter ponadlokalny. Tworzenie Strategii Rozwoju gminy Korsze wpisuje się w dokumenty strategiczne zarówno na poziomie krajowym, jak i europejskim. Można do nich zaliczyć: dokumenty lokalne 

Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy i miasta Korsze

dokumenty regionalne i krajowe 

Koncepcja Przestrzennego Zagospodarowania Kraju 2030,



Krajowa Strategia Rozwoju Regionalnego 2010-2020: Regiony, Miasta, Obszary Wiejskie,



Ustawa z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym1,



Założenia Krajowej Polityki Miejskiej,



Strategia Rozwoju Polski Wschodniej do roku 2020,



Strategia Rozwoju Województwa Warmińsko-Mazurskiego do 2025,

dokumenty europejskie 

Pakiet legislacyjny dla polityki spójności przedstawionymi przez KE w dniu 6 października 2011 r.,



Strategia Europa 2020,



Umowa Partnerstwa 2014-2020,



Zasady realizacji Zintegrowanych Inwestycji Terytorialnych w Polsce.

1

Jednolity tekst ustawy z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (Dz. U. z 2012 r. poz. 647) został wprowadzony Obwieszczeniem Marszałka Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 5 lutego 2015 r. w sprawie ogłoszenia jednolitego tekstu ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (Dz. U. 2015 poz. 199).

5 Projekt pn.: „Strategiczne planowanie szansą rozwoju kętrzyńskiego obszaru funkcjonalnego” współfinansowany ze środków Unii Europejskiej przyznanych w ramach „Konkursu dotacji na działania wspierające jednostki samorządu terytorialnego w zakresie planowania współpracy ramach miejskich obszarów funkcjonalnych”

Związek gmin „Barcja”

gmina Reszel

gmina Korsze

Strategia rozwoju to scenariusz osiągania celów wspólnoty samorządowej, co oznacza, że dokument ma służyć jako narzędzie zmiany sytuacji obecnej w projektowaną. Na podstawie analizy danych zastanych, wyników spotkań warsztatowo-konsultacyjnych oraz badań społecznych zostały opracowane cele priorytetowe, szczegółowe kierunki działań i zadania realizacyjne, które wyznaczają schemat rozwoju gminy oraz sposoby dążenia do osiągnięcia zakładanej misji i wizji gminy. Przy określaniu celów priorytetowych uwzględnione zostały uwarunkowania zewnętrzne i wewnętrzne. Cele priorytetowe dotyczą spraw, co do których władze samorządowe gminy i partnerzy społeczni (każdy w zakresie swoich kompetencji), mogą podejmować autonomiczne działania. Proponowane w Strategii cele i zadania służące ich realizacji, obejmują wszystkie sfery życia i funkcjonowania gminy. W pracach nad Strategią wyodrębnione zostały trzy obszary strategiczne: 

obszar społeczny,



obszar potencjałów i zasobów,



obszar gospodarki i promocji.

Kompleksowe podejście, będące cechą planowania strategicznego powoduje, iż realizacja Strategii jest wspólnym zadaniem władz samorządowych i wszystkich parterów społecznogospodarczych działających na terenie gminy. Bardzo ważnym aspektem jest uspołecznienie procesu opracowania i wdrażania Strategii przy udziale wszystkich głównych partnerów społeczno-gospodarczych. Do realizacji Strategii niezbędne będzie podejmowanie działań: 

samodzielnych przez władze samorządowe,



samodzielnych przez podmioty sektora prywatnego,



samodzielnych przez organizacje pozarządowe,



indywidualnych przez mieszkańców i ich nieformalne grupy i środowiska,



wspólnych z udziałem parterów z różnych sektorów (publicznego, prywatnego i pozarządowego).

6 Projekt pn.: „Strategiczne planowanie szansą rozwoju kętrzyńskiego obszaru funkcjonalnego” współfinansowany ze środków Unii Europejskiej przyznanych w ramach „Konkursu dotacji na działania wspierające jednostki samorządu terytorialnego w zakresie planowania współpracy ramach miejskich obszarów funkcjonalnych”

Związek gmin „Barcja”

gmina Reszel

gmina Korsze

2. Opis metodologiczny 2.1.

Cel i główne założenia projektu

Opracowanie dokumentu następujących celów:

Strategii

rozwoju gminy

Korsze

ma

umożliwić

realizację



identyfikację obszarów wsparcia/obszarów problemowych,



określenie celów rozwojowych,



określenie priorytetów i listy przedsięwzięć do realizacji, ze wskazaniem strategicznych projektów,



poprawę warunków rozwoju i integracji Obszaru Funkcjonalnego.

Tworzenie dokumentu Strategii odbywało się w oparciu o następujące założenia: 1) Przyjęta została perspektywa planowania do 2020 roku. 2) Strategia opracowywana była metodą uspołecznioną. 3) Strategia jest spójna ze Strategią Kętrzyńskiego Obszaru Funkcjonalnego, Strategią Rozwoju Warmińsko-Mazurskiego do 2025 r. oraz innymi dokumentami strategicznymi i planistycznymi wyższego szczebla (wspólnotowymi, krajowymi, regionalnymi). 4) Strategia koncentruje się na zagadnieniach, przedsięwzięciach i innych działaniach służących rozwiązywaniu problemów demograficznych, społecznych, gospodarczych, środowiskowych i klimatycznych, które wpływają na rozwój gminy. 5) Strategia uwzględnia zasady zrównoważonego rozwoju, to jest: 

zachowanie szansy dla przyszłych pokoleń na realizację ich potrzeb,



poszanowanie zasobów ze względu na ich ograniczoność,



harmonizowanie ekologicznych, społecznych i ekonomicznych celów rozwoju,



długookresowe podejście do analizowania, planowania i urzeczywistniania celów rozwoju.

6) Planowanie i realizacja Strategii uwzględnia potrzeby mieszkańców gminy jak również perspektywę całego Obszaru Funkcjonalnego. 7) Zadaniem Strategii jest ułatwienie władzom gminy Korsze osiągania długookresowych celów rozwojowych. 8) Dokument Strategii rozwoju został poddany konsultacji społecznej.

7 Projekt pn.: „Strategiczne planowanie szansą rozwoju kętrzyńskiego obszaru funkcjonalnego” współfinansowany ze środków Unii Europejskiej przyznanych w ramach „Konkursu dotacji na działania wspierające jednostki samorządu terytorialnego w zakresie planowania współpracy ramach miejskich obszarów funkcjonalnych”

Związek gmin „Barcja”

gmina Reszel

gmina Korsze

2.2.

Opracowanie syntetycznej diagnozy 2.2.1.

Zakres diagnozy

Na potrzeby powstającego dokumentu została opracowana strategiczna diagnoza aktualnego stanu gminy Korsze. Na podstawie przeprowadzonych analiz sformułowane zostały wnioski stanowiące podstawę do wyznaczenia kierunków rozwoju. W oparciu o zebrane dane zostały także wskazane obszary wsparcia zgodne z wytycznymi dla dokumentów Zintegrowanych Inwestycji Terytorialnych. Elementem diagnozy było również opracowanie analizy SWOT gminy.

2.2.2.

Analiza danych zastanych

Diagnoza została sformułowana na podstawie analizy danych zastanych (desk research), przy czym głównym źródłem informacji były dane udostępnione przez jednostki administracji samorządowej (w tym dokumenty strategiczne). W miarę potrzeby i możliwości wykorzystane zostały również dane z innych źródeł, w tym: 

wyniki badań delimitacji Kętrzyńskiego Obszaru Funkcjonalnego (KOF) opracowane w ramach projektu „Przeprowadzenie badań oraz diagnozy i delimitacji kętrzyńskiego obszaru funkcjonalnego w ramach projektu pn. Strategiczne planowanie szansą rozwoju kętrzyńskiego obszaru funkcjonalnego”,



dane Głównego Urzędu Statystycznego oraz Banku Danych Lokalnych,



dane instytucji rynku pracy.

Analiza obejmowała aktualne dane (nie starsze niż 5 lat). W celu porównania danych pomiędzy jednostkami terytorialnymi różnego typu (gminy, powiaty, województwa, kraj), Główny Urząd Statystyczny przelicza część danych na liczbę osób (np. 10 000 osób). Stąd rozbieżność między liczbami bezwzględnymi (np. liczbą działających w gminie przychodni czy stowarzyszeń) a względnymi (wskaźniki). Dzięki wskaźnikom możliwe jest określenie, jak gmina Korsze prezentuje się na tle innych jednostek terytorialnych.

2.2.3.

Badania ankietowe

Celem przeprowadzenia badań społecznych było uwzględnienie perspektywy społeczności lokalnej przy opracowywaniu diagnozy oraz formułowaniu Strategii rozwoju gminy Korsze. Zaproszenie do wzięcia udziału w badaniu zostało skierowane do dwóch podgrup: 

mieszkańców gminy Korsze,



przedsiębiorców prowadzących działalność na terenie gminy Korsze oraz inne podmioty z terenu gminy.

Badania społeczne zostały przeprowadzone za pomocą kwestionariusza ankiety internetowej CAWI (Computer Assisted Web Interview). Jest to technika badawcza polegająca na zamieszczeniu kwestionariusza na stronie WWW, aby respondenci mogli wypełnić go za pośrednictwem Internetu w dogodnym dla siebie czasie. Do jej zalet należy więc możliwość dotarcia do osób rozproszonych terytorialnie oraz fakt, że respondenci mogli brać udział w 8 Projekt pn.: „Strategiczne planowanie szansą rozwoju kętrzyńskiego obszaru funkcjonalnego” współfinansowany ze środków Unii Europejskiej przyznanych w ramach „Konkursu dotacji na działania wspierające jednostki samorządu terytorialnego w zakresie planowania współpracy ramach miejskich obszarów funkcjonalnych”

Związek gmin „Barcja”

gmina Reszel

gmina Korsze

badaniu bez wychodzenia z domu. Ważne jest również wysokie poczucie anonimowości respondentów, sprzyjające szczerym i otwartym odpowiedziom. Kwestionariusz został umieszczony na dwóch wyspecjalizowanych platformach internetowych Wykonawcy: 

Cyfrowy Manager – ankieta została opublikowana na platformie, zaś osoby wytypowane do udziału w badaniu (przedsiębiorcy) otrzymały drogą elektroniczną zaproszenie ze spersonalizowanym linkiem umożliwiającym wypełnienie kwestionariusza.



CyfrowaDemokracja.pl– ankieta została umieszczona na platformie będącej narzędziem dialogu społecznego. Do udziału w badaniu zaproszeni zostali wszyscy chętni, informację o badaniu (wraz z linkiem) opublikowano na stronach internetowych odwiedzanych przez mieszkańców – stronach jednostek samorządowych, portalach społecznościowych, etc.

2.3.

Opracowanie części projekcyjnej strategii

Prace nad Strategią były prowadzone przez konsultantów z udziałem kluczowych interesariuszy. Przedstawiciele władz samorządowych, wytypowani pracownicy JST oraz reprezentanci poszczególnych grup interesów uczestniczyli w pracach nad opracowaniem Strategii. Miało to zapewnić wysoki stopień akceptacji dokumentu (co z kolei co warunkuje skuteczność na etapie wdrożenia). Przyjęto następujące zasady pracy nad Strategią: 1) Kierowanie pracą przez przedstawicieli Zamawiającego. 2) Udział w pracach diagnostycznych i projektowych przedstawicieli władz samorządowych. 3) Aktywne uczestnictwo: 

czołowych polityków/liderów lokalnych,



reprezentantów głównych grup interesów,



kluczowych podmiotów działających na obszarze gminy.

4) Partycypacja społeczna: 

udział reprezentantów społeczności lokalnej (jako źródła informacji, współautorów koncepcji oraz realizatorów przyszłych działań),



mobilizowanie mieszkańców do dyskusji, tworzenia i działania,



publiczna konsultacja strategii.

5) W celu sprawnego zarządzania procesem realizacji prac oraz skutecznego i efektywnego działania planuje się powołanie następujących zespołów i funkcji: 

Koordynator ds. Strategii Gminy,



Zespół Koordynujący,



Zespół Roboczy,



Kierownik Zespołu Konsultantów ResPublic,



Zespół Konsultantów ResPublic. 9

Projekt pn.: „Strategiczne planowanie szansą rozwoju kętrzyńskiego obszaru funkcjonalnego” współfinansowany ze środków Unii Europejskiej przyznanych w ramach „Konkursu dotacji na działania wspierające jednostki samorządu terytorialnego w zakresie planowania współpracy ramach miejskich obszarów funkcjonalnych”

Związek gmin „Barcja”

gmina Reszel

gmina Korsze

2.4.

Uspołecznienie procesu 2.4.1.

Założenia koncepcji uspołecznienia

Udział społeczności lokalnej w opracowywaniu dokumentu Strategii był konieczny, aby dokument jak najpełniej odzwierciedlał potrzeby i preferencje zróżnicowanych grup interesariuszy. Dlatego też przyjęte zostały następujące założenia dotyczące uspołecznienia prac nad Strategią: 1) Proces uspołecznienia prac nad dokumentami realizowany był wśród interesariuszy Strategii, a więc podmiotów (osób fizycznych i prawnych), na których funkcjonowanie będzie miała ona wpływ. 2) W ramach procesu prowadzona była zarówno komunikacja jedno- jak i dwukierunkowa. 3) Uspołecznienie było prowadzone w sposób bezpośredni. 4) Wszystkie działania zaplanowane w ramach procesu uspołecznienia były na bieżąco dopasowywane do oczekiwań, potrzeb i możliwości uczestników procesu.

2.4.2. Warsztaty strategiczne (spotkania warsztatowokonsultacyjne z liderami społecznymi) Spotkanie warsztatowe miało na celu włączenie przedstawicieli społeczności gminy Korsze do prac nad Strategią. Poprzez zaangażowanie osób reprezentujących różne grupy interesariuszy możliwe było dokonanie wielostronnej analizy aktualnej sytuacji. Do udziału w warsztacie zaproszone zostały osoby, które ze względu na role pełnione w życiu społecznym gminy mogą być określone mianem liderów społecznych. Podczas spotkania odbywały się prace trzech obszarach: społecznym, zasobów i potencjałów oraz gospodarki i promocji gminy. Dla uzyskania jak najlepszych rezultatów pracy zastosowana została technika moderacji wizualnej. Istotne było również prowadzenie dyskusji przez moderatora, dzięki czemu możliwe było zogniskowanie jej na kluczowych zagadnieniach jak również zapewnienie wysokiego poziomu aktywności wszystkich obecnych osób.

2.4.3.

Spotkanie konsultacyjne z mieszkańcami

Na etapie konsultacji dokumentu zostało przeprowadzone spotkanie mające na celu umożliwienie mieszkańcom wyrażenia swoich opinii odnośnie Strategii. Miało ona charakter otwarty. W celu dotarcia do jak największej liczby osób informacje były rozpowszechniane za pomocą plakatów, informacji na tablicach ogłoszeń, stronach www oraz informacji przekazywanych w wszelkiego rodzaju spotkaniach organizowanych w gminie Korsze. Władze gminy współpracowały z Wykonawcą w rozpowszechnieniu informacji o konsultacjach poprzez zamieszczenie informacji na urzędowych stronach internetowych oraz rozesłanie zaproszeń do ich udziału.

2.4.4. Konsultacje on-line z wykorzystaniem platformy CyfrowaDemokracja.pl Platforma CyfrowaDemokracja.pl to narzędzie służące do przeprowadzenia konsultacji w formie on-line. Formularz konsultacyjny został zamieszczony w Internecie, dzięki czemu wszystkie zainteresowane osoby miały do niego dostęp z dowolnego komputera, w dogodnym 10 Projekt pn.: „Strategiczne planowanie szansą rozwoju kętrzyńskiego obszaru funkcjonalnego” współfinansowany ze środków Unii Europejskiej przyznanych w ramach „Konkursu dotacji na działania wspierające jednostki samorządu terytorialnego w zakresie planowania współpracy ramach miejskich obszarów funkcjonalnych”

Związek gmin „Barcja”

gmina Reszel

gmina Korsze

dla siebie czasie. Jest to funkcjonalne rozwiązanie ułatwiające udział w konsultacjach osób zamieszkujących cały obszar gminy, również tych, których dyspozycyjność czasowa jest niewielka (np. ze względu na działalność zawodową czy aktywność społeczną). Do konsultacji został załączony dokument Strategii, tak aby przed wyrażeniem swoich opinii mieszkańcy mogli zapoznać się z jego treścią. Taka forma przeprowadzenia konsultacji zapewniła wysoką jakość merytoryczną zgłoszonych komentarzy, a także ułatwiła opracowywanie ich (uwagi zgłaszane za pośrednictwem formularza odnosiły się do konkretnych części Strategii). Konsultacje były promowane poprzez serwisy samorządowe (strona www gminy, podległych jej instytucji, jak szkoły czy domy kultury, konta gminy na portalach społecznościowych) oraz strony dotyczące Obszaru Funkcjonalnego (lokalne portale informacyjne, fora mieszkańców). Dzięki przekazaniu informacji o konsultacjach poprzez możliwie wiele kanałów, możliwe było dotarcie do możliwie licznej grupy interesariuszy Strategii.

11 Projekt pn.: „Strategiczne planowanie szansą rozwoju kętrzyńskiego obszaru funkcjonalnego” współfinansowany ze środków Unii Europejskiej przyznanych w ramach „Konkursu dotacji na działania wspierające jednostki samorządu terytorialnego w zakresie planowania współpracy ramach miejskich obszarów funkcjonalnych”

Związek gmin „Barcja”

gmina Reszel

gmina Korsze

3. Diagnoza strategiczna gminy Korsze 3.1.

Informacje ogólne 3.1.1.

Położenie geograficzne

Gmina Korsze położona jest w środkowo-zachodniej części powiatu kętrzyńskiego, województwa warmińsko-mazurskiego. Od zachodu i północnego zachodu graniczy z gminami Sępopol i Bisztynek (powiat bartoszycki). Od północnego wschodu z gminą Barciany, od południowego wschodu z gminą Kętrzyn, a od południa z gminą Reszel – wszystkie należące do powiatu kętrzyńskiego. Mapa 1. Położenie gminy Korsze na tle Kętrzyńskiego Obszaru Funkcjonalnego

Źródło: www.geoportal.gov.pl

Gmina Korsze zajmuje powierzchnię równą 249,84 km2, co stanowi 20,6% powierzchni powiatu kętrzyńskiego i 1% powierzchni województwa warmińsko-mazurskiego. Struktura wykorzystania gruntów w gminie przedstawia się następująco: 

grunty rolne – 78,45%,



grunty leśne – 15,39%,



tereny zurbanizowane – 3,81%,



obszary zajęte przez wody – 0,69%,

12 Projekt pn.: „Strategiczne planowanie szansą rozwoju kętrzyńskiego obszaru funkcjonalnego” współfinansowany ze środków Unii Europejskiej przyznanych w ramach „Konkursu dotacji na działania wspierające jednostki samorządu terytorialnego w zakresie planowania współpracy ramach miejskich obszarów funkcjonalnych”

Związek gmin „Barcja”

gmina Reszel

gmina Korsze



inne – 1,67%2.

W gminie Korsze przeważająca część obszaru to grunty rolne. W porównaniu ze średnią dla Polski stosunkowo mały odsetek powierzchni zajmują lasy. Mniejsza niż średnia dla Polski czy województwa jest powierzchnia gruntów zajętych pod wody czy tereny zurbanizowane. W województwie warmińsko-mazurskim powierzchnia gruntów zajętych pod wody to 5,73% całego obszaru województwa – co daje jeden z wyższych wskaźników w Polsce. W gminie Korsze wskaźnik ten wynosi zaledwie 0,69%. Patrząc na podział fizyczno-geograficzny Polski (Kondracki, 1978) obszar gminy Korsze znajduje się w makroregionie Niziny Staropruskiej na Nizinie Sępopolskiej3. Obszar ten jest rozległą niecką z wykształconym dnem doliny rzeki Guber, będącej dopływem rzeki Łyny. Obecne ukształtowanie terenu jest konsekwencją zlodowaceń, na skutek których w podłożu zalegają iły, na których wykształciły się żyzne gleby brunatne, co sprzyja rozwojowi rolnictwa na tym obszarze. Mapa 2. Podział na krainy fizyczno-geograficzny polski prof. Kondrackiego na tle granic powiatu kętrzyńskiego

Źródło: opracowanie własne na http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/4/4e/Mezoregiony_Kondrackiego.png

podstawie

2

Dane z BDL GUS Gmina Korsze znajduje się w mezoregionie: Niż Wschodnioeuropejski w prowincji: Niż WschodniobałtyckoBiałoruski, w podprowincji: Pobrzeży Wschodniobałtyckich. 3

13 Projekt pn.: „Strategiczne planowanie szansą rozwoju kętrzyńskiego obszaru funkcjonalnego” współfinansowany ze środków Unii Europejskiej przyznanych w ramach „Konkursu dotacji na działania wspierające jednostki samorządu terytorialnego w zakresie planowania współpracy ramach miejskich obszarów funkcjonalnych”

Związek gmin „Barcja”

gmina Reszel

gmina Korsze

3.1.2.

Rys historyczny

Położenie Korsz – niemal dokładnie w centralnym punkcie dawnych Prus, a obecnego województwa warmińsko-mazurskiego – przesądziło o wyborze tej miejscowości jako węzła kolejowego. Funkcjonowanie węzła kolejowego było istotnym czynnikiem miastotwórczym. Wybudowane na przełomie lat 60-tych i 70-tych XIX wieku dwie linie kolejowe: północna (Królewiec – Bartoszyce - Korsze – Ełk – Prostki) i południowa (Toruń – Olsztyn – Korsze – Gierdawy, ob. Żeleznodarożnyj – Wystruć, ob. Czerniachowski) zadecydowały o szybkim rozwoju przestrzennym i ludnościowym osady, której nigdy tu przedtem nie było, a która pojawiła się obok znanej tylko pod tą nazwą wsi szlacheckiej z folwarkiem. Jeszcze w 1820 roku istniało tu 15 chałup, które zamieszkiwało 114 osób, zaś właściciel majątku przeniósł swoją rezydencję do położonego nieopodal Romankowa (niem. Romsdorf). Pierwsze informacje o dzisiejszych Korszach pochodzą z XIV wieku. Pierwotnie było to jedno z licznych pruskich dóbr służebnych, jakie Zakon Krzyżacki zakładał wokół zamków. W przypadku gminy Korsze wiele miejscowości powstało jako dobra wokół zamku w Sątocznie (wybudowanego w 1326 roku). W 1418 roku majątek nadany został rycerzowi frankońskiemu von Königsegg. Ród posiadał później na terenie Prus liczne majątki, a jego przedstawicieli odnaleźć można wśród radców państwa zakonnego czy księstwa pruskiego. Najstarszy dokument, w którym wymieniono nazwę Korsze pochodzi z 1448 roku – ten rok przyjmuje się jako datę założenia miejscowości. Na początku XVIII wieku majątek uzyskał od króla pruskiego, w dowód zasług w wojnie siedmioletniej, podporucznik de Fresin, przedstawiciel szlachty belgijskiej. W 1734 roku zbudował w Korszach pierwszą szkołę, do czego zobowiązywał go dekret królewski. Szkoła stanęła przy gościńcu między dworem a folwarkiem, niedaleko skrzyżowania z traktem biegnącym na północ (szkoła została zmodernizowana pod koniec XIX wieku, a funkcjonowała do 1996 roku). Po uruchomieniu linii kolejowej w II połowie XIX wieku następuje rozbudowa osady poprzez wybudowanie zespołu dworca i budynków mieszkalnych dla pracowników. Rozwój osady stymulowało także powstanie węzła drogowego. U schyłku XIX wieku Korsze nabrały cech miejskich. W 1900 roku miejscowość liczyła 490 mieszkańców, rozpoczęto budowę trzech hoteli, rzeźni, mleczarni, poczty, później fabryki mleka skondensowanego, stadionu, kąpieliska, kina. Zatrudnienie dawały drobne zakłady rzemieślnicze i usługowe. Na początku XX wieku wybudowano dwa kościoły: katolicki i ewangelicki (obecnie prawosławny). Budowę trzech osiedli domków jedno i dwurodzinnych rozpoczęto na początku lat 20-tych XX wieku, a następnie zbudowano gmach 18-klasowej szkoły podstawowej i gimnazjum. W 1925 roku liczba ludności Korsz przekroczyła 2500 osób, a w 1939 roku ponad 3000 osób. Osobliwością Korsz było Technikum Pszczelarskie – jedno z dwóch na terenie Niemiec – prowadzące nie tylko nauczanie, ale także szeroko zakrojone poradnictwo. Drugą osobliwością Korsz była powstała ok. 1900 roku restauracja dworcowa, która zdolna była w ciągu dziesięciominutowego postoju pociągu berlińskiego zaopatrzyć wszystkich chętnych w grochówkę (grochówka a’la Korsze) na wędzonej szynce, która zasłynęła szeroko w Niemczech jako smaczny posiłek jednodaniowy (znane do dziś danie kuchni niemieckiej „ein Topf”). II wojna spowodowała znaczne zniszczenie Korsz, zarówno w okresie walk między siłami niemieckimi i radzieckimi (27/28 stycznia 1945 roku), jak i późniejszej grabieży dokonanej przez żołnierzy radzieckich traktujących te tereny jako łup wojenny. Dopiero 27 kwietnia 1945 14 Projekt pn.: „Strategiczne planowanie szansą rozwoju kętrzyńskiego obszaru funkcjonalnego” współfinansowany ze środków Unii Europejskiej przyznanych w ramach „Konkursu dotacji na działania wspierające jednostki samorządu terytorialnego w zakresie planowania współpracy ramach miejskich obszarów funkcjonalnych”

Związek gmin „Barcja”

gmina Reszel

gmina Korsze

roku miejscowość została przekazana polskim władzom. Nowi mieszkańcy – repatrianci z Kresów Wschodnich oraz osoby przesiedlone w ramach akcji „Wisła” z centralnej Polski odbudowali ze zniszczeń Korsze, później przyczynili się do rozbudowy. W 1962 roku miejscowość otrzymała prawa miejskie, stając się najmłodszym miastem w regionie4. W latach powojennych przyjęto też dzisiejsze nazwy miejscowości – dla przykładu przedwojenną nazwę „Korschen” zastąpiono przez „Korszyn”, „Langheim” stały się „Łankiejmami”, a „Sątoczno” zastąpiło „Leunenburg”. W okresie PRL-u na terenie gminy powstały Państwowe Gospodarstwa Rolne, m.in. w Garbnie, Łankiejmach, Korszach i Prośnie. Gospodarstwa zostały zlikwidowane w połowie lat 90. wraz ze zmianą ustroju polityczno-gospodarczego. Występowanie na terenie miasta i gminy licznych śladów z przeszłości, w tym zachowanie się wielu cennych zabytków z pewnością może stanowić lokalną atrakcję turystyczną przyciągającą na teren Korsz miłośników historii. Dziedzictwo kulturowe oraz zachowane ślady historii tych ziem stanowi doskonałą bazę wyjściową do rozwoju turystyki.

3.1.3.

Podział administracyjny

Gmina Korsze podzielona jest na 22 następujące sołectwa: 

Babieniec,



Błogoszewo,



Bykowo,



Dłużec Wielki,



Garbno,



Glitajny



Gudniki,



Gudziki,



Kałwągi,



Karszewo,



Kraskowo,



Łankiejmy,



Parys,



Piaskowiec,



Płutniki,



Podlechy,



Prosna,



Saduny,

4

Na podstawie opracowania Tadeusza Korowaja.

15 Projekt pn.: „Strategiczne planowanie szansą rozwoju kętrzyńskiego obszaru funkcjonalnego” współfinansowany ze środków Unii Europejskiej przyznanych w ramach „Konkursu dotacji na działania wspierające jednostki samorządu terytorialnego w zakresie planowania współpracy ramach miejskich obszarów funkcjonalnych”

Związek gmin „Barcja”

gmina Reszel

gmina Korsze



Sajna Wielka,



Sątoczno,



Suśnik,



Tołkiny.

3.2.

Rozwój społeczny 3.2.1.

Demografia

3.2.1.1. Struktura wieku i płci W latach 2009-2013 liczba mieszkańców gminy Korsze nieznacznie wzrosła (z 10 322 do 10 388), a ich udział w liczbie ludności Kętrzyńskiego Obszaru Funkcjonalnego utrzymywał się na poziomie 15,9%. Łączna liczba mieszkańców Kętrzyńskiego Obszaru Funkcjonalnego zgodnie z zdanymi GUS wyniosła w 2013 r. 65 509 osób, natomiast gęstość zaludnienia 54,5 osób na km2. Liczba mieszkańców w poszczególnych gminach została zaprezentowana w tabeli 1. Gmina Korsze jest drugą najbardziej ludną spośród gmin członkowskich KOF, ponad dwuipółkrotnie mniejszą od miasta Kętrzyna – najludniejszej z gmin Obszaru. Ogólnie liczba ludności na terenie całego KOF wzrosła w porównaniu do roku 2009 o 1,1%. Tabela 1. Liczba ludności w podziale na poszczególne gminy KOF i jednostki porównywane w latach 2009-2013 Jednostka terytorialna powiat kętrzyński miasto Kętrzyn gmina Kętrzyn gmina Barciany gmina Korsze gmina Reszel gmina Srokowo

2009

2010

2011

2012

2013

65 27 8 6 10 8 4

66 28 8 6 10 8 4

66 28 8 6 10 8 4

66 28 8 6 10 8 4

65 28 8 6 10 7 4

080 672 020 609 322 084 373

964 519 443 790 610 241 361

642 363 470 753 579 155 322

325 256 472 758 473 088 278

735 051 439 671 388 968 218

Dynamika (2009=100) 101,0 101,4 105,2 100,9 100,6 98,6 96,5

Źródło: opracowanie własne na podstawie danych BDL GUS oraz danych przekazanych przez Urząd Gminy Srokowo

Biorąc pod uwagę udział procentowy mieszkańców poszczególnych gmin w łącznej liczbie mieszkańców KOF mieszkańcy gminy Korsze stanowią drugą co do liczebności grupę – 15,8%.

16 Projekt pn.: „Strategiczne planowanie szansą rozwoju kętrzyńskiego obszaru funkcjonalnego” współfinansowany ze środków Unii Europejskiej przyznanych w ramach „Konkursu dotacji na działania wspierające jednostki samorządu terytorialnego w zakresie planowania współpracy ramach miejskich obszarów funkcjonalnych”

Związek gmin „Barcja”

gmina Reszel

gmina Korsze

Wykres 1. Procentowy udział liczby mieszkańców poszczególnych gmin w łącznej liczbie mieszkańców KOF

6,4% 12,1% 42,7% 15,8%

10,1% 12,8%

Kętrzyn (miasto)

Kętrzyn

Barciany

Korsze

Reszel

Srokowo

Źródło: opracowanie własne na podstawie danych BDL GUS oraz danych przekazanych przez Urząd Gminy Srokowo

Udział ludności ogółem w rocznikach 0-19 oraz 20-34 łącznie (46,7%) w gminie Korsze jest wyższy niż w KOF (43,5%), a odsetek ludności w wieku 35-54 lat (osoby w wieku produkcyjnym, z reguły takie, które wychowały już dzieci), jest w obu jednostkach prawie taki sam (27,5% w Korszach, 27,6% w KOF). Z kolei 25,7% mieszkańców gminy Korsze ma 55 lat i więcej. Podsumowując, struktura demograficzna gminy jest zbliżona do tej dla KOF, porównywanych powiatów, województw i kraju. Udział kobiet w łącznej liczbie mieszkańców w grupie wiekowej 20-34 lat (wiek rozrodczy) jest w gminie Korsze najniższy spośród porównywanych jednostek, co może skutkować niskim przyrostem naturalnym. Ogółem, populacji gminie Korsze jest zrównoważona pod względem płci (49,9% mieszkańców stanowią kobiety). Wynika to m.in. z najwyższym na tle porównywanych jednostek sfeminizowaniem grupy wiekowej 65+ (odsetek kobiet wynosi 65,9% i jest wyższy o 2,1 punktu procentowego od średniej dla KOF, o 3,7 pp. od średniej wojewódzkiej i 4,4 pp. od krajowej). Szczegółowa struktura wieku i udział kobiet w poszczególnych grupach wiekowych została zaprezentowana w poniższej tabeli.

17 Projekt pn.: „Strategiczne planowanie szansą rozwoju kętrzyńskiego obszaru funkcjonalnego” współfinansowany ze środków Unii Europejskiej przyznanych w ramach „Konkursu dotacji na działania wspierające jednostki samorządu terytorialnego w zakresie planowania współpracy ramach miejskich obszarów funkcjonalnych”

Związek gmin „Barcja”

gmina Reszel

gmina Korsze

Tabela 2. Struktura wieku i płci w Kętrzyńskim Obszarze Funkcjonalnym oraz jednostkach porównywanych w 2013 r. [%] Jednostka

Ogółem 0-19

20-34

35-54

Udział kobiety w poszczególnych grupach wiekowych 55-64

65+

0-19

20-34

35-54

55-64

65+

Ogółem

Polska

20,5

23,1

27,2

14,4

14,8

48,7

49,2

49,9

52,7

61,5

51,6

woj. warmińsko-mazurskie

21,5

23,8

27,5

14,4

12,8

48,7

48,5

49,3

52,0

62,2

51,0

powiat kętrzyński

20,1

23,4

27,6

15,2

13,7

47,6

47,3

49,4

51,6

63,8

50,9

miasto Kętrzyn

18,0

22,4

27,5

17,3

14,8

48,1

48,5

51,3

54,1

62,8

52,3

gmina Kętrzyn

23,7

24,7

28,3

12,3

11,0

48,1

46,0

47,5

47,9

63,4

49,1

gmina Barciany

22,3

24,1

26,7

13,6

13,3

44,5

46,9

48,2

46,3

64,8

49,0

gmina Korsze

21,9

24,8

27,5

13,8

12,0

48,0

45,7

48,2

50,1

65,9

49,9

gmina Reszel

18,8

22,8

27,5

15,2

15,7

47,4

47,8

49,0

50,4

65,0

51,2

gmina Srokowo

20,4

24,0

28,4

13,9

13,3

47,9

47,2

46,2

51,0

62,5

49,6

Źródło: opracowanie własne na podstawie danych BDL GUS

18 Projekt pn.: „Strategiczne planowanie szansą rozwoju kętrzyńskiego obszaru funkcjonalnego” współfinansowany ze środków Unii Europejskiej przyznanych w ramach „Konkursu dotacji na działania wspierające jednostki samorządu terytorialnego w zakresie planowania współpracy ramach miejskich obszarów funkcjonalnych”

Związek gmin „Barcja”

gmina Reszel

gmina Korsze

Struktura wiekowa mieszkańców gminy Korsze w podziale na grupy funkcjonalne jest korzystniejsza z punktu widzenia systemu zabezpieczenia społecznego niż w jednostkach referencyjnych. Udział osób w wieku produkcyjnym wynoszący 65,8% jest na terenie gminy wyższy niż w kraju (63,4%) i województwie (64,7%), oraz KOF (65%). Wśród porównywanych jednostek terytorialnych, gmina Korsze odznacza się drugim najniższym procentowym udziałem ludności w wieku poprodukcyjnym — 15%. W połączeniu ze względnie wysokim udziałem osób w wieku przedprodukcyjnym (19,2%) świadczy to o korzystnej strukturze demograficznej gminy. W gminie wiele jest osób, które wkrótce zaczną pracę, a liczebność osób, które z powodu wieku opuściły rynek pracy jest jeszcze stosunkowo niewielka. Wyraża się to w niskim, wynoszącym 78,3 wskaźniku liczby osób w wieku poprodukcyjnym na 100 osób w wieku przedprodukcyjnym. Jest to najniższy (poza gminą Kętrzyn) wynik na terenie KOF. Wskaźnikiem, który obrazuje starzenie się społeczeństwa jest także współczynnik obciążenia demograficznego, czyli liczba ludności w wieku przed- i poprodukcyjnym na 100 osób w wieku produkcyjnym. Zbyt wysokie wartości tego wskaźnika mogą być niekorzystne m.in. z punktu widzenia finansów publicznych (mała liczba osób płacących podatki przy dużej liczbie osób korzystających ze świadczeń pomocy społecznej, ochrony zdrowia itp.). W przypadku gminy Korsze wskaźnik obciążenia demograficznego wyniósł 51,9. Jest to druga najniższa wartość wśród gmin KOF, niższa o 2 od średniej dla KOF, o 2,7 od wskaźnika dla woj. warmińskomazurskiego i o 5,7 - kraju. Poniższa tabela obrazuje strukturę ludności według grup ekonomicznych. Tabela 3. Struktura wieku według grup ekonomicznych w 2013 r. Ludność w wieku

Jednostka

Polska woj. warmińskomazurskie powiat kętrzyński miasto Kętrzyn gmina Kętrzyn gmina Barciany gmina Korsze gmina Reszel 5

Przedprodukcyjnym [%]

Produkcyjnym [%]

Przedprodukcyjnym Poproduk- na 100 osób cyjnym [%] w wieku produkcyjnym

Poprodukcyjnym na 100 osób w wieku produkcyjnym

przedi poprodukcyjnym na 100 osób w wieku produkcyjnym5

Poprodukcyjnym na 100 osób w wieku przedprodukcyjnym

18,2

63,4

18,4

28,6

29,0

57,6

101,2

19,0

64,7

16,3

29,4

25,3

54,6

86,0

17,6

65,0

17,4

27,1

26,8

53,9

98,7

16,0

64,7

19,4

24,7

30,0

54,7

121,3

21,1

65,3

13,7

32,3

20,9

53,2

64,9

19,2

64,7

16,1

29,6

24,8

54,4

83,7

19,2

65,8

15,0

29,1

22,8

51,9

78,3

16,4

64,3

19,3

25,5

30,1

55,6

117,7

Wskaźnik obciążenia demograficznego

19 Projekt pn.: „Strategiczne planowanie szansą rozwoju kętrzyńskiego obszaru funkcjonalnego” współfinansowany ze środków Unii Europejskiej przyznanych w ramach „Konkursu dotacji na działania wspierające jednostki samorządu terytorialnego w zakresie planowania współpracy ramach miejskich obszarów funkcjonalnych”

Związek gmin „Barcja”

gmina Reszel

gmina Korsze

Ludność w wieku

Jednostka

Przedprodukcyjnym [%]

gmina Srokowo

17,8

Produkcyjnym [%]

Przedprodukcyjnym Poproduk- na 100 osób cyjnym [%] w wieku produkcyjnym

66,3

16,0

Poprodukcyjnym na 100 osób w wieku produkcyjnym

26,8

przedi poprodukcyjnym na 100 osób w wieku produkcyjnym5

24,1

50,9

Poprodukcyjnym na 100 osób w wieku przedprodukcyjnym

89,8

Źródło: opracowanie własne na podstawie danych BDL GUS

3.2.1.2. Ruch naturalny i wędrówkowy W analizowanych okresie liczba urodzeń na 1000 mieszkańców spadła z 10,6 do 9,1 w 2013 roku, aczkolwiek w 2012 wynosiła 12,1, więcej niż średnie dla KOF (10,4), woj. warmińskomazurskiego (10,2) i Polski (10,1). Liczba zgonów na 1000 wahała się pomiędzy 10,1 w 2012 roku a 11,5 w 2009 roku. Tabela 4. Urodzenia żywe i zgony w przeliczeniu na 1000 mieszkańców w gminie Korsze i jednostkach porównywanych, w latach 2009-2013 Jednostka terytorialna powiat kętrzyński miasto Kętrzyn gmina Kętrzyn gmina Barciany gmina Korsze gmina Reszel gmina Srokowo

urodzenia żywe na 1000 ludności zgony na 1000 ludności 2009 2010 2011 2012 2013 2009 2010 2011 2012 2013 11,0 10,0 10,4 9,3 8,7 11,4 9,8 10,4 10,0 11,5 11,1 9,5 9,0 8,5 8,0 11,1 9,4 10,2 9,1 11,4 10,1 12,1 11,6 12,3 9,8 11,6 8,7 9,1 10,4 11,7 12,2 12,0 11,4 10,7 8,3 11,0 9,7 11,5 9,5 11,3 10,6 9,6 12,1 9,0 9,1 11,5 11,1 10,7 10,1 11,9 10,3 8,1 8,9 8,3 8,7 12,5 10,9 11,1 12,1 10,4 11,4 10,8 13,2 9,8 10,2 9,8 8,9 8,8 11,7 13,5

Źródło: opracowanie własne na podstawie danych BDL GUS oraz danych przekazanych przez Urząd Gminy Srokowo

W roku 2011 przyrost naturalny w gminie Korsze był dodatni, natomiast w pozostałych analizowanych latach – ujemny. W 2013 roku wartość -2,8‰ była najniższa w analizowanym okresie i znacznie niższa niż przyrost naturalny w województwie warmińsko-mazurskim i kraju, który wyniósł odpowiednio -0,2‰ i -0,46‰. Spośród porównywanych powiatów jedynie powiat olecki osiągnął w 2013 r. dodatni przyrost naturalny. Tabela 5. Liczba urodzeń, zgonów oraz przyrost naturalny w gminie Korsze na 1000 ludności Liczba urodzeń Liczba zgonów Przyrost naturalny

2009 10,6 11,5 -0,9

2010 9,6 11,1 -1,5

2011 12,1 10,7 1,4

2012 9,0 10,1 -1,1

2013 9,1 11,9 -2,8

Źródło: opracowanie własne na podstawie danych BDL GUS

Liczba małżeństw zawieranych na terenie kraju, woj. warmińsko-mazurskiego i całego KOF w latach 2009-2013 systematycznie spadała. Ta tendencja była również obserwowana w gminie Korsze (poza rokiem 2010), gdzie liczba zawartych małżeństw spadła z 63 w 2009 roku do 44 w 2013 roku. W przeliczeniu na 1000 mieszkańców wyniosła wartości te wyniosły Projekt pn.: „Strategiczne planowanie szansą rozwoju kętrzyńskiego obszaru funkcjonalnego” współfinansowany ze środków Unii Europejskiej przyznanych w ramach „Konkursu dotacji na działania wspierające jednostki samorządu terytorialnego w zakresie planowania współpracy ramach miejskich obszarów funkcjonalnych”

Związek gmin „Barcja”

gmina Reszel

gmina Korsze

odpowiednio 6,0 i 4,2 na 1000 ludności. W rekordowym pod względem liczby zawartych małżeństw w przeliczeniu na 1000 mieszkańców 2010 roku gmina Korsze miała najwyższy wskaźnik spośród wszystkich porównywanych jednostek (6,8). Tabela 6. Liczba małżeństw zawartych w KOF, w latach 2009-2013, na tle kraju i jednostek porównywanych Jednostka 2009 250 794

Polska woj. warmińskomazurskie powiat kętrzyński miasto Kętrzyn gmina Kętrzyn gmina Barciany gmina Korsze gmina Reszel gmina Srokowo

Liczba zawartych małżeństw ogółem na 1000 ludności 2010 2011 2012 2013 2009 2010 2011 2012 2013 228 206 337 471 203 850 180 396 6,6 5,9 5,4 5,3 4,7

9427

8370

7643

7523

6556

6,6

5,8

5,3

5,2

4,5

431 228 20 48 63 46 26

416 176 51 41 72 52 24

369 176 36 31 61 40 25

337 152 37 29 53 42 24

292 126 40 26 44 36 20

6,6 8,2 2,5 7,1 6,0 5,6 6,1

6,2 6,2 6,1 6,0 6,8 6,3 5,8

5,5 6,2 4,3 4,6 5,7 4,9 6,1

5,1 5,4 4,4 4,3 5,0 5,2 5,9

4,4 4,5 4,7 3,9 4,2 4,5 4,9

Źródło: opracowanie własne na podstawie danych BDL GUS

Saldo migracji w gminie Korsze w latach 2009-2013 wynosiło średniorocznie -6,0‰ i był to przeciętny wynik na tle członków KOF. Gmina Korsze wyróżnia się na tle wszystkich porównywanych jednostek bardzo wysoką emigracją – średniorocznie odpływało w latach 2009-2013 17,1 na 1000 mieszkańców. Napływ ludności wyniósł 11,1‰ i był o 0,5 punktu procentowego niższy od najpopularniejszego miejsca napływu mieszkańców na terenie KOF – miasta Kętrzyn. Tabela 7. Średnioroczne migracje na pobyt stały na 1000 mieszkańców Jednostka Polska woj. warmińskomazurskie powiat kętrzyński miasto Kętrzyn gmina Kętrzyn gmina Barciany gmina Korsze gmina Reszel gmina Srokowo

Napływ 2009-2013 11,2

Odpływ 2009-2013

11,6 10,2 9,3 16,1 8,6 11,1 9,0 7,2

11,3

Saldo migracji 2009-2013 -0,2

13,6 15,1 13,5 16,2 16,5 17,1 15,9 15,6

-2,0 -4,9 -4,2 -0,1 -7,8 -6,0 -6,9 -8,3

Źródło: opracowanie własne na podstawie danych BDL GUS

3.2.2.

Warunki życia mieszkańców

Zgodnie z danymi Banku Danych Lokalnych GUS w 2013 roku wskaźnik oddanych mieszkań na 1000 mieszkańców dla gminy Korsze wynosił 0,1 gminie. Najwyższą wartość wskaźnika odnotowano w roku 2005. Projekt pn.: „Strategiczne planowanie szansą rozwoju kętrzyńskiego obszaru funkcjonalnego” współfinansowany ze środków Unii Europejskiej przyznanych w ramach „Konkursu dotacji na działania wspierające jednostki samorządu terytorialnego w zakresie planowania współpracy ramach miejskich obszarów funkcjonalnych”

Związek gmin „Barcja”

gmina Reszel

gmina Korsze

W latach 2009-2013 liczba oddanych mieszkań w przeliczeniu na 1000 mieszkańców w gminie Korsze była jedną z najniższych wśród porównywanych jednostek, lecz zauważyć należy, że w każdym z lat tego okresu oddawano do użytku mieszkania. W przeliczeniu na 1000 zawartych małżeństw liczba oddanych mieszkań nie przekroczyła 70, a więc na nowe mieszkanie na terenie gminy nie mogła liczyć nawet co 17 para nowożeńców. Wartości te wskazują dobitnie, że budownictwo mieszkaniowe, a konkretnie niedobór mieszkań w stosunku do liczby zakładanych rodzin jest poważnym problemem gminy. Należy jednak wspomnieć, że w gminie Korsze dobrze rozwinięty jest rynek mieszkań wtórnych, który zaspokaja lokalny popyt na lokale dla nowo zakładanych rodzin.

Projekt pn.: „Strategiczne planowanie szansą rozwoju kętrzyńskiego obszaru funkcjonalnego” współfinansowany ze środków Unii Europejskiej przyznanych w ramach „Konkursu dotacji na działania wspierające jednostki samorządu terytorialnego w zakresie planowania współpracy ramach miejskich obszarów funkcjonalnych”

Związek gmin „Barcja”

gmina Reszel

gmina Korsze

Tabela 8. Liczba mieszkań oddanych na 1000 ludności oraz na 1000 małżeństw wraz z dynamiką wzrostu wskaźników w KOF i jednostkach porównywanych w latach 2009-2013 mieszkania na 1000 ludności

Dynamika

Jednostka 2009 Polska woj. warmińskomazurskie powiat kętrzyński miasto Kętrzyn gmina Kętrzyn gmina Barciany gmina Korsze gmina Reszel gmina Srokowo

2010

2011

2012

2013

(2009=100)

mieszkania na 1000 zawartych małżeństw 2009

2010

2011

2012

Dynamika

2013

(2009=100)

4,2 3,4

3,5 3,3

3,4 3,1

4,0 3,8

3,8 3,3

89,9 97,5

638,0 514,8

594,9 568,3

634,2 597,9

750,1 730,6

804,5 731,7

126,1 142,1

2,1 3,8 2,9 0,5 0,1 0,0 1,0

2,3 2,1 10,1 0,0 0,5 0,5 0,2

1,2 1,7 1,9 1,3 0,1 0,9 0,2

2,2 3,5 3,2 1,9 0,4 0,1 0,2

0,8 1,0 2,4 0,0 0,1 0,4 0,5

39,7 27,0 82,6 0,0 99,4 0,0 51,4

317,9 464,9 1150,0 62,5 15,9 0,0 153,8

370,2 335,2 1666,7 0,0 69,4 76,9 41,7

219,5 267,0 444,4 290,3 16,4 175,0 40,0

427,3 644,7 729,7 448,3 75,5 23,8 41,7

188,4 230,2 500,0 0,0 22,7 83,3 100,0

59,3 49,5 43,5 0,0 143,2 0,0 65,0

Źródło: opracowanie własne na podstawie danych BDL GUS

23 Projekt pn.: „Strategiczne planowanie szansą rozwoju kętrzyńskiego obszaru funkcjonalnego” współfinansowany ze środków Unii Europejskiej przyznanych w ramach „Konkursu dotacji na działania wspierające jednostki samorządu terytorialnego w zakresie planowania współpracy ramach miejskich obszarów funkcjonalnych”

Związek gmin „Barcja”

gmina Reszel

gmina Korsze

Na warunki mieszkaniowe w znacznym stopniu wpływa wyposażenie mieszkań w instalację wodociągową. W gminie Korsze w latach 2009-2013 o 0,3 punktu procentowego wzrósł odsetek mieszkań wyposażonych w podłączenie do instalacji wodociągowej a pod względem dostępności bieżącej wody w KOF Korsze ustępowały jedynie miastu Kętrzyn, gdzie z wodociągu korzystało 99,9% mieszkańców. Pomimo nieznacznej poprawy dostępności wodociągu wynik 96% był niższy od średniej dla KOF, województwa warmińsko-mazurskiego i kraju (o odpowiednio 0,3, 1 i 0,7 punktu procentowego). Mniej korzystnie przedstawia się sytuacja wyposażenia mieszkań w łazienki oraz centralne ogrzewanie. W 2013 r. zaledwie 80% mieszkań w gminie Korsze było wyposażonych w łazienki, podczas gdy średnia dla kraju wyniosła 91%, dla województwa warmińsko-mazurskiego 91,7%, a dla KOF 88,3%. Dostępność łazienek w gminie Korsze była w całym okresie 20092013 niższa niż w mieście Kętrzyn, gminach Reszel i Srokowo. Odnotować jednak należy duży przyrost (o 5,2 pp.) – w 2009 roku mieszkania wyposażone w łazienki miało 74,8% mieszkańców gminy. Na przestrzeni lat 2009-2013 o 4,6 punktu procentowego wzrósł odsetek mieszkań wyposażonych w centralne ogrzewanie (z 65,2% w 2009 roku do 69,8% w 2013 roku). Nie zmienia to faktu, że pod tym względem w 2013 roku gmina Korsze miała drugi najniższy wskaźnik spośród członków KOF (zaś średnia KOF była niższa niż średnia krajowa i wojewódzka). Najwyższy odsetek mieszkań wyposażonych w centralne ogrzewanie został odnotowany w gminach o charakterze miejskim i miejsko-wiejskim, czyli mieście Kętrzyn i gminie Reszel.

24 Projekt pn.: „Strategiczne planowanie szansą rozwoju kętrzyńskiego obszaru funkcjonalnego” współfinansowany ze środków Unii Europejskiej przyznanych w ramach „Konkursu dotacji na działania wspierające jednostki samorządu terytorialnego w zakresie planowania współpracy ramach miejskich obszarów funkcjonalnych”

Związek gmin „Barcja”

gmina Reszel

gmina Korsze

Tabela 9. Wyposażenie mieszkań w miastach w instalacje w latach 2009-2013 w gminie Korsze i jednostkach porównywanych w % Jednostka Polska woj. warmińsko-mazurskie powiat kętrzyński miasto Kętrzyn gmina Kętrzyn gmina Barciany gmina Korsze gmina Reszel gmina Srokowo

2009 95,5 96,6 96,0 99,8 91,3 89,8 95,7 92,3 94,2

wodociąg łazienka 2010 2011 2012 2013 2009 2010 2011 2012 96,6 96,6 96,6 96,7 87,1 90,7 90,8 90,9 96,9 96,9 96,9 97,0 88,4 91,4 91,5 91,6 96,2 96,2 96,3 96,3 84,3 88,1 88,2 88,3 99,9 99,9 99,9 99,9 94,1 97,0 97,0 97,0 93,3 93,3 93,4 93,4 72,5 79,2 79,3 79,5 90,8 90,8 90,9 90,9 75,3 79,3 79,4 79,6 95,9 95,9 95,9 96,0 74,8 79,9 79,9 80,0 90,5 90,5 90,5 90,5 80,9 83,4 83,4 83,4 94,5 94,5 94,5 94,6 75,8 81,5 81,5 81,5

2013 2009 91,0 78,3 91,7 79,2 88,3 74,5 97,0 86,6 79,6 62,9 79,6 59,0 80,0 65,2 83,4 69,2 81,5 60,5

centralne ogrzewanie 2010 2011 2012 2013 80,8 81,0 81,2 81,4 82,0 82,1 82,3 82,5 77,7 77,7 77,9 77,9 87,7 87,8 87,9 87,9 69,9 70,0 70,3 70,5 63,2 63,4 63,6 63,6 69,7 69,7 69,8 69,8 74,0 74,1 74,1 74,1 65,1 65,1 65,1 65,2

Źródło: opracowanie własne na podstawie danych BDL GUS

25 Projekt pn.: „Strategiczne planowanie szansą rozwoju kętrzyńskiego obszaru funkcjonalnego” współfinansowany ze środków Unii Europejskiej przyznanych w ramach „Konkursu dotacji na działania wspierające jednostki samorządu terytorialnego w zakresie planowania współpracy ramach miejskich obszarów funkcjonalnych”

Związek gmin „Barcja”

gmina Reszel

gmina Korsze

W 2014 r. łączna liczba mieszkań komunalnych na terenie Kętrzyńskiego Obszaru Funkcjonalnego (poza gminą wiejską Kętrzyn) wyniosła 1 374, z czego 14,2% ogólnej liczby i 13,9% łącznej powierzchni stanowiły mieszkania w gminie Korsze. Powierzchnia przypadająca na jedno mieszkanie komunalne w gminie Korsze była najniższa wśród gmin KOF i wynosiła 43,5 m2. Żadne z mieszkań komunalnych w gminie Korsze nie wymagało kapitalnego remontu, a zaledwie 5,6% zasobu wymagało bieżących remontów. Tabela 10. Liczba mieszkań komunalnych ogółem i mieszkań wymagających remontu w 2014 r. Jednostka miasto Kętrzyn gmina Kętrzyn gmina Barciany gmina Korsze gmina Reszel gmina Srokowo KOF

Liczba mieszkań 689 63 102 195 287 38 1 374

Powierzchnia mieszkań 30 2 4 8 12 1 60

353,57 791,00 660,31 476,69 718,00 789,00 789,00

Liczba mieszkań wymagających kapitalnego remontu ok. 20% budynków6 6 0 0 1 5 12

Liczba mieszkań wymagających bieżącego remontu 689 63 102 11 20 12 73

Źródło: opracowanie własne na podstawie danych przekazanych przez Urzędy gmin

W przeliczeniu na 1000 mieszkańców najwięcej mieszkań komunalnych przypada w mieście Kętrzyn. Jest to wartość ponad czterokrotnie wyższa niż w gminie Korsze, która wykazuje trzecią z porównywanych gmin liczbę mieszkań komunalnych na 1000 mieszkańców – 1,9.

6

Mieszkania wymagające gruntownego remontu 26 Projekt pn.: „Strategiczne planowanie szansą rozwoju kętrzyńskiego obszaru funkcjonalnego” współfinansowany ze środków Unii Europejskiej przyznanych w ramach „Konkursu dotacji na działania wspierające jednostki samorządu terytorialnego w zakresie planowania współpracy ramach miejskich obszarów funkcjonalnych”

Związek gmin „Barcja”

gmina Reszel

gmina Korsze

Wykres 2. Liczba mieszkań komunalnych w przeliczeniu na 1000 mieszkańców w 2014 r. 40 36 35 30 25

25 19

20 15

15 10

10

7

5 0 Gmina Kętrzyn

Gmina Srokowo

Gmina Barciany

Gmina Korsze

Miasto Kętrzyn

Gmina Reszel

Źródło: opracowanie własne na podstawie danych przekazanych przez Urzędy gmin i GUS BDL

Jednocześnie w gminie jest znacznie mniejsze zapotrzebowanie na mieszkania komunalne niż w mieście Kętrzyn. Łączna liczba wniosków o przydział lokalu mieszkalnego i wyroków eksmisyjnych z przyznanym prawem do lokalu socjalnego w stosunku do liczby mieszkań wyniosła w gminie Korsze 5, natomiast w mieście Kętrzyn 21,9. W gminie Korsze złożono 30 wniosków o przydział lokalu mieszkalnego i wydano 9 wyroków eksmisyjnych z przyznanym prawem do lokalu socjalnego. Tabela 11. Zapotrzebowanie na mieszkania komunalne w 2014 roku Zapotrzebowanie na miasto gmina gmina mieszkania komunalne Kętrzyn Kętrzyn Barciany liczba wniosków o przydział 95 19 10 lokalu mieszkalnego liczba wyroków eksmisyjnych z przyznanym prawem do 7 10 2 lokalu socjalnego łączna liczba zapotrzebowania/liczbę 21,9 29 8,5 mieszkań komunalnych

gmina Korsze

gmina gmina Reszel Srokowo

30

67

5

9

2

2

5,0

4,2

5,4

Źródło: opracowanie własne na podstawie danych przekazanych przez Urzędy gmin

Większość mieszkań komunalnych posiada podłączenie do zimnej wody (w Korszach 98,9%). Zdecydowana większość mieszkań posiada ogrzewanie piecowe (w gminie Korsze 27 Projekt pn.: „Strategiczne planowanie szansą rozwoju kętrzyńskiego obszaru funkcjonalnego” współfinansowany ze środków Unii Europejskiej przyznanych w ramach „Konkursu dotacji na działania wspierające jednostki samorządu terytorialnego w zakresie planowania współpracy ramach miejskich obszarów funkcjonalnych”

Związek gmin „Barcja”

gmina Reszel

gmina Korsze

93,4%), reszta posiada instalację c. o., a żadne nie jest ogrzewane gazem. Wszystkie mieszkania komunalne są wyposażone w ubikacje. Tabela 12. Wyposażenie budynków komunalnych w % (dane za 2014 r.) Liczba budynków mieszkalnych komunalnych miasto gmina gmina gmina gmina gmina i wspólnotowych Kętrzyn Kętrzyn Barciany Korsze Reszel Srokowo z mieszkaniami komunalnymi wyposażonych w: zimną wodę 100,0 100,0 99,0 98,9 94,5 85,0 instalację gazową 88,8 0,0 0,0 0,0 67,3 15,0 ogrzewanie piecowe 88,8 59,0 93,1 93,4 96,4 85,0 łazienki 73,3 84,6 b.d. 98,9 87,3 85,0 ubikacje 77,0 94,9 98,0 100,0 100,0 85,0 ubikacje na klatce schodowej 22,5 2,6 1,0 0,0 14,5 15,0 ubikacje suche 0,5 2,6 0,0 0,0 0,0

Źródło: opracowanie własne na podstawie danych przekazanych przez Urzędy gmin

3.2.3.

Oświata i opieka nad dziećmi

3.2.3.1. Żłobki i przedszkola Na terenie Kętrzyńskiego Obszaru Funkcjonalnego funkcjonuje tylko jeden żłobek. Jest on zlokalizowany na terenie gminy miejskiej Kętrzyn i działa od marca 2012 r. Problemem jest brak żłobków w pozostałych gminach KOF. W gminie Korsze funkcjonują tylko przedszkola gminne, oferujące 176 miejsc, które zostały w 2014 roku w pełni wykorzystane. Gminne przedszkola w gminie Korsze oferują najwięcej miejsc spośród publicznych placówek opiekuńczo-wychowawczych na terenie KOF7. Oprócz 8 oddziałów Przedszkola Miejskiego w Korszach w 2014 r. w szkołach funkcjonowały jeszcze 3 oddziały realizujące roczne przygotowanie przedszkolne (przy Zespole Szkół w Garbnie - 2 oddziały i Zespole Szkół w Łankiejmach - 1 oddział). Łącznie w zerówkach zlokalizowanych w szkołach z zajęć dydaktycznych korzystało 49 wychowanków.

3.2.3.2. Szkoły podstawowe i gimnazjalne Łącznie na terenie Kętrzyńskiego Obszaru Funkcjonalnego funkcjonuje 21 szkół podstawowych publicznych i niepublicznych, do których w roku 2013 uczęszczało 3 493 uczniów. Najwięcej uczniów na 1 oddział przypada w mieście Kętrzynie – 23,6. W gminie Korsze na 1 oddział przypada średnio 18,4 uczniów, natomiast wartość dla całego KOF jest wyższa i wynosi 20,0 osób. W gminie zlokalizowane są cztery zespoły szkół, w skład których wchodzą szkoły podstawowe i gimnazja, do szkół podstawowych uczęszczało łącznie 543 uczniów, którzy uczyli się w 30 oddziałach.

7

Na podstawie danych przekazanych przez urzędy gmin. 28 Projekt pn.: „Strategiczne planowanie szansą rozwoju kętrzyńskiego obszaru funkcjonalnego” współfinansowany ze środków Unii Europejskiej przyznanych w ramach „Konkursu dotacji na działania wspierające jednostki samorządu terytorialnego w zakresie planowania współpracy ramach miejskich obszarów funkcjonalnych”

Związek gmin „Barcja”

gmina Reszel

gmina Korsze

Liczba uczniów przypadających na jednego nauczyciela jest w gminie Korsze równa średniej KOF i wynosi 4,6. Najmniej uczniów (3,4) na jednego nauczyciela przypada w gminie Srokowo. Tabela 13. Liczba szkół podstawowych, uczniów, oddziałów i nauczycieli w gminie Korsze i jednostkach porównywanych w 2013 roku liczba szkół

Jednostka

miasto Kętrzyn gmina Kętrzyn gmina Barciany gmina Korsze gmina Reszel gmina Srokowo KOF

liczba oddziałów

6 4 4 4 2 1 21

67 23 24 30 19 12 175

liczba nauczycieli (etaty)

liczba uczniów

1583 446 382 543 347 192 3493

liczba uczniów/ 1 oddział

296,4 106,7 86,5 119,0 92,4 56,8 757,8

liczba uczniów/ 1 nauczyciela

23,6 19,4 15,9 18,4 18,3 16,0 20,0

5,3 4,2 4,4 4,6 3,8 3,4 4,6

Źródło: opracowanie własne na podstawie danych przekazanych przez urzędy gmin

Biorąc pod uwagę liczbę uczniów szkół podstawowych przypadających na 1 szkołę w latach 2009-2013 w gminach Kętrzyńskiego Obszaru Funkcjonalnego, należy zauważyć, że jest ona względnie stała. W gminie Korsze obserwowany jest systematyczny spadek tego wskaźnika w latach 2009-2013. Wykres 3. Liczba uczniów szkół podstawowych w latach 2009-2013 450,0 400,0

376,3

372,8

384,0

382,0

350,0

308,6

300,0 250,0 200,0 150,0 100,0 50,0

209,0

200,0

163,3

155,5

106,8

105,5

102,8

99,5

190,0

182,0

145,8

143,5

135,8

111,5

111,0

111,5

173,5

109,5 102,5

86,3

78,7

75,7

2009

2010

2011

96,0 102,3

95,5

0,0

Miasto Kętrzyn Korsze

Barciany Reszel

2012

2013

Kętrzyn Srokowo

Źródło: opracowanie własne na podstawie danych BDL GUS 29 Projekt pn.: „Strategiczne planowanie szansą rozwoju kętrzyńskiego obszaru funkcjonalnego” współfinansowany ze środków Unii Europejskiej przyznanych w ramach „Konkursu dotacji na działania wspierające jednostki samorządu terytorialnego w zakresie planowania współpracy ramach miejskich obszarów funkcjonalnych”

Związek gmin „Barcja”

gmina Reszel

gmina Korsze

Liczba szkół gimnazjalnych zarówno publicznych jak i prywatnych działających na terenie KOF wynosiła w 2013 roku 18, w tym 4 na terenie gminy Korsze. Łącznie uczęszczało do nich 1 900 uczniów, z czego 306 gimnazjalistów do placówek w gminie Korsze. Na 1 oddział w 2013 r. przypadało w KOF średnio 20 uczniów, natomiast w gminie ten wskaźnik niższy i wynosił 19,1. Ogólnie w szkołach Kętrzyńskiego Obszaru Funkcjonalnego na 1 nauczyciela przypadało 3,7 uczniów. W gminie Korsze ten wskaźnik był mniej korzystny i wyniósł 4,0. Tabela 14. Liczba szkół gimnazjalnych, uczniów, oddziałów i nauczycieli w 2013 roku Jednostka

miasto Kętrzyn gmina Kętrzyn gmina Barciany gmina Korsze gmina Reszel gmina Srokowo KOF

liczba szkół

6 2 4 4 1 1 18

liczba oddziałó w

41 11 12 16 9 6 95

liczba uczniów

liczba nauczycieli (etaty)

876 193 193 306 211 121 1900

225,7 66,32 55,28 75,87 67,56 29,51 520,24

liczba uczniów/ 1 oddział

liczba uczniów/ 1 nauczyciela

21,4 17,5 16,1 19,1 23,4 20,2 20,0

3,9 2,9 3,5 4,0 3,1 4,1 3,7

Źródło: opracowanie własne na podstawie danych BDL GUS

Liczba uczniów szkół gimnazjalnych Kętrzyńskiego Obszaru Funkcjonalnego w 2013 r. zmniejszyła się w porównaniu do roku 2009 o 22%. W gminie Korsze te spadek wyniósł blisko 25% (z 400 do 306 gimnazjalistów). Największy spadek liczby uczniów został odnotowany w gminie Reszel – 35%, w trzech gminach wiejskich wchodzących w skład KOF: Kętrzyn, Srokowo i Barciany spadek liczby uczniów był na podobnym poziomie (2728%). W mieście Kętrzyn liczba uczniów zmniejszyła się o 13%.

30 Projekt pn.: „Strategiczne planowanie szansą rozwoju kętrzyńskiego obszaru funkcjonalnego” współfinansowany ze środków Unii Europejskiej przyznanych w ramach „Konkursu dotacji na działania wspierające jednostki samorządu terytorialnego w zakresie planowania współpracy ramach miejskich obszarów funkcjonalnych”

Związek gmin „Barcja”

gmina Reszel

gmina Korsze

Wykres 4. Liczba uczniów szkół gimnazjalnych w latach 2009-2013 2500

2429

2000

1900

1500

1000

1005 876

500

400 265

306

269 193

193

0

2009

323 211

167

121

2013

Źródło: opracowanie własne na podstawie danych BDL GUS

31 Projekt pn.: „Strategiczne planowanie szansą rozwoju kętrzyńskiego obszaru funkcjonalnego” współfinansowany ze środków Unii Europejskiej przyznanych w ramach „Konkursu dotacji na działania wspierające jednostki samorządu terytorialnego w zakresie planowania współpracy ramach miejskich obszarów funkcjonalnych”

Związek gmin „Barcja”

gmina Reszel

gmina Korsze

3.2.3.3. Szkoły ponadgimnazjalne i inne placówki oświatowe W gminie Korsze nie ma placówek edukacyjnych na poziomie wyższym niż gimnazjalny, więc młodzież zmuszona jest kontynuować naukę poza gminą zamieszkania. Na terenie Kętrzyńskiego ponadgimnazjalne:

Obszaru

Funkcjonalnego

działają

następujące

szkoły



Zespół Szkół Ogólnokształcących im. Wojciecha Kętrzyńskiego w Kętrzynie (organ prowadzący – powiat kętrzyński),



Zespół Szkół im. Marii Curie Skłodowskiej w Kętrzynie (organ prowadzący – powiat kętrzyński),



Zespół Szkół im. Macieja Rataja w Reszlu (organ prowadzący – powiat kętrzyński),



Powiatowe Centrum Edukacyjne w Kętrzynie (organ prowadzący – powiat kętrzyński),



Zespół Szkół Centrum Kształcenia Rolniczego (ZSCKR), Zasadnicza Szkoła Zawodowa w Karolewie (organ prowadzący – minister właściwy ds. rolnictwa),



Specjalny Ośrodek Szkolno-Wychowawczy im. św. Jana Pawła II w Kętrzynie.

W skład Zespołu Szkół Ogólnokształcących im. Wojciecha Kętrzyńskiego w Kętrzynie wchodzi gimnazjum oraz liceum ogólnokształcące. Zespół Szkół im. Marii Curie Skłodowskiej w Kętrzynie składa się z liceum ogólnokształcącego, technikum oraz liceum profilowanego (szkoła wygaszana zgodnie z ustawą o systemie oświaty). W liceum uczniowie mogą wybrać następujące profile klas: 

matematyczno-informatyczna (politechniczna),



humanistyczno-prawnicza,



matematyczno-geograficzna (biznesowo-menadżerska),



językowo- medialna,



biologiczno-chemiczna (medyczna).

Techniku oferuje kształcenie w następujących zawodach : 

technik ekonomista,



technik elektryk,



technik informatyk,



technik analityk.

Zespół Szkół im. Macieja Rataja w Reszlu oferuje kształcenie w następujących kierunkach: 

Technikum w zawodach: 

technik architektury krajobrazu,



technik technologii drewna, 32

Projekt pn.: „Strategiczne planowanie szansą rozwoju kętrzyńskiego obszaru funkcjonalnego” współfinansowany ze środków Unii Europejskiej przyznanych w ramach „Konkursu dotacji na działania wspierające jednostki samorządu terytorialnego w zakresie planowania współpracy ramach miejskich obszarów funkcjonalnych”

Związek gmin „Barcja”

gmina Reszel

gmina Korsze



technik ekonomista,



technik informatyk.



Liceum Ogólnokształcące,



Zasadnicza Szkoła Zawodowa szkoląca w zawodach: stolarz, sprzedawca, fryzjer, piekarz, mechanik samochodowy, kucharz, cukiernik, elektryk.

Szkoła w Reszlu dysponuje miejscami w internacie, a także oferuje warsztaty szkolne do praktycznej nauki w zawodach stolarz i technik technologii drewna. Szkoła prowadzi także współpracę z olsztyńską firmą Festool - znanym producentem elektronarzędzi. Powiatowe Centrum Edukacyjne w Kętrzynie posiada ofertę edukacyjną zarówno dla młodzieży jak i osób dorosłych. Dorośli mogą skorzystać z oferty edukacyjnej Liceum Ogólnokształcące dla Dorosłych (wieczorowe-zaoczne) bądź Szkoły Policealnej dla Dorosłych prowadzonej w następujących kierunkach: 

technik informatyk (wieczorowe - zaoczne),



technik administracji,



technik BHP,



technik rachunkowości,



technik geodeta,



technik archiwista.

Natomiast dla młodzieży oferta szkoły jest następująca: Technikum (4-letni cykl kształcenia): 

technikum budownictwa,



technikum ekonomiczne,



technikum mechaniczne,



technikum logistyczne,



technikum drogownictwa,



technikum hotelarstwa,



technikum handlowe.

Zasadnicza szkoła zawodowa 3-letni cykl kształcenia (klasy wielozawodowe): 

mechanik pojazdów samochodowych,



murarz-tynkarz,



stolarz,



sprzedawca,



fryzjer, 33 Projekt pn.: „Strategiczne planowanie szansą rozwoju kętrzyńskiego obszaru funkcjonalnego” współfinansowany ze środków Unii Europejskiej przyznanych w ramach „Konkursu dotacji na działania wspierające jednostki samorządu terytorialnego w zakresie planowania współpracy ramach miejskich obszarów funkcjonalnych”

Związek gmin „Barcja”

gmina Reszel

gmina Korsze



piekarz,



kucharz,



dekarz,



elektryk,



tapicer.

Zasadnicza szkoła zawodowa (3-letni cykl kształcenia): 

zawód kucharz,



zawód mechanik pojazdów samochodowych,



zawód mechanik - monter maszyn i urządzeń,



zawód elektryk.

Zgodnie z informacjami pozyskanymi podczas spotkań warsztatowo-konsultacyjnych na terenie KOF nie są prowadzone badania, które miałyby na celu sprawdzenie jakie zawody powinny być wspierane przez szkoły, tak, aby dostosować kierunku kształcenia do wymagań runku pracy. Zespół Szkół Centrum Kształcenia Rolniczego w Karolewie wpisuje się w jedną z inteligentnych specjalizacji promowanych w woj. warmińsko-mazurskim, jaką jest produkcja żywności. W szkole możliwe jest kształcenie w następujących kierunkach: 

technik żywienia i usług gastronomicznych,



technik mechanizacji rolnictwa,



technik agrobiznesu,



technik architektury krajobrazu,



technik rolnik,



mechanik-operator pojazdów i maszyn rolniczych,



kucharz.

Specjalny Ośrodek Szkolno-Wychowawczy w Kętrzynie, w którym odbywają się zajęcia dla uczniów posiadających orzeczenie o potrzebie kształcenia specjalnego w szkołach: 

Zasadnicza Szkoła Zawodowa Specjalna Nr 4,



Szkoła Specjalna Przysposabiająca do Pracy.

Na terenie KOF działają również szkoły prowadzone przez podmioty niepubliczne: 

Szkoła Policealna Towarzystwa Wiedzy Powszechnej w Kętrzynie



II Prywatne Liceum Ogólnokształcące w Kętrzynie



Szkoła Policealna dla Dorosłych w Kętrzynie



Liceum Ogólnokształcące dla Dorosłych w Kętrzynie



Policealne Studium Farmaceutyczne w Kętrzynie 34 Projekt pn.: „Strategiczne planowanie szansą rozwoju kętrzyńskiego obszaru funkcjonalnego” współfinansowany ze środków Unii Europejskiej przyznanych w ramach „Konkursu dotacji na działania wspierające jednostki samorządu terytorialnego w zakresie planowania współpracy ramach miejskich obszarów funkcjonalnych”

Związek gmin „Barcja”

gmina Reszel

gmina Korsze

Na terenie KOF zlokalizowana jest również Powiatowa Poradnia PsychologicznoPedagogiczna w Kętrzynie8, w ramach której prowadzone są: 

specjalistyczne badania związane z określeniem możliwości intelektualnych oraz potrzeb edukacyjnych i wychowawczych,



specjalistyczne porady psychologiczne, pedagogiczne, logopedyczne dla dzieci i młodzieży, rodziców i nauczycieli,



działania profilaktyczne zaburzeń rozwojowych i trudności wychowawczych



działania terapeutyczne.

Liczba uczniów szkół ponadgimnazjalnych i policealnych systematycznie spada. Liczba uczniów szkół zlokalizowanych na terenie Kętrzyńskiego Obszaru Funkcjonalnego spadła w 2013 r. w porównaniu do roku 2009 o 23%. Był to największy spadek spośród wszystkich porównywanych jednostek. Tabela 15. Liczba uczniów szkół ponadgimnazjalnych i policealnych Jednostka Polska woj. warmińsko-mazurskie woj. podlaskie KOF (powiat kętrzyński) powiat augustowski powiat olecki

2010 2036577 81635 71451 3372 3112 2243

2011 2002511 78503 71294 3273 3057 2218

2012 1934578 75037 69373 2825 2803 2090

2013 1781667 69032 59450 2609 2554 1878

Źródło: opracowanie własne na podstawie danych BDL GUS

Na terenie Kętrzyna działa także jedna szkoła wyższa – jest to Wyższa Szkoła Informatyki i Ekonomii TWP w Olsztynie Wydział Zamiejscowy w Kętrzynie. Szkoła ta daje możliwość kontynuowania edukacji po zdanej maturze na następujących kierunkach studiów: 

administracja,



pedagogika,



ekonomia.

Szkoła w swojej ofercie posiada studia pierwszego stopnia (licencjackie) w formie stacjonarnej bądź niestacjonarnej, jednak w chwili obecnej możliwe jest kształcenie w formie niestacjonarnej na studiach I stopnia. Liczba studentów na przestrzeni lat 2008-2014 spadła o 49%. Zmieniły się również preferencje studentów odnośnie wyboru kierunku kształcenia. Obecnie najczęściej wybieranym przez studentów kierunkiem jest administracja, natomiast do roku akademickiego 2010/2011 zdecydowanie najwięcej osób wybierało pedagogikę.

8

http://www.starostwo.ketrzyn.pl/powiat/images/aktual/2014/szkolyiplacowki.pdf 35 Projekt pn.: „Strategiczne planowanie szansą rozwoju kętrzyńskiego obszaru funkcjonalnego” współfinansowany ze środków Unii Europejskiej przyznanych w ramach „Konkursu dotacji na działania wspierające jednostki samorządu terytorialnego w zakresie planowania współpracy ramach miejskich obszarów funkcjonalnych”

Związek gmin „Barcja”

gmina Reszel

gmina Korsze

Wykres 5. Liczba studentów w Wydziale Zamiejscowym WSIiETWP w Kętrzynie 500 438

436

450

402

400 350

323

300 250

264 212

207

225

200 150

267

186

169 116

110

207

114

112 84

100

65

50 0 2008/2009

2009/2010

2010/2011

Administracja

2011/2012

Ekonomia

2012/2013

2013/2014

Pedagogika

Źródło: dane UM Kętrzyn u WSIiETWP Wydział Zamiejscowy w Kętrzynie

3.2.4.

Ochrona zdrowia

W latach 2009-2013 na terenie Kętrzyńskiego Obszaru Funkcjonalnego odnotowano wzrost liczby przychodni w przeliczeniu na 10 000 mieszkańców o 50%. Jest to wzrost większy do średniej wojewódzkiej i krajowej. W gminie Korsze w latach 2009-2013 funkcjonowały trzy przychodnie w przeliczeniu na 10 000 mieszkańców, oraz dwa Niepubliczne Zakłady Opieki Zdrowotnej i jeden gabinet dentystyczny. Stanowi to trzeci najniższy wynik spośród porównywanych jednostek. Tabela 16. Liczba przychodni9 na 10 000 mieszkańców w latach 2009-2013 Jednostka Polska woj. warmińsko-mazurskie powiat kętrzyński miasto Kętrzyn gmina Kętrzyn

Liczba przychodni na 10 000 mieszkańców Dynamika 2009 2010 2011 2012 2013 (2009=100) 4 4 5 5 5 125 5 5 6 6 6 120 4 4 5 5 6 150 7 7 7 8 9 129 0 0 0 1 1 -

9

Wg. Definicji GUS przychodnia to ”Przedsiębiorstwo podmiotu leczniczego, w którym udziela się ambulatoryjnych świadczeń zdrowotnych podstawowej lub specjalistycznej opieki zdrowotnej oraz świadczenia z zakresu rehabilitacji leczniczej.” 36 Projekt pn.: „Strategiczne planowanie szansą rozwoju kętrzyńskiego obszaru funkcjonalnego” współfinansowany ze środków Unii Europejskiej przyznanych w ramach „Konkursu dotacji na działania wspierające jednostki samorządu terytorialnego w zakresie planowania współpracy ramach miejskich obszarów funkcjonalnych”

Związek gmin „Barcja”

gmina Reszel

gmina Korsze

Jednostka gmina gmina gmina gmina

Barciany Korsze Reszel Srokowo

Liczba przychodni na 10 000 mieszkańców Dynamika 2009 2010 2011 2012 2013 (2009=100) 2 2 2 2 2 100 3 3 3 3 3 100 5 5 5 5 5 100 2 2 2 2 3 150

Źródło: opracowanie własne na podstawie danych BDL GUS

W 2013 r. liczba udzielonych porad na 1000 mieszkańców wyniosła w gminie Korsze 3103,5, co oznacza nieznaczny wzrost w porównaniu do roku 2009. W gminie w całym okresie 2009-2013 odnotowano liczbę porad ogólnodostępnych na 1000 mieszkańców zbliżoną do średniej dla KOF. Tabela 17. Porady ogólnodostępne (porady lekarza podstawowej opieki zdrowotnej i lekarza rodzinnego) na 1000 mieszkańców Jednostka powiat kętrzyński miasto Kętrzyn gmina Barciany gmina Korsze gmina Reszel gmina Srokowo

2009 3822,7 4894,1 3279,8 3778,9 4336,5 4041,9

2010 3691,2 5002,4 2993,2 3648,0 3681,8 3459,0

2011 3682,1 4832,4 3077,2 3471,3 4367,5 3509,5

Źródło: opracowanie własne na podstawie danych BDL GUS

2012 3636,8 5264,5 2245,8 3272,3 3566,4 3293,5

2013 3499,3 5142,3 2454,4 3103,5 2986,1 3152,1

W okresie 2009-2013 na terenie Kętrzyńskiego Obszaru Funkcjonalnego nastąpił spadek śmiertelności niemowląt na 1000 urodzeń żywych. Wartość wskaźnika spadła z 5,6 w roku 2009 do 3,5 w roku 2013. W 2012 odnotowano rekordową śmiertelność niemowląt, wynoszącą blisko 9,8. Natomiast obecny wskaźnik jest niższy zarówno od średniej dla kraju jak i województwa. Lepszy wynik został osiągnięty w powiecie augustowskim, gdzie wskaźnik ten kształtuje się na zerowym poziomie. Tabela 18. Zgony niemowląt na 1000 urodzeń żywych w latach 2009-2013 w KOF i jednostkach porównywanych10 Jednostka Polska woj. warmińsko-mazurskie woj. podlaskie powiat kętrzyński powiat augustowski powiat olecki

2009 5,6 5,0 4,7 5,6 3,2 10,2

2010 5,0 4,8 4,5 4,5 5,5 7,6

2011 4,7 4,7 4,8 4,3 7,7 2,7

2012 4,6 4,1 4,1 9,8 5,2 13,0

2013 4,6 5,9 4,6 3,5 0,0 18,4

Źródło: opracowanie własne na podstawie danych BDL GUS

Biorąc pod uwagę liczbę lekarzy przypadających na 10 000 mieszkańców, Kętrzyński Obszar Funkcjonalny wypada lepiej niż porównywane powiaty. Liczba lekarzy jest wyższa o 7,6 w porównaniu do powiatu augustowskiego i 8,6 w przypadku powiatu oleckiego. Wartość dla KOF jest jednak niższa niż średnia wojewódzka czy krajowa. Należy zauważyć,

10

Dane w GUS tego typu dostępne są tylko na poziomie powiatów (dotyczy tabel 16-19) 37 Projekt pn.: „Strategiczne planowanie szansą rozwoju kętrzyńskiego obszaru funkcjonalnego” współfinansowany ze środków Unii Europejskiej przyznanych w ramach „Konkursu dotacji na działania wspierające jednostki samorządu terytorialnego w zakresie planowania współpracy ramach miejskich obszarów funkcjonalnych”

Związek gmin „Barcja”

gmina Reszel

gmina Korsze

że w latach 2009-2013 nastąpił w KOF największy, wśród porównywanych jednostek wzrost liczby lekarzy na 10 000 mieszkańców. Tabela 19. Liczba lekarzy na 10 000 mieszkańców w latach 2009-2013 Jednostka Polska woj. warmińsko-mazurskie woj. podlaskie powiat kętrzyński powiat augustowski powiat olecki

Liczba lekarzy na 10 000 mieszkańców Dynamika 2009 2010 2011 2012 2013 (2009=100) 20,7 20,6 20,9 22,1 22,1 107,0 23,6 23,3 24,0 24,9 24,7 104,6 13,8 14,1 13,3 11,8 85,3 16,5 17,1 18,2 19,6 20,5 124,3 12,9 12,5 11,7 12,9 100,0 12,8 12,0 12,0 11,9 93,0

Źródło: opracowanie własne na podstawie danych BDL GUS

Liczba pielęgniarek i położnych w przeliczeniu na 10 000 mieszkańców w latach 2009-2013 na terenie Kętrzyńskiego Obszaru Funkcjonalnego była zbliżona do liczby w porównywanych powiatach. Niemniej jednak była to wartość o 20 niższa niż średnia dla kraju i 17 niższa niż średnia wojewódzka. Dodatkowo należy zauważyć, że w przypadku KOF nastąpił spadek liczby pielęgniarek i położnych w 2013 r. w porównaniu do roku 2009, w przeciwieństwie do sytuacji w kraju i woj. warmińsko-mazurskim, gdzie mamy do czynienia z 10% wzrostem. Tabela 20. Liczba pielęgniarek i położnych na 10 000 mieszkańców w latach 2009-2013 Jednostka Polska woj. warmińsko-mazurskie woj. podlaskie powiat kętrzyński powiat augustowski powiat olecki

Liczba pielęgniarek i położnych na 10 000 mieszkańców Dynamika 2009 2010 2011 2012 2013 (2009=100) 62 61 63 69 66 110 58 56 60 62 63 110 68 67 67 71 71 100 53 51 47 46 90 49 49 53 46 90 47 48 44 44 90

Źródło: opracowanie własne na podstawie danych BDL GUS

Liczba łóżek szpitalnych ogólnych na 10 000 mieszkańców w latach 2009-2013 była na terenie KOF najniższa spośród wszystkich porównywanych jednostek. Wartość ta w porównaniu do innych powiatów była niższa o 16,7 w odniesieniu do powiatu augustowskiego i 7,8 w odniesieniu do powiatu oleckiego. Jednocześnie należy zauważyć, że wartość tak spadła w 2013 r. w porównaniu do roku 2009 o 10%, podczas gdy w kraju i województwie nastąpił wzrost tego wskaźnika. Tabela 21. Liczba łóżek szpitalnych ogólnych na 10 000 mieszkańców w latach 20092013 Jednostka Polska woj. warmińsko-mazurskie

Liczba łóżek szpitalnych ogólnych na 10 000 mieszkańców Dynamika 2009 2010 2011 2012 2013 (2009=100) 48,0 47,0 46,9 49,0 48,8 100 42,4 41,2 43,2 46,2 46,1 110 38

Projekt pn.: „Strategiczne planowanie szansą rozwoju kętrzyńskiego obszaru funkcjonalnego” współfinansowany ze środków Unii Europejskiej przyznanych w ramach „Konkursu dotacji na działania wspierające jednostki samorządu terytorialnego w zakresie planowania współpracy ramach miejskich obszarów funkcjonalnych”

Związek gmin „Barcja”

gmina Reszel

gmina Korsze

Jednostka woj. podlaskie powiat kętrzyński powiat augustowski powiat olecki

Liczba łóżek szpitalnych ogólnych na 10 000 mieszkańców Dynamika 2009 2010 2011 2012 2013 (2009=100) 52,4 49,6 47,5 48,8 49,0 90 28,4 24,9 28,0 18,3 26,6 90 33,2 31,4 31,5 40,4 43,3 130 39,0 37,1 34,2 132,2 34,4 90

Źródło: opracowanie własne na podstawie danych BDL GUS

3.2.5. Pomoc społeczna i rozwiązywanie problemów społecznych Zadania w zakresie pomocy społecznej i rozwiązywania problemów społecznych realizowane są na terenie gminy Korsze przez Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej w Korszach, który mieści się przy ul. Adama Mickiewicza 1311. Przy MOPS-ie funkcjonuje Klub Integracji Społecznej, oferujący mieszkańcom Miasta i gminy Korsze działalność związaną z aktywizacją zawodową oraz integracją społeczną. Klub Integracji Społecznej umożliwia wszystkim zainteresowanym: 

dostęp do aktualnych ofert pracy,



możliwość skorzystania z komputera z dostępem do Internetu, drukarki, skanera, telefonu, w celu poszukiwania pracy,



dostęp do informacji niezbędnych do samodzielnego przygotowania aplikacji zawodowych oraz pomoc w ich sporządzeniu,



uzyskanie informacji na temat aktualnych ofert jednostek szkolących i edukacyjnych.12

MOPS realizował również w latach 2008-2014 projekt systemowy „Daj Sobie Szansę – Zacznij od Nowa”, głównym celem edycji 2014 było zwiększenie umiejętności społecznych i kompetencji zawodowych. Beneficjentami programu mogli być mieszkańcy Miasta i gminy Korsze, które korzystały ze świadczeń pomocy społecznej (lub których rodziny korzystały z takiego wsparcia)13. Odsetek osób pozostających w trwale złej sytuacji materialnej w latach 2009-2013 w gminie nie odbiega od średniej dla KOF, nieznacznie przekracza ¼ (za wyjątkiem 2012 roku). Udział ludności pozostającej w trwale złej sytuacji materialnej w KOF wynosił od 10,3% w mieście Kętrzyn w 2011 roku do 41% w gminie Barciany w 2009 roku. Tabela 22. Szacunkowy % ludności pozostającej w trwale złej sytuacji materialnej

Jednostka miasto Kętrzyn gmina Kętrzyn 11 12 13

Szacunkowy % ludności pozostającej w trwale złej sytuacji materialnej (odsetek osób z danej jednostki samorządowej, które otrzymały pomoc socjalną od Ośrodka Pomocy Społecznej w danym roku) 2009 2010 2011 2012 2013 11,7 11,6 10,5 10,3 10,8 32,0 34,0 32,0 30,0 33,0

http://mops.bip.korsze.pl/index.php?id=65,0,0, dostęp z dnia 15.02.2015 r. http://www.mops.korsze.com.pl/informacje-kis.html, dostęp z dnia 15.02.2015 r. http://www.mops.korsze.com.pl/projekt-systemowy-po-kl.html, dostęp z dnia 15.02.2015 r. 39 Projekt pn.: „Strategiczne planowanie szansą rozwoju kętrzyńskiego obszaru funkcjonalnego” współfinansowany ze środków Unii Europejskiej przyznanych w ramach „Konkursu dotacji na działania wspierające jednostki samorządu terytorialnego w zakresie planowania współpracy ramach miejskich obszarów funkcjonalnych”

Związek gmin „Barcja”

gmina Reszel

gmina Korsze

Jednostka gmina Barciany gmina Korsze gmina Reszel gmina Srokowo

Szacunkowy % ludności pozostającej w trwale złej sytuacji materialnej (odsetek osób z danej jednostki samorządowej, które otrzymały pomoc socjalną od Ośrodka Pomocy Społecznej w danym roku) 2009 2010 2011 2012 2013 41,0 36,0 33,0 31,0 30,0 27,1 26,2 25,2 24,8 25,3 17,6 18,1 16,2 17,1 18,2 28,0 24,0 27,0 26,2 25,7

Źródło: opracowanie własne na podstawie danych przekazanych przez Urzędy gmin oraz Ocena zasobów pomocy społecznej, na rok 2013, Artur Romanowski i Ocena zasobów pomocy społecznej na rok 2011 dla gminy Korsze, Artur Romanowski

3.2.6. Aktywność informacyjne

obywatelska

i

społeczeństwo

Z pojęciem aktywności społecznej wiąże się pojęcie kapitału społecznego, który wg Roberta Putnama definiuje się jako cechy organizacji społecznych, takich jak sieci (układy)

jednostek lub gospodarstw domowych oraz powiązanych z nimi norm i wartości, które kreują efekty zewnętrzne dla całej wspólnoty. Jednym z mierników kapitału społecznego i aktywności obywatelskiej jest frekwencja wyborcza oraz liczba stowarzyszeń, organizacji społecznych i fundacji na 10 000 ludności.

Średnia frekwencja dla całego Kętrzyńskiego Obszaru Funkcjonalnego wyniosła w wyborach samorządowych w 2014 r. 40,2%. Jest to wynik o 0,34 pkt. procentowego niższy niż średnia wojewódzka, ale jednocześnie nieco wyższy niż średnia krajowa. W gminie Korsze frekwencja wyniosła 43,36%, co jest trzecią najwyższą wartością spośród gmin KOF. Świadczy to o umiarkowanym zaangażowaniu mieszkańców w lokalną politykę. Tabela 23. Frekwencja w wyborach samorządowych w 2014 r. [%] Jednostka terytorialna Polska woj. warmińsko-mazurskie powiat kętrzyński miasto Kętrzyn gmina Kętrzyn gmina Barciany gmina Korsze gmina Reszel gmina Srokowo

wybory samorządowe 2014 39,28 40,54 40,20 36,77 40,48 47,81 43,36 39,89 43,63

Źródło: http://wybory2014.pkw.gov.pl/pl

Liczba organizacji pozarządowych na 1000 mieszkańców kształtowała się we wszystkich jednostkach KOF na podobnym poziomie. W latach 2009-2012 w Kętrzyńskim Obszarze Funkcjonalnym notowano jedną organizację mniej niż w przypadku województwa czy w kraju. W gminie Korsze na 1000 mieszkańców przypadała w latach 2009-2013 1 organizacja i był to najniższy wynik spośród gmin członkowskich. Na terenie gminy działa obecnie 17 organizacji pozarządowych: 

Uczniowski Klub Sportowy "Sokół" Garbno, 40 Projekt pn.: „Strategiczne planowanie szansą rozwoju kętrzyńskiego obszaru funkcjonalnego” współfinansowany ze środków Unii Europejskiej przyznanych w ramach „Konkursu dotacji na działania wspierające jednostki samorządu terytorialnego w zakresie planowania współpracy ramach miejskich obszarów funkcjonalnych”

Związek gmin „Barcja”

gmina Reszel

gmina Korsze



Uczniowski Klub Sportowy „Lider” Garbno,



Uczniowski Klub Sportowy "Tytan" Łankiejmy,



Stowarzyszenie Propagowania Trzeźwości "Krokus" w Korszach,



Świetlica Opiekuńczo-Wychowawcza "Caritas" przy Parafii Podwyższenia Krzyża Św. w Korszach,



Korszeńskie Stowarzyszenie Społeczno-Kulturalne "Otwarte drzwi" w Korszach,



Miejski Klub Sportowy w Korszach,



Stowarzyszenie "Pomoc dzieciom w kraju, na Litwie, Białorusi i Ukrainie",



Stowarzyszenie Na Rzecz Edukacji i Aktywizacji Wsi Warmińskiej "Animator" w Sątocznie,



Stowarzyszenie Pomocy w Warnikajmach,



Stowarzyszenie Sportowe „Mazurskie Centrum Sportów i Sztuk Walki WING CHUN” w Korszach,



Stowarzyszenie Koło Gospodyń Wiejskich "Baby z Babieńca" w Babieńcu



Stowarzyszenie na rzecz Rozwoju Regionu „Dolina Gubra”



OSP w Korszach 14,



Stowarzyszenie Użytkowników Kablowej Telewizji Satelitarnej "Kor-Sat" w Korszach15,



Stowarzyszenie Na Rzecz Rozwoju Wsi Garbno "Rozwój Garbna"16,



Stowarzyszenie Przyjaciół Kraskowa "Pomost"17

Rodzinie

"Wszyscy

powinni

mieć

równe

szanse"

Na terenie funkcjonują również stowarzyszenia, które nie są zarejestrowane na terenie gminy Korsze. Realizują one działania związane z różnymi aspektami życia mieszkańców. Są to m.in. organizacje sportowe (UKS, MKS, WING HUN), kulturalne (KGW, Animator, Otwarte Drzwi) na rzecz zapobiegania patologiom społecznym (Krokus), działające na rzecz dzieci (parafia, Caritas, Wszyscy powinni mieć równe szanse) i inne. Tabela 24. Liczba fundacji, stowarzyszeń i organizacji społecznych na 1000 mieszkańców Jednostka

2009

Polska woj. warmińsko-mazurskie powiat kętrzyński miasto Kętrzyn 14 15 16 17

2010 3 3 2 3

2011 3 3 2 3

2012 3 3 2 3

2013 3 3 2 3

3 3 3 3

Dane przekazane przez gminę https://ems.ms.gov.pl/krs, dostęp z dnia 30.03.2015 r. Ibidem. Ibidem. 41 Projekt pn.: „Strategiczne planowanie szansą rozwoju kętrzyńskiego obszaru funkcjonalnego” współfinansowany ze środków Unii Europejskiej przyznanych w ramach „Konkursu dotacji na działania wspierające jednostki samorządu terytorialnego w zakresie planowania współpracy ramach miejskich obszarów funkcjonalnych”

Związek gmin „Barcja”

gmina Reszel

gmina Korsze

Jednostka gmina gmina gmina gmina gmina

Kętrzyn Barciany Korsze Reszel Srokowo

2009

2010 2 2 1 3 2

2011 2 2 1 4 3

2012 2 2 1 3 3

2013 2 2 1 3 3

2 3 2* 4 4

Źródło: opracowanie własne na podstawie danych BDL GUS oraz *informacji z Urzędu Gminy Korsze oraz Krajowego Rejestru Sądowego

W ostatnich latach w gminie Korsze obserwowana jest wysoka aktywność sektorze pozarządowego, przejawiająca się w tworzeniu nowych stowarzyszeń i organizacji społecznych. W 2009 i 2010 roku ich liczba się nie zmieniała, lecz w 2011 i 2013 roku przybyło po jednym takim podmiocie, a w 2012 roku – 2. Ogółem na terenie KOF nowo powstałe stowarzyszenia i organizacje społeczne stanowiły w latach 2009-2013 od 1,0% do 2,4% podmiotów gospodarki narodowej, natomiast w gminie Korsze w 2012 roku był to udział większy wynoszący 5,7%. W tymże roku 40% zarejestrowanych stowarzyszeń i organizacji w KOF miało siedzibę w gminie Korsze, pomimo że ogółem 8,7% podmiotów gospodarki narodowej zarejestrowanych w tym roku w KOF miało siedzibę w gminie Korsze.

42 Projekt pn.: „Strategiczne planowanie szansą rozwoju kętrzyńskiego obszaru funkcjonalnego” współfinansowany ze środków Unii Europejskiej przyznanych w ramach „Konkursu dotacji na działania wspierające jednostki samorządu terytorialnego w zakresie planowania współpracy ramach miejskich obszarów funkcjonalnych”

Związek gmin „Barcja”

gmina Reszel

gmina Korsze

Tabela 25. Liczba nowo zarejestrowanych podmiotów gospodarki narodowej z wyszczególnieniem stowarzyszeń i organizacji społecznych, wraz z ich udziałem w ogólnej liczbie i udziałem podmiotów zarejestrowanych w gminie Korsze w ogólnej liczbie podmiotów zarejestrowanych w KOF w latach 2009-2013 podmioty gospodarki narodowej ogółem Jednostka 2009

udział stowarzyszeń i organizacji społecznych w liczbie nowo zarejestrowanych podmiotów gospodarki narodowe 2010 2011 2012 2013 2009 2010 2011 2012 2013 2009 2010 2011 2012 2013 496 458 403 373 5 7 7 5 9 1,0% 1,4% 1,5% 1,2% 2,4%

478 powiat kętrzyński 279 260 239 214 187 miasto Kętrzyn 20 42 22 40 22 gmina Kętrzyn 55 70 50 42 52 gmina Barciany 50 50 82 35 53 gmina Korsze 49 52 49 55 41 gmina Reszel 25 22 16 17 18 gmina Srokowo udział gminy 10,5% 10,1% 17,9% 8,7% 14,2% Korsze w całym KOF Źródło: opracowanie własne na podstawie danych BDL GUS

stowarzyszenia i organizacje społeczne

3

3

3

0

3

1,1%

1,2%

1,3%

0,0%

1,6%

0

0

1

2

2

0,0%

0,0%

4,5%

5,0%

9,1%

1

0

0

0

1

1,8%

0,0%

0,0%

0,0%

1,9%

0

0

1

2

1

0,0%

0,0%

1,2%

5,7%

1,9%

1

1

0

0

1

2,0%

1,9%

0,0%

0,0%

2,4%

0

3

2

1

1

0,0% 13,6% 12,5%

5,9%

5,6%

0,0%

0,0% 14,3% 40,0% 11,1%

43 Projekt pn.: „Strategiczne planowanie szansą rozwoju kętrzyńskiego obszaru funkcjonalnego” współfinansowany ze środków Unii Europejskiej przyznanych w ramach „Konkursu dotacji na działania wspierające jednostki samorządu terytorialnego w zakresie planowania współpracy ramach miejskich obszarów funkcjonalnych”

Związek gmin „Barcja”

gmina Reszel

gmina Korsze

Z rozwojem społeczeństwa obywatelskiego wiąże się także budowanie społeczeństwa informacyjnego. W dzisiejszych czasach coraz większego znaczenia nabiera dostęp do nowych technologii informacyjno-komunikacyjnych. Ważny jest również dostęp dla mieszkańców do Internetu szerokopasmowego. Teren Kętrzyńskiego Obszaru Funkcjonalnego jest objęty projektem „Sieć Szerokopasmowa Polski Wschodniej – województwo warmińsko-mazurskie”, w ramach którego wybudowana zostanie sieć światłowodowa, zapewniająca szerokopasmowy dostęp do internetu mieszkańcom. Na terenie gminy realizowane są akcje mające na celu edukację dotyczącą korzystania z Internetu mieszkańców, w szczególności dzieci i osoby potencjalnie objęte wykluczeniem cyfrowym. W gminie Korsze działa oddolna inicjatywa Polska Cyfrowa Równych Szans, której celem jest wprowadzanie w świat komunikacji cyfrowej oraz usług i treści dostępnych w Internecie - dorosłych Polaków z pokolenia 50+, realizowana przez Stowarzyszenie „Miasta w Internecie” i Ministerstwo Administracji i Cyfryzacji18. Ponadto Miejsko-gminna Biblioteka Publiczna w Korszach zorganizowała serię wakacyjnych pikników dotyczących bezpieczeństwa w sieci pod hasłem „Chronić czy edukować - Internet przyjazny dziecku”19.

3.2.7.

Podsumowanie



Liczba mieszkańców gminy Korsze w latach 2009-2013 nieznacznie wzrosła (z 10 322 do 10 388),



udział ludności w rocznikach w przedziale 0-19 oraz 20-34 w gminie Korsze jest wyższy niż udział ten w KOF, w pozostałych grupach wiekowych struktura demograficzna gminy Korsze jest nieznacznie korzystniejsza niż KOF,



przyrost naturalny w gminie Korsze w roku 2013 był ujemny i najniższy w całym KOF, lecz w 2011 roku przyjął wartość dodatnią,



niskie saldo migracji w gminie Korsze, spowodowane jest największym w KOF odpływem osób poza gminę w przeliczeniu na 1000 mieszkańców,



problemem budownictwa mieszkaniowego, jest niedobór mieszkań w stosunku do liczby zakładanych rodzin, popyt zaspokajany jest na rynku wtórnym,



na terenie gminy nie funkcjonuje żaden żłobek, ani prywatne przedszkole, usługi opiekuńczo-wychowawcze świadczą przedszkole publiczne oraz oddziały zerowe przy szkołach podstawowych,



w szkołach podstawowych i gimnazjach gminy Korsze występuje najwyższy stosunek liczby uczniów do nauczycieli na terenie KOF,



odsetek osób pozostających w trwale złej sytuacji materialnej w gminie Korsze ukształtował się na poziomie około 25%, co jest wynikiem podobnym do większości gmin KOF-u,

18

http://www.korsze.pl/519-z-internetem-bez-obaw-o-przyszlosc.html, dostęp z dnia 11.02.2015 r. http://korsze.wm.pl/216406,Chronic-czy-edukowac-Internet-przyjazny-dziecku.html#ixzz3RqQ4GrAO, dostęp z dnia 11.02.2015 r. 19

44 Projekt pn.: „Strategiczne planowanie szansą rozwoju kętrzyńskiego obszaru funkcjonalnego” współfinansowany ze środków Unii Europejskiej przyznanych w ramach „Konkursu dotacji na działania wspierające jednostki samorządu terytorialnego w zakresie planowania współpracy ramach miejskich obszarów funkcjonalnych”

Związek gmin „Barcja”

gmina Reszel

gmina Korsze



mieszkańcy gminy Korsze chętnie uczestniczą w wyborach. Odnotowano tu frekwencję przekraczającą średnią dla KOF, województwa i kraju,



gmina Korsze odznacza się najniższą w KOF liczbą organizacji pozarządowych - na 1000 mieszkańców przypadają 2 organizacje pozarządowe, należy podkreślić, że przyrost liczby organizacji jest w gminie najwyższy zarówno w porównaniu do całego KOF, jak i do ogółu podmiotów gospodarki narodowej.

45 Projekt pn.: „Strategiczne planowanie szansą rozwoju kętrzyńskiego obszaru funkcjonalnego” współfinansowany ze środków Unii Europejskiej przyznanych w ramach „Konkursu dotacji na działania wspierające jednostki samorządu terytorialnego w zakresie planowania współpracy ramach miejskich obszarów funkcjonalnych”

Związek gmin „Barcja”

gmina Reszel

gmina Korsze

3.3.

Rynek pracy 3.3.1. Aktywność ekonomiczna struktura zatrudnienia

ludności,

w

tym

Wskaźnik liczby pracujących na 1000 mieszkańców jest użytecznym miernikiem pozwalającym diagnozować zarówno sytuację ekonomiczną ludności, jak i potencjał gospodarczy obszaru. Ponieważ ma on charakter stosunkowy (względny) możliwe jest dokonywanie porównań między jednostkami terytorialnymi zróżnicowanymi pod względem zaludnienia. Analizując dane GUS, można zauważyć, że wartość wskaźnika dla gminy Korsze pozostaje nieco niższa niż średnia dla całego KOF zaś w analizowanym okresie zmieniała się tylko nieznacznie. Tabela 26. Pracujący na 1000 mieszkańców – Gmina Korsze i jednostki referencyjne Jednostka terytorialna Polska woj. warmińsko-mazurskie powiat kętrzyński miasto Kętrzyn gmina Kętrzyn gmina Barciany gmina Korsze gmina Reszel gmina Srokowo

2009 223 188 144 218 86 74 132 322 60

Pracujący na 1000 mieszkańców 2010 2011 2012 223 224 223 187 188 185 145 144 141 219 223 219 77 78 79 70 67 67 138 118 125 352 342 311 57 61 57

2013 226 187 138 217 74 69 124 289 57

Źródło: opracowanie własne na podstawie danych BDL GUS

46 Projekt pn.: „Strategiczne planowanie szansą rozwoju kętrzyńskiego obszaru funkcjonalnego” współfinansowany ze środków Unii Europejskiej przyznanych w ramach „Konkursu dotacji na działania wspierające jednostki samorządu terytorialnego w zakresie planowania współpracy ramach miejskich obszarów funkcjonalnych”

Związek gmin „Barcja”

gmina Reszel

gmina Korsze

Wykres 6. Pracujący na 1000 mieszkańców– Gmina Korsze i jednostki referencyjne 400 350 300 250 200 150 100 50 0

2009

2010

2011

2012

2013

Źródło: opracowanie własne na podstawie danych BDL GUS

Analiza struktury zatrudnienia w podziale na grupy sekcji PKD jest ważnym narzędziem opisu lokalnego rynku pracy oraz potencjału gospodarczego danego regionu. Niestety, tego typu dane nie są zbierane na poziomie gminnym, w niniejszej diagnozie oparto się więc na danych powiatowych. W całym analizowanym okresie najwięcej osób zatrudnionych było w grupach przemysł i budownictwo oraz pozostałe usługi (odsetki te były do siebie zbliżone). Nieco mniej liczni byli pracownicy grupy rolnictwo, leśnictwo, łowiectwo i rybactwo. Wskazuje to na średni stopień społeczno-gospodarczego rozwoju regionu. Czynienie porównań z jednostkami terytorialnymi wyższego rzędu wydaje się nie być zasadne (min. ze względu na zróżnicowany udział terenów wiejskich), warto natomiast spojrzeć na sytuację w powiatach porównywanych. Obszar KOF odznacza się najmniejszym odsetkiem osób pracujących w grupie rolnictwo, leśnictwo, łowiectwo i rybactwo. Wyższa niż w pozostałych powiatach jest natomiast liczba osób pracujących w grupie pozostałe usługi.

47 Projekt pn.: „Strategiczne planowanie szansą rozwoju kętrzyńskiego obszaru funkcjonalnego” współfinansowany ze środków Unii Europejskiej przyznanych w ramach „Konkursu dotacji na działania wspierające jednostki samorządu terytorialnego w zakresie planowania współpracy ramach miejskich obszarów funkcjonalnych”

Związek gmin „Barcja”

gmina Reszel

gmina Korsze

Tabela 27. Odsetki pracujących według grup sekcji PKD – KOF i jednostki referencyjne woj. warmińsko -mazurskie

woj. podlaskie

pow. kętrzyński

pow. augustowski

19,97% 21,63% 21,54% 21,64% 21,43% 28,65% 27,92% 27,96% 27,50% 26,99% 18,77%

19,95% 20,39% 20,37% 20,67% 20,50% 30,36% 30,82% 31,01% 30,21% 29,49% 16,19%

40,08% 37,68% 37,55% 37,88% 37,51% 18,62% 19,69% 19,88% 19,27% 19,07% 14,28%

24,56% 25,63% 25,72% 26,35% 26,97% 32,46% 32,52% 31,23% 30,54% 28,74% 10,35%

52,18% 45,34% 44,50% 45,12% 46,14% 16,50% 18,12% 17,64% 16,76% 17,50% 10,79%

31,94% 31,10% 30,62% 30,82% 30,03% 32,94% 33,47% 35,86% 33,57% 32,60% 9,14%

2010

18,29%

15,63%

14,54%

10,84%

12,40%

9,78%

2011

18,43%

15,74%

14,71%

11,48%

12,30%

9,17%

2012

18,53%

15,54%

14,58%

11,83%

13,09%

9,97%

2013

18,78%

15,76%

14,73%

12,16%

13,14%

10,03%

działalność finansowa i ubezpieczeniowa obsługa rynku nieruchomości

2009

3,94%

3,17%

2,46%

2,93%

1,72%

1,97%

2010

3,85%

2,98%

2,49%

2,45%

2,38%

1,85%

2011

3,94%

3,04%

2,52%

2,49%

1,99%

1,74%

2012

3,93%

2,97%

2,54%

2,24%

1,65%

1,68%

2013

3,90%

2,89%

2,49%

2,30%

1,63%

1,55%

pozostałe usługi

2009 2010 2011 2012 2013

28,67% 28,31% 28,13% 28,40% 28,90%

30,33% 30,18% 29,84% 30,61% 31,36%

24,56% 25,61% 25,34% 25,73% 26,20%

29,70% 28,56% 29,08% 29,04% 29,83%

18,81% 21,76% 23,57% 23,38% 21,59%

24,01% 23,80% 22,61% 23,96% 25,79%

Grupa sekcji rolnictwo, leśnictwo, łowiectwo i rybactwo przemysł i budownictwo

handel; naprawa pojazdów samochodowych transport i gospodarka magazynowa; zakwaterowanie i gastronomia; informacja i komunikacja

rok

Polska

2009 2010 2011 2012 2013 2009 2010 2011 2012 2013 2009

pow. olecki

Źródło: opracowanie własne na podstawie danych BDL GUS

48 Projekt pn.: „Strategiczne planowanie szansą rozwoju kętrzyńskiego obszaru funkcjonalnego” współfinansowany ze środków Unii Europejskiej przyznanych w ramach „Konkursu dotacji na działania wspierające jednostki samorządu terytorialnego w zakresie planowania współpracy ramach miejskich obszarów funkcjonalnych”

Związek gmin „Barcja”

gmina Reszel

gmina Korsze

Wykres 7. Odsetki pracujących według grup sekcji PKD – KOF 35,00% 30,00% 25,00% 20,00% 15,00% 10,00% 5,00% 0,00%

rolnictwo, leśnictwo, łowiectwo i rybactwo

2009

przemysł i budownictwo

handel; naprawa działalność pozostałe usługi pojazdów finansowa i samochodowych; ubezpieczeniowa; transport i obsługa rynku gospodarka nieruchomości magazynowa; zakwaterowanie i gastronomia; informacja i komunikacja

2010

2011

2012

2013

Źródło: opracowanie własne na podstawie danych BDL GUS

Pomiędzy rokiem 2009 a 2013 w powiecie kętrzyńskim najważniejszą zmianą był spadek zatrudnienia w przemyśle i budownictwie (znaczniejszy niż w jednostkach porównywanych) przy jednoczesnym wzroście zatrudnienia w rolnictwie, leśnictwie, łowiectwie i rybactwie oraz handlu… (w obu przypadkach w stopniu wyższym niż w jednostkach referencyjnych, spośród których niektóre odnotowały nawet spadek jednej lub obu wartości). Tabela 28. Zmiana odsetków pracujących według grup sekcji PKD – KOF (punkty procentowe) Grupa sekcji rolnictwo, leśnictwo, łowiectwo i rybactwo przemysł i budownictwo handel; naprawa pojazdów samochodowych; transport i gospodarka magazynowa; zakwaterowanie i gastronomia; informacja i komunikacja działalność finansowa i ubezpieczeniowa; obsługa rynku nieruchomości pozostałe usługi

-1,46 -1,66 0,01

woj. warmińsko -mazurskie -0,55 -0,87 -0,43

woj. podlaskie 2,57 0,45 0,45

pow. kętrz yński -2,41 -3,72 1,81

pow. augustowski 6,04 1,00 2,35

pow. olecki 1,91 -0,34 0,89

-0,04

-0,28

0,03

-0,63

-0,09

-0,42

0,23

1,03

1,64

0,13

2,78

1,78

Polska

Źródło: opracowanie własne na podstawie danych BDL GUS 49 Projekt pn.: „Strategiczne planowanie szansą rozwoju kętrzyńskiego obszaru funkcjonalnego” współfinansowany ze środków Unii Europejskiej przyznanych w ramach „Konkursu dotacji na działania wspierające jednostki samorządu terytorialnego w zakresie planowania współpracy ramach miejskich obszarów funkcjonalnych”

Związek gmin „Barcja”

gmina Reszel

gmina Korsze

3.3.2. Charakterystyka bezrobocia wraz z analizą sytuacji grup szczególnie zagrożonych bezrobociem Według najnowszych danych GUS, na koniec roku 2013 w gminie Korsze było 474 zarejestrowanych osób bezrobotnych. Od początku analizowanego liczba ta zmieniała się stosunkowo nieznacznie (największy wzrost miał miejsce między rokiem 2011 a 2012). Według danych Statystycznego Vademecum Samorządowca oznacza to, że osoby bezrobotne stanowiły 19% ludności w wieku produkcyjnym.20 Tabela 29 Liczba osób bezrobotnych – Gmina Korsze i jednostki referencyjne Jednostka terytorialna Polska woj. warmińsko-mazurskie powiat kętrzyński miasto Kętrzyn gmina Kętrzyn gmina Barciany gmina Korsze gmina Reszel gmina Srokowo

2009 1892680 109181 6055 2104 731 915 1162 703 440

Rok 2011 1982676 107333 6292 2122 821 926 1209 753 461

2010 1954706 105942 6009 1986 767 880 1225 678 473

2012 2136815 113223 6469 2138 806 959 1314 790 462

2013 2157883 115873 6618 2283 828 937 1299 797 474

Źródło: opracowanie własne na podstawie danych BDL GUS Wykres 8. Liczba osób bezrobotnych - Gmina Korsze i jednostki referencyjne z KOF 2500 2000 1500 1000 500 0 Miasto Kętrzyn

Gmina Kętrzyn 2009

Gmina Barciany 2010

2011

Gmina Korsze 2012

Gmina Reszel

Gmina Srokowo

2013

Źródło: opracowanie własne na podstawie danych BDL GUS 20

Statystyczne Vademecum Samorządowca, dostęp on-line 29.01.2014: http://olsztyn.stat.gov.pl/vademecum/vademecum_warminskomazurskie/portrety_gmin/ketrzynski/korsze.pdf 50 Projekt pn.: „Strategiczne planowanie szansą rozwoju kętrzyńskiego obszaru funkcjonalnego” współfinansowany ze środków Unii Europejskiej przyznanych w ramach „Konkursu dotacji na działania wspierające jednostki samorządu terytorialnego w zakresie planowania współpracy ramach miejskich obszarów funkcjonalnych”

Związek gmin „Barcja”

gmina Reszel

gmina Korsze

Odsetki kobiet i mężczyzn wśród bezrobotnych gminy Korsze są stosunkowo wyrównane, przy czym od 2011 nieznacznie przeważają kobiety. Warto zauważyć, że poza gminą Korsze taka sytuacja występuje tylko w jednej z gmin KOF (w Srokowie), w pozostałych zaś liczniejsi są bezrobotni mężczyźni. Tabela 30. Procent kobiet w ogóle bezrobotnych – gmina Korsze i jednostki referencyjne (%) Jednostka terytorialna

2009 51,06% 51,60% 47,53% 44,44% 51,44% 47,21% 50,69% 47,37% 48,41%

Polska woj. warmińsko-mazurskie powiat kętrzyński miasto Kętrzyn gmina Kętrzyn gmina Barciany gmina Korsze gmina Reszel gmina Srokowo

2010 51,92% 52,98% 47,99% 47,08% 49,41% 49,20% 48,16% 46,61% 48,84%

Rok 2011 53,47% 54,44% 49,98% 49,62% 49,70% 50,65% 52,61% 45,42% 51,41%

2012 51,44% 52,08% 47,86% 44,71% 50,00% 49,32% 50,61% 45,06% 52,60%

2013 50,95% 51,71% 48,41% 47,00% 49,52% 48,99% 50,12% 45,67% 52,11%

Źródło: opracowanie własne na podstawie danych BDL GUS Wykres 9. Procent kobiet w ogóle bezrobotnych – gmina Korsze i jednostki referencyjne (%) 60,00% 50,00% 40,00% 30,00% 20,00% 10,00% 0,00%

2009

2010

2011

2012

2013

Źródło: opracowanie własne na podstawie danych BDL GUS 51 Projekt pn.: „Strategiczne planowanie szansą rozwoju kętrzyńskiego obszaru funkcjonalnego” współfinansowany ze środków Unii Europejskiej przyznanych w ramach „Konkursu dotacji na działania wspierające jednostki samorządu terytorialnego w zakresie planowania współpracy ramach miejskich obszarów funkcjonalnych”

Związek gmin „Barcja”

gmina Reszel

gmina Korsze

W Ustawie z dnia 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy (Dz. U. z 2008 r., Nr 69, poz. 415) pojawia się pojęcie bezrobotnych w szczególnej sytuacji na rynku pracy. Są to osoby, znajdujące się w niekorzystnym położeniu z punktu widzenia szans na powodzenie w życiu zawodowym. Powiatowe urzędy pracy są zobowiązane do udzielania im (w okresie do 6 miesięcy od dnia rejestracji) wsparcia w postaci propozycji zatrudnienia, innej pracy zarobkowej, stażu, odbycia przygotowania zawodowego w miejscu pracy lub zatrudnienia w ramach prac interwencyjnych lub robót publicznych. Odsetek bezrobotnych w szczególnej sytuacji zawodowej w gminie Korsze wynosił prawie 90% i był nieco wyższy od średniej dla KOF. Tabela 31. Bezrobotni w szczególnej sytuacji na rynku pracy wśród bezrobotnych KOF w 2014 roku (liczba i % ogółu bezrobotnych) Jednostka terytorialna

liczba 5472 1825 813 691 1077 659 407

KOF miasto Kętrzyn gmina Kętrzyn gmina Barciany gmina Korsze gmina Reszel gmina Srokowo

% 88,03% 87,20% 84,78% 89,74% 89,16% 90,03% 89,65%

Źródło: Powiatowy Urząd Pracy w Kętrzynie

Wśród osób w szczególnej sytuacji na rynku pracy bardzo istotną kategorią są bez wątpienia długotrwale bezrobotni. Według Głównego Urzędu Statystycznego są osoby pozostające w rejestrze powiatowego urzędu pracy łącznie przez okres ponad 12 miesięcy w okresie ostatnich 2 lat, z wyłączeniem okresów odbywania stażu i przygotowania zawodowego dorosłych w miejscu pracy21. Wysoki odsetek osób długotrwale bezrobotnych wskazywać może na strukturalny charakter bezrobocia, który oznacza, że struktura popytu na pracę nie odpowiada podaży (np. w zakresie kompetencji i wykształcenia bezrobotnych). Bezrobocie strukturalne jest problemem trudnym do rozwiązania – konieczne jest stworzenie miejsc pracy dopasowanych do potencjału osób bezrobotnych albo umożliwienie im zdobycia odpowiednich kwalifikacji. Należy podkreśli, że długotrwałe bezrobocie ma negatywny wpływ na dotknięte nim osoby, nie tylko w wymiarze ekonomicznym, ale również psychologicznym i społecznym. Często powoduje zniechęcenie, a w rezultacie wycofanie się z aktywności zawodowej. W gminie Korsze długotrwale bezrobotni stanowią 66,06% ogółu bezrobotnych, co jest najwyższym odsetkiem w KOF. Kolejnym istotnym zagadnieniem rynku pracy jest wiekowa struktura bezrobotnych. Za osoby w szczególnej sytuacji na rynku pracy uznawani są zarówno ludzie młodzi (wchodzący na rynek pracy) jak i osoby powyżej 50 roku życia (zagrożone różnymi przejawami dyskryminacji ze względu na wiek). Jak widać w poniżej tabeli, w gminie Korsze odsetki obu grup są wyższe niż średnia dla KOF, zaś liczniejsi są bezrobotni z najstarszej grupy wiekowej. 21

Pojęcie stosowane w badaniach statystycznych http://old.stat.gov.pl/gus/definicje_PLK_HTML.htm?id=POJ-6659.htm

statystyki

publicznej, 52

Projekt pn.: „Strategiczne planowanie szansą rozwoju kętrzyńskiego obszaru funkcjonalnego” współfinansowany ze środków Unii Europejskiej przyznanych w ramach „Konkursu dotacji na działania wspierające jednostki samorządu terytorialnego w zakresie planowania współpracy ramach miejskich obszarów funkcjonalnych”

Związek gmin „Barcja”

gmina Reszel

gmina Korsze

Tabela 32. Wybrane kategorie bezrobotnych w szczególnej sytuacji na rynku pracy wśród bezrobotnych KOF w 2014 roku (liczba i % ogółu bezrobotnych) Jednostka KOF miasto Kętrzyn gmina Kętrzyn gmina Barciany gmina Korsze gmina Reszel gmina Srokowo

Długotrwale bezrobotni liczba % 3805 61,21% 1228 58,67% 546 56,93% 501 65,06% 798 66,06% 450 61,48% 282 62,11%

Osoby do 25 r.ż. liczba % 1126 18,11% 317 15,15% 177 18,46% 167 21,69% 228 18,87% 135 18,44% 102 22,47%

Osoby powyżej 50 r.ż. liczba % 1533 24,66% 580 27,71% 225 23,46% 148 19,22% 273 22,60% 205 28,01% 102 22,47%

Źródło: Powiatowy Urząd Pracy w Kętrzynie

Jeśli chodzi o zawodową strukturę osób bezrobotnych, to pośród bezrobotnych zarejestrowanych w Powiatowym Urzędzie Pracy w Kętrzynie w 2013 roku, najwięcej było osób bez zawodu (1930 osób). Natomiast najliczniej reprezentowanymi zawodami były: 

sprzedawca (393 osoby, w tym 348 kobiet),



robotnik gospodarczy (325 osób, w tym 139 kobiet),



krawiec (181 osób, w tym 178 kobiet),



technik ekonomista (162 osoby, w tym 132 kobiety)22.

3.3.3.

Działania na rzecz osób bezrobotnych

Gmina Korsze objęta jest działalnością Powiatowego Urząd Pracy w Kętrzynie, który wykonuje zadania samorządu powiatu w zakresie polityki rynku pracy. Gmina Korsze współpracuje z PUP przy organizacji robót publicznych oraz prac interwencyjnych i społecznie użytecznych. Na podstawie danych można stwierdzić, że zakres aktywnej pomocy udzielanej bezrobotnym z gminy Korsze zwiększył się na przestrzeni lat. Tabela 33. Aktywne formy pomocy bezrobotnym świadczone przez Powiatowy Urząd Pracy w Kętrzynie w podziale na gminy Rok 2009 2010 2011 2012 2013 2014

miasto Kętrzyn 1379 1657 663 871 837 898

gmina Kętrzyn 664 938 863 1042 587 450

gmina Barciany 382 484 498 577 542 599

gmina Korsze 566 701 402 656 632 831

gmina Reszel 314 368 162 326 316 317

gmina Srokowo 297 393 172 265 258 238

Źródło: Powiatowy Urząd Pracy w Kętrzynie

22

Dane Powiatowego Urzędu Pracy w Kętrzynie 53 Projekt pn.: „Strategiczne planowanie szansą rozwoju kętrzyńskiego obszaru funkcjonalnego” współfinansowany ze środków Unii Europejskiej przyznanych w ramach „Konkursu dotacji na działania wspierające jednostki samorządu terytorialnego w zakresie planowania współpracy ramach miejskich obszarów funkcjonalnych”

Związek gmin „Barcja”

gmina Reszel

gmina Korsze

Wykres 10. Aktywne formy pomocy bezrobotnym świadczone przez Powiatowy Urząd Pracy w Kętrzynie w podziale na gminy. 1800 1600 1400 1200 1000 800 600 400 200 0 2009

2010

2011

2012

2013

Miasto Kętrzyn

Gmina Kętrzyn

Gmina Barciany

Gmina Korsze

Gmina Reszel

Gmina Srokowo

2014

Źródło: Powiatowy Urząd Pracy w Kętrzynie

Patrząc na poszczególne rodzaje świadczeń o charakterze aktywizacyjnym można zauważyć, że na przestrzeni analizowanego okresu kluczowe znaczenie miały prace społecznie użytecznych23. Wzrosło również znaczenie robót publicznych24. Tabela 34. Aktywne formy pomocy bezrobotnym świadczone przez Powiatowy Urząd Pracy w Kętrzynie bezrobotnym z gminy Korsze – część I Rok 2009 2010 2011 2012 2013 2014

Prace społecznie użytecznie 12 20 208 408 391 431

Prace interwencyjne 127 181 129 106 104 89

Roboty publiczne 102 222 0 20 57 161

Środki na rozpoczęcie działalności 17 22 10 9 16 18

Dodatkowe miejsca pracy 18 19 5 9 6 9

Refundacja dojazdów 67 67 0 0 0 0

Źródło: Powiatowy Urząd Pracy w Kętrzynie 23

Zgodnie z informacją Centrum Informacyjnego Służb Zatrudnienia: „Organizowane są one przez gminę w jednostkach organizacyjnych pomocy społecznej, organizacjach lub instytucjach statutowo zajmujących się pomocą charytatywną lub działalnością na rzecz społeczności lokalnej. Wykonywanie prac społecznie użytecznych odbywa się na podstawie porozumienia zawartego między starostą a gminą, na rzecz której prace społecznie użyteczne będą wykonywane. Powiatowy urząd pracy refunduje gminie ze środków Funduszu Pracy do 60% minimalnej kwoty świadczenia przysługującego bezrobotnemu”, źródło: http://zielonalinia.gov.pl/Prace-spolecznie-uzyteczne-32424, dostęp on-line 05.02.2014 24 Zgodnie z informacją Centrum Informacyjnego Służb Zatrudnienia: „Zatrudnienie bezrobotnego przy wykonywaniu prac organizowanych przez powiaty” źródło: http://zielonalinia.gov.pl/Roboty-publiczne-32436, dostęp on-line 05.02.2014 54 Projekt pn.: „Strategiczne planowanie szansą rozwoju kętrzyńskiego obszaru funkcjonalnego” współfinansowany ze środków Unii Europejskiej przyznanych w ramach „Konkursu dotacji na działania wspierające jednostki samorządu terytorialnego w zakresie planowania współpracy ramach miejskich obszarów funkcjonalnych”

Związek gmin „Barcja”

gmina Reszel

gmina Korsze

Część działań PUP ukierunkowanych jest na wspieranie osób bezrobotnych w zdobywaniu kwalifikacji i umiejętności, które mogą przyczynić się do zwiększenia ich atrakcyjności na rynku pracy. W analizowanym okresie liczba osób korzystających ze wszystkich tych form pomocy spadała. Obecnie można uznać, że największe znaczenie mają staże25. Tabela 35. Aktywne formy pomocy bezrobotnym świadczone przez Powiatowy Urząd Pracy w Kętrzynie bezrobotnym z gminy Korsze – część II. Rok 2009 2010 2011 2012 2013 2014

Staże 79 78 18 56 33 64

Przygotowanie zawodowe 6 0 0 0 0 0

Szkolenia 103 73 25 39 25 46

Kluby pracy 35 19 7 9 0 0

Źródło: Powiatowy Urząd Pracy w Kętrzynie

Bezrobotni z gminy Korsze są również objęci wsparciem Miejskiego Ośrodka Pomocy Społecznej w ramach którego działa Klub Integracji Społecznej. Do oferty Klubu należy działalność informacyjna (ofert pracy, możliwości dokwalifikowania) jak również pomoc w przygotowaniu aplikacji zawodowych. Osoby bezrobotne mogą również korzystać z zaplecza biurowego. Od 2008 roku MOPS realizował również projekt systemowy PO KL „Daj Sobie Szansę – Zacznij od Nowa”. W ramach projektu osoby bezrobotne mogły skorzystać z szeroko zakrojonego programu wsparcia obejmującego: 

trening interpersonalny z psychologiem,



warsztaty aktywnego poszukiwania pracy,



rozmowy indywidualne z doradcą zawodowym,



warsztaty ABC zarządzania budżetem domowym,



kurs pierwszej pomocy przedmedycznej,



wizyta studyjna w spółdzielni socjalnej,



realizacja kursów zawodowych,



realizacja staży i praktyk jako instrument aktywizacji zawodowej,



wyjazd aktywizacyjno-integracyjny.

W 2014 roku, dzięki pomocy kętrzyńskiego Inkubatora Ekonomii Społecznej otwarto spółdzielnię socjalną w Korszach pod nazwą „Opoka”. Głównym profilem działalności są usługi opiekuńcze nad osobami starszymi, zależnymi i niepełnosprawnym26. Są potencjalne możliwości na rozszerzenia tej działalności. 25

Zgodnie z informacją Centrum Informacyjnego Służb Zatrudnienia: „Staż oznacza nabywanie przez bezrobotnego umiejętności praktycznych do wykonywania pracy bez nawiązania stosunku pracy z pracodawcą.” źródło: http://zielonalinia.gov.pl/Staze-32434, dostęp on-line 05.02.2014 26 http://tygodnikketrzynski.manifo.com/wydarzenia/korsze---ketrzyn--opoka-czyli-nowa-spoldzielniasocjalna 55 Projekt pn.: „Strategiczne planowanie szansą rozwoju kętrzyńskiego obszaru funkcjonalnego” współfinansowany ze środków Unii Europejskiej przyznanych w ramach „Konkursu dotacji na działania wspierające jednostki samorządu terytorialnego w zakresie planowania współpracy ramach miejskich obszarów funkcjonalnych”

Związek gmin „Barcja”

gmina Reszel

gmina Korsze

3.3.4.

Podsumowanie



Wskaźnik liczby pracujących na 1000 mieszkańców w gminie Korsze, na tle jednostek referencyjnych można uznać za niski (znacznie niższy od średniej krajowej i wojewódzkiej, jednak zbliżony do powiatowej),



W powiecie kętrzyńskim, do którego należą Korsze przeważa zatrudnienie w przemyśle i budownictwie oraz pozostałych usługach,



liczba osób bezrobotnych w gminie w latach 2009-2013 zmieniała się nieznacznie, w roku 2013 stanowiły one 19% ludności w wieku produkcyjnym,



w gminie Korsze znacząca większość bezrobotnych to osoby w szczególnej sytuacji na rynku pracy. Istotnym problemem jest wysoki odsetek osób pozostających bez pracy długotrwale, co świadczy o strukturalnym charakterze bezrobocia,



grupa bezrobotnych w gminie Korsze jest zrównoważona pod względem płci. Jeśli chodzi zaś o strukturę wiekową to osoby powyżej 50 roku życia są nieco liczniejsze od tych poniżej 25 roku życia,



na przestrzeni analizowanego okresu wzrastała liczba bezrobotnych z gminy Korsze, którzy korzystali z aktywnych form pomocy świadczonych przez Powiatowy Urząd Pracy w Kętrzynie (wśród których największe znaczenie miały prace społecznie użyteczne). Bezrobotnym wsparcia udziela również Klub Integracji Społecznej działający w ramach Miejskiego Ośrodka Pomocy Społecznej.

56 Projekt pn.: „Strategiczne planowanie szansą rozwoju kętrzyńskiego obszaru funkcjonalnego” współfinansowany ze środków Unii Europejskiej przyznanych w ramach „Konkursu dotacji na działania wspierające jednostki samorządu terytorialnego w zakresie planowania współpracy ramach miejskich obszarów funkcjonalnych”

Związek gmin „Barcja”

gmina Reszel

gmina Korsze

3.4. Kultura (w tym ochrona dziedzictwa kulturowego), sport i rekreacja Oferta kulturalno-rozrywkowa gminy w badaniu ankietowym przeprowadzonym wśród mieszkańców gminy Korsze uzyskała ocenę 2,38 (w skali od 0 do 4). Był to jeden z aspektów życia w gminie, który został oceniony najwyżej (pierwsze miejsce zajął aspekt „Opieka nad dziećmi (żłobki i przedszkola)” – ocena 2,39). Zaledwie 7,95% respondentów uznało, że stan oferty kulturalno-rozrywkowej wymaga podjęcia natychmiastowych działań dla poprawy sytuacji. Poniżej omówiono instytucje kultury i stowarzyszenia o profilu kulturalnym działające na terenie gminy Korsze, dziedzictwo kulturowe i jego ochronę oraz bazę sportoworekreacyjną.

3.4.1.

Dom kultury

Na terenie gminy Korsze działa Miejski Ośrodek Kultury (MOK). W Ośrodku prowadzone są zajęcia muzyczne, taneczne, plastyczne, teatralne czy fotograficzne. Ośrodek udostępnia także sprzęt do gry w tenisa stołowego oraz komputery z dostępem do Internetu27. Ośrodek prowadzi zespoły instrumentalno-wokalne oraz taneczne i rekreacji ruchowej (m.in. tańca nowoczesnego, Zumby). Zespoły taneczne – Step up, Aero czy działający obecnie Jump – odnoszą sukcesy w skali wojewódzkiej. Dla przykładu, istniejący od 2012 roku zespół Jump zajął w 2014 roku III miejsce we współzawodnictwie podczas IV Wojewódzkiego Turnieju Tańca Nowoczesnego „Warmia Power” w Stawigudzie28. Przy Ośrodku działa także Kabaret Zgrany oraz zespół Korszynianki. Ośrodek jest także organizatorem przedsięwzięcia pn. „Kulturalną sobotę”. Jest to cykl spotkań, odbywający się od kwietnia do września. Inicjatywa została zapoczątkowana w 2014 roku. W trakcie „Kulturalnej soboty” odbywają się m.in. zajęcia taneczne, ruchowe, plastyczno-techniczne, czynna jest kawiarenka internetowa, istnieje możliwość udziału w konkursach czy obejrzenia występów teatrzyku29. Inicjatywa kierowana jest do dzieci i młodzieży. Aby zwiększyć dostępność wydarzeń dla wszystkich dzieci z gminy, organizowany jest zbiorowy transport dla uczestników. Ośrodek prowadzi również warsztaty i zajęcia poza swoją siedzibą w Korszach, tym samym starając się dotrzeć z ofertą do osób, które nie maja możliwości korzystania z propozycji ośrodka w jego siedzibie. Do takich inicjatyw zaliczyć można „Artystyczny Bus” – animatorzy z MOK-u odwiedzają poszczególne sołectwa gminy, prowadząc m.in. zajęcia, gry, konkursy30. Animatorzy prowadzą także raz w tygodniu zajęcia w świetlicach wiejskich w Garbnie i Wandajnach. W sezonie letnim pracownicy Ośrodka wspierają także sołectwa w organizacji festynów wiejskich. 27

http://mok.korsze.pl/ dostęp 10.02.2015 r. http://korsze.wm.pl/230755,JUMP-z-Korsz-zajal-III-miejsce-w-wojewodztwie.html#axzz3VrWsFQfp dostęp 30.03.2015 r. 29 http://www.korsze.pl/510-kulturalna-sobota-w-korszach.html dostęp 30.03.2015 r. 30 http://korsze.wm.pl/216242,Artystyczny-bus-odwiedzil-swietlice-wiejskie.html#axzz3VrWsFQfp dostęp 30.03.2015 r. 57 28

Projekt pn.: „Strategiczne planowanie szansą rozwoju kętrzyńskiego obszaru funkcjonalnego” współfinansowany ze środków Unii Europejskiej przyznanych w ramach „Konkursu dotacji na działania wspierające jednostki samorządu terytorialnego w zakresie planowania współpracy ramach miejskich obszarów funkcjonalnych”

Związek gmin „Barcja”

gmina Reszel

gmina Korsze

MOK jest organizatorem imprez o charakterze wojewódzkim czy międzynarodowym. W Ośrodku odbywa się Przegląd Kolęd, Pastorałek i Piosenek Świątecznych pod patronatem wojewody warmińsko-mazurskiego, Wojewódzki Turniej Tańca Nowoczesnego, Wojewódzki Konkurs Wokalny „Mazurski Słowik” (współorganizatorem Konkursu jest Miejsko-Gminna Biblioteka Publiczna w Korszach oraz Stowarzyszenie „Otwarte Drzwi”). Ośrodek organizuje także Międzynarodowy Plener Plastyczny „Korszeńskie żywioły” – cykliczne wydarzenie, w którym udział biorą artyści z Polski, Ukrainy, Rosji czy Litwy. W 2014 roku odbyła się XIV edycja wydarzenia31. Pracownicy MOK organizują także grupowe wyjazdy do teatrów i filharmonii, m. in. w Warszawie czy Olsztynie. Wyjazdy organizowane są cyklicznie i pozwalają mieszkańcom gminy na uczestniczenie zarówno w kulturze wysokiej, jak i popularnej.

3.4.2.

Biblioteka

W gminie Korsze funkcjonuje Miejsko-Gminna Biblioteka Publiczna. Prowadzi ona także 4 filie: 

Filia Miejsko-Gminnej Biblioteki Publicznej w Sątocznie,



Filia Miejsko-Gminnej Biblioteki Publicznej w Garbnie,



Filia Miejsko-Gminnej Biblioteki Publicznej w Łankiejmach,



Filia Miejsko-Gminnej Biblioteki Publicznej w Kraskowie.

Dzięki bibliotece i jej filiom można zapoznać się z prasą (dziennikami i tygodnikami), nowościami wydawniczymi oraz bezpłatnie skorzystać z Internetu. Istnieje możliwość zamówienia książki na telefon – to usługa dla osób, które z różnych przyczyn nie mogą wypożyczyć książki samodzielnie. Biblioteka prowadzi także wypożyczalnię strojów karnawałowych. Oprócz udostępniania zbiorów, biblioteka i jej filie prowadzą także zajęcia dla dzieci, warsztaty dla dorosłych (np. z filcowania, wyrobu ozdób z osiki oraz bibuły), Dyskusyjny Klub Książki dla Dzieci oraz Dyskusyjny Klub Książki dla Dorosłych, Klub Seniora „Pod Dębem”32. Biblioteka organizuje również konkursy, m.in. plastyczne, fotograficzne i czytelnicze oraz udostępnia swoją przestrzeń do organizacji wystaw, np. rękodzieła artystycznego, prac konkursowych, zbiorów historycznych. Warto odnotować, że dzięki swojej działalności Biblioteka w 2013 roku zajęła VIII miejsce, a w 2014 roku X miejsce w ogólnopolskim Rankingu Bibliotek organizowanym przez Rzeczpospolitą oraz Instytut Książki33. Gmina Korsze wypada najkorzystniej spośród gmin powiatu kętrzyńskiego jeśli chodzi o dostępność bibliotek – na jedną placówkę przypada 1 484 osoby. Dostępność bibliotek w gminie nie tylko jest najwyższa w powiecie, ale także przewyższa dostępność w skali województwa czy kraju. Nieco gorzej przedstawia się sytuacja w zakresie księgozbioru w przeliczeniu na 1000 mieszkańców. Działalność bibliotek odzwierciedla się w wysokiej 31

http://www.korsze.pl/650-miedzynarodowy-plener-plastyczny-korszenskie-zywioly.html dostęp 30.03.2015 r. 32 http://mgbpkorsze.pl/ dostęp 10.02.2015 r. 33 http://www.rp.pl/temat/757988.html dostęp 31.03.2015 r. 58 Projekt pn.: „Strategiczne planowanie szansą rozwoju kętrzyńskiego obszaru funkcjonalnego” współfinansowany ze środków Unii Europejskiej przyznanych w ramach „Konkursu dotacji na działania wspierające jednostki samorządu terytorialnego w zakresie planowania współpracy ramach miejskich obszarów funkcjonalnych”

Związek gmin „Barcja”

gmina Reszel

gmina Korsze

liczbie czytelników w przeliczeniu na 1000 osób oraz ilością wypożyczeń księgozbioru na 1 czytelnika w woluminach. Tabela 36. Dane dotyczące bibliotek w regionie KOF i jednostkach porównywanych w 2013 r. Jednostka

4103

Księgozbiór bibliotek na 1000 ludności 3402,0

Czytelnicy bibliotek publicznych na 1000 ludności 167

Wypożyczenia księgozbioru na 1 czytelnika w woluminach 18,5

3495 3275 4675 4220 6671 1484 2656 3992

3257,0 2826,0 2795,0 591,0 2084,0 3280,0 4046,0 5390,0

148 127 143 18 68 210 143 100

20,1 22,6 19,1 15,9 28,8 28,5 24,2 17,7

Ludność na 1 placówkę biblioteczną

Polska województwo warmińskomazurskie powiat kętrzyński miasto Kętrzyn gmina Kętrzyn gmina Barciany gmina Korsze gmina Reszel gmina Srokowo

Źródło: opracowanie własne na podstawie danych BDL GUS

3.4.3.

Stowarzyszenia o profilu kulturalnym

Na terenie gminy Korsze działają następujące stowarzyszenia: 

Korszeńskie Stowarzyszenie Społeczno-Kulturalne „Otwarte drzwi" w Korszach,



Stowarzyszenie Na Rzecz Edukacji i Aktywizacji Wsi Warmińskiej „Animator" w Sątocznie,



Stowarzyszenie Koło Gospodyń Wiejskich „Baby z Babieńca" w Babieńcu,



Stowarzyszenie na rzecz Rozwoju Regionu „Dolina Gubra”.

Korszeńskie Stowarzyszenie Społeczno-Kulturalne „Otwarte drzwi" w Korszach działa od 2007 roku. Celem działalności organizacji jest kreowanie życia społecznego, artystycznego i kulturalnego, ze szczególnym uwzględnieniem gminy Korsze i powiatu kętrzyńskiego. Stowarzyszenie we współpracy z Miejsko-Gminną Biblioteką Publiczną w Korszach organizuje Wojewódzki Konkurs Wokalny „Mazurski Słowik” i Miejsko-gminny Konkurs Wokalny „Młody Talent”34. Celem Stowarzyszenia Na Rzecz Edukacji i Aktywizacji Wsi Warmińskiej „Animator" w Sątocznie jest inicjowanie i popieranie wszelkich kreatywnych działań w sferach edukacyjnej, wychowawczej, społecznej i kulturalnej, charytatywnej oraz na rzecz osób niepełnosprawnych, a także kreowanie życia społecznego, artystycznego i kulturalnego. Organizacja wspiera działalność Zespołu Szkół im. Jana Pawła II w Sątocznie35. 34http://leksykonkultury.ceik.eu/index.php/Korsze%C5%84skie_Stowarzyszenie_Spo%C5%82eczno-

Kulturalne_%E2%80%9EOtwarte_Drzwi%E2%80%9D dostęp 10.02.2015 r. 35 http://zssatoczno.superszkolna.pl/cms/6014/stowarzyszenie_animator dostęp 10.02.2015 r. 59 Projekt pn.: „Strategiczne planowanie szansą rozwoju kętrzyńskiego obszaru funkcjonalnego” współfinansowany ze środków Unii Europejskiej przyznanych w ramach „Konkursu dotacji na działania wspierające jednostki samorządu terytorialnego w zakresie planowania współpracy ramach miejskich obszarów funkcjonalnych”

Związek gmin „Barcja”

gmina Reszel

gmina Korsze

Stowarzyszenie Koło Gospodyń Wiejskich „Baby z Babieńca" w Babieńcu prowadzi działalność artystyczną – zespół kultywuje lokalne tradycje poprzez śpiew, strój, potrawy, rękodzieło36. Stowarzyszenie na rzecz Rozwoju Regionu „Dolina Gubra” prowadzi działania na rzecz ochrony dziedzictwa historyczno-przyrodniczego regionu. Stowarzyszenie przygotowało folder turystyczny o zabytkach miejscowości Sątoczno, Prosna, Kałwągi, Sątoczek i Studzieniec oraz odrestaurowało Pomnik Pamięci z I wojny światowej w Prośnie i Kałwągach37.

3.4.4.

Imprezy cykliczne

W 2015 roku w gminie Korsze zaplanowano ponad 100 imprez i wydarzeń kulturalnych i sportowych. Są to występy i pokazy muzyczne, teatralne, taneczne czy seanse filmowe, imprezy okolicznościowe (jak np. Dzień Kobiet, Dzień Dziecka, Andrzejki czy Bal Sylwestrowy), wydarzenia związane z biblioteką i czytelnictwem (np. spotkania autorskie w ramach Dyskusyjnego Klubu Książkowego, Maraton Czytania), lokalne festyny. Zaplanowano także wyjazdy, m.in. do Filharmonii w Warmińsko-Mazurskiej w Olsztynie, Teatru Muzycznego Roma w Warszawie, Parku Wodnego „Tropikana” w Mikołajkach, wycieczki turystyczne do Wilna czy Torunia. Jak już wspomniano, część wydarzeń kulturalnych skierowana jest nie tylko do mieszkańców gminy, ale stanowią one imprezy na szczeblu wojewódzkim (np. Przegląd Kolęd, Pastorałek i Piosenek Świątecznych pod patronatem wojewody) czy międzynarodowym (Międzynarodowy Plener Plastyczny). Organizatorem imprez i wydarzeń kulturalnych, które mają miejsce w gminie Korsze, jest zarówno samorząd, jak i Biblioteka (oraz jej filie), Miejski Ośrodek Kultury, uczniowskie kluby sportowe oraz organizacje pozarządowe. Dzięki zaangażowaniu wielu instytucji i stowarzyszeń możliwe jest stworzenie ciekawej i różnorodnej oferty wydarzeń kulturalnych i sportowych. W poniższej tabeli przedstawiono organizatorów wydarzeń oraz liczbę imprez, za które odpowiadają. Tabela 37. Organizatorzy imprez kulturalnych w gminie Korsze w 2015 roku Organizator

Liczba imprez

EDP Renewables

1

Filia biblioteczna w Garbnie

2

Filia biblioteczna w Kraskowie

2

Filia biblioteczna w Łankiejmach

4

Filia biblioteczna w Sątocznie

3

Filia biblioteczna w Sątocznie

2

Korszeńskie Stowarzyszenie Społeczno-Kulturalne „Otwarte Drzwi”

4

Miejsko-Gminna Biblioteka Publiczna w Korszach

24

Miejski Ośrodek Kultury w Korszach

50

36

http://www.korsze.pl/186-baby-z-babienca-nowe-stowarzyszenie-w-gminie-korsze.html dostęp 10.02.2015 r 37 http://dolinagubra.pl/?page_id=1915 dostęp 30.03.2015 r. 60 Projekt pn.: „Strategiczne planowanie szansą rozwoju kętrzyńskiego obszaru funkcjonalnego” współfinansowany ze środków Unii Europejskiej przyznanych w ramach „Konkursu dotacji na działania wspierające jednostki samorządu terytorialnego w zakresie planowania współpracy ramach miejskich obszarów funkcjonalnych”

Związek gmin „Barcja”

gmina Reszel

gmina Korsze

Organizator

Liczba imprez

Stowarzyszenie na Rzecz Rozwoju Regionu „Dolina Gubra”

1

Świetlica wiejska i Filia biblioteczna w Garbnie

3

Uczniowski Klub Sportowy „Lider” w Garbnie

2

Uczniowski Klub Sportowy „Tytan” w Łankiejmach

1

Urząd Miejski w Korszach

1

Zespół Szkół w Garbnie

1

Źródło: opracowanie własne na podstawie danych udostępnionych przez Urząd Miejski w Korszach

Imprezy cykliczne, które corocznie organizowane są przez samorząd, instytucje kultury i stowarzyszenia o profilu kulturalnym zostały przedstawione w poniższej tabeli. Tabela 38. Główne wydarzenia odbywające się cyklicznie na terenie gminy Korsze Termin 21 stycznia

Miejsce M-GBP, MOK

Impreza Dzień Babci i Dziadka

14 lutego

sala widowiskowa MOK Korsze sala widowiskowa MOK Korsze, MGBP M-GBP, MOK Korsze

Walentynki

8 marca marzeckwiecień marzec 21 marca 21 marca (od 2014 roku)

maj maj (od 2013) maj (do 2013) maj 26 maja maj od 2010

maj/czerwiec (do 2013)

Sala widowiskowa MOK w Korszach MOK Korsze sala widowiskowa MOK Korsze

Organizator MOK Korsze, M-GBP Korsze MOK Korsze

Dzień Kobiet i Mężczyzn

MOK Korsze, M-GBP Korsze

Miejsko-Gminny Konkurs Plastyczny „Palmy, Pisanki i Stroiki Wielkanocne Wojewódzki Turniej Tańca Nowoczesnego Powitanie wiosny II Gminny Turniej Tenisa Stołowego

MOK Korsze, M-GBP Korsze

Publiczne miejsce spotkań w Korszach MOK w Korszach

„Majówka z Grochówką” Piknik Organizacji Pozarzadowych

Stadion Miejski w Korszach MOK, MGBP w Korszach MOK i M- GBP w Korszach Rzeka Guber Sątoczno-Sępopol

Turniej Służb Mundurowych

Stadion Miejski w Korszach

Memoriał Piłkarski im. Ryszarda Chmielewskiego

Maraton czytania

Warmińsko-Mazurskie Dni Rodziny Dzień Matki Majowy Spływ Kajakowy Doliną Gubra

MOK w Korszach MOK Korsze Korszeńskie Stowarzyszenie SpołecznoKulturalne „Otwarte Drzwi” MOK i organizacje pozarządowe w Korszach MOK i MGBP w Korszach Urząd Miejski w Korszach MGBP i MOK w Korszach MOK i M-GBP w Korszach Stowarzyszenie na Rzecz Rozwoju Regionu „Dolina Gubra” Urząd Miejski w Korszach 61

Projekt pn.: „Strategiczne planowanie szansą rozwoju kętrzyńskiego obszaru funkcjonalnego” współfinansowany ze środków Unii Europejskiej przyznanych w ramach „Konkursu dotacji na działania wspierające jednostki samorządu terytorialnego w zakresie planowania współpracy ramach miejskich obszarów funkcjonalnych”

Związek gmin „Barcja”

gmina Reszel

gmina Korsze

Termin 1 czerwca

Miejsce MOK i M- GBP

Impreza Dzień Dziecka

czerwiec

MOK, M- GBP i filie biblioteczne Sala widowiskowa MOK Korsze Publiczne miejsce spotkań, Orlik, Stadion Miejski

Cała Polska czyta dzieciom

czerwiec (od 2010) czerwiec/lipiec

lipiec (od 2012) lipiec (od 2013) lipiec sierpień (od 2014) sierpień wrzesień wrzesień 1 października (od 2012) październik (od 2013) 11 listopada 30 listopada 6 grudnia grudzień (od 2010) 23 grudnia 31 grudnia

Publiczne miejsce spotkań Publiczne miejsce spotkań Teren Gminy Korsze i Powiatu MOK i publiczne miejsce spotkań MOK Publiczne miejsce spotkań MOK Korsze Sala widowiskowa MOK Sala widowiskowa MOK Sala widowiskowa MOK, szkoły MOK, M- GBP i filie biblioteczne MOK, MG-BP, filie biblioteczne, ulice miasta Sala widowiskowa MOK Plac przed UM Korsze Sala widowiskowa MOK, publiczne miejsce spotkań

Organizator MOK i M-GBP w Korszach MOK, M-GBP, filie

Wojewódzki Konkurs Wokalny „Mazurski Słowik” Dni Korsz: 1 dzień: Dzień Sportu od 2012 wyścig rowerowy dla mieszkańców 2 dzień: Dzień Artystyczny Kino letnie i noc bajek

MOK Korsze

Gala Disco Polo

MOK Korsze

Międzynarodowy Plener Plastyczny Maraton Zumby

MOK Korsze

Zakończenie wakacji-piknik rodzinny Dożynki Gminne

MOK Korsze

Święto pieczonego ziemniaka Międzynarodowy Dzień Osób Starszych Spotkanie Środowisk Artystycznych Gminy Korsze Narodowe Święto Niepodległości Andrzejki Mikołajki w mieście

MOK, Urząd Miejski w Korszach

MOK Korsze, M-GBP

MOK Korsze

MOK, szkoły i Urząd Miejski w Korszach MOK Korsze MOK Korsze MOK Korsze MOK, Szkoły, Urząd Miejski w Korszach MOK, M- GBP, filie biblioteczne MOK, M-GBP, filie

Wojewódzki Przegląd Kolęd, Pastorałek i Piosenek Świątecznych Koncert Świąteczny - kolędy

MOK Korsze

Spotkanie Sylwestrowe i bal

MOK Korsze

MOK Korsze

Źródło: opracowanie na podstawie danych przekazanych przez Urząd Miejski w Korszach

Ważnym miejscem spotkań jest także dyskoteka Arena Korsze. Arena organizuje imprezy muzyczno-taneczne w stylu disco-polo oraz koncerty i występy zespołów muzycznych czy

62 Projekt pn.: „Strategiczne planowanie szansą rozwoju kętrzyńskiego obszaru funkcjonalnego” współfinansowany ze środków Unii Europejskiej przyznanych w ramach „Konkursu dotacji na działania wspierające jednostki samorządu terytorialnego w zakresie planowania współpracy ramach miejskich obszarów funkcjonalnych”

Związek gmin „Barcja”

gmina Reszel

gmina Korsze

DJ-ów. W dyskotece bawią się nie tylko mieszkańcy gminy Korsze, ale także powiatu kętrzyńskiego oraz sąsiednich powiatów38.

3.4.5.

Wydatki na kulturę

W latach 2009-2013 wydatki na kulturę w gminie Korsze wzrosły. Budżet został podniesiony z 941 949 zł w 2009 roku do 1 042 431,5 zł w 2013 roku, odzwierciedla to także wysokość środków przeznaczona na ten cel w przeliczeniu na jednego mieszkańca. Mimo to, budżet, jaki przeznaczają Korsze na działalność kulturalną i ochronę dziedzictwa nadal pozostają jednymi z niższych wśród gmin powiatu kętrzyńskiego. Wysokość środków przeznaczonych na kulturę i ochronę dziedzictwa narodowego na terenie KOF przedstawiają poniższe tabele. Tabela 39. Wydatki na kulturę i ochronę dziedzictwa narodowego z budżetu samorządu Jednostka powiat kętrzyński miasto Kętrzyn gmina Kętrzyn gmina Barciany gmina Korsze gmina Reszel gmina Srokowo

2009

2010

2011

2012

2013

6 696 644,0

12 089 956,7

13 309 418,8

5 846 030,6

7 917 008,0

3 743 195,7 172 024,0 539 450,0 941 950,0 1000 555,0 299 469,3

8 445 771,0 754 625,5 569 694,6 995 785,6 981 025,7 343 054,2

2 159 603,8 540 547,2 818 591,1 998 335,6 940 834,3 388 118,6

2 661 004,3 967 458,1 1 407 733,1 1 042 431,5 1 199 358,2 639 022,9

9 862 745 598 888 875 339

540,5 009,0 566,6 379,4 703,8 219,5

Źródło: opracowanie własne na podstawie danych BDL GUS Tabela 40. Wydatki na kulturę i ochronę dziedzictwa narodowego w przeliczeniu na 1 mieszkańca Jednostka Polska województwo warmińsko-mazurskie powiat kętrzyński miasto Kętrzyn gmina Kętrzyn gmina Barciany gmina Korsze gmina Reszel gmina Srokowo

2009 122,8 87,7 102,8 134,0 21,5 81,3 90,8 123,8 72,6

2010 144,7 126,0 180,9 295,4 89,9 83,5 93,5 118,8 83,1

2011 136,2 115,6 199,9 346,9 88,2 88,5 83,7 106,6 82,6

2012 139,5 114,2 88,2 76,4 63,7 121,5 94,7 115,9 94,9

2013 142,2 104,3 120,4 94,6 114,6 209,7 100,0 149,6 158,1

Źródło: opracowanie własne na podstawie danych BDL GUS

Należy pamiętać, że budżet gminy nie jest jedynym źródłem, z jakiego instytucje kultury i organizacje pozarządowe o profilu kulturalnym mogą pozyskiwać środki na swoje działania. Miejsko-Gminna Biblioteka Publiczna uczestniczyła w Programie Wieloletnim KULTURA+, priorytet „Biblioteka+. Infrastruktura bibliotek” oraz Programie Rozwoju Bibliotek, korzystała także ze wsparcia Fundacji Orange. Działalność Biblioteki świadczy o efektywnym pozyskiwaniu środków, które wspierają rozwój instytucji, dzięki czemu lepiej służą mieszkańcom.

38

www.facebook.com/ArenaKorsze dostęp 31.03.2015 r. 63 Projekt pn.: „Strategiczne planowanie szansą rozwoju kętrzyńskiego obszaru funkcjonalnego” współfinansowany ze środków Unii Europejskiej przyznanych w ramach „Konkursu dotacji na działania wspierające jednostki samorządu terytorialnego w zakresie planowania współpracy ramach miejskich obszarów funkcjonalnych”

Związek gmin „Barcja”

gmina Reszel

gmina Korsze

3.4.6.

Dziedzictwo kulturowe i jego ochrona

Dziedzictwo kulturowe jest pojęciem, które obejmuje coraz szerszy zakres. Przejawy dziedzictwa kulturowego można podzielić na dziedzictwo materialne, na które składają się zabytki nieruchome (np. architektura, układy urbanistyczne) i ruchome (np. działa sztuki, narzędzia) oraz dziedzictwo niematerialne (np. kulinaria, gwara). Dziedzictwo kulturowe jest zazwyczaj wysoko wartościowane, uznawane za godne ochrony oraz przekazania następnym pokoleniom39. Za dziedzictwo materialne z pewnością uznać można układ urbanistyczny miast i wsi, w których nadal można dostrzec wpływy zakonu krzyżackiego (przykład stanowić może zamek w Sątocznie) i pruskie. Od 1871 roku miejscowość Korsze stanowiła główny węzeł kolejowy prowincji wschodniopruskiej. Ślady tego okresu stanowią m.in. kościół parafialny rzymskokatolicki p.w. Podwyższenia Krzyża Świętego z 1903 roku czy kolejowa wieża ciśnień. Więcej informacji dotyczących zabytków, które znajdują się na terenie gminy Korsze, znajduje się w rozdziale „Turystyka” – „Atrakcje turystyczne”. Ważną grupę mieszkańców stanowią repatrianci z Kresów Wschodnich, którzy przybyli na tereny gminy Korsze po II wojnie światowej. Przedstawiciele kultury ukraińskiej pojawili się na terenie Korsz w wyniku akcji „Wisła”. Zostali oni przesiedleni w 1947 roku z terenów południowo-wschodniej Polski. To dla nich w 1966 roku powstała parafia Świętych Apostołów Piotra i Pawła – zabytkowy kościół, służący wspólnocie, został wybudowany w 1905 roku, do lat 60. XX wieku służył ewangelikom. Jeśli chodzi o dziedzictwo niematerialne, wspomniane już Koło Gospodyń Wiejskich „Baby z Babińca” stawia sobie za cel podtrzymanie lokalnych tradycji w zakresie piosenek, rękodzieła czy kulinariów.

3.4.7.

Rekreacja i sport

Na terenie gminy Korsze funkcjonuje ogólnodostępne boisko „Orlik 2012” zlokalizowane w Korszach. W mieście działa także Stadion Miejski, natomiast każda z działających w gminie szkół i każde sołectwo dysponuje własnym boiskiem. W gminie dostępne jest także ok. 30 placów zabaw (w każdym sołectwie istnieje co najmniej jeden plac). Z istniejącej infrastruktury korzystają kluby sportowe, umożliwiające trenowanie piłki nożnej oraz sztuki walki: 

Miejski Klub Sportowy w Korszach,



Uczniowski Klub Sportowy "Sokół" Garbno,



Uczniowski Klub Sportowy „Lider” Garbno,



Uczniowski Klub Sportowy "Tytan" Łankiejmy,



Stowarzyszenie Sportowe „Mazurskie Centrum Sportów i Sztuk Walki WING CHUN” w Korszach.

39

http://www.unesco.pl/kultura/dziedzictwo-kulturowe/ 64 Projekt pn.: „Strategiczne planowanie szansą rozwoju kętrzyńskiego obszaru funkcjonalnego” współfinansowany ze środków Unii Europejskiej przyznanych w ramach „Konkursu dotacji na działania wspierające jednostki samorządu terytorialnego w zakresie planowania współpracy ramach miejskich obszarów funkcjonalnych”

Związek gmin „Barcja”

gmina Reszel

gmina Korsze

Gmina Korsze posiada rozbudowaną sieć tras rowerowych, które umożliwiają turystom i mieszkańcom zwiedzenie miejsc ciekawych ze względów przyrodniczych oraz historycznych. Przez gminę przebiegają cztery trasy rowerowe: 

Trasa nr 1 - Zielona – długość 22 km – Korsze-Głowbity-Dłużec Wielki-StudzieniecKałwągi-Wetyn-Prosno-Sątoczno-Stawnica-Wiklewo-Parys-Glitajny-Korsze,



Trasa nr 2 - Niebieska - długość 22 km – Korsze-Glitajny-Parys-Pomnik-Równina Górna-Równina Dolna-Warnikajmy-Błogoszewo-Olszynka-Korsze,



Trasa nr 3 – Czerwona –długość 32 km – Korsze-Wandajny-Wygoda-Trzeciaki-SuśnikŁankiejmy-Dzierżążnik-Sarkajmy-Głowbity-Korsze,



Trasa nr 3 – Żółta – długość 27 km – Korsze-Olszynka-Błogoszewo-Kraskowo-TołkinyBabieniec-Gudniki-Trzeciaki-Wygoda-Wandajny-Korsze40.

Przez Korsze przebiega także odnoga głównego szlaku Tras Rowerowych w Polsce Wschodniej GreenVelo, która łączy szlak z dworcem PKP w Korszach jako ważnym węzłem komunikacyjnym.

3.4.8.

Podsumowanie



Jak wynika z przeprowadzonego badania ankietowego, oferta kulturalno-rozrywkowa jest pozytywnie oceniana przez mieszkańców gminy Korsze,



działalność Miejskiego Ośrodka Kultury jest stale rozszerzana. Zajęcia i warsztaty prowadzone są nie tylko w siedzibie Ośrodka, ale także w sołectwach (inicjatywa „Artystyczny Bus”), dzięki czemu zwiększa się dostępność oferty dla osób zamieszkujących mniejsze miejscowości. Ośrodek aktywnie promuje swoje działania na portalu społecznościowym Facebook, na tablicach ogłoszeń oraz w lokalnych gazetach. Modernizacji wymaga strona internetowa Ośrodka,



dostępność bibliotek w gminie Korsze jest wysoka, co znajduje odzwierciedlenie w liczbie czytelników korzystających z usług bibliotek publicznych i liczbie wypożyczonych woluminów. Także oferta zajęć prowadzonych przez Miejsko-Gminną Bibliotekę Publiczną spotyka się z zainteresowaniem ze strony mieszkańców. Działalność Biblioteki została doceniona przez organizatorów Rankingu Bibliotek Publicznych,



stowarzyszenia o profilu kulturowym aktywnie działają w zakresie wzbogacania oferty kulturalnej gminy,



mimo znacznego wzrostu środków przeznaczanych na działalność kulturalną w ochronę dziedzictwa narodowego, budżet gminy Korsze w tym zakresie pozostaje w przeliczeniu na 1 mieszkańca jednym z najniższych wśród gmin powiatu kętrzyńskiego. Należy także zintensyfikować działania mające na celu pozyskiwanie środków zewnętrznych (spoza budżetów gminy), np. z grantów Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego czy fundacji na rzecz kultury.

Infrastruktura sportowa wymaga rozbudowy – obecnie brak hali sportowej, jednak jest ona w trakcie budowy. Na etapie projektowym są także dwie stanice wodne. Dokończenie 40

http://www.korsze.pl/trasy-rowerowe.html dostęp 31.03.2015 r. 65 Projekt pn.: „Strategiczne planowanie szansą rozwoju kętrzyńskiego obszaru funkcjonalnego” współfinansowany ze środków Unii Europejskiej przyznanych w ramach „Konkursu dotacji na działania wspierające jednostki samorządu terytorialnego w zakresie planowania współpracy ramach miejskich obszarów funkcjonalnych”

Związek gmin „Barcja”

gmina Reszel

gmina Korsze

tych inwestycji będzie korzystne zarówno dla mieszkańców, jak i pozwoli na podniesienie atrakcyjności turystycznej gminy.

3.5.

Infrastruktura techniczna 3.5.1.

Sieć komunikacyjna

Łączna długość dróg wojewódzkich, powiatowych i gminnych w KOF na koniec 2014 r. wynosiła prawie 1 100 km. Drogi gminne stanowiły ponad 40%, z czego jedynie 19,20% miało nawierzchnię utwardzoną, drogi powiatowe ponad 43%, z czego 77,46% miało nawierzchnię utwardzoną oraz drogi wojewódzkie ponad 16%. Wszystkie drogi wojewódzkie w gminach KOF na koniec 2014 r. posiadały nawierzchnię utwardzoną. Analizując odsetek dróg powiatowych o nawierzchni utwardzonej w poszczególnych gminach należy stwierdzić, że wahał się on od 69% (gmina Barciany) do 96% (miasto Kętrzyn), w gminie Korsze wyniósł 82% Największym odsetkiem dróg gminnych o nawierzchni utwardzonej w ogólnej liczbie dróg gminnych odznaczało się miasto Kętrzyn (88%). W pozostałych gminach ww. wskaźnik wahał się od 13% (gminy: Barciany i Srokowo) do 18% (gmina Korsze). Najdłuższą siecią dróg wojewódzkich, powiatowych i gminnych na koniec 2014 r. charakteryzowała się gmina Barciany (271,93 km), najkrótszą natomiast miasto Kętrzyn (56 km), w gminie Korsze długość sieci drogowej wynosiła 214,9 km Odsetek dróg gminnych, na koniec 2014 r. w gminach KOF wahał się od 21,62% (gmina Korsze) do 48,63% (miasto Kętrzyn). Odsetek dróg powiatowych, na koniec 2014 r., w analizowanych gminach wahał się od 33,7% (gmina Reszel) do 56,4% (gmina Kętrzyn), w gminie Korsze wyniósł 42,3%. Odsetek dróg wojewódzkich natomiast w analizowanych gminach, na koniec 2014 r., od 9,14% (gmina Srokowo) do 22,9% (gmina Reszel), 16,2% w gminie Korsze. Tabela 41. Drogi wojewódzkie, powiatowe i gminne w gminach KOF na koniec 2014 r. w km

Jednostka miasto Kętrzyn gmina Kętrzyn gmina Barciany gmina Korsze gmina Reszel gmina Srokowo Suma

wojewódzkie 8,02 40,8 34,7 34,9 44,7 15,66 178,78

powiatowe gminne 20,75 27,23 104,9 40,18 119,83 117,4 90,9 89,1 65,9 85 73,66 82 475,94 440,91

% dróg o nawierzchni utwardzonej wojewódzkie powiatowe gminne 100 96 88 100 74 17 100 69 13 100 82 18 100 79 14 100 84 13

Źródło: opracowanie własne na podstawie danych dostarczonych przez urzędy gmin

Układ drogowy gminy Korsze przedstawia poniższa mapa.

66 Projekt pn.: „Strategiczne planowanie szansą rozwoju kętrzyńskiego obszaru funkcjonalnego” współfinansowany ze środków Unii Europejskiej przyznanych w ramach „Konkursu dotacji na działania wspierające jednostki samorządu terytorialnego w zakresie planowania współpracy ramach miejskich obszarów funkcjonalnych”

Związek gmin „Barcja”

gmina Reszel

gmina Korsze

Wykres 11. Układ drogowy gminy Korsze

Źródło: www.maps.google.pl

Podstawowy układ drogowy stanowią w gminie dwie drogi wojewódzkie, które przecinają się na terenie gminy: 

Nr 590 – Barciany- Korsze – Reszel – Biskupiec,



Nr 592 – Bartoszyce - Kętrzyn – Giżycko41

Przez teren gminy Korsze przebiega również kilkanaście dróg powiatowych: 

1398 N – Sątoczno-Skandawa-dr. woj.(591) Kotki,



1567 N – Szczurkowo-Wodukajmy-Sępopol-Glitajny,



1573 N – DW 592-Grzęda-Sątopy Samulewo,



1580 N – Studzieniec-Korsze-Równina Górna,



1582 N – Tołkiny-Filipówka(dr.woj.nr 594),



1685 N – Sątoczno-Dłużec Wlk.,

41

http://www.korsze.pl/polozenie.html, dostęp z dnia 20.01.2015 r. 67 Projekt pn.: „Strategiczne planowanie szansą rozwoju kętrzyńskiego obszaru funkcjonalnego” współfinansowany ze środków Unii Europejskiej przyznanych w ramach „Konkursu dotacji na działania wspierające jednostki samorządu terytorialnego w zakresie planowania współpracy ramach miejskich obszarów funkcjonalnych”

Związek gmin „Barcja”

gmina Reszel

gmina Korsze



1687 N – Łankiejmy-Gudniki-(dr.woj.nr 590),



1689 N – Kraskowo-Babieniec,



1691 N – Dzikowina-Reszel,



1981 N – DW 592(Sporwiny)-Sątoczno,



1989 N – Głowbity-Łankiejmy.

Wszystkie drogi wojewódzkie w gminach KOF na koniec 2014 r. posiadały nawierzchnię utwardzoną. Odsetek dróg powiatowych o nawierzchni utwardzonej w analizowanych gminach wahał się od 69% (gmina Barciany) do 96% (miasto Kętrzyn). Największym odsetkiem dróg gminnych o nawierzchni utwardzonej w ogólnej liczbie dróg gminnych odznaczało się miasto Kętrzyn (88%). W gminie Korsze wyżej wymieniony wskaźnik wynosił 18%. Stan techniczny dróg o nawierzchni twardej różni się w zależności od ich rodzaju. Jedna z dróg wojewódzkich przechodzących przez teren gminy Korsze charakteryzuje się dobrym stanem technicznym, tak samo jak 40% dróg powiatowych i 45% gminnych. Druga z dróg wojewódzkich wymaga generalnego remontu (590 – Biskupiec- Barciany), Odsetek dróg gminnych uznanych za będące w przeciętnym stanie wynosi 44,1% a powiatowych 50,9%. Tabela 42. Stan techniczny dróg w gminie Korsze na 31.12.2014 r. Długość Drogi

km

krajowe wojewódzkie powiatowe gminne

0 34,9 90,9 89,1

km 0 34,9 74,5 15,7

W tym o nawierzchni twardej w tym w stanie technicznym % dobrym przeciętnym 0 0 0 100 17,9 17 82 40 50,9 18 45 44,1

Źródło: dane pozyskane z Urzędu Miasta w Korszach

Gmina Korsze to węzeł kolejowy o znaczeniu wojewódzkim, który obsługuje zarówno pociągi pasażerskie jak i towarowe. Gmina jest dobrze skomunikowana, dzięki umiejscowieniu w niej węzła kolejowego i sieci dróg wojewódzkich łączących ją z przejściem granicznym Na obszarze gminy, w miejscowościach Łankiejmy, Tołkiny oraz w samym mieście Korsze zlokalizowane są przystanki osobowe. Linie te to: 

Poznań-Olsztyn–Korsze-Skandawa /nr 353/ - linia pierwszorzędna, dwutorowa, na odcinku Olsztyn-Korsze linia jest zelektryfikowana.



Białystok-Korsze-Bartoszyce /nr 38/ - odcinek Białystok-Korsze należy do linii pierwszorzędnych, na którym odbywa się ruch pociągów osobowych i towarowych. Odcinek Ełk - Korsze jest niezelektryfikowany. Projekt elektryfikacji odcinka jest przygotowywany do realizacji w perspektywie unijnej 2014-202042.

42

http://www.rynek-kolejowy.pl/55027/elektryfikacja_odcinka_elk_korsze_jest_wykonawca_studium.htm, dostęp z dnia 10.02.2015 68 Projekt pn.: „Strategiczne planowanie szansą rozwoju kętrzyńskiego obszaru funkcjonalnego” współfinansowany ze środków Unii Europejskiej przyznanych w ramach „Konkursu dotacji na działania wspierające jednostki samorządu terytorialnego w zakresie planowania współpracy ramach miejskich obszarów funkcjonalnych”

Związek gmin „Barcja”

gmina Reszel

gmina Korsze

Zgodnie z wykazem linii kolejowych43 linia Poznań-Skandawa, oraz Białystok- Bartoszyce należą do linii o znaczeniu państwowym. PKP PLK dokonało wyboru wykonawcy studium elektryfikacji odcinka Ełk – Korsze, dzięki której czas podróży pociągiem w ciągu Białystok - Olsztyn – Gdańsk ma się skrócić o pół godziny, ponieważ nie będzie potrzebna wymiana lokomotywy elektrycznej na spalinową. Odcinek z Ełku do Korsz, skąd prowadzi zelektryfikowana linia do Olsztyna, Iławy i Torunia ma olbrzymie znaczenie i znalazł się w planie Transeuropejskich Sieci Transportowych TEN-T44. Realizacja projektu potrwa jednak kilka lat i finansowana będzie w 85% z dofinansowania unijnego dla PKP PLK, obecnie do obsługi między innymi tego odcinka PKP Intercity zamówiło dziesięć lokomotyw spalinowych Gama w bydgoskiej Pesie45. Zgodnie z informacjami uzyskanymi od Urzędu Gminy Korsze planowana jest budowa przejścia nad trasą kolejową –kładka dla pieszych ułatwiająca skomunikowanie obu części miasta.

3.5.2.

Sieć wodociągowa i kanalizacyjna

Gmina Korsze charakteryzuje się stosunkowo długą, w stosunku do innych gmin KOF, siecią wodociągową. Jej długość zwiększyła się pomiędzy rokiem 2009 a 2010, zaś od tamtej pory utrzymywała się na poziomie bliskim 150 km.

43

Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 17 kwietnia 2013 r. w sprawie wykazu linii kolejowych o znaczeniu państwowym (Dz. U. z dnia 16 maja 2013 r.) 44 http://www.kurierkolejowy.eu/aktualnosci/17913/Warminsko-mazurskie-zmodernizuja-kluczowe-liniekolejowe.html, dostęp z dnia 30.03.2015 r. 45 http://www.rynek-kolejowy.pl/52051/rusza_projekt_elektryfikacji_odcinka_elk_korsze.htm, dostęp z dnia 30.03.2015 r. 69 Projekt pn.: „Strategiczne planowanie szansą rozwoju kętrzyńskiego obszaru funkcjonalnego” współfinansowany ze środków Unii Europejskiej przyznanych w ramach „Konkursu dotacji na działania wspierające jednostki samorządu terytorialnego w zakresie planowania współpracy ramach miejskich obszarów funkcjonalnych”

Związek gmin „Barcja”

gmina Reszel

gmina Korsze

Wykres 12. Długość czynnej sieci rozdzielczej wodociągowej w latach 2009-2013, w km 200 180

160 140

Miasto Kętrzyn

120

Gmina Kętrzyn

100

Gmina Barciany

80

Gmina Korsze

60

Gmina Reszel Gmina Srokowo

40 20 0 2009

2010

2011

2012

2013

Źródło: opracowanie własne na podstawie danych BDL GUS

W latach 2009-2013 w gminie Korsze odnotowano nieznaczny spadek objętości wody dostarczanej gospodarstwom domowym (dynamika 96,7). Odzwierciedlało to ogólną tendencję w KOF (jedynie w gminie Barciany odnotowano wzrost zużycia, dynamika wynosiła 117,5). Niepodłączone do sieci kanalizacyjnej pozostały pojedyncze, kolonijne, punktowe domostwa, co spowodowane jest rozproszoną zabudową. Wprawdzie występuje popyt ze strony właścicieli niewłączonych do systemu kanalizacyjnego zabudowań, lecz kwestie ekonomiczne i techniczne uniemożliwiają jego zaspokojenie. Tabela 43. Woda dostarczana gospodarstwom domowym w latach 2009-2013, w dam3 Jednostka

2009

powiat kętrzyński miasto Kętrzyn gmina Kętrzyn gmina Barciany gmina Korsze gmina Reszel gmina Srokowo

2300,0 1135,9 232,6 193,2 384,9 225,4 128,0

2010 2336,0 1116,1 240,7 236,1 393,9 221,2 128,0

2011 2352,0 1126,3 226,1 246,5 412,6 221,5 119,0

2012 2242,4 1077,8 222,6 216,6 387,8 223,6 114,0

2013 2214,6 1071,7 229,6 227,0 372,3 224,0 90,0

Dynamika (2009=100) 96,3 94,3 98,7 117,5 96,7 99,4 70,3

Źródło: opracowanie własne na podstawie danych BDL GUS

Jeśli chodzi o zużycie wody w m3 ogółem w przeliczeniu na 1 mieszkańca, w latach 20092013, Gmina Korsze przez cały analizowany okres charakteryzowała się drugim najwyższym wynikiem (za miastem Kętrzyn). Pomiędzy rokiem 2009 a 2013 nastąpił nieznaczny spadek zużycia (dynamika 96,2). Spadek odnotowano we wszystkich jednostkach referencyjnych poza powiatem augustowskim, gminą Barciany i gminą Reszel. 70 Projekt pn.: „Strategiczne planowanie szansą rozwoju kętrzyńskiego obszaru funkcjonalnego” współfinansowany ze środków Unii Europejskiej przyznanych w ramach „Konkursu dotacji na działania wspierające jednostki samorządu terytorialnego w zakresie planowania współpracy ramach miejskich obszarów funkcjonalnych”

Związek gmin „Barcja”

gmina Reszel

gmina Korsze

Tabela 44. Zużycie wody w gospodarstwach domowych ogółem na 1 mieszkańca w m3 w latach 2009-2013 Jednostka

2009

powiat kętrzyński miasto Kętrzyn gmina Kętrzyn gmina Barciany gmina Korsze gmina Reszel gmina Srokowo

2010

35,3 40,7 29,0 29,1 37,1 27,9 31,0

34,9 39,0 28,7 34,6 37,0 26,8 31,0

2011 35,3 39,6 26,8 36,4 38,9 27,0 29,0

2012 33,8 38,1 26,2 32,2 36,8 27,5 27,9

2013 33,7 38,1 27,2 33,8 35,7 27,9 22,3

Dynamika (2009=100) 95,5 93,6 93,8 116,2 96,2 100,0 71,9

Źródło: opracowanie własne na podstawie danych BDL GUS

W 2013 r. długość sieci kanalizacyjnej gminy Korsze wynosiła ok. 40 km. Na przestrzeni analizowanego okresu długość sieci zwiększyła się we wszystkich gminach, w gminie Korsze przyrost ten był jednaj stosunkowo najmniejszy - dynamika zjawiska wynosiła 108,17. Wykres 13. Długość czynnej sieci kanalizacyjnej w latach 2009-2013 w km 80

70 60

Miasto Kętrzyn 50

Gmina Kętrzyn Gmina Barciany

40

Gmina Korsze 30

Gmina Reszel

20

Gmina Srokowo

10 0 2009

2010

2011

2012

2013

Źródło: opracowanie własne na podstawie danych BDL GUS

Liczba połączeń prowadzących do budynków mieszkalnych i zbiorowego zamieszkania na terenie gminy Korsze wynosiła w 2013 roku 303 i była tam samym najniższa spośród gmin KOF. Na przestrzeni analizowanego okresu liczba połączeń zwiększyła się – dynamika zjawiska wynosiła 115,21. Większy przyrost, spośród gmin KOF odnotowały tylko Barciany. Na połowę 2015 roku planowane są dwie duże inwestycje kanalizacyjne – sieć w mieście Korsze ma być wydłużona o 6 km, natomiast w wiejskiej części gminy o dodatkowe 8 km.

71 Projekt pn.: „Strategiczne planowanie szansą rozwoju kętrzyńskiego obszaru funkcjonalnego” współfinansowany ze środków Unii Europejskiej przyznanych w ramach „Konkursu dotacji na działania wspierające jednostki samorządu terytorialnego w zakresie planowania współpracy ramach miejskich obszarów funkcjonalnych”

Związek gmin „Barcja”

gmina Reszel

gmina Korsze

Tabela 45. Liczba połączeń prowadzących do budynków mieszkalnych i zbiorowego zamieszkania w latach 2009-2013 w sztukach Jednostka

2009

powiat kętrzyński miasto Kętrzyn gmina Kętrzyn gmina Barciany gmina Korsze gmina Reszel gmina Srokowo

3362 1759 329 158 263 576 277

2010 3466 1774 329 200 294 592 277

2011 3565 1817 329 252 298 592 277

2012 3646 1841 320 317 299 592 277

2013 3670 1852 326 318 303 594 277

Dynamika (2009=100) 109,16 105,29 99,09 201,27 115,21 103,13 100,00

Źródło: opracowanie własne na podstawie danych BDL GUS

W 2013 r. w powiecie kętrzyńskim odprowadzono znacznie więcej ścieków (1 752 dam3) niż w powiatach porównywanych (w augustowskim 1 172 dam3, w oleckim 827 dam3). Dynamika ww. zjawiska, w latach 2009-2013, we wszystkich ww. powiatach miała tendencję spadkową. Największy spadek objętości odprowadzanych ścieków odnotowano w powiecie augustowskim (dynamika 87,74), najmniejszy natomiast w powiecie kętrzyńskim (dynamika 96,74). Objętość odprowadzanych ścieków w gminie Korsze w 2013 roku wynosiła 180 dam3, co było drugim najwyższym wynikiem na terenie KOF. Podobnie jak w innych gminach (poza gminą Kętrzyn i Srokowem), w okresie 2009-2013 objętość odprowadzanych ścieków w gminie Korsze spadła (dynamika 97,24). Tabela 46. Objętość ścieków odprowadzanych w dam3 w latach 2009-2013 Jednostka

2009

powiat kętrzyński miasto Kętrzyn gmina Kętrzyn gmina Barciany gmina Korsze gmina Reszel gmina Srokowo

1811 1103 120 115 185 205 84

2010 1676 1012 111 106 185 177 85

2011 1813 1002 119 115 195 192 190

2012 1763 998 125 111 185 182 162

2013 1752 992 120 111 180 179 170

Dynamika (2009=100) 96,74 89,97 100,17 96,94 97,24 87,27 202,38

Źródło: opracowanie własne na podstawie danych BDL GUS

W powiecie kętrzyńskim, w 2013 r., 44 569 osób korzystało z sieci kanalizacyjnej. Wynik ten jest o blisko 25% wyższy niż w powiecie augustowskim (33 101 korzystających) oraz ponad 50% wyższy niż w powiecie oleckim (21 798 korzystających). Natomiast na przestrzeni lat 2009-2013, w powiecie kętrzyńskim przyrost liczby ludności korzystającej z sieci kanalizacyjnej (dynamika 103,05) był nieznacznie niższy w powiecie augustowskim (dynamika 106,42) oraz w powiecie oleckim (dynamika 105,94). Liczba osób korzystających z sieci kanalizacyjnej w 2013 r. w gminie Korsze wynosiła 4980, co oznaczało nieznaczny wzrost od roku 2009 (dynamika 105,06). W analizowanym okresie jedynie w dwóch gminach odnotowane nieznaczny spadek tego wskaźnika: w gminie Srokowo (dynamika 97,18) oraz w gminie Reszel (dynamika 99,12). 72 Projekt pn.: „Strategiczne planowanie szansą rozwoju kętrzyńskiego obszaru funkcjonalnego” współfinansowany ze środków Unii Europejskiej przyznanych w ramach „Konkursu dotacji na działania wspierające jednostki samorządu terytorialnego w zakresie planowania współpracy ramach miejskich obszarów funkcjonalnych”

Związek gmin „Barcja”

gmina Reszel

gmina Korsze

Tabela 47. Ludność korzystająca z sieci kanalizacyjnej w latach 2009-2013 Jednostka

2009

powiat kętrzyński miasto Kętrzyn gmina Kętrzyn gmina Barciany gmina Korsze gmina Reszel gmina Srokowo

2010

43250 26553 3183 2214 4740 5319 1241

44722 27373 3351 2361 4963 5429 1245

2011 44796 27249 3362 2533 5020 5392 1240

2012 44860 27161 3319 2822 4982 5349 1227

2013 44569 26970 3350 2791 4980 5272 1206

Dynamika (2009=100) 103,05 101,57 105,25 126,06 105,06 99,12 97,18

Źródło: opracowanie własne na podstawie danych BDL GUS

W gminie Korsze następuje ciągła poprawa dostępności sieci kanalizacyjnej, mierzona procentowym udziałem korzystających z instalacji kanalizacyjnej w ogólnej liczbie mieszkańców. W 2013 roku dynamika wyniosła 104,4 w stosunku do 2009 roku, a odsetek użytkowników kanalizacji wzrósł z 45,9% do 47,9%, nie przekraczając jednak średniej dla powiatu, wynoszącej w tym okresie 66,7-68,0%. Najszybszy rozwój sieci kanalizacyjnej występował w gminie wiejskiej Kętrzyn, natomiast najmniej skanalizowana gmina KOF – Srokowo nie wykazywała na tym polu postępu, utrzymując w latach 2009-2013 udział korzystających z kanalizacji na poziomie 30,2%. Wspomnieć należy o dwóch dużych inwestycjach kanalizacyjnych planowanych na połowę 2015 roku. Sieć w mieście Korsze ma zostać rozbudowana o 6 km, a w wiejskiej części gminy – 8 km46. Tabela 48. Ludność korzystająca z sieci kanalizacyjnej w latach 2009-2013 w % Jednostka

2009

powiat kętrzyński miasto Kętrzyn gmina Kętrzyn gmina Barciany gmina Korsze gmina Reszel gmina Srokowo

2010

66,7 96,0 33,5 39,7 45,9 65,8 30,2

2011

67,0 96,0 34,8 39,7 46,8 65,9 30,2

67,4 96,1 37,5 39,7 47,5 66,1 30,2

2012 67,9 96,1 41,8 39,2 47,6 66,1 30,2

2013 68,0 96,1 41,8 39,7 47,9 66,2 30,2

Dynamika (2009=100) 101,9 100,1 124,8 100,0 104,4 100,6 100,0

Źródło: opracowanie własne na podstawie danych BDL GUS

3.5.3.

Sieć gazowa

W 2013 r. w powiecie kętrzyńskim było znacznie więcej gospodarstw domowych, którym dostarczany był gaz niż w powiecie augustowskim i oleckim (9436 w porównaniu do 9 i 0). Na przestrzeni lat 2009-2013 liczba gospodarstw domowych, którym dostarczany był gaz w powiecie kętrzyńskim spadła jednak o ponad 2000 (dynamika 80,16). Spośród gospodarstw domowych powiatu kętrzyńskiego, którym dostarczany jest gaz, na terenie gminy Korsze znajdowało się 86. Na przestrzeni lat 2009-2013 ich liczba nieznacznie spadła (dynamika 114,67). 46

Zgodnie z informacją uzyskaną w Urzędzie Gminy Korsze. 73 Projekt pn.: „Strategiczne planowanie szansą rozwoju kętrzyńskiego obszaru funkcjonalnego” współfinansowany ze środków Unii Europejskiej przyznanych w ramach „Konkursu dotacji na działania wspierające jednostki samorządu terytorialnego w zakresie planowania współpracy ramach miejskich obszarów funkcjonalnych”

Związek gmin „Barcja”

gmina Reszel

gmina Korsze

Tabela 49. Odbiorcy gazu w latach 2009-2013 (gospodarstwa domowe) Jednostka Polska woj. warmińskomazurskie powiat kętrzyński miasto Kętrzyn gmina Kętrzyn gmina Barciany gmina Korsze gmina Reszel gmina Srokowo

2009

2010

2011

2012

7181780

7201392

7230260

7268034

177066 11772 9722 2 0 75 1636 337

171868 10741 8748 2 0 69 1587 335

180017 11679 9646 2 0 75 1622 334

172813 9450 7559 2 0 72 1480 337

Dynamika (2009=100) 7321921 101,95 2013

172377 9436 7450 2 1 86 1560 337

97,35 80,16 76,63 100,00 114,67 95,35 100,00

Źródło: opracowanie własne na podstawie danych BDL GUS

W 2013 r. w powiecie kętrzyńskim było również znacznie więcej gospodarstw domowych ogrzewanych gazem niż w powiecie augustowskim i oleckim (2684 w porównaniu do 9 i 0). Na przestrzeni lat 2009-2013 liczba gospodarstw domowych ogrzewanych gazem w powiecie kętrzyńskim wzrosła o ponad 250 (dynamika 110,59). W gminie Korsze znajdowało się w 2013 68 takich gospodarstw. Ich liczba wzrosła od 2009 roku – dynamika 174,36. Tabela 50. Odbiorcy gazu w latach 2009-2013 (gospodarstwa domowe) ogrzewający mieszkania gazem Jednostka Polska woj. warmińskomazurskie powiat kętrzyński miasto Kętrzyn gmina Kętrzyn gmina Barciany gmina Korsze gmina Reszel gmina Srokowo

2009

2010

2011

2012

1438968

1759981

1664231

1957017

39133 2427 1707 0 0 39 366 315

38224 2074 1459 0 0 33 313 269

35208 2041 1435 0 0 33 308 265

44991 2665 1893 1 0 54 399 318

Dynamika (2009=100) 1999096 138,93 2013

43939 2684 1910 1 1 68 387 317

112,28 110,59 111,89 174,36 105,74 100,63

Źródło: opracowanie własne na podstawie danych BDL GUS

W 2013 r. w powiecie kętrzyńskim zużycie gazu (4544,5 tys. m3) było znacznie wyższe niż w powiecie augustowskim (9) i oleckim (0). Na przestrzeni lat 2009-2013 zużycie gazu w powiecie kętrzyńskim nieznacznie wzrosło (dynamika 101,10). Dynamika zużycia gazu, w latach 2009-2013, w powiecie kętrzyńskim była nieznacznie niższa niż w województwie podlaskim (109,69) i nieco wyższa niż w województwie warmińsko-mazurskim (99,17). W gminie Korsze zużycie gazu wahało się od 74,70 tys. m3 w 2011 roku do 98,3 tys. m3 w 2013 roku, natomiast dynamika zużycia w roku 2013 w stosunku do roku 2009 wyniosła 74 Projekt pn.: „Strategiczne planowanie szansą rozwoju kętrzyńskiego obszaru funkcjonalnego” współfinansowany ze środków Unii Europejskiej przyznanych w ramach „Konkursu dotacji na działania wspierające jednostki samorządu terytorialnego w zakresie planowania współpracy ramach miejskich obszarów funkcjonalnych”

Związek gmin „Barcja”

gmina Reszel

gmina Korsze

129,34. Poza gminą Korsze wzrost zużycia odnotowano również w mieście i gminie Kętrzyn. Tabela 51. Zużycie gazu w tys. m3 w latach 2009-2013 Jednostka Polska woj. warmińskomazurskie powiat kętrzyński miasto Kętrzyn gmina Kętrzyn gmina Barciany gmina Korsze gmina Reszel gmina Srokowo

Dynamika (2009=100) 3873591,60 4237296,10 3857113,90 3983363,8 4068584,1 105,03 2009

2010

2011

2012

2013

86469,70 4495,00 3416,80 0,30 0,00 76,00 687,60 314,30

91967,40 4789,20 3640,30 0,50 0,00 80,90 732,70 334,80

86834,30 4420,50 3360,00 0,40 0,00 74,70 676,40 309,00

88385,2 4394,0 3422,5 0,4 0,0 87,1 588,7 295,3

85754,5 4544,5 3557,0 0,4 2,0 98,3 584,5 302,3

Źródło: opracowanie własne na podstawie danych BDL GUS

99,17 101,10 104,10 133,33 129,34 85,01 96,18

W 2013 r. w powiecie kętrzyńskim zużycie gazu przeznaczonego na ogrzewanie mieszkań (2919 tys. m3) było znacznie wyższe niż w powiecie augustowskim (9) i oleckim (0). Na przestrzeni lat 2009-2013 zużycie gazu przeznaczonego na ogrzewanie mieszkań w powiecie kętrzyńskim wzrosło o ponad 500 tys. m3 (dynamika 121,02). Dynamika zużycia gazu przeznaczonego na ogrzewanie mieszkań, w latach 2009-2013, w powiecie kętrzyńskim była nieznacznie niższa niż w województwie podlaskim (125,90) i nieco wyższa niż w województwie warmińsko-mazurskim (110,19). Zużycie gazu przeznaczonego na ogrzewanie mieszkań w gminie Korsze wynosiło w 2013 roku 82,6 m3. Podobnie jak w innych gminach KOF (poza gminą Srokowo) wzrosło ono na przestrzeni lat 2009-2013 (dynamika 135,41). Tabela 52. Zużycie gazu na ogrzewanie mieszkań w tys. m3 w latach 2009-2013 Jednostka powiat kętrzyński miasto Kętrzyn gmina Kętrzyn gmina Barciany gmina Korsze gmina Reszel gmina Srokowo

2009

2010

2412,0 1725,2 0,0 0,0 61,0 333,2 292,6

2601,8 1861,1 0,0 0,0 65,8 359,3 315,6

2011

2012

2445,6 1749,3 0,0 0,0 61,9 337,8 296,6

2769,1 2047,9 0,2 0,0 71,7 361,7 287,6

2013 2919,0 2196,2 0,2 2,0 82,6 346,2 291,8

Dynamika (2009=100) 121,02 127,30 135,41 103,90 99,73

Źródło: opracowanie własne na podstawie danych BDL GUS

3.5.4.

Gospodarka odpadami

W 2013 r. w gminie Korsze odebrano 1 834,19 ton odpadów komunalnych, co oznacza nieznaczny spadek od roku 2009 (dynamika 97,97%). W pozostałych gminach KOF (poza miastem i gminą Kętrzyn) tonaż odpadów w analizowanym okresie uległ zwiększeniu. 75 Projekt pn.: „Strategiczne planowanie szansą rozwoju kętrzyńskiego obszaru funkcjonalnego” współfinansowany ze środków Unii Europejskiej przyznanych w ramach „Konkursu dotacji na działania wspierające jednostki samorządu terytorialnego w zakresie planowania współpracy ramach miejskich obszarów funkcjonalnych”

Związek gmin „Barcja”

gmina Reszel

gmina Korsze

Tabela 53. Odpady komunalne w tonach w latach 2009-2013 Jednostka Polska woj. warmińskomazurskie powiat kętrzyński miasto Kętrzyn gmina Kętrzyn gmina Barciany gmina Korsze gmina Reszel gmina Srokowo

Dynamika (2009=100) 9264627,49 9180194,28 8843480,26 8575433,11 8198782,18 88,5 2009

2010

2011

2012

2013

304441,95

306780,26

298978,60

295869,79

297452,76

97,7

12915,77 5161,15 2468,46 1567,34 1872,26 1554,06 292,50

13864,26 5197,12 2547,95 2153,86 2061,25 1583,74 320,34

14798,34 7062,09 2529,48 1516,10 1932,44 1452,73 305,50

14466,21 6905,00 2415,78 1388,84 1913,86 1481,35 361,38

12195,40 4714,72 1462,16 1967,27 1834,19 1679,56 537,50

94,42 91,35 59,23 125,5 97,97 108,1 183,8

Źródło: opracowanie własne na podstawie danych BDL GUS

W 2013 r. w powiecie kętrzyńskim waga odpadów komunalnych w przeliczeniu na jednego mieszkańca (185,5 kg) była niższa niż w powiatach porównywanych: w powiecie augustowskim wynosiła 255,4 kg, a w powiecie oleckim 196,1 kg. Na przestrzeni lat 20092013 w powiecie kętrzyńskim i augustowskim odnotowano spadek wagi odpadów komunalnych w przeliczeniu na 1 mieszkańca, dynamika wynosiła odpowiednio: 93,59 i 96,38. Jedynie w powiecie oleckim odnotowano wzrost wagi odpadów komunalnych przypadających na 1 mieszkańca w ww. okresie (dynamika 108,4). W porównaniu do województwa warmińsko-mazurskiego i podlaskiego, na przestrzeni lat 2009-2013, w powiecie kętrzyńskim spadek wagi odpadów komunalnych przypadających na 1 mieszkańca był na bardzo zbliżonym poziomie. Dynamika dla ww. województw wynosiła odpowiednio: 96,34 i 98,44. Dynamika dla kraju (87,69) była nieznacznie niższa niż dla powiatu kętrzyńskiego. Waga odpadów komunalnych na jednego mieszkańca wynosił w gminie Korsze w 2013 roku wynosiła 176 kg, była więc nieco niższa od średniej dla powiatu kętrzyńskiego. Na przestrzeni lat 2009-2013 wartość tego wskaźnika ulegała wahaniom, lecz porównując rok bazowy 2009 z wynikiem z roku 2013 można odnotować spadek. Tabela 54. Odpady komunalne w kg w przeliczeniu na jednego mieszkańca w latach 2009-2013 Jednostka

2009

Polska woj. warmińsko-mazurskie powiat kętrzyński miasto Kętrzyn gmina Kętrzyn gmina Barciany gmina Korsze gmina Reszel

242,8 213,2 198,2 184,7 308,3 236,3 180,5 192,3

2010

2011

238,3 211,0 207,4 181,7 303,5 315,7 193,6 191,7

229,5 205,8 222,3 248,4 299,6 224,1 182,1 176,9

2012 222,5 203,8 218,3 244,1 284,7 206,2 181,4 182,4

2013 212,9 205,4 185,5 167,7 173,3 293,1 176,0 209,5

Dynamika (2009=100) 87,69 96,34 93,59 90,8 56,21 124 97,51 108,9 76

Projekt pn.: „Strategiczne planowanie szansą rozwoju kętrzyńskiego obszaru funkcjonalnego” współfinansowany ze środków Unii Europejskiej przyznanych w ramach „Konkursu dotacji na działania wspierające jednostki samorządu terytorialnego w zakresie planowania współpracy ramach miejskich obszarów funkcjonalnych”

Związek gmin „Barcja”

gmina Reszel

gmina Korsze

Jednostka

2009

gmina Srokowo

70,9

2010

2011

77,6

2012

74,3

Dynamika (2009=100) 133,0 187,6

2013

88,4

Źródło: opracowanie własne na podstawie danych BDL GUS

3.5.5.

Podsumowanie



Układ drogowy gminy Korsze wyróżnia się na tle Kętrzyńskiego Obszaru Funkcjonalnego dużym udziałem dróg wojewódzkich i mniejszym niż w innych gminach odsetkiem dróg gminnych,



w gminie Korsze wzrósł udział osób korzystających z sieci wodociągowej i kanalizacyjnej. Zjawisku temu towarzyszył spadek zużycia wody. Świadczy to o rosnącej świadomości ekologicznej,



rosnącej liczbie gospodarstw domowych podłączonych do sieci gazowej oraz korzystającej z gazu do ogrzewania mieszkań towarzyszy wzrost zużycia gazu sieciowego, co świadczy o zwiększającej się popularności form ogrzewania zmniejszających niską emisję,



w gminie Korsze produkcja odpadów komunalnych nieznacznie spadła w okresie 20092013, co wiązać można z rosnącą świadomością ekologiczną mieszkańców, którzy produkują mniej odpadów.

3.6.

Potencjał gospodarczy i struktura gospodarki

Na przestrzeni lat 2009-2013 przyrost liczby podmiotów w gminie Korsze był proporcjonalnie drugi co do wielkości na terenie KOF - z 622,9 podmiotu na 10 000 mieszkańców w 2009 roku do 660,8 podmiotu na 10 000 mieszkańców w 2013 roku. Pomimo tego wzrostu, w 2013 liczba podmiotów gospodarczych w przeliczeniu na 10 tysięcy mieszkańców w gminie Korsze była najniższa w KOF. Tabela 55. Podmioty gospodarcze w przeliczeniu na 10 000 mieszkańców w wieku produkcyjnym Jednostka terytorialna Polska woj. warmińsko-mazurskie powiat kętrzyński miasto Kętrzyn gmina Kętrzyn gmina Barciany gmina Korsze gmina Reszel gmina Srokowo

2009 1519,9 1234,8 1018,6 1347,6 875,6 620,7 622,9 1049,1 616,5

2010 1574,6 1252,0 1018,4 1334,1 906,0 665,4 603,1 1037,6 633,9

Ogółem 2011 1564,3 1236,1 1022,4 1338,6 881,3 653,4 643,6 1045,0 639,5

2012 1615,6 1271,8 1046,3 1382,8 879,0 654,4 657,2 1066,9 675,8

2013 1666,6 1306,2 1062,2 1402,7 916,7 680,6 660,8 1068,4 680,3

Dynamika 2009=100 109,7 105,8 104,3 104,1 104,7 109,7 106,1 101,8 110,3

Źródło: opracowanie własne na podstawie danych z BDL

Analiza liczby podmiotów gospodarczych według klas wielkości w latach 2009 i 2013 pokazuje, że zarówno w gminie Korsze jak i w innych porównywanych jednostkach 77 Projekt pn.: „Strategiczne planowanie szansą rozwoju kętrzyńskiego obszaru funkcjonalnego” współfinansowany ze środków Unii Europejskiej przyznanych w ramach „Konkursu dotacji na działania wspierające jednostki samorządu terytorialnego w zakresie planowania współpracy ramach miejskich obszarów funkcjonalnych”

Związek gmin „Barcja”

gmina Reszel

gmina Korsze

dominowały mikroprzedsiębiorstwa zatrudniające do 9 osób. W analizowanym okresie ich udział w ogólnej liczbie przedsiębiorstwa na 10 tysięcy mieszkańców wzrósł z 93,8% do 96,2%. Jednocześnie odsetek przedsiębiorstw małych (10-49 osób) spadł z 5,6% do 3,1%. Odsetek przedsiębiorstw średnich (50-249 osób) nie przekraczał 1%, na terenie gminy nie było natomiast ani jednego przedsiębiorstwa dużego (powyżej 250 osób). Tabela 56. Podmioty gospodarcze wg klas wielkości zatrudnienia na 10 000 mieszkańców w wieku produkcyjnym

Jednostka terytorialna Polska woj. warmińsko-mazurskie powiat kętrzyński miasto Kętrzyn gmina Kętrzyn gmina Barciany gmina Korsze gmina Reszel gmina Srokowo

0–9 10 - 49 50 - 249 250 i więcej 2009 2013 2009 2013 2009 2013 2009 2013 1441,0 1593,1 64,9 59,5 12,1 12,1 2,0 1,8 1162,8 1245,4 58,7 48,7 11,8 10,9 1,4 1,2 963,2 1017,6 44,5 33,6 9,7 9,7 1,2 1,2 1268,0 1336,0 61,5 48,5 15,9 15,9 2,2 2,2 842,6 896,7 27,2 14,5 5,8 5,8 0,0 0,0 594,6 659,7 19,0 13,9 7,1 7,1 0,0 0,0 584,1 636,0 34,4 20,5 4,5 4,5 0,0 0,0 1005,2 1027,3 40,1 35,2 3,8 3,8 0,0 0,0 572,2 638,7 36,9 34,0 3,7 3,7 3,7 3,8

Źródło: opracowanie własne na podstawie danych z BDL Wykres 14. Podmioty gospodarcze wg klas wielkości zatrudnienia na 10 000 mieszkańców w 2013 roku 0 Polska woj. warmińsko-mazurskie woj. podlaskie powiat kętrzyński powiat augustowski powiat olecki Miasto Kętrzyn Gmina Kętrzyn Gmina Barciany Gmina Korsze Gmina Reszel Gmina Srokowo

200

400

600

800

1000 1200 1400 1600 1800

1593,1 1245,4 48,7 1219,6 39,9 1017,6 33,6 1092,6 35,5 1301,9 49,4 1336,0 48,5 896,7 14,5 659,7 13,9 636,0 20,5 1027,3 35,2 638,7 34,0

0-9

10-49

50-249

59,5

250 i więcej

Źródło: opracowanie własne na podstawie danych z BDL

Liczba podmiotów prowadzących działalność gospodarczą w gminie Korsze w latach 20092013 nie ulegała znaczącym wahaniom. Największa była w 2013 roku tj. 452, 78 Projekt pn.: „Strategiczne planowanie szansą rozwoju kętrzyńskiego obszaru funkcjonalnego” współfinansowany ze środków Unii Europejskiej przyznanych w ramach „Konkursu dotacji na działania wspierające jednostki samorządu terytorialnego w zakresie planowania współpracy ramach miejskich obszarów funkcjonalnych”

Związek gmin „Barcja”

gmina Reszel

gmina Korsze

a najmniejsza w 2009 - 417. Najwięcej zarejestrowanych podmiotów prowadzi działalność inną niż przemysłowa, budowlana, rolnicza, leśna, łowiecka czy też rybacka, czyli na przykład działalność handlową, transportową, gastronomiczną itp. Spadła liczba podmiotów zajmujących się rolnictwem, leśnictwem, łowiectwem i rybactwem, których w roku 2009 było 21, a w roku 2013 - 13. W pozostałych sektorach zarysowuje się delikatny trend wzrostowy – w latach 2009-2013 liczba podmiotów zajmujących się przemysłem i budownictwem wzrosła z 82 do 86, a pozostałą działalnością – z 314 do 353. Wykres 15. Dynamika zmian liczby podmiotów gospodarczych w gminie Korsze według rodzajów działalności w latach 2009-2013 500 450 400 350 300 250 200 150 100 50 0

2009

2010

2011

2012

2013

pozostała działalność

314

318

346

352

353

przemysł i budownictwo

82

84

85

86

86

rolnictwo, leśnictwo, łowiectwo i rybactwo

21

16

14

14

13

Źródło: opracowanie własne na podstawie BDL GUS

Na przestrzeni lat 2009-2013 łączna liczba podmiotów gospodarczych w Korszach spadła z 549 do 547. W roku 2013 w gminie Korsze były 3 podmioty gospodarcze zatrudniające 50-249 osób (czyli o 1 więcej niż w roku 2009), nie było natomiast dużych przedsiębiorstw o zatrudnieniu przekraczającym 250 osób. W przedsiębiorstwach zatrudniających 0-9 osób nastąpił wzrost liczby podmiotów gospodarczych w latach 2010-2012, lecz w roku 2013 było ich ponownie 526. Miał natomiast miejsce spadek liczby małych przedsiębiorstw (zatrudniających 10-49 osób) - z 21 w roku 2009 do 18 w roku 2013. Tabela 57. Dynamika zmian liczby podmiotów gospodarczych w gminie Korsze według klas wielkości zatrudnienia w latach 2009-2013 Podmioty wg klas wielkości Ogółem 0 – 9 zatrudnionych 10 – 49 zatrudnionych 50 – 249 zatrudnionych 250 i więcej zatrudnionych

2009 549 526 21 2 0

2010 555 532 21 2 0

Rok 2011 553 529 22 2 0

2012 560 536 21 3 0

dynamika 2009=100 2013 547 99,6 526 100,0 18 85,7 3 150,0 0 brak 79

Projekt pn.: „Strategiczne planowanie szansą rozwoju kętrzyńskiego obszaru funkcjonalnego” współfinansowany ze środków Unii Europejskiej przyznanych w ramach „Konkursu dotacji na działania wspierające jednostki samorządu terytorialnego w zakresie planowania współpracy ramach miejskich obszarów funkcjonalnych”

Związek gmin „Barcja”

gmina Reszel

gmina Korsze

Źródło: opracowanie własne na podstawie GUS BDL

We wszystkich gminach członkowskich KOF oraz w całym kraju wzrosła liczba podmiotów wpisanych do rejestru REGON przypadająca na 10 000 mieszkańców, co może świadczyć o wzroście przedsiębiorczości. W gminie Korsze w 2013 roku na 10 000 mieszkańców przypadało 435 podmiotów, co było najniższą liczbą podmiotów zarejestrowanych w rejestrze REGON spośród gmin członkowskich KOF. Wykres 16. Podmioty wpisane do rejestru REGON w roku 2004 i 2013 na 10 000 mieszkańców 1200 1057 1000

907

981

888

800

690

686 598

664

600

441 400

562

679 451

435

407

404

396

200

0 Polska

Powiat Miasto kętrzyński Kętrzyn

Gmina Barciany

2009

Gmina Kętrzyn

Gmina Korsze

Gmina Reszel

Gmina Srokowo

2013

Źródło: opracowanie własne na podstawie GUS BDL

Nakłady inwestycyjne w przeliczeniu na 10 000 mieszkańców są w powiecie kętrzyńskim niższe niż w którejkolwiek z analizowanych jednostek. Świadczy to o relatywnie mniejszych nakładach inwestycyjnych - nakładach finansowych lub rzeczowych, których celem jest stworzenie nowych środków trwałych, rozbudowa lub modernizacja istniejących obiektów majątku trwałego dokonywanych przez kętrzyńskich przedsiębiorców. W latach 2008-2012 oscylowały one wokół 900 zł. Są to wartości znacząco niższe niż dla województwa warmińskiego, gdzie w ostatnich latach obserwujemy trend wzrostowy i przekroczenie kwoty 2 000 zł. W porównywalnym powiecie augustowskim nakłady inwestycyjne nie spadały w okresie 2008-2012 poniżej 2 000 zł, a w rekordowym roku 2011 zbliżyły się do 80 Projekt pn.: „Strategiczne planowanie szansą rozwoju kętrzyńskiego obszaru funkcjonalnego” współfinansowany ze środków Unii Europejskiej przyznanych w ramach „Konkursu dotacji na działania wspierające jednostki samorządu terytorialnego w zakresie planowania współpracy ramach miejskich obszarów funkcjonalnych”

Związek gmin „Barcja”

gmina Reszel

gmina Korsze

3 600 zł. Również w powiecie oleckim wartości te są wyższe, a w roku 2011 przekraczają 14 000 zł. Wykres 17. Nakłady inwestycyjne na jednego mieszkańca w złotych w latach 20082012

3400,0 2900,0

3518,0 3122,0

3015,0

1400,0

2156,0 1916,0

2163,0

1378,0 1180,0

1407,0

1782,0

943,0

900,0

3324,0

2462,0

2387,0

2039,0 2001,0

2043,0

2961,7

2400,0 1900,0

3579,0 3392,0

1895,1 1620,9 1581,1

1975,0

1146,2 863,9

745,0

927,0

537,0

400,0 2008

2009

2010

2011

Polska

woj. podlaskie

Powiat augustowski

woj. warmińsko-mazurskie

Powiat olecki

Powiat kętrzyński

2012

Źródło: opracowanie własne na podstawie BDL

Również wartość brutto środków trwałych w przeliczeniu na jednego mieszkańca w okresie 2008-2012 negatywnie odbiegała od średniej wojewódzkiej i krajowej. Wprawdzie w powiecie oleckim w 2008 roku na jednego mieszkańca przypadały środki trwałe o wartości około 10 000 zł, lecz dzięki tendencji wzrostowej w 2011 roku powiat ten zrównał się pod tym względem w powiatem kętrzyńskim, a w 2012 roku przekroczył barierę 15 000 zł, wyprzedzając go. Wartości te nadal jednak były dużo niższe niż przeciętnie w województwie warmińsko-mazurskim i podlaskim oraz powiecie augustowskim. Średnia wartość środków trwałych przypadająca na jednego mieszkańca w Polsce jest blisko trzykrotnie wyższa od tej dla powiatu kętrzyńskiego. We wszystkich analizowanych jednostkach, poza powiatem kętrzyńskim, wartość brutto środków trwałych w przeliczeniu na jednego mieszkańca wzrastała w analizowanym okresie tj. od 2008 do 2012.

81 Projekt pn.: „Strategiczne planowanie szansą rozwoju kętrzyńskiego obszaru funkcjonalnego” współfinansowany ze środków Unii Europejskiej przyznanych w ramach „Konkursu dotacji na działania wspierające jednostki samorządu terytorialnego w zakresie planowania współpracy ramach miejskich obszarów funkcjonalnych”

Związek gmin „Barcja”

gmina Reszel

gmina Korsze

Wykres 18. Wartość brutto środków trwałych na jednego mieszkańca w złotych w latach 2004-2012 45000,0 40000,0

38084,2

35000,0 32314,0

34338,0

40020,7

35625,0

30000,0 25000,0 20000,0 15000,0 10000,0

18964,0 19472,0 19565,0 14440,0 10239,0 2008

21160,0 20402,0 19736,0 14107,0 11268,0 2009

25157,9 22350,0 20802,0 20365,0 14029,0 12412,0 2010

22060,3 22010,8 13353,9 13483,6 2011

27089,8 23016,1 22768,4 15222,1 14300,8

2012

Polska

woj. podlaskie

Powiat augustowski

woj. warmińsko-mazurskie

Powiat olecki

Powiat kętrzyński

Źródło: opracowanie własne na podstawie BDL

Gmina Korsze rozwija alternatywne źródła energii - na jej terenie zlokalizowano jedną z większych farm wiatrowych w Polsce. Inwestor, firma EDP Renewables, postawiła na terenie gminy 35 wiatraków o łącznej mocy 70 MW47. Planowana jest również rozbudowa farmy wiatrowej. W 2013 roku przygotowywany był już plan miejscowy na budowę 7 szt. elektrowni, a w trakcie opracowywania były plany na następne 2 szt. oraz jeden większy obszarowo, na lokalizację 19 szt. turbin wiatrowych48. Energia wiatrowa nie jest jedynym rodzajem energii rozwijanym na terenie gminy Korsze. Do roku 2015 wydano 4 decyzje lokalizacyjne na budowę elektrowni wodnych (w trakcie oceny jest jeszcze jedna) na rzekach Sajna i Guber, co pozwoli na uzyskanie energii wodnej. Uzyskano również uzgodnienia środowiskowe dla budowy farmy fotowoltaicznej, czyli tzw. paneli słonecznych, o mocy nominalnej 1000 kW i powierzchni 2,5 ha49.

47 48

49

http://www.korsze.pl/658-wycieczka-do-farmy-wiatrowej-w-korszach.html, dostęp z dnia 1.04.2015 http://energiamax.pl/aktualnosci/bardzo-zielona-gmina, dostęp z dnia 1.04.2015 http://energiamax.pl/aktualnosci/bardzo-zielona-gmina, dostęp z dnia 1.04.2015 82 Projekt pn.: „Strategiczne planowanie szansą rozwoju kętrzyńskiego obszaru funkcjonalnego” współfinansowany ze środków Unii Europejskiej przyznanych w ramach „Konkursu dotacji na działania wspierające jednostki samorządu terytorialnego w zakresie planowania współpracy ramach miejskich obszarów funkcjonalnych”

Związek gmin „Barcja”

gmina Reszel

gmina Korsze

Trwa również budowa elektrociepłowni biogazowej, w miejscowości Bykowo, o mocy elektrycznej 0,888 MW. Celem inwestycji jest zagospodarowanie rolniczych odpadów organicznych tak, by możliwa była produkcja z nich energii elektrycznej, cieplnej i ekologicznego nawozu organicznego50. Gmina Korsze należy do Stowarzyszenia Gmin Przyjaznych Energii Odnawialnej, które powstało w 2008 roku. Do Stowarzyszenia należą gminy z 11 województw, w tym 2 z województwa warmińsko- mazurskiego. Poprzez swoją działalność Stowarzyszenia ma wspierać inicjatywy promujące wytwarzanie i wykorzystywanie energii ze źródeł odnawialnych51. W gminie Korsze, której charakter jest typowo rolniczy, dominują wielkoobszarowe gospodarstwa prywatne. Wśród producentów działających w branży rolnej należy wymienić: Przedsiębiorstwo Rolne Romanowscy, Ferma – Agriplus, Smithfield oraz AgroFundusz Mazury (działa na gminie Korsze – siedziba w Barcianach) oraz spółki Rolnyvik i Wahopol. Na początku lat 90-tych Polskie Koleje Państwowe były największym pracodawcą w gminie Korsze, obecnie wśród najważniejszych należy wymienić: Maspex Wadowice, którego oddział zlokalizowany jest na terenie gminy (branża spożywcza) oraz zakład elektroenergetyczny – PKP Energetyka. Oprócz tego wcześniej wymienione przedsiębiorstwa działające w branży rolnej. Do niedawna jednym z największych pracodawców był istniejący od ponad 50 lat Zakład Sieci Rybackich, który jako jedyny w kraju produkował sieci rybackie, obecnie jest on w likwidacji52. Pozostała jednak po nim duża masa upadłościowa, która może stać się impulsem do powstania nowych podmiotów, jeżeli zostanie wykupiona.

3.6.1.

Instytucje otoczenia biznesu

Na terenie gminy Korsze nie funkcjonują żadne instytucje otoczenia biznesu, dlatego też w kryterium „za funkcjonujące izby gospodarcze/instytucje otoczenia biznesu/agencje wspierające rozwój przedsiębiorczości w danej gminie” w Rankingu gmin miejskich i miejsko-wiejskich, edycja 2014 Związku Powiatów Polskich gmina Korsze otrzymała 0/3000 punktów53. Działa natomiast Rada Gospodarcza przy Burmistrzu, powołana 09.05.2011 roku na podstawie Zarządzenia Nr 73/2011 Burmistrza Korsz. Rada jest organem opiniodawczo-doradczym reprezentującym przedsiębiorców i lokalne środowiska gospodarcze, w jej skład wchodzi 7 członków wybieranych na czteroletnią kadencję54. Gmina Korsze nie ma przewidzianych żadnych zwolnień/ulg w podatkach lokalnych (od nieruchomości, od środków transportowych)55, jednakże są niskie stawki podatków 50

http://www.biopowersa.pl/aktualnosci.html, dostęp z dnia 1.04.2015 http://sgpeo.pl/, dostęp z dnia 1.04.2015 52 http://www.sieci-korsze.pl/o-firmie.html, dostęp z dnia 1.04.2015 53 http://ranking.zpp.pl/index.php?action=score&ctl=ranking%5CMain&member=20482&edition=41, dostęp z dnia 15.12.2014 r. 54 http://korsze-ugim.bip-wm.pl/public/get_file_contents.php?id=218887, dostęp z dnia 31.03.2015 r. 55 Ulgi i zwolnienia dla inwestorów w województwie warmińsko-mazurskim w podziale na gminy i specjalne strefy ekonomiczne, Olsztyn, wrzesień 2011, s. 57 51

83 Projekt pn.: „Strategiczne planowanie szansą rozwoju kętrzyńskiego obszaru funkcjonalnego” współfinansowany ze środków Unii Europejskiej przyznanych w ramach „Konkursu dotacji na działania wspierające jednostki samorządu terytorialnego w zakresie planowania współpracy ramach miejskich obszarów funkcjonalnych”

Związek gmin „Barcja”

gmina Reszel

gmina Korsze

lokalnych oraz ustawowe ulgi dla rolników. Gmina została uhonorowana w 2009 roku tytułem gmina Fair Play przyznawanym przez Instytut Badań nad Demokracją i Przedsiębiorstwem Prywatnym56.

3.6.2.

Rolnictwo

Rolnictwo stanowi jedną z ważnych dziedzin gospodarki gminy Korsze. W 2010 na terenie gminy było 442 gospodarstw rolnych, których łączna powierzchnią wynosiła 10 555,12 ha. Obie te wartości były niższe niż w przypadku pozostałych gmin powiatu kętrzyńskiego (poza miastem Kętrzyn) i stanowiły odpowiednio 16,0% i 12,8% wartości dla całego KOF. Tabela 58. Liczba i powierzchnia gospodarstw rolnych na terenie KOF w 2010 roku Jednostka terytorialna powiat kętrzyński

liczba gospodarstw rolnych 2762

powierzchnia (ha) 82632,00

miasto Kętrzyn

203

793,39

gmina Kętrzyn

509

16062,10

gmina Barciany

576

29032,10

gmina Korsze

442

10555,12

gmina Reszel

459

12642,53

gmina Srokowo

573

13546,33

Źródło: opracowanie własne na podstawie GUS BDL

Aż 88,30% powierzchni użytków rolnych w gminie Korsze stanowią gospodarstwa powyżej 15 ha. Oznacza to, że struktura własności jest stosunkowo mało rozdrobniona, co jest pozytywne z punktu widzenia rozwoju rolnictwa. Tabela 59. Powierzchnia gospodarstw rolnych w podziale na klasy wielkości Jednostka terytorialna powiat kętrzyński miasto Kętrzyn gmina Kętrzyn gmina Barciany gmina Korsze gmina Reszel gmina Srokowo

ogółem 82631,57 793,39 16062,10 29032,10 10555,12 12642,53 13546,33

do 1 ha włącznie 505,16 54,37 40,71 103,30 80,47 64,78 161,53

1-5 ha 1604,86 151,07 398,07 286,83 187,13 290,55 291,21

5 - 10 ha 1978,18 114,20 450,32 318,49 287,26 506,56 301,35

10 -15 ha 3531,33 64,96 676,23 820,13 679,88 685,06 605,07

15 ha i więcej 75012,04 408,79 14496,77 27503,35 9320,38 11095,58 12187,17

Źródło: opracowanie własne na podstawie Powszechnego Spisu Rolnego 2010

56

http://www.korsze.pl/gmina-fair-play-2009.html, dostęp z dnia 15.12.2015 r. 84 Projekt pn.: „Strategiczne planowanie szansą rozwoju kętrzyńskiego obszaru funkcjonalnego” współfinansowany ze środków Unii Europejskiej przyznanych w ramach „Konkursu dotacji na działania wspierające jednostki samorządu terytorialnego w zakresie planowania współpracy ramach miejskich obszarów funkcjonalnych”

Związek gmin „Barcja”

gmina Reszel

gmina Korsze

3.6.3.

Turystyka

O atrakcyjności turystycznej gminy Korsze, podobnie jak w przypadku Kętrzyńskiego Obszaru Funkcjonalnego stanowi kilka czynników – atrakcyjne położenie, warunki naturalne oraz potencjał historyczny i dziedzictwo kulturowe. Poniżej przedstawione zostały dane dotyczące bazy turystycznej oraz atuty, które sprowadzają turystów na te tereny.

3.6.3.1. Atrakcje turystyczne Ze względu na swoje położenie oraz historię gmina Korsze może pochwalić się licznymi atrakcjami turystycznymi, które zaspokoją rozmaite potrzeby turystów – odpoczynku, uprawiania sportu, rekreacji, zwiedzania. Do najciekawszych atrakcji turystycznych znajdujących się na terenie miasta z pewnością można zaliczyć: 

kościół ewangelicki wzniesiony w 1905 roku, obecnie użytkowany jako cerkiew prawosławna Świętych Apostołów Piotra i Pawła57,



kościół katolicki zbudowany w 1903 roku, a rozbudowany w roku 1958,



kamieniczki z XIX w. (ul. Mickiewicza 6 i 7),



willę z XIX w. (przy ul. Wojska Polskiego 32),



dworzec kolejowy z 1867 roku, który do tej pory jest sercem miasta. Stoją tam aż trzy zabytkowe wieże wodne różnych typów oraz parowóz typu Ol49 polskiej powojennej produkcji. Wieża z kulistym zbiornikiem na wodę wzniesiona w 1915 roku58 jest jedną z dwóch w Europie59,



pomnik Papieża Jana Pawła II przy kościele Podwyższenia Krzyża w Korszach, odsłonięty w 2003 roku, z okazji 25. rocznicy pontyfikatu60,



figurę św. Floriana przy tym samym kościele ustawioną 1 maja 2012 roku z okazji pierwszej rocznicy beatyfikacji Jana Pawła II61,



kościół gotycki pw. Chrystusa Króla w Sątocznie,



kościół gotycki w Gudnikach,



kościół w Tołkinach,



kościół w Łankiejmach,

57

http://korsze.wm.pl/7230,Korsze-cerkiew-prawoslawna-swsw-Piotra-i-Pawla.html#axzz3RqPQvDcq, dostęp z dnia 16.02.2015 r. 58 http://www.polskaniezwykla.pl/web/place/3738,korsze-stoi-na-stacji-lokomotywa---.html, dostęp z dnia 16.02.2015 r. 59 http://mojemazury.pl/o-miejscowosci/82834/Korsze, dostęp z dnia 16.02.2015 r. 60 http://www.polskaniezwykla.pl/web/place/32802,korsze-pomnik-papieza-jana-pawla-ii.html, dostęp z dnia 16.02.2015 r. 61 http://www.polskaniezwykla.pl/web/place/32803,korsze-figura-sw--floriana.html, dostęp z dnia 16.02.2015 r. 85 Projekt pn.: „Strategiczne planowanie szansą rozwoju kętrzyńskiego obszaru funkcjonalnego” współfinansowany ze środków Unii Europejskiej przyznanych w ramach „Konkursu dotacji na działania wspierające jednostki samorządu terytorialnego w zakresie planowania współpracy ramach miejskich obszarów funkcjonalnych”

Związek gmin „Barcja”

gmina Reszel

gmina Korsze



kościół w Parysie,



grodziska pomiędzy Równina Górną a Dolną, w Dolinie Gubra,



stanowiska archeologiczne, groby grzebalne koni w Pomniku.

Na terenie gminy na uwagę turystów zasługują: 

gotycki kościół (XIV / XV w.) w Sątocznie,



ruiny XIX-wiecznego pałacu (neogotyk angielski) w Prośnie,



zabytkowy zespół folwarczny w Warnikajmach, nazywany też Małym Malborkiem62,



liczne parki zabytkowe np.: aleja 16 dębów w Głowbitach czy 60 dębów w Błuskajmach63,



rzeki spławne – Sajna i Guber,



obszar Natura 2000 w północnej części gminy – Ostoja Warmińska,



obszar chroniony Doliny Rzeki Guber,



miejsce gniazdowania orła bielika.

Atrakcjami dla wybierających aktywny wypoczynek są trasy turystyczne. W gminie znajdują się dwie trasy kajakowe i cztery rowerowe64. Łączna długość tras rowerowych wynosi 108 km65. Trasy kajakowe tworzą system o długości 20 km, różną się stopniem trudności. Jedna rozpoczyna się w Łankiejmach, druga w Prośnie, a z kajaka można podziwiać ciekawą roślinność oraz ślady działalności bobrów (powalone drzewa, miejsca ich żerowania).

3.6.3.2. Baza noclegowa W gminie Korsze nie ma obiektów skategoryzowanych i raportujących do GUS, a oferta noclegowa jest uboga. Składają się na nią: 

16 pokoi gościnnych z 22 miejscami noclegowymi, Danuta Michalak ul. Wolności 3, 11430 Korsze,



5 pokoi gościnnych z 15 miejscami noclegowymi w Miejskim Ośrodku Kultury w Korszach, ul. Wolności 5, 11-430 Korsze66,

Ponadto na terenie gminy działają niewielkie gospodarstwa agroturystyczne.

3.6.4. 

62 63 64 65 66

Podsumowanie

Gmina Korsze nie wyróżnia się na tle Kętrzyńskiego Obszaru Funkcjonalnego, przeważają w niej mikroprzedsiębiorstwa, a podmioty duże, zatrudniające ponad 250 osób nie występują,

http://www.korsze.com/zabytki.htm, dostęp z dnia 16.02.2015 r. http://www.barcja.org.pl/korsze4.htm, dostęp z dnia 16.02.2015 r. http://www.korsze.pl/component/content/category/12-turystyka.html, dostęp z dnia 16.02.2015 r. http://www.korsze.pl/trasy-rowerowe.html, dostęp z dnia 16.02.2015 r. http://korsze.pl/baza-noclegowa.html, dostęp z dnia 16.02.2015 r. 86 Projekt pn.: „Strategiczne planowanie szansą rozwoju kętrzyńskiego obszaru funkcjonalnego” współfinansowany ze środków Unii Europejskiej przyznanych w ramach „Konkursu dotacji na działania wspierające jednostki samorządu terytorialnego w zakresie planowania współpracy ramach miejskich obszarów funkcjonalnych”

Związek gmin „Barcja”

gmina Reszel

gmina Korsze



brak jest w gminie instytucji otoczenia biznesu, lecz o atrakcyjności inwestycyjnej świadczy zdobyty tytuł Gmina Fair Play,



niskie nakłady inwestycyjne przedsiębiorstw prywatnych, połączone z niedużą wartością środków trwałych wskazują na malejące znaczenie przemysłu ciężkiego w strukturze gospodarki KOF. Wskazane jest pozyskiwanie inwestorów spoza tej branży, którzy pozwolą w pełni wykorzystać potencjał regionu, w tym wynikającą z nadgranicznego położenia możliwość produkcji na rynki światowe,



w ostatnich latach obserwowane są wysokie inwestycje i liczne plany jeszcze szerszego wykorzystania Odnawialnych Źródeł Energii, zarówno w zakresie produkcji prądu elektrycznego z wykorzystaniem siły wiatry, jak i spadku wody,



na atrakcyjność turystyczną gminy Korsze wpływa bogata oferta zabytków, oraz atrakcyjne trasy rowerowe i kajakowe dla preferujących aktywny wypoczynek. Rozbudowania wymaga baza noclegowa, która nie obejmuje obiektów skategoryzowanych.

3.7.

Potencjał przyrodniczy i jego ochrona

W ogólnej powierzchni gminy Korsze 3343,2 ha stanowią obszary prawnie chronione. Wartość ta nie zmieniła się od roku 2009 i stanowi 12,64% obszarów chronionych KOF. Tabela 60. Powierzchnia obszarów prawnie chronionych w gminach KOF w latach 2009-2013 Jednostka terytorialna KOF miasto Kętrzyn gmina Kętrzyn gmina Barciany gmina Korsze gmina Reszel gmina Srokowo

2009 26456,4 3,5 6930,4 1522,0 3343,2 5897,6 8759,7

2010 26456,4 3,5 6930,4 1522,0 3343,2 5897,6 8759,7

2011 26456,4 3,5 6930,4 1522,0 3343,2 5897,6 8759,7

2012 26456,4 3,5 6930,4 1522,0 3343,2 5897,6 8759,7

2013 26456,4 3,50 6930,40 1522,00 3343,20 5897,60 8759,70

Źródło: opracowanie własne na podstawie danych BDL/GUS

Obszary chronione stanowią 13,38% powierzchni gminy Korsze, co stanowi trzecią najniższą wartość spośród gmin KOF. Tabela 61. Udział obszarów prawnie chronionych w gminach KOF w latach 2009-2013 Jednostka terytorialna KOF miasto Kętrzyn gmina Kętrzyn gmina Barciany gmina Korsze gmina Reszel gmina Srokowo

2009 21,81% 0,34% 24,29% 5,18% 13,38% 32,91% 45,12%

2010 21,81% 0,34% 24,29% 5,18% 13,38% 32,91% 45,12%

2011 21,81% 0,34% 24,29% 5,18% 13,38% 32,91% 45,12%

2012 21,81% 0,34% 24,29% 5,18% 13,38% 32,91% 45,12%

2013 21,81% 0,34% 24,29% 5,18% 13,38% 32,91% 45,12%

Źródło: opracowanie własne na podstawie danych BDL GUS 87 Projekt pn.: „Strategiczne planowanie szansą rozwoju kętrzyńskiego obszaru funkcjonalnego” współfinansowany ze środków Unii Europejskiej przyznanych w ramach „Konkursu dotacji na działania wspierające jednostki samorządu terytorialnego w zakresie planowania współpracy ramach miejskich obszarów funkcjonalnych”

Związek gmin „Barcja”

gmina Reszel

gmina Korsze

Na terenie KOF występuje 5 spośród 10 ustanowionych prawnie form ochrony przyrody. Można przy tym zauważyć, że zakres ochrony zmieniał się w analizowanym okresie tylko nieznacznie. Tabela 62. Powierzchnia formy ochrony przyrody występującej w gminie Korsze w latach 2009-2013 w hektarach oraz liczba pomników przyrody w sztukach Obszary chronionego krajobrazu Pomniki przyrody (szt.)

2009 3343,2 40

2010 3343,2 36

2011 3343,2 36

2012 3343,2 36

2013 3343,20 36

Źródło: opracowanie własne na podstawie danych BDL/GUS

Na terenie gminy Korsze znajduje się jedna powierzchniowa forma ochrony przyrody, to jest: 

Obszar Chronionego Krajobrazu Doliny Rzeki Guber - powstały w 2008 roku, w większości (11000 ha) znajduje się w zasięgu Nadleśnictwa Srokowo67.

Liczba pomników przyrody, wynosząca w 2009 roku 40 sztuk, spadła o 4 i utrzymywała się w latach 2010-2013 na poziomie 36. Poniższa tabela prezentuje tę formę ochrony środowiska naturalnego na tle potencjału przyrodniczego całego KOF. Tabela 63. Formy ochrony przyrody, stan na 31.12.2014 r. Lp. Nazwa Rezerwaty 1. Kałeckie Błota 2. Bajory 3. Jezioro Siedmiu Wysp Obszary chronionego krajobrazu 4. Obszar Chronionego Krajobrazu Jeziora Oświn 5. Obszar Chronionego Krajobrazu Bagien Mażańskich 6. Obszar Chronionego Krajobrazu Doliny Rzeki Guber 7. Obszar Chronionego Krajobrazu Jezior Legińsko-Mrągowskich Obszary Natura 2000 8. Ostoja Warmińska PLB280015 9. Jezioro Oświn i okolice PLB280004 10. Ostoja nad Oświnem PLH280044 11. Jezioro Dobskie PLB280012 12. Gierłoż PLH280002 Użytki ekologiczne 13. Jezioro Salpik

Powierzchnia [ha] 186,5 216,4 1 618,3 15 1 14 20

182,9 180,0 363,8 615,9

145 342,0 2 516,1 3 356,7 6 985,3 57,0 228,1

Źródło: opracowanie własne na podstawie danych otrzymanych z gmin i http://bip.olsztyn.rdos.gov.pl/rejestry-form-ochrony-przyrody, dostęp z dnia 20.01.2015 r.

Poniższa mapa ukazuje obszary chronione w podziale na poszczególne formy ochrony przyrody. Warto zauważyć, że niektóre z opisanych obszarów nie leżą w całości na terenie 67

http://www.srokowo.olsztyn.lasy.gov.pl/obszary-chronionego-krajobrazu//asset_publisher/1M8a/content/obszary-chronionegokrajobrazu/pop_up?_101_INSTANCE_1M8a_viewMode=print#.VNs_VPmG-So, dostęp on-line 11.02.2014 88 Projekt pn.: „Strategiczne planowanie szansą rozwoju kętrzyńskiego obszaru funkcjonalnego” współfinansowany ze środków Unii Europejskiej przyznanych w ramach „Konkursu dotacji na działania wspierające jednostki samorządu terytorialnego w zakresie planowania współpracy ramach miejskich obszarów funkcjonalnych”

Związek gmin „Barcja”

gmina Reszel

gmina Korsze

KOF, w szczególności największy z obszarów Natura 2000 – Ostoja Warmińska, która rozciąga się na północy województwa warmińsko-mazurskiego od powiatu braniewskiego na zachodzie poprzez powiat bartoszycki i kętrzyński, po powiat węgorzewski na wschodzie. Mapa 3. Obszary chronione, stan na 31.12.2014

Źródło: opracowanie własne na podstawie http://geoserwis.gdos.gov.pl/mapy/ dostęp z dnia 20.01.2015 r.

Na terenie Kętrzyńskiego Obszaru Funkcjonalnego występuje 10 złóż surowców mineralnych, spośród czego 8 jest eksploatowanych. Żadne z nich nie znajduje się jednak w gminie Korsze.

3.7.1. 

Podsumowanie

Gmina Korsze nie wyróżnia się na tle Kętrzyńskiego Obszaru Funkcjonalnego pod względem potencjału ekologicznego,

89 Projekt pn.: „Strategiczne planowanie szansą rozwoju kętrzyńskiego obszaru funkcjonalnego” współfinansowany ze środków Unii Europejskiej przyznanych w ramach „Konkursu dotacji na działania wspierające jednostki samorządu terytorialnego w zakresie planowania współpracy ramach miejskich obszarów funkcjonalnych”

Związek gmin „Barcja”

gmina Reszel

gmina Korsze



wpisuje się w obserwowane na terenie KOF zjawisko objęcia nielicznych i niedużych powierzchniowo obszarów ochroną oraz ustanowieniem licznych i różnorodnych form ochrony przyrody (rezerwaty, obszary chronionego krajobrazu, Obszary Natura 2000 i inne),



obejmują one 13,38% powierzchni gminy Korsze, dodatkowo na terenie gminy nie dochodzi do degradacji środowiska spowodowanej odkrywkowym wydobyciem surowców mineralnych.

4. Wyniki badania społecznego 4.1.

Badanie wśród mieszkańców gminy Korsze

Przygotowaną na potrzeby projektu ankietę wypełniło łącznie 176 mieszkańców gminy Korsze (z czego 100 osób w wersji kwestionariusza internetowego do samodzielnego wypełniania a pozostałe 76 w wersji ankiety internetowej).

4.1.1.

Próba

Wśród osób, które wzięły udział w badaniu nieznacznie przeważały kobiety. Próba była natomiast zrównoważona pod kątem grup wieku, z nieznaczną przewagę osób w przedziale 25-34 lata. Tabela 64. Respondenci według płci Płeć Kobieta Mężczyzna Brak odpowiedzi Łącznie

Liczba

% 102 67 7 176

Źródło: badanie ankietowe (N=176)

57,95% 38,07% 3,98% 100,00%

Tabela 65. Respondenci według wieku Wiek Poniżej 24 lat 25 – 34 lata 35 – 44 lata 45 – 54 lata Powyżej 55 lat Łącznie

Liczba

% 21 46 33 36 40 176

11,93% 26,14% 18,75% 20,45% 22,73% 100,00%

Źródło: badanie ankietowe (N=176)

Poziom wykształcenia respondentów był wysoki, najliczniejsza grupa (ponad 40%) miała wykształcenie wyższe a kolejne około 30% średnie. Tabela 66. Respondenci według wykształcenia Wykształcenie Podstawowe/gimnazjalne Zasadnicze zawodowe Średnie

Liczba

% 24 25 54

13,64% 14,20% 30,68% 90

Projekt pn.: „Strategiczne planowanie szansą rozwoju kętrzyńskiego obszaru funkcjonalnego” współfinansowany ze środków Unii Europejskiej przyznanych w ramach „Konkursu dotacji na działania wspierające jednostki samorządu terytorialnego w zakresie planowania współpracy ramach miejskich obszarów funkcjonalnych”

Związek gmin „Barcja”

gmina Reszel

gmina Korsze

Wykształcenie Wyższe Brak odpowiedzi Łącznie

Liczba

% 72 1 176

40,91% 0,57% 100,00%

Źródło: Badanie ankietowe (N=176)

Jeśli chodzi o status społeczno-ekonomiczny uwagę zwraca bardzo wysoki odsetek osób bezrobotnych, które były najliczniejszą grupą. Wśród osób pracujących przeważają zatrudnieni w charakterze pracowników najemnych. Tabela 67. Respondenci według statusu społeczno-ekonomicznego Odpowiedź Praca na własny rachunek Praca najemna Praca w indywidualnym gospodarstwie rolnym Bezrobocie Emerytura Renta Nauka Inne/brak odpowiedzi Łącznie

Liczba

% 24 42 7 50 19 5 16 13 176

Źródło: Badanie ankietowe (N=176)

13,63% 23,86% 3,98% 28,41% 10,80% 2,84% 9,09% 7,39% 100,00%

Większość ankietowanych urodziła się na terenie Kętrzyńskiego Obszaru Funkcjonalnego, przy czym w grupie tej nieznacznie przeważały osoby pochodzące z gmin innych niż Korsze. Co istotne, znacząca większość osób, które wzięły udział w badaniu mieszka na terenie gminy przez czas dłuższy niż 15 lat, co oznacza, że posiadają na jej temat bogatą wiedzę. Tabela 68. Respondenci według miejsca urodzenia Odpowiedź Gmina Korsze Inna gmina Kętrzyńskiego Obszaru Funkcjonalnego Inna gmina województwa warmińsko-mazurskiego (spoza Kętrzyńskiego Obszaru Funkcjonalnego) Poza województwem warmińsko-mazurskim Brak odpowiedzi Łącznie

Liczba 52 60 40

% 29,54% 34,09% 22,73%

23 1 176

13,07% 0,57% 100,00%

Źródło: badanie ankietowe (N=176) Tabela 69. Respondenci według czasu zamieszkania na terenie gminy Odpowiedź Poniżej 5 lat 5-10 lat 11-15 lat Dłużej niż 15 lat Brak odpowiedzi Łącznie

Liczba

% 4 12 7 149 4 176

Źródło: badanie ankietowe (N=176)

2,27% 6,82% 3,98% 84,66% 2,27% 100,00%

91 Projekt pn.: „Strategiczne planowanie szansą rozwoju kętrzyńskiego obszaru funkcjonalnego” współfinansowany ze środków Unii Europejskiej przyznanych w ramach „Konkursu dotacji na działania wspierające jednostki samorządu terytorialnego w zakresie planowania współpracy ramach miejskich obszarów funkcjonalnych”

Związek gmin „Barcja”

gmina Reszel

gmina Korsze

4.1.2.

Wyniki badania

Ankieta rozpoczynała się od ogólnego pytania o ocenę gminy jako miejsca do zamieszkania. Najliczniejsze były oceny umiarkowane (2 = średnio), zaś średnia ocena wynosiła 1,92. Tabela 70. Ocena gminy jako miejsca do zamieszkania w skali od 0 do 4, gdzie 0 oznacza ocenę najniższą, a 4 najwyższą Ocena

Liczba

0 (bardzo źle) 1 (źle) 2 (średnio) 3 (dobrze) 4 (bardzo dobrze Łącznie

% 24 31 70 36 15 176

13,64% 17,61% 39,77% 20,45% 8,52% 100%

Źródło: badanie ankietowe (N=176)

Jeśli spojrzeć na poszczególne aspekty życia w gminie można zauważyć pewne zróżnicowanie stopnia zadowolenia mieszkańców. Najwyżej oceniane były Opieka nad dziećmi (żłobki i przedszkola) oraz Oferta kulturalno-rozrywkowa. Za obszary problematyczne natomiast należy uznać przede wszystkim Możliwości znalezienia pracy w gminie oraz Stan dróg. Tabela 71. Ocena aspektów życia w gminie (w skali od 0 do 4, gdzie 0 oznacza ocenę najniższą, a 4 najwyższą) Średnia ważnych odpowiedzi

Aspekt życia w gminie Możliwości znalezienia pracy w gminie Stan dróg Dostępność infrastruktury publicznej dla osób niepełnosprawnych Standard i dostępność mieszkań Stan chodników Ekologia i gospodarka odpadami Dostęp do usług służby zdrowia Stan i dostępność infrastruktury sportowej Bezpieczeństwo mieszkańców Zieleń miejska Estetyka i czystość w gminie Jakość oświaty na poziomie podstawowym Oferta kulturalno-rozrywkowa Opieka nad dziećmi (żłobki i przedszkola)

0,56 1,08 1,19 1,21 1,62 1,69 2,09 2,14 2,16 2,28 2,29 2,33 2,38 2,39

Źródło: badanie ankietowe (N=176)

Z oceną poszczególnych aspektów życia w gminie powiązane było również wskazanie tych spośród nich, które wymagają podjęcia przez władze priorytetowych działań. Odpowiedzi mieszkańców w obu kwestiach są spójne – wskazywali oni na konieczność poprawy w zakresie Stanu dróg oraz Możliwości znalezienia pracy w gminie. 92 Projekt pn.: „Strategiczne planowanie szansą rozwoju kętrzyńskiego obszaru funkcjonalnego” współfinansowany ze środków Unii Europejskiej przyznanych w ramach „Konkursu dotacji na działania wspierające jednostki samorządu terytorialnego w zakresie planowania współpracy ramach miejskich obszarów funkcjonalnych”

Związek gmin „Barcja”

gmina Reszel

gmina Korsze

Tabela 72. Aspekty życia w gminie wymagają podjęcia przez władze priorytetowych działań68 Aspekt życia w gminie

Liczba 106 95 59 37 30 29 22 21 20 19 16 14 13 4

Stan dróg Możliwości znalezienia pracy w gminie Ekologia i gospodarka odpadami Stan chodników Standard i dostępność mieszkań Bezpieczeństwo mieszkańców Dostęp do usług służby zdrowia Opieka nad dziećmi (żłobki i przedszkola) Dostępność infrastruktury publicznej dla osób niepełnosprawnych Stan i dostępność infrastruktury sportowej Estetyka i czystość w gminie Oferta kulturalno-rozrywkowa Jakość oświaty na poziomie podstawowym Zieleń miejska

% 60,23% 53,98% 33,52% 21,02% 17,05% 16,48% 12,50% 11,93% 11,36% 10,80% 9,09% 7,95% 7,39% 2,27%

Źródło: badanie ankietowe (N=176)

Następną poruszoną w ankiecie kwestią był rozwój gospodarczy gminy na tle innych gmin w Polsce. Z odpowiedzi respondentów widać, że postrzegają oni Korsze raczej jako obszar mało rozwinięty (ponad dwie piąte stanowiły dwie najniższe oceny). Tabela 73. Ocena poziomu rozwoju gospodarczego gminy na tle innych gmin w Polsce (na skali od 0 do 4, gdzie 0 oznacza bardzo, zaś 4 bardzo wysoki poziom) Ocena

Liczba

0 1 2 3 4 Łącznie

% 38 36 56 36 10 176

21,60% 20,45% 31,82% 20,45% 5,68% 100,00%

Źródło: badanie ankietowe (N=176)

Kolejne pytanie zostało przygotowane na wzór Net Promoter Score używanego często w badaniach marketingowych – respondenci mieli określić na ile prawdopodobne jest, że poleciliby przyjaciołom lub krewnym Gminę Korsze, jako dobre miejsce do zamieszkania. Wskaźnik obliczany jest poprzez odjęcie od procenta osób, które można określić jako Promotorów (wybierających odpowiedzi 9 lub 10) odsetka Krytyków (odpowiedzi 0-6). W przypadku gminy Korsze wartość wskaźnika wynosi -91,48%, co może wskazywać na niezadowolenie mieszkańców.

68

Procenty nie sumują się do 100%, gdyż było to pytanie wielokrotnego wyboru 93 Projekt pn.: „Strategiczne planowanie szansą rozwoju kętrzyńskiego obszaru funkcjonalnego” współfinansowany ze środków Unii Europejskiej przyznanych w ramach „Konkursu dotacji na działania wspierające jednostki samorządu terytorialnego w zakresie planowania współpracy ramach miejskich obszarów funkcjonalnych”

Związek gmin „Barcja”

gmina Reszel

gmina Korsze

Tabela 74. Ocena ile prawdopodobne jest polecenie przyjaciołom lub krewnym gminy jako dobrego miejsca do zamieszkania (na skali od 0 do 10, gdzie 0 oznacza „zupełnie nieprawdopodobne”, zaś 10 „pewne”) Ocena

Liczba

0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 Łącznie

% 48 22 27 29 12 16 8 8 5 0 1 176

27,26% 12,50% 15,34% 16,48% 6,82% 9,09% 4,55% 4,55% 2,84% 0,00% 0,57% 100,00%

Źródło: badanie ankietowe (N=176)

Osoby biorące udział w badaniu jako najczęściej jako czynnik mogący skłonić je do zmiany miejsca zamieszkania wskazywały względy zawodowe, co jest potwierdza wyłaniającą się z wcześniejszych pytań tezę, iż do głównych problemów Korsz należy sytuacja na rynku pracy. Drugi co do częstości wyborem była Możliwość wyjazdu za granicę. Tabela 75. Czynniki, które mogłyby skłonić Respondentów do zmiany miejsca zamieszkania69 Odpowiedź Względy zawodowe – możliwość znalezienia dobrej pracy/założenia działalności gospodarczej Możliwość wyjazdu za granicę Możliwość zamieszkania bliżej natury Osobista potrzeba zmiany otoczenia Względy osobiste – chęć mieszkania bliżej krewnych, powrót do miejsca urodzenia Nic, zdecydowanie nie opuściłbym obecnego miejsca zamieszkania Możliwość zamieszkania w dużym mieście Uwarunkowania związane z edukacją i samorozwojem np. podjęcie studiów wyższych Inne

Liczba 84

% 47,73%

32 26 25 24

18,18% 14,77% 14,20% 13,64%

18 18 10

10,23% 10,23% 5,68%

14

7,95%

Źródło: Badanie ankietowe (N=176)

Ostatnie pytanie ankiety dotyczyło rozwoju Gminy w przyszłości. Najczęściej wskazywanymi kierunkami były Poprawa jakości życia mieszkańców oraz Rozwój gospodarczy, wspieranie przedsiębiorczości mieszkańców.

69

Procenty nie sumują się do 100%, gdyż było to pytanie wielokrotnego wyboru 94 Projekt pn.: „Strategiczne planowanie szansą rozwoju kętrzyńskiego obszaru funkcjonalnego” współfinansowany ze środków Unii Europejskiej przyznanych w ramach „Konkursu dotacji na działania wspierające jednostki samorządu terytorialnego w zakresie planowania współpracy ramach miejskich obszarów funkcjonalnych”

Związek gmin „Barcja”

gmina Reszel

gmina Korsze

Tabela 76. Wskazania najważniejszych kierunków rozwoju gminy w przyszłości 70 Odpowiedź Poprawa jakości życia mieszkańców Rozwój gospodarczy, wspieranie przedsiębiorczości mieszkańców Ekologia i poszanowanie środowiska naturalnego Poprawa komunikacji z innymi gminami w regionie i poza nim Promocja i wzmacnianie marki gminy Pełniejsze wykorzystanie potencjału turystycznego Działania na rzecz podtrzymywania i kultywowania lokalnych tradycji Rozwój społeczeństwa informacyjnego

Liczba 126 115 73 34 32 23 21 9

% 71,59% 65,34% 41,48% 19,32% 18,18% 13,07% 11,93% 5,11%

Źródło: badanie ankietowe (N=176)

4.1.3.

Podsumowanie



Mieszkańcy oceniają gminę Korsze jako średnio dobre miejsce do zamieszkania. Najlepiej ocenianymi aspektami życia w gminie są Opieka nad dziećmi (żłobki i przedszkola) oraz Oferta kulturalno-rozrywkowa.



Za obszary problematyczne natomiast należy uznać przede wszystkim Możliwości znalezienia pracy w gminie oraz Stan dróg – właśnie w tych dziedzinach powinny zostać według Respondentów podjęte priorytetowe działania władz.



Poziom rozwoju gospodarczego gminy jest uznawany za niski.



Za niezbyt prawdopodobne należy uznać, aby osoby biorące udział w badaniu polecały Korsze jako dobre miejsce do zamieszkania, zaś najważniejszym czynnikiem, który mógłby skłonić je do przeprowadzki są względy zawodowe.



Zdaniem mieszkańców najważniejszymi kierunkami rozwoju gminy powinny być Poprawa jakości życia mieszkańców oraz Rozwój gospodarczy, wspieranie przedsiębiorczości mieszkańców.

4.2. Badanie wśród przedsiębiorców Kętrzyńskiego Obszaru Funkcjonalnego W ramach części badawczej projektu zostało przeprowadzone również badanie skierowane do specyficznej grupy mieszkańców, jaką stanowią przedsiębiorcy.

4.2.1.

Próba

W badaniu wzięło udział 38 przedsiębiorców. Próba była zrównoważona płciowo a także stosunkowo wyrównana jeśli chodzi o grupy wiekowe. Tabela 77. Respondenci według płci Płeć

%

Kobieta Mężczyzna Łącznie

70

50,00% 50,00% 100,00%

Procenty nie sumują się do 100%, gdyż było to pytanie wielokrotnego wyboru 95 Projekt pn.: „Strategiczne planowanie szansą rozwoju kętrzyńskiego obszaru funkcjonalnego” współfinansowany ze środków Unii Europejskiej przyznanych w ramach „Konkursu dotacji na działania wspierające jednostki samorządu terytorialnego w zakresie planowania współpracy ramach miejskich obszarów funkcjonalnych”

Związek gmin „Barcja”

gmina Reszel

gmina Korsze

Źródło: badanie ankietowe (N=38) Tabela 78. Respondenci według wieku Wiek

%

Poniżej 24 lat 25 – 34 lata 35 – 44 lata 45 – 54 lata Powyżej 55 lat Łącznie

5,26% 31,58% 23,68% 18,42% 21,05% 100,00%

Źródło: badanie ankietowe (N=38)

Poziom wykształcenia respondentów był wysoki, najliczniejsza grupa (prawie 70%) miała wykształcenie wyższe a kolejne około 30% średnie. Tabela 79. Respondenci według wykształcenia Wykształcenie Zasadnicze zawodowe Średnie Wyższe Łącznie

% 2,63% 28,95% 68,42% 100,00%

Źródło: badanie ankietowe (N=38)

Rozkład terytorialny prowadzonych przez respondentów działalności również był równomierny. Nieco mniej liczni byli jedynie przedsiębiorcy z gminy Srokowo, zaś silniej reprezentowane były Korsze oraz Reszel. Tabela 80. Prowadzone przez respondentów przedsiębiorstwa według lokalizacji Odpowiedź

%

Miasto Kętrzyn Gmina Kętrzyn Gmina Barciany Gmina Korsze Gmina Reszel Gmina Srokowo Łącznie

15,79% 15,79% 15,79% 21,05% 21,05% 10,53% 100,00%

Źródło: badanie ankietowe (N=38) Tabela 81. Prowadzone przez respondentów przedsiębiorstwa według Sekcji PKD Odpowiedź Sekcja A – Rolnictwo, leśnictwo, łowiectwo i rybactwo Sekcja C – Przetwórstwo przemysłowe Sekcja E – Dostawa wody; gospodarowanie ściekami i odpadami oraz działalność związana z rekultywacją Sekcja F – Budownictwo Sekcja G – Handel hurtowy i detaliczny; naprawa pojazdów samochodowych, włączając motocykle Sekcja H – Transport i gospodarka magazynowa Sekcja K – Działalność finansowa i ubezpieczeniowa Sekcja M – Działalność profesjonalna, naukowa i techniczna

Udział 23,69% 5,27% 2,64% 5,26% 7,89% 2,63% 7,89% 5,26% 96

Projekt pn.: „Strategiczne planowanie szansą rozwoju kętrzyńskiego obszaru funkcjonalnego” współfinansowany ze środków Unii Europejskiej przyznanych w ramach „Konkursu dotacji na działania wspierające jednostki samorządu terytorialnego w zakresie planowania współpracy ramach miejskich obszarów funkcjonalnych”

Związek gmin „Barcja”

gmina Reszel

gmina Korsze

Odpowiedź Sekcja P – Edukacja Sekcja Q – Opieka zdrowotna i pomoc społeczna Sekcja R – Działalność związana z kulturą, rozrywką i rekreacją Sekcja S – Pozostała działalność usługowa Łącznie

Udział 2,63% 2,63% 10,53% 23,68% 100,00%

Źródło: badanie ankietowe (N=38)

Większość z reprezentowanych przez Respondentów przedsiębiorstw działa już ponad 14 lat, co jest bardzo pozytywne z punktu widzenia badania, gdyż można założyć, że biorące udział w badaniu osoby mają duże doświadczenie w zakresie działalności gospodarczej na ternie KOF. Tabela 82. Prowadzone przez Respondentów przedsiębiorstwa według roku powstania Odpowiedź 2001 lub wcześniej 2001-2005 2006-2010 2011 lub później Łącznie

% 28,95% 5,26% 26,32% 39,47% 100,00%

Źródło: badanie ankietowe (N=38)

4.2.2.

Wyniki badania

Ankieta rozpoczynała się od ogólnego pytania o ocenę gminy jako miejsca prowadzenia działalności gospodarczej. Najliczniejsze były oceny umiarkowanie negatywne oraz neutralne, zaś średnia ocena wynosiła 1,61. Tabela 83. Ocena gminy jako miejsca prowadzenia działalności gospodarczej w skali od 0 do 4, gdzie 0 oznacza ocenę najniższą, a 4 najwyższą Ocena 0 1 2 3 4

%

(bardzo źle) (źle) (średnio) (dobrze) (bardzo dobrze)

13,16% 36,84% 28,95% 18,42% 2,63%

Źródło: Badanie ankietowe (N=38)

Analizując odpowiedzi w podziale na gminy, można zauważyć, że przedsiębiorcy w gminy Korsze byli najbardziej zadowoleni z warunków prowadzenia działalności gospodarczej. Tabela 84. Średnia ocena gminy jako miejsca prowadzenia działalności gospodarczej w skali od 0 do 4, gdzie 0 oznacza ocenę najniższą, a 4 najwyższą Gmina

Średnia

miasto Kętrzyn gmina Kętrzyn gmina Barciany gmina Korsze gmina Reszel gmina Srokowo

1 1,33 2,33 2,5 1 2 97

Projekt pn.: „Strategiczne planowanie szansą rozwoju kętrzyńskiego obszaru funkcjonalnego” współfinansowany ze środków Unii Europejskiej przyznanych w ramach „Konkursu dotacji na działania wspierające jednostki samorządu terytorialnego w zakresie planowania współpracy ramach miejskich obszarów funkcjonalnych”

Związek gmin „Barcja”

gmina Reszel

gmina Korsze

Źródło: Badanie ankietowe (N=38)

Jeśli spojrzeć na poszczególne aspekty życia i prowadzenie działalności gospodarczej na terenie KOF można zauważyć pewne zróżnicowanie ocen, aczkolwiek w przypadku wszystkich pozycji średnie ocen były niższe niż 2. Najwyżej oceniane były Współpraca między przedsiębiorcami oraz Możliwość znalezienia odpowiednio wykwalifikowanych kadr. Za kluczowy obszar problematyczny natomiast należy uznać Politykę finansową

Gminy (ulgi i zwolnienia z podatków opłat).

Tabela 85. Ocena aspektów prowadzenia działalności gospodarczej (w skali od 0 do 4, gdzie 0 oznacza ocenę najniższą, a 4 najwyższą) Średnia ważnych odpowiedzi 0,95 1,26 1,30 1,34

Aspekt prowadzenia działalności gospodarczej Polityka finansowa gminy (ulgi i zwolnienia z podatków opłat) Działalność instytucji otoczenia biznesu Infrastruktura techniczna Możliwość uzyskania wsparcia przy zakładaniu działalności gospodarczej Promocja gospodarcza gminy Stan dróg, dostępność komunikacyjna gminy Możliwość znalezienia odpowiednio wykwalifikowanych kadr Współpraca między przedsiębiorcami

1,35 1,37 1,49 1,63

Źródło: Badanie ankietowe (N=38)

Patrząc na wyniki w podziale na gminy można zauważyć, iż przedsiębiorcy z gminy Korsze najgorzej spośród wszystkich Respondentów oceniają Działalność instytucji otoczenia biznesu jak również Infrastrukturę techniczną i Promocję gospodarczą Gminy.

gmina Korsze

gmina Reszel

gmina Srokowo

Źródło: Badanie ankietowe (N=38)

gmina Barciany

Polityka finansowa gminy (ulgi i zwolnienia z podatków opłat) Działalność instytucji otoczenia biznesu Infrastruktura techniczna Możliwość uzyskania wsparcia przy zakładaniu działalności gospodarczej Promocja gospodarcza gminy Stan dróg, dostępność komunikacyjna gminy Możliwość znalezienia odpowiednio wykwalifikowanych kadr Współpraca między przedsiębiorcami

gmina Kętrzyn

Aspekt prowadzenia działalności gospodarczej

miasto Kętrzyn

Tabela 86. Średnia ocen aspektów prowadzenia działalności gospodarczej w podziale na gminy (w skali od 0 do 4, gdzie 0 oznacza ocenę najniższą, a 4 najwyższą)

1,33 1,50 1,50

1,33 1,50 1,00

0,33 1,00 1,33

0,50 0,83 0,83

1,17 1,17 1,50

1,36 1,36 1,75

1,67 2,00 1,83

1,50 1,50 1,17

1,00 1,33 0,83

0,83 0,67 1,50

1,50 2,00 1,00

0,92 1,33 1,67

2,17 1,50

1,33 1,83

0,67 1,33

1,00 1,50

2,00 2,17

1,83 1,36

Z oceną poszczególnych aspektów życia w gminie powiązane było również wskazanie tych spośród nich, które wymagają podjęcia przez władze priorytetowych działań. Ponownie 98 Projekt pn.: „Strategiczne planowanie szansą rozwoju kętrzyńskiego obszaru funkcjonalnego” współfinansowany ze środków Unii Europejskiej przyznanych w ramach „Konkursu dotacji na działania wspierające jednostki samorządu terytorialnego w zakresie planowania współpracy ramach miejskich obszarów funkcjonalnych”

Związek gmin „Barcja”

gmina Reszel

gmina Korsze

wskazane została Polityka finansowa gminy (ulgi i zwolnienia z podatków i opłat). Za konieczne zostało również uznane podjęcie działań na rzecz poprawy Stanu dróg i dostępności komunikacyjnej gminy. Tabela 87. Aspekty prowadzenia działalności w Gminie wymagają podjęcia przez władze priorytetowych działań71 Aspekty prowadzenia działalności w Gminie Polityka finansowa Gminy (ulgi i zwolnienia z podatków i opłat) Stan dróg, dostępność komunikacyjna Gminy Promocja gospodarcza Gminy Możliwość uzyskania wsparcia przy zakładaniu działalności gospodarczej Infrastruktura techniczna Instytucje otoczenia biznesu Możliwość znalezienia odpowiednio wykwalifikowanych kadr Współpraca między przedsiębiorcami

% 57,89% 50,00% 36,84% 34,21% 26,32% 26,32% 21,05% 15,79%

Źródło: Badanie ankietowe (N=38)

Analiza odpowiedzi w podziale na przedsiębiorców reprezentujących poszczególne gminy pokazuje, że w sytuacja w Korszach poza Polityką finansową Gminy (ulgi i zwolnienia

z podatków i opłat) często wskazywana była również Infrastruktura techniczna.

gmina Reszel

gmina Srokowo

Źródło: Badanie ankietowe (N=38)

gmina Korsze

Instytucje otoczenia biznesu Możliwość znalezienia odpowiednio wykwalifikowanych kadr Współpraca między przedsiębiorcami

gmina Barciany

Polityka finansowa Gminy (ulgi i zwolnienia z podatków i opłat) Stan dróg, dostępność komunikacyjna Gminy Promocja gospodarcza Gminy Możliwość uzyskania wsparcia przy zakładaniu działalności gospodarczej Infrastruktura techniczna

gmina Kętrzyn

Aspekt prowadzenia działalności gospodarczej

miasto Kętrzyn

Tabela 88. Aspekty prowadzenia działalności w gminie wymagają podjęcia przez władze priorytetowych działań w podziale na gminy72

66,67%

66,67%

83,33%

62,50%

50,00%

50,00%

33,33% 0,00%

50,00% 33,33%

16,67% 16,67%

12,50% 12,50%

12,50% 37,50%

0,00% 0,00%

50,00%

16,67%

0,00%

0,00%

25,00%

33,33% 33,33%

50,00% 16,67%

66,67% 16,67%

50,00% 12,50%

25,00% 100,00 % 0,00%

16,67%

16,67%

16,67%

12,50%

50,00%

75,00%

16,67%

33,33%

33,33%

25,00%

12,50%

50,00%

0,00% 50,00%

Następną poruszoną w ankiecie kwestią był rozwój gospodarczy gmin, gdzie respondenci prowadzą działalność gospodarczą, na tle innych gmin w Polsce. Z odpowiedzi

71 72

Procenty nie sumują się do 100%, gdyż było to pytanie wielokrotnego wyboru Procenty nie sumują się do 100%, gdyż było to pytanie wielokrotnego wyboru 99 Projekt pn.: „Strategiczne planowanie szansą rozwoju kętrzyńskiego obszaru funkcjonalnego” współfinansowany ze środków Unii Europejskiej przyznanych w ramach „Konkursu dotacji na działania wspierające jednostki samorządu terytorialnego w zakresie planowania współpracy ramach miejskich obszarów funkcjonalnych”

Związek gmin „Barcja”

gmina Reszel

gmina Korsze

respondentów widać, że postrzegają oni KOF raczej jako obszar mało rozwinięty - prawie 70% stanowiły oceny 0 i 1, zaś średnia wynosiła 1,18. Tabela 89. Ocena poziomu rozwoju gospodarczego Gminy gdzie respondenci prowadzą działalność gospodarczą, na tle innych gmin w Polsce (na skali od 0 do 4, gdzie 0 oznacza bardzo, zaś 4 bardzo wysoki poziom) Ocena

%

0 1 2 3 4 Łącznie

21,06% 47,37% 23,68% 7,89% 0,00% 100,00%

Źródło: Badanie ankietowe (N=38)

Kolejne pytanie zostało przygotowane na wzór Net Promoter Score używanego często w badaniach marketingowych – respondenci mieli określić na ile prawdopodobne jest, że poleciliby przyjaciołom lub krewnym w której prowadzą działalność gospodarczą. Wskaźnik obliczany jest poprzez odjęcie od procenta osób, które można określić jako Promotorów (wybierających odpowiedzi 9 lub 10) odsetka Krytyków (odpowiedzi 0-6). W przypadku badania przedsiębiorców wartość wskaźnika wynosi -94,74%, co oznacza, że raczej nie polecaliby swoich gmina jako dobrego miejsca do działalności gospodarczej. Tabela 90. Ocena ile prawdopodobne jest polecenie przyjaciołom lub krewnym swojej gminy jako dobrego miejsca do prowadzenia działalności gospodarczej (na skali od 0 do 10, gdzie 0 oznacza „zupełnie nieprawdopodobne” zaś 10 „pewne”) Ocena

%

0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 Łącznie

23,69% 18,42% 10,53% 21,05% 5,26% 10,53% 5,26% 2,63% 2,63% 0,00% 0,00% 100,00%

Źródło: badanie ankietowe (N=38)

Osoby biorące udział w badaniu zostały również zapytane o to, jakie branże mają największe szanse na rozwój w reprezentowanych przez nich gminach. Najwięcej wskazań dotyczyło Rolnictwa oraz Turystyki.

100 Projekt pn.: „Strategiczne planowanie szansą rozwoju kętrzyńskiego obszaru funkcjonalnego” współfinansowany ze środków Unii Europejskiej przyznanych w ramach „Konkursu dotacji na działania wspierające jednostki samorządu terytorialnego w zakresie planowania współpracy ramach miejskich obszarów funkcjonalnych”

Związek gmin „Barcja”

gmina Reszel

gmina Korsze

Tabela 91. Branże, które mają największe szanse na rozwój na terenie KOF w podziale na Gminy73 Odpowiedź

% 71,05% 63,16% 52,63% 21,05% 13,16% 2,63%

Rolnictwo Turystyka Przetwórstwo rolno-spożywcze Przemysł elektrotechniczny i maszynowy Przemysł meblarski Przemysł odzieżowy

Źródło: Badanie ankietowe (N=38)

Gmina Korsze wyróżnia się na tle pozostałych małym odsetkiem wskazań na Rolnictwo, dwoma najczęściej wskazywanymi branżami były tam Turystyka oraz Przetwórstwo rolnospożywcze. Tabela 92. Branże, które mają największe szanse na rozwój na terenie KOF w podziale na gminy74 Branża Rolnictwo Turystyka Przetwórstwo rolnospożywcze Przemysł elektrotechniczny i maszynowy Przemysł meblarski Przemysł odzieżowy

miasto Kętrzyn 50,00% 66,67%

gmina Kętrzyn 66,67% 66,67%

gmina Barciany 83,33% 100,00%

gmina Korsze 25,00% 75,00%

gmina Reszel 87,50% 50,00%

gmina Srokowo 100,00% 100,00%

50,00%

50,00%

66,67%

62,50%

25,00%

75,00%

33,33% 16,67% 0,00%

16,67% 0,00% 16,67%

0,00% 0,00% 0,00%

25,00% 0,00% 12,50%

12,50% 0,00% 37,50%

25,00% 0,00% 25,00%

Źródło: Badanie ankietowe (N=38)

4.2.3.

Podsumowanie



Biorący udział w badaniu przedsiębiorcy oceniali obszar KOF jako niezbyt dobre miejsce do prowadzenia działalności gospodarczej.



Najbardziej problematycznym aspektem jest Polityka finansowa gmin (ulgi zwolnienia z podatków opłat), i to właśnie w tym kierunki powinni być kierowane priorytetowe działania władz (w Gminie Korsze za ważne uznano również działanie w zakresie poprawy Infrastruktury technicznej).



Przedsiębiorcy są zdania, że Gminy KOF, w których prowadzą działalność gospodarczą są niezbyt rozwinięte gospodarczo i nie poleciliby ich jako dobrego miejsca dla funkcjonowania przedsiębiorstw.



Jako branże z największym potencjałem rozwojowym przez przedsiębiorców z gminy Korsze zidentyfikowane zostały Turystyka oraz Przetwórstwo rolno-spożywcze.

73 74

Procenty nie sumują się do 100%, gdyż było to pytanie wielokrotnego wyboru Procenty nie sumują się do 100%, gdyż było to pytanie wielokrotnego wyboru 101 Projekt pn.: „Strategiczne planowanie szansą rozwoju kętrzyńskiego obszaru funkcjonalnego” współfinansowany ze środków Unii Europejskiej przyznanych w ramach „Konkursu dotacji na działania wspierające jednostki samorządu terytorialnego w zakresie planowania współpracy ramach miejskich obszarów funkcjonalnych”

Związek gmin „Barcja”

gmina Reszel

gmina Korsze

5. Analiza problemów Poniższa tabela zawiera analizę problemów gminy Korsze wypracowaną podczas spotkania warsztatowo-konsultacyjnego. Problemy te zostały podzielone na trzy sfery: społeczną, zasobów i potencjałów oraz gospodarki i promocji.

Problemy w sferze społecznej

                         

Problemy w sferze zasobów i potencjałów

           

duży odsetek osób korzystających z pomocy społecznej wysokie bezrobocie brak miejsc pracy brak lokali socjalnych stare budownictwo mieszkaniowe niski standard mieszkań brak całodobowej ochrony policji i straży miejskiej niewystarczający monitoring brak żłobka i niewystarczająca liczba miejsca w przedszkolu zły stan dróg i poboczy oraz chodników bariery architektoniczne dla osób niepełnosprawnych utrudniony dostęp do otwartego i zamkniętego lecznictwa brak dziennego domu opieki społecznej brak szkolnictwa zawodowego niski poziom wykształcenia utrudniony dostęp do kultury wyższej niedostateczna ilość infrastruktury sportowej i rekreacyjnej brak budżetu obywatelskiego w mieście brak finansowania (wew.) dla klubów integracji społecznej ograniczone możliwości budżetowe zbyt mały przyrost naturalny brak pomieszczeń tymczasowych przeznaczonych dla osób eksmitowanych brak lokali na działalność gospodarczą niewystarczająca liczba świetlic wiejskich stare zasoby budowlane w infrastrukturze społecznej niewystarczający stopień skanalizowania i pokrycia siecią gazową obszarów wiejskich niewystarczająca liczba lokali socjalnych wyeksploatowane budownictwo mieszkaniowe brak miejsc spacerowych i rekreacyjnych brak zagospodarowania jeziorka Kolejowego oraz rzek Guber, Sajna zły stan części obiektów zabytkowych i niewystarczające środki na ich utrzymanie niska ekoświadomość brak wykorzystania zasobów wodnych do pozyskiwania energii elektrycznej niewystarczające wykorzystanie słońca do pozyskania energii elektrycznej – fotowoltaika brak wspólnych tradycji (ludność napływowa) zanikająca tradycja kolejnictwa ujemna stopa migracji ludności

102 Projekt pn.: „Strategiczne planowanie szansą rozwoju kętrzyńskiego obszaru funkcjonalnego” współfinansowany ze środków Unii Europejskiej przyznanych w ramach „Konkursu dotacji na działania wspierające jednostki samorządu terytorialnego w zakresie planowania współpracy ramach miejskich obszarów funkcjonalnych”

Związek gmin „Barcja”

gmina Reszel

gmina Korsze



Sfera gospodarki i promocji

         

niewystarczający rynek pracy, niewystarczająca liczba nowych miejsc pracy brak dużych przedsiębiorstw w nieuciążliwych sektorach gospodarki brak instytucji wsparcia biznesu brak strefy ekonomicznej brak nakładów na innowacje zbyt mała liczba spółdzielni socjalnych (funkcjonuje tylko 1) niski poziom wsparcia nowo powstałych przedsiębiorstw, w szczególności dla przedsiębiorstw mikro i MŚP niewystarczające zainteresowanie terenami pod inwestycje brak przedsiębiorstw z sektora przetwórstwa rolno-spożywczego korzystających z lokalnych zasobów niewystarczająca liczba firma działających w sektorze turystycznym i okołoturystycznym niewystarczająca infrastruktura okołoturystyczna

103 Projekt pn.: „Strategiczne planowanie szansą rozwoju kętrzyńskiego obszaru funkcjonalnego” współfinansowany ze środków Unii Europejskiej przyznanych w ramach „Konkursu dotacji na działania wspierające jednostki samorządu terytorialnego w zakresie planowania współpracy ramach miejskich obszarów funkcjonalnych”

Związek gmin „Barcja”

gmina Reszel

gmina Korsze

6. Analiza SWOT Analiza SWOT to jedna z najpopularniejszych technik analitycznych. Stosowana jest we wszystkich obszarach planowania strategicznego, jako główne narzędzie analizy strategicznej. Jest podstawą do zidentyfikowania i sformułowania podstawowych problemów i zagadnień strategicznych. Analiza ta polega na podziale posiadanych informacji o danym zagadnieniu na cztery grupy, nazywane kategoriami czynników rozwojowych. Są to: mocne strony, słabe strony, szanse i zagrożenia. Nazwa SWOT jest skrótem pochodzącym od pierwszych liter angielskich słów: 

Strengths (mocne strony) – analiza uwarunkowań wewnętrznych, które stanowią silne strony obszaru i które należycie wykorzystane sprzyjać będą jego rozwojowi (utrzymać je jako mocne, i na których należy oprzeć jej przyszły rozwój);



Weaknesses (słabe strony) – analiza uwarunkowań wewnętrznych, które stanowią słabe strony obszaru i które niewyeliminowane będą utrudniać jego rozwój (należy minimalizować ich oddziaływanie);



Opportunities (szanse) – analiza uwarunkowań zewnętrznych, które nie są bezpośrednio zależne od zachowania społeczności obszaru, ale które mogą być traktowane jako szanse, i przy odpowiednio podjętych przez nią działaniach, wykorzystane jako czynniki sprzyjające rozwojowi gminy;



Threats (zagrożenia) – analiza uwarunkowań zewnętrznych, które także nie są bezpośrednio zależne od zachowania społeczności obszaru, ale które mogą stanowić zagrożenie dla jego rozwoju (należy unikać ich negatywnego oddziaływania na rozwój obszaru).             

Mocne strony Atrakcyjne turystycznie walory środowiska naturalnego Wysoki stopień bezpieczeństwa obszaru Uregulowana gospodarka odpadami Duży stopień zwodociągowania gmin Wolne obiekty i obszary pod inwestycje Modernizacja dróg wojewódzkich Korzystny układ komunikacyjny dróg wojewódzkich Dostępne, wolne obszary pod potrzeby budownictwa mieszkaniowego Działające organizacje pozarządowe Dobrze działające instytucje i organizacje zajmujące się pomocą społeczną Istniejące produkty lokalne Zintegrowane społecznie odmienne środowiska kulturowe Położony na terenie gminy historycznie ważny węzeł kolejowy o znaczeniu ponadregionalnym i międzynarodowym

        

Słabe strony Niska atrakcyjność inwestycyjna wynikająca z peryferyjnego położenia geograficznego Zły stan techniczny części dróg gminnych, powiatowych i wojewódzkich Wysoki udział dróg gminnych o nawierzchni gruntowej Zastój w budownictwie wielorodzinnym Niekorzystne tendencje demograficzne, migracja ludzi młodych Zmniejszająca się liczba mieszkańców wynikająca z ujemnego salda migracji Niewystarczający stopień skanalizowania i pokrycia siecią gazową obszarów wiejskich Duża liczba osób korzystających z pomocy społecznej Niewystarczająca liczba obiektów małej gastronomii i miejsc noclegowych 104

Projekt pn.: „Strategiczne planowanie szansą rozwoju kętrzyńskiego obszaru funkcjonalnego” współfinansowany ze środków Unii Europejskiej przyznanych w ramach „Konkursu dotacji na działania wspierające jednostki samorządu terytorialnego w zakresie planowania współpracy ramach miejskich obszarów funkcjonalnych”

Związek gmin „Barcja”

gmina Reszel

gmina Korsze

  

Mocne strony Wykorzystywanie odnawialnych źródeł energii np. poprzez farmy wiatrowe, Dogodne warunki do rozwoju produkcji OZE (elektrownie wodne, fotowoltaika, biogazownie) Położenie w strefie przygranicznej

        





     

Szanse w otoczeniu Dostępność funduszy unijnych na:  rewitalizację obiektów zabytkowych promujących zasoby dziedzictwa historycznego regionu  rozwój odnawialnych źródeł energii  rozwój infrastruktury drogowej, kolejowej i lotniczej Zainteresowanie wymianą handlową potencjalnych partnerów z Rosji (otwarcie przejścia granicznego w Michałkowie) Rozwój ekonomii społecznej – doświadczenie w tworzeniu i funkcjonowaniu spółdzielni socjalnych Rozwój elastycznych form zatrudnienia (e-praca, możliwość ruchomego czasu pracy) Moda na zdrowy styl życia Rozwój społeczeństwa informacyjnego Wysoki priorytet ochrony środowiska i produkcji proekologicznej w polityce UE i polskiego rządu Wysoki priorytet wspierania w UE i kraju przedsięwzięć społecznych

          

Słabe strony Niedostateczny dostęp do specjalistycznej opieki medycznej Wzrost występowania patologii, chuligaństwa, przestępczości nieletnich Trudności w zwiększeniu areału przez rolników chcących powiększyć swoje gospodarstwa Nierozwinięta współpraca między przedsiębiorcami i brak grup producenckich Niezadawalający stan techniczny ścieżek rowerowych Słabo rozwinięta sieć Internetu szerokopasmowego (teren wiejski gminy) Niewystarczające formy wsparcia osób niepełnosprawnych Część obiektów użyteczności publicznej niedostosowana do potrzeb osób niepełnosprawnych część budynków placówek oświatowych wymaga remontów i modernizacji

Zagrożenia w otoczeniu Długotrwały kryzys gospodarczy w Polsce i na świecie Niedostosowanie programów pomocowych do potrzeb KOF Nadmierny wpływ polityki na życie społeczne i gospodarcze Powiększenie terenu obszarów chronionych, Natura 2000 Niewystarczające rozwiązania systemowe w zakresie ochrony zabytków Brak otwartego przejścia granicznego w Michałkowie Nieprecyzyjne regulacje w zakresie prowadzenie konsultacji społecznych Starzejące się społeczeństwo, wydłużenie wieku emerytalnego Nadmiernie restrykcyjne regulacje w zakresie ochrony środowiska Atrakcyjne płacowo warunki pracy w regionie i za granicą Duża konkurencyjność zasiłków socjalnych w stosunku do oferowanych najniższych pensji 105

Projekt pn.: „Strategiczne planowanie szansą rozwoju kętrzyńskiego obszaru funkcjonalnego” współfinansowany ze środków Unii Europejskiej przyznanych w ramach „Konkursu dotacji na działania wspierające jednostki samorządu terytorialnego w zakresie planowania współpracy ramach miejskich obszarów funkcjonalnych”

Związek gmin „Barcja”

gmina Reszel

gmina Korsze

 

Szanse w otoczeniu i gospodarczych realizowanych przez wielu partnerów Rozwój systemów teleinformatycznych w Polsce i na świecie Kapitał inwestycyjny dostępny na rynku krajowym i światowym



Zagrożenia w otoczeniu Trudności ze zgromadzeniem wkładu własnego przez beneficjentów przy projektach współfinansowanych przez UE

106 Projekt pn.: „Strategiczne planowanie szansą rozwoju kętrzyńskiego obszaru funkcjonalnego” współfinansowany ze środków Unii Europejskiej przyznanych w ramach „Konkursu dotacji na działania wspierające jednostki samorządu terytorialnego w zakresie planowania współpracy ramach miejskich obszarów funkcjonalnych”

Związek gmin „Barcja”

gmina Reszel

gmina Korsze

7. Analiza PEST Analiza PEST jest analizą makrootoczenia. Jest ona wykonywana w oparciu o cztery typy czynników: 

Polityczne (Political) – obejmują uwarunkowania wynikające z sytuacji politycznej w skali regionalnej, krajowej i międzynarodowej, włączając w to uwarunkowania prawne,



Ekonomiczne (Ekonomic) – odnoszą się do sytuacji gospodarczej (PKB, koniunktura, rozwój gospodarczy),



Społeczne (Social) – do grupy tej należą trendy demograficzne oraz także czynniki kulturowe oraz związane ze stylem życia ludności,



Technologiczne – dotyczą rozwoju technicznego i możliwości, jakie on stwarza, informatyzacji społeczeństwa oraz innowacyjności.

Polityczne (Political) – uwarunkowania wynikające z sytuacji politycznej w skali regionalnej, krajowej i międzynarodowej, włączając w to uwarunkowania prawne 

Wysoki priorytet dotyczący i terytorialnej w polityce UE

zachowania

spójności

społecznej,

gospodarczej



Aktywna polityka rozwoju regionalnego kraju i UE, dążenie do wyrównywania dysproporcji regionalnych



Koncentracja tematyczna UE na obszarach tematycznych (11 obszarów interwencji)



Niestabilna sytuacja w kontaktach między UE a Rosją (mogąca wpływać na mały ruch graniczny z Obwodem Kaliningradzkim)



Wysoki priorytet ochrony środowiska w polityce UE i Polsk i wynikające z niego przepisy prawne wpływające m.in. na prowadzenie działalności gospodarczej



Brak zaufania społeczeństwa do elit politycznych w Polsce

Ekonomiczne (Economic) – sytuacja gospodarcza (PKB, koniunktura, rozwój gospodarczy) 

Sytuacja gospodarcza globalna – długi czas trwania kryzysu, powolne tempo wychodzenia z kryzysu



Dostępność środków UE w perspektywie 2014-2020, szczególnie z RPO woj. warmińsko-mazurskiego oraz PO Polska Wschodnia



Wysoki priorytet na poziomie UE i kraju dla gospodarki opartej na wiedzy



Rosnący udział i znaczenie w strukturze gospodarki kraju przedsiębiorstw rozwijających się w oparciu o wiedzę,



Zwiększające się rozwarstwienie ekonomiczne społeczeństwa



Rosnące znaczenie telepracy i elastycznych form zatrudnienia

107 Projekt pn.: „Strategiczne planowanie szansą rozwoju kętrzyńskiego obszaru funkcjonalnego” współfinansowany ze środków Unii Europejskiej przyznanych w ramach „Konkursu dotacji na działania wspierające jednostki samorządu terytorialnego w zakresie planowania współpracy ramach miejskich obszarów funkcjonalnych”

Związek gmin „Barcja”

gmina Reszel

gmina Korsze



Dość niska pozycja gospodarcza województwa warmińsko-mazurskiego w kraju i Europie



Niski konkurencyjność i innowacyjność woj. warmińsko-mazurskiego w kraju



Rosnące koszty ochrony środowiska w gospodarce, rozwój obszarów Natura 2000



Jedna z najwyższych stóp bezrobocia w województwie warmińsko-mazurskim na tle kraju



Korzystne warunki do rozwoju gospodarstw wysoko towarowych w regionie



Potencjał turystyczny całego regionu

Społeczne (Social) – trendy demograficzne, czynniki kulturowe, czynniki związane ze stylem życia ludności 

Migracje (często zagranicę) wykształconych i przedsiębiorczych osób z powodów ekonomicznych



Rosnący poziom i jakość kapitału ludzkiego w kraju (wykształcenia i umiejętności),



Rosnąca długość życia społeczeństwa



Utrwalanie się form demokracji pośredniej i bezpośredniej



Postępujący rozwój społeczeństwa obywatelskiego



Trwałe zagrożenie wykluczeniem społecznym i cyfrowym niektórych grup społecznych



Konsumpcyjny styl życia



Niski poziom kapitału społecznego w Polsce



Starzenie się społeczeństwa



Jakość kształcenia zawodowego w Polsce niedostosowana do potrzeb rynku pracy



Postępujące zagrożenie chorobami cywilizacyjnymi

Technologiczne – rozwój techniczny i możliwości, jakie on stwarza, informatyzacja społeczeństwa oraz innowacyjność 

Rozwój krajowej infrastruktury komunikacyjnej oraz rozwój transeuropejskich sieci transportowych (TEN-T)



Słabo rozwinięta sieć komunikacji drogowej o znaczeniu krajowym



Niski poziom dostępności komunikacyjnej regionu (w tym także dla inwestorów)



Niski poziom rozwoju technologicznego i innowacyjności regionu



Stosunkowo niski poziom innowacyjności regionu na tle Polski innych krajów UE



Duży nacisk ze strony na UE na prowadzenie działalności innowacyjnej, znaczne środki przeznaczana na działalność B+R



Rosnące znaczenie nowych technologii teleinformatycznych w rozwoju społecznym i gospodarczym



Rozwój i rosnąca dostępność ekonomiczna do innowacji/nowych technologii 108 Projekt pn.: „Strategiczne planowanie szansą rozwoju kętrzyńskiego obszaru funkcjonalnego” współfinansowany ze środków Unii Europejskiej przyznanych w ramach „Konkursu dotacji na działania wspierające jednostki samorządu terytorialnego w zakresie planowania współpracy ramach miejskich obszarów funkcjonalnych”

Związek gmin „Barcja”

gmina Reszel

gmina Korsze



Powszechność dostępu do informacji i łatwość komunikowania się w wymiarze globalnym, europejskim, krajowym, regionalnym i lokalnym

109 Projekt pn.: „Strategiczne planowanie szansą rozwoju kętrzyńskiego obszaru funkcjonalnego” współfinansowany ze środków Unii Europejskiej przyznanych w ramach „Konkursu dotacji na działania wspierające jednostki samorządu terytorialnego w zakresie planowania współpracy ramach miejskich obszarów funkcjonalnych”

Związek gmin „Barcja”

gmina Reszel

gmina Korsze

8. Misja i wizja rozwoju W niniejszym przedstawiono misję i wizję rozwoju gminy Korsze. Wizja przedstawia pożądany obraz w danym okresie, jest opisem wizerunku gminy Korsze w odległej przyszłości, przy założeniu wystąpienia korzystnych uwarunkowań. Jest to koncepcja pewnego modelu w przyszłości. Misja będzie natomiast stanowić syntetyczną deklarację określającą najwyższego poziomu cel, najogólniejszą koncepcję działania. W strategii tworzonej z udziałem partnerów społecznych, misja będzie określała też wspólne zobowiązania wobec przyszłości. Obszary strategiczne, cele priorytetowe, szczegółowe kierunki działań wraz z zadaniami realizacyjnymi. Wizja gminy Korsze 1) Rozwinięta przedsiębiorczość mieszkańców. 2) Nowe miejsca pracy poprzez pozyskanie inwestorów/inwestora strategicznego. 3) Zmniejszona stopa bezrobocia na terenie gminy – wszyscy chętni będą mieli pracę. 4) Zaspokojone potrzeby mieszkaniowe. 5) Utrzymanie istniejącej sieci szkół podstawowych i gimnazjalnych. 6) Łatwy dostęp do służby zdrowia, specjalistów. 7) Zaspokojone wszystkie potrzeby w zakresie opieki przedszkolnej. 8) Dostępna opieka dla najmłodszych dzieci do lat 3. 9) Rozwinięta opieka nad osobami w wieku senioralnym oraz osobami niepełnosprawnymi – dostępna baza lokalowa Centrum Usług Społecznych. 10) Wysoki poziom infrastruktury drogowej oraz towarzyszącej – chodniki, oświetlenie i ścieżki rowerowe. 11) Wysoki stopień wykorzystania infrastruktury kolejowej w rozwoju gospodarczym gminy. 12) Rozwinięta infrastruktura techniczna – pełne skanalizowanie i zwodociągowanie gminy, sieć gazowa, bezpłatny Internet szerokopasmowy, monitoring wizyjny. 13) Promowanie i wykorzystywanie energii odnawialnej – kolektory słoneczne, turbiny wiatrowe, biogazownie, elektrownie wodne, źródła geotermalne. 14) Rozwinięta na wysokim poziomie infrastruktura kulturalna i sportowa. 15) Odrestaurowane i udostępnione dla mieszkańców i turystów zabytki. 16) Atrakcyjne miejsca rekreacji i wypoczynku dla mieszkańców i turystów - kąpielisko miejskie, basen. 17) Rozwinięta turystyka wykorzystująca lokalne zasoby – rzeki, zabytki, trasę rowerową 110 Projekt pn.: „Strategiczne planowanie szansą rozwoju kętrzyńskiego obszaru funkcjonalnego” współfinansowany ze środków Unii Europejskiej przyznanych w ramach „Konkursu dotacji na działania wspierające jednostki samorządu terytorialnego w zakresie planowania współpracy ramach miejskich obszarów funkcjonalnych”

Związek gmin „Barcja”

gmina Reszel

gmina Korsze

18) Rozwinięte przetwórstwo rolno-spożywcze z wykorzystaniem lokalnych płodów rolnych. 19) Dobrze funkcjonujące, wyposażone, dostosowane do warunków rynkowych.

nowoczesne

gospodarstwa

rolne

20) Wysoka aktywność obywatelska – działające stowarzyszenia, fundacje, rady osiedlowe. 21) Powszechny dostęp do usług publicznych drogą elektroniczną. Misja gminy Korsze Korsze to: 

Ekologiczna gmina Warmii i Mazur z pięknymi krajobrazami i czystym środowiskiem.



Gmina, która dzięki przedsiębiorczości mieszkańców i otwartości na inwestorów efektywnie wykorzystuje swój potencjał lokalny do rozwoju produkcji rolnospożywczej, turystyki oraz wytwarzania energii odnawialnej, zwiększając poziom życia mieszkańców.

111 Projekt pn.: „Strategiczne planowanie szansą rozwoju kętrzyńskiego obszaru funkcjonalnego” współfinansowany ze środków Unii Europejskiej przyznanych w ramach „Konkursu dotacji na działania wspierające jednostki samorządu terytorialnego w zakresie planowania współpracy ramach miejskich obszarów funkcjonalnych”

Związek gmin „Barcja”

gmina Reszel

gmina Korsze

9. Programowanie rozwoju gminy 9.1.

Obszary strategiczne

Struktura rezultatów, która została wypracowana w ramach Strategii jest następująca: Schemat 1. Struktura rezultatów Strategii

Wizja, misja Obszar społeczny

Obszar zasobów i potencjałów

Obszar gospodarki i promocji

Cele priorytetowe

Cele priorytetowe

Cele priorytetowe

Szczegółowe kierunki działania

Szczegółowe kierunki działania

Szczegółowe kierunki działania

Zadania realizacyjne

Zadania realizacyjne

Zadania realizacyjne

Źródło: opracowanie własne

Wizja, tak jak zostało to zaznaczone w rozdziale 4, stanowi opis wizerunku gminy w przyszłości, natomiast misja jest najogólniejszym i najważniejszym celem rozwoju gminy, którego osiągnięcie możliwe będzie poprzez realizację podrzędnych mu celów priorytetowych, szczegółowych kierunków działania oraz zadań realizacyjnych. Misja Korsz zawiera w sobie najważniejsze cele w trzech wyznaczonych obszarach.

9.2.

Cele priorytetowe

Do każdego z ww. wymienionych obszarów zostały opracowane cele priorytetowe stanowiące uszczegółowienie misji. Cele priorytetowe określają rezultaty o zasadniczym znaczeniu w długiej perspektywie oraz kierunkują działania na rzeczy właściwe dla koncepcji rozwoju gminy. Cele priorytetowe związane są z decyzjami dotyczącymi utrzymania lub zmiany wykorzystania zasobów miasta, w tym również zasobów będących w dyspozycji sektora prywatnego i pozarządowego. Przypisane im szczegółowe kierunku działania wyznaczają sposób ich realizacji w zakresie przedsięwzięć właściwych dla rozwoju gminy. Cele te są następujące:

112 Projekt pn.: „Strategiczne planowanie szansą rozwoju kętrzyńskiego obszaru funkcjonalnego” współfinansowany ze środków Unii Europejskiej przyznanych w ramach „Konkursu dotacji na działania wspierające jednostki samorządu terytorialnego w zakresie planowania współpracy ramach miejskich obszarów funkcjonalnych”

Związek gmin „Barcja”

gmina Reszel

gmina Korsze

Obszar społeczny

Cel 1. Wzrost poziomu życia mieszkańców gminy Korsze

Cel 2. Rozwinięty kapitał

Obszar zasobów i potencjałów Cel 3. Rozwinięta infrastruktura służąca mieszkańcom i odwiedzającym gminę Korsze

ludzki i społeczny mieszkańców gminy Korsze

Cel 4. Wysoki poziom

9.3. Szczegółowe realizacyjnymi

kierunki

Obszar gospodarki i promocji Cel 5. Wysoki poziom konkurencyjności i innowacyjności gospodarki gminy Korsze

zachowania wartości przyrodniczych i przestrzennych gminy

działań

wraz

z

zadaniami

Do poszczególnych celów priorytetowych przypisane są szczegółowe kierunki działań. Będą one możliwe do osiągnięcia poprzez propozycje działań niezbędnych do realizacji celów strategii (zadań realizacyjnych). Wyznaczają one działania właściwe dla koncepcji rozwoju miasta. Łącznie zostało wyznaczonych 18 szczegółowych kierunków działań. Do celu 1 Wzrost poziomu życia mieszkańców gminy Korsze zaproponowane następujące szczegółowe kierunki działań:

zostały

1.1. Wzrost poziomu zaspokojenia potrzeb w zakresie ochrony zdrowia 1.2. Stałe podnoszenie poziomu bezpieczeństwa 1.3. Rozwój systemu opieki Cel priorytetowy 2 Rozwinięty kapitał ludzki i społeczny mieszkańców gminy Korsze zostały zaproponowane następujące szczegółowe kierunki działań: 2.1. Poprawa poziomu wykształcenia mieszkańców Korsz 2.2. Poprawa kwalifikacji zawodowych mieszkańców 2.3. Zwiększenie poziomu dostępu do kultury i uczestnictwa w wydarzeniach kulturalnych 2.4. Wzrost aktywności społecznej i wzmocnienia więzi lokalnych w gminie Do celu priorytetowego 3 Rozwinięta infrastruktura służąca mieszkańcom i odwiedzającym gminę Korsze wyznaczono 4 kierunki działań: 3.1. Rozwój turystyki i rekreacji 3.2. Poprawa stanu infrastruktury technicznej oraz budynków i budowli 113 Projekt pn.: „Strategiczne planowanie szansą rozwoju kętrzyńskiego obszaru funkcjonalnego” współfinansowany ze środków Unii Europejskiej przyznanych w ramach „Konkursu dotacji na działania wspierające jednostki samorządu terytorialnego w zakresie planowania współpracy ramach miejskich obszarów funkcjonalnych”

Związek gmin „Barcja”

gmina Reszel

gmina Korsze

3.3. Zapewnienie wysokiego poziomu zaspokojenia potrzeb mieszkaniowych 3.4. Rozwinięcie systemów zabezpieczeń Cel priorytetowy 4 Wysoki poziom zachowania wartości przyrodniczych i przestrzennych gminy zostały zaproponowane następujące szczegółowe kierunki działań: 4.1. Poprawa ładu przestrzennego 4.2. Wykorzystanie potencjału OZE 4.3. Utrzymanie dobrego stanu środowiska naturalnego Cel priorytetowy 5 Wysoki poziom konkurencyjności i innowacyjności gospodarki Korsz zostały zaproponowane następujące szczegółowe kierunki działań: 5.1. Zmniejszenie poziomu bezrobocia 5.2. Wzrost poziomu przedsiębiorczości i innowacyjności 5.3. Utrzymanie rolniczego charakteru gminy 5.4. Promowanie gminy przyjaznej przedsiębiorcom Następnie do każdego ze szczegółowych kierunków działań zostały przypisane zadania realizacyjne. Zadania realizacyjne niezbędne do wdrożenia Strategii: to wszystkie przedsięwzięcia, programy i projekty oraz inne działania, które mogą być przypisane do realizacji pojedynczej jednostce organizacyjnej lub osobie. W poniższych tabelach znajduje się szczegółowe omówienie szczegółowych kierunków działań, w których zostały zawarte następujące elementy: 

Zadania realizacyjne,



Powiązanie z problemami oraz mocnymi i słabymi stronami,



Powiązanie z celami Strategii Rozwoju Województwa Warmińsko-Mazurskiego,



Powiązanie z programami operacyjnymi na lata 2014-2020.

Cel priorytetowy 1. Wzrost poziomu życia mieszkańców gminy Korsze Szczegółowy kierunek działania 1.1: Wzrost poziomu zaspokojenia potrzeb w zakresie ochrony zdrowia Powiązanie z problemami/słabymi stronami

 Utrudniony dostęp do otwartego i zamkniętego lecznictwa

Powiązanie z mocnymi stronami

 Działające organizacje pozarządowe

 Niedostateczny dostęp do specjalistycznej opieki medycznej

114 Projekt pn.: „Strategiczne planowanie szansą rozwoju kętrzyńskiego obszaru funkcjonalnego” współfinansowany ze środków Unii Europejskiej przyznanych w ramach „Konkursu dotacji na działania wspierające jednostki samorządu terytorialnego w zakresie planowania współpracy ramach miejskich obszarów funkcjonalnych”

Związek gmin „Barcja”

gmina Reszel

gmina Korsze

Cel priorytetowy 1. Wzrost poziomu życia mieszkańców gminy Korsze Szczegółowy kierunek działania 1.1: Wzrost poziomu zaspokojenia potrzeb w zakresie ochrony zdrowia Zadania realizacyjne

 Stała współpraca samorządu z niepublicznymi zakładami opieki zdrowotnej  Realizacja programów profilaktyki zdrowotnej  Przeciwdziałanie alkoholizmowi, narkomanii i innym uzależnieniom  Promowanie zdrowego stylu życia  Kontynuacja działań związanych z dożywianiem zwłaszcza dzieci i młodzieży  Zapewnienie lepszej opieki medycznej, pielęgnacyjnej i rehabilitacyjnej osobom starszym i niepełnosprawnym  Poprawianie dostępności i wspieranie funkcjonowania specjalistycznej opieki medycznej

Powiązanie z celami Strategii Rozwoju Województwa WarmińskoMazurskiego

7.2.2. WZROST DOSTĘPNOŚCI I JAKOŚCI USŁUG PUBLICZNYCH

Powiązanie z RPO Warmia i Mazury

2.3. Cyfrowy region

7.3.1. DOSKONALENIE ADMINISTRACJI

2.9. Dostęp do wysokiej jakości usług publicznych 2.10. Regionalny rynek pracy 2.11. Włączenie społeczne

Powiązanie z PO Polska Cyfrowa

Oś II. E-administracja i otwarty urząd

Powiązanie z PO Wiedza Edukacja Rozwój

Oś II Efektywne polityki publiczne dla rynku pracy, gospodarki i edukacji

Cel priorytetowy 1. Wzrost poziomu życia mieszkańców gminy Korsze Szczegółowy kierunek działania 1.2: Stałe podnoszenie poziomu bezpieczeństwa Powiązanie z problemami/słabymi stronami

 Zły stan techniczny części dróg gminnych, powiatowych i wojewódzkich  Wysoki udział dróg gminnych o nawierzchni gruntowej 115

Projekt pn.: „Strategiczne planowanie szansą rozwoju kętrzyńskiego obszaru funkcjonalnego” współfinansowany ze środków Unii Europejskiej przyznanych w ramach „Konkursu dotacji na działania wspierające jednostki samorządu terytorialnego w zakresie planowania współpracy ramach miejskich obszarów funkcjonalnych”

Związek gmin „Barcja”

gmina Reszel

gmina Korsze

Cel priorytetowy 1. Wzrost poziomu życia mieszkańców gminy Korsze Szczegółowy kierunek działania 1.2: Stałe podnoszenie poziomu bezpieczeństwa  Zły stan dróg i poboczy oraz chodników Powiązanie z mocnymi stronami

 Działające organizacje pozarządowe

Zadania realizacyjne

 Podnoszenie standardu wyposażenia jednostki straży ochotniczej

 Systematyczna modernizacja dróg wojewódzkich

 Rozwijanie i doskonalenie systemu monitoringu wizyjnego w mieście i w gminie  Podejmowanie działań na rzecz zwiększenia częstotliwości i ciągłości działalności prewencyjnej przez policję, straż miejską  Poprawa stanu dróg oraz budowa chodników i ścieżek rowerowych  Budowa i modernizacja oświetlenia m.in. z wykorzystaniem alternatywnych źródeł energii  Prowadzenie programów profilaktycznych i edukacyjnych wpływających na zwiększenie bezpieczeństwa Powiązanie z celami Strategii Rozwoju Województwa WarmińskoMazurskiego

7.2.2. WZROST DOSTĘPNOŚCI I JAKOŚCI USŁUG PUBLICZNYCH

Powiązanie z RPO Warmia i Mazury

2.5. Środowisko Przyrodnicze i racjonalne wykorzystanie zasobów

Powiązanie z PO Polska Cyfrowa

Oś II. E-administracja i otwarty urząd

2.7. Infrastruktura transportowa

116 Projekt pn.: „Strategiczne planowanie szansą rozwoju kętrzyńskiego obszaru funkcjonalnego” współfinansowany ze środków Unii Europejskiej przyznanych w ramach „Konkursu dotacji na działania wspierające jednostki samorządu terytorialnego w zakresie planowania współpracy ramach miejskich obszarów funkcjonalnych”

Związek gmin „Barcja”

gmina Reszel

gmina Korsze

Cel priorytetowy 1. Wzrost poziomu życia mieszkańców gminy Korsze Szczegółowy kierunek działania 1.3: Rozwój systemu opieki Powiązanie z problemami/słabymi stronami

 Brak dziennego domu opieki społecznej  Brak finansowania (wew.) dla klubów integracji społecznej  Brak żłobka i niewystarczająca liczba miejsca w przedszkolu  Bariery architektoniczne dla osób niepełnosprawnych  Ujemna stopa migracji ludności  Zbyt mały przyrost naturalny  Niewystarczające formy wsparcia osób niepełnosprawnych  Część obiektów użyteczności publicznej niedostosowana do potrzeb osób niepełnosprawnych  Zły stan techniczny części budynków placówek oświatowych

Powiązanie z mocnymi stronami

 Dobrze działające ośrodki pomocy społecznej

Zadania realizacyjne

 Wspieranie podmiotów zajmujących się osobami starszymi i niepełnosprawnymi

 Działające organizacje pozarządowe

 Wspieranie podmiotów ekonomii społecznej  Stworzenie domu dziennej i całodobowej opieki  Zapewnienie lepszego dostępu do przedszkoli, żłobków i innych alternatywnych form opieki nad dziećmi w wieku do lat pięciu  Likwidacja barier architektonicznych w przestrzeniach publicznych  Promowanie i organizacja szkoleń dla osób zajmujących się osobami starszymi, niepełnosprawnymi, dziećmi i młodzieżą  Rozbudowanie oferty dla osób niedostosowanych społecznie lub zagrożonych demoralizacją  Rozwój oferty kulturalno-rekreacyjnej dla osób starszych, niepełnosprawnych i zagrożonych wykluczeniem społecznym Powiązanie z celami Strategii Rozwoju Województwa WarmińskoMazurskiego

7.2.2. WZROST DOSTĘPNOŚCI I JAKOŚCI USŁUG PUBLICZNYCH

Powiązanie z RPO Warmia i Mazury

2.3. Cyfrowy region

117 Projekt pn.: „Strategiczne planowanie szansą rozwoju kętrzyńskiego obszaru funkcjonalnego” współfinansowany ze środków Unii Europejskiej przyznanych w ramach „Konkursu dotacji na działania wspierające jednostki samorządu terytorialnego w zakresie planowania współpracy ramach miejskich obszarów funkcjonalnych”

Związek gmin „Barcja”

gmina Reszel

gmina Korsze

Cel priorytetowy 1. Wzrost poziomu życia mieszkańców gminy Korsze Szczegółowy kierunek działania 1.3: Rozwój systemu opieki 2.8. Obszary wymagające rewitalizacji 2.9. Dostęp do wysokiej jakości usług publicznych 2.10. Regionalny rynek pracy 2.11. Włączenie społeczne Powiązanie z PO Wiedza Edukacja Rozwój

Oś II Efektywne polityki publiczne dla rynku pracy, gospodarki i edukacji

Cel priorytetowy 2. Rozwinięty kapitał ludzki i społeczny mieszkańców gminy Korsze Szczegółowy kierunek działania 2.1.: Poprawa poziomu wykształcenia mieszkańców gminy Powiązanie z problemami/słabymi stronami



Niski poziom wykształcenia



Niska ekoświadomość



Wysokie bezrobocie



Słabo rozwinięta sieć Internetu szerokopasmowego

Powiązanie z mocnymi stronami



Działające organizacje pozarządowe

Zadania realizacyjne



Popieranie inicjatyw w zakresie oferty kształcenia pozaszkolnego, dostosowanej do potrzeb dzieci, młodzieży i osób starszych



Modernizacja oraz wyposażenie w sprzęt i pomoce naukowe placówek oświatowych i świetlic wiejskich



Systematyczne podnoszenie kwalifikacji nauczycieli oraz opiekunów w kierunku pozaszkolnych form kształcenia



Zapewnienie opieki przedszkolnej dla wszystkich potrzebujących dzieci w wieku przedszkolnym



Wprowadzanie nowoczesnych komunikacyjnych w szkołach



Podejmowanie inicjatyw na rzecz powstania szkół ponadgimnazjalnych i dostosowania oferty kształcenia do lokalnego rynku pracy lub zawodów niszowych



Prowadzenie edukacji proekologicznej wśród mieszkańców

Powiązanie z celami Strategii Rozwoju

technologii

informacyjno-

7.2.2. WZROST DOSTĘPNOŚCI I JAKOŚCI USŁUG PUBLICZNYCH 118

Projekt pn.: „Strategiczne planowanie szansą rozwoju kętrzyńskiego obszaru funkcjonalnego” współfinansowany ze środków Unii Europejskiej przyznanych w ramach „Konkursu dotacji na działania wspierające jednostki samorządu terytorialnego w zakresie planowania współpracy ramach miejskich obszarów funkcjonalnych”

Związek gmin „Barcja”

gmina Reszel

gmina Korsze

Cel priorytetowy 2. Rozwinięty kapitał ludzki i społeczny mieszkańców gminy Korsze Szczegółowy kierunek działania 2.1.: Poprawa poziomu wykształcenia mieszkańców gminy Województwa WarmińskoMazurskiego Powiązanie z RPO Warmia i Mazury

2.2. Kadry dla gospodarki

Powiązanie z PO Polska Cyfrowa

Oś I. Powszechny dostęp do szybkiego internetu

Powiązanie z PO Wiedza Edukacja Rozwój

Oś II Efektywne polityki publiczne dla rynku pracy, gospodarki i edukacji

Powiązanie z Programem Rozwoju Obszarów Wiejskich

Transfer wiedzy i działalność informacyjna

2.9. Dostęp do wysokiej jakości usług publicznych

Cel priorytetowy 2. Rozwinięty kapitał ludzki i społeczny mieszkańców gminy Korsze Szczegółowy kierunek działania 2.2.: Poprawa kwalifikacji zawodowych mieszkańców Powiązanie z problemami



Brak szkolnictwa zawodowego



Niski poziom wykształcenia



Wysokie bezrobocie



Brak nakładów na innowacje



Zbyt mała liczba spółdzielni socjalnych



Nierozwinięta współpraca i samorząd przedsiębiorców



Przeprowadzenie kursów i szkoleń podnoszących kwalifikacje zawodowe



Organizacja szkoleń dla bezrobotnych dostosowanych do potrzeb rynku pracy



Tworzenie programów zawodowych przy współpracy z lokalnym środowiskiem gospodarczym



Rozwijanie szkolnictwa zawodowego i rzemiosł artystycznych

Powiązanie z mocnymi stronami Zadania realizacyjne

119 Projekt pn.: „Strategiczne planowanie szansą rozwoju kętrzyńskiego obszaru funkcjonalnego” współfinansowany ze środków Unii Europejskiej przyznanych w ramach „Konkursu dotacji na działania wspierające jednostki samorządu terytorialnego w zakresie planowania współpracy ramach miejskich obszarów funkcjonalnych”

Związek gmin „Barcja”

gmina Reszel

gmina Korsze

Cel priorytetowy 2. Rozwinięty kapitał ludzki i społeczny mieszkańców gminy Korsze Szczegółowy kierunek działania 2.2.: Poprawa kwalifikacji zawodowych mieszkańców



Działania na rzecz zmiany postaw ludzi młodych wchodzących na rynek pracy – motywowanie do aktywności zawodowej

Powiązanie z celami Strategii Rozwoju Województwa WarmińskoMazurskiego

7.2.2. WZROST DOSTĘPNOŚCI I JAKOŚCI USŁUG PUBLICZNYCH

Powiązanie z RPO Warmia i Mazury

2.2. Kadry dla gospodarki

Powiązanie z PO Polska Cyfrowa

Oś III. Cyfrowe kompetencje społeczeństwa

Powiązanie z PO Wiedza Edukacja Rozwój

Oś II Efektywne polityki publiczne dla rynku pracy, gospodarki i edukacji

Powiązanie z Programem Rozwoju Obszarów Wiejskich

MO1 - Transfer wiedzy i działalność informacyjna

7.1.3. WZROST LICZBY MIEJSC PRACY

Cel priorytetowy 2. Rozwinięty kapitał ludzki i społeczny mieszkańców gminy Korsze Szczegółowy kierunek działania 2.3.: Zwiększenie poziomu dostępu do kultury i uczestnictwa w wydarzeniach kulturalnych Powiązanie  Utrudniony dostęp do kultury wyższej z problemami  Niewystarczający standard świetlic wiejskich

Powiązanie z mocnymi stronami

Zadania realizacyjne



Brak środków na zatrudnienie kadry w świetlicach



Zły stan części obiektów zabytkowych i niewystarczające środki na ich utrzymanie



Przygraniczne położenie



Zintegrowane społecznie odmienne środowiska kulturowe



Działające organizacje pozarządowe



Położony na terenie gminy historycznie ważny węzeł kolejowy o znaczeniu ponadregionalnym i międzynarodowym



Organizacja imprez i kampanii promujących kulturę i czytelnictwo



Wsparcie doskonalenia zawodowego pracowników instytucji kultury oraz innych animatorów kultury 120

Projekt pn.: „Strategiczne planowanie szansą rozwoju kętrzyńskiego obszaru funkcjonalnego” współfinansowany ze środków Unii Europejskiej przyznanych w ramach „Konkursu dotacji na działania wspierające jednostki samorządu terytorialnego w zakresie planowania współpracy ramach miejskich obszarów funkcjonalnych”

Związek gmin „Barcja”

gmina Reszel

gmina Korsze

Cel priorytetowy 2. Rozwinięty kapitał ludzki i społeczny mieszkańców gminy Korsze Szczegółowy kierunek działania 2.3.: Zwiększenie poziomu dostępu do kultury i uczestnictwa w wydarzeniach kulturalnych  Zwiększenie dostępu do kultury wyższej 

Podejmowanie działań niematerialnego

na

rzecz

zachowania

dziedzictwa



Wspieranie podmiotów prywatnych i organizacji pozarządowych ukierunkowanych na upowszechnianie kultury i zachowanie dziedzictwa kulturowego



Wspierania amatorskiego ruchu artystycznego



Rozwijanie i wykreowanie nowych o potencjalne sztandarowych wydarzeń kulturalnych



Wykorzystanie potencjału historycznego i stworzenie produktów typu wioska tematyczna



Poprawa stanu infrastruktury, zaplecza instytucjonalnego, materialnego, organizacyjnego instytucji kultury



Termomodernizacja i rewitalizacja obiektów zabytkowych oraz dostosowanie ich na cele edukacyjno-kulturalne



Wspierania tworzenia nowoczesnej i atrakcyjnej oferty kulturalnej (w oparciu m.in. o tradycje ludowe, historie i legendy) spójnej z ofertą turystyczną



Zintegrowanie oferty kulturalnej m.in. z ofertą noclegową, gastronomiczną, edukacyjną, zdrowotną



Promocja dorobku kulturowego i tradycji lokalnych



Zwiększenie dostępu do obiektów zabytkowych

Powiązanie z celami Strategii Rozwoju Województwa WarmińskoMazurskiego

7.2.1. ROZWÓJ KAPITAŁU SPOŁECZNEGO

Powiązanie z RPO Warmia i Mazury

Pi 6c „Zachowanie, ochrona, promowanie i rozwój dziedzictwa naturalnego i kulturowego”.

Powiązanie z PO Infrastruktura i Środowisko

POIŚ 2.2.8 PI 6c)

Powiązanie z Programem Rozwoju Obszarów Wiejskich

M07 - Podstawowe usługi i odnowa wsi na obszarach wiejskich

121 Projekt pn.: „Strategiczne planowanie szansą rozwoju kętrzyńskiego obszaru funkcjonalnego” współfinansowany ze środków Unii Europejskiej przyznanych w ramach „Konkursu dotacji na działania wspierające jednostki samorządu terytorialnego w zakresie planowania współpracy ramach miejskich obszarów funkcjonalnych”

Związek gmin „Barcja”

gmina Reszel

gmina Korsze

Cel priorytetowy 2. Rozwinięty kapitał ludzki i społeczny mieszkańców gminy Korsze Szczegółowy kierunek działania 2.3.: Zwiększenie poziomu dostępu do kultury i uczestnictwa w wydarzeniach kulturalnych Powiązanie z Interreg Oś3 Współpraca w zakresie zasobów naturalnych i kulturowych na rzecz trwałego wzrostu gospodarczego w EUROPIE ŚRODKOWEJ Europa Środkowa

Cel priorytetowy 2. Rozwinięty kapitał ludzki i społeczny mieszkańców gminy Korsze Szczegółowy kierunek działania 2.4: Wzrost aktywności społecznej i wzmocnienia więzi lokalnych w gminie Powiązanie z problemami

 Brak budżetu obywatelskiego w mieście

Powiązanie z mocnymi stronami

 Wysoki stopień bezpieczeństwa obszaru

 Brak wspólnych tradycji (ludność napływowa)

 Zintegrowane społecznie odmienne środowiska kulturowe  Działające organizacje pozarządowe

Zadania realizacyjne

 Wspieranie tworzenia samorządów mieszkańców działających w formie rad osiedlowych i rad sołeckich  Wykorzystywanie funduszy sołeckich na rozwój poszczególnych sołectw  Rozwijanie form dialogu społecznego i świadomości obywatelskiej  Zwiększenie współpracy samorządu z organizacjami pozarządowymi  Wspieranie liderów w realizacji inicjatyw lokalnych  Wspieranie działań podejmowanych przez organizacje pozarządowe i grup nieformalnych na rzecz społeczności gminy  Zwiększanie wykorzystywania technologii informacyjnokomunikacyjnych w komunikacji społecznej  Prowadzenie działań na rzecz wzmacniania poczucia tożsamości i więzi lokalnych  Tworzenie programów na rzecz lepszej integracji społeczności lokalnej i budowania więzi międzypokoleniowych  Zapewnienie możliwości wymiany wiedzy i doświadczeń międzypokoleniowych  Wspieranie i kontynuowanie organizacji przedsięwzięć integrujących środowiska lokalne 122

Projekt pn.: „Strategiczne planowanie szansą rozwoju kętrzyńskiego obszaru funkcjonalnego” współfinansowany ze środków Unii Europejskiej przyznanych w ramach „Konkursu dotacji na działania wspierające jednostki samorządu terytorialnego w zakresie planowania współpracy ramach miejskich obszarów funkcjonalnych”

Związek gmin „Barcja”

gmina Reszel

gmina Korsze

Cel priorytetowy 2. Rozwinięty kapitał ludzki i społeczny mieszkańców gminy Korsze Szczegółowy kierunek działania 2.4: Wzrost aktywności społecznej i wzmocnienia więzi lokalnych w gminie  Wykorzystanie istniejących instytucji kultury na rzecz budowania tożsamości regionalnej

 Przygotowanie koncepcji i uruchomienie Gminnego Centrum Rozwoju Społeczno-Gospodarczego działającego w zakresie wspierania rozwoju usług społecznych, ekonomii społecznej, powstawania i funkcjonowania przedsiębiorstw, szczególnie innowacyjnych i wykorzystujących ekoinnowacje Powiązanie z celami Strategii Rozwoju Województwa WarmińskoMazurskiego

7.2.2. WZROST DOSTĘPNOŚCI I JAKOŚCI USŁUG PUBLICZNYCH

Powiązanie z RPO Warmia i Mazury

2.3. Cyfrowy region 2.6. Kultura i dziedzictwo 2.9. Dostęp do wysokiej jakości usług publicznych 2.11. Włączenie społeczne

Powiązanie z PO Infrastruktura i Środowisko

2.2.8. Oś VIII: Ochrona dziedzictwa kulturowego i rozwój zasobów kultury.

Powiązanie z PO Polska Cyfrowa

Oś II. E-administracja i otwarty urząd

Powiązanie z PO Wiedza Edukacja Rozwój

Oś II Efektywne polityki publiczne dla rynku pracy, gospodarki i edukacji

Powiązanie z Interreg Europa

Oś 4 Środowisko i efektywne gospodarowanie zasobami

Powiązanie z Interreg Europa Środkowa

Oś 3 Współpraca w zakresie zasobów naturalnych i kulturowych na rzecz trwałego wzrostu gospodarczego w Europie Środkowej

Oś III. Cyfrowe kompetencje społeczeństwa

Oś IV Innowacje społeczne i współpraca ponadnarodowa

123 Projekt pn.: „Strategiczne planowanie szansą rozwoju kętrzyńskiego obszaru funkcjonalnego” współfinansowany ze środków Unii Europejskiej przyznanych w ramach „Konkursu dotacji na działania wspierające jednostki samorządu terytorialnego w zakresie planowania współpracy ramach miejskich obszarów funkcjonalnych”

Związek gmin „Barcja”

gmina Reszel

gmina Korsze

Cel priorytetowy 3. Rozwinięta infrastruktura służąca mieszkańcom i odwiedzającym gminę Korsze Szczegółowy kierunek działania 3.1.: Rozwój turystyki i rekreacji Powiązanie z problemami



Niedostateczna ilość infrastruktury sportowej i rekreacyjnej



Niewystarczający poziom infrastruktury technicznej



Brak miejsc spacerowych i rekreacyjnych



Brak zagospodarowania jeziorka Kolejowego oraz rzek Guber, Sajna



Niezadowalający stan ścieżek rowerowych



Niewystarczająca liczba firma działających w sektorze turystycznym i okołoturystycznym



Niewystarczająca infrastruktura okołoturystyczna

Powiązanie z mocnymi stronami



Atrakcyjne turystycznie walory środowiska naturalnego



Istniejące produkty lokalne

Zadania realizacyjne



Rozbudowa i modernizacja istniejącej bazy sportowej



Rewitalizacja zasobów naturalnych (jeziora, doliny rzek itp.) i dostosowanie do funkcji rekreacyjnych i integracyjnych



Stworzenie nowych i rewitalizacja istniejących miejsc do rekreacji



Rozszerzenie oferty zajęć sportowych dla dzieci i młodzieży



Stworzenie zintegrowanego systemu informacji turystycznej



Zwiększenie bazy noclegowej



Rozwój i poprawa stanu infrastruktury szlaków rowerowych (stworzenie miejsc postojowych – wiaty, tablice informacyjne, poprawa nawierzchni)



Wytyczenie i przygotowanie szlaków pieszych, konnych oraz kajakowych



Stworzenie identyfikacji turystycznych



Stworzenie warunków do rozwoju turystyki i rekreacji zimowej (biegi narciarskie, kuligi, lodowiska, itp.)



Ciągły rozwój oferty turystycznej



Usprawnienie zarządzania obiektami infrastruktury sportowej



Wzrost dostępności i jakości usług publicznych



Wzrost konkurencyjności regionu poprzez rozwój inteligentnych specjalizacji



Wzrost innowacyjności firm



Wzrost liczby miejsc pracy

Powiązanie z celami Strategii Rozwoju Województwa WarmińskoMazurskiego

wizualnej,

oznakowanie

atrakcji

124 Projekt pn.: „Strategiczne planowanie szansą rozwoju kętrzyńskiego obszaru funkcjonalnego” współfinansowany ze środków Unii Europejskiej przyznanych w ramach „Konkursu dotacji na działania wspierające jednostki samorządu terytorialnego w zakresie planowania współpracy ramach miejskich obszarów funkcjonalnych”

Związek gmin „Barcja”

gmina Reszel

gmina Korsze

Cel priorytetowy 3. Rozwinięta infrastruktura służąca mieszkańcom i odwiedzającym gminę Korsze Szczegółowy kierunek działania 3.1.: Rozwój turystyki i rekreacji  Powiązanie z RPO Warmia i Mazury

Wzrost dostępności i jakości usług publicznych

2.5. Środowisko Przyrodnicze i racjonalne wykorzystanie zasobów 2.6. Kultura i dziedzictwo 2.7. Infrastruktura transportowa 2.9. Dostęp do wysokiej jakości usług publicznych

Powiązanie z PO Polska Cyfrowa

Oś I. Powszechny dostęp do szybkiego internetu

Powiązanie z Programem Rozwoju Obszarów Wiejskich

M07 - Podstawowe usługi i odnowa wsi na obszarach wiejskich

Oś I. Powszechny dostęp do szybkiego internetu

Cel priorytetowy 3. Rozwinięta infrastruktura służąca mieszkańcom i odwiedzającym gminę Korsze Szczegółowy kierunek działania 3.2.: Poprawa stanu infrastruktury technicznej oraz budynków i budowli Powiązanie z problemami

 Zastój w budownictwie, w tym mieszkaniowym  Niewystarczający stopień skanalizowania i pokrycia siecią gazową obszarów wiejskich  Niewystarczająca liczba lokali socjalnych  Stare budownictwo mieszkaniowe 

Powiązanie z mocnymi stronami

Niski standard mieszkań

 Dostępne, wolne obszary pod potrzeby budownictwa mieszkaniowego  Duży stopień zwodociągowania gminy  Wolne obiekty i obszary pod inwestycje

Zadania realizacyjne

 Prowadzenie remontów, modernizacji i budowy sieci dróg, chodników oraz przejść dla pieszych, sieci wodno-kanalizacyjnej, ciepłowniczej, teleinformatycznej i elektroenergetycznej.  Zwiększenie dostępności do infrastruktury wodno-kanalizacyjnej, ciepłowniczej, teleinformatycznej i elektroenergetycznej. 125

Projekt pn.: „Strategiczne planowanie szansą rozwoju kętrzyńskiego obszaru funkcjonalnego” współfinansowany ze środków Unii Europejskiej przyznanych w ramach „Konkursu dotacji na działania wspierające jednostki samorządu terytorialnego w zakresie planowania współpracy ramach miejskich obszarów funkcjonalnych”

Związek gmin „Barcja”

gmina Reszel

gmina Korsze

Cel priorytetowy 3. Rozwinięta infrastruktura służąca mieszkańcom i odwiedzającym gminę Korsze Szczegółowy kierunek działania 3.2.: Poprawa stanu infrastruktury technicznej oraz budynków i budowli  Remont, modernizacja i termomodernizacja budynków użyteczności publicznej i innych  Dostosowanie obiektów użyteczności publicznej do potrzeb osób o ograniczonej zdolności ruchowej  Modernizacja własnych ujęć wody, sieci i urządzeń  Likwidacja azbestowych sieci wodnych  Modernizacja i budowa sieci deszczowej  Budowa przydomowych oczyszczalni ścieków w miejscach rozproszonej zabudowy  Wspieranie rozwoju sieci gazowej Powiązanie z celami Strategii Rozwoju Województwa WarmińskoMazurskiego Powiązanie z RPO Warmia i Mazury

7.2.2. WZROST DOSTĘPNOŚCI I JAKOŚCI USŁUG PUBLICZNYCH 7.4.1. ZWIĘKSZENIE ZEWNĘTRZNEJ DOSTĘPNOŚCI KOMUNIKACYJNEJ ORAZ WEWNĘTRZNEJ SPÓJNOŚCI 

2.6. Kultura i dziedzictwo



2.8. Obszary wymagające rewitalizacji

Powiązanie z PO Infrastruktura i Środowisko

2.2.1 – OŚ PRIORYTETOWA I: Zmniejszenie emisyjności gospodarki

Powiązanie z Programem Rozwoju Obszarów Wiejskich

M07 - Podstawowe usługi i odnowa wsi na obszarach wiejskich

126 Projekt pn.: „Strategiczne planowanie szansą rozwoju kętrzyńskiego obszaru funkcjonalnego” współfinansowany ze środków Unii Europejskiej przyznanych w ramach „Konkursu dotacji na działania wspierające jednostki samorządu terytorialnego w zakresie planowania współpracy ramach miejskich obszarów funkcjonalnych”

Związek gmin „Barcja”

gmina Reszel

gmina Korsze

Cel priorytetowy 3. Rozwinięta infrastruktura służąca mieszkańcom i odwiedzającym gminę Korsze Szczegółowy kierunek działania 3.3.: Zapewnienie wysokiego poziomu zaspokojenia potrzeb mieszkaniowych Powiązanie z problemami

 Niewystarczająca liczba lokali socjalnych  Brak pomieszczeń tymczasowych przeznaczonych dla osób eksmitowanych  Stare budownictwo mieszkaniowe  Niski standard mieszkań

Powiązanie z mocnymi stronami

 Dostępne, wolne obszary pod potrzeby budownictwa mieszkaniowego  Duży stopień zwodociągowania gmin

Zadania realizacyjne

Powiązanie z celami Strategii Rozwoju Województwa WarmińskoMazurskiego Powiązanie z RPO Warmia i Mazury Powiązanie z PO Infrastruktura i Środowisko



Zwiększenie zasobu mieszkań komunalnych i socjalnych oraz pomieszczeń tymczasowych



Poprawa stanu technicznego i standardu mieszkań komunalnych



Modernizacja istniejących budynków komunalnych



Kontynuacja programu usuwania azbestu z budynków mieszkalnych i użytkowych



Poprawa standardu w zasobie prywatnym poprzez programy termomodernizacji, likwidacji pieców węglowych (wzrost efektywności energetycznej, ograniczenie niskiej emisji)

7.2.2. WZROST DOSTĘPNOŚCI I JAKOŚCI USŁUG PUBLICZNYCH 7.4.1. ZWIĘKSZENIE ZEWNĘTRZNEJ DOSTĘPNOŚCI KOMUNIKACYJNEJ ORAZ WEWNĘTRZNEJ SPÓJNOŚCI 2.4. Efektywność energetyczna 2.8. Obszary wymagające rewitalizacji 2.2.1 – OŚ PRIORYTETOWA I: Zmniejszenie emisyjności gospodarki

127 Projekt pn.: „Strategiczne planowanie szansą rozwoju kętrzyńskiego obszaru funkcjonalnego” współfinansowany ze środków Unii Europejskiej przyznanych w ramach „Konkursu dotacji na działania wspierające jednostki samorządu terytorialnego w zakresie planowania współpracy ramach miejskich obszarów funkcjonalnych”

Związek gmin „Barcja”

gmina Reszel

gmina Korsze

Cel priorytetowy 3. Rozwinięta infrastruktura służąca mieszkańcom i odwiedzającym gminę Korsze Szczegółowy kierunek działania 3.4.: Rozwinięcie systemów zabezpieczeń Powiązanie z problemami

 Znaczne odległości od jednostek Państwowej Straży Pożarnej

Powiązanie z mocnymi stronami

 Uregulowana gospodarka odpadami

Zadania realizacyjne

 Usprawnienie systemu zabezpieczenia przeciwpożarowego obiektów użyteczności publicznej  Wspieranie inicjatyw tworzenia sekcji OSP  Poprawa stanu bazy i wyposażenia OSP  Wykorzystywanie wyników monitoringu poziomu zanieczyszczeń środowiska (powietrza, gleb i wody)  Rozbudowa i modernizacja systemów melioracyjnych  Modernizacja punktów poboru wody dla celów gaśniczych  Zwiększenie zdolności do reagowania w sytuacjach zagrożenia

Powiązanie z celami Strategii Rozwoju Województwa WarmińskoMazurskiego

7.2.2. WZROST DOSTĘPNOŚCI I JAKOŚCI USŁUG PUBLICZNYCH

Powiązanie z RPO Warmia i Mazury

2.5. Środowisko Przyrodnicze i racjonalne wykorzystanie zasobów

Powiązanie z PO Infrastruktura i Środowisko

2.2.2 – OŚ PRIORYTETOWA II: Ochrona środowiska, w tym adaptacja do zmian klimatu.

7.1.3. WZROST LICZBY MIEJSC PRACY

Cel priorytetowy 4. Wysoki poziom zachowania wartości przyrodniczych i przestrzennych gminy Szczegółowy kierunek działania 4.1.: Poprawa ładu przestrzennego Powiązanie z problemami

 Stare zasoby budowlane w infrastrukturze społecznej  Brak miejsc spacerowych i rekreacyjnych  Brak zagospodarowania jeziorka Kolejowego oraz rzek Guber, Sajna  Brak lokali socjalnych  Wyeksploatowane budownictwo mieszkaniowe 128

Projekt pn.: „Strategiczne planowanie szansą rozwoju kętrzyńskiego obszaru funkcjonalnego” współfinansowany ze środków Unii Europejskiej przyznanych w ramach „Konkursu dotacji na działania wspierające jednostki samorządu terytorialnego w zakresie planowania współpracy ramach miejskich obszarów funkcjonalnych”

Związek gmin „Barcja”

gmina Reszel

gmina Korsze

Cel priorytetowy 4. Wysoki poziom zachowania wartości przyrodniczych i przestrzennych gminy Szczegółowy kierunek działania 4.1.: Poprawa ładu przestrzennego  Niski standard mieszkań Powiązanie z mocnymi stronami

 Wolne obiekty i obszary pod inwestycje (bez uzbrojenia)

Zadania realizacyjne

 Zwiększenie obszarów objętych miejscowymi planami zagospodarowania przestrzennego

 Dostępne, wolne obszary pod potrzeby budownictwa mieszkaniowego

 Udostępnianie terenów na potrzeby społeczne mieszkańców, pozyskiwanie i zagospodarowywanie nieruchomości pochodzących od innych jednostek  Zagospodarowanie i tworzenie centrów miejscowości  Prowadzenie działań motywujących mieszkańców do dbania o swoje posesje  Uzbrojenie nowych terenów pod budownictwo mieszkaniowe  Zagospodarowanie nieużytków Powiązanie z celami Strategii Rozwoju Województwa WarmińskoMazurskiego

7.4.3. POPRAWA JAKOŚCI I OCHRONA ŚRODOWISKA

Powiązanie z RPO Warmia i Mazury

2.6. Kultura i dziedzictwo

Powiązanie z PO Infrastruktura i Środowisko

2.2.2 – OŚ PRIORYTETOWA II: Ochrona środowiska, w tym adaptacja do zmian klimatu

Powiązanie z Programem Rozwoju Obszarów Wiejskich

M07 - Podstawowe usługi i odnowa wsi na obszarach wiejskich

2.8. Obszary wymagające rewitalizacji

Cel priorytetowy 4. Wysoki poziom zachowania wartości przyrodniczych i przestrzennych gminy Szczegółowy kierunek działania 4.2.: Wykorzystanie potencjału OZE Powiązanie z problemami

 Brak wykorzystania zasobów wodnych do pozyskiwania energii elektrycznej

129 Projekt pn.: „Strategiczne planowanie szansą rozwoju kętrzyńskiego obszaru funkcjonalnego” współfinansowany ze środków Unii Europejskiej przyznanych w ramach „Konkursu dotacji na działania wspierające jednostki samorządu terytorialnego w zakresie planowania współpracy ramach miejskich obszarów funkcjonalnych”

Związek gmin „Barcja”

gmina Reszel

gmina Korsze

Cel priorytetowy 4. Wysoki poziom zachowania wartości przyrodniczych i przestrzennych gminy Szczegółowy kierunek działania 4.2.: Wykorzystanie potencjału OZE  Brak wykorzystania słońca do pozyskania energii elektrycznej – fotowoltaika  Niska ekoświadomość Zadania realizacyjne

 Wspieranie inicjatyw w zakresie energetyki odnawialnej  Prowadzenie działań mających na celu zwiększenie poziomu wykorzystywania energii ze źródeł odnawialnych przez mieszkańców  Modernizacja systemów grzewczych i oświetleniowych z wykorzystaniem odnawialnych źródeł energii  Promowanie ekologicznych źródeł energii  Uruchomienie programu produkcji energii ze źródeł niekonwencjonalnych  Wspieranie efektywności energetycznej i inteligentnego zarządzania oraz wykorzystywania OZE w budynkach użyteczności publicznej

Powiązanie z celami Strategii Rozwoju Województwa WarmińskoMazurskiego

7.4.3. POPRAWA JAKOŚCI I OCHRONA ŚRODOWISKA

Powiązanie z RPO Warmia i Mazury

2.4. Efektywność energetyczna

Powiązanie z PO Infrastruktura i Środowisko

2.2.1 – Oś I: Zmniejszenie emisyjności gospodarki

Powiązanie z PO Inteligentny Rozwój

Oś priorytetowa II Wsparcie otoczenia i potencjału przedsiębiorstw do prowadzenia działalności B+R+I

Powiązanie z Programem Rozwoju Obszarów Wiejskich

M07 - Podstawowe usługi i odnowa wsi na obszarach wiejskich

Powiązanie z Interreg Europa

Oś 3 Gospodarka niskoemisyjna

130 Projekt pn.: „Strategiczne planowanie szansą rozwoju kętrzyńskiego obszaru funkcjonalnego” współfinansowany ze środków Unii Europejskiej przyznanych w ramach „Konkursu dotacji na działania wspierające jednostki samorządu terytorialnego w zakresie planowania współpracy ramach miejskich obszarów funkcjonalnych”

Związek gmin „Barcja”

gmina Reszel

gmina Korsze

Cel priorytetowy 4. Wysoki poziom zachowania wartości przyrodniczych i przestrzennych gminy Szczegółowy kierunek działania 4.3.: Utrzymanie dobrego stanu środowiska naturalnego Powiązanie z problemami

 Brak wykorzystania zasobów wodnych do pozyskiwania energii elektrycznej  Brak wykorzystania słońca do pozyskania energii elektrycznej – fotowoltaika

Powiązanie z mocnymi stronami

 Uregulowana gospodarka odpadami

Zadania realizacyjne

 Prowadzenie działań mających na celu zachęcanie mieszkańców i przedsiębiorców do przyłączania się do sieci kanalizacyjnej, ciepłowniczej, gazowej

 Duży stopień zwodociągowania gmin

 Prowadzenie edukacji proekologicznej (w tym dot. segregacji odpadów)  Rozbudowa punktów selektywnej zbiórki odpadów komunalnych  Zakup specjalistycznego sprzętu i pojemników do segregacji odpadów komunalnych  Kształtowanie postaw proekologicznych  Przywracanie i utrzymywanie różnorodności biologicznej terenów nadrzecznych i innych cennych przyrodniczo  Utrzymanie wysokiego poziomu czystości wód  Prowadzenie działań na rzecz zmniejszenia „niskiej emisji” Powiązanie z celami Strategii Rozwoju Województwa WarmińskoMazurskiego

7.4.3. POPRAWA JAKOŚCI I OCHRONA ŚRODOWISKA

Powiązanie z RPO Warmia i Mazury

 2.4. Efektywność energetyczna

Powiązanie z PO Infrastruktura i Środowisko

2.2.1 – OŚ PRIORYTETOWA I: Zmniejszenie emisyjności gospodarki 2.2.2 – OŚ PRIORYTETOWA II: Ochrona środowiska, w tym adaptacja do zmian klimatu

Powiązanie z Interreg Europa

Oś 3 Gospodarka niskoemisyjna

 2.5. Środowisko Przyrodnicze i racjonalne wykorzystanie zasobów

131 Projekt pn.: „Strategiczne planowanie szansą rozwoju kętrzyńskiego obszaru funkcjonalnego” współfinansowany ze środków Unii Europejskiej przyznanych w ramach „Konkursu dotacji na działania wspierające jednostki samorządu terytorialnego w zakresie planowania współpracy ramach miejskich obszarów funkcjonalnych”

Związek gmin „Barcja”

gmina Reszel

gmina Korsze

Cel priorytetowy 5. Wysoki poziom konkurencyjności i innowacyjności gospodarki Korsz Szczegółowy kierunek działania 5.1.: Zmniejszenie poziomu bezrobocia Powiązanie z problemami

 Duży odsetek osób korzystających z pomocy społecznej  Wysokie bezrobocie  Brak miejsc pracy  Niewystarczający rynek pracy, niewystarczająca liczba nowych miejsc pracy  Brak dużych przedsiębiorstw  Brak wsparcia biznesu  Brak strefy ekonomicznej  Brak nakładów na innowacje  Zbyt mała liczba spółdzielni socjalnych  Brak ulg dla nowo powstałych przedsiębiorstw  Niewystarczające zainteresowanie terenami pod inwestycje  Niekorzystne tendencje demograficzne, migracja ludzi młodych 

Powiązanie z mocnymi stronami

Brak przedsiębiorstw z sektora przetwórstwa rolno-spożywczego korzystających z lokalnych zasobów

 Dostępne, wolne obszary pod potrzeby budownictwa mieszkaniowego  Działające organizacje pozarządowe

Zadania realizacyjne

 Prowadzenie działań wspierających dla osób bezrobotnych otwierających działalność gospodarczą  Podnoszenie kwalifikacji, tworzenie celowych kursów dokształcających w korelacji z zapotrzebowaniem rynku pracy  Wspieranie ekonomii społecznej (np. spółdzielnie, stowarzyszenia)  Przygotowanie koncepcji i uruchomienie Gminnego Centrum Rozwoju Społeczno-Gospodarczego działającego w zakresie wspierania rozwoju usług społecznych, ekonomii społecznej, powstawania i funkcjonowania przedsiębiorstw, szczególnie innowacyjnych i wykorzystujących ekoinnowacje  Prowadzenie robót publicznych, prac interwencyjnych, prac społecznie użytecznych  Tworzenie programów aktywizujących zawodowo, promowanie przedsiębiorczości wśród mieszkańców  Dalsza aktywizacja zawodowa osób bezrobotnych, niepełnosprawnych i zagrożonych wykluczeniem społecznym  Rozwój doradztwa i systemu motywacji uczniów gimnazjów i szkół ponadgimnazjalnych w zakresie określenia przyszłej ścieżki zawodowej 132

Projekt pn.: „Strategiczne planowanie szansą rozwoju kętrzyńskiego obszaru funkcjonalnego” współfinansowany ze środków Unii Europejskiej przyznanych w ramach „Konkursu dotacji na działania wspierające jednostki samorządu terytorialnego w zakresie planowania współpracy ramach miejskich obszarów funkcjonalnych”

Związek gmin „Barcja”

gmina Reszel

gmina Korsze

Cel priorytetowy 5. Wysoki poziom konkurencyjności i innowacyjności gospodarki Korsz Szczegółowy kierunek działania 5.1.: Zmniejszenie poziomu bezrobocia  Tworzenie programów ułatwiających powrót na rynek pracy Powiązanie z celami Strategii Rozwoju Województwa WarmińskoMazurskiego

7.1.3. WZROST LICZBY MIEJSC PRACY

Powiązanie z RPO Warmia i Mazury

2.2. Kadry dla gospodarki 2.10. Regionalny rynek pracy 2.11. Włączenie społeczne

Powiązanie z PO Inteligentny Rozwój

Oś priorytetowa II Wsparcie otoczenia i potencjału przedsiębiorstw do prowadzenia działalności B+R+I

Powiązanie z PO Polska Cyfrowa

Oś II. E-administracja i otwarty urząd

Powiązanie z PO Wiedza Edukacja Rozwój

Oś I Osoby młode na rynku pracy

Powiązanie z Programem Rozwoju Obszarów Wiejskich

MO1 - Transfer wiedzy i działalność informacyjna

Oś III. Cyfrowe kompetencje społeczeństwa

Oś II Efektywne polityki publiczne dla rynku pracy, gospodarki i edukacji

Cel priorytetowy 5. Wysoki poziom konkurencyjności i innowacyjności gospodarki gminy Korsze Szczegółowy kierunek działania 5.2.: Wzrost poziomu przedsiębiorczości i innowacyjności Powiązanie z problemami

 Niewystarczający rynek pracy, niewystarczająca liczba nowych miejsc pracy  Brak dużych przedsiębiorstw  Brak wsparcia biznesu  Brak strefy ekonomicznej  Brak nakładów na innowacje  Zbyt mała liczba spółdzielni socjalnych  Brak ulg dla nowo powstałych przedsiębiorstw  Brak przedsiębiorstw z sektora przetwórstwa rolno-spożywczego korzystających z lokalnych zasobów 133

Projekt pn.: „Strategiczne planowanie szansą rozwoju kętrzyńskiego obszaru funkcjonalnego” współfinansowany ze środków Unii Europejskiej przyznanych w ramach „Konkursu dotacji na działania wspierające jednostki samorządu terytorialnego w zakresie planowania współpracy ramach miejskich obszarów funkcjonalnych”

Związek gmin „Barcja”

gmina Reszel

gmina Korsze

Cel priorytetowy 5. Wysoki poziom konkurencyjności i innowacyjności gospodarki gminy Korsze Szczegółowy kierunek działania 5.2.: Wzrost poziomu przedsiębiorczości i innowacyjności 

Brak lokali na działalność gospodarczą



Niska atrakcyjność inwestycyjna wynikająca z peryferyjnego położenia

 Niekorzystne tendencje demograficzne, migracja ludzi młodych  Duża liczba osób korzystających z pomocy społecznej  Nierozwinięta współpraca między przedsiębiorcami i brak grup producenckich Powiązanie z mocnymi stronami

 Wolne obiekty i obszary pod inwestycje  Działające organizacje pozarządowe  Dogodne warunki do rozwoju produkcji OZE ( elektrownie wiatrowe, fotowoltaika, biogazownie)

Zadania realizacyjne

 Przygotowanie koncepcji i uruchomienie Gminnego Centrum Rozwoju Społeczno-Gospodarczego działającego w zakresie wspierania rozwoju usług społecznych, ekonomii społecznej, powstawania i funkcjonowania przedsiębiorstw, szczególnie innowacyjnych i wykorzystujących ekoinnowacje  Udostępnienie niezagospodarowanych obiektów na cele prowadzenia działalności gospodarczej, w szczególności innowacyjnej  Wspieranie inicjatyw prywatnych w zakresie samozatrudnienia  Wspieranie wdrażania ekoinnowacji w przedsiębiorstwach  Wspieranie tworzenia grup producenckich w szczególności związanych z inteligentnymi specjalizacjami regionu  Wspieranie wdrażania technologii informacyjno-komunikacyjnych (TIK) w przedsiębiorstwach  Podnoszenie kompetencji pracowników i pracodawców  Wspieranie zwiększenia efektywności energetycznej w przedsiębiorstwach  Podnoszenie poziomu warunków pracy oraz BHP  Wspieranie inicjatywy uruchomienia drogowego przejścia granicznego w Michałkowie  Wzmacnianie ofert instytucji otoczenia biznesu  Podejmowanie działań mających na celu pozyskanie inwestorów w zakresie przemysłu, usług, handlu  Stworzenie atrakcyjnej oferty dla inwestorów, którzy chcieliby współpracować z lokalnymi rolnikami (rynek przetwórczo134

Projekt pn.: „Strategiczne planowanie szansą rozwoju kętrzyńskiego obszaru funkcjonalnego” współfinansowany ze środków Unii Europejskiej przyznanych w ramach „Konkursu dotacji na działania wspierające jednostki samorządu terytorialnego w zakresie planowania współpracy ramach miejskich obszarów funkcjonalnych”

Związek gmin „Barcja”

gmina Reszel

gmina Korsze

Cel priorytetowy 5. Wysoki poziom konkurencyjności i innowacyjności gospodarki gminy Korsze Szczegółowy kierunek działania 5.2.: Wzrost poziomu przedsiębiorczości i innowacyjności spożywczy) przy wykorzystaniu dobrze wykształconej kadry potencjalnych pracowników  Pozyskanie inwestorów także zagranicznych (wizyty, kontakty z przedsiębiorcami)  Tworzenie oferty inwestycyjnej dla potencjalnych inwestorów Powiązanie z celami Strategii Rozwoju Województwa WarmińskoMazurskiego Powiązanie z RPO Warmia i Mazury Powiązanie z PO Polska Wschodnia Powiązanie z PO Polska Cyfrowa Powiązanie z PO Wiedza Edukacja Rozwój

Powiązanie z PO Inteligentny Rozwój Powiązanie z Programem Rozwoju Obszarów Wiejskich

7.1.1. WZROST KONKURENCYJNOŚCI REGIONU POPRZEZ ROZWÓJ INTELIGENTNYCH SPECJALIZACJI 7.1.2. WZROST INNOWACYJNOŚCI FIRM  2.1. Inteligentna gospodarka Warmii i Mazur  2.4. Efektywność energetyczna

 2.10. Regionalny rynek pracy Oś I Przedsiębiorcza Polska Wschodnia Oś II. E-administracja i otwarty urząd Oś III. Cyfrowe kompetencje społeczeństwa Oś I Osoby młode na rynku pracy Oś II Efektywne polityki publiczne dla rynku pracy, gospodarki i edukacji Oś IV Innowacje społeczne i współpraca ponadnarodowa Oś priorytetowa II Wsparcie otoczenia i potencjału przedsiębiorstw do prowadzenia działalności B+R+I Oś priorytetowa IV Zwiększenie potencjału naukowo-badawczego MO1 - Transfer wiedzy i działalność informacyjna

Cel priorytetowy 5. Wysoki poziom konkurencyjności i innowacyjności gospodarki Korsz Szczegółowy kierunek działania 5.3.: Utrzymanie rolniczego charakteru gminy Powiązanie z problemami



Trudności w zwiększeniu areału przez rolników chcących powiększyć swoje gospodarstwa. Niewystarczający rynek pracy, niewystarczająca liczba nowych miejsc pracy 135

Projekt pn.: „Strategiczne planowanie szansą rozwoju kętrzyńskiego obszaru funkcjonalnego” współfinansowany ze środków Unii Europejskiej przyznanych w ramach „Konkursu dotacji na działania wspierające jednostki samorządu terytorialnego w zakresie planowania współpracy ramach miejskich obszarów funkcjonalnych”

Związek gmin „Barcja”

gmina Reszel

gmina Korsze

Cel priorytetowy 5. Wysoki poziom konkurencyjności i innowacyjności gospodarki Korsz Szczegółowy kierunek działania 5.3.: Utrzymanie rolniczego charakteru gminy 

Brak ulg dla nowo powstałych przedsiębiorstw



Zbyt mała liczba spółdzielni socjalnych



Brak wsparcia biznesu

Powiązanie z mocnymi stronami



Istniejące produkty lokalne

Zadania realizacyjne



Wspieranie rozwoju przetwórstwa rolno-spożywczego



Wspieranie rozwoju działów specjalnych produkcji rolnej



Wspieranie inicjatyw na rzecz wprowadzania produktów lokalnych



Wspieranie lokalnych przedsiębiorców produkujących zdrową żywność



Działania mające na celu integrację działających na terenie gmin przedsiębiorstw i zachęcanie do konkurencyjnej współpracy między nimi



Wzmocnienie i rozwój marki produktów lokalnych



Rewitalizacja miejsc targowych

Powiązanie z celami Strategii Rozwoju Województwa WarmińskoMazurskiego

7.1.1. WZROST KONKURENCYJNOŚCI REGIONU POPRZEZ ROZWÓJ INTELIGENTNYCH SPECJALIZACJI 7.1.2. WZROST INNOWACYJNOŚCI FIRM

Powiązanie z RPO Warmia i Mazury

2.1. Inteligentna gospodarka Warmii i Mazur

Powiązanie z PO Polska Cyfrowa

Oś II. E-administracja i otwarty urząd

Powiązanie z PO Wiedza Edukacja Rozwój

Oś I Osoby młode na rynku pracy

136 Projekt pn.: „Strategiczne planowanie szansą rozwoju kętrzyńskiego obszaru funkcjonalnego” współfinansowany ze środków Unii Europejskiej przyznanych w ramach „Konkursu dotacji na działania wspierające jednostki samorządu terytorialnego w zakresie planowania współpracy ramach miejskich obszarów funkcjonalnych”

Związek gmin „Barcja”

gmina Reszel

gmina Korsze

Cel priorytetowy 5. Wysoki poziom konkurencyjności i innowacyjności gospodarki Korsz Szczegółowy kierunek działania 5.4.: Promowanie gminy przyjaznej przedsiębiorcom Powiązanie z problemami

 Niewystarczająca promocja gminy

Zadania realizacyjne

 Utrzymywanie certyfikatu gminy przyjaznej inwestorom  Współdziałanie z partnerami zewnętrznymi w prowadzeniu działań promocyjnych  Udział w ogólnopolskich i wojewódzkich konkursach i rankingach o charakterze promocyjnym  Wykorzystanie wizerunku MKS Korsze w promocji gminy  Organizacja kampanii informacyjno-edukacyjnej w mediach nt. atrakcji turystycznych i oferty kulturalno-rekreacyjnej i inwestycyjnej gminy  Wizyty studyjne np. dla dziennikarzy, organizacji pozarządowych (np. o profilu turystycznym), przedstawicieli turystycznych branży turystycznej z innych regionów Polski i zza granicy  Organizacja wizyt turystów w podmiotach ekonomii społecznej  Tworzenie warunków sprzyjających promocji produktów lokalnych  Prowadzenie wymian międzynarodowej i międzysamorządowej

Powiązanie z celami Strategii Rozwoju Województwa WarmińskoMazurskiego

7.1.1. WZROST KONKURENCYJNOŚCI REGIONU POPRZEZ ROZWÓJ

Powiązanie z RPO Warmia i Mazury



Powiązanie z PO Polska Cyfrowa

Oś II E-administracja i otwarty urząd

Powiązanie z PO Wiedza Edukacja Rozwój

Oś IV Innowacje społeczne i współpraca ponadnarodowa

INTELIGENTNYCH SPECJALIZACJI 7.1.2. WZROST INNOWACYJNOŚCI FIRM

2.6. Kultura i dziedzictwo

137 Projekt pn.: „Strategiczne planowanie szansą rozwoju kętrzyńskiego obszaru funkcjonalnego” współfinansowany ze środków Unii Europejskiej przyznanych w ramach „Konkursu dotacji na działania wspierające jednostki samorządu terytorialnego w zakresie planowania współpracy ramach miejskich obszarów funkcjonalnych”

Związek gmin „Barcja”

gmina Reszel

gmina Korsze

10.

Źródła finansowania

W niniejszym rozdziale przeanalizowana została możliwość pozyskiwania środków zewnętrznych na realizację szczegółowych kierunków działań. Zbadano wszystkie z zaproponowanych zadań realizacyjnych – przypisanych do szczegółowych kierunków działań pod kątem zdobycia finansowania na ich przeprowadzenie z zatwierdzonych i planowanych do zatwierdzenia Programów Operacyjnych na lata 2014 – 2020. Pod uwagę brano te Priorytety Inwestycyjne, w ramach których możliwe jest dofinansowanie działań podejmowanych przez samorządy terytorialne, ich związki oraz instytucje zależne/podległe samorządom terytorialnym. Zewnętrzne źródła finansowania zostały określone jako osie priorytetowe i przypisane do nich priorytety inwestycyjne, zakodowane za pomocą skrótów, których wyjaśnienia znajdują się poniżej: 

RPO WiM – Regionalny Program Operacyjny Warmia i Mazury (wersja zatwierdzona przez KE)



PO PW – Program Operacyjny Polska Wschodnia (wersja zatwierdzona przez KE)



POIŚ – Program Operacyjny Infrastruktura i Środowisko (wersja zatwierdzona przez KE)



PO PC – Program Operacyjny Polska Cyfrowa (wersja zatwierdzona przez KE)



PO WER – Program Operacyjny Wiedza Edukacja Rozwój (wersja zatwierdzona przez KE)



POIR – Program Operacyjny Inteligentny Rozwój (wersja z dnia 19.12.2014, uzgodniona z KE)



INTERREG EUROPA – Program Europejskiej Współpracy Terytorialnej - INTERREG EUROPA (wersja zatwierdzona przez KE)



INTERREG EUROPA ŚRODKOWA – Program Europejskiej Współpracy Terytorialnej Program Współpracy Interreg EUROPA ŚRODKOWA (wersja zatwierdzona przez KE)

Inne skróty użyte w analizie: 

PI – Priorytet Inwestycyjny



KE – Komisja Europejska

Rozwinięcie skrótów poszczególnych priorytetów inwestycyjnych znajduje się w załączniku 1. W tabeli poniżej znajduje się przyporządkowanie poszczególnych priorytetów wynikających z Programów Operacyjnych do celów priorytetowych i szczegółowych kierunków działań Strategii Rozwoju.

138 Projekt pn.: „Strategiczne planowanie szansą rozwoju kętrzyńskiego obszaru funkcjonalnego” współfinansowany ze środków Unii Europejskiej przyznanych w ramach „Konkursu dotacji na działania wspierające jednostki samorządu terytorialnego w zakresie planowania współpracy ramach miejskich obszarów funkcjonalnych”

Związek gmin „Barcja”

gmina Reszel

gmina Korsze

Cel priorytetowy 1: Wzrost poziomu życia mieszkańców gminy Korsze Szczegółowe kierunki działań Źródła finansowania 1.1. Wzrost poziomu zaspokojenia potrzeb  RPO WiM 2.3 PI 2c w zakresie ochrony zdrowia  RPO WiM 2.9 PI 9a

1.2. Utrzymanie istniejącego poziomu bezpieczeństwa

1.3. Rozwój systemu opieki



RPO WiM 2.10 PI 8vi



RPO WiM 2.11 PI 9iv



PO PC Oś II PI 2.c



PO WER Oś II PI 8vi



PO WER Oś II PI 9iv



RPO WiM 2.7 PI 7b



RPO WiM 2.5 PI 5b



PO PC Oś II PI 2.c



RPO WiM 2.3 PI 2c



RPO WiM 2.8 PI 9b



RPO WiM 2.9 PI 9a



RPO WiM 2.9. PI 10a



RPO WiM 2.11 PI 9iv



RPO WiM 2.10 PI 8vi



PO WER Oś II PI 8vii



PO WER Oś II PI 9i



PO WER Oś II PI 9iv

Cel priorytetowy 2: Rozwinięty kapitał ludzki i społeczny mieszkańców gminy Korsze Szczegółowe kierunki działań Źródła finansowania 2.1. Poprawa poziomu wykształcenia  RPO WiM 2.2. PI 10i mieszkańców gminy  RPO WiM 2.2. PI 10iii

2.2. Poprawa kwalifikacji zawodowych mieszkańców



RPO WiM 2.2. PI 10iv



RPO WiM 2.9. PI 10a



PO PC Oś I PI 2.a



PO WER Oś II PI 9i



PO WER Oś II PI 10i



PO WER Oś II PI 10iii



PROW M01 Pd 1.1



RPO WiM 2.2 PI 10iv



RPO WiM 2.2. PI 10iii 139

Projekt pn.: „Strategiczne planowanie szansą rozwoju kętrzyńskiego obszaru funkcjonalnego” współfinansowany ze środków Unii Europejskiej przyznanych w ramach „Konkursu dotacji na działania wspierające jednostki samorządu terytorialnego w zakresie planowania współpracy ramach miejskich obszarów funkcjonalnych”

Związek gmin „Barcja”

gmina Reszel

gmina Korsze

Cel priorytetowy 2: Rozwinięty kapitał ludzki i społeczny mieszkańców gminy Korsze Szczegółowe kierunki działań Źródła finansowania  PO PC Oś III PI 2.c

2.3. Zwiększenie poziomu dostępu do kultury i uczestnictwa w wydarzeniach kulturalnych

2.4. Wzrost aktywności społecznej i wzmocnienia więzi lokalnych w gminie



PO WER Oś I PI 8ii



PO WER Oś II PI 8vi



PO WER Oś II PI 9i



PO WER Oś II PI 10iv



PROW M01 Pd 1.1



RPO WiM 2.6 PI 6c



POIŚ 2.2.8 PI 6c)



PROW M07 Pd. 7.4.



PROW M07 Pd. 7.6.



EUROPA ŚR Oś3 PI6c



RPO WiM 2.3 PI 2c



RPO WiM 2.9 PI 9a



RPO WiM 2.11 PI 9i



RPO WiM 2.11 PI 9iv



RPO WiM 2.6 PI 6c



POIŚ 2.2.8 PI 6c)



PO PC Oś III PI 2.c



PO PC Oś II PI 2.c



PO PC Oś III PI 2.c



PO WER PI Oś II 9i



PO WER Oś IV



INTERREG Oś 4 PI6c



EUROPA ŚR Oś3 PI6c

Cel priorytetowy 3: Rozwinięta infrastruktura służąca mieszkańcom i odwiedzającym gminę Korsze Szczegółowe kierunki działań Źródła finansowania 3.1. Rozwój turystyki i rekreacji  RPO WiM 2.5 PI 6d 

RPO WiM 2.6 PI 6c



RPO WiM 2.7 PI 7b



RPO WiM 2.9 PI 10a



PO PC Oś I PI 2.a 140

Projekt pn.: „Strategiczne planowanie szansą rozwoju kętrzyńskiego obszaru funkcjonalnego” współfinansowany ze środków Unii Europejskiej przyznanych w ramach „Konkursu dotacji na działania wspierające jednostki samorządu terytorialnego w zakresie planowania współpracy ramach miejskich obszarów funkcjonalnych”

Związek gmin „Barcja”

gmina Reszel

gmina Korsze

Cel priorytetowy 3: Rozwinięta infrastruktura służąca mieszkańcom i odwiedzającym gminę Korsze Szczegółowe kierunki działań Źródła finansowania  PO PC Oś II PI 2.c 3.2. Poprawa stanu infrastruktury technicznej oraz budynków i budowli

3.3. Zapewnienie wysokiego poziomu zapewnienia potrzeb mieszkaniowych

3.4. Rozwinięcie systemów zabezpieczeń



PROW M07 Pd. 7.4



RPO WiM 2.6 PI 6c



RPO WiM 2.8 PI 9b



POIŚ 2.2.1 PI 4.III



PROW M07 Pd. 7.4



RPO WiM 2.4 PI 4c



RPO WiM 2.8 PI 9b



POIŚ 2.2.1 PI 4.III



RPO WiM 2.5 PI 5b



RPO WiM 2.5 PI 6d



POIŚ 2.2.2 PI 5.II

Cel priorytetowy 4: Wysoki poziom zachowania wartości przyrodniczych i przestrzennych gminy Szczegółowe kierunki działań Źródła finansowania 4.1. Zwiększenie ładu przestrzennego  RPO WiM 2.6 PI 6c

4.2. Wykorzystanie potencjału OZE

4.3. Utrzymanie dobrego stanu środowiska naturalnego



RPO WiM 2.8 PI 9b



POIŚ 2.2.2 PI 6.IV



PROW M07 Pd. 7.4



RPO WiM 2.4 PI 4a



RPO WiM 2.4 PI 4b



POIŚ 2.2.1 PI 4.III PI.4.V PI 4.VI



POIR Oś II, PI 1b



PROW M07 Pd. 7.2.



INTERREG Oś 3 PI4e



RPO WiM 2.5 PI 6a



RPO WiM 2.4 PI 4e



POIŚ 2.2.1 PI 4.III PI.4.V PI 4.VI



POIŚ 2.2.2 PI 5.II PI 6.I PI 6.II PI 6.III



INTERREG Oś 3 PI4e

141 Projekt pn.: „Strategiczne planowanie szansą rozwoju kętrzyńskiego obszaru funkcjonalnego” współfinansowany ze środków Unii Europejskiej przyznanych w ramach „Konkursu dotacji na działania wspierające jednostki samorządu terytorialnego w zakresie planowania współpracy ramach miejskich obszarów funkcjonalnych”

Związek gmin „Barcja”

gmina Reszel

gmina Korsze

Cel priorytetowy 5: Wysoki poziom konkurencyjności i innowacyjności gospodarki KOF Szczegółowe kierunki działań Źródła finansowania 5.1. Zmniejszenie poziomu bezrobocia  RPO WiM 2.2 PI 10i

5.2. Wzrost poziomu przedsiębiorczości i innowacyjności



RPO WiM 2.2 PI 10iii



RPO WiM 2.2 PI 10iv



RPO WiM 2.10 PI 8i



RPO WiM 2.10 PI 8iii



RPO WiM 2.10 PI 8iv



RPO WiM 2.10 PI 8v



RPO WiM 2.11 PI 9i



RPO WiM 2.11 PI 9v



POIR Oś II, PI 1b



PO PC Oś II PI 2.c



PO PC Oś III PI 2.c



PO WER Oś I PI 8ii



PO WER Oś II PI 8vi



PO WER Oś II PI 8vii



PO WER Oś II PI 9v



PROW M01 Pd 1.1



RPO WiM 2.1 PI 1a



RPO WiM 2.1 PI 1b



RPO WiM 2.1 PI 3a



RPO WiM 2.4 PI 4b



RPO WiM 2.10 PI 8iii



RPO WiM 2.10 PI 8v



POPW 2.1 PI 3A



POIR Oś II, PI 1b



POIR Oś IV, PI 1a



PO PC Oś II PI 2.c



PO PC Oś III PI 2.c



PO WER Oś I PI 8ii



PO WER Oś II PI 8vii



PO WER Oś IV



PROW M01 Pd 1.2 142

Projekt pn.: „Strategiczne planowanie szansą rozwoju kętrzyńskiego obszaru funkcjonalnego” współfinansowany ze środków Unii Europejskiej przyznanych w ramach „Konkursu dotacji na działania wspierające jednostki samorządu terytorialnego w zakresie planowania współpracy ramach miejskich obszarów funkcjonalnych”

Związek gmin „Barcja”

gmina Reszel

gmina Korsze

Cel priorytetowy 5: Wysoki poziom konkurencyjności i innowacyjności gospodarki KOF Szczegółowe kierunki działań Źródła finansowania 5.3. Utrzymanie rolniczego charakteru gminy  RPO WiM 2.1 PI 3a

5.4. Promowanie gminy przyjaznej przedsiębiorcom



RPO WiM 2.1 PI 3c



PO PC Oś II PI 2.c



PO WER Oś I PI 8ii



RPO WiM 2.6 PI 6c



PO PC Oś II PI 2.c



PO WER Oś IV

143 Projekt pn.: „Strategiczne planowanie szansą rozwoju kętrzyńskiego obszaru funkcjonalnego” współfinansowany ze środków Unii Europejskiej przyznanych w ramach „Konkursu dotacji na działania wspierające jednostki samorządu terytorialnego w zakresie planowania współpracy ramach miejskich obszarów funkcjonalnych”

Związek gmin „Barcja”

gmina Reszel

gmina Korsze

11.

Wdrożenie i monitoring Strategii

Przy planowaniu wdrożenia i monitoringu Strategii Rozwoju Gminy Korsze oparto się na następujących założeniach: 1) Ze względu na uspołeczniony charakter i funkcję Strategii będzie ona dokumentem kierunkowym. 2) Wdrożenie Strategii będzie wymagało przygotowania szczegółowych działań operacyjnych formułowanych pojedynczo lub zbiorczo w ramach zadań realizacyjnych. Ich przygotowanie, a następnie wykonanie będzie miało miejsce na podstawie decyzji podejmowanych przez władze gminy. 3) Strategia będzie realizowana przez przedstawicieli władz gminy oraz innych partnerów instytucjonalnych i społecznych. Zadania realizacyjne zapisane w Strategii w dużej części dotyczą działań, które będą prowadzone przez niesamorządowe instytucje publiczne, sektor prywatny oraz pozarządowy. 4) Do realizacji Strategii niezbędne będzie podejmowanie działań: 

samodzielnych przez Gminę Korsze i jednostki podległe,



samodzielnych przez instytucje publiczne inne niż gmina Korsze,



samodzielnych przez podmioty sektora prywatnego,



samodzielnych przez organizacje pozarządowe,



indywidualnych przez mieszkańców i ich nieformalne grupy i środowiska,



wspólnych z udziałem partnerów z różnych sektorów: publicznego, prywatnego i pozarządowego. 5) Bardzo ważnym, a jednocześnie trudnym zadaniem będzie zaangażowanie wszystkich kluczowych dla rozwoju gminy interesariuszy/partnerów. Powodzenie w tym zakresie jest uzależnione od zdolności do wzajemnej komunikacji, radzenia sobie z różnicami interesów poszczególnych partnerów i grup oraz wspólnego uzgadniania, a następnie realizowania wspólnych przedsięwzięć. 6) W okresie wdrażania strategii władze Gminy Korsze będą występowały w różnych rolach, w tym jako:



bezpośredni samodzielny realizator działań,



inicjator i animator działań,



uczestnik działań podejmowanych wspólnie z innymi partnerami instytucjonalnymi i społecznymi,



wspierający organizacyjnie, technicznie i finansowo działania podejmowane przez partnerów instytucjonalnych i społecznych.

Planowanie i wdrażanie strategii w opisany powyżej sposób daje szansę świadomego wpływania na długookresowe procesy społeczne, gospodarcze, przyrodnicze 144 Projekt pn.: „Strategiczne planowanie szansą rozwoju kętrzyńskiego obszaru funkcjonalnego” współfinansowany ze środków Unii Europejskiej przyznanych w ramach „Konkursu dotacji na działania wspierające jednostki samorządu terytorialnego w zakresie planowania współpracy ramach miejskich obszarów funkcjonalnych”

Związek gmin „Barcja”

gmina Reszel

gmina Korsze

i przestrzenne. Pozwoli to na zarządzanie rozwojem w kolejnych latach i ponad występującymi w środowisku lokalnym naturalnymi konfliktami interesów.

11.1.

Programowanie rozwoju gminy

Programowanie rozwoju jest zagadnieniem bardzo złożonym z uwagi na: 1) Potrzebę zintegrowania w jednym dokumencie aspektów społecznych, środowiskowych, przestrzennych, infrastrukturalnych i gospodarczych. 2) Społeczną wagę oraz dużą rozbieżność interesów różnych grup społeczności lokalnej, które często wywołują sytuacje konfliktowe. 3) Różną siłę i skalę zaangażowania poszczególnych grup interesariuszy (różna siła przebicia społecznego) w sprawach będących przedmiotem prac nad strategią. Może to wywoływać sytuację, w której interesy mniejszości mogą zdominować interesy większości. Z powyższych względów programowanie i zarządzanie rozwojem wymaga: 1) Czytelnego i zintegrowanego systemu planowania. 2) Wyspecjalizowanych metod i narzędzi w zakresie: 

diagnozowania/badania aktualnej sytuacji w gminie, w tym badań społecznych i rynkowych,



planowania rozwoju na poziomie strategicznym i operacyjnym,



zarządzania rozwojem (wdrażania planów, monitorowania i ewaluacji),



komunikacji i konsultacji społecznych.

Stosowanie wyspecjalizowanych narzędzi wymaga zintegrowanego systemu informatycznego (sprzęt i oprogramowanie) oraz wysokich standardów pracy użytkowników tego systemu. Po przyjęciu Strategii Rozwoju przez władze samorządowe nastąpi jej realizacja. Poniżej przedstawiony jest cykl zarządzania Strategią.

145 Projekt pn.: „Strategiczne planowanie szansą rozwoju kętrzyńskiego obszaru funkcjonalnego” współfinansowany ze środków Unii Europejskiej przyznanych w ramach „Konkursu dotacji na działania wspierające jednostki samorządu terytorialnego w zakresie planowania współpracy ramach miejskich obszarów funkcjonalnych”

Związek gmin „Barcja”

gmina Reszel

gmina Korsze

Schemat 2. Cykl zarządzania Strategią

Monitoring Strategii

Realizacja Strategii

Badania opinii mieszkańców

Strategia Rozwoju Gminy Korsze

Konsultowanie i akceptacja aktualizacji Strategii

Ewaluacja Strategii

Formułowanie rekomendacji zamian Strategii

Weryfikacja/ aktualizacja Strategii

Źródło: opracowanie własne

Uspołeczniony charakter prac był jednym z podstawowych założeń tworzenia Strategii Rozwoju Gminy Korsze. Dlatego też mieszkańcy będą włączeni w procedurę ewaluacji poprzez zaproponowany im udział w badaniach. Badania opinii mieszkańców będę stanowiły uzupełnienie monitoringu wskaźników opracowanych na podstawie danych zastanych zaś wyniki ewaluacji będą prezentowane społeczności lokalnej. Dostęp do wyników monitoringu oraz sformułowanych na ich podstawie ocen realizacji Strategii będzie również elementem prowadzonej przez władze samorządowe polityki partycypacji.

11.2.

Zasady zarządzania strategią

Skuteczna realizacja strategii opiera się na następujących zasadach: 1) Kompleksowe (całościowe) podejście. 2) Posiadanie priorytetów. 3) Koncentracja środków na zadania o największych korzyściach społecznych. 146 Projekt pn.: „Strategiczne planowanie szansą rozwoju kętrzyńskiego obszaru funkcjonalnego” współfinansowany ze środków Unii Europejskiej przyznanych w ramach „Konkursu dotacji na działania wspierające jednostki samorządu terytorialnego w zakresie planowania współpracy ramach miejskich obszarów funkcjonalnych”

Związek gmin „Barcja”

gmina Reszel

gmina Korsze

4) Weryfikowanie planów i działań z punktu widzenia zgodności z zasadami zrównoważonego rozwoju. 5) Rozwijanie współpracy partnerów społecznych. 6) Otwarta komunikacja z mieszkańcami. 7) Współpraca z partnerami w otoczeniu regionalnym, krajowym i międzynarodowym. 8) Stały monitoring realizacji strategii. 9) Konsekwencja w realizacji zadań dla długookresowych celów strategii. Zasady zrównoważonego rozwoju: 1) Zachowanie szansy dla przyszłych pokoleń na realizację ich potrzeb. 2) Poszanowanie zasobów ze względu na ich ograniczoność. 3) Harmonizowanie ekologicznych, społecznych i ekonomicznych celów rozwoju. 4) Długookresowe podejście do analizowania, planowania i urzeczywistniania celów rozwoju.

11.3.

Monitoring strategii

Istotnym wymogiem, stawianym dokumentom szczebla strategicznego, jest wewnętrzny system monitorowania i ewaluacji postępów we wdrażaniu oraz osiąganiu założonych celów. Celem systemu monitorowania i ewaluacji jest: 

ocenianie skuteczności strategii,



wczesne ostrzeganie przed zagrożeniami,



wykrywanie zbliżania się do momentów, w których następuje konieczność zmiany drogi rozwoju gminy,



dostarczenie informacji niezbędnych do ewaluacji i w konsekwencji podjęcia decyzji o aktualizacji całej strategii lub niektórych jej elementów.

Zakres monitorowania i ewaluacji obejmuje: 

realizację Strategii (np. czy terminy rozpoczęcia i zakończenia przedsięwzięć są zgodne z harmonogramem),



uzyskiwane wskaźniki pomiaru realizacji szczegółowych kierunków działań oceniające stopień ich osiągnięcia,



czynniki rozwojowe wewnętrzne i w otoczeniu, które w istotny sposób wpłynęły na Strategię, z punktu widzenia rozpoznania ich zmian w stopniu uzasadniającym aktualizację Strategii, a przynajmniej dokonanie analizy stopnia jej aktualności. Szczególną rolę odgrywają czynniki, których analiza pozwoli zdiagnozować ewentualne zagrożenia dla realizacji strategii.

Monitoring będzie poległ na prowadzeniu w sposób ciągły obserwacji procesu realizacji Strategii (w tym rezultatów jakie ona przynosi) i będzie ważnym elementem zarządzania 147 Projekt pn.: „Strategiczne planowanie szansą rozwoju kętrzyńskiego obszaru funkcjonalnego” współfinansowany ze środków Unii Europejskiej przyznanych w ramach „Konkursu dotacji na działania wspierające jednostki samorządu terytorialnego w zakresie planowania współpracy ramach miejskich obszarów funkcjonalnych”

Związek gmin „Barcja”

gmina Reszel

gmina Korsze

rozwojem gminy. Sprawnie funkcjonujący system monitoringu będzie podstawowym warunkiem pozyskania rzetelnych danych umożliwiających dokonanie oceny strategii, w której cele priorytetowe będą osiągane poprzez szczegółowe kierunki działań z przypisanymi do nich zadaniami realizacyjnymi. Cele priorytetowe - wskaźnikiem realizacji będzie stopień zrealizowania kierunków działań, ewentualnie uzupełniony o wybrane dane. Szczegółowe kierunki działań będą posiadały określone wskaźniki produktu lub rezultatu, brane pod uwagę podczas monitoringu. Dokonywane będą porównywania wartości wskaźników do ich wartości planowanych (oczekiwanych) w odniesieniu do kierunków działań wskazanych w Strategii. Uzupełnieniem oceny opartej na wskaźnikach mogą być cykliczne badania opinii mieszkańców (przeprowadzane w formie badania ankietowego i/lub konsultacji społecznych). System wskaźników powinien być spójny i podporządkowany monitorowaniu szczegółowych kierunków działań, a w konsekwencji celów priorytetowych. Aby umożliwić sprawne prowadzenie ewaluacji wskaźniki muszą spełniać następujące kryteria: 

mierzalność – wskaźniki powinny być możliwe do zmierzenia na odpowiednio wysokim poziomie dokładności,



rzetelność – pomiar wskaźników powinien być dokonywany w sposób obiektywny, za każdym razem na tych samych zasadach,



trafność – wskaźniki powinny odzwierciedlać rzeczywisty poziom realizacji celów, a więc być dobrane tak, aby odzwierciedlać rzeczywiste wyniki działań,



dostępność – wskaźniki powinny być dostępne dla osób lub instytucji dokonujących ewaluacji, ich pozyskanie powinno być proste i nie wymagać nadmiernych nakładów finansowych ani czasowych.

148 Projekt pn.: „Strategiczne planowanie szansą rozwoju kętrzyńskiego obszaru funkcjonalnego” współfinansowany ze środków Unii Europejskiej przyznanych w ramach „Konkursu dotacji na działania wspierające jednostki samorządu terytorialnego w zakresie planowania współpracy ramach miejskich obszarów funkcjonalnych”

Związek gmin „Barcja”

gmina Reszel

gmina Korsze

Schemat 3. Procedura monitorowania 1. Pozyskiwanie i dokumentowanie danych

2.

Weryfikacja i gromadzenie danych

Zakres 2. Edycja wskaźników i porównanie z wartościami planowanymi

monitoringu

3. Prowadzenie badań opinii mieszkańców, opracowanie raportów

5. Wnioskowanie na podstawie wskaźników monitoringu oraz badań opinii mieszkańców. Ewentualne przeprowadzenie dodatkowych badań. 6. Udostępnianie wyników ewaluacji (analiz wskaźnikowych, wniosków i rekomendacji)

Zakres ewaluacji

7. Weryfikacja/aktualizacja Strategii

8. Konsultowanie i akceptacja aktualizacji Strategii

Wykorzystanie wyników ewaluacji

9. Realizacja Strategii

Źródło: opracowanie własne

149 Projekt pn.: „Strategiczne planowanie szansą rozwoju kętrzyńskiego obszaru funkcjonalnego” współfinansowany ze środków Unii Europejskiej przyznanych w ramach „Konkursu dotacji na działania wspierające jednostki samorządu terytorialnego w zakresie planowania współpracy ramach miejskich obszarów funkcjonalnych”

Związek gmin „Barcja”

gmina Reszel

gmina Korsze

11.4.

Wskaźniki realizacji celów priorytetowych

Wszystkim szczegółowym kierunkom działań zostały przypisane wskaźniki dla systemu monitorowania Strategii Rozwoju Gminy Korsze. Wskaźniki te będą mogły być również wykorzystane przy opracowywaniu wniosków o dofinansowanie projektów ze środków zewnętrznych. Tabela 93. Wdrożenie i monitoring Strategii – wskaźniki Cel priorytetowy 1: Wzrost poziomu życia mieszkańców gminy Korsze Szczegółowe kierunki działań Wskaźniki 1.1 Wzrost poziomu zaspokojenia potrzeb  Zakontraktowane i wykonane porady specjalistyczne wg w zakresie ochrony zdrowia podstawowych specjalności (w sztukach)

1.2

1.3

Stałe podnoszenie poziomu bezpieczeństwa

Rozwój systemu opieki



Apteki (w sztukach)



Liczba programów informacyjnych i edukacyjnych w zakresie profilaktyki i ochrony zdrowia (w sztukach)

 



Źródło Urząd w Korszach

Miejski



Niepubliczne Zakłady Opieki Zdrowotnej w Korszach

Liczba kamer monitoringu miejskiego (w sztukach)



Liczba programów, informacyjnych i w zakresie bezpieczeństwa (w sztukach)

Urząd w Korszach



Komenda Powiatowa Policji w Kętrzynie



Ochotnicza Straż Pożarna w Korszach

edukacyjnych

Miejski



Liczba wypadków/kolizji drogowych (w sztukach)



Kwota przeznaczona na doposażenie służb porządkowych (w zł)



Liczba miejsc dla osób starszych w placówkach opieki (w sztukach)



Urząd w Korszach



Liczba miejsc utworzonych niepełnosprawnych (w sztukach)



Szpital Powiatowy w Kętrzynie



Miejsca w przedszkolach (w sztukach)

pracy

dla

osób

Miejski

150 Projekt pn.: „Strategiczne planowanie szansą rozwoju kętrzyńskiego obszaru funkcjonalnego” współfinansowany ze środków Unii Europejskiej przyznanych w ramach „Konkursu dotacji na działania wspierające jednostki samorządu terytorialnego w zakresie planowania współpracy ramach miejskich obszarów funkcjonalnych”

Związek gmin „Barcja”

gmina Reszel

gmina Korsze

Cel priorytetowy 1: Wzrost poziomu życia mieszkańców gminy Korsze Szczegółowe kierunki działań Wskaźniki  Miejsca w żłobkach i klubach dziecięcych (w sztukach) 

Liczba obiektów użyteczności publicznych dostosowanych do potrzeb osób niepełnosprawnych (w sztukach)

Cel priorytetowy 2: Rozwinięty kapitał ludzki i społeczny mieszkańców gminy Korsze Szczegółowe kierunki działań Wskaźniki  Wyniki egzaminu szóstoklasisty (w %)

2.1 Poprawa poziomu wykształcenia mieszkańców Korsz



Wyniki egzaminu gimnazjalnego (w %)



Wyniku egzaminu maturalnego (w %)



Średnia liczba uczniów przypadających na 1 komputer w szkołach podstawowych, gimnazjalnych i ponadgimnazjalnych (w sztukach)



Nauczyciele mianowani i dyplomowani w łącznej liczbie nauczycieli (w %)

 





Źródło Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej Przedszkola w gminie

i

żłobki

Źródło Okręgowa Komisja Egzaminacyjna w Łomży Placówki oświatowe

151 Projekt pn.: „Strategiczne planowanie szansą rozwoju kętrzyńskiego obszaru funkcjonalnego” współfinansowany ze środków Unii Europejskiej przyznanych w ramach „Konkursu dotacji na działania wspierające jednostki samorządu terytorialnego w zakresie planowania współpracy ramach miejskich obszarów funkcjonalnych”

Związek gmin „Barcja”

gmina Reszel

gmina Korsze

Cel priorytetowy 2: Rozwinięty kapitał ludzki i społeczny mieszkańców gminy Korsze Szczegółowe kierunki działań Wskaźniki  Liczba nowoczesnych kierunków kształcenia (w sztukach) zawodowego otwieranych w każdym roku 

Liczba kampanii i akcji informacyjnych na rzecz promowania kształcenia zawodowego i ustawicznego w ciągu roku (w sztukach)



Liczba miejsc pracy dla absolwentów (w sztukach)



Liczba programów w zakresie dostosowania kierunków kształcenia do potrzeb rynku pracy realizowanych we współpracy z pracodawcami (w sztukach)



Liczba mieszkańców, którzy wzięli udział w imprezach organizowanych w regionie (liczba w przeliczeniu na 1000 mieszkańców)



Liczba mieszkańców korzystających z oferty placówek kulturalnych (liczba w przeliczeniu na 1000 mieszkańców)



Liczba wydarzeń kulturalnych organizowanych w gminie (liczba w przeliczeniu na 1000 mieszkańców)

2.2. Poprawa kwalifikacji zawodowych mieszkańców

2.3. Zwiększenie poziomu dostępu do i uczestnictwa w wydarzeniach kulturalnych

kultury

2.4. Wzrost aktywności społecznej i wzmocnienia więzi lokalnych w gminie



Frekwencja w wyborach samorządowych (w %)



Liczba projektów realizowanych zagranicznymi (w sztukach)



Liczba Organizacji Pozarządowych (w sztukach)

z

jednostkami



Źródło Bank Danych Lokalnych GUS



Bank Danych Lokalnych GUS



Instytucje kultury – GOK Korsze, MiejskoGminna Biblioteka Publiczna



Urząd w Korszach



Internetowa organizacji pozarządowych



Państwowa Wyborcza

Miejski Baza

Komisja

152 Projekt pn.: „Strategiczne planowanie szansą rozwoju kętrzyńskiego obszaru funkcjonalnego” współfinansowany ze środków Unii Europejskiej przyznanych w ramach „Konkursu dotacji na działania wspierające jednostki samorządu terytorialnego w zakresie planowania współpracy ramach miejskich obszarów funkcjonalnych”

Związek gmin „Barcja”

gmina Reszel

gmina Korsze

Cel priorytetowy 3: Rozwinięta infrastruktura służąca mieszkańcom i odwiedzającym gminę Korsze Szczegółowe kierunki działań Wskaźniki  Liczba osób korzystających z infrastruktury sportoworekreacyjnej (w sztukach)

3.1 Rozwój turystyki i rekreacji

3.2 Poprawa stanu infrastruktury technicznej oraz budynków i budowli



Liczba osób korzystających z boisk (w sztukach)



Liczba osób (w sztukach)



Liczba miejsc w obiektach noclegowych (w sztukach)



Długość tras rowerowych (w km)



Liczba nowych (w sztukach)



Źródło Urząd w Korszach

Miejski



Bank Danych Lokalnych GUS

publicznej



Urząd w Korszach



Liczba zmodernizowanych obiektów użyteczności publicznej (w sztukach)



Bank Danych Lokalnych GUS



Powierzchnia zmodernizowanych ulic, chodników (w m2)



Powierzchnia nowo wybudowanych ulic, chodników (w m2)



Liczba wypadków/kolizji drogowych (w sztukach)



Udział % szkół wyposażonych w komputer przeznaczone dla uczniów z dostępem do Internetu

korzystających

obiektów

z

sal

gimnastycznych

użyteczności

Miejski

153 Projekt pn.: „Strategiczne planowanie szansą rozwoju kętrzyńskiego obszaru funkcjonalnego” współfinansowany ze środków Unii Europejskiej przyznanych w ramach „Konkursu dotacji na działania wspierające jednostki samorządu terytorialnego w zakresie planowania współpracy ramach miejskich obszarów funkcjonalnych”

Związek gmin „Barcja”

gmina Reszel

gmina Korsze

Cel priorytetowy 3: Rozwinięta infrastruktura służąca mieszkańcom i odwiedzającym gminę Korsze Szczegółowe kierunki działań Wskaźniki  Średnia powierzchnia oddawanych mieszkań (w m2) 

3.3 Zapewnienie wysokiego poziomu zaspokojenia potrzeb mieszkaniowych

Miejski

Bank Danych Lokalnych GUS

 Wartość środków przeznaczanych na doposażenie jednostek ratownictwa (w zł)

Urząd w Korszach



Liczba nowego sprzętu dla jednostek (w sztukach wg rodzaju i kategorii)

Komenda Powiatowa Policji w Kętrzynie



Bank Danych Lokalnych GUS

Liczba osób na izbę (w sztukach)



Liczba nowych mieszkań i budynków mieszkalnych oddanych do użytkowania w ciągu roku (w sztukach)



Powierzchnia terenów przygotowanych pod budownictwo mieszkaniowe w ciągu roku (km2)



% ludności korzystającej z sieci kanalizacyjnej



% ludności korzystającej z sieci gazowej



Liczba wypłaconych dodatków mieszkaniowych (w sztukach)



Liczba dostępnych lokali socjalnych (w sztukach)



Źródło Urząd w Korszach





 3.4 Rozwinięcie systemów zabezpieczeń

Średnia powierzchnia użytkowa mieszkania na 1 mieszkańca (w m2)



ratownictwa

Miejski

154 Projekt pn.: „Strategiczne planowanie szansą rozwoju kętrzyńskiego obszaru funkcjonalnego” współfinansowany ze środków Unii Europejskiej przyznanych w ramach „Konkursu dotacji na działania wspierające jednostki samorządu terytorialnego w zakresie planowania współpracy ramach miejskich obszarów funkcjonalnych”

Związek gmin „Barcja”

gmina Reszel

gmina Korsze

Cel priorytetowy 4: Wysoki poziom zachowania wartości przyrodniczych i przestrzennych gminy Szczegółowe kierunki działań Wskaźniki  Udział terenów objętych obowiązującym 4.1 Poprawa ładu przestrzennego miejscowym (%) 

Liczba budynków użyteczności publicznej wykorzystujących odnawialne źródła energii (w sztukach)



% ulic objętych energooszczędnym oświetleniem



Długość sieci kanalizacyjnej (w km)



Długość sieci wodociągowej (w km)



Liczba budynków użyteczności publicznej wykorzystujących odnawialne źródła energii (w sztukach)



% segregowanych odpadów komunalnych



Liczba programów informacyjnych i edukacyjnych w zakresie ekologii i ochrony przyrody (w sztukach)

4.2 Wykorzystanie potencjału OZE

4.3 Utrzymanie naturalnego

dobrego

stanu

środowiska

planem



Źródło Urząd w Korszach

Miejski



Urząd w Korszach

Miejski



Spółka odpowiedzialna za odbiór śmieci



Urząd w Korszach



Bank Danych Lokalnych GUS

Miejski

155 Projekt pn.: „Strategiczne planowanie szansą rozwoju kętrzyńskiego obszaru funkcjonalnego” współfinansowany ze środków Unii Europejskiej przyznanych w ramach „Konkursu dotacji na działania wspierające jednostki samorządu terytorialnego w zakresie planowania współpracy ramach miejskich obszarów funkcjonalnych”

Związek gmin „Barcja”

gmina Reszel

gmina Korsze

Cel priorytetowy 5: Wysoki poziom konkurencyjności i innowacyjności gospodarki Korsz Szczegółowe kierunki działań Wskaźniki  Stopa bezrobocia (procentowy udział liczby bezrobotnych w liczbie ludności aktywnej zawodowo)

5.1 Zmniejszenie poziomu bezrobocia

5.2 Wzrost poziomu i innowacyjności

przedsiębiorczości

5.3 Utrzymanie rolniczego charakteru gminy



Liczba osób bezrobotnych korzystających z aktywnych form pomocy oferowanych przez Powiatowy Urząd Pracy w Kętrzynie (w sztukach)



Liczba zrealizowanych programów aktywizacyjnych zrealizowanych przez gminę we współpracy z PUP (w sztukach)



Średni czas poszukiwania zatrudnienia (w miesiącach, od momentu zarejestrowania się w Powiatowym Urzędzie Pracy)



Liczba inicjatyw i działań na rzecz wzrostu przedsiębiorczości mieszkańców w ciągu roku (w sztukach)



Podmioty wpisane do rejestru REGON na 1000 ludności



Jednostki nowo zarejestrowane w rejestrze REGON na 1000 ludności



Podmioty gospodarcze w sektorze rolniczym (w sztukach)



Liczba zrealizowanych (w sztukach)



Liczba gospodarstw agroturystycznych (w sztukach)

programów

wsparcia

rolnictwa



Źródło Powiatowy Urząd Pracy w Kętrzynie



Bank Danych Lokalnych GUS



Urząd w Korszach

Miejski

156 Projekt pn.: „Strategiczne planowanie szansą rozwoju kętrzyńskiego obszaru funkcjonalnego” współfinansowany ze środków Unii Europejskiej przyznanych w ramach „Konkursu dotacji na działania wspierające jednostki samorządu terytorialnego w zakresie planowania współpracy ramach miejskich obszarów funkcjonalnych”

Związek gmin „Barcja”

gmina Reszel

gmina Korsze

Cel priorytetowy 5: Wysoki poziom konkurencyjności i innowacyjności gospodarki Korsz Szczegółowe kierunki działań Wskaźniki  Liczba przedsięwzięć PPP w zakresie kluczowych inwestycji w regionie (w sztukach) 5.4 Promowanie gminy przyjaznej przedsiębiorcom



Liczba zrealizowanych programów przedsiębiorczości (w sztukach)



Powierzchnia nowych uzbrojonych terenów inwestycyjnych (w km2)



Źródło Urząd w Korszach

Miejski

wsparcia

157 Projekt pn.: „Strategiczne planowanie szansą rozwoju kętrzyńskiego obszaru funkcjonalnego” współfinansowany ze środków Unii Europejskiej przyznanych w ramach „Konkursu dotacji na działania wspierające jednostki samorządu terytorialnego w zakresie planowania współpracy ramach miejskich obszarów funkcjonalnych”

Związek gmin „Barcja”

gmina Reszel

gmina Korsze

Spis tabel Tabela 1. Liczba ludności w podziale na poszczególne gminy KOF i jednostki porównywane w latach 2009-2013 ................................................................................... 16 Tabela 2. Struktura wieku i płci w Kętrzyńskim Obszarze Funkcjonalnym oraz jednostkach porównywanych w 2013 r. [%] ..................................................................... 18 Tabela 3. Struktura wieku według grup ekonomicznych w 2013 r. .................................. 19 Tabela 4. Urodzenia żywe i zgony w przeliczeniu na 1000 mieszkańców w gminie Korsze i jednostkach porównywanych, w latach 2009-2013 ............................................ 20 Tabela 5. Liczba urodzeń, zgonów oraz przyrost naturalny w gminie Korsze na 1000 ludności ............................................................................................................................. 20 Tabela 6. Liczba małżeństw zawartych w KOF, w latach 2009-2013, na tle kraju i jednostek porównywanych .............................................................................................. 21 Tabela 7. Średnioroczne migracje na pobyt stały na 1000 mieszkańców ......................... 21 Tabela 8. Liczba mieszkań oddanych na 1000 ludności oraz na 1000 małżeństw wraz z dynamiką wzrostu wskaźników w KOF i jednostkach porównywanych w latach 20092013 ................................................................................................................................... 23 Tabela 9. Wyposażenie mieszkań w miastach w instalacje w latach 2009-2013 w gminie Korsze i jednostkach porównywanych w % ..................................................................... 25 Tabela 10. Liczba mieszkań komunalnych ogółem i mieszkań wymagających remontu w 2014 r. ............................................................................................................................ 26 Tabela 11. Zapotrzebowanie na mieszkania komunalne w 2014 roku ............................. 27 Tabela 12. Wyposażenie budynków komunalnych w % (dane za 2014 r.) ...................... 28 Tabela 13. Liczba szkół podstawowych, uczniów, oddziałów i nauczycieli w gminie Korsze i jednostkach porównywanych w 2013 roku ........................................................ 29 Tabela 14. Liczba szkół gimnazjalnych, uczniów, oddziałów i nauczycieli w 2013 roku 30 Tabela 15. Liczba uczniów szkół ponadgimnazjalnych i policealnych ............................ 35 Tabela 16. Liczba przychodni na 10 000 mieszkańców w latach 2009-2013 ................... 36 Tabela 17. Porady ogólnodostępne (porady lekarza podstawowej opieki zdrowotnej i lekarza rodzinnego) na 1000 mieszkańców .................................................................... 37 Tabela 18. Zgony niemowląt na 1000 urodzeń żywych w latach 2009-2013 w KOF i jednostkach porównywanych .......................................................................................... 37 Tabela 19. Liczba lekarzy na 10 000 mieszkańców w latach 2009-2013 ......................... 38 Tabela 20. Liczba pielęgniarek i położnych na 10 000 mieszkańców w latach 2009-2013 ........................................................................................................................................... 38 Tabela 21. Liczba łóżek szpitalnych ogólnych na 10 000 mieszkańców w latach 20092013 ................................................................................................................................... 38 Tabela 22. Szacunkowy % ludności pozostającej w trwale złej sytuacji materialnej ....... 39 Tabela 23. Frekwencja w wyborach samorządowych w 2014 r. [%] ............................... 40 Tabela 24. Liczba fundacji, stowarzyszeń i organizacji społecznych na 1000 mieszkańców ..................................................................................................................... 41 Tabela 25. Liczba nowo zarejestrowanych podmiotów gospodarki narodowej z wyszczególnieniem stowarzyszeń i organizacji społecznych, wraz z ich udziałem w ogólnej liczbie i udziałem podmiotów zarejestrowanych w gminie Korsze w ogólnej liczbie podmiotów zarejestrowanych w KOF w latach 2009-2013 .................................. 43 158 Projekt pn.: „Strategiczne planowanie szansą rozwoju kętrzyńskiego obszaru funkcjonalnego” współfinansowany ze środków Unii Europejskiej przyznanych w ramach „Konkursu dotacji na działania wspierające jednostki samorządu terytorialnego w zakresie planowania współpracy ramach miejskich obszarów funkcjonalnych”

Związek gmin „Barcja”

gmina Reszel

gmina Korsze

Tabela 26. Pracujący na 1000 mieszkańców – Gmina Korsze i jednostki referencyjne ... 46 Tabela 27. Odsetki pracujących według grup sekcji PKD – KOF i jednostki referencyjne ........................................................................................................................................... 48 Tabela 28. Zmiana odsetków pracujących według grup sekcji PKD – KOF (punkty procentowe) ....................................................................................................................... 49 Tabela 29 Liczba osób bezrobotnych – Gmina Korsze i jednostki referencyjne .............. 50 Tabela 30. Procent kobiet w ogóle bezrobotnych – gmina Korsze i jednostki referencyjne (%) ..................................................................................................................................... 51 Tabela 31. Bezrobotni w szczególnej sytuacji na rynku pracy wśród bezrobotnych KOF w 2014 roku (liczba i % ogółu bezrobotnych) .................................................................. 52 Tabela 32. Wybrane kategorie bezrobotnych w szczególnej sytuacji na rynku pracy wśród bezrobotnych KOF w 2014 roku (liczba i % ogółu bezrobotnych) .................................. 53 Tabela 33. Aktywne formy pomocy bezrobotnym świadczone przez Powiatowy Urząd Pracy w Kętrzynie w podziale na gminy ........................................................................... 53 Tabela 34. Aktywne formy pomocy bezrobotnym świadczone przez Powiatowy Urząd Pracy w Kętrzynie bezrobotnym z gminy Korsze – część I .............................................. 54 Tabela 35. Aktywne formy pomocy bezrobotnym świadczone przez Powiatowy Urząd Pracy w Kętrzynie bezrobotnym z gminy Korsze – część II. ........................................... 55 Tabela 36. Dane dotyczące bibliotek w regionie KOF i jednostkach porównywanych w 2013 r. ............................................................................................................................ 59 Tabela 37. Organizatorzy imprez kulturalnych w gminie Korsze w 2015 roku ............... 60 Tabela 38. Główne wydarzenia odbywające się cyklicznie na terenie gminy Korsze ...... 61 Tabela 39. Wydatki na kulturę i ochronę dziedzictwa narodowego z budżetu samorządu ........................................................................................................................................... 63 Tabela 40. Wydatki na kulturę i ochronę dziedzictwa narodowego w przeliczeniu na 1 mieszkańca ..................................................................................................................... 63 Tabela 41. Drogi wojewódzkie, powiatowe i gminne w gminach KOF na koniec 2014 r. ........................................................................................................................................... 66 Tabela 42. Stan techniczny dróg w gminie Korsze na 31.12.2014 r. ................................ 68 Tabela 43. Woda dostarczana gospodarstwom domowym w latach 2009-2013, w dam3 70 Tabela 44. Zużycie wody w gospodarstwach domowych ogółem na 1 mieszkańca w m3 w latach 2009-2013 ........................................................................................................... 71 Tabela 45. Liczba połączeń prowadzących do budynków mieszkalnych i zbiorowego zamieszkania w latach 2009-2013 w sztukach .................................................................. 72 Tabela 46. Objętość ścieków odprowadzanych w dam3 w latach 2009-2013 .................. 72 Tabela 47. Ludność korzystająca z sieci kanalizacyjnej w latach 2009-2013 .................. 73 Tabela 48. Ludność korzystająca z sieci kanalizacyjnej w latach 2009-2013 w % .......... 73 Tabela 49. Odbiorcy gazu w latach 2009-2013 (gospodarstwa domowe) ........................ 74 Tabela 50. Odbiorcy gazu w latach 2009-2013 (gospodarstwa domowe) ogrzewający mieszkania gazem ............................................................................................................. 74 Tabela 51. Zużycie gazu w tys. m3 w latach 2009-2013 ................................................... 75 Tabela 52. Zużycie gazu na ogrzewanie mieszkań w tys. m3 w latach 2009-2013 .......... 75 Tabela 53. Odpady komunalne w tonach w latach 2009-2013 ......................................... 76 Tabela 54. Odpady komunalne w kg w przeliczeniu na jednego mieszkańca w latach 2009-2013.......................................................................................................................... 76 159 Projekt pn.: „Strategiczne planowanie szansą rozwoju kętrzyńskiego obszaru funkcjonalnego” współfinansowany ze środków Unii Europejskiej przyznanych w ramach „Konkursu dotacji na działania wspierające jednostki samorządu terytorialnego w zakresie planowania współpracy ramach miejskich obszarów funkcjonalnych”

Związek gmin „Barcja”

gmina Reszel

gmina Korsze

Tabela 55. Podmioty gospodarcze w przeliczeniu na 10 000 mieszkańców w wieku produkcyjnym.................................................................................................................... 77 Tabela 56. Podmioty gospodarcze wg klas wielkości zatrudnienia na 10 000 mieszkańców w wieku produkcyjnym .............................................................................. 78 Tabela 57. Dynamika zmian liczby podmiotów gospodarczych w gminie Korsze według klas wielkości zatrudnienia w latach 2009-2013 ............................................................... 79 Tabela 58. Liczba i powierzchnia gospodarstw rolnych na terenie KOF w 2010 roku .... 84 Tabela 59. Powierzchnia gospodarstw rolnych w podziale na klasy wielkości ................ 84 Tabela 60. Powierzchnia obszarów prawnie chronionych w gminach KOF w latach 2009-2013.......................................................................................................................... 87 Tabela 61. Udział obszarów prawnie chronionych w gminach KOF w latach 2009-2013 ........................................................................................................................................... 87 Tabela 62. Powierzchnia formy ochrony przyrody występującej w gminie Korsze w latach 2009-2013 w hektarach oraz liczba pomników przyrody w sztukach ................ 88 Tabela 63. Formy ochrony przyrody, stan na 31.12.2014 r. ............................................. 88 Tabela 64. Respondenci według płci................................................................................. 90 Tabela 65. Respondenci według wieku ............................................................................. 90 Tabela 66. Respondenci według wykształcenia ................................................................ 90 Tabela 67. Respondenci według statusu społeczno-ekonomicznego ................................ 91 Tabela 68. Respondenci według miejsca urodzenia.......................................................... 91 Tabela 69. Respondenci według czasu zamieszkania na terenie gminy ........................... 91 Tabela 70. Ocena gminy jako miejsca do zamieszkania w skali od 0 do 4, gdzie 0 oznacza ocenę najniższą, a 4 najwyższą ......................................................................................... 92 Tabela 71. Ocena aspektów życia w gminie (w skali od 0 do 4, gdzie 0 oznacza ocenę najniższą, a 4 najwyższą) .................................................................................................. 92 Tabela 72. Aspekty życia w gminie wymagają podjęcia przez władze priorytetowych działań ............................................................................................................................... 93 Tabela 73. Ocena poziomu rozwoju gospodarczego gminy na tle innych gmin w Polsce (na skali od 0 do 4, gdzie 0 oznacza bardzo, zaś 4 bardzo wysoki poziom) ..................... 93 Tabela 74. Ocena ile prawdopodobne jest polecenie przyjaciołom lub krewnym gminy jako dobrego miejsca do zamieszkania (na skali od 0 do 10, gdzie 0 oznacza „zupełnie nieprawdopodobne”, zaś 10 „pewne”) .............................................................................. 94 Tabela 75. Czynniki, które mogłyby skłonić Respondentów do zmiany miejsca zamieszkania ..................................................................................................................... 94 Tabela 76. Wskazania najważniejszych kierunków rozwoju gminy w przyszłości .......... 95 Tabela 77. Respondenci według płci................................................................................. 95 Tabela 78. Respondenci według wieku ............................................................................. 96 Tabela 79. Respondenci według wykształcenia ................................................................ 96 Tabela 80. Prowadzone przez respondentów przedsiębiorstwa według lokalizacji .......... 96 Tabela 81. Prowadzone przez respondentów przedsiębiorstwa według Sekcji PKD ....... 96 Tabela 82. Prowadzone przez Respondentów przedsiębiorstwa według roku powstania 97 Tabela 83. Ocena gminy jako miejsca prowadzenia działalności gospodarczej w skali od 0 do 4, gdzie 0 oznacza ocenę najniższą, a 4 najwyższą ................................................... 97 Tabela 84. Średnia ocena gminy jako miejsca prowadzenia działalności gospodarczej w skali od 0 do 4, gdzie 0 oznacza ocenę najniższą, a 4 najwyższą ..................................... 97 160 Projekt pn.: „Strategiczne planowanie szansą rozwoju kętrzyńskiego obszaru funkcjonalnego” współfinansowany ze środków Unii Europejskiej przyznanych w ramach „Konkursu dotacji na działania wspierające jednostki samorządu terytorialnego w zakresie planowania współpracy ramach miejskich obszarów funkcjonalnych”

Związek gmin „Barcja”

gmina Reszel

gmina Korsze

Tabela 85. Ocena aspektów prowadzenia działalności gospodarczej (w skali od 0 do 4, gdzie 0 oznacza ocenę najniższą, a 4 najwyższą) ......................................................... 98 Tabela 86. Średnia ocen aspektów prowadzenia działalności gospodarczej w podziale na gminy (w skali od 0 do 4, gdzie 0 oznacza ocenę najniższą, a 4 najwyższą) ................... 98 Tabela 87. Aspekty prowadzenia działalności w Gminie wymagają podjęcia przez władze priorytetowych działań ...................................................................................................... 99 Tabela 88. Aspekty prowadzenia działalności w gminie wymagają podjęcia przez władze priorytetowych działań w podziale na gminy ................................................................... 99 Tabela 89. Ocena poziomu rozwoju gospodarczego Gminy gdzie respondenci prowadzą działalność gospodarczą, na tle innych gmin w Polsce (na skali od 0 do 4, gdzie 0 oznacza bardzo, zaś 4 bardzo wysoki poziom) ............................................................ 100 Tabela 90. Ocena ile prawdopodobne jest polecenie przyjaciołom lub krewnym swojej gminy jako dobrego miejsca do prowadzenia działalności gospodarczej (na skali od 0 do 10, gdzie 0 oznacza „zupełnie nieprawdopodobne” zaś 10 „pewne”) ............................ 100 Tabela 91. Branże, które mają największe szanse na rozwój na terenie KOF w podziale na Gminy ......................................................................................................................... 101 Tabela 92. Branże, które mają największe szanse na rozwój na terenie KOF w podziale na gminy .......................................................................................................................... 101 Tabela 93. Wdrożenie i monitoring Strategii – wskaźniki .............................................. 150 Spis wykresów Wykres 1. Procentowy udział liczby mieszkańców poszczególnych gmin w łącznej liczbie mieszkańców KOF ................................................................................................ 17 Wykres 2. Liczba mieszkań komunalnych w przeliczeniu na 1000 mieszkańców w 2014 r. ............................................................................................................................ 27 Wykres 3. Liczba uczniów szkół podstawowych w latach 2009-2013 ............................. 29 Wykres 4. Liczba uczniów szkół gimnazjalnych w latach 2009-2013 ............................. 31 Wykres 5. Liczba studentów w Wydziale Zamiejscowym WSIiETWP w Kętrzynie ...... 36 Wykres 6. Pracujący na 1000 mieszkańców– Gmina Korsze i jednostki referencyjne .... 47 Wykres 7. Odsetki pracujących według grup sekcji PKD – KOF .................................... 49 Wykres 8. Liczba osób bezrobotnych - Gmina Korsze i jednostki referencyjne z KOF .. 50 Wykres 9. Procent kobiet w ogóle bezrobotnych – gmina Korsze i jednostki referencyjne (%) ..................................................................................................................................... 51 Wykres 10. Aktywne formy pomocy bezrobotnym świadczone przez Powiatowy Urząd Pracy w Kętrzynie w podziale na gminy. .......................................................................... 54 Wykres 11. Układ drogowy gminy Korsze ....................................................................... 67 Wykres 12. Długość czynnej sieci rozdzielczej wodociągowej w latach 2009-2013, w km ........................................................................................................................................... 70 Wykres 13. Długość czynnej sieci kanalizacyjnej w latach 2009-2013 w km ................. 71 Wykres 14. Podmioty gospodarcze wg klas wielkości zatrudnienia na 10 000 mieszkańców w 2013 roku ................................................................................................ 78 Wykres 15. Dynamika zmian liczby podmiotów gospodarczych w gminie Korsze według rodzajów działalności w latach 2009-2013 ....................................................................... 79 161 Projekt pn.: „Strategiczne planowanie szansą rozwoju kętrzyńskiego obszaru funkcjonalnego” współfinansowany ze środków Unii Europejskiej przyznanych w ramach „Konkursu dotacji na działania wspierające jednostki samorządu terytorialnego w zakresie planowania współpracy ramach miejskich obszarów funkcjonalnych”

Związek gmin „Barcja”

gmina Reszel

gmina Korsze

Wykres 16. Podmioty wpisane do rejestru REGON w roku 2004 i 2013 na 10 000 mieszkańców ..................................................................................................................... 80 Wykres 17. Nakłady inwestycyjne na jednego mieszkańca w złotych w latach 2008-2012 ........................................................................................................................................... 81 Wykres 18. Wartość brutto środków trwałych na jednego mieszkańca w złotych w latach 2004-2012.......................................................................................................................... 82 Spis map Mapa 1. Położenie gminy Korsze na tle Kętrzyńskiego Obszaru Funkcjonalnego .......... 12 Mapa 2. Podział na krainy fizyczno-geograficzny polski prof. Kondrackiego na tle granic powiatu kętrzyńskiego....................................................................................................... 13 Mapa 3. Obszary chronione, stan na 31.12.2014 .............................................................. 89

162 Projekt pn.: „Strategiczne planowanie szansą rozwoju kętrzyńskiego obszaru funkcjonalnego” współfinansowany ze środków Unii Europejskiej przyznanych w ramach „Konkursu dotacji na działania wspierające jednostki samorządu terytorialnego w zakresie planowania współpracy ramach miejskich obszarów funkcjonalnych”

Związek gmin „Barcja”

gmina Reszel

gmina Korsze

Załącznik 1. Pełne nazwy priorytetów inwestycyjnych wskazanych przy źródłach finansowania RPO WiM – Regionalny Program Operacyjny Warmia i Mazury 2.1. Inteligentna gospodarka Warmii i Mazur Pi 1a „Udoskonalanie infrastruktury badań i innowacji i zwiększanie zdolności do osiągnięcia doskonałości w zakresie badań i innowacji oraz wspieranie ośrodków kompetencji, w szczególności tych, które leżą w interesie Europy”. 2.1. Inteligentna gospodarka Warmii i Mazur Pi 1b „Promowanie inwestycji przedsiębiorstw w badania i innowacje, rozwijanie powiązań i synergii między przedsiębiorstwami, ośrodkami badawczo-rozwojowymi i sektorem szkolnictwa wyższego, w szczególności promowanie inwestycji w zakresie rozwoju produktów i usług, transferu technologii, innowacji społecznych, ekoinnowacji, zastosowań w dziedzinie usług publicznych, tworzenia sieci, pobudzania popytu, klastrów i otwartych innowacji poprzez inteligentną specjalizację, oraz wspieranie badań technologicznych i stosowanych, linii pilotażowych, działań w zakresie wczesnej walidacji produktów, zaawansowanych zdolności produkcyjnych i pierwszej produkcji, w szczególności w dziedzinie kluczowych technologii wspomagających, oraz rozpowszechnianie technologii o ogólnym przeznaczeniu” 2.1. Inteligentna gospodarka Warmii i Mazur Pi 3a „Promowanie przedsiębiorczości, w szczególności poprzez ułatwianie gospodarczego wykorzystywania nowych pomysłów oraz sprzyjanie tworzeniu nowych firm, w tym również poprzez inkubatory przedsiębiorczości”. 2.1. Inteligentna gospodarka Warmii i Mazur Pi 3b „Opracowanie i wdrażanie nowych modeli biznesowych dla MŚP, w szczególności w celu umiędzynarodowienia”. 2.1. Inteligentna gospodarka Warmii i Mazur Pi 3c „Wspieranie tworzenia i poszerzania zaawansowanych zdolności w zakresie rozwoju produktów i usług”. 2.2. Kadry dla gospodarki Pi 10i „Ograniczenie i zapobieganie przedwczesnemu kończeniu nauki szkolnej oraz zapewnianie równego dostępu do dobrej jakości wczesnej edukacji elementarnej oraz kształcenia podstawowego, gimnazjalnego i ponadgimnazjalnego, z uwzględnieniem formalnych, nieformalnych i pozaformalnych ścieżek kształcenia umożliwiających ponowne podjęcie kształcenia i szkolenia”. 2.2. Kadry dla gospodarki Pi 10iii „Wyrównywanie dostępu do uczenia się przez całe życie o charakterze formalnym, nieformalnym i pozaformalnym wszystkich grup wiekowych, poszerzanie wiedzy, podnoszenie umiejętności i kompetencji siły roboczej oraz promowanie elastycznych ścieżek kształcenia, w tym poprzez doradztwo zawodowe i potwierdzanie nabytych kompetencji”. 2.2. Kadry dla gospodarki Pi 10 iv „Lepsze dostosowanie systemów kształcenia i szkolenia do potrzeb rynku pracy, ułatwianie przechodzenia z etapu kształcenia do etapu zatrudnienia oraz wzmacnianie systemów kształcenia i szkolenia zawodowego i ich jakości, w tym poprzez mechanizmy prognozowania umiejętności, dostosowania programów nauczania oraz tworzenia i rozwoju systemów uczenia się poprzez praktyczną naukę zawodu realizowaną w ścisłej współpracy z pracodawcami”. 163 Projekt pn.: „Strategiczne planowanie szansą rozwoju kętrzyńskiego obszaru funkcjonalnego” współfinansowany ze środków Unii Europejskiej przyznanych w ramach „Konkursu dotacji na działania wspierające jednostki samorządu terytorialnego w zakresie planowania współpracy ramach miejskich obszarów funkcjonalnych”

Związek gmin „Barcja”

gmina Reszel

gmina Korsze

2.3. Cyfrowy region Pi 2c „Wzmocnienie zastosowań TIK dla e-administracji, e-uczenia się, e-włączenia społecznego, e-kultury i e-zdrowia”. 2.4. Efektywność energetyczna Pi 4a „Wspieranie wytwarzania i dystrybucji energii pochodzącej ze źródeł odnawialnych” 2.4. Efektywność energetyczna Pi 4b „Promowanie efektywności energetycznej i korzystania z odnawialnych źródeł energii w przedsiębiorstwach”. 2.4. Efektywność energetyczna Pi 4c „Wspieranie efektywności energetycznej, inteligentnego zarządzania energią i wykorzystania odnawialnych źródeł energii w infrastrukturze publicznej, w tym w budynkach publicznych i w sektorze mieszkaniowym”. 2.4. Efektywność energetyczna Pi 4e „Promowanie strategii niskoemisyjnych dla wszystkich rodzajów terytoriów, w szczególności dla obszarów miejskich, w tym wspieranie zrównoważonej, multimodalnej mobilności miejskiej i działań adaptacyjnych mających oddziaływanie łagodzące na zmiany klimatu”. 2.4. Efektywność energetyczna Pi 4g „Promowanie wykorzystania wysokosprawnej kogeneracji ciepła i energii elektrycznej w oparciu o zapotrzebowanie na ciepło użytkowe”. 2.5. Środowisko Przyrodnicze i racjonalne wykorzystanie zasobów Pi 5b „Wspieranie inwestycji ukierunkowanych na konkretne rodzaje zagrożeń przy jednoczesnym zwiększeniu odporności na klęski i katastrofy i rozwijaniu systemów zarządzania klęskami i katastrofami”. 2.5. Środowisko Przyrodnicze i racjonalne wykorzystanie zasobów Pi 6a „Inwestowanie w sektor gospodarki odpadami celem wypełnienia zobowiązań określonych w dorobku prawnym Unii w zakresie środowiska oraz zaspokojenie wykraczających poza te zobowiązania potrzeb inwestycyjnych, określonych przez państwa członkowskie”. 2.5. Środowisko Przyrodnicze i racjonalne wykorzystanie zasobów Pi 6b „Inwestowanie w sektor gospodarki wodnej celem wypełnienia zobowiązań określonych w dorobku prawnym Unii w zakresie środowiska oraz zaspokojenie wykraczających poza te zobowiązania potrzeb inwestycyjnych, określonych przez państwa członkowskie”. 2.5. Środowisko Przyrodnicze i racjonalne wykorzystanie zasobów Pi 6d „Ochrona i przywrócenie różnorodności biologicznej, ochrona i rekultywacja gleby oraz wspieranie usług ekosystemowych, także poprzez program „Natura 2000” oraz zieloną infrastrukturę”. 2.6. Kultura i dziedzictwo Pi 6c „Zachowanie, ochrona, promowanie i rozwój dziedzictwa naturalnego i kulturowego”. 2.7. Infrastruktura transportowa Pi 7b „Zwiększanie mobilności regionalnej poprzez łączenie węzłów drugorzędnych i trzeciorzędnych z infrastrukturą TEN-T, w tym z węzłami multimodalnymi”. 2.8. Obszary wymagające rewitalizacji Pi 9b „Wspieranie rewitalizacji fizycznej, gospodarczej i społecznej ubogich społeczności na obszarach miejskich i wiejskich”. 2.9. Dostęp do wysokiej jakości usług publicznych Pi 9a „Inwestycje w infrastrukturę zdrowotną i społeczną, które przyczyniają się do rozwoju krajowego, regionalnego 164 Projekt pn.: „Strategiczne planowanie szansą rozwoju kętrzyńskiego obszaru funkcjonalnego” współfinansowany ze środków Unii Europejskiej przyznanych w ramach „Konkursu dotacji na działania wspierające jednostki samorządu terytorialnego w zakresie planowania współpracy ramach miejskich obszarów funkcjonalnych”

Związek gmin „Barcja”

gmina Reszel

gmina Korsze

i lokalnego, zmniejszania nierówności w zakresie stanu zdrowia oraz przejścia z usług instytucjonalnych do usług na poziomie społeczności lokalnych”. 2.9. Dostęp do wysokiej jakości usług publicznych Pi 10a „Inwestycje w edukację, umiejętności i uczenie się przez całe życie poprzez rozwój infrastruktury edukacyjnej i szkoleniowej”. 2.10. Regionalny rynek pracy Pi 8i „Dostęp do zatrudnienia dla osób poszukujących pracy i osób biernych zawodowo, w tym długotrwale bezrobotnych oraz oddalonych od rynku pracy, także poprzez lokalne inicjatywy na rzecz zatrudnienia oraz wspieranie mobilności pracowników”. 2.10. Regionalny rynek pracy Pi 8iii „Praca na własny rachunek, przedsiębiorczość i tworzenie przedsiębiorstw, w tym innowacyjnych mikro-, małych i średnich przedsiębiorstw”. 2.10. Regionalny rynek pracy Pi 8iv „Równość mężczyzn i kobiet we wszystkich dziedzinach, w tym dostęp do zatrudnienia, rozwój kariery, godzenie życia zawodowego i prywatnego oraz promowanie równości wynagrodzeń za taką samą pracę”. 2.10. Regionalny rynek pracy Pi 8v „Przystosowanie pracowników, przedsiębiorstw i przedsiębiorców do zmian”. 2.10. Regionalny rynek pracy Pi 8vi „Aktywne i zdrowe starzenie się”. 2.11. Włączenie społeczne Pi 9i „Aktywne włączenie, w tym z myślą o promowaniu równych szans oraz aktywnego uczestnictwa i zwiększaniu szans na zatrudnienie”. 2.11. Włączenie społeczne Pi 9iv „Ułatwienie dostępu do przystępnych cenowo, trwałych oraz wysokiej jakości usług, w tym opieki zdrowotnej i usług socjalnych świadczonych w interesie ogólnym”. 2.11. Włączenie społeczne Pi 9v „Wspieranie przedsiębiorczości społecznej i integracji zawodowej w przedsiębiorstwach społecznych oraz ekonomii społecznej i solidarnej w celu ułatwia dostępu do zatrudnienia”.

PO PW – Program Operacyjny Polska Wschodnia OŚ PRIORYTETOWA I Przedsiębiorcza Polska Wschodnia. PI 3A – Większa liczba innowacyjnych przedsiębiorstw typu startup w Polsce Wschodniej. PI 3B – Zwiększona aktywność MŚP z Polski Wschodniej na rynkach międzynarodowych.

POIŚ – Program Operacyjny Infrastruktura i Środowisko POIŚ 2.2.1 – OŚ PRIORYTETOWA I: Zmniejszenie emisyjności gospodarki. PI 4.III Wspieranie efektywności energetycznej, inteligentnego zarządzania energią i wykorzystania odnawialnych źródeł energii w infrastrukturze publicznej, w tym w budynkach publicznych, i w sektorze mieszkaniowym. 165 Projekt pn.: „Strategiczne planowanie szansą rozwoju kętrzyńskiego obszaru funkcjonalnego” współfinansowany ze środków Unii Europejskiej przyznanych w ramach „Konkursu dotacji na działania wspierające jednostki samorządu terytorialnego w zakresie planowania współpracy ramach miejskich obszarów funkcjonalnych”

Związek gmin „Barcja”

gmina Reszel

gmina Korsze

PI 4.V – PRIORYTET INWESTYCYJNY 4.V. Promowanie strategii niskoemisyjnych dla wszystkich rodzajów terytoriów, w szczególności dla obszarów miejskich, w tym wspieranie zrównoważonej multimodalnej mobilności miejskiej i działań adaptacyjnych mających oddziaływanie łagodzące na zmiany klimatu. PI 4.VI - PRIORYTET INWESTYCYJNY 4.VI. Promowanie wykorzystywania wysokosprawnej kogeneracji ciepła i energii elektrycznej w oparciu o zapotrzebowanie na ciepło użytkowe. POIŚ 2.2.2 – OŚ PRIORYTETOWA II: Ochrona środowiska, w tym adaptacja do zmian klimatu. PI 5.II Wspieranie inwestycji ukierunkowanych na konkretne rodzaje zagrożeń przy jednoczesnym zwiększeniu odporności na klęski i katastrofy i rozwijaniu systemów zarządzania klęskami i katastrofami. PI 6.I Inwestowanie w sektor gospodarki odpadami celem wypełnienia zobowiązań określonych w dorobku prawnym Unii w zakresie środowiska oraz zaspokojenia wykraczających poza te zobowiązania potrzeb inwestycyjnych określonych przez państwa członkowskie. PI 6.II Inwestowanie w sektor gospodarki wodnej celem wypełnienia zobowiązań określonych w dorobku prawnym Unii w zakresie środowiska oraz zaspokojenia wykraczających poza te zobowiązania potrzeb inwestycyjnych, określonych przez państwa członkowskie. PI 6.III Ochrona i przywrócenie różnorodności biologicznej, ochrona i rekultywacja gleby oraz wspieranie usług ekosystemowych, także poprzez program „Natura 2000” i zieloną infrastrukturę. PI 6.IV Podejmowanie przedsięwzięć mających na celu poprawę stanu jakości środowiska miejskiego, rewitalizację miast, rekultywację i dekontaminację terenów poprzemysłowych (w tym terenów powojskowych), zmniejszenie zanieczyszczenia powietrza i propagowanie działań służących zmniejszeniu hałasu. POIŚ 2.2.4 – 2.2.4. OŚ PRIORYTETOWA IV: Infrastruktura drogowa dla miast. PI 7.A Wspieranie multimodalnego jednolitego europejskiego obszaru transportu poprzez inwestycje w TEN-T. POIŚ 2.2.8 – 2.2.8. OŚ PRIORYTETOWA VIII: Ochrona dziedzictwa kulturowego i rozwój zasobów kultury. PI 6C Zachowanie, ochrona, promowanie i rozwój dziedzictwa naturalnego i kulturowego

PO PC – Program Operacyjny Polska Cyfrowa Oś I. Powszechny dostęp do szybkiego internetu PI 2.a Poszerzanie zakresu dostępności do łączy szerokopasmowych oraz wprowadzanie szybkich sieci internetowych oraz wspieranie wprowadzania nowych technologii i sieci dla gospodarki cyfrowej. 166 Projekt pn.: „Strategiczne planowanie szansą rozwoju kętrzyńskiego obszaru funkcjonalnego” współfinansowany ze środków Unii Europejskiej przyznanych w ramach „Konkursu dotacji na działania wspierające jednostki samorządu terytorialnego w zakresie planowania współpracy ramach miejskich obszarów funkcjonalnych”

Związek gmin „Barcja”

gmina Reszel

gmina Korsze

Oś II. E-administracja i otwarty urząd PI 2.c Wzmocnienie zastosowań TIK dla e-administracji, e-uczenia się, e-włączenia społecznego, e-kultury i e-zdrowia.

Oś III. Cyfrowe kompetencje społeczeństwa PI 2.c Wzmocnienie zastosowań TIK dla e-administracji, e-uczenia się, e-włączenia społecznego, e-kultury i e-zdrowia.

PO WER – Program Operacyjny Wiedza Edukacja Rozwój Oś I Osoby młode na rynku pracy Priorytet inwestycyjny 8ii (8.6) Trwała integracja na rynku pracy ludzi młodych, w szczególności tych, którzy nie pracują, nie kształcą się ani nie szkolą, w tym ludzi młodych zagrożonych wykluczeniem społecznym i ludzi młodych wywodzących się ze środowisk marginalizowanych, także poprzez wdrażanie gwarancji dla młodzieży (pup).

Oś II Efektywne polityki publiczne dla rynku pracy, gospodarki i edukacji Priorytet inwestycyjny 9i (9.4) Aktywne włączenie, w tym z myślą o promowaniu równych szans oraz aktywnego uczestnictwa i zwiększaniu szans na zatrudnienie Priorytet inwestycyjny 8vii (8.11) Modernizacja instytucji działających na rynku pracy, takich jak publiczne i prywatne służby zatrudnienia, oraz lepsze dostosowanie do potrzeb rynku pracy, w tym poprzez przedsięwzięcia służące zwiększaniu ponadnarodowej mobilności pracowników, oraz systemy mobilności oraz lepszej współpracy instytucji i właściwych zainteresowanych podmiotów. Priorytet inwestycyjny 9iv (9.7) Ułatwianie dostępu do przystępnych cenowo, trwałych oraz wysokiej jakości usług, w tym opieki zdrowotnej i usług socjalnych świadczonych w interesie ogólnym. Priorytet inwestycyjny 9v wspieranie przedsiębiorczości społecznej i integracji zawodowej w przedsiębiorstwach społecznych oraz ekonomii społecznej i solidarnej w celu ułatwiania dostępu do zatrudnienia. Priorytet inwestycyjny 10i ograniczenie i zapobieganie przedwczesnemu kończeniu nauki szkolnej oraz zapewnianie równego dostępu do dobrej jakości wczesnej edukacji elementarnej oraz kształcenia podstawowego, gimnazjalnego i ponadgimnazjalnego. Z uwzględnieniem formalnych, nieformalnych i pozaformalnych ścieżek kształcenia umożliwiających ponowne podjęcie kształcenia i szkolenia. Priorytet inwestycyjny 10iii wyrównywanie dostępu do uczenia się przez całe życie o charakterze formalnym, nieformalnym i pozaformalnym wszystkich grup wiekowych, 167 Projekt pn.: „Strategiczne planowanie szansą rozwoju kętrzyńskiego obszaru funkcjonalnego” współfinansowany ze środków Unii Europejskiej przyznanych w ramach „Konkursu dotacji na działania wspierające jednostki samorządu terytorialnego w zakresie planowania współpracy ramach miejskich obszarów funkcjonalnych”

Związek gmin „Barcja”

gmina Reszel

gmina Korsze

poszerzanie wiedzy, podnoszenie umiejętności i kompetencji siły roboczej oraz promowanie elastycznych ścieżek kształcenia, w tym poprzez doradztwo zawodowe i potwierdzanie nabytych kompetencji. Priorytet inwestycyjny 10iv lepsze dostosowanie systemów kształcenia i szkolenia do potrzeb rynku pracy, ułatwianie przechodzenia z etapu kształcenia do etapu zatrudnienia oraz wzmacnianie systemów kształcenia i szkolenia zawodowego i ich jakości, w tym poprzez mechanizmy prognozowania umiejętności, dostosowania programów nauczania oraz tworzenia i rozwoju systemów uczenia się poprzez praktyczną naukę zawodu realizowaną w ścisłej współpracy z pracodawcami.

Oś IV Innowacje społeczne i współpraca ponadnarodowa

Oś V wsparcie dla obszaru zdrowia Priorytet inwestycyjny 8vi (8.10) Aktywne i zdrowe starzenie się.

PO IR – Program Operacyjny Inteligentny Rozwój Oś priorytetowa I Wsparcie prowadzenia prac B+R przez przedsiębiorstwa Oś priorytetowa II Wsparcie otoczenia i potencjału przedsiębiorstw do prowadzenia działalności B+R+I 1b Promowanie inwestycji przedsiębiorstw w badania i innowacje oraz rozwijanie powiązań i synergii między przedsiębiorstwami, ośrodkami badawczo-rozwojowymi i instytucjami szkolnictwa wyższego, w szczególności w zakresie rozwoju produktów i usług, transferu technologii, innowacji społecznych, ekoinnowacji, aplikacji z dziedziny usług publicznych, tworzenia sieci, pobudzania popytu, klastrów i otwartych innowacji poprzez inteligentną specjalizację oraz wspieranie badań technologicznych i stosowanych, linii pilotażowych, działań w zakresie wczesnej walidacji produktów, zaawansowanych zdolności produkcyjnych i pierwszej produkcji w dziedzinie kluczowych technologii wspomagających oraz rozpowszechnianie technologii o ogólnym przeznaczeniu. Oś priorytetowa III wsparcie innowacji w przedsiębiorstwach 3c Wspieranie tworzenia i poszerzania zaawansowanych zdolności w zakresie rozwoju produktów i usług. Oś priorytetowa IV Zwiększenie potencjału naukowo-badawczego 1a Udoskonalanie infrastruktury badań i innowacji i podnoszenie zdolności do tworzenia doskonałości w zakresie badań i innowacji oraz wspieranie ośrodków kompetencji, w szczególności leżących w interesie Europy.

168 Projekt pn.: „Strategiczne planowanie szansą rozwoju kętrzyńskiego obszaru funkcjonalnego” współfinansowany ze środków Unii Europejskiej przyznanych w ramach „Konkursu dotacji na działania wspierające jednostki samorządu terytorialnego w zakresie planowania współpracy ramach miejskich obszarów funkcjonalnych”

Związek gmin „Barcja”

gmina Reszel

gmina Korsze

INTERREG EUROPA Oś 2 Konkurencyjność małych i średnich przedsiębiorstw PI3d Wspieranie zdolności MŚP do wzrostu na rynkach regionalnych, krajowych i międzynarodowych oraz do angażowania się w procesy innowacji. Oś 3 Gospodarka niskoemisyjna PI4e Promowanie strategii niskoemisyjnych dla wszystkich rodzajów terytoriów, w szczególności dla obszarów miejskich, w tym wspieranie zrównoważonej multimodalnej mobilności miejskiej i działań adaptacyjnych mających oddziaływanie łagodzące na zmiany klimatu. Oś 4 Środowisko i efektywne gospodarowanie zasobami PI6c Zachowanie, ochrona, promowanie i rozwój dziedzictwa naturalnego i kulturowego.

INTERREG EUROPA ŚRODKOWA Oś1 Współpraca w zakresie innowacji na rzecz zwiększenia konkurencyjności EUROPY ŚRODKOWEJ PI1b Promowanie inwestycji przedsiębiorstw w badania i innowacje, rozwijanie powiązań i synergii między przedsiębiorstwami, ośrodkami badawczo-rozwojowymi i sektorem szkolnictwa wyższego, w szczególności promowanie inwestycji w zakresie rozwoju produktów i usług, transferu technologii, innowacji społecznych, ekoinnowacji, zastosowań w dziedzinie usług publicznych, tworzenia sieci, pobudzania popytu, klastrów i otwartych innowacji poprzez inteligentną specjalizację, oraz wspieranie badań technologicznych i stosowanych, linii pilotażowych, działań w zakresie wczesnej walidacji produktów, zaawansowanych zdolności produkcyjnych i pierwszej produkcji, w szczególności w dziedzinie kluczowych technologii wspomagających, oraz rozpowszechnianie technologii o ogólnym przeznaczeniu Oś3 Współpraca w zakresie zasobów naturalnych i kulturowych na rzecz trwałego wzrostu gospodarczego w EUROPIE ŚRODKOWEJ PI6c Zachowanie, ochrona, promowanie i rozwój dziedzictwa naturalnego i kulturowego Priorytet inwestycyjny 6e Podejmowanie przedsięwzięć mających na celu poprawę stanu jakości środowiska miejskiego, rewitalizację miast, rekultywację i dekontaminację terenów poprzemysłowych (w tym terenów powojskowych), zmniejszenie zanieczyszczenia powietrza i propagowanie działań służących zmniejszeniu hałasu

169 Projekt pn.: „Strategiczne planowanie szansą rozwoju kętrzyńskiego obszaru funkcjonalnego” współfinansowany ze środków Unii Europejskiej przyznanych w ramach „Konkursu dotacji na działania wspierające jednostki samorządu terytorialnego w zakresie planowania współpracy ramach miejskich obszarów funkcjonalnych”

Związek gmin „Barcja”

gmina Reszel

gmina Korsze

PROW MO1 - Transfer wiedzy i działalność informacyjna Pd 1.1 - Wsparcie dla działań w zakresie kształcenia zawodowego i nabywania umiejętności Pd 1.2 – Wsparcie dla projektów demonstracyjnych i działań informacyjnych M07 - Podstawowe usługi i odnowa wsi na obszarach wiejskich Pd 7.2 - Wsparcie inwestycji związanych z tworzeniem, ulepszaniem lub rozbudową wszystkich rodzajów małej infrastruktury, w tym inwestycji w energię odnawialną i w oszczędzanie energii Pd 7.4 - Wsparcie inwestycji w tworzenie, ulepszanie i rozwijanie podstawowych usług lokalnych dla ludności wiejskiej, w tym rekreacji i kultury, i powiązanej infrastruktury Pd 7.6 – Wsparcie badań i inwestycji związanych z utrzymaniem, odbudową i poprawą stanu dziedzictwa kulturowego i przyrodniczego wsi, krajobrazu wiejskiego i miejsc o wysokiej wartości przyrodniczej, w tym dotyczące powiązanych aspektów społecznogospodarczych oraz środków w zakresie świadomości środowiskowej

170 Projekt pn.: „Strategiczne planowanie szansą rozwoju kętrzyńskiego obszaru funkcjonalnego” współfinansowany ze środków Unii Europejskiej przyznanych w ramach „Konkursu dotacji na działania wspierające jednostki samorządu terytorialnego w zakresie planowania współpracy ramach miejskich obszarów funkcjonalnych”

Związek gmin „Barcja”

gmina Reszel

gmina Korsze